ვიკიპედია xmfwiki https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%B7%E1%83%9A%E1%83%90 MediaWiki 1.43.0-wmf.3 first-letter მედია სპეციალური განხილვა მომხმარებელი მომხმარებლის განხილვა ვიკიპედია ვიკიპედია სხუნუა ფაილი ფაილის განხილვა მედიავიკი მედიავიკის განხილვა თარგი თარგის განხილვა დახმარება დახმარების განხილვა კატეგორია კატეგორიის განხილვა TimedText TimedText talk მოდული მოდულის განხილვა 0 4151 220564 217953 2024-05-03T05:13:02Z InternetArchiveBot 15194 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Keira_Knightley_2005.jpg|thumb|250px|კირა ნაიტლი]] '''კირა კრისტინა ნაიტლი''' ([[ინგლ.]] Keira Christina Knightley) (დ. [[26 მელახი]], [[1985]]), უჯგუშო ჩინებული, მუჭოთ კირა ნაიტლი, რე [[ორქოშ გლობუსი]]შ, [[ბაფტა]]შ დო [[ოსკარი]]შ ნომინანტი [[ინგლისარეფი|ინგლისარი]] კინოში დო ტელევიზიაშ [[არტისტი]]. თიქ მუში კარიერა ბაღანობას დიჭყუ დო მიანჭუ ოერეფოშქაშე წჷმოძინას [[2003]] წანას, ფილმეფით „გიაშკვი მუჭოთ ბექჰემქ“ დო „კარიბიშ ზუღაშ მეკობრეეფი: უჩა მარგალიტიშ ჭყალა“. ათეშ უკული ნაიტლიქ გინირთჷ ართნერი ლიდერ არტისტიქ, მუკორჩქინდჷ [[ჰოლივუდი]]შ ფილმეფს დო მიპალუ ოსკარიშ ნომინაცია ელიზაბეტ ბენეტიშ როლიშ ლაჸაფშო ჯო ვრაიტიშ ფილმის „[[სიპეკე დო ცრურწმენა (ფილმი, 2005)|სიპეკე დო ცრურწმენა]]“, ნამუთ ჯეინ ოსტინიშ თიმ ჯოხოდვალაშ რომანიშ მეჯინათ რე გინოღალირი. ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [http://www.keiraknightley.com/ Keira Knighley.Com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170614044926/http://www.keiraknightley.com/ |date=2017-06-14 }} * [http://www.keira-knightley.org/ Keira-Knightley.Org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120222101919/http://www.keira-knightley.org/ |date=2012-02-22 }} * [http://es.movies.yahoo.com/artists/k/keira-knightley/index-106094.html Ficha de Keira Knightley] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090112062230/http://es.movies.yahoo.com/artists/k/keira-knightley/index-106094.html |date=2009-01-12 }} [http://es.wikipedia.org/wiki/Yahoo! Yahoo! Cine]-ს * [http://www.cinecin.com/mostrar_actor.asp?id=Keira-Knightley Ficha de Keira Knightley] [http://www.cinecin.com Cinecin.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120328145835/http://www.cinecin.com/ |date=2012-03-28 }}-ს {{მერკე-ბიოგრაფია}} [[კატეგორია:ინგლისარეფი]] [[კატეგორია:ინგლისარი არტისტეფი]] [[კატეგორია:დუნაბადი 1985]] 7hcuzqhlude3ka4zjpl68lw9kgif0ho 0 23369 220598 123351 2024-05-03T09:21:26Z Narazeni 826 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:International_Morse_Code.svg|thumb|right|250px|მორზეშ ანბანი]] [[ფაილი:SOS.svg|thumb|right|250px|SOS სიგნალი მორზეშ ანბანიშ საშუალებათ]] '''მორზეშ ანბანი''' — სიმბოლოეფიშ კოდირაფაშ ართ-ართი საშუალება რე. თიშ საშუალებათ ანბანიშ ირი ასოს, ცირფებიშ დო ოსვანჯაფალი ნიშნეფიშ მანგიორო გჷმირინუაფჷ გირძე დო კუნტა სტანდარტული ელემენტეფი. ათე ელემენტეფი შილებე რდას ხონარიელი სიგნალეფი ვარდა შანეფი დო ჩინებული რე მუჭოთ „ჭურჭულეფი“ დო „ტირეეფი“. თიში მაქიმინალი რე [[სემიუელ მორზე]] დო მაართათ გვალო თიშ ტელეგრაფის გიმირინუაფუდჷ [[1840]]-იან წანეფს. ხოლო აქტიურო გჷმირინუაფუდჷ რადიო კომუნიკაციას [[1890]]-იან წანეფს. == რესურსეფი ინტერნეტის == {{Commonscat-inline|Morse code}} * {{dmoz|Recreation/Radio/Amateur/Morse_Code/}} * [http://tvtropes.org/pmwiki/pmwiki.php/Main/EveryoneKnowsMorse Everyone Knows Morse] at TV Tropes. Includes a list of uses and appearances of Morse Code in movies, television episodes, and other popular culture. *[http://www.dxzone.com/catalog/Operating_Modes/Morse_code/ Morse Code resources] *[http://www.youtube.com/watch?v=R-petiNdCIY International Morse Code, Hand Sending] US Army training video 1966. *[http://www.youtube.com/watch?v=iC5RQNSSZH0 Morse Code Radio Operator Training "Technique of Hand Sending"] US Navy 1944. [[კატეგორია:ტელეკომუნიკაცია]] [[კატეგორია:კოდირაფა]] aofme9td3h47dcf4ujj1h7tbsbisfa8 0 31441 220566 165759 2024-05-03T06:50:01Z InternetArchiveBot 15194 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მადუდე |ქიანა = [[ფაილი:Royal Monogram of King Rama X.svg|90პქ]]<br>[[ფაილი:King's Standard of Thailand.svg|25პქ]] [[ტაილანდი]]შ |პოსტი =[[მაფა]] [[ფაილი:Emblem of the House of Chakri.svg|25პქ]] |ჯოხო = [[ფაილი:Royal Monogram of King Rama X.svg|30პქ]]<br>მაჰა ვაჩირალონგკორნი |ორიგინალური ჯოხო = {{lang-th|มหาวชิราลงกรณ}} |რანწკი = |რანწკი-ალმასქუეფიშ = |სურათი =King Rama X official (crop).png |მუკნაჭარა = |დუდალაშ დაჭყაფუ = [[29 გერგობათუთა]], [[2016]] |დუდალაშ დათებუ = ასეშა |კორონაცია =[[4 მესი]], [[2019]] |წიმოხონი = [[პუმიპონ ადულიადეტი]] |მონძე = [[დიპანგკორნ რასმიჩოტი]] |შხვა წოდებეფი = რამა X |ვიცე-პრეზიდენტი = |პარტია = |დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი დო ხანი|1952|7|28}} |დაბადებაშ აბანი = [[ბანგკოკი]], [[ტაილანდი]] |ღურაშ თარიღი = |ღურაშ აბანი = |ალმასქუ = 1. სოამსავალი კიტიიაკარა <small>(1977-1991)</small> <br /> 2. იუვადჰიდა პოლპრასეტი <small>(1994-1996)</small> <br /> 3. სრირასმი აკჰარაპჰონგპრიჩა <small>(2001-2014)</small> <br> 4. სუტჰიდა ვაჩირალონგკორნი <small>(2019-)</small> |სქუალეფი = 7 |ედომუშამი ჯოხო = |დინასტია = [[ჩაკრიშ დინასტია|ჩაკრი]] |მუმა = [[პუმიპონ ადულიადეტი]] |ნანა = [[სირიკიტი]] |რელიგია =[[ბუდიზმი]], [[თერავადა]] |გონათაფა = |ხეშმოჭარუა =Vajiralongkorn Signature in English.svg }} '''მაჰა ვაჩირალონგკორნი''' ({{lang-th|มหาวชิราลงกรณ}}, დ. [[28 კვირკვე]], [[1952]]) — [[ტაილანდი]]შ [[მაფა]] [[ჩაკრიშ დინასტია|ჩაკრიშ დინასტიაშე]]. [[პუმიპონ ადულიადეტი]]შ აკა სქუა. ომაფე ხვისტაშ დაკება ოკოდჷ მუმაშ ღურაშ უკული, მარა ნოფული სხუნუშ გინოჭყვიდირით რეგენტო ქჷდარინეს სხუნუშ მადუდე პრემ ტინსულანონი ვაჩირალონგკორნიშ ხვისტაშა ეშულაშახ<ref>[https://news.rambler.ru/world/34984094-v-tailande-vremennym-regentom-stal-96-letniy-eks-premer/ Временным регентом в Таиланде стал 96-летний экс-премьер Прем Тинсуланон.]</ref>. მაჰა ვაჩირალონგკორნიქ ხვისტაშა ეშართჷ [[2016]] წანაშ 29 გერგობათუთას დო ჯოხოთ [[რამა X]] გიადჷ. == ბიოგრაფია == მაჰა ვაჩირალონგკორნქ [[1952]] წანას დებადჷ. დაჭყაფური გონათუა [[ბანგკოკი|ბანგკოკის]] მიღჷ, უკული ოგურაფუშა [[გოართოიანფილი ომაფე]]შა დო [[ავსტრალია]]შა მიდართჷ. [[1972]] წანაშე ხვისტაშ მონძე რდჷ. [[1976]] წანას გათჷ [[კანბერა|კანბერაშ]] ომაფე ოურდუმე კოლეჯი, სოდე ოურდუმე მაფურინეშ გონათუა მიღჷ. [[1978]] წანაშე მაფაშ პიჯული გვარდიაშ ბატალიონიშ, უკული — პოლკიშ მადუდე რე. [[1970]]-იან წანეფს ოორუე ტაილანდის კომუნისტი მაშონთეეფიშ სააწმარენჯოთ მანჯაფილჷ ობურჯაფე ქიმინჯეფს ოხოლუდჷ, თაშნეშე — კამბოჯაშ ხურგის ვიეტნამარი პარტიზანეფიშ სააწმარენჯოთ მანჯაფილჷ ოპერაციეფს. ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [http://bibliothai.ru/country/gosudarstvo/monarkhiya-v-tailande/72-korolevskaya-semya-tailanda-i-dinastiya-chakri.html Королевская семья Таиланда и династия Чакри] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161015103827/http://bibliothai.ru/country/gosudarstvo/monarkhiya-v-tailande/72-korolevskaya-semya-tailanda-i-dinastiya-chakri.html |date=2016-10-15 }} * [http://www.globalsecurity.org/military/world/thailand/monarchy-vajiralongkorn.htm Crown Prince Maha Vajiralongkorn] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{მერკე-ბიოგრაფია}} [[კატეგორია:ტაილანდიშ მაფეფი]] tv7hmkv680opytjfdcpwk0ps9hfxbie 0 31747 220602 208793 2024-05-03T11:29:53Z InternetArchiveBot 15194 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დოხორინი |სტატუსი = ნანანოღა |მარგალური ჯოხო = სუვა |ოდაბადური ჯოხო ={{lang-en|Suva}} |ქიანა = ფიჯი |დუდალაშ თუდო = |პანორამა =SUVA CITY.JPG |პანორამაშ სიგანა = |მუკნაჭარა = |შილა = |შილმუკნაჭ = |გერბი = |გერბმუკნაჭ = |გერბიშ სიგანა = |შილაშ სიგანა = |ჩარჩო = |ქიანაშ რუკა2 = |ქიანაშ რუკაშ ზჷმა2 = |მუკნაჭარა2= |lat_dir = S |lat_deg = 18 |lat_min = 08 |lat_sec = |lon_dir = E |lon_deg = 178 |lon_min = 26 |lon_sec = |CoordAddon = type:city(80000)_region:FJ |CoordScale = |ქიანაშ რუკაშ ზჷმა =300 |ქიანაშ რუკა= |რეგიონიშ რუკაშ ზჷმა = 250 |რეგიონიშ რუკა= |რაიონიშ რუკაშ ზჷმა = |რეგიონიშ ტიპი = ოლქი |რეგიონი = ცენტრალური ოლქი (ფიჯი){{!}}ცენტრალური |რეგიონი ცხირს = |დინოხოლენი დორთუალა = |რაიონიშ ტიპი =პროვინცია |რაიონი = რევაშ პროვინცია {{!}}რევა |მადუდეშ ტიპი = |მადუდე = |დორსხუაფაშ თარიღი = |მაართა შინუა = |წოხოლენი ჯოხოეფი = |სტატუსი-შე = |ფართობი = 2,048 |სიმაღალაშ ტიპი= |დოხორინიშ ცენტრიშ სიმაღალა= |კლიმატი= |ოფიციალური ნინა= |მახორობა = 93,970 |ეჭარუაშ წანა = 2017 |მეჭედალა = 46 |აგლომერაცია =185,913 |ერუანული აკოდგინალუა = |ორწუმობური აკოდგინალუა =[[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტეფი]], [[ინდუიზმი|ინდუისტეფი]], [[ისლამი|მუსულმანეფი]] |ეთნოქორონიმი =სუვარი, სუვარეფი |ბორჯიშ ორტყაფუ = +12 |DST = |ოტელეფონე კოდი = |ოფოსტე ინდექსი = |ოავტომობილე კოდი= |საიტი = www.suvacity.org/ |კატეგორია ვიკიოწკარუეს =Suva |add1n= |add1= }} '''სუვა''' ({{lang-en|Suva}}) — [[ფიჯი]]შ [[ნანანოღა]], ქიანაშ ეკონომიკური, პოლიტიკური დო კულტურული ცენტრი. სუვაშ მახორობა 2017 წანაშ ეჭარუაშ მეჯინათ 93,970 ადამიერს აკმადგინანდჷ<ref name="statsfij7">[http://www.statsfiji.gov.fj/index.php/document-library/doc_download/414-first-release-population-size მოსახლეობის 2017 წლის აღწერა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131101181048/http://www.statsfiji.gov.fj/index.php/document-library/doc_download/414-first-release-population-size |date=2013-11-01 }}</ref>, დო თიში აგლომერაციას ოხორანს 185,913 ადამიერი. ნოღა [[ცენტრალური ოლქი (ფიჯი)|ცენტრალური ოლქიშ]] [[რევაშ პროვინცია]]ს იდვალუაფუ. == გეოგრაფია == სუვა — [[ოკიანეთი]]შ ობჟათე ნორთიშ უდიდაში ნოღა რე [[ავსტრალია|ავსტრალიაშ]] დო [[ახალი ზელანდია|ახალი ზელანდიაშ]] ფარგანეფს გალე. ქიანაშ თარი ოზუღე [[ონიშოლი]] რე. ნოღა სუვა კოკი [[ვიტი-ლევუ]]შ ობჟათე-ბჟაეიოლ წყარპიჯის, მორჩილ [[ჩქონი|ჩქონს]] იდვალუაფუ. ჯვეშო ნოღაშ შანულამი ნორთი [[ჭყენჭყი|ჭყენჭყის]] უკებუდჷ. ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [http://www.suvacity.org/ Suva City Council (official website)] * [http://www.suvacity.org/ ნოღაშ ოფიციალური ვებ-ხასჷლა] {{ref-en}} * [http://www.fijimuseum.org.fj/ სუვაშ მუზეუმები] {{ref-en}} * [http://www.fsm.ac.fj/ ფიჯიშ ომედიცინე სკოლა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070718143857/http://www.fsm.ac.fj/ |date=2007-07-18 }} {{ref-en}} * [http://www.usp.ac.fj/ ობჟათე რჩქალი ოკიანეშ უნივერსიტეტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210219032453/https://www.usp.ac.fj/ |date=2021-02-19 }} {{ref-en}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{მერკე-ფიჯი}} {{ოკიანეთიშ ნანანოღეფი}} [[კატეგორია:ფიჯიშ ნოღეფი]] [[კატეგორია:ოკიანეთიშ ნანანოღეფი]] mmqmy83m9b46yfnbk9dk522jhhcunlu 0 34917 220563 164189 2024-05-03T03:58:19Z InternetArchiveBot 15194 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მენცარი | ჯოხო = იან ტინბერგენი | ოდაბადური ჯოხო = [[ნიდერლანდური ნინა|ნიდერლ.]] Jan Tinbergen | ფოტო =Jan Tinbergen 1982.jpg | სიგანა =250პქ | მუკნაჭარა = | დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|12|4|1903}} | დაბადებაშ აბანი = [[ჰააგა]], [[ნიდერლანდეფი]] | ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1994|6|9|1903|4|12}} | ღურაშ აბანი = ჰააგა, ნიდერლანდეფი | მენოღალობა = {{შილა|ნიდერლანდეფი}} | ომენცარე სფერო = [[ეკონომიკა]]<br>[[ეკონომეტრიკა]] | მუშობაშ აბანი = [[ერასმუსიშ უნივერსიტეტი]] | ალმა-მატერი = [[ლეიდენიშ უნივერსიტეტი]] | ომენცარე ხემანჯღვერი = [[პაულ ერენფესტი]] | ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი = [[ტიალინგ კუპმანსი]]<br>[[სუპაჩაი პანიტჩპაკდი]]<br>[[აშოკ მიტრა]] | ჩინებული რე მუჭოთ = | ჯილდოეფი დო პრემიეფი =ერასმუსიშ პრემია (1967)<br>[[ნობელიშ პრემია]] ეკონომიკაშ დარგის (1969) | ხეშმოჭარუა = | სიგანა = | საიტი = }} '''იან ტინბერგენი''' ([[ნიდერლანდური ნინა|ნიდერლ.]] Jan Tinbergen; დ. [[12 პირელი]], [[1903]], [[ჰააგა]], [[ნიდერლანდეფი]] — ღ. [[9 მანგი]], [[1994]], ჰააგა, ნიდერლანდეფი) — [[ნიდერლანდარეფი|ნიდერლანდარი]] [[ეკონომიკა|ეკონომისტი]], ეკონომიკური პროცესეფიშ ანალიზიშ დინამიკური მოდელიშ გოვითარაფაშ გეშა გინოჩეს [[ნობელიშ პრემია]] ეკონომიკაშ დარგის 1969 წანას ([[რაგნარ ფრიში]]წკჷმა ართო), მერჩქინელი რე [[XX ოშწანურა]] ართ-ართ უდიდაშ ეკონომისტო. იან ტინბერგენი რდჷ [[ეკონომეტრიკა]]შ ართ-ართი დუმარსხუაფალი. ტინბერგენქ 1945 წანას დარსხუ [[ეკონომიკური პოლიტიკაშ ანალიზიშ ბიურო]] დო რდჷ თიში მაართა დირექტორი. ==გიშნაგორა პუბლიკაციეფი== * ''Business Cycles in the United States, 1919–1932'', Geneva, 1939 and New York, 1968 * ''Business Cycles in the United Kingdom, 1870–1914'', Amsterdam, 1951 * ''On the Theory of Economic Policy''. Second edition (1952) is Volume 1 of ''Contributions to Economic Analysis'', Amsterdam: North-Holland. * ''Centralization and Decentralization in Economic Policy'', Amsterdam, 1954. * ''Economic Policy: Principles and Design'', Amsterdam, 1956 * ''The Element of Space in Development Planning'' (together with L.B.M. Mennes and J.G. Waardenburg), Amsterdam, 1969 * ''The Dynamics of Business Cycles: A Study in Economic Fluctuations''. Chicago: U of Chicago P, 1974. * ''Der Dialog Nord-Süd: Informationen zur Entwicklungspolitik''. Frankfurt am Main: Europ. Verlagsanstalt, 1977. * ''Economic policy: Principles and Design''. Amsterdam, 1978. ==რესურსეფი ინტერნეტის== {{wikiquote}} {{Commons category}} * [http://www.iisg.nl/bwsa/bios/tinbergen.html TINBERGEN, Jan] in: ''Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland'' * [http://jantinbergencollege.nl/ Jan Tinbergen College] (Dutch website) * [https://ideas.repec.org/e/pti4.html IDEAS/RePEc] * [http://www.iss.nl/about_iss/honorary_fellows/jan_tinbergen/ Profile at The International Institute of Social Studies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150922160234/http://www.iss.nl/about_iss/honorary_fellows/jan_tinbergen/ |date=2015-09-22 }} (ISS) [[კატეგორია:ნიდერლანდარეფი]] [[კატეგორია:ნიდერლანდარი ეკონომისტეფი]] [[კატეგორია:ნობელიშ პრემიაშ ლაურეატეფი]] [[კატეგორია:ნიდერლანდარი ნობელიშ პრემიაშ ლაურეატეფი]] [[კატეგორია:ნობელიშ პრემიაშ ლაურეატეფი ეკონომიკაშ დარგის]] [[კატეგორია:დუნაბადი 1903]] [[კატეგორია:ნაღურა 1994]] {{მერკე}} hz5sf5q962z8m5h9n6efka7qhh013ys 0 40477 220512 2024-05-02T15:05:58Z Njilo 1885 ახალი ხასჷლა: კ wikitext text/x-wiki კ 0t5ujemn6yqcd1my4bxy1j2gn9ig1j8 220513 220512 2024-05-02T15:07:00Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =მიდია |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Median Empire.png |ეჭარუა =მიდია ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის |p1 =კიმერიალეფი |flag_p1 = |p2 =ელამი |flag_p2 =Elam Map-en.svg |p3 =სკვითეფი |flag_p3 =Scythian Kingdom in West Asia.jpg |p4 =ურარტუ |flag_p4 =Urartu 743-en.svg |p5 =ნეო-ასურული იმპერია |flag_p5 =Empire neo assyrien.svg |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 678 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 549 |s1 =აქემენიანეფიშ იმპერია |flag_s1 =Standard of Cyrus the Great.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} 5qjw6fmgp1uz1tydcbga0u8plm1w1uk 220514 220513 2024-05-02T15:07:16Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Median Empire.png |ეჭარუა =მიდია ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის |p1 =კიმერიალეფი |flag_p1 = |p2 =ელამი |flag_p2 =Elam Map-en.svg |p3 =სკვითეფი |flag_p3 =Scythian Kingdom in West Asia.jpg |p4 =ურარტუ |flag_p4 =Urartu 743-en.svg |p5 =ნეო-ასურული იმპერია |flag_p5 =Empire neo assyrien.svg |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 678 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 549 |s1 =აქემენიანეფიშ იმპერია |flag_s1 =Standard of Cyrus the Great.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} sfj5s03e6kgh5s2e4hafflvfd6p8l9b 220515 220514 2024-05-02T15:07:51Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი =Dinastia attalide di pergamo, cistoforo di pergamo, 160-150 ac ca.JPG |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Median Empire.png |ეჭარუა =მიდია ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის |p1 =კიმერიალეფი |flag_p1 = |p2 =ელამი |flag_p2 =Elam Map-en.svg |p3 =სკვითეფი |flag_p3 =Scythian Kingdom in West Asia.jpg |p4 =ურარტუ |flag_p4 =Urartu 743-en.svg |p5 =ნეო-ასურული იმპერია |flag_p5 =Empire neo assyrien.svg |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 678 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 549 |s1 =აქემენიანეფიშ იმპერია |flag_s1 =Standard of Cyrus the Great.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} 3gkxd61u2ux6gwt94u85afh6okni0wx 220516 220515 2024-05-02T15:09:04Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Median Empire.png |ეჭარუა =მიდია ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის |p1 =კიმერიალეფი |flag_p1 = |p2 =ელამი |flag_p2 =Elam Map-en.svg |p3 =სკვითეფი |flag_p3 =Scythian Kingdom in West Asia.jpg |p4 =ურარტუ |flag_p4 =Urartu 743-en.svg |p5 =ნეო-ასურული იმპერია |flag_p5 =Empire neo assyrien.svg |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 678 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 549 |s1 =აქემენიანეფიშ იმპერია |flag_s1 =Standard of Cyrus the Great.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} sfj5s03e6kgh5s2e4hafflvfd6p8l9b 220517 220516 2024-05-02T15:09:32Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =მიდია ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის |p1 =კიმერიალეფი |flag_p1 = |p2 =ელამი |flag_p2 =Elam Map-en.svg |p3 =სკვითეფი |flag_p3 =Scythian Kingdom in West Asia.jpg |p4 =ურარტუ |flag_p4 =Urartu 743-en.svg |p5 =ნეო-ასურული იმპერია |flag_p5 =Empire neo assyrien.svg |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 678 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 549 |s1 =აქემენიანეფიშ იმპერია |flag_s1 =Standard of Cyrus the Great.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} eik0usmwff1vaq3xsms628bmpqchrl7 220518 220517 2024-05-02T15:10:01Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =კიმერიალეფი |flag_p1 = |p2 =ელამი |flag_p2 =Elam Map-en.svg |p3 =სკვითეფი |flag_p3 =Scythian Kingdom in West Asia.jpg |p4 =ურარტუ |flag_p4 =Urartu 743-en.svg |p5 =ნეო-ასურული იმპერია |flag_p5 =Empire neo assyrien.svg |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 678 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 549 |s1 =აქემენიანეფიშ იმპერია |flag_s1 =Standard of Cyrus the Great.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} krc380ak6cem8dt1zjd7nd0vjg4vhbs 220519 220518 2024-05-02T15:10:40Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =კიმერიალეფი |flag_p1 = |p2 =ელამი |flag_p2 =Elam Map-en.svg |p3 =სკვითეფი |flag_p3 =Scythian Kingdom in West Asia.jpg |p4 =ურარტუ |flag_p4 =Urartu 743-en.svg |p5 =ნეო-ასურული იმპერია |flag_p5 =Empire neo assyrien.svg |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =აქემენიანეფიშ იმპერია |flag_s1 =Standard of Cyrus the Great.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} euvsnpeozm3q7ejmrtpl6bqkveemfkp 220520 220519 2024-05-02T15:12:02Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 = |flag_p2 = |p3 =სკვითეფი |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =აქემენიანეფიშ იმპერია |flag_s1 =Standard of Cyrus the Great.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} 0py6erz7wvym7krd708w9ll8u2uy7bp 220521 220520 2024-05-02T15:12:15Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 = |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =აქემენიანეფიშ იმპერია |flag_s1 =Standard of Cyrus the Great.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} g1b0y7hqfnreg18r3pd1qxnxoxvkeqn 220522 220521 2024-05-02T15:12:55Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =აქემენიანეფიშ იმპერია |flag_s1 =Standard of Cyrus the Great.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} 9f30x5lj2tw31k1m1pg4aevb9jomg47 220523 220522 2024-05-02T15:13:38Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 = |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[ეკბატანა]] |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} gdst7f9n0bielpoayo3fvx1yevftpcw 220524 220523 2024-05-02T15:15:31Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 = |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[მიდიური ნინა|მიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} g3y2x5npbdd07ybzsgb9j7i7m3bwmk3 220525 220524 2024-05-02T15:17:53Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 = |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} 7qkto9v5wruqkg7h2ntxte9pv0t0r38 220526 220525 2024-05-02T15:19:47Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 = |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშირანული რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} jhl8kqxmfijrg9zqosgqfcz8uwzguyj 220527 220526 2024-05-02T15:21:04Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 = |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[მიდიაშ მაფეფიშ ერკებული|მაფა]] |მადუდე1 =[[დეიოკი]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 700-675 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ფრაორტე]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 675-653 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[კიაქსარი]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 653-585 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ასტიაგე]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 585-549 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} ccm7rp4zwfjw3w0ku6femlnbo5fqssp 220528 220527 2024-05-02T15:24:57Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 = |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალუს I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 = |მადუდე6 წანა = |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} q38lma3rwa25ggy9g3n5gahe674mgl8 220529 220528 2024-05-02T15:26:52Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 = |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 = |მადუდე7 წანა = |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} q54xwp3ssv010fdqeynqx1gjd19smjh 220530 220529 2024-05-02T15:27:55Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 = |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია = |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} q214p1v8if5osoukf30m1w3w5h7nf8z 220531 220530 2024-05-02T15:30:38Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 = |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} hibyb2ag2cdmn959jgq4hub4pxw7plb 220532 220531 2024-05-02T15:32:53Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 = |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} gjxmj7l8qapu60ok246zurt815t8vgr 220533 220532 2024-05-02T15:33:54Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} ju295q86ga1iqte2xkuwx82ymx1pj30 220534 220533 2024-05-02T15:38:52Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. icx8ecvt334p7v0q2ogzo443xk24ft1 220535 220534 2024-05-02T15:39:23Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. 3hcxhcwws9rgwffx4qpvsl1540pn3m0 220536 220535 2024-05-02T15:41:12Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ecwxjvq7hl1q923854382sitnlet9vs 220537 220536 2024-05-02T15:41:48Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ=== nhbk0ytyvbyxbpmdjncl1picffajprs 220538 220537 2024-05-02T15:42:20Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქე|ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== 4c2dd7msn6ohoar2qx5qsfnqssa747x 220539 220538 2024-05-02T15:45:22Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== doz4zfsneib8rlrgslmhxeuofwzpcqz 220540 220539 2024-05-02T15:47:28Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 =[[ატალ II]] |მადუდე5 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ III]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== bkcrldrudq0spqwg5pr5uqk5ptsvwf7 220541 220540 2024-05-02T15:48:11Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[არისტონიკე]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== dkx59b1royhhamqwqffx4l53sxpbr56 220542 220541 2024-05-02T15:48:56Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 = |მადუდე8 წანა = |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== 8pc3y82sle27cismc2yuqtgghmsmk55 220543 220542 2024-05-02T15:50:02Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[ბერძენული ნინა|ბერძენული]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== dhbk51zn4i9jweiqtmho62avwbljvqq 220544 220543 2024-05-02T15:54:39Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== b3s6u3y2tv0pirk561yru36acn5h7pu 220545 220544 2024-05-02T17:10:17Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== tbkmapuekg4g2xz6fjhm00g3irqnjam 220546 220545 2024-05-02T19:31:18Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. 82c6flaufljbpa1zok7p3iicjsbv6az 220547 220546 2024-05-02T19:37:37Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს ლისიმაქ. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. 0rfdlpyx2jofh37csf4u0fh1cku4vhw 220548 220547 2024-05-02T19:38:11Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ima5bkjwn3tk0i75lyrws0psbacbsqx 220549 220548 2024-05-02T19:41:39Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. qulo9878jfmc024y6ekbpj1pcqh7pwn 220550 220549 2024-05-02T19:45:45Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]] 9410gebkhrzkdzizb4x28v03d2s7uuk 220551 220550 2024-05-02T19:52:27Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. sdpa8fp98c26hlnhtddfg4h6pinyi9i 220552 220551 2024-05-02T19:55:11Z Njilo 1885 /* ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241) */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. nmujtu8ujkq6s56snfnqjndw22805i9 220553 220552 2024-05-02T19:55:31Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. === 10px8t7plhe3bwzxm49akjjdy4z1qug 220554 220553 2024-05-02T19:56:40Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== f0d3h0cgpwbicawjxdtj7ni9icmpcx4 220555 220554 2024-05-02T20:02:17Z Njilo 1885 /* ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197) */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. a83l6e7lmif4q4e2tt92tzf4uapl2bc 220556 220555 2024-05-02T20:07:56Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. qe7p53rbwnykk6vrrjzy26ccejt41f3 220557 220556 2024-05-02T20:11:42Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი btfnpzqt3eix5zujntiry4pz9ktqwos 220558 220557 2024-05-02T20:17:45Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. r3onyw9fgqctt2ktfru81q0e5cws3hl 220559 220558 2024-05-02T20:22:47Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. i2v8gb5saz4z1ax9pges4miny5dv2tm 220560 220559 2024-05-02T20:27:37Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. sg62v90uin65e0rnwaahtns4f10zpvp 220561 220560 2024-05-02T20:33:50Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. seqlgbsi40iedg8ejpselvifqcev9s7 220562 220561 2024-05-02T20:36:47Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Vexilloid of the Roman Empire.svg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. j5wm8pdiu2a9sm99n74y63evdqaxlql 220565 220562 2024-05-03T06:24:24Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. mjul5n3fn5y92y5h2bdbj5a15dho75h 220567 220565 2024-05-03T07:27:54Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== e1azi255nwopr6mhdkqoogqn6ymgrsk 220568 220567 2024-05-03T07:30:36Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. agdvyenlvbyex66ry1umr03rek0666v 220569 220568 2024-05-03T07:36:14Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. 4nswd0yxdy8k37wd6eixyhd8sxlmq90 220570 220569 2024-05-03T07:38:53Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. ltss5pta3hcoyx2bupc9uqcjuj17suh 220571 220570 2024-05-03T07:42:12Z Njilo 1885 /* აპამეაშ ზეშ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138) */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. 4u0u263777ym9s9gju7v4t3mi8crbvn 220572 220571 2024-05-03T07:45:38Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), cggwo7zd331qpjjq1t4qvtggopg7u5m 220573 220572 2024-05-03T07:49:36Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. chotb5ntdn4kkq9n84qnvn3o8j5njxg 220574 220573 2024-05-03T07:52:15Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. bua2rjhr2gxb0dsmomqfsty8z9gfyvs 220575 220574 2024-05-03T07:55:57Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. ehgt0u92v729r23t3mdd68yqmbyt7ap 220576 220575 2024-05-03T07:59:41Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. 1h17zl400myov96rpzs6h4k6kzyqw26 220577 220576 2024-05-03T08:00:48Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. pmbxmc793we8x7qk2tkn9e2fiilbv5s 220578 220577 2024-05-03T08:05:27Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. 7xgykhulxms8adf0612brzxuqa17th9 220579 220578 2024-05-03T08:06:04Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 132-129)=== 754xmcdcer348xa0hn8eh38fkdbjfxq 220580 220579 2024-05-03T08:06:19Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== 1n2ricap6rpxlxuc24i6w6w6owi18w7 220581 220580 2024-05-03T08:12:37Z Njilo 1885 /* ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129) */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. 5a1iw8d41pdiafz0ligzb17daaod8f5 220582 220581 2024-05-03T08:17:02Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. aehgxe5xowd23djvz46ff2lbla4v5lg 220583 220582 2024-05-03T08:19:38Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. პერგამონიშ ომაფეს ექსპანსიაშ პიკის, უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. 1cfcspfx0fku0g8gm91s54vnipfnl99 220584 220583 2024-05-03T08:23:41Z Njilo 1885 /* ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197) */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. დოხოლაფირო ჸათე პერიოდიშო პერგამონიშ ომაფეს უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. 1ru5vtjo395kdfcd0j1117ity1ww31l 220585 220584 2024-05-03T08:26:07Z Njilo 1885 /* ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129) */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. დოხოლაფირო ჸათე პერიოდიშო პერგამონიშ ომაფეს უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. ==რესურსეფი ინტერნეტის== https://www.britannica.com/place/Pergamum ენციკლოპედია ბრიტანიკა 60mbknmqih353m29ir3968qm2yjnfxe 220586 220585 2024-05-03T08:27:49Z Njilo 1885 /* რესურსეფი ინტერნეტის */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. დოხოლაფირო ჸათე პერიოდიშო პერგამონიშ ომაფეს უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. ==რესურსეფი ინტერნეტის== https://www.britannica.com/place/Pergamum ენციკლოპედია ბრიტანიკა https://www.worldhistory.org/Attalid_Dynasty/ მოსოფელიშ ისტორიაშ ენციკლოპედია sdh7kgzdvmh1hq5p8laowthovkzdtb6 220587 220586 2024-05-03T08:30:12Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო დო მაართა მაფათ/ბასილევსო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. დოხოლაფირო ჸათე პერიოდიშო პერგამონიშ ომაფეს უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [https://www.britannica.com/place/Pergamum ენციკლოპედია ბრიტანიკა] * [https://www.worldhistory.org/Attalid_Dynasty/ მოსოფელიშ ისტორიაშ ენციკლოპედია] [[კატეგორია:პერგამონიშ ომაფე]] [[კატეგორია:ატალიდეფი]] [[კატეგორია:ელინისტური სახენწჷფოეფი]] gzs9mjmdolbx7obm6tocaarhksaq5hl 220588 220587 2024-05-03T08:31:15Z Njilo 1885 /* ისტორია */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დუმარსხუაფალო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. დოხოლაფირო ჸათე პერიოდიშო პერგამონიშ ომაფეს უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [https://www.britannica.com/place/Pergamum ენციკლოპედია ბრიტანიკა] * [https://www.worldhistory.org/Attalid_Dynasty/ მოსოფელიშ ისტორიაშ ენციკლოპედია] [[კატეგორია:პერგამონიშ ომაფე]] [[კატეგორია:ატალიდეფი]] [[კატეგორია:ელინისტური სახენწჷფოეფი]] 3y7z5c8visgmgeajtssvglighoajl7x 220589 220588 2024-05-03T08:31:51Z Njilo 1885 /* ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241) */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დო ატალიდეფიშ დინასტიაშ დუმარსხუაფალო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ განძის. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. დოხოლაფირო ჸათე პერიოდიშო პერგამონიშ ომაფეს უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [https://www.britannica.com/place/Pergamum ენციკლოპედია ბრიტანიკა] * [https://www.worldhistory.org/Attalid_Dynasty/ მოსოფელიშ ისტორიაშ ენციკლოპედია] [[კატეგორია:პერგამონიშ ომაფე]] [[კატეგორია:ატალიდეფი]] [[კატეგორია:ელინისტური სახენწჷფოეფი]] nuvrzzybwak9yopoae3egmoeh6523x1 220590 220589 2024-05-03T08:51:41Z Njilo 1885 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დო ატალიდეფიშ დინასტიაშ დუმარსხუაფალო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ ხაზინას. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. დოხოლაფირო ჸათე პერიოდიშო პერგამონიშ ომაფეს უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [https://www.britannica.com/place/Pergamum ენციკლოპედია ბრიტანიკა] * [https://www.worldhistory.org/Attalid_Dynasty/ მოსოფელიშ ისტორიაშ ენციკლოპედია] [[კატეგორია:პერგამონიშ ომაფე]] [[კატეგორია:ატალიდეფი]] [[კატეგორია:ელინისტური სახენწჷფოეფი]] tbbor7w4zpdbvyy8kkkd9l1ffid6ylq 220591 220590 2024-05-03T08:55:49Z Njilo 1885 /* ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197) */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დო ატალიდეფიშ დინასტიაშ დუმარსხუაფალო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ ხაზინას. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. დოხოლაფირო ჸათე პერიოდიშო პერგამონიშ ომაფეს უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. ჯვ.წ 213 წანას სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამწუჭყაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [https://www.britannica.com/place/Pergamum ენციკლოპედია ბრიტანიკა] * [https://www.worldhistory.org/Attalid_Dynasty/ მოსოფელიშ ისტორიაშ ენციკლოპედია] [[კატეგორია:პერგამონიშ ომაფე]] [[კატეგორია:ატალიდეფი]] [[კატეგორია:ელინისტური სახენწჷფოეფი]] 5lm229hmyszjoq87vyf24rw9icyk5ys 220593 220591 2024-05-03T08:59:41Z Njilo 1885 /* ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129) */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დო ატალიდეფიშ დინასტიაშ დუმარსხუაფალო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ ხაზინას. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. დოხოლაფირო ჸათე პერიოდიშო პერგამონიშ ომაფეს უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. ჯვ.წ 213 წანას სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამუჭირინუაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერძით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [https://www.britannica.com/place/Pergamum ენციკლოპედია ბრიტანიკა] * [https://www.worldhistory.org/Attalid_Dynasty/ მოსოფელიშ ისტორიაშ ენციკლოპედია] [[კატეგორია:პერგამონიშ ომაფე]] [[კატეგორია:ატალიდეფი]] [[კატეგორია:ელინისტური სახენწჷფოეფი]] 8xjktk5g5ue0bsae1p212j70a14xj3c 220594 220593 2024-05-03T09:00:21Z Njilo 1885 /* ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129) */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა |ჯოხო =პერგამონიშ ომაფე |ოდაბადური ჯოხო = |სტატუსი = |ჰიმნი = |შილა = |შილაშ ეჭარუა = |გერბი = |გერბიშ ეჭარუა = |რუკა =Kingdom of Pergamon.png |ეჭარუა =პერგამონიშ ომაფე ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. 188 წანას |p1 =სელევკიდეფიშ იმპერია |flag_p1 =201209071746a Berlin Pergamonmuseum, Tetradrachme Seleukos' I, Silber, Pergamon, 281-280 v.u.Z.jpg |p2 =ლისიმაქეშ იმპერია |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |p5 = |flag_p5 = |დორსხუაფილი რე =ჯვ. წ. 282 |ლიკვიდირაფილი რე =ჯვ. წ. 129 |s1 =რომიშ რესპუბლიკა |flag_s1 =Spqrstone.jpg |s2 = |flag_s2 = |s3 = |flag_s3 = |s4 = |flag_s4 = |დევიზი = |ნანანოღა =[[პერგამონი]] (ასეიანი [[ბერგამა]], [[იზმირიშ პროვინცია|იზმირი]], [[თურქეთი]]) |ნოღეფი = |ნინა =[[კოინე]], [[ლიკიური ნინა|ლიკიური]], [[კარიული ნინა|კარიული]], [[ლიდიური ნინა|ლიდიური]] |რელიგია =[[ჯვეშბერძენული რელიგია|ბერძენული პოლითეიზმი]], [[ელინისტური რელიგია]] |ვალუტა = |გეძინელი პარამეტრი = |პარამეტრიშ შქაგური = |ფართობი = |მახორობა = |დუდალაშ ფორმა =[[მონარქია]] |დინასტია =[[ატალიდეფი]] |მადუდეშ ტიტული =[[ბასილევსი]] |მადუდე1 =[[ფილიტერე]] |მადუდე1 წანა =ჯვ.წ. 282-263 |მადუდეშ ტიტული2 = |მადუდე2 =[[ევმენე I]] |მადუდე2 წანა =ჯვ.წ. 263-241 |მადუდეშ ტიტული3 = |მადუდე3 =[[ატალ I]] |მადუდე3 წანა =ჯვ.წ. 241-197 |მადუდეშ ტიტული4 = |მადუდე4 =[[ევმენე II]] |მადუდე4 წანა =ჯვ.წ. 197-159 |მადუდეშ ტიტული5 = |მადუდე5 = |მადუდე5 წანა = |მადუდეშ ტიტული6 = |მადუდე6 =[[ატალ II]] |მადუდე6 წანა =ჯვ.წ. 160-138 |მადუდეშ ტიტული7 = |მადუდე7 =[[ატალ III]] |მადუდე7 წანა =ჯვ.წ. 138-133 |მადუდეშ ტიტული8 = |მადუდე8 =[[არისტონიკე]] |მადუდე8 წანა =ჯვ.წ. 133-129 |მადუდეშ ტიტული9 = |მადუდე9 = |მადუდე9 წანა = |მადუდეშ ტიტული10 = |მადუდე10 = |მადუდე10 წანა = |მადუდეშ ტიტული11 = |მადუდე11 = |მადუდე11 წანა = |მადუდეშ ტიტული12 = |მადუდე12 = |მადუდე12 წანა = |მადუდეშ ტიტული13 = |მადუდე13 = |მადუდე13 წანა = |მადუდეშ ტიტული14 = |მადუდე14 = |მადუდე14 წანა = |მადუდეშ ტიტული15 = |მადუდე15 = |მადუდე6 წანა15 = |მადუდეშ ტიტული16 = |მადუდე16 = |მადუდე16 წანა = |მადუდეშ ტიტული17 = |მადუდე17 = |მადუდე17 წანა = |მადუდეშ ტიტული18 = |მადუდე18 = |მადუდე18 წანა = |გეძინელი პარამეტრი1 = |პარამეტრიშ შქაგური1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წანა1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წანა2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წანა3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წანა4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წანა5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წანა6 = |გეძინელი პარამეტრი2 = |პარამეტრიშ შქაგური2 = |წოხოლენი = |წიმოხონი1 = |წიმოხონი2 = |წიმოხონი3 = |წიმოხონი4 = |წიმოხონი5 = |წიმოხონი6 = |წიმოხონი7 = |გეჸვენჯი = |მონძე1 = |მონძე2 = |მონძე3 = |მონძე4 = |მონძე5 = |მონძე6 = |მონძე7 = |მონძე8 = |მონძე9 = |მონძე10 = |მონძე11 = |მონძე12 = |მონძე13 = |მონძე14 = |მონძე15 = |სქოლიო = }} '''პერგამონიშ ომაფე''', '''ატალიდეფიშ ომაფე''' — [[ელინიზმი|ელინისტური პერიოდიშ]] [[ჯვეში საბერძნეთი|ჯვეში ბერძენული]] სახენწჷფო ჯვ. წ. 282-129 წანეფს. უკინებუდჷ [[ანატოლია|მორჩილი აზიაშ]] ბჟადალი ნორთი. სახენწჷფოს მართუნდჷ [[ატალიდეფი]]შ დინასტია. ნანანოღა რდჷ [[პერგამონი]]. ==ისტორია== ===ავტონომიური მართუალაშე ზოხორინელობაშახ (ჯვ.წ. 282–241)=== პერგამონიშ ომაფეშ დო ატალიდეფიშ დინასტიაშ დუმარსხუაფალო მერჩქინელი რე [[ალექსანდრე მაკედონარი]]შ ართ-ართი [[დიადოქოსეფი|დიადოქოსიშ]] [[ლისიმაქე]]შ მაჸალე [[ფილიტერე]]. ფილიტერე დუდშე ხემანჯღვერენდჷ ჯიხაზურგა პერგამონს, სოდეთ თხილანდჷ ლისიმაქეშ ხაზინას. დოხოლაფირო ჯვ. წ. 281 წანას ფილიტერექ ეარყჷ ლისიმაქეშ მეხჷ. მალას [[კურუპედიუმიშ ლჷმა]]ს, [[სელევკიდეფიშ იმპერია|სელევკიდეფქ]] [[სელევკე I ნიკატორი]]შ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს დო დოჸვილეს ლისიმაქე. შედეგო აკოცუ ლისიმაქეშ იმპერიაქ დო მორჩილი აზიაშ კონტროლი სელევკიდეფქ გეჭოფეს. ლისიმაქეშ ღურაშ უკულ ფილიტერექ სელევკიდეფს დეხოლჷ, გაფართინუ მუში ტერიტორია დო სელევკიდეფიშ იმპერიაშე ავტონომიური მართუალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 263 წანას დოღურჷ ფილიტერექ. ფილიტერეშ მონძე რდჷ ჯიმასქუა დო სქუალაფირი [[ევმენე I]], ნამუქჷთ ჯვ. წ. 261 წანას ეარყჷ სელევკიდეფიშ მეხჷ დო [[ლიდია]]შ ნანანოღა [[სარდისი]]შ გოხოლუას დამარცხჷ სელევკიდეფიშ მაფა [[ანტიოქე I სოტერი]]. ევმენექ გაჭყჷ ზოხორინელი პერგამონიშ ომაფე, გადიდჷ თიში ტერიტორიეფი, განძალიერჷ არმია. მუში ჯარი ქინარინუ ოორუეშე, [[იდა (გვალა)|იდაშ გვალაშ]] გოხოლუას, თაშნეშე [[თიატირა]]ს, წყარმალუ [[ჩიურიუქსუ (წყარმალუ)|ლიკოსიშ]] ოდუდეშ ხოლოს. თაშნეშე, ევმენექ გაფართინუ კონტროლი წყარმალუ [[ბაკირი|კაიკოსიშახ]]. ევმენექ მოჭკირჷ მუში მონეტა ხოლო ფილიტერეშ გჷმოხანტუათ. ===ატალ I სოტერიშ მართუალა (ჯვ.წ. 241–197)=== ევმენეშ მონძე რდჷ სქუალაფირი [[ატალ I]], ნამუქჷთ მართუალაშ დაჭყაფური წანეფს კონწარო დამარცხჷ [[გალატეფი]]. ჸათე გომორძგუა შანულამი რდჷ, მუშენდა თექ განძალიერჷ ომაფეშ ლეგიტიმურობა დო პრესტიჟი. ატალი მუში დუს უძახუდჷ სოტერს (ნამუთ გინმასქილიდაფარს შანენს) დო ბასილევსის. უკულიანი პერიოდის, სელევკიდეფიშ იმპერიას ქიდიჭყჷ "ჯიმალეფიშ ლჷმაქ". ართიანს ოლიმუდეს [[სელევკე II კალინიკუსი]] დო [[ანტიოქე ჰიერაქსი]]. ანტიოქექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა გალატეფიწკჷმა დო კაპადოკიარეფიწკჷმა. ჯვ. წ. 230 წანას თიქ გალატეფიწკჷმა ართო გემშეჭკირჷ პერგამონიშა. ატალიქ დამარცხჷ მორსხუეეფი. ჯვ. წ. 226 წანას დოჸვილეს ანტიოქე ჰიერაქსი. ანტიოქეშ ღურაშ უკულ ატალიქ ქიდეკინჷ სელევკიდეფიშ ტერიტორიეფი [[ტავრი]]შ გვალეფიშ ოორუეშე. სელევკიდეფიშ მაფა [[სელევკე III]] ოცადუდჷ ტერიტორიეფიშ დორთინაფას, მარა თის მუში ოურდუმე კამპანიეფით მუთუნნერი წჷმოძინეფიშა ვემუჭირინუაფჷ. დოხოლაფირო ჸათე პერიოდიშო პერგამონიშ ომაფეს უკინებუდჷ 143,000 კმ²-შ ტერიტორია. მარა პერგამონიშ ექსპანსიური პოლიტიკა ბრელ ხანს ვაგაგინძორებე. სელევკიდეფიშ მანჯღვერთარქ [[ახაიოსი (მანჯღვერთარი)|ახაიოსიქ]] ჟირი წანაშ გოძვენას დირთინუ დახე არძო ტერიტორია. ატალის თიშა ვაწარინჷ დო უკახალე დიკინჷ. გომორძგუეფიშ უკულ, ახაიოსიქ დუდი სელევკიდეფიშ მაფათ გეგმაცხადჷ. ჯვ.წ. 220/219 წანაშო ატალიქ ახაიოსიწკჷმა თინჩალას მიოჭირინუ. ჯვ. წ. 218 წანას ახაიოსიქ წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ტავრიშ გვალეფიშ ობჟათეშე. ჸათეთ ატალიქ ქისარგებლუ დო მიდაღალირი ტერიტორიეფი დირთინუ. ჯვ.წ 213 წანას სელევკიდეფიშ ლეგიტიმური მაფაქ [[ანტიოქე III დიდი|ანტიოქე III-ქ]] დამარცხჷ ახაიოსი დო დოჸვილჷ. [[მაართა მაკედონიური ლჷმა]]შ ბორჯის (ჯვ.წ. 214-205) ატალიქ დეხოლჷ დო ქალუდირთჷ [[რომიშ რესპუბლიკა]]ს. ===[[აპამეაშ ზე]]შ უკულიანი პერიოდი (ჯვ.წ. 197–138)=== ჯვ. წ. 198 წანაშო ანტიოქე III-ქ ქიდეკინჷ პერგამონიშ ომაფეშ კაბეტი ნორთი. თიში კონტროლიშ თუდო რდჷ შანულამი ნოღეფი [[ფოკეია]] დო [[თიატირა]]. პერგამონიშ ომაფე კატასტროფაწკჷმა ხოლოსი რდჷ. ჸათე ბორჯიშო, ჯვ. წ. 197 წანას ხვისტაშა ეშართჷ [[ევმენე II]]-ქ, ნამუქჷთ გემშართჷ პოლიტიკური ალიანსიშა [[აქეიარეფიშ რსხუ]]წკჷმა. ევმენექ ვესხუნუ სელევკიდეფიწკჷმა ურთიართალაშ გაახალება დო რომი-სელევკიდეფიშ ლჷმეფიშ (ჯვ.წ. 192-188) ბორჯის რომს ქალუდირთჷ. კონფლიქტიქ რომიშ გომორძგუათ გეთუ. ჯვ. წ. 188 წანას რომქ დო სელევკიდეფიშ იმპერიაქ ქუდოდვეს ოთინჩალე ხეკულუა - [[აპამეაშ ზე]]. რომქ ქიდეკინჷ ანტიოქე III-შ ტერიტორიეფი ანატოლიას. რომალეფქ [[მისია]], [[ლიდია]], [[ფრიგია]] დო [[პამფილია]] გეგნოჩეს პერგამონიშ ომაფეს, დო [[კარია]], [[ლიკია]], [[პისიდია]] - [[როდისი]]ს. უკულ, როდოსიშა გინოჩამილი ტერიტორიეფი რომალეფქ პერგამონს დუთმეს. ჸათე ტერიტორიეფით, ძალამს გედიდჷ პერგამონიშ ომაფექ დო გენძალიერჷ თიში გოლინაქ. ევმენეშ მართუალაშ ბორჯის, პერგამონი მონაწილენდჷ [[გალატური ლჷმა]]ს (ჯვ. წ. 189), თაშნეშე ოლიმუდჷ ბითინიაშ მაფა [[პრუსიას I|პრუსიასის]] (ჯვ.წ. 188-184 წანეფს), პონტოშ მაფა [[ფარნაკე I|ფარნაკეს]] (ჯვ.წ. 183-179 წანეფს) დო ალურდჷ რომს [[მასუმა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ევმენექ ჩერუ სელევკიდეფიშ დინახალენი პოლიტიკას დო ქალუდირთჷ [[ანტიოქე IV ეპიფანე]]ს, ნამუთ ხვისტაშო [[ჰელიოდორე (რეგენტი)|ჰელიოდორეს]] ოლიმუდჷ. ევმენეშ უკულ, ჯვ.წ. 159 წანას ხვისტაშა ეშართჷ თიში ჯიმაქ [[ატალ II]]-ქ. მაფობაშახ ატალი რდჷ შანულამი მანჯღვერთარი. ჯვ. წ. 190 წანას თინა მონაწილენდჷ [[მაგნეზიაშ ლჷმა]]ს. ჯვ.წ. 156-154 წანეფს ატალი, რომიშ ალარინათ ოლიმუდჷ [[ბითინია]]ს. ატალიქ გაფართინუ პერგამონიშ ტერიტორია დო დარსხუ ნოღეფი ფილადელფია დო ატალია. ჯვ. წ. 152 წანაშე, ატალი (რომალეფიწკჷმა ართო) ალურდჷ დო ოხვარუდჷ [[ალექსანდრე I ბალასი]]ს, ნამუქჷთ ჯვ.წ. 150 წანას სელევკიდეფიშ ომაფე ხვისტა მიდუღჷ [[დემეტრიოს I სოტერი|დემეტრიოს I სოტერს]]. ატალი ალურდჷ რომს [[მაანთხა მაკედონიური ლჷმა]]შ გოძვენას. ===ეკონია წანეფი (ჯვ.წ. 138-129)=== პერგამონიშ ეკონია მაფა რდჷ [[ატალ III]], ნამუშ მართუალაშ გეშა ბრელი ისტორიული წყუს ჩქინდა ვამუჭირინუაფჷ. რჩქინელი რე ნამდა თის სქუა ვაჸუნდჷ. ანდერზით ატალ III-ქ პერგამონიშ ომაფე გეგნოჩჷ რომიშ რესპუბლიკას. მარა ჸათე ბორჯიშო გემკორჩქინდჷ მიდგარენჷ [[არისტონიკე]]ქ, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა რდჷ ევმენე II-შ უკანონო სქუა. არისტონიკექ ქიგიდჷ ევმენე III-შ დინასტიური ჯოხო დო ქიდეკინჷ პერგამონიშ სუმი ნოღა. ჯვ. წ. 133-131 წანეფს რომალეფქ მანწყის ოურდუმე კამპანია არისტონიკეშ მეხჷ, მარა უშედეგეთ. ჯვ. წ. 129 წანას რომალეფქ დამარცხეს არისტონიკე, რსულას ქიდეკინეს პერგამონიშ ომაფე, ნამუქჷთ უკულ რომიშ ართ-ართი პროვინცია [[აზია (რომიშ პროვინცია)|აზიათ]] გინირთჷ. ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [https://www.britannica.com/place/Pergamum ენციკლოპედია ბრიტანიკა] * [https://www.worldhistory.org/Attalid_Dynasty/ მოსოფელიშ ისტორიაშ ენციკლოპედია] [[კატეგორია:პერგამონიშ ომაფე]] [[კატეგორია:ატალიდეფი]] [[კატეგორია:ელინისტური სახენწჷფოეფი]] ciio1h2m5567kpafw8v282d9uz53kfk 10 40478 220592 2024-05-03T08:59:05Z Narazeni 826 ახალი ხასჷლა: [[სურათი:Soeharto.jpg|right|80px|სუჰარტო]] {{*mp}}[[996]] : ვითაამშვი წანერი '''[[ოტო III (სრი)|ოტო III]]''' [[საღორონთო რომიშ იმპერია|საღორონთო რომიშ]] [[საღორონთო რომიშ იმპერატორეფიშ ერკებული|იმპერატორო]] აკურთხ... wikitext text/x-wiki [[სურათი:Soeharto.jpg|right|80px|სუჰარტო]] {{*mp}}[[996]] : ვითაამშვი წანერი '''[[ოტო III (სრი)|ოტო III]]''' [[საღორონთო რომიშ იმპერია|საღორონთო რომიშ]] [[საღორონთო რომიშ იმპერატორეფიშ ერკებული|იმპერატორო]] აკურთხეს. {{*mp}}[[1840]] : '''[[ახალი ზელანდია]]ქ''' [[ბრიტანეთი]]შ [[კოლონია]]თ გეგმიცხადჷ. {{*mp}}[[1904]] : [[პარიზი|პარიზის]] დირსხჷ '''[[ოკუჩხბურთე ასოციაციეფიშ ოერეფოშქაშე ფედერაცია]]ქ''' (ფიფა). {{*mp}}[[1937]] : [[სსრრ|სხუნუეფიშ]] დგჷმილი პირველი ომენცარე-ორკვიალე ხორუათ გინმირთუ '''[[არქტიკაშ ოკიანე|არქტიკაშ ოკიანეშ]]''' მაყარუ ჸინიშ კიბუს. {{*mp}}[[1998]] : 32 წანიანი მართუალაშ უკული [[ინდონეზია|ინდონეზიაშ]] დიქტატორი '''[[სუჰარტო]]ქ''' ''(სურათის)'' გეგნოდირთჷ. {{*mp}}[[2004]] : '''[[სტანისლავ პეტროვი|სტანისლავ პეტროვს]]''' მოსოფელიშ მენოღალეშ წოდებაქ მიაჩჷ 1983 წანას პოტენციური მასუმა მოსოფელიშ ლჷმაშ დუდშე აღებაშ გეშა. {{*mp}}[[2006]] : '''[[მონტენეგრო]]ქ''' რეფერენდუმით [[სერბეთი]]შე ზოხორინალას მეჩჷ ხონარი. <noinclude> [[კატეგორია:ვიკიპედია:თანგეფი:დღაშ მოლინეფი]] </noinclude> 3v6v26ebg22ruexxvpqkvj5mmrexkb8 10 40479 220595 2024-05-03T09:09:10Z Narazeni 826 ახალი ხასჷლა: [[სურათი:HeroOfSocialistLabour.jpg|right|80px|სოციალისტური ხანდაშ გერგეზიშ ორდენი]] {{*mp}}[[ჯვ. წ. 334]] : ბერძენეფქ [[ალექსანდრე დიდი]]შ დუდალათ გიორჯგინეს [[დარიოს III]]-ს '''[[გრანიკოსიშ ბურჯაფი]]ს'''. {{*mp}}[[1856]] : მოსკოვ... wikitext text/x-wiki [[სურათი:HeroOfSocialistLabour.jpg|right|80px|სოციალისტური ხანდაშ გერგეზიშ ორდენი]] {{*mp}}[[ჯვ. წ. 334]] : ბერძენეფქ [[ალექსანდრე დიდი]]შ დუდალათ გიორჯგინეს [[დარიოს III]]-ს '''[[გრანიკოსიშ ბურჯაფი]]ს'''. {{*mp}}[[1856]] : [[მოსკოვი|მოსკოვს]] '''[[ტრეტიაკოვიშ გალერეა]]ქ''' დირსხჷ. {{*mp}}[[1906]] : [[ჯიმალეფი რაიტეფი|ჯიმალეფ რაიტეფქ]] პატენტი მიღეს '''[[ფურინჯი|აეროპლანი]]შ''' წარმებაშო. {{*mp}}[[1940]] : [[სსრრ]]-შ უჟინაში სხუნუშ პრეზიდიუმიშ ზოჯუათ მიშაღალირქ იჸუ '''[[სოციალისტური ხანდაშ გერგეზი]]შ''' ორდენქ (სურათის). {{*mp}}[[1947]] : '''[[რგილი ომი]]''' - [[კომუნიზმი]]შ მოდვალუაშ ცილებაშ ღანკით [[ააშ]]-იშ პრეზიდენტ [[ჰარი ტრუმენი|ჰარი ტრუმენქ]] [[თურქეთი|თურქეთის]] დო [[საბერძნეთი|საბერძნეთის]] ოურდუმე დო ეკონომიური მოხვარაშ სახეთ $400 მილიონიანი გრანტი გინოჩჷ. {{*mp}}[[1960]] : ასეშა ფიქსირაფილი უჭყანიერაში, [[რიხტერიშ სკალა|რიხტერიშ სკალათ]] 9,5 ბალიშ, '''[[დიხაშნწალუა]]ქ''' მოხვადჷ ობჟათე [[ჩილე]]ს. {{*mp}}[[1977]] : '''[[ბჟაეიოლიშ ექსპრესი]]ქ''', ნამუთ [[პარიზი|პარიზი]] დო [[სტამბოლი|სტამბოლიშ]] შქას გილეშჷ 1883 წანაშენ, ბოლო რეისი არსულჷ.<noinclude> [[კატეგორია:ვიკიპედია:თანგეფი:დღაშ მოლინეფი]] </noinclude> otepiav16zysbbv6hma87431beohk15 10 40480 220596 2024-05-03T09:14:06Z Narazeni 826 ახალი ხასჷლა: [[სურათი:Mickey Mouse.jpg|right|90px|მიკი მაუსი]] {{*mp}}[[1430]] : [[კომპიენი]]შ გადუდიშულაფარო ჯარით მერინელი '''[[ჟანა დ’არკი]]''' [[ბურგუნდია|ბურგუნდიალეფქ]] ჭკორო ოჭოფეს. {{*mp}}[[1805]] : '''[[ნაპოლეონ ბონაპარტი]]''' იტალ... wikitext text/x-wiki [[სურათი:Mickey Mouse.jpg|right|90px|მიკი მაუსი]] {{*mp}}[[1430]] : [[კომპიენი]]შ გადუდიშულაფარო ჯარით მერინელი '''[[ჟანა დ’არკი]]''' [[ბურგუნდია|ბურგუნდიალეფქ]] ჭკორო ოჭოფეს. {{*mp}}[[1805]] : '''[[ნაპოლეონ ბონაპარტი]]''' [[იტალია|იტალიაშ]] მაფათ აკურთხეს [[მილანიშ საკათედრო ოხიდა|მილანიშ საკათედრო ოხიდას]]. {{*mp}}[[1846]] : [[მექსიკა]]ქ [[ააშ|ამერიკას]] [[მექსიკა-ამერიკაშ ლჷმა|ლჷმა]] გეგმუცხადჷ. {{*mp}}[[1911]] : '''[[ნიუ-იორკიშ საჯარო ბიბლიოთეკა]]ქ''' გინწყჷ. {{*mp}}[[1929]] : '''[[მიკი მაუსი]]შ''' ''(სურათის)'' პირველი ხონარამი [[მულტფილმი|მულტფილმქ]] "Karnival Kid-იქ" გიშართჷ. {{*mp}}[[1945]] : [[მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმა]]: [[სს]]-იშ მადუდე '''[[ჰაინრიხ ჰიმლერი|ჰაინრიხ ჰიმლერქ]]''' მორსხუეეფიშ ჭკორალაშ დუდი დიჸვილჷ. {{*mp}}[[1992]] : [[რუსეთი|რუსეთიქ]], [[უკრაინა]]ქ, [[ბელარუსი|ბელარუსიქ]] დო [[ყაზახეთი|ყაზახეთიქ]] ხე მაჭარეს '''[[ლისაბონიშ ოქმი|ლისაბონიშ ოქმის]]''' სტრატეგიული აკოანჯარაფაშ გოხურგუაშენ. {{*mp}}[[1997]] : '''[[მოჰამედ ხათამი]]''' [[ირანი]]შ პრეზიდენტო გეგშაგორეს.<noinclude> [[კატეგორია:ვიკიპედია:თანგეფი:დღაშ მოლინეფი]] </noinclude> 77sd7psl21n59dm0ddkqrjgm1eyh1ek 220597 220596 2024-05-03T09:14:34Z Narazeni 826 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Mickey Mouse.jpg|right|90px|მიკი მაუსი]] {{*mp}}[[1430]] : [[კომპიენი]]შ გადუდიშულაფარო ჯარით მერინელი '''[[ჟანა დ'არკი]]''' [[ბურგუნდია|ბურგუნდიალეფქ]] ჭკორო ოჭოფეს. {{*mp}}[[1805]] : '''[[ნაპოლეონ ბონაპარტი]]''' [[იტალია|იტალიაშ]] მაფათ აკურთხეს [[მილანიშ საკათედრო ოხიდა|მილანიშ საკათედრო ოხიდას]]. {{*mp}}[[1846]] : [[მექსიკა]]ქ [[ააშ|ამერიკას]] [[მექსიკა-ამერიკაშ ლჷმა|ლჷმა]] გეგმუცხადჷ. {{*mp}}[[1911]] : '''[[ნიუ-იორკიშ საჯარო ბიბლიოთეკა]]ქ''' გინწყჷ. {{*mp}}[[1929]] : '''[[მიკი მაუსი]]შ''' ''(სურათის)'' პირველი ხონარამი [[მულტფილმი|მულტფილმქ]] "Karnival Kid-იქ" გიშართჷ. {{*mp}}[[1945]] : [[მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმა]]: [[სს]]-იშ მადუდე '''[[ჰაინრიხ ჰიმლერი|ჰაინრიხ ჰიმლერქ]]''' მორსხუეეფიშ ჭკორალაშ დუდი დიჸვილჷ. {{*mp}}[[1992]] : [[რუსეთი|რუსეთიქ]], [[უკრაინა]]ქ, [[ბელარუსი|ბელარუსიქ]] დო [[ყაზახეთი|ყაზახეთიქ]] ხე მაჭარეს '''[[ლისაბონიშ ოქმი|ლისაბონიშ ოქმის]]''' სტრატეგიული აკოანჯარაფაშ გოხურგუაშენ. {{*mp}}[[1997]] : '''[[მოჰამედ ხათამი]]''' [[ირანი]]შ პრეზიდენტო გეგშაგორეს.<noinclude> [[კატეგორია:ვიკიპედია:თანგეფი:დღაშ მოლინეფი]] </noinclude> ekw7si8bq09o5qudh188302254bqdg4 10 40481 220599 2024-05-03T09:22:21Z Narazeni 826 ახალი ხასჷლა: [[სურათი:Samuel Morse.jpg|right|100px|სემიუელ მორზე]] {{*mp}}[[1218]] : '''[[მახუთა ჯვაროსნული ლესქერუა]]ქ''' დიჭყჷ. {{*mp}}[[1626]] : '''[[პეტერ მინუიტი|პეტერ მინუიტიქ]]''' ინდიალეფშე [[მანჰეტენი]] ქიჸიდჷ 60 [[გულდენი]]შ ფასშა. {{*mp}}[... wikitext text/x-wiki [[სურათი:Samuel Morse.jpg|right|100px|სემიუელ მორზე]] {{*mp}}[[1218]] : '''[[მახუთა ჯვაროსნული ლესქერუა]]ქ''' დიჭყჷ. {{*mp}}[[1626]] : '''[[პეტერ მინუიტი|პეტერ მინუიტიქ]]''' ინდიალეფშე [[მანჰეტენი]] ქიჸიდჷ 60 [[გულდენი]]შ ფასშა. {{*mp}}[[1844]] : '''[[სემიუელ მორზე]]ქ''' (სურათის) პირველი დეპეშა მიდაჯღონჷ [[ვაშინგტონი]]შე [[ბალტიმორი|ბალტიმორშა]], [[მერილენდი]]. {{*mp}}[[1883]] : [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკის]], თიმ ბორჯიშო მოსოფელიშ არძაშე უგჷნძაში ებუნაფილი ხინჯი - '''[[ბრუკლინიშ ხინჯი]]ქ''' გინწყჷ. {{*mp}}[[1915]] : '''[[მაართა მოსოფელიშ ლჷმა|პირველი მოსოფელიშ ლჷმა]]''': [[იტალია]]ქ [[ავსტრია-უნგრეთი|ავსტრია-უნგრეთის]] ლჷმა გეგმუცხადჷ. {{*mp}}[[1940]] : [[იგორ სიკორსკი]]ქ წჷმოძინელო მანჯჷ პირველი ფურინუა ართროტორიანი '''[[კიდელფურინი]]თ'''. {{*mp}}[[1956]] : '''[[ევროვიზია|ევროვიზიაშ]]''' პირველი ბირაშ კონცერტიქ იმანჯჷ [[ლუგანო]]ს, [[შვეიცარია]]. {{*mp}}[[2000]] : [[ისრაელი]]შ ჯარქ გეგშარტჷ ობჟათე '''[[ლიბანი]]შე''' 22-წლიანი ოკუპაციაშ უკული.<noinclude> [[კატეგორია:ვიკიპედია:თანგეფი:დღაშ მოლინეფი]] </noinclude> a6pzsp2u4oq823zsoy2e4cqrojh6tik 220600 220599 2024-05-03T09:22:37Z Narazeni 826 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Samuel Morse.jpg|right|100px|სემიუელ მორზე]] {{*mp}}[[1218]] : '''[[მახუთა ჯვაროსნული ლესქერუა]]ქ''' დიჭყჷ. {{*mp}}[[1626]] : '''[[პეტერ მინუიტი|პეტერ მინუიტიქ]]''' ინდიალეფშე [[მანჰეტენი]] ქიჸიდჷ 60 [[გულდენი]]შ ფასშა. {{*mp}}[[1844]] : '''[[სემიუელ მორზე]]ქ''' (სურათის) პირველი დეპეშა მიდაჯღონჷ [[ვაშინგტონი]]შე [[ბალტიმორი|ბალტიმორშა]], [[მერილენდი]]. {{*mp}}[[1883]] : [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკის]], თიმ ბორჯიშო მოსოფელიშ არძაშე უგჷნძაში ებუნაფილი ხინჯი - '''[[ბრუკლინიშ ხინჯი]]ქ''' გინწყჷ. {{*mp}}[[1915]] : '''[[მაართა მოსოფელიშ ლჷმა|პირველი მოსოფელიშ ლჷმა]]''': [[იტალია]]ქ [[ავსტრია-უნგრეთი|ავსტრია-უნგრეთის]] ლჷმა გეგმუცხადჷ. {{*mp}}[[1940]] : [[იგორ სიკორსკი]]ქ წჷმოძინელო მანჯჷ პირველი ფურინუა ართროტორიანი '''[[კიდელფურინი]]თ'''. {{*mp}}[[1956]] : '''[[ევროვიზია|ევროვიზიაშ]]''' პირველი ბირაშ კონცერტიქ იმანჯჷ [[ლუგანო]]ს, [[შვეიცარია]]. {{*mp}}[[2000]] : [[ისრაელი]]შ ჯარქ გეგშართჷ ობჟათე '''[[ლიბანი]]შე''' 22-წლიანი ოკუპაციაშ უკული.<noinclude> [[კატეგორია:ვიკიპედია:თანგეფი:დღაშ მოლინეფი]] </noinclude> n2bqvx8c65i39dde0lfjxnhohwxo8ul 10 40482 220601 2024-05-03T09:46:55Z Narazeni 826 ახალი ხასჷლა: [[სურათი:Martin Luther (Lucas Cranach) 1526.jpg|right|90px|მარტინ ლუთერი, ლუკას კრანახიშ ნახანტი]] {{*mp}}[[1521]] : '''[[მარტინ ლუთერი]]''' (სურათის) კრიმინალო დო ერეტიკოსო გეგმიცხადჷ [[ვორმსიშ ედიქტი]]შით. {{*mp}}[[1810]] : '''მესიშ რე... wikitext text/x-wiki [[სურათი:Martin Luther (Lucas Cranach) 1526.jpg|right|90px|მარტინ ლუთერი, ლუკას კრანახიშ ნახანტი]] {{*mp}}[[1521]] : '''[[მარტინ ლუთერი]]''' (სურათის) კრიმინალო დო ერეტიკოსო გეგმიცხადჷ [[ვორმსიშ ედიქტი]]შით. {{*mp}}[[1810]] : '''[[მესიშ რევოლუცია]]''': [[ბუენოს-აირესი|ბუენოს-აირესის]] გეგმიქიმინჷ [[არგენტინაშ პირველი ხუნტა|პრიმერა ხუნტაქ]] — [[არგენტინა|არგენტინაშ]] პირველი ზოხორინელი თარობაქ. {{*mp}}[[1946]] : '''[[აბდულა I იბნ ჰუსეინი|აბდულა I იბნ ჰუსეინქ]]''' [[იორდანია|ტრანსიორდანიაშ]] მაფათ გეგმიცხადჷ. {{*mp}}[[1953]] : [[ააშ]]-ქ [[ნევადა|ნევადაშ]] ოცადებელ ბაზას პირველ დო აკა '''[[ბირთვული ანჯარი|გვირზილურ]]''' არტილერიულ გჷმოცადაფა მანჯჷ. {{*mp}}[[1963]] : [[ადის-აბება]]ს, [[ეთიოპია]], '''[[აფრიკაშ ართობაშ ორგანიზაცია]]ქ''' გეგმიქიმინჷ. {{*mp}}[[1966]] : პირველი შანულამი [[დაძიბაო]]ქ გჷმიბჟინუ [[პეკინიშ უნივერსიტეტი|პეკინიშ უნივერსიტეტის]] [[ჩინეთი]]შ '''[[ჩინეთიშ კულტურული რევოლუცია|კულტურული რევოლუციაშ]]''' ბორჯის. {{*mp}}[[1989]] : '''[[სომხეთი|სომხეთიქ]]''' [[სსრრ|სხუნუეფიშ რსხუშე]] ზოხორინალაშ გეგმაცხადჷ. {{*mp}}[[2000]] : [[ისრაელი|ისრაელქ]] 22-წანიანი ოკუპაციაშ უკული '''[[ლიბანი]]შე''' დორხველი ჯარეფი გეგშეჸონჷ. <noinclude> [[კატეგორია:ვიკიპედია:თანგეფი:დღაშ მოლინეფი]] </noinclude> reshs84i6wks8eoo2qjafhbi1bjdhw3