Wikisource sourceswiki https://wikisource.org/wiki/Main_Page MediaWiki 1.43.0-wmf.3 first-letter Media Special Talk User User talk Wikisource Wikisource talk File File talk MediaWiki MediaWiki talk Template Template talk Help Help talk Category Category talk Page Page talk Index Index talk Author Author talk TimedText TimedText talk Module Module talk Translations Translations talk 1 49644 1036603 1028499 2024-05-03T11:22:09Z 185.125.50.104 /* Gujarati Wikisource 10000+ */ Reply wikitext text/x-wiki [[/Archive0]]: discussion of the [[Main Page/Old|old main page]] (discussion continued [[/Old|here]])<br> [[/Archive1]]: 2005<br> [[/Archive2]]: 2006<br> [[/Archive3]]: 2007<br> [[/Archive4]]: 2008<br> [[/Archive5]]: 2009<br> [[/Archive6]]: 2010–2015<br> <inputbox> type=fulltext searchbuttonlabel=Search in archives prefix=Talk:Main Page width=55 </inputbox> ==Gujarati Wikisource 10000+== Kindly update statastics of Gujarati wisi source. [https://gu.wikisource.org/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B6%E0%AB%87%E0%AA%B7:%E0%AA%86%E0%AA%82%E0%AA%95%E0%AA%A1%E0%AA%BE%E0%AA%95%E0%AB%80%E0%AA%AF%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%B9%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%80] --[[User:Sushant savla|Sushant savla]] ([[User talk:Sushant savla|talk]]) 02:39, 11 June 2016 (UTC) :Done. Great news! [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 11:29, 11 June 2016 (UTC) :'''''^{_{<s><code><u><big><small>@</small></big></u></code></s>}}''''' [[Special:Contributions/185.125.50.104|185.125.50.104]] 11:22, 3 May 2024 (UTC) == Bengali wikisource 10,640 == Please update statastics of Bengali wikisource. --[[User:Aftabuzzaman|Aftabuzzaman]] ([[User talk:Aftabuzzaman|talk]]) 20:43, 22 June 2016 (UTC) == How to make bookmarks in my account == is there any way to bookmark pages into my account so that i can read them latter or on different devices in which my account in longed in if thee is please tell me or if not then pleas inform me so that i can think of a way to make it happen beaus it would be a nice feature to have in all the sister projects of Wikisource == Updating Tamil Wikisource count == Tamil Wikisource has reached 409,974 pages per https://stats.wikimedia.org/wikisource/EN/Sitemap.htm. Please update the main page to reflect that. Thanks. -- [[User:Sundar|Sundar]] ([[User talk:Sundar|talk]]) 14:36, 19 March 2017 (UTC) == The Hebrew spelling is wrong, should be ספרייה (not ספריה). == The word סִפְרִיָּה has a [https://en.wikipedia.org/wiki/Hiriq Hiriq] at the end, so the word should be spelled with an extra י in [https://en.wikipedia.org/wiki/Ktiv_hasar_niqqud Ktiv hasar niqqud]. Please change this, thanks! --[[User:Itsused|Itsused]] ([[User talk:Itsused|talk]]) 11:29, 10 June 2017 (UTC) :Done. --[[User:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[User talk:Ooswesthoesbes|talk]]) 13:56, 10 June 2017 (UTC) == Greek wikisource == Greek wikisource has now more than 10000 pages. --[[User:Ntetos|Ntetos]] ([[User talk:Ntetos|talk]]) 19:59, 25 August 2017 (UTC) :{{Ping|Ntetos}} According to [https://tools.wmflabs.org/phetools/statistics.php these stats] not yet. And it seems there is [https://wikisource.org/w/index.php?title=Template%3ATopTenCircle&type=revision&diff=466060&oldid=454181 no concensus] which stats should be used on the maim page. {{Ping|Zyephyrus|Yann|Ooswesthoesbes|-jkb-}} or maybe I missed something? [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 07:46, 31 August 2017 (UTC) ::That's remarkable indeed. Also [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikisource the meta stats] clearly indicate it has crossed the line. It often occurs that the local Special:Stats aren't up to date, but mostly in negative way (counting too few pages), so I don't really see what's wrong here. --[[User:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[User talk:Ooswesthoesbes|talk]]) 09:49, 31 August 2017 (UTC) :::In the revert by [[User:Zyephyrus|Zyephyrus]] that I pointed above, he reverted a change that was based '''exactly''' on [[m:Wikisource|the meta stats]], suggesting that there is no consensus to use them. Similarily, [[User:Thurs|Thurs]] opposed [https://wikisource.org/w/index.php?title=Template%3AWikisource_languages&type=revision&diff=431632&oldid=431626 here] to use the meta stats. Also note, that (regardless which stats are used), zh.ws (outside the circle) has much more pages than pt.ws (in the circle) - and a fix of that was in the reverted change. I realize that the meta stats (basing on local wiki counters) use variuos calculation methods for various wikisources, so the numbers are not really comparable. But we should decide to use one set of numbers here, if any. :::There are other inconsistencies here, eg. Serbian are far over 10000 regardless which stats are used. :::However, the above revert, suggests that '''any''' change here requires a consensus. And I strongly oppose basing here on inconsistent stats (the source of the values - if any - as well as for the thresholds should be clearly defined to avoid ping-pong and futher inconsistencies and to allow regular updates). [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 10:31, 31 August 2017 (UTC) ::::MetaWiki uses the usual count, which basically means at least one internal link and that's it. Therefore, it is a bad representation of Wikisource, as some Wikisources are filled with stub-sized pages with links, while others have many large pages that lack links. Using Proofread as a measurement will also be difficult, as it's not available to all Wikisources. --[[User:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[User talk:Ooswesthoesbes|talk]]) 15:00, 31 August 2017 (UTC) :::::{{Ping|Ooswesthoesbes}} Not exactly. At least 3 ws (gu.ws, pl.ws, sr.ws) have <code>$wgArticleCountMethod = 'any'</code>, so the counter is really based on content namespace definition and total number of pages there regardless whether they contain links or not; de.ws add links to all pages using a footer (so the whole Page namespace is effectively counted there, unlike eg. fr.ws or en.ws). Likely only pages with links are counted for all others; but content namespace definitions may vary across Wikisources. Phe's stats concerning main ns. seem to me to be more reliable. However, eg. in ru.ws most pages are doubled because of two orthography variants used; in en.ws Translation ns is not counted; Author ns is not counted for Wikisources having it, while author pages are counted for others as they are in main ns. there; es.ws create a separate page in main ns for each book page (while most other ws do it in Page ns.) also because of labs database drift some pages are lost from phe's stats. [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 16:11, 31 August 2017 (UTC) ::::::Mmm.. I think it will be very difficult to get a cross-wiki definition, especially because there is no simple way to automate counts like "Articles minus Pages" or "Articles minus Authors". --[[User:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[User talk:Ooswesthoesbes|talk]]) 18:14, 31 August 2017 (UTC) :You will find the vote (2009) about mul.ws main page presentation [[Wikisource:Votes|here]]. --[[User:Zyephyrus|Zyephyrus]] ([[User talk:Zyephyrus|talk]]) 16:26, 31 August 2017 (UTC) ::Yes. The discussion above is mainly about the 100,000 +, 10,000 + etc listings :) --[[User:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[User talk:Ooswesthoesbes|talk]]) 18:14, 31 August 2017 (UTC) :I made two changes in the circle that I hope to be non-controversial: :* removed outdated numbers (maybe until some consensus concerning them is reached) :* replaced pt.ws by zh.ws; regardles of used metrics pt seems to be out-of-top-ten now, and zh seems to be in. :[[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 20:32, 31 August 2017 (UTC) ::Well done. The internal stats have always been broken, so far as I can remember. The only reliable ones are those on phetools. Anyway, since this is not a competition, I think we shouldn't show any number at all, and we should not classify wikis in ranges based on the number of pages. An alphabetical list would be much more fair. [[User:Candalua|Candalua]] ([[User talk:Candalua|talk]]) 09:13, 1 September 2017 (UTC) == Update link == Could an admin please change the proofread statistics link to <code><nowiki>https://tools.wmflabs.org/phetools/statistics.php</nowiki></code>? Thanks. [[User:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]] ([[User talk:Jon Harald Søby|talk]]) 13:42, 13 August 2018 (UTC) :'''Done'''. --[[User:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[User talk:Ooswesthoesbes|talk]]) 08:06, 14 August 2018 (UTC) == Styling with TemplateStyles? == When I open www.wikipedia.org, I saw the page layout looks different between desktop and mobile, using Responsive web design to adapt different screen sizes. Since Wikisource introduced TemplateStyles, I think it's possible to do the same implementation on this page, making the Main Page have a nice look on mobile, so who can do it? --[[User:Great Brightstar|Great Brightstar]] ([[User talk:Great Brightstar|talk]]) 09:25, 1 January 2019 (UTC) :{{Ping|Great Brightstar}} You are welcome to suggest appropriate changes here or just made them yourself if they are not controversioal and do not require rights to edit protected pages. I think, nobody currently maintains the main page here regularily. [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 10:29, 1 January 2019 (UTC) ::{{Ping|Ankry}} Yeah, I created {{tl|TopTenCircle/sandbox}}, it could be working for this, and everyone can contribute.--[[User:Great Brightstar|Great Brightstar]] ([[User talk:Great Brightstar|talk]]) 14:19, 2 January 2019 (UTC) :::This template is ready for merge now, I hope my changes would be merged, and I'm welcome to receive any enhancements. --[[User:Great Brightstar|Great Brightstar]] ([[User talk:Great Brightstar|talk]]) 17:04, 2 January 2019 (UTC) ::::{{Ping|Great Brightstar}} merged; thanks for your work. [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 13:25, 4 January 2019 (UTC) ::{{Ping|Ooswesthoesbes}}, WDYT? --[[User:Great Brightstar|Great Brightstar]] ([[User talk:Great Brightstar|talk]]) 17:46, 3 January 2019 (UTC) :::I don't see a difference on desktop, so if it's an improvement on mobile, that'd be good. I can't check this myself though as I'm not a mobile user :) --[[User:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[User talk:Ooswesthoesbes|talk]]) 11:26, 4 January 2019 (UTC) ::::{{Ping|Ooswesthoesbes}} On desktop, in Firefox, you can switch to the mobile view resizing the window to be very narrow. It converts the circle (with overlapping text) to a 2-column list in a similar way that it is done on www.wikipedia.org. OK, IMO. [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 13:16, 4 January 2019 (UTC) :::::Yes, but I enabled [https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Tools/Responsive_Design_Mode Responsive Design Mode] while I debugging, it's a very nice way to switch the mobile view and test. --[[User:Great Brightstar|Great Brightstar]] ([[User talk:Great Brightstar|talk]]) 17:03, 4 January 2019 (UTC) == WE WANT FREEDOM == WE WANT KA.WIKISOURCE.ORG WE HAVE MORE THAN 2000 PAGES!--[[User:ჯეო|ჯეო]] ([[User talk:ჯეო|talk]]) 11:58, 2 March 2019 (UTC) :{{Ping|ჯეო}} Such a decission is up to [[m:Language committee|Language committee]] and, AFAIK, it depends mainly on active community existence in a longer period. The community members declared [[m:Requests for new languages/Wikisource Georgian|here]] do not seem to be active in Wikisource. [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 08:58, 17 April 2019 (UTC) == broken language list == Something is broken with the language list at the bottom, please repair. [[Special:Contributions/94.78.176.72|94.78.176.72]] 12:00, 28 April 2019 (UTC) :Everything seems to be OK after I purged the page. {{Ping|Koavf}} Just FYI: some pages using imported templates might need manual purging after import. Automation im MediaWiki fails sometimes. [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 15:38, 28 April 2019 (UTC) ::Hm. [[Template:AllLanguages]] seemed fine to me immediately after I edited it--I guess it's worth purging hi-visibility pages. Thanks. —[[User:Koavf|Justin (<span style="color:grey">ko'''a'''vf</span>)]]<span style="color:red">❤[[User talk:Koavf|T]]☮[[Special:Contributions/Koavf|C]]☺[[Special:Emailuser/Koavf|M]]☯</span> 15:47, 28 April 2019 (UTC) :::Sometimes view for anonymous and logged in users may be cached separately. I think this was the case. [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 16:20, 28 April 2019 (UTC) == Georgian Wikisource (2000+!) == {{ping|BRUTE}} {{ping|Ankry}} {{ping|Candalua}} {{ping|DeirdreAnne}} {{ping|-jkb-}} {{ping|Jon Harald Søby}} {{ping|Jusjih}} {{ping|Koavf}} {{ping|LadyInGrey}} {{ping|Mahagaja}} {{ping|Ooswesthoesbes}} {{ping|Satdeep Gill}} {{ping|Tpt}} {{ping|VIGNERON}} {{ping|Yann}} {{ping|Zyephyrus}} Open Georgian Wikisource! It is ready for this!--[[User:ჯეო|ჯეო]] ([[User talk:ჯეო|talk]]) 18:15, 19 July 2019 (UTC) :Usually, one active user is not sufficient activity though, as its contents cannot truely be considered reliable if only one user is involved. --[[User:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] ([[User talk:Ooswesthoesbes|talk]]) 18:22, 19 July 2019 (UTC) ::Indeed, the message you left last year to {{u|Giakosh}} is still very true: « Language Committee requires there to be a community in order to approve a project. » If I look at the statistics https://tools.wmflabs.org/meta/catanalysis/?title=Georgian&cat=1&wiki=sourceswiki#distribution_2019-07 Giakosh is pretty much alone. So {{ping|ჯეო}} if you truly want the project to be ready and opened, you should find other people first (and maybe start by actively participating yourself, it will already double the size of the current community). Plus, on a side note, I'm a bit worried to see that there is apparently no fac-simile and proofread books (the only one I could find is [[Page:ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1.djvu/11]] and it seems to be broken), it is far easier to have an active, healthy and wealthy community when you use the proofread extension system, you should really start to using it. Cheers, [[User:VIGNERON|VIGNERON]] ([[User talk:VIGNERON|talk]]) 18:43, 19 July 2019 (UTC) :{{Ping|ჯეო}} It is not in our competence. It is Language Committee domain. AFAIK, they need at least 3 active users for at least three months to proceed. [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 18:23, 19 July 2019 (UTC) ::{{ping|ჯეო}} great, congratulations! ::That said, there is absolutely nothing that we (the people you pinged) can do. You must contact the [[m:Language committee|Language committee]] (for instance through {{ping|StevenJ81}}) so they can approve [[m:Requests for new languages/Wikisource Georgian]]. ::And don't hope too much too early, having 2000+ pages is good but not enough in itself for opening a Wikimedia project. ::Cheers, [[User:VIGNERON|VIGNERON]] ([[User talk:VIGNERON|talk]]) 18:24, 19 July 2019 (UTC) :::It's really great that you have created that much content. Keep up the good work! :::Still, as [[User:Ooswesthoesbes|Ooswesthoesbes]] said, we need at least three, regular, active (registered) contributors. Until that happens, I cannot take your project to LangCom for discussion. [[User:StevenJ81|StevenJ81]] ([[User talk:StevenJ81|talk]]) 19:07, 19 July 2019 (UTC) ::: +1, yep; the times when domains have been operating by one user only are over (2006 I opened the czech wikisource and I was the only one user there for the first about six months, but it was a hard hard hard job... - never more!). Ask the Language Committee. However, congratulations to your very good job!!! Greetings, [[User:-jkb-|-jkb-]] ([[User talk:-jkb-|talk]]) 22:58, 19 July 2019 (UTC) == Language listed twice == The Romanian language is listed twice in the 10.000 category, but I do not see an edit button on the main page to make the correction. :Fixed. [[User:Ankry|Ankry]] ([[User talk:Ankry|talk]]) 23:09, 6 February 2020 (UTC) == Update for Vietnamese Wikisource == Vietnamese Wikisource [[vi:Đặc biệt:Thống kê|have more than 10,000 article pages]], so please update its section. Thank you! --[[User:Trần Nguyễn Minh Huy|<font color="green"><b>minhhuy</b></font>]] ^{([[m:User talk:Trần Nguyễn Minh Huy|talk]])}15:46, 21 June 2020 (UTC) == Konkani language in home page list == The Konkani language (gom) has not been listed in the main page. I request the administrators to add it. These are the source documents in Konkani found in this site - [[Main Page/Konkani]]. [[User:AVSmalnad77|'''<span style="color:DarkOrange;">AVS</span><span style="color:ForestGreen;">malnad</span><span style="color:Navy;">77</span>''']] <small>^{[[User_talk: AVSmalnad77|'''<span style="color:Crimson;"> chat</span>''']]}</small> 05:30, 10 January 2021 (UTC) == Delete page == HI there, I request to delete this [https://wikisource.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1_%DA%A9%D8%A7_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%86%DB%81 page]. it violates copyright {{unsigned|12:48, 24 April 2021‎ (UTC)|Faismeen}} : Done, but the next time use the page [[Wikisource:Proposed deletions]], [[User:-jkb-|-jkb-]] ([[User talk:-jkb-|talk]]) 16:19, 24 April 2021 (UTC) == Update top == Can you update the top 10? The Ukrainian section has been there for a long time.--[[User:Arxivist|Arxivist]] ([[User talk:Arxivist|talk]]) 19:31, 4 September 2021 (UTC) ==Update: Javanese Wikisource 1 000+== [[:jv:Special:Statistics]]. Thanks. [[User:Bennylin|Bennylin]] ([[User talk:Bennylin|talk]]) 12:34, 28 September 2021 (UTC) == Turkish wikisource 10,000+ == Turkish Wikisource have more than [https://tr.wikisource.org/w/index.php?title=%C3%96zel:%C4%B0statistikler&action=raw 10,000 article pages,] so please update its section. Thank you! --[[User:Satirdan kahraman|Satirdan kahraman]] ([[User talk:Satirdan kahraman|talk]]) 20:36, 8 January 2022 (UTC) == Wikisource IUM CA 2 == '''Definition of wiki source'''s ❖ According to wikipedia,24 January 2022 wiki source is an online digital library of free content textual sources on a wiki, operated by the Wikimedia foundation. ❖ This is a free library that anyone can improve by changing the content of existing wikisources. The project officially began on November 24, 2003 under the name project source Berg, a play on the famous project Gutenberg. ❖ The name wikisource was adopted later that year and it received its own domain name. '''How could a teacher use wikisources in classroom.''' ✓ Incorporating wiki into the classroom provides a very different kind of online experience for your students. ✓ Have students use wiki to edit text with grammatical errors. ✓ Teachers can put students into groups or even individuals and those with the most edits wins. ✓ Individual edits can also be counted. Join the debate team using a written set of guidelines, teachers post topics that students can argue by using wiki online forums. ✓ The distinction between these two projects is relatively easy. 1.Wikisource focuses on material published elsewhere . ✓ Wikisource can be viewed as a library of resources either in the public domain or freely licensed that can be accessed by any one and can do changes. [[User:Egumbo2001|Egumbo2001]] ([[User talk:Egumbo2001|talk]]) 05:57, 1 October 2022 (UTC)Ester2002 Natangwe Fellep44 == Ium Andrew Wikisource == How could a teacher use wikisources in classroom. ✓ Incorporating wiki into the classroom provides a very different kind of online experience for your students. ✓ Essentially you put them in the drive’s sea. ✓ Have students use wiki to edit text with grammatical errors. ✓ Teachers can put students into groups and those with the most edits wins. ✓ Individual edits can also be counted. Join the debate team using a written set of guidelines, teachers post topics that students can argue by using wiki online forums. ✓ The distinction between these two projects is relatively easy. 1.Wikisource focuses on material published elsewhere . ✓ Wikisource can be viewed as a library of works either in the public domain or freely licensed . [[User:Egumbo2001|Egumbo2001]] ([[User talk:Egumbo2001|talk]]) 06:29, 1 October 2022 (UTC) == Punjabi Wikisource 1000+ == Please update punjabi wikisource stats [https://pa.m.wikisource.org/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%85%E0%A9%B0%E0%A8%95%E0%A9%9C%E0%A9%87] [[User:Kuldeepburjbhalaike|Kuldeepburjbhalaike]] ([[User talk:Kuldeepburjbhalaike|talk]]) 06:46, 30 March 2023 (UTC) :@[[User:Kuldeepburjbhalaike|Kuldeepburjbhalaike]]: {{done}} [[User:Jon Harald Søby|Jon Harald Søby]] ([[User talk:Jon Harald Søby|talk]]) 15:01, 30 March 2023 (UTC) == Change design == Change the design of the web portal to match all others and be the same. Be treated equally and have a new design. Show all the languages available in the new web portal. Do it right now. Also update it the same time as others. Add 10 languages in the top: note it is subject to change. Also in the top: it also says: Multilingual Wikisource, just the word and it has a link to Multilingual Wikisource page [[User:Timur2500|Timur2500]] ([[User talk:Timur2500|talk]]) 19:02, 15 October 2023 (UTC) == Mon Wikisource == We would like to initiate a Wikisource project for the Mon language (mnw), but we are unsure about the initial steps. Is it necessary to create an incubator page? [[User:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[User talk:Htawmonzel|talk]]) 16:37, 17 December 2023 (UTC) == ทางเข้า unseen 888 สล็อต == ทางเข้า unseen 888 สล็อต ทำความรู้จักกับโลกที่น่าตื่นเต้นของสล็อตผ่านบทความที่ครอบคลุมและน่าสนใจนี้ PG SLOT เรียนรู้เกี่ยวกับสมบัติที่ซ่อนอยู่และประสบการณ์ที่น่าตื่นเต้นที่รออยู่ที่เรามาทำความรู้ [[User:Blemaple|Blemaple]] ([[User talk:Blemaple|talk]]) 06:43, 7 January 2024 (UTC) == Page links on mobile == The mobile version of the multilingual Wikisource (m.wikisource.org) shows links to the relevant pages in the Page namespace on the left side, but these overlap with the main body of the text and make it harder to read. (See [https://m.wikisource.org/wiki/Toki_soweli_tan_jan_Beatrix_Potter/soweli_Pita#18 here] for an example.) It seems like most (or all?) Wikisource projects do not show these links at all on their mobile sites. (Compare [https://fr.wikisource.org/wiki/Le_Caucase_(Dumas)/03 this page] with [https://fr.m.wikisource.org/wiki/Le_Caucase_(Dumas)/03 this page], or [https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%9C%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%9F%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD)/1 this] with [https://ru.m.wikisource.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%9C%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87_(%D0%9F%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BD)/1 this], or [https://es.wikisource.org/wiki/Jos%C3%A9_de_San_Mart%C3%ADn_(VAI) this] with [https://es.m.wikisource.org/wiki/Jos%C3%A9_de_San_Mart%C3%ADn_(VAI) this]) Is there a way to also remove these links on the mobile version of this Wikisource? [[User:Spenĉjo|Spenĉjo]] ([[User talk:Spenĉjo|talk]]) 12:48, 27 February 2024 (UTC) 4i9unjznrcmfmraw1cj0555abn93jvk 10 94262 1036591 1034767 2024-05-03T05:39:40Z Uzume 15698 [[Module:Plain sister]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:Plain sister|plain_sister}}<noinclude>{{documentation}}</noinclude> mppmdamjvynxpgimae46lhkvxx1hv8m 10 105477 1036600 1028761 2024-05-03T06:40:31Z Uzume 15698 [[Module:විකිමූලය]]->[[WikidataIB]] wikitext text/x-wiki <templatestyles src="කර්තෘ/styles.css" /> <!-- BEGIN MAIN TEMPLATE SECTION -->{{ශීර්ෂකය/ප්‍රධාන කොටස | class = authortemplate | previous = <!-- Filter out !NO_INITIALS, and send blanks to maintenance cats --> {{#ifeq:{{{last_initial|}}}|!NO_INITIALS||<!-- -->{{#if:{{{last_initial|}}}|<!-- -->[[Wikisource:කතුවරු-{{{last_initial}}}|කතුවරු සුචිය: {{{last_initial|}}}]]|<!-- -->[[:Category:මුලකුරු දක්වා නොමැති කතුවරු|මුලකුරු දක්වා නොමැති කතුවරු]]}}}}<!-- --> | next = | title = <span style="font-weight: bold;">{{#ifeq:{{{invert_names|}}}|yes|{{{lastname|}}} {{{firstname|}}}|{{{firstname|}}} {{{lastname|}}}}}</span><!-- -->{{#ifeq: {{{disambiguation|}}} | yes <!-- --> | <!-- --> | {{#invoke:කර්තෘ|dates |dates={{{dates|}}} |birthyear={{{birthyear|}}} |deathyear={{{deathyear|}}} |wikidata_id={{{wikidata|}}} }}<!-- -->}}<!-- end of header/main block -->}}<!-- BEGIN NOTES SECTION--> {{ශීර්ෂකය/සටහන් කොටස | class = author_notes | sister = {{සොයුරු ව්‍යාපෘති සරල ලැයිස්තුව | wikipedia = {{{wikipedia|}}} | commons = {{{commons|}}} | commonscat = {{{commonscat|{{#property:P373}}}}} | wikiquote = {{{wikiquote|}}} | wikinews = {{{wikinews|}}} | wiktionary = {{{wiktionary|}}} | wikibooks = {{{wikibooks|}}} | wikiversity = {{{wikiversity|}}} | wikispecies = {{{wikispecies|}}} | wikivoyage = {{{wikivoyage|}}} | wikidata = {{{wikidata|}}} | meta = {{{meta|}}} | portal = {{{portal|}}} | related_author = {{{related_author|}}} | disambiguation = {{{disambiguation|}}} | wikidataswitch = X }} | content = {{{description|}}} }}<!-- image -->{{#if:{{{image|}}}|[[<!-- Filename -->File:{{{image}}}|<!-- Adjust size for upright images -->thumb{{#if:{{{upright|}}}|{{!}}upright=0.6}}|<!-- Image caption -->{{#if:{{{image_caption|}}}|{{පිටුව මැද|{{{image_caption}}}}}|{{පිටුව මැද|{{{firstname|}}} {{{lastname|}}}}}}}<!-- End image -->]]<includeonly>[[Category:Author pages with image]]</includeonly>|<!-- else check if image exists at wikidata -->{{#if:{{#invoke:විකිදත්ත_තොරතුරු|getValue|P18|fetchwikidata=ALL|onlysourced=no|noicon=true|maxvals=1|rank=best}}|<!-- then use it in standard way -->[[File:{{#invoke:විකිදත්ත_තොරතුරු|getValue|P18|fetchwikidata=ALL|onlysourced=no|noicon=true|maxvals=1|rank=best}}|<!-- Adjust size for upright images -->thumb{{#if:{{{upright|}}}|{{!}}upright=0.6}}|<!-- Image caption -->{{#if:{{{image_caption|}}}|{{පිටුව මැද|{{{image_caption}}}}}|{{පිටුව මැද|{{#ifeq:{{{invert_names|}}}|yes|{{{lastname}}} {{{firstname}}}|{{{firstname}}} {{{lastname}}}}}}}}}<!-- End image and categorise -->]]<includeonly>[[Category:Author pages with Wikidata image]]</includeonly>|<!-- else categorise and close inner if --><includeonly>[[Category:සේයාරු සපයා නොමැති කතුවරු]]</includeonly>}}<!-- close outer #if -->}}<!-- CATEGORIES --><includeonly><!-- Default sort by Last name, First name -->{{DEFAULTSORT:{{{defaultsort|{{ucfirst:{{#if:{{{lastname|}}}|{{{lastname}}},_}}{{{firstname}}}}}}}}}}<!-- Allow category parameter to override all others (subpages, etc) -->{{{category|<!-- Author index category --> {{#ifeq:{{{last_initial|}}}|!NO_INITIALS||<!-- --> {{#if:{{{last_initial|}}}|<!-- -->[[Category:කතුවරු-{{{last_initial}}}]]|<!-- -->[[Category:මුලකුරු දක්වා නොමැති කතුවරු]]}}}}<!-- Categorisation of author pages by gender, based on Wikidata sex or gender Property (P21) The main are: male (Q6581097), female (Q6581072), transgender female (Q1052281). -->{{#ifeq:{{#invoke:WikidataIB|pageId}}| |[[Category:Author pages with gender manually categorised]] |{{#if:{{#property:P21}} |{{#switch:{{#property:P21}} |female=[[Category:Women authors]][[Category:Author pages with gender in Wikidata]] |male=[[Category:Male authors]][[Category:Author pages with gender in Wikidata]] |transgender female=[[Category:Transgender and transsexual authors]][[Category:Women authors]][[Category:Author pages with gender in Wikidata]] |transgender male=[[Category:Transgender and transsexual authors]][[Category:Male authors]][[Category:Author pages with gender in Wikidata]] |unknown value=[[Category:Author pages with unknown gender in Wikidata]] }} |[[Category:Author pages with no gender in Wikidata]][[Category:Author pages with no gender]] }} }}<!-- -->{{#invoke:කර්තෘ|categories|wikidata_id={{{wikidata|}}} }}<!-- Categorisation of author pages with interwiki links (used for maintenance view only, links come from WD) {{#if:{{{wikipedia|}}}|[[Category:Author pages linking to Wikipedia]]}}<!-- -->{{#if:{{{wikiquote|}}}|[[Category:Author pages linking to Wikiquote]]}}<!-- -->{{#if:{{{commons|}}}|[[Category:Author pages linking to Wikimedia Commons]]}}<!-- -->{{#if:{{{commonscat|}}}|[[Category:Author pages linking to Wikimedia Commons categories]]}}<!-- -->{{#ifeq:{{{namespace|{{NAMESPACE}}}}}|Author|<!-- only invoke for Author: ns: -->{{#ifeq:{{#invoke:WikidataIB|pageId}}||[[Category:විකි දත්ත වෙත සබැඳි රහිත කතුවරු පිටු]]|[[Category:විකි දත්ත වෙත සබැඳි සහිත කතුවරු පිටු]]}}<!-- -->}}<!-- End categories -->}}}<!-- Microformat data --><div id="ws-data" class="vcard ws-noexport" style="display:none; speak:none;"><!-- --><span id="ws-article-id">{{{{{|safesubst:}}}PAGEID}}</span><!-- -->{{#ifeq:{{#invoke:WikidataIB|pageId}}|||<span id="ws-wikibase-id">{{#invoke:WikidataIB|pageId}}</span>}}<!-- -->{{#if:{{{firstname|}}}{{{lastname|}}}|<span id="ws-name" class="fn">{{#ifeq:{{{invert_names|}}}|yes|{{{lastname|}}} {{{firstname|}}}|{{{firstname|}}} {{{lastname|}}}}}</span><span class="n"><span class="given-name">{{{firstname|}}}</span><span class="family-name">{{{lastname|}}}</span></span>|}}<!-- -->{{#if:{{{defaultsort|}}}{{{firstname|}}}{{{lastname|}}}|<span id="ws-key">{{{defaultsort|{{ucfirst:{{#if:{{{lastname|}}}|{{{lastname}}},_}}{{{firstname|}}}}}}}}</span>|}}<!-- -->{{#if:{{{image|}}}|<span id="ws-image">{{{image}}}</span>|}}<!-- -->{{#if:{{{birthyear|}}}|<span id="ws-birthdate" class="bday">{{#invoke:කර්තෘ|date|type=birth|year={{{birthyear|}}}}}</span>|}}<!-- -->{{#if:{{{deathyear|}}}|<span id="ws-deathdate" class="dday">{{#invoke:කර්තෘ|date|type=death|year={{{deathyear|}}}}}</span>|}}<!-- -->{{#if:{{{wikipedia|}}}|<span id="ws-wikipedia">{{{wikipedia|}}}</span>|}}<!-- -->{{#if:{{{wikiquote|}}}|<span id="ws-wikiquote">{{{wikiquote|}}}</span>|}}<!-- -->{{#if:{{{commons|}}}{{{commonscat|}}}|<span id="ws-commons">{{#if:{{{commonscat|}}}|Category:{{{commonscat|}}}|{{{commons|}}}}}</span>|}}<!-- -->{{#if:{{{description|}}}|<div id="ws-description" class="note">{{{description}}}</div>|}} </div></includeonly><noinclude> {{උපදෙස්}} </noinclude> sc7wljgyfarvhxjkdz9z9iy4yv2j4gq 0 110292 1036575 1029343 2024-05-02T15:57:57Z 213.230.114.227 wikitext text/x-wiki ''Абай Құнанбайұлы'' "Ғылым таппай мақтанба" <poem> Ғылым таппай мақтанба.👍 Орын таппай баптанба. Құмарланып шаттанба. Ойнап босқа күлуге. Бес нәрседен қашық бол, Бес нәрсеге асық бол, Адам болам десеңіз. Тілеуің, өмірің алдыңда, Оған қайғы жесеңіз. Өсек, өтірік, мақтаншақ, Еріншек, бекер мал шашпақ – Бес дұшпаның, білсеңіз. Талап, еңбек, терең ой, Қанағат, рақым, ойлап қой – Бес асыл іс, көнсеңіз. Жамандық көрсең нәфрәтлі, Суытып көңіл тыйсаңыз. Жақсылық көрсең ғибрәтлі, Оны ойға жисаңыз. Ғалым болмай немене, Балалықты қисаңыз? Болмасаң да ұқсап бақ, Бір ғалымды көрсеңіз. Ондай болмақ қайда деп, Айтпа ғылым сүйсеңіз, Сізге ғылым кім берер, Жанбай жатып сөнсеңіз? Дүние де өзі, мал да өзі, Ғылымға көңіл берсеңіз. Білгендердің сөзіне Махаббатпен ерсеңіз. Ақыл сенбей сенбеңіз, Бір іске кез келсеңіз. Ақсақал айтты, бай айтты, Кім болса, мейлі, сол айтты – Ақылменен жеңсеңіз. Надандарға бой берме, Шын сөзбенен өлсеңіз. Аят, хадис емес қой, Күпір болдың демес қой, Қанша қарсы келсеңіз. Көп орында көріне айтпа, Біздің сөзге ерсеңіз. Мұны жазған кісінің Атын білме, сөзін біл! Осы жалған дүниеден Шешен де өткен не бұлбұл, Көсем де өткен не дүлдүл. Сөз мәнісін білсеңіз, Ақыл – мизан, өлшеу қыл. Егер қисық көрінсе, Мейлің таста, мейлің күл. Егер түзу көрінсе, Ойлап-ойлап, құлаққа іл. Ақымақ көп, ақылды аз, Деме көптің сөзі пұл. Жақынның сөзі тәтті деп, Жақыным айтты дей көрме. Надандықпен кім айтса, Ондай түпсіз сөзге ерме. Сізге айтамын, қаупім - бұл. Өзің үшін үйренсең, Жамандықтан жиренсең, Ашыларсың жылма-жыл. Біреу үшін үйренсең, Біреу білмес, сен білсең, Білгеніңнің бәрі - тұл. Сөзіне қарай кісіні ал, Кісіге қарап сөз алма. Шын сөз қайсы біле алмай, Әр нәрседен құр қалма. Мұны жазған білген құл – Ғұламаһи Дауани, Солай депті ол шыншыл. Сөзін оқы және ойла, Тез үйреніп, тез жойма, Жас уақытта көңіл - гүл. </poem> [[Category:Абай Құнанбайұлының өлеңдері]] rzd1fgxklrfvxx5nx6vgdnjrpmguwza 1036579 1036575 2024-05-02T16:06:21Z 213.230.114.227 wikitext text/x-wiki ''Абай Құнанбайұлы'' "Ғылым таппай мақтанба" <poem> Ғылым таппай мақтанба.👍 Орын таппай баптанба. Құмарланып шаттанба. Ойнап босқа күлуге. Бес нәрседен қашық бол, Бес нәрсеге асық бол, Адам болам десеңіз. Тілеуің, өмірің алдыңда, Оған қайғы жесеңіз. Өсек, өтірік, мақтаншақ, Еріншек, бекер мал шашпақ – Бес дұшпаның, білсеңіз. Талап, еңбек, терең ой, Қанағат, рақым, ойлап қой – Бес асыл іс, көнсеңіз. Жамандық көрсең нәфрәтлі, Суытып көңіл тыйсаңыз. Жақсылық көрсең ғибрәтлі, Оны ойға жисаңыз. Ғалым болмай немене, Балалықты қисаңыз? Болмасаң да ұқсап бақ, Бір ғалымды көрсеңіз. Ондай болмақ қайда деп, Айтпа ғылым сүйсеңіз, Сізге ғылым кім берер, Жанбай жатып сөнсеңіз? Дүние де өзі, мал да өзі, Ғылымға көңіл берсеңіз. Білгендердің сөзіне Махаббатпен ерсеңіз. Ақыл сенбей сенбеңіз, Бір іске кез келсеңіз. Ақсақал айтты, бай айтты, Кім болса, мейлі, сол айтты – Ақылменен жеңсеңіз. Надандарға бой берме, Шын сөзбенен өлсеңіз. Аят, хадис емес қой, Күпір болдың демес қой, Қанша қарсы келсеңіз. Көп орында көріне айтпа, Біздің сөзге ерсеңіз.✌️ Мұны жазған кісінің Атын білме, сөзін біл! Осы жалған дүниеден Шешен де өткен не бұлбұл, Көсем де өткен не дүлдүл. Сөз мәнісін білсеңіз, Ақыл – мизан, өлшеу қыл. Егер қисық көрінсе, Мейлің таста, мейлің күл. Егер түзу көрінсе, Ойлап-ойлап, құлаққа іл. Ақымақ көп, ақылды аз, Деме көптің сөзі пұл. Жақынның сөзі тәтті деп, Жақыным айтты дей көрме. Надандықпен кім айтса, Ондай түпсіз сөзге ерме. Сізге айтамын, қаупім - бұл. Өзің үшін үйренсең, Жамандықтан жиренсең, Ашыларсың жылма-жыл. Біреу үшін үйренсең, Біреу білмес, сен білсең, Білгеніңнің бәрі - тұл. Сөзіне қарай кісіні ал, Кісіге қарап сөз алма. Шын сөз қайсы біле алмай, Әр нәрседен құр қалма. Мұны жазған білген құл – Ғұламаһи Дауани, Солай депті ол шыншыл. Сөзін оқы және ойла, Тез үйреніп, тез жойма, Жас уақытта көңіл - гүл. </poem> [[Category:Абай Құнанбайұлының өлеңдері]] b9epo33n0bpfz14nj992edk8l3q2ay5 1036580 1036579 2024-05-02T16:07:37Z Leonidlednev 615990 Reverted edits by [[Special:Contributions/213.230.114.227|213.230.114.227]] ([[User talk:213.230.114.227|talk]]) to last revision by [[User:Codename Noreste|Codename Noreste]] wikitext text/x-wiki ''Абай Құнанбайұлы'' "Ғылым таппай мақтанба" <poem> Ғылым таппай мақтанба. Орын таппай баптанба. Құмарланып шаттанба. Ойнап босқа күлуге. Бес нәрседен қашық бол, Бес нәрсеге асық бол, Адам болам десеңіз. Тілеуің, өмірің алдыңда, Оған қайғы жесеңіз. Өсек, өтірік, мақтаншақ, Еріншек, бекер мал шашпақ – Бес дұшпаның, білсеңіз. Талап, еңбек, терең ой, Қанағат, рақым, ойлап қой – Бес асыл іс, көнсеңіз. Жамандық көрсең нәфрәтлі, Суытып көңіл тыйсаңыз. Жақсылық көрсең ғибрәтлі, Оны ойға жисаңыз. Ғалым болмай немене, Балалықты қисаңыз? Болмасаң да ұқсап бақ, Бір ғалымды көрсеңіз. Ондай болмақ қайда деп, Айтпа ғылым сүйсеңіз, Сізге ғылым кім берер, Жанбай жатып сөнсеңіз? Дүние де өзі, мал да өзі, Ғылымға көңіл берсеңіз. Білгендердің сөзіне Махаббатпен ерсеңіз. Ақыл сенбей сенбеңіз, Бір іске кез келсеңіз. Ақсақал айтты, бай айтты, Кім болса, мейлі, сол айтты – Ақылменен жеңсеңіз. Надандарға бой берме, Шын сөзбенен өлсеңіз. Аят, хадис емес қой, Күпір болдың демес қой, Қанша қарсы келсеңіз. Көп орында көріне айтпа, Біздің сөзге ерсеңіз. Мұны жазған кісінің Атын білме, сөзін біл! Осы жалған дүниеден Шешен де өткен не бұлбұл, Көсем де өткен не дүлдүл. Сөз мәнісін білсеңіз, Ақыл – мизан, өлшеу қыл. Егер қисық көрінсе, Мейлің таста, мейлің күл. Егер түзу көрінсе, Ойлап-ойлап, құлаққа іл. Ақымақ көп, ақылды аз, Деме көптің сөзі пұл. Жақынның сөзі тәтті деп, Жақыным айтты дей көрме. Надандықпен кім айтса, Ондай түпсіз сөзге ерме. Сізге айтамын, қаупім - бұл. Өзің үшін үйренсең, Жамандықтан жиренсең, Ашыларсың жылма-жыл. Біреу үшін үйренсең, Біреу білмес, сен білсең, Білгеніңнің бәрі - тұл. Сөзіне қарай кісіні ал, Кісіге қарап сөз алма. Шын сөз қайсы біле алмай, Әр нәрседен құр қалма. Мұны жазған білген құл – Ғұламаһи Дауани, Солай депті ол шыншыл. Сөзін оқы және ойла, Тез үйреніп, тез жойма, Жас уақытта көңіл - гүл. </poem> [[Category:Абай Құнанбайұлының өлеңдері]] kvzomczmcbf5n12u7wlss36zagjd2ot 11 148710 1036599 492085 2024-05-03T06:29:51Z Uzume 15698 header wikitext text/x-wiki == Needs "catalog" parameter == This needs something like "catalog" parameter for things like "folklore poems". Well category is ok, but a page Catalog:Folklore poems would be more descriptive.--[[User:Dixtosa|Dixtosa]] ([[User talk:Dixtosa|talk]]) 20:04, 11 June 2016 (UTC) == Relative links not resolving == I'm trying to use the header template but I can't get the relative links to work. Is there something else to setup or config? [[User:Luiz Borges|Luiz Borges]] ([[User talk:Luiz Borges|talk]]) 17:04, 1 November 2016 (UTC) 5yd0sf8u2y4yobo56c34swy254qnjap 0 179953 1036581 1036513 2024-05-02T16:43:21Z Nigmont 115517 update statistics wikitext text/x-wiki {| border="1" cellpadding="10" cellspacing="0" !''StatName'' !''Value'' !''Date'' |- |colspan="3" style="text-align:center;"|Works and publications |- |Different books |19 |15.08.2021 |- |Different periodicals (names) |2 |19.07.2021 |- |Different periodicals' issues |256 |29.04.2024 |- |style="background-color:#b0e0b0;"|Different works (w/o versions) |style="background-color:#b0e0b0;"|881 |style="background-color:#b0e0b0;"|01.05.2024 |- |Different works with versions |936 |01.05.2024 |- |colspan="3" style="text-align:center;"|Main namespace |- |'''Normal content pages''' |'''1776''' |01.05.2024 |- |Version pages |31 |27.03.2024 |- |style="background-color:#b0e0b0;"|Disambiguation pages |style="background-color:#b0e0b0;"|68 |style="background-color:#b0e0b0;"|04.04.2024 |- |Redirection pages |648 |01.05.2024 |- |All content pages (without redirections) |1875 |01.05.2024 |- |Wikisource pages |2 |23.04.2018 |- |All pages |2525 |01.05.2024 |- |colspan="3" style="text-align:center;"|Author namespace |- |style="background-color:#b0e0b0;"|Author: Total |style="background-color:#b0e0b0;"|34 |style="background-color:#b0e0b0;"|21.04.2024 |- |colspan="3" style="text-align:center;"|Index namespace |- |style="background-color:#e0f0e0;"|Index: To be proofread |style="background-color:#e0f0e0;"|1 |style="background-color:#e0f0e0;"|01.05.2024 |- |style="background-color:#60c060;"|Index: To be validated |style="background-color:#60c060;"|35 |style="background-color:#60c060;"|29.04.2024 |- |style="background-color:#b0e0b0;"|Index: Total |style="background-color:#b0e0b0;"|36 |style="background-color:#b0e0b0;"|01.05.2024 |- |colspan="3" style="text-align:center;"|Page namespace |- |Page: Without text |100 |20.04.2019 |- |Page: Not proofread |0 |23.04.2018 |- |Page: Problematic |0 |23.04.2018 |- |Page: Proofread |1275 |29.04.2024 |- |Page: Validated |4 |28.11.2018 |- |'''Page: Total''' |'''1379''' |29.04.2024 |} Rating: 19 + 2 + 256 + 881 + 55 / 3 + 1776 + 34 + 1275 + 4 &#61; '''4265,33''' {{smaller|'''Note.''' The ''Rating'' is calculated with formula: Different_books + Different_periodicals + Different_periodicals_issues + Different_works + (Additional_versions / 3) + Normal_content_pages + Author_Total + Page_Proofread + Page_Validated<br />It is a purely speculative and conventional measure and is intended to be used only for [[Main Page/Мокшень/Статистикась|comparison to the Mokhan WS]].}} [[Category:Эрзянь| ]] ttl83ooe2xmxt3u7ndgtabfabl873bi 828 193357 1036590 1034770 2024-05-03T05:39:01Z Uzume 15698 rv Scribunto text/plain require('strict') local p = {} local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local yesno = require('Module:Yesno') -- table of site data local sites = { -- interwiki prefix: parameter, label and site id (for Wikidata) ['w'] = {'wikipedia', 'Wikipedia article', 'enwiki'}, ['c'] = {'commons', 'Commons gallery', 'commonswiki'}, ['c:Category'] = {'commonscat', 'Commons category', 'commonswiki'}, ['q'] = {'wikiquote', 'quotes', 'enwikiquote'}, ['n'] = {'wikinews', 'news', 'enwikinews'}, ['wikt'] = {'wiktionary', 'definition', 'enwiktionary'}, ['b'] = {'wikibooks', 'textbook', 'enwikibooks'}, ['v'] = {'wikiversity', 'course', 'enwikiversity'}, ['wikispecies'] = {'wikispecies', 'taxonomy', 'specieswiki'}, ['voy'] = {'wikivoyage', 'travel guide', 'enwikivoyage'}, ['d'] = {'wikidata', 'Wikidata item', 'wikidatawiki'}, ['m'] = {'meta', 'Meta', 'metawiki'} } -- sites is display order (keyed as above) local sites_in_order = {'w', 'c', 'c:Category', 'q', 'n', 'wikt', 'b', 'v', 'wikispecies', 'voy', 'd', 'm'} -- some properties are not wanted from certain transitive links -- for example, the P921 (main topic) should not add the Commons category -- this is a map of WD property -> WD site ID keys local transitiveLinkBlacklist = { P921 = {'commonswiki', 'wikiquote', 'wikinews', 'wiktionary', 'wikiversity', 'wikivoyage', 'meta'}, } -------------------------------------------------------------------------------- -- Get the item associated with the current page, or specified by the 'wikidata' -- parameter (of either the module invocation, or the parent template). -- @return mw.wikibase.entity local function getItem(args) local item = nil -- Firstly, see if the calling tempate or module has a "wikidata" argument. if args.wikidata then item = mw.wikibase.getEntity(args.wikidata) end -- Failing that just use the current page's item. if item == nil then item = mw.wikibase.getEntity() end return item end -------------------------------------------------------------------------------- -- Get the page title of the first sitelink found on the target item for the -- given property. -- @return string|nil local function getFirstSitelink(item, property, sitename) local statements = item:getBestStatements(property) if #statements > 0 then -- Go through each 'edition of' statement. for _, statement in pairs(statements) do -- datavalue is missing if set to "unknown value" if statement['mainsnak']['datatype'] == 'wikibase-item' and statement['mainsnak']['datavalue'] then local otherItemId = statement['mainsnak']['datavalue']['value']['id'] local sitelink = mw.wikibase.getSitelink(otherItemId, sitename) -- If the parent has the required sitelink, return it. if sitelink ~= '' and sitelink ~= nil then -- mw.log(sitename, property, sitelink) return sitelink end end -- if end end return nil end local function listContains(list, item) for _, v in pairs(list) do if v == item then return true end end return false end local function transitivePropertyBlacklisted(prop, wdSitelinkKey) -- reject prop/key pairs that we don't want local blacklisted = transitiveLinkBlacklist[prop] and listContains(transitiveLinkBlacklist[prop], wdSitelinkKey) return blacklisted end function p.getLinks(args) local item = getItem(args) local links = {} -- Build all the wikitext links. for prefix, site in pairs(sites) do local val = nil local wd_sitelink_key = site[3] local arg_name = site[1] -- Allow overriding of individual sitelinks. if args[arg_name] then val = args[arg_name] end if not val and wd_sitelink_key ~= '' and item then -- fetch it from wikidata val = item:getSitelink(wd_sitelink_key) if wd_sitelink_key == 'wikidatawiki' and item.id then val = item.id elseif wd_sitelink_key == 'commonswiki' and val then -- we have link to commons local catFlag = (#val>9 and string.sub(val, 1, 9) == 'Category:') if (arg_name == 'commonscat' and catFlag==false) or (arg_name=='commons' and catFlag==true) then val = nil -- link is to a wrong namespace so let's nuke it elseif (arg_name =='commonscat' and catFlag==true) then val = string.sub(val,10) -- trim 'Category:' from the front end end end -- Commons gallery. if not val and arg_name == 'commons' and item then local statements = item:getBestStatements('P935') -- get commons gallery page from P935 property if statements[1] and statements[1].mainsnak.datavalue then val = statements[1].mainsnak.datavalue.value end end -- Commons category. if not val and arg_name == 'commonscat' and item then local statements = item:getBestStatements('P373') -- get commons category page from P373 property if statements[1] and statements[1].mainsnak.datavalue then val = statements[1].mainsnak.datavalue.value end end -- edition or translation of (P629) -- category's main topic (P301) -- Wikimedia portal's main topic (P1204) -- main subject (P921) if item then for _,prop in pairs({ 'P629', 'P301', 'P1204', 'P921' }) do if not val and not transitivePropertyBlacklisted(prop, wd_sitelink_key) then local workSitelink = getFirstSitelink(item, prop, wd_sitelink_key) if workSitelink ~= nil then val = workSitelink break end end end end if val then links[prefix] = val end end -- tidy up redundancies in the WD data -- strip redundant commons category prefix if links['c:Category'] then links['c:Category'] = links['c:Category']:gsub('^Category:', '') end -- the gallery is exactly the same as the category, so just keep the category if links['c'] and links['c:Category'] and ('Category:' .. links['c:Category']) == links['c'] then links['c'] = nil end return links end -------- local function construct_sisicon_span(args) return mw.html.create('span') :addClass('sisicon') :wikitext('[[File:' .. args.image .. '|frameless|18px|link=' .. args.link .. '|alt=' .. args.alt .. ']]') end -- Get an HTML list of all links to all sister projects. function p._interprojectPart(args) local item = getItem(args) local link_data = p.getLinks(args) local links = {} -- iterate the links in the desired order and construct Wikitext links for k, v in pairs(sites_in_order) do if link_data[v] then local display = sites[v][2] local target = v .. ':' .. link_data[v] table.insert(links, '[[' .. target .. '|' .. display .. ']]') end end if #links == 0 then -- links table length is zero return nil end return mw.html.create('li') :addClass('sisitem') :node(construct_sisicon_span({ image = 'Wikimedia-logo.svg', link = 'Special:sitematrix', alt = 'Sister Projects.' })) :wikitext('[[Special:sitematrix|sister projects]]: ' .. table.concat(links, ', ') .. '.') end function p.interprojectPart(frame) return p._interprojectPart(getArgs(frame)) end local function slashed_list_to_links(itemString, prefix) local items = mw.text.split(itemString, '%s*/%s*', false) local itemLinks = {} for _, item in pairs(items) do table.insert(itemLinks, '[[' .. (prefix or '') .. item .. '|' .. item .. ']]') end return table.concat(itemLinks, ', ') end function p._plain_sister(args) local current_frame = mw.getCurrentFrame() local current_title = mw.title.getCurrentTitle() local pagename = current_title.text local item = getItem(args) -- construct list local ul_list = mw.html.create('ul'):addClass('plainSister') if yesno(args.disambiguation) then local dabItem = '<span class="dabicon">[[File:Disambiguation.svg|frameless|17px|link=WS:STYLE#Disambiguation.2C_versions_and_translations_pages|alt=Style Guide for disambiguation, version and translation pages.]]</span>' .. 'Search for titles <span class="selfreference">[[Special:Search/intitle:"' .. pagename .. '"|containing]]</span> or ' if current_title:inNamespaces(14) then dabItem = dabItem .. '[[Special:Categories/' .. pagename .. '|beginning]]' elseif current_title:inNamespaces(0) then dabItem = dabItem .. '[[Special:PrefixIndex/' .. current_title.fullText .. '|beginning]]' else dabItem = dabItem .. '[[Special:PrefixIndex/' .. current_title.fullText .. '|beginning (in ' .. current_title.nsText .. 's)]]' end dabItem = dabItem .. ' with: "' .. pagename .. '."' ul_list:tag('li') :addClass('dabitem') :wikitext(dabItem) end local show_textinfo = args.textinfotitle or yesno(args.textinfo or args.edition) if show_textinfo then local edition_title if args.textinfotitle then edition_title = mw.title.new(args.textinfotitle) else edition_title = current_title end ul_list:tag('li') :addClass('sisitem') :node(construct_sisicon_span({ image = 'Information_icon.svg', link = 'Template:Textinfo', alt = 'Documentation for the TextInfo template.', })) :wikitext('[[' .. edition_title.talkNsText .. ':' .. edition_title.text .. '|information about this edition]].') end local portal = args.portal or args.portals if portal then ul_list:tag('li') :addClass('sisitem') :node(construct_sisicon_span({ image = 'Wikisource-logo.svg', link = 'Portal:Portals', alt = 'Related Portals.' })) :wikitext('[[Portal:Portals|related portals]]: ' .. slashed_list_to_links(portal, 'Portal:') .. '.') end local related_author = args.related_author or args.related_authors or args['related-author'] or args['related-authors'] if related_author then ul_list:tag('li') :addClass('sisitem') :node(construct_sisicon_span({ image = 'System-users.svg', link = 'Wikisource:Authors', alt = 'Related Authors.' })) :wikitext('[[Wikisource:Authors|related authors]]: ' .. slashed_list_to_links(related_author, 'Author:') .. '.') end local related_work = args.related_work or args.related_works or args['related-work'] or args['related-works'] if related_work then ul_list:tag('li') :addClass('sisitem') :node(construct_sisicon_span({ image = 'Nuvola apps bookcase.svg', link = 'Wikisource:Works', alt = 'Related Works.' })) :wikitext('[[Wikisource:Works|related works]]: ' .. slashed_list_to_links(related_work) .. '.') end local sisters = p._interprojectPart(args) if sisters then ul_list:node(sisters) end if yesno(args.wikidataswitch) and not item then local wdSearch = '<span class="sisicon">[[File:Wikidata-logo.svg|frameless|17px|link=Wikisource:Wikidata|alt=Wikidata.]]</span>' .. '[[d:Special:Search/' .. pagename .. '|Search Wikidata]].' ul_list:tag('li') :addClass('sisitem') :wikitext(wdSearch) end if not yesno(args.disambiguation) and not show_textinfo and not portal and not related_author and not related_work and not sisters and not yesno(args.wikidataswitch) then return nil end return current_frame:extensionTag('templatestyles', '', {src = 'Plain sister/styles.css'}) .. tostring(ul_list) end function p.plain_sister(frame) return p._plain_sister(getArgs(frame)) end return p -- Debug console testing: -- =p.interprojectPart(mw.getCurrentFrame():newChild{title='nop',args={wikidata='Q23308118'}}) rr5xpjx1be0p4mpe5u06wbg1mn0uqwi 10 240962 1036589 792301 2024-05-03T05:35:34Z Uzume 15698 [[Module:Plain sister]] wikitext text/x-wiki {{lua|Module:Plain sister}} [[Category:Templates]] eg8ia6a80hp6g507n1smkmi43t3qiyl 10 308351 1036601 971252 2024-05-03T06:41:22Z Uzume 15698 [[Module:විකිමූලය]]->[[WikidataIB]] wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:කර්තෘ|Module:විකිදත්ත_තොරතුරු|Module:WikidataIB}} This template can be preloaded via the [[Special:Preferences|Gadgets]], alternatively, one can preload [[Template:කර්තෘ/preload]]. ==භාවිතය== <section begin=Usage/><pre> {{කර්තෘ | firstname = | lastname = | last_initial = | description = }} </pre><section end=Usage/> This template is meant to be used on author pages. Fill in any relevant information, and leave unknown or inapplicable parameters empty. Please don't remove or reorder parameters, as this makes reuse and automated maintenance more difficult. Any override parameters (see below) should be added at the bottom. To also note that this template automatically applies some categorisation based on the years of life of the author (see [[Module:කර්තෘ]] for more information), and a default sort based on the <code>lastname</code> field of the author. ===පැරාමිති=== (The [[#Usage_example|usage example]] below may help understand these.) * Normal parameters ** {{parameter|firstname}} first / given names ** {{parameter|lastname}}: family name(s) / surnames of the author **:If the [[w:Personal_name#Name_order|name order]] comes from a tradition where the family name typically ''precedes'' the given name, please enter the name as follows, with {{parameter|invert_names}} :{{blockquote/s}}<code>&nbsp;| firstname = Ming<br>&nbsp;| lastname = Xing<br />&nbsp;| invert_names = yes</code>{{blockquote/e}} ** {{parameter|last_initial}}: The initial '''two'''<!-- ? --> letters of the family name. ** {{parameter|description}}: A brief description of author's works, and personal history; usable for specific notes. * Internal links (optional - use whichever are appropriate) ** {{parameter|portal}}: slash-separated list of related portals. ''e.g.,'' <samp>World History/Greece</samp> ** {{parameter|related_author}}: slash-separated list of related authors. ''e.g.'' <samp>William Shakespeare/Francis Bacon</samp> * Interwiki links (optional - use whichever are appropriate, though not usually implemented); ** {{parameter|wiktionary}}, {{parameter|wikiversity}}, {{parameter|wikispecies}}, {{parameter|meta}}, {{parameter|wikidata}} * Overrides (for exceptions), and generally unusual to be needed ** {{parameter|image}}: (link data provided from Wikidata, by default) The name of the image on Wikisource or Wikicommons, excluding the 'image:' or 'file:' prefixes (<code>Filename.ext</code>) *** {{parameter|image_caption}}: Override the default ''firstname lastname'' ** {{parameter|upright}}: <code>upright = yes</code> to the image configuration applies a 0.6 scaling factor for long images, and default image display overpowers page ** {{parameter|defaultsort}}: Override the category sorting, which is normally "{{parameter|lastname}}, {{parameter|firstname}}". ** {{parameter|dates}}: Override the displayed birth and death dates. Don't include the parentheses. ** {{parameter|disambiguation}}: Used ''only'' when this template is transcluded from {{tl|disambiguation}} (when it's set to 'yes'). '''Notes''': # With the exception of ''description'', none of the parameters should be wikilinked (wrapped in &#91;&#91; ]]) as the requisite fields are appropriately designed to do such linking. Links can be used within the descriptive text by traditional or wikilink methodologies. # Links are being migrated to [[Wikisource:Wikidata|Wikidata]] as they are created at that site. Parameters are retained for cases where the Wikidata data needs to be overwritten. ===භාවිත උදාහරණ=== <pre> {{කර්තෘ | firstname = Booker Taliaferro | lastname = Washington | last_initial = Wa | description = (Description here.) }} </pre> {{කර්තෘ | firstname = Booker Taliaferro | lastname = Washington | last_initial = Wa | description = Political leader, educator and author. | image = BookerTWashington-Cheynes.LOC.jpg | defaultsort = {{PAGENAME}}<!-- ignore this in normal mode, used here to override sorting in the template --> |wikidata = Q319871 | category = }} <br clear="both" /> == ප්‍රවර්ග == The following categories are added automatically, based on data from Wikidata: * Categories indicating the period of the the author, e.g. [[:Category:Early modern authors]] (based on dates of birth, death and floruit) * Categories indicating the gender of the author, based on {{Q|P21}} * Categories indicating the nationalities of the author (i.e. from [[:Category:Authors by nationality]]), based on {{Q|P27}} * Categories indicating the occupations of the author (i.e. from [[:Category:Authors by occupation]]), based on {{Q|P106}} If there is a missing mapping from a Wikidata item to a category, you can add to [[Module:Author/data]]. You can add your own extra categories at the end of an author page manually if this is not suitable. == Microformat == {{UF-hcard-person}} ==මේවාත් බලන්න== * [[Wikisource:Style guide#Author pages|Style guide]] * {{tl|author subpage}} for subpages generated for authors * {{tl|ශීර්ෂකය}} for template header used in main namespace * {{tl|ක්‍රියාවලි ශීර්ෂකය}} for template header used in Wikisource: namespace [[Category:Style guide]] <!-- categories and interwiki links --> <includeonly> [[Category:සැකිලි]] [[Category:ශීර්ෂක සැකිලි|{{PAGENAME}}]] [[Category:Templates emitting hCard microformats|{{PAGENAME}}]] [[en:Template:Author]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] eldgmbp4rrvlf8lbkvnm2vui7ho2994 10 310820 1036602 971305 2024-05-03T06:46:05Z Uzume 15698 [[Module:විකිමූලය]]->[[Module:WikidataIB]] wikitext text/x-wiki <includeonly><ul class="plainSister" style="display:inline-block; font-size:93%; line-height:normal; list-style-type:none; list-style-image:none; list-style-position:outside; border:1px solid #AAA; float:right; clear:right; margin:0.5ex 0 0.5ex 0.5ex; padding:0.0ex 0.0ex 0.0ex 0.0ex; background:#FFFFFF; background-color:#FFFFFF;"><!-- Only show disambiguation text if the disambiguation parameter is called -->{{#if:{{{disambiguation|}}}<!-- -->|<!-- Search text for disambiguation pages begins --><li class="dabitem"><span class="dabicon" style="padding-right:1ex;">[[Image:Disambiguation.svg|frameless|17px|link=WS:STYLE#Disambiguation.2C_versions_and_translations_pages|alt=Style Guide for disambiguation, version and translation pages.]]</span>Search for titles {{intitle|"{{PAGENAME}}"|containing}} or {{#ifeq:{{NAMESPACE}}|Category|[[Special:Categories/{{PAGENAME}}|beginning]],&#160;|[[Special:PrefixIndex/{{FULLPAGENAME}}|beginning{{#ifeq:{{NAMESPACE}}|{{ns:0}}||&#160;(in {{NAMESPACE}}s)}}]]}} with: "{{PAGENAME}}."&#160;</li><!-- End of disambiguation #if -->}}<!-- Only show edition pointer if the edition parameter is called -->{{#if:{{{edition|}}}<!-- -->|<!-- --><li class="sisitem"><span class="sisicon" style="padding-right:1ex;">[[Image:Information_icon.svg|frameless|18px|link=Template:Textinfo|alt=Documentation for the TextInfo template.]]</span>[[{{TALKSPACE}}:{{PAGENAME}}|information&#160;about&#160;this&#160;edition]].&#160;</li><!-- End of edition #if -->}}<!-- Only show portals if the portal parameter is called -->{{#if:{{{portal|}}}<!-- -->|<!-- Begin portal content --><li class="sisitem"><span class="sisicon" style="padding-right:1ex;">[[Image:Wikisource-logo.svg|frameless|17px|link=Portal:Portals|alt=Related Portals.]]</span>[[Portal:Portals|related portals]]:&#32;<!-- 1st link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|1}}|[[Portal:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|1}}|{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|1}}]]}}<!-- 2nd link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|2}}|,&#32;[[Portal:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|2}}|{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|2}}]]}}<!-- 3rd link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|3}}|,&#32;[[Portal:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|3}}|{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|3}}]]}}<!-- 4th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|4}}|,&#32;[[Portal:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|4}}|{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|4}}]]}}<!-- 5th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|5}}|,&#32;[[Portal:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|5}}|{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|5}}]]}}<!-- 6th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|6}}|,&#32;[[Portal:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|6}}|{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|6}}]]}}<!-- 7th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|7}}|,&#32;[[Portal:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|7}}|{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|7}}]]}}<!-- 8th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|8}}|,&#32;[[Portal:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|8}}|{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|8}}]]}}<!-- 9th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|9}}|,&#32;[[Portal:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|9}}|{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|9}}]]}}<!-- 10th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|10}}|,&#32;[[Portal:{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|10}}|{{#titleparts:{{{portal|}}}|1|10}}]]}}<!-- -->.</li><!-- End of portal #if -->}}<!-- Only show related_authors if the related_author parameter is called -->{{#if:{{{related_author|}}}<!-- -->|<!-- Begin related authors content --><li class="sisitem"><span class="sisicon" style="padding-right:1ex;">[[Image:System-users.svg|frameless|17px|link=Wikisource:Authors|alt=Related Authors.]]</span>[[Wikisource:Authors|related authors]]:&#32;<!-- 1st link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|1}}|[[Author:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|1}}|{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|1}}]]}}<!-- 2nd link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|2}}|,&#32;[[Author:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|2}}|{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|2}}]]}}<!-- 3rd link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|3}}|,&#32;[[Author:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|3}}|{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|3}}]]}}<!-- 4th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|4}}|,&#32;[[Author:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|4}}|{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|4}}]]}}<!-- 5th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|5}}|,&#32;[[Author:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|5}}|{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|5}}]]}}<!-- 6th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|6}}|,&#32;[[Author:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|6}}|{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|6}}]]}}<!-- 7th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|7}}|,&#32;[[Author:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|7}}|{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|7}}]]}}<!-- 8th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|8}}|,&#32;[[Author:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|8}}|{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|8}}]]}}<!-- 9th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|9}}|,&#32;[[Author:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|9}}|{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|9}}]]}}<!-- 10th link: -->{{#if:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|10}}|,&#32;[[Author:{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|10}}|{{#titleparts:{{{related_author|}}}|1|10}}]]}}<!-- -->.</li><!-- End of related_authors #if -->}}<!-- Show sisters, if any -->{{#invoke:සොයුරු ව්‍යාපෘති සරල ලැයිස්තුව|interprojetPart}}<!-- Only show wikidatasearch if the wikidataswitch parameter is called (ie. if the switch is "turned on") -->{{#if:{{{wikidataswitch|}}}<!-- -->|<!-- Only show wikidata search if not connected to that project already -->{{#ifeq:{{#invoke:WikidataIB|pageId}}|<!-- -->|<!-- Begin wikidata search content --><li class="sisitem"><span class="sisicon" style="padding-right:1ex;">[[File:Wikidata-logo.svg|frameless|17px|link=Wikisource:Wikidata|alt=Wikidata.]]</span>[[{{wbreponame}}:{{ns:special}}:{{int:search}}/{{PAGENAME}}|Search Wikidata]].</li><!-- End of wikidata search #ifeq -->|}}<!-- End of wikidata switch -->}}<!-- --></ul></includeonly><noinclude> {{උපදෙස්}} </noinclude> g5xr4293xd2uslthc1v8dhj34s5qbqd 10 344536 1036595 1015435 2024-05-03T05:51:34Z Uzume 15698 [[en:Template:Author subpage]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:Header structure|header_structure | main_class = authortemplate | previous = [[Author:{{BASEPAGENAME}}|{{BASEPAGENAME}}]] | main_title = '''{{#if:{{{link|}}}|[[{{{link}}}|{{SUBPAGENAME}}]]|{{SUBPAGENAME}}}}''' | notes_class = author_notes }} <includeonly>[[Category:Author subpages]]</includeonly><noinclude> {{documentation}} </noinclude> 373hzq9vjj7i4pt3m5u2zgboc6dme67 828 351037 1036592 1034472 2024-05-03T05:45:10Z Uzume 15698 [[en:Module:Header structure]] Scribunto text/plain --[=[ This is a module to implement logic for header templates ]=] require('strict') local p = {} --p stands for package local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local plain_sister = require('Module:Plain sister')._plain_sister -- return true if any value in list is not nil or empty in args -- (nil means not present; empty string is not nil) local function has_any_arg(args, list) for k, v in pairs(list) do if args[v] ~= nil then return true end end return false end --[=[ Construct the main block ]=] local function construct_main_block(args, prefix) -- header and tracking categories local main_div = mw.html.create('div') :addClass('wst-header-mainblock') :addClass('header-mainblock') :addClass(prefix .. '-mainblock') -- If an extra main class was provided, add it -- TODO: Is this used? Is it needed? if args.main_class ~= nil and args.main_class ~= "" then main_div:addClass(args.main_class) end -- If an extra main id was provided, add it -- TODO: Is this used? Is it needed? if args.main_id then main_div:attr('id', args.main_id) end -- The categories we'll need local cats = {} -- previous and next fields local prev_div = '' local next_div = '' if args.previous or args['next'] then prev_div = mw.html.create('div') :addClass('wst-header-back') :addClass('gen_header_backlink') :addClass('searchaux') :addClass(prefix .. '-back') if args.previous then prev_div:node(mw.html.create('div'):addClass('wst-header-back-arrow'):wikitext('←')) prev_div:node(mw.html.create('div') :attr('id', 'headerprevious') :addClass('wst-header-backlink wst-header-previous') :wikitext(args.previous) ) else prev_div:wikitext('') end prev_div = tostring(prev_div) next_div = mw.html.create('div') :addClass('wst-header-forward') :addClass('gen_header_forelink') :addClass('searchaux') :addClass(prefix .. '-forward') if args['next'] then next_div:node(mw.html.create('div') :attr('id', 'headernext') :addClass('wst-header-forwardlink wst-header-forward') :wikitext(args['next']) ) next_div:node(mw.html.create('div'):addClass('wst-header-forward-arrow'):wikitext('→')) else next_div:wikitext('') end next_div = tostring(next_div) end -- central cell local center_div = mw.html.create('div') :addClass('wst-header-central-cell') :addClass('gen_header_central_cell') :addClass(prefix .. '-central-cell') -- special case to manage exceptional formatting in disambiguation-like pages; not otherwise documented local pretitle = '' if args.pretitle then local pretitlespan = mw.html.create('span') :addClass('wst-header-pretitle') :addClass('gen_header_pretitle') :wikitext(args.pretitle) local br = '<br/>' if not args.main_title or args.main_title == '' then br = '' end pretitle = tostring(pretitlespan) .. br end local titlespan = mw.html.create('span') :addClass('wst-header-title') :addClass('gen_header_title') :addClass(prefix .. '-title') :wikitext(args.main_title or '') local title = tostring(titlespan) center_div:wikitext(pretitle .. title) center_div = tostring(center_div) -- assemble main_div:wikitext(prev_div .. center_div .. next_div) main_div = tostring(main_div) return main_div .. table.concat(cats) end --[=[ Construct the notes block ]=] local function construct_notes_block(args, prefix) local main_div = mw.html.create('div') :addClass('wst-header-notes') :addClass('header_notes') :addClass('searchaux') :addClass(prefix .. '-notes') -- If an extra main class was provided, add it -- TODO: Is this used? Is it needed? if args.notes_class ~= nil and args.notes_class ~= "" then main_div:addClass(args.notes_class) end -- If an extra main id was provided, add it -- TODO: Is this used? Is it needed? if args.notes_id then main_div:attr('id', args.notes_id) end -- Left-floated content has to come first, or it may float below the sisters. local notes_left_content = '' if args.notes_left_content then local notes_left_content_div = mw.html.create('div') :addClass('wst-header-left') :addClass('header_notes_left_content') :addClass(prefix .. '-left') :wikitext(args.notes_left_content) notes_left_content = tostring(notes_left_content_div) end local shortcut = '' if args.shortcut then shortcut = mw.getCurrentFrame():expandTemplate { title = 'shortcut', args = {args.shortcut} } end local notes_content = '' if args.notes then args.notes = mw.getCurrentFrame():preprocess(args.notes) -- linebreaks are so notes get paragraph formatting local notes_content_div = mw.html.create('div') :addClass('wst-header-content') :addClass('header_notes_content') :addClass('wst-header-notes-content') :addClass(prefix .. '-notes-content') :wikitext('\n' .. args.notes .. '\n') notes_content = tostring(notes_content_div) end local wdid = mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage() local sister = plain_sister(args) if not sister and not args.notes and not args.notes_left_content then return '' end return tostring(main_div:wikitext(notes_left_content .. (sister or '') .. shortcut .. notes_content)) end --[=[ Construct header ]=] function p.construct_header(args) -- Make sure the main identifying class for the client template is set local prefix = "wst-unknown" if args.template ~= nil and args.template ~= "" then prefix = "wst-" .. args.template end local headerContainer = mw.html.create('div') :addClass("ws-header") :addClass("wst-header-structure") :addClass(prefix) -- header_class from client modules, class from individual uses if args.header_class then headerContainer:addClass(args.header_class) end if args.class then headerContainer:addClass(args.class) end headerContainer:wikitext(table.concat({ (args.pre_main or ''), construct_main_block(args, prefix), construct_notes_block(args, prefix), (args.post_notes or '') })) local stylesheet = mw.getCurrentFrame():extensionTag('templatestyles', '', {src = 'Header structure/styles.css'}) return stylesheet .. (args.pre_container or '') .. tostring(headerContainer) end function p.header_structure(frame) return p.construct_header(getArgs(frame)) end return p am960lth0soxt67o7hs5ru5myew0hcn 108 351487 1036597 1034554 2024-05-03T06:23:06Z Uzume 15698 wikidata->WD sitelink wikitext text/x-wiki {{Author | firstname = Antoine | lastname = Meyer | last_initial = M | birthyear = 1801 | deathyear = 1851 | description = | image = Schreftplack Antoine Meyer.JPG | wikipedia = lb:Antoine Meyer }} *'''[[Index:E' Schrek ob de' Lezeburger Parnassus.djvu|E' Schrek ob de' Lezeburger Parnassus.djvu]]''' **[[Oien d' Kristin|OIEN D’KRISTIN.]] **[[D'Porzeleins an ierde schiebel|D’PORZELEINS AN D’ÏERDE SCHIERBEL.]] **[[D'Spenghel an d'Nohl|D’SPENGEL AN D’NOHL.]] **[[D'Noiecht|D’NOIECHT.]] **[[D'Flò an de' Pierzrecher|D’FLÒ AN DE’ PÏERZKRECHER.]] **[[Een Ableck|EEN ABLECK AN ENGEM WIRTSHAUS ZU LEZEBURG.]] *'''[[Oilzegt-Klãng]]''' * 1. [[Dem Prenz Haré]]. * 2. [[Oin de Grochen|De Gröchen]]. * 3. [[De Roth]]. * 4. [[D'Warring|D'Wareng]]. * 5. [[Ariel]]. * 6. [[Bèlsebut]]. * 7. [[De Pättchen]]. * 8. [[Krêsch am Êlènd]]. * 9. [[Den Hämmelsbròt]]. * 10. [[Dies iræ]]. · · • * 11. [[Den Dót vun enger Knoll Pèch]]. * 12. [[E neue Knoideler]]. * 13. [[De Wês , d'Schòf, d'Wièrek , an d'Stemm]]. *Jong vum schrek op de' letzeburger parnassus, Léwen, Massar-Meyer, 1832 *Luxemburgische gedichte und fabeln : nebst einer grammatischen einleitung und einer wörtererklärung der dem dialekt mehr oder weniger eigenartigen ausdrücke, von Gloden, Brüssel, Delevingne und Callewaert, 1845 *Règelbüchelchen vum lezeburger Orthoegraf, en Uress, als Próf, d'Fraèchen aus dem Hâ, a Versen, Liège, 1854 [[Category:Lëtzebuergesch]] 9nb4g8mcfi9nkh7gv1euqs6x4c99szu 108 351488 1036598 1034532 2024-05-03T06:25:46Z Uzume 15698 wikidata->WD sitelink wikitext text/x-wiki {{Author | firstname = Michel | lastname = Rodange | last_initial = R | birthyear = 1827 | deathyear = 1876 | description = | image = Méchel-Rodange.jpg | wikipedia = lb:Michel Rodange }} *[[Index:Renert oder de Fuuss am Frack an a Ma'nsgrësst.djvu]] *[[Renert]] Index *[[Renert/1|Éischte Gesank.]] *[[Renert/2|Zwete Gesank.]] *[[Renert/3|Drëtte Gesank.]] *[[Renert/4|Véierte Gesank.]] *[[Renert/5|Fënnefte Gesank.]] *[[Renert/6|Sechste Gesank.]] *[[Renert/7|Siwente Gesank.]] *[[Renert/8|Aachte Gesank.]] *[[Renert/9|Néngte Gesank.]] *[[Renert/10|Zéngte Gesank.]] *[[Renert/11|Elefte Gesank.]] *[[Renert/12|Zwielefte Gesank.]] *[[Renert/13|Dräizengte Gesank.]] *[[Renert/14|Véierzengte Gesank.]] [[Category:Lëtzebuergesch]] l8yt80z0n4pcvt1huxdff1b88b98ipy 10 352529 1036563 1035511 2024-05-02T15:03:12Z Lee 8096 wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === <!-- අවශ්‍ය නම් භාවිතා කරන්න === මේවාත් බලන්න === --> <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] 3jw3pb2bagegw43chv2tb824td5ib2n 1036564 1036563 2024-05-02T15:05:04Z Lee 8096 wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === <!-- අවශ්‍ය නම් භාවිතා කරන්න === මේවාත් බලන්න === --> === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] 13wq54iuypmt9ffhmlzp1u2j7sx1g3s 1036565 1036564 2024-05-02T15:05:40Z Lee 8096 wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] 2ds24e2lnt4tdyyd569zg64d5109lfz 1036566 1036565 2024-05-02T15:09:35Z Lee 8096 /* භාවිතය */ wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === යම් ආදානයක් <code>YYYY දශකය</code> ආකාරයේ දැයි (එනම් [[:Category:දශකය අනුව කෘති|දශකය අනුව කෘති]], [[:Category:දශකය අනුව උපත්|දශකය අනුව උපත්]] සහ [[:Category:දශකය අනුව වියෝවීම්|දශකය අනුව වියෝවීම්]] යනා දී ප්‍රවර්ගවල භාවිතා වන ආකාරයට) දැනගැනීම සඳහා මෙම සැකිල්ල වෙනත් සැකිලි තුළ භාවිතා කළ හැකිය. <pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=|ශ්‍රිතය=}} </pre> මෙම සැකිල්ල නම් සහිත පැරාමිති රහිතව ද භාවිතා කළ හැකිය. ඉතාම සරල භාවිත ආකාරය මතු දැක්වෙන පරිදි වෙයි: <pre> {{දශක පරික්ෂාව|}} </pre> === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] md3l3mqrm4s8qdfa80y50xij3l4k7lq 1036567 1036566 2024-05-02T15:13:54Z Lee 8096 /* භාවිතය */ wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === යම් ආදානයක් <code>YYYY දශකය</code> ආකාරයේ දැයි (එනම් [[:Category:දශකය අනුව කෘති|දශකය අනුව කෘති]], [[:Category:දශකය අනුව උපත්|දශකය අනුව උපත්]] සහ [[:Category:දශකය අනුව වියෝවීම්|දශකය අනුව වියෝවීම්]] යනා දී ප්‍රවර්ගවල භාවිතා වන ආකාරයට) දැනගැනීම සඳහා මෙම සැකිල්ල වෙනත් සැකිලි තුළ භාවිතා කළ හැකිය. <pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=|ශ්‍රිතය=}} </pre> මෙම සැකිල්ල නම් සහිත පැරාමිති රහිතව ද භාවිතා කළ හැකිය. ඉතාම සරල භාවිත ආකාරය මතු දැක්වෙන පරිදි වෙයි: <pre> {{දශක පරික්ෂාව|}} </pre> ==== ආදානය ==== "ආදානය" නම් වන පැරාමිතිය <code>YYYY දශකය</code> හෝ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව YYYY දශකය</code> ආකාරයේ විය යුතුය. ඉහළම අගය විය හැක්කේ <code>2100 දශකය</code> සහ කුඩාම අගය විය හැක්කේ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 2000 දශකය</code> වෙයි. The inputs <code>0 දශකය</code> and <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 0 දශකය</code> වෙනස් කාල පරිච්ඡේද ලෙස සැලකෙයි (එනම් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1-10 සහ ක්‍රිස්තු පූර්ව 1-10 ලෙස). === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] 75h08dd6kbe4o5t7r5m254nkomdqufp 1036568 1036567 2024-05-02T15:31:52Z Lee 8096 /* ආදානය */ wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === යම් ආදානයක් <code>YYYY දශකය</code> ආකාරයේ දැයි (එනම් [[:Category:දශකය අනුව කෘති|දශකය අනුව කෘති]], [[:Category:දශකය අනුව උපත්|දශකය අනුව උපත්]] සහ [[:Category:දශකය අනුව වියෝවීම්|දශකය අනුව වියෝවීම්]] යනා දී ප්‍රවර්ගවල භාවිතා වන ආකාරයට) දැනගැනීම සඳහා මෙම සැකිල්ල වෙනත් සැකිලි තුළ භාවිතා කළ හැකිය. <pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=|ශ්‍රිතය=}} </pre> මෙම සැකිල්ල නම් සහිත පැරාමිති රහිතව ද භාවිතා කළ හැකිය. ඉතාම සරල භාවිත ආකාරය මතු දැක්වෙන පරිදි වෙයි: <pre> {{දශක පරික්ෂාව|}} </pre> ==== ආදානය ==== "ආදානය" නම් වන පැරාමිතිය <code>YYYY දශකය</code> හෝ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව YYYY දශකය</code> ආකාරයේ විය යුතුය. ඉහළම අගය විය හැක්කේ <code>2100 දශකය</code> සහ කුඩාම අගය විය හැක්කේ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 2000 දශකය</code> වෙයි. The inputs <code>0 දශකය</code> and <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 0 දශකය</code> වෙනස් කාල පරිච්ඡේද ලෙස සැලකෙයි (එනම් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1-10 සහ ක්‍රිස්තු පූර්ව 1-10 ලෙස). ==== ශ්‍රිතය ==== "ශ්‍රිතය" පැරාමිතිය සඳහා මෙම වගුවේ දැක්වෙන අගයක් භාවිතා කළ යුතුය. මෙය අත්‍යවශ්‍ය පැරාමිතියක් නොවේ. සපයා නොමැතිනම්, පෙරනිමි අගය 0 වෙයි. {| class="wikitable" {{ts|mc}} ! අගය || ශ්‍රිතය || ප්‍රතිදානය |- | 0 || සරළ || ආදානයේ "දශකය" කොටස ඉවත් කර ප්‍රතිඵලය ලබා දෙයි. |- | 1 || සුචි අංකය || <code>0 දශකය</code> සිට දශක ගණන ලබා දෙයි.<br />එනම් 10 දශකය = 1, ක්‍රිස්තු පූර්ව 10 දශකය = -1. |- | 2 || පරම || "ආදානය" පැරාමිතියේ සංඛ්‍යා කොටස ලබාදෙයි. |- | 3 || ක්‍රමලේඛ || ආදානය දශකයක් ලෙස හඳුනාගත හැකි නම් 1 (එක) ප්‍රතිදානය කරයි. |} "ආදානය" පැරාමිතිය හඳුනාගත හැකි දශකයක් නොවන්නේ නම්, මෙම සැකිල්ල "ශ්‍රිතය" 3 තෝරාගෙන ඇත්නම්, 0 (බිංදුව) ලබා දෙනු ඇත; අනෙකුත් අවස්ථා වලදී <code>FALSE</code> ලබා දෙනු ඇත. === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] 6c9pt1c83a8bshdjdlk1x2duy6khahh 1036569 1036568 2024-05-02T15:34:42Z Lee 8096 /* ශ්‍රිතය */ wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === යම් ආදානයක් <code>YYYY දශකය</code> ආකාරයේ දැයි (එනම් [[:Category:දශකය අනුව කෘති|දශකය අනුව කෘති]], [[:Category:දශකය අනුව උපත්|දශකය අනුව උපත්]] සහ [[:Category:දශකය අනුව වියෝවීම්|දශකය අනුව වියෝවීම්]] යනා දී ප්‍රවර්ගවල භාවිතා වන ආකාරයට) දැනගැනීම සඳහා මෙම සැකිල්ල වෙනත් සැකිලි තුළ භාවිතා කළ හැකිය. <pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=|ශ්‍රිතය=}} </pre> මෙම සැකිල්ල නම් සහිත පැරාමිති රහිතව ද භාවිතා කළ හැකිය. ඉතාම සරල භාවිත ආකාරය මතු දැක්වෙන පරිදි වෙයි: <pre> {{දශක පරික්ෂාව|}} </pre> ==== ආදානය ==== "ආදානය" නම් වන පැරාමිතිය <code>YYYY දශකය</code> හෝ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව YYYY දශකය</code> ආකාරයේ විය යුතුය. ඉහළම අගය විය හැක්කේ <code>2100 දශකය</code> සහ කුඩාම අගය විය හැක්කේ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 2000 දශකය</code> වෙයි. The inputs <code>0 දශකය</code> and <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 0 දශකය</code> වෙනස් කාල පරිච්ඡේද ලෙස සැලකෙයි (එනම් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1-10 සහ ක්‍රිස්තු පූර්ව 1-10 ලෙස). ==== ශ්‍රිතය ==== "ශ්‍රිතය" පැරාමිතිය සඳහා මෙම වගුවේ දැක්වෙන අගයක් භාවිතා කළ යුතුය. මෙය අත්‍යවශ්‍ය පැරාමිතියක් නොවේ. සපයා නොමැතිනම්, පෙරනිමි අගය 0 වෙයි. {| class="wikitable" {{ts|mc}} ! අගය || ශ්‍රිතය || ප්‍රතිදානය |- | 0 || සරළ || ආදානයේ "දශකය" කොටස ඉවත් කර ප්‍රතිඵලය ලබා දෙයි. |- | 1 || සුචි අංකය || <code>0 දශකය</code> සිට දශක ගණන ලබා දෙයි.<br />එනම් 10 දශකය = 1, ක්‍රිස්තු පූර්ව 10 දශකය = -1. |- | 2 || පරම || "ආදානය" පැරාමිතියේ සංඛ්‍යා කොටස ලබාදෙයි. |- | 3 || ක්‍රමලේඛ || ආදානය දශකයක් ලෙස හඳුනාගත හැකි නම් 1 (එක) ප්‍රතිදානය කරයි. |} "ආදානය" පැරාමිතිය හඳුනාගත හැකි දශකයක් නොවන්නේ නම්, මෙම සැකිල්ල "ශ්‍රිතය" 3 තෝරාගෙන ඇත්නම්, 0 (බිංදුව) ලබා දෙනු ඇත; අනෙකුත් අවස්ථා වලදී <code>FALSE</code> ලබා දෙනු ඇත. === උදාහරණ === ==== සරළ ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}} === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] co2i7upwfcyg8p63xqx53v8xl3tp0pr 1036571 1036569 2024-05-02T15:44:39Z Lee 8096 /* සරළ */ wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === යම් ආදානයක් <code>YYYY දශකය</code> ආකාරයේ දැයි (එනම් [[:Category:දශකය අනුව කෘති|දශකය අනුව කෘති]], [[:Category:දශකය අනුව උපත්|දශකය අනුව උපත්]] සහ [[:Category:දශකය අනුව වියෝවීම්|දශකය අනුව වියෝවීම්]] යනා දී ප්‍රවර්ගවල භාවිතා වන ආකාරයට) දැනගැනීම සඳහා මෙම සැකිල්ල වෙනත් සැකිලි තුළ භාවිතා කළ හැකිය. <pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=|ශ්‍රිතය=}} </pre> මෙම සැකිල්ල නම් සහිත පැරාමිති රහිතව ද භාවිතා කළ හැකිය. ඉතාම සරල භාවිත ආකාරය මතු දැක්වෙන පරිදි වෙයි: <pre> {{දශක පරික්ෂාව|}} </pre> ==== ආදානය ==== "ආදානය" නම් වන පැරාමිතිය <code>YYYY දශකය</code> හෝ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව YYYY දශකය</code> ආකාරයේ විය යුතුය. ඉහළම අගය විය හැක්කේ <code>2100 දශකය</code> සහ කුඩාම අගය විය හැක්කේ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 2000 දශකය</code> වෙයි. The inputs <code>0 දශකය</code> and <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 0 දශකය</code> වෙනස් කාල පරිච්ඡේද ලෙස සැලකෙයි (එනම් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1-10 සහ ක්‍රිස්තු පූර්ව 1-10 ලෙස). ==== ශ්‍රිතය ==== "ශ්‍රිතය" පැරාමිතිය සඳහා මෙම වගුවේ දැක්වෙන අගයක් භාවිතා කළ යුතුය. මෙය අත්‍යවශ්‍ය පැරාමිතියක් නොවේ. සපයා නොමැතිනම්, පෙරනිමි අගය 0 වෙයි. {| class="wikitable" {{ts|mc}} ! අගය || ශ්‍රිතය || ප්‍රතිදානය |- | 0 || සරළ || ආදානයේ "දශකය" කොටස ඉවත් කර ප්‍රතිඵලය ලබා දෙයි. |- | 1 || සුචි අංකය || <code>0 දශකය</code> සිට දශක ගණන ලබා දෙයි.<br />එනම් 10 දශකය = 1, ක්‍රිස්තු පූර්ව 10 දශකය = -1. |- | 2 || පරම || "ආදානය" පැරාමිතියේ සංඛ්‍යා කොටස ලබාදෙයි. |- | 3 || ක්‍රමලේඛ || ආදානය දශකයක් ලෙස හඳුනාගත හැකි නම් 1 (එක) ප්‍රතිදානය කරයි. |} "ආදානය" පැරාමිතිය හඳුනාගත හැකි දශකයක් නොවන්නේ නම්, මෙම සැකිල්ල "ශ්‍රිතය" 3 තෝරාගෙන ඇත්නම්, 0 (බිංදුව) ලබා දෙනු ඇත; අනෙකුත් අවස්ථා වලදී <code>FALSE</code> ලබා දෙනු ඇත. === උදාහරණ === ==== සරළ ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}} ==== සුචි අංකය ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=1}} === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] 9qvwl8ujttdtpw4u59fmdgb344qxs4q 1036573 1036571 2024-05-02T15:51:55Z Lee 8096 /* සුචි අංකය */ wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === යම් ආදානයක් <code>YYYY දශකය</code> ආකාරයේ දැයි (එනම් [[:Category:දශකය අනුව කෘති|දශකය අනුව කෘති]], [[:Category:දශකය අනුව උපත්|දශකය අනුව උපත්]] සහ [[:Category:දශකය අනුව වියෝවීම්|දශකය අනුව වියෝවීම්]] යනා දී ප්‍රවර්ගවල භාවිතා වන ආකාරයට) දැනගැනීම සඳහා මෙම සැකිල්ල වෙනත් සැකිලි තුළ භාවිතා කළ හැකිය. <pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=|ශ්‍රිතය=}} </pre> මෙම සැකිල්ල නම් සහිත පැරාමිති රහිතව ද භාවිතා කළ හැකිය. ඉතාම සරල භාවිත ආකාරය මතු දැක්වෙන පරිදි වෙයි: <pre> {{දශක පරික්ෂාව|}} </pre> ==== ආදානය ==== "ආදානය" නම් වන පැරාමිතිය <code>YYYY දශකය</code> හෝ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව YYYY දශකය</code> ආකාරයේ විය යුතුය. ඉහළම අගය විය හැක්කේ <code>2100 දශකය</code> සහ කුඩාම අගය විය හැක්කේ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 2000 දශකය</code> වෙයි. The inputs <code>0 දශකය</code> and <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 0 දශකය</code> වෙනස් කාල පරිච්ඡේද ලෙස සැලකෙයි (එනම් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1-10 සහ ක්‍රිස්තු පූර්ව 1-10 ලෙස). ==== ශ්‍රිතය ==== "ශ්‍රිතය" පැරාමිතිය සඳහා මෙම වගුවේ දැක්වෙන අගයක් භාවිතා කළ යුතුය. මෙය අත්‍යවශ්‍ය පැරාමිතියක් නොවේ. සපයා නොමැතිනම්, පෙරනිමි අගය 0 වෙයි. {| class="wikitable" {{ts|mc}} ! අගය || ශ්‍රිතය || ප්‍රතිදානය |- | 0 || සරළ || ආදානයේ "දශකය" කොටස ඉවත් කර ප්‍රතිඵලය ලබා දෙයි. |- | 1 || සුචි අංකය || <code>0 දශකය</code> සිට දශක ගණන ලබා දෙයි.<br />එනම් 10 දශකය = 1, ක්‍රිස්තු පූර්ව 10 දශකය = -1. |- | 2 || පරම || "ආදානය" පැරාමිතියේ සංඛ්‍යා කොටස ලබාදෙයි. |- | 3 || ක්‍රමලේඛ || ආදානය දශකයක් ලෙස හඳුනාගත හැකි නම් 1 (එක) ප්‍රතිදානය කරයි. |} "ආදානය" පැරාමිතිය හඳුනාගත හැකි දශකයක් නොවන්නේ නම්, මෙම සැකිල්ල "ශ්‍රිතය" 3 තෝරාගෙන ඇත්නම්, 0 (බිංදුව) ලබා දෙනු ඇත; අනෙකුත් අවස්ථා වලදී <code>FALSE</code> ලබා දෙනු ඇත. === උදාහරණ === ==== සරළ ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}} ==== සුචි අංකය ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=1}} ==== පරම ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=2}} === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] q20m3bt3jnd4ua89griamqm93wmpydq 1036576 1036573 2024-05-02T15:58:09Z Lee 8096 /* පරම */ wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === යම් ආදානයක් <code>YYYY දශකය</code> ආකාරයේ දැයි (එනම් [[:Category:දශකය අනුව කෘති|දශකය අනුව කෘති]], [[:Category:දශකය අනුව උපත්|දශකය අනුව උපත්]] සහ [[:Category:දශකය අනුව වියෝවීම්|දශකය අනුව වියෝවීම්]] යනා දී ප්‍රවර්ගවල භාවිතා වන ආකාරයට) දැනගැනීම සඳහා මෙම සැකිල්ල වෙනත් සැකිලි තුළ භාවිතා කළ හැකිය. <pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=|ශ්‍රිතය=}} </pre> මෙම සැකිල්ල නම් සහිත පැරාමිති රහිතව ද භාවිතා කළ හැකිය. ඉතාම සරල භාවිත ආකාරය මතු දැක්වෙන පරිදි වෙයි: <pre> {{දශක පරික්ෂාව|}} </pre> ==== ආදානය ==== "ආදානය" නම් වන පැරාමිතිය <code>YYYY දශකය</code> හෝ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව YYYY දශකය</code> ආකාරයේ විය යුතුය. ඉහළම අගය විය හැක්කේ <code>2100 දශකය</code> සහ කුඩාම අගය විය හැක්කේ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 2000 දශකය</code> වෙයි. The inputs <code>0 දශකය</code> and <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 0 දශකය</code> වෙනස් කාල පරිච්ඡේද ලෙස සැලකෙයි (එනම් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1-10 සහ ක්‍රිස්තු පූර්ව 1-10 ලෙස). ==== ශ්‍රිතය ==== "ශ්‍රිතය" පැරාමිතිය සඳහා මෙම වගුවේ දැක්වෙන අගයක් භාවිතා කළ යුතුය. මෙය අත්‍යවශ්‍ය පැරාමිතියක් නොවේ. සපයා නොමැතිනම්, පෙරනිමි අගය 0 වෙයි. {| class="wikitable" {{ts|mc}} ! අගය || ශ්‍රිතය || ප්‍රතිදානය |- | 0 || සරළ || ආදානයේ "දශකය" කොටස ඉවත් කර ප්‍රතිඵලය ලබා දෙයි. |- | 1 || සුචි අංකය || <code>0 දශකය</code> සිට දශක ගණන ලබා දෙයි.<br />එනම් 10 දශකය = 1, ක්‍රිස්තු පූර්ව 10 දශකය = -1. |- | 2 || පරම || "ආදානය" පැරාමිතියේ සංඛ්‍යා කොටස ලබාදෙයි. |- | 3 || ක්‍රමලේඛ || ආදානය දශකයක් ලෙස හඳුනාගත හැකි නම් 1 (එක) ප්‍රතිදානය කරයි. |} "ආදානය" පැරාමිතිය හඳුනාගත හැකි දශකයක් නොවන්නේ නම්, මෙම සැකිල්ල "ශ්‍රිතය" 3 තෝරාගෙන ඇත්නම්, 0 (බිංදුව) ලබා දෙනු ඇත; අනෙකුත් අවස්ථා වලදී <code>FALSE</code> ලබා දෙනු ඇත. === උදාහරණ === ==== සරළ ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}} ==== සුචි අංකය ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=1}} ==== පරම ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=2}} ==== ක්‍රමලේඛ ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=3}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980|ශ්‍රිතය=3}} මෙය වසරකි දශකයක් නොවේ. <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=3}} === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] 01urug5rc0oq0lw9t1ztdm3qv13z4j9 1036577 1036576 2024-05-02T15:59:38Z Lee 8096 /* ක්‍රමලේඛ */ wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === යම් ආදානයක් <code>YYYY දශකය</code> ආකාරයේ දැයි (එනම් [[:Category:දශකය අනුව කෘති|දශකය අනුව කෘති]], [[:Category:දශකය අනුව උපත්|දශකය අනුව උපත්]] සහ [[:Category:දශකය අනුව වියෝවීම්|දශකය අනුව වියෝවීම්]] යනා දී ප්‍රවර්ගවල භාවිතා වන ආකාරයට) දැනගැනීම සඳහා මෙම සැකිල්ල වෙනත් සැකිලි තුළ භාවිතා කළ හැකිය. <pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=|ශ්‍රිතය=}} </pre> මෙම සැකිල්ල නම් සහිත පැරාමිති රහිතව ද භාවිතා කළ හැකිය. ඉතාම සරල භාවිත ආකාරය මතු දැක්වෙන පරිදි වෙයි: <pre> {{දශක පරික්ෂාව|}} </pre> ==== ආදානය ==== "ආදානය" නම් වන පැරාමිතිය <code>YYYY දශකය</code> හෝ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව YYYY දශකය</code> ආකාරයේ විය යුතුය. ඉහළම අගය විය හැක්කේ <code>2100 දශකය</code> සහ කුඩාම අගය විය හැක්කේ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 2000 දශකය</code> වෙයි. The inputs <code>0 දශකය</code> and <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 0 දශකය</code> වෙනස් කාල පරිච්ඡේද ලෙස සැලකෙයි (එනම් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1-10 සහ ක්‍රිස්තු පූර්ව 1-10 ලෙස). ==== ශ්‍රිතය ==== "ශ්‍රිතය" පැරාමිතිය සඳහා මෙම වගුවේ දැක්වෙන අගයක් භාවිතා කළ යුතුය. මෙය අත්‍යවශ්‍ය පැරාමිතියක් නොවේ. සපයා නොමැතිනම්, පෙරනිමි අගය 0 වෙයි. {| class="wikitable" {{ts|mc}} ! අගය || ශ්‍රිතය || ප්‍රතිදානය |- | 0 || සරළ || ආදානයේ "දශකය" කොටස ඉවත් කර ප්‍රතිඵලය ලබා දෙයි. |- | 1 || සුචි අංකය || <code>0 දශකය</code> සිට දශක ගණන ලබා දෙයි.<br />එනම් 10 දශකය = 1, ක්‍රිස්තු පූර්ව 10 දශකය = -1. |- | 2 || පරම || "ආදානය" පැරාමිතියේ සංඛ්‍යා කොටස ලබාදෙයි. |- | 3 || ක්‍රමලේඛ || ආදානය දශකයක් ලෙස හඳුනාගත හැකි නම් 1 (එක) ප්‍රතිදානය කරයි. |} "ආදානය" පැරාමිතිය හඳුනාගත හැකි දශකයක් නොවන්නේ නම්, මෙම සැකිල්ල "ශ්‍රිතය" 3 තෝරාගෙන ඇත්නම්, 0 (බිංදුව) ලබා දෙනු ඇත; අනෙකුත් අවස්ථා වලදී <code>FALSE</code> ලබා දෙනු ඇත. === උදාහරණ === ==== සරළ ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}} ==== සුචි අංකය ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=1}} ==== පරම ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=2}} ==== ක්‍රමලේඛ ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=3}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980|ශ්‍රිතය=3}} මෙය වසරකි දශකයක් නොවේ. <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=3}} ==== හඳුනාගත නොහැකි ආදාන ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=3}} === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] 1icsjqpnl9n4bva8eitc4ndymo13str 1036578 1036577 2024-05-02T16:01:24Z Lee 8096 /* හඳුනාගත නොහැකි ආදාන */ wikitext text/x-wiki {{උපදෙස් උප පිටුව}} {{Lua|Module:දශක පරික්ෂාව}} <!-- ප්‍රවර්ග සහ අන්තර් විකි සබැඳි පිටුව පහළින් ම එකතු කරන්න. --> === භාවිතය === යම් ආදානයක් <code>YYYY දශකය</code> ආකාරයේ දැයි (එනම් [[:Category:දශකය අනුව කෘති|දශකය අනුව කෘති]], [[:Category:දශකය අනුව උපත්|දශකය අනුව උපත්]] සහ [[:Category:දශකය අනුව වියෝවීම්|දශකය අනුව වියෝවීම්]] යනා දී ප්‍රවර්ගවල භාවිතා වන ආකාරයට) දැනගැනීම සඳහා මෙම සැකිල්ල වෙනත් සැකිලි තුළ භාවිතා කළ හැකිය. <pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=|ශ්‍රිතය=}} </pre> මෙම සැකිල්ල නම් සහිත පැරාමිති රහිතව ද භාවිතා කළ හැකිය. ඉතාම සරල භාවිත ආකාරය මතු දැක්වෙන පරිදි වෙයි: <pre> {{දශක පරික්ෂාව|}} </pre> ==== ආදානය ==== "ආදානය" නම් වන පැරාමිතිය <code>YYYY දශකය</code> හෝ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව YYYY දශකය</code> ආකාරයේ විය යුතුය. ඉහළම අගය විය හැක්කේ <code>2100 දශකය</code> සහ කුඩාම අගය විය හැක්කේ <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 2000 දශකය</code> වෙයි. The inputs <code>0 දශකය</code> and <code>ක්‍රිස්තු පූර්ව 0 දශකය</code> වෙනස් කාල පරිච්ඡේද ලෙස සැලකෙයි (එනම් ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1-10 සහ ක්‍රිස්තු පූර්ව 1-10 ලෙස). ==== ශ්‍රිතය ==== "ශ්‍රිතය" පැරාමිතිය සඳහා මෙම වගුවේ දැක්වෙන අගයක් භාවිතා කළ යුතුය. මෙය අත්‍යවශ්‍ය පැරාමිතියක් නොවේ. සපයා නොමැතිනම්, පෙරනිමි අගය 0 වෙයි. {| class="wikitable" {{ts|mc}} ! අගය || ශ්‍රිතය || ප්‍රතිදානය |- | 0 || සරළ || ආදානයේ "දශකය" කොටස ඉවත් කර ප්‍රතිඵලය ලබා දෙයි. |- | 1 || සුචි අංකය || <code>0 දශකය</code> සිට දශක ගණන ලබා දෙයි.<br />එනම් 10 දශකය = 1, ක්‍රිස්තු පූර්ව 10 දශකය = -1. |- | 2 || පරම || "ආදානය" පැරාමිතියේ සංඛ්‍යා කොටස ලබාදෙයි. |- | 3 || ක්‍රමලේඛ || ආදානය දශකයක් ලෙස හඳුනාගත හැකි නම් 1 (එක) ප්‍රතිදානය කරයි. |} "ආදානය" පැරාමිතිය හඳුනාගත හැකි දශකයක් නොවන්නේ නම්, මෙම සැකිල්ල "ශ්‍රිතය" 3 තෝරාගෙන ඇත්නම්, 0 (බිංදුව) ලබා දෙනු ඇත; අනෙකුත් අවස්ථා වලදී <code>FALSE</code> ලබා දෙනු ඇත. === උදාහරණ === ==== සරළ ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=0}} ==== සුචි අංකය ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=1}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=1}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=1}} ==== පරම ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=0s BCE|ශ්‍රිතය=2}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=2}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s BCE|ශ්‍රිතය=2}} ==== ක්‍රමලේඛ ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=3}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980|ශ්‍රිතය=3}} මෙය වසරකි දශකයක් නොවේ. <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=3}} ==== හඳුනාගත නොහැකි ආදාන ==== <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo}} <pre>{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=3}}</pre> {{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=3}} === සටහන === අංක 3 ශ්‍රිතය (ක්‍රමලේඛ) භාවිතයට විකල්පයක් ලෙස මෙම සැකිල්ල, {{tl|is number}} සැකිල්ල හා මුසු කොට භාවිතා කළ හැකිය. <pre>{{is number|{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=2}}}}</pre> {{is number|{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=1980s|ශ්‍රිතය=2}}}} <pre>{{is number|{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=2}}}}</pre> {{is number|{{දශක පරික්ෂාව|ආදානය=Foo|ශ්‍රිතය=2}}}} === මේවාත් බලන්න === * {{tl|වසර පරික්ෂාව}} * {{tl|සියවස් පරික්ෂාව}} <includeonly> <!-- මෙයට පහළින් ප්‍රවර්ග එකතු කරන්න. --> <!-- [[Category:ප්‍රවර්ගය]] --> <!-- මෙයට පහළින් අන්තර් විකි සබැඳි එක කරන්න. --> [[en:Template:Is decade]] </includeonly> [[Category:සිංහල]] oa10op59ruexxte8fahr3lt0zyd1hov 828 352530 1036570 1035512 2024-05-02T15:42:18Z Lee 8096 Scribunto text/plain local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local p = {} local function parikshaawa(args) local input = args["ආදානය"] local func = args["ශ්‍රිතය"] if input == nil then input = "" end if func == nil then func = "0" end if func == "3" then -- m = input:match("^[(ක්‍රිස්තු)]*[ ]*[(වර්ෂ|පූර්ව)]* (%d+) වන දශකය$") m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return 1 else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return 1 else -- m = input:match("^(%d+)[srt][tdh] century$") m = input:match("^(%d+)[srt][tdh] century[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then return 1 end end end -- ඉහත පරීක්ෂාවට හසු නොවේ නම් පිළිතුර 0 (බිංදුව) වෙයි. return 0 elseif func == "2" then m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return m else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return m else m = input:match("^(%d+)[srt][tdh] century[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then return m end end end return "FALSE" elseif func == "1" then m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return 1 - m else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return m else m = input:match("^(%d+)[srt][tdh] century[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then if input:match("^.*BCE.*$") then return 1 - m else return m end end end end return "FALSE" -- return "දෝෂය: තවම සාදා අවසන් කොට නොමැත." elseif func == "0" then m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return "ක්‍රිස්තු පූර්ව " .. m else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return m else m = input:match("^(%d+)s[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then if input:match("^.*BCE.*$") then return "ක්‍රිස්තු පූර්ව " .. m else return m end end end end return "FALSE" -- return "දෝෂය: තවම සාදා අවසන් කොට නොමැත." else return func -- return "දෝෂය: ශ්‍රිතය සඳහා ලබා දී ඇති පැරාමිතිය හඳුනාගත නොහැකිය." end return retVal end function p.main(frame) local args = getArgs(frame) return p._main(args) end function p._main(args) return parikshaawa(args) end return p jivd9puvprrtvmgzmv0k5y16wf5m9qt 1036572 1036570 2024-05-02T15:49:48Z Lee 8096 Scribunto text/plain local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local p = {} local function parikshaawa(args) local input = args["ආදානය"] local func = args["ශ්‍රිතය"] if input == nil then input = "" end if func == nil then func = "0" end if func == "3" then -- m = input:match("^[(ක්‍රිස්තු)]*[ ]*[(වර්ෂ|පූර්ව)]* (%d+) වන දශකය$") m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return 1 else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return 1 else -- m = input:match("^(%d+)[srt][tdh] century$") m = input:match("^(%d+)[srt][tdh] century[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then return 1 end end end -- ඉහත පරීක්ෂාවට හසු නොවේ නම් පිළිතුර 0 (බිංදුව) වෙයි. return 0 elseif func == "2" then m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return m else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return m else m = input:match("^(%d+)[srt][tdh] century[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then return m end end end return "FALSE" elseif func == "1" then m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return (-1 * ((m / 10) +1)) else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return (m / 10) else m = input:match("^(%d+)s[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then if input:match("^.*BCE.*$") then return (-1 * ((m / 10) +1)) else return (m / 10) end end end end return "FALSE" -- return "දෝෂය: තවම සාදා අවසන් කොට නොමැත." elseif func == "0" then m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return "ක්‍රිස්තු පූර්ව " .. m else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return m else m = input:match("^(%d+)s[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then if input:match("^.*BCE.*$") then return "ක්‍රිස්තු පූර්ව " .. m else return m end end end end return "FALSE" -- return "දෝෂය: තවම සාදා අවසන් කොට නොමැත." else return func -- return "දෝෂය: ශ්‍රිතය සඳහා ලබා දී ඇති පැරාමිතිය හඳුනාගත නොහැකිය." end return retVal end function p.main(frame) local args = getArgs(frame) return p._main(args) end function p._main(args) return parikshaawa(args) end return p hkkomokqs3i7ecjywwfvj673x45240x 1036574 1036572 2024-05-02T15:55:32Z Lee 8096 Scribunto text/plain local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local p = {} local function parikshaawa(args) local input = args["ආදානය"] local func = args["ශ්‍රිතය"] if input == nil then input = "" end if func == nil then func = "0" end if func == "3" then -- m = input:match("^[(ක්‍රිස්තු)]*[ ]*[(වර්ෂ|පූර්ව)]* (%d+) වන දශකය$") m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return 1 else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return 1 else m = input:match("^(%d+)s[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then return 1 end end end -- ඉහත පරීක්ෂාවට හසු නොවේ නම් පිළිතුර 0 (බිංදුව) වෙයි. return 0 elseif func == "2" then m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return m else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return m else m = input:match("^(%d+)s[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then return m end end end return "FALSE" elseif func == "1" then m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return (-1 * ((m / 10) +1)) else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return (m / 10) else m = input:match("^(%d+)s[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then if input:match("^.*BCE.*$") then return (-1 * ((m / 10) +1)) else return (m / 10) end end end end return "FALSE" -- return "දෝෂය: තවම සාදා අවසන් කොට නොමැත." elseif func == "0" then m = input:match("^ක්‍රිස්තු පූර්ව (%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return "ක්‍රිස්තු පූර්ව " .. m else m = input:match("^(%d+) වන දශකය$") if m ~= nil then return m else m = input:match("^(%d+)s[ ]*[B]*[C]*[E]*$") if m ~= nil then if input:match("^.*BCE.*$") then return "ක්‍රිස්තු පූර්ව " .. m else return m end end end end return "FALSE" -- return "දෝෂය: තවම සාදා අවසන් කොට නොමැත." else return func -- return "දෝෂය: ශ්‍රිතය සඳහා ලබා දී ඇති පැරාමිතිය හඳුනාගත නොහැකිය." end return retVal end function p.main(frame) local args = getArgs(frame) return p._main(args) end function p._main(args) return parikshaawa(args) end return p bwo0nex6tcfvm56k1va025fwg63g7io 0 353011 1036561 1036557 2024-05-02T12:27:31Z AsianStuff03 707168 wikitext text/x-wiki {{header | title = Banaag at Sikat | author = Lope K. Santos | section = | previous = | previous2 = | next = | next2 = | year = 1906 | notes = | categories = Tagalog | portal = }} <center>'''Lope K. Santos'''</center> {{Xxxx-larger|<center>'''Banaag at Sikat'''</center>}} <center>'''Maynila, S.P., 1906'''</center> {{page break|label=}} Wala nag karapat - dapat paghandugán ng iság katutuboğ buğa ng aking isip at kalooban , kundi ağ mga pinagkákautagan ko ng lalòg mabibisàg patabâ na nakapagpalusóg niyaríg mga likás at sarilig pananalig , na , ağ tunay na kabayanihan ay hindi nagága- náp kundi sa karurukan lamağ ng Baya'g Marálitâ. Tangapín ninyó , mga Kawal ng Dálitâ , itóğ aki'ğ bayad - utag . Hagad ko sa paghahandog ağ ito'y inyóg mát utuha'ğ pakinabagan . Guni't kuğ hindi kayó mátututo , ipinalálagáy ko na gayón pa , na wala ako'g nagawâg anomán , kundî nağarap gâ lamağ sa pamamanaag at pagsikat ng Araw ng inyóğ Katúbusan. '''''Lope K. Santos''''' ''Disyembre 25,1906'' ===Talaan ng mga nilalaman=== *[[Banaag at Sikat/Pamagat|Pamagat]] *[[Banaag at Sikat/Paunawa|Paunawa]] *[[Banaag at Sikat/Kabanata 1|I: Sa Batis ng Antipulo]] *[[Banaag at Sikat/Kabanata 2|II: Sino si Don Ramon?]] *[[Banaag at Sikat/Kabanata 3|III: Salapi at Pawis]] {{PD-Philippines}} fezj1kft768nvz5oz2640c9f9vo06ay 0 353014 1036559 1036553 2024-05-02T12:16:24Z AsianStuff03 707168 wikitext text/x-wiki {{header | title = Banaag at Sikat | author = Lope K. Santos | section = Kabanata 1:Sa Batis ng Antipulo | previous = [[Banaag at Sikat/Paunawa|Paunawa]] | previous2 = | next = [[Banaag at Sikat/Kabanata 2|II:Sino si Don Ramon?]] | next2 = | year = 1906 | notes = | categories = Tagalog | portal = }} <center><big>'''I'''<big></center> <big>'''Sa Batis ng Antipulo'''</big> –Kailan man pông nagpakárami - rami ang taong umahon dito ay di gaya ngayón - anáng isáng taga - Antipulo sa iláng taga - Maynilang nanunuluyan sa kanyang bahay . - Palibhasà pô , bukod sa pagkakasunog na nangyari , itóng aming baya'y nasalantâng totoo at nagpakadáli - dálitâ , sanhi sa mga nagdaáng guló sa kastilà at lalò na sa amerikano . Awà na pô sa amin ng ''Milagrosa Nuestra Señora de la Paz y Buenviaje'' ang pagkaka- pistá sa taong itó ng lubhâng masaya ! Nguni't ang lalò pông matao ngayon ay ang mga páliguáng batis .. Humigít kumulang sa katotohanan , ang ganitong sabi ng taga - Antipulo ay siyá rin namáng nápuná at nasasabi - sabi ng maraming nagsiparoón , mulâ nang mga una pang araw ng Mayo hangang nang mga huli ng Hunyo ng 1904 . Pagsampalataya man ó pagkaigaya lamang ang nakapag- úudyók sa halos boông Maynilà at sa mga kun tagá - tagasaáng lalawigan , na magsiahon doon , ay dî maikákaít na warìng may mahiwagang bató - balanì , na , tubò at tanyág sa kagulurang yaón , ay nagiging kabighá - bighanì at masidhing panghalina sa lalong malalamíg na pusò at sa lalong malalalim na supot . Bagaman ang pananampalataya sa mabisà at mapaghima- lâng tubig - Antipulo ang siyáng dî maitátakwil na unang umakit sa mga maysakít na ibig gumaling sa pagpaligò ; dátapwâ , ngayón ay malamang na ang idinádayo dahil sa lamíg at linaw na lamang ng tubig at sa kasaganàan ng mga ligayang doo'y natítipong parati , kay sa dahil yao'y mga tubig na " pinaghihimalaán ng Inang Birhen . " Hindi na ngayon kagalang - galang na gaano ang mga batis ; hindî na pinakaáaring lunas ng mga kálulwáng nakákamandagán ng sala ... Mahanğà'y madalás na lamang magíng saksí ng mga kalihiman ng pusò ng isáng dalaga , ng mga kapangahasan ng matá ng isang binatà at ng kaparanga- lanán ng mga hiyás ng katawán at damdamin ng loob ng isa't - isa . " Maligò sa batis " ay dî na kasabiháng gaano sa Antipulo kun ibig ipahayag ang nasàng " magpagaling ng sakit , " kundi ang " manood ng mga bit ùing palaboy ng langit . " Anopa't gaya na rin ng paggamit ngayóng karaniwan sa salitang " magsimbá , " upang masabi ang " manood ng lalòng magagaràng bikas at bihis . " Sayang at ang nakátuklás ó nakapagpabisà sa mga tubig na yaón , ay dî yatà nakátanáw muna sa dakong Kanluran , sana'y nahiwatigan man lamang niya , mulâ - mulâ pa , na katulad ng araw , ay lúlubóg din ang kanyang pag - asa na habang pana- hó'y pakikinabangan ang gayong pagpapasampalatayá , at disi'y naiwasan hangá't mangyayari , na ang mga batis ay maging páupahán na lamang ng bálana , upang gawing hálimuyakán ng pag - ibig , tagpuan ng mga anak ni Eba sa pagpitás ng mansanas , dáyuhan ng mga ganyák na loób at pánooran ng mğa matáng ... makasalanan . –Nataasan ang panaginip ko !–ang patingalâ sa langit ay di sasalang masasabi ng tinurang nagpanukalà , kung buháy pa at nakikita ang mga inúugaling itó ngayón sa mapaghimalâ niyáng tubig . <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> Hindi íisá ang batis sa Antipulo . Dátapwâ , sa karamihan ng mga binúbukaláng yaón ng dalá - dalawá , apat - apat , waló- walóng kuwarta ó sikolo , ay may isáng nátatanging parati sa walâng hulaw na tao at sa pagka - maaliwalas . Pag - ahon na sa hagdanang lupà , ay isáng palíkaw - líkaw na landás ang nagháhatíd ; sa pinto ng malawak na bakurang nakalilibid ay may pangbungad na salitâng BATIS , na yarì sa biyak - biyák , kinayas at pinag - ugpóng - ugpóng na mga siít ng sariwang kawayan , ay napapakò magkábilâng dulo ng bawa't titik sa dalawang punò ng bulak , na para namáng kusàng itina- ním na magkasiping , taáng pang - anyaya sa mga dayuhang maliligò . Sa unang pagbungad ay dî malayòng máguní - guní ng isáng maalalahanín 6 masisindaking bagong - ahon sa Antipulo , na tila siya'y nakapasok na sa isang libingang katulad ng loobang yaón . Ang nagdukláy na sangáng masasangsáng ng mga punò ng tampóy , ang naghihitikan sa bungang mga punò ng kasóy , ang malalagong siko , ang malulusóg na saging , mabulo , duhat , makupa at bulak ; ang ilang pangbakod na punò ng kalyós , kahoy na umano'y siyáng " lunas na kinákagatán ng mga dagâ kung nakikipag - away sa mga ahas " ... lahát ng halamang yaón sa pagkakálagáy , lagô at kasariwàan , ay madídili - diling diwa'y pinatátabâ ng mga bangkáy na doo'y nálilibíng . Ang puntód- puntód na lupà , ang malalambâng damó at makahiyâng nála- latag saan mang dako , ay nagpapatibay pang warì ngâng yao'y báunan ng mga binawian na ng buhay . At yaóng na sa dakó-dakóng dulo ng looban , ga - isáng kamalig ó sagubáng na may- pakpák , sa malayòng tanáw , ay siyáng tila pinaka - kapilya . Sa kaliwa't kanan , dakong likurán ng kamalig , tig - isang may panambíl na barong - barong ang nangátatayô , lampás - tao ang taás , na sa ilalim ó lilim nila'y anyông may itinátagòng mga butó ó kalansáy ng nangasiràng " parì - kura , " " kápitán " ó ibá pang " mahál na tao " sa bayan . Ang lahat ng ito'y sukat na dising magtibay sa gunitâ ng masisindaking bagong - pasok , kun sa paghanap ng kanyáng mğa matá sa ibabaw ó harapán ng kapilya ng isá man lamang munting krús , karaniwang tanda ng mga líbingan , ay dî niyá mátaunán ang isang umagang sari - saring kulay ng damit ng mga babayi ang sa loob ng kamalig ay nátatanáw , na nag - galáw at nagsalimbáy , samantalang may mga nagtayo at nag - upô mandíng mga lalaki namán . Mapuputi ang suót ng ibá , iba'y puláng - murà , puláng - apóy , at isá yaóng kulay dahong sariwà . Naglilibing kayâ ? ... Sana'y luksâ ang mga damit nilá . Batà kaya ang inililibíng ? ... Nálalapít - nálalapít ang may sindák na nánasok , ay mapag - úulinig ang isang alingaw - ngáw ng sálitâang hindî lungkot ang higing , kundi isáng malakás na kátwâan . At sa agwát na mag - kákilalang mukha na , ay mababawing lubós ang pagguguni - guning yao'y libingan , sa pagkátanaw sa isáng langkáy ng mga limá ó anim na babaying naggagandahan , patakbóng nagsisilabás sa pinagkákatipunang loob ng tila kapilya , at unaháng nagpapásukang tuwang - tuwâ at nagtatawanan ng mabibining halakhák sa loob ng isá sa mğa bahay - bahayang nag - anyông taguán ng mga mahal na butó . Hindi líbingan . Sa nayon ng mga bangkay ay dî pagka- kaingay at kasayahan ang harì . Ang kulabà sa matá ng nasok na matatakutín ay mahahawìng lubós sa mga gayóng námamalas at náririnig . Yaóng sangsáng ng tampóy at paghitik ng kasóy , yaóng lago at kasariwàan ng mga iba pang halaman , yaóng lambâ ng mga damó sa puntód - puntód na lupà , na nang unang pag- pasok ay naging tandâ ng kulay at amoy ng kapanglawan , ngayo'y naghihiwatig na ng saya at kasiglahán , ngayo'y nag- áanyaya hindî na ng pagluhà at pagdalangin sa mga patáy , kundi ng pananagano at pakikilugód sa mga dinatnáng kapwà taong buháy . Isáng batis . Yaón ang isá sa mga páliguáng ipinagpa- rangalan ng maybahay na taga - Antipulo . <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> Sa maputlâng kulay ng umaga , ay ga - gasinulid manding sumásabát ang mga paták ng isang paambón - ambóng ulán . Araw niyón ng lingó , lingó ng ikalawang siyám ng pistá ; anopa't ang Mayo ay nagtátapós namán . Kamalig na kugong may apat na sulok na parisukát ; gadi- páng pasibi sa kaliwâng panig at gatatlóng dangkál na panambíl namán sa tatló pang bálisbisan ; balag sa harapáng pulós na dahong tuyo ang nandadalang na habong ; isáng pagá - pagahang halos dikít na sa bubungán ng kamalig , táhanan ng may - arì ó bantay - batis , at kinásasandigán ng isang mahabang hagdanang kawayan ; sa gitnâ - gitnâ ng silong ng paga , isang lamesang kiná- papatungan ng ilang boteng may sari - saring kulay at lakí , na marahil ang mga lamáng alak ay dî na namán lálabis pa sa tatló ó apat na lasa ; iláng garapinyerang maylulang mga biskotso , karmelo at iba pang matamís , tatlóng lata ng sardinas na nag- kakapatong - patong sa ibabaw ng isá namáng lata rin ng manti- kilya ; isáng bila - bilauhan ng tinapay na pag nagkátao'y máti- tigás pa sa ulo ng may tindáng lalaking úbuhin at natútuyô ; isáng tabong makinis , dalawáng kahón ng tabakong isa'y tabako ngâ ang lamán at isa'y lágayan ng mga nápagbibilhán ; sa ilalim ng pasibi , manapát - napát sa bálisbisan , isáng papag namáng gawaan ng bálana ng isáng matandâng babaying ang ulo'y kasingkinis na ng tagungóng , maypusód warì ng abaká sa tuktók , na ga - gaipot ng manók ; sa silong ng balág - balagan ay isang babaying may kalong - kalong at pinas úsusong sangól sa haráp ng kalang pinaglúlutúan niyá ng mga butsé at maruyà ... ang lahát na ito ang tangì sanang mangáraratnán doón ng malili- gòng bálana , kundi nápakyáw ni Don Ramón Miranda ang lahat ng pansól sa umagang iyón . Walâng ibang taong makapaliligò hangang ang kawang akay - akay ni Don Ramón ay dî natatapos . Sa pagkakapakyawa'y hindi lamang ang lahát ng uupán , ang mga panindá , kasangkapan , ang boô nang batis , ang nasasali , kundi tila patí ng úbuhing lalaki't matandang babaying bantay- batis , ayon sa pamumupo at mga pagsagót niláng ubos - galang sa anománg usisàin ó hingín ng tinurang ''Don''. <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> Tatlóng automobil at isang karwahe ang sa kawang itó nina . Don Ramón ay naghatid sa Antipulo nang sábado ng hapong nagdaán . Ang talagang kawan ay binubuo niyá at ng dalawáng anák na dalaga : si Talia at si Meni ; ng di náiwawalay sa alin mang lakarang mag - anak ni Don Filemón Borja , si Nora Loleng at ang bugtong na dalagang si Isiang ; ng magkapatid na Honorio at Turing Madlang - layon , at saká ng ilán pang mga kasamahín ng isa't isa sa gayong malalayò at ílanang araw na paglalakbay . Para - parang taga - Santa Cruz , mátangì ang magkapatid ng abogado Madlang - layon na taga - Tundó namán . Sa Antipulo , ay íisáng bahay ang kaniláng tin útuluyan , bahay na sa taón - tao'y talagang laán kay Don Ramón , kun dumáratíng ang mga gayong araw . Ang bahay ay tablá't pawid , malakí , lumâ - lumâ na't walâng pintá at nasa sa isá sa mga daáng hináharáp ng simbahan . Sa pagsisimbá nilá nang umagang - umaga , maraming mga katagá - Maynilàng kakilala at kaibigan ang sa kanila'y nakakita . Si Don Ramón at si Don Filemón ay kapwà mayaman , si Honorio ay abogado , para - para siláng may akay na dalaga , magigiliw nama't masasayang tao ; saán di paglabás na ng simbaha'y mags úsunuran ang mga bagong kitang kaibigan ; saan dî ang mga binatang Maynilà ay parang kinúkurók ng paghabol sa gayóng kagandáng úhay ng palay . Sumahangáng bahay pa ang nagsihabol at nagsipaghatid . Mulâ rito , pagkapagbihisan , pagkaagahan at pagkapahingang ilang sandali lamang , ay batis naman ang tinungo . Apat sa mga susunod - sunod na binatà ang hangáng batis ma'y di na humiwalay . Dalawá sa kanila'y kaibigan ni Isiang : si Bentus at si Pepito , kapwà makisig na binatang anák - mayaman din sa Santa Cruz at sa Troso , at isa'y di kaibigan lamang , kundî ang parmaseútiko nang si Martín Morales , pang - guló ng isip ng tinurang Isiang . Ang isa pang binata'y kakilala namán ni Turíng , at aywán kung kakilala lamang , ayon sa pagtititigán nilang laging panakáw - nakáw . Anopa't lalong lumaki ang kawan . Ipinasya ni Don Ramón na ang mga babayi'y magpisan ng paliligò sa dalawáng pansól ng batis na nasa dakong kanan . At sa nasa dakong kaliwâ namán maghálinhinan ang mga lalaki . Nag - utos din sa mga alilà , na ang litsón , ang nilagàng manók at iba pang pananghalian , ay sa bahay na paglulutuin at sa batis ay lutong hakutin na lamang . Talagang pángatawanan ang gagawing pamamatis .. Si Don Ramón at si Don Filemón ang siyang unang nag- sipasok sa páliguán . Samantalang silá marahil ay nagtátapós na , ang mga babayi ay bago pa lamang nangagbúbulâ ng gugò sa kabila . Dalawá pa mandín ang lumabás muna ulî : si Meni at si Isiang . –Hangáng hindî ninyó nabúbulâ ang gugò , kamí'y háhanap ng tanglád ó katmón–anáng dalawá sa ibang kasama . –Saán pa kayó háhanap ?–ani ñora Loleng–bákit nárito si Petra ay di siyáng pahanapin at kayo'y mangagbihis na ng pangpaligò ? Si Petra ay bataan nina ñora Loleng Ang dalawang pinag- sabihan ay nagwalang bahalà . Nagbúbulungang lumapit sa isang puno ng duhat na mabunga , at nang nangangawit na yatà ang kanilang liíg sa kátitingalâ at kátuturò ng mga hinóg , at nanglálabnáw na ang laway na walâ namáng mangyari , ay kina- wayán ng Isiang ang mga binatà . Patí ng abogadong bao , si Madlang - layon , ay nakayag din sa pangduduhat –Kumuha kayó ng sungkit !–ani Meni . –Aakyát na akó ! -ang magilas na paghandóg ni Morales . –Huwág !–ang sawáy namáng magiliw ni Isiang–Naka- sapatos ka , madulás at marupók ang punò ng duhat ! –Ohú ! hindi ganyán lamang ang inaakyát namin sa labás , nang panahon ng labanán , kapag aming tinátanáw ang mğa kaaway . –Walâ kang sapatos noón . –Mayroon din , at wala pang kasangá - sangáng di gaya nitó sa punò . –Ikaw ang bahalà !–ang ayon na ni Isiang–pagdating mo sa itaas ay iyong luglugín , ¿ ha ? ... Hindi si Morales lamang ang nakyát : umadyó rin si Bentus . Anaki sa gigilas ng pangungunyapít sa punò , ay dalawang ulu- kang mang - aakyát sa mga halige ng telegrapo . Nasa sa káhiyaan at ang pangangalóg ng mga tuhod ay di súkat ma- ramdamán . Na narúrumhán ang damít ? At kailán pa itó parúrumhán ! Sa unang pagluglóg sa itaás ay tilî na agad ang sa lupà'y naging katúgunan . Si Isiang ang unang parang nakitlán ng lalamunan sa pag - ulán sa tapát niyá ng malalakí , mga hiláw at hinóg na duhat . Si Meni na inúusisà ng abogado tungkol sa kanyang kapatid na si Talia , ay nápasigáw rin namán . Agawáng nagsipamulot . –Habang kami'y namumulot , huwag kayóng lúluglóg !–ang hingî ni Pepito , sa pag - aalaalang ang pantalón niyáng putî , ang amerikanang lanang abó - abó , ó ang sambalilong " panamá , ' na " tupî ang haráp , tabas mautang , " ay máhalikán ng gayóng kaiitím na paták ng ulán ... Sa gayong ingayan , patí ng nangasa sa loób na ng batis ay naligalig . Násilip niláng duhat ang pinagkákaguluhán . Duhat ! Nguni't wala nang mangyari Si Talia at si Turíng ay kapwà nakadamít pangpaligò na . Si ñora Loleng nama'y basâ na ri't ginúguguan ni Petra . Nakasigaw na lamang ang dalawang pinanúnuluan ng láway : –Bigyán ninyó kamí , matatakaw ! ... <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> Sa dakong tárangkahan ng looban , ay may dalawang lalaking humahangos sa pagdating . Kapwà naka - amerikana't panta- lóng puti . Ang isa'y naka - buntál at ang isa'y naka - sabután . Halos magkasingtaás ; kung bagama'y mahiláb - hiláb lamang ng kaunti ang angát at pangangatawan ng naka - sabután sa isá . May kaputián itó at kayumangí iyón . Sa anyô ng pagmumukhâ ay kapwà nagtátampák sa malayò pang tingín , ng isang kagulangang higít ng kung titig - anim na taón lamang sa kaniláng tinatagláy . Sa tabas ng mga pananamít , ay hindi sukat kápu- nahán ng anománg hangád ng pagpapalalò , máliban sa isang pilit pa at bahagya nang pakikibagay sa mga paggayák na umíiral niyón . Sa hugis ng mga tindíg , ay hindi mğa payát at dî namán matatabâ . Lalò na ang isá , ang kayumangí , ay may matipunong pangangatawán , na kung makabúbulas - bulás pa ng kaunti at inabot na dising gayón ng Napoleón pilipino , noong kasalsalan ng Paghihimagsik , marahil nápus ùan siyáng magíng isá sa mga kawal niyang pangbungad . Sa pagkakáakbáy sa paglakad , anaki'y kambál na magkapatid ; nguni't ang kulay at tabas ng kanilang mukhâ , ang pagkakáibá ng mga mata , -ang sa maputî'y malalalim na mapungay at ang sa isa'y luwâ- luwâ ng kauntî at buhay na buháy - ay siyáng sumásagót agád ng hindî , kundi magkatotong matalik lamang . Ang paningin ng dalawá , malayò pa , ay nangápapakò na sa nagsisipanguha ng duhat . Nangakangiting lumálapit . At nang ang agwát nila'y hindi pa halos makapagsiyáng mukhâ na , si Meni'y parang dinagukan sa dibdib nang mátamà ang matá sa nagsisiratíng . –Siná Felipe itó ! -ang sa sarili'y kumutób . Si Felipe ang kayumangí at naka - buntál . –Sino iyón ?–ang usisà ni Madlang - layon , pagkapansín kay Meni na natítigilan . Si Meni ay di nakaimík . –Hindi ba sina Delfin itóng dumáratíng ?–ang anás ni Isiang sa kaibigan . Si Delfín ang maputî at naka - sabután . –Silá ngâ !–ani Meni , na unti - unti nang lumayo sa dalawáng lalaking kapámulután , at nag - anhín - anhín sa tayô , kunwa'y dî gaanong nálalahók sa gayong pagkukúhanan ng duhat . –Nakú , ngayón ka !–ang panakot nang Isiang . –Pánibughûin ba si Delfín ? –Aywán ko ;–ang iwas ng Meni–nguni't anó sa akin kung manibughô man siya ? –Ohów ! –Abá ! ... walâ pa namán siyáng kapangyarihang magká- gayón . –Ehém ! –Ayaw kang maniwalà ! ... Samantala ang pabulóng na tudyuhang itó , ang dalawang pinag - uusapa'y may sálitâan namáng ganáng kanilá tungkol sa mga nilalapitan . Sa ilang hakbang pa'y nagkáabot - sabi na . –Anó ang inyong ginagawâ riyán ?–ang tanong ni Felipe . –Nangduduhat - ang sambót ni Madlang - layon . –Matamís pô ba , aling Isiang ?–ang tanong na una ni Delfín .–Sa akin po'y matamís , ¿ sa iyó ba , Meni , matamís dín –Mapaít ! –Duhat na mapaít !–ang saló ni Felipe , na násundán ng munting tawanan ng lahát , liban si Meni . –Mainit yatà ang ulo !–ibinulóng ni Delfín sa kanyáng kasama . Si Felipe naman ay lumapit kay Meni , at umanás din : –¡Nagagalit ka ba sa amin ? Isáng ngiti ang naging tugón , at pagkuwa'y nagsalitâ na ng magiliw na paris ng dati : –Bákit ngayon lamang kayo ? anong oras nang kayo'y malís sa Maynilà ? –Madilím - dilím pa ;–ang tugón ni Felipe - saán nároón silá ? –Sina tatay ? nároo't nagsisipaligò . –Kayó , hindi pa ba maliligò , aling Isiang ?–ang usisà ng Delfín pagkasulyáp ng isá kay Meni . –Maliligò na pô–anáng tinanong pagkahagis ng tingin kay Meni rin , na anaki baga'y ibig nitong sabihing : –Patungkol sa iyó ang sinabi nitó . Ang mga pásaringa'y naputol sa biglâng bagsakan ng mga duhat . Sa isáng tingalâ ni Delfin sa itaas ay nakilala niyang ang nagsisiluglóg ay ang parmaseútiko Morales at si Bentus , isáng magilas na binatang nakilala niyá sa " Secondary School " sa Sampalok . –Kayó palá ! –Oo ,–anáng dalawá sa itaás–pagdating mo rito'y laging sa ibaba ang iyong tingín , kayâ dî mo kamí nákita agád - ang pasulót - sabi ni Morales . –Hindi naman ! Siyá , luglóg na kayó at patí ako'y mangi- nginain. Sa bawa't sangáng málipatan ng dalawa ay luglóg na walâng awà ang ginagawâ . Malamáng pa ang bigláw at bubót na nahuhulog kay sa mga hinóg . " Mistuláng bálang itong mğa taga - Maynilà , kung mamutpót ng mga halaman , " ang sukat na ngâng másabi ng mga taga - bukid . Si Felipe'y nagpatuloy sa batis na pinaliligùan ng kanyáng amáng - kumpíl na si Don Ramón . Si Isiang , si Madlang - layon at si Pepitong kilalá ma'y dî kabatián ni Delfín , ay parang mga inúutusang untî - untîng nálayô sa dalawang nagsasarili ng usap . Anopa't si Delfín at si Meni , habang ang tatló'y nagpapaking- pakingan sa pamumulot , ay nápaisá at nániíg kapwà sa pag- kakatayo at pagsasalitâan : –Magandá ba ang labás kagabi sa " Zorrilla ? "–ang pangiting usisà ni Meni . –Aywán ko kung ano ang pinalabás - anáng Delfín namán . –Pshé ! aywán .. –Abá , anó ang malay ko'y hindi man lamang akó nápa- pasagid sa pintô ng kahi't aling dulàan kagabi ! –Oo nğâ , kayâ ngayóng umaga lamang kayó nakaparito ; naháhalatâ pa sa inyong matáng mapupulá na hindî ngâ kayó napuyat ... -Mapulá ba ang matá ko ? –Hindî ... maitím ... Pshé ! ang magsisipangakong itong hindi makatitiís ng isang gabing di makipagkita ... Inúuna pa ang teatro ... –Si Meni namán ! alinmáng salitâ ko'y nápakahirap mong paniwalaan ! –Mangyari , ang sabi ni Felipe , pagkasahod niyang pagkasahod sa Limbagan , kahapon ng hapon , ay súsunód na rin kayó sa amin . Ah ! hindi nga sa teatro kayó naparoón , kundî sa sinematograpo . May bago bang " película ? " –Ni sa sinematograpo , Meni ! –Kung hindi'y sa katapusán ng Krús sa Timbugan . Bago kamí nápaalis kahapon ay nabalità kong magandá raw magandá ang Santa Elena at Reina Sentenciada . –Hindî rin kamí napáparoón . –Kay babaít ! –Mánunuyâ ! Ang mga matá ng dalawa'y sandali munang nag - usap . –Aaah ! .. marahil nang kayo'y matulog ni Felipe ay orasyon pa , kaya hindi na nakapanood ng anomán. –Kay lalayo ng hulà mo sa lahát ng nangyayari sa akin ! Isá ma'y walâng tamà sa katotohanan . Kagabi ay may pulong na dinaluhán kamí ... –Pulong ! ... –Kaylán mo kaya akó paniniwalàan , Meni ? –Abá , sino ang dî naniniwalà sa iyó ? hindî ngâ ba't nag- pulong kayó sa ... kanilang bahay ? Ang binata'y nagulumihanang biglâ sa náriníg . " Sa kanilang bahay ! " Kanginong bahay ? Hindi niyá ináasahang máriníg sa bibig ni Meni ang gayong maylamáng pangungusap . Sa walang ilang kisáp - matá ay nabuklát ang sariling alaála at isá - isáng nágunitâ ang mga bahay na kanyang pinagpapa- panhík sa Maynilà . Marami ; nguni't walâng gaya ng kina Meni . Nagi sa isip sa sandaling iyón na ang tinutukoy ng . kausap ay di sasalang ang bahay nina Inés , nagtuturò ó teacher ng inglés . Aywán kung makálawá nang sa pagsabay niyá kina Meni , kun gabing lumálabás sa " Night School , " ay náiulók siyang ang sabaya'y ang tinurang maestra at huwag siyáng discípula lamang . " Kapwà kayó marunong , " ang sabi pa ni Mening umúukilkíl sa kanyang alaala . Sa ganitong pagdalumat , si Meni ay napangitî at nagmukhâ ng lalong kaayaaya . Ang dalawang matáng nátititig sa kausap ay parang nagsasabi ng : " Anó kaya ang isasagót nitó sa akin ? " –Kanginong bahay ?–ang sa wakas ay nabigkás ng binatà .–Talós mo namang maraming kapisanan akóng kinásasapìan , kayâ araw - araw halos ay may pulong na dinádaluhán . –Eh anó sa akin kung marami at maypulong kayó araw- araw ? Nanindíg ba ang balahibo ko ? ... –Abá ... ! Tanging salitâ itóng namulás sa bibig ni Delfín . Kangina'y mga salitang maylamáng panibughô at pag - asa ; ngayo'y mğa salitang panglibák at pang - iwà . Anó ang ibig sabihin ni Meni ?. Ang dalawa'y waring námalikmatà . Ang dilà ng isa't isa'y parang kapwà nápatdá ; ilang sandaling walâng umimík . Kapwà manding may iniisip na talinhagà . talinhagà . Anopa't sa mğa dalîng yao'y ni dî man nápansíng nalúlubós ang kanilang pag- iisá sa lilim na kinátatayuán . Nakalayo't nakalipat sa isáng mataas na punò ng kasóy ang mga nangduduhat , maging ang mga taga - akyát at patí ng mga taga - pulot , na sa dalawa'y parang walang anomán . Kay Meni ay bahagya nang nakapagpapihit ng mukha ang sigaw ni Isiang na : " Hutukin mo ang sangáng iyán ! " Násagilahan ng tanáw niya ang paghutok ni Morales ng isang sangá ng kasóy na lugayák sa dami ng bunga , at ang pag - aagawan nina Isiang at Pepito sa pag - abót ng sangáng hinúhutok . Yaón na lamang at wala na . Patuloy ang pag- titimpian ng dalawang naiwan , upang isa't isa'y huwág siyáng máunang magsalitâ . Nguni't si Meni ang nauna : - –Ako'y maliligò na . Matatapos na marahil ang tatay ko . –Hintáy ka !–anáng Delfín .–Huwag mong gawin ang masayang sa akin ang mga sandaling itó ! Pagsungaw ko na roón sa tárangkahan , at pagkámukhâ sa iyó rito , ang loób ko'y nabihisan ng dî gágaanong galák ! Nákawikaán ang kaybuting pagkakataón itóng dating namin ! Nabitiwan kong biglâ ang pagod sa pagkátanáw sa iyó ! Anino man ng lungkót ay wala akóng nakasalubong habang daán , kundi nang málapitan ka lamang na walâng kibô - kibô at magsalitâ - dilì , kun sa bagay di mo namán ugali iyán . Nang tayo'y mapag - isá na rito , ¿ anó pa ang sa dibdib ko'y sísilíd kundi ang boông kaligayahan ? ... Meni , kumintál sa gunitâ ko ang anyô ng isáng tagumpay ! Ang malaon ko nang pangá - pangarap , ang di na míminsang hingî niyaring pusò na hanga ngayo'y iyong pinapag - áagam - agam , náakala kong dito na mákakamtán sa bibíg mo . At kailán pa ? May kasing - ligaya pa ba ang paris nang , sa Antipulo , ang looban at batis na ito , ang punò ng duhat na iyán , ang mga halamang itó , ang mga damóng iyán , ang umagang itong wala nang ambón at lamlám , ay siyáng maging saksí ng pagtatamó ko ng hanga ngayo'y ipinagkákaít mong kasagutan ? ... Sa iyong mga salitâ , sa mga sulat sa akin , ako'y wala pang matibay mong sagót na mapagbabatayan ng aking palad ! Paglibák at paglingap ay hálinhinan kun sa aki'y iyong ipahiwatig . Hindi ko matantô ang sukat mápanghawakan . Magsabi ka , hálina , Meni , ¿ anó pa ang kailangan kong gawin upang ang lubós na pag - asa sa iyo'y mákamtán ? ¿ anó pa ? …… .. –Walâ . –Walâ na raw ! Ay bákit ? ¿ bákit mo akó natitiís na hanga ngayo'y walang kalinawan ? –Tignan mo , Delfín : ¿ hindî ba't nag - aaral pa tayo ? –Anó ang kailangan ! –Batà pa kitá , maáantáy muna natin ang pagkatapos ng iyong pag - aaral . Saká ang tatay ko'y iyó nang kilalá kun sino . Matútuwâ ba iyon kung malamang tayo ay may sálitâan na ? Ang dulo'y di na akó papasukin sa " Night School , " ni ikáw nama'y di na makapagpapanhík sa amin . Lalòng nápa- hamak ang iyong nasà . Bukód sa rito , sa iyo'y dî na kailâ na ang kakâ , bago magpaskó , ay mag - áasawa na kay Yoyong , ¿ dî akóng ako na lamang ang mátitirá sa aking tatay ? ... –Iyán na namán ang dinahilán mo sa akin ! Sa akalà yatà ni Meni , ang ako'y linawin ay makababawas sa pagmamahál sa kanyáng magulang ! Nábangít mo ang pag - aaral ko , ¿ kulang ka bang tiwalà sa akin , pagka't wala pa akóng título ng pagka - abogado ? Sukat na ngâng makaluwag ng panhík doón sa inyó ang mga kilala kong titulado ! –Tignán mo siyá , kun saán dinádalá ang sálit âan ! ... Ang binata'y nagmasayáng mukhâ , ngumitî't bakâ ang kausap ay mabigatán sa kanyang kasasabi pa lamang . –Ang sinasabi ko–ipinatuloy ng binibini–ay baká maguló ang iyong pag - aaral . Akó , ang pag - aaral ko ay ano pa ! Nguni't ikaw ! .. Kaya sa mga sulat mo'y di na ako nagsasasagot ay nang wala kang mapagkabalamán . –Gayón palá ang dahil ! Sa ganáng iyó ay mabuti palá ang di akó pagsasagutín . Babayi ka ngâ ! Hindi mo sukat málaman na kaming mga lalaki hanga't di ninyó sinásagót sa bawa't sulat , ay walâng ibang lamán sa ulo kundî pangarap , walang hari sa loob kundî laging pag - aantáy , at bawa't mákitang papel , akala'y iyón na ang inyong liham . –Hambóg ! –Siyáng totoo ! –Kun dî kayó pinagsásasagót , títigil kayó ng kasusulat , at makapag - aaral kayong mabuti . –Sinungaling ! mahanğà pa'y ... –Ay anó ? kun dî kamí sumúsulat na mga babayi , walâ kayóng mábabasang mga lalaki : ang ibabasa ninyó sa sagót namin , máibabasa na sa mga libróng pinag - aaralan . –Malayò ka , Meni ! Lalò mo akong ayaw papag - aralin niyán ! Sa akala mo ba , si Delfín ay magpapakasikap sa kan- yang pag - aaral , kung walâng Mening anák ni Don Ramón Miran- dang kinahihiyán ? –¡ Nakú ? ... Sukat ang nakung itong nasabi niyá. Mápapatawá'y pinigil . Nágunitâng maykahalong isáng kimpál na kabu- laanan ang gayóng karirinig pang salitâ . Sapagka't nang magkakilala silá , si Delfín ay balità nang masipag sa pag - aaral . Nguni , ni kabulaanan ni kapalalùa'y di niyá máipangalan sa gayóng sabi . Sa kaibuturan ng puso ay may isang damdamin . siyang parating naghaharì , kapag si Delfín ang nakakausap . Ang lasáp niya sa anománg mapaít na galing sa bibig ni Delfín , ay maytamís ; anománg sabihin , sukdáng di totoo , ay dili ang hindi mangyayari . Nang mamasdán ni Delfín ang pagkakápakò sa kanyáng mukha ng mga matang pagkáamò - amò ng kausap , ay lalòng nasiglahán ang loob sa pagpapatibay ng sinabi : Magkátaón–anyá–na ang mabuká sa iyóng bibig ay dî ko pag - asa sa kaligayahan , kundî sa kamatayan , pag di agad- agád mong nátangáp na abó ang lahát ng aklát kong pinag - aaralan . –Anó ? at sa bagay palá , kayóng mga lalaki , kayâ lamang nangag - aaral ay dahil sa may kinahihiyáng babayi ? –Ang mga lalaki lamang marunong umibig na paris ko . –Súss ! –Abá : kung kamí - kamí lang mga lalaki , maáarì nang mabúhay kahi't papaano sa lupà . Nguni't dahil sa inyóng mğa babayi kaya may pag - ibig , at dahil namán sa pag - ibig na itó , kami'y napipilitang dumuláng sa oras - oras ng balanang mataás na kapalarang sa inyong mga paa'y maihahandóg . At kayó bang mga babayi'y hindi gayón din ? –Kamí ? Hindi : kami'y nag - aaral para sa amin din , at dî dahil sa inyong mga lalaki . –Bulaán ! ... Kung magsásabí kayó , kaming mga lalaki lamang ang marunong magsinungaling ... Kung kayó - kayó lang mga babayi ang lamán ng lupà , hindi pag - aaral ang inyong háharapín , kundi ... –Anó , pagpapagandá ba ? –Hindî : áanhin ninyo ang ganda'y walâ na kayóng ma- pagmámagandahán . –Ay anó ? Walâ . –Anó , lang eh ? –Walâ , sabi . –Ah ! ... diyán ka na , kung ayaw mong sabihin ! At umakmâng iiwan ngâ ang kausap . Hinawakan ni Delfín sa mangás ng barò , at sa boông giliw anya'y : usap ! –Hintay ka , sásabihin ko na ; nguni't paupô kitáng mag-usap! Nayag naman ang pinigil . Nalimot ang siya'y tátanghaltin sa paliligò . Umanyông lumupagì sa damó habang umúupô ng paningkayád si Delfín , katang at unát ang dalawang bisig sa ibabaw ng dalawang tuhod . Nguni't nang máhipò at makitang basâ ng hamóg ang damóng lúlupagìan , ay hindi nátulóy . Umurong sa dakong likód , at doón , sa isáng laylay at pantay - alák- alakáng sangá ng bayabas , ay naupo si Meni ng bahagyâ at patimbang - timbang sa pagkahutok at pag - indayog ng sangá . Si Delfín ay paharáp sa kanyang tumayô namán ; nakapigil ang kanang kamay sa isáng ga - hinlalaking sangá rin ng bayabas na yaón , na nátatapát sa kanyang ulo ; isinilíd ang kaliwâng kamáy sa bulsa ng amerikana , at umanyông magsalita ng boông giliw : –Talastasín mo , Meni , na hindî pára - para ang isip ng nangag - aaral . May sa pagliligaw ay nasisirà sa pag - aaral , at may lalò namang nagsisikap habang napapabuti sa nililigawan . Dito sa mga hulí akó nábibilang ... Kaya huwag kang mag- alaala . Ang " oo " mo ay pangdubdób sa aking pag - aaral . kákaít mo pa ? Ipag- –Abá !, abá !, Delfín !, ¿ iyán ba ang hinihingi kong sabihin mo ? Sásagót pa sana ang binatà , nguni't náunahan siyá ng ibang sigaw na umalingaw - ngáw mulâ sa may pintuan ng batis . –Hoy , mga bata kayo ! siyá na iyán ! tanghalì na ang paliligò ! ... Ang mga salitang ito ay kay ñora Loleng . Ang sinigawa'y pawang nagitlá , at anaki'y mğa binugabog na kalapating nagliparan sa kanilang bahay ; sunod - sunód nang nagpásukan sa kamalig . Ang nagkakabutihang dalawá ay hindi maáaring paiwan . Sayang na sayang man ang punò ng bayabas , ay nangápakilipád din sa dî oras . Noón namán sina Don Ramón at Don Filemón ay kapwà kalálabás pa lamang sa batis . Nangakapaligò na . Sínoman sa mga binatàng sunod ay ayaw maligò . Ang abogado Yoyong at si Felipe ang siyáng humalili sa dalawang pansól na naiwan ng dalawáng matandâ . Si Delfín , tinátamád na rìn . Ang nangakapaligò na't ang ayaw magsipaligò ay siyáng nagkaharap - harap sa loob ng kamalig - tindahan. 1unjiipuxlvrz8lv0xkjhsj0d9xzofn 0 353018 1036558 1036555 2024-05-02T12:11:34Z AsianStuff03 707168 wikitext text/x-wiki {{header | title = Banaag at Sikat | author = Lope K. Santos | section = Kabanata 2:Sino si Don Ramon? | previous = [[Banaag at Sikat/Kabanata 1|I:Sa Batis ng Antipulo]] | previous2 = | next = [[Banaag at Sikat/Kabanata 3|III:Salapi at Pawis]] | next2 = | year = 1906 | notes = | categories = Tagalog | portal = }} <center><big>'''II'''<big></center> <big>'''Sino si Don Ramon?'''</big> Sa mga tungkól din lamang taál na taga - Maynilà ay bihirà na ang di nakákikilala sa mukhâng habâ , mahagwáy at putî , larawang mistulà ng isang kastilàng amá , ni Don Ramón Miranda , masalapî , mapáupaháng bahay at isá sa mga matutunóg na taga- Santa Cruz . Mahihirang na ang sulok ng Maynilàng dî pa nakaáamóy sa kanyang masangsáng , mausok at mahagunót na automobil . Ang karwahe niyáng " de goma , " hila kung minsan ng isang tambál na kabayong Batangan , kapwà bala- hibong malamatsíng , at kung minsa'y ng isang alasáng mula , ay kilala na ng lahát malayò pa , dahil sa balatay na pintáng malarugo sa likod at magkábilâng tagiliran ng kaha . Palad ang hapong hindî nagígirìan niyá ó niláng mag - aamá ang boông Luneta . Sugasóg na ring panay ang mga pasyalang Santanà , ang Pandakan , Santamesa , Gagalangin , lalò na ang Singalong at Pasay na dayuhín ng kanyang mga anák na dalaga sa pag- bilí ng mga bulaklak at pasangá ng maririkít na hálamanín sa bahay . Sa mga dúlàan , sa mga patakbuhan ng kabayo , sa mğa pistahan ng bayan , sa mga pígingan ng " matataas na tao " si Don Ramón ay di mapagkuláng . Sa mga pahayagan ang ngalan niya'y madalás din namáng mátanghál . Nahulugan , sa halimbawà , ng isáng botones na maybató , nawalán ng isang magandáng aso , pinagtananan ng isáng alilà , nagtangkilik ng palabás - dulàan sa kapakinabangán ng binibining si S ... , ng artistang si M ... ó ibá pa , nagpanalo ó natalunan ng isá ó dalawáng kabayo , sapagka't may tatló siyáng talagang pangpátakbuhan , nakásagasà ng isang matandâng babayi ang kanyáng sasakyán sa pagpapasyál , ... ang mga nang- yayaring itó , kundi kusang máibalità ng ilán niyang kaibigang mánunulat sa pahayagan , ay siyá na sa mga pásulatán ang ma- dalás ay nagsasadyâ at sukdáng iupa'y walang kailangan , má- lagdâ lamang ang nangyari , kasama ang kanyang pangalan . Sa pulong - pulong ng mga kapisanan niyang kinaáaniban , magíng hingil sa pangangalakal , magíng hingíl sa pamamayan , at gaya sa samahán ng mga may - arì at sa iba pa , si Don Ramón ay isá riyán sa ating mga ''prohombreng'' ma - ''pido - la - palabra''. Hindî pa namán kátandâan : lilimangpû't limahín lamang . Buhat ng mamatay ang kanyang asawang si aling Tanasia , balità sa kabutihan ng ugalì , nguni't mag - aalahás , ay may mga tatló nang taón hanga ngayon ang nakaráraán . Hindî pa sukat malimot sa Maynilà ang pagkamatay nitó . Labing - dalawáng kabayo ng " Funeraria Paz " ang humila sa karo ng kanyáng bangkay . Nábalità pang sapagka't siya'y mag - aalahás , at sa pagpapakilala ni Don Ramón ng kanyáng lihim na pagmamahál sa asawa , si aling Tanasia ay pinabaunan , daw , ng dalawang singsíng na lantáy na gintô at yarì pa sa una at ng isang kuwintás na tamburéng gintô ring panáy , patí ng ''relikaryo'' . Kung ito'y totoó , hindi malayòng sa pagsungaw niyá sa pintô ng Langit ay maitátanóng ni tandâng Pedro , kun ang mga alahas niyang baon ay máipupustá sa kanyáng manók na sasabunĝin . Aywán namán kun ang ipinabaong ito'y nabalità rin ng mga tanod sa Libingan . Kung hindî , ay talagang sayang . Yaón man lamang sana'y nábahagi sa kanya ng mahihirap sa katakot - takot na tinubo sa alahas . Isáng dalagang taga - San Miguel , ang mulâ nang mamatay si aling Tanasia ay nakipagmatalik nang kaibigan sa magkapatid na dalagang anak ni Don Ramón . Anáng mahahabàng dilà , ay sulsól na talaga ng iná ng tinurang dalaga ang maglalapít sa puti ng bulsá ng bagong kabábao , nagbabakásakaling siyá ang mátamaan ng hintuturò sa pinihit - pihit ng palad . Ang puti ng bulsá ng kinabibighanìan pang ''Don'', ay mangabot - ngabot na sa buhok . Ito'y maiúupa na marahil sa mga apó upang mabu- nutan ng úban sa halagang sampû sangkuwarta . Dátapwâ't ang mğa ubang ito'y pilak din sa tingin ng mag - inang taga - San Miguel . Ang masamâ lamang , ay kung bakit pag nátaunán si ñora Loleng sa pagdalaw sa bahay ni Don Ramón , ay ipinandúdurâ siláng mag - iná ng tinurang Nora . Nagkakapansinan silá , at nagka- káparinigan . Bakit galit sa kanilá si ñora Loleng , ay ito'y may - asawa namán ? ... Sa minsang biyernes na nagkita sa pag- sisimbá sa Kiyapò , ay muntik nang gumawa ng basag - ulo ang tatló . Lumálabás ang asawa ni D. Filemón , si ñora Loleng na ngâ , ay sápapasok namán ang mag - inang taga - San Miguel . Sa pandudurâ ng Nora ay nasagiran ng kalaghalâ ang mangás ng dalaga . “ Anó ba namang babayi itó ?, " ang nasabing biglâ ng dalaga . " Bákit ? " anáng iná . " Pshé ! " at isang írap ang buông katúgunan ni ñora Loleng . Mapapalad at nagkáramihan ang taong nanasok , kaya't naputol sa gayon ang bantâ ng sunog . Paano ma'y nakapagsaksakan din ng matá at sa loob man lamang ang isa't isa'y nakapagsabing : " May araw ka rin ! " ó " Mahú- hulog ka rin sa kamay ko ... babayi ka ! " ... Ibig mong kulilìin ang iyóng taynga ? Makipag - usap ka kay Don Ramon. Magkamali kang mábangít mo ang alinmán sa mga lalawigan ng Silangan , Tayabas , Kamarines , Batangan , Tangwáy , Kapampangan , Kailokohan , at siyá , may sálitâan na kayong para sa kalahating araw . - –Másabi mo iyáng Batangan ( ang wíwikàin na sa iyó , sakaling Batangan ang nábangít sa kanyá ) , diyán ay hindî na dádala- wangpû ang kabayo kong nabíbilí , at halos lahát ay aking ipina- nalo sa karera . Nang panahón ni kápitáng Berto sa Lipá , ay ... Sásaysayan ka na ng mulâ sa A hangáng Z ng kanyang nagíng buhay sa pagka - harì na ng mga mángangaliskis ng kabayo , at apò namán ng pagka - mánanaló saan mang " Hipódromo " sa Maynilà , nang panahón man ni Kastilà at ni Amerikano . Mábangít mo kayâng nagkasunog sa Tundó ó sa Sampalok , at pag hindî iyóng narinig na sa Tundó'y may tatló siyáng bahay na páupahán , sa Sampalok ( aywán kun sa daáng Balik - balík ) ay dalawá , sa Binundók ay dalawá rin at sa Santa Cruz ay tatló pa ; anopa't sampûng lahat , na kumikita buwán - buwan ng may mga apat na libong piso . Siyá raw ay nagsisisi at dî pa dalawang mahahabàng bahay na may mga pusisión ang ná- ipatayô , nang huling pagkakapagawâ sa Tundó ; disin , anyá , kung magkasunog sa kapawiran ay sigurong sigurong sa mga pusisión mapipilit ang mga walâng máipagpagawâng nasunugan . Magsalí - salita ka namán ng tungkol sa kasayahan ng mga buhay - binatà at buhay - dalaga , at ilálabás sa iyong ang mga bagong - tao ngayon ay malayòng - malayò na sa kapanahunan niya . Sa bawa't lalawigang narating ay nagíng amá siyá ng isá ó dalawá , na kung ngayón mangákikita , marahil dî na mapagkikilala ang marami , sapagka't iba'y mga binatà na't dalaga , iba'y may - asawa na't magugulang , búkod ang nangamatay . Másasabi pa sa iyó ang mga katalasan ng kukó at hirap na pinuhunan niya nang , noóng binatà pa , pagkagaling sa Europa at nang mápatirá sa bayan ng M , sa Kapampangan , ay naging kaagawáng mahigpit ng Kura , sa pagpitás kay Conchitang anák na bugtong ng kasalukuyan doóng kápitán . Máibubuhay na sa iyó sampû ng sa lahát ay matagál niyáng pakikipag - usapín sa ulo ng yaman sa isang bayan ng Batangan , dahil na dahil lamang sa isang pinagkáagawán niláng magaling na kabayo . Matátalós mo rin na kayâ nákilala ng mga taga - Silangan , na kung salubungin siyá roó'y parang isáng apò na nang bayan , ay sapagka't may ginawa sa kanilang bagay na kailán má'y dapat kilalanin sa kanyang utang na loob . Ang nangyari , noóng 1899 , panahón pa ng pakikibaka sa mga amerikano , ay siyá ang nakápakiharap at nakasansalà sa mga tinurang kaaway , nang makapasok na roón at magtangkâng sunugin ang mga bahay , pintungan ng palay at sampû ng simbahan . Sa nangagtágùang babayi sa mga kayungíb - yungiban ng loob at labás ng bayan , gawa ng takot sa balitang pagka - tampalasan ng nangagsipasok , ay siya ang naging anghel na tagapamagitan , upang huwag nang paggagahisín ang kanilang pagkababayi . Siya rin ang nakipag- ibigang mabuti sa Koronel amerikano , upang pagpapawalán na ang mga lalaking dinakip sa bintáng na kawal ng Bayan . May mga iba pang kahanga - hangang pagdaranas na sa iyo'y iúukilkíl na pakingán . Gaya ng kanyang pagkakapag- " Bachiller en artes " sa " San Juan de Letrán " nang taong 1872 , at ng pagkakapag - aral sa Espanya upang makapagpatuloy sa pagmemédiko , nguni't dî nakatapos sa pagkasira ng ulo niyá sa mga babaying doo'y parang nakúkurók kung maglápitan . Nakarating sa París , sa Berlín , at kaunti nang nakaabót hangang sa Roma , at nakapagsiyám pa sana sa simbahan ng Vaticano , kundî kinapós na lamang ng baon at ayaw nang padalhán ng salapi ng nangáriritong magulang . Sa gayo'y napilitan na siyáng muwî sa sariling lupà ; at bagamán kahi't sa anóng " carrera superior " ay hindi nakapagtamó ng kákalahatì man lamang " título , " na anopa't di nakatapos ng pagmemédikong ipinag- ibayong dagat , ay walâ na namáng ipagtátanóng pa kun tung- kól din lamang sa mga lagáy , ugali at kabuhayan ng boông Europa . " Boông Europa " na ang pamarali niyáng nákilala , bagamán walâng naabót kundi Espanya , Pransiya at Alemanya lamang , at ang Italya násilip ma'y hindi pa man . Sabihin pa ba , isáng Madrid lamang na marating , ay dî may sukat nang maipaglakô sa mga kababayang walâng nári- riníg na malakás - lakás na batingaw sa boông búhay nilá , kundî ang dating kampanà sa San Pedro . <nowiki>***</nowiki> 09i0hnh3n0l5tp4wwew8bcogl4d6dnt 1036560 1036558 2024-05-02T12:17:14Z AsianStuff03 707168 wikitext text/x-wiki {{header | title = Banaag at Sikat | author = Lope K. Santos | section = Kabanata 2:Sino si Don Ramon? | previous = [[Banaag at Sikat/Kabanata 1|I:Sa Batis ng Antipulo]] | previous2 = | next = [[Banaag at Sikat/Kabanata 3|III:Salapi at Pawis]] | next2 = | year = 1906 | notes = | categories = Tagalog | portal = }} <center><big>'''II'''<big></center> <big>'''Sino si Don Ramon?'''</big> Sa mga tungkól din lamang taál na taga - Maynilà ay bihirà na ang di nakákikilala sa mukhâng habâ , mahagwáy at putî , larawang mistulà ng isang kastilàng amá , ni Don Ramón Miranda , masalapî , mapáupaháng bahay at isá sa mga matutunóg na taga- Santa Cruz . Mahihirang na ang sulok ng Maynilàng dî pa nakaáamóy sa kanyang masangsáng , mausok at mahagunót na automobil . Ang karwahe niyáng " de goma , " hila kung minsan ng isang tambál na kabayong Batangan , kapwà bala- hibong malamatsíng , at kung minsa'y ng isang alasáng mula , ay kilala na ng lahát malayò pa , dahil sa balatay na pintáng malarugo sa likod at magkábilâng tagiliran ng kaha . Palad ang hapong hindî nagígirìan niyá ó niláng mag - aamá ang boông Luneta . Sugasóg na ring panay ang mga pasyalang Santanà , ang Pandakan , Santamesa , Gagalangin , lalò na ang Singalong at Pasay na dayuhín ng kanyang mga anák na dalaga sa pag- bilí ng mga bulaklak at pasangá ng maririkít na hálamanín sa bahay . Sa mga dúlàan , sa mga patakbuhan ng kabayo , sa mğa pistahan ng bayan , sa mga pígingan ng " matataas na tao " si Don Ramón ay di mapagkuláng . Sa mga pahayagan ang ngalan niya'y madalás din namáng mátanghál . Nahulugan , sa halimbawà , ng isáng botones na maybató , nawalán ng isang magandáng aso , pinagtananan ng isáng alilà , nagtangkilik ng palabás - dulàan sa kapakinabangán ng binibining si S ... , ng artistang si M ... ó ibá pa , nagpanalo ó natalunan ng isá ó dalawáng kabayo , sapagka't may tatló siyáng talagang pangpátakbuhan , nakásagasà ng isang matandâng babayi ang kanyáng sasakyán sa pagpapasyál , ... ang mga nang- yayaring itó , kundi kusang máibalità ng ilán niyang kaibigang mánunulat sa pahayagan , ay siyá na sa mga pásulatán ang ma- dalás ay nagsasadyâ at sukdáng iupa'y walang kailangan , má- lagdâ lamang ang nangyari , kasama ang kanyang pangalan . Sa pulong - pulong ng mga kapisanan niyang kinaáaniban , magíng hingil sa pangangalakal , magíng hingíl sa pamamayan , at gaya sa samahán ng mga may - arì at sa iba pa , si Don Ramón ay isá riyán sa ating mga ''prohombreng'' ma - ''pido - la - palabra''. Hindî pa namán kátandâan : lilimangpû't limahín lamang . Buhat ng mamatay ang kanyang asawang si aling Tanasia , balità sa kabutihan ng ugalì , nguni't mag - aalahás , ay may mga tatló nang taón hanga ngayon ang nakaráraán . Hindî pa sukat malimot sa Maynilà ang pagkamatay nitó . Labing - dalawáng kabayo ng " Funeraria Paz " ang humila sa karo ng kanyáng bangkay . Nábalità pang sapagka't siya'y mag - aalahás , at sa pagpapakilala ni Don Ramón ng kanyáng lihim na pagmamahál sa asawa , si aling Tanasia ay pinabaunan , daw , ng dalawang singsíng na lantáy na gintô at yarì pa sa una at ng isang kuwintás na tamburéng gintô ring panáy , patí ng ''relikaryo'' . Kung ito'y totoó , hindi malayòng sa pagsungaw niyá sa pintô ng Langit ay maitátanóng ni tandâng Pedro , kun ang mga alahas niyang baon ay máipupustá sa kanyáng manók na sasabunĝin . Aywán namán kun ang ipinabaong ito'y nabalità rin ng mga tanod sa Libingan . Kung hindî , ay talagang sayang . Yaón man lamang sana'y nábahagi sa kanya ng mahihirap sa katakot - takot na tinubo sa alahas . Isáng dalagang taga - San Miguel , ang mulâ nang mamatay si aling Tanasia ay nakipagmatalik nang kaibigan sa magkapatid na dalagang anak ni Don Ramón . Anáng mahahabàng dilà , ay sulsól na talaga ng iná ng tinurang dalaga ang maglalapít sa puti ng bulsá ng bagong kabábao , nagbabakásakaling siyá ang mátamaan ng hintuturò sa pinihit - pihit ng palad . Ang puti ng bulsá ng kinabibighanìan pang ''Don'', ay mangabot - ngabot na sa buhok . Ito'y maiúupa na marahil sa mga apó upang mabu- nutan ng úban sa halagang sampû sangkuwarta . Dátapwâ't ang mğa ubang ito'y pilak din sa tingin ng mag - inang taga - San Miguel . Ang masamâ lamang , ay kung bakit pag nátaunán si ñora Loleng sa pagdalaw sa bahay ni Don Ramón , ay ipinandúdurâ siláng mag - iná ng tinurang Nora . Nagkakapansinan silá , at nagka- káparinigan . Bakit galit sa kanilá si ñora Loleng , ay ito'y may - asawa namán ? ... Sa minsang biyernes na nagkita sa pag- sisimbá sa Kiyapò , ay muntik nang gumawa ng basag - ulo ang tatló . Lumálabás ang asawa ni D. Filemón , si ñora Loleng na ngâ , ay sápapasok namán ang mag - inang taga - San Miguel . Sa pandudurâ ng Nora ay nasagiran ng kalaghalâ ang mangás ng dalaga . “ Anó ba namang babayi itó ?, " ang nasabing biglâ ng dalaga . " Bákit ? " anáng iná . " Pshé ! " at isang írap ang buông katúgunan ni ñora Loleng . Mapapalad at nagkáramihan ang taong nanasok , kaya't naputol sa gayon ang bantâ ng sunog . Paano ma'y nakapagsaksakan din ng matá at sa loob man lamang ang isa't isa'y nakapagsabing : " May araw ka rin ! " ó " Mahú- hulog ka rin sa kamay ko ... babayi ka ! " ... Ibig mong kulilìin ang iyóng taynga ? Makipag - usap ka kay Don Ramon. Magkamali kang mábangít mo ang alinmán sa mga lalawigan ng Silangan , Tayabas , Kamarines , Batangan , Tangwáy , Kapampangan , Kailokohan , at siyá , may sálitâan na kayong para sa kalahating araw . - –Másabi mo iyáng Batangan ( ang wíwikàin na sa iyó , sakaling Batangan ang nábangít sa kanyá ) , diyán ay hindî na dádala- wangpû ang kabayo kong nabíbilí , at halos lahát ay aking ipina- nalo sa karera . Nang panahón ni kápitáng Berto sa Lipá , ay ... Sásaysayan ka na ng mulâ sa A hangáng Z ng kanyang nagíng buhay sa pagka - harì na ng mga mángangaliskis ng kabayo , at apò namán ng pagka - mánanaló saan mang " Hipódromo " sa Maynilà , nang panahón man ni Kastilà at ni Amerikano . Mábangít mo kayâng nagkasunog sa Tundó ó sa Sampalok , at pag hindî iyóng narinig na sa Tundó'y may tatló siyáng bahay na páupahán , sa Sampalok ( aywán kun sa daáng Balik - balík ) ay dalawá , sa Binundók ay dalawá rin at sa Santa Cruz ay tatló pa ; anopa't sampûng lahat , na kumikita buwán - buwan ng may mga apat na libong piso . Siyá raw ay nagsisisi at dî pa dalawang mahahabàng bahay na may mga pusisión ang ná- ipatayô , nang huling pagkakapagawâ sa Tundó ; disin , anyá , kung magkasunog sa kapawiran ay sigurong sigurong sa mga pusisión mapipilit ang mga walâng máipagpagawâng nasunugan . Magsalí - salita ka namán ng tungkol sa kasayahan ng mga buhay - binatà at buhay - dalaga , at ilálabás sa iyong ang mga bagong - tao ngayon ay malayòng - malayò na sa kapanahunan niya . Sa bawa't lalawigang narating ay nagíng amá siyá ng isá ó dalawá , na kung ngayón mangákikita , marahil dî na mapagkikilala ang marami , sapagka't iba'y mga binatà na't dalaga , iba'y may - asawa na't magugulang , búkod ang nangamatay . Másasabi pa sa iyó ang mga katalasan ng kukó at hirap na pinuhunan niya nang , noóng binatà pa , pagkagaling sa Europa at nang mápatirá sa bayan ng M , sa Kapampangan , ay naging kaagawáng mahigpit ng Kura , sa pagpitás kay Conchitang anák na bugtong ng kasalukuyan doóng kápitán . Máibubuhay na sa iyó sampû ng sa lahát ay matagál niyáng pakikipag - usapín sa ulo ng yaman sa isang bayan ng Batangan , dahil na dahil lamang sa isang pinagkáagawán niláng magaling na kabayo . Matátalós mo rin na kayâ nákilala ng mga taga - Silangan , na kung salubungin siyá roó'y parang isáng apò na nang bayan , ay sapagka't may ginawa sa kanilang bagay na kailán má'y dapat kilalanin sa kanyang utang na loob . Ang nangyari , noóng 1899 , panahón pa ng pakikibaka sa mga amerikano , ay siyá ang nakápakiharap at nakasansalà sa mga tinurang kaaway , nang makapasok na roón at magtangkâng sunugin ang mga bahay , pintungan ng palay at sampû ng simbahan . Sa nangagtágùang babayi sa mga kayungíb - yungiban ng loob at labás ng bayan , gawa ng takot sa balitang pagka - tampalasan ng nangagsipasok , ay siya ang naging anghel na tagapamagitan , upang huwag nang paggagahisín ang kanilang pagkababayi . Siya rin ang nakipag- ibigang mabuti sa Koronel amerikano , upang pagpapawalán na ang mga lalaking dinakip sa bintáng na kawal ng Bayan . May mga iba pang kahanga - hangang pagdaranas na sa iyo'y iúukilkíl na pakingán . Gaya ng kanyang pagkakapag- " Bachiller en artes " sa " San Juan de Letrán " nang taong 1872 , at ng pagkakapag - aral sa Espanya upang makapagpatuloy sa pagmemédiko , nguni't dî nakatapos sa pagkasira ng ulo niyá sa mga babaying doo'y parang nakúkurók kung maglápitan . Nakarating sa París , sa Berlín , at kaunti nang nakaabót hangang sa Roma , at nakapagsiyám pa sana sa simbahan ng Vaticano , kundî kinapós na lamang ng baon at ayaw nang padalhán ng salapi ng nangáriritong magulang . Sa gayo'y napilitan na siyáng muwî sa sariling lupà ; at bagamán kahi't sa anóng " carrera superior " ay hindi nakapagtamó ng kákalahatì man lamang " título , " na anopa't di nakatapos ng pagmemédikong ipinag- ibayong dagat , ay walâ na namáng ipagtátanóng pa kun tung- kól din lamang sa mga lagáy , ugali at kabuhayan ng boông Europa . " Boông Europa " na ang pamarali niyáng nákilala , bagamán walâng naabót kundi Espanya , Pransiya at Alemanya lamang , at ang Italya násilip ma'y hindi pa man . Sabihin pa ba , isáng Madrid lamang na marating , ay dî may sukat nang maipaglakô sa mga kababayang walâng nári- riníg na malakás - lakás na batingaw sa boông búhay nilá , kundî ang dating kampanà sa San Pedro . <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> tlx3ni8ize1uona5hyicopxpdsz44tb 1036562 1036560 2024-05-02T13:03:55Z AsianStuff03 707168 wikitext text/x-wiki {{header | title = Banaag at Sikat | author = Lope K. Santos | section = Kabanata 2:Sino si Don Ramon? | previous = [[Banaag at Sikat/Kabanata 1|I:Sa Batis ng Antipulo]] | previous2 = | next = [[Banaag at Sikat/Kabanata 3|III:Salapi at Pawis]] | next2 = | year = 1906 | notes = | categories = Tagalog | portal = }} <center><big>'''II'''<big></center> <big>'''Sino si Don Ramon?'''</big> Sa mga tungkól din lamang taál na taga - Maynilà ay bihirà na ang di nakákikilala sa mukhâng habâ , mahagwáy at putî , larawang mistulà ng isang kastilàng amá , ni Don Ramón Miranda , masalapî , mapáupaháng bahay at isá sa mga matutunóg na taga- Santa Cruz . Mahihirang na ang sulok ng Maynilàng dî pa nakaáamóy sa kanyang masangsáng , mausok at mahagunót na automobil . Ang karwahe niyáng " de goma , " hila kung minsan ng isang tambál na kabayong Batangan , kapwà bala- hibong malamatsíng , at kung minsa'y ng isang alasáng mula , ay kilala na ng lahát malayò pa , dahil sa balatay na pintáng malarugo sa likod at magkábilâng tagiliran ng kaha . Palad ang hapong hindî nagígirìan niyá ó niláng mag - aamá ang boông Luneta . Sugasóg na ring panay ang mga pasyalang Santanà , ang Pandakan , Santamesa , Gagalangin , lalò na ang Singalong at Pasay na dayuhín ng kanyang mga anák na dalaga sa pag- bilí ng mga bulaklak at pasangá ng maririkít na hálamanín sa bahay . Sa mga dúlàan , sa mga patakbuhan ng kabayo , sa mğa pistahan ng bayan , sa mga pígingan ng " matataas na tao " si Don Ramón ay di mapagkuláng . Sa mga pahayagan ang ngalan niya'y madalás din namáng mátanghál . Nahulugan , sa halimbawà , ng isáng botones na maybató , nawalán ng isang magandáng aso , pinagtananan ng isáng alilà , nagtangkilik ng palabás - dulàan sa kapakinabangán ng binibining si S ... , ng artistang si M ... ó ibá pa , nagpanalo ó natalunan ng isá ó dalawáng kabayo , sapagka't may tatló siyáng talagang pangpátakbuhan , nakásagasà ng isang matandâng babayi ang kanyáng sasakyán sa pagpapasyál , ... ang mga nang- yayaring itó , kundi kusang máibalità ng ilán niyang kaibigang mánunulat sa pahayagan , ay siyá na sa mga pásulatán ang ma- dalás ay nagsasadyâ at sukdáng iupa'y walang kailangan , má- lagdâ lamang ang nangyari , kasama ang kanyang pangalan . Sa pulong - pulong ng mga kapisanan niyang kinaáaniban , magíng hingil sa pangangalakal , magíng hingíl sa pamamayan , at gaya sa samahán ng mga may - arì at sa iba pa , si Don Ramón ay isá riyán sa ating mga ''prohombreng'' ma - ''pido - la - palabra''. Hindî pa namán kátandâan : lilimangpû't limahín lamang . Buhat ng mamatay ang kanyang asawang si aling Tanasia , balità sa kabutihan ng ugalì , nguni't mag - aalahás , ay may mga tatló nang taón hanga ngayon ang nakaráraán . Hindî pa sukat malimot sa Maynilà ang pagkamatay nitó . Labing - dalawáng kabayo ng " Funeraria Paz " ang humila sa karo ng kanyáng bangkay . Nábalità pang sapagka't siya'y mag - aalahás , at sa pagpapakilala ni Don Ramón ng kanyáng lihim na pagmamahál sa asawa , si aling Tanasia ay pinabaunan , daw , ng dalawang singsíng na lantáy na gintô at yarì pa sa una at ng isang kuwintás na tamburéng gintô ring panáy , patí ng ''relikaryo'' . Kung ito'y totoó , hindi malayòng sa pagsungaw niyá sa pintô ng Langit ay maitátanóng ni tandâng Pedro , kun ang mga alahas niyang baon ay máipupustá sa kanyáng manók na sasabunĝin . Aywán namán kun ang ipinabaong ito'y nabalità rin ng mga tanod sa Libingan . Kung hindî , ay talagang sayang . Yaón man lamang sana'y nábahagi sa kanya ng mahihirap sa katakot - takot na tinubo sa alahas . Isáng dalagang taga - San Miguel , ang mulâ nang mamatay si aling Tanasia ay nakipagmatalik nang kaibigan sa magkapatid na dalagang anak ni Don Ramón . Anáng mahahabàng dilà , ay sulsól na talaga ng iná ng tinurang dalaga ang maglalapít sa puti ng bulsá ng bagong kabábao , nagbabakásakaling siyá ang mátamaan ng hintuturò sa pinihit - pihit ng palad . Ang puti ng bulsá ng kinabibighanìan pang ''Don'', ay mangabot - ngabot na sa buhok . Ito'y maiúupa na marahil sa mga apó upang mabu- nutan ng úban sa halagang sampû sangkuwarta . Dátapwâ't ang mğa ubang ito'y pilak din sa tingin ng mag - inang taga - San Miguel . Ang masamâ lamang , ay kung bakit pag nátaunán si ñora Loleng sa pagdalaw sa bahay ni Don Ramón , ay ipinandúdurâ siláng mag - iná ng tinurang Nora . Nagkakapansinan silá , at nagka- káparinigan . Bakit galit sa kanilá si ñora Loleng , ay ito'y may - asawa namán ? ... Sa minsang biyernes na nagkita sa pag- sisimbá sa Kiyapò , ay muntik nang gumawa ng basag - ulo ang tatló . Lumálabás ang asawa ni D. Filemón , si ñora Loleng na ngâ , ay sápapasok namán ang mag - inang taga - San Miguel . Sa pandudurâ ng Nora ay nasagiran ng kalaghalâ ang mangás ng dalaga . “ Anó ba namang babayi itó ?, " ang nasabing biglâ ng dalaga . " Bákit ? " anáng iná . " Pshé ! " at isang írap ang buông katúgunan ni ñora Loleng . Mapapalad at nagkáramihan ang taong nanasok , kaya't naputol sa gayon ang bantâ ng sunog . Paano ma'y nakapagsaksakan din ng matá at sa loob man lamang ang isa't isa'y nakapagsabing : " May araw ka rin ! " ó " Mahú- hulog ka rin sa kamay ko ... babayi ka ! " ... Ibig mong kulilìin ang iyóng taynga ? Makipag - usap ka kay Don Ramon. Magkamali kang mábangít mo ang alinmán sa mga lalawigan ng Silangan , Tayabas , Kamarines , Batangan , Tangwáy , Kapampangan , Kailokohan , at siyá , may sálitâan na kayong para sa kalahating araw . - –Másabi mo iyáng Batangan ( ang wíwikàin na sa iyó , sakaling Batangan ang nábangít sa kanyá ) , diyán ay hindî na dádala- wangpû ang kabayo kong nabíbilí , at halos lahát ay aking ipina- nalo sa karera . Nang panahón ni kápitáng Berto sa Lipá , ay ... Sásaysayan ka na ng mulâ sa A hangáng Z ng kanyang nagíng buhay sa pagka - harì na ng mga mángangaliskis ng kabayo , at apò namán ng pagka - mánanaló saan mang " Hipódromo " sa Maynilà , nang panahón man ni Kastilà at ni Amerikano . Mábangít mo kayâng nagkasunog sa Tundó ó sa Sampalok , at pag hindî iyóng narinig na sa Tundó'y may tatló siyáng bahay na páupahán , sa Sampalok ( aywán kun sa daáng Balik - balík ) ay dalawá , sa Binundók ay dalawá rin at sa Santa Cruz ay tatló pa ; anopa't sampûng lahat , na kumikita buwán - buwan ng may mga apat na libong piso . Siyá raw ay nagsisisi at dî pa dalawang mahahabàng bahay na may mga pusisión ang ná- ipatayô , nang huling pagkakapagawâ sa Tundó ; disin , anyá , kung magkasunog sa kapawiran ay sigurong sigurong sa mga pusisión mapipilit ang mga walâng máipagpagawâng nasunugan . Magsalí - salita ka namán ng tungkol sa kasayahan ng mga buhay - binatà at buhay - dalaga , at ilálabás sa iyong ang mga bagong - tao ngayon ay malayòng - malayò na sa kapanahunan niya . Sa bawa't lalawigang narating ay nagíng amá siyá ng isá ó dalawá , na kung ngayón mangákikita , marahil dî na mapagkikilala ang marami , sapagka't iba'y mga binatà na't dalaga , iba'y may - asawa na't magugulang , búkod ang nangamatay . Másasabi pa sa iyó ang mga katalasan ng kukó at hirap na pinuhunan niya nang , noóng binatà pa , pagkagaling sa Europa at nang mápatirá sa bayan ng M , sa Kapampangan , ay naging kaagawáng mahigpit ng Kura , sa pagpitás kay Conchitang anák na bugtong ng kasalukuyan doóng kápitán . Máibubuhay na sa iyó sampû ng sa lahát ay matagál niyáng pakikipag - usapín sa ulo ng yaman sa isang bayan ng Batangan , dahil na dahil lamang sa isang pinagkáagawán niláng magaling na kabayo . Matátalós mo rin na kayâ nákilala ng mga taga - Silangan , na kung salubungin siyá roó'y parang isáng apò na nang bayan , ay sapagka't may ginawa sa kanilang bagay na kailán má'y dapat kilalanin sa kanyang utang na loob . Ang nangyari , noóng 1899 , panahón pa ng pakikibaka sa mga amerikano , ay siyá ang nakápakiharap at nakasansalà sa mga tinurang kaaway , nang makapasok na roón at magtangkâng sunugin ang mga bahay , pintungan ng palay at sampû ng simbahan . Sa nangagtágùang babayi sa mga kayungíb - yungiban ng loob at labás ng bayan , gawa ng takot sa balitang pagka - tampalasan ng nangagsipasok , ay siya ang naging anghel na tagapamagitan , upang huwag nang paggagahisín ang kanilang pagkababayi . Siya rin ang nakipag- ibigang mabuti sa Koronel amerikano , upang pagpapawalán na ang mga lalaking dinakip sa bintáng na kawal ng Bayan . May mga iba pang kahanga - hangang pagdaranas na sa iyo'y iúukilkíl na pakingán . Gaya ng kanyang pagkakapag- " Bachiller en artes " sa " San Juan de Letrán " nang taong 1872 , at ng pagkakapag - aral sa Espanya upang makapagpatuloy sa pagmemédiko , nguni't dî nakatapos sa pagkasira ng ulo niyá sa mga babaying doo'y parang nakúkurók kung maglápitan . Nakarating sa París , sa Berlín , at kaunti nang nakaabót hangang sa Roma , at nakapagsiyám pa sana sa simbahan ng Vaticano , kundî kinapós na lamang ng baon at ayaw nang padalhán ng salapi ng nangáriritong magulang . Sa gayo'y napilitan na siyáng muwî sa sariling lupà ; at bagamán kahi't sa anóng " carrera superior " ay hindi nakapagtamó ng kákalahatì man lamang " título , " na anopa't di nakatapos ng pagmemédikong ipinag- ibayong dagat , ay walâ na namáng ipagtátanóng pa kun tung- kól din lamang sa mga lagáy , ugali at kabuhayan ng boông Europa . " Boông Europa " na ang pamarali niyáng nákilala , bagamán walâng naabót kundi Espanya , Pransiya at Alemanya lamang , at ang Italya násilip ma'y hindi pa man . Sabihin pa ba , isáng Madrid lamang na marating , ay dî may sukat nang maipaglakô sa mga kababayang walâng nári- riníg na malakás - lakás na batingaw sa boông búhay nilá , kundî ang dating kampanà sa San Pedro . <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> Málilimutan palá natin . Si Don Ramón Miranda ay isá sa matatabâng kasapì ó kasamá sa isang malaking pagawaan ng tabako sa Maynilà . Ang ngalan ng pagawàa'y ''El Progreso''. May apat na pung libong piso ang kanyang naáanib na salapî . Mulâ nang mabangon ang pagawàang itó at hanga ngayón , ay wala pang ibang nagkakahalinhinan sa pamamahalà kundî siya at si Don Filemón Borja . Si Don Filemón , ayon sa kaunting nálalaman sa kanyang pagkatao , ang sabi ay ipinaglihí ng iná sa isáng " mahabàng barò " na nag - kura sa Santa Cruz nang panahon ng kastilà . Na sa pagkatuwâ ng tinurang Among dahil sa kamukhâng - kamukhâ niyá , bago namatay , ay pinamanahan ang nasabing Filemón ng may dalawang libong piso at iláng lagáy na lupà sa sakóp din ng Santa Cruz . Nang pamana hang iyon ay magbíbinatâ na . Upáng huwág matuluyang maubos , nang nangángalahatì na ang dalawang libo , ay nagkaisip ang mag - iná na ipagbukás ng isáng Agamá ó pásanlâan ang natitirá . ''Kinaawaán'' namán ng Diyós . Dádalawá pang taón ang Agamá , ay hindî na itó lamang ang nagpapanhík sa kanilá ng kuwarta , kundî mga ibá pang limpakan . Sa mga mag - iisdâ sa Dibisorya at sa mga mángi- ngisda sa Bankusáy ay nakapagpalabás ng mga salaping pátu- buán . Sa sikapat , sampiseta ó kahatì sa piso , kun totoong gipitan , ay lumakás ng lumakás ang kúhanan at lumakí namán ng lumaki ang puhunan . Nakapagbigay ng sa palaisdaan sa Malabón , ng sa palay sa ilang magsasaká sa Kalookan , hangang náuwî sa pásanlàan ng lupà at sa wakás ay nahulog na sa kani- láng kamay . Ang ''Agamá'' ay napabayaan na . Marahil may mga dalawangpûng taón na si Filemón nang sila'y makapagpagawa at makabili ng ilang bahay na hanga ngayo'y pina úupahan . Siyáng pag - aasawa kay ñora Loleng , taga - Troso , na ang sabihan namán ng makakatíng dilà ay naging kaisáng sukláy ng isáng magbabalát na insík , na nuwî at namatay na sa Sungsóng . Aywán kung katotohanan itó ; nguni't ang dî maikakaila , ay ang pagka - ayaw na ayaw sa kanyá ng iná ni Filemón , hangang ang ikinamatay na raw tulóy noóng 1885 ay samâ rin ng loob sa manugang . Si Filemón ay di nag - aral na gaya ni Don Ramón ; nguni't nag''tininti - mayor'' daw yatà sa Santa Cruz , at tila ang katungku- lang itó , at ang malaki nang kayamanan ay siyáng nagbigay sa kanya ng ''Don''. Si Don Filemón man ay matabâ ring kasapì sa ''El Progreso''. May nagsasabing malakí pa ang kanyáng puhunang sapì sa kay Don Ramón , at may nagsasabi namang malaking di palák ang dito . Nguni't walang kailangang ang bagay pang ito'y matiyák . Ang di na maipagtátanóng ay ang pagka - ''Director gerente'' ni Don Ramón sa págawàan , at ang pagka - ''Administrador'' ni Don Filemón , nang mga araw na itong isinásaysay natin . <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> ob0w9pb4n00zorbzxzqn594o97355j2 1036587 1036562 2024-05-03T02:33:35Z AsianStuff03 707168 wikitext text/x-wiki {{header | title = Banaag at Sikat | author = Lope K. Santos | section = Kabanata 2:Sino si Don Ramon? | previous = [[Banaag at Sikat/Kabanata 1|I:Sa Batis ng Antipulo]] | previous2 = | next = [[Banaag at Sikat/Kabanata 3|III:Salapi at Pawis]] | next2 = | year = 1906 | notes = | categories = Tagalog | portal = }} <center><big>'''II'''<big></center> <big>'''Sino si Don Ramon?'''</big> Sa mga tungkól din lamang taál na taga - Maynilà ay bihirà na ang di nakákikilala sa mukhâng habâ , mahagwáy at putî , larawang mistulà ng isang kastilàng amá , ni Don Ramón Miranda , masalapî , mapáupaháng bahay at isá sa mga matutunóg na taga- Santa Cruz . Mahihirang na ang sulok ng Maynilàng dî pa nakaáamóy sa kanyang masangsáng , mausok at mahagunót na automobil . Ang karwahe niyáng " de goma , " hila kung minsan ng isang tambál na kabayong Batangan , kapwà bala- hibong malamatsíng , at kung minsa'y ng isang alasáng mula , ay kilala na ng lahát malayò pa , dahil sa balatay na pintáng malarugo sa likod at magkábilâng tagiliran ng kaha . Palad ang hapong hindî nagígirìan niyá ó niláng mag - aamá ang boông Luneta . Sugasóg na ring panay ang mga pasyalang Santanà , ang Pandakan , Santamesa , Gagalangin , lalò na ang Singalong at Pasay na dayuhín ng kanyang mga anák na dalaga sa pag- bilí ng mga bulaklak at pasangá ng maririkít na hálamanín sa bahay . Sa mga dúlàan , sa mga patakbuhan ng kabayo , sa mğa pistahan ng bayan , sa mga pígingan ng " matataas na tao " si Don Ramón ay di mapagkuláng . Sa mga pahayagan ang ngalan niya'y madalás din namáng mátanghál . Nahulugan , sa halimbawà , ng isáng botones na maybató , nawalán ng isang magandáng aso , pinagtananan ng isáng alilà , nagtangkilik ng palabás - dulàan sa kapakinabangán ng binibining si S ... , ng artistang si M ... ó ibá pa , nagpanalo ó natalunan ng isá ó dalawáng kabayo , sapagka't may tatló siyáng talagang pangpátakbuhan , nakásagasà ng isang matandâng babayi ang kanyáng sasakyán sa pagpapasyál , ... ang mga nang- yayaring itó , kundi kusang máibalità ng ilán niyang kaibigang mánunulat sa pahayagan , ay siyá na sa mga pásulatán ang ma- dalás ay nagsasadyâ at sukdáng iupa'y walang kailangan , má- lagdâ lamang ang nangyari , kasama ang kanyang pangalan . Sa pulong - pulong ng mga kapisanan niyang kinaáaniban , magíng hingil sa pangangalakal , magíng hingíl sa pamamayan , at gaya sa samahán ng mga may - arì at sa iba pa , si Don Ramón ay isá riyán sa ating mga ''prohombreng'' ma - ''pido - la - palabra''. Hindî pa namán kátandâan : lilimangpû't limahín lamang . Buhat ng mamatay ang kanyang asawang si aling Tanasia , balità sa kabutihan ng ugalì , nguni't mag - aalahás , ay may mga tatló nang taón hanga ngayon ang nakaráraán . Hindî pa sukat malimot sa Maynilà ang pagkamatay nitó . Labing - dalawáng kabayo ng " Funeraria Paz " ang humila sa karo ng kanyáng bangkay . Nábalità pang sapagka't siya'y mag - aalahás , at sa pagpapakilala ni Don Ramón ng kanyáng lihim na pagmamahál sa asawa , si aling Tanasia ay pinabaunan , daw , ng dalawang singsíng na lantáy na gintô at yarì pa sa una at ng isang kuwintás na tamburéng gintô ring panáy , patí ng ''relikaryo'' . Kung ito'y totoó , hindi malayòng sa pagsungaw niyá sa pintô ng Langit ay maitátanóng ni tandâng Pedro , kun ang mga alahas niyang baon ay máipupustá sa kanyáng manók na sasabunĝin . Aywán namán kun ang ipinabaong ito'y nabalità rin ng mga tanod sa Libingan . Kung hindî , ay talagang sayang . Yaón man lamang sana'y nábahagi sa kanya ng mahihirap sa katakot - takot na tinubo sa alahas . Isáng dalagang taga - San Miguel , ang mulâ nang mamatay si aling Tanasia ay nakipagmatalik nang kaibigan sa magkapatid na dalagang anak ni Don Ramón . Anáng mahahabàng dilà , ay sulsól na talaga ng iná ng tinurang dalaga ang maglalapít sa puti ng bulsá ng bagong kabábao , nagbabakásakaling siyá ang mátamaan ng hintuturò sa pinihit - pihit ng palad . Ang puti ng bulsá ng kinabibighanìan pang ''Don'', ay mangabot - ngabot na sa buhok . Ito'y maiúupa na marahil sa mga apó upang mabu- nutan ng úban sa halagang sampû sangkuwarta . Dátapwâ't ang mğa ubang ito'y pilak din sa tingin ng mag - inang taga - San Miguel . Ang masamâ lamang , ay kung bakit pag nátaunán si ñora Loleng sa pagdalaw sa bahay ni Don Ramón , ay ipinandúdurâ siláng mag - iná ng tinurang Nora . Nagkakapansinan silá , at nagka- káparinigan . Bakit galit sa kanilá si ñora Loleng , ay ito'y may - asawa namán ? ... Sa minsang biyernes na nagkita sa pag- sisimbá sa Kiyapò , ay muntik nang gumawa ng basag - ulo ang tatló . Lumálabás ang asawa ni D. Filemón , si ñora Loleng na ngâ , ay sápapasok namán ang mag - inang taga - San Miguel . Sa pandudurâ ng Nora ay nasagiran ng kalaghalâ ang mangás ng dalaga . “ Anó ba namang babayi itó ?, " ang nasabing biglâ ng dalaga . " Bákit ? " anáng iná . " Pshé ! " at isang írap ang buông katúgunan ni ñora Loleng . Mapapalad at nagkáramihan ang taong nanasok , kaya't naputol sa gayon ang bantâ ng sunog . Paano ma'y nakapagsaksakan din ng matá at sa loob man lamang ang isa't isa'y nakapagsabing : " May araw ka rin ! " ó " Mahú- hulog ka rin sa kamay ko ... babayi ka ! " ... Ibig mong kulilìin ang iyóng taynga ? Makipag - usap ka kay Don Ramon. Magkamali kang mábangít mo ang alinmán sa mga lalawigan ng Silangan , Tayabas , Kamarines , Batangan , Tangwáy , Kapampangan , Kailokohan , at siyá , may sálitâan na kayong para sa kalahating araw . - –Másabi mo iyáng Batangan ( ang wíwikàin na sa iyó , sakaling Batangan ang nábangít sa kanyá ) , diyán ay hindî na dádala- wangpû ang kabayo kong nabíbilí , at halos lahát ay aking ipina- nalo sa karera . Nang panahón ni kápitáng Berto sa Lipá , ay ... Sásaysayan ka na ng mulâ sa A hangáng Z ng kanyang nagíng buhay sa pagka - harì na ng mga mángangaliskis ng kabayo , at apò namán ng pagka - mánanaló saan mang " Hipódromo " sa Maynilà , nang panahón man ni Kastilà at ni Amerikano . Mábangít mo kayâng nagkasunog sa Tundó ó sa Sampalok , at pag hindî iyóng narinig na sa Tundó'y may tatló siyáng bahay na páupahán , sa Sampalok ( aywán kun sa daáng Balik - balík ) ay dalawá , sa Binundók ay dalawá rin at sa Santa Cruz ay tatló pa ; anopa't sampûng lahat , na kumikita buwán - buwan ng may mga apat na libong piso . Siyá raw ay nagsisisi at dî pa dalawang mahahabàng bahay na may mga pusisión ang ná- ipatayô , nang huling pagkakapagawâ sa Tundó ; disin , anyá , kung magkasunog sa kapawiran ay sigurong sigurong sa mga pusisión mapipilit ang mga walâng máipagpagawâng nasunugan . Magsalí - salita ka namán ng tungkol sa kasayahan ng mga buhay - binatà at buhay - dalaga , at ilálabás sa iyong ang mga bagong - tao ngayon ay malayòng - malayò na sa kapanahunan niya . Sa bawa't lalawigang narating ay nagíng amá siyá ng isá ó dalawá , na kung ngayón mangákikita , marahil dî na mapagkikilala ang marami , sapagka't iba'y mga binatà na't dalaga , iba'y may - asawa na't magugulang , búkod ang nangamatay . Másasabi pa sa iyó ang mga katalasan ng kukó at hirap na pinuhunan niya nang , noóng binatà pa , pagkagaling sa Europa at nang mápatirá sa bayan ng M , sa Kapampangan , ay naging kaagawáng mahigpit ng Kura , sa pagpitás kay Conchitang anák na bugtong ng kasalukuyan doóng kápitán . Máibubuhay na sa iyó sampû ng sa lahát ay matagál niyáng pakikipag - usapín sa ulo ng yaman sa isang bayan ng Batangan , dahil na dahil lamang sa isang pinagkáagawán niláng magaling na kabayo . Matátalós mo rin na kayâ nákilala ng mga taga - Silangan , na kung salubungin siyá roó'y parang isáng apò na nang bayan , ay sapagka't may ginawa sa kanilang bagay na kailán má'y dapat kilalanin sa kanyang utang na loob . Ang nangyari , noóng 1899 , panahón pa ng pakikibaka sa mga amerikano , ay siyá ang nakápakiharap at nakasansalà sa mga tinurang kaaway , nang makapasok na roón at magtangkâng sunugin ang mga bahay , pintungan ng palay at sampû ng simbahan . Sa nangagtágùang babayi sa mga kayungíb - yungiban ng loob at labás ng bayan , gawa ng takot sa balitang pagka - tampalasan ng nangagsipasok , ay siya ang naging anghel na tagapamagitan , upang huwag nang paggagahisín ang kanilang pagkababayi . Siya rin ang nakipag- ibigang mabuti sa Koronel amerikano , upang pagpapawalán na ang mga lalaking dinakip sa bintáng na kawal ng Bayan . May mga iba pang kahanga - hangang pagdaranas na sa iyo'y iúukilkíl na pakingán . Gaya ng kanyang pagkakapag- " Bachiller en artes " sa " San Juan de Letrán " nang taong 1872 , at ng pagkakapag - aral sa Espanya upang makapagpatuloy sa pagmemédiko , nguni't dî nakatapos sa pagkasira ng ulo niyá sa mga babaying doo'y parang nakúkurók kung maglápitan . Nakarating sa París , sa Berlín , at kaunti nang nakaabót hangang sa Roma , at nakapagsiyám pa sana sa simbahan ng Vaticano , kundî kinapós na lamang ng baon at ayaw nang padalhán ng salapi ng nangáriritong magulang . Sa gayo'y napilitan na siyáng muwî sa sariling lupà ; at bagamán kahi't sa anóng " carrera superior " ay hindi nakapagtamó ng kákalahatì man lamang " título , " na anopa't di nakatapos ng pagmemédikong ipinag- ibayong dagat , ay walâ na namáng ipagtátanóng pa kun tung- kól din lamang sa mga lagáy , ugali at kabuhayan ng boông Europa . " Boông Europa " na ang pamarali niyáng nákilala , bagamán walâng naabót kundi Espanya , Pransiya at Alemanya lamang , at ang Italya násilip ma'y hindi pa man . Sabihin pa ba , isáng Madrid lamang na marating , ay dî may sukat nang maipaglakô sa mga kababayang walâng nári- riníg na malakás - lakás na batingaw sa boông búhay nilá , kundî ang dating kampanà sa San Pedro . <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> Málilimutan palá natin . Si Don Ramón Miranda ay isá sa matatabâng kasapì ó kasamá sa isang malaking pagawaan ng tabako sa Maynilà . Ang ngalan ng pagawàa'y ''El Progreso''. May apat na pung libong piso ang kanyang naáanib na salapî . Mulâ nang mabangon ang pagawàang itó at hanga ngayón , ay wala pang ibang nagkakahalinhinan sa pamamahalà kundî siya at si Don Filemón Borja . Si Don Filemón , ayon sa kaunting nálalaman sa kanyang pagkatao , ang sabi ay ipinaglihí ng iná sa isáng " mahabàng barò " na nag - kura sa Santa Cruz nang panahon ng kastilà . Na sa pagkatuwâ ng tinurang Among dahil sa kamukhâng - kamukhâ niyá , bago namatay , ay pinamanahan ang nasabing Filemón ng may dalawang libong piso at iláng lagáy na lupà sa sakóp din ng Santa Cruz . Nang pamana hang iyon ay magbíbinatâ na . Upáng huwág matuluyang maubos , nang nangángalahatì na ang dalawang libo , ay nagkaisip ang mag - iná na ipagbukás ng isáng Agamá ó pásanlâan ang natitirá . ''Kinaawaán'' namán ng Diyós . Dádalawá pang taón ang Agamá , ay hindî na itó lamang ang nagpapanhík sa kanilá ng kuwarta , kundî mga ibá pang limpakan . Sa mga mag - iisdâ sa Dibisorya at sa mga mángi- ngisda sa Bankusáy ay nakapagpalabás ng mga salaping pátu- buán . Sa sikapat , sampiseta ó kahatì sa piso , kun totoong gipitan , ay lumakás ng lumakás ang kúhanan at lumakí namán ng lumaki ang puhunan . Nakapagbigay ng sa palaisdaan sa Malabón , ng sa palay sa ilang magsasaká sa Kalookan , hangang náuwî sa pásanlàan ng lupà at sa wakás ay nahulog na sa kani- láng kamay . Ang ''Agamá'' ay napabayaan na . Marahil may mga dalawangpûng taón na si Filemón nang sila'y makapagpagawa at makabili ng ilang bahay na hanga ngayo'y pina úupahan . Siyáng pag - aasawa kay ñora Loleng , taga - Troso , na ang sabihan namán ng makakatíng dilà ay naging kaisáng sukláy ng isáng magbabalát na insík , na nuwî at namatay na sa Sungsóng . Aywán kung katotohanan itó ; nguni't ang dî maikakaila , ay ang pagka - ayaw na ayaw sa kanyá ng iná ni Filemón , hangang ang ikinamatay na raw tulóy noóng 1885 ay samâ rin ng loob sa manugang . Si Filemón ay di nag - aral na gaya ni Don Ramón ; nguni't nag''tininti - mayor'' daw yatà sa Santa Cruz , at tila ang katungku- lang itó , at ang malaki nang kayamanan ay siyáng nagbigay sa kanya ng ''Don''. Si Don Filemón man ay matabâ ring kasapì sa ''El Progreso''. May nagsasabing malakí pa ang kanyáng puhunang sapì sa kay Don Ramón , at may nagsasabi namang malaking di palák ang dito . Nguni't walang kailangang ang bagay pang ito'y matiyák . Ang di na maipagtátanóng ay ang pagka - ''Director gerente'' ni Don Ramón sa págawàan , at ang pagka - ''Administrador'' ni Don Filemón , nang mga araw na itong isinásaysay natin . <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> Sa gayong pagkakaharap - harapan sa loob ng kamalig , ang unang napag - usapa'y ang pagsisisi ni Don Filemón at dî nakapagdalá roón ng orkesta , kundi man iláng tao ng " Orkesta Rizal , " ay kahi't man lamang isang samahán ng mga Ban- durristang Troso ó Dulumbayan . Gaano na ang maiúupa at maipakákain . Sana'y nalubós ang kasayahan sa batis at sa boóng pagtirá sa Antipulo . –Hindi mo ba máipasundô ang orkesta ng " Gran Compañía ? "–ani Don Ramón sa kaibigan . –Abá , siyá ngâ : nákita ko mandín sina Marianito kagabí , at may narinig akong tugtugan sa kabilâng daán ng ating bahay . Hindi sásalang silá na ngâ . –" Orkesta - Reyes " ngâ pô ang narito–ang sabád ng parmaseútiko Morales .–Paris - paris pa pô ang mga damít - tagalog nilá . Nguni't marahil ay hindi makapáparito ngayón , sapagka't nárinig ko kanginang umaga sa patio ang sáli - sálit âang pagka- tapos na pakatapos ng misa , ay may sayawan siláng áatupagin . –Sayang !–ani Don Ramón–masaráp na lalò sana ang ating lechonada rito , kung may tugtugan ! Nang walang mangyari sa ganitong nais , ang sálitâa'y nagkásuót - suót kun saán - saán . Nápag - usapan na roon ang magandáng tátayô sa tablá si San Miguel , nápakatamís ang tinig ni Carpena , gayón din ang mga katuwâ - tuwâng kilos ni Alianza , ang kahalá - halakhák na si Molina , at lahát na halos ng artista ng " Gran Compañía . " Sina Korang Basilio , Titay Molina , Tagaroma , López , Ilagan , Carvajal , Ratia at iba pang bantóg na artista sa ibang samahán , ay nagkásaliw - saliw din namán sa bibig ng nangag - uusap na pawàng lalaki . Anopa't ang kapulungan ay naging mahigit pa marahil sa isang upahang Jurado ó Taga - hatol . Nang másambít na ang nagsisilabás , ay napag - usapan namán patí ang lalong magagaling na dulàng pina- lálabás sa Maynilà , gayón din ang ngalan ng mga mángangat- hâng Reyes , López , Mariano , Remigio , at kung síno - sino pa . Ang magandang binibining si P ... sa Kiyapò ay bumilí ng isang palabas at napatátangkilik kay Don Ramón sa kanyáng kapakinabangán . Tinangihán nitó at ang dinahila'y ang nag- kátaóng sigalót sa pagawaan nang mga araw na yaón , na iláng daáng mangagawà ng tabako , babayi't lalaki , ay nagsi - aklás . Dito nápauwî ang salitaan. –Ngayon pa ba akó makapag - padrino !–ani Don Ramón.–Ang mga tabakero at tabakera ko ay kasalukuyang nag - lolokó . May isang lingó nang nangag - welga . –Anó pô namá't nangag - welga ? –ang mapusók na usisà ni Morales . Si Don Filemón na ang sumambót ng sagót. –Ano't nag - welga ? ... Itanóng mo kina Delfín at Felipe . Silá ang mga sukat makaalám kung mabubuti nang tao ngayón ang ating mga " obrero ; " sapagka't siláng dalawá , sa balità ko , ay kabilang sa mga nangangatawán at taga - tangól ng " Unión del Trabajo . " Ang matá ng lahát na magkakaulóng ay nábuntón kay Delfín . Ito'y náuupô sa dalawang biyák na kawayang talî sa mğa haligi ng kamalig , pinaka - bangkô na sa gayong mga bukid . Si Felipe , isá pang nábangít ni Don Filemón , ay walâ roó't nali- ligò pa . Nang maramdaman ni Delfín na siyá ang napagti- tinginanan , ay lalong nabaklá ang loob sa pasundót na salitâ ng amá ni Isiang , kaya't nakapagsalitâ : –Hindî pô akó ang sukat matanóng sa aklasang iyán sa págawaan ninyó ; sapagka't bagamán ako'y naáanib ngâ rin sa " Kapisanan ng Pag - gawâ sa Pilipinas , " nğunì'y ibá ang aming Balangay at ibá namán ang sa mga Tabakero . –Aaah , hindi mo palá nálalaman !–ang patuyâng sambót ni Don Filemón .–Akala ko , kayâ totoóng mahahangas ang mğa tabakero namin , nang magsabing hindi silá makapápasok hangang hindi tinátaasán ang bayad sa kanilang bitola , ay sa- pagka't magaling na magaling na ang inyong Unión , punô na ng salapi ang inyong kaha , at kayóng lahat na násasapì , taba- kero at hindi , ay nag - aambag - ambagan , upang mapasukò kaming mğa mámumuhunán ... Náramdaman ni Delfín ang iwà . Masakit na totoó . Hindî na ang mga tabakero ni siyá lamang ang iníiwàan , kundî ang buô nang Kapisanan . Kailangan nang tumupád sa katung- kulang pagtatangól . Nguni't ang dalawang matandang kausap ay kapwa kinaáalang - alanganan . Si Don Ramón ay amá ni Meni ... Si Meni ay kanyáng búhay ... Nang nag - úulik siyá , si Don Ramón na ang nagsaysay : –Tignán na ang pagkawalâng kasaysayan ng inyong sinásabing ''Unión'' ! Tignán ninyo ang mga ''kabutihang'' náituturô niyán sa mga mangagawàng pilipino ! Mulâ nang makilala rito ang ''Unión Obrera'' ay dumalás na ng dumalás ang mga welga . Munting makagalít at dî silá pabayaan ng aming mga pinakamaestro na mag - aaksayá ó magnakaw ng mga ''kapa at ''sigaro'', nangagsumbong - sumbóng na at nangaghingi - hinging palitán ang maestrong kinagagalitan . Kapag sumumpóng sa kaniláng ulo ang pataasán ang upa sa gayo't ganitong bitola , siya nang igígiít sa iyo , kahi't na alám nilang mahinà ang mga " pedido . " Kung hindi mo másunód ang kanilang mga " capricho , " walâ nang pangahas kundi ang welga . Sa amin nama'y anó kun sila'y mangag - welga ? Síno ang mawawalán ? Ang mga dating nánasok sa ''El Progreso'' ay may mga isáng libo't limang daán katao , babayi't lalaki , batà't matatandâ , sa lahat - lahát na gagawín ; may tatlóng daán lamang naman ang ayaw magsipasok na iyán , isáng daáng babayi at dalawáng daáng lalaki ; ¿ gasíno na siláng makikipagtígasan sa " casa ? " Kásakdalang magdamay - damay na siláng lahát , ¿ kamí bang mga " capitalista " ang magbabahág ng salawál ? kami ba ang magúgutom ? May salapî kamí : kákain hindi man gumawâ ni magpagawâ . Tubò lamang ng salapî , kahi't dî kumilos sa hihigán , ay búbuhay na sa amin habang panahón . Silá ? –Sugál namán ang háharapín ; kung walâng máisugál , magnakaw ... Itó ang mga isinambót pang salitâ ni Don Filemón , na nakapagpalatang pa sa paglalamíg - lamigan ng binatàng naá- alang - alang . –Malakí nang totoo ang niwáwakwák niláng sugat sa akin !–ang nawikà sa sarili .–Ako'y hindi nilá dapat pagparingán ng ganitó ! —anyá pa . At pagkakuwa'y iniunat ang ulo at tinugón na ng salág- iwà ang dalawang matandâng walâng patumangâ sa mga mará- litâng tao . –Don Ramón at Don Filemón ,–ang sinabing may kahalong ngiting pilit nagkakamalî pô kayó ng paglaít sa " Kapisanan ng Pag - gawa , " dahil lamang sa nagsiaklás sa inyong gawàan ! Maáarì pông hindî loob ng Pámunuán namin ang kanilang ginawâ , ó kaya'y hindi nálalaman nang magkágayón na . Sa ganitong paraa'y nagkulang silá sa Alituntunin ; dátapwâ sa maypagawâ ó ginagawan ay maaaring may katwiran siláng huwag mag- sipasok , málaman 6 hindi ng aming Pangulo . –At anó ang kaniláng kákatwiranin ? Anó pa ang ibig sa amin ? Yaóng bitolang dating ibinabayad sa kanilá ng piso , ngayo'y piso't isang peseta na ; yaóng dating tatatlóng - salapiín ngayo'y dadalawahín na ó dalawa't labing anim pa ; ang noong araw ay apat na piso , sampû , labing - isá ang sang - ''millar'', ngayo'y mang - limá na , labing - dalawá at labing - tatló't kalahatì . Mahigit pa sa ''diez por ciento'' ang dagdag namin ! Samantalang sa " Germinal " ay hustóng ''diez por ciento'' ngâ lamang sa lahát ng bitola ; sa " La Flor de la Isabela " ( Compañía Tabacalera ) ay may dinag- daga't may hindî , hindi pa patas ang bayad sa gawa ng babayi at gawa ng lalaki ; sa " La Insular , " " Alhambra " at iba pa ay nangagdagdag ng gayón din namán . Anopa't lumabás pumasok sa ''diez por ciento'' ang itinaás ngayón ng upahán . Anó pa ang ibig ? ''Ciento por ciento'' ba ? –Don Ramón ,–ang tugón ng binatà–ang damdám ko pô sa inyo ay malaking malakí nang sabihin ang sampû sa sang- daán ( 10 por 100 ) na ngayo'y naging karagdagan sa mga taba- kero . Labing anim na kuwarta sa piso ! Lálabing anim pô ba lamang kaya ang itinaas ng bawa't pisong halaga ng anománg kákanin ? Ibayo po at dalawang ibayo pa ang halagá ngayón ng mga pagkain , pananamít , pamamahay at iba pang kailangan ng mga mangagawà . Dingin ninyó't itó lamang ay mapagpá- patakaran na natin ng nagiging búhay nilá sa panahóng itó . –Ah , hindi na kailangan ! .. –ang putol ni D. Filemón . –Hintáy pô silá't ang sálitâan nati'y hindî namán máda- lian ! Ang pagkain : bigás na dating labing - anim ó sikapat sangsalóp , ngayo'y sangpiseta , kahatì ó kahatì't waló na , sa makatwid , nag - ibayo at mahigit pa . Iyáng kábabâ - babàang pang - ulam na tinapá , tuyô at mga gulay : ang dating tinapá't tuyong dalawá sangkuwarta ó limá ang dalawá , ngayo'y mabuti nang dî magtigalawa ó tatló ang apat ; ang mga gulay na dating nápanghihingî lamang ó sa pagbili ng sangkuwarta'y may sukat nang ipagpunô sa ulam ng mahihirap , ngayo'y pulós nang biní- bilí ng mahál . Ang kamahalan ng mga kahoy na pangatong , ang kasalatán ng tubig , ang halaga ng mga kasangkapan sa pag- lulutò at pagkain , ay makáipat na nag - ibayo . Ang pananamít namán : kayong babarùin at sasalawalín na dating nakukuha sa halagang sikolo ó labing - anim na kuwarta sang - bara , ngayo'y hindi na mabibilí ng mamiseta ó mangahatì : anopa't isáng kasúutan lamang , hindi na amerikana't pantalón , ay ipinangá- ngailangan na ng anim na sikapat ó pisong pangbilí . Isama rito ang pag - iibayo ng bayad sa mánanahì . At ang sambalilo , sapatos ó sinelas at iba pang pangbihis sa katawán na hindî maáaring walâ sa pangingilag sa sakít . Tungkól namán sa pamamahay : may - sarili ó umúupa ang mangagawà . Kung may - sarili , ¿ di ba't sa maliít mang tahanan ngayo'y dî pa máipagpagawa ang halagang limangpû ó sangdaáng piso ? Nasísiràan at ipinak úkumpuní ; nasúsunog at nagpapagawâng mulî't muli ; nágigibâ at ipinatátayô , ibinabayad ang bahay ó ang lupàng kinátitirikan ng kung anó - anóng buwís ; nápapanganib na parati sa pagluluwáng ng mga lansangan , sa mga atang at paghi- higpit ng Sanidad , at sa iba pang mga atas ng pámunuáng - bayan ; palibhasa'y maliliit na bahay , kaya siyang tabóy - tábuyan at pabu- hat - buhat hangáng málayô sa mga kabayanan at sa poók ng mga táhanan ng mayayaman . Kung umúupa namán , ay halos isá ng ikatlóng bahagi ng kaniláng sinásahod ang náibabayad sa mga tahanang anaki'y lungâ lamang ng hayop . Ang lahat nang itó , Don Ramón , Don Filemón , ay masasabing haláw pa lamang sa mga bagay bagay ngayóng kinapag - gúgugulan ng nakikita ng mga mangagawà ; anino lamang ng talagang katotohanan . Nğunì , sukat na namang makapagpahakà sa inyó , kun ang diez por cientong dagdag ay katamtaman na sa pagkakátaás ng halaga ng lahát na kailangan ng mga tabakero . Ang nasabi ko sa mga tabakero ay siyá ring nangyayari sa mga iba pang magpapaupáng mahirap . At saka bilíng - bilingín man ang búhay ng mangagawà , ay walâ ring kinauuwîan kundî ang puhunan . Nagpapaupá sa puhunan at ang napagpaupahán ay ibinabayad sa puhunan din ! Ang dalawáng mámumuhunáng kausap sa boông ipinahayag na itó ni Delfín ay nangatuyán halos ng laway . Ang mga ibá pang kaulong ay napapakagát - labì . Si Don Ramón , nang mákitang nangigitil ang kanyáng kasamáng Don Filemón , ay nagpáunáng sumagot ng may kalamigán at pagkapayapà pa : –Dami mong nasabi sa pagkabuhay ng mga mangagawà ! Dátapwa't hindi mo naalaala ang pagsasabong nilá lingó - lingó , ang maghá - maghapon ó puyatáng pagpapanginge ng mga asá- asawa nila , ang kahambugán niláng mahigit pa sa gaya naming mayayaman , maging sa pagkain ng masaráp , magíng sa pag- bibihis ng marikít . Marami akóng nákikita riyáng mga mag- aaráw ó kawaníng sumásahod ng labinglimá ó dalawangpu't limáng piso sangbuwán , na kung magsikain ay talo pa yatà akó , at kung magsigayák ng mahál na damit ay parang daíg pa si kápitáng Luis sa yaman . Hála , sabihin mo sa akin ngayón ang kamahalan ng pagkain , ng damit at ng pamamahay , at ang kauntián ng kaniláng sinásahod ! ... Nálalaman mong walâ kang kita kundi sangsalapî , ¿ anó't gúgugol ka ng piso ? Walâ kang salapi sa Bangko , ¿ anó't dádalhin sa sabong ang pinaghá- hanapan lingó - lingó ? Wala kang almasén ng damit , anó't magbibihis ng mahál at maririkít ? Hindi ba makálilibong hambóg pa ang mahihirap kay sa mayayaman ? ... At kung wa- lâng maipagsusunod sa ganitong kahambugán , sasabihing mali- liit ang upa sa kanilá ng pinápasukan ! ... Halos mapapalakpák si Don Filemón , nang marinig ang ganitong mga winikà ng kasapì , at sa galák ay nasabing : –Iyán , iyán ngâ ang palabasán ninyó ng katwiran , mga taga- " Kapisanan ng Pag - gawâ ! " Ang pagtatalo ay nakurò ni Delfíng lumúlubhâ . Tila ang pagpapakundangan ay dapat na ngâ munang isa isáng tabí . Hindi niyá náakalàng sa pagparoón , ay mapapasuóng sa gayón . Sa isang hagis ng matá sa nangagkákalipon , ay walâng unang nakapanglaw sa loób , kundi ang isá man doo'y wala siyáng kilalang makakáwatas ng kanyang mga kákatwiranin . Dalawáng matandang walâng nakikilalang diyós kundi ang mukhâ ng Salapî : si Morales na walâng pinag - aralan kundi ang pag''timpla'' ng gamót : si Bentus at si Pepito na walâ namang nalálakasán máliban sa pagpilì at pagsusuot ng mahuhusay at pangi- las na damít : ang isa pang binatàng kilalá ni Turíng , nguni't di kilala natin : ang mga taong - batis , dalawang maghahamaká at ilán pang taong nagdating - dátingan , na , nang dî mangaká- paligò , ay nawili na lamang sa pakikinig sa nangagtatalo . Ano- pa't para - parang mga lego kung baga sa lamán ng misál ... Nguni't kahiyâan na itó . Hindi maáarì ang di manangaláng . –Ang takaw sa sabong , sa panginge at iba pang sugál na inyóng sinabi ,–ang sa gayo'y isinagót - sampû ng kapalalùan sa pagkain at pagbibihis ng mga mangagawà , ay dî ko pô pinú- puwing . May pagka - totoó rin ngâ pô . Dapwà't huwag niyong akalaing ang lahát na iya'y ináaring mabuti ng aming Alitun- tunin at Kapisanan . Sa aming mga papulong at pahayagan ang mga hidwâng asal na iya'y inúusig at ipinakikilalang ma- samâ . Danga't dî namán mangyaring mawalâ sa isang walís lamang ng Kapisanan , sapagka't ang nakakasalungat na nami'y ang mga pámunuáng - bayan din : nagbabawal kun turan , bago'y nagpapalayaw . Sa lahát ng malalaking kalayaang nakita ko na itinawíd dito sa atin ng bagong - panahón , ay walâng nagá- ganap na masakit , kundî ang kalayaan sa pagsampalataya at sa pagsusugál . Ang kalabisán ng samâ nitóng hulí , ay pagka't tin útulungan pa ng pagbabawal , pagbabawal na lalòng nagpá- pasabík sa matatakaw sa sugál ... Nğunì , mğa ginoó , tapatín na natin ang sálitâan . Ang mga inisá - isá ninyóng samâ , ay dahon at bunga na lamang ng sawing pamumuhay ng mga mangagawà . Iya'y mga sakít na dî mapabubuti , kundi muna gamutín ang mga ugát na pinag- múmulán . Ang ugát ng lahát na iyán ay ang kanilá ring pagka- marálita . At ang pinaka - patabâ naman ay ang masasamâng halimbawa na sa kanila'y ipinakikita ng Sosyedad . Paanong hindi maipagsasápalarán sa sugál ang isá ó láng pisong naáagaw ng mangagawà sa kanyang bibig , sa siya'y wala nang kaásaasang guminhawa kun sa kaunting sahod lamang mag - áantáy ? Paanong hindi ipagbabakásakaling manalo ang munting puhunan sa sugál , ay nakapag - úudyók sa kanya ang lagím sa dami ng mga pangangailangan ng sariling buhay , ng kanyang pagka - amá sa bahay at ng pagka - taong - bayan , mga kailangang patong - patong at di maiiwasan , nguni't dî namán makayang sapatán ng munting nápapagpaupahán ? Paanong hindi sa guní - guní man lamang ng pananalo ay nánasàin niyáng malunasang bigla ang kasawiang palad , sa pamamagitan ng isáng biglâ ring dating ng kapalaran ? At ano ang hindî ilalagô ng mga bisyong iyán sa gitna ng mga nagsalimbáy nating ugalì, na pagtakpán ang mğa dálitâ ó lungkót ng buhay ng mga dingal ng pagsasayá , ng mga parayà ng limot , sa ang sugál ay ipinalá- lagay na libangan ó pang - aliw ? Tungkol sa pagbibihis ng maringal , ¿ bákit hindi gagawì ng ganito ang mahihirap man , sa hanga ngayo'y kagáwìan pa nating ayos at pananamit ang siyang tingnan sa tao , upang máki- lala kung mapagtitiwalaan 6 hindi at kung mapagpápakun- danganan ? Míminsan ba ba tayong nakakakita riyán ng mga taong lilimá - limahîd na siyáng madalás pagkámalán ng mğa pulés , ó kung magsipasok at magmakaawà man sa mğa págawàan ó sa mğa bahay - kalakal , ay ni dî ibig harapin ng nilá- lapitan , mahanga'y pinagsásalooban pa ng : " Ito'y hampás - lupà , " " ito'y patay - gutom , " " ito'y mukhang magnanakaw , " " ito'y hindi mapagtitiwalaan , " " itó'y dapat sa Bilibid " at ng kung anó - anó pang mga kaupasalàan ? Turan ninyó ngayón , ¿ hindî pô ba pag - uudyók ang mga palagay na ganyán upang ang isáng dukhâng nag - aagaw búhay saan man , ay mapilitan at mágawî na hangan sa kapalaluan ng pagbibihis ? Bagay naman sa pagkain ng masaráp - saráp na aninyo'y alangán sa mga mangagawà , ¿ diyatà't magíging sala ang gayón ay sa siyang kinakailangan ng naúubos niláng lakás sa pag- gawâ ? Ang hakà ninyo'y isa pang nagpapalinaw ng pagka- maramot at pagka - malupit ng salapi . Sa ganáng mámumu- hunan ang pagkain ay dapat isunód sa salapi ng kákain , at dî sa pangangailangan niyang mabuhay at sa pagsasauli ng nawa- walang lakás sa pag - gawâ . Anopa't kun sino ang mga walâng gawa kundi magbilang ng salapî , ay siyang nagkákaín pa ng mabubuting pagkain , at ang mga oras - oras ay hapô at pawisán , ay siya namang napaglilipasán ng gútom , siyáng bagay na lamang magkain ng gúlay . Itó ang pátakarán ng mga himagál ( salario ) sa pag - upa ng maypuhunan sa mangagawà : ang halaga ng upa ang bagayan ng buhay ng mangagawà , at hindi ang ikabubuhay nitó ang bagayan ng upa . Karumal - dumal na kabuhayan ng tao ! ... p6b8f8moecollcoetenmluodsjezm6w 1036588 1036587 2024-05-03T02:38:22Z AsianStuff03 707168 wikitext text/x-wiki {{header | title = Banaag at Sikat | author = Lope K. Santos | section = Kabanata 2:Sino si Don Ramon? | previous = [[Banaag at Sikat/Kabanata 1|I:Sa Batis ng Antipulo]] | previous2 = | next = [[Banaag at Sikat/Kabanata 3|III:Salapi at Pawis]] | next2 = | year = 1906 | notes = | categories = Tagalog | portal = }} <center><big>'''II'''<big></center> <big>'''Sino si Don Ramon?'''</big> Sa mga tungkól din lamang taál na taga - Maynilà ay bihirà na ang di nakákikilala sa mukhâng habâ , mahagwáy at putî , larawang mistulà ng isang kastilàng amá , ni Don Ramón Miranda , masalapî , mapáupaháng bahay at isá sa mga matutunóg na taga- Santa Cruz . Mahihirang na ang sulok ng Maynilàng dî pa nakaáamóy sa kanyang masangsáng , mausok at mahagunót na automobil . Ang karwahe niyáng " de goma , " hila kung minsan ng isang tambál na kabayong Batangan , kapwà bala- hibong malamatsíng , at kung minsa'y ng isang alasáng mula , ay kilala na ng lahát malayò pa , dahil sa balatay na pintáng malarugo sa likod at magkábilâng tagiliran ng kaha . Palad ang hapong hindî nagígirìan niyá ó niláng mag - aamá ang boông Luneta . Sugasóg na ring panay ang mga pasyalang Santanà , ang Pandakan , Santamesa , Gagalangin , lalò na ang Singalong at Pasay na dayuhín ng kanyang mga anák na dalaga sa pag- bilí ng mga bulaklak at pasangá ng maririkít na hálamanín sa bahay . Sa mga dúlàan , sa mga patakbuhan ng kabayo , sa mğa pistahan ng bayan , sa mga pígingan ng " matataas na tao " si Don Ramón ay di mapagkuláng . Sa mga pahayagan ang ngalan niya'y madalás din namáng mátanghál . Nahulugan , sa halimbawà , ng isáng botones na maybató , nawalán ng isang magandáng aso , pinagtananan ng isáng alilà , nagtangkilik ng palabás - dulàan sa kapakinabangán ng binibining si S ... , ng artistang si M ... ó ibá pa , nagpanalo ó natalunan ng isá ó dalawáng kabayo , sapagka't may tatló siyáng talagang pangpátakbuhan , nakásagasà ng isang matandâng babayi ang kanyáng sasakyán sa pagpapasyál , ... ang mga nang- yayaring itó , kundi kusang máibalità ng ilán niyang kaibigang mánunulat sa pahayagan , ay siyá na sa mga pásulatán ang ma- dalás ay nagsasadyâ at sukdáng iupa'y walang kailangan , má- lagdâ lamang ang nangyari , kasama ang kanyang pangalan . Sa pulong - pulong ng mga kapisanan niyang kinaáaniban , magíng hingil sa pangangalakal , magíng hingíl sa pamamayan , at gaya sa samahán ng mga may - arì at sa iba pa , si Don Ramón ay isá riyán sa ating mga ''prohombreng'' ma - ''pido - la - palabra''. Hindî pa namán kátandâan : lilimangpû't limahín lamang . Buhat ng mamatay ang kanyang asawang si aling Tanasia , balità sa kabutihan ng ugalì , nguni't mag - aalahás , ay may mga tatló nang taón hanga ngayon ang nakaráraán . Hindî pa sukat malimot sa Maynilà ang pagkamatay nitó . Labing - dalawáng kabayo ng " Funeraria Paz " ang humila sa karo ng kanyáng bangkay . Nábalità pang sapagka't siya'y mag - aalahás , at sa pagpapakilala ni Don Ramón ng kanyáng lihim na pagmamahál sa asawa , si aling Tanasia ay pinabaunan , daw , ng dalawang singsíng na lantáy na gintô at yarì pa sa una at ng isang kuwintás na tamburéng gintô ring panáy , patí ng ''relikaryo'' . Kung ito'y totoó , hindi malayòng sa pagsungaw niyá sa pintô ng Langit ay maitátanóng ni tandâng Pedro , kun ang mga alahas niyang baon ay máipupustá sa kanyáng manók na sasabunĝin . Aywán namán kun ang ipinabaong ito'y nabalità rin ng mga tanod sa Libingan . Kung hindî , ay talagang sayang . Yaón man lamang sana'y nábahagi sa kanya ng mahihirap sa katakot - takot na tinubo sa alahas . Isáng dalagang taga - San Miguel , ang mulâ nang mamatay si aling Tanasia ay nakipagmatalik nang kaibigan sa magkapatid na dalagang anak ni Don Ramón . Anáng mahahabàng dilà , ay sulsól na talaga ng iná ng tinurang dalaga ang maglalapít sa puti ng bulsá ng bagong kabábao , nagbabakásakaling siyá ang mátamaan ng hintuturò sa pinihit - pihit ng palad . Ang puti ng bulsá ng kinabibighanìan pang ''Don'', ay mangabot - ngabot na sa buhok . Ito'y maiúupa na marahil sa mga apó upang mabu- nutan ng úban sa halagang sampû sangkuwarta . Dátapwâ't ang mğa ubang ito'y pilak din sa tingin ng mag - inang taga - San Miguel . Ang masamâ lamang , ay kung bakit pag nátaunán si ñora Loleng sa pagdalaw sa bahay ni Don Ramón , ay ipinandúdurâ siláng mag - iná ng tinurang Nora . Nagkakapansinan silá , at nagka- káparinigan . Bakit galit sa kanilá si ñora Loleng , ay ito'y may - asawa namán ? ... Sa minsang biyernes na nagkita sa pag- sisimbá sa Kiyapò , ay muntik nang gumawa ng basag - ulo ang tatló . Lumálabás ang asawa ni D. Filemón , si ñora Loleng na ngâ , ay sápapasok namán ang mag - inang taga - San Miguel . Sa pandudurâ ng Nora ay nasagiran ng kalaghalâ ang mangás ng dalaga . “ Anó ba namang babayi itó ?, " ang nasabing biglâ ng dalaga . " Bákit ? " anáng iná . " Pshé ! " at isang írap ang buông katúgunan ni ñora Loleng . Mapapalad at nagkáramihan ang taong nanasok , kaya't naputol sa gayon ang bantâ ng sunog . Paano ma'y nakapagsaksakan din ng matá at sa loob man lamang ang isa't isa'y nakapagsabing : " May araw ka rin ! " ó " Mahú- hulog ka rin sa kamay ko ... babayi ka ! " ... Ibig mong kulilìin ang iyóng taynga ? Makipag - usap ka kay Don Ramon. Magkamali kang mábangít mo ang alinmán sa mga lalawigan ng Silangan , Tayabas , Kamarines , Batangan , Tangwáy , Kapampangan , Kailokohan , at siyá , may sálitâan na kayong para sa kalahating araw . - –Másabi mo iyáng Batangan ( ang wíwikàin na sa iyó , sakaling Batangan ang nábangít sa kanyá ) , diyán ay hindî na dádala- wangpû ang kabayo kong nabíbilí , at halos lahát ay aking ipina- nalo sa karera . Nang panahón ni kápitáng Berto sa Lipá , ay ... Sásaysayan ka na ng mulâ sa A hangáng Z ng kanyang nagíng buhay sa pagka - harì na ng mga mángangaliskis ng kabayo , at apò namán ng pagka - mánanaló saan mang " Hipódromo " sa Maynilà , nang panahón man ni Kastilà at ni Amerikano . Mábangít mo kayâng nagkasunog sa Tundó ó sa Sampalok , at pag hindî iyóng narinig na sa Tundó'y may tatló siyáng bahay na páupahán , sa Sampalok ( aywán kun sa daáng Balik - balík ) ay dalawá , sa Binundók ay dalawá rin at sa Santa Cruz ay tatló pa ; anopa't sampûng lahat , na kumikita buwán - buwan ng may mga apat na libong piso . Siyá raw ay nagsisisi at dî pa dalawang mahahabàng bahay na may mga pusisión ang ná- ipatayô , nang huling pagkakapagawâ sa Tundó ; disin , anyá , kung magkasunog sa kapawiran ay sigurong sigurong sa mga pusisión mapipilit ang mga walâng máipagpagawâng nasunugan . Magsalí - salita ka namán ng tungkol sa kasayahan ng mga buhay - binatà at buhay - dalaga , at ilálabás sa iyong ang mga bagong - tao ngayon ay malayòng - malayò na sa kapanahunan niya . Sa bawa't lalawigang narating ay nagíng amá siyá ng isá ó dalawá , na kung ngayón mangákikita , marahil dî na mapagkikilala ang marami , sapagka't iba'y mga binatà na't dalaga , iba'y may - asawa na't magugulang , búkod ang nangamatay . Másasabi pa sa iyó ang mga katalasan ng kukó at hirap na pinuhunan niya nang , noóng binatà pa , pagkagaling sa Europa at nang mápatirá sa bayan ng M , sa Kapampangan , ay naging kaagawáng mahigpit ng Kura , sa pagpitás kay Conchitang anák na bugtong ng kasalukuyan doóng kápitán . Máibubuhay na sa iyó sampû ng sa lahát ay matagál niyáng pakikipag - usapín sa ulo ng yaman sa isang bayan ng Batangan , dahil na dahil lamang sa isang pinagkáagawán niláng magaling na kabayo . Matátalós mo rin na kayâ nákilala ng mga taga - Silangan , na kung salubungin siyá roó'y parang isáng apò na nang bayan , ay sapagka't may ginawa sa kanilang bagay na kailán má'y dapat kilalanin sa kanyang utang na loob . Ang nangyari , noóng 1899 , panahón pa ng pakikibaka sa mga amerikano , ay siyá ang nakápakiharap at nakasansalà sa mga tinurang kaaway , nang makapasok na roón at magtangkâng sunugin ang mga bahay , pintungan ng palay at sampû ng simbahan . Sa nangagtágùang babayi sa mga kayungíb - yungiban ng loob at labás ng bayan , gawa ng takot sa balitang pagka - tampalasan ng nangagsipasok , ay siya ang naging anghel na tagapamagitan , upang huwag nang paggagahisín ang kanilang pagkababayi . Siya rin ang nakipag- ibigang mabuti sa Koronel amerikano , upang pagpapawalán na ang mga lalaking dinakip sa bintáng na kawal ng Bayan . May mga iba pang kahanga - hangang pagdaranas na sa iyo'y iúukilkíl na pakingán . Gaya ng kanyang pagkakapag- " Bachiller en artes " sa " San Juan de Letrán " nang taong 1872 , at ng pagkakapag - aral sa Espanya upang makapagpatuloy sa pagmemédiko , nguni't dî nakatapos sa pagkasira ng ulo niyá sa mga babaying doo'y parang nakúkurók kung maglápitan . Nakarating sa París , sa Berlín , at kaunti nang nakaabót hangang sa Roma , at nakapagsiyám pa sana sa simbahan ng Vaticano , kundî kinapós na lamang ng baon at ayaw nang padalhán ng salapi ng nangáriritong magulang . Sa gayo'y napilitan na siyáng muwî sa sariling lupà ; at bagamán kahi't sa anóng " carrera superior " ay hindi nakapagtamó ng kákalahatì man lamang " título , " na anopa't di nakatapos ng pagmemédikong ipinag- ibayong dagat , ay walâ na namáng ipagtátanóng pa kun tung- kól din lamang sa mga lagáy , ugali at kabuhayan ng boông Europa . " Boông Europa " na ang pamarali niyáng nákilala , bagamán walâng naabót kundi Espanya , Pransiya at Alemanya lamang , at ang Italya násilip ma'y hindi pa man . Sabihin pa ba , isáng Madrid lamang na marating , ay dî may sukat nang maipaglakô sa mga kababayang walâng nári- riníg na malakás - lakás na batingaw sa boông búhay nilá , kundî ang dating kampanà sa San Pedro . <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> Málilimutan palá natin . Si Don Ramón Miranda ay isá sa matatabâng kasapì ó kasamá sa isang malaking pagawaan ng tabako sa Maynilà . Ang ngalan ng pagawàa'y ''El Progreso''. May apat na pung libong piso ang kanyang naáanib na salapî . Mulâ nang mabangon ang pagawàang itó at hanga ngayón , ay wala pang ibang nagkakahalinhinan sa pamamahalà kundî siya at si Don Filemón Borja . Si Don Filemón , ayon sa kaunting nálalaman sa kanyang pagkatao , ang sabi ay ipinaglihí ng iná sa isáng " mahabàng barò " na nag - kura sa Santa Cruz nang panahon ng kastilà . Na sa pagkatuwâ ng tinurang Among dahil sa kamukhâng - kamukhâ niyá , bago namatay , ay pinamanahan ang nasabing Filemón ng may dalawang libong piso at iláng lagáy na lupà sa sakóp din ng Santa Cruz . Nang pamana hang iyon ay magbíbinatâ na . Upáng huwág matuluyang maubos , nang nangángalahatì na ang dalawang libo , ay nagkaisip ang mag - iná na ipagbukás ng isáng Agamá ó pásanlâan ang natitirá . ''Kinaawaán'' namán ng Diyós . Dádalawá pang taón ang Agamá , ay hindî na itó lamang ang nagpapanhík sa kanilá ng kuwarta , kundî mga ibá pang limpakan . Sa mga mag - iisdâ sa Dibisorya at sa mga mángi- ngisda sa Bankusáy ay nakapagpalabás ng mga salaping pátu- buán . Sa sikapat , sampiseta ó kahatì sa piso , kun totoong gipitan , ay lumakás ng lumakás ang kúhanan at lumakí namán ng lumaki ang puhunan . Nakapagbigay ng sa palaisdaan sa Malabón , ng sa palay sa ilang magsasaká sa Kalookan , hangang náuwî sa pásanlàan ng lupà at sa wakás ay nahulog na sa kani- láng kamay . Ang ''Agamá'' ay napabayaan na . Marahil may mga dalawangpûng taón na si Filemón nang sila'y makapagpagawa at makabili ng ilang bahay na hanga ngayo'y pina úupahan . Siyáng pag - aasawa kay ñora Loleng , taga - Troso , na ang sabihan namán ng makakatíng dilà ay naging kaisáng sukláy ng isáng magbabalát na insík , na nuwî at namatay na sa Sungsóng . Aywán kung katotohanan itó ; nguni't ang dî maikakaila , ay ang pagka - ayaw na ayaw sa kanyá ng iná ni Filemón , hangang ang ikinamatay na raw tulóy noóng 1885 ay samâ rin ng loob sa manugang . Si Filemón ay di nag - aral na gaya ni Don Ramón ; nguni't nag''tininti - mayor'' daw yatà sa Santa Cruz , at tila ang katungku- lang itó , at ang malaki nang kayamanan ay siyáng nagbigay sa kanya ng ''Don''. Si Don Filemón man ay matabâ ring kasapì sa ''El Progreso''. May nagsasabing malakí pa ang kanyáng puhunang sapì sa kay Don Ramón , at may nagsasabi namang malaking di palák ang dito . Nguni't walang kailangang ang bagay pang ito'y matiyák . Ang di na maipagtátanóng ay ang pagka - ''Director gerente'' ni Don Ramón sa págawàan , at ang pagka - ''Administrador'' ni Don Filemón , nang mga araw na itong isinásaysay natin . <center>'''<nowiki>***</nowiki>'''</center> Sa gayong pagkakaharap - harapan sa loob ng kamalig , ang unang napag - usapa'y ang pagsisisi ni Don Filemón at dî nakapagdalá roón ng orkesta , kundi man iláng tao ng " Orkesta Rizal , " ay kahi't man lamang isang samahán ng mga Ban- durristang Troso ó Dulumbayan . Gaano na ang maiúupa at maipakákain . Sana'y nalubós ang kasayahan sa batis at sa boóng pagtirá sa Antipulo . –Hindi mo ba máipasundô ang orkesta ng " Gran Compañía ? "–ani Don Ramón sa kaibigan . –Abá , siyá ngâ : nákita ko mandín sina Marianito kagabí , at may narinig akong tugtugan sa kabilâng daán ng ating bahay . Hindi sásalang silá na ngâ . –" Orkesta - Reyes " ngâ pô ang narito–ang sabád ng parmaseútiko Morales .–Paris - paris pa pô ang mga damít - tagalog nilá . Nguni't marahil ay hindi makapáparito ngayón , sapagka't nárinig ko kanginang umaga sa patio ang sáli - sálit âang pagka- tapos na pakatapos ng misa , ay may sayawan siláng áatupagin . –Sayang !–ani Don Ramón–masaráp na lalò sana ang ating lechonada rito , kung may tugtugan ! Nang walang mangyari sa ganitong nais , ang sálitâa'y nagkásuót - suót kun saán - saán . Nápag - usapan na roon ang magandáng tátayô sa tablá si San Miguel , nápakatamís ang tinig ni Carpena , gayón din ang mga katuwâ - tuwâng kilos ni Alianza , ang kahalá - halakhák na si Molina , at lahát na halos ng artista ng " Gran Compañía . " Sina Korang Basilio , Titay Molina , Tagaroma , López , Ilagan , Carvajal , Ratia at iba pang bantóg na artista sa ibang samahán , ay nagkásaliw - saliw din namán sa bibig ng nangag - uusap na pawàng lalaki . Anopa't ang kapulungan ay naging mahigit pa marahil sa isang upahang Jurado ó Taga - hatol . Nang másambít na ang nagsisilabás , ay napag - usapan namán patí ang lalong magagaling na dulàng pina- lálabás sa Maynilà , gayón din ang ngalan ng mga mángangat- hâng Reyes , López , Mariano , Remigio , at kung síno - sino pa . Ang magandang binibining si P ... sa Kiyapò ay bumilí ng isang palabas at napatátangkilik kay Don Ramón sa kanyáng kapakinabangán . Tinangihán nitó at ang dinahila'y ang nag- kátaóng sigalót sa pagawaan nang mga araw na yaón , na iláng daáng mangagawà ng tabako , babayi't lalaki , ay nagsi - aklás . Dito nápauwî ang salitaan. –Ngayon pa ba akó makapag - padrino !–ani Don Ramón.–Ang mga tabakero at tabakera ko ay kasalukuyang nag - lolokó . May isang lingó nang nangag - welga . –Anó pô namá't nangag - welga ? –ang mapusók na usisà ni Morales . Si Don Filemón na ang sumambót ng sagót. –Ano't nag - welga ? ... Itanóng mo kina Delfín at Felipe . Silá ang mga sukat makaalám kung mabubuti nang tao ngayón ang ating mga " obrero ; " sapagka't siláng dalawá , sa balità ko , ay kabilang sa mga nangangatawán at taga - tangól ng " Unión del Trabajo . " Ang matá ng lahát na magkakaulóng ay nábuntón kay Delfín . Ito'y náuupô sa dalawang biyák na kawayang talî sa mğa haligi ng kamalig , pinaka - bangkô na sa gayong mga bukid . Si Felipe , isá pang nábangít ni Don Filemón , ay walâ roó't nali- ligò pa . Nang maramdaman ni Delfín na siyá ang napagti- tinginanan , ay lalong nabaklá ang loob sa pasundót na salitâ ng amá ni Isiang , kaya't nakapagsalitâ : –Hindî pô akó ang sukat matanóng sa aklasang iyán sa págawaan ninyó ; sapagka't bagamán ako'y naáanib ngâ rin sa " Kapisanan ng Pag - gawâ sa Pilipinas , " nğunì'y ibá ang aming Balangay at ibá namán ang sa mga Tabakero . –Aaah , hindi mo palá nálalaman !–ang patuyâng sambót ni Don Filemón .–Akala ko , kayâ totoóng mahahangas ang mğa tabakero namin , nang magsabing hindi silá makapápasok hangang hindi tinátaasán ang bayad sa kanilang bitola , ay sa- pagka't magaling na magaling na ang inyong Unión , punô na ng salapi ang inyong kaha , at kayóng lahat na násasapì , taba- kero at hindi , ay nag - aambag - ambagan , upang mapasukò kaming mğa mámumuhunán ... Náramdaman ni Delfín ang iwà . Masakit na totoó . Hindî na ang mga tabakero ni siyá lamang ang iníiwàan , kundî ang buô nang Kapisanan . Kailangan nang tumupád sa katung- kulang pagtatangól . Nguni't ang dalawang matandang kausap ay kapwa kinaáalang - alanganan . Si Don Ramón ay amá ni Meni ... Si Meni ay kanyáng búhay ... Nang nag - úulik siyá , si Don Ramón na ang nagsaysay : –Tignán na ang pagkawalâng kasaysayan ng inyong sinásabing ''Unión'' ! Tignán ninyo ang mga ''kabutihang'' náituturô niyán sa mga mangagawàng pilipino ! Mulâ nang makilala rito ang ''Unión Obrera'' ay dumalás na ng dumalás ang mga welga . Munting makagalít at dî silá pabayaan ng aming mga pinakamaestro na mag - aaksayá ó magnakaw ng mga ''kapa'' at ''sigaro'', nangagsumbong - sumbóng na at nangaghingi - hinging palitán ang maestrong kinagagalitan . Kapag sumumpóng sa kaniláng ulo ang pataasán ang upa sa gayo't ganitong bitola , siya nang igígiít sa iyo , kahi't na alám nilang mahinà ang mga " pedido . " Kung hindi mo másunód ang kanilang mga " capricho , " walâ nang pangahas kundi ang welga . Sa amin nama'y anó kun sila'y mangag - welga ? Síno ang mawawalán ? Ang mga dating nánasok sa ''El Progreso'' ay may mga isáng libo't limang daán katao , babayi't lalaki , batà't matatandâ , sa lahat - lahát na gagawín ; may tatlóng daán lamang naman ang ayaw magsipasok na iyán , isáng daáng babayi at dalawáng daáng lalaki ; ¿ gasíno na siláng makikipagtígasan sa " casa ? " Kásakdalang magdamay - damay na siláng lahát , ¿ kamí bang mga " capitalista " ang magbabahág ng salawál ? kami ba ang magúgutom ? May salapî kamí : kákain hindi man gumawâ ni magpagawâ . Tubò lamang ng salapî , kahi't dî kumilos sa hihigán , ay búbuhay na sa amin habang panahón . Silá ? –Sugál namán ang háharapín ; kung walâng máisugál , magnakaw ... Itó ang mga isinambót pang salitâ ni Don Filemón , na nakapagpalatang pa sa paglalamíg - lamigan ng binatàng naá- alang - alang . –Malakí nang totoo ang niwáwakwák niláng sugat sa akin !–ang nawikà sa sarili .–Ako'y hindi nilá dapat pagparingán ng ganitó ! —anyá pa . At pagkakuwa'y iniunat ang ulo at tinugón na ng salág- iwà ang dalawang matandâng walâng patumangâ sa mga mará- litâng tao . –Don Ramón at Don Filemón ,–ang sinabing may kahalong ngiting pilit nagkakamalî pô kayó ng paglaít sa " Kapisanan ng Pag - gawa , " dahil lamang sa nagsiaklás sa inyong gawàan ! Maáarì pông hindî loob ng Pámunuán namin ang kanilang ginawâ , ó kaya'y hindi nálalaman nang magkágayón na . Sa ganitong paraa'y nagkulang silá sa Alituntunin ; dátapwâ sa maypagawâ ó ginagawan ay maaaring may katwiran siláng huwag mag- sipasok , málaman 6 hindi ng aming Pangulo . –At anó ang kaniláng kákatwiranin ? Anó pa ang ibig sa amin ? Yaóng bitolang dating ibinabayad sa kanilá ng piso , ngayo'y piso't isang peseta na ; yaóng dating tatatlóng - salapiín ngayo'y dadalawahín na ó dalawa't labing anim pa ; ang noong araw ay apat na piso , sampû , labing - isá ang sang - ''millar'', ngayo'y mang - limá na , labing - dalawá at labing - tatló't kalahatì . Mahigit pa sa ''diez por ciento'' ang dagdag namin ! Samantalang sa " Germinal " ay hustóng ''diez por ciento'' ngâ lamang sa lahát ng bitola ; sa " La Flor de la Isabela " ( Compañía Tabacalera ) ay may dinag- daga't may hindî , hindi pa patas ang bayad sa gawa ng babayi at gawa ng lalaki ; sa " La Insular , " " Alhambra " at iba pa ay nangagdagdag ng gayón din namán . Anopa't lumabás pumasok sa ''diez por ciento'' ang itinaás ngayón ng upahán . Anó pa ang ibig ? ''Ciento por ciento'' ba ? –Don Ramón ,–ang tugón ng binatà–ang damdám ko pô sa inyo ay malaking malakí nang sabihin ang sampû sa sang- daán ( 10 por 100 ) na ngayo'y naging karagdagan sa mga taba- kero . Labing anim na kuwarta sa piso ! Lálabing anim pô ba lamang kaya ang itinaas ng bawa't pisong halaga ng anománg kákanin ? Ibayo po at dalawang ibayo pa ang halagá ngayón ng mga pagkain , pananamít , pamamahay at iba pang kailangan ng mga mangagawà . Dingin ninyó't itó lamang ay mapagpá- patakaran na natin ng nagiging búhay nilá sa panahóng itó . –Ah , hindi na kailangan ! .. –ang putol ni D. Filemón . –Hintáy pô silá't ang sálitâan nati'y hindî namán máda- lian ! Ang pagkain : bigás na dating labing - anim ó sikapat sangsalóp , ngayo'y sangpiseta , kahatì ó kahatì't waló na , sa makatwid , nag - ibayo at mahigit pa . Iyáng kábabâ - babàang pang - ulam na tinapá , tuyô at mga gulay : ang dating tinapá't tuyong dalawá sangkuwarta ó limá ang dalawá , ngayo'y mabuti nang dî magtigalawa ó tatló ang apat ; ang mga gulay na dating nápanghihingî lamang ó sa pagbili ng sangkuwarta'y may sukat nang ipagpunô sa ulam ng mahihirap , ngayo'y pulós nang biní- bilí ng mahál . Ang kamahalan ng mga kahoy na pangatong , ang kasalatán ng tubig , ang halaga ng mga kasangkapan sa pag- lulutò at pagkain , ay makáipat na nag - ibayo . Ang pananamít namán : kayong babarùin at sasalawalín na dating nakukuha sa halagang sikolo ó labing - anim na kuwarta sang - bara , ngayo'y hindi na mabibilí ng mamiseta ó mangahatì : anopa't isáng kasúutan lamang , hindi na amerikana't pantalón , ay ipinangá- ngailangan na ng anim na sikapat ó pisong pangbilí . Isama rito ang pag - iibayo ng bayad sa mánanahì . At ang sambalilo , sapatos ó sinelas at iba pang pangbihis sa katawán na hindî maáaring walâ sa pangingilag sa sakít . Tungkól namán sa pamamahay : may - sarili ó umúupa ang mangagawà . Kung may - sarili , ¿ di ba't sa maliít mang tahanan ngayo'y dî pa máipagpagawa ang halagang limangpû ó sangdaáng piso ? Nasísiràan at ipinak úkumpuní ; nasúsunog at nagpapagawâng mulî't muli ; nágigibâ at ipinatátayô , ibinabayad ang bahay ó ang lupàng kinátitirikan ng kung anó - anóng buwís ; nápapanganib na parati sa pagluluwáng ng mga lansangan , sa mga atang at paghi- higpit ng Sanidad , at sa iba pang mga atas ng pámunuáng - bayan ; palibhasa'y maliliit na bahay , kaya siyang tabóy - tábuyan at pabu- hat - buhat hangáng málayô sa mga kabayanan at sa poók ng mga táhanan ng mayayaman . Kung umúupa namán , ay halos isá ng ikatlóng bahagi ng kaniláng sinásahod ang náibabayad sa mga tahanang anaki'y lungâ lamang ng hayop . Ang lahat nang itó , Don Ramón , Don Filemón , ay masasabing haláw pa lamang sa mga bagay bagay ngayóng kinapag - gúgugulan ng nakikita ng mga mangagawà ; anino lamang ng talagang katotohanan . Nğunì , sukat na namang makapagpahakà sa inyó , kun ang diez por cientong dagdag ay katamtaman na sa pagkakátaás ng halaga ng lahát na kailangan ng mga tabakero . Ang nasabi ko sa mga tabakero ay siyá ring nangyayari sa mga iba pang magpapaupáng mahirap . At saka bilíng - bilingín man ang búhay ng mangagawà , ay walâ ring kinauuwîan kundî ang puhunan . Nagpapaupá sa puhunan at ang napagpaupahán ay ibinabayad sa puhunan din ! Ang dalawáng mámumuhunáng kausap sa boông ipinahayag na itó ni Delfín ay nangatuyán halos ng laway . Ang mga ibá pang kaulong ay napapakagát - labì . Si Don Ramón , nang mákitang nangigitil ang kanyáng kasamáng Don Filemón , ay nagpáunáng sumagot ng may kalamigán at pagkapayapà pa : –Dami mong nasabi sa pagkabuhay ng mga mangagawà ! Dátapwa't hindi mo naalaala ang pagsasabong nilá lingó - lingó , ang maghá - maghapon ó puyatáng pagpapanginge ng mga asá- asawa nila , ang kahambugán niláng mahigit pa sa gaya naming mayayaman , maging sa pagkain ng masaráp , magíng sa pag- bibihis ng marikít . Marami akóng nákikita riyáng mga mag- aaráw ó kawaníng sumásahod ng labinglimá ó dalawangpu't limáng piso sangbuwán , na kung magsikain ay talo pa yatà akó , at kung magsigayák ng mahál na damit ay parang daíg pa si kápitáng Luis sa yaman . Hála , sabihin mo sa akin ngayón ang kamahalan ng pagkain , ng damit at ng pamamahay , at ang kauntián ng kaniláng sinásahod ! ... Nálalaman mong walâ kang kita kundi sangsalapî , ¿ anó't gúgugol ka ng piso ? Walâ kang salapi sa Bangko , ¿ anó't dádalhin sa sabong ang pinaghá- hanapan lingó - lingó ? Wala kang almasén ng damit , anó't magbibihis ng mahál at maririkít ? Hindi ba makálilibong hambóg pa ang mahihirap kay sa mayayaman ? ... At kung wa- lâng maipagsusunod sa ganitong kahambugán , sasabihing mali- liit ang upa sa kanilá ng pinápasukan ! ... Halos mapapalakpák si Don Filemón , nang marinig ang ganitong mga winikà ng kasapì , at sa galák ay nasabing : –Iyán , iyán ngâ ang palabasán ninyó ng katwiran , mga taga- " Kapisanan ng Pag - gawâ ! " Ang pagtatalo ay nakurò ni Delfíng lumúlubhâ . Tila ang pagpapakundangan ay dapat na ngâ munang isa isáng tabí . Hindi niyá náakalàng sa pagparoón , ay mapapasuóng sa gayón . Sa isang hagis ng matá sa nangagkákalipon , ay walâng unang nakapanglaw sa loób , kundi ang isá man doo'y wala siyáng kilalang makakáwatas ng kanyang mga kákatwiranin . Dalawáng matandang walâng nakikilalang diyós kundi ang mukhâ ng Salapî : si Morales na walâng pinag - aralan kundi ang pag''timpla'' ng gamót : si Bentus at si Pepito na walâ namang nalálakasán máliban sa pagpilì at pagsusuot ng mahuhusay at pangi- las na damít : ang isa pang binatàng kilalá ni Turíng , nguni't di kilala natin : ang mga taong - batis , dalawang maghahamaká at ilán pang taong nagdating - dátingan , na , nang dî mangaká- paligò , ay nawili na lamang sa pakikinig sa nangagtatalo . Ano- pa't para - parang mga lego kung baga sa lamán ng misál ... Nguni't kahiyâan na itó . Hindi maáarì ang di manangaláng . –Ang takaw sa sabong , sa panginge at iba pang sugál na inyóng sinabi ,–ang sa gayo'y isinagót - sampû ng kapalalùan sa pagkain at pagbibihis ng mga mangagawà , ay dî ko pô pinú- puwing . May pagka - totoó rin ngâ pô . Dapwà't huwag niyong akalaing ang lahát na iya'y ináaring mabuti ng aming Alitun- tunin at Kapisanan . Sa aming mga papulong at pahayagan ang mga hidwâng asal na iya'y inúusig at ipinakikilalang ma- samâ . Danga't dî namán mangyaring mawalâ sa isang walís lamang ng Kapisanan , sapagka't ang nakakasalungat na nami'y ang mga pámunuáng - bayan din : nagbabawal kun turan , bago'y nagpapalayaw . Sa lahát ng malalaking kalayaang nakita ko na itinawíd dito sa atin ng bagong - panahón , ay walâng nagá- ganap na masakit , kundî ang kalayaan sa pagsampalataya at sa pagsusugál . Ang kalabisán ng samâ nitóng hulí , ay pagka't tin útulungan pa ng pagbabawal , pagbabawal na lalòng nagpá- pasabík sa matatakaw sa sugál ... Nğunì , mğa ginoó , tapatín na natin ang sálitâan . Ang mga inisá - isá ninyóng samâ , ay dahon at bunga na lamang ng sawing pamumuhay ng mga mangagawà . Iya'y mga sakít na dî mapabubuti , kundi muna gamutín ang mga ugát na pinag- múmulán . Ang ugát ng lahát na iyán ay ang kanilá ring pagka- marálita . At ang pinaka - patabâ naman ay ang masasamâng halimbawa na sa kanila'y ipinakikita ng Sosyedad . Paanong hindi maipagsasápalarán sa sugál ang isá ó láng pisong naáagaw ng mangagawà sa kanyang bibig , sa siya'y wala nang kaásaasang guminhawa kun sa kaunting sahod lamang mag - áantáy ? Paanong hindi ipagbabakásakaling manalo ang munting puhunan sa sugál , ay nakapag - úudyók sa kanya ang lagím sa dami ng mga pangangailangan ng sariling buhay , ng kanyang pagka - amá sa bahay at ng pagka - taong - bayan , mga kailangang patong - patong at di maiiwasan , nguni't dî namán makayang sapatán ng munting nápapagpaupahán ? Paanong hindi sa guní - guní man lamang ng pananalo ay nánasàin niyáng malunasang bigla ang kasawiang palad , sa pamamagitan ng isáng biglâ ring dating ng kapalaran ? At ano ang hindî ilalagô ng mga bisyong iyán sa gitna ng mga nagsalimbáy nating ugalì, na pagtakpán ang mğa dálitâ ó lungkót ng buhay ng mga dingal ng pagsasayá , ng mga parayà ng limot , sa ang sugál ay ipinalá- lagay na libangan ó pang - aliw ? Tungkol sa pagbibihis ng maringal , ¿ bákit hindi gagawì ng ganito ang mahihirap man , sa hanga ngayo'y kagáwìan pa nating ayos at pananamit ang siyang tingnan sa tao , upang máki- lala kung mapagtitiwalaan 6 hindi at kung mapagpápakun- danganan ? Míminsan ba ba tayong nakakakita riyán ng mga taong lilimá - limahîd na siyáng madalás pagkámalán ng mğa pulés , ó kung magsipasok at magmakaawà man sa mğa págawàan ó sa mğa bahay - kalakal , ay ni dî ibig harapin ng nilá- lapitan , mahanga'y pinagsásalooban pa ng : " Ito'y hampás - lupà , " " ito'y patay - gutom , " " ito'y mukhang magnanakaw , " " ito'y hindi mapagtitiwalaan , " " itó'y dapat sa Bilibid " at ng kung anó - anó pang mga kaupasalàan ? Turan ninyó ngayón , ¿ hindî pô ba pag - uudyók ang mga palagay na ganyán upang ang isáng dukhâng nag - aagaw búhay saan man , ay mapilitan at mágawî na hangan sa kapalaluan ng pagbibihis ? Bagay naman sa pagkain ng masaráp - saráp na aninyo'y alangán sa mga mangagawà , ¿ diyatà't magíging sala ang gayón ay sa siyang kinakailangan ng naúubos niláng lakás sa pag- gawâ ? Ang hakà ninyo'y isa pang nagpapalinaw ng pagka- maramot at pagka - malupit ng salapi . Sa ganáng mámumu- hunan ang pagkain ay dapat isunód sa salapi ng kákain , at dî sa pangangailangan niyang mabuhay at sa pagsasauli ng nawa- walang lakás sa pag - gawâ . Anopa't kun sino ang mga walâng gawa kundi magbilang ng salapî , ay siyang nagkákaín pa ng mabubuting pagkain , at ang mga oras - oras ay hapô at pawisán , ay siya namang napaglilipasán ng gútom , siyáng bagay na lamang magkain ng gúlay . Itó ang pátakarán ng mga himagál ( salario ) sa pag - upa ng maypuhunan sa mangagawà : ang halaga ng upa ang bagayan ng buhay ng mangagawà , at hindi ang ikabubuhay nitó ang bagayan ng upa . Karumal - dumal na kabuhayan ng tao ! ... ckseeuah6picvqmswxctft0j9oyz3qs 0 353019 1036582 2024-05-02T16:46:32Z Nigmont 115517 creating article page wikitext text/x-wiki {{Yakstere teshte article | name = Покойник | author = | authors = Ракица | editor1 = Васильев, Тимофей Васильевич | previous = Месть кортыть агрономтне Рау лангонь голодонть кувалт | next = Кодамо лезэзо кооперациянть налогонь пандомсто | year = 1924 | issue_number = 20 | issue_name = № 20, 15 июля | notes = Якстере теште. Еженедельный орган Мордовской секции при Ц. К. Р. К. П. (б.). — № 20, 15 июля 1924 г. — с. 2 }} {{text-myv}} {{dhr|1.1em}} <pages index="Якстере теште 1924-20 (15 июля).djvu" from=2 to=2 onlysection="s4" /> {{text-myv-end}} mhfsl10xa3zsuprzlw5wzkavye63amk 0 353020 1036583 2024-05-02T16:47:21Z Nigmont 115517 Redirected page to [[Якстере теште/1924/20/Покойник]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Якстере теште/1924/20/Покойник]] [[Category:Эрзянь]] ci8zb7amtkkgj67jmxon4in70lecb2f 0 353021 1036584 2024-05-02T16:57:57Z Nigmont 115517 creating article page wikitext text/x-wiki {{Yakstere teshte article | name = Кодамо лезэзо кооперациянть налогонь пандомсто | author = | authors = В. Шишкин | editor1 = Васильев, Тимофей Васильевич | previous = Покойник | next = Кочкадо тикшенть сюротнень лангсто | year = 1924 | issue_number = 20 | issue_name = № 20, 15 июля | notes = Якстере теште. Еженедельный орган Мордовской секции при Ц. К. Р. К. П. (б.). — № 20, 15 июля 1924 г. — с. 2 }} {{text-myv}} {{dhr|1em}} <pages index="Якстере теште 1924-20 (15 июля).djvu" from=2 to=2 onlysection="s5" /> {{text-myv-end}} {{PD-US-1923-abroad/RU}} b865fn0vdwfpjxdkbknguhsan78yh9g 0 353022 1036585 2024-05-02T16:59:22Z Nigmont 115517 Redirected page to [[Якстере теште/1924/20/Кодамо лезэзо кооперациянть налогонь пандомсто]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Якстере теште/1924/20/Кодамо лезэзо кооперациянть налогонь пандомсто]] [[Category:Эрзянь]] pcicd25v6x7e3gg8au9erm9vygxxfeh 104 353023 1036586 2024-05-02T19:15:17Z Nigmont 115517 /* Proofread */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Nigmont" /></noinclude><section begin="h"/> {|align="center" style="border-collapse:collapse;" | {|style="margin-left:1em; margin-right:auto;" |style="font-size:110%; font-weight:bold; font-style:italic;"|„Весе&nbsp;&nbsp;масторонь&nbsp;&nbsp;пролетарийть,&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;пурнаводо&nbsp;&nbsp;вейс!“ {{rule|height=2px}} |} |colspan="4" style="font-weight:bold; transform:scale(1,1.3); padding-left:9ex;"|Вейке&nbsp;&nbsp;&nbsp;номеронть&nbsp;&nbsp;&nbsp;питнезэ&nbsp;&nbsp;&nbsp;4&nbsp;&nbsp;&nbsp;к. |- |style="text-align:center; font-size:92%; font-weight:bold; padding-right:4ex;"|{{dhr|0.5em}} [[File:Якстере теште 1924-22 1стр изобр1.jpg|570px|center]] Еженедельный орган Мордовской секции при Ц. К. Р. К. П. (б.) |style="border-style:solid; border-width:0 1px 0 1px; width:0.5ex;"| |style="padding-left:2ex; padding-right:2ex;"| {|align="center" style="text-align:center" |style="font-size:150%; font-weight:bold;"|&#x2605; &#x2605; &#x2605; |- |style="font-weight:bold;"|Лиси Московсо колмоце ие. Редакциянь конторась: |- |style="font-size:120%;"|Никольская, 10, комн. 31. |- |style="font-weight:bold;"|Телефон 1-36-72. |- |style="font-size:150%; font-weight:bold;"|&#x2605; &#x2605; &#x2605; |} |style="border-style:solid; border-width:0 1px 0 1px; width:0.5ex;"| |style="padding-left:2ex;"| {|align="center" |colspan="3" style="text-align:center; font-size:150%; font-weight:bold;"|&#x2605; &#x2605; &#x2605; |- |colspan="3" style="text-align:center; font-weight:bold;"|Газетанть питнезэ {{dhr|1em}} |- |style="height:2em; font-size:92%;"|Вейке месецс |style="font-weight:bold;"|15 |style="font-size:92%;"|&nbsp;&nbsp;коп.&nbsp;&nbsp;&nbsp;зол. |- |style="height:2em; font-size:92%;"|Кавто&nbsp;&nbsp;мес. |style="font-weight:bold;"|30 |{{loop|10|&nbsp;}}„ |- |style="height:2em; font-size:92%;"|Колмо&nbsp;&nbsp;мес. |style="font-weight:bold;"|45 |{{loop|10|&nbsp;}}„ |- |style="height:1em; font-size:92%;"|Кото&nbsp;&nbsp;мес. |style="font-weight:bold;"|85 |{{loop|10|&nbsp;}}„ |- |colspan="3" style="text-align:center; font-size:150%; font-weight:bold; height:2em;"|&#x2605; &#x2605; &#x2605; |} |} {{dhr|0.5em}} {|align="center" style="line-height:1.9em; width:100ex;" |colspan="3"|{{rule|height=6px}}{{rule}} |- |style="font-size:144%; height:1.3em; padding-left:2ex;"|№ 22. |style="text-align:center; font-size:144%;"|31 июля 1924 г. |style="text-align:right; font-size:144%; padding-right:2ex;"|№ 22. |- |colspan="3"|{{rule}}{{rule|height=6px}} |- |colspan="3" style="text-align:center; font-size:144%; font-weight:bold; line-height:1.3em;"| Весе масторонь рабочейтне ды сюравидицятнэ ютадо коммуни-<br/>стической Интернационалонь мельга, кона ащи войнань карчо.{{dhr|0.2em}} |- |colspan="3"|{{rule|height=6px}} |} <section end="h"/><section begin="s1"/> {{dhr|1em}} {{noindent}} {|align="center" |style="text-align-last:center; font-size:150%; font-weight:bold; transform:scale(1,1.3); line-height:1em; padding-left:1ex; padding-right:1ex;"|Кемень&nbsp;&nbsp;&nbsp;иеть&nbsp;&nbsp;&nbsp;ютасть се шкасто, кода буржуйтне эзь&nbsp;&nbsp;&nbsp;зепесткис&nbsp;&nbsp;&nbsp;тылкадизь&nbsp;&nbsp;&nbsp;трудица&nbsp;&nbsp;&nbsp;ломатнень покшс&nbsp;&nbsp;&nbsp;туримас. |} </div> {{dhr|1em}} {{noindent}}{{center|'''Весе масторсь кармась сорномо.'''}}</div> Август месецень васенце чистэ топодить кемень иеть, кода мастор ланксо кармасть леднеме ружнясо сюровидиця-сюровидиция ланкс, рабочей—рабочей ланкс. 4 иеть колмо месец маро — ды 26-чи весе масторсь сорнось снарядонь сезнивмадо. Зняро лома верь потясь матушка модазь. Ломать пазонь лемсэ инязоронь кис прясось путсть а пак жаля. Каждой чи капиталось травиль трудиця ломаньсэ трудиця лома ланкс а сонсь ве ёно пеець ланксост. Трудиця ломань асодыль, что сон тури капиталонь кис. Сон аздыль, что капиталонтэ аков товаразо миемс. Аздыль, что капиталось войнасо вешны тарка таварнень. {{noindent}}{{center|'''Большевиктнэ невтизь мезень кис турить ломатнэ.'''}}</div> Но кода анцяк трудиця ломань чаркодс, что сон тури капиталонь кис, сон стясь войнань карчо. Сынь бу ощо туревтевлезь трудиця ломанень, ну минек октябрьской революциясь и весе масторонь рабочейтне те проклятой ломань маштума тевстень путсть пе. 28 инстэ 1919 иесте Антанта (те истямо союз косо Англия, Франция, Италия войнадо мееле грабить Германиясо и лия государстватнесэ, конатнень сынь чавизь) Германия моро серматсть Версальской договор, конань кувалт Германиянь эряви пандомс вельть ламо дань, конасо Германия чечемс яла панды. {{noindent}}{{center|'''Карво латсо маштыльть ломатнесэ.'''}}</div> Мезень леэе тейсь Империалистической войнась? Каждой трудиця ломань мери, что беренде башка мезеяк эзь-тейть. Весе масторонь хозяйстванть разорись. 10,000,000 машсть войнасонть ломать, ды калечасть 30,000,000. Сайсынек Россиянь примеркс: Россиясо войнас салдаткс сайкшнесть 10,000,000 ломать ружия алов. Ломатнесэ прядсть те-ке карвосо чавсть. А пак тонафт саильть и нерькстыльть вицте пуля икелев. Зняро анцяк минек эрьзя-мокшо ютксто пря путсть се войнасонть. Ведь мезекс-как апутылть ломаньсэсть. {{noindent}}{{center|'''Знярс стясь тенек войнась.'''}}</div> Росход васенце читнестэ ульнесь: 8 миллион целковой вечи ланкс, а остатка читне . енов 50 миллионс ве чись стиль. Косто ярмакнесэ саильть? Сюровидиця, рабочейень кетстэ ваткильть. 80% мануфактурань фабрикатнэ работыльть армиянть ланкс, 60% кшнинь—сталень химической промышленностэсь, работыль армия ланкс. Вайнадо мейле инязоронь правительствань долгсо лия государстватненэнь ульнесь колонь кемень ковто миллиардт а весе Россиянь сюпав чизэ ащиль сядо комсь миллиардт. Вана мезе миненек кансь войнась Розоримизь паро меньдяк арась. Ки ощо стуфтызе, кода велева пурнасть армиясь парт крандаст-сивекст весе война лангс: 1,161,800 Россиянь трудицяломать путузь пряст. Зняро сельветь сюровидиця тувсь, зняро сиротат, калекат надасть. Ки ней карми вешеме война? Кияк, буржуйде-башка. {{noindent}}{{center|'''Буржуйтнэ анокстыть тенек од война.'''}}</div> Ней опеть весе свет лангонь буржуйтнэ арцить од войнасо витемс хозяйстванть. Минь тень кувалт трудиця ломать мердяно: „Ощо чавомо прясонок тыненк, дураконь кис, прянок амаксынэк!“ Минек ули Коммунистической интероационалонок, кона ащи минек кис и весемень эйсэ терди од войнань карча. Минь только карматано сестэ туреме, кода минек токасамизизь, кода кармить эцеме С.С.С.Р. ланкс, а истяко киньган ланкс а стятано. Коммунистической интернационалось 5-це конгреснэ (весе мастор лангонь коммунистонь промкс) 5-це июльцтэ серматс манифест, косо веси трудиця ломэтнесе терди стямо войнань корчо. Манифестэсь терди эсненек чтобы минь весе масторлангонь трудиця ломатне ащевеленек коммунистической революциянь и сов.властень кис. Весе государстватнева ком партиятнэ работыть революциянь кис коммунистыэнь кис ащить весэ масторонь трудицятнэ. Европасо 6,000,000 ломать пшактсть коммунистэнь кис. Миненек Россиясо эряви велтьпек ащемс сов. властенть кис. Минек ланкс ваныть ды кемить весе масторонь трудицятнэ ды меснэ ули велтьпек бажить миненек лездамо (помогамо). Коли минек сов. властесть маштсызь, сестэ таго кармить мастор ланксо сезневме снаряд, бомбат, ваятано весе верь потс. <div style="font-size:110%; font-weight:bold;"> Весе масторонь трудицятне стядо войнань карчо! Весе коммунистической Интернационалонь знамянть алов! Весе масторсть лангонь коммунистической революциянть кис! </div> <section end="s1"/><section begin="s2"/> {{noindent}} {|align="center" |style="text-align:center; font-size:220%; transform:scale(1.1,1); line-height:1em; padding-left:1em; padding-right:1em;"|Ки тевенек минек кис карми теимензэ. |} </div> Зняро эрьва таркава эрить эрзят-мокшот, зняро сынст школаст, зняро эрзянь велева коммунистэнь ды комсомолонь ячейкат, ловнума кудот? Теде те шкамс минь парсте а содатанок. Сведениянь кувалт минек тевтне ащить вельть пек берянстэ. Центральной Наркомпросонь бюрось тешкамс а соды парсте зняро ды косо эрьва таркава эрзя-мокшонь велетнева улить школат. Партиянь Центральной комитетэнь секциясь парсте а соды косо улить эрзянь коммунистэнь ячейкат. Минь те шкамс а содатанок зняро весемезэ масторонок лангсо — Россиясо эрить мокшотнэде ды эрзятнэде. Веенст мерить кавто миллион колмо сят тыща, лият кортыть кавто миллион. Центральной статистической управлениясь нефти лия цифра. Савсь аволь умок (ванок [[Якстере теште/1924/21/Советэнь масторга|21-це „Якстере {{errata|Тештень|Тештень“}} номерэнть]]) центрань эрзянь-мокшонь роботниктнэнень молемс ВЦИК‘с эсинек автономеянь теймадо кортамо. Тосо кевкстизь сынст зняро эрьва таркава эрить эрзят-мокшот. Минек ялгатнэнь кедь-алост араселть истят документ, конатнэнь кувалт сынь парсте пшкадевелтьбу. Нейсызь, ЦСУнь сведениятнэ аволь видеть — нефтить эрзятнэде аламо. Сестэ минек работниктнэнь валост кувалт ВЦИК одс вейшсь таркасто сведеният. ВЦИК кучсь запрос Пензенской, Ульяновской ды Нижегородской губисполкомтнэнень — кармавтынзе сынст пурнамо ды кучомо ВЦИК‘с точной сведеният эрзя-мокшонь эрицятнэде. Мейс ЦСУ-нь сведениянзо улысть аволь видеть? Секс, што таркава ламо эрзянь-мокшонь велетне кадовсть овсе апак сермадт. Кодамояк писэрь сведениянь максомсто ваны велесэ эрзятне парсте маштыть кортамо русскс — сермады весе веленть рузонь велекс. Сайсынек примеркс Татреспубликань. Тосо центральной учреждениянь сведениятнэ нефтилть Татреспубликава анцяк кеветешка эрзянь веле. Савсь аволь умок Филатов ялганте (Казанень секциянь секретарь) тев маро ардомо эрзянь велетнень ланга. Сон муйсь сестэ аволь кеветее эрзянь веле, а ведьгемень кавксо велеть. Филатов ялгась кучсь Московс минек секцияс те велетнень списка. Те спикасонть нефтезь кодамо велесэ зняро эрицят, косо улить ячейкат, учильнят, ловнума кудот ды эрьва куракшт. Велть пек паро улевель бу ежели эрьва губерниява минек работниктнэ пурнавольт ды кучоволть дерей Московс эрзя-мокшонь секцияс истят сведеният. Аволь анцяк Татреспубликаве — лия губерниятнева сведениятнэнь маро тевесь ащи истя жо. Секс весе эрзя-мокшонь работниктнэнь весе вийсэ эряви пурнамс минек эрямодонок точной сведеният. Секс ней, те шкане, кода ВЦИК-эсь вейшсь губисполколтнэнь пельде сведеният, таркава эрзятнэнень ды мокшотэнь эряви эстест ваномс, штобу Уисполкомга ды губисполкомсо сведениятнэ улевелть седе точнойть. Минек тевенть эстэденек башка кияк парсте тейманзо а карми. Ваномс ды теемс эряви миньстенек. {{dhr|1em}} {{noindent}} {{right|'''Глухов.'''{{gap|2ex}}}} {{dhr|0.5em}} {{rule|width=18em|height=3px}} </div> {{dhr|1em}} <section end="s2"/><section begin="s3"/> <div style="font-weight:bold; text-indent:2.5em;"> {{noindent}} {|align="center" |style="font-size:360%;"|Лия&nbsp;&nbsp;масторга. |} {{dhr|0.5em}} {|align="center" |style="text-align:center; font-size:144%; transform:scale(1,1.4); line-height:1.1em;"|Польшасо&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;сюровидицят&nbsp;&nbsp;&nbsp;kулыть&nbsp;&nbsp;&nbsp;вачо,&nbsp;&nbsp;&nbsp;рабочей- тнесэ&nbsp;&nbsp;&nbsp;панить&nbsp;&nbsp;&nbsp;фабриkатнестэ. |} </div> {{dhr|0.7em}} Польшасо сюровидицясо помещниктнэ грабить, секс и сюровидняцетнэ стясть польской помещикень—правительстванть карчо. Полициясь весе Польшаванть апак жаля маштыть бунтовиця сюровидицятнесэ ды рабочейтнесэ. Рабочейтнэ бастуют. Арестованнойтнесэ чавить теке кискасо. Польский воейной судс Новогрудкасо, помещикень имениянь пултамонь кис, судясь маштомо кемкавксово иесе сюровидиця. {{dhr|0.7em}} {{noindent}} {|align="center" |style="text-align:center; font-size:144%; transform:scale(1,1.4); line-height:1em;"|Германиясо&nbsp;&nbsp;kом.&nbsp;&nbsp;партиясь&nbsp;&nbsp;чугунkан-kилангонь&nbsp;&nbsp;ра- бочейтнесэ&nbsp;&nbsp;&nbsp;терди&nbsp;&nbsp;&nbsp;забастовкас. |} </div> {{dhr|0.7em}} Франция ды Англия арцить саеме эсь кедезест Германиянь чугункань китнень. Германиясо коммунистнэ чугунка-килангонь рабочейтнесэ тердить тееме забастовка. {{noindent}} {|align="center" |style="text-align:center; font-size:144%; transform:scale(1,1.4); line-height:1.6em;"|Ащить&nbsp;&nbsp;&nbsp;войнань&nbsp;&nbsp;&nbsp;kис. |} </div> Чешской правительствась амери кортамо войнань карчо. Коммунистнэ эрьва кува весемесэ тердить стямо правительстванть арцимань карчо, лиякс мерезь коммунистнэ ялгакс апуты сэнь эсне кона ащи войнань кис. Войнань карчо ащицятнесэ кунтлить ды провожить эснест тюрмас. </div> <section end="s3"/><noinclude>[[Category:Якстере теште, 1924|22 01]]</noinclude> t1z11m161innu5w81vomy4ou2g8qshb 10 353024 1036593 2024-05-03T05:48:08Z Uzume 15698 [[en:Template:Header structure]] wikitext text/x-wiki {{#invoke:Header structure|header_structure}}<noinclude>{{documentation}}</noinclude> a8a025zdxwt7so6774qcce2bicaj2ql 10 353025 1036594 2024-05-03T05:50:32Z Uzume 15698 template cat wikitext text/x-wiki <includeonly> [[Category:မြန်မာဘာသာ တမ်းပလိတ်များ]] </includeonly> 0idk1r28ahll10u43zs8kg54t956u58 828 353026 1036596 2024-05-03T06:15:41Z Uzume 15698 [[en:Module:Internet Archive small links]] Scribunto text/plain require('strict') local p = {} --p stands for package local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local yesno = require('Module:Yesno') local make_style_string = require('Module:Optional style').make_style_string local function IAlink(id, suffix) local add if suffix then add = " " .. suffix else add = "" end return "[https://archive.org/details/" .. (id or "") .. " IA" .. add .. "]" end function p.links(frame) local args = getArgs(frame) -- make links local start = tonumber(args.start) or 1 local prefix = args.prefix or '' local suffix = args.suffix or '' local numbers = yesno(args.numbers or 'yes') local display = args.display local style = make_style_string({['font-size'] = '83%', ['style'] = args.style}) local links = {} for k, id in pairs(args) do if tonumber(k) then if numbers then table.insert(links, IAlink(id, k + start - 1)) else table.insert(links, IAlink(id, args.display)) end end end local link_string = '<span title="Copy of this work at the Internet Archive" ' .. style .. '">' .. prefix .. table.concat(links, ", ") .. suffix .. '</span>' -- tracking cat local cat local page = mw.title.getCurrentTitle() if (page.nsText == 'Template' or page.nsText == 'Module') and page.rootText == 'Internet Archive small links' then cat = '' else cat = '[[Category:Pages linking to scanned works at Internet Archive]]' end return link_string .. cat end return p lqrdicfepbmshuco306eqbozhkmds4c