ვიკიპედია kawiki https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98 MediaWiki 1.43.0-wmf.3 first-letter მედია სპეციალური განხილვა მომხმარებელი მომხმარებლის განხილვა ვიკიპედია ვიკიპედია განხილვა ფაილი ფაილის განხილვა მედიავიკი მედიავიკის განხილვა თარგი თარგის განხილვა დახმარება დახმარების განხილვა კატეგორია კატეგორიის განხილვა პორტალი პორტალი განხილვა TimedText TimedText talk მოდული მოდულის განხილვა 0 1970 4650639 4613217 2024-05-03T11:48:44Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = ქალაქი |ქართული სახელი = დედოფლისწყარო |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |პანორამა = დედოფლისწყაროს ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ეკლესია.jpg |პანორამის სიგანე = |წარწერა = ღვთისმშობლის მიძინების ეკლესია |დროშა = |გერბის სიგანე = |დროშის სიგანე = |lat_dir = N|lat_deg = 41|lat_min = 27|lat_sec = 55 |lon_dir = E|lon_deg = 46|lon_min = 06|lon_sec = 20 |CoordAddon = |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 295 |რეგიონის რუკის ზომა = 295 |რაიონის რუკის ზომა = 295 |რეგიონის ტიპი = მხარე |რეგიონი = კახეთის მხარე |რეგიონი ცხრილში = |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტი |ხელმძღვანელის ტიპი = მერი |მეთაური = |დაარსდა = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = წითელწყარო |სტატუსი-დან = 1963 |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 800 |კლიმატი = |ოფიციალური ენა = |მოსახლეობა = 5940<ref name="აღწერა 2014">{{cite web|url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo|title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|date=ნოემბერი 2014|publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური|accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref> |აღწერის წელი = 2014 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 91,0 %<br />[[სომხები]] 4,1 %<br /> [[რუსები]] 2,8 %<br />[[აზერბაიჯანელები]] 1,1 % |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = +4 |DST = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''დედოფლისწყარო'''<ref>{{სგსოლ|საქართველოს|55}}</ref> (1926-1991 წლებში — ''წითელწყარო'',<ref>{{სგსოლ|საქართველოს სსრ|128}}</ref> მანამდე ''ცარსკიე კოლოდცი'') — ქალაქი ([[1963]] წლიდან) [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ საქართველოში]], [[დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. მდებარეობს [[შირაქის ვაკე]]ზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 800 მ სიმაღლეზე, თბილისი-დედოფლისწყაროს სარკინიგზო ხაზის საბოლოო პუნქტი. [[თბილისი]]დან რკინიგზით 144 კმილომეტრითაა დაშორებული. დედოფლისწაროში ზომიერად ნოტიო სუბტროპიკული ჰავაა, იცის ზომიერად ცივი [[ზამთარი]] და ხანგრძლივი თბილი [[ზაფხული]]. საშუალო წლიური [[ტემპერატურა]] 10,1&nbsp;°C, [[იანვარი|იანვარში]] – 1,5&nbsp;°C, [[ივლისი|ივლისში]] 21,7&nbsp;°C; აბსოლუტური მინიმალური ტემპერატურა -26&nbsp;°C, აბსოლუტურ მაქსიმალური 35&nbsp;°C. ნალექები 650 მმ წელიწადში. ქალაქში არის სოფლის მეურნეობის პროდუქციის გადამამუშავებელი, სამშენებლო და საყოფაცხოვრებო მომსახურეობის საწარმოები, ჯანდაცვის, სკოლამდელი დაწესებულებები, საჯარო სკოლები, კულტურის დაწესებულებები: სახელოვნებო სკოლა, ცენტრალური ბიბლიოთეკა, სპორტის განვითარების ცენტრი, სპორტული კლუბი — „ჩემპიონი“, კულტურისა და დასვენების პარკი, ნ. ფიროსმანის სახელობის სკვერი, სადაც 1982 წელს დაიდგა მხატვრის ძეგლი (მოქანდაკე კ. ბაკურაძე და გ. ქაჯაია, არქიტექტორი ვ. მჭედლიშვილი); მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი, რომელიც დაარსდა 1975 წელს. იგი განთავსებულია XIX საუკუნეში აგებულ შენობაში. მუზეუმში დაცულია 12000-მდე ექსპონატი, მათ შორის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი არტეფაქტები: ეთნოგრაფიული მასალა, სკულპტუტული და გრაფიკული ნაწარმოებები, პლაკატები, ჭედური ხელოვნების ნიმუშები, XX საუკუნის ქართველ მხატვართა ფერწერული ნამუშევრები. [[1985]] წელს ქალაქის შემოსასვლელში აიგო სკულპტუტულ-არქიტექტურული კომპოზიცია, რომელიც მიეძღვნა მეორე მსოფლიო ომში დაღუპულთა ხსოვნას (მოქანდაკე გ. ქურდიანი, არქტიტექტორი ა. ლომიძე). 1995 წელს გაიხსნა მემორიალი „ჯვარცმული საქართველო“ — 1989 წლის 9 აპრილს საქართველოში თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის დაღუპულთა ხსოვნის პატივსაცემად (მოქანდაკე ჟ. კილაძე, თ. კიკნაძე, არქიტექტორი ვ. მჭედლიშვილი). [[2005]] წელს ქალაქში აიგო [[დედოფლისწყაროს ღვთისმშობლის მიძინების საკათედრო ტაძარი|ღვთისმშობლის მიძინების საკათედრო ტაძარი]]. ==ისტორია== „დედოფლის წყარო“ ცნობილია [[XI საუკუნე|XI საუკუნიდან]], როდესაც საქართველოს მეფემ [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებელმა]] აქ სამხედრო პოსტი განათავსა. ლეგენდა ამ ადგილის სახელწოდებას [[თამარ მეფე|თამარ მეფის]] (1184-1207) სახელს უკავშირებს. ლეგენდის თანახმად, თამარის მოლაშქრეებმა აღმოაჩინეს სასმელი წყალი, რომლითაც დღესაც სარგებლობს ქალაქის მოსახლეობა. 1803 წლიდან დედოფლისწყარო, ყარაღაჯთან ერთად, რუსეთის ჯარის კავალერიის დივიზიის შტაბ-ბინა — სამხედრო სადგომი იყო. რუსებმა მას სახელწოდება შეუცვალეს და „ცარსკიე კოლოდცი“ ({{lang-ru|Царские Колодцы}}) უწოდეს. პირვანდელი სახელწოდება — დედოფლისწყარო ქალაქმა 1991 წელს აღიდგინა.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_geo/11701/%D0%94%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BF%D0%BB%D0%B8%D1%81 დედოფლისწყარო — გეოგრაფიული ენციკლოპედია]</ref> აქ XIX საუკუნიდან მოიპოვებდნენ ნავთობს. გერმანელმა სწავლულმა, ბუნებისმეტყველმა ედუარდ აისვალდმა ყურადღება მიაქცია მიწის ზედაპირზე (შირაქის ველის მიმდებარე გორაკები, მდინარე ივრისა და მირზაანის ტბის ნაპირები) გამოჟონილ შავ ლაქებს. 1865 წელს კავკასიის ადგილობრივმა ხელისუფლებამ გერმანელი ძმების ვერნერ, ვალტერ და ოტო სიმენსების ფირმასთან — „სიმენსთან“ თორმეტწლიანი კონცესია დადო შირაქის, ელდარისა და მირზაანის ნავთობის საბადოების დამუშავებაზე, რომელიც 1870-იანი წლების შუა პერიოდამდე მოქმედებდა.<ref>[http://www.oilru.com/or/14/136/ Alexander Anatolyev. THE POWER OF PRODUCTIVE COOPERATION] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221124050547/https://oilru.com/or/14/136/ |date=2022-11-24 }}. Oil of Russia, No. 4, 2003.</ref> დასკვნა მეფისნაცვლის არყოფნის გამო, მის შემცვლელთან გენერალ-ადიუტანთან გრიგოლ ორბელიანთან იყო შეთანხმებული. სიმენსებმა ნავთობის პირველი ჭაბურღილები უფრო ადრე დადგეს დედოფლისწყაროში, ვიდრე ბაქოში და აქვე, პირველად რუსეთის იმპერიაში, ააგეს ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა, სადაც ნავთობის ნარჩენებისაგან ამზადებდნენ ასფალტსაც. დედოფლისწყაროს ნავთობის მარაგზე ყურადღებას ამახვილებდა [[ილია ჭავჭავაძე]]ც. ==დემოგრაფია== 2014 წლის აღწერის მონაცემებით ქალაქში ცხოვრობს 5940 ადამიანი. {| class="wikitable" style="text-align:right" |- ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი |- | [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1989|1989]]<ref name="აღწერა 2002">{{cite web|url=http://geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf|title=საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგბი, ტომი I|date=ნოემბერი 2003|publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური|accessdate=7 დეკემბერი, 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180928055355/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf|archivedate=2018-09-28}}</ref>|| 10 110|| --|| -- |- | [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002" />|| {{კლება}} 7724|| --|| -- |- | [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014" />|| {{კლება}} 5940|| 2726|| 3194 |} ==ღირსშესანიშნაობები== დედოფლისწყაროდან რამდენიმე კილომეტრში მდებარეობს შუა საუკუნეების ციხე-ქალაქი [[ხორნაბუჯი]], რომელიც წყაროებში პირველად იხსენიება [[V საუკუნე]]ში, როდესაც აქ მეფე [[ვახტანგ გორგასალი|ვახტანგ I გორგასალმა]] საეპისკოპოსო კათედრალი დააარსა. იგი საქართველოს ერთ-ერთ უძველეს და ულამაზეს ციხე-ქალაქს წარმოადგენს. თვითონ ციხის მთავარი ციტადელი მიუვალ კლდეზეა გაშენებული, საიდანაც ულამაზესი ხედები იშლება.<ref>[http://novators.ge/pages/dzeglebi.php?id=51#.VHpYyjGsXPo ხორნაბუჯი — ცნობები]{{Dead link|date=იანვარი 2021|bot=InternetArchiveBot }}</ref> ქალაქის ტერიტორიაზე მდებარეობს არაერთი არქიტექტურული და არქოლოგიური ძეგლი<ref>{{სძა|1-1|263-268||არა}}</ref>: *[[დედოფლისწყაროს ღვთისმშობლის მიძინების საკათედრო ტაძარი]] — არქიტექტურული ძეგლი; *[[გოხების სამლოცველო]] — [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] ძეგლი, საკულტო ნაგებობა; *[[დედოფლისწყაროს ეკლესია]] — არქიტექტურული ძეგლი, საკულტო ნაგებობა; *[[დედოფლისწყაროს პირველი ნამოსახლარი]] — [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] ძეგლი; *[[დედოფლისწყაროს მეორე ნამოსახლარი]] — [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] ძეგლი; *[[დედოფლისწყაროს მესამე ნამოსახლარი]] — [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] ძეგლი; *[[დედოფლისწყაროს მეოთხე ნამოსახლარი]] — [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] ძეგლი; *[[ჩამადაანთ გორის ნამოსახლარი]] — [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] ძეგლი; *[[ხორნაბუჯი]] — [[შუა საუკუნეები]]ს ციხე-ქალაქი. ==ლიტერატურა== {{ქსე|11|321||}} {{ქე|2|351|}} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტი}} {{კახეთი}} {{საქართველოს ქალაქები}} [[კატეგორია:კახეთის მხარის ქალაქები]] 3vffbklj1lmp3efh104s95ptjx5psfz 0 2114 4650593 4619340 2024-05-03T08:52:43Z Nikash222 160934 wikitext text/x-wiki {{კალ|{{CURRENTYEAR}}|5}} '''12 მაისი''' — [[გრიგორიანული კალენდარი|გრიგორიანული კალენდრის]] 132-ე დღე (ნაკიან წლებში - 133-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 233 დღე. == დღის მოვლენები == * [[1361]] : პოლონეთში უძველესი [[იაგელონის უნივერსიტეტი]] დაარსდა კრაკოვში. * [[1551]] : [[სან-მარკოსის ეროვნული უნივერსიტეტი]], უძველესი უნივერსიტეტი ამერიკის კონტინენტებზე, დაარსდა [[ლიმა]]ში ([[პერუ]]). * [[1797]] : [[პირველი კოალიცია]]: ნაპოლეონ I-მა ვენეცია დაიპყრო. * [[1881]] : ტუნისი საფრანგეთის პროტექტორატი ხდება. * [[1926]] : პოლონეთში დამყარდა ი. პილსუდსკის რეჟიმი. * [[1937]] : [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანეთის]] მეფემ [[ჯორჯ VI]]-მ და დედოფალმა [[ელისაბედ ბოუზ-ლაიონი|ელისაბედმა]] ჯვარი დაიწერეს. * [[1941]] : გერმანელმა ინჟინერმა [[კონრად ცუზე]]მ [[ბერლინი|ბერლინში]] წარმოადგინა [[Z3]], მსოფლიოს პირველი მოქმედი, პროგრამირებადი, სრულიად ავტომატური [[კომპიუტერი]]. * [[1942]] : [[მეორე მსოფლიო ომი]]: ხარკივის მეორე ბრძოლა - დასავლეთ უკრაინაში საბჭოთა არმიამ იერიშით ხარკივი აიღო, თუმცა გერმანელებმა ისინი ალყაში მოაქციეს და გაანადგურეს. * [[1944]] : საბჭოთა ჯარებმა გაიმარჯვეს ყირიმის ოპერაციაში. * [[1949]] : [[ცივი ომი]] - საბჭოთა კავშირი ხსნის [[ბერლინის ბლოკადა]]ს. * [[1965]] : საბჭოთა ხომალდი ლუნა-5 მთვარეზე დაეშვა. * [[1965]] : დასავლეთ გერმანია და ისრაელი დიპლომატიურ ურთიერთობებს ამყარებენ. * [[1967]] : ინგლისში პინკ ფლოიდი პირველ ქვადროფონულ როკ კონცერტს ატარებს. * [[1997]] : ხელი მოეწერა [[ხასავიურთი|ხასავიურთის]] სამშვიდობო შეთანხმებას [[რუსეთი|რუსეთსა]] და [[ჩეჩნეთი|ჩეჩნეთს]] შორის. * [[1999]] : ქართველი ალპინისტები ავიდნენ [[ევერესტი|ევერესტზე]]. * [[2000]] : თანამედროვე ხელოვნების გალერეა [[ტეიტ მოდერნი]] იხსნება ლონდონში. * [[2002]] : აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტი ჯიმი კარტერი კუბაზე ჩადის ხუთდღიანი ვიზიტით ფიდელ კასტროსთან, რაც პირველი შემთხვევა იყო კასტროს 1959 წლის რევოლუციის შემდეგ. * [[2008]] : [[მიწისძვრა სიჩუანში (2008)|მიწისძვრა]] ([[რიხტერის შკალა|რიხტერის შკალით]] 8.0 მაგნიტუდა) [[სიჩუანი]]ს პროვინციაში, [[ჩინეთი]], რამაც 69,000-ზე მეტი [[ადამიანი]] იმსხვერპლა. * [[2010]] : [[Afriqiyah Airways]]-ის [[რეისი 771 (Afriqiyah Airways)|რეისი 771-ის თვითმფრინავი]] [[ტრიპოლი]]ში ჩამოვარდა; შედეგად 101 მგზავრიდან მხოლოდ ერთი მოზარდი გადარჩა. * [[2013]] : [[გვატემალა|გვატემალის]] ყოფილ [[გვატემალის პრეზიდენტი|პრეზიდენტს]] [[ეფრაინ რიოს მონტი|ეფრაინ რიოს მონტს]] სასამართლომ [[გენოციდი|გენოციდსა]] და კაცობრიობის წინაშე ჩადენილ დანაშაულში ბრალი დასდო. * [[2014]] : [[ინდოეთი]]ს [[ინდოეთის სახალხო პარტია|სახალხო პარტია]] [[ნარენდრა მოდი]]ს ხელმძღვანელობით [[ინდოეთის საპარლამენტო არჩევნები (2014)|არჩევნებში]] იმარჯვებს. * [[2016]] : [[ბრაზილიის სენატი|ბრაზილიის სენატმა]] რესპუბლიკის პრეზიდენტი [[დილმა რუსეფი]] იმპიჩმენტის წესით თანამდებობიდან გადააყენა. პროცესის დასრულებამდე, პრეზიდენტის მოვალეობის შესრულება ვიცე-პრეზიდენტ '''[[მიშელ ტემერი|მიშელ ტემერს]]''' დაევალა. == ამ დღეს დაბადებულნი == * [[1803]] : [[ლიბიხი, იუსტუს]] — გერმანელი ქიმიკოსი. * [[1866]] : [[ლეოპოლდ მანდიჩი]] — [[რომის კათოლიკური ეკლესია|რომის კათოლიკური ეკლესიის]] წმინდანი. * [[1907]] : [[ჰეპბერნი, კათრინ]] — ამერიკელი მსახიობი. * [[1933]] : [[ვოზნესენსკი, ანდრეი]] — რუსი პოეტი. * [[1952]]: [[ნოდარ შოშიტაშვილი]] - ქართველი ისტორიკოსი და ეთნოგრაფი * [[1975]] : [[ჯონა ლომუ]] — ახლ ზელანდიელი რაგბისტი == ამ დღეს გარდაცვლილნი == * [[1884]] : [[სმეტანა, ბედრჟიხ]] — ჩეხი კომპოზიტორი. * [[1894]] : [[ნინოშვილი, ეგნატე]] — ქართველი მწერალი-რევოლუციონერი. * [[1928]] : [[ხუნდაძე, სილოვან]] — ქართველი პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე * [[1962]]: [[აკიტა უძიაკუ]] — იაპონელი მწერალი * [[1986]] : [[ალისია მორეუ დე ხუსტო]] — არგენტინელი ექიმი, პოლიტიკოსი, პაციფისტი და ადამიანის უფლებების დამცველი. (დ.[[1885]]) * [[2002]] : [[პერი კომო]] — ამერიკელი მომღერალი. * [[2014]] : [[ჰ.რ. გიგერი]] — [[შვეიცარიელები|შვეიცარიელი]] მხატვარი, მოქანდაკე და დეკორაციების დიზაინერი (დ. [[1940]]) == დღესასწაულები == * [[მართლმადიდებელი ეკლესია]] აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს: ** '''[[ანდრია პირველწოდებული]]''' ** '''[[300 ლაზი მოწამე]]''' ** [[ცხრა კვიზიკელი მოწამე]]: თეოგნიდი, რუთე, ანტიპატრო, თეოსტიქე, არტემი, მაგნე, თეოდორიტე, თავმასი და ფილიმონი ** [[მემნონ საკვირველთმოქმედი]] ** [[დიოდორე და როდოპიანე]] * აგრეთვე: ** [[მედდების მსოფლიო დღე]] - დაწესებულია [[ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია|ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის]] მიერ. == იხილეთ აგრეთვე == '''სხვა თვეები''' * {{თვეები}} [[კატეგორია:დღეები|0512]] jinbzmv58d47xtznuisppa9pdkhujez 4650625 4650593 2024-05-03T11:28:46Z გიო ოქრო 84301 ([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]]) wikitext text/x-wiki {{კალ|{{CURRENTYEAR}}|5}} '''12 მაისი''' — [[გრიგორიანული კალენდარი|გრიგორიანული კალენდრის]] 132-ე დღე (ნაკიან წლებში - 133-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 233 დღე. == დღის მოვლენები == * [[1361]] : პოლონეთში უძველესი [[იაგელონის უნივერსიტეტი]] დაარსდა კრაკოვში. * [[1551]] : [[სან-მარკოსის ეროვნული უნივერსიტეტი]], უძველესი უნივერსიტეტი ამერიკის კონტინენტებზე, დაარსდა [[ლიმა]]ში ([[პერუ]]). * [[1797]] : [[პირველი კოალიცია]]: ნაპოლეონ I-მა ვენეცია დაიპყრო. * [[1881]] : ტუნისი საფრანგეთის პროტექტორატი ხდება. * [[1926]] : პოლონეთში დამყარდა ი. პილსუდსკის რეჟიმი. * [[1937]] : [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანეთის]] მეფემ [[ჯორჯ VI]]-მ და დედოფალმა [[ელისაბედ ბოუზ-ლაიონი|ელისაბედმა]] ჯვარი დაიწერეს. * [[1941]] : გერმანელმა ინჟინერმა [[კონრად ცუზე]]მ [[ბერლინი|ბერლინში]] წარმოადგინა [[Z3]], მსოფლიოს პირველი მოქმედი, პროგრამირებადი, სრულიად ავტომატური [[კომპიუტერი]]. * [[1942]] : [[მეორე მსოფლიო ომი]]: ხარკივის მეორე ბრძოლა - დასავლეთ უკრაინაში საბჭოთა არმიამ იერიშით ხარკივი აიღო, თუმცა გერმანელებმა ისინი ალყაში მოაქციეს და გაანადგურეს. * [[1944]] : საბჭოთა ჯარებმა გაიმარჯვეს ყირიმის ოპერაციაში. * [[1949]] : [[ცივი ომი]] - საბჭოთა კავშირი ხსნის [[ბერლინის ბლოკადა]]ს. * [[1965]] : საბჭოთა ხომალდი ლუნა-5 მთვარეზე დაეშვა. * [[1965]] : დასავლეთ გერმანია და ისრაელი დიპლომატიურ ურთიერთობებს ამყარებენ. * [[1967]] : ინგლისში პინკ ფლოიდი პირველ ქვადროფონულ როკ კონცერტს ატარებს. * [[1997]] : ხელი მოეწერა [[ხასავიურთი|ხასავიურთის]] სამშვიდობო შეთანხმებას [[რუსეთი|რუსეთსა]] და [[ჩეჩნეთი|ჩეჩნეთს]] შორის. * [[1999]] : ქართველი ალპინისტები ავიდნენ [[ევერესტი|ევერესტზე]]. * [[2000]] : თანამედროვე ხელოვნების გალერეა [[ტეიტ მოდერნი]] იხსნება ლონდონში. * [[2002]] : აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტი ჯიმი კარტერი კუბაზე ჩადის ხუთდღიანი ვიზიტით ფიდელ კასტროსთან, რაც პირველი შემთხვევა იყო კასტროს 1959 წლის რევოლუციის შემდეგ. * [[2008]] : [[მიწისძვრა სიჩუანში (2008)|მიწისძვრა]] ([[რიხტერის შკალა|რიხტერის შკალით]] 8.0 მაგნიტუდა) [[სიჩუანი]]ს პროვინციაში, [[ჩინეთი]], რამაც 69,000-ზე მეტი [[ადამიანი]] იმსხვერპლა. * [[2010]] : [[Afriqiyah Airways]]-ის [[რეისი 771 (Afriqiyah Airways)|რეისი 771-ის თვითმფრინავი]] [[ტრიპოლი]]ში ჩამოვარდა; შედეგად 101 მგზავრიდან მხოლოდ ერთი მოზარდი გადარჩა. * [[2013]] : [[გვატემალა|გვატემალის]] ყოფილ [[გვატემალის პრეზიდენტი|პრეზიდენტს]] [[ეფრაინ რიოს მონტი|ეფრაინ რიოს მონტს]] სასამართლომ [[გენოციდი|გენოციდსა]] და კაცობრიობის წინაშე ჩადენილ დანაშაულში ბრალი დასდო. * [[2014]] : [[ინდოეთი]]ს [[ინდოეთის სახალხო პარტია|სახალხო პარტია]] [[ნარენდრა მოდი]]ს ხელმძღვანელობით [[ინდოეთის საპარლამენტო არჩევნები (2014)|არჩევნებში]] იმარჯვებს. * [[2016]] : [[ბრაზილიის სენატი|ბრაზილიის სენატმა]] რესპუბლიკის პრეზიდენტი [[დილმა რუსეფი]] იმპიჩმენტის წესით თანამდებობიდან გადააყენა. პროცესის დასრულებამდე, პრეზიდენტის მოვალეობის შესრულება ვიცე-პრეზიდენტ '''[[მიშელ ტემერი|მიშელ ტემერს]]''' დაევალა. == ამ დღეს დაბადებულნი == * [[1803]] : [[ლიბიხი, იუსტუს]] — გერმანელი ქიმიკოსი. * [[1866]] : [[ლეოპოლდ მანდიჩი]] — [[რომის კათოლიკური ეკლესია|რომის კათოლიკური ეკლესიის]] წმინდანი. * [[1907]] : [[ჰეპბერნი, კათრინ]] — ამერიკელი მსახიობი. * [[1933]] : [[ვოზნესენსკი, ანდრეი]] — რუსი პოეტი. * [[1952]]: [[ნოდარ შოშიტაშვილი]] — ქართველი ისტორიკოსი და ეთნოგრაფი * [[1975]] : [[ჯონა ლომუ]] — ახლ ზელანდიელი რაგბისტი == ამ დღეს გარდაცვლილნი == * [[1884]] : [[სმეტანა, ბედრჟიხ]] — ჩეხი კომპოზიტორი. * [[1894]] : [[ნინოშვილი, ეგნატე]] — ქართველი მწერალი-რევოლუციონერი. * [[1928]] : [[ხუნდაძე, სილოვან]] — ქართველი პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე * [[1962]]: [[აკიტა უძიაკუ]] — იაპონელი მწერალი * [[1986]] : [[ალისია მორეუ დე ხუსტო]] — არგენტინელი ექიმი, პოლიტიკოსი, პაციფისტი და ადამიანის უფლებების დამცველი. (დ.[[1885]]) * [[2002]] : [[პერი კომო]] — ამერიკელი მომღერალი. * [[2014]] : [[ჰ.რ. გიგერი]] — [[შვეიცარიელები|შვეიცარიელი]] მხატვარი, მოქანდაკე და დეკორაციების დიზაინერი (დ. [[1940]]) == დღესასწაულები == * [[მართლმადიდებელი ეკლესია]] აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს: ** '''[[ანდრია პირველწოდებული]]''' ** '''[[300 ლაზი მოწამე]]''' ** [[ცხრა კვიზიკელი მოწამე]]: თეოგნიდი, რუთე, ანტიპატრო, თეოსტიქე, არტემი, მაგნე, თეოდორიტე, თავმასი და ფილიმონი ** [[მემნონ საკვირველთმოქმედი]] ** [[დიოდორე და როდოპიანე]] * აგრეთვე: ** [[მედდების მსოფლიო დღე]] - დაწესებულია [[ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია|ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის]] მიერ. == იხილეთ აგრეთვე == '''სხვა თვეები''' * {{თვეები}} [[კატეგორია:დღეები|0512]] ftypsdsjvchxafsrq7pzkjj84s81m3n 0 2787 4650432 4577066 2024-05-02T17:58:44Z ჭა 160684 wikitext text/x-wiki {{ორი სხვა მნიშვნელობა|ისტორიული კუთხის|ასევე|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა||აჭარა (მრავალმნიშვნელოვანი)|}} {{ინფოდაფა საქართველოს კუთხე |სახელი = აჭარა |სურათი = |სურათის სიგანე = |სურათის წარწერა = [[მცირე კავკასიონი]] |რუკა = Historical Adjara in modern international borders of Georgia.svg |რუკის სიგანე = |რუკის წარწერა = |კუთხის ცენტრი = [[ქედა]] და [[ხულო]] |ქვეყანა = [[საქართველო]] |რეგიონი = |მუნიციპალიტეტი = |ფართობი = 1873,4 |მოსახლეობა = |title= |publisher= |accessdate= |სიმჭიდროვე = |ეროვნება = [[ქართველები]] |რელიგია = |ვებგვერდი = |რეგიონის რუკა = Meskheti map of VIII-X centuries (ka).svg |რეგიონის რუკის სიგანე = |რეგიონის რუკის წარწერა = აჭარა მესხეთის დანაყოფში }} '''აჭარა''' — [[საქართველო]]ს ისტორიულ-ეთმოგრაფიული მხარე, მდებარე [[აჭარისწყალი|მდინარე აჭარისწყლის]] ხეობაში. ==ეტიმოლოგია== სახელწოდება აჭარა [[VII საუკუნე|VII]] საუკუნიდან გვხვდება. ვარაუდობენ, რომ იგი უკავშირდება გეოგრაფიულ სახელს — აჭი. შესაძლოა, რომ ორივე ეს სახელწოდება უკავშირდება „[[ჭანები|ჭანს]]“ და ნიშნავს „საჭანოს“. ==მხარის აღწერა== [[ვახუშტი ბატონიშვილი]] თავის „გეოგრაფიულ აღწერაში“ აჭარას აღწერს შემდეგნაირად: {{ციტატა|ხოლო ჭოროხს მოერთვის აჭარის წყალი აღმოსავლეთიდამ, და გამოსდის ზარზმა-აჭარას შორის მთასა, აღმოსავლეთიდამ დასავლეთად. ამ წყლის კიდეზედ, ამ ჴეობის საშუალს, არს მცირე ქალაქის მსგავსი დაბა, ქედა. მოსახლენი არიან ვაჭარნი. ხოლო მოერთვიან ამ აჭარის მდინარეს, გურიის მთიდამ და აჭარას და ლიგანისჴევის შორისის მთებიდამ, ჴევნი და მათ ზედა არიან დაბნები შენნი. არამედ მზღვრის: აღმოსავლით მთა აჭარასა და ზარზმას შორისი, და გარდავალს მას ზედა გზა სამცხეს; სამჴრით — მთა აჭარასა და ლიგანისჴევს შორისი; დასავლით — მდინარე ჭოროხი; ჩრდილოთ — მთა გურიასა და აჭარას შორისი, სადა გარდავლენან გზანი გურიას. და არს აჭარის ჴეობა ვენახოვან ხილიანი, მოსავლიანი, თჳნიერ ბრინჯ-ბანბისა, ყოვლითა მარცვლითა, არს ტყიანი, კლდიანი, იწრო, ჴრამოვან-ღრატოიანი. მთანი ტყიან-ნადირიანი, კაცნი ჴელოვანნი ხის მუშაკობითა. აქ აკეთებენ ყველს: ერთი იქმნების {{comment|ი|(10)}}, {{comment|იე|(15)}} და {{comment|კ|(20)}} ლიტრა, არაოდესვე წახდების, არცა დაობდების, რაჟამს გნებავს, შემგბარი კეთილ-სახმარ არს.|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} ხოლო თედო სახოკია კი წერს შემდეგს: {{ციტატა|აწინდელი [[ახალციხის მაზრა|ახალციხის მაზრის]] დასავლეთით და გურიის, ანუ [[ოზურგეთის მაზრა|ოზურგეთის მაზრის]], სამხრეთით, [[აჭარისწყალი|აჭარის-წყლის]] ხეობაში მდებარეობს ღრანტოვანი და ხევიან-კლდიანი კუთხე საქართველოსი — აჭარა.|[[თედო სახოკია]]}} აჭარა როგორც მდინარე [[ჭოროხი]]ს აუზის განუყოფელი ნაწილი, [[მესხეთი|მესხეთში]] შედიოდა. ისტორიულ წყაროებში მოხსენიებულია როგორც აჭარის ქვეყანა, აჭარის ჴევი ან ხეობა. იგი ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა]] (რომლის ცენტრი ძველად [[დიდაჭარა]] იყო, შემდეგ — [[ხიხანი]], მოგვიანებით — [[ხულო]]) და ქვემო აჭარა (ცენტრი [[ქედა]]). აჭარის ცენტრალურ ნაწილს შუახევი ერქვა. {{ციტატა|აჭარა, ანუ აწინდელი [[ბათუმის ოლქი]]ს ერთი ნაწილი, მდებარეობს გურიის სამხრეთით. მისი საზღვრებია: აღმოსავლეთით — [[არსიანის ქედი|არსიანის მთა]], რომელიც [[კასპიის ზღვა|კასპიისა]] და [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] მდინარეებს ჰყოფს ერთმანეთისაგან. გარდა ამისა, არსიანი მთაა საზღვარი აჭარისა და ახალციხის მაზრისა; ჩრდილოეთით — [[მესხეთის ქედი|აჭარის ქედი]], რომელიც არსიანის მთის გაგრძელებას შეადგენს და რომელიც გურია აჭარას ერთმანეთისაგან საზღვრავს; სამხრეთით — [[შავშეთის ქედი]], ისიც არსიანის მთის შტოა და ჰყოფს აჭარისწყალს და მის შტოებს იმ მდინარეებისაგან, რომელნიც ერთვიან მდინარე [[ჭოროხი|ჭოროხს]] მარჯვნით. ხოლო, დასავლეთ აჭარა თავდება სოფელ [[კიბე (ხელვაჩაურის რაიონი)|კიბესთან]], ერთი კილომეტრის მოშორებით იმ ადგილიდან, სადაც მდ. აჭარისწყალი მდ. ჭოროხს ერთვის.|[[თედო სახოკია]]}} [[ფაილი:Пятиверстная карта кавказского края, D7 (Г7) -1883.jpg|მინი|აჭარა 1883 წლის [[კავკასიის მხარის ხუთვერსიანი რუკა|კავკასიის მხარის ხუთვერსიან რუკაზე]]]] ===ზემო აჭარა=== ზემო აჭარის მმართველებად ითვლებოდნენ ჯერ ერისთავთ-ერისთავი [[აბუსერისძენი]], ბოლოს კი სანჯაყ-ბეგი [[ხიმშიაშვილები]]. ===ქვემო აჭარა=== ქვემო აჭარის სანჯაყ-ბეგებად ითვლებოდნენ [[აბაშიძეები]]. {| class="wikitable sortable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! [[ერთვერსიანი რუკა]] (1914-15) !! თედო სახოკია (1897)<ref>დასახ. ნაშრომი, გვ. 207-208</ref> !! დღეს |- | კიბე | კიბე | [[კიბე (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|კიბე]] |- | {{lang-ru|Пост Аджарис-цкали}} | — | [[აჭარისწყალი (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|აჭარისწყალი]] |- | კაპნის-თავი | კაპნისთავი | [[კაპნისთავი]] |- | ჭინკაძე | ჭინკაძე | [[ჭინკაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ჭინკაძეები]] |- | დოლოგანი | — | — |- | ზუნდაგა | ზუნდალა | [[ზუნდაგი]] |- | ბაბუჩ-ოღლი | — | — |- | მაღლაკონი | მაღლაკონი | [[მაღლაკონი]] |- | ჭალახმელა | ჭალახმელა | [[ჭალახმელა]] |- | უჩხითი | უჩხითი | [[უჩხითი]] |- | ქვედა მილისი | ნამლისი | [[ნამლისევი]] |- | ზედა მილისი | მილისი | [[მილისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მილისი]] |- | კოსოსოფელი | — | [[ქოსოფელი]] |- | ქვედა-ბზუბზო | ბზუბზუ | [[ქვედა ბზუბზუ]] |- | ზედა-ბზუბზო<br />შოთიძე-გოგაძე | შოთიძე-გოგაძე | [[ზედა ბზუბზუ]] |- | დერე-ხოხნა | დერე-ხოხნა | [[კოლოტაური]] |- | ორთა-ხოხნა | ორთა-ხოხნა | — |- | დუეთი | — | — |- | საღორეთი | საღორეთი | [[პირველი მაისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|პირველი მაისი]] |- | მახუნცეთი-სუპლა | ქვედა-მახუნცეთი | [[ქვედა მახუნცეთი]] |- | მახუნცეთი-ულია | ზედა-მახუნცეთი | [[ზედა მახუნცეთი]] |- | ცხემლო | ცხემლა | [[ცხემნა]] |- | კორომხეთი | კორომხეთი | [[კორომხეთი]] |- | ძენუ მანი | ძენიამანი | [[ძენწმანი]] |- | ორცვა | ორცვა | [[ორცვა]] |- | კაკა-ოღლი | კაკა-ოღლი | [[არსენაული]] |- | სამზიარ-შავაბური | სამზიარ-შავაბური | [[შევაბური]] |- | აჯაშპირი | — | — |- | კუჭულა | — | [[კუჭულა]] |- | გოგნიძეები | — | [[გოგინიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გოგინიძეები]] |- | ალიკ-ოღლი | ალი-ოღლი | [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბერი]] |- | ასამბაძე | — | — |- | მეძიბნა | მეძიბნა | [[მეძიბნა]] |- | მერისი | მერისი | [[მერისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მერისი]] |- | ჭალათი | — | [[ჭალა (შუახევის მუნიციპალიტეტი)|ჭალა]] |- | — | — | [[გარეტყე]] |- | ნამონასტრევი | — | [[ნამონასტრევი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ნამონასტრევი]] |- | — | — | [[ქვედა აგარა]] |- | აგარა | აგარა | [[ზედა აგარა]] |- | ზენდიდი | ზენდიდი | [[ზენდიდი]] |- | გულები | გულები | [[გულები]] |- | ქედა | ქედა | [[ქედა]] |- | — | — | [[ხუნკუდა]] |- | აკუცა | აკუწა | [[აქუცა]] |- | ზესოფელი | ზესოფელი | [[ზესოფელი]] |- | ვაიო | ვაიო | [[ვაიო]] |- | ზვარი | ზვარე | [[ზვარე (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ზვარე]] |- | კვაშტა | კვაშტა | [[კვაშტა]] |- | ტიბეთა | — | [[ტიბეთა]] |- | ვაჯანისი | — | [[ვარჯანისი]] |- | სოცხარია | — | — |- | — | — | [[სასადილოყელი]] |- | წონიარისი | წონიარისი | [[წონიარისი]] |- | კანტაური | კანტაური | [[კანტაური]] |- | აბუკეთი | აბუქეთა | [[აბუქეთა]] |- | ცხმორისი | ცხმორისი | [[ცხმორისი]] |- | კოკოტაური | კოკოტაური | [[კოკოტაური]] |- | ახო | ახო | [[ახო]] |- | გეგელიძე | გოგელიძე | [[გეგელიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გეგელიძეები]] |- | ბალაძე | — | [[ბალაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ბალაძეები]] |- | გორგიული | — | — |- | მუსიაშვილები | — | [[მოსიაშვილები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მოსიაშვილები]] |- | დანდალო | დანდალო | [[დანდალო]] |} ==ისტორია== {{მთავარი|აჭარის ისტორია}} აჭარა ისტორიულად [[საქართველო]]ს ერთ-ერთი უძველესი კუთხეა, რომელიც გეოგრაფიულად [[ზემო ქართლი]]ს, კერძოდ, [[მესხეთი]]ს ნაწილს შეადგენდა. აჭარა როგორც საქართველოს ერთ-ერთი უძველესი ისტორიული მხარე გვხვდება XI საუკუნის წყაროში, კერძოდ [[ლეონტი მროველი]]ს თხზულებაში, [[ფარნავაზ I|ფარნავაზ მეფის]] მიერ (ძვ.წ. IV-III სს.), ქვეყნის საერისთავოებად დაყოფისა და ერისთავების განწესების შესახებ ცნობაში: {{ციტატა|მეექუსე გაგზავნა ოძრხის ერისთავი, და მისცა ტაშისკარითგან ვიდრე არსიანთამდის, ნოსტის თავითგან ზღუამდის, რომელი არს სამცხე და აჭარა|ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.24}} საეკლესიო ისტორია მიიჩნევს, რომ საქართველოში [[ქრისტიანობა]] შემოვიდა და გავრცელდა აჭარის მხრიდან, კერძოდ [[დიდაჭარა|დიდაჭარიდან]]. იგი [[სამცხე]]სთან და საქართველოს სხვა ისტორიულ კუთხეებთან ერთად ქრისტიანობაზე მოაქცია [[ანდრია პირველწოდებული|ანდრია პირველწოდებულმა]]. ამის შესახებ მასალებს იძლევა [[ევსევი კესარიელი]] (IV ს.). შემდეგ XI საუკუნეში, ამ საკითხს შეეხნენ მთაწმინდელები, რომელთაც გადმოგვცეს მოციქულების განვლილი გზა, რაც აისახა „ქართლის ცხოვრების“ ჩანართებში. ანდრია პირველწოდებულმა საქართველოში კერძოდ აჭარაში რამდენიმეჯერ იმოგზაურა, როგორც მარტო ასევე სხვა მოციქულებთან ერთად. აღსანიშნავია, რომ გადმოცემის თანახმად [[ქრისტე]]ს მე-12 მოციქული [[მატათა]] [[გონიოს ციხე|გონიოში]] განისვენებს. ანდრია მოციქულის მიერ იქნა დაარსებული პირველი ეკლესია დიდაჭარაში. {{ციტატა|...შევიდა ქუეყანასა ქართლისასა, რომელსა დიდაჭარა ეწოდების, და იწყო ქადაგებად სახარებისა“ |ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.39}} [[ვახტანგ I გორგასალი|ვახტანგ გორგასლის]] დროს აჭარა სავარაუდოდ იგივე ტერიტორიულ საზღვრებშია მოქცეული, როგორც VIII საუკუნეში მაშინ, როდესაც იგი [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] სამფლობელოს „[[ქართველთა სამეფო]]ს“ შემადგენლობაში იყო. [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიელი]] მწერლები მაგალითად [[კონსტანტინე პორფიროგენეტი]] (X ს.) მას იცნობს აჭარის სახელით, რომელიც აჭარას Αδραρἃ-თი იხსენიებს წერს, რომ აჭარა იყო ერთი იმ ოთხ საპრეფექტოთაგანი (ბერიაზახი, კარნატი, კუელი და თვით აჭარა), რომელნიც შეადგენდნენ [[სუმბატ კურაპალატი]]ს სამფლობელოს<ref>К. Ган, «Извѣстiя древнихъ греческихъ и римскихъ писателей о Кавказѣ». Часть II, გვ. 2.</ref>. [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] მეორე ნახევრიდან, ზემო ქართლი და ჭანეთი ჯაყელების ხელში გადავიდა. XI საუკუნის მეორე ნახევრიდან აჭარა [[ერთიანი საქართველო|ერთიანი ფეოდალური საქართველოს]] შემადგენელი ნაწილია. ამ პერიოდში ზემო აჭარა [[კლარჯეთი|კლარჯეთთან]] ერთად [[აბუსერისძენი|აბუსერიძეთა]] საერისთავოში შედიოდა და მნიშვნელოვან კულტურულ-საგანმანათლებლო და პოლიტიკურ ცენტრს წარმოადგენდა. XIII საუკუნის შუა წლებიდან აჭარა მის მეზობლად არსებული [[სამცხე-საათაბაგო]]ს სამთავროს ერთ-ერთ საერისთავოს წარმოადგენს, მაგრამ XV საუკუნის შუა [[ყვარყვარე II ჯაყელი|ყვარყვარე II ჯაყელმა]] აჭარა გადასცა [[გურიის სამთავრო|გურიის]] მთავარს, რომელიც ეხმარებოდა, ერთიანი საქართველოს ბოლო მეფესთან, [[გიორგი VIII]]-სთან ბრძოლაში. ბრძოლა [[1465]] წელს გაიმართა. [[ყვარყვარე II|ყვარყვარე ათაბაგსა]] და [[გიორგი VIII|გიორგი მეფეს]] შორის. ყვარყვარემ შველა და დახმარება სთხოვა [[კახაბერ II გურიელი|კახაბერ გურიელს]], რის სანაცვლოდაც საჩუქრად მისცა აჭარა და ჭანეთი. {{ციტატა|ამისთვისცა მისცა ყვარყვარემ აჭარა და რომელნიმე ჭანეთის ადგილნი გურიელ კახბერს, რათა მწე ექმნას ერისთავთა ზედა სამცხისა და კლარჯეთისათა. ხოლო გურიელმა კახაბერ სიხარულით მიიღო ქვეყანანი...|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} XVI საუკუნის დასაწყისში მზეჭაბუკ ათაბაგმა აჭარა გურიელს წაართვა, მაგრამ 1535 წლიდან ეს მხარე კვლავ [[გურიელები|გურიელის]] ხელში გადავიდა. გვიანფეოდალურ ხანაში აჭარა ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა|ზემო (მაღალმთიანი) აჭარა]] და ქვემო (ზღვისპირა) აჭარა, მის ცენტრალურ ნაწილს კი [[შუახევი]] წარმოადგენდა. XVI საუკუნის შუა წლებში [[ოსმალეთის იმპერია]]მ სხვა ქართულ ტერიტორიებთან ერთად აჭარაც დაიპყო. აქ ზემო და ქვემო აჭარის სანჯაყები დააარსეს და ახალციხის (ჩილდირის) ვილაიეთს შეუერთეს. აჭარელმა ფეოდალებმა ოსმალეთის სუზერენობა აღიარეს.<ref>''შაშიკაძე ზ''. „ორი მნიშვნელოვანი დოკუმენტი XVI საუკუნის აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 151-152 — ბსუ კრებული ტ III ბათუმი 2002</ref> თავდაპირველად აჭარა [[სპერი]]ს მმართველებს ემორჩილებოდა, 1563 წელს ადგილობრივი ფეოდალების მიერ ისლამის მიღების შემდეგ კი დამოუკიდებელ სანჯაყად ჩამოყალიბდა. XVII-XVIII საუკუნეებში აჭარა ადმინისტრაციულად შედიოდა ხან ისპირის სანჯაყში, ხან ჩილდირის, ყარსის თუ გურჯისტანის ვილაიეთში. აჭარის გლეხობა ინარჩუნებდა ქრისტიანობას. ქრისტიანობა აჭარაში XVIII საუკუნის მიწურულამდე შემორჩა. ოსმალეთის ბატონყმობის ხანაში ზემო აჭარის [[სანჯაყ-ბეი|სანჯაყ-ბეგები]] იყვნენ [[ხიმშიაშვილები]], რომლებიც გარეგნულად [[სულთანი|სულთნის]] მორჩილები იყვნენ, თუმცა გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ინარჩუნებდნენ [[ავტონომიური რესპუბლიკა|ავტონომიას]] და ფაქტობრივად დამოუკიდებლად განაგებდნენ მათზე დაქვემდებარებულ მხარეს. აჭარაში ოსმალეთის მმართველობა ნომინალური იყო: მოსახლეობა არ იხდიდა ოსმალურ გადასახადებს, არ გადიოდა რეგულარულ სამხედრო სამსახურს, მხოლოდ ომის დროს გამოჰყავდათ მოლაშქრეები, შენარჩუნებული იყო მიწათმფლობელობის ძველი ქართული ფორმები. ===ახალი ისტორია=== 1828-1829 წლებში აჭარა ოსმალეთ-რუსეთის ომის პოლიგონად იქცა. ომის დროს აჭარას შეაფარა თავი [[აჰმედ-ფაშა (ხიმშიაშვილი)|აჰმედ-ფაშა ხიმშიაშვილმამ]]. 1829 წლის თებერვალში ხიმშიაშვილმა მოიკრიბა ძალები და ახალციხეს შეუტია, მაგრამ მას სათანადო დახმარება ვერ აღმოუჩინა აბდი-ბეგმა და ახმედმა კვლავ აჭარაში დაიხია უკან.<ref>''ახვლედიანი ხ''. „ნარკვევები აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 47-56 — ბათუმი 1944 წ.</ref>რუსეთს განზრახული ჰქონდა აჭარის დალაშქრვაც, მაგრამ ზამთრის კლიმატისა და რთული რელიეფის გამო თავი შეიკავა. ამან საშუალება მისცა ხიმშიაშვილს მოლაპარაკებები გაემართა ბებუთოვთან. მოლაპარაკებები შედიოდა რუსეთის ინტერესებშიც, რადგან ის უომრად მიიღებდა აჭარას. ხიმშიაშვილი თანახმა იყო ფაშისა და გენერლის ტიტულისა და აჭარის მმართველობის შენარჩუნების სანაცვლოდ მიეღო რუსეთის ქვეშევრდომობა, მაგრამ მოლაპარაკებები მაინც გაჭიანურდა. 1829 წლის 27 ივნისს რუსეთმა აიღო არზრუმი. გენერალი ბებუთოვი სომხეთის ოლქის უფროსად გადაიყვანეს, მის ნაცვლად კი დანიშნეს ბარონი ოსტენ-საკენი, რომელსაც ხიმშიაშვილი არ ენდობოდა. ოსტენ-საკენმა ხიმშიაშვილს მისცა ოთხი დღის ვადა, რათა თავად, ან მისი შვილი გამოცხადებულიყვნენ რუსეთის ბანაკში და მიეღოთ ქვეშევრდომობა. ხიმშიაშვილმა არ მიიღო ეს პირობა და ოსტენ-საკენი 12 აგვისტოს შევიდა ზემო აჭარაში სამი ქვეითი ბატალიონით, 2700 ხიშტით, კაზაკთა პოლკით, სამი სამთო და ოთქი მცირე ქვემეხით. ასე მივიდა [[ხულო]]მდე. ოსტენ-საკენი წინააღმდეგობას შეხვდა, ამიტომ იძულებული გახდა დიდი დანაკლისით უკან გაბრუნებულიყო 28 აგვისტოს.<ref>''ტივაძე გ.'' „ოსმალეთის დერვიშობა და გლეხთა აჯანყებანი XVI საუკუნეში“ გვ. 88 — თბილისი, 1946</ref> საქართველოს მთავარმმართებელმა [[ივანე პასკევიჩი|გენერალმა პასკევიჩმა]] გენერალ გესეს დაავალა, აეღო [[ბათუმი]]. გესემ დაიწყო მოლაპარაკებების გამართვა ადგილობრივ ბეგებთან. ოსმალეთის ხელისუფლებამ იცოდა რა, რომ ადგილობრივი ბეგები რუსეთისადმი სიმპათიით იყვნენ განწყობილნი, იქ გაგზავნა რვა ათასი ასკერი ტუსჩიოღლის მეთაურობით, რომელმაც დაარწმუნა ადგილობრივი ბეგები, რომ მართალია, ოსმალეთი ახლა ომს აგებდა, მაგრამ მთელი [[ევროპა]] ოსმალეთს უჭერდა მხარს და მალე ყველაფერი შეიცვლებოდა. 1829 წლის 4 აგვისტოს რუსეთის ჯარი ორი მიმართულებით დაიძრა ბათუმისკენ: ერთი [[შეკვეთილი]]დან [[ქობულეთი]]სკენ პოლკოვნიკ პატოვსკის ხელმძღვანელობით და და მეორე [[ოზურგეთი]]დან [[მუხაესტატე]]ს გავლით გესეს ხელმძღვანელობით. მუხაესტატესთან გამაგრებული ოსმალები გესემ პირწმინდად დაამარცხა. ქობულეთში გამაგრებულმა ოსმალებმა უკან დაიხიეს და ციხისძირის პოზიციებიც მიატოვეს. ქობულეთიდან ზღვით გაიქცა [[სოფიო|სოფიო გურიელი]]. გესემ არ გამოიყენა ხელსაყრელი მომენტი, ბათუმზე შეტევის ნაცვლად [[კინტრიში|კინტრიშზე]] გამაგრდა და კვლავ დაიწყო მოლაპარაკებები. ამან საშუალება მისცა ოსმალებს ხელახლა გაემაგრებინათ ციხისძირი. 17 სექტემბერს გესემ იერიში მიიტანა ციხისძირზე, მაგრამ დაკარგა ცოცხალი ძალის ორი მესამედი. ეს ამ ომში კავკასიის ფრონტზე რუსების ყველაზე დიდი მარცხი იყო. გესე იძულებულ ხდებოდა დაეთმო უკვე დაკავებული ტერიტორიები, მაგრამ ამასობაში მოუსწრო ადრიანოპოლის ზავმა. რუსეთმა ამიერკავკასიაში მიიღო [[ანაპა]], [[ფოთი]], [[ახალციხე]] და [[ახალქალაქი]]. ოსმალეთს დარჩა ომის დროს რუსეთის მიერ დაკავებული [[ყარსი]], [[არტაანი]], [[ბაიაზეთი]]. საზღვარმა კავკასიაში რუსეთისა და ოსმალეთის იმპერიებს შორის გაიარა მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქზე]]. <ref>''ხაჭაპურიძე გ.'', „გურიის აჯანყება 1841 წელს“, 1931 წ.</ref>საზღვარის ჩოლოქზე გავლება მხოლოდ ტექნიკურმა ლაფსუსმა გამოიწვია. საზავო ხელშეკრულების შედგენისას, რუსეთმა მოითხოვა და ოსმალეთმა დაუთმო მას გურიის მთელი ტერიტორია ჭოროხამდე, მაგრამ ხელშეკრულებისა და საზავო რუკის შედგენის დროს, მდინარეთა სახელწოდების აღრევის გამო, საზღვარი გაავლეს არა მდინარე ჭოროხთან, არამედ მდინარე ჩოლოქთან. შეცდომა შეამჩნიეს ხელმოწერისა და დამტკიცების შემდეგ, მაგრამ უკვე გვიან იყო ამ საკითხის ხელახლა აღძვრა.<ref>''ნოზაძე ვ.'' „საქართველოს აღდგენისათვის ბრძოლა მესხეთის გამო“, გვ. 8 — თბილისი, 1989</ref><ref>[http://foreigners-georgia.blogspot.com/2017/01/edward-backhouse-eastwick-journal-of_13.html Edward Backhouse Eastwick, Journal of a Diplomate's Three Years' Residence in Persia (1864) - Part 1]</ref> აჭარის მოსახლეობა ოსმალეთის ბატონობის ხანაში გამაჰმადიანდა, მაგრამ არ გათურქებულა და შემოინახა [[ქართული ენა]], ქართული გვარები და ქართული იდენტობა. ეს იმით უნდა აიხსნას, რომ აჭარაში, განსხვავებით მესხეთისაგან, ისლამი მოგვიანებით და ზედაპირულად გავრცელდა. 1834 წლიდან ოსმალებმა აჭარა [[ლაზისტანის სანჯაყი|ლაზისტანის სანჯაყს]] დაუქვემდებარეს.<ref>{{cite web|author=რუსლან ბარამიძე|url=https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|title=„ისტორიული პროცესების გავლენა მუსლიმ თემზე აჭარაში“|accessdate=2021-01-22|publisher=|date=2019-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210128095457/https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|archivedate=2021-01-28}}</ref> [[1878]] წელს [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)|რუსეთ-ოსმალეთს]] შორის დადებული საზავო ხელშეკრულების საფუძველზე აჭარა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში შევიდა. ახლად შემოერთებული აჭარა ადმინისტრაციულად [[ბათუმის ოკრუგი]]ს სახით გამოიყო. [[1883]] წელს [[ბათუმი]]სა და [[ართვინის ოკრუგი|ართვინის ოკრუგები]] გაერთიანდა და ბათუმის ოლქი შეადგინა, რომელიც ადმინისტრაციულად [[ქუთაისის გუბერნია]]ს დაექვემდებარა. [[დიმიტრი ბაქრაძე]] 1874 წელს აღნიშნავდა, რომ ადგილობრივ მოსახლეობას ჰქონდა შემონახული მეხსიერება ქრისტიანობის შესახებ, ახსოვდათ ქრისტიანული დღესასწაულები და მისდევდნენ ზოგიერთ ტრადიციას, მაგ. სააღდგომოდ კვერცხის შეღებვას. ტაძარი შემორჩენილი იყო მხოლოდ სოფელ სხალთაში, ხოლო ხულოს ეკლესია ხიმშიაშვილებს დაუნგრევიათ. ბაქრაძის ცნობით აჭარლები თავს გურჯებად მოიხსენიებდნენ. 1886 წელს რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ შედგენილ საოჯახო სიებში აჭარლები და შავშელები ჩაწერილნი არიან, როგორც ქართველი მაჰმადიანები. <ref>''[[დიმიტრი ბაქრაძე]]'', „არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში“, გვ. 49 — ბათუმი, „საბჭოთა აჭარა“, 1987</ref> აჭარის კუთვნილების საკითხი არაერთხელ წამოიჭრა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] დაშლის შემდეგაც, [[1918]] წლის [[3 მარტი|3 მარტს]] [[ბრესტ-ლიტოვსკის ზავი|ბრესტ-ლიტოვსკის საზავო ხელშეკრულების]] შედეგად ოსმალეთმა მიიღო ბათუმის ოლქი, [[ყარსის ოლქი]] და [[არტაანის ოკრუგი]], რამდენიმე დღეში ქ. [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონში]] დაიწყო [[ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა|ამიერკავკასიის კომისარიატისა]] და ოსმალეთის დელეგაციათა მოლაპარაკებები, რომლის მიზანიც იყო ბათუმის, ყარსისა და არტაანის ოლქების სახელმწიფოებრივი კუთვნილების საკითხის გარკვევა, მხარეები ვერ შეთანხმდნენ და მოლაპარაკება შეწყდა. ოსმალეთმა შეტევები განაახლა, ქართულმა მხარემ ოსმალეთის ჯარების შეჩერება მხოლოდ მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქთან]] შეძლო. [[1918]] წლის [[4 ივნისი|4 ივნისს]] ქ. ბათუმში საქართველოსა და ოსმალეთს შორის დაიდო ხელშეკრულება, რომლის ძალითაც აღსდგა რუსეთ-ოსმალეთის [[1877]]-[[1878]] წლების ომამდე არსებული საზღვრები. ე.ი. ოსმალეთს დარჩა საქართველოს ისტორიული ტერიტორიის დიდი ნაწილი. მოგვიანებით [[1918]] წლის ოქტომბერში, მას შემდეგ რაც ოსმალეთი [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]] დამარცხდა და იძულებული გახდა ხელი მოეწერა [[მუდროსის დროებითი ზავი|მუდროსის ზავზე]] (ფაქტობრივად კაპიტულაციაზე) საქართველოსა და ოსმალეთს შორის გაფორმებულმა ხელშეკრულებამ ძალა დაკარგა. მას შემდეგ რაც [[საბჭოთა რუსეთი|საბჭოთა რუსეთმა]] დაიპყრო [[ამიერკავკასია]] და კვლავ დაუმეზობლდა თურქეთს დღის წესრიგში დადგა სამხრეთ კავკასიაში რუსეთ-ოსმალეთის სახელმწიფო საზღვრების დადგენა. [[1921]] წლის [[16 მარტი]]ს მოსკოვის რუსეთ-ოსმალეთის ხელშეკრულებით, დადგინდა ოსმალეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთი საზღვარი. ხელშეკრულებაში აღინიშნა, რომ ოსმალეთის საზღვარი ჩრდილო-აღმოსავლეთით იწყებოდა შავი ზღვის სანაპიროზე მდებარე სოფელ სარფთან, შემდეგ მიუყვებოდა ქედისმთას, შავშეთსა და კინნი-დაღის მთების წყალგამყოფ, არტაანის და ყარსის სანჯაყების ჩრდილოეთ ადმინისტრაციულ საზღვარს, მდინარეების არპა-ჩაისა და არაქსის ხეობებს. ამრიგად საბჭოთა რუსეთმა [[თურქეთი|თურქეთს]] დაუთმო საქართველოს ისტორიული ტერიტორია: [[ართვინი]]ს, [[არტაანი]]ს და [[ყარსი]]ს ოკრუგები. საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ [[საქართველოს რევკომი]]ს [[1921]] წლის [[16 ივლისი]]ს დეკრეტით აჭარა თანამედროვე საზღვრებით [[აჭარის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|ავტონომიურ საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკად]] გამოცხადდა. საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომ აჭარის ა/რ-მ შეინარჩუნა პოლიტიკური სტატუსი. აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში შედის ექვსი მუნიციპალიტეტი: [[ხელვაჩაური]]ს, [[ქობულეთი]]ს, [[ქედი]]ს, [[შუახევი]]სა და [[ხულო]]ს, ავტონომიური რესპუბლიკის ადმინისტრაციული ცენტრია — ქ. [[ბათუმი]]. ==გზები== [[1897]] წელს როდესაც თედო სახოკიამ აჭარაში იმოგზაურა, აღწერა აჭარაში შემავალი გზები: {{ციტატა|აჭარა შემოსასვლელი გზები აქვს შემდეგი მხრიდან: ერთი — ბათუმის მხრიდან, ეგრეთ წოდებული ბათუმ-ახალციხის შარა-გზით, მეორე — ამავე გზით ახალციხიდან (ყანლის მთაზეა გადმოსასვლელი); გურიიდან სამი გზა შემოდის: ბჟუჯის-წყლის ხეობით თაგინურზე (2918 მ.), აჭარის-წყლის ხეობითა და ბახვის-წყლის ხეობით ბადიშზე. ამ სამში ბადიშის გზა ყველასა სჯობია. შავშეთიდან სამი მხრივ შემოდის გზა: ერთია, მთა კორდა (2640 მ.), მეორე — ხევა (3073 მ.) და მესამე — ყვირილა.|[[თედო სახოკია]]}} ==აჭარული სახლი== ზემო აჭარისათვის დამახასიათებელია ჯარგვლისებური ხის სახლები, ან, როგორც აქ ეძახიან '''კონღები'''. კონღა იგივე საზაფხულო სოფელია. სოფლის შესასვლელში განმარტოებით დგას ხის დაბალი, მხარნახევრის სიმაღლე, ჯარგვალი, ორ-თვლიანი, რომელიც წარმოადგენდა სოფლის სასტუმროს. სასტუმროს ერთი თვალი ადამიანისთვის იყო, რომლის შიგნით აქეთ-იქით ფართო, მაგრამ ძალზე დაბალი (ერთი მტკაველი სიმაღლე) ტახტები იყო შეკრული, ხოლო შუაში მიწურზე ცეცხლი ენთო. მეორე თვალი-კი ცხენის დასაბმელად იყო მიდგმული. აჭარული სახლი ორსართულიანია. ზედა სართულში ცხოვრობს ჯალაბი, ქვედაში — თავლა და ბოსელია ერთად. გარედან სახლს სიგრძე და სიგანე 4 მხარი აქვს. ფანჯრები იხურება დარაბებით. ზედა სართული სამ განყოფლებიანია. ერთი რომელიც ამავდროულად სასტუმროცაა, საჯალაბო იმავდროულად სამზარეულოცაა. აქეთ-იქით დაბალი, მტკაველ-ნახევარის სიმაღლე ტახტებია მიკრული, განივრები, ცარიელი და ძალზედ შავი. ტახტებს შუა ქვედა სართულის ჭერზედ მიწა აყრია და კერა არის გამართული: ზემოდან საკიდელა ჰკიდია რკინისა, რომელზედაც საჭიროების დროს ქვაბებს კიდებდნენ. საჯალაბოში ქალია ბატონი, მამაკაცს შიგ შესვლა ეკრძალება. აქ ამზადებდა ქალი საჭმელს, აკეთებდა საოჯახო ხელსაქმეს და აქვე იძინებდა. საჯალაბოდან დაბალ კარშია გასასვლელი და შევდივართ მესამე განყოფილებაში — სარძევეში. ეს ოთახი მარტო რძისათვის არის მიჩენილი და სარძევეც მაგიტომ დაერქვა. რძის ჭურჭელი ნაძვის მასალის იყო. ესენია: # გვარდა — ნაძვის თხელ ყავრისაგან აკეთებდნენ მრგვლად, იყენებდნენ კარაქის საზიდად, ცხენს აქეთ-იქედან დაჰკიდებდნენ. # საწველელი — წააგავს გვარდას. # ხელგობი — თელისაა, მაგარი, შიგ ყაიმაღი დგას კარაქის ამოღებამდე. # ვარია — მაწვნის სადღვებელი, წააგავს ქართლურს, ხის მრგვალი ძელია ამოშიგნული რომელიც თოკებით არის დაკიდული და როცა მაწონს ჩაასხამენ, აქეთ-იქით აქანებენ. სარძევის იატაკი ერთ ადგილას გამოჭრილია, რომელზეც მიდგმული ჰქონდა საცალფეხო კიბე, ერთი ძელისა (როგორც მეგრული ტკვა). აქედან ჩადიან ქვედა სართულში ბოსელში, სადაც საქონელია დაბმული. ==სოფლის მეურნეობა== ===ხვნა-თესვა=== ===მესაქონლეობა=== ===მებაღეობა=== ===მევენახეობა=== ===მეფუტკრეობა=== [[მეფუტკრეობა]] აქ სოფლის მეურნეობის ერთ ერთი დარგია. მართალია ის ისევე არაა განვითარებული, როგორც მესაქონლეობა მაგრამ მოსახლეობა მაინც ინარჩუნებს მას. [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] შუა ხანებამდე აჭარაში იყენებდნენ, [[გურია]]-[[სამეგრელო]]ში არსებული სკების მსგავს: მეტრი-მეტრანახევარი სიგრძის ხის ძელი შუაზე იყო გაპობილი. ორივე ნაწილს გული ამოღრუტნული ჰქონდა. ეს ორი გულამოღებული ნახევარბოძი შეერთებულია. ქვეშიდან დასაჭერად თავსა და ბოლოში კაპიანი სარები ერჭოთ ხეზე დასაკიდებლად. სახლის გარდა ასეთი სკები ტყეშიც იდგმევა. მეფუტკრეობას განსაკუთრებით მისდევენ მაღალმთიან აჭარაში. თედო სახოკიამ აღწერა მაშინდელი მეფუტკრეობა: {{ციტატა|მთელს აჭარაში ას-ოც კომლამდე იქნება სკების პატრონი. განსაკუთრებით ბევრი ჰყავთ ზემო-აჭარის ორ საზოგადოებაში: [[ფუშრუკაული]]სა და [[ინწკირვეთი]]საში. ჰყოლიათ სულ 900 სკა (ზემო-აჭარაში — 360 და ქვემოში — 540). გამოუღიათ თაფლი — 820 (ზემოში — 360, ქვემოში — 460) ფუთი და სანთელი — 400 (ზემოში — 180, ქვემოში — 220) ფუთი. ერტი ფუთი სანთელი იყიდებოდა — 16 მანეთად, ხოლო თაფლი — 3 მანეთად. თაფლს უმეტეს შემთხვევაში არა ჰყიდიან, უფრო ოჯახში ხარჯავენ.|[[თედო სახოკია]]}} ===მეთევზეობა=== ==მოსახლეობა== {{მთავარი|აჭარლები}} აჭარის მოსახლეობის უდიდეს ნაწილს ყოველთვის წარმოაგდენდნენ ეთნიკურად ქართველი მოსახლეობა — აჭარლები. სხვადასხვა დროს აჭარაში ცხოვრობდა [[სომეხი]] და [[ბერძენი]] მცირერიცხოვანი მოსახლეობაც, რომელთა ძირითადი საქმიანობა ვაჭრობა წარმოადგენდა. {{ციტატა|ხულოში, ჯამეს ცოტა მოშორებით ათიოდ დუქანია ხისა, პატარები, საწვრილმანოები, საყასბო, სამჭედური. ვაჭრები ბერძნები და სომხებია.|[[თედო სახოკია]]}} [[1897]] წლისათვის აჭარისა და შავშეთის საზღვარზე, სარიჩარაის მთებში ცხოვრობდა რამდენიმე ასეული კომლი ლტოლვილი ქურთი. ==რელიგია== საუკუნეების მანძილზე აჭარაში სარწმუნოება იმის და მიხედვით იცვლებოდა, თუ ვის გავლენის ქვეშ ექცეოდა აღნიშნული რეგიონი. აჭარლები, როგორც ქართლის სხვა კუთხე მისდევდა მრავალღმერთიანობას. I საუკუნეში ქრისტეს მოციქულების მიერ ქრისტიანობის ქადაგებიდან ის ნელ ნელა გადადიოდა ქრისტიანობის რჯულზე. წმინდა ნინოს დროს, როდესაც ქრისტიანობა სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადდა აჭარა ქრისტიანობის ერთ ერთ კერად იქცა. მასში დაარსდა საეპისკოპოსოები და აშენდა არაერთი ეკლესია. მოგვიანებით ოსმალური იმპერიის მიერ რეგიონის ხელში ჩაგდებიდან, აჭარაში ფეხი მოიკიდა მუსულმანურმა სარწმუნოებამ. ვითარება შეიცვალა მას შემდეგ რაც რეგიონი რუსეთის იმპერიის გავლენის ქვეშ მოექცა. მიუხედავად იმისა რომ რუსეთის იმპერიაში არ იდევნებოდა მუსულმანობა, ხელი ეწყობოდა ქრისტიანობის გავრცელებას. საბჭოთა პერიოდში, ათეიზმის გვრცელებასთან ერთად ხალხში მცირედ ანთებული ნაკვერჩხალი კიდევ უფრო შემცირდა. რეგიონი ითვლებოდა სასაზღვრო ტერიტორიად და იქ მისვლა მოსვლა გართულებული იყო. საბჭოთა წყობის დანგრევის შემდეგ ვითარება რელიგიის აღმსარებლობის თავისუფელბის კუთხით შეიცვალა. ქრისტიანულ მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ დაიბრუნა თავისი საკულტო ნაგებობები, მუსულმანებმა ააშენეს ჯამეები თავიანთი მრევლისათვის. ასევე გააქტიურდნენ სხვა როგორც ტრადიციული ისე არატრადიციული რელიგიის მიმდევრები. ==ისტორიული ძეგლები== ===ეკლესიები=== ===მეჩეთები=== ===ციხე-კოშკები=== [[ხირხათის ციხე]], [[ბეგოშვილების ციხე]], [[ცივასულას ციხე]], [[საღორეთის ციხე]], [[გულების ციხე]], ზესოფლის ციხე<ref>[http://www.nplg.gov.ge/publishers/monument/index.php?do=view&id=2193 ზესოფლის ციხე]</ref>, [[ტაკიძეების (დანდალოს) ციხე]], [[კავიანის ციხე]], [[ჭვანის (ტაკიძეების) ციხე]], [[ოქროპილურის ყალაბოინი]], [[მთისუბნის ციხე]], [[ნიგაზეულის ციხე-გალავანი]]. ===სასახლეები=== ===ქვისთაღოვანი ხიდები=== {{მთავარი|ქვისთაღოვანი ხიდი}} [[1897]] წელს თედო სახოკიამ შემდეგი ხიდები დააფიქსირა აჭარაში, ესენია: '''ზემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | განახლების (ყადიოღლები)ს ხიდი | | |- | [[შანთაძეების ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[ურხოს ხიდი]] | | |- | [[ფურტიოს ხიდი]] | {{coord|41|39|16.17|N|42|15|48.64|E|scale=2000|}} | [[Image:Purtio bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} '''ქვემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | [[მახუნცეთის ხიდი]] | {{coord|41|34|15.70|N|41|51|36.59|E|scale=2000|}} | | [[Image:Queen Tamar's bridge near Makhuntseti (G.N. 2011).jpg|100x100px]] |- | [[ცხმორისის ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[დანდალოს ხიდი]] | {{coord|41|38|48.94|N|42|06|27.28|E|scale=2000|}} | [[Image:Dandalo bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} [[წყალდიდობა აჭარაში (1895)|1895 წლის წყალდიდობის]] შედეგად დაინგრა [[შანთიძეების ხიდი|შანთიძეების]], [[მახუნცეთის ხიდი|მახუნცეთისა]] და [[ცხმორისის ხიდი|ცხმორისის]] ხიდები, ხოლო [[ყადიოღლების ხიდი]] დაზიანდა. ==ლიტერატურა== {{მინიდაფა |პორტალი = |ვიქსიკონი = აჭარა |ვიკიწიგნები = |ვიკიციტატა = |ვიკიწყარო = |ვიკისახეობები = |ვიკისიახლეები = |ვიკისაწყობი = Category:აჭარა |მეტავიკი = }} * ი. სიხარულიძე, „აჭარის მატერიალური კულტურის ძეგლები“, თბ., 1962 * თ. სახოკია, „მოგზაურობანი“, თბ., 1985 * ვ. ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1904, ტფ., გვ. 225 *''გოგოლიშვილი ო.'' „რუსეთ-ოსმალეთის 1828-1829 წლების ომი და აჭარა“, „ახალი და უახლესი ისტორიის საკითხები“ N18 2016 წ. გვ. 174-181 —თბილისი, „უნივერსალი“ 2016 წ. ISSN 1512-3154 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გეოგრაფიული მდებარეობა |ცენტრი = აჭარა |ჩრდილოეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-აღმოსავლეთი = |აღმოსავლეთი = [[სამცხე]] |სამხრეთ-აღმოსავლეთი = |სამხრეთი = [[ლიგანი]] და [[შავშეთი]] |სამხრეთ-დასავლეთი = |დასავლეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-დასავლეთი = }} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:აჭარა| ]] f74lsgfc8e29g079ozdtolkgjn8a2fp 4650433 4650432 2024-05-02T17:58:59Z ჭა 160684 wikitext text/x-wiki {{ორი სხვა მნიშვნელობა|ისტორიული კუთხის|ასევე|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა||აჭარა (მრავალმნიშვნელოვანი)|}} {{ინფოდაფა საქართველოს კუთხე |სახელი = აჭარა |სურათი = |სურათის სიგანე = |სურათის წარწერა = [[მცირე კავკასიონი]] |რუკა = Historical Adjara in modern international borders of Georgia.svg |რუკის სიგანე = |რუკის წარწერა = |კუთხის ცენტრი = [[ქედა]] და [[ხულო]] |ქვეყანა = [[საქართველო]] |რეგიონი = |მუნიციპალიტეტი = |ფართობი = 1873,4 |მოსახლეობა = |title= |publisher= |accessdate= |სიმჭიდროვე = |ეროვნება = [[ქართველები]] |რელიგია = |ვებგვერდი = |რეგიონის რუკა = Meskheti map of VIII-X centuries (ka).svg |რეგიონის რუკის სიგანე = |რეგიონის რუკის წარწერა = აჭარა მესხეთის დანაყოფში }} '''აჭარა''' — [[საქართველო]]ს ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მხარე, მდებარე [[აჭარისწყალი|მდინარე აჭარისწყლის]] ხეობაში. ==ეტიმოლოგია== სახელწოდება აჭარა [[VII საუკუნე|VII]] საუკუნიდან გვხვდება. ვარაუდობენ, რომ იგი უკავშირდება გეოგრაფიულ სახელს — აჭი. შესაძლოა, რომ ორივე ეს სახელწოდება უკავშირდება „[[ჭანები|ჭანს]]“ და ნიშნავს „საჭანოს“. ==მხარის აღწერა== [[ვახუშტი ბატონიშვილი]] თავის „გეოგრაფიულ აღწერაში“ აჭარას აღწერს შემდეგნაირად: {{ციტატა|ხოლო ჭოროხს მოერთვის აჭარის წყალი აღმოსავლეთიდამ, და გამოსდის ზარზმა-აჭარას შორის მთასა, აღმოსავლეთიდამ დასავლეთად. ამ წყლის კიდეზედ, ამ ჴეობის საშუალს, არს მცირე ქალაქის მსგავსი დაბა, ქედა. მოსახლენი არიან ვაჭარნი. ხოლო მოერთვიან ამ აჭარის მდინარეს, გურიის მთიდამ და აჭარას და ლიგანისჴევის შორისის მთებიდამ, ჴევნი და მათ ზედა არიან დაბნები შენნი. არამედ მზღვრის: აღმოსავლით მთა აჭარასა და ზარზმას შორისი, და გარდავალს მას ზედა გზა სამცხეს; სამჴრით — მთა აჭარასა და ლიგანისჴევს შორისი; დასავლით — მდინარე ჭოროხი; ჩრდილოთ — მთა გურიასა და აჭარას შორისი, სადა გარდავლენან გზანი გურიას. და არს აჭარის ჴეობა ვენახოვან ხილიანი, მოსავლიანი, თჳნიერ ბრინჯ-ბანბისა, ყოვლითა მარცვლითა, არს ტყიანი, კლდიანი, იწრო, ჴრამოვან-ღრატოიანი. მთანი ტყიან-ნადირიანი, კაცნი ჴელოვანნი ხის მუშაკობითა. აქ აკეთებენ ყველს: ერთი იქმნების {{comment|ი|(10)}}, {{comment|იე|(15)}} და {{comment|კ|(20)}} ლიტრა, არაოდესვე წახდების, არცა დაობდების, რაჟამს გნებავს, შემგბარი კეთილ-სახმარ არს.|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} ხოლო თედო სახოკია კი წერს შემდეგს: {{ციტატა|აწინდელი [[ახალციხის მაზრა|ახალციხის მაზრის]] დასავლეთით და გურიის, ანუ [[ოზურგეთის მაზრა|ოზურგეთის მაზრის]], სამხრეთით, [[აჭარისწყალი|აჭარის-წყლის]] ხეობაში მდებარეობს ღრანტოვანი და ხევიან-კლდიანი კუთხე საქართველოსი — აჭარა.|[[თედო სახოკია]]}} აჭარა როგორც მდინარე [[ჭოროხი]]ს აუზის განუყოფელი ნაწილი, [[მესხეთი|მესხეთში]] შედიოდა. ისტორიულ წყაროებში მოხსენიებულია როგორც აჭარის ქვეყანა, აჭარის ჴევი ან ხეობა. იგი ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა]] (რომლის ცენტრი ძველად [[დიდაჭარა]] იყო, შემდეგ — [[ხიხანი]], მოგვიანებით — [[ხულო]]) და ქვემო აჭარა (ცენტრი [[ქედა]]). აჭარის ცენტრალურ ნაწილს შუახევი ერქვა. {{ციტატა|აჭარა, ანუ აწინდელი [[ბათუმის ოლქი]]ს ერთი ნაწილი, მდებარეობს გურიის სამხრეთით. მისი საზღვრებია: აღმოსავლეთით — [[არსიანის ქედი|არსიანის მთა]], რომელიც [[კასპიის ზღვა|კასპიისა]] და [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] მდინარეებს ჰყოფს ერთმანეთისაგან. გარდა ამისა, არსიანი მთაა საზღვარი აჭარისა და ახალციხის მაზრისა; ჩრდილოეთით — [[მესხეთის ქედი|აჭარის ქედი]], რომელიც არსიანის მთის გაგრძელებას შეადგენს და რომელიც გურია აჭარას ერთმანეთისაგან საზღვრავს; სამხრეთით — [[შავშეთის ქედი]], ისიც არსიანის მთის შტოა და ჰყოფს აჭარისწყალს და მის შტოებს იმ მდინარეებისაგან, რომელნიც ერთვიან მდინარე [[ჭოროხი|ჭოროხს]] მარჯვნით. ხოლო, დასავლეთ აჭარა თავდება სოფელ [[კიბე (ხელვაჩაურის რაიონი)|კიბესთან]], ერთი კილომეტრის მოშორებით იმ ადგილიდან, სადაც მდ. აჭარისწყალი მდ. ჭოროხს ერთვის.|[[თედო სახოკია]]}} [[ფაილი:Пятиверстная карта кавказского края, D7 (Г7) -1883.jpg|მინი|აჭარა 1883 წლის [[კავკასიის მხარის ხუთვერსიანი რუკა|კავკასიის მხარის ხუთვერსიან რუკაზე]]]] ===ზემო აჭარა=== ზემო აჭარის მმართველებად ითვლებოდნენ ჯერ ერისთავთ-ერისთავი [[აბუსერისძენი]], ბოლოს კი სანჯაყ-ბეგი [[ხიმშიაშვილები]]. ===ქვემო აჭარა=== ქვემო აჭარის სანჯაყ-ბეგებად ითვლებოდნენ [[აბაშიძეები]]. {| class="wikitable sortable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! [[ერთვერსიანი რუკა]] (1914-15) !! თედო სახოკია (1897)<ref>დასახ. ნაშრომი, გვ. 207-208</ref> !! დღეს |- | კიბე | კიბე | [[კიბე (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|კიბე]] |- | {{lang-ru|Пост Аджарис-цкали}} | — | [[აჭარისწყალი (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|აჭარისწყალი]] |- | კაპნის-თავი | კაპნისთავი | [[კაპნისთავი]] |- | ჭინკაძე | ჭინკაძე | [[ჭინკაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ჭინკაძეები]] |- | დოლოგანი | — | — |- | ზუნდაგა | ზუნდალა | [[ზუნდაგი]] |- | ბაბუჩ-ოღლი | — | — |- | მაღლაკონი | მაღლაკონი | [[მაღლაკონი]] |- | ჭალახმელა | ჭალახმელა | [[ჭალახმელა]] |- | უჩხითი | უჩხითი | [[უჩხითი]] |- | ქვედა მილისი | ნამლისი | [[ნამლისევი]] |- | ზედა მილისი | მილისი | [[მილისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მილისი]] |- | კოსოსოფელი | — | [[ქოსოფელი]] |- | ქვედა-ბზუბზო | ბზუბზუ | [[ქვედა ბზუბზუ]] |- | ზედა-ბზუბზო<br />შოთიძე-გოგაძე | შოთიძე-გოგაძე | [[ზედა ბზუბზუ]] |- | დერე-ხოხნა | დერე-ხოხნა | [[კოლოტაური]] |- | ორთა-ხოხნა | ორთა-ხოხნა | — |- | დუეთი | — | — |- | საღორეთი | საღორეთი | [[პირველი მაისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|პირველი მაისი]] |- | მახუნცეთი-სუპლა | ქვედა-მახუნცეთი | [[ქვედა მახუნცეთი]] |- | მახუნცეთი-ულია | ზედა-მახუნცეთი | [[ზედა მახუნცეთი]] |- | ცხემლო | ცხემლა | [[ცხემნა]] |- | კორომხეთი | კორომხეთი | [[კორომხეთი]] |- | ძენუ მანი | ძენიამანი | [[ძენწმანი]] |- | ორცვა | ორცვა | [[ორცვა]] |- | კაკა-ოღლი | კაკა-ოღლი | [[არსენაული]] |- | სამზიარ-შავაბური | სამზიარ-შავაბური | [[შევაბური]] |- | აჯაშპირი | — | — |- | კუჭულა | — | [[კუჭულა]] |- | გოგნიძეები | — | [[გოგინიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გოგინიძეები]] |- | ალიკ-ოღლი | ალი-ოღლი | [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბერი]] |- | ასამბაძე | — | — |- | მეძიბნა | მეძიბნა | [[მეძიბნა]] |- | მერისი | მერისი | [[მერისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მერისი]] |- | ჭალათი | — | [[ჭალა (შუახევის მუნიციპალიტეტი)|ჭალა]] |- | — | — | [[გარეტყე]] |- | ნამონასტრევი | — | [[ნამონასტრევი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ნამონასტრევი]] |- | — | — | [[ქვედა აგარა]] |- | აგარა | აგარა | [[ზედა აგარა]] |- | ზენდიდი | ზენდიდი | [[ზენდიდი]] |- | გულები | გულები | [[გულები]] |- | ქედა | ქედა | [[ქედა]] |- | — | — | [[ხუნკუდა]] |- | აკუცა | აკუწა | [[აქუცა]] |- | ზესოფელი | ზესოფელი | [[ზესოფელი]] |- | ვაიო | ვაიო | [[ვაიო]] |- | ზვარი | ზვარე | [[ზვარე (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ზვარე]] |- | კვაშტა | კვაშტა | [[კვაშტა]] |- | ტიბეთა | — | [[ტიბეთა]] |- | ვაჯანისი | — | [[ვარჯანისი]] |- | სოცხარია | — | — |- | — | — | [[სასადილოყელი]] |- | წონიარისი | წონიარისი | [[წონიარისი]] |- | კანტაური | კანტაური | [[კანტაური]] |- | აბუკეთი | აბუქეთა | [[აბუქეთა]] |- | ცხმორისი | ცხმორისი | [[ცხმორისი]] |- | კოკოტაური | კოკოტაური | [[კოკოტაური]] |- | ახო | ახო | [[ახო]] |- | გეგელიძე | გოგელიძე | [[გეგელიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გეგელიძეები]] |- | ბალაძე | — | [[ბალაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ბალაძეები]] |- | გორგიული | — | — |- | მუსიაშვილები | — | [[მოსიაშვილები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მოსიაშვილები]] |- | დანდალო | დანდალო | [[დანდალო]] |} ==ისტორია== {{მთავარი|აჭარის ისტორია}} აჭარა ისტორიულად [[საქართველო]]ს ერთ-ერთი უძველესი კუთხეა, რომელიც გეოგრაფიულად [[ზემო ქართლი]]ს, კერძოდ, [[მესხეთი]]ს ნაწილს შეადგენდა. აჭარა როგორც საქართველოს ერთ-ერთი უძველესი ისტორიული მხარე გვხვდება XI საუკუნის წყაროში, კერძოდ [[ლეონტი მროველი]]ს თხზულებაში, [[ფარნავაზ I|ფარნავაზ მეფის]] მიერ (ძვ.წ. IV-III სს.), ქვეყნის საერისთავოებად დაყოფისა და ერისთავების განწესების შესახებ ცნობაში: {{ციტატა|მეექუსე გაგზავნა ოძრხის ერისთავი, და მისცა ტაშისკარითგან ვიდრე არსიანთამდის, ნოსტის თავითგან ზღუამდის, რომელი არს სამცხე და აჭარა|ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.24}} საეკლესიო ისტორია მიიჩნევს, რომ საქართველოში [[ქრისტიანობა]] შემოვიდა და გავრცელდა აჭარის მხრიდან, კერძოდ [[დიდაჭარა|დიდაჭარიდან]]. იგი [[სამცხე]]სთან და საქართველოს სხვა ისტორიულ კუთხეებთან ერთად ქრისტიანობაზე მოაქცია [[ანდრია პირველწოდებული|ანდრია პირველწოდებულმა]]. ამის შესახებ მასალებს იძლევა [[ევსევი კესარიელი]] (IV ს.). შემდეგ XI საუკუნეში, ამ საკითხს შეეხნენ მთაწმინდელები, რომელთაც გადმოგვცეს მოციქულების განვლილი გზა, რაც აისახა „ქართლის ცხოვრების“ ჩანართებში. ანდრია პირველწოდებულმა საქართველოში კერძოდ აჭარაში რამდენიმეჯერ იმოგზაურა, როგორც მარტო ასევე სხვა მოციქულებთან ერთად. აღსანიშნავია, რომ გადმოცემის თანახმად [[ქრისტე]]ს მე-12 მოციქული [[მატათა]] [[გონიოს ციხე|გონიოში]] განისვენებს. ანდრია მოციქულის მიერ იქნა დაარსებული პირველი ეკლესია დიდაჭარაში. {{ციტატა|...შევიდა ქუეყანასა ქართლისასა, რომელსა დიდაჭარა ეწოდების, და იწყო ქადაგებად სახარებისა“ |ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.39}} [[ვახტანგ I გორგასალი|ვახტანგ გორგასლის]] დროს აჭარა სავარაუდოდ იგივე ტერიტორიულ საზღვრებშია მოქცეული, როგორც VIII საუკუნეში მაშინ, როდესაც იგი [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] სამფლობელოს „[[ქართველთა სამეფო]]ს“ შემადგენლობაში იყო. [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიელი]] მწერლები მაგალითად [[კონსტანტინე პორფიროგენეტი]] (X ს.) მას იცნობს აჭარის სახელით, რომელიც აჭარას Αδραρἃ-თი იხსენიებს წერს, რომ აჭარა იყო ერთი იმ ოთხ საპრეფექტოთაგანი (ბერიაზახი, კარნატი, კუელი და თვით აჭარა), რომელნიც შეადგენდნენ [[სუმბატ კურაპალატი]]ს სამფლობელოს<ref>К. Ган, «Извѣстiя древнихъ греческихъ и римскихъ писателей о Кавказѣ». Часть II, გვ. 2.</ref>. [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] მეორე ნახევრიდან, ზემო ქართლი და ჭანეთი ჯაყელების ხელში გადავიდა. XI საუკუნის მეორე ნახევრიდან აჭარა [[ერთიანი საქართველო|ერთიანი ფეოდალური საქართველოს]] შემადგენელი ნაწილია. ამ პერიოდში ზემო აჭარა [[კლარჯეთი|კლარჯეთთან]] ერთად [[აბუსერისძენი|აბუსერიძეთა]] საერისთავოში შედიოდა და მნიშვნელოვან კულტურულ-საგანმანათლებლო და პოლიტიკურ ცენტრს წარმოადგენდა. XIII საუკუნის შუა წლებიდან აჭარა მის მეზობლად არსებული [[სამცხე-საათაბაგო]]ს სამთავროს ერთ-ერთ საერისთავოს წარმოადგენს, მაგრამ XV საუკუნის შუა [[ყვარყვარე II ჯაყელი|ყვარყვარე II ჯაყელმა]] აჭარა გადასცა [[გურიის სამთავრო|გურიის]] მთავარს, რომელიც ეხმარებოდა, ერთიანი საქართველოს ბოლო მეფესთან, [[გიორგი VIII]]-სთან ბრძოლაში. ბრძოლა [[1465]] წელს გაიმართა. [[ყვარყვარე II|ყვარყვარე ათაბაგსა]] და [[გიორგი VIII|გიორგი მეფეს]] შორის. ყვარყვარემ შველა და დახმარება სთხოვა [[კახაბერ II გურიელი|კახაბერ გურიელს]], რის სანაცვლოდაც საჩუქრად მისცა აჭარა და ჭანეთი. {{ციტატა|ამისთვისცა მისცა ყვარყვარემ აჭარა და რომელნიმე ჭანეთის ადგილნი გურიელ კახბერს, რათა მწე ექმნას ერისთავთა ზედა სამცხისა და კლარჯეთისათა. ხოლო გურიელმა კახაბერ სიხარულით მიიღო ქვეყანანი...|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} XVI საუკუნის დასაწყისში მზეჭაბუკ ათაბაგმა აჭარა გურიელს წაართვა, მაგრამ 1535 წლიდან ეს მხარე კვლავ [[გურიელები|გურიელის]] ხელში გადავიდა. გვიანფეოდალურ ხანაში აჭარა ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა|ზემო (მაღალმთიანი) აჭარა]] და ქვემო (ზღვისპირა) აჭარა, მის ცენტრალურ ნაწილს კი [[შუახევი]] წარმოადგენდა. XVI საუკუნის შუა წლებში [[ოსმალეთის იმპერია]]მ სხვა ქართულ ტერიტორიებთან ერთად აჭარაც დაიპყო. აქ ზემო და ქვემო აჭარის სანჯაყები დააარსეს და ახალციხის (ჩილდირის) ვილაიეთს შეუერთეს. აჭარელმა ფეოდალებმა ოსმალეთის სუზერენობა აღიარეს.<ref>''შაშიკაძე ზ''. „ორი მნიშვნელოვანი დოკუმენტი XVI საუკუნის აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 151-152 — ბსუ კრებული ტ III ბათუმი 2002</ref> თავდაპირველად აჭარა [[სპერი]]ს მმართველებს ემორჩილებოდა, 1563 წელს ადგილობრივი ფეოდალების მიერ ისლამის მიღების შემდეგ კი დამოუკიდებელ სანჯაყად ჩამოყალიბდა. XVII-XVIII საუკუნეებში აჭარა ადმინისტრაციულად შედიოდა ხან ისპირის სანჯაყში, ხან ჩილდირის, ყარსის თუ გურჯისტანის ვილაიეთში. აჭარის გლეხობა ინარჩუნებდა ქრისტიანობას. ქრისტიანობა აჭარაში XVIII საუკუნის მიწურულამდე შემორჩა. ოსმალეთის ბატონყმობის ხანაში ზემო აჭარის [[სანჯაყ-ბეი|სანჯაყ-ბეგები]] იყვნენ [[ხიმშიაშვილები]], რომლებიც გარეგნულად [[სულთანი|სულთნის]] მორჩილები იყვნენ, თუმცა გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ინარჩუნებდნენ [[ავტონომიური რესპუბლიკა|ავტონომიას]] და ფაქტობრივად დამოუკიდებლად განაგებდნენ მათზე დაქვემდებარებულ მხარეს. აჭარაში ოსმალეთის მმართველობა ნომინალური იყო: მოსახლეობა არ იხდიდა ოსმალურ გადასახადებს, არ გადიოდა რეგულარულ სამხედრო სამსახურს, მხოლოდ ომის დროს გამოჰყავდათ მოლაშქრეები, შენარჩუნებული იყო მიწათმფლობელობის ძველი ქართული ფორმები. ===ახალი ისტორია=== 1828-1829 წლებში აჭარა ოსმალეთ-რუსეთის ომის პოლიგონად იქცა. ომის დროს აჭარას შეაფარა თავი [[აჰმედ-ფაშა (ხიმშიაშვილი)|აჰმედ-ფაშა ხიმშიაშვილმამ]]. 1829 წლის თებერვალში ხიმშიაშვილმა მოიკრიბა ძალები და ახალციხეს შეუტია, მაგრამ მას სათანადო დახმარება ვერ აღმოუჩინა აბდი-ბეგმა და ახმედმა კვლავ აჭარაში დაიხია უკან.<ref>''ახვლედიანი ხ''. „ნარკვევები აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 47-56 — ბათუმი 1944 წ.</ref>რუსეთს განზრახული ჰქონდა აჭარის დალაშქრვაც, მაგრამ ზამთრის კლიმატისა და რთული რელიეფის გამო თავი შეიკავა. ამან საშუალება მისცა ხიმშიაშვილს მოლაპარაკებები გაემართა ბებუთოვთან. მოლაპარაკებები შედიოდა რუსეთის ინტერესებშიც, რადგან ის უომრად მიიღებდა აჭარას. ხიმშიაშვილი თანახმა იყო ფაშისა და გენერლის ტიტულისა და აჭარის მმართველობის შენარჩუნების სანაცვლოდ მიეღო რუსეთის ქვეშევრდომობა, მაგრამ მოლაპარაკებები მაინც გაჭიანურდა. 1829 წლის 27 ივნისს რუსეთმა აიღო არზრუმი. გენერალი ბებუთოვი სომხეთის ოლქის უფროსად გადაიყვანეს, მის ნაცვლად კი დანიშნეს ბარონი ოსტენ-საკენი, რომელსაც ხიმშიაშვილი არ ენდობოდა. ოსტენ-საკენმა ხიმშიაშვილს მისცა ოთხი დღის ვადა, რათა თავად, ან მისი შვილი გამოცხადებულიყვნენ რუსეთის ბანაკში და მიეღოთ ქვეშევრდომობა. ხიმშიაშვილმა არ მიიღო ეს პირობა და ოსტენ-საკენი 12 აგვისტოს შევიდა ზემო აჭარაში სამი ქვეითი ბატალიონით, 2700 ხიშტით, კაზაკთა პოლკით, სამი სამთო და ოთქი მცირე ქვემეხით. ასე მივიდა [[ხულო]]მდე. ოსტენ-საკენი წინააღმდეგობას შეხვდა, ამიტომ იძულებული გახდა დიდი დანაკლისით უკან გაბრუნებულიყო 28 აგვისტოს.<ref>''ტივაძე გ.'' „ოსმალეთის დერვიშობა და გლეხთა აჯანყებანი XVI საუკუნეში“ გვ. 88 — თბილისი, 1946</ref> საქართველოს მთავარმმართებელმა [[ივანე პასკევიჩი|გენერალმა პასკევიჩმა]] გენერალ გესეს დაავალა, აეღო [[ბათუმი]]. გესემ დაიწყო მოლაპარაკებების გამართვა ადგილობრივ ბეგებთან. ოსმალეთის ხელისუფლებამ იცოდა რა, რომ ადგილობრივი ბეგები რუსეთისადმი სიმპათიით იყვნენ განწყობილნი, იქ გაგზავნა რვა ათასი ასკერი ტუსჩიოღლის მეთაურობით, რომელმაც დაარწმუნა ადგილობრივი ბეგები, რომ მართალია, ოსმალეთი ახლა ომს აგებდა, მაგრამ მთელი [[ევროპა]] ოსმალეთს უჭერდა მხარს და მალე ყველაფერი შეიცვლებოდა. 1829 წლის 4 აგვისტოს რუსეთის ჯარი ორი მიმართულებით დაიძრა ბათუმისკენ: ერთი [[შეკვეთილი]]დან [[ქობულეთი]]სკენ პოლკოვნიკ პატოვსკის ხელმძღვანელობით და და მეორე [[ოზურგეთი]]დან [[მუხაესტატე]]ს გავლით გესეს ხელმძღვანელობით. მუხაესტატესთან გამაგრებული ოსმალები გესემ პირწმინდად დაამარცხა. ქობულეთში გამაგრებულმა ოსმალებმა უკან დაიხიეს და ციხისძირის პოზიციებიც მიატოვეს. ქობულეთიდან ზღვით გაიქცა [[სოფიო|სოფიო გურიელი]]. გესემ არ გამოიყენა ხელსაყრელი მომენტი, ბათუმზე შეტევის ნაცვლად [[კინტრიში|კინტრიშზე]] გამაგრდა და კვლავ დაიწყო მოლაპარაკებები. ამან საშუალება მისცა ოსმალებს ხელახლა გაემაგრებინათ ციხისძირი. 17 სექტემბერს გესემ იერიში მიიტანა ციხისძირზე, მაგრამ დაკარგა ცოცხალი ძალის ორი მესამედი. ეს ამ ომში კავკასიის ფრონტზე რუსების ყველაზე დიდი მარცხი იყო. გესე იძულებულ ხდებოდა დაეთმო უკვე დაკავებული ტერიტორიები, მაგრამ ამასობაში მოუსწრო ადრიანოპოლის ზავმა. რუსეთმა ამიერკავკასიაში მიიღო [[ანაპა]], [[ფოთი]], [[ახალციხე]] და [[ახალქალაქი]]. ოსმალეთს დარჩა ომის დროს რუსეთის მიერ დაკავებული [[ყარსი]], [[არტაანი]], [[ბაიაზეთი]]. საზღვარმა კავკასიაში რუსეთისა და ოსმალეთის იმპერიებს შორის გაიარა მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქზე]]. <ref>''ხაჭაპურიძე გ.'', „გურიის აჯანყება 1841 წელს“, 1931 წ.</ref>საზღვარის ჩოლოქზე გავლება მხოლოდ ტექნიკურმა ლაფსუსმა გამოიწვია. საზავო ხელშეკრულების შედგენისას, რუსეთმა მოითხოვა და ოსმალეთმა დაუთმო მას გურიის მთელი ტერიტორია ჭოროხამდე, მაგრამ ხელშეკრულებისა და საზავო რუკის შედგენის დროს, მდინარეთა სახელწოდების აღრევის გამო, საზღვარი გაავლეს არა მდინარე ჭოროხთან, არამედ მდინარე ჩოლოქთან. შეცდომა შეამჩნიეს ხელმოწერისა და დამტკიცების შემდეგ, მაგრამ უკვე გვიან იყო ამ საკითხის ხელახლა აღძვრა.<ref>''ნოზაძე ვ.'' „საქართველოს აღდგენისათვის ბრძოლა მესხეთის გამო“, გვ. 8 — თბილისი, 1989</ref><ref>[http://foreigners-georgia.blogspot.com/2017/01/edward-backhouse-eastwick-journal-of_13.html Edward Backhouse Eastwick, Journal of a Diplomate's Three Years' Residence in Persia (1864) - Part 1]</ref> აჭარის მოსახლეობა ოსმალეთის ბატონობის ხანაში გამაჰმადიანდა, მაგრამ არ გათურქებულა და შემოინახა [[ქართული ენა]], ქართული გვარები და ქართული იდენტობა. ეს იმით უნდა აიხსნას, რომ აჭარაში, განსხვავებით მესხეთისაგან, ისლამი მოგვიანებით და ზედაპირულად გავრცელდა. 1834 წლიდან ოსმალებმა აჭარა [[ლაზისტანის სანჯაყი|ლაზისტანის სანჯაყს]] დაუქვემდებარეს.<ref>{{cite web|author=რუსლან ბარამიძე|url=https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|title=„ისტორიული პროცესების გავლენა მუსლიმ თემზე აჭარაში“|accessdate=2021-01-22|publisher=|date=2019-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210128095457/https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|archivedate=2021-01-28}}</ref> [[1878]] წელს [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)|რუსეთ-ოსმალეთს]] შორის დადებული საზავო ხელშეკრულების საფუძველზე აჭარა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში შევიდა. ახლად შემოერთებული აჭარა ადმინისტრაციულად [[ბათუმის ოკრუგი]]ს სახით გამოიყო. [[1883]] წელს [[ბათუმი]]სა და [[ართვინის ოკრუგი|ართვინის ოკრუგები]] გაერთიანდა და ბათუმის ოლქი შეადგინა, რომელიც ადმინისტრაციულად [[ქუთაისის გუბერნია]]ს დაექვემდებარა. [[დიმიტრი ბაქრაძე]] 1874 წელს აღნიშნავდა, რომ ადგილობრივ მოსახლეობას ჰქონდა შემონახული მეხსიერება ქრისტიანობის შესახებ, ახსოვდათ ქრისტიანული დღესასწაულები და მისდევდნენ ზოგიერთ ტრადიციას, მაგ. სააღდგომოდ კვერცხის შეღებვას. ტაძარი შემორჩენილი იყო მხოლოდ სოფელ სხალთაში, ხოლო ხულოს ეკლესია ხიმშიაშვილებს დაუნგრევიათ. ბაქრაძის ცნობით აჭარლები თავს გურჯებად მოიხსენიებდნენ. 1886 წელს რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ შედგენილ საოჯახო სიებში აჭარლები და შავშელები ჩაწერილნი არიან, როგორც ქართველი მაჰმადიანები. <ref>''[[დიმიტრი ბაქრაძე]]'', „არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში“, გვ. 49 — ბათუმი, „საბჭოთა აჭარა“, 1987</ref> აჭარის კუთვნილების საკითხი არაერთხელ წამოიჭრა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] დაშლის შემდეგაც, [[1918]] წლის [[3 მარტი|3 მარტს]] [[ბრესტ-ლიტოვსკის ზავი|ბრესტ-ლიტოვსკის საზავო ხელშეკრულების]] შედეგად ოსმალეთმა მიიღო ბათუმის ოლქი, [[ყარსის ოლქი]] და [[არტაანის ოკრუგი]], რამდენიმე დღეში ქ. [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონში]] დაიწყო [[ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა|ამიერკავკასიის კომისარიატისა]] და ოსმალეთის დელეგაციათა მოლაპარაკებები, რომლის მიზანიც იყო ბათუმის, ყარსისა და არტაანის ოლქების სახელმწიფოებრივი კუთვნილების საკითხის გარკვევა, მხარეები ვერ შეთანხმდნენ და მოლაპარაკება შეწყდა. ოსმალეთმა შეტევები განაახლა, ქართულმა მხარემ ოსმალეთის ჯარების შეჩერება მხოლოდ მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქთან]] შეძლო. [[1918]] წლის [[4 ივნისი|4 ივნისს]] ქ. ბათუმში საქართველოსა და ოსმალეთს შორის დაიდო ხელშეკრულება, რომლის ძალითაც აღსდგა რუსეთ-ოსმალეთის [[1877]]-[[1878]] წლების ომამდე არსებული საზღვრები. ე.ი. ოსმალეთს დარჩა საქართველოს ისტორიული ტერიტორიის დიდი ნაწილი. მოგვიანებით [[1918]] წლის ოქტომბერში, მას შემდეგ რაც ოსმალეთი [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]] დამარცხდა და იძულებული გახდა ხელი მოეწერა [[მუდროსის დროებითი ზავი|მუდროსის ზავზე]] (ფაქტობრივად კაპიტულაციაზე) საქართველოსა და ოსმალეთს შორის გაფორმებულმა ხელშეკრულებამ ძალა დაკარგა. მას შემდეგ რაც [[საბჭოთა რუსეთი|საბჭოთა რუსეთმა]] დაიპყრო [[ამიერკავკასია]] და კვლავ დაუმეზობლდა თურქეთს დღის წესრიგში დადგა სამხრეთ კავკასიაში რუსეთ-ოსმალეთის სახელმწიფო საზღვრების დადგენა. [[1921]] წლის [[16 მარტი]]ს მოსკოვის რუსეთ-ოსმალეთის ხელშეკრულებით, დადგინდა ოსმალეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთი საზღვარი. ხელშეკრულებაში აღინიშნა, რომ ოსმალეთის საზღვარი ჩრდილო-აღმოსავლეთით იწყებოდა შავი ზღვის სანაპიროზე მდებარე სოფელ სარფთან, შემდეგ მიუყვებოდა ქედისმთას, შავშეთსა და კინნი-დაღის მთების წყალგამყოფ, არტაანის და ყარსის სანჯაყების ჩრდილოეთ ადმინისტრაციულ საზღვარს, მდინარეების არპა-ჩაისა და არაქსის ხეობებს. ამრიგად საბჭოთა რუსეთმა [[თურქეთი|თურქეთს]] დაუთმო საქართველოს ისტორიული ტერიტორია: [[ართვინი]]ს, [[არტაანი]]ს და [[ყარსი]]ს ოკრუგები. საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ [[საქართველოს რევკომი]]ს [[1921]] წლის [[16 ივლისი]]ს დეკრეტით აჭარა თანამედროვე საზღვრებით [[აჭარის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|ავტონომიურ საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკად]] გამოცხადდა. საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომ აჭარის ა/რ-მ შეინარჩუნა პოლიტიკური სტატუსი. აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში შედის ექვსი მუნიციპალიტეტი: [[ხელვაჩაური]]ს, [[ქობულეთი]]ს, [[ქედი]]ს, [[შუახევი]]სა და [[ხულო]]ს, ავტონომიური რესპუბლიკის ადმინისტრაციული ცენტრია — ქ. [[ბათუმი]]. ==გზები== [[1897]] წელს როდესაც თედო სახოკიამ აჭარაში იმოგზაურა, აღწერა აჭარაში შემავალი გზები: {{ციტატა|აჭარა შემოსასვლელი გზები აქვს შემდეგი მხრიდან: ერთი — ბათუმის მხრიდან, ეგრეთ წოდებული ბათუმ-ახალციხის შარა-გზით, მეორე — ამავე გზით ახალციხიდან (ყანლის მთაზეა გადმოსასვლელი); გურიიდან სამი გზა შემოდის: ბჟუჯის-წყლის ხეობით თაგინურზე (2918 მ.), აჭარის-წყლის ხეობითა და ბახვის-წყლის ხეობით ბადიშზე. ამ სამში ბადიშის გზა ყველასა სჯობია. შავშეთიდან სამი მხრივ შემოდის გზა: ერთია, მთა კორდა (2640 მ.), მეორე — ხევა (3073 მ.) და მესამე — ყვირილა.|[[თედო სახოკია]]}} ==აჭარული სახლი== ზემო აჭარისათვის დამახასიათებელია ჯარგვლისებური ხის სახლები, ან, როგორც აქ ეძახიან '''კონღები'''. კონღა იგივე საზაფხულო სოფელია. სოფლის შესასვლელში განმარტოებით დგას ხის დაბალი, მხარნახევრის სიმაღლე, ჯარგვალი, ორ-თვლიანი, რომელიც წარმოადგენდა სოფლის სასტუმროს. სასტუმროს ერთი თვალი ადამიანისთვის იყო, რომლის შიგნით აქეთ-იქით ფართო, მაგრამ ძალზე დაბალი (ერთი მტკაველი სიმაღლე) ტახტები იყო შეკრული, ხოლო შუაში მიწურზე ცეცხლი ენთო. მეორე თვალი-კი ცხენის დასაბმელად იყო მიდგმული. აჭარული სახლი ორსართულიანია. ზედა სართულში ცხოვრობს ჯალაბი, ქვედაში — თავლა და ბოსელია ერთად. გარედან სახლს სიგრძე და სიგანე 4 მხარი აქვს. ფანჯრები იხურება დარაბებით. ზედა სართული სამ განყოფლებიანია. ერთი რომელიც ამავდროულად სასტუმროცაა, საჯალაბო იმავდროულად სამზარეულოცაა. აქეთ-იქით დაბალი, მტკაველ-ნახევარის სიმაღლე ტახტებია მიკრული, განივრები, ცარიელი და ძალზედ შავი. ტახტებს შუა ქვედა სართულის ჭერზედ მიწა აყრია და კერა არის გამართული: ზემოდან საკიდელა ჰკიდია რკინისა, რომელზედაც საჭიროების დროს ქვაბებს კიდებდნენ. საჯალაბოში ქალია ბატონი, მამაკაცს შიგ შესვლა ეკრძალება. აქ ამზადებდა ქალი საჭმელს, აკეთებდა საოჯახო ხელსაქმეს და აქვე იძინებდა. საჯალაბოდან დაბალ კარშია გასასვლელი და შევდივართ მესამე განყოფილებაში — სარძევეში. ეს ოთახი მარტო რძისათვის არის მიჩენილი და სარძევეც მაგიტომ დაერქვა. რძის ჭურჭელი ნაძვის მასალის იყო. ესენია: # გვარდა — ნაძვის თხელ ყავრისაგან აკეთებდნენ მრგვლად, იყენებდნენ კარაქის საზიდად, ცხენს აქეთ-იქედან დაჰკიდებდნენ. # საწველელი — წააგავს გვარდას. # ხელგობი — თელისაა, მაგარი, შიგ ყაიმაღი დგას კარაქის ამოღებამდე. # ვარია — მაწვნის სადღვებელი, წააგავს ქართლურს, ხის მრგვალი ძელია ამოშიგნული რომელიც თოკებით არის დაკიდული და როცა მაწონს ჩაასხამენ, აქეთ-იქით აქანებენ. სარძევის იატაკი ერთ ადგილას გამოჭრილია, რომელზეც მიდგმული ჰქონდა საცალფეხო კიბე, ერთი ძელისა (როგორც მეგრული ტკვა). აქედან ჩადიან ქვედა სართულში ბოსელში, სადაც საქონელია დაბმული. ==სოფლის მეურნეობა== ===ხვნა-თესვა=== ===მესაქონლეობა=== ===მებაღეობა=== ===მევენახეობა=== ===მეფუტკრეობა=== [[მეფუტკრეობა]] აქ სოფლის მეურნეობის ერთ ერთი დარგია. მართალია ის ისევე არაა განვითარებული, როგორც მესაქონლეობა მაგრამ მოსახლეობა მაინც ინარჩუნებს მას. [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] შუა ხანებამდე აჭარაში იყენებდნენ, [[გურია]]-[[სამეგრელო]]ში არსებული სკების მსგავს: მეტრი-მეტრანახევარი სიგრძის ხის ძელი შუაზე იყო გაპობილი. ორივე ნაწილს გული ამოღრუტნული ჰქონდა. ეს ორი გულამოღებული ნახევარბოძი შეერთებულია. ქვეშიდან დასაჭერად თავსა და ბოლოში კაპიანი სარები ერჭოთ ხეზე დასაკიდებლად. სახლის გარდა ასეთი სკები ტყეშიც იდგმევა. მეფუტკრეობას განსაკუთრებით მისდევენ მაღალმთიან აჭარაში. თედო სახოკიამ აღწერა მაშინდელი მეფუტკრეობა: {{ციტატა|მთელს აჭარაში ას-ოც კომლამდე იქნება სკების პატრონი. განსაკუთრებით ბევრი ჰყავთ ზემო-აჭარის ორ საზოგადოებაში: [[ფუშრუკაული]]სა და [[ინწკირვეთი]]საში. ჰყოლიათ სულ 900 სკა (ზემო-აჭარაში — 360 და ქვემოში — 540). გამოუღიათ თაფლი — 820 (ზემოში — 360, ქვემოში — 460) ფუთი და სანთელი — 400 (ზემოში — 180, ქვემოში — 220) ფუთი. ერტი ფუთი სანთელი იყიდებოდა — 16 მანეთად, ხოლო თაფლი — 3 მანეთად. თაფლს უმეტეს შემთხვევაში არა ჰყიდიან, უფრო ოჯახში ხარჯავენ.|[[თედო სახოკია]]}} ===მეთევზეობა=== ==მოსახლეობა== {{მთავარი|აჭარლები}} აჭარის მოსახლეობის უდიდეს ნაწილს ყოველთვის წარმოაგდენდნენ ეთნიკურად ქართველი მოსახლეობა — აჭარლები. სხვადასხვა დროს აჭარაში ცხოვრობდა [[სომეხი]] და [[ბერძენი]] მცირერიცხოვანი მოსახლეობაც, რომელთა ძირითადი საქმიანობა ვაჭრობა წარმოადგენდა. {{ციტატა|ხულოში, ჯამეს ცოტა მოშორებით ათიოდ დუქანია ხისა, პატარები, საწვრილმანოები, საყასბო, სამჭედური. ვაჭრები ბერძნები და სომხებია.|[[თედო სახოკია]]}} [[1897]] წლისათვის აჭარისა და შავშეთის საზღვარზე, სარიჩარაის მთებში ცხოვრობდა რამდენიმე ასეული კომლი ლტოლვილი ქურთი. ==რელიგია== საუკუნეების მანძილზე აჭარაში სარწმუნოება იმის და მიხედვით იცვლებოდა, თუ ვის გავლენის ქვეშ ექცეოდა აღნიშნული რეგიონი. აჭარლები, როგორც ქართლის სხვა კუთხე მისდევდა მრავალღმერთიანობას. I საუკუნეში ქრისტეს მოციქულების მიერ ქრისტიანობის ქადაგებიდან ის ნელ ნელა გადადიოდა ქრისტიანობის რჯულზე. წმინდა ნინოს დროს, როდესაც ქრისტიანობა სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადდა აჭარა ქრისტიანობის ერთ ერთ კერად იქცა. მასში დაარსდა საეპისკოპოსოები და აშენდა არაერთი ეკლესია. მოგვიანებით ოსმალური იმპერიის მიერ რეგიონის ხელში ჩაგდებიდან, აჭარაში ფეხი მოიკიდა მუსულმანურმა სარწმუნოებამ. ვითარება შეიცვალა მას შემდეგ რაც რეგიონი რუსეთის იმპერიის გავლენის ქვეშ მოექცა. მიუხედავად იმისა რომ რუსეთის იმპერიაში არ იდევნებოდა მუსულმანობა, ხელი ეწყობოდა ქრისტიანობის გავრცელებას. საბჭოთა პერიოდში, ათეიზმის გვრცელებასთან ერთად ხალხში მცირედ ანთებული ნაკვერჩხალი კიდევ უფრო შემცირდა. რეგიონი ითვლებოდა სასაზღვრო ტერიტორიად და იქ მისვლა მოსვლა გართულებული იყო. საბჭოთა წყობის დანგრევის შემდეგ ვითარება რელიგიის აღმსარებლობის თავისუფელბის კუთხით შეიცვალა. ქრისტიანულ მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ დაიბრუნა თავისი საკულტო ნაგებობები, მუსულმანებმა ააშენეს ჯამეები თავიანთი მრევლისათვის. ასევე გააქტიურდნენ სხვა როგორც ტრადიციული ისე არატრადიციული რელიგიის მიმდევრები. ==ისტორიული ძეგლები== ===ეკლესიები=== ===მეჩეთები=== ===ციხე-კოშკები=== [[ხირხათის ციხე]], [[ბეგოშვილების ციხე]], [[ცივასულას ციხე]], [[საღორეთის ციხე]], [[გულების ციხე]], ზესოფლის ციხე<ref>[http://www.nplg.gov.ge/publishers/monument/index.php?do=view&id=2193 ზესოფლის ციხე]</ref>, [[ტაკიძეების (დანდალოს) ციხე]], [[კავიანის ციხე]], [[ჭვანის (ტაკიძეების) ციხე]], [[ოქროპილურის ყალაბოინი]], [[მთისუბნის ციხე]], [[ნიგაზეულის ციხე-გალავანი]]. ===სასახლეები=== ===ქვისთაღოვანი ხიდები=== {{მთავარი|ქვისთაღოვანი ხიდი}} [[1897]] წელს თედო სახოკიამ შემდეგი ხიდები დააფიქსირა აჭარაში, ესენია: '''ზემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | განახლების (ყადიოღლები)ს ხიდი | | |- | [[შანთაძეების ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[ურხოს ხიდი]] | | |- | [[ფურტიოს ხიდი]] | {{coord|41|39|16.17|N|42|15|48.64|E|scale=2000|}} | [[Image:Purtio bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} '''ქვემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | [[მახუნცეთის ხიდი]] | {{coord|41|34|15.70|N|41|51|36.59|E|scale=2000|}} | | [[Image:Queen Tamar's bridge near Makhuntseti (G.N. 2011).jpg|100x100px]] |- | [[ცხმორისის ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[დანდალოს ხიდი]] | {{coord|41|38|48.94|N|42|06|27.28|E|scale=2000|}} | [[Image:Dandalo bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} [[წყალდიდობა აჭარაში (1895)|1895 წლის წყალდიდობის]] შედეგად დაინგრა [[შანთიძეების ხიდი|შანთიძეების]], [[მახუნცეთის ხიდი|მახუნცეთისა]] და [[ცხმორისის ხიდი|ცხმორისის]] ხიდები, ხოლო [[ყადიოღლების ხიდი]] დაზიანდა. ==ლიტერატურა== {{მინიდაფა |პორტალი = |ვიქსიკონი = აჭარა |ვიკიწიგნები = |ვიკიციტატა = |ვიკიწყარო = |ვიკისახეობები = |ვიკისიახლეები = |ვიკისაწყობი = Category:აჭარა |მეტავიკი = }} * ი. სიხარულიძე, „აჭარის მატერიალური კულტურის ძეგლები“, თბ., 1962 * თ. სახოკია, „მოგზაურობანი“, თბ., 1985 * ვ. ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1904, ტფ., გვ. 225 *''გოგოლიშვილი ო.'' „რუსეთ-ოსმალეთის 1828-1829 წლების ომი და აჭარა“, „ახალი და უახლესი ისტორიის საკითხები“ N18 2016 წ. გვ. 174-181 —თბილისი, „უნივერსალი“ 2016 წ. ISSN 1512-3154 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გეოგრაფიული მდებარეობა |ცენტრი = აჭარა |ჩრდილოეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-აღმოსავლეთი = |აღმოსავლეთი = [[სამცხე]] |სამხრეთ-აღმოსავლეთი = |სამხრეთი = [[ლიგანი]] და [[შავშეთი]] |სამხრეთ-დასავლეთი = |დასავლეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-დასავლეთი = }} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:აჭარა| ]] c4z0l4jd7e50rdri2m6zbi85vs4w3zz 4650434 4650433 2024-05-02T18:00:30Z ჭა 160684 wikitext text/x-wiki {{ორი სხვა მნიშვნელობა|ისტორიული კუთხის|ასევე|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა||აჭარა (მრავალმნიშვნელოვანი)|}} {{ინფოდაფა საქართველოს კუთხე |სახელი = აჭარა |სურათი = |სურათის სიგანე = |სურათის წარწერა = [[მცირე კავკასიონი]] |რუკა = Historical Adjara in modern international borders of Georgia.svg |რუკის სიგანე = |რუკის წარწერა = |კუთხის ცენტრი = [[ქედა]] და [[ხულო]] |ქვეყანა = [[საქართველო]] |რეგიონი = |მუნიციპალიტეტი = |ფართობი = 1873,4 |მოსახლეობა = |title= |publisher= |accessdate= |სიმჭიდროვე = |ეროვნება = [[ქართველები]] |რელიგია =მუსლიმი და ქრისტიანი (მართმადიდებელი) |ვებგვერდი = |რეგიონის რუკა = Meskheti map of VIII-X centuries (ka).svg |რეგიონის რუკის სიგანე = |რეგიონის რუკის წარწერა = აჭარა მესხეთის დანაყოფში |მთავარი ქალაქი=ბათუმი}} '''აჭარა''' — [[საქართველო]]ს ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მხარე, მდებარე [[აჭარისწყალი|მდინარე აჭარისწყლის]] ხეობაში. ==ეტიმოლოგია== სახელწოდება აჭარა [[VII საუკუნე|VII]] საუკუნიდან გვხვდება. ვარაუდობენ, რომ იგი უკავშირდება გეოგრაფიულ სახელს — აჭი. შესაძლოა, რომ ორივე ეს სახელწოდება უკავშირდება „[[ჭანები|ჭანს]]“ და ნიშნავს „საჭანოს“. ==მხარის აღწერა== [[ვახუშტი ბატონიშვილი]] თავის „გეოგრაფიულ აღწერაში“ აჭარას აღწერს შემდეგნაირად: {{ციტატა|ხოლო ჭოროხს მოერთვის აჭარის წყალი აღმოსავლეთიდამ, და გამოსდის ზარზმა-აჭარას შორის მთასა, აღმოსავლეთიდამ დასავლეთად. ამ წყლის კიდეზედ, ამ ჴეობის საშუალს, არს მცირე ქალაქის მსგავსი დაბა, ქედა. მოსახლენი არიან ვაჭარნი. ხოლო მოერთვიან ამ აჭარის მდინარეს, გურიის მთიდამ და აჭარას და ლიგანისჴევის შორისის მთებიდამ, ჴევნი და მათ ზედა არიან დაბნები შენნი. არამედ მზღვრის: აღმოსავლით მთა აჭარასა და ზარზმას შორისი, და გარდავალს მას ზედა გზა სამცხეს; სამჴრით — მთა აჭარასა და ლიგანისჴევს შორისი; დასავლით — მდინარე ჭოროხი; ჩრდილოთ — მთა გურიასა და აჭარას შორისი, სადა გარდავლენან გზანი გურიას. და არს აჭარის ჴეობა ვენახოვან ხილიანი, მოსავლიანი, თჳნიერ ბრინჯ-ბანბისა, ყოვლითა მარცვლითა, არს ტყიანი, კლდიანი, იწრო, ჴრამოვან-ღრატოიანი. მთანი ტყიან-ნადირიანი, კაცნი ჴელოვანნი ხის მუშაკობითა. აქ აკეთებენ ყველს: ერთი იქმნების {{comment|ი|(10)}}, {{comment|იე|(15)}} და {{comment|კ|(20)}} ლიტრა, არაოდესვე წახდების, არცა დაობდების, რაჟამს გნებავს, შემგბარი კეთილ-სახმარ არს.|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} ხოლო თედო სახოკია კი წერს შემდეგს: {{ციტატა|აწინდელი [[ახალციხის მაზრა|ახალციხის მაზრის]] დასავლეთით და გურიის, ანუ [[ოზურგეთის მაზრა|ოზურგეთის მაზრის]], სამხრეთით, [[აჭარისწყალი|აჭარის-წყლის]] ხეობაში მდებარეობს ღრანტოვანი და ხევიან-კლდიანი კუთხე საქართველოსი — აჭარა.|[[თედო სახოკია]]}} აჭარა როგორც მდინარე [[ჭოროხი]]ს აუზის განუყოფელი ნაწილი, [[მესხეთი|მესხეთში]] შედიოდა. ისტორიულ წყაროებში მოხსენიებულია როგორც აჭარის ქვეყანა, აჭარის ჴევი ან ხეობა. იგი ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა]] (რომლის ცენტრი ძველად [[დიდაჭარა]] იყო, შემდეგ — [[ხიხანი]], მოგვიანებით — [[ხულო]]) და ქვემო აჭარა (ცენტრი [[ქედა]]). აჭარის ცენტრალურ ნაწილს შუახევი ერქვა. {{ციტატა|აჭარა, ანუ აწინდელი [[ბათუმის ოლქი]]ს ერთი ნაწილი, მდებარეობს გურიის სამხრეთით. მისი საზღვრებია: აღმოსავლეთით — [[არსიანის ქედი|არსიანის მთა]], რომელიც [[კასპიის ზღვა|კასპიისა]] და [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] მდინარეებს ჰყოფს ერთმანეთისაგან. გარდა ამისა, არსიანი მთაა საზღვარი აჭარისა და ახალციხის მაზრისა; ჩრდილოეთით — [[მესხეთის ქედი|აჭარის ქედი]], რომელიც არსიანის მთის გაგრძელებას შეადგენს და რომელიც გურია აჭარას ერთმანეთისაგან საზღვრავს; სამხრეთით — [[შავშეთის ქედი]], ისიც არსიანის მთის შტოა და ჰყოფს აჭარისწყალს და მის შტოებს იმ მდინარეებისაგან, რომელნიც ერთვიან მდინარე [[ჭოროხი|ჭოროხს]] მარჯვნით. ხოლო, დასავლეთ აჭარა თავდება სოფელ [[კიბე (ხელვაჩაურის რაიონი)|კიბესთან]], ერთი კილომეტრის მოშორებით იმ ადგილიდან, სადაც მდ. აჭარისწყალი მდ. ჭოროხს ერთვის.|[[თედო სახოკია]]}} [[ფაილი:Пятиверстная карта кавказского края, D7 (Г7) -1883.jpg|მინი|აჭარა 1883 წლის [[კავკასიის მხარის ხუთვერსიანი რუკა|კავკასიის მხარის ხუთვერსიან რუკაზე]]]] ===ზემო აჭარა=== ზემო აჭარის მმართველებად ითვლებოდნენ ჯერ ერისთავთ-ერისთავი [[აბუსერისძენი]], ბოლოს კი სანჯაყ-ბეგი [[ხიმშიაშვილები]]. ===ქვემო აჭარა=== ქვემო აჭარის სანჯაყ-ბეგებად ითვლებოდნენ [[აბაშიძეები]]. {| class="wikitable sortable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! [[ერთვერსიანი რუკა]] (1914-15) !! თედო სახოკია (1897)<ref>დასახ. ნაშრომი, გვ. 207-208</ref> !! დღეს |- | კიბე | კიბე | [[კიბე (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|კიბე]] |- | {{lang-ru|Пост Аджарис-цкали}} | — | [[აჭარისწყალი (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|აჭარისწყალი]] |- | კაპნის-თავი | კაპნისთავი | [[კაპნისთავი]] |- | ჭინკაძე | ჭინკაძე | [[ჭინკაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ჭინკაძეები]] |- | დოლოგანი | — | — |- | ზუნდაგა | ზუნდალა | [[ზუნდაგი]] |- | ბაბუჩ-ოღლი | — | — |- | მაღლაკონი | მაღლაკონი | [[მაღლაკონი]] |- | ჭალახმელა | ჭალახმელა | [[ჭალახმელა]] |- | უჩხითი | უჩხითი | [[უჩხითი]] |- | ქვედა მილისი | ნამლისი | [[ნამლისევი]] |- | ზედა მილისი | მილისი | [[მილისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მილისი]] |- | კოსოსოფელი | — | [[ქოსოფელი]] |- | ქვედა-ბზუბზო | ბზუბზუ | [[ქვედა ბზუბზუ]] |- | ზედა-ბზუბზო<br />შოთიძე-გოგაძე | შოთიძე-გოგაძე | [[ზედა ბზუბზუ]] |- | დერე-ხოხნა | დერე-ხოხნა | [[კოლოტაური]] |- | ორთა-ხოხნა | ორთა-ხოხნა | — |- | დუეთი | — | — |- | საღორეთი | საღორეთი | [[პირველი მაისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|პირველი მაისი]] |- | მახუნცეთი-სუპლა | ქვედა-მახუნცეთი | [[ქვედა მახუნცეთი]] |- | მახუნცეთი-ულია | ზედა-მახუნცეთი | [[ზედა მახუნცეთი]] |- | ცხემლო | ცხემლა | [[ცხემნა]] |- | კორომხეთი | კორომხეთი | [[კორომხეთი]] |- | ძენუ მანი | ძენიამანი | [[ძენწმანი]] |- | ორცვა | ორცვა | [[ორცვა]] |- | კაკა-ოღლი | კაკა-ოღლი | [[არსენაული]] |- | სამზიარ-შავაბური | სამზიარ-შავაბური | [[შევაბური]] |- | აჯაშპირი | — | — |- | კუჭულა | — | [[კუჭულა]] |- | გოგნიძეები | — | [[გოგინიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გოგინიძეები]] |- | ალიკ-ოღლი | ალი-ოღლი | [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბერი]] |- | ასამბაძე | — | — |- | მეძიბნა | მეძიბნა | [[მეძიბნა]] |- | მერისი | მერისი | [[მერისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მერისი]] |- | ჭალათი | — | [[ჭალა (შუახევის მუნიციპალიტეტი)|ჭალა]] |- | — | — | [[გარეტყე]] |- | ნამონასტრევი | — | [[ნამონასტრევი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ნამონასტრევი]] |- | — | — | [[ქვედა აგარა]] |- | აგარა | აგარა | [[ზედა აგარა]] |- | ზენდიდი | ზენდიდი | [[ზენდიდი]] |- | გულები | გულები | [[გულები]] |- | ქედა | ქედა | [[ქედა]] |- | — | — | [[ხუნკუდა]] |- | აკუცა | აკუწა | [[აქუცა]] |- | ზესოფელი | ზესოფელი | [[ზესოფელი]] |- | ვაიო | ვაიო | [[ვაიო]] |- | ზვარი | ზვარე | [[ზვარე (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ზვარე]] |- | კვაშტა | კვაშტა | [[კვაშტა]] |- | ტიბეთა | — | [[ტიბეთა]] |- | ვაჯანისი | — | [[ვარჯანისი]] |- | სოცხარია | — | — |- | — | — | [[სასადილოყელი]] |- | წონიარისი | წონიარისი | [[წონიარისი]] |- | კანტაური | კანტაური | [[კანტაური]] |- | აბუკეთი | აბუქეთა | [[აბუქეთა]] |- | ცხმორისი | ცხმორისი | [[ცხმორისი]] |- | კოკოტაური | კოკოტაური | [[კოკოტაური]] |- | ახო | ახო | [[ახო]] |- | გეგელიძე | გოგელიძე | [[გეგელიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გეგელიძეები]] |- | ბალაძე | — | [[ბალაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ბალაძეები]] |- | გორგიული | — | — |- | მუსიაშვილები | — | [[მოსიაშვილები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მოსიაშვილები]] |- | დანდალო | დანდალო | [[დანდალო]] |} ==ისტორია== {{მთავარი|აჭარის ისტორია}} აჭარა ისტორიულად [[საქართველო]]ს ერთ-ერთი უძველესი კუთხეა, რომელიც გეოგრაფიულად [[ზემო ქართლი]]ს, კერძოდ, [[მესხეთი]]ს ნაწილს შეადგენდა. აჭარა როგორც საქართველოს ერთ-ერთი უძველესი ისტორიული მხარე გვხვდება XI საუკუნის წყაროში, კერძოდ [[ლეონტი მროველი]]ს თხზულებაში, [[ფარნავაზ I|ფარნავაზ მეფის]] მიერ (ძვ.წ. IV-III სს.), ქვეყნის საერისთავოებად დაყოფისა და ერისთავების განწესების შესახებ ცნობაში: {{ციტატა|მეექუსე გაგზავნა ოძრხის ერისთავი, და მისცა ტაშისკარითგან ვიდრე არსიანთამდის, ნოსტის თავითგან ზღუამდის, რომელი არს სამცხე და აჭარა|ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.24}} საეკლესიო ისტორია მიიჩნევს, რომ საქართველოში [[ქრისტიანობა]] შემოვიდა და გავრცელდა აჭარის მხრიდან, კერძოდ [[დიდაჭარა|დიდაჭარიდან]]. იგი [[სამცხე]]სთან და საქართველოს სხვა ისტორიულ კუთხეებთან ერთად ქრისტიანობაზე მოაქცია [[ანდრია პირველწოდებული|ანდრია პირველწოდებულმა]]. ამის შესახებ მასალებს იძლევა [[ევსევი კესარიელი]] (IV ს.). შემდეგ XI საუკუნეში, ამ საკითხს შეეხნენ მთაწმინდელები, რომელთაც გადმოგვცეს მოციქულების განვლილი გზა, რაც აისახა „ქართლის ცხოვრების“ ჩანართებში. ანდრია პირველწოდებულმა საქართველოში კერძოდ აჭარაში რამდენიმეჯერ იმოგზაურა, როგორც მარტო ასევე სხვა მოციქულებთან ერთად. აღსანიშნავია, რომ გადმოცემის თანახმად [[ქრისტე]]ს მე-12 მოციქული [[მატათა]] [[გონიოს ციხე|გონიოში]] განისვენებს. ანდრია მოციქულის მიერ იქნა დაარსებული პირველი ეკლესია დიდაჭარაში. {{ციტატა|...შევიდა ქუეყანასა ქართლისასა, რომელსა დიდაჭარა ეწოდების, და იწყო ქადაგებად სახარებისა“ |ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.39}} [[ვახტანგ I გორგასალი|ვახტანგ გორგასლის]] დროს აჭარა სავარაუდოდ იგივე ტერიტორიულ საზღვრებშია მოქცეული, როგორც VIII საუკუნეში მაშინ, როდესაც იგი [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] სამფლობელოს „[[ქართველთა სამეფო]]ს“ შემადგენლობაში იყო. [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიელი]] მწერლები მაგალითად [[კონსტანტინე პორფიროგენეტი]] (X ს.) მას იცნობს აჭარის სახელით, რომელიც აჭარას Αδραρἃ-თი იხსენიებს წერს, რომ აჭარა იყო ერთი იმ ოთხ საპრეფექტოთაგანი (ბერიაზახი, კარნატი, კუელი და თვით აჭარა), რომელნიც შეადგენდნენ [[სუმბატ კურაპალატი]]ს სამფლობელოს<ref>К. Ган, «Извѣстiя древнихъ греческихъ и римскихъ писателей о Кавказѣ». Часть II, გვ. 2.</ref>. [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] მეორე ნახევრიდან, ზემო ქართლი და ჭანეთი ჯაყელების ხელში გადავიდა. XI საუკუნის მეორე ნახევრიდან აჭარა [[ერთიანი საქართველო|ერთიანი ფეოდალური საქართველოს]] შემადგენელი ნაწილია. ამ პერიოდში ზემო აჭარა [[კლარჯეთი|კლარჯეთთან]] ერთად [[აბუსერისძენი|აბუსერიძეთა]] საერისთავოში შედიოდა და მნიშვნელოვან კულტურულ-საგანმანათლებლო და პოლიტიკურ ცენტრს წარმოადგენდა. XIII საუკუნის შუა წლებიდან აჭარა მის მეზობლად არსებული [[სამცხე-საათაბაგო]]ს სამთავროს ერთ-ერთ საერისთავოს წარმოადგენს, მაგრამ XV საუკუნის შუა [[ყვარყვარე II ჯაყელი|ყვარყვარე II ჯაყელმა]] აჭარა გადასცა [[გურიის სამთავრო|გურიის]] მთავარს, რომელიც ეხმარებოდა, ერთიანი საქართველოს ბოლო მეფესთან, [[გიორგი VIII]]-სთან ბრძოლაში. ბრძოლა [[1465]] წელს გაიმართა. [[ყვარყვარე II|ყვარყვარე ათაბაგსა]] და [[გიორგი VIII|გიორგი მეფეს]] შორის. ყვარყვარემ შველა და დახმარება სთხოვა [[კახაბერ II გურიელი|კახაბერ გურიელს]], რის სანაცვლოდაც საჩუქრად მისცა აჭარა და ჭანეთი. {{ციტატა|ამისთვისცა მისცა ყვარყვარემ აჭარა და რომელნიმე ჭანეთის ადგილნი გურიელ კახბერს, რათა მწე ექმნას ერისთავთა ზედა სამცხისა და კლარჯეთისათა. ხოლო გურიელმა კახაბერ სიხარულით მიიღო ქვეყანანი...|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} XVI საუკუნის დასაწყისში მზეჭაბუკ ათაბაგმა აჭარა გურიელს წაართვა, მაგრამ 1535 წლიდან ეს მხარე კვლავ [[გურიელები|გურიელის]] ხელში გადავიდა. გვიანფეოდალურ ხანაში აჭარა ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა|ზემო (მაღალმთიანი) აჭარა]] და ქვემო (ზღვისპირა) აჭარა, მის ცენტრალურ ნაწილს კი [[შუახევი]] წარმოადგენდა. XVI საუკუნის შუა წლებში [[ოსმალეთის იმპერია]]მ სხვა ქართულ ტერიტორიებთან ერთად აჭარაც დაიპყო. აქ ზემო და ქვემო აჭარის სანჯაყები დააარსეს და ახალციხის (ჩილდირის) ვილაიეთს შეუერთეს. აჭარელმა ფეოდალებმა ოსმალეთის სუზერენობა აღიარეს.<ref>''შაშიკაძე ზ''. „ორი მნიშვნელოვანი დოკუმენტი XVI საუკუნის აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 151-152 — ბსუ კრებული ტ III ბათუმი 2002</ref> თავდაპირველად აჭარა [[სპერი]]ს მმართველებს ემორჩილებოდა, 1563 წელს ადგილობრივი ფეოდალების მიერ ისლამის მიღების შემდეგ კი დამოუკიდებელ სანჯაყად ჩამოყალიბდა. XVII-XVIII საუკუნეებში აჭარა ადმინისტრაციულად შედიოდა ხან ისპირის სანჯაყში, ხან ჩილდირის, ყარსის თუ გურჯისტანის ვილაიეთში. აჭარის გლეხობა ინარჩუნებდა ქრისტიანობას. ქრისტიანობა აჭარაში XVIII საუკუნის მიწურულამდე შემორჩა. ოსმალეთის ბატონყმობის ხანაში ზემო აჭარის [[სანჯაყ-ბეი|სანჯაყ-ბეგები]] იყვნენ [[ხიმშიაშვილები]], რომლებიც გარეგნულად [[სულთანი|სულთნის]] მორჩილები იყვნენ, თუმცა გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ინარჩუნებდნენ [[ავტონომიური რესპუბლიკა|ავტონომიას]] და ფაქტობრივად დამოუკიდებლად განაგებდნენ მათზე დაქვემდებარებულ მხარეს. აჭარაში ოსმალეთის მმართველობა ნომინალური იყო: მოსახლეობა არ იხდიდა ოსმალურ გადასახადებს, არ გადიოდა რეგულარულ სამხედრო სამსახურს, მხოლოდ ომის დროს გამოჰყავდათ მოლაშქრეები, შენარჩუნებული იყო მიწათმფლობელობის ძველი ქართული ფორმები. ===ახალი ისტორია=== 1828-1829 წლებში აჭარა ოსმალეთ-რუსეთის ომის პოლიგონად იქცა. ომის დროს აჭარას შეაფარა თავი [[აჰმედ-ფაშა (ხიმშიაშვილი)|აჰმედ-ფაშა ხიმშიაშვილმამ]]. 1829 წლის თებერვალში ხიმშიაშვილმა მოიკრიბა ძალები და ახალციხეს შეუტია, მაგრამ მას სათანადო დახმარება ვერ აღმოუჩინა აბდი-ბეგმა და ახმედმა კვლავ აჭარაში დაიხია უკან.<ref>''ახვლედიანი ხ''. „ნარკვევები აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 47-56 — ბათუმი 1944 წ.</ref>რუსეთს განზრახული ჰქონდა აჭარის დალაშქრვაც, მაგრამ ზამთრის კლიმატისა და რთული რელიეფის გამო თავი შეიკავა. ამან საშუალება მისცა ხიმშიაშვილს მოლაპარაკებები გაემართა ბებუთოვთან. მოლაპარაკებები შედიოდა რუსეთის ინტერესებშიც, რადგან ის უომრად მიიღებდა აჭარას. ხიმშიაშვილი თანახმა იყო ფაშისა და გენერლის ტიტულისა და აჭარის მმართველობის შენარჩუნების სანაცვლოდ მიეღო რუსეთის ქვეშევრდომობა, მაგრამ მოლაპარაკებები მაინც გაჭიანურდა. 1829 წლის 27 ივნისს რუსეთმა აიღო არზრუმი. გენერალი ბებუთოვი სომხეთის ოლქის უფროსად გადაიყვანეს, მის ნაცვლად კი დანიშნეს ბარონი ოსტენ-საკენი, რომელსაც ხიმშიაშვილი არ ენდობოდა. ოსტენ-საკენმა ხიმშიაშვილს მისცა ოთხი დღის ვადა, რათა თავად, ან მისი შვილი გამოცხადებულიყვნენ რუსეთის ბანაკში და მიეღოთ ქვეშევრდომობა. ხიმშიაშვილმა არ მიიღო ეს პირობა და ოსტენ-საკენი 12 აგვისტოს შევიდა ზემო აჭარაში სამი ქვეითი ბატალიონით, 2700 ხიშტით, კაზაკთა პოლკით, სამი სამთო და ოთქი მცირე ქვემეხით. ასე მივიდა [[ხულო]]მდე. ოსტენ-საკენი წინააღმდეგობას შეხვდა, ამიტომ იძულებული გახდა დიდი დანაკლისით უკან გაბრუნებულიყო 28 აგვისტოს.<ref>''ტივაძე გ.'' „ოსმალეთის დერვიშობა და გლეხთა აჯანყებანი XVI საუკუნეში“ გვ. 88 — თბილისი, 1946</ref> საქართველოს მთავარმმართებელმა [[ივანე პასკევიჩი|გენერალმა პასკევიჩმა]] გენერალ გესეს დაავალა, აეღო [[ბათუმი]]. გესემ დაიწყო მოლაპარაკებების გამართვა ადგილობრივ ბეგებთან. ოსმალეთის ხელისუფლებამ იცოდა რა, რომ ადგილობრივი ბეგები რუსეთისადმი სიმპათიით იყვნენ განწყობილნი, იქ გაგზავნა რვა ათასი ასკერი ტუსჩიოღლის მეთაურობით, რომელმაც დაარწმუნა ადგილობრივი ბეგები, რომ მართალია, ოსმალეთი ახლა ომს აგებდა, მაგრამ მთელი [[ევროპა]] ოსმალეთს უჭერდა მხარს და მალე ყველაფერი შეიცვლებოდა. 1829 წლის 4 აგვისტოს რუსეთის ჯარი ორი მიმართულებით დაიძრა ბათუმისკენ: ერთი [[შეკვეთილი]]დან [[ქობულეთი]]სკენ პოლკოვნიკ პატოვსკის ხელმძღვანელობით და და მეორე [[ოზურგეთი]]დან [[მუხაესტატე]]ს გავლით გესეს ხელმძღვანელობით. მუხაესტატესთან გამაგრებული ოსმალები გესემ პირწმინდად დაამარცხა. ქობულეთში გამაგრებულმა ოსმალებმა უკან დაიხიეს და ციხისძირის პოზიციებიც მიატოვეს. ქობულეთიდან ზღვით გაიქცა [[სოფიო|სოფიო გურიელი]]. გესემ არ გამოიყენა ხელსაყრელი მომენტი, ბათუმზე შეტევის ნაცვლად [[კინტრიში|კინტრიშზე]] გამაგრდა და კვლავ დაიწყო მოლაპარაკებები. ამან საშუალება მისცა ოსმალებს ხელახლა გაემაგრებინათ ციხისძირი. 17 სექტემბერს გესემ იერიში მიიტანა ციხისძირზე, მაგრამ დაკარგა ცოცხალი ძალის ორი მესამედი. ეს ამ ომში კავკასიის ფრონტზე რუსების ყველაზე დიდი მარცხი იყო. გესე იძულებულ ხდებოდა დაეთმო უკვე დაკავებული ტერიტორიები, მაგრამ ამასობაში მოუსწრო ადრიანოპოლის ზავმა. რუსეთმა ამიერკავკასიაში მიიღო [[ანაპა]], [[ფოთი]], [[ახალციხე]] და [[ახალქალაქი]]. ოსმალეთს დარჩა ომის დროს რუსეთის მიერ დაკავებული [[ყარსი]], [[არტაანი]], [[ბაიაზეთი]]. საზღვარმა კავკასიაში რუსეთისა და ოსმალეთის იმპერიებს შორის გაიარა მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქზე]]. <ref>''ხაჭაპურიძე გ.'', „გურიის აჯანყება 1841 წელს“, 1931 წ.</ref>საზღვარის ჩოლოქზე გავლება მხოლოდ ტექნიკურმა ლაფსუსმა გამოიწვია. საზავო ხელშეკრულების შედგენისას, რუსეთმა მოითხოვა და ოსმალეთმა დაუთმო მას გურიის მთელი ტერიტორია ჭოროხამდე, მაგრამ ხელშეკრულებისა და საზავო რუკის შედგენის დროს, მდინარეთა სახელწოდების აღრევის გამო, საზღვარი გაავლეს არა მდინარე ჭოროხთან, არამედ მდინარე ჩოლოქთან. შეცდომა შეამჩნიეს ხელმოწერისა და დამტკიცების შემდეგ, მაგრამ უკვე გვიან იყო ამ საკითხის ხელახლა აღძვრა.<ref>''ნოზაძე ვ.'' „საქართველოს აღდგენისათვის ბრძოლა მესხეთის გამო“, გვ. 8 — თბილისი, 1989</ref><ref>[http://foreigners-georgia.blogspot.com/2017/01/edward-backhouse-eastwick-journal-of_13.html Edward Backhouse Eastwick, Journal of a Diplomate's Three Years' Residence in Persia (1864) - Part 1]</ref> აჭარის მოსახლეობა ოსმალეთის ბატონობის ხანაში გამაჰმადიანდა, მაგრამ არ გათურქებულა და შემოინახა [[ქართული ენა]], ქართული გვარები და ქართული იდენტობა. ეს იმით უნდა აიხსნას, რომ აჭარაში, განსხვავებით მესხეთისაგან, ისლამი მოგვიანებით და ზედაპირულად გავრცელდა. 1834 წლიდან ოსმალებმა აჭარა [[ლაზისტანის სანჯაყი|ლაზისტანის სანჯაყს]] დაუქვემდებარეს.<ref>{{cite web|author=რუსლან ბარამიძე|url=https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|title=„ისტორიული პროცესების გავლენა მუსლიმ თემზე აჭარაში“|accessdate=2021-01-22|publisher=|date=2019-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210128095457/https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|archivedate=2021-01-28}}</ref> [[1878]] წელს [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)|რუსეთ-ოსმალეთს]] შორის დადებული საზავო ხელშეკრულების საფუძველზე აჭარა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში შევიდა. ახლად შემოერთებული აჭარა ადმინისტრაციულად [[ბათუმის ოკრუგი]]ს სახით გამოიყო. [[1883]] წელს [[ბათუმი]]სა და [[ართვინის ოკრუგი|ართვინის ოკრუგები]] გაერთიანდა და ბათუმის ოლქი შეადგინა, რომელიც ადმინისტრაციულად [[ქუთაისის გუბერნია]]ს დაექვემდებარა. [[დიმიტრი ბაქრაძე]] 1874 წელს აღნიშნავდა, რომ ადგილობრივ მოსახლეობას ჰქონდა შემონახული მეხსიერება ქრისტიანობის შესახებ, ახსოვდათ ქრისტიანული დღესასწაულები და მისდევდნენ ზოგიერთ ტრადიციას, მაგ. სააღდგომოდ კვერცხის შეღებვას. ტაძარი შემორჩენილი იყო მხოლოდ სოფელ სხალთაში, ხოლო ხულოს ეკლესია ხიმშიაშვილებს დაუნგრევიათ. ბაქრაძის ცნობით აჭარლები თავს გურჯებად მოიხსენიებდნენ. 1886 წელს რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ შედგენილ საოჯახო სიებში აჭარლები და შავშელები ჩაწერილნი არიან, როგორც ქართველი მაჰმადიანები. <ref>''[[დიმიტრი ბაქრაძე]]'', „არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში“, გვ. 49 — ბათუმი, „საბჭოთა აჭარა“, 1987</ref> აჭარის კუთვნილების საკითხი არაერთხელ წამოიჭრა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] დაშლის შემდეგაც, [[1918]] წლის [[3 მარტი|3 მარტს]] [[ბრესტ-ლიტოვსკის ზავი|ბრესტ-ლიტოვსკის საზავო ხელშეკრულების]] შედეგად ოსმალეთმა მიიღო ბათუმის ოლქი, [[ყარსის ოლქი]] და [[არტაანის ოკრუგი]], რამდენიმე დღეში ქ. [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონში]] დაიწყო [[ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა|ამიერკავკასიის კომისარიატისა]] და ოსმალეთის დელეგაციათა მოლაპარაკებები, რომლის მიზანიც იყო ბათუმის, ყარსისა და არტაანის ოლქების სახელმწიფოებრივი კუთვნილების საკითხის გარკვევა, მხარეები ვერ შეთანხმდნენ და მოლაპარაკება შეწყდა. ოსმალეთმა შეტევები განაახლა, ქართულმა მხარემ ოსმალეთის ჯარების შეჩერება მხოლოდ მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქთან]] შეძლო. [[1918]] წლის [[4 ივნისი|4 ივნისს]] ქ. ბათუმში საქართველოსა და ოსმალეთს შორის დაიდო ხელშეკრულება, რომლის ძალითაც აღსდგა რუსეთ-ოსმალეთის [[1877]]-[[1878]] წლების ომამდე არსებული საზღვრები. ე.ი. ოსმალეთს დარჩა საქართველოს ისტორიული ტერიტორიის დიდი ნაწილი. მოგვიანებით [[1918]] წლის ოქტომბერში, მას შემდეგ რაც ოსმალეთი [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]] დამარცხდა და იძულებული გახდა ხელი მოეწერა [[მუდროსის დროებითი ზავი|მუდროსის ზავზე]] (ფაქტობრივად კაპიტულაციაზე) საქართველოსა და ოსმალეთს შორის გაფორმებულმა ხელშეკრულებამ ძალა დაკარგა. მას შემდეგ რაც [[საბჭოთა რუსეთი|საბჭოთა რუსეთმა]] დაიპყრო [[ამიერკავკასია]] და კვლავ დაუმეზობლდა თურქეთს დღის წესრიგში დადგა სამხრეთ კავკასიაში რუსეთ-ოსმალეთის სახელმწიფო საზღვრების დადგენა. [[1921]] წლის [[16 მარტი]]ს მოსკოვის რუსეთ-ოსმალეთის ხელშეკრულებით, დადგინდა ოსმალეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთი საზღვარი. ხელშეკრულებაში აღინიშნა, რომ ოსმალეთის საზღვარი ჩრდილო-აღმოსავლეთით იწყებოდა შავი ზღვის სანაპიროზე მდებარე სოფელ სარფთან, შემდეგ მიუყვებოდა ქედისმთას, შავშეთსა და კინნი-დაღის მთების წყალგამყოფ, არტაანის და ყარსის სანჯაყების ჩრდილოეთ ადმინისტრაციულ საზღვარს, მდინარეების არპა-ჩაისა და არაქსის ხეობებს. ამრიგად საბჭოთა რუსეთმა [[თურქეთი|თურქეთს]] დაუთმო საქართველოს ისტორიული ტერიტორია: [[ართვინი]]ს, [[არტაანი]]ს და [[ყარსი]]ს ოკრუგები. საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ [[საქართველოს რევკომი]]ს [[1921]] წლის [[16 ივლისი]]ს დეკრეტით აჭარა თანამედროვე საზღვრებით [[აჭარის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|ავტონომიურ საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკად]] გამოცხადდა. საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომ აჭარის ა/რ-მ შეინარჩუნა პოლიტიკური სტატუსი. აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში შედის ექვსი მუნიციპალიტეტი: [[ხელვაჩაური]]ს, [[ქობულეთი]]ს, [[ქედი]]ს, [[შუახევი]]სა და [[ხულო]]ს, ავტონომიური რესპუბლიკის ადმინისტრაციული ცენტრია — ქ. [[ბათუმი]]. ==გზები== [[1897]] წელს როდესაც თედო სახოკიამ აჭარაში იმოგზაურა, აღწერა აჭარაში შემავალი გზები: {{ციტატა|აჭარა შემოსასვლელი გზები აქვს შემდეგი მხრიდან: ერთი — ბათუმის მხრიდან, ეგრეთ წოდებული ბათუმ-ახალციხის შარა-გზით, მეორე — ამავე გზით ახალციხიდან (ყანლის მთაზეა გადმოსასვლელი); გურიიდან სამი გზა შემოდის: ბჟუჯის-წყლის ხეობით თაგინურზე (2918 მ.), აჭარის-წყლის ხეობითა და ბახვის-წყლის ხეობით ბადიშზე. ამ სამში ბადიშის გზა ყველასა სჯობია. შავშეთიდან სამი მხრივ შემოდის გზა: ერთია, მთა კორდა (2640 მ.), მეორე — ხევა (3073 მ.) და მესამე — ყვირილა.|[[თედო სახოკია]]}} ==აჭარული სახლი== ზემო აჭარისათვის დამახასიათებელია ჯარგვლისებური ხის სახლები, ან, როგორც აქ ეძახიან '''კონღები'''. კონღა იგივე საზაფხულო სოფელია. სოფლის შესასვლელში განმარტოებით დგას ხის დაბალი, მხარნახევრის სიმაღლე, ჯარგვალი, ორ-თვლიანი, რომელიც წარმოადგენდა სოფლის სასტუმროს. სასტუმროს ერთი თვალი ადამიანისთვის იყო, რომლის შიგნით აქეთ-იქით ფართო, მაგრამ ძალზე დაბალი (ერთი მტკაველი სიმაღლე) ტახტები იყო შეკრული, ხოლო შუაში მიწურზე ცეცხლი ენთო. მეორე თვალი-კი ცხენის დასაბმელად იყო მიდგმული. აჭარული სახლი ორსართულიანია. ზედა სართულში ცხოვრობს ჯალაბი, ქვედაში — თავლა და ბოსელია ერთად. გარედან სახლს სიგრძე და სიგანე 4 მხარი აქვს. ფანჯრები იხურება დარაბებით. ზედა სართული სამ განყოფლებიანია. ერთი რომელიც ამავდროულად სასტუმროცაა, საჯალაბო იმავდროულად სამზარეულოცაა. აქეთ-იქით დაბალი, მტკაველ-ნახევარის სიმაღლე ტახტებია მიკრული, განივრები, ცარიელი და ძალზედ შავი. ტახტებს შუა ქვედა სართულის ჭერზედ მიწა აყრია და კერა არის გამართული: ზემოდან საკიდელა ჰკიდია რკინისა, რომელზედაც საჭიროების დროს ქვაბებს კიდებდნენ. საჯალაბოში ქალია ბატონი, მამაკაცს შიგ შესვლა ეკრძალება. აქ ამზადებდა ქალი საჭმელს, აკეთებდა საოჯახო ხელსაქმეს და აქვე იძინებდა. საჯალაბოდან დაბალ კარშია გასასვლელი და შევდივართ მესამე განყოფილებაში — სარძევეში. ეს ოთახი მარტო რძისათვის არის მიჩენილი და სარძევეც მაგიტომ დაერქვა. რძის ჭურჭელი ნაძვის მასალის იყო. ესენია: # გვარდა — ნაძვის თხელ ყავრისაგან აკეთებდნენ მრგვლად, იყენებდნენ კარაქის საზიდად, ცხენს აქეთ-იქედან დაჰკიდებდნენ. # საწველელი — წააგავს გვარდას. # ხელგობი — თელისაა, მაგარი, შიგ ყაიმაღი დგას კარაქის ამოღებამდე. # ვარია — მაწვნის სადღვებელი, წააგავს ქართლურს, ხის მრგვალი ძელია ამოშიგნული რომელიც თოკებით არის დაკიდული და როცა მაწონს ჩაასხამენ, აქეთ-იქით აქანებენ. სარძევის იატაკი ერთ ადგილას გამოჭრილია, რომელზეც მიდგმული ჰქონდა საცალფეხო კიბე, ერთი ძელისა (როგორც მეგრული ტკვა). აქედან ჩადიან ქვედა სართულში ბოსელში, სადაც საქონელია დაბმული. ==სოფლის მეურნეობა== ===ხვნა-თესვა=== ===მესაქონლეობა=== ===მებაღეობა=== ===მევენახეობა=== ===მეფუტკრეობა=== [[მეფუტკრეობა]] აქ სოფლის მეურნეობის ერთ ერთი დარგია. მართალია ის ისევე არაა განვითარებული, როგორც მესაქონლეობა მაგრამ მოსახლეობა მაინც ინარჩუნებს მას. [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] შუა ხანებამდე აჭარაში იყენებდნენ, [[გურია]]-[[სამეგრელო]]ში არსებული სკების მსგავს: მეტრი-მეტრანახევარი სიგრძის ხის ძელი შუაზე იყო გაპობილი. ორივე ნაწილს გული ამოღრუტნული ჰქონდა. ეს ორი გულამოღებული ნახევარბოძი შეერთებულია. ქვეშიდან დასაჭერად თავსა და ბოლოში კაპიანი სარები ერჭოთ ხეზე დასაკიდებლად. სახლის გარდა ასეთი სკები ტყეშიც იდგმევა. მეფუტკრეობას განსაკუთრებით მისდევენ მაღალმთიან აჭარაში. თედო სახოკიამ აღწერა მაშინდელი მეფუტკრეობა: {{ციტატა|მთელს აჭარაში ას-ოც კომლამდე იქნება სკების პატრონი. განსაკუთრებით ბევრი ჰყავთ ზემო-აჭარის ორ საზოგადოებაში: [[ფუშრუკაული]]სა და [[ინწკირვეთი]]საში. ჰყოლიათ სულ 900 სკა (ზემო-აჭარაში — 360 და ქვემოში — 540). გამოუღიათ თაფლი — 820 (ზემოში — 360, ქვემოში — 460) ფუთი და სანთელი — 400 (ზემოში — 180, ქვემოში — 220) ფუთი. ერტი ფუთი სანთელი იყიდებოდა — 16 მანეთად, ხოლო თაფლი — 3 მანეთად. თაფლს უმეტეს შემთხვევაში არა ჰყიდიან, უფრო ოჯახში ხარჯავენ.|[[თედო სახოკია]]}} ===მეთევზეობა=== ==მოსახლეობა== {{მთავარი|აჭარლები}} აჭარის მოსახლეობის უდიდეს ნაწილს ყოველთვის წარმოაგდენდნენ ეთნიკურად ქართველი მოსახლეობა — აჭარლები. სხვადასხვა დროს აჭარაში ცხოვრობდა [[სომეხი]] და [[ბერძენი]] მცირერიცხოვანი მოსახლეობაც, რომელთა ძირითადი საქმიანობა ვაჭრობა წარმოადგენდა. {{ციტატა|ხულოში, ჯამეს ცოტა მოშორებით ათიოდ დუქანია ხისა, პატარები, საწვრილმანოები, საყასბო, სამჭედური. ვაჭრები ბერძნები და სომხებია.|[[თედო სახოკია]]}} [[1897]] წლისათვის აჭარისა და შავშეთის საზღვარზე, სარიჩარაის მთებში ცხოვრობდა რამდენიმე ასეული კომლი ლტოლვილი ქურთი. ==რელიგია== საუკუნეების მანძილზე აჭარაში სარწმუნოება იმის და მიხედვით იცვლებოდა, თუ ვის გავლენის ქვეშ ექცეოდა აღნიშნული რეგიონი. აჭარლები, როგორც ქართლის სხვა კუთხე მისდევდა მრავალღმერთიანობას. I საუკუნეში ქრისტეს მოციქულების მიერ ქრისტიანობის ქადაგებიდან ის ნელ ნელა გადადიოდა ქრისტიანობის რჯულზე. წმინდა ნინოს დროს, როდესაც ქრისტიანობა სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადდა აჭარა ქრისტიანობის ერთ ერთ კერად იქცა. მასში დაარსდა საეპისკოპოსოები და აშენდა არაერთი ეკლესია. მოგვიანებით ოსმალური იმპერიის მიერ რეგიონის ხელში ჩაგდებიდან, აჭარაში ფეხი მოიკიდა მუსულმანურმა სარწმუნოებამ. ვითარება შეიცვალა მას შემდეგ რაც რეგიონი რუსეთის იმპერიის გავლენის ქვეშ მოექცა. მიუხედავად იმისა რომ რუსეთის იმპერიაში არ იდევნებოდა მუსულმანობა, ხელი ეწყობოდა ქრისტიანობის გავრცელებას. საბჭოთა პერიოდში, ათეიზმის გვრცელებასთან ერთად ხალხში მცირედ ანთებული ნაკვერჩხალი კიდევ უფრო შემცირდა. რეგიონი ითვლებოდა სასაზღვრო ტერიტორიად და იქ მისვლა მოსვლა გართულებული იყო. საბჭოთა წყობის დანგრევის შემდეგ ვითარება რელიგიის აღმსარებლობის თავისუფელბის კუთხით შეიცვალა. ქრისტიანულ მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ დაიბრუნა თავისი საკულტო ნაგებობები, მუსულმანებმა ააშენეს ჯამეები თავიანთი მრევლისათვის. ასევე გააქტიურდნენ სხვა როგორც ტრადიციული ისე არატრადიციული რელიგიის მიმდევრები. ==ისტორიული ძეგლები== ===ეკლესიები=== ===მეჩეთები=== ===ციხე-კოშკები=== [[ხირხათის ციხე]], [[ბეგოშვილების ციხე]], [[ცივასულას ციხე]], [[საღორეთის ციხე]], [[გულების ციხე]], ზესოფლის ციხე<ref>[http://www.nplg.gov.ge/publishers/monument/index.php?do=view&id=2193 ზესოფლის ციხე]</ref>, [[ტაკიძეების (დანდალოს) ციხე]], [[კავიანის ციხე]], [[ჭვანის (ტაკიძეების) ციხე]], [[ოქროპილურის ყალაბოინი]], [[მთისუბნის ციხე]], [[ნიგაზეულის ციხე-გალავანი]]. ===სასახლეები=== ===ქვისთაღოვანი ხიდები=== {{მთავარი|ქვისთაღოვანი ხიდი}} [[1897]] წელს თედო სახოკიამ შემდეგი ხიდები დააფიქსირა აჭარაში, ესენია: '''ზემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | განახლების (ყადიოღლები)ს ხიდი | | |- | [[შანთაძეების ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[ურხოს ხიდი]] | | |- | [[ფურტიოს ხიდი]] | {{coord|41|39|16.17|N|42|15|48.64|E|scale=2000|}} | [[Image:Purtio bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} '''ქვემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | [[მახუნცეთის ხიდი]] | {{coord|41|34|15.70|N|41|51|36.59|E|scale=2000|}} | | [[Image:Queen Tamar's bridge near Makhuntseti (G.N. 2011).jpg|100x100px]] |- | [[ცხმორისის ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[დანდალოს ხიდი]] | {{coord|41|38|48.94|N|42|06|27.28|E|scale=2000|}} | [[Image:Dandalo bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} [[წყალდიდობა აჭარაში (1895)|1895 წლის წყალდიდობის]] შედეგად დაინგრა [[შანთიძეების ხიდი|შანთიძეების]], [[მახუნცეთის ხიდი|მახუნცეთისა]] და [[ცხმორისის ხიდი|ცხმორისის]] ხიდები, ხოლო [[ყადიოღლების ხიდი]] დაზიანდა. ==ლიტერატურა== {{მინიდაფა |პორტალი = |ვიქსიკონი = აჭარა |ვიკიწიგნები = |ვიკიციტატა = |ვიკიწყარო = |ვიკისახეობები = |ვიკისიახლეები = |ვიკისაწყობი = Category:აჭარა |მეტავიკი = }} * ი. სიხარულიძე, „აჭარის მატერიალური კულტურის ძეგლები“, თბ., 1962 * თ. სახოკია, „მოგზაურობანი“, თბ., 1985 * ვ. ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1904, ტფ., გვ. 225 *''გოგოლიშვილი ო.'' „რუსეთ-ოსმალეთის 1828-1829 წლების ომი და აჭარა“, „ახალი და უახლესი ისტორიის საკითხები“ N18 2016 წ. გვ. 174-181 —თბილისი, „უნივერსალი“ 2016 წ. ISSN 1512-3154 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გეოგრაფიული მდებარეობა |ცენტრი = აჭარა |ჩრდილოეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-აღმოსავლეთი = |აღმოსავლეთი = [[სამცხე]] |სამხრეთ-აღმოსავლეთი = |სამხრეთი = [[ლიგანი]] და [[შავშეთი]] |სამხრეთ-დასავლეთი = |დასავლეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-დასავლეთი = }} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:აჭარა| ]] 0f3k72mgc8qq9l7qc4a4o95bdpdqkmo 4650435 4650434 2024-05-02T18:01:24Z ჭა 160684 wikitext text/x-wiki {{ორი სხვა მნიშვნელობა|ისტორიული კუთხის|ასევე|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა||აჭარა (მრავალმნიშვნელოვანი)|}} {{ინფოდაფა საქართველოს კუთხე |სახელი = აჭარა |სურათი = |სურათის სიგანე = |სურათის წარწერა = [[მცირე კავკასიონი]] |რუკა = Historical Adjara in modern international borders of Georgia.svg |რუკის სიგანე = |რუკის წარწერა = |კუთხის ცენტრი = [[ქედა]] და [[ხულო]] |ქვეყანა = [[საქართველო]] |რეგიონი = |მუნიციპალიტეტი = |ფართობი = 1873,4 |მოსახლეობა = |title= |publisher= |accessdate= |სიმჭიდროვე = |ეროვნება = [[ქართველები]] |რელიგია =მუსლიმი და ქრისტიანი (მართმადიდებელი) |ვებგვერდი = |რეგიონის რუკა = Meskheti map of VIII-X centuries (ka).svg |რეგიონის რუკის სიგანე = |რეგიონის რუკის წარწერა = აჭარა მესხეთის დანაყოფში |მთავარი ქალაქი=ბათუმი}} '''აჭარა''' — [[საქართველო]]ს ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მხარე, მდებარე [[აჭარისწყალი|მდინარე აჭარისწყლის]] ხეობაში. ==ეტიმოლოგია== სახელწოდება აჭარა [[VII საუკუნე|VII]] საუკუნიდან გვხვდება. ვარაუდობენ, რომ იგი უკავშირდება გეოგრაფიულ სახელს — აჭი. შესაძლოა, რომ ორივე ეს სახელწოდება უკავშირდება „[[ჭანები|ჭანს]]“ და ნიშნავს „საჭანოს“. ==მხარის აღწერა== [[ვახუშტი ბატონიშვილი]] თავის „გეოგრაფიულ აღწერაში“ აჭარას აღწერს შემდეგნაირად: {{ციტატა|ხოლო ჭოროხს მოერთვის აჭარის წყალი აღმოსავლეთიდამ, და გამოსდის ზარზმა-აჭარას შორის მთასა, აღმოსავლეთიდამ დასავლეთად. ამ წყლის კიდეზედ, ამ ჴეობის საშუალს, არს მცირე ქალაქის მსგავსი დაბა, ქედა. მოსახლენი არიან ვაჭარნი. ხოლო მოერთვიან ამ აჭარის მდინარეს, გურიის მთიდამ და აჭარას და ლიგანისჴევის შორისის მთებიდამ, ჴევნი და მათ ზედა არიან დაბნები შენნი. არამედ მზღვრის: აღმოსავლით მთა აჭარასა და ზარზმას შორისი, და გარდავალს მას ზედა გზა სამცხეს; სამჴრით — მთა აჭარასა და ლიგანისჴევს შორისი; დასავლით — მდინარე ჭოროხი; ჩრდილოთ — მთა გურიასა და აჭარას შორისი, სადა გარდავლენან გზანი გურიას. და არს აჭარის ჴეობა ვენახოვან ხილიანი, მოსავლიანი, თჳნიერ ბრინჯ-ბანბისა, ყოვლითა მარცვლითა, არს ტყიანი, კლდიანი, იწრო, ჴრამოვან-ღრატოიანი. მთანი ტყიან-ნადირიანი, კაცნი ჴელოვანნი ხის მუშაკობითა. აქ აკეთებენ ყველს: ერთი იქმნების {{comment|ი|(10)}}, {{comment|იე|(15)}} და {{comment|კ|(20)}} ლიტრა, არაოდესვე წახდების, არცა დაობდების, რაჟამს გნებავს, შემგბარი კეთილ-სახმარ არს.|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} ხოლო თედო სახოკია კი წერს შემდეგს: {{ციტატა|აწინდელი [[ახალციხის მაზრა|ახალციხის მაზრის]] დასავლეთით და გურიის, ანუ [[ოზურგეთის მაზრა|ოზურგეთის მაზრის]], სამხრეთით, [[აჭარისწყალი|აჭარის-წყლის]] ხეობაში მდებარეობს ღრანტოვანი და ხევიან-კლდიანი კუთხე საქართველოსი — აჭარა.|[[თედო სახოკია]]}} აჭარა როგორც მდინარე [[ჭოროხი]]ს აუზის განუყოფელი ნაწილი, [[მესხეთი|მესხეთში]] შედიოდა. ისტორიულ წყაროებში მოხსენიებულია როგორც აჭარის ქვეყანა, აჭარის ჴევი ან ხეობა. იგი ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა]] (რომლის ცენტრი ძველად [[დიდაჭარა]] იყო, შემდეგ — [[ხიხანი]], მოგვიანებით — [[ხულო]]) და ქვემო აჭარა (ცენტრი [[ქედა]]). აჭარის ცენტრალურ ნაწილს შუახევი ერქვა. {{ციტატა|აჭარა, ანუ აწინდელი [[ბათუმის ოლქი]]ს ერთი ნაწილი, მდებარეობს გურიის სამხრეთით. მისი საზღვრებია: აღმოსავლეთით — [[არსიანის ქედი|არსიანის მთა]], რომელიც [[კასპიის ზღვა|კასპიისა]] და [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] მდინარეებს ჰყოფს ერთმანეთისაგან. გარდა ამისა, არსიანი მთაა საზღვარი აჭარისა და ახალციხის მაზრისა; ჩრდილოეთით — [[მესხეთის ქედი|აჭარის ქედი]], რომელიც არსიანის მთის გაგრძელებას შეადგენს და რომელიც გურია აჭარას ერთმანეთისაგან საზღვრავს; სამხრეთით — [[შავშეთის ქედი]], ისიც არსიანის მთის შტოა და ჰყოფს აჭარისწყალს და მის შტოებს იმ მდინარეებისაგან, რომელნიც ერთვიან მდინარე [[ჭოროხი|ჭოროხს]] მარჯვნით. ხოლო, დასავლეთ აჭარა თავდება სოფელ [[კიბე (ხელვაჩაურის რაიონი)|კიბესთან]], ერთი კილომეტრის მოშორებით იმ ადგილიდან, სადაც მდ. აჭარისწყალი მდ. ჭოროხს ერთვის.|[[თედო სახოკია]]}} [[ფაილი:Пятиверстная карта кавказского края, D7 (Г7) -1883.jpg|მინი|აჭარა 1883 წლის [[კავკასიის მხარის ხუთვერსიანი რუკა|კავკასიის მხარის ხუთვერსიან რუკაზე]]]] ===ზემო აჭარა=== ზემო აჭარის მმართველებად ითვლებოდნენ ჯერ ერისთავთ-ერისთავი [[აბუსერისძენი]], ბოლოს კი სანჯაყ-ბეგი [[ხიმშიაშვილები]]. ===ქვემო აჭარა=== ქვემო აჭარის სანჯაყ-ბეგებად ითვლებოდნენ [[აბაშიძეები]]. {| class="wikitable sortable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! [[ერთვერსიანი რუკა]] (1914-15) !! თედო სახოკია (1897)<ref>დასახ. ნაშრომი, გვ. 207-208</ref> !! დღეს |- | კიბე | კიბე | [[კიბე (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|კიბე]] |- | {{lang-ru|Пост Аджарис-цкали}} | — | [[აჭარისწყალი (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|აჭარისწყალი]] |- | კაპნის-თავი | კაპნისთავი | [[კაპნისთავი]] |- | ჭინკაძე | ჭინკაძე | [[ჭინკაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ჭინკაძეები]] |- | დოლოგანი | — | — |- | ზუნდაგა | ზუნდალა | [[ზუნდაგი]] |- | ბაბუჩ-ოღლი | — | — |- | მაღლაკონი | მაღლაკონი | [[მაღლაკონი]] |- | ჭალახმელა | ჭალახმელა | [[ჭალახმელა]] |- | უჩხითი | უჩხითი | [[უჩხითი]] |- | ქვედა მილისი | ნამლისი | [[ნამლისევი]] |- | ზედა მილისი | მილისი | [[მილისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მილისი]] |- | კოსოსოფელი | — | [[ქოსოფელი]] |- | ქვედა-ბზუბზო | ბზუბზუ | [[ქვედა ბზუბზუ]] |- | ზედა-ბზუბზო<br />შოთიძე-გოგაძე | შოთიძე-გოგაძე | [[ზედა ბზუბზუ]] |- | დერე-ხოხნა | დერე-ხოხნა | [[კოლოტაური]] |- | ორთა-ხოხნა | ორთა-ხოხნა | — |- | დუეთი | — | — |- | საღორეთი | საღორეთი | [[პირველი მაისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|პირველი მაისი]] |- | მახუნცეთი-სუპლა | ქვედა-მახუნცეთი | [[ქვედა მახუნცეთი]] |- | მახუნცეთი-ულია | ზედა-მახუნცეთი | [[ზედა მახუნცეთი]] |- | ცხემლო | ცხემლა | [[ცხემნა]] |- | კორომხეთი | კორომხეთი | [[კორომხეთი]] |- | ძენუ მანი | ძენიამანი | [[ძენწმანი]] |- | ორცვა | ორცვა | [[ორცვა]] |- | კაკა-ოღლი | კაკა-ოღლი | [[არსენაული]] |- | სამზიარ-შავაბური | სამზიარ-შავაბური | [[შევაბური]] |- | აჯაშპირი | — | — |- | კუჭულა | — | [[კუჭულა]] |- | გოგნიძეები | — | [[გოგინიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გოგინიძეები]] |- | ალიკ-ოღლი | ალი-ოღლი | [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბერი]] |- | ასამბაძე | — | — |- | მეძიბნა | მეძიბნა | [[მეძიბნა]] |- | მერისი | მერისი | [[მერისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მერისი]] |- | ჭალათი | — | [[ჭალა (შუახევის მუნიციპალიტეტი)|ჭალა]] |- | — | — | [[გარეტყე]] |- | ნამონასტრევი | — | [[ნამონასტრევი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ნამონასტრევი]] |- | — | — | [[ქვედა აგარა]] |- | აგარა | აგარა | [[ზედა აგარა]] |- | ზენდიდი | ზენდიდი | [[ზენდიდი]] |- | გულები | გულები | [[გულები]] |- | ქედა | ქედა | [[ქედა]] |- | — | — | [[ხუნკუდა]] |- | აკუცა | აკუწა | [[აქუცა]] |- | ზესოფელი | ზესოფელი | [[ზესოფელი]] |- | ვაიო | ვაიო | [[ვაიო]] |- | ზვარი | ზვარე | [[ზვარე (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ზვარე]] |- | კვაშტა | კვაშტა | [[კვაშტა]] |- | ტიბეთა | — | [[ტიბეთა]] |- | ვაჯანისი | — | [[ვარჯანისი]] |- | სოცხარია | — | — |- | — | — | [[სასადილოყელი]] |- | წონიარისი | წონიარისი | [[წონიარისი]] |- | კანტაური | კანტაური | [[კანტაური]] |- | აბუკეთი | აბუქეთა | [[აბუქეთა]] |- | ცხმორისი | ცხმორისი | [[ცხმორისი]] |- | კოკოტაური | კოკოტაური | [[კოკოტაური]] |- | ახო | ახო | [[ახო]] |- | გეგელიძე | გოგელიძე | [[გეგელიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გეგელიძეები]] |- | ბალაძე | — | [[ბალაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ბალაძეები]] |- | გორგიული | — | — |- | მუსიაშვილები | — | [[მოსიაშვილები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მოსიაშვილები]] |- | დანდალო | დანდალო | [[დანდალო]] |} ==ისტორია== {{მთავარი|აჭარის ისტორია}} აჭარა ისტორიულად [[საქართველო]]ს ერთ-ერთი უძველესი კუთხეა, რომელიც გეოგრაფიულად [[ზემო ქართლი]]ს, კერძოდ, [[მესხეთი]]ს ნაწილს შეადგენდა. აჭარა როგორც საქართველოს ერთ-ერთი უძველესი ისტორიული მხარე გვხვდება XI საუკუნის წყაროში, კერძოდ [[ლეონტი მროველი]]ს თხზულებაში, [[ფარნავაზ I|ფარნავაზ მეფის]] მიერ (ძვ.წ. IV-III სს.), ქვეყნის საერისთავოებად დაყოფისა და ერისთავების განწესების შესახებ ცნობაში: {{ციტატა|მეექუსე გაგზავნა ოძრხის ერისთავი, და მისცა ტაშისკარითგან ვიდრე არსიანთამდის, ნოსტის თავითგან ზღუამდის, რომელი არს სამცხე და აჭარა|ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.24}} საეკლესიო ისტორია მიიჩნევს, რომ საქართველოში [[ქრისტიანობა]] შემოვიდა და გავრცელდა აჭარის მხრიდან, კერძოდ [[დიდაჭარა|დიდაჭარიდან]]. იგი [[სამცხე]]სთან და საქართველოს სხვა ისტორიულ კუთხეებთან ერთად ქრისტიანობაზე მოაქცია [[ანდრია პირველწოდებული|ანდრია პირველწოდებულმა]]. ამის შესახებ მასალებს იძლევა [[ევსევი კესარიელი]] (IV ს.). შემდეგ XI საუკუნეში, ამ საკითხს შეეხნენ მთაწმინდელები, რომელთაც გადმოგვცეს მოციქულების განვლილი გზა, რაც აისახა „ქართლის ცხოვრების“ ჩანართებში. ანდრია პირველწოდებულმა საქართველოში კერძოდ აჭარაში რამდენიმეჯერ იმოგზაურა, როგორც მარტო ასევე სხვა მოციქულებთან ერთად. აღსანიშნავია, რომ გადმოცემის თანახმად [[ქრისტე]]ს მე-12 მოციქული [[მატათა]] [[გონიოს ციხე|გონიოში]] განისვენებს. ანდრია მოციქულის მიერ იქნა დაარსებული პირველი ეკლესია დიდაჭარაში. {{ციტატა|...შევიდა ქუეყანასა ქართლისასა, რომელსა დიდაჭარა ეწოდების, და იწყო ქადაგებად სახარებისა“ |ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.39}} [[ვახტანგ I გორგასალი|ვახტანგ გორგასლის]] დროს აჭარა სავარაუდოდ იგივე ტერიტორიულ საზღვრებშია მოქცეული, როგორც VIII საუკუნეში მაშინ, როდესაც იგი [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] სამფლობელოს „[[ქართველთა სამეფო]]ს“ შემადგენლობაში იყო. [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიელი]] მწერლები მაგალითად [[კონსტანტინე პორფიროგენეტი]] (X ს.) მას იცნობს აჭარის სახელით, რომელიც აჭარას Αδραρἃ-თი იხსენიებს წერს, რომ აჭარა იყო ერთი იმ ოთხ საპრეფექტოთაგანი (ბერიაზახი, კარნატი, კუელი და თვით აჭარა), რომელნიც შეადგენდნენ [[სუმბატ კურაპალატი]]ს სამფლობელოს<ref>К. Ган, «Извѣстiя древнихъ греческихъ и римскихъ писателей о Кавказѣ». Часть II, გვ. 2.</ref>. [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] მეორე ნახევრიდან, ზემო ქართლი და ჭანეთი ჯაყელების ხელში გადავიდა. XI საუკუნის მეორე ნახევრიდან აჭარა [[ერთიანი საქართველო|ერთიანი ფეოდალური საქართველოს]] შემადგენელი ნაწილია. ამ პერიოდში ზემო აჭარა [[კლარჯეთი|კლარჯეთთან]] ერთად [[აბუსერისძენი|აბუსერიძეთა]] საერისთავოში შედიოდა და მნიშვნელოვან კულტურულ-საგანმანათლებლო და პოლიტიკურ ცენტრს წარმოადგენდა. XIII საუკუნის შუა წლებიდან აჭარა მის მეზობლად არსებული [[სამცხე-საათაბაგო]]ს სამთავროს ერთ-ერთ საერისთავოს წარმოადგენს, მაგრამ XV საუკუნის შუა [[ყვარყვარე II ჯაყელი|ყვარყვარე II ჯაყელმა]] აჭარა გადასცა [[გურიის სამთავრო|გურიის]] მთავარს, რომელიც ეხმარებოდა, ერთიანი საქართველოს ბოლო მეფესთან, [[გიორგი VIII]]-სთან ბრძოლაში. ბრძოლა [[1465]] წელს გაიმართა. [[ყვარყვარე II|ყვარყვარე ათაბაგსა]] და [[გიორგი VIII|გიორგი მეფეს]] შორის. ყვარყვარემ შველა და დახმარება სთხოვა [[კახაბერ II გურიელი|კახაბერ გურიელს]], რის სანაცვლოდაც საჩუქრად მისცა აჭარა და ჭანეთი. {{ციტატა|ამისთვისცა მისცა ყვარყვარემ აჭარა და რომელნიმე ჭანეთის ადგილნი გურიელ კახბერს, რათა მწე ექმნას ერისთავთა ზედა სამცხისა და კლარჯეთისათა. ხოლო გურიელმა კახაბერ სიხარულით მიიღო ქვეყანანი...|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} XVI საუკუნის დასაწყისში მზეჭაბუკ ათაბაგმა აჭარა გურიელს წაართვა, მაგრამ 1535 წლიდან ეს მხარე კვლავ [[გურიელები|გურიელის]] ხელში გადავიდა. გვიანფეოდალურ ხანაში აჭარა ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა|ზემო (მაღალმთიანი) აჭარა]] და ქვემო (ზღვისპირა) აჭარა, მის ცენტრალურ ნაწილს კი [[შუახევი]] წარმოადგენდა. XVI საუკუნის შუა წლებში [[ოსმალეთის იმპერია]]მ სხვა ქართულ ტერიტორიებთან ერთად აჭარაც დაიპყო. აქ ზემო და ქვემო აჭარის სანჯაყები დააარსეს და ახალციხის (ჩილდირის) ვილაიეთს შეუერთეს. აჭარელმა ფეოდალებმა ოსმალეთის სუზერენობა აღიარეს.<ref>''შაშიკაძე ზ''. „ორი მნიშვნელოვანი დოკუმენტი XVI საუკუნის აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 151-152 — ბსუ კრებული ტ III ბათუმი 2002</ref> თავდაპირველად აჭარა [[სპერი]]ს მმართველებს ემორჩილებოდა, 1563 წელს ადგილობრივი ფეოდალების მიერ ისლამის მიღების შემდეგ კი დამოუკიდებელ სანჯაყად ჩამოყალიბდა. XVII-XVIII საუკუნეებში აჭარა ადმინისტრაციულად შედიოდა ხან ისპირის სანჯაყში, ხან ჩილდირის, ყარსის თუ გურჯისტანის ვილაიეთში. აჭარის გლეხობა ინარჩუნებდა ქრისტიანობას. ქრისტიანობა აჭარაში XVIII საუკუნის მიწურულამდე შემორჩა. ოსმალეთის ბატონყმობის ხანაში ზემო აჭარის [[სანჯაყ-ბეი|სანჯაყ-ბეგები]] იყვნენ [[ხიმშიაშვილები]], რომლებიც გარეგნულად [[სულთანი|სულთნის]] მორჩილები იყვნენ, თუმცა გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ინარჩუნებდნენ [[ავტონომიური რესპუბლიკა|ავტონომიას]] და ფაქტობრივად დამოუკიდებლად განაგებდნენ მათზე დაქვემდებარებულ მხარეს. აჭარაში ოსმალეთის მმართველობა ნომინალური იყო: მოსახლეობა არ იხდიდა ოსმალურ გადასახადებს, არ გადიოდა რეგულარულ სამხედრო სამსახურს, მხოლოდ ომის დროს გამოჰყავდათ მოლაშქრეები, შენარჩუნებული იყო მიწათმფლობელობის ძველი ქართული ფორმები. ===ახალი ისტორია=== 1828-1829 წლებში აჭარა ოსმალეთ-რუსეთის ომის პოლიგონად იქცა. ომის დროს აჭარას შეაფარა თავი [[აჰმედ-ფაშა (ხიმშიაშვილი)|აჰმედ-ფაშა ხიმშიაშვილმამ]]. 1829 წლის თებერვალში ხიმშიაშვილმა მოიკრიბა ძალები და ახალციხეს შეუტია, მაგრამ მას სათანადო დახმარება ვერ აღმოუჩინა აბდი-ბეგმა და ახმედმა კვლავ აჭარაში დაიხია უკან.<ref>''ახვლედიანი ხ''. „ნარკვევები აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 47-56 — ბათუმი 1944 წ.</ref>რუსეთს განზრახული ჰქონდა აჭარის დალაშქრვაც, მაგრამ ზამთრის კლიმატისა და რთული რელიეფის გამო თავი შეიკავა. ამან საშუალება მისცა ხიმშიაშვილს მოლაპარაკებები გაემართა ბებუთოვთან. მოლაპარაკებები შედიოდა რუსეთის ინტერესებშიც, რადგან ის უომრად მიიღებდა აჭარას. ხიმშიაშვილი თანახმა იყო ფაშისა და გენერლის ტიტულისა და აჭარის მმართველობის შენარჩუნების სანაცვლოდ მიეღო რუსეთის ქვეშევრდომობა, მაგრამ მოლაპარაკებები მაინც გაჭიანურდა. 1829 წლის 27 ივნისს რუსეთმა აიღო არზრუმი. გენერალი ბებუთოვი სომხეთის ოლქის უფროსად გადაიყვანეს, მის ნაცვლად კი დანიშნეს ბარონი ოსტენ-საკენი, რომელსაც ხიმშიაშვილი არ ენდობოდა. ოსტენ-საკენმა ხიმშიაშვილს მისცა ოთხი დღის ვადა, რათა თავად, ან მისი შვილი გამოცხადებულიყვნენ რუსეთის ბანაკში და მიეღოთ ქვეშევრდომობა. ხიმშიაშვილმა არ მიიღო ეს პირობა და ოსტენ-საკენი 12 აგვისტოს შევიდა ზემო აჭარაში სამი ქვეითი ბატალიონით, 2700 ხიშტით, კაზაკთა პოლკით, სამი სამთო და ოთქი მცირე ქვემეხით. ასე მივიდა [[ხულო]]მდე. ოსტენ-საკენი წინააღმდეგობას შეხვდა, ამიტომ იძულებული გახდა დიდი დანაკლისით უკან გაბრუნებულიყო 28 აგვისტოს.<ref>''ტივაძე გ.'' „ოსმალეთის დერვიშობა და გლეხთა აჯანყებანი XVI საუკუნეში“ გვ. 88 — თბილისი, 1946</ref> საქართველოს მთავარმმართებელმა [[ივანე პასკევიჩი|გენერალმა პასკევიჩმა]] გენერალ გესეს დაავალა, აეღო [[ბათუმი]]. გესემ დაიწყო მოლაპარაკებების გამართვა ადგილობრივ ბეგებთან. ოსმალეთის ხელისუფლებამ იცოდა რა, რომ ადგილობრივი ბეგები რუსეთისადმი სიმპათიით იყვნენ განწყობილნი, იქ გაგზავნა რვა ათასი ასკერი ტუსჩიოღლის მეთაურობით, რომელმაც დაარწმუნა ადგილობრივი ბეგები, რომ მართალია, ოსმალეთი ახლა ომს აგებდა, მაგრამ მთელი [[ევროპა]] ოსმალეთს უჭერდა მხარს და მალე ყველაფერი შეიცვლებოდა. 1829 წლის 4 აგვისტოს რუსეთის ჯარი ორი მიმართულებით დაიძრა ბათუმისკენ: ერთი [[შეკვეთილი]]დან [[ქობულეთი]]სკენ პოლკოვნიკ პატოვსკის ხელმძღვანელობით და და მეორე [[ოზურგეთი]]დან [[მუხაესტატე]]ს გავლით გესეს ხელმძღვანელობით. მუხაესტატესთან გამაგრებული ოსმალები გესემ პირწმინდად დაამარცხა. ქობულეთში გამაგრებულმა ოსმალებმა უკან დაიხიეს და ციხისძირის პოზიციებიც მიატოვეს. ქობულეთიდან ზღვით გაიქცა [[სოფიო|სოფიო გურიელი]]. გესემ არ გამოიყენა ხელსაყრელი მომენტი, ბათუმზე შეტევის ნაცვლად [[კინტრიში|კინტრიშზე]] გამაგრდა და კვლავ დაიწყო მოლაპარაკებები. ამან საშუალება მისცა ოსმალებს ხელახლა გაემაგრებინათ ციხისძირი. 17 სექტემბერს გესემ იერიში მიიტანა ციხისძირზე, მაგრამ დაკარგა ცოცხალი ძალის ორი მესამედი. ეს ამ ომში კავკასიის ფრონტზე რუსების ყველაზე დიდი მარცხი იყო. გესე იძულებულ ხდებოდა დაეთმო უკვე დაკავებული ტერიტორიები, მაგრამ ამასობაში მოუსწრო ადრიანოპოლის ზავმა. რუსეთმა ამიერკავკასიაში მიიღო [[ანაპა]], [[ფოთი]], [[ახალციხე]] და [[ახალქალაქი]]. ოსმალეთს დარჩა ომის დროს რუსეთის მიერ დაკავებული [[ყარსი]], [[არტაანი]], [[ბაიაზეთი]]. საზღვარმა კავკასიაში რუსეთისა და ოსმალეთის იმპერიებს შორის გაიარა მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქზე]]. <ref>''ხაჭაპურიძე გ.'', „გურიის აჯანყება 1841 წელს“, 1931 წ.</ref>საზღვარის ჩოლოქზე გავლება მხოლოდ ტექნიკურმა ლაფსუსმა გამოიწვია. საზავო ხელშეკრულების შედგენისას, რუსეთმა მოითხოვა და ოსმალეთმა დაუთმო მას გურიის მთელი ტერიტორია ჭოროხამდე, მაგრამ ხელშეკრულებისა და საზავო რუკის შედგენის დროს, მდინარეთა სახელწოდების აღრევის გამო, საზღვარი გაავლეს არა მდინარე ჭოროხთან, არამედ მდინარე ჩოლოქთან. შეცდომა შეამჩნიეს ხელმოწერისა და დამტკიცების შემდეგ, მაგრამ უკვე გვიან იყო ამ საკითხის ხელახლა აღძვრა.<ref>''ნოზაძე ვ.'' „საქართველოს აღდგენისათვის ბრძოლა მესხეთის გამო“, გვ. 8 — თბილისი, 1989</ref><ref>[http://foreigners-georgia.blogspot.com/2017/01/edward-backhouse-eastwick-journal-of_13.html Edward Backhouse Eastwick, Journal of a Diplomate's Three Years' Residence in Persia (1864) - Part 1]</ref> აჭარის მოსახლეობა ოსმალეთის ბატონობის ხანაში გამაჰმადიანდა, მაგრამ არ გათურქებულა და შემოინახა [[ქართული ენა]], ქართული გვარები და ქართული იდენტობა. ეს იმით უნდა აიხსნას, რომ აჭარაში, განსხვავებით მესხეთისაგან, ისლამი მოგვიანებით და ზედაპირულად გავრცელდა. 1834 წლიდან ოსმალებმა აჭარა [[ლაზისტანის სანჯაყი|ლაზისტანის სანჯაყს]] დაუქვემდებარეს.<ref>{{cite web|author=რუსლან ბარამიძე|url=https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|title=„ისტორიული პროცესების გავლენა მუსლიმ თემზე აჭარაში“|accessdate=2021-01-22|publisher=|date=2019-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210128095457/https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|archivedate=2021-01-28}}</ref> [[1878]] წელს [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)|რუსეთ-ოსმალეთს]] შორის დადებული საზავო ხელშეკრულების საფუძველზე აჭარა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში შევიდა. ახლად შემოერთებული აჭარა ადმინისტრაციულად [[ბათუმის ოკრუგი]]ს სახით გამოიყო. [[1883]] წელს [[ბათუმი]]სა და [[ართვინის ოკრუგი|ართვინის ოკრუგები]] გაერთიანდა და ბათუმის ოლქი შეადგინა, რომელიც ადმინისტრაციულად [[ქუთაისის გუბერნია]]ს დაექვემდებარა. [[დიმიტრი ბაქრაძე]] 1874 წელს აღნიშნავდა, რომ ადგილობრივ მოსახლეობას ჰქონდა შემონახული მეხსიერება ქრისტიანობის შესახებ, ახსოვდათ ქრისტიანული დღესასწაულები და მისდევდნენ ზოგიერთ ტრადიციას, მაგ. სააღდგომოდ კვერცხის შეღებვას. ტაძარი შემორჩენილი იყო მხოლოდ სოფელ სხალთაში, ხოლო ხულოს ეკლესია ხიმშიაშვილებს დაუნგრევიათ. ბაქრაძის ცნობით აჭარლები თავს გურჯებად მოიხსენიებდნენ. 1886 წელს რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ შედგენილ საოჯახო სიებში აჭარლები და შავშელები ჩაწერილნი არიან, როგორც ქართველი მაჰმადიანები. <ref>''[[დიმიტრი ბაქრაძე]]'', „არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში“, გვ. 49 — ბათუმი, „საბჭოთა აჭარა“, 1987</ref> აჭარის კუთვნილების საკითხი არაერთხელ წამოიჭრა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] დაშლის შემდეგაც, [[1918]] წლის [[3 მარტი|3 მარტს]] [[ბრესტ-ლიტოვსკის ზავი|ბრესტ-ლიტოვსკის საზავო ხელშეკრულების]] შედეგად ოსმალეთმა მიიღო ბათუმის ოლქი, [[ყარსის ოლქი]] და [[არტაანის ოკრუგი]], რამდენიმე დღეში ქ. [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონში]] დაიწყო [[ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა|ამიერკავკასიის კომისარიატისა]] და ოსმალეთის დელეგაციათა მოლაპარაკებები, რომლის მიზანიც იყო ბათუმის, ყარსისა და არტაანის ოლქების სახელმწიფოებრივი კუთვნილების საკითხის გარკვევა, მხარეები ვერ შეთანხმდნენ და მოლაპარაკება შეწყდა. ოსმალეთმა შეტევები განაახლა, ქართულმა მხარემ ოსმალეთის ჯარების შეჩერება მხოლოდ მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქთან]] შეძლო. [[1918]] წლის [[4 ივნისი|4 ივნისს]] ქ. ბათუმში საქართველოსა და ოსმალეთს შორის დაიდო ხელშეკრულება, რომლის ძალითაც აღსდგა რუსეთ-ოსმალეთის [[1877]]-[[1878]] წლების ომამდე არსებული საზღვრები. ე.ი. ოსმალეთს დარჩა საქართველოს ისტორიული ტერიტორიის დიდი ნაწილი. მოგვიანებით [[1918]] წლის ოქტომბერში, მას შემდეგ რაც ოსმალეთი [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]] დამარცხდა და იძულებული გახდა ხელი მოეწერა [[მუდროსის დროებითი ზავი|მუდროსის ზავზე]] (ფაქტობრივად კაპიტულაციაზე) საქართველოსა და ოსმალეთს შორის გაფორმებულმა ხელშეკრულებამ ძალა დაკარგა. მას შემდეგ რაც [[საბჭოთა რუსეთი|საბჭოთა რუსეთმა]] დაიპყრო [[ამიერკავკასია]] და კვლავ დაუმეზობლდა თურქეთს დღის წესრიგში დადგა სამხრეთ კავკასიაში რუსეთ-ოსმალეთის სახელმწიფო საზღვრების დადგენა. [[1921]] წლის [[16 მარტი]]ს მოსკოვის რუსეთ-ოსმალეთის ხელშეკრულებით, დადგინდა ოსმალეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთი საზღვარი. ხელშეკრულებაში აღინიშნა, რომ ოსმალეთის საზღვარი ჩრდილო-აღმოსავლეთით იწყებოდა შავი ზღვის სანაპიროზე მდებარე სოფელ სარფთან, შემდეგ მიუყვებოდა ქედისმთას, შავშეთსა და კინნი-დაღის მთების წყალგამყოფ, არტაანის და ყარსის სანჯაყების ჩრდილოეთ ადმინისტრაციულ საზღვარს, მდინარეების არპა-ჩაისა და არაქსის ხეობებს. ამრიგად საბჭოთა რუსეთმა [[თურქეთი|თურქეთს]] დაუთმო საქართველოს ისტორიული ტერიტორია: [[ართვინი]]ს, [[არტაანი]]ს და [[ყარსი]]ს ოკრუგები. საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ [[საქართველოს რევკომი]]ს [[1921]] წლის [[16 ივლისი]]ს დეკრეტით აჭარა თანამედროვე საზღვრებით [[აჭარის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|ავტონომიურ საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკად]] გამოცხადდა. საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომ აჭარის ა/რ-მ შეინარჩუნა პოლიტიკური სტატუსი. აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში შედის ექვსი მუნიციპალიტეტი: [[ხელვაჩაური]]ს, [[ქობულეთი]]ს, [[ქედი]]ს, [[შუახევი]]სა და [[ხულო]]ს, ავტონომიური რესპუბლიკის ადმინისტრაციული ცენტრია — ქ. [[ბათუმი]]. ==გზები== [[1897]] წელს როდესაც თედო სახოკიამ აჭარაში იმოგზაურა, აღწერა აჭარაში შემავალი გზები: {{ციტატა|აჭარა შემოსასვლელი გზები აქვს შემდეგი მხრიდან: ერთი — ბათუმის მხრიდან, ეგრეთ წოდებული ბათუმ-ახალციხის შარა-გზით, მეორე — ამავე გზით ახალციხიდან (ყანლის მთაზეა გადმოსასვლელი); გურიიდან სამი გზა შემოდის: ბჟუჯის-წყლის ხეობით თაგინურზე (2918 მ.), აჭარის-წყლის ხეობითა და ბახვის-წყლის ხეობით ბადიშზე. ამ სამში ბადიშის გზა ყველასა სჯობია. შავშეთიდან სამი მხრივ შემოდის გზა: ერთია, მთა კორდა (2640 მ.), მეორე — ხევა (3073 მ.) და მესამე — ყვირილა.|[[თედო სახოკია]]}} ==აჭარული სახლი== ზემო აჭარისათვის დამახასიათებელია ჯარგვლისებური ხის სახლები, ან, როგორც აქ ეძახიან '''კონღები'''. კონღა იგივე საზაფხულო სოფელია. სოფლის შესასვლელში განმარტოებით დგას ხის დაბალი, მხარნახევრის სიმაღლე, ჯარგვალი, ორ-თვლიანი, რომელიც წარმოადგენდა სოფლის სასტუმროს. სასტუმროს ერთი თვალი ადამიანისთვის იყო, რომლის შიგნით აქეთ-იქით ფართო, მაგრამ ძალზე დაბალი (ერთი მტკაველი სიმაღლე) ტახტები იყო შეკრული, ხოლო შუაში მიწურზე ცეცხლი ენთო. მეორე თვალი-კი ცხენის დასაბმელად იყო მიდგმული. აჭარული სახლი ორსართულიანია. ზედა სართულში ცხოვრობს ჯალაბი, ქვედაში — თავლა და ბოსელია ერთად. გარედან სახლს სიგრძე და სიგანე 4 მხარი აქვს. ფანჯრები იხურება დარაბებით. ზედა სართული სამ განყოფლებიანია. ერთი რომელიც ამავდროულად სასტუმროცაა, საჯალაბო იმავდროულად სამზარეულოცაა. აქეთ-იქით დაბალი, მტკაველ-ნახევარის სიმაღლე ტახტებია მიკრული, განივრები, ცარიელი და ძალზედ შავი. ტახტებს შუა ქვედა სართულის ჭერზედ მიწა აყრია და კერა არის გამართული: ზემოდან საკიდელა ჰკიდია რკინისა, რომელზედაც საჭიროების დროს ქვაბებს კიდებდნენ. საჯალაბოში ქალია ბატონი, მამაკაცს შიგ შესვლა ეკრძალება. აქ ამზადებდა ქალი საჭმელს, აკეთებდა საოჯახო ხელსაქმეს და აქვე იძინებდა. საჯალაბოდან დაბალ კარშია გასასვლელი და შევდივართ მესამე განყოფილებაში — სარძევეში. ეს ოთახი მარტო რძისათვის არის მიჩენილი და სარძევეც მაგიტომ დაერქვა. რძის ჭურჭელი ნაძვის მასალის იყო. ესენია: # გვარდა — ნაძვის თხელ ყავრისაგან აკეთებდნენ მრგვლად, იყენებდნენ კარაქის საზიდად, ცხენს აქეთ-იქედან დაჰკიდებდნენ. # საწველელი — წააგავს გვარდას. # ხელგობი — თელისაა, მაგარი, შიგ ყაიმაღი დგას კარაქის ამოღებამდე. # ვარია — მაწვნის სადღვებელი, წააგავს ქართლურს, ხის მრგვალი ძელია ამოშიგნული რომელიც თოკებით არის დაკიდული და როცა მაწონს ჩაასხამენ, აქეთ-იქით აქანებენ. სარძევის იატაკი ერთ ადგილას გამოჭრილია, რომელზეც მიდგმული ჰქონდა საცალფეხო კიბე, ერთი ძელისა (როგორც მეგრული ტკვა). აქედან ჩადიან ქვედა სართულში ბოსელში, სადაც საქონელია დაბმული. ==სოფლის მეურნეობა== ===ხვნა-თესვა=== ===მესაქონლეობა=== ===მებაღეობა=== ===მევენახეობა=== ===მეფუტკრეობა=== [[მეფუტკრეობა]] აქ სოფლის მეურნეობის ერთ-ერთი დარგია. მართალია ის ისევე არაა განვითარებული, როგორც მესაქონლეობა მაგრამ მოსახლეობა მაინც ინარჩუნებს მას. [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] შუა ხანებამდე აჭარაში იყენებდნენ, [[გურია]]-[[სამეგრელო]]ში არსებული სკების მსგავს: მეტრი-მეტრანახევარი სიგრძის ხის ძელი შუაზე იყო გაპობილი. ორივე ნაწილს გული ამოღრუტნული ჰქონდა. ეს ორი გულამოღებული ნახევარბოძი შეერთებულია. ქვეშიდან დასაჭერად თავსა და ბოლოში კაპიანი სარები ერჭოთ ხეზე დასაკიდებლად. სახლის გარდა ასეთი სკები ტყეშიც იდგმევა. მეფუტკრეობას განსაკუთრებით მისდევენ მაღალმთიან აჭარაში. თედო სახოკიამ აღწერა მაშინდელი მეფუტკრეობა: {{ციტატა|მთელს აჭარაში ას-ოც კომლამდე იქნება სკების პატრონი. განსაკუთრებით ბევრი ჰყავთ ზემო-აჭარის ორ საზოგადოებაში: [[ფუშრუკაული]]სა და [[ინწკირვეთი]]საში. ჰყოლიათ სულ 900 სკა (ზემო-აჭარაში — 360 და ქვემოში — 540). გამოუღიათ თაფლი — 820 (ზემოში — 360, ქვემოში — 460) ფუთი და სანთელი — 400 (ზემოში — 180, ქვემოში — 220) ფუთი. ერტი ფუთი სანთელი იყიდებოდა — 16 მანეთად, ხოლო თაფლი — 3 მანეთად. თაფლს უმეტეს შემთხვევაში არა ჰყიდიან, უფრო ოჯახში ხარჯავენ.|[[თედო სახოკია]]}} ===მეთევზეობა=== ==მოსახლეობა== {{მთავარი|აჭარლები}} აჭარის მოსახლეობის უდიდეს ნაწილს ყოველთვის წარმოაგდენდნენ ეთნიკურად ქართველი მოსახლეობა — აჭარლები. სხვადასხვა დროს აჭარაში ცხოვრობდა [[სომეხი]] და [[ბერძენი]] მცირერიცხოვანი მოსახლეობაც, რომელთა ძირითადი საქმიანობა ვაჭრობა წარმოადგენდა. {{ციტატა|ხულოში, ჯამეს ცოტა მოშორებით ათიოდ დუქანია ხისა, პატარები, საწვრილმანოები, საყასბო, სამჭედური. ვაჭრები ბერძნები და სომხებია.|[[თედო სახოკია]]}} [[1897]] წლისათვის აჭარისა და შავშეთის საზღვარზე, სარიჩარაის მთებში ცხოვრობდა რამდენიმე ასეული კომლი ლტოლვილი ქურთი. ==რელიგია== საუკუნეების მანძილზე აჭარაში სარწმუნოება იმის და მიხედვით იცვლებოდა, თუ ვის გავლენის ქვეშ ექცეოდა აღნიშნული რეგიონი. აჭარლები, როგორც ქართლის სხვა კუთხე მისდევდა მრავალღმერთიანობას. I საუკუნეში ქრისტეს მოციქულების მიერ ქრისტიანობის ქადაგებიდან ის ნელ ნელა გადადიოდა ქრისტიანობის რჯულზე. წმინდა ნინოს დროს, როდესაც ქრისტიანობა სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადდა აჭარა ქრისტიანობის ერთ ერთ კერად იქცა. მასში დაარსდა საეპისკოპოსოები და აშენდა არაერთი ეკლესია. მოგვიანებით ოსმალური იმპერიის მიერ რეგიონის ხელში ჩაგდებიდან, აჭარაში ფეხი მოიკიდა მუსულმანურმა სარწმუნოებამ. ვითარება შეიცვალა მას შემდეგ რაც რეგიონი რუსეთის იმპერიის გავლენის ქვეშ მოექცა. მიუხედავად იმისა რომ რუსეთის იმპერიაში არ იდევნებოდა მუსულმანობა, ხელი ეწყობოდა ქრისტიანობის გავრცელებას. საბჭოთა პერიოდში, ათეიზმის გვრცელებასთან ერთად ხალხში მცირედ ანთებული ნაკვერჩხალი კიდევ უფრო შემცირდა. რეგიონი ითვლებოდა სასაზღვრო ტერიტორიად და იქ მისვლა მოსვლა გართულებული იყო. საბჭოთა წყობის დანგრევის შემდეგ ვითარება რელიგიის აღმსარებლობის თავისუფელბის კუთხით შეიცვალა. ქრისტიანულ მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ დაიბრუნა თავისი საკულტო ნაგებობები, მუსულმანებმა ააშენეს ჯამეები თავიანთი მრევლისათვის. ასევე გააქტიურდნენ სხვა როგორც ტრადიციული ისე არატრადიციული რელიგიის მიმდევრები. ==ისტორიული ძეგლები== ===ეკლესიები=== ===მეჩეთები=== ===ციხე-კოშკები=== [[ხირხათის ციხე]], [[ბეგოშვილების ციხე]], [[ცივასულას ციხე]], [[საღორეთის ციხე]], [[გულების ციხე]], ზესოფლის ციხე<ref>[http://www.nplg.gov.ge/publishers/monument/index.php?do=view&id=2193 ზესოფლის ციხე]</ref>, [[ტაკიძეების (დანდალოს) ციხე]], [[კავიანის ციხე]], [[ჭვანის (ტაკიძეების) ციხე]], [[ოქროპილურის ყალაბოინი]], [[მთისუბნის ციხე]], [[ნიგაზეულის ციხე-გალავანი]]. ===სასახლეები=== ===ქვისთაღოვანი ხიდები=== {{მთავარი|ქვისთაღოვანი ხიდი}} [[1897]] წელს თედო სახოკიამ შემდეგი ხიდები დააფიქსირა აჭარაში, ესენია: '''ზემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | განახლების (ყადიოღლები)ს ხიდი | | |- | [[შანთაძეების ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[ურხოს ხიდი]] | | |- | [[ფურტიოს ხიდი]] | {{coord|41|39|16.17|N|42|15|48.64|E|scale=2000|}} | [[Image:Purtio bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} '''ქვემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | [[მახუნცეთის ხიდი]] | {{coord|41|34|15.70|N|41|51|36.59|E|scale=2000|}} | | [[Image:Queen Tamar's bridge near Makhuntseti (G.N. 2011).jpg|100x100px]] |- | [[ცხმორისის ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[დანდალოს ხიდი]] | {{coord|41|38|48.94|N|42|06|27.28|E|scale=2000|}} | [[Image:Dandalo bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} [[წყალდიდობა აჭარაში (1895)|1895 წლის წყალდიდობის]] შედეგად დაინგრა [[შანთიძეების ხიდი|შანთიძეების]], [[მახუნცეთის ხიდი|მახუნცეთისა]] და [[ცხმორისის ხიდი|ცხმორისის]] ხიდები, ხოლო [[ყადიოღლების ხიდი]] დაზიანდა. ==ლიტერატურა== {{მინიდაფა |პორტალი = |ვიქსიკონი = აჭარა |ვიკიწიგნები = |ვიკიციტატა = |ვიკიწყარო = |ვიკისახეობები = |ვიკისიახლეები = |ვიკისაწყობი = Category:აჭარა |მეტავიკი = }} * ი. სიხარულიძე, „აჭარის მატერიალური კულტურის ძეგლები“, თბ., 1962 * თ. სახოკია, „მოგზაურობანი“, თბ., 1985 * ვ. ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1904, ტფ., გვ. 225 *''გოგოლიშვილი ო.'' „რუსეთ-ოსმალეთის 1828-1829 წლების ომი და აჭარა“, „ახალი და უახლესი ისტორიის საკითხები“ N18 2016 წ. გვ. 174-181 —თბილისი, „უნივერსალი“ 2016 წ. ISSN 1512-3154 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გეოგრაფიული მდებარეობა |ცენტრი = აჭარა |ჩრდილოეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-აღმოსავლეთი = |აღმოსავლეთი = [[სამცხე]] |სამხრეთ-აღმოსავლეთი = |სამხრეთი = [[ლიგანი]] და [[შავშეთი]] |სამხრეთ-დასავლეთი = |დასავლეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-დასავლეთი = }} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:აჭარა| ]] pfzdyzmunghxit0qhhrhbmcmkt89ni4 4650453 4650435 2024-05-02T19:07:41Z გიო ოქრო 84301 [[Special:Contributions/ჭა|ჭა]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:Georgiano|Georgiano]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია wikitext text/x-wiki {{ორი სხვა მნიშვნელობა|ისტორიული კუთხის|ასევე|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა||აჭარა (მრავალმნიშვნელოვანი)|}} {{ინფოდაფა საქართველოს კუთხე |სახელი = აჭარა |სურათი = |სურათის სიგანე = |სურათის წარწერა = [[მცირე კავკასიონი]] |რუკა = Historical Adjara in modern international borders of Georgia.svg |რუკის სიგანე = |რუკის წარწერა = |კუთხის ცენტრი = [[ქედა]] და [[ხულო]] |ქვეყანა = [[საქართველო]] |რეგიონი = |მუნიციპალიტეტი = |ფართობი = 1873,4 |მოსახლეობა = |title= |publisher= |accessdate= |სიმჭიდროვე = |ეროვნება = [[ქართველები]] |რელიგია = |ვებგვერდი = |რეგიონის რუკა = Meskheti map of VIII-X centuries (ka).svg |რეგიონის რუკის სიგანე = |რეგიონის რუკის წარწერა = აჭარა მესხეთის დანაყოფში }} '''აჭარა''' — [[საქართველო]]ს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარე, მდებარე [[აჭარისწყალი|მდინარე აჭარისწყლის]] ხეობაში. ==ეტიმოლოგია== სახელწოდება აჭარა [[VII საუკუნე|VII]] საუკუნიდან გვხვდება. ვარაუდობენ, რომ იგი უკავშირდება გეოგრაფიულ სახელს — აჭი. შესაძლოა, რომ ორივე ეს სახელწოდება უკავშირდება „[[ჭანები|ჭანს]]“ და ნიშნავს „საჭანოს“. ==მხარის აღწერა== [[ვახუშტი ბატონიშვილი]] თავის „გეოგრაფიულ აღწერაში“ აჭარას აღწერს შემდეგნაირად: {{ციტატა|ხოლო ჭოროხს მოერთვის აჭარის წყალი აღმოსავლეთიდამ, და გამოსდის ზარზმა-აჭარას შორის მთასა, აღმოსავლეთიდამ დასავლეთად. ამ წყლის კიდეზედ, ამ ჴეობის საშუალს, არს მცირე ქალაქის მსგავსი დაბა, ქედა. მოსახლენი არიან ვაჭარნი. ხოლო მოერთვიან ამ აჭარის მდინარეს, გურიის მთიდამ და აჭარას და ლიგანისჴევის შორისის მთებიდამ, ჴევნი და მათ ზედა არიან დაბნები შენნი. არამედ მზღვრის: აღმოსავლით მთა აჭარასა და ზარზმას შორისი, და გარდავალს მას ზედა გზა სამცხეს; სამჴრით — მთა აჭარასა და ლიგანისჴევს შორისი; დასავლით — მდინარე ჭოროხი; ჩრდილოთ — მთა გურიასა და აჭარას შორისი, სადა გარდავლენან გზანი გურიას. და არს აჭარის ჴეობა ვენახოვან ხილიანი, მოსავლიანი, თჳნიერ ბრინჯ-ბანბისა, ყოვლითა მარცვლითა, არს ტყიანი, კლდიანი, იწრო, ჴრამოვან-ღრატოიანი. მთანი ტყიან-ნადირიანი, კაცნი ჴელოვანნი ხის მუშაკობითა. აქ აკეთებენ ყველს: ერთი იქმნების {{comment|ი|(10)}}, {{comment|იე|(15)}} და {{comment|კ|(20)}} ლიტრა, არაოდესვე წახდების, არცა დაობდების, რაჟამს გნებავს, შემგბარი კეთილ-სახმარ არს.|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} ხოლო თედო სახოკია კი წერს შემდეგს: {{ციტატა|აწინდელი [[ახალციხის მაზრა|ახალციხის მაზრის]] დასავლეთით და გურიის, ანუ [[ოზურგეთის მაზრა|ოზურგეთის მაზრის]], სამხრეთით, [[აჭარისწყალი|აჭარის-წყლის]] ხეობაში მდებარეობს ღრანტოვანი და ხევიან-კლდიანი კუთხე საქართველოსი — აჭარა.|[[თედო სახოკია]]}} აჭარა როგორც მდინარე [[ჭოროხი]]ს აუზის განუყოფელი ნაწილი, [[მესხეთი|მესხეთში]] შედიოდა. ისტორიულ წყაროებში მოხსენიებულია როგორც აჭარის ქვეყანა, აჭარის ჴევი ან ხეობა. იგი ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა]] (რომლის ცენტრი ძველად [[დიდაჭარა]] იყო, შემდეგ — [[ხიხანი]], მოგვიანებით — [[ხულო]]) და ქვემო აჭარა (ცენტრი [[ქედა]]). აჭარის ცენტრალურ ნაწილს შუახევი ერქვა. {{ციტატა|აჭარა, ანუ აწინდელი [[ბათუმის ოლქი]]ს ერთი ნაწილი, მდებარეობს გურიის სამხრეთით. მისი საზღვრებია: აღმოსავლეთით — [[არსიანის ქედი|არსიანის მთა]], რომელიც [[კასპიის ზღვა|კასპიისა]] და [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] მდინარეებს ჰყოფს ერთმანეთისაგან. გარდა ამისა, არსიანი მთაა საზღვარი აჭარისა და ახალციხის მაზრისა; ჩრდილოეთით — [[მესხეთის ქედი|აჭარის ქედი]], რომელიც არსიანის მთის გაგრძელებას შეადგენს და რომელიც გურია აჭარას ერთმანეთისაგან საზღვრავს; სამხრეთით — [[შავშეთის ქედი]], ისიც არსიანის მთის შტოა და ჰყოფს აჭარისწყალს და მის შტოებს იმ მდინარეებისაგან, რომელნიც ერთვიან მდინარე [[ჭოროხი|ჭოროხს]] მარჯვნით. ხოლო, დასავლეთ აჭარა თავდება სოფელ [[კიბე (ხელვაჩაურის რაიონი)|კიბესთან]], ერთი კილომეტრის მოშორებით იმ ადგილიდან, სადაც მდ. აჭარისწყალი მდ. ჭოროხს ერთვის.|[[თედო სახოკია]]}} [[ფაილი:Пятиверстная карта кавказского края, D7 (Г7) -1883.jpg|მინი|აჭარა 1883 წლის [[კავკასიის მხარის ხუთვერსიანი რუკა|კავკასიის მხარის ხუთვერსიან რუკაზე]]]] ===ზემო აჭარა=== ზემო აჭარის მმართველებად ითვლებოდნენ ჯერ ერისთავთ-ერისთავი [[აბუსერისძენი]], ბოლოს კი სანჯაყ-ბეგი [[ხიმშიაშვილები]]. ===ქვემო აჭარა=== ქვემო აჭარის სანჯაყ-ბეგებად ითვლებოდნენ [[აბაშიძეები]]. {| class="wikitable sortable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! [[ერთვერსიანი რუკა]] (1914-15) !! თედო სახოკია (1897)<ref>დასახ. ნაშრომი, გვ. 207-208</ref> !! დღეს |- | კიბე | კიბე | [[კიბე (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|კიბე]] |- | {{lang-ru|Пост Аджарис-цкали}} | — | [[აჭარისწყალი (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|აჭარისწყალი]] |- | კაპნის-თავი | კაპნისთავი | [[კაპნისთავი]] |- | ჭინკაძე | ჭინკაძე | [[ჭინკაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ჭინკაძეები]] |- | დოლოგანი | — | — |- | ზუნდაგა | ზუნდალა | [[ზუნდაგი]] |- | ბაბუჩ-ოღლი | — | — |- | მაღლაკონი | მაღლაკონი | [[მაღლაკონი]] |- | ჭალახმელა | ჭალახმელა | [[ჭალახმელა]] |- | უჩხითი | უჩხითი | [[უჩხითი]] |- | ქვედა მილისი | ნამლისი | [[ნამლისევი]] |- | ზედა მილისი | მილისი | [[მილისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მილისი]] |- | კოსოსოფელი | — | [[ქოსოფელი]] |- | ქვედა-ბზუბზო | ბზუბზუ | [[ქვედა ბზუბზუ]] |- | ზედა-ბზუბზო<br />შოთიძე-გოგაძე | შოთიძე-გოგაძე | [[ზედა ბზუბზუ]] |- | დერე-ხოხნა | დერე-ხოხნა | [[კოლოტაური]] |- | ორთა-ხოხნა | ორთა-ხოხნა | — |- | დუეთი | — | — |- | საღორეთი | საღორეთი | [[პირველი მაისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|პირველი მაისი]] |- | მახუნცეთი-სუპლა | ქვედა-მახუნცეთი | [[ქვედა მახუნცეთი]] |- | მახუნცეთი-ულია | ზედა-მახუნცეთი | [[ზედა მახუნცეთი]] |- | ცხემლო | ცხემლა | [[ცხემნა]] |- | კორომხეთი | კორომხეთი | [[კორომხეთი]] |- | ძენუ მანი | ძენიამანი | [[ძენწმანი]] |- | ორცვა | ორცვა | [[ორცვა]] |- | კაკა-ოღლი | კაკა-ოღლი | [[არსენაული]] |- | სამზიარ-შავაბური | სამზიარ-შავაბური | [[შევაბური]] |- | აჯაშპირი | — | — |- | კუჭულა | — | [[კუჭულა]] |- | გოგნიძეები | — | [[გოგინიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გოგინიძეები]] |- | ალიკ-ოღლი | ალი-ოღლი | [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბერი]] |- | ასამბაძე | — | — |- | მეძიბნა | მეძიბნა | [[მეძიბნა]] |- | მერისი | მერისი | [[მერისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მერისი]] |- | ჭალათი | — | [[ჭალა (შუახევის მუნიციპალიტეტი)|ჭალა]] |- | — | — | [[გარეტყე]] |- | ნამონასტრევი | — | [[ნამონასტრევი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ნამონასტრევი]] |- | — | — | [[ქვედა აგარა]] |- | აგარა | აგარა | [[ზედა აგარა]] |- | ზენდიდი | ზენდიდი | [[ზენდიდი]] |- | გულები | გულები | [[გულები]] |- | ქედა | ქედა | [[ქედა]] |- | — | — | [[ხუნკუდა]] |- | აკუცა | აკუწა | [[აქუცა]] |- | ზესოფელი | ზესოფელი | [[ზესოფელი]] |- | ვაიო | ვაიო | [[ვაიო]] |- | ზვარი | ზვარე | [[ზვარე (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ზვარე]] |- | კვაშტა | კვაშტა | [[კვაშტა]] |- | ტიბეთა | — | [[ტიბეთა]] |- | ვაჯანისი | — | [[ვარჯანისი]] |- | სოცხარია | — | — |- | — | — | [[სასადილოყელი]] |- | წონიარისი | წონიარისი | [[წონიარისი]] |- | კანტაური | კანტაური | [[კანტაური]] |- | აბუკეთი | აბუქეთა | [[აბუქეთა]] |- | ცხმორისი | ცხმორისი | [[ცხმორისი]] |- | კოკოტაური | კოკოტაური | [[კოკოტაური]] |- | ახო | ახო | [[ახო]] |- | გეგელიძე | გოგელიძე | [[გეგელიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გეგელიძეები]] |- | ბალაძე | — | [[ბალაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ბალაძეები]] |- | გორგიული | — | — |- | მუსიაშვილები | — | [[მოსიაშვილები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მოსიაშვილები]] |- | დანდალო | დანდალო | [[დანდალო]] |} ==ისტორია== {{მთავარი|აჭარის ისტორია}} აჭარა ისტორიულად [[საქართველო]]ს ერთ-ერთი უძველესი კუთხეა, რომელიც გეოგრაფიულად [[ზემო ქართლი]]ს, კერძოდ, [[მესხეთი]]ს ნაწილს შეადგენდა. აჭარა როგორც საქართველოს ერთ-ერთი უძველესი ისტორიული მხარე გვხვდება XI საუკუნის წყაროში, კერძოდ [[ლეონტი მროველი]]ს თხზულებაში, [[ფარნავაზ I|ფარნავაზ მეფის]] მიერ (ძვ.წ. IV-III სს.), ქვეყნის საერისთავოებად დაყოფისა და ერისთავების განწესების შესახებ ცნობაში: {{ციტატა|მეექუსე გაგზავნა ოძრხის ერისთავი, და მისცა ტაშისკარითგან ვიდრე არსიანთამდის, ნოსტის თავითგან ზღუამდის, რომელი არს სამცხე და აჭარა|ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.24}} საეკლესიო ისტორია მიიჩნევს, რომ საქართველოში [[ქრისტიანობა]] შემოვიდა და გავრცელდა აჭარის მხრიდან, კერძოდ [[დიდაჭარა|დიდაჭარიდან]]. იგი [[სამცხე]]სთან და საქართველოს სხვა ისტორიულ კუთხეებთან ერთად ქრისტიანობაზე მოაქცია [[ანდრია პირველწოდებული|ანდრია პირველწოდებულმა]]. ამის შესახებ მასალებს იძლევა [[ევსევი კესარიელი]] (IV ს.). შემდეგ XI საუკუნეში, ამ საკითხს შეეხნენ მთაწმინდელები, რომელთაც გადმოგვცეს მოციქულების განვლილი გზა, რაც აისახა „ქართლის ცხოვრების“ ჩანართებში. ანდრია პირველწოდებულმა საქართველოში კერძოდ აჭარაში რამდენიმეჯერ იმოგზაურა, როგორც მარტო ასევე სხვა მოციქულებთან ერთად. აღსანიშნავია, რომ გადმოცემის თანახმად [[ქრისტე]]ს მე-12 მოციქული [[მატათა]] [[გონიოს ციხე|გონიოში]] განისვენებს. ანდრია მოციქულის მიერ იქნა დაარსებული პირველი ეკლესია დიდაჭარაში. {{ციტატა|...შევიდა ქუეყანასა ქართლისასა, რომელსა დიდაჭარა ეწოდების, და იწყო ქადაგებად სახარებისა“ |ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.39}} [[ვახტანგ I გორგასალი|ვახტანგ გორგასლის]] დროს აჭარა სავარაუდოდ იგივე ტერიტორიულ საზღვრებშია მოქცეული, როგორც VIII საუკუნეში მაშინ, როდესაც იგი [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] სამფლობელოს „[[ქართველთა სამეფო]]ს“ შემადგენლობაში იყო. [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიელი]] მწერლები მაგალითად [[კონსტანტინე პორფიროგენეტი]] (X ს.) მას იცნობს აჭარის სახელით, რომელიც აჭარას Αδραρἃ-თი იხსენიებს წერს, რომ აჭარა იყო ერთი იმ ოთხ საპრეფექტოთაგანი (ბერიაზახი, კარნატი, კუელი და თვით აჭარა), რომელნიც შეადგენდნენ [[სუმბატ კურაპალატი]]ს სამფლობელოს<ref>К. Ган, «Извѣстiя древнихъ греческихъ и римскихъ писателей о Кавказѣ». Часть II, გვ. 2.</ref>. [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] მეორე ნახევრიდან, ზემო ქართლი და ჭანეთი ჯაყელების ხელში გადავიდა. XI საუკუნის მეორე ნახევრიდან აჭარა [[ერთიანი საქართველო|ერთიანი ფეოდალური საქართველოს]] შემადგენელი ნაწილია. ამ პერიოდში ზემო აჭარა [[კლარჯეთი|კლარჯეთთან]] ერთად [[აბუსერისძენი|აბუსერიძეთა]] საერისთავოში შედიოდა და მნიშვნელოვან კულტურულ-საგანმანათლებლო და პოლიტიკურ ცენტრს წარმოადგენდა. XIII საუკუნის შუა წლებიდან აჭარა მის მეზობლად არსებული [[სამცხე-საათაბაგო]]ს სამთავროს ერთ-ერთ საერისთავოს წარმოადგენს, მაგრამ XV საუკუნის შუა [[ყვარყვარე II ჯაყელი|ყვარყვარე II ჯაყელმა]] აჭარა გადასცა [[გურიის სამთავრო|გურიის]] მთავარს, რომელიც ეხმარებოდა, ერთიანი საქართველოს ბოლო მეფესთან, [[გიორგი VIII]]-სთან ბრძოლაში. ბრძოლა [[1465]] წელს გაიმართა. [[ყვარყვარე II|ყვარყვარე ათაბაგსა]] და [[გიორგი VIII|გიორგი მეფეს]] შორის. ყვარყვარემ შველა და დახმარება სთხოვა [[კახაბერ II გურიელი|კახაბერ გურიელს]], რის სანაცვლოდაც საჩუქრად მისცა აჭარა და ჭანეთი. {{ციტატა|ამისთვისცა მისცა ყვარყვარემ აჭარა და რომელნიმე ჭანეთის ადგილნი გურიელ კახბერს, რათა მწე ექმნას ერისთავთა ზედა სამცხისა და კლარჯეთისათა. ხოლო გურიელმა კახაბერ სიხარულით მიიღო ქვეყანანი...|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} XVI საუკუნის დასაწყისში მზეჭაბუკ ათაბაგმა აჭარა გურიელს წაართვა, მაგრამ 1535 წლიდან ეს მხარე კვლავ [[გურიელები|გურიელის]] ხელში გადავიდა. გვიანფეოდალურ ხანაში აჭარა ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა|ზემო (მაღალმთიანი) აჭარა]] და ქვემო (ზღვისპირა) აჭარა, მის ცენტრალურ ნაწილს კი [[შუახევი]] წარმოადგენდა. XVI საუკუნის შუა წლებში [[ოსმალეთის იმპერია]]მ სხვა ქართულ ტერიტორიებთან ერთად აჭარაც დაიპყო. აქ ზემო და ქვემო აჭარის სანჯაყები დააარსეს და ახალციხის (ჩილდირის) ვილაიეთს შეუერთეს. აჭარელმა ფეოდალებმა ოსმალეთის სუზერენობა აღიარეს.<ref>''შაშიკაძე ზ''. „ორი მნიშვნელოვანი დოკუმენტი XVI საუკუნის აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 151-152 — ბსუ კრებული ტ III ბათუმი 2002</ref> თავდაპირველად აჭარა [[სპერი]]ს მმართველებს ემორჩილებოდა, 1563 წელს ადგილობრივი ფეოდალების მიერ ისლამის მიღების შემდეგ კი დამოუკიდებელ სანჯაყად ჩამოყალიბდა. XVII-XVIII საუკუნეებში აჭარა ადმინისტრაციულად შედიოდა ხან ისპირის სანჯაყში, ხან ჩილდირის, ყარსის თუ გურჯისტანის ვილაიეთში. აჭარის გლეხობა ინარჩუნებდა ქრისტიანობას. ქრისტიანობა აჭარაში XVIII საუკუნის მიწურულამდე შემორჩა. ოსმალეთის ბატონყმობის ხანაში ზემო აჭარის [[სანჯაყ-ბეი|სანჯაყ-ბეგები]] იყვნენ [[ხიმშიაშვილები]], რომლებიც გარეგნულად [[სულთანი|სულთნის]] მორჩილები იყვნენ, თუმცა გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ინარჩუნებდნენ [[ავტონომიური რესპუბლიკა|ავტონომიას]] და ფაქტობრივად დამოუკიდებლად განაგებდნენ მათზე დაქვემდებარებულ მხარეს. აჭარაში ოსმალეთის მმართველობა ნომინალური იყო: მოსახლეობა არ იხდიდა ოსმალურ გადასახადებს, არ გადიოდა რეგულარულ სამხედრო სამსახურს, მხოლოდ ომის დროს გამოჰყავდათ მოლაშქრეები, შენარჩუნებული იყო მიწათმფლობელობის ძველი ქართული ფორმები. ===ახალი ისტორია=== 1828-1829 წლებში აჭარა ოსმალეთ-რუსეთის ომის პოლიგონად იქცა. ომის დროს აჭარას შეაფარა თავი [[აჰმედ-ფაშა (ხიმშიაშვილი)|აჰმედ-ფაშა ხიმშიაშვილმამ]]. 1829 წლის თებერვალში ხიმშიაშვილმა მოიკრიბა ძალები და ახალციხეს შეუტია, მაგრამ მას სათანადო დახმარება ვერ აღმოუჩინა აბდი-ბეგმა და ახმედმა კვლავ აჭარაში დაიხია უკან.<ref>''ახვლედიანი ხ''. „ნარკვევები აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 47-56 — ბათუმი 1944 წ.</ref>რუსეთს განზრახული ჰქონდა აჭარის დალაშქრვაც, მაგრამ ზამთრის კლიმატისა და რთული რელიეფის გამო თავი შეიკავა. ამან საშუალება მისცა ხიმშიაშვილს მოლაპარაკებები გაემართა ბებუთოვთან. მოლაპარაკებები შედიოდა რუსეთის ინტერესებშიც, რადგან ის უომრად მიიღებდა აჭარას. ხიმშიაშვილი თანახმა იყო ფაშისა და გენერლის ტიტულისა და აჭარის მმართველობის შენარჩუნების სანაცვლოდ მიეღო რუსეთის ქვეშევრდომობა, მაგრამ მოლაპარაკებები მაინც გაჭიანურდა. 1829 წლის 27 ივნისს რუსეთმა აიღო არზრუმი. გენერალი ბებუთოვი სომხეთის ოლქის უფროსად გადაიყვანეს, მის ნაცვლად კი დანიშნეს ბარონი ოსტენ-საკენი, რომელსაც ხიმშიაშვილი არ ენდობოდა. ოსტენ-საკენმა ხიმშიაშვილს მისცა ოთხი დღის ვადა, რათა თავად, ან მისი შვილი გამოცხადებულიყვნენ რუსეთის ბანაკში და მიეღოთ ქვეშევრდომობა. ხიმშიაშვილმა არ მიიღო ეს პირობა და ოსტენ-საკენი 12 აგვისტოს შევიდა ზემო აჭარაში სამი ქვეითი ბატალიონით, 2700 ხიშტით, კაზაკთა პოლკით, სამი სამთო და ოთქი მცირე ქვემეხით. ასე მივიდა [[ხულო]]მდე. ოსტენ-საკენი წინააღმდეგობას შეხვდა, ამიტომ იძულებული გახდა დიდი დანაკლისით უკან გაბრუნებულიყო 28 აგვისტოს.<ref>''ტივაძე გ.'' „ოსმალეთის დერვიშობა და გლეხთა აჯანყებანი XVI საუკუნეში“ გვ. 88 — თბილისი, 1946</ref> საქართველოს მთავარმმართებელმა [[ივანე პასკევიჩი|გენერალმა პასკევიჩმა]] გენერალ გესეს დაავალა, აეღო [[ბათუმი]]. გესემ დაიწყო მოლაპარაკებების გამართვა ადგილობრივ ბეგებთან. ოსმალეთის ხელისუფლებამ იცოდა რა, რომ ადგილობრივი ბეგები რუსეთისადმი სიმპათიით იყვნენ განწყობილნი, იქ გაგზავნა რვა ათასი ასკერი ტუსჩიოღლის მეთაურობით, რომელმაც დაარწმუნა ადგილობრივი ბეგები, რომ მართალია, ოსმალეთი ახლა ომს აგებდა, მაგრამ მთელი [[ევროპა]] ოსმალეთს უჭერდა მხარს და მალე ყველაფერი შეიცვლებოდა. 1829 წლის 4 აგვისტოს რუსეთის ჯარი ორი მიმართულებით დაიძრა ბათუმისკენ: ერთი [[შეკვეთილი]]დან [[ქობულეთი]]სკენ პოლკოვნიკ პატოვსკის ხელმძღვანელობით და და მეორე [[ოზურგეთი]]დან [[მუხაესტატე]]ს გავლით გესეს ხელმძღვანელობით. მუხაესტატესთან გამაგრებული ოსმალები გესემ პირწმინდად დაამარცხა. ქობულეთში გამაგრებულმა ოსმალებმა უკან დაიხიეს და ციხისძირის პოზიციებიც მიატოვეს. ქობულეთიდან ზღვით გაიქცა [[სოფიო|სოფიო გურიელი]]. გესემ არ გამოიყენა ხელსაყრელი მომენტი, ბათუმზე შეტევის ნაცვლად [[კინტრიში|კინტრიშზე]] გამაგრდა და კვლავ დაიწყო მოლაპარაკებები. ამან საშუალება მისცა ოსმალებს ხელახლა გაემაგრებინათ ციხისძირი. 17 სექტემბერს გესემ იერიში მიიტანა ციხისძირზე, მაგრამ დაკარგა ცოცხალი ძალის ორი მესამედი. ეს ამ ომში კავკასიის ფრონტზე რუსების ყველაზე დიდი მარცხი იყო. გესე იძულებულ ხდებოდა დაეთმო უკვე დაკავებული ტერიტორიები, მაგრამ ამასობაში მოუსწრო ადრიანოპოლის ზავმა. რუსეთმა ამიერკავკასიაში მიიღო [[ანაპა]], [[ფოთი]], [[ახალციხე]] და [[ახალქალაქი]]. ოსმალეთს დარჩა ომის დროს რუსეთის მიერ დაკავებული [[ყარსი]], [[არტაანი]], [[ბაიაზეთი]]. საზღვარმა კავკასიაში რუსეთისა და ოსმალეთის იმპერიებს შორის გაიარა მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქზე]]. <ref>''ხაჭაპურიძე გ.'', „გურიის აჯანყება 1841 წელს“, 1931 წ.</ref>საზღვარის ჩოლოქზე გავლება მხოლოდ ტექნიკურმა ლაფსუსმა გამოიწვია. საზავო ხელშეკრულების შედგენისას, რუსეთმა მოითხოვა და ოსმალეთმა დაუთმო მას გურიის მთელი ტერიტორია ჭოროხამდე, მაგრამ ხელშეკრულებისა და საზავო რუკის შედგენის დროს, მდინარეთა სახელწოდების აღრევის გამო, საზღვარი გაავლეს არა მდინარე ჭოროხთან, არამედ მდინარე ჩოლოქთან. შეცდომა შეამჩნიეს ხელმოწერისა და დამტკიცების შემდეგ, მაგრამ უკვე გვიან იყო ამ საკითხის ხელახლა აღძვრა.<ref>''ნოზაძე ვ.'' „საქართველოს აღდგენისათვის ბრძოლა მესხეთის გამო“, გვ. 8 — თბილისი, 1989</ref><ref>[http://foreigners-georgia.blogspot.com/2017/01/edward-backhouse-eastwick-journal-of_13.html Edward Backhouse Eastwick, Journal of a Diplomate's Three Years' Residence in Persia (1864) - Part 1]</ref> აჭარის მოსახლეობა ოსმალეთის ბატონობის ხანაში გამაჰმადიანდა, მაგრამ არ გათურქებულა და შემოინახა [[ქართული ენა]], ქართული გვარები და ქართული იდენტობა. ეს იმით უნდა აიხსნას, რომ აჭარაში, განსხვავებით მესხეთისაგან, ისლამი მოგვიანებით და ზედაპირულად გავრცელდა. 1834 წლიდან ოსმალებმა აჭარა [[ლაზისტანის სანჯაყი|ლაზისტანის სანჯაყს]] დაუქვემდებარეს.<ref>{{cite web|author=რუსლან ბარამიძე|url=https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|title=„ისტორიული პროცესების გავლენა მუსლიმ თემზე აჭარაში“|accessdate=2021-01-22|publisher=|date=2019-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210128095457/https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|archivedate=2021-01-28}}</ref> [[1878]] წელს [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)|რუსეთ-ოსმალეთს]] შორის დადებული საზავო ხელშეკრულების საფუძველზე აჭარა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში შევიდა. ახლად შემოერთებული აჭარა ადმინისტრაციულად [[ბათუმის ოკრუგი]]ს სახით გამოიყო. [[1883]] წელს [[ბათუმი]]სა და [[ართვინის ოკრუგი|ართვინის ოკრუგები]] გაერთიანდა და ბათუმის ოლქი შეადგინა, რომელიც ადმინისტრაციულად [[ქუთაისის გუბერნია]]ს დაექვემდებარა. [[დიმიტრი ბაქრაძე]] 1874 წელს აღნიშნავდა, რომ ადგილობრივ მოსახლეობას ჰქონდა შემონახული მეხსიერება ქრისტიანობის შესახებ, ახსოვდათ ქრისტიანული დღესასწაულები და მისდევდნენ ზოგიერთ ტრადიციას, მაგ. სააღდგომოდ კვერცხის შეღებვას. ტაძარი შემორჩენილი იყო მხოლოდ სოფელ სხალთაში, ხოლო ხულოს ეკლესია ხიმშიაშვილებს დაუნგრევიათ. ბაქრაძის ცნობით აჭარლები თავს გურჯებად მოიხსენიებდნენ. 1886 წელს რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ შედგენილ საოჯახო სიებში აჭარლები და შავშელები ჩაწერილნი არიან, როგორც ქართველი მაჰმადიანები. <ref>''[[დიმიტრი ბაქრაძე]]'', „არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში“, გვ. 49 — ბათუმი, „საბჭოთა აჭარა“, 1987</ref> აჭარის კუთვნილების საკითხი არაერთხელ წამოიჭრა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] დაშლის შემდეგაც, [[1918]] წლის [[3 მარტი|3 მარტს]] [[ბრესტ-ლიტოვსკის ზავი|ბრესტ-ლიტოვსკის საზავო ხელშეკრულების]] შედეგად ოსმალეთმა მიიღო ბათუმის ოლქი, [[ყარსის ოლქი]] და [[არტაანის ოკრუგი]], რამდენიმე დღეში ქ. [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონში]] დაიწყო [[ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა|ამიერკავკასიის კომისარიატისა]] და ოსმალეთის დელეგაციათა მოლაპარაკებები, რომლის მიზანიც იყო ბათუმის, ყარსისა და არტაანის ოლქების სახელმწიფოებრივი კუთვნილების საკითხის გარკვევა, მხარეები ვერ შეთანხმდნენ და მოლაპარაკება შეწყდა. ოსმალეთმა შეტევები განაახლა, ქართულმა მხარემ ოსმალეთის ჯარების შეჩერება მხოლოდ მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქთან]] შეძლო. [[1918]] წლის [[4 ივნისი|4 ივნისს]] ქ. ბათუმში საქართველოსა და ოსმალეთს შორის დაიდო ხელშეკრულება, რომლის ძალითაც აღსდგა რუსეთ-ოსმალეთის [[1877]]-[[1878]] წლების ომამდე არსებული საზღვრები. ე.ი. ოსმალეთს დარჩა საქართველოს ისტორიული ტერიტორიის დიდი ნაწილი. მოგვიანებით [[1918]] წლის ოქტომბერში, მას შემდეგ რაც ოსმალეთი [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]] დამარცხდა და იძულებული გახდა ხელი მოეწერა [[მუდროსის დროებითი ზავი|მუდროსის ზავზე]] (ფაქტობრივად კაპიტულაციაზე) საქართველოსა და ოსმალეთს შორის გაფორმებულმა ხელშეკრულებამ ძალა დაკარგა. მას შემდეგ რაც [[საბჭოთა რუსეთი|საბჭოთა რუსეთმა]] დაიპყრო [[ამიერკავკასია]] და კვლავ დაუმეზობლდა თურქეთს დღის წესრიგში დადგა სამხრეთ კავკასიაში რუსეთ-ოსმალეთის სახელმწიფო საზღვრების დადგენა. [[1921]] წლის [[16 მარტი]]ს მოსკოვის რუსეთ-ოსმალეთის ხელშეკრულებით, დადგინდა ოსმალეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთი საზღვარი. ხელშეკრულებაში აღინიშნა, რომ ოსმალეთის საზღვარი ჩრდილო-აღმოსავლეთით იწყებოდა შავი ზღვის სანაპიროზე მდებარე სოფელ სარფთან, შემდეგ მიუყვებოდა ქედისმთას, შავშეთსა და კინნი-დაღის მთების წყალგამყოფ, არტაანის და ყარსის სანჯაყების ჩრდილოეთ ადმინისტრაციულ საზღვარს, მდინარეების არპა-ჩაისა და არაქსის ხეობებს. ამრიგად საბჭოთა რუსეთმა [[თურქეთი|თურქეთს]] დაუთმო საქართველოს ისტორიული ტერიტორია: [[ართვინი]]ს, [[არტაანი]]ს და [[ყარსი]]ს ოკრუგები. საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ [[საქართველოს რევკომი]]ს [[1921]] წლის [[16 ივლისი]]ს დეკრეტით აჭარა თანამედროვე საზღვრებით [[აჭარის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|ავტონომიურ საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკად]] გამოცხადდა. საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომ აჭარის ა/რ-მ შეინარჩუნა პოლიტიკური სტატუსი. აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში შედის ექვსი მუნიციპალიტეტი: [[ხელვაჩაური]]ს, [[ქობულეთი]]ს, [[ქედი]]ს, [[შუახევი]]სა და [[ხულო]]ს, ავტონომიური რესპუბლიკის ადმინისტრაციული ცენტრია — ქ. [[ბათუმი]]. ==გზები== [[1897]] წელს როდესაც თედო სახოკიამ აჭარაში იმოგზაურა, აღწერა აჭარაში შემავალი გზები: {{ციტატა|აჭარა შემოსასვლელი გზები აქვს შემდეგი მხრიდან: ერთი — ბათუმის მხრიდან, ეგრეთ წოდებული ბათუმ-ახალციხის შარა-გზით, მეორე — ამავე გზით ახალციხიდან (ყანლის მთაზეა გადმოსასვლელი); გურიიდან სამი გზა შემოდის: ბჟუჯის-წყლის ხეობით თაგინურზე (2918 მ.), აჭარის-წყლის ხეობითა და ბახვის-წყლის ხეობით ბადიშზე. ამ სამში ბადიშის გზა ყველასა სჯობია. შავშეთიდან სამი მხრივ შემოდის გზა: ერთია, მთა კორდა (2640 მ.), მეორე — ხევა (3073 მ.) და მესამე — ყვირილა.|[[თედო სახოკია]]}} ==აჭარული სახლი== ზემო აჭარისათვის დამახასიათებელია ჯარგვლისებური ხის სახლები, ან, როგორც აქ ეძახიან '''კონღები'''. კონღა იგივე საზაფხულო სოფელია. სოფლის შესასვლელში განმარტოებით დგას ხის დაბალი, მხარნახევრის სიმაღლე, ჯარგვალი, ორ-თვლიანი, რომელიც წარმოადგენდა სოფლის სასტუმროს. სასტუმროს ერთი თვალი ადამიანისთვის იყო, რომლის შიგნით აქეთ-იქით ფართო, მაგრამ ძალზე დაბალი (ერთი მტკაველი სიმაღლე) ტახტები იყო შეკრული, ხოლო შუაში მიწურზე ცეცხლი ენთო. მეორე თვალი-კი ცხენის დასაბმელად იყო მიდგმული. აჭარული სახლი ორსართულიანია. ზედა სართულში ცხოვრობს ჯალაბი, ქვედაში — თავლა და ბოსელია ერთად. გარედან სახლს სიგრძე და სიგანე 4 მხარი აქვს. ფანჯრები იხურება დარაბებით. ზედა სართული სამ განყოფლებიანია. ერთი რომელიც ამავდროულად სასტუმროცაა, საჯალაბო იმავდროულად სამზარეულოცაა. აქეთ-იქით დაბალი, მტკაველ-ნახევარის სიმაღლე ტახტებია მიკრული, განივრები, ცარიელი და ძალზედ შავი. ტახტებს შუა ქვედა სართულის ჭერზედ მიწა აყრია და კერა არის გამართული: ზემოდან საკიდელა ჰკიდია რკინისა, რომელზედაც საჭიროების დროს ქვაბებს კიდებდნენ. საჯალაბოში ქალია ბატონი, მამაკაცს შიგ შესვლა ეკრძალება. აქ ამზადებდა ქალი საჭმელს, აკეთებდა საოჯახო ხელსაქმეს და აქვე იძინებდა. საჯალაბოდან დაბალ კარშია გასასვლელი და შევდივართ მესამე განყოფილებაში — სარძევეში. ეს ოთახი მარტო რძისათვის არის მიჩენილი და სარძევეც მაგიტომ დაერქვა. რძის ჭურჭელი ნაძვის მასალის იყო. ესენია: # გვარდა — ნაძვის თხელ ყავრისაგან აკეთებდნენ მრგვლად, იყენებდნენ კარაქის საზიდად, ცხენს აქეთ-იქედან დაჰკიდებდნენ. # საწველელი — წააგავს გვარდას. # ხელგობი — თელისაა, მაგარი, შიგ ყაიმაღი დგას კარაქის ამოღებამდე. # ვარია — მაწვნის სადღვებელი, წააგავს ქართლურს, ხის მრგვალი ძელია ამოშიგნული რომელიც თოკებით არის დაკიდული და როცა მაწონს ჩაასხამენ, აქეთ-იქით აქანებენ. სარძევის იატაკი ერთ ადგილას გამოჭრილია, რომელზეც მიდგმული ჰქონდა საცალფეხო კიბე, ერთი ძელისა (როგორც მეგრული ტკვა). აქედან ჩადიან ქვედა სართულში ბოსელში, სადაც საქონელია დაბმული. ==სოფლის მეურნეობა== ===ხვნა-თესვა=== ===მესაქონლეობა=== ===მებაღეობა=== ===მევენახეობა=== ===მეფუტკრეობა=== [[მეფუტკრეობა]] აქ სოფლის მეურნეობის ერთ ერთი დარგია. მართალია ის ისევე არაა განვითარებული, როგორც მესაქონლეობა მაგრამ მოსახლეობა მაინც ინარჩუნებს მას. [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] შუა ხანებამდე აჭარაში იყენებდნენ, [[გურია]]-[[სამეგრელო]]ში არსებული სკების მსგავს: მეტრი-მეტრანახევარი სიგრძის ხის ძელი შუაზე იყო გაპობილი. ორივე ნაწილს გული ამოღრუტნული ჰქონდა. ეს ორი გულამოღებული ნახევარბოძი შეერთებულია. ქვეშიდან დასაჭერად თავსა და ბოლოში კაპიანი სარები ერჭოთ ხეზე დასაკიდებლად. სახლის გარდა ასეთი სკები ტყეშიც იდგმევა. მეფუტკრეობას განსაკუთრებით მისდევენ მაღალმთიან აჭარაში. თედო სახოკიამ აღწერა მაშინდელი მეფუტკრეობა: {{ციტატა|მთელს აჭარაში ას-ოც კომლამდე იქნება სკების პატრონი. განსაკუთრებით ბევრი ჰყავთ ზემო-აჭარის ორ საზოგადოებაში: [[ფუშრუკაული]]სა და [[ინწკირვეთი]]საში. ჰყოლიათ სულ 900 სკა (ზემო-აჭარაში — 360 და ქვემოში — 540). გამოუღიათ თაფლი — 820 (ზემოში — 360, ქვემოში — 460) ფუთი და სანთელი — 400 (ზემოში — 180, ქვემოში — 220) ფუთი. ერტი ფუთი სანთელი იყიდებოდა — 16 მანეთად, ხოლო თაფლი — 3 მანეთად. თაფლს უმეტეს შემთხვევაში არა ჰყიდიან, უფრო ოჯახში ხარჯავენ.|[[თედო სახოკია]]}} ===მეთევზეობა=== ==მოსახლეობა== {{მთავარი|აჭარლები}} აჭარის მოსახლეობის უდიდეს ნაწილს ყოველთვის წარმოაგდენდნენ ეთნიკურად ქართველი მოსახლეობა — აჭარლები. სხვადასხვა დროს აჭარაში ცხოვრობდა [[სომეხი]] და [[ბერძენი]] მცირერიცხოვანი მოსახლეობაც, რომელთა ძირითადი საქმიანობა ვაჭრობა წარმოადგენდა. {{ციტატა|ხულოში, ჯამეს ცოტა მოშორებით ათიოდ დუქანია ხისა, პატარები, საწვრილმანოები, საყასბო, სამჭედური. ვაჭრები ბერძნები და სომხებია.|[[თედო სახოკია]]}} [[1897]] წლისათვის აჭარისა და შავშეთის საზღვარზე, სარიჩარაის მთებში ცხოვრობდა რამდენიმე ასეული კომლი ლტოლვილი ქურთი. ==რელიგია== საუკუნეების მანძილზე აჭარაში სარწმუნოება იმის და მიხედვით იცვლებოდა, თუ ვის გავლენის ქვეშ ექცეოდა აღნიშნული რეგიონი. აჭარლები, როგორც ქართლის სხვა კუთხე მისდევდა მრავალღმერთიანობას. I საუკუნეში ქრისტეს მოციქულების მიერ ქრისტიანობის ქადაგებიდან ის ნელ ნელა გადადიოდა ქრისტიანობის რჯულზე. წმინდა ნინოს დროს, როდესაც ქრისტიანობა სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადდა აჭარა ქრისტიანობის ერთ ერთ კერად იქცა. მასში დაარსდა საეპისკოპოსოები და აშენდა არაერთი ეკლესია. მოგვიანებით ოსმალური იმპერიის მიერ რეგიონის ხელში ჩაგდებიდან, აჭარაში ფეხი მოიკიდა მუსულმანურმა სარწმუნოებამ. ვითარება შეიცვალა მას შემდეგ რაც რეგიონი რუსეთის იმპერიის გავლენის ქვეშ მოექცა. მიუხედავად იმისა რომ რუსეთის იმპერიაში არ იდევნებოდა მუსულმანობა, ხელი ეწყობოდა ქრისტიანობის გავრცელებას. საბჭოთა პერიოდში, ათეიზმის გვრცელებასთან ერთად ხალხში მცირედ ანთებული ნაკვერჩხალი კიდევ უფრო შემცირდა. რეგიონი ითვლებოდა სასაზღვრო ტერიტორიად და იქ მისვლა მოსვლა გართულებული იყო. საბჭოთა წყობის დანგრევის შემდეგ ვითარება რელიგიის აღმსარებლობის თავისუფელბის კუთხით შეიცვალა. ქრისტიანულ მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ დაიბრუნა თავისი საკულტო ნაგებობები, მუსულმანებმა ააშენეს ჯამეები თავიანთი მრევლისათვის. ასევე გააქტიურდნენ სხვა როგორც ტრადიციული ისე არატრადიციული რელიგიის მიმდევრები. ==ისტორიული ძეგლები== ===ეკლესიები=== ===მეჩეთები=== ===ციხე-კოშკები=== [[ხირხათის ციხე]], [[ბეგოშვილების ციხე]], [[ცივასულას ციხე]], [[საღორეთის ციხე]], [[გულების ციხე]], ზესოფლის ციხე<ref>[http://www.nplg.gov.ge/publishers/monument/index.php?do=view&id=2193 ზესოფლის ციხე]</ref>, [[ტაკიძეების (დანდალოს) ციხე]], [[კავიანის ციხე]], [[ჭვანის (ტაკიძეების) ციხე]], [[ოქროპილურის ყალაბოინი]], [[მთისუბნის ციხე]], [[ნიგაზეულის ციხე-გალავანი]]. ===სასახლეები=== ===ქვისთაღოვანი ხიდები=== {{მთავარი|ქვისთაღოვანი ხიდი}} [[1897]] წელს თედო სახოკიამ შემდეგი ხიდები დააფიქსირა აჭარაში, ესენია: '''ზემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | განახლების (ყადიოღლები)ს ხიდი | | |- | [[შანთაძეების ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[ურხოს ხიდი]] | | |- | [[ფურტიოს ხიდი]] | {{coord|41|39|16.17|N|42|15|48.64|E|scale=2000|}} | [[Image:Purtio bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} '''ქვემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | [[მახუნცეთის ხიდი]] | {{coord|41|34|15.70|N|41|51|36.59|E|scale=2000|}} | | [[Image:Queen Tamar's bridge near Makhuntseti (G.N. 2011).jpg|100x100px]] |- | [[ცხმორისის ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[დანდალოს ხიდი]] | {{coord|41|38|48.94|N|42|06|27.28|E|scale=2000|}} | [[Image:Dandalo bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} [[წყალდიდობა აჭარაში (1895)|1895 წლის წყალდიდობის]] შედეგად დაინგრა [[შანთიძეების ხიდი|შანთიძეების]], [[მახუნცეთის ხიდი|მახუნცეთისა]] და [[ცხმორისის ხიდი|ცხმორისის]] ხიდები, ხოლო [[ყადიოღლების ხიდი]] დაზიანდა. ==ლიტერატურა== {{მინიდაფა |პორტალი = |ვიქსიკონი = აჭარა |ვიკიწიგნები = |ვიკიციტატა = |ვიკიწყარო = |ვიკისახეობები = |ვიკისიახლეები = |ვიკისაწყობი = Category:აჭარა |მეტავიკი = }} * ი. სიხარულიძე, „აჭარის მატერიალური კულტურის ძეგლები“, თბ., 1962 * თ. სახოკია, „მოგზაურობანი“, თბ., 1985 * ვ. ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1904, ტფ., გვ. 225 *''გოგოლიშვილი ო.'' „რუსეთ-ოსმალეთის 1828-1829 წლების ომი და აჭარა“, „ახალი და უახლესი ისტორიის საკითხები“ N18 2016 წ. გვ. 174-181 —თბილისი, „უნივერსალი“ 2016 წ. ISSN 1512-3154 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გეოგრაფიული მდებარეობა |ცენტრი = აჭარა |ჩრდილოეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-აღმოსავლეთი = |აღმოსავლეთი = [[სამცხე]] |სამხრეთ-აღმოსავლეთი = |სამხრეთი = [[ლიგანი]] და [[შავშეთი]] |სამხრეთ-დასავლეთი = |დასავლეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-დასავლეთი = }} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:აჭარა| ]] dqh9fna29ycxdal9y4izz3zomqbfwnz 4650454 4650453 2024-05-02T19:08:04Z გიო ოქრო 84301 /* მეფუტკრეობა */ // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{ორი სხვა მნიშვნელობა|ისტორიული კუთხის|ასევე|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა||აჭარა (მრავალმნიშვნელოვანი)|}} {{ინფოდაფა საქართველოს კუთხე |სახელი = აჭარა |სურათი = |სურათის სიგანე = |სურათის წარწერა = [[მცირე კავკასიონი]] |რუკა = Historical Adjara in modern international borders of Georgia.svg |რუკის სიგანე = |რუკის წარწერა = |კუთხის ცენტრი = [[ქედა]] და [[ხულო]] |ქვეყანა = [[საქართველო]] |რეგიონი = |მუნიციპალიტეტი = |ფართობი = 1873,4 |მოსახლეობა = |title= |publisher= |accessdate= |სიმჭიდროვე = |ეროვნება = [[ქართველები]] |რელიგია = |ვებგვერდი = |რეგიონის რუკა = Meskheti map of VIII-X centuries (ka).svg |რეგიონის რუკის სიგანე = |რეგიონის რუკის წარწერა = აჭარა მესხეთის დანაყოფში }} '''აჭარა''' — [[საქართველო]]ს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარე, მდებარე [[აჭარისწყალი|მდინარე აჭარისწყლის]] ხეობაში. ==ეტიმოლოგია== სახელწოდება აჭარა [[VII საუკუნე|VII]] საუკუნიდან გვხვდება. ვარაუდობენ, რომ იგი უკავშირდება გეოგრაფიულ სახელს — აჭი. შესაძლოა, რომ ორივე ეს სახელწოდება უკავშირდება „[[ჭანები|ჭანს]]“ და ნიშნავს „საჭანოს“. ==მხარის აღწერა== [[ვახუშტი ბატონიშვილი]] თავის „გეოგრაფიულ აღწერაში“ აჭარას აღწერს შემდეგნაირად: {{ციტატა|ხოლო ჭოროხს მოერთვის აჭარის წყალი აღმოსავლეთიდამ, და გამოსდის ზარზმა-აჭარას შორის მთასა, აღმოსავლეთიდამ დასავლეთად. ამ წყლის კიდეზედ, ამ ჴეობის საშუალს, არს მცირე ქალაქის მსგავსი დაბა, ქედა. მოსახლენი არიან ვაჭარნი. ხოლო მოერთვიან ამ აჭარის მდინარეს, გურიის მთიდამ და აჭარას და ლიგანისჴევის შორისის მთებიდამ, ჴევნი და მათ ზედა არიან დაბნები შენნი. არამედ მზღვრის: აღმოსავლით მთა აჭარასა და ზარზმას შორისი, და გარდავალს მას ზედა გზა სამცხეს; სამჴრით — მთა აჭარასა და ლიგანისჴევს შორისი; დასავლით — მდინარე ჭოროხი; ჩრდილოთ — მთა გურიასა და აჭარას შორისი, სადა გარდავლენან გზანი გურიას. და არს აჭარის ჴეობა ვენახოვან ხილიანი, მოსავლიანი, თჳნიერ ბრინჯ-ბანბისა, ყოვლითა მარცვლითა, არს ტყიანი, კლდიანი, იწრო, ჴრამოვან-ღრატოიანი. მთანი ტყიან-ნადირიანი, კაცნი ჴელოვანნი ხის მუშაკობითა. აქ აკეთებენ ყველს: ერთი იქმნების {{comment|ი|(10)}}, {{comment|იე|(15)}} და {{comment|კ|(20)}} ლიტრა, არაოდესვე წახდების, არცა დაობდების, რაჟამს გნებავს, შემგბარი კეთილ-სახმარ არს.|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} ხოლო თედო სახოკია კი წერს შემდეგს: {{ციტატა|აწინდელი [[ახალციხის მაზრა|ახალციხის მაზრის]] დასავლეთით და გურიის, ანუ [[ოზურგეთის მაზრა|ოზურგეთის მაზრის]], სამხრეთით, [[აჭარისწყალი|აჭარის-წყლის]] ხეობაში მდებარეობს ღრანტოვანი და ხევიან-კლდიანი კუთხე საქართველოსი — აჭარა.|[[თედო სახოკია]]}} აჭარა როგორც მდინარე [[ჭოროხი]]ს აუზის განუყოფელი ნაწილი, [[მესხეთი|მესხეთში]] შედიოდა. ისტორიულ წყაროებში მოხსენიებულია როგორც აჭარის ქვეყანა, აჭარის ჴევი ან ხეობა. იგი ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა]] (რომლის ცენტრი ძველად [[დიდაჭარა]] იყო, შემდეგ — [[ხიხანი]], მოგვიანებით — [[ხულო]]) და ქვემო აჭარა (ცენტრი [[ქედა]]). აჭარის ცენტრალურ ნაწილს შუახევი ერქვა. {{ციტატა|აჭარა, ანუ აწინდელი [[ბათუმის ოლქი]]ს ერთი ნაწილი, მდებარეობს გურიის სამხრეთით. მისი საზღვრებია: აღმოსავლეთით — [[არსიანის ქედი|არსიანის მთა]], რომელიც [[კასპიის ზღვა|კასპიისა]] და [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] მდინარეებს ჰყოფს ერთმანეთისაგან. გარდა ამისა, არსიანი მთაა საზღვარი აჭარისა და ახალციხის მაზრისა; ჩრდილოეთით — [[მესხეთის ქედი|აჭარის ქედი]], რომელიც არსიანის მთის გაგრძელებას შეადგენს და რომელიც გურია აჭარას ერთმანეთისაგან საზღვრავს; სამხრეთით — [[შავშეთის ქედი]], ისიც არსიანის მთის შტოა და ჰყოფს აჭარისწყალს და მის შტოებს იმ მდინარეებისაგან, რომელნიც ერთვიან მდინარე [[ჭოროხი|ჭოროხს]] მარჯვნით. ხოლო, დასავლეთ აჭარა თავდება სოფელ [[კიბე (ხელვაჩაურის რაიონი)|კიბესთან]], ერთი კილომეტრის მოშორებით იმ ადგილიდან, სადაც მდ. აჭარისწყალი მდ. ჭოროხს ერთვის.|[[თედო სახოკია]]}} [[ფაილი:Пятиверстная карта кавказского края, D7 (Г7) -1883.jpg|მინი|აჭარა 1883 წლის [[კავკასიის მხარის ხუთვერსიანი რუკა|კავკასიის მხარის ხუთვერსიან რუკაზე]]]] ===ზემო აჭარა=== ზემო აჭარის მმართველებად ითვლებოდნენ ჯერ ერისთავთ-ერისთავი [[აბუსერისძენი]], ბოლოს კი სანჯაყ-ბეგი [[ხიმშიაშვილები]]. ===ქვემო აჭარა=== ქვემო აჭარის სანჯაყ-ბეგებად ითვლებოდნენ [[აბაშიძეები]]. {| class="wikitable sortable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! [[ერთვერსიანი რუკა]] (1914-15) !! თედო სახოკია (1897)<ref>დასახ. ნაშრომი, გვ. 207-208</ref> !! დღეს |- | კიბე | კიბე | [[კიბე (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|კიბე]] |- | {{lang-ru|Пост Аджарис-цкали}} | — | [[აჭარისწყალი (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|აჭარისწყალი]] |- | კაპნის-თავი | კაპნისთავი | [[კაპნისთავი]] |- | ჭინკაძე | ჭინკაძე | [[ჭინკაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ჭინკაძეები]] |- | დოლოგანი | — | — |- | ზუნდაგა | ზუნდალა | [[ზუნდაგი]] |- | ბაბუჩ-ოღლი | — | — |- | მაღლაკონი | მაღლაკონი | [[მაღლაკონი]] |- | ჭალახმელა | ჭალახმელა | [[ჭალახმელა]] |- | უჩხითი | უჩხითი | [[უჩხითი]] |- | ქვედა მილისი | ნამლისი | [[ნამლისევი]] |- | ზედა მილისი | მილისი | [[მილისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მილისი]] |- | კოსოსოფელი | — | [[ქოსოფელი]] |- | ქვედა-ბზუბზო | ბზუბზუ | [[ქვედა ბზუბზუ]] |- | ზედა-ბზუბზო<br />შოთიძე-გოგაძე | შოთიძე-გოგაძე | [[ზედა ბზუბზუ]] |- | დერე-ხოხნა | დერე-ხოხნა | [[კოლოტაური]] |- | ორთა-ხოხნა | ორთა-ხოხნა | — |- | დუეთი | — | — |- | საღორეთი | საღორეთი | [[პირველი მაისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|პირველი მაისი]] |- | მახუნცეთი-სუპლა | ქვედა-მახუნცეთი | [[ქვედა მახუნცეთი]] |- | მახუნცეთი-ულია | ზედა-მახუნცეთი | [[ზედა მახუნცეთი]] |- | ცხემლო | ცხემლა | [[ცხემნა]] |- | კორომხეთი | კორომხეთი | [[კორომხეთი]] |- | ძენუ მანი | ძენიამანი | [[ძენწმანი]] |- | ორცვა | ორცვა | [[ორცვა]] |- | კაკა-ოღლი | კაკა-ოღლი | [[არსენაული]] |- | სამზიარ-შავაბური | სამზიარ-შავაბური | [[შევაბური]] |- | აჯაშპირი | — | — |- | კუჭულა | — | [[კუჭულა]] |- | გოგნიძეები | — | [[გოგინიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გოგინიძეები]] |- | ალიკ-ოღლი | ალი-ოღლი | [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბერი]] |- | ასამბაძე | — | — |- | მეძიბნა | მეძიბნა | [[მეძიბნა]] |- | მერისი | მერისი | [[მერისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მერისი]] |- | ჭალათი | — | [[ჭალა (შუახევის მუნიციპალიტეტი)|ჭალა]] |- | — | — | [[გარეტყე]] |- | ნამონასტრევი | — | [[ნამონასტრევი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ნამონასტრევი]] |- | — | — | [[ქვედა აგარა]] |- | აგარა | აგარა | [[ზედა აგარა]] |- | ზენდიდი | ზენდიდი | [[ზენდიდი]] |- | გულები | გულები | [[გულები]] |- | ქედა | ქედა | [[ქედა]] |- | — | — | [[ხუნკუდა]] |- | აკუცა | აკუწა | [[აქუცა]] |- | ზესოფელი | ზესოფელი | [[ზესოფელი]] |- | ვაიო | ვაიო | [[ვაიო]] |- | ზვარი | ზვარე | [[ზვარე (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ზვარე]] |- | კვაშტა | კვაშტა | [[კვაშტა]] |- | ტიბეთა | — | [[ტიბეთა]] |- | ვაჯანისი | — | [[ვარჯანისი]] |- | სოცხარია | — | — |- | — | — | [[სასადილოყელი]] |- | წონიარისი | წონიარისი | [[წონიარისი]] |- | კანტაური | კანტაური | [[კანტაური]] |- | აბუკეთი | აბუქეთა | [[აბუქეთა]] |- | ცხმორისი | ცხმორისი | [[ცხმორისი]] |- | კოკოტაური | კოკოტაური | [[კოკოტაური]] |- | ახო | ახო | [[ახო]] |- | გეგელიძე | გოგელიძე | [[გეგელიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გეგელიძეები]] |- | ბალაძე | — | [[ბალაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ბალაძეები]] |- | გორგიული | — | — |- | მუსიაშვილები | — | [[მოსიაშვილები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მოსიაშვილები]] |- | დანდალო | დანდალო | [[დანდალო]] |} ==ისტორია== {{მთავარი|აჭარის ისტორია}} აჭარა ისტორიულად [[საქართველო]]ს ერთ-ერთი უძველესი კუთხეა, რომელიც გეოგრაფიულად [[ზემო ქართლი]]ს, კერძოდ, [[მესხეთი]]ს ნაწილს შეადგენდა. აჭარა როგორც საქართველოს ერთ-ერთი უძველესი ისტორიული მხარე გვხვდება XI საუკუნის წყაროში, კერძოდ [[ლეონტი მროველი]]ს თხზულებაში, [[ფარნავაზ I|ფარნავაზ მეფის]] მიერ (ძვ.წ. IV-III სს.), ქვეყნის საერისთავოებად დაყოფისა და ერისთავების განწესების შესახებ ცნობაში: {{ციტატა|მეექუსე გაგზავნა ოძრხის ერისთავი, და მისცა ტაშისკარითგან ვიდრე არსიანთამდის, ნოსტის თავითგან ზღუამდის, რომელი არს სამცხე და აჭარა|ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.24}} საეკლესიო ისტორია მიიჩნევს, რომ საქართველოში [[ქრისტიანობა]] შემოვიდა და გავრცელდა აჭარის მხრიდან, კერძოდ [[დიდაჭარა|დიდაჭარიდან]]. იგი [[სამცხე]]სთან და საქართველოს სხვა ისტორიულ კუთხეებთან ერთად ქრისტიანობაზე მოაქცია [[ანდრია პირველწოდებული|ანდრია პირველწოდებულმა]]. ამის შესახებ მასალებს იძლევა [[ევსევი კესარიელი]] (IV ს.). შემდეგ XI საუკუნეში, ამ საკითხს შეეხნენ მთაწმინდელები, რომელთაც გადმოგვცეს მოციქულების განვლილი გზა, რაც აისახა „ქართლის ცხოვრების“ ჩანართებში. ანდრია პირველწოდებულმა საქართველოში კერძოდ აჭარაში რამდენიმეჯერ იმოგზაურა, როგორც მარტო ასევე სხვა მოციქულებთან ერთად. აღსანიშნავია, რომ გადმოცემის თანახმად [[ქრისტე]]ს მე-12 მოციქული [[მატათა]] [[გონიოს ციხე|გონიოში]] განისვენებს. ანდრია მოციქულის მიერ იქნა დაარსებული პირველი ეკლესია დიდაჭარაში. {{ციტატა|...შევიდა ქუეყანასა ქართლისასა, რომელსა დიდაჭარა ეწოდების, და იწყო ქადაგებად სახარებისა“ |ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.39}} [[ვახტანგ I გორგასალი|ვახტანგ გორგასლის]] დროს აჭარა სავარაუდოდ იგივე ტერიტორიულ საზღვრებშია მოქცეული, როგორც VIII საუკუნეში მაშინ, როდესაც იგი [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] სამფლობელოს „[[ქართველთა სამეფო]]ს“ შემადგენლობაში იყო. [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიელი]] მწერლები მაგალითად [[კონსტანტინე პორფიროგენეტი]] (X ს.) მას იცნობს აჭარის სახელით, რომელიც აჭარას Αδραρἃ-თი იხსენიებს წერს, რომ აჭარა იყო ერთი იმ ოთხ საპრეფექტოთაგანი (ბერიაზახი, კარნატი, კუელი და თვით აჭარა), რომელნიც შეადგენდნენ [[სუმბატ კურაპალატი]]ს სამფლობელოს<ref>К. Ган, «Извѣстiя древнихъ греческихъ и римскихъ писателей о Кавказѣ». Часть II, გვ. 2.</ref>. [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] მეორე ნახევრიდან, ზემო ქართლი და ჭანეთი ჯაყელების ხელში გადავიდა. XI საუკუნის მეორე ნახევრიდან აჭარა [[ერთიანი საქართველო|ერთიანი ფეოდალური საქართველოს]] შემადგენელი ნაწილია. ამ პერიოდში ზემო აჭარა [[კლარჯეთი|კლარჯეთთან]] ერთად [[აბუსერისძენი|აბუსერიძეთა]] საერისთავოში შედიოდა და მნიშვნელოვან კულტურულ-საგანმანათლებლო და პოლიტიკურ ცენტრს წარმოადგენდა. XIII საუკუნის შუა წლებიდან აჭარა მის მეზობლად არსებული [[სამცხე-საათაბაგო]]ს სამთავროს ერთ-ერთ საერისთავოს წარმოადგენს, მაგრამ XV საუკუნის შუა [[ყვარყვარე II ჯაყელი|ყვარყვარე II ჯაყელმა]] აჭარა გადასცა [[გურიის სამთავრო|გურიის]] მთავარს, რომელიც ეხმარებოდა, ერთიანი საქართველოს ბოლო მეფესთან, [[გიორგი VIII]]-სთან ბრძოლაში. ბრძოლა [[1465]] წელს გაიმართა. [[ყვარყვარე II|ყვარყვარე ათაბაგსა]] და [[გიორგი VIII|გიორგი მეფეს]] შორის. ყვარყვარემ შველა და დახმარება სთხოვა [[კახაბერ II გურიელი|კახაბერ გურიელს]], რის სანაცვლოდაც საჩუქრად მისცა აჭარა და ჭანეთი. {{ციტატა|ამისთვისცა მისცა ყვარყვარემ აჭარა და რომელნიმე ჭანეთის ადგილნი გურიელ კახბერს, რათა მწე ექმნას ერისთავთა ზედა სამცხისა და კლარჯეთისათა. ხოლო გურიელმა კახაბერ სიხარულით მიიღო ქვეყანანი...|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} XVI საუკუნის დასაწყისში მზეჭაბუკ ათაბაგმა აჭარა გურიელს წაართვა, მაგრამ 1535 წლიდან ეს მხარე კვლავ [[გურიელები|გურიელის]] ხელში გადავიდა. გვიანფეოდალურ ხანაში აჭარა ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა|ზემო (მაღალმთიანი) აჭარა]] და ქვემო (ზღვისპირა) აჭარა, მის ცენტრალურ ნაწილს კი [[შუახევი]] წარმოადგენდა. XVI საუკუნის შუა წლებში [[ოსმალეთის იმპერია]]მ სხვა ქართულ ტერიტორიებთან ერთად აჭარაც დაიპყო. აქ ზემო და ქვემო აჭარის სანჯაყები დააარსეს და ახალციხის (ჩილდირის) ვილაიეთს შეუერთეს. აჭარელმა ფეოდალებმა ოსმალეთის სუზერენობა აღიარეს.<ref>''შაშიკაძე ზ''. „ორი მნიშვნელოვანი დოკუმენტი XVI საუკუნის აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 151-152 — ბსუ კრებული ტ III ბათუმი 2002</ref> თავდაპირველად აჭარა [[სპერი]]ს მმართველებს ემორჩილებოდა, 1563 წელს ადგილობრივი ფეოდალების მიერ ისლამის მიღების შემდეგ კი დამოუკიდებელ სანჯაყად ჩამოყალიბდა. XVII-XVIII საუკუნეებში აჭარა ადმინისტრაციულად შედიოდა ხან ისპირის სანჯაყში, ხან ჩილდირის, ყარსის თუ გურჯისტანის ვილაიეთში. აჭარის გლეხობა ინარჩუნებდა ქრისტიანობას. ქრისტიანობა აჭარაში XVIII საუკუნის მიწურულამდე შემორჩა. ოსმალეთის ბატონყმობის ხანაში ზემო აჭარის [[სანჯაყ-ბეი|სანჯაყ-ბეგები]] იყვნენ [[ხიმშიაშვილები]], რომლებიც გარეგნულად [[სულთანი|სულთნის]] მორჩილები იყვნენ, თუმცა გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ინარჩუნებდნენ [[ავტონომიური რესპუბლიკა|ავტონომიას]] და ფაქტობრივად დამოუკიდებლად განაგებდნენ მათზე დაქვემდებარებულ მხარეს. აჭარაში ოსმალეთის მმართველობა ნომინალური იყო: მოსახლეობა არ იხდიდა ოსმალურ გადასახადებს, არ გადიოდა რეგულარულ სამხედრო სამსახურს, მხოლოდ ომის დროს გამოჰყავდათ მოლაშქრეები, შენარჩუნებული იყო მიწათმფლობელობის ძველი ქართული ფორმები. ===ახალი ისტორია=== 1828-1829 წლებში აჭარა ოსმალეთ-რუსეთის ომის პოლიგონად იქცა. ომის დროს აჭარას შეაფარა თავი [[აჰმედ-ფაშა (ხიმშიაშვილი)|აჰმედ-ფაშა ხიმშიაშვილმამ]]. 1829 წლის თებერვალში ხიმშიაშვილმა მოიკრიბა ძალები და ახალციხეს შეუტია, მაგრამ მას სათანადო დახმარება ვერ აღმოუჩინა აბდი-ბეგმა და ახმედმა კვლავ აჭარაში დაიხია უკან.<ref>''ახვლედიანი ხ''. „ნარკვევები აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 47-56 — ბათუმი 1944 წ.</ref>რუსეთს განზრახული ჰქონდა აჭარის დალაშქრვაც, მაგრამ ზამთრის კლიმატისა და რთული რელიეფის გამო თავი შეიკავა. ამან საშუალება მისცა ხიმშიაშვილს მოლაპარაკებები გაემართა ბებუთოვთან. მოლაპარაკებები შედიოდა რუსეთის ინტერესებშიც, რადგან ის უომრად მიიღებდა აჭარას. ხიმშიაშვილი თანახმა იყო ფაშისა და გენერლის ტიტულისა და აჭარის მმართველობის შენარჩუნების სანაცვლოდ მიეღო რუსეთის ქვეშევრდომობა, მაგრამ მოლაპარაკებები მაინც გაჭიანურდა. 1829 წლის 27 ივნისს რუსეთმა აიღო არზრუმი. გენერალი ბებუთოვი სომხეთის ოლქის უფროსად გადაიყვანეს, მის ნაცვლად კი დანიშნეს ბარონი ოსტენ-საკენი, რომელსაც ხიმშიაშვილი არ ენდობოდა. ოსტენ-საკენმა ხიმშიაშვილს მისცა ოთხი დღის ვადა, რათა თავად, ან მისი შვილი გამოცხადებულიყვნენ რუსეთის ბანაკში და მიეღოთ ქვეშევრდომობა. ხიმშიაშვილმა არ მიიღო ეს პირობა და ოსტენ-საკენი 12 აგვისტოს შევიდა ზემო აჭარაში სამი ქვეითი ბატალიონით, 2700 ხიშტით, კაზაკთა პოლკით, სამი სამთო და ოთქი მცირე ქვემეხით. ასე მივიდა [[ხულო]]მდე. ოსტენ-საკენი წინააღმდეგობას შეხვდა, ამიტომ იძულებული გახდა დიდი დანაკლისით უკან გაბრუნებულიყო 28 აგვისტოს.<ref>''ტივაძე გ.'' „ოსმალეთის დერვიშობა და გლეხთა აჯანყებანი XVI საუკუნეში“ გვ. 88 — თბილისი, 1946</ref> საქართველოს მთავარმმართებელმა [[ივანე პასკევიჩი|გენერალმა პასკევიჩმა]] გენერალ გესეს დაავალა, აეღო [[ბათუმი]]. გესემ დაიწყო მოლაპარაკებების გამართვა ადგილობრივ ბეგებთან. ოსმალეთის ხელისუფლებამ იცოდა რა, რომ ადგილობრივი ბეგები რუსეთისადმი სიმპათიით იყვნენ განწყობილნი, იქ გაგზავნა რვა ათასი ასკერი ტუსჩიოღლის მეთაურობით, რომელმაც დაარწმუნა ადგილობრივი ბეგები, რომ მართალია, ოსმალეთი ახლა ომს აგებდა, მაგრამ მთელი [[ევროპა]] ოსმალეთს უჭერდა მხარს და მალე ყველაფერი შეიცვლებოდა. 1829 წლის 4 აგვისტოს რუსეთის ჯარი ორი მიმართულებით დაიძრა ბათუმისკენ: ერთი [[შეკვეთილი]]დან [[ქობულეთი]]სკენ პოლკოვნიკ პატოვსკის ხელმძღვანელობით და და მეორე [[ოზურგეთი]]დან [[მუხაესტატე]]ს გავლით გესეს ხელმძღვანელობით. მუხაესტატესთან გამაგრებული ოსმალები გესემ პირწმინდად დაამარცხა. ქობულეთში გამაგრებულმა ოსმალებმა უკან დაიხიეს და ციხისძირის პოზიციებიც მიატოვეს. ქობულეთიდან ზღვით გაიქცა [[სოფიო|სოფიო გურიელი]]. გესემ არ გამოიყენა ხელსაყრელი მომენტი, ბათუმზე შეტევის ნაცვლად [[კინტრიში|კინტრიშზე]] გამაგრდა და კვლავ დაიწყო მოლაპარაკებები. ამან საშუალება მისცა ოსმალებს ხელახლა გაემაგრებინათ ციხისძირი. 17 სექტემბერს გესემ იერიში მიიტანა ციხისძირზე, მაგრამ დაკარგა ცოცხალი ძალის ორი მესამედი. ეს ამ ომში კავკასიის ფრონტზე რუსების ყველაზე დიდი მარცხი იყო. გესე იძულებულ ხდებოდა დაეთმო უკვე დაკავებული ტერიტორიები, მაგრამ ამასობაში მოუსწრო ადრიანოპოლის ზავმა. რუსეთმა ამიერკავკასიაში მიიღო [[ანაპა]], [[ფოთი]], [[ახალციხე]] და [[ახალქალაქი]]. ოსმალეთს დარჩა ომის დროს რუსეთის მიერ დაკავებული [[ყარსი]], [[არტაანი]], [[ბაიაზეთი]]. საზღვარმა კავკასიაში რუსეთისა და ოსმალეთის იმპერიებს შორის გაიარა მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქზე]]. <ref>''ხაჭაპურიძე გ.'', „გურიის აჯანყება 1841 წელს“, 1931 წ.</ref>საზღვარის ჩოლოქზე გავლება მხოლოდ ტექნიკურმა ლაფსუსმა გამოიწვია. საზავო ხელშეკრულების შედგენისას, რუსეთმა მოითხოვა და ოსმალეთმა დაუთმო მას გურიის მთელი ტერიტორია ჭოროხამდე, მაგრამ ხელშეკრულებისა და საზავო რუკის შედგენის დროს, მდინარეთა სახელწოდების აღრევის გამო, საზღვარი გაავლეს არა მდინარე ჭოროხთან, არამედ მდინარე ჩოლოქთან. შეცდომა შეამჩნიეს ხელმოწერისა და დამტკიცების შემდეგ, მაგრამ უკვე გვიან იყო ამ საკითხის ხელახლა აღძვრა.<ref>''ნოზაძე ვ.'' „საქართველოს აღდგენისათვის ბრძოლა მესხეთის გამო“, გვ. 8 — თბილისი, 1989</ref><ref>[http://foreigners-georgia.blogspot.com/2017/01/edward-backhouse-eastwick-journal-of_13.html Edward Backhouse Eastwick, Journal of a Diplomate's Three Years' Residence in Persia (1864) - Part 1]</ref> აჭარის მოსახლეობა ოსმალეთის ბატონობის ხანაში გამაჰმადიანდა, მაგრამ არ გათურქებულა და შემოინახა [[ქართული ენა]], ქართული გვარები და ქართული იდენტობა. ეს იმით უნდა აიხსნას, რომ აჭარაში, განსხვავებით მესხეთისაგან, ისლამი მოგვიანებით და ზედაპირულად გავრცელდა. 1834 წლიდან ოსმალებმა აჭარა [[ლაზისტანის სანჯაყი|ლაზისტანის სანჯაყს]] დაუქვემდებარეს.<ref>{{cite web|author=რუსლან ბარამიძე|url=https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|title=„ისტორიული პროცესების გავლენა მუსლიმ თემზე აჭარაში“|accessdate=2021-01-22|publisher=|date=2019-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210128095457/https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|archivedate=2021-01-28}}</ref> [[1878]] წელს [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)|რუსეთ-ოსმალეთს]] შორის დადებული საზავო ხელშეკრულების საფუძველზე აჭარა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში შევიდა. ახლად შემოერთებული აჭარა ადმინისტრაციულად [[ბათუმის ოკრუგი]]ს სახით გამოიყო. [[1883]] წელს [[ბათუმი]]სა და [[ართვინის ოკრუგი|ართვინის ოკრუგები]] გაერთიანდა და ბათუმის ოლქი შეადგინა, რომელიც ადმინისტრაციულად [[ქუთაისის გუბერნია]]ს დაექვემდებარა. [[დიმიტრი ბაქრაძე]] 1874 წელს აღნიშნავდა, რომ ადგილობრივ მოსახლეობას ჰქონდა შემონახული მეხსიერება ქრისტიანობის შესახებ, ახსოვდათ ქრისტიანული დღესასწაულები და მისდევდნენ ზოგიერთ ტრადიციას, მაგ. სააღდგომოდ კვერცხის შეღებვას. ტაძარი შემორჩენილი იყო მხოლოდ სოფელ სხალთაში, ხოლო ხულოს ეკლესია ხიმშიაშვილებს დაუნგრევიათ. ბაქრაძის ცნობით აჭარლები თავს გურჯებად მოიხსენიებდნენ. 1886 წელს რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ შედგენილ საოჯახო სიებში აჭარლები და შავშელები ჩაწერილნი არიან, როგორც ქართველი მაჰმადიანები. <ref>''[[დიმიტრი ბაქრაძე]]'', „არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში“, გვ. 49 — ბათუმი, „საბჭოთა აჭარა“, 1987</ref> აჭარის კუთვნილების საკითხი არაერთხელ წამოიჭრა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] დაშლის შემდეგაც, [[1918]] წლის [[3 მარტი|3 მარტს]] [[ბრესტ-ლიტოვსკის ზავი|ბრესტ-ლიტოვსკის საზავო ხელშეკრულების]] შედეგად ოსმალეთმა მიიღო ბათუმის ოლქი, [[ყარსის ოლქი]] და [[არტაანის ოკრუგი]], რამდენიმე დღეში ქ. [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონში]] დაიწყო [[ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა|ამიერკავკასიის კომისარიატისა]] და ოსმალეთის დელეგაციათა მოლაპარაკებები, რომლის მიზანიც იყო ბათუმის, ყარსისა და არტაანის ოლქების სახელმწიფოებრივი კუთვნილების საკითხის გარკვევა, მხარეები ვერ შეთანხმდნენ და მოლაპარაკება შეწყდა. ოსმალეთმა შეტევები განაახლა, ქართულმა მხარემ ოსმალეთის ჯარების შეჩერება მხოლოდ მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქთან]] შეძლო. [[1918]] წლის [[4 ივნისი|4 ივნისს]] ქ. ბათუმში საქართველოსა და ოსმალეთს შორის დაიდო ხელშეკრულება, რომლის ძალითაც აღსდგა რუსეთ-ოსმალეთის [[1877]]-[[1878]] წლების ომამდე არსებული საზღვრები. ე.ი. ოსმალეთს დარჩა საქართველოს ისტორიული ტერიტორიის დიდი ნაწილი. მოგვიანებით [[1918]] წლის ოქტომბერში, მას შემდეგ რაც ოსმალეთი [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]] დამარცხდა და იძულებული გახდა ხელი მოეწერა [[მუდროსის დროებითი ზავი|მუდროსის ზავზე]] (ფაქტობრივად კაპიტულაციაზე) საქართველოსა და ოსმალეთს შორის გაფორმებულმა ხელშეკრულებამ ძალა დაკარგა. მას შემდეგ რაც [[საბჭოთა რუსეთი|საბჭოთა რუსეთმა]] დაიპყრო [[ამიერკავკასია]] და კვლავ დაუმეზობლდა თურქეთს დღის წესრიგში დადგა სამხრეთ კავკასიაში რუსეთ-ოსმალეთის სახელმწიფო საზღვრების დადგენა. [[1921]] წლის [[16 მარტი]]ს მოსკოვის რუსეთ-ოსმალეთის ხელშეკრულებით, დადგინდა ოსმალეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთი საზღვარი. ხელშეკრულებაში აღინიშნა, რომ ოსმალეთის საზღვარი ჩრდილო-აღმოსავლეთით იწყებოდა შავი ზღვის სანაპიროზე მდებარე სოფელ სარფთან, შემდეგ მიუყვებოდა ქედისმთას, შავშეთსა და კინნი-დაღის მთების წყალგამყოფ, არტაანის და ყარსის სანჯაყების ჩრდილოეთ ადმინისტრაციულ საზღვარს, მდინარეების არპა-ჩაისა და არაქსის ხეობებს. ამრიგად საბჭოთა რუსეთმა [[თურქეთი|თურქეთს]] დაუთმო საქართველოს ისტორიული ტერიტორია: [[ართვინი]]ს, [[არტაანი]]ს და [[ყარსი]]ს ოკრუგები. საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ [[საქართველოს რევკომი]]ს [[1921]] წლის [[16 ივლისი]]ს დეკრეტით აჭარა თანამედროვე საზღვრებით [[აჭარის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|ავტონომიურ საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკად]] გამოცხადდა. საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომ აჭარის ა/რ-მ შეინარჩუნა პოლიტიკური სტატუსი. აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში შედის ექვსი მუნიციპალიტეტი: [[ხელვაჩაური]]ს, [[ქობულეთი]]ს, [[ქედი]]ს, [[შუახევი]]სა და [[ხულო]]ს, ავტონომიური რესპუბლიკის ადმინისტრაციული ცენტრია — ქ. [[ბათუმი]]. ==გზები== [[1897]] წელს როდესაც თედო სახოკიამ აჭარაში იმოგზაურა, აღწერა აჭარაში შემავალი გზები: {{ციტატა|აჭარა შემოსასვლელი გზები აქვს შემდეგი მხრიდან: ერთი — ბათუმის მხრიდან, ეგრეთ წოდებული ბათუმ-ახალციხის შარა-გზით, მეორე — ამავე გზით ახალციხიდან (ყანლის მთაზეა გადმოსასვლელი); გურიიდან სამი გზა შემოდის: ბჟუჯის-წყლის ხეობით თაგინურზე (2918 მ.), აჭარის-წყლის ხეობითა და ბახვის-წყლის ხეობით ბადიშზე. ამ სამში ბადიშის გზა ყველასა სჯობია. შავშეთიდან სამი მხრივ შემოდის გზა: ერთია, მთა კორდა (2640 მ.), მეორე — ხევა (3073 მ.) და მესამე — ყვირილა.|[[თედო სახოკია]]}} ==აჭარული სახლი== ზემო აჭარისათვის დამახასიათებელია ჯარგვლისებური ხის სახლები, ან, როგორც აქ ეძახიან '''კონღები'''. კონღა იგივე საზაფხულო სოფელია. სოფლის შესასვლელში განმარტოებით დგას ხის დაბალი, მხარნახევრის სიმაღლე, ჯარგვალი, ორ-თვლიანი, რომელიც წარმოადგენდა სოფლის სასტუმროს. სასტუმროს ერთი თვალი ადამიანისთვის იყო, რომლის შიგნით აქეთ-იქით ფართო, მაგრამ ძალზე დაბალი (ერთი მტკაველი სიმაღლე) ტახტები იყო შეკრული, ხოლო შუაში მიწურზე ცეცხლი ენთო. მეორე თვალი-კი ცხენის დასაბმელად იყო მიდგმული. აჭარული სახლი ორსართულიანია. ზედა სართულში ცხოვრობს ჯალაბი, ქვედაში — თავლა და ბოსელია ერთად. გარედან სახლს სიგრძე და სიგანე 4 მხარი აქვს. ფანჯრები იხურება დარაბებით. ზედა სართული სამ განყოფლებიანია. ერთი რომელიც ამავდროულად სასტუმროცაა, საჯალაბო იმავდროულად სამზარეულოცაა. აქეთ-იქით დაბალი, მტკაველ-ნახევარის სიმაღლე ტახტებია მიკრული, განივრები, ცარიელი და ძალზედ შავი. ტახტებს შუა ქვედა სართულის ჭერზედ მიწა აყრია და კერა არის გამართული: ზემოდან საკიდელა ჰკიდია რკინისა, რომელზედაც საჭიროების დროს ქვაბებს კიდებდნენ. საჯალაბოში ქალია ბატონი, მამაკაცს შიგ შესვლა ეკრძალება. აქ ამზადებდა ქალი საჭმელს, აკეთებდა საოჯახო ხელსაქმეს და აქვე იძინებდა. საჯალაბოდან დაბალ კარშია გასასვლელი და შევდივართ მესამე განყოფილებაში — სარძევეში. ეს ოთახი მარტო რძისათვის არის მიჩენილი და სარძევეც მაგიტომ დაერქვა. რძის ჭურჭელი ნაძვის მასალის იყო. ესენია: # გვარდა — ნაძვის თხელ ყავრისაგან აკეთებდნენ მრგვლად, იყენებდნენ კარაქის საზიდად, ცხენს აქეთ-იქედან დაჰკიდებდნენ. # საწველელი — წააგავს გვარდას. # ხელგობი — თელისაა, მაგარი, შიგ ყაიმაღი დგას კარაქის ამოღებამდე. # ვარია — მაწვნის სადღვებელი, წააგავს ქართლურს, ხის მრგვალი ძელია ამოშიგნული რომელიც თოკებით არის დაკიდული და როცა მაწონს ჩაასხამენ, აქეთ-იქით აქანებენ. სარძევის იატაკი ერთ ადგილას გამოჭრილია, რომელზეც მიდგმული ჰქონდა საცალფეხო კიბე, ერთი ძელისა (როგორც მეგრული ტკვა). აქედან ჩადიან ქვედა სართულში ბოსელში, სადაც საქონელია დაბმული. ==სოფლის მეურნეობა== ===ხვნა-თესვა=== ===მესაქონლეობა=== ===მებაღეობა=== ===მევენახეობა=== ===მეფუტკრეობა=== [[მეფუტკრეობა]] აქ სოფლის მეურნეობის ერთ-ერთი დარგია. მართალია ის ისევე არაა განვითარებული, როგორც მესაქონლეობა მაგრამ მოსახლეობა მაინც ინარჩუნებს მას. [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] შუა ხანებამდე აჭარაში იყენებდნენ, [[გურია]]-[[სამეგრელო]]ში არსებული სკების მსგავს: მეტრი-მეტრანახევარი სიგრძის ხის ძელი შუაზე იყო გაპობილი. ორივე ნაწილს გული ამოღრუტნული ჰქონდა. ეს ორი გულამოღებული ნახევარბოძი შეერთებულია. ქვეშიდან დასაჭერად თავსა და ბოლოში კაპიანი სარები ერჭოთ ხეზე დასაკიდებლად. სახლის გარდა ასეთი სკები ტყეშიც იდგმევა. მეფუტკრეობას განსაკუთრებით მისდევენ მაღალმთიან აჭარაში. თედო სახოკიამ აღწერა მაშინდელი მეფუტკრეობა: {{ციტატა|მთელს აჭარაში ას-ოც კომლამდე იქნება სკების პატრონი. განსაკუთრებით ბევრი ჰყავთ ზემო-აჭარის ორ საზოგადოებაში: [[ფუშრუკაული]]სა და [[ინწკირვეთი]]საში. ჰყოლიათ სულ 900 სკა (ზემო-აჭარაში — 360 და ქვემოში — 540). გამოუღიათ თაფლი — 820 (ზემოში — 360, ქვემოში — 460) ფუთი და სანთელი — 400 (ზემოში — 180, ქვემოში — 220) ფუთი. ერტი ფუთი სანთელი იყიდებოდა — 16 მანეთად, ხოლო თაფლი — 3 მანეთად. თაფლს უმეტეს შემთხვევაში არა ჰყიდიან, უფრო ოჯახში ხარჯავენ.|[[თედო სახოკია]]}} ===მეთევზეობა=== ==მოსახლეობა== {{მთავარი|აჭარლები}} აჭარის მოსახლეობის უდიდეს ნაწილს ყოველთვის წარმოაგდენდნენ ეთნიკურად ქართველი მოსახლეობა — აჭარლები. სხვადასხვა დროს აჭარაში ცხოვრობდა [[სომეხი]] და [[ბერძენი]] მცირერიცხოვანი მოსახლეობაც, რომელთა ძირითადი საქმიანობა ვაჭრობა წარმოადგენდა. {{ციტატა|ხულოში, ჯამეს ცოტა მოშორებით ათიოდ დუქანია ხისა, პატარები, საწვრილმანოები, საყასბო, სამჭედური. ვაჭრები ბერძნები და სომხებია.|[[თედო სახოკია]]}} [[1897]] წლისათვის აჭარისა და შავშეთის საზღვარზე, სარიჩარაის მთებში ცხოვრობდა რამდენიმე ასეული კომლი ლტოლვილი ქურთი. ==რელიგია== საუკუნეების მანძილზე აჭარაში სარწმუნოება იმის და მიხედვით იცვლებოდა, თუ ვის გავლენის ქვეშ ექცეოდა აღნიშნული რეგიონი. აჭარლები, როგორც ქართლის სხვა კუთხე მისდევდა მრავალღმერთიანობას. I საუკუნეში ქრისტეს მოციქულების მიერ ქრისტიანობის ქადაგებიდან ის ნელ ნელა გადადიოდა ქრისტიანობის რჯულზე. წმინდა ნინოს დროს, როდესაც ქრისტიანობა სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადდა აჭარა ქრისტიანობის ერთ ერთ კერად იქცა. მასში დაარსდა საეპისკოპოსოები და აშენდა არაერთი ეკლესია. მოგვიანებით ოსმალური იმპერიის მიერ რეგიონის ხელში ჩაგდებიდან, აჭარაში ფეხი მოიკიდა მუსულმანურმა სარწმუნოებამ. ვითარება შეიცვალა მას შემდეგ რაც რეგიონი რუსეთის იმპერიის გავლენის ქვეშ მოექცა. მიუხედავად იმისა რომ რუსეთის იმპერიაში არ იდევნებოდა მუსულმანობა, ხელი ეწყობოდა ქრისტიანობის გავრცელებას. საბჭოთა პერიოდში, ათეიზმის გვრცელებასთან ერთად ხალხში მცირედ ანთებული ნაკვერჩხალი კიდევ უფრო შემცირდა. რეგიონი ითვლებოდა სასაზღვრო ტერიტორიად და იქ მისვლა მოსვლა გართულებული იყო. საბჭოთა წყობის დანგრევის შემდეგ ვითარება რელიგიის აღმსარებლობის თავისუფელბის კუთხით შეიცვალა. ქრისტიანულ მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ დაიბრუნა თავისი საკულტო ნაგებობები, მუსულმანებმა ააშენეს ჯამეები თავიანთი მრევლისათვის. ასევე გააქტიურდნენ სხვა როგორც ტრადიციული ისე არატრადიციული რელიგიის მიმდევრები. ==ისტორიული ძეგლები== ===ეკლესიები=== ===მეჩეთები=== ===ციხე-კოშკები=== [[ხირხათის ციხე]], [[ბეგოშვილების ციხე]], [[ცივასულას ციხე]], [[საღორეთის ციხე]], [[გულების ციხე]], ზესოფლის ციხე<ref>[http://www.nplg.gov.ge/publishers/monument/index.php?do=view&id=2193 ზესოფლის ციხე]</ref>, [[ტაკიძეების (დანდალოს) ციხე]], [[კავიანის ციხე]], [[ჭვანის (ტაკიძეების) ციხე]], [[ოქროპილურის ყალაბოინი]], [[მთისუბნის ციხე]], [[ნიგაზეულის ციხე-გალავანი]]. ===სასახლეები=== ===ქვისთაღოვანი ხიდები=== {{მთავარი|ქვისთაღოვანი ხიდი}} [[1897]] წელს თედო სახოკიამ შემდეგი ხიდები დააფიქსირა აჭარაში, ესენია: '''ზემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | განახლების (ყადიოღლები)ს ხიდი | | |- | [[შანთაძეების ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[ურხოს ხიდი]] | | |- | [[ფურტიოს ხიდი]] | {{coord|41|39|16.17|N|42|15|48.64|E|scale=2000|}} | [[Image:Purtio bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} '''ქვემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | [[მახუნცეთის ხიდი]] | {{coord|41|34|15.70|N|41|51|36.59|E|scale=2000|}} | | [[Image:Queen Tamar's bridge near Makhuntseti (G.N. 2011).jpg|100x100px]] |- | [[ცხმორისის ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[დანდალოს ხიდი]] | {{coord|41|38|48.94|N|42|06|27.28|E|scale=2000|}} | [[Image:Dandalo bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} [[წყალდიდობა აჭარაში (1895)|1895 წლის წყალდიდობის]] შედეგად დაინგრა [[შანთიძეების ხიდი|შანთიძეების]], [[მახუნცეთის ხიდი|მახუნცეთისა]] და [[ცხმორისის ხიდი|ცხმორისის]] ხიდები, ხოლო [[ყადიოღლების ხიდი]] დაზიანდა. ==ლიტერატურა== {{მინიდაფა |პორტალი = |ვიქსიკონი = აჭარა |ვიკიწიგნები = |ვიკიციტატა = |ვიკიწყარო = |ვიკისახეობები = |ვიკისიახლეები = |ვიკისაწყობი = Category:აჭარა |მეტავიკი = }} * ი. სიხარულიძე, „აჭარის მატერიალური კულტურის ძეგლები“, თბ., 1962 * თ. სახოკია, „მოგზაურობანი“, თბ., 1985 * ვ. ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1904, ტფ., გვ. 225 *''გოგოლიშვილი ო.'' „რუსეთ-ოსმალეთის 1828-1829 წლების ომი და აჭარა“, „ახალი და უახლესი ისტორიის საკითხები“ N18 2016 წ. გვ. 174-181 —თბილისი, „უნივერსალი“ 2016 წ. ISSN 1512-3154 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გეოგრაფიული მდებარეობა |ცენტრი = აჭარა |ჩრდილოეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-აღმოსავლეთი = |აღმოსავლეთი = [[სამცხე]] |სამხრეთ-აღმოსავლეთი = |სამხრეთი = [[ლიგანი]] და [[შავშეთი]] |სამხრეთ-დასავლეთი = |დასავლეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-დასავლეთი = }} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:აჭარა| ]] fcn7u3zl9s84kix0nsjppspa0lmm79b 4650455 4650454 2024-05-02T19:08:18Z გიო ოქრო 84301 /* რელიგია */ // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{ორი სხვა მნიშვნელობა|ისტორიული კუთხის|ასევე|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა||აჭარა (მრავალმნიშვნელოვანი)|}} {{ინფოდაფა საქართველოს კუთხე |სახელი = აჭარა |სურათი = |სურათის სიგანე = |სურათის წარწერა = [[მცირე კავკასიონი]] |რუკა = Historical Adjara in modern international borders of Georgia.svg |რუკის სიგანე = |რუკის წარწერა = |კუთხის ცენტრი = [[ქედა]] და [[ხულო]] |ქვეყანა = [[საქართველო]] |რეგიონი = |მუნიციპალიტეტი = |ფართობი = 1873,4 |მოსახლეობა = |title= |publisher= |accessdate= |სიმჭიდროვე = |ეროვნება = [[ქართველები]] |რელიგია = |ვებგვერდი = |რეგიონის რუკა = Meskheti map of VIII-X centuries (ka).svg |რეგიონის რუკის სიგანე = |რეგიონის რუკის წარწერა = აჭარა მესხეთის დანაყოფში }} '''აჭარა''' — [[საქართველო]]ს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარე, მდებარე [[აჭარისწყალი|მდინარე აჭარისწყლის]] ხეობაში. ==ეტიმოლოგია== სახელწოდება აჭარა [[VII საუკუნე|VII]] საუკუნიდან გვხვდება. ვარაუდობენ, რომ იგი უკავშირდება გეოგრაფიულ სახელს — აჭი. შესაძლოა, რომ ორივე ეს სახელწოდება უკავშირდება „[[ჭანები|ჭანს]]“ და ნიშნავს „საჭანოს“. ==მხარის აღწერა== [[ვახუშტი ბატონიშვილი]] თავის „გეოგრაფიულ აღწერაში“ აჭარას აღწერს შემდეგნაირად: {{ციტატა|ხოლო ჭოროხს მოერთვის აჭარის წყალი აღმოსავლეთიდამ, და გამოსდის ზარზმა-აჭარას შორის მთასა, აღმოსავლეთიდამ დასავლეთად. ამ წყლის კიდეზედ, ამ ჴეობის საშუალს, არს მცირე ქალაქის მსგავსი დაბა, ქედა. მოსახლენი არიან ვაჭარნი. ხოლო მოერთვიან ამ აჭარის მდინარეს, გურიის მთიდამ და აჭარას და ლიგანისჴევის შორისის მთებიდამ, ჴევნი და მათ ზედა არიან დაბნები შენნი. არამედ მზღვრის: აღმოსავლით მთა აჭარასა და ზარზმას შორისი, და გარდავალს მას ზედა გზა სამცხეს; სამჴრით — მთა აჭარასა და ლიგანისჴევს შორისი; დასავლით — მდინარე ჭოროხი; ჩრდილოთ — მთა გურიასა და აჭარას შორისი, სადა გარდავლენან გზანი გურიას. და არს აჭარის ჴეობა ვენახოვან ხილიანი, მოსავლიანი, თჳნიერ ბრინჯ-ბანბისა, ყოვლითა მარცვლითა, არს ტყიანი, კლდიანი, იწრო, ჴრამოვან-ღრატოიანი. მთანი ტყიან-ნადირიანი, კაცნი ჴელოვანნი ხის მუშაკობითა. აქ აკეთებენ ყველს: ერთი იქმნების {{comment|ი|(10)}}, {{comment|იე|(15)}} და {{comment|კ|(20)}} ლიტრა, არაოდესვე წახდების, არცა დაობდების, რაჟამს გნებავს, შემგბარი კეთილ-სახმარ არს.|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} ხოლო თედო სახოკია კი წერს შემდეგს: {{ციტატა|აწინდელი [[ახალციხის მაზრა|ახალციხის მაზრის]] დასავლეთით და გურიის, ანუ [[ოზურგეთის მაზრა|ოზურგეთის მაზრის]], სამხრეთით, [[აჭარისწყალი|აჭარის-წყლის]] ხეობაში მდებარეობს ღრანტოვანი და ხევიან-კლდიანი კუთხე საქართველოსი — აჭარა.|[[თედო სახოკია]]}} აჭარა როგორც მდინარე [[ჭოროხი]]ს აუზის განუყოფელი ნაწილი, [[მესხეთი|მესხეთში]] შედიოდა. ისტორიულ წყაროებში მოხსენიებულია როგორც აჭარის ქვეყანა, აჭარის ჴევი ან ხეობა. იგი ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა]] (რომლის ცენტრი ძველად [[დიდაჭარა]] იყო, შემდეგ — [[ხიხანი]], მოგვიანებით — [[ხულო]]) და ქვემო აჭარა (ცენტრი [[ქედა]]). აჭარის ცენტრალურ ნაწილს შუახევი ერქვა. {{ციტატა|აჭარა, ანუ აწინდელი [[ბათუმის ოლქი]]ს ერთი ნაწილი, მდებარეობს გურიის სამხრეთით. მისი საზღვრებია: აღმოსავლეთით — [[არსიანის ქედი|არსიანის მთა]], რომელიც [[კასპიის ზღვა|კასპიისა]] და [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] მდინარეებს ჰყოფს ერთმანეთისაგან. გარდა ამისა, არსიანი მთაა საზღვარი აჭარისა და ახალციხის მაზრისა; ჩრდილოეთით — [[მესხეთის ქედი|აჭარის ქედი]], რომელიც არსიანის მთის გაგრძელებას შეადგენს და რომელიც გურია აჭარას ერთმანეთისაგან საზღვრავს; სამხრეთით — [[შავშეთის ქედი]], ისიც არსიანის მთის შტოა და ჰყოფს აჭარისწყალს და მის შტოებს იმ მდინარეებისაგან, რომელნიც ერთვიან მდინარე [[ჭოროხი|ჭოროხს]] მარჯვნით. ხოლო, დასავლეთ აჭარა თავდება სოფელ [[კიბე (ხელვაჩაურის რაიონი)|კიბესთან]], ერთი კილომეტრის მოშორებით იმ ადგილიდან, სადაც მდ. აჭარისწყალი მდ. ჭოროხს ერთვის.|[[თედო სახოკია]]}} [[ფაილი:Пятиверстная карта кавказского края, D7 (Г7) -1883.jpg|მინი|აჭარა 1883 წლის [[კავკასიის მხარის ხუთვერსიანი რუკა|კავკასიის მხარის ხუთვერსიან რუკაზე]]]] ===ზემო აჭარა=== ზემო აჭარის მმართველებად ითვლებოდნენ ჯერ ერისთავთ-ერისთავი [[აბუსერისძენი]], ბოლოს კი სანჯაყ-ბეგი [[ხიმშიაშვილები]]. ===ქვემო აჭარა=== ქვემო აჭარის სანჯაყ-ბეგებად ითვლებოდნენ [[აბაშიძეები]]. {| class="wikitable sortable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! [[ერთვერსიანი რუკა]] (1914-15) !! თედო სახოკია (1897)<ref>დასახ. ნაშრომი, გვ. 207-208</ref> !! დღეს |- | კიბე | კიბე | [[კიბე (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|კიბე]] |- | {{lang-ru|Пост Аджарис-цкали}} | — | [[აჭარისწყალი (ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი)|აჭარისწყალი]] |- | კაპნის-თავი | კაპნისთავი | [[კაპნისთავი]] |- | ჭინკაძე | ჭინკაძე | [[ჭინკაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ჭინკაძეები]] |- | დოლოგანი | — | — |- | ზუნდაგა | ზუნდალა | [[ზუნდაგი]] |- | ბაბუჩ-ოღლი | — | — |- | მაღლაკონი | მაღლაკონი | [[მაღლაკონი]] |- | ჭალახმელა | ჭალახმელა | [[ჭალახმელა]] |- | უჩხითი | უჩხითი | [[უჩხითი]] |- | ქვედა მილისი | ნამლისი | [[ნამლისევი]] |- | ზედა მილისი | მილისი | [[მილისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მილისი]] |- | კოსოსოფელი | — | [[ქოსოფელი]] |- | ქვედა-ბზუბზო | ბზუბზუ | [[ქვედა ბზუბზუ]] |- | ზედა-ბზუბზო<br />შოთიძე-გოგაძე | შოთიძე-გოგაძე | [[ზედა ბზუბზუ]] |- | დერე-ხოხნა | დერე-ხოხნა | [[კოლოტაური]] |- | ორთა-ხოხნა | ორთა-ხოხნა | — |- | დუეთი | — | — |- | საღორეთი | საღორეთი | [[პირველი მაისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|პირველი მაისი]] |- | მახუნცეთი-სუპლა | ქვედა-მახუნცეთი | [[ქვედა მახუნცეთი]] |- | მახუნცეთი-ულია | ზედა-მახუნცეთი | [[ზედა მახუნცეთი]] |- | ცხემლო | ცხემლა | [[ცხემნა]] |- | კორომხეთი | კორომხეთი | [[კორომხეთი]] |- | ძენუ მანი | ძენიამანი | [[ძენწმანი]] |- | ორცვა | ორცვა | [[ორცვა]] |- | კაკა-ოღლი | კაკა-ოღლი | [[არსენაული]] |- | სამზიარ-შავაბური | სამზიარ-შავაბური | [[შევაბური]] |- | აჯაშპირი | — | — |- | კუჭულა | — | [[კუჭულა]] |- | გოგნიძეები | — | [[გოგინიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გოგინიძეები]] |- | ალიკ-ოღლი | ალი-ოღლი | [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბერი]] |- | ასამბაძე | — | — |- | მეძიბნა | მეძიბნა | [[მეძიბნა]] |- | მერისი | მერისი | [[მერისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მერისი]] |- | ჭალათი | — | [[ჭალა (შუახევის მუნიციპალიტეტი)|ჭალა]] |- | — | — | [[გარეტყე]] |- | ნამონასტრევი | — | [[ნამონასტრევი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ნამონასტრევი]] |- | — | — | [[ქვედა აგარა]] |- | აგარა | აგარა | [[ზედა აგარა]] |- | ზენდიდი | ზენდიდი | [[ზენდიდი]] |- | გულები | გულები | [[გულები]] |- | ქედა | ქედა | [[ქედა]] |- | — | — | [[ხუნკუდა]] |- | აკუცა | აკუწა | [[აქუცა]] |- | ზესოფელი | ზესოფელი | [[ზესოფელი]] |- | ვაიო | ვაიო | [[ვაიო]] |- | ზვარი | ზვარე | [[ზვარე (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ზვარე]] |- | კვაშტა | კვაშტა | [[კვაშტა]] |- | ტიბეთა | — | [[ტიბეთა]] |- | ვაჯანისი | — | [[ვარჯანისი]] |- | სოცხარია | — | — |- | — | — | [[სასადილოყელი]] |- | წონიარისი | წონიარისი | [[წონიარისი]] |- | კანტაური | კანტაური | [[კანტაური]] |- | აბუკეთი | აბუქეთა | [[აბუქეთა]] |- | ცხმორისი | ცხმორისი | [[ცხმორისი]] |- | კოკოტაური | კოკოტაური | [[კოკოტაური]] |- | ახო | ახო | [[ახო]] |- | გეგელიძე | გოგელიძე | [[გეგელიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გეგელიძეები]] |- | ბალაძე | — | [[ბალაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ბალაძეები]] |- | გორგიული | — | — |- | მუსიაშვილები | — | [[მოსიაშვილები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მოსიაშვილები]] |- | დანდალო | დანდალო | [[დანდალო]] |} ==ისტორია== {{მთავარი|აჭარის ისტორია}} აჭარა ისტორიულად [[საქართველო]]ს ერთ-ერთი უძველესი კუთხეა, რომელიც გეოგრაფიულად [[ზემო ქართლი]]ს, კერძოდ, [[მესხეთი]]ს ნაწილს შეადგენდა. აჭარა როგორც საქართველოს ერთ-ერთი უძველესი ისტორიული მხარე გვხვდება XI საუკუნის წყაროში, კერძოდ [[ლეონტი მროველი]]ს თხზულებაში, [[ფარნავაზ I|ფარნავაზ მეფის]] მიერ (ძვ.წ. IV-III სს.), ქვეყნის საერისთავოებად დაყოფისა და ერისთავების განწესების შესახებ ცნობაში: {{ციტატა|მეექუსე გაგზავნა ოძრხის ერისთავი, და მისცა ტაშისკარითგან ვიდრე არსიანთამდის, ნოსტის თავითგან ზღუამდის, რომელი არს სამცხე და აჭარა|ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.24}} საეკლესიო ისტორია მიიჩნევს, რომ საქართველოში [[ქრისტიანობა]] შემოვიდა და გავრცელდა აჭარის მხრიდან, კერძოდ [[დიდაჭარა|დიდაჭარიდან]]. იგი [[სამცხე]]სთან და საქართველოს სხვა ისტორიულ კუთხეებთან ერთად ქრისტიანობაზე მოაქცია [[ანდრია პირველწოდებული|ანდრია პირველწოდებულმა]]. ამის შესახებ მასალებს იძლევა [[ევსევი კესარიელი]] (IV ს.). შემდეგ XI საუკუნეში, ამ საკითხს შეეხნენ მთაწმინდელები, რომელთაც გადმოგვცეს მოციქულების განვლილი გზა, რაც აისახა „ქართლის ცხოვრების“ ჩანართებში. ანდრია პირველწოდებულმა საქართველოში კერძოდ აჭარაში რამდენიმეჯერ იმოგზაურა, როგორც მარტო ასევე სხვა მოციქულებთან ერთად. აღსანიშნავია, რომ გადმოცემის თანახმად [[ქრისტე]]ს მე-12 მოციქული [[მატათა]] [[გონიოს ციხე|გონიოში]] განისვენებს. ანდრია მოციქულის მიერ იქნა დაარსებული პირველი ეკლესია დიდაჭარაში. {{ციტატა|...შევიდა ქუეყანასა ქართლისასა, რომელსა დიდაჭარა ეწოდების, და იწყო ქადაგებად სახარებისა“ |ქართლის ცხოვრება, 1955, გვ.39}} [[ვახტანგ I გორგასალი|ვახტანგ გორგასლის]] დროს აჭარა სავარაუდოდ იგივე ტერიტორიულ საზღვრებშია მოქცეული, როგორც VIII საუკუნეში მაშინ, როდესაც იგი [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] სამფლობელოს „[[ქართველთა სამეფო]]ს“ შემადგენლობაში იყო. [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიელი]] მწერლები მაგალითად [[კონსტანტინე პორფიროგენეტი]] (X ს.) მას იცნობს აჭარის სახელით, რომელიც აჭარას Αδραρἃ-თი იხსენიებს წერს, რომ აჭარა იყო ერთი იმ ოთხ საპრეფექტოთაგანი (ბერიაზახი, კარნატი, კუელი და თვით აჭარა), რომელნიც შეადგენდნენ [[სუმბატ კურაპალატი]]ს სამფლობელოს<ref>К. Ган, «Извѣстiя древнихъ греческихъ и римскихъ писателей о Кавказѣ». Часть II, გვ. 2.</ref>. [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] მეორე ნახევრიდან, ზემო ქართლი და ჭანეთი ჯაყელების ხელში გადავიდა. XI საუკუნის მეორე ნახევრიდან აჭარა [[ერთიანი საქართველო|ერთიანი ფეოდალური საქართველოს]] შემადგენელი ნაწილია. ამ პერიოდში ზემო აჭარა [[კლარჯეთი|კლარჯეთთან]] ერთად [[აბუსერისძენი|აბუსერიძეთა]] საერისთავოში შედიოდა და მნიშვნელოვან კულტურულ-საგანმანათლებლო და პოლიტიკურ ცენტრს წარმოადგენდა. XIII საუკუნის შუა წლებიდან აჭარა მის მეზობლად არსებული [[სამცხე-საათაბაგო]]ს სამთავროს ერთ-ერთ საერისთავოს წარმოადგენს, მაგრამ XV საუკუნის შუა [[ყვარყვარე II ჯაყელი|ყვარყვარე II ჯაყელმა]] აჭარა გადასცა [[გურიის სამთავრო|გურიის]] მთავარს, რომელიც ეხმარებოდა, ერთიანი საქართველოს ბოლო მეფესთან, [[გიორგი VIII]]-სთან ბრძოლაში. ბრძოლა [[1465]] წელს გაიმართა. [[ყვარყვარე II|ყვარყვარე ათაბაგსა]] და [[გიორგი VIII|გიორგი მეფეს]] შორის. ყვარყვარემ შველა და დახმარება სთხოვა [[კახაბერ II გურიელი|კახაბერ გურიელს]], რის სანაცვლოდაც საჩუქრად მისცა აჭარა და ჭანეთი. {{ციტატა|ამისთვისცა მისცა ყვარყვარემ აჭარა და რომელნიმე ჭანეთის ადგილნი გურიელ კახბერს, რათა მწე ექმნას ერისთავთა ზედა სამცხისა და კლარჯეთისათა. ხოლო გურიელმა კახაბერ სიხარულით მიიღო ქვეყანანი...|[[ვახუშტი ბატონიშვილი]]}} XVI საუკუნის დასაწყისში მზეჭაბუკ ათაბაგმა აჭარა გურიელს წაართვა, მაგრამ 1535 წლიდან ეს მხარე კვლავ [[გურიელები|გურიელის]] ხელში გადავიდა. გვიანფეოდალურ ხანაში აჭარა ორ ძირითად ნაწილად იყოფოდა: [[ზემო აჭარა|ზემო (მაღალმთიანი) აჭარა]] და ქვემო (ზღვისპირა) აჭარა, მის ცენტრალურ ნაწილს კი [[შუახევი]] წარმოადგენდა. XVI საუკუნის შუა წლებში [[ოსმალეთის იმპერია]]მ სხვა ქართულ ტერიტორიებთან ერთად აჭარაც დაიპყო. აქ ზემო და ქვემო აჭარის სანჯაყები დააარსეს და ახალციხის (ჩილდირის) ვილაიეთს შეუერთეს. აჭარელმა ფეოდალებმა ოსმალეთის სუზერენობა აღიარეს.<ref>''შაშიკაძე ზ''. „ორი მნიშვნელოვანი დოკუმენტი XVI საუკუნის აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 151-152 — ბსუ კრებული ტ III ბათუმი 2002</ref> თავდაპირველად აჭარა [[სპერი]]ს მმართველებს ემორჩილებოდა, 1563 წელს ადგილობრივი ფეოდალების მიერ ისლამის მიღების შემდეგ კი დამოუკიდებელ სანჯაყად ჩამოყალიბდა. XVII-XVIII საუკუნეებში აჭარა ადმინისტრაციულად შედიოდა ხან ისპირის სანჯაყში, ხან ჩილდირის, ყარსის თუ გურჯისტანის ვილაიეთში. აჭარის გლეხობა ინარჩუნებდა ქრისტიანობას. ქრისტიანობა აჭარაში XVIII საუკუნის მიწურულამდე შემორჩა. ოსმალეთის ბატონყმობის ხანაში ზემო აჭარის [[სანჯაყ-ბეი|სანჯაყ-ბეგები]] იყვნენ [[ხიმშიაშვილები]], რომლებიც გარეგნულად [[სულთანი|სულთნის]] მორჩილები იყვნენ, თუმცა გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ინარჩუნებდნენ [[ავტონომიური რესპუბლიკა|ავტონომიას]] და ფაქტობრივად დამოუკიდებლად განაგებდნენ მათზე დაქვემდებარებულ მხარეს. აჭარაში ოსმალეთის მმართველობა ნომინალური იყო: მოსახლეობა არ იხდიდა ოსმალურ გადასახადებს, არ გადიოდა რეგულარულ სამხედრო სამსახურს, მხოლოდ ომის დროს გამოჰყავდათ მოლაშქრეები, შენარჩუნებული იყო მიწათმფლობელობის ძველი ქართული ფორმები. ===ახალი ისტორია=== 1828-1829 წლებში აჭარა ოსმალეთ-რუსეთის ომის პოლიგონად იქცა. ომის დროს აჭარას შეაფარა თავი [[აჰმედ-ფაშა (ხიმშიაშვილი)|აჰმედ-ფაშა ხიმშიაშვილმამ]]. 1829 წლის თებერვალში ხიმშიაშვილმა მოიკრიბა ძალები და ახალციხეს შეუტია, მაგრამ მას სათანადო დახმარება ვერ აღმოუჩინა აბდი-ბეგმა და ახმედმა კვლავ აჭარაში დაიხია უკან.<ref>''ახვლედიანი ხ''. „ნარკვევები აჭარის ისტორიიდან“ გვ. 47-56 — ბათუმი 1944 წ.</ref>რუსეთს განზრახული ჰქონდა აჭარის დალაშქრვაც, მაგრამ ზამთრის კლიმატისა და რთული რელიეფის გამო თავი შეიკავა. ამან საშუალება მისცა ხიმშიაშვილს მოლაპარაკებები გაემართა ბებუთოვთან. მოლაპარაკებები შედიოდა რუსეთის ინტერესებშიც, რადგან ის უომრად მიიღებდა აჭარას. ხიმშიაშვილი თანახმა იყო ფაშისა და გენერლის ტიტულისა და აჭარის მმართველობის შენარჩუნების სანაცვლოდ მიეღო რუსეთის ქვეშევრდომობა, მაგრამ მოლაპარაკებები მაინც გაჭიანურდა. 1829 წლის 27 ივნისს რუსეთმა აიღო არზრუმი. გენერალი ბებუთოვი სომხეთის ოლქის უფროსად გადაიყვანეს, მის ნაცვლად კი დანიშნეს ბარონი ოსტენ-საკენი, რომელსაც ხიმშიაშვილი არ ენდობოდა. ოსტენ-საკენმა ხიმშიაშვილს მისცა ოთხი დღის ვადა, რათა თავად, ან მისი შვილი გამოცხადებულიყვნენ რუსეთის ბანაკში და მიეღოთ ქვეშევრდომობა. ხიმშიაშვილმა არ მიიღო ეს პირობა და ოსტენ-საკენი 12 აგვისტოს შევიდა ზემო აჭარაში სამი ქვეითი ბატალიონით, 2700 ხიშტით, კაზაკთა პოლკით, სამი სამთო და ოთქი მცირე ქვემეხით. ასე მივიდა [[ხულო]]მდე. ოსტენ-საკენი წინააღმდეგობას შეხვდა, ამიტომ იძულებული გახდა დიდი დანაკლისით უკან გაბრუნებულიყო 28 აგვისტოს.<ref>''ტივაძე გ.'' „ოსმალეთის დერვიშობა და გლეხთა აჯანყებანი XVI საუკუნეში“ გვ. 88 — თბილისი, 1946</ref> საქართველოს მთავარმმართებელმა [[ივანე პასკევიჩი|გენერალმა პასკევიჩმა]] გენერალ გესეს დაავალა, აეღო [[ბათუმი]]. გესემ დაიწყო მოლაპარაკებების გამართვა ადგილობრივ ბეგებთან. ოსმალეთის ხელისუფლებამ იცოდა რა, რომ ადგილობრივი ბეგები რუსეთისადმი სიმპათიით იყვნენ განწყობილნი, იქ გაგზავნა რვა ათასი ასკერი ტუსჩიოღლის მეთაურობით, რომელმაც დაარწმუნა ადგილობრივი ბეგები, რომ მართალია, ოსმალეთი ახლა ომს აგებდა, მაგრამ მთელი [[ევროპა]] ოსმალეთს უჭერდა მხარს და მალე ყველაფერი შეიცვლებოდა. 1829 წლის 4 აგვისტოს რუსეთის ჯარი ორი მიმართულებით დაიძრა ბათუმისკენ: ერთი [[შეკვეთილი]]დან [[ქობულეთი]]სკენ პოლკოვნიკ პატოვსკის ხელმძღვანელობით და და მეორე [[ოზურგეთი]]დან [[მუხაესტატე]]ს გავლით გესეს ხელმძღვანელობით. მუხაესტატესთან გამაგრებული ოსმალები გესემ პირწმინდად დაამარცხა. ქობულეთში გამაგრებულმა ოსმალებმა უკან დაიხიეს და ციხისძირის პოზიციებიც მიატოვეს. ქობულეთიდან ზღვით გაიქცა [[სოფიო|სოფიო გურიელი]]. გესემ არ გამოიყენა ხელსაყრელი მომენტი, ბათუმზე შეტევის ნაცვლად [[კინტრიში|კინტრიშზე]] გამაგრდა და კვლავ დაიწყო მოლაპარაკებები. ამან საშუალება მისცა ოსმალებს ხელახლა გაემაგრებინათ ციხისძირი. 17 სექტემბერს გესემ იერიში მიიტანა ციხისძირზე, მაგრამ დაკარგა ცოცხალი ძალის ორი მესამედი. ეს ამ ომში კავკასიის ფრონტზე რუსების ყველაზე დიდი მარცხი იყო. გესე იძულებულ ხდებოდა დაეთმო უკვე დაკავებული ტერიტორიები, მაგრამ ამასობაში მოუსწრო ადრიანოპოლის ზავმა. რუსეთმა ამიერკავკასიაში მიიღო [[ანაპა]], [[ფოთი]], [[ახალციხე]] და [[ახალქალაქი]]. ოსმალეთს დარჩა ომის დროს რუსეთის მიერ დაკავებული [[ყარსი]], [[არტაანი]], [[ბაიაზეთი]]. საზღვარმა კავკასიაში რუსეთისა და ოსმალეთის იმპერიებს შორის გაიარა მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქზე]]. <ref>''ხაჭაპურიძე გ.'', „გურიის აჯანყება 1841 წელს“, 1931 წ.</ref>საზღვარის ჩოლოქზე გავლება მხოლოდ ტექნიკურმა ლაფსუსმა გამოიწვია. საზავო ხელშეკრულების შედგენისას, რუსეთმა მოითხოვა და ოსმალეთმა დაუთმო მას გურიის მთელი ტერიტორია ჭოროხამდე, მაგრამ ხელშეკრულებისა და საზავო რუკის შედგენის დროს, მდინარეთა სახელწოდების აღრევის გამო, საზღვარი გაავლეს არა მდინარე ჭოროხთან, არამედ მდინარე ჩოლოქთან. შეცდომა შეამჩნიეს ხელმოწერისა და დამტკიცების შემდეგ, მაგრამ უკვე გვიან იყო ამ საკითხის ხელახლა აღძვრა.<ref>''ნოზაძე ვ.'' „საქართველოს აღდგენისათვის ბრძოლა მესხეთის გამო“, გვ. 8 — თბილისი, 1989</ref><ref>[http://foreigners-georgia.blogspot.com/2017/01/edward-backhouse-eastwick-journal-of_13.html Edward Backhouse Eastwick, Journal of a Diplomate's Three Years' Residence in Persia (1864) - Part 1]</ref> აჭარის მოსახლეობა ოსმალეთის ბატონობის ხანაში გამაჰმადიანდა, მაგრამ არ გათურქებულა და შემოინახა [[ქართული ენა]], ქართული გვარები და ქართული იდენტობა. ეს იმით უნდა აიხსნას, რომ აჭარაში, განსხვავებით მესხეთისაგან, ისლამი მოგვიანებით და ზედაპირულად გავრცელდა. 1834 წლიდან ოსმალებმა აჭარა [[ლაზისტანის სანჯაყი|ლაზისტანის სანჯაყს]] დაუქვემდებარეს.<ref>{{cite web|author=რუსლან ბარამიძე|url=https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|title=„ისტორიული პროცესების გავლენა მუსლიმ თემზე აჭარაში“|accessdate=2021-01-22|publisher=|date=2019-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210128095457/https://emc.org.ge/ka/products/istoriuli-protsesebis-gavlena-religiur-temze-muslimebi-acharashi|archivedate=2021-01-28}}</ref> [[1878]] წელს [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)|რუსეთ-ოსმალეთს]] შორის დადებული საზავო ხელშეკრულების საფუძველზე აჭარა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში შევიდა. ახლად შემოერთებული აჭარა ადმინისტრაციულად [[ბათუმის ოკრუგი]]ს სახით გამოიყო. [[1883]] წელს [[ბათუმი]]სა და [[ართვინის ოკრუგი|ართვინის ოკრუგები]] გაერთიანდა და ბათუმის ოლქი შეადგინა, რომელიც ადმინისტრაციულად [[ქუთაისის გუბერნია]]ს დაექვემდებარა. [[დიმიტრი ბაქრაძე]] 1874 წელს აღნიშნავდა, რომ ადგილობრივ მოსახლეობას ჰქონდა შემონახული მეხსიერება ქრისტიანობის შესახებ, ახსოვდათ ქრისტიანული დღესასწაულები და მისდევდნენ ზოგიერთ ტრადიციას, მაგ. სააღდგომოდ კვერცხის შეღებვას. ტაძარი შემორჩენილი იყო მხოლოდ სოფელ სხალთაში, ხოლო ხულოს ეკლესია ხიმშიაშვილებს დაუნგრევიათ. ბაქრაძის ცნობით აჭარლები თავს გურჯებად მოიხსენიებდნენ. 1886 წელს რუსეთის ადმინისტრაციის მიერ შედგენილ საოჯახო სიებში აჭარლები და შავშელები ჩაწერილნი არიან, როგორც ქართველი მაჰმადიანები. <ref>''[[დიმიტრი ბაქრაძე]]'', „არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში“, გვ. 49 — ბათუმი, „საბჭოთა აჭარა“, 1987</ref> აჭარის კუთვნილების საკითხი არაერთხელ წამოიჭრა [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] დაშლის შემდეგაც, [[1918]] წლის [[3 მარტი|3 მარტს]] [[ბრესტ-ლიტოვსკის ზავი|ბრესტ-ლიტოვსკის საზავო ხელშეკრულების]] შედეგად ოსმალეთმა მიიღო ბათუმის ოლქი, [[ყარსის ოლქი]] და [[არტაანის ოკრუგი]], რამდენიმე დღეში ქ. [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონში]] დაიწყო [[ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა|ამიერკავკასიის კომისარიატისა]] და ოსმალეთის დელეგაციათა მოლაპარაკებები, რომლის მიზანიც იყო ბათუმის, ყარსისა და არტაანის ოლქების სახელმწიფოებრივი კუთვნილების საკითხის გარკვევა, მხარეები ვერ შეთანხმდნენ და მოლაპარაკება შეწყდა. ოსმალეთმა შეტევები განაახლა, ქართულმა მხარემ ოსმალეთის ჯარების შეჩერება მხოლოდ მდინარე [[ჩოლოქი|ჩოლოქთან]] შეძლო. [[1918]] წლის [[4 ივნისი|4 ივნისს]] ქ. ბათუმში საქართველოსა და ოსმალეთს შორის დაიდო ხელშეკრულება, რომლის ძალითაც აღსდგა რუსეთ-ოსმალეთის [[1877]]-[[1878]] წლების ომამდე არსებული საზღვრები. ე.ი. ოსმალეთს დარჩა საქართველოს ისტორიული ტერიტორიის დიდი ნაწილი. მოგვიანებით [[1918]] წლის ოქტომბერში, მას შემდეგ რაც ოსმალეთი [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]] დამარცხდა და იძულებული გახდა ხელი მოეწერა [[მუდროსის დროებითი ზავი|მუდროსის ზავზე]] (ფაქტობრივად კაპიტულაციაზე) საქართველოსა და ოსმალეთს შორის გაფორმებულმა ხელშეკრულებამ ძალა დაკარგა. მას შემდეგ რაც [[საბჭოთა რუსეთი|საბჭოთა რუსეთმა]] დაიპყრო [[ამიერკავკასია]] და კვლავ დაუმეზობლდა თურქეთს დღის წესრიგში დადგა სამხრეთ კავკასიაში რუსეთ-ოსმალეთის სახელმწიფო საზღვრების დადგენა. [[1921]] წლის [[16 მარტი]]ს მოსკოვის რუსეთ-ოსმალეთის ხელშეკრულებით, დადგინდა ოსმალეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთი საზღვარი. ხელშეკრულებაში აღინიშნა, რომ ოსმალეთის საზღვარი ჩრდილო-აღმოსავლეთით იწყებოდა შავი ზღვის სანაპიროზე მდებარე სოფელ სარფთან, შემდეგ მიუყვებოდა ქედისმთას, შავშეთსა და კინნი-დაღის მთების წყალგამყოფ, არტაანის და ყარსის სანჯაყების ჩრდილოეთ ადმინისტრაციულ საზღვარს, მდინარეების არპა-ჩაისა და არაქსის ხეობებს. ამრიგად საბჭოთა რუსეთმა [[თურქეთი|თურქეთს]] დაუთმო საქართველოს ისტორიული ტერიტორია: [[ართვინი]]ს, [[არტაანი]]ს და [[ყარსი]]ს ოკრუგები. საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ [[საქართველოს რევკომი]]ს [[1921]] წლის [[16 ივლისი]]ს დეკრეტით აჭარა თანამედროვე საზღვრებით [[აჭარის ავტონომიური საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|ავტონომიურ საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკად]] გამოცხადდა. საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომ აჭარის ა/რ-მ შეინარჩუნა პოლიტიკური სტატუსი. აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში შედის ექვსი მუნიციპალიტეტი: [[ხელვაჩაური]]ს, [[ქობულეთი]]ს, [[ქედი]]ს, [[შუახევი]]სა და [[ხულო]]ს, ავტონომიური რესპუბლიკის ადმინისტრაციული ცენტრია — ქ. [[ბათუმი]]. ==გზები== [[1897]] წელს როდესაც თედო სახოკიამ აჭარაში იმოგზაურა, აღწერა აჭარაში შემავალი გზები: {{ციტატა|აჭარა შემოსასვლელი გზები აქვს შემდეგი მხრიდან: ერთი — ბათუმის მხრიდან, ეგრეთ წოდებული ბათუმ-ახალციხის შარა-გზით, მეორე — ამავე გზით ახალციხიდან (ყანლის მთაზეა გადმოსასვლელი); გურიიდან სამი გზა შემოდის: ბჟუჯის-წყლის ხეობით თაგინურზე (2918 მ.), აჭარის-წყლის ხეობითა და ბახვის-წყლის ხეობით ბადიშზე. ამ სამში ბადიშის გზა ყველასა სჯობია. შავშეთიდან სამი მხრივ შემოდის გზა: ერთია, მთა კორდა (2640 მ.), მეორე — ხევა (3073 მ.) და მესამე — ყვირილა.|[[თედო სახოკია]]}} ==აჭარული სახლი== ზემო აჭარისათვის დამახასიათებელია ჯარგვლისებური ხის სახლები, ან, როგორც აქ ეძახიან '''კონღები'''. კონღა იგივე საზაფხულო სოფელია. სოფლის შესასვლელში განმარტოებით დგას ხის დაბალი, მხარნახევრის სიმაღლე, ჯარგვალი, ორ-თვლიანი, რომელიც წარმოადგენდა სოფლის სასტუმროს. სასტუმროს ერთი თვალი ადამიანისთვის იყო, რომლის შიგნით აქეთ-იქით ფართო, მაგრამ ძალზე დაბალი (ერთი მტკაველი სიმაღლე) ტახტები იყო შეკრული, ხოლო შუაში მიწურზე ცეცხლი ენთო. მეორე თვალი-კი ცხენის დასაბმელად იყო მიდგმული. აჭარული სახლი ორსართულიანია. ზედა სართულში ცხოვრობს ჯალაბი, ქვედაში — თავლა და ბოსელია ერთად. გარედან სახლს სიგრძე და სიგანე 4 მხარი აქვს. ფანჯრები იხურება დარაბებით. ზედა სართული სამ განყოფლებიანია. ერთი რომელიც ამავდროულად სასტუმროცაა, საჯალაბო იმავდროულად სამზარეულოცაა. აქეთ-იქით დაბალი, მტკაველ-ნახევარის სიმაღლე ტახტებია მიკრული, განივრები, ცარიელი და ძალზედ შავი. ტახტებს შუა ქვედა სართულის ჭერზედ მიწა აყრია და კერა არის გამართული: ზემოდან საკიდელა ჰკიდია რკინისა, რომელზედაც საჭიროების დროს ქვაბებს კიდებდნენ. საჯალაბოში ქალია ბატონი, მამაკაცს შიგ შესვლა ეკრძალება. აქ ამზადებდა ქალი საჭმელს, აკეთებდა საოჯახო ხელსაქმეს და აქვე იძინებდა. საჯალაბოდან დაბალ კარშია გასასვლელი და შევდივართ მესამე განყოფილებაში — სარძევეში. ეს ოთახი მარტო რძისათვის არის მიჩენილი და სარძევეც მაგიტომ დაერქვა. რძის ჭურჭელი ნაძვის მასალის იყო. ესენია: # გვარდა — ნაძვის თხელ ყავრისაგან აკეთებდნენ მრგვლად, იყენებდნენ კარაქის საზიდად, ცხენს აქეთ-იქედან დაჰკიდებდნენ. # საწველელი — წააგავს გვარდას. # ხელგობი — თელისაა, მაგარი, შიგ ყაიმაღი დგას კარაქის ამოღებამდე. # ვარია — მაწვნის სადღვებელი, წააგავს ქართლურს, ხის მრგვალი ძელია ამოშიგნული რომელიც თოკებით არის დაკიდული და როცა მაწონს ჩაასხამენ, აქეთ-იქით აქანებენ. სარძევის იატაკი ერთ ადგილას გამოჭრილია, რომელზეც მიდგმული ჰქონდა საცალფეხო კიბე, ერთი ძელისა (როგორც მეგრული ტკვა). აქედან ჩადიან ქვედა სართულში ბოსელში, სადაც საქონელია დაბმული. ==სოფლის მეურნეობა== ===ხვნა-თესვა=== ===მესაქონლეობა=== ===მებაღეობა=== ===მევენახეობა=== ===მეფუტკრეობა=== [[მეფუტკრეობა]] აქ სოფლის მეურნეობის ერთ-ერთი დარგია. მართალია ის ისევე არაა განვითარებული, როგორც მესაქონლეობა მაგრამ მოსახლეობა მაინც ინარჩუნებს მას. [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] შუა ხანებამდე აჭარაში იყენებდნენ, [[გურია]]-[[სამეგრელო]]ში არსებული სკების მსგავს: მეტრი-მეტრანახევარი სიგრძის ხის ძელი შუაზე იყო გაპობილი. ორივე ნაწილს გული ამოღრუტნული ჰქონდა. ეს ორი გულამოღებული ნახევარბოძი შეერთებულია. ქვეშიდან დასაჭერად თავსა და ბოლოში კაპიანი სარები ერჭოთ ხეზე დასაკიდებლად. სახლის გარდა ასეთი სკები ტყეშიც იდგმევა. მეფუტკრეობას განსაკუთრებით მისდევენ მაღალმთიან აჭარაში. თედო სახოკიამ აღწერა მაშინდელი მეფუტკრეობა: {{ციტატა|მთელს აჭარაში ას-ოც კომლამდე იქნება სკების პატრონი. განსაკუთრებით ბევრი ჰყავთ ზემო-აჭარის ორ საზოგადოებაში: [[ფუშრუკაული]]სა და [[ინწკირვეთი]]საში. ჰყოლიათ სულ 900 სკა (ზემო-აჭარაში — 360 და ქვემოში — 540). გამოუღიათ თაფლი — 820 (ზემოში — 360, ქვემოში — 460) ფუთი და სანთელი — 400 (ზემოში — 180, ქვემოში — 220) ფუთი. ერტი ფუთი სანთელი იყიდებოდა — 16 მანეთად, ხოლო თაფლი — 3 მანეთად. თაფლს უმეტეს შემთხვევაში არა ჰყიდიან, უფრო ოჯახში ხარჯავენ.|[[თედო სახოკია]]}} ===მეთევზეობა=== ==მოსახლეობა== {{მთავარი|აჭარლები}} აჭარის მოსახლეობის უდიდეს ნაწილს ყოველთვის წარმოაგდენდნენ ეთნიკურად ქართველი მოსახლეობა — აჭარლები. სხვადასხვა დროს აჭარაში ცხოვრობდა [[სომეხი]] და [[ბერძენი]] მცირერიცხოვანი მოსახლეობაც, რომელთა ძირითადი საქმიანობა ვაჭრობა წარმოადგენდა. {{ციტატა|ხულოში, ჯამეს ცოტა მოშორებით ათიოდ დუქანია ხისა, პატარები, საწვრილმანოები, საყასბო, სამჭედური. ვაჭრები ბერძნები და სომხებია.|[[თედო სახოკია]]}} [[1897]] წლისათვის აჭარისა და შავშეთის საზღვარზე, სარიჩარაის მთებში ცხოვრობდა რამდენიმე ასეული კომლი ლტოლვილი ქურთი. ==რელიგია== საუკუნეების მანძილზე აჭარაში სარწმუნოება იმის და მიხედვით იცვლებოდა, თუ ვის გავლენის ქვეშ ექცეოდა აღნიშნული რეგიონი. აჭარლები, როგორც ქართლის სხვა კუთხე მისდევდა მრავალღმერთიანობას. I საუკუნეში ქრისტეს მოციქულების მიერ ქრისტიანობის ქადაგებიდან ის ნელ ნელა გადადიოდა ქრისტიანობის რჯულზე. წმინდა ნინოს დროს, როდესაც ქრისტიანობა სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადდა აჭარა ქრისტიანობის ერთ-ერთ კერად იქცა. მასში დაარსდა საეპისკოპოსოები და აშენდა არაერთი ეკლესია. მოგვიანებით ოსმალური იმპერიის მიერ რეგიონის ხელში ჩაგდებიდან, აჭარაში ფეხი მოიკიდა მუსულმანურმა სარწმუნოებამ. ვითარება შეიცვალა მას შემდეგ რაც რეგიონი რუსეთის იმპერიის გავლენის ქვეშ მოექცა. მიუხედავად იმისა რომ რუსეთის იმპერიაში არ იდევნებოდა მუსულმანობა, ხელი ეწყობოდა ქრისტიანობის გავრცელებას. საბჭოთა პერიოდში, ათეიზმის გვრცელებასთან ერთად ხალხში მცირედ ანთებული ნაკვერჩხალი კიდევ უფრო შემცირდა. რეგიონი ითვლებოდა სასაზღვრო ტერიტორიად და იქ მისვლა მოსვლა გართულებული იყო. საბჭოთა წყობის დანგრევის შემდეგ ვითარება რელიგიის აღმსარებლობის თავისუფელბის კუთხით შეიცვალა. ქრისტიანულ მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ დაიბრუნა თავისი საკულტო ნაგებობები, მუსულმანებმა ააშენეს ჯამეები თავიანთი მრევლისათვის. ასევე გააქტიურდნენ სხვა როგორც ტრადიციული ისე არატრადიციული რელიგიის მიმდევრები. ==ისტორიული ძეგლები== ===ეკლესიები=== ===მეჩეთები=== ===ციხე-კოშკები=== [[ხირხათის ციხე]], [[ბეგოშვილების ციხე]], [[ცივასულას ციხე]], [[საღორეთის ციხე]], [[გულების ციხე]], ზესოფლის ციხე<ref>[http://www.nplg.gov.ge/publishers/monument/index.php?do=view&id=2193 ზესოფლის ციხე]</ref>, [[ტაკიძეების (დანდალოს) ციხე]], [[კავიანის ციხე]], [[ჭვანის (ტაკიძეების) ციხე]], [[ოქროპილურის ყალაბოინი]], [[მთისუბნის ციხე]], [[ნიგაზეულის ციხე-გალავანი]]. ===სასახლეები=== ===ქვისთაღოვანი ხიდები=== {{მთავარი|ქვისთაღოვანი ხიდი}} [[1897]] წელს თედო სახოკიამ შემდეგი ხიდები დააფიქსირა აჭარაში, ესენია: '''ზემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | განახლების (ყადიოღლები)ს ხიდი | | |- | [[შანთაძეების ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[ურხოს ხიდი]] | | |- | [[ფურტიოს ხიდი]] | {{coord|41|39|16.17|N|42|15|48.64|E|scale=2000|}} | [[Image:Purtio bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} '''ქვემო აჭარაში''': {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! სახელწოდება !! კოორდინატები !! ფოტო |- | [[მახუნცეთის ხიდი]] | {{coord|41|34|15.70|N|41|51|36.59|E|scale=2000|}} | | [[Image:Queen Tamar's bridge near Makhuntseti (G.N. 2011).jpg|100x100px]] |- | [[ცხმორისის ხიდი]] | | დანგრეულია |- | [[დანდალოს ხიდი]] | {{coord|41|38|48.94|N|42|06|27.28|E|scale=2000|}} | [[Image:Dandalo bridge, Adjara, Georgia.jpg|100x100px]] |} [[წყალდიდობა აჭარაში (1895)|1895 წლის წყალდიდობის]] შედეგად დაინგრა [[შანთიძეების ხიდი|შანთიძეების]], [[მახუნცეთის ხიდი|მახუნცეთისა]] და [[ცხმორისის ხიდი|ცხმორისის]] ხიდები, ხოლო [[ყადიოღლების ხიდი]] დაზიანდა. ==ლიტერატურა== {{მინიდაფა |პორტალი = |ვიქსიკონი = აჭარა |ვიკიწიგნები = |ვიკიციტატა = |ვიკიწყარო = |ვიკისახეობები = |ვიკისიახლეები = |ვიკისაწყობი = Category:აჭარა |მეტავიკი = }} * ი. სიხარულიძე, „აჭარის მატერიალური კულტურის ძეგლები“, თბ., 1962 * თ. სახოკია, „მოგზაურობანი“, თბ., 1985 * ვ. ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1904, ტფ., გვ. 225 *''გოგოლიშვილი ო.'' „რუსეთ-ოსმალეთის 1828-1829 წლების ომი და აჭარა“, „ახალი და უახლესი ისტორიის საკითხები“ N18 2016 წ. გვ. 174-181 —თბილისი, „უნივერსალი“ 2016 წ. ISSN 1512-3154 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გეოგრაფიული მდებარეობა |ცენტრი = აჭარა |ჩრდილოეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-აღმოსავლეთი = |აღმოსავლეთი = [[სამცხე]] |სამხრეთ-აღმოსავლეთი = |სამხრეთი = [[ლიგანი]] და [[შავშეთი]] |სამხრეთ-დასავლეთი = |დასავლეთი = [[გურია]] |ჩრდილო-დასავლეთი = }} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:აჭარა| ]] qrrv9re9tobuc07epi4qhqvij85u763 0 2798 4650420 4623870 2024-05-02T16:37:56Z ჭა 160684 wikitext text/x-wiki {{მმ**|ისტორიულ მხარეს|ადმინისტრაციული რეგიონის|კახეთის მხარე}} {{ინფოდაფა საქართველოს კუთხე |სახელი = კახეთი |სურათი = Gremi_Kakheti01.jpg |სურათის სიგანე = |სურათის წარწერა = კახეთი, [[გრემი]] |რუკა = KakhetiHistorical.svg |რუკის სიგანე = |რუკის წარწერა = |კუთხის ცენტრი = |ქვეყანა = |რეგიონი = |მუნიციპალიტეტი = |ფართობი = |მოსახლეობა = |სიმჭიდროვე = |ეროვნება = |რელიგია = |ვებგვერდი = |რეგიონის რუკა = |რეგიონის რუკის სიგანე = |რეგიონის რუკის წარწერა = კახეთის მხარე საქართველოს თანამედროვე ადმინისტრაციულ დაყოფაში }} '''კახეთი''' — ისტორიულ-გეოგრაფიული რეგიონი [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ საქართველოში]]. კახეთი ერთ-ერთი დიდი რეგიონია საქართველოს ფარგლებში. კახეთი ცნობილია კულტურულ ძეგლთა სიმრავლით. არაერთი ეკლესია-მონასტერი თუ ციხესიმაგრე იპყრობს ტურისტებისა და ექსკურსანტების ყურადღებას. კახეთის გამორჩეულად ცნობილი კულტურული ძეგლებია: ნინოწმინდა, ბოდბე, ხორნაბუჯი, უჯარმა, სიღნაღი, გურჯაანის ყველაწმინდა, ალავერდი, ახალი და ძველი შუამთა, იყალთო, გრემი, ნეკრესი. თითოეული ეკლესია-მონასტერი ძველი ტრადიციის მატარებელია, დღემდე მოქმედებს მათი სახელობითი დღესასწაულები. ეს კი საუკეთესო ფაქტორია მომლოცველთა ან უბრალოდ კულტურული ტურიზმით დაინტერესებულთათვის. მხარეს დიდი პოტენციალი აქვს ღვინის ტურიზმის განვითარებისთვის. კახეთის მეღვინეობის ისტორია ჩვ. წ. აღ-მდე III–II საუკუნეში იწყება და დღემდე მხარის ეკონომიკის უმნიშვნელოვანეს დარგს წარმოადგენს. ==გეოგრაფია== კახეთს დასავლეთიდან ესაზღვრება [[ქართლი]], ხოლო ჩრდილოეთით კავკასიონის ქედი დაღესტნიდან ჰყოფს. კახეთში წარმოდგენილია ჰავისა და ლანდშაფტის მრავალფეროვნება, აქ გვხვდება როგორც სუბტროპიკული, ისე სტეპური ბუნება. საშუალო ტემპერატურა ზამთარში +1.4 °C, ხოლო ზაფხულში +23–25 °C-ია. კახეთის ბუნება მეტად მრავალფეროვანია, რეგიონის მასშტაბით გვხვდება ნახევრადუდაბნოები, მარადმწვანე ტყეები და სუბალპური მცენარეული საფარიც კი. ყველაზე დაბალი ადგილი [[ელდარის დაბლობი|ელდარის ვაკეა]] (90–150 მ. ზღ. დ.), ხოლო უმაღლესი — [[თებულოსმთა]] (4493 მ.). ===ისტორიული გეოგრაფია=== [[ფაილი:Kakhetis samefo XI saukune.jpg|მინი|კახეთის სამეფო XI საუკუნეში]] კახეთი დღეს მოიცავს [[მდინარე]] [[იორი|ივრის]] შიდა და ქვემო დინებისა და მდინარე [[ალაზანი|ალაზნის]] აუზს. კახეთის ცალკეულ მხარეებს ეწოდება [[გარეკახეთი|გარე კახეთი]] (მდინარე ივრის შუა წელი), [[ქიზიყი]] (მდინარე ივრისა და ალაზნის ქვემო წელს შორის), [[შიგნიკახეთი|შიდა კახეთი]] (მდინარე ალაზნის მარჯვენა სანაპირო) და [[გაღმამხარი (კახეთი)|გაღმა კახეთი]] (მდინარე ალაზნის მარცხენა სანაპირო). სახელწოდება „კახეთი“ პირველად ძველ ქართულ საისტორიო წყაროში — „[[მოქცევაჲ ქართლისაჲ]]ს“ ქრონიკაში გვხვდება. [[ლეონტი მროველი]]ს თხზულებაში მოტანილი ლეგენდის თანახმად, ქართველთა წინაპარს ქართლოსს ხუთი შვილი — [[მცხეთოსი]], [[გარდაბოსი]], [[კახოსი]], [[კუხოსი]] და [[გაჩიოსი]] ჰყოლია. მამის გარდაცვალების შემდეგ შვილებს მისი სამფლობელო დაუნაწილებელიათ. კახოსს რგებია მიწა-წყალი „კავკასიასა და კახეთის მთას შორის, არაგვიდგან ვიდრე ტყე-ტბამდე, რომელ არს საზღვარი ჰერეთისა“. ისტორიული კახეთი თავისი არსებობის მანძილზე დღევანდელისაგან განსხვავებულ ტერიტორიას მოიცავდა. „ქართლის ცხოვრების“ მიხედვით თავდაპირველად კახეთი წარმოადგენდა მდინარეების [[არაგვი]]ს, [[იორი]]სა და [[ალაზანი|ალაზნის]] ხეობების მაღალმთიან რეგიონს, რომლის დედაქალაქი ქართლოსის ცოლის მიერ დაარსებული ქალაქი — დედაციხე იყო. იმავე „ქართლის ცხოვრების“ მიხედვით, ძმების [[კახოსი]]სა და [[კუხოსი|კუხოსს]] შორის მიწების გადანაწილების შედეგად, კუხოსს, კახეთის ახალი დედაქალაქის — [[ჟალეთი]]ს აშენების სანაცვლოდ, დაეთმო მიწების გარკვეული ნაწილი (ალაზნისა და ივრის ხეობები). აღნიშნულის შემდეგ კახეთის შემდგომი ლოკალიზაცია უკვე წარმოადგენდა ივრის პირას მდებარე ჟალეთიდან მდინარეების არაგვისა (ჭართალი, მთიულეთი, გუდამაყარი, ფხოვი) და თერგის ([[წანარეთი]]) ზემო ხეობები. შემდგომ, [[IV საუკუნე]]ში კახეთ-კუხეთის საერისთავოს დედაქალაქმა [[უჯარმა]]ში გადმოინაცვლა. აღნიშნული საერისთავოს შექმნა პირველი მცდელობა იყო კახეთ-კუხეთ-ჰერეთის მიწების გაერთიანებისა. მოგვიანებით დედაქალაქის ისტორიული ჰერეთის ქალაქ თელავში გადატანით მოხდა აღნიშნული სამი რეგიონის მიწების გაერთიანება საერთო სახელწოდებით — კახეთი. კახეთში პოლიტიკური ცვლილებების შედეგად სხვადასხვა დროს შედიოდა სამხრეთით — მტკვრის მარჯვენა სანაპიროზე მდებარე გარდაბნის ქვეყანა; ჩრდილოეთით [[ხევი (მხარე)|ხევი]], თუშეთი, პირიქითა ხევსურეთი. აღმოსავლეთიდან კახეთს [[ჰერეთის სამთავრო]] ესაზღვრებოდა. მათ შორის საზღვარი [[ვეჯინი]]სა და [[გავაზი]]ს დასავლეთით, [[ალაზანი|ალაზნის]] ველს მიუყვებოდა. დასავლეთით საზღვარი მდინარე [[ქსანი|ქსანზე]] გადიოდა, სამხრეთ-დასავლეთით კი — მდინარე [[მტკვარი|მტკვარზე]]. ისტორიულ პროცესში კახეთი კულტურულად და პოლიტიკურად თანდათან ფარავს ჰერეთს. საერთოდ, როგორც [[ივანე ჯავახიშვილი]] აღნიშნავს — „ტერმინებს „კახეთს“, „კუხეთს“ და „ჰერეთს“ სხვადასხვა დროს სხვადასხვა მნიშვნელობა ჰქონდა, შესაბამისად, „ქვეყანათა“ საზღვრებიც საკმაოდ ძნელი დასადგენი და არამყარია“. ===ისტორიული კახეთი=== ===ისტორიული კუხეთი=== ===ისტორიული ჰერეთი=== ისტორიული ჰერეთის ტერიტორია XVIII საუკუნისათვის მოიცავდა შემდეგ რაიონებს, ესენია: პანკისი, გაღმა მხარი, შიგნით კახეთი, გარე კახეთი, ქისიყი, ჭარი, კაკი და ელისენი. ==კახეთის ძველი გზები== კახეთის პოლიტიკურ, სოციალურ და ეკონომიკურ ცხოვრებაში დიდ როლს ასრულებდა გზები და სატრანსპორტო საშუალებები. ამ მხრივ, კახეთში კეთილმოწყობილი გზები უძველესი დროიდან საკმაოდ იყო როგორც გარე კავშირურთიერთობისათვის, ისე ადგილობრივი მნიშვნელობის გზები. კახეთის ბარის რელიეფი ამის კარგ შესაძლებლობას იძლეოდა. შედარებით სხვაგვარი მდგომარეობა იყო მთიან რაიონებში, მაგრამ უგზოდ არ დარჩენილა თვით ხევსურეთი და თუშეთი. ამას მოწმობს ის ძველი გზების ნაკვალევი, რომლებიც შემორჩენილია ამ რეგიონებში. ამასთან, ამ რეგიონის გზები მალე გამოდიოდნენ მწყობრიდან, რადგან აქ გზები უმთავრესად ადვილად შლად ქანებზე გადიოდა, ხოლო მათი შეკეთება ხშირად არც ისე ადვილი იყო. კახეთის ძირითადი გზები მდინარეთა გაყოლებით მიემართებოდა, რომლებიც აკავშირებდა მრავალ დასახლებულ პუნქტს. ამასთან, მსხვილი დასახლებული პუნქტები უმთავრესად გზების გადაკვეთაზე მდებარეობდა. ეს, ერთის მხრივ, ხელს უწყობდა მოსახლეობის მოზიდვასა და დასახლებული პუნქტების ზრდას, მათი ეკონომიკის აღმავლობას, საშინაო და საგარეო კავშირის გაფართოებას, მაგრამ ამ გზებს უარყოფითი მნიშვნელობა ჰქონდათ. სწორედ ამ გზებით შემოდიოდა მტერი, რომელიც გზად აოხრებდა და ანგრევდა დასახლებულ პუნქტებს. XII-XIII საუკუნეებში, საქართველოს აღმავლობის პერიოდში, კახეთში მძლავრი სატრანსპორტო ქსელი იყო განვითარებული. მოგვიანებით მრავალი მტრის შემოსევის შედეგად, ამ გზების საკმაო ნაწილი დაინგრა, მოიშალა, მაგრამ ძირითადი არტერია შენარჩუნებულ იქნა. XVIII საუკუნის ისტორიკოს-გეოგრაფი ვახუშტი ბაგრატიონი იშვიათად უთითებს გზებს, მაგრამ მის მიერ აღწერილი ქალაქები და დასახლებული პუნქტების სიხშირე და განლაგება თვით გზების მიმართულებასა და სიხშირეს გვამცნობს. იგი ყოველი ხეობის აღწერისას აღნიშნავს: „და არს ხეობა იმიერ და ამიერ შენობა-დაბნებიანი“, რაც გზების განვითარებაზე პირდაპირ მიგვითითებს. თიანეთში ჟალეთის ადგილას არის ტოპონიმი „საყარაულო“, ასეთივე სახელწოდება დაფიქსიირებულია ქვემო ხოდაშნის ახლოს „ადგილი საყარაულო“ ({{lang-ru|Урочище Сакарауло}}). ასეთი საყარაულო საქართველოში არაერთია სხვაგანაც (ლეკიანობის ხანაში), გზა აღარაა თავისუფალი. ძველი ქალაქი საყარაულოდ ქცეულა<ref>ბერძენიშვილი ნ., საქართველოს ისტორიის საკითხები. წ. 3, [ფეოდალური ხანა], თბ., 1966, გვ. 116</ref>. კახეთში გზები საქართველოს ყველა რეგიონიდან შედიოდა. ერთი გზა შიდა ქართლს აკავშირებდა, საიდანაც ყველა გზა მიემართებოდა როგორც სამცხე-ჯავახეთში, ისე დასავლეთ საქართველოს რეგიონებში. ლიხთიქიდან კახეთში მიმავალი გზები თიანეთშა და თელავში მიემართებოდა, შემდეგ ზაგემსა და გრემში. ამ გზით წავიდა ფერსათ-სამცხით შემოსული გურიელი 1520 წელს, რომელმაც დაამარცხა მოხისს ქართლის მეფე დავით და მუხრანს შეეყარა სტუმრის შესახვედრად წამოსულ კახთა მეფე ლევანს<ref>„საქართველოს ცხოვრება“, წიგნი II - ზ. ჭიჭინაძის გამოცემა, 1913, გვ. 29</ref>. ამავე გზით კახეთს იმერეთიდან 1615 წელს მოვიდა შაჰ-აბასისაგან ლტოლვილი თეიმურაზი. იმერთა ლაშქარმა ის არაგვის პირამდის მიაცილა<ref>ბერძენიშვილი ნ., საქართველოს ისტორიის საკითხები. წ. 3, [ფეოდალური ხანა], თბ., 1966, გვ. 25</ref>. შუა საუკუნეებში შიგნით და გარე კახეთი ერთი მეორის მიმართ პირმოქცეული მხარეები იყო. იმ დროს გომბორის ქედი შიდა და გარე კახეთის მოსახლეობას ერთმანეთს კი არ აშორებდა არამედ აახლოვებდა. კახეთის მოსახლეობა სწორედ ამ ქედის ორივე მხარეს სახლობდა მთიანეთში და ორივე კახეთი ურთიერთს მრავალრიცხოვანი ცხოველი გზებით უკავშირდებოდა<ref>ბერძენიშვილი ნ., საქართველოს ისტორიის საკითხები. წ. 1, ისტორიული გეოგრაფია, თბ., 1964, გვ. 356</ref>. კახეთში გზები შედიოდა ქვემო ქართლიდან თრიალეთ-რუსთავის გავლით. ქვემო ქართლიდან კი დაკავშირება შეიძლებოდა როგორც სამცხე-ჯავახეთიდან, ისე საქართველოს ფარგლებს გარეთ მცირე აზიისა და ევროპის ქვეყნებთან. ჩრდილო კავკასიას კახეთი რამდენიმე გზით უკავშირდებოდა. ერთი გზა თვით შიდა ქართლიდან არაგვის ხეობაში მიემართებოდა. დამოუკიდებელი გზები მიემართებოდა თიანეთიდან ბოდავის ხევით ფუძნარზე გავლით ჟინვალთან, შემდეგ კი ქართლის გზას უკავშირდებოდა. საქართველოს რიგი რაიონები კახეთის მეშვეობით უკავშირდებოდა ლეკეთს. ხევსურეთისა და თუშეთის გზებით ჩრდილოკავკასიის ქვეყნებს პირდაპირი გზით უკავშირდებოდა კახეთი. ცხადია გზა მიემართებოდა აღმოსავლეთითაც საიდანაც გზები მიემართებოდა ირანსა და ინდოეთში. ==ბუნებრივი რესურსები== კავკასიის გეოკლიმატური პირობები და მისი ბუნებრივი სიმდიდრე ათასწლეულების განმავლობაში განსაზღვრავდა და არეგულირებდა აქ მთისა და ბარის მოსახლეობის სამეურნეო ცხოვრების ძირითად მიმართულებებს. ამ მატერიალურ ბაზაზე წარმოიშვა კავკასიაში (მათ შორის კახეთშიც) ერთიმეორესთან მრავალმხრივ დაკავშირებული, არქეოლოგიური კულტურები, ჩამოყალიბდა აქ მცხოვრებ ადამიანთა უნიკალური ყოფა-ცხოვრებითი ერთიანობა. კახეთი მდიდარია როგორც მეტალურგიული წარმოებისათვის საჭირო ნედლეულით, ისე ნოყიერი ნიადაგებით, ნიადაგისეული საფარით — ტყის მასივებით, საძოვრებით და წყლის რესურსებით. ყოველივე ეს ზომიერ ჰავასთან ერთად, ადამიანის საცხოვრებლად და მისი სამეურნეო ცხოვრების განვითარებისათვის განსაკუთრებით ხელსაყრელ პირობებს ქმნის. როგორც ჩანს, კავკასიის ეს კუთხე ოდითგანვე გამოირჩეოდა ცხოვრებისათვის ხელსაყრელი პირობებით. ამის საუკეთესო მანიშნებელი უნდა იყოს კახეთის სხვადასხვა მხარეში, უფრო კი ივრის ხეობაში ([[ვაშლოვნის ნაკრძალი]], [[ტარიბანას ველი]], [[დავითგარეჯის უდაბნო]], [[გომბორის ქედი]]ს სამხრეთი ფერდები), აღმოჩენილი განმარხებული ცხოველების ძვლები, რომელთა შორის ინდივიდების მთელი ჩონჩხებიც გვხვდება ([[სპილო]], [[მარტორქისებრნი|მარტორქა]] და სხვა.). განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს დავითგარეჯის უდაბნოში, ლავრის სამონასტრო კომპლექსის მახლობლად აღმოჩენილი პრიმატის კბილი, რომლის ასაკიც [[მეოტური პერიოდი]]თ განისაზღვრება. ამ თვალსაზრისით ისიც მნიშვნელოვანია, რომ ვაშლოვნის ნაკრძალის ტერიტორიაზე მასიური ტყის სახით, ცოცხლად არის გადარჩენილი მილიონობით წლის წინანდელი ხის ჯიშები, რაც მსოფლიო მასშტაბით უნიკალური მოვლენაა. ==ისტორია== ===უძველესი ნამოსახლარები კახეთის ტერიტორიაზე=== კახეთში საუკეთესო ბუნებრივი პირობები იყო [[ქვის ხანა|ქვის ხანის]] ადამიანის ცხოვრებისთვისაც. ამაზე უმთავრესად მიგვითითებს ივრის ხეობაში, [[გომბორის ქედი]]ს სამხრეთ ფერდობებზე და [[ივრის ზეგანი|ივრის ზეგანზე]] აღმოჩენილი ქვის ხანის ადამიანის რამდენიმე ათეული ღია სადგომი, სადაც მრავლად გამოვლინდა [[კაჟი]]სგან დამზადებული იარაღები. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ზიარი|ზიართან]] აღმოჩენილი ადრინდელი ქვის ხანის ადამიანის ნაბინავარი, სადაც კულტურული ფენა დაურღვევლად, თავდაპირველ მდგომარეობაშია გადარჩენილი. მონაპოვარი მასალის მიხედვით, კახეთის ტერიტორიაზე ქვის ხანაში [[ადამიანი]] მუდმივად სახლობდა. აქ მისი ცხოვრების კვალი დაახლოებით ძვ. წ. 2 მილიონ 300 ათას წელსა და 10.000 წელს შორის უნდა განისაზღვროს. კახეთში ქვის ხანის ძეგლებიდან [[ნეოლითი]]ს (ახალი ქვის ხანა) ხანის ძეგლები ჯერჯერობით არ არის გამოვლენილი. ამ მხარეში მათ არსებობაზე მხოლოდ რამდენიმე შემთხვევითი აღმოჩენა მიგვანიშნებს. საზოგადოების განვითარების შემდგომი საფეხურის, [[ენეოლითი]]ს (სპილენძის-ქვის ხანა) ხანის ნამოსახლარები კახეთში აღმოჩენილია მდ. ალაზნის მარცხენა ნაპირზე, [[ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი|ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტში]], სოფელ [[წითელგორი]]ს მახლობლად; გურჯაანის მუნიციპალიტეტში — სოფელ [[ჯიმითი|ჯიმითთან]] და სოფელ [[ჭერემი|ჭერემთან]]. აქ აღმოჩენილია შენობათა მცირე კვალი და დიდძალი არქეოლოგიური მასალა (ხელით ნაძერწი თიხის უხეში ჭურჭელი და ნახეხ-ნაპრიალები ქვის იარაღი), რომლებიც დათარიღებულია ენეოლითური ხანის დასასრულით. ამ ძეგლებზე გამოვლინდა წმინდა [[სპილენძი]]სგან დამზადებული ნივთის ერთადერთი ფრაგმენტიც, რაც იმაზე მიგვანიშნებს, რომ ამ მხარეში მეტალურგიულ წარმოებას შესაძლოა ძვ. წ. 6 ათასი წლის წინ ჩაეყარა საფუძველი. [[დავითგარეჯის უდაბნო]]ს სამხრეთით, მტკვრის მარცხენა ნაპირას, [[ჯანდარის ტბა|ჯანდარის ტბის]] პირას, [[აზერბაიჯანი]]სა და საქართველოს საზღვარზე, აღმოჩნდა თიხის მრგვალი და ოთხკუთხა შენობებიანი დიდი ნამოსახლარი. მოპოვებული მაღალხარისხოვანი თიხის ჭურჭელი, რომლის უმეტესობა სამეთუნეო მორგვზეა დამზადებული (მცირე ტერაკოტული ქანდაკებები, თიხის საბეჭდავები და წმინდა სპილენძისგან დამზადებული იარაღები), იმაზე მიგვანიშნებს, რომ აქ [[ძვ. წ. IV ათასწლეული]]ს მეორე ნახევარში შესაძლოა [[მესოპოტამია|მესოპოტამიიდან]] ემიგრირებული ხალხის დიდი ჯგუფი სახლობდა საკმაოდ დიდი დროის განმავლობაში. კავკასიაში სპილენძ-ქვის ხანის ეპოქის შემდგომი პერიოდი (ადრინდელი ბრინჯაოს ხანა) ძვ. წ. IV ათასწლეულის II და III ათასწლეულის პირველი ნახევრით თარიღდება. ამ დროს სამხრეთ კავკასიის მთელ ცენტრალურ ნაწილში გავრცელებულია ე. წ. [[მტკვარ-არაქსის კულტურა]], რომელშიც ერთიანდება იორ-ალაზნის აუზიც, დღევანდელი კახეთის ტერიტორია. კახეთში ამ დროის ბევრი ნამოსახლარია ცნობილი, თუმცა ისინი ჯერჯერობით სრულად გამოკვლეული არ არის. უკეთ არის შესწავლილი აქ გამოვლენილი სამარხეული ძეგლები. ძირითადად გათხრილია [[გორასამარხები]] დიდი ქვაყრილით, რომლის ცენტრალური ნაწილის ქვეშ უორმო, საოჯახო, კოლექტიური სამარხებია განლაგებული, ხშირად მიცვალებულების ფერფლით. ზოგჯერ დასაკძალავ დარბაზებს აღმოსავლეთის მხრიდან მიშენებული აქვს ქვის ფილებით ნაგები გრძელი დერეფნები — [[დრომოსი|დრომოსები]], რომლებშიც შეწირული ადამიანების მთლიანი ჩონჩხები ან ჩონჩხების ნაწილებია მოთავსებული. კახეთში შესწავლილია იმდროინდელი გრანდიოზული კატაკომბური სამარხებიც, რომლებიც ქვის დიდი ყრილის ქვეშ არის განლაგებული. სამარხებში დიდი რაოდენობით გვხვდებდა მიცვალებულისათვის ჩატანებული მაღალხარისხოვანი თიხის ჭურჭელი, შედარებით იშვიათად — ბრინჯაოს იარაღი და სამკაული. ამ დროიდან სამარხეულ ინვენტარში გვხვდება [[ოქრო]]ს ნივთებიც, ძირითადად სასაფეთქლე ხვიების სახით. ცნობილია, რომ ადრინდელი ბრინჯაოს ხანის ე. წ. მტკვარ-არაქსის კულტურის შემდგომ, [[ძვ. წ. III ათასწლეული]]ს შუა ხანებში და მის მეორე ნახევარში, სამხრეთ კავკასიის ცენტრალურ ნაწილში მის ადგილს იმკვიდრებს ე. წ. [[მარტყოფული კულტურა|მარტყოფული]] და [[ლაზან-ბედენური კულტურა|ლაზან-ბედენური]] (ადრინდელი ყორღანული) კულტურები, რომლებიც მთლიანად მოიცავს თანამედროვე აღმოსავლეთ საქართველოს ტერიტორიას (კახეთის ჩათვლით) და დღევანდელი [[სომხეთი]]ს ჩრდილოეთ ნაწილს. კახეთი ამ კულტურების გავრცელების ერთ-ერთი ძირითადი მხარეა და ნიშანდობლივია, რომ პირველად სწორედ კახეთის მასალების მიხედვით დაისვა საკითხი ადრინდელი ბრინჯაოს ხანის მტკვარ-არაქსული და მარტყოფული კულტურების ქრონოლოგიური და გენეტიკური სიახლოვის შესახებ. ამ ორი ჯგუფის ძეგლების ქრონოლოგიური სიახლოვე დაადასტურა ივრის ზემო დინებაში, სიონის ნამოსახლარზე აღმოჩენილმა მასალებმა, სადაც მათთვის დამახასიათებელი კერამიკული ნაკეთობანი ერთი და იმავე კულტურულ ფენაში აღმოჩნდა. შემდგომ უკვე მათ გენეტიკურ კავშირზე საუბრის საფუძველი მოგვცა ანანურის გორსამარხების კერამიკულმა მასალამ, ვინაიდან ეს ნაკეთობები ერთდროულად შეიცავდა ორივე კულტურის დამახასიათებელ ნიშნებს. კახეთში როგორც მარტყოფული, ისე ალაზან-ბედენური კულტურების სამარხეული მასალა განსაკუთრებული სიმდიდრით გამოირჩევა. ამ დროის სამარხებში, როგორც წესი, მოზრდილ მიწისზედა ან ორმოში არსებულ დასაკრძალავ დარბაზზე მოზვინულია ქვისა და მიწის დიდი ბორცვი, რომელიც სიმაღლით ზოგჯერ 20 მეტრს აღწევს, მისი დიამეტრი კი 200-250 მეტრამდეა. არის მათი თანადროული, არის მცირე ზომის გორასამარხებიც, რომელთა კონსტრუქცია ჩვეულებრივ დიდი გორასამარხების იდენტურია. სამარხის ყრილის ქვეშ გამართულია ხის დიდი მორებით ნაგები, მიწისზედა, ჯარგვალური დასაკრძალავი დარბაზი (ხშირად 10X10 მ.), რომლის იატაკი და გადახურვა ხის მორების რამდენიმე ფენისგან შედგება. [[შუა ბრინჯაოს ხანა]]ში ([[ძვ. წ. II ათასწლეული]]ს I ნახ.) კახეთი [[თრიალეთური კულტურა|თრიალეთური კულტურის]] გავრცელების ერთ-ერთი ძირითადი მხარეა. ამ დროის სამარხეული ძეგლები კახეთის ყველა კუთხეშია აღმოჩენილი. ეს ძირითადად ხის მორებით გადახურული, ორმოებიანი გორასამარხებია სხვადასხვა ზომის მიწაყრილით და აღმოსავლეთის მხრიდან დრომოსის იმიტაციით. მათ შორის გვხვდება როგორც მდიდარი, ისე შედარებით ღარიბული ინვენტარის შემცველი სამარხები. მდიდრულ სამარხებში მიცვალებული ხშირად ოთხბორბლიან ხის [[ურემი|ურემზეა]] დასვენებული (მარჯვენა გვერდზე, მოხრილი კიდურებით), ღარიბულ სამარხებში კი მიცვალებული დასვენებულია დასაკრძალავი ორმოს ფსკერზე. იშვიათად — ხის სარეცელზე. სამარხებში დიდი რაოდენობით არის ჩატანებული მსხვილფეხა და წვრილფეხა საქონელი. მიცვალებულებს ასევე დიდი რაოდენობით ატანდნენ საგზალს სხვადასხვა ზომის შავპრიალი თიხის ჭურჭლით. ძალიან იშვიათია წითლად გამომწვარი თიხის ჭურჭელი. სამარხებში მიცვალებულება ატანდნენ აგრეთვე ბრინჯაოს მახვილებს, ბრინჯაოს ჭურჭელს, სხვადასხვა სახის მძივებს, კაჟისა და ოფსიდიანის ისრისპირებს, ვერცხლისა და ოქროს მრავალნაირ სამკაულს და სხვა. ამ დროის სამარხებში მიცვალებულთა კრემაცია არ დადასტურებულა. [[დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[თავწყარო]]სთან ქართულ-გერმანულმა ექსპედიციამ დაიწყო არქეოლოგიური ძეგლის „ტახტისფერდას“ შესწავლა. იგი ივრისა და ალაზნის აუზების დამაკავშირებელი გზების გადაკვეთაზე მდებარეობს და ამ თვალსაზრისით, მნიშვნელოვანი სტრატეგიული ობიექტია. მისი ცენტრალური, შემაღლებული ადგილი და ჩრდილო ფერდი დიდი სამლოცველოა. ქვედა ფენა შუა ბრინჯაოს ხანისაა. იგი ხის კონსტრუქციების გალავნით არის დაცული. ზედა ფენა კი [[ძვ. წ. II ათასწლეული]]ს [[ტაძარი]]ა. იგი შემოსაზღვრულია სათავდაცვო კედლით (სიგანე 5 მ), რომელსაც ორი, ოთხკუთხა კოშკით დაცული კარიბჭე დასავლეთიდან აქვს. მისი საძირკველი ქვის დიდი ლოდებით არის ნაგები. ზედა ნაწილი კი ხის მორების ბადურ წყობას წარმოადგენს, რომელთა შორის ღიობები წვრილი ქვა-ღორღით არის შევსებული. არსებითია, რომ ივრის ზეგანსა და გარეჯის მრავალმთაში ამ დროის ყველა დასახლება მსგავსი კონსტრუქციის გავლენითაა დაცული. უაღრესად მნიშვნელოვანია, რომ ეს საფორტიპიკაციო ნაგებობები გეგმარებით, მასშტაბურობით და სამშენებლო ტექნიკით წინა აზიის თანადროული ცივილიზაციების შესაბამისი ძეგლების იდენტურია. როგორც ჩანს, ძვ. წ. II ათასწლეულის პირველი ნახევრის მიწურულს, ჩვენში მკვიდრდება საფორტიპიკაციო ნაგებობების მშენებლობის წინააზიური ტრადიციები, რომლებიც ძვ. წ. II ათასწლეულის განმავლობაში სამხრეთ კავკასიის ცენტრალური ნაწილის კულტურებისათვის დამახასიათებელი ხდება. კახეთში აღმოჩენილიარქეოლოგიური ძეგლების შესწავლის შედეგად კავკასიოლოგიურ მეცნიერებაში ერთმანეთს გენეტიკურად დაუკავშირდა ორი დიდი ეპოქა — [[შუა ბრინჯაოს ხანა|შუა]] და [[გვიანდელი ბრინჯაოს ხანა]]. ეს მიღწეულ იქნა მათ შორის დამატებითი განვითარების სამი შუალედური რგოლის გამოყოფის შედეგად, რის საფუძველზეც შემუშავდა სამხრეთ კავკასიის ცენტრალური ნაწილის ძვ. წ. II ათასწლეულის კულტურების თანმიმდევრობის სრულიად ახალი ქრონოლოგიური სქემა. კახეთში აღმოჩენილია ამ დროის როგორც ნამოსახლარების, ისე სამლოცველოებისა და სამაროვნების მთელი სერია. გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ადრინდელ საფეხურზე გორასამარხთა კონსტრუქციები მხოლოდ მდიდრულ სამარხებს ახასიათებს. მასობრივად კი ამ პერიოდიდან მთელ ცენტრალურ [[ამიერკავკასია]]ში, მათ შორის კახეთშიც, ორმოსამარხებია გავრცელებული. შუა ბრინჯაოს ხანის დასასრულიდან მოკიდებული, მთლიანად ბრინჯაოს ადრინდელი რკინის ხანაში, სამხრეთ კავკასიის ცენტრალური ნაწილის კულტურისატვის, მათ შორის კახეთშიც , სამარხები მხოლოდ ინჰუმაციურია და ინდივიდუალური. ძალიან იშვიათია წყვილადი დაკძალვა. როგორც წესი, კიდურმოხრილი მიცვალებულები დასვენებულნი არიან მრჯვენა არ მარცხენა გვერდზე, სამარხი ორმოს ფსკერზე, იშვიათად ხის სარეცელზე. გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ადრინდელი საფეხურის სამარხეული მასალა წარმოდგენილია, ძირითადად, შავპრიალა თიხის ჭურჭლით, რომელიც როგორც ტექნოლოგიური თვალსაზრისით, ისე გარეგნული სახით აგრძელებს შუა ბრინჯაოს ხანის ადგილობრივ ტრადიციებს, თუმცა ამ დროს ჩნდება შემკობის თავისებური წესიც, კერძოდ, გამოწვის შემდეგ შავზედაპირიანი თიხის ჭურჭლის თეთრი ან წითელი საღებავით შემკობა. ამ დროიდან შედარებით ხშირია სამარხში უხეშზდაპირიანი თიხის ჭურჭლის ჩატანების ტრადიცია, რომელიც პირველად შუა ბრინჯაოს ხანის დასასრულს იჩენს თავს. მათი კეცი უმეტესწილად კვლავ წმინდაა და ორფენოვნად გამომწვარი, ზედაპირი დარარული აქვს კონცენტრული ხაზებით, რაც სწრაფად მბრუნავი სამეთუნეო ჩარხის კვალს წარმოადგენს. ეს კი [[მეთუნეობა|სამეთუნეო წარმოებაში]] უდიდესი წინსვლის ნიშანია. სწორედ ამგვარად შემკული [[ჭურჭელი]]ა გვიანდელი ბრინჯაო-ადრინდელი რკინის ხანისთვის ძირითადი დამახასიათებელი ნაწარმი. გვაიანდელი ბრინჯაოს ხანის პირველ საფეხურზე ბრინჯაოს საბრძოლო იარაღი, ჯერ კიდევ ინარჩუნებს წინააზიური პროტოტიპების სახეს, რომლებიც კავკასიაში შუა ბრინჯაოს ხანის IV საფეხურზე ჩნდება. გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის მეორე საფეხურზე კი მათ საფუძველზე უკვე ტიპური კავკასიური საბრძოლო იარაღის ფორმები ყალიბდება. მსგავსი სურათი გვაქვს ლითონის სამკაულის მიხედვითაც. კახეთში ძვ. წ. II ათასწელულის შუა ხანების მრავალი ძეგლია (ნამოსახლარი, სამლოცველო, სამარხეული კომპლექსი) შესწავლილი. განსაკუთრებით აღსანიშნავია გვაინდელი ბრინჯაოს ხანის ადრეული I საფეხურის ე. წ. ცენტრალურამიერკავკასიური კულტურის გრანდიოზული სამლოცველოები, რომლებიც სამოსახლოებს გარეთ, განცალკევებით არსებობდა და რამდენიმე დასახლების სალოცავ ცენტრს წარმოადგენდა, რაც ამ დროის საზოგადოების მაღალ სოციალურ განვითარებაზე უნდა მიგვითითებდეს. მიუხედავად იმისა, რომ გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ადრეული I და II საფეხურის ნამოსახლარებში კახეთში საგანგებოდ არ არის შესწავლილი, ვაისწყლისა და უდაბნოს ნამოსახლარებზე ჩატარებული მცირე სამუშაოებით სრულიად აშკარად გამოიკვეთა ერთი არსებითი ცვლილება ნამოსახლართა მშენებლობის ტექნიკაში. გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ადრეული საფეხურიდან როგორც საცხოვრებელი, ისე სათავდაცვო ნაგებობების საძირკველი ქვით არის ნაგები. ზედა კი ხის მორების ბადური წყობით. მშენებლობის ეს ტექნიკა და ხშირად გეგმარებაც შესაძლოა, მცირეაზიული ცივილიზაციების ზეგავლენის შედეგად, სწორედ ამ დროიდან ჩნდება სამხრეთ კავკასიის ცენტრალურ ნაწილში. შემდგომ კი ამ მხარეში, ძვ. წ. II ათასწლეულის დასასრულის [[ძვ. წ. I ათასწლეული]]ს პირველ ნახევარში, საკმაოდ გავრცელებული ქვის არქიტექტურა მისი წინამორბედი ტერიტორიის, გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ადრეული საფეხურის ტრადიციაზე უნდა იყოს დაფუძნებული. როგორც კახეთის ძეგლების შესწავლისას დადგინდა, ალაზნის ველზე, მის მარჯვენა ნაპირას, ბრინჯაოს ხანის ყველა საფეხურის ნამოსახლარის კულტურული ფენები ერთიმეორეზეა დაფენილი. აქ განსაკუთრებული ხელსაყრელი სამეურნეო პირობები უნდა ყოფილიყო, რამაც განსაზღვრა ადამიანის ცხოვრება ერთი და იმავე ადგილზე თითქმის ორი ათასი წლის განმავლობაში. ალაზნის ველზე ბრინჯაოს ხანაში არსებული კულტურები მთელი ამ ხნის განმავლობაში გენეტიკურად იყო ერთიმეორესთან დაკავშირებული. იმავე ინფორმაციას გვაწვდის ივრის ხეობაში არსებული ბრინჯაოს ხანის ნამოსახლარების ტოპოგრაფია, თუმცა აქ იგი ალაზნის ველისგან რამდენადმე განსხვავებულია. კერძოდ, ივრის აუზში შუა ბრინჯაოს ხანის ადრინდელი საფეხურის ნამოსახლარები, ჩვეულებრივ დაბლობ ადგილებშია განლაგებული, უფრო მეტად მდინარეების თუ ღელეების პირას, მდიანრეულ ტერასაზე. მაგრამ საგანგებო კველავ ძიების შედეგად, ისიც ცხადი გახდა, რომ დაბლობში განლაგებული ნამოსახლარებიდან, ძვ. წ. II ათასწლეულის მიწურულში, თითქმის ყველგან, მოსახლეობა იქვე, მახლობლად მდებარე მთის თხემზე ადის საცხოვრებლად, სადაც უფრო მოსახერხებელია მძლავრი საფორტიფიკაციო ნაგებობის გამართვა. ეს, გარდა შიდა განვითარების შედეგად გამოწვეული აუცილელობისა, გარე საშიშროებით უნდა ყოფილიყო ნაკარნახევი. ნიშანდობლივია ისიც რომ, სწორედ ამ დროიდან შეინიშნება კახეთის ძეგლებზე ბრინჯაოს საბრძოლო იარაღის განსაკუთრებული სიმრავლე. ივრის ხეობაშიც შუა და გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ნამოსახლართა ტოპოგრაფია აქ არსებულ კულტურათა გენეტიკურ კავშირზე მიგვითითებს და ძვ. წ. II-I ათასწლეულში კულტურის თანმიმდევრულ უწყვეტ განვითარებას გვიდასტურებს. იმავე დასკვნის საფუძველს გვაძლევსკახეთის შუა ბრინჯაოს ხანის ძეგლებზე პირველად დადასტურებული საფორტიპიკაციო ნაგებობების სამშენებლო ტრადიცია (ხის მორების ბადისებრი წყობა, რომელშიც მორებს შორის არეები რიყის წვრილი ქვითა და ღორღით არის შევსებული). გამაგრების ამ სისტემით მშენებლობა იორ-ალაზნის აუზის ბრინჯაოს ხანის ნამოსახლარებისთვის ტრადიციული ხდება მთლიანად გვიანდელი ბრინჯაო-რკინის ხანაში. არსებული მონაცემების მიხედვით, კახეთის ტერიტორიაზე ძვ. წ. II ათასწლეულის II ნახევარში, გვიანდელი ბრინჯაო-ადრინდელ რკინის ხანაში უმაღლეს განვითარებას აღწევს ბრინჯაოსა და რკინის მეტალურგიული წარმოება, რაც აშკარად დასტურდება ამ კულტურისათვის დამახასიათებელი ლითონის ინვენტარის მიხედვით. ამ დროს უმაღლეს განვითარებას აღწევს აგრეთვე სამეთუნეო წარმოება და ხელოსნობის სხვა დარგები. საზოგადოების სამეურნეო ცხოვრების ძირითადი საქმიანობა — მიწათმოქმედება და მესაქონლეობა კარგად არის ორგანიზებული. ამ დროიდან მიწათმოქმედება ხელოვნურ რწყვაზეა დაფუძნებული, მესაქონლეობა კი კვლავ სამომთაბარო ხასიათს ატარებს. ძვ. წ. II ათასწლეულის დასასრულს და I ათასწლეულის დასაწყისში კავკასიის ამ რეგიონში განვითარების ზოგად სურათს კარგად შეეფარდება დაგეგმარებული დამძლავრი სათავდაცვო სისტემით გამაგრებული, ქალაქური ტიპის დასახლებების აღმოჩენა დავითგარჯის უდაბნოში, რაც იმაზე მიგვინიშნებს, რომ ამ საზოგადოებას სოციალური თვალსაზრისითაც, მაღალი განვითარებისათვის მიუღწევია. ამის დასტურია ნამოსახლარებიდან გამოყოფილი სამლოცველოებიც ([[მელაანი]], [[მელიღელე]], [[არაშენდა]], [[შილდა]], [[ბაკურციხე]]) და იქ აღმოჩენილი უმდიდრესი ინვენტარი: საბრძოლო იარაღი, სამკაული, კერამიკული ნაწარმი. კახეთის აღმოსავლეთ ნაწილში, [[შირაქის პლატო]]ზე და მის მიმდებარე [[ალაზნის ველი]]ს დიდ მონაკვეთზე არსებული [[ძვ. წ. IX საუკუნე|ძვ. წ. IX]]-[[ძვ. წ. VIII საუკუნე|VIII]] საუკუნეების მცირე ქალაქური დასახლებების არსებობა რეგულარული გეგმარებით, თიხის ნაშენი საცხოვრებელი უბნებით, მოკირწყლული ქუჩებით და საკანალიზაციო ქსელით, ამ დროს აქ სახელმწიფოებრივი წარმონაქმნის არსებობაზე უნდა მიგვითითებდეს. როგორც ჩანს, ყველა ეს დასახლება განადგურებულია ერთდროულად [[ძვ. წ. VII საუკუნე]]ში, ჩრდილოეთიდან მომხდური სკვითური ტომების მიერ. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ შირაქის პლატოზე აღმოჩენილია „დიდი რუის“ სახელწოდებით ცნობილი საწრწყავი სისტემის არსებობის კვალი. პალინოლოგიურმა კვლევამ მოგვცა იმის თქმის საფუძველი, რომ [[ძვ. წ. I ათასწლეული]]ს საწყის საუკუნეებში შირაქის პლატოს სამხრეთ ნაწილში მდებარე მთები უღრანი ტყის მასივებით უნდა ყოფილიყო დაფარული. სარწყავი არხი — „დიდი რუიც“ სწორედ ამ მთებიდან იღებდა სათავეს. აღსანიშნავია ისიც რომ, შირაქის ველის დასავლეთ ნაწილში მდებარე, „გოხების“ სახელწოდებით ცნობილ, ერთ-ერთ მაღალ მთის თხემზე აღმოჩნდა სამლოცველო, სადაც სხვა ნივთებთან ერთად, შეწირული იყო საბრძოლო ეტლის ბრინჯაოს მოდელი, რომელიც შირაქის ამ მცირე ქალაქების თანადროულია. საბრძოლო ეტლის არსებობა კი თავისთავად გულისხმობს ამ დროის საზოგადოებაში შესაბამისი რეგულარული, საჯარისო შენაერთების არსებობასაც. ამასთან შირაქის უკლევლივ ყველა ნამოსახლარზე განსაკუთრებით მრავლად აღმოჩნდა [[კამეჩი]]ს თავის გამოსახულების მქონე თიხის ნიღბები. გამორიცხულიარ არის , რომ იგი აქ წმინდა ცხოველად ითვლებოდა, რაც თავისთავად ასოცირდება ამ მხარის უძველეს სახელწოდებასთან - [[კამბეჩოვანი|კამბეჩოვანთან]]. კამბეჩოვანი კი შემდგომი დროის [[ქიზიყი]]ა. კახეთში მოპოვებულმა არქეოლოგიურმა მასალამ სხვა უფრო მნიშვნელოვანი დასკვნის საშუალებაც მოგვცა. კერძოდ, გაჩნდა იმის შესაძლებლობა, რომ იორ-ალაზნის აუზის ტერიტორიაზე აღმოჩენილი ძვ. წ. II ათასწლეულის დასასრულისა და ძვ. წ. I ათასწლეულის დასაწყისის არქეოლოგიური მასალების თავისებური ჯგუფები, მკვეთრად გამოყოფილი გავრცელების საზღვრებით, დავაკავშიროთ კონკრეტულ ქართულ ერთეულებთან. ეს თავისთავად მრავლისმეტყველი ფაქტია, რადგან მასზე დაყრდნობით შეიძლება სარწმუნოდ ვისაუბროთ არქეოლოგიური კულტურების ეთნიკურ კუთვნილებაზე. ===კახეთის ისტორია=== {{მთავარი|კახეთის ისტორია}} უძველეს დროს კახეთი გაცილებით მცირე ტერიტორიას მოიცავდა, კერძოდ [[ერწო-თიანეთი|ერწო-თიანეთსა]] (მდ. ივრის ზემო წელი) და [[ფხოვი|ფხოვს]] (მდ. არაგვის მარცხენა სანაპირო), რომლის ცენტრი [[ჩელეთი]] ([[ჟალეთი]]) იყო. [[ვახუშტი ბატონიშვილი]]ს მიხედვით: {{ციტატა|...(ერწოს) მზღვრის: აღმოსავლით მთა კახეთისა, საყდრიონსა და მას შორისი; სამხრით, მთა კუხეთისა, იალონიდამ წამოსული უჯარმამდე. ჩდილოთ, მთა მცირე, თიანეთსა და მას შორისი, ხერკის მთიდამ წამოსული. დასავლით მთა ხერკისა.|ვახუშტი ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1885 წ. გვ. 137}} {{ციტატა|მისცა კახოსს საზღვარი: აღმოსავლით მთა კავკასი, სამხრით საზღვარი ჰერეთისა, თურდო-შტორის ხევი ვიდრე კავკასამდე; დასავლით მთა კახეთისა, რომელსა განჰკვეთს ერწო-თიანეთს იორის მდინარე და მერმე მზღვრის მდინარე არაგვი და ჩრდილოთ მთა კავკასი. და ამათ შორისი ქვეყანა არს კახეთი, წილი კახოსისა, და მისის სახელის გამო ეწოდა ამას სახელი ესე, არამედ აწ უწოდებენ ფშავ-ხევსურსა (რომელსა პირველ ეწოდა ფხოელნი), თიანეთს, ერწოს, ირტოს ხევს, პანკისის ხეობას, საყდრიონს და ალონს.|ვახუშტი ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1885 წ. გვ. 127}} მას შემდეგ რაც ქართლოსის მეუღლემ თავის ძეებს ქართლის ტერიტორია გადაუნაწილა, კახოს წილად ხვდა ზემოდხსენებული საზღვრები. მაგრამ იგივე კახოსის პერიოდში მან თავის ძმა კუხოსს დაუთმო მდინარე ივრის მარცხენა ნაპირი [[ლაფიანხევი]]დან [[ბოჭორმის ციხე|ბოჭორმის ციხის]] ჩათვლით. როგორც [[ქართლის ცხოვრება]] იუწყება აღნიშნული დათმობა მოხდა მას შემდეგ, რაც კუხოსმა დაეხმარა კახოსს კახეთის დედაქალაქის [[ჩელეთი]]ს აშენება-მოწყობაში. {{ციტატა|ხოლო კახოსს მისცა კავკასიასა და კახეთის მთასა შორის, არაგჳთგან ვიდრე [[ტყეტბა]]დმდე, რომელი არს საზღვარი ჰერეთისა. და ამან კახოს აღაშენა [[ჩელეთი]]; კუხოს შეეწია შენებასა ჩელეთისასა. რამეთუ დედა-ციხე კახოსის ხუედრი იყო. და მისცა კახოს შეწევნისათჳს და შეეწია შენებასა ჩელეთისასა, რომელსა [[ბერ]] ერქუა პირველ შენებულსა კახეთისასა<ref>[http://www.amsi.ge/istoria/qc/qarTlis_cxovreba_1_2.html "ქართლის ცხოვრება" სიმონ ყაუხჩიშვილის გამოცემა, ტომი 1, თბილისი 1955]</ref>.}} IV საუკუნიდან კახეთის ცენტრი იყო უჯარმა. კახეთის ეთნოგრაფიული საზღვრები კი აღმოსავლეთის მიმართულებით გაფართოვდა. VIII საუკუნისთვის მან [[კუხეთი]] და [[ჰერეთი]]ს მნიშვნელოვანი ნაწილი გადაფარა. შუა საუკუნეებში კახეთის მცხოვრებნი ჰერკახებად მოიხსენიებოდნენ. XI საუკუნიდან კახეთის ცენტრი [[თელავი]]ა. XV საუკუნის მეორე ნახევარში ყალიბდება ცალკე პოლიტიკური ერთეული [[კახეთის სამეფო]]. ამ დროიდან კახეთის ცენტრი არის [[გრემი]]. ჰერეთის სახელის გაქრობა XV საუკუნეში კახეთის მეფე გიორგი VIII-ს უკავშირდება. XVI-XVII საუკუნეებში კახეთს ჩამოსცილდა ჩრდილო-აღმოსავლეთი ნაწილი, რომელიც დღეს [[საინგილო]]ს სახელს ატარებს და ადმინისტრაციულად [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]] შედის. XVII საუკუნის II ნახევრიდან კახეთის ცენტრი ისევ თელავია. XVII საუკუნეში ყიზილბაშთაგან ამოწყვეტილი კახეთი იმერეთიდან, ქართლიდან და მთიდან ჩასახლებულებმა მოაშენეს. ===კახეთის ხუროთმოძღვრება=== {{მთავარი|კახეთის ხუროთმოძღვრება}} [[ფაილი:Alaverdi cathedral.jpg|250px|thumb|[[ალავერდი]]ს საკათედრო ტაძარი]] დარბაზული და გუმბათოვანი ეკლესიებია: ნეკრესის მონასტერი, ძველი შუამთა, ცხრაკარის მონასტერი, კაწრეთის სამება, ნატკორის ეკლესია, კონდოლის ნათლისმცემლის ეკლესია, ხირსის მონასტერი, ახმეტის ღვთაება, ვაზისუბნის ეკლესია, ბოდბის მონასტერი, გორის-ჯვარი, ბაიხოს სამება, ალვანის ნათლისმცემელი, ზედაზნის მონასტერი, აკურის დავით გარეჯელის ეკლესია, სანაგირეს ეკლესია, ერწოს სიონი, კარდანახის საბაწმინდა. [[ფაილი:davit-gareji1.JPG|thumb|250px|მარჯვნივ|დავითგარეჯა. კედლის მხატვრობა]] [[ფაილი:Signagi8.jpg|thumb|მარცხნივ|სიღნაღი]] [[ალავერდი|ალვერდის სამონსატრო კომპლექსი]] და, იმავდროულად საეპისკოპოსო ცენტრი, ალაზნის ველზე მდებარეობს. კომპლექსის მთავარი ტაძარი XI საუკუნის დასაწყისში წმინდა გიორგის სახელზეა აშენებული და საქართველოში ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი ეკლესიაა. ალავერდი გარედან ძუნწად არის შემკული ორნამენტებით, რაც დამახასიათებელია კახეთის ძეგლებისათვის. ქალაქი [[სიღნაღი]] XVIII საუკუნეში, [[ერეკლე II|მეფე ერეკლეს]] დროს აშენდა და შემოიზღუდა დიდი გალავნით, რომელსაც 23 კოშკი და 5 ჭიშკარი ჰქონდა. მოგვიანებით, როცა სიღნაღის მცხოვრებთა რაოდენობა გაიზარდა, გალავნის ნაწილი ქალაქის შიგნით მოიქცა. დღევანდელი ქალაქის დიდი ნაწილი XIX საუკუნეშია გაშენებული. [[დავითგარეჯა]] სამონასტრო კომპლექსია დავითგარეჯა ნახევრად უდაბნო ადგილას, გარეჯის კლდოვან მთებში. ის VI საუკუნეში [[დავით გარეჯელი|დავით გარეჯელმა]] დააარსა. დავით გარეჯელი იყო ერთ-ერთი იმ ცამეტ [[ასურელი მამები|ასურელ მამათაგან]], რომლებმაც VI საუკუნეში საქართველოს სამონასტრო ცხოვრებას ჩაუყარეს საფუძველი. XVII-XVIII საუკუნეების მიჯნაზე დავითგარეჯში ბერად აღიკვეცა და რამდენიმე წელს მოღვაწეობდა დიდი ქართველი განმანათლებელი [[სულხან-საბა ორბელიანი]]. == ტრადიციები == კახეთი [[მევენახეობა|მევენახეობისა]] და [[მეღვინეობა|მეღვინეობის]] ერთ-ერთი უძველესი კერაა. აქ ვაზის 80-მდე ჯიშია გავრცელებული. კახეთი აგრეთვე ცნობილია [[ჩურჩხელა|ჩურჩხელით]]. ბამბის ძაფზე ასხმულ [[ნიგოზი|ნიგოზს]], [[თხილი|თხილს]], [[ქიშმიში|ქიშმიშს]] ან ჩამიჩს [[თათარა|თათარაში]] სამჯერ ავლებენ. ასე მზადდება აღმოსავლეთ საქართველოში ჩურჩხელა და დასავლეთ საქართველოში [[ჯანჯუხა]]. კარგი ჩურჩხელა და ჯანჯუხა გაზაფხულამდე ძლებს. საუკუნეების განმავლობაში ქართველ მოლაშქრეთა ერთ-ერთი მთავარი საკვები ჩურჩხელა იყო. [[დიპლიპიტო]] — დასარტყამი საკრავია. იგი შედგება ტოლი სიმაღლის (20-25სმ) და სხვადასხვა დიამეტრის [[თიხა|თიხის]] ორი ქილისაგან, რომლებზეც [[ციკანი|ციკნის]] [[ტყავი]] ან [[ხარი|ხარის]] ფაშვია გადაკრული. ნაირფრად მოხატული ქილები თასმითაა გადაბმული. დიპლიპიტოზე ხის ორი პატარა ჯოხით უკრავენ. ჟღერადობის გასაძლიერებლად ტყავს ცეცხლზე ათბობენ. ==ეკონომიკა== ქართლისგან განსხვავებით კახეთში გვიან შუა საუკუნეებში მნიშვნელოვნად იყო წარმოდგენილი სახნავ-სათესი მიწების საერთო-სასოფლო (თემური) მფლობელობა. კახეთი დაწინაურებული მეურნეობის ქვეყანა იყო. კახეთში განსაკუთრებით მაღალგანვითარებას მიაღწია მევენახეობა-მეღვინეობამ. დღევანდელი საბაზრო ეკონომიკის პირობებში განსაკუთრებით გავრცელებულია [[რქაწითელი]] და [[საფერავი]], ასევე [[მანავის მწვანე]]. საქართველოს ღვინის ქარხნები უმეტესად კახეთშია კონცენტრირებული. მუშაობს ღვინის ტურიზმი. კახეთის ეთნოგრაფიული ყოფისთვის დამახასიათებელია ისეთი ტკბილეული, როგორიცაა [[ჩურჩხელა]] და [[თათარა]]. კახეთში განსაკუთრებით განვითარებული იყო მესაქონლეობა. ამ მხრივ გამოირჩეოდა [[პანკისის ხეობა]], რომელიც ცნობილი იყო თავისი მდიდარი ტყეებით, სადაც ღორისთვის მოიპოვებოდა უხვად საკვები. კახეთში მაღალ დონეზე იყო [[მეაბრეშუმეობა]]ც. კახეთის ტერიტორიაზე ექვსი დაცული ტერიტორიაა – ბაწარას, ბაბანეურის, მარიამჯვრისა და ვაშლოვანის ნაკრძალები, თუშეთისა და ლაგოდეხის ეროვნული პარკები. თითოეული მათგანი ბუნების მოყვარულთ საოცარ ბუნების ძეგლებს სთავაზობს. == იხილეთ აგრეთვე == *[[კახეთის სამთავრო]] *[[კახეთის სამეფო]] *[[კახეთის მხარე]] ==გალერეა== <center><gallery> Kakheti (10065023153).jpg Kisiskhevi River in Kisiskhevi.jpg Kakheti (10064917505).jpg Vashlovani Reserve, Kakheti, Georgia.jpg Kakheti (10064950685).jpg Alaverdi Monastery, Kakheti, Georgia.jpg View in Lagodekhi National Park - ხედი ლაგოდეხის ეროვნულ პარკზე.jpg Dolochopi basilica. Ruins in Kakheti, Georgia 04.jpg Kakheti. Akhtala muds.jpg Telavi - street.jpg David Gareja (6).jpg St. Nicholas church in Kardenakhi, Georgia.jpg Gremi complex, Kakheti, Georgia.jpg Dolochopi basilica. Ruins in Kakheti, Georgia 02.jpg Gurjaani Kvelatsminda Church, Kakheti, Georgia.jpg Khornabuji Fortress, Kakheti, Georgia.jpg Ancient Church (sighnaghi).jpg Arkhiloskalo, Georgia - panoramio (3).jpg </gallery></center> == ლიტერატურა == {{ქსე|5|447|მუსხელიშვილი დ.}} {{სძა|1-1|8-43|თ. დვალი, კ. კახაძე, კ. ფიცხელაური}} * საქართველოს ატლასი მოზარდთათვის '' გვ.30 „კახეთი“, გამომემლობა „დიოგენე“, თბილისი, 2005, *''თოფჩიშვილი რ''. „საქართველოს ეთნოგრაფია/ეთნოლოგია“ გვ. 109-111 — თბილისი, „უნივერსალი“ 2010 ISBN 578-9941-12-882-0 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:კახეთი|*]] ixk548s4xbyrkjix6mk0ygd09190ezr 4650427 4650420 2024-05-02T17:18:16Z გიო ოქრო 84301 [[Special:Contributions/ჭა|ჭა]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:გიო ოქრო|გიო ოქრო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია wikitext text/x-wiki {{მმ**|ისტორიულ მხარეს|ადმინისტრაციული რეგიონის|კახეთის მხარე}} {{ინფოდაფა საქართველოს კუთხე |სახელი = კახეთი |სურათი = Gremi_Kakheti01.jpg |სურათის სიგანე = |სურათის წარწერა = კახეთი, [[გრემი]] |რუკა = KakhetiHistorical.svg |რუკის სიგანე = |რუკის წარწერა = |კუთხის ცენტრი = |ქვეყანა = |რეგიონი = |მუნიციპალიტეტი = |ფართობი = |მოსახლეობა = |სიმჭიდროვე = |ეროვნება = |რელიგია = |ვებგვერდი = |რეგიონის რუკა = |რეგიონის რუკის სიგანე = |რეგიონის რუკის წარწერა = კახეთის მხარე საქართველოს თანამედროვე ადმინისტრაციულ დაყოფაში }} '''კახეთი''' — ისტორიულ-გეოგრაფიული რეგიონი [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ საქართველოში]]. კახეთი ერთ-ერთი დიდი რეგიონია საქართველოს ფარგლებში. კახეთი ცნობილია კულტურულ ძეგლთა სიმრავლით. არაერთი ეკლესია-მონასტერი თუ ციხესიმაგრე იპყრობს ტურისტებისა და ექსკურსანტების ყურადღებას. კახეთის გამორჩეულად ცნობილი კულტურული ძეგლებია: ნინოწმინდა, ბოდბე, ხორნაბუჯი, უჯარმა, სიღნაღი, გურჯაანის ყველაწმინდა, ალავერდი, ახალი და ძველი შუამთა, იყალთო, გრემი, ნეკრესი. თითოეული ეკლესია-მონასტერი ძველი ტრადიციის მატარებელია, დღემდე მოქმედებს მათი სახელობითი დღესასწაულები. ეს კი საუკეთესო ფაქტორია მომლოცველთა ან უბრალოდ კულტურული ტურიზმით დაინტერესებულთათვის. მხარეს დიდი პოტენციალი აქვს ღვინის ტურიზმის განვითარებისთვის. კახეთის მეღვინეობის ისტორია ჩვ. წ. აღ-მდე III–II საუკუნეში იწყება და დღემდე მხარის ეკონომიკის უმნიშვნელოვანეს დარგს წარმოადგენს. ==გეოგრაფია== კახეთს დასავლეთიდან ესაზღვრება [[ქართლი]], ხოლო ჩრდილოეთით კავკასიონის ქედი დაღესტნიდან ჰყოფს. კახეთში წარმოდგენილია ჰავისა და ლანდშაფტის მრავალფეროვნება, აქ გვხვდება როგორც სუბტროპიკული, ისე სტეპური ბუნება. საშუალო ტემპერატურა ზამთარში +1.4 °C, ხოლო ზაფხულში +23–25 °C-ია. კახეთის ბუნება მეტად მრავალფეროვანია, რეგიონის მასშტაბით გვხვდება ნახევრადუდაბნოები, მარადმწვანე ტყეები და სუბალპური მცენარეული საფარიც კი. ყველაზე დაბალი ადგილი [[ელდარის დაბლობი|ელდარის ვაკეა]] (90–150 მ. ზღ. დ.), ხოლო უმაღლესი — [[თებულოსმთა]] (4493 მ.). ===ისტორიული გეოგრაფია=== [[ფაილი:Kakhetis samefo XI saukune.jpg|მინი|კახეთის სამეფო XI საუკუნეში]] კახეთი დღეს მოიცავს [[მდინარე]] [[იორი|ივრის]] შიდა და ქვემო დინებისა და მდინარე [[ალაზანი|ალაზნის]] აუზს. კახეთის ცალკეულ მხარეებს ეწოდება [[გარეკახეთი]] (მდინარე ივრის შუა წელი), [[ქიზიყი]] (მდინარე ივრისა და ალაზნის ქვემო წელს შორის), [[შიგნიკახეთი]] (მდინარე ალაზნის მარჯვენა სანაპირო) და [[გაღმამხარი (კახეთი)|გაღმამხარი]] (მდინარე ალაზნის მარცხენა სანაპირო). სახელწოდება „კახეთი“ პირველად ძველ ქართულ საისტორიო წყაროში — „[[მოქცევაჲ ქართლისაჲ]]ს“ ქრონიკაში გვხვდება. [[ლეონტი მროველი]]ს თხზულებაში მოტანილი ლეგენდის თანახმად, ქართველთა წინაპარს ქართლოსს ხუთი შვილი — [[მცხეთოსი]], [[გარდაბოსი]], [[კახოსი]], [[კუხოსი]] და [[გაჩიოსი]] ჰყოლია. მამის გარდაცვალების შემდეგ შვილებს მისი სამფლობელო დაუნაწილებელიათ. კახოსს რგებია მიწა-წყალი „კავკასიასა და კახეთის მთას შორის, არაგვიდგან ვიდრე ტყე-ტბამდე, რომელ არს საზღვარი ჰერეთისა“. ისტორიული კახეთი თავისი არსებობის მანძილზე დღევანდელისაგან განსხვავებულ ტერიტორიას მოიცავდა. „ქართლის ცხოვრების“ მიხედვით თავდაპირველად კახეთი წარმოადგენდა მდინარეების [[არაგვი]]ს, [[იორი]]სა და [[ალაზანი|ალაზნის]] ხეობების მაღალმთიან რეგიონს, რომლის დედაქალაქი ქართლოსის ცოლის მიერ დაარსებული ქალაქი — დედაციხე იყო. იმავე „ქართლის ცხოვრების“ მიხედვით, ძმების [[კახოსი]]სა და [[კუხოსი|კუხოსს]] შორის მიწების გადანაწილების შედეგად, კუხოსს, კახეთის ახალი დედაქალაქის — [[ჟალეთი]]ს აშენების სანაცვლოდ, დაეთმო მიწების გარკვეული ნაწილი (ალაზნისა და ივრის ხეობები). აღნიშნულის შემდეგ კახეთის შემდგომი ლოკალიზაცია უკვე წარმოადგენდა ივრის პირას მდებარე ჟალეთიდან მდინარეების არაგვისა (ჭართალი, მთიულეთი, გუდამაყარი, ფხოვი) და თერგის ([[წანარეთი]]) ზემო ხეობები. შემდგომ, [[IV საუკუნე]]ში კახეთ-კუხეთის საერისთავოს დედაქალაქმა [[უჯარმა]]ში გადმოინაცვლა. აღნიშნული საერისთავოს შექმნა პირველი მცდელობა იყო კახეთ-კუხეთ-ჰერეთის მიწების გაერთიანებისა. მოგვიანებით დედაქალაქის ისტორიული ჰერეთის ქალაქ თელავში გადატანით მოხდა აღნიშნული სამი რეგიონის მიწების გაერთიანება საერთო სახელწოდებით — კახეთი. კახეთში პოლიტიკური ცვლილებების შედეგად სხვადასხვა დროს შედიოდა სამხრეთით — მტკვრის მარჯვენა სანაპიროზე მდებარე გარდაბნის ქვეყანა; ჩრდილოეთით [[ხევი (მხარე)|ხევი]], თუშეთი, პირიქითა ხევსურეთი. აღმოსავლეთიდან კახეთს [[ჰერეთის სამთავრო]] ესაზღვრებოდა. მათ შორის საზღვარი [[ვეჯინი]]სა და [[გავაზი]]ს დასავლეთით, [[ალაზანი|ალაზნის]] ველს მიუყვებოდა. დასავლეთით საზღვარი მდინარე [[ქსანი|ქსანზე]] გადიოდა, სამხრეთ-დასავლეთით კი — მდინარე [[მტკვარი|მტკვარზე]]. ისტორიულ პროცესში კახეთი კულტურულად და პოლიტიკურად თანდათან ფარავს ჰერეთს. საერთოდ, როგორც [[ივანე ჯავახიშვილი]] აღნიშნავს — „ტერმინებს „კახეთს“, „კუხეთს“ და „ჰერეთს“ სხვადასხვა დროს სხვადასხვა მნიშვნელობა ჰქონდა, შესაბამისად, „ქვეყანათა“ საზღვრებიც საკმაოდ ძნელი დასადგენი და არამყარია“. ===ისტორიული კახეთი=== ===ისტორიული კუხეთი=== ===ისტორიული ჰერეთი=== ისტორიული ჰერეთის ტერიტორია XVIII საუკუნისათვის მოიცავდა შემდეგ რაიონებს, ესენია: პანკისი, გაღმა მხარი, შიგნით კახეთი, გარე კახეთი, ქისიყი, ჭარი, კაკი და ელისენი. ==კახეთის ძველი გზები== კახეთის პოლიტიკურ, სოციალურ და ეკონომიკურ ცხოვრებაში დიდ როლს ასრულებდა გზები და სატრანსპორტო საშუალებები. ამ მხრივ, კახეთში კეთილმოწყობილი გზები უძველესი დროიდან საკმაოდ იყო როგორც გარე კავშირურთიერთობისათვის, ისე ადგილობრივი მნიშვნელობის გზები. კახეთის ბარის რელიეფი ამის კარგ შესაძლებლობას იძლეოდა. შედარებით სხვაგვარი მდგომარეობა იყო მთიან რაიონებში, მაგრამ უგზოდ არ დარჩენილა თვით ხევსურეთი და თუშეთი. ამას მოწმობს ის ძველი გზების ნაკვალევი, რომლებიც შემორჩენილია ამ რეგიონებში. ამასთან, ამ რეგიონის გზები მალე გამოდიოდნენ მწყობრიდან, რადგან აქ გზები უმთავრესად ადვილად შლად ქანებზე გადიოდა, ხოლო მათი შეკეთება ხშირად არც ისე ადვილი იყო. კახეთის ძირითადი გზები მდინარეთა გაყოლებით მიემართებოდა, რომლებიც აკავშირებდა მრავალ დასახლებულ პუნქტს. ამასთან, მსხვილი დასახლებული პუნქტები უმთავრესად გზების გადაკვეთაზე მდებარეობდა. ეს, ერთის მხრივ, ხელს უწყობდა მოსახლეობის მოზიდვასა და დასახლებული პუნქტების ზრდას, მათი ეკონომიკის აღმავლობას, საშინაო და საგარეო კავშირის გაფართოებას, მაგრამ ამ გზებს უარყოფითი მნიშვნელობა ჰქონდათ. სწორედ ამ გზებით შემოდიოდა მტერი, რომელიც გზად აოხრებდა და ანგრევდა დასახლებულ პუნქტებს. XII-XIII საუკუნეებში, საქართველოს აღმავლობის პერიოდში, კახეთში მძლავრი სატრანსპორტო ქსელი იყო განვითარებული. მოგვიანებით მრავალი მტრის შემოსევის შედეგად, ამ გზების საკმაო ნაწილი დაინგრა, მოიშალა, მაგრამ ძირითადი არტერია შენარჩუნებულ იქნა. XVIII საუკუნის ისტორიკოს-გეოგრაფი ვახუშტი ბაგრატიონი იშვიათად უთითებს გზებს, მაგრამ მის მიერ აღწერილი ქალაქები და დასახლებული პუნქტების სიხშირე და განლაგება თვით გზების მიმართულებასა და სიხშირეს გვამცნობს. იგი ყოველი ხეობის აღწერისას აღნიშნავს: „და არს ხეობა იმიერ და ამიერ შენობა-დაბნებიანი“, რაც გზების განვითარებაზე პირდაპირ მიგვითითებს. თიანეთში ჟალეთის ადგილას არის ტოპონიმი „საყარაულო“, ასეთივე სახელწოდება დაფიქსიირებულია ქვემო ხოდაშნის ახლოს „ადგილი საყარაულო“ ({{lang-ru|Урочище Сакарауло}}). ასეთი საყარაულო საქართველოში არაერთია სხვაგანაც (ლეკიანობის ხანაში), გზა აღარაა თავისუფალი. ძველი ქალაქი საყარაულოდ ქცეულა<ref>ბერძენიშვილი ნ., საქართველოს ისტორიის საკითხები. წ. 3, [ფეოდალური ხანა], თბ., 1966, გვ. 116</ref>. კახეთში გზები საქართველოს ყველა რეგიონიდან შედიოდა. ერთი გზა შიდა ქართლს აკავშირებდა, საიდანაც ყველა გზა მიემართებოდა როგორც სამცხე-ჯავახეთში, ისე დასავლეთ საქართველოს რეგიონებში. ლიხთიქიდან კახეთში მიმავალი გზები თიანეთშა და თელავში მიემართებოდა, შემდეგ ზაგემსა და გრემში. ამ გზით წავიდა ფერსათ-სამცხით შემოსული გურიელი 1520 წელს, რომელმაც დაამარცხა მოხისს ქართლის მეფე დავით და მუხრანს შეეყარა სტუმრის შესახვედრად წამოსულ კახთა მეფე ლევანს<ref>„საქართველოს ცხოვრება“, წიგნი II - ზ. ჭიჭინაძის გამოცემა, 1913, გვ. 29</ref>. ამავე გზით კახეთს იმერეთიდან 1615 წელს მოვიდა შაჰ-აბასისაგან ლტოლვილი თეიმურაზი. იმერთა ლაშქარმა ის არაგვის პირამდის მიაცილა<ref>ბერძენიშვილი ნ., საქართველოს ისტორიის საკითხები. წ. 3, [ფეოდალური ხანა], თბ., 1966, გვ. 25</ref>. შუა საუკუნეებში შიგნით და გარე კახეთი ერთი მეორის მიმართ პირმოქცეული მხარეები იყო. იმ დროს გომბორის ქედი შიდა და გარე კახეთის მოსახლეობას ერთმანეთს კი არ აშორებდა არამედ აახლოვებდა. კახეთის მოსახლეობა სწორედ ამ ქედის ორივე მხარეს სახლობდა მთიანეთში და ორივე კახეთი ურთიერთს მრავალრიცხოვანი ცხოველი გზებით უკავშირდებოდა<ref>ბერძენიშვილი ნ., საქართველოს ისტორიის საკითხები. წ. 1, ისტორიული გეოგრაფია, თბ., 1964, გვ. 356</ref>. კახეთში გზები შედიოდა ქვემო ქართლიდან თრიალეთ-რუსთავის გავლით. ქვემო ქართლიდან კი დაკავშირება შეიძლებოდა როგორც სამცხე-ჯავახეთიდან, ისე საქართველოს ფარგლებს გარეთ მცირე აზიისა და ევროპის ქვეყნებთან. ჩრდილო კავკასიას კახეთი რამდენიმე გზით უკავშირდებოდა. ერთი გზა თვით შიდა ქართლიდან არაგვის ხეობაში მიემართებოდა. დამოუკიდებელი გზები მიემართებოდა თიანეთიდან ბოდავის ხევით ფუძნარზე გავლით ჟინვალთან, შემდეგ კი ქართლის გზას უკავშირდებოდა. საქართველოს რიგი რაიონები კახეთის მეშვეობით უკავშირდებოდა ლეკეთს. ხევსურეთისა და თუშეთის გზებით ჩრდილოკავკასიის ქვეყნებს პირდაპირი გზით უკავშირდებოდა კახეთი. ცხადია გზა მიემართებოდა აღმოსავლეთითაც საიდანაც გზები მიემართებოდა ირანსა და ინდოეთში. ==ბუნებრივი რესურსები== კავკასიის გეოკლიმატური პირობები და მისი ბუნებრივი სიმდიდრე ათასწლეულების განმავლობაში განსაზღვრავდა და არეგულირებდა აქ მთისა და ბარის მოსახლეობის სამეურნეო ცხოვრების ძირითად მიმართულებებს. ამ მატერიალურ ბაზაზე წარმოიშვა კავკასიაში (მათ შორის კახეთშიც) ერთიმეორესთან მრავალმხრივ დაკავშირებული, არქეოლოგიური კულტურები, ჩამოყალიბდა აქ მცხოვრებ ადამიანთა უნიკალური ყოფა-ცხოვრებითი ერთიანობა. კახეთი მდიდარია როგორც მეტალურგიული წარმოებისათვის საჭირო ნედლეულით, ისე ნოყიერი ნიადაგებით, ნიადაგისეული საფარით — ტყის მასივებით, საძოვრებით და წყლის რესურსებით. ყოველივე ეს ზომიერ ჰავასთან ერთად, ადამიანის საცხოვრებლად და მისი სამეურნეო ცხოვრების განვითარებისათვის განსაკუთრებით ხელსაყრელ პირობებს ქმნის. როგორც ჩანს, კავკასიის ეს კუთხე ოდითგანვე გამოირჩეოდა ცხოვრებისათვის ხელსაყრელი პირობებით. ამის საუკეთესო მანიშნებელი უნდა იყოს კახეთის სხვადასხვა მხარეში, უფრო კი ივრის ხეობაში ([[ვაშლოვნის ნაკრძალი]], [[ტარიბანას ველი]], [[დავითგარეჯის უდაბნო]], [[გომბორის ქედი]]ს სამხრეთი ფერდები), აღმოჩენილი განმარხებული ცხოველების ძვლები, რომელთა შორის ინდივიდების მთელი ჩონჩხებიც გვხვდება ([[სპილო]], [[მარტორქისებრნი|მარტორქა]] და სხვა.). განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს დავითგარეჯის უდაბნოში, ლავრის სამონასტრო კომპლექსის მახლობლად აღმოჩენილი პრიმატის კბილი, რომლის ასაკიც [[მეოტური პერიოდი]]თ განისაზღვრება. ამ თვალსაზრისით ისიც მნიშვნელოვანია, რომ ვაშლოვნის ნაკრძალის ტერიტორიაზე მასიური ტყის სახით, ცოცხლად არის გადარჩენილი მილიონობით წლის წინანდელი ხის ჯიშები, რაც მსოფლიო მასშტაბით უნიკალური მოვლენაა. ==ისტორია== ===უძველესი ნამოსახლარები კახეთის ტერიტორიაზე=== კახეთში საუკეთესო ბუნებრივი პირობები იყო [[ქვის ხანა|ქვის ხანის]] ადამიანის ცხოვრებისთვისაც. ამაზე უმთავრესად მიგვითითებს ივრის ხეობაში, [[გომბორის ქედი]]ს სამხრეთ ფერდობებზე და [[ივრის ზეგანი|ივრის ზეგანზე]] აღმოჩენილი ქვის ხანის ადამიანის რამდენიმე ათეული ღია სადგომი, სადაც მრავლად გამოვლინდა [[კაჟი]]სგან დამზადებული იარაღები. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ზიარი|ზიართან]] აღმოჩენილი ადრინდელი ქვის ხანის ადამიანის ნაბინავარი, სადაც კულტურული ფენა დაურღვევლად, თავდაპირველ მდგომარეობაშია გადარჩენილი. მონაპოვარი მასალის მიხედვით, კახეთის ტერიტორიაზე ქვის ხანაში [[ადამიანი]] მუდმივად სახლობდა. აქ მისი ცხოვრების კვალი დაახლოებით ძვ. წ. 2 მილიონ 300 ათას წელსა და 10.000 წელს შორის უნდა განისაზღვროს. კახეთში ქვის ხანის ძეგლებიდან [[ნეოლითი]]ს (ახალი ქვის ხანა) ხანის ძეგლები ჯერჯერობით არ არის გამოვლენილი. ამ მხარეში მათ არსებობაზე მხოლოდ რამდენიმე შემთხვევითი აღმოჩენა მიგვანიშნებს. საზოგადოების განვითარების შემდგომი საფეხურის, [[ენეოლითი]]ს (სპილენძის-ქვის ხანა) ხანის ნამოსახლარები კახეთში აღმოჩენილია მდ. ალაზნის მარცხენა ნაპირზე, [[ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი|ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტში]], სოფელ [[წითელგორი]]ს მახლობლად; გურჯაანის მუნიციპალიტეტში — სოფელ [[ჯიმითი|ჯიმითთან]] და სოფელ [[ჭერემი|ჭერემთან]]. აქ აღმოჩენილია შენობათა მცირე კვალი და დიდძალი არქეოლოგიური მასალა (ხელით ნაძერწი თიხის უხეში ჭურჭელი და ნახეხ-ნაპრიალები ქვის იარაღი), რომლებიც დათარიღებულია ენეოლითური ხანის დასასრულით. ამ ძეგლებზე გამოვლინდა წმინდა [[სპილენძი]]სგან დამზადებული ნივთის ერთადერთი ფრაგმენტიც, რაც იმაზე მიგვანიშნებს, რომ ამ მხარეში მეტალურგიულ წარმოებას შესაძლოა ძვ. წ. 6 ათასი წლის წინ ჩაეყარა საფუძველი. [[დავითგარეჯის უდაბნო]]ს სამხრეთით, მტკვრის მარცხენა ნაპირას, [[ჯანდარის ტბა|ჯანდარის ტბის]] პირას, [[აზერბაიჯანი]]სა და საქართველოს საზღვარზე, აღმოჩნდა თიხის მრგვალი და ოთხკუთხა შენობებიანი დიდი ნამოსახლარი. მოპოვებული მაღალხარისხოვანი თიხის ჭურჭელი, რომლის უმეტესობა სამეთუნეო მორგვზეა დამზადებული (მცირე ტერაკოტული ქანდაკებები, თიხის საბეჭდავები და წმინდა სპილენძისგან დამზადებული იარაღები), იმაზე მიგვანიშნებს, რომ აქ [[ძვ. წ. IV ათასწლეული]]ს მეორე ნახევარში შესაძლოა [[მესოპოტამია|მესოპოტამიიდან]] ემიგრირებული ხალხის დიდი ჯგუფი სახლობდა საკმაოდ დიდი დროის განმავლობაში. კავკასიაში სპილენძ-ქვის ხანის ეპოქის შემდგომი პერიოდი (ადრინდელი ბრინჯაოს ხანა) ძვ. წ. IV ათასწლეულის II და III ათასწლეულის პირველი ნახევრით თარიღდება. ამ დროს სამხრეთ კავკასიის მთელ ცენტრალურ ნაწილში გავრცელებულია ე. წ. [[მტკვარ-არაქსის კულტურა]], რომელშიც ერთიანდება იორ-ალაზნის აუზიც, დღევანდელი კახეთის ტერიტორია. კახეთში ამ დროის ბევრი ნამოსახლარია ცნობილი, თუმცა ისინი ჯერჯერობით სრულად გამოკვლეული არ არის. უკეთ არის შესწავლილი აქ გამოვლენილი სამარხეული ძეგლები. ძირითადად გათხრილია [[გორასამარხები]] დიდი ქვაყრილით, რომლის ცენტრალური ნაწილის ქვეშ უორმო, საოჯახო, კოლექტიური სამარხებია განლაგებული, ხშირად მიცვალებულების ფერფლით. ზოგჯერ დასაკძალავ დარბაზებს აღმოსავლეთის მხრიდან მიშენებული აქვს ქვის ფილებით ნაგები გრძელი დერეფნები — [[დრომოსი|დრომოსები]], რომლებშიც შეწირული ადამიანების მთლიანი ჩონჩხები ან ჩონჩხების ნაწილებია მოთავსებული. კახეთში შესწავლილია იმდროინდელი გრანდიოზული კატაკომბური სამარხებიც, რომლებიც ქვის დიდი ყრილის ქვეშ არის განლაგებული. სამარხებში დიდი რაოდენობით გვხვდებდა მიცვალებულისათვის ჩატანებული მაღალხარისხოვანი თიხის ჭურჭელი, შედარებით იშვიათად — ბრინჯაოს იარაღი და სამკაული. ამ დროიდან სამარხეულ ინვენტარში გვხვდება [[ოქრო]]ს ნივთებიც, ძირითადად სასაფეთქლე ხვიების სახით. ცნობილია, რომ ადრინდელი ბრინჯაოს ხანის ე. წ. მტკვარ-არაქსის კულტურის შემდგომ, [[ძვ. წ. III ათასწლეული]]ს შუა ხანებში და მის მეორე ნახევარში, სამხრეთ კავკასიის ცენტრალურ ნაწილში მის ადგილს იმკვიდრებს ე. წ. [[მარტყოფული კულტურა|მარტყოფული]] და [[ლაზან-ბედენური კულტურა|ლაზან-ბედენური]] (ადრინდელი ყორღანული) კულტურები, რომლებიც მთლიანად მოიცავს თანამედროვე აღმოსავლეთ საქართველოს ტერიტორიას (კახეთის ჩათვლით) და დღევანდელი [[სომხეთი]]ს ჩრდილოეთ ნაწილს. კახეთი ამ კულტურების გავრცელების ერთ-ერთი ძირითადი მხარეა და ნიშანდობლივია, რომ პირველად სწორედ კახეთის მასალების მიხედვით დაისვა საკითხი ადრინდელი ბრინჯაოს ხანის მტკვარ-არაქსული და მარტყოფული კულტურების ქრონოლოგიური და გენეტიკური სიახლოვის შესახებ. ამ ორი ჯგუფის ძეგლების ქრონოლოგიური სიახლოვე დაადასტურა ივრის ზემო დინებაში, სიონის ნამოსახლარზე აღმოჩენილმა მასალებმა, სადაც მათთვის დამახასიათებელი კერამიკული ნაკეთობანი ერთი და იმავე კულტურულ ფენაში აღმოჩნდა. შემდგომ უკვე მათ გენეტიკურ კავშირზე საუბრის საფუძველი მოგვცა ანანურის გორსამარხების კერამიკულმა მასალამ, ვინაიდან ეს ნაკეთობები ერთდროულად შეიცავდა ორივე კულტურის დამახასიათებელ ნიშნებს. კახეთში როგორც მარტყოფული, ისე ალაზან-ბედენური კულტურების სამარხეული მასალა განსაკუთრებული სიმდიდრით გამოირჩევა. ამ დროის სამარხებში, როგორც წესი, მოზრდილ მიწისზედა ან ორმოში არსებულ დასაკრძალავ დარბაზზე მოზვინულია ქვისა და მიწის დიდი ბორცვი, რომელიც სიმაღლით ზოგჯერ 20 მეტრს აღწევს, მისი დიამეტრი კი 200-250 მეტრამდეა. არის მათი თანადროული, არის მცირე ზომის გორასამარხებიც, რომელთა კონსტრუქცია ჩვეულებრივ დიდი გორასამარხების იდენტურია. სამარხის ყრილის ქვეშ გამართულია ხის დიდი მორებით ნაგები, მიწისზედა, ჯარგვალური დასაკრძალავი დარბაზი (ხშირად 10X10 მ.), რომლის იატაკი და გადახურვა ხის მორების რამდენიმე ფენისგან შედგება. [[შუა ბრინჯაოს ხანა]]ში ([[ძვ. წ. II ათასწლეული]]ს I ნახ.) კახეთი [[თრიალეთური კულტურა|თრიალეთური კულტურის]] გავრცელების ერთ-ერთი ძირითადი მხარეა. ამ დროის სამარხეული ძეგლები კახეთის ყველა კუთხეშია აღმოჩენილი. ეს ძირითადად ხის მორებით გადახურული, ორმოებიანი გორასამარხებია სხვადასხვა ზომის მიწაყრილით და აღმოსავლეთის მხრიდან დრომოსის იმიტაციით. მათ შორის გვხვდება როგორც მდიდარი, ისე შედარებით ღარიბული ინვენტარის შემცველი სამარხები. მდიდრულ სამარხებში მიცვალებული ხშირად ოთხბორბლიან ხის [[ურემი|ურემზეა]] დასვენებული (მარჯვენა გვერდზე, მოხრილი კიდურებით), ღარიბულ სამარხებში კი მიცვალებული დასვენებულია დასაკრძალავი ორმოს ფსკერზე. იშვიათად — ხის სარეცელზე. სამარხებში დიდი რაოდენობით არის ჩატანებული მსხვილფეხა და წვრილფეხა საქონელი. მიცვალებულებს ასევე დიდი რაოდენობით ატანდნენ საგზალს სხვადასხვა ზომის შავპრიალი თიხის ჭურჭლით. ძალიან იშვიათია წითლად გამომწვარი თიხის ჭურჭელი. სამარხებში მიცვალებულება ატანდნენ აგრეთვე ბრინჯაოს მახვილებს, ბრინჯაოს ჭურჭელს, სხვადასხვა სახის მძივებს, კაჟისა და ოფსიდიანის ისრისპირებს, ვერცხლისა და ოქროს მრავალნაირ სამკაულს და სხვა. ამ დროის სამარხებში მიცვალებულთა კრემაცია არ დადასტურებულა. [[დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[თავწყარო]]სთან ქართულ-გერმანულმა ექსპედიციამ დაიწყო არქეოლოგიური ძეგლის „ტახტისფერდას“ შესწავლა. იგი ივრისა და ალაზნის აუზების დამაკავშირებელი გზების გადაკვეთაზე მდებარეობს და ამ თვალსაზრისით, მნიშვნელოვანი სტრატეგიული ობიექტია. მისი ცენტრალური, შემაღლებული ადგილი და ჩრდილო ფერდი დიდი სამლოცველოა. ქვედა ფენა შუა ბრინჯაოს ხანისაა. იგი ხის კონსტრუქციების გალავნით არის დაცული. ზედა ფენა კი [[ძვ. წ. II ათასწლეული]]ს [[ტაძარი]]ა. იგი შემოსაზღვრულია სათავდაცვო კედლით (სიგანე 5 მ), რომელსაც ორი, ოთხკუთხა კოშკით დაცული კარიბჭე დასავლეთიდან აქვს. მისი საძირკველი ქვის დიდი ლოდებით არის ნაგები. ზედა ნაწილი კი ხის მორების ბადურ წყობას წარმოადგენს, რომელთა შორის ღიობები წვრილი ქვა-ღორღით არის შევსებული. არსებითია, რომ ივრის ზეგანსა და გარეჯის მრავალმთაში ამ დროის ყველა დასახლება მსგავსი კონსტრუქციის გავლენითაა დაცული. უაღრესად მნიშვნელოვანია, რომ ეს საფორტიპიკაციო ნაგებობები გეგმარებით, მასშტაბურობით და სამშენებლო ტექნიკით წინა აზიის თანადროული ცივილიზაციების შესაბამისი ძეგლების იდენტურია. როგორც ჩანს, ძვ. წ. II ათასწლეულის პირველი ნახევრის მიწურულს, ჩვენში მკვიდრდება საფორტიპიკაციო ნაგებობების მშენებლობის წინააზიური ტრადიციები, რომლებიც ძვ. წ. II ათასწლეულის განმავლობაში სამხრეთ კავკასიის ცენტრალური ნაწილის კულტურებისათვის დამახასიათებელი ხდება. კახეთში აღმოჩენილიარქეოლოგიური ძეგლების შესწავლის შედეგად კავკასიოლოგიურ მეცნიერებაში ერთმანეთს გენეტიკურად დაუკავშირდა ორი დიდი ეპოქა — [[შუა ბრინჯაოს ხანა|შუა]] და [[გვიანდელი ბრინჯაოს ხანა]]. ეს მიღწეულ იქნა მათ შორის დამატებითი განვითარების სამი შუალედური რგოლის გამოყოფის შედეგად, რის საფუძველზეც შემუშავდა სამხრეთ კავკასიის ცენტრალური ნაწილის ძვ. წ. II ათასწლეულის კულტურების თანმიმდევრობის სრულიად ახალი ქრონოლოგიური სქემა. კახეთში აღმოჩენილია ამ დროის როგორც ნამოსახლარების, ისე სამლოცველოებისა და სამაროვნების მთელი სერია. გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ადრინდელ საფეხურზე გორასამარხთა კონსტრუქციები მხოლოდ მდიდრულ სამარხებს ახასიათებს. მასობრივად კი ამ პერიოდიდან მთელ ცენტრალურ [[ამიერკავკასია]]ში, მათ შორის კახეთშიც, ორმოსამარხებია გავრცელებული. შუა ბრინჯაოს ხანის დასასრულიდან მოკიდებული, მთლიანად ბრინჯაოს ადრინდელი რკინის ხანაში, სამხრეთ კავკასიის ცენტრალური ნაწილის კულტურისატვის, მათ შორის კახეთშიც , სამარხები მხოლოდ ინჰუმაციურია და ინდივიდუალური. ძალიან იშვიათია წყვილადი დაკძალვა. როგორც წესი, კიდურმოხრილი მიცვალებულები დასვენებულნი არიან მრჯვენა არ მარცხენა გვერდზე, სამარხი ორმოს ფსკერზე, იშვიათად ხის სარეცელზე. გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ადრინდელი საფეხურის სამარხეული მასალა წარმოდგენილია, ძირითადად, შავპრიალა თიხის ჭურჭლით, რომელიც როგორც ტექნოლოგიური თვალსაზრისით, ისე გარეგნული სახით აგრძელებს შუა ბრინჯაოს ხანის ადგილობრივ ტრადიციებს, თუმცა ამ დროს ჩნდება შემკობის თავისებური წესიც, კერძოდ, გამოწვის შემდეგ შავზედაპირიანი თიხის ჭურჭლის თეთრი ან წითელი საღებავით შემკობა. ამ დროიდან შედარებით ხშირია სამარხში უხეშზდაპირიანი თიხის ჭურჭლის ჩატანების ტრადიცია, რომელიც პირველად შუა ბრინჯაოს ხანის დასასრულს იჩენს თავს. მათი კეცი უმეტესწილად კვლავ წმინდაა და ორფენოვნად გამომწვარი, ზედაპირი დარარული აქვს კონცენტრული ხაზებით, რაც სწრაფად მბრუნავი სამეთუნეო ჩარხის კვალს წარმოადგენს. ეს კი [[მეთუნეობა|სამეთუნეო წარმოებაში]] უდიდესი წინსვლის ნიშანია. სწორედ ამგვარად შემკული [[ჭურჭელი]]ა გვიანდელი ბრინჯაო-ადრინდელი რკინის ხანისთვის ძირითადი დამახასიათებელი ნაწარმი. გვაიანდელი ბრინჯაოს ხანის პირველ საფეხურზე ბრინჯაოს საბრძოლო იარაღი, ჯერ კიდევ ინარჩუნებს წინააზიური პროტოტიპების სახეს, რომლებიც კავკასიაში შუა ბრინჯაოს ხანის IV საფეხურზე ჩნდება. გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის მეორე საფეხურზე კი მათ საფუძველზე უკვე ტიპური კავკასიური საბრძოლო იარაღის ფორმები ყალიბდება. მსგავსი სურათი გვაქვს ლითონის სამკაულის მიხედვითაც. კახეთში ძვ. წ. II ათასწელულის შუა ხანების მრავალი ძეგლია (ნამოსახლარი, სამლოცველო, სამარხეული კომპლექსი) შესწავლილი. განსაკუთრებით აღსანიშნავია გვაინდელი ბრინჯაოს ხანის ადრეული I საფეხურის ე. წ. ცენტრალურამიერკავკასიური კულტურის გრანდიოზული სამლოცველოები, რომლებიც სამოსახლოებს გარეთ, განცალკევებით არსებობდა და რამდენიმე დასახლების სალოცავ ცენტრს წარმოადგენდა, რაც ამ დროის საზოგადოების მაღალ სოციალურ განვითარებაზე უნდა მიგვითითებდეს. მიუხედავად იმისა, რომ გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ადრეული I და II საფეხურის ნამოსახლარებში კახეთში საგანგებოდ არ არის შესწავლილი, ვაისწყლისა და უდაბნოს ნამოსახლარებზე ჩატარებული მცირე სამუშაოებით სრულიად აშკარად გამოიკვეთა ერთი არსებითი ცვლილება ნამოსახლართა მშენებლობის ტექნიკაში. გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ადრეული საფეხურიდან როგორც საცხოვრებელი, ისე სათავდაცვო ნაგებობების საძირკველი ქვით არის ნაგები. ზედა კი ხის მორების ბადური წყობით. მშენებლობის ეს ტექნიკა და ხშირად გეგმარებაც შესაძლოა, მცირეაზიული ცივილიზაციების ზეგავლენის შედეგად, სწორედ ამ დროიდან ჩნდება სამხრეთ კავკასიის ცენტრალურ ნაწილში. შემდგომ კი ამ მხარეში, ძვ. წ. II ათასწლეულის დასასრულის [[ძვ. წ. I ათასწლეული]]ს პირველ ნახევარში, საკმაოდ გავრცელებული ქვის არქიტექტურა მისი წინამორბედი ტერიტორიის, გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ადრეული საფეხურის ტრადიციაზე უნდა იყოს დაფუძნებული. როგორც კახეთის ძეგლების შესწავლისას დადგინდა, ალაზნის ველზე, მის მარჯვენა ნაპირას, ბრინჯაოს ხანის ყველა საფეხურის ნამოსახლარის კულტურული ფენები ერთიმეორეზეა დაფენილი. აქ განსაკუთრებული ხელსაყრელი სამეურნეო პირობები უნდა ყოფილიყო, რამაც განსაზღვრა ადამიანის ცხოვრება ერთი და იმავე ადგილზე თითქმის ორი ათასი წლის განმავლობაში. ალაზნის ველზე ბრინჯაოს ხანაში არსებული კულტურები მთელი ამ ხნის განმავლობაში გენეტიკურად იყო ერთიმეორესთან დაკავშირებული. იმავე ინფორმაციას გვაწვდის ივრის ხეობაში არსებული ბრინჯაოს ხანის ნამოსახლარების ტოპოგრაფია, თუმცა აქ იგი ალაზნის ველისგან რამდენადმე განსხვავებულია. კერძოდ, ივრის აუზში შუა ბრინჯაოს ხანის ადრინდელი საფეხურის ნამოსახლარები, ჩვეულებრივ დაბლობ ადგილებშია განლაგებული, უფრო მეტად მდინარეების თუ ღელეების პირას, მდიანრეულ ტერასაზე. მაგრამ საგანგებო კველავ ძიების შედეგად, ისიც ცხადი გახდა, რომ დაბლობში განლაგებული ნამოსახლარებიდან, ძვ. წ. II ათასწლეულის მიწურულში, თითქმის ყველგან, მოსახლეობა იქვე, მახლობლად მდებარე მთის თხემზე ადის საცხოვრებლად, სადაც უფრო მოსახერხებელია მძლავრი საფორტიფიკაციო ნაგებობის გამართვა. ეს, გარდა შიდა განვითარების შედეგად გამოწვეული აუცილელობისა, გარე საშიშროებით უნდა ყოფილიყო ნაკარნახევი. ნიშანდობლივია ისიც რომ, სწორედ ამ დროიდან შეინიშნება კახეთის ძეგლებზე ბრინჯაოს საბრძოლო იარაღის განსაკუთრებული სიმრავლე. ივრის ხეობაშიც შუა და გვიანდელი ბრინჯაოს ხანის ნამოსახლართა ტოპოგრაფია აქ არსებულ კულტურათა გენეტიკურ კავშირზე მიგვითითებს და ძვ. წ. II-I ათასწლეულში კულტურის თანმიმდევრულ უწყვეტ განვითარებას გვიდასტურებს. იმავე დასკვნის საფუძველს გვაძლევსკახეთის შუა ბრინჯაოს ხანის ძეგლებზე პირველად დადასტურებული საფორტიპიკაციო ნაგებობების სამშენებლო ტრადიცია (ხის მორების ბადისებრი წყობა, რომელშიც მორებს შორის არეები რიყის წვრილი ქვითა და ღორღით არის შევსებული). გამაგრების ამ სისტემით მშენებლობა იორ-ალაზნის აუზის ბრინჯაოს ხანის ნამოსახლარებისთვის ტრადიციული ხდება მთლიანად გვიანდელი ბრინჯაო-რკინის ხანაში. არსებული მონაცემების მიხედვით, კახეთის ტერიტორიაზე ძვ. წ. II ათასწლეულის II ნახევარში, გვიანდელი ბრინჯაო-ადრინდელ რკინის ხანაში უმაღლეს განვითარებას აღწევს ბრინჯაოსა და რკინის მეტალურგიული წარმოება, რაც აშკარად დასტურდება ამ კულტურისათვის დამახასიათებელი ლითონის ინვენტარის მიხედვით. ამ დროს უმაღლეს განვითარებას აღწევს აგრეთვე სამეთუნეო წარმოება და ხელოსნობის სხვა დარგები. საზოგადოების სამეურნეო ცხოვრების ძირითადი საქმიანობა — მიწათმოქმედება და მესაქონლეობა კარგად არის ორგანიზებული. ამ დროიდან მიწათმოქმედება ხელოვნურ რწყვაზეა დაფუძნებული, მესაქონლეობა კი კვლავ სამომთაბარო ხასიათს ატარებს. ძვ. წ. II ათასწლეულის დასასრულს და I ათასწლეულის დასაწყისში კავკასიის ამ რეგიონში განვითარების ზოგად სურათს კარგად შეეფარდება დაგეგმარებული დამძლავრი სათავდაცვო სისტემით გამაგრებული, ქალაქური ტიპის დასახლებების აღმოჩენა დავითგარჯის უდაბნოში, რაც იმაზე მიგვინიშნებს, რომ ამ საზოგადოებას სოციალური თვალსაზრისითაც, მაღალი განვითარებისათვის მიუღწევია. ამის დასტურია ნამოსახლარებიდან გამოყოფილი სამლოცველოებიც ([[მელაანი]], [[მელიღელე]], [[არაშენდა]], [[შილდა]], [[ბაკურციხე]]) და იქ აღმოჩენილი უმდიდრესი ინვენტარი: საბრძოლო იარაღი, სამკაული, კერამიკული ნაწარმი. კახეთის აღმოსავლეთ ნაწილში, [[შირაქის პლატო]]ზე და მის მიმდებარე [[ალაზნის ველი]]ს დიდ მონაკვეთზე არსებული [[ძვ. წ. IX საუკუნე|ძვ. წ. IX]]-[[ძვ. წ. VIII საუკუნე|VIII]] საუკუნეების მცირე ქალაქური დასახლებების არსებობა რეგულარული გეგმარებით, თიხის ნაშენი საცხოვრებელი უბნებით, მოკირწყლული ქუჩებით და საკანალიზაციო ქსელით, ამ დროს აქ სახელმწიფოებრივი წარმონაქმნის არსებობაზე უნდა მიგვითითებდეს. როგორც ჩანს, ყველა ეს დასახლება განადგურებულია ერთდროულად [[ძვ. წ. VII საუკუნე]]ში, ჩრდილოეთიდან მომხდური სკვითური ტომების მიერ. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ შირაქის პლატოზე აღმოჩენილია „დიდი რუის“ სახელწოდებით ცნობილი საწრწყავი სისტემის არსებობის კვალი. პალინოლოგიურმა კვლევამ მოგვცა იმის თქმის საფუძველი, რომ [[ძვ. წ. I ათასწლეული]]ს საწყის საუკუნეებში შირაქის პლატოს სამხრეთ ნაწილში მდებარე მთები უღრანი ტყის მასივებით უნდა ყოფილიყო დაფარული. სარწყავი არხი — „დიდი რუიც“ სწორედ ამ მთებიდან იღებდა სათავეს. აღსანიშნავია ისიც რომ, შირაქის ველის დასავლეთ ნაწილში მდებარე, „გოხების“ სახელწოდებით ცნობილ, ერთ-ერთ მაღალ მთის თხემზე აღმოჩნდა სამლოცველო, სადაც სხვა ნივთებთან ერთად, შეწირული იყო საბრძოლო ეტლის ბრინჯაოს მოდელი, რომელიც შირაქის ამ მცირე ქალაქების თანადროულია. საბრძოლო ეტლის არსებობა კი თავისთავად გულისხმობს ამ დროის საზოგადოებაში შესაბამისი რეგულარული, საჯარისო შენაერთების არსებობასაც. ამასთან შირაქის უკლევლივ ყველა ნამოსახლარზე განსაკუთრებით მრავლად აღმოჩნდა [[კამეჩი]]ს თავის გამოსახულების მქონე თიხის ნიღბები. გამორიცხულიარ არის , რომ იგი აქ წმინდა ცხოველად ითვლებოდა, რაც თავისთავად ასოცირდება ამ მხარის უძველეს სახელწოდებასთან - [[კამბეჩოვანი|კამბეჩოვანთან]]. კამბეჩოვანი კი შემდგომი დროის [[ქიზიყი]]ა. კახეთში მოპოვებულმა არქეოლოგიურმა მასალამ სხვა უფრო მნიშვნელოვანი დასკვნის საშუალებაც მოგვცა. კერძოდ, გაჩნდა იმის შესაძლებლობა, რომ იორ-ალაზნის აუზის ტერიტორიაზე აღმოჩენილი ძვ. წ. II ათასწლეულის დასასრულისა და ძვ. წ. I ათასწლეულის დასაწყისის არქეოლოგიური მასალების თავისებური ჯგუფები, მკვეთრად გამოყოფილი გავრცელების საზღვრებით, დავაკავშიროთ კონკრეტულ ქართულ ერთეულებთან. ეს თავისთავად მრავლისმეტყველი ფაქტია, რადგან მასზე დაყრდნობით შეიძლება სარწმუნოდ ვისაუბროთ არქეოლოგიური კულტურების ეთნიკურ კუთვნილებაზე. ===კახეთის ისტორია=== {{მთავარი|კახეთის ისტორია}} უძველეს დროს კახეთი გაცილებით მცირე ტერიტორიას მოიცავდა, კერძოდ [[ერწო-თიანეთი|ერწო-თიანეთსა]] (მდ. ივრის ზემო წელი) და [[ფხოვი|ფხოვს]] (მდ. არაგვის მარცხენა სანაპირო), რომლის ცენტრი [[ჩელეთი]] ([[ჟალეთი]]) იყო. [[ვახუშტი ბატონიშვილი]]ს მიხედვით: {{ციტატა|...(ერწოს) მზღვრის: აღმოსავლით მთა კახეთისა, საყდრიონსა და მას შორისი; სამხრით, მთა კუხეთისა, იალონიდამ წამოსული უჯარმამდე. ჩდილოთ, მთა მცირე, თიანეთსა და მას შორისი, ხერკის მთიდამ წამოსული. დასავლით მთა ხერკისა.|ვახუშტი ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1885 წ. გვ. 137}} {{ციტატა|მისცა კახოსს საზღვარი: აღმოსავლით მთა კავკასი, სამხრით საზღვარი ჰერეთისა, თურდო-შტორის ხევი ვიდრე კავკასამდე; დასავლით მთა კახეთისა, რომელსა განჰკვეთს ერწო-თიანეთს იორის მდინარე და მერმე მზღვრის მდინარე არაგვი და ჩრდილოთ მთა კავკასი. და ამათ შორისი ქვეყანა არს კახეთი, წილი კახოსისა, და მისის სახელის გამო ეწოდა ამას სახელი ესე, არამედ აწ უწოდებენ ფშავ-ხევსურსა (რომელსა პირველ ეწოდა ფხოელნი), თიანეთს, ერწოს, ირტოს ხევს, პანკისის ხეობას, საყდრიონს და ალონს.|ვახუშტი ბატონიშვილი, „საქართველოს გეოგრაფია“, 1885 წ. გვ. 127}} მას შემდეგ რაც ქართლოსის მეუღლემ თავის ძეებს ქართლის ტერიტორია გადაუნაწილა, კახოს წილად ხვდა ზემოდხსენებული საზღვრები. მაგრამ იგივე კახოსის პერიოდში მან თავის ძმა კუხოსს დაუთმო მდინარე ივრის მარცხენა ნაპირი [[ლაფიანხევი]]დან [[ბოჭორმის ციხე|ბოჭორმის ციხის]] ჩათვლით. როგორც [[ქართლის ცხოვრება]] იუწყება აღნიშნული დათმობა მოხდა მას შემდეგ, რაც კუხოსმა დაეხმარა კახოსს კახეთის დედაქალაქის [[ჩელეთი]]ს აშენება-მოწყობაში. {{ციტატა|ხოლო კახოსს მისცა კავკასიასა და კახეთის მთასა შორის, არაგჳთგან ვიდრე [[ტყეტბა]]დმდე, რომელი არს საზღვარი ჰერეთისა. და ამან კახოს აღაშენა [[ჩელეთი]]; კუხოს შეეწია შენებასა ჩელეთისასა. რამეთუ დედა-ციხე კახოსის ხუედრი იყო. და მისცა კახოს შეწევნისათჳს და შეეწია შენებასა ჩელეთისასა, რომელსა [[ბერ]] ერქუა პირველ შენებულსა კახეთისასა<ref>[http://www.amsi.ge/istoria/qc/qarTlis_cxovreba_1_2.html "ქართლის ცხოვრება" სიმონ ყაუხჩიშვილის გამოცემა, ტომი 1, თბილისი 1955]</ref>.}} IV საუკუნიდან კახეთის ცენტრი იყო უჯარმა. კახეთის ეთნოგრაფიული საზღვრები კი აღმოსავლეთის მიმართულებით გაფართოვდა. VIII საუკუნისთვის მან [[კუხეთი]] და [[ჰერეთი]]ს მნიშვნელოვანი ნაწილი გადაფარა. შუა საუკუნეებში კახეთის მცხოვრებნი ჰერკახებად მოიხსენიებოდნენ. XI საუკუნიდან კახეთის ცენტრი [[თელავი]]ა. XV საუკუნის მეორე ნახევარში ყალიბდება ცალკე პოლიტიკური ერთეული [[კახეთის სამეფო]]. ამ დროიდან კახეთის ცენტრი არის [[გრემი]]. ჰერეთის სახელის გაქრობა XV საუკუნეში კახეთის მეფე გიორგი VIII-ს უკავშირდება. XVI-XVII საუკუნეებში კახეთს ჩამოსცილდა ჩრდილო-აღმოსავლეთი ნაწილი, რომელიც დღეს [[საინგილო]]ს სახელს ატარებს და ადმინისტრაციულად [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]] შედის. XVII საუკუნის II ნახევრიდან კახეთის ცენტრი ისევ თელავია. XVII საუკუნეში ყიზილბაშთაგან ამოწყვეტილი კახეთი იმერეთიდან, ქართლიდან და მთიდან ჩასახლებულებმა მოაშენეს. ===კახეთის ხუროთმოძღვრება=== {{მთავარი|კახეთის ხუროთმოძღვრება}} [[ფაილი:Alaverdi cathedral.jpg|250px|thumb|[[ალავერდი]]ს საკათედრო ტაძარი]] დარბაზული და გუმბათოვანი ეკლესიებია: ნეკრესის მონასტერი, ძველი შუამთა, ცხრაკარის მონასტერი, კაწრეთის სამება, ნატკორის ეკლესია, კონდოლის ნათლისმცემლის ეკლესია, ხირსის მონასტერი, ახმეტის ღვთაება, ვაზისუბნის ეკლესია, ბოდბის მონასტერი, გორის-ჯვარი, ბაიხოს სამება, ალვანის ნათლისმცემელი, ზედაზნის მონასტერი, აკურის დავით გარეჯელის ეკლესია, სანაგირეს ეკლესია, ერწოს სიონი, კარდანახის საბაწმინდა. [[ფაილი:davit-gareji1.JPG|thumb|250px|მარჯვნივ|დავითგარეჯა. კედლის მხატვრობა]] [[ფაილი:Signagi8.jpg|thumb|მარცხნივ|სიღნაღი]] [[ალავერდი|ალვერდის სამონსატრო კომპლექსი]] და, იმავდროულად საეპისკოპოსო ცენტრი, ალაზნის ველზე მდებარეობს. კომპლექსის მთავარი ტაძარი XI საუკუნის დასაწყისში წმინდა გიორგის სახელზეა აშენებული და საქართველოში ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი ეკლესიაა. ალავერდი გარედან ძუნწად არის შემკული ორნამენტებით, რაც დამახასიათებელია კახეთის ძეგლებისათვის. ქალაქი [[სიღნაღი]] XVIII საუკუნეში, [[ერეკლე II|მეფე ერეკლეს]] დროს აშენდა და შემოიზღუდა დიდი გალავნით, რომელსაც 23 კოშკი და 5 ჭიშკარი ჰქონდა. მოგვიანებით, როცა სიღნაღის მცხოვრებთა რაოდენობა გაიზარდა, გალავნის ნაწილი ქალაქის შიგნით მოიქცა. დღევანდელი ქალაქის დიდი ნაწილი XIX საუკუნეშია გაშენებული. [[დავითგარეჯა]] სამონასტრო კომპლექსია დავითგარეჯა ნახევრად უდაბნო ადგილას, გარეჯის კლდოვან მთებში. ის VI საუკუნეში [[დავით გარეჯელი|დავით გარეჯელმა]] დააარსა. დავით გარეჯელი იყო ერთ-ერთი იმ ცამეტ [[ასურელი მამები|ასურელ მამათაგან]], რომლებმაც VI საუკუნეში საქართველოს სამონასტრო ცხოვრებას ჩაუყარეს საფუძველი. XVII-XVIII საუკუნეების მიჯნაზე დავითგარეჯში ბერად აღიკვეცა და რამდენიმე წელს მოღვაწეობდა დიდი ქართველი განმანათლებელი [[სულხან-საბა ორბელიანი]]. == ტრადიციები == კახეთი [[მევენახეობა|მევენახეობისა]] და [[მეღვინეობა|მეღვინეობის]] ერთ-ერთი უძველესი კერაა. აქ ვაზის 80-მდე ჯიშია გავრცელებული. კახეთი აგრეთვე ცნობილია [[ჩურჩხელა|ჩურჩხელით]]. ბამბის ძაფზე ასხმულ [[ნიგოზი|ნიგოზს]], [[თხილი|თხილს]], [[ქიშმიში|ქიშმიშს]] ან ჩამიჩს [[თათარა|თათარაში]] სამჯერ ავლებენ. ასე მზადდება აღმოსავლეთ საქართველოში ჩურჩხელა და დასავლეთ საქართველოში [[ჯანჯუხა]]. კარგი ჩურჩხელა და ჯანჯუხა გაზაფხულამდე ძლებს. საუკუნეების განმავლობაში ქართველ მოლაშქრეთა ერთ-ერთი მთავარი საკვები ჩურჩხელა იყო. [[დიპლიპიტო]] — დასარტყამი საკრავია. იგი შედგება ტოლი სიმაღლის (20-25სმ) და სხვადასხვა დიამეტრის [[თიხა|თიხის]] ორი ქილისაგან, რომლებზეც [[ციკანი|ციკნის]] [[ტყავი]] ან [[ხარი|ხარის]] ფაშვია გადაკრული. ნაირფრად მოხატული ქილები თასმითაა გადაბმული. დიპლიპიტოზე ხის ორი პატარა ჯოხით უკრავენ. ჟღერადობის გასაძლიერებლად ტყავს ცეცხლზე ათბობენ. ==ეკონომიკა== ქართლისგან განსხვავებით კახეთში გვიან შუა საუკუნეებში მნიშვნელოვნად იყო წარმოდგენილი სახნავ-სათესი მიწების საერთო-სასოფლო (თემური) მფლობელობა. კახეთი დაწინაურებული მეურნეობის ქვეყანა იყო. კახეთში განსაკუთრებით მაღალგანვითარებას მიაღწია მევენახეობა-მეღვინეობამ. დღევანდელი საბაზრო ეკონომიკის პირობებში განსაკუთრებით გავრცელებულია [[რქაწითელი]] და [[საფერავი]], ასევე [[მანავის მწვანე]]. საქართველოს ღვინის ქარხნები უმეტესად კახეთშია კონცენტრირებული. მუშაობს ღვინის ტურიზმი. კახეთის ეთნოგრაფიული ყოფისთვის დამახასიათებელია ისეთი ტკბილეული, როგორიცაა [[ჩურჩხელა]] და [[თათარა]]. კახეთში განსაკუთრებით განვითარებული იყო მესაქონლეობა. ამ მხრივ გამოირჩეოდა [[პანკისის ხეობა]], რომელიც ცნობილი იყო თავისი მდიდარი ტყეებით, სადაც ღორისთვის მოიპოვებოდა უხვად საკვები. კახეთში მაღალ დონეზე იყო [[მეაბრეშუმეობა]]ც. კახეთის ტერიტორიაზე ექვსი დაცული ტერიტორიაა – ბაწარას, ბაბანეურის, მარიამჯვრისა და ვაშლოვანის ნაკრძალები, თუშეთისა და ლაგოდეხის ეროვნული პარკები. თითოეული მათგანი ბუნების მოყვარულთ საოცარ ბუნების ძეგლებს სთავაზობს. == იხილეთ აგრეთვე == *[[კახეთის სამთავრო]] *[[კახეთის სამეფო]] *[[კახეთის მხარე]] ==გალერეა== <center><gallery> Kakheti (10065023153).jpg Kisiskhevi River in Kisiskhevi.jpg Kakheti (10064917505).jpg Vashlovani Reserve, Kakheti, Georgia.jpg Kakheti (10064950685).jpg Alaverdi Monastery, Kakheti, Georgia.jpg View in Lagodekhi National Park - ხედი ლაგოდეხის ეროვნულ პარკზე.jpg Dolochopi basilica. Ruins in Kakheti, Georgia 04.jpg Kakheti. Akhtala muds.jpg Telavi - street.jpg David Gareja (6).jpg St. Nicholas church in Kardenakhi, Georgia.jpg Gremi complex, Kakheti, Georgia.jpg Dolochopi basilica. Ruins in Kakheti, Georgia 02.jpg Gurjaani Kvelatsminda Church, Kakheti, Georgia.jpg Khornabuji Fortress, Kakheti, Georgia.jpg Ancient Church (sighnaghi).jpg Arkhiloskalo, Georgia - panoramio (3).jpg </gallery></center> == ლიტერატურა == {{ქსე|5|447|მუსხელიშვილი დ.}} {{სძა|1-1|8-43|თ. დვალი, კ. კახაძე, კ. ფიცხელაური}} * საქართველოს ატლასი მოზარდთათვის '' გვ.30 „კახეთი“, გამომემლობა „დიოგენე“, თბილისი, 2005, *''თოფჩიშვილი რ''. „საქართველოს ეთნოგრაფია/ეთნოლოგია“ გვ. 109-111 — თბილისი, „უნივერსალი“ 2010 ISBN 578-9941-12-882-0 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:კახეთი|*]] 8rxez03b1elrifrqtv6js03dv9s21bn 0 4465 4650586 4527331 2024-05-03T08:16:41Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მდინარე |სახელი = დებედა |სხვა სახელი = ბერდუჯი, საგიმი |ეტიმოლოგია = |ორიგინალური სახელი = {{lang-hy|Դեբեդ}} |ქვეყნები = {{დროშა|საქართველო}}<br />{{დროშა|სომხეთი}} |ტერიტორიული ერთეულები = [[ქვემო ქართლის მხარე]]<br />[[ლორეს პროვინცია]] |ქალაქები = |ფოტო = Debeda.jpg |ფოტოს ზომა = |ალტ = |სათაური = |მარჯვენა შენაკადები = |მარცხენა შენაკადები = |სათავე = [[ჯავახეთის ქედი]] |სათავის მდებარეობა = [[სომხეთი]] |სათავის სიმაღლე = 2090 |სათავის კოორდინატები = |s_lat_dir = N|s_lat_deg =40|s_lat_min =57|s_lat_sec =26 |s_lon_dir = E|s_lon_deg =44|s_lon_min =37|s_lon_sec =57 |შესართავი = [[ხრამი]] |შესართავის მდებარეობა = [[საქართველო]] |შესართავის სიმაღლე = |შესართავის კოორდინატები = |m_lat_dir = N|m_lat_deg =41|m_lat_min =22|m_lat_sec =33 |m_lon_dir = E|m_lon_deg =44|m_lon_min =57|m_lon_sec =56 |სიგრძე = 178 |აუზის ფართობი = 4100 |მდინარის სისტემა = |მდინარის ტიპი = |ყინულოვანი მოვლენები = |მდინარის დახრილობა = |წყალსაცავი = |ჰესი = |წყლის დანიშნულება = |წყლის მინიმალური ხარჯი = |წყლის საშუალო ხარჯი = 29,7 |წყლის მაქსიმალური ხარჯი = |დამატებითი სახელი = |დამატებითი ინფორმაცია = |რუკა = |რუკის ზომა = |რუკა ალტ = |რუკის წარწერა = |პოზრუკა = საქართველო |პოზრუკა2 = სომხეთი |Commons = Debed }} '''დებედა''' ({{lang-hy|Դեբեդ}} [დებედ]), ''ბერდუჯი'', ''საგიმი'' — [[მდინარე]] [[საქართველო]]სა და [[სომხეთი|სომხეთში]]. სათავეს იღებს სომხეთში, [[ლორეს პროვინცია]]ში, [[ჯავახეთის ქედი]]ს სამხრეთ-აღმოსავლეთ კალთაზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2090 მ სიმაღლეზე, მდინარეების — [[ფამბაკი]]სა და [[ძორაგეტი]]ს გაერთიანების შედეგად. საქართველოს ტერიტორიაზე [[მარნეულის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[სადახლო]]ს მიდამოებში გამოდის და მარჯვნიდან ერთვის მდინარე [[ხრამი|ხრამს]]. სიგრძე 178 კმ, [[მდინარის აუზი|აუზის]] ფართობი 4,1 ათ. კმ². წყალდიდობა იცის გაზაფხულზე, [[წყალმცირობა|წყალმცირეა]] ზამთარსა და შემოდგომაზე. საშუალი წლიური ხარჯი სოფ. სადახლოსთან 29,7 მ³/წმ. იყენებენ სარწყავად. დებედიდან გაყვანილია [[ლამბალოს არხი|ლამბალოს]], [[სადახლოს არხი|სადახლოს]] და სხვა არხები. ==ისტორიული წყაროები== [[ვახუშტი ბატონიშვილი]] მდინარე დებედას ასე აღწერს: {{ციტატა|ხოლო აწ, ვინათგან საზღვარი ქართლისა ბერდუჯის მდინარე არს, ვიყოთ მუნითგან წერად: რამეთუ მდინარე ესე ბერდუჯი გამოსდის მთასა [[აბოცის მთა|აბოცისასა]] და დის აღმოსავლით [[ჭოჭკანი|ჭოჭკანამდე]], მერმე მოიქცევის და დის ჩრდილოთ კერძ, და მიერთვის [[ქცია|ქციის მდინარეს]], (არამედ სახელითა იწოდების სამითა: პირველი '''ბერდუჯი''', მეორე — '''საგიმი''', მესამე — '''დებედა'''. ხოლო ბერდუჯი დაბისაგან [[ბერდიკი (დაბა)|ბერდიკისა]] ეწოდა, არამედ საგიმს ვგონებ ინჯას ანუ აღისტევს). არს ესე მდინარე სარგებლიანი მუნ, სადაცა იწყებს დინებასა ჩრდილოთ კერძ, თევზთა სიმრავლითა, ხოლო სახელდობ [[ორაგული]], [[ლოქო]], [[ჭანარი]], [[კობრი]], [[კაპოეტი]] და წვრილი თევზი სხვადასხვა გვარნი მრავალნი. და სად აღმოსავლეთად დის, მუნ არს [[კალმახი|კალმახთა]] სიმრავლე, დიდთა და წვრილთა, არამედ თევზნი ამისნი არა ეგდენ გემოიანნი, ვითარცა სხვათა მდინარეთანი. კვალათ აღმოიღებენ [[რუ]]თა და ირწყვიან ამიერ და იმიერ ველნი, სადაცა ნაყოფიერებენ ყოველთა მარცვალთა თესლნი: [[ბრინჯი]], [[ხორბალი]], [[ქრთილი]], [[ფეტვი]], [[ბამბა]], [[თამბაქო]], [[სელი]], ხოლო [[კანაფი]] უმუშაკოთ, [[ნესვი]], [[მელსაპეპონი]], [[კიტრი]], [[ბადრიჯანი]], [[პუმპულა]], ხოლო მტილოვანნი ყოველნი და წალკოტთა ხეთანი. ამისთვის იწოდა: „დაბადა ამ მდინარემ ნაყოფნი“, ხოლო აწ დებედა<ref>ვახუშტი, „საქართველოს გეოგრაფია“, ტფილისი, 1904 წ., გვ. 40</ref>.}} {{commonscat|Debed}} == ლიტერატურა == {{ქე|2|345|}} ==სქოლიო== {{სქოლიოს სია}} {{საქართველოს წყლის რესურსები}} {{სომხეთის წყლის რესურსები}} [[კატეგორია:სომხეთის მდინარეები]] [[კატეგორია:ქვემო ქართლის მხარის მდინარეები]] [[კატეგორია:ხრამის შენაკადები]] ssr11bu1nyj5i1jqsn7wi6hygipk4kc 0 6211 4650525 4534382 2024-05-02T22:28:55Z Arkaitz1974 85446 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | ფერი = | სახელი = თეიმურაზ ბაბლუანი | ფოტო = Temur Babluani (born 20 March 1948) — Georgian film director and script writer.jpg | ფოტოს ზომა = | წარწერა = თეიმურაზ ბაბლუანი | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1948|3|20}} | დაბადგილი = [[ჩოლური]], [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი]] | ეროვნება = {{flagicon|საქართველო}} [[ქართველები|ქართველი]] | გარდთარიღი = | გარდადგილი = | სხვა სახელები= | აქტიურობის წლები = | მეუღლეები= | საქმიანობა= [[რეჟისორი]]<br />[[მსახიობი]] | მამა = | საცხოვრებელი ადგილი= | საიტი= }} '''თეიმურაზ გელას ძე ბაბლუანი''' (დ. [[20 მარტი]], [[1948]], სოფ. [[ჩოლური]], [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] კინორეჟისორი, მსახიობი, მწერალი, სცენარისტი. ==ბიოგრაფია== [[1979]] წელს დაამთავრა [[შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრალური ინსტიტუტი|საქართველოს შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრალური ინსტიტუტი]]ს კინოსარეჟისორო ფაკულტეტი ([[თენგიზ აბულაძე|თენგიზ აბულაძის]] სახელოსნო). როგორც კინომსახიობმა შეასრულა მალხაზის („[[ღიმილის ბიჭები]]“, [[1969]]), არწივის მომთვინიერებლის („მშობლიურო ჩემო მიწავ“, [[1980]]), მურტალოს (სატელევიზიო ფილმი „კუკარაჩა“) როლები. თავისივე სცენარით გადაიღო მხატვრული ფილმები: „მოტაცება“ ([[1975]]), „ბეღურების გადაფრენა“ ([[1979]]; სპეციალური პრიზი კიევის ახალგაზრდა კინემატოგრაფისტთა XI საკავშირო კინოფესტივალზე, [[1980]]), სადაც როგორც რეჟისორი საინტერესო მხატვრად მოგვევლინა. ფილმი ეძღვნება ვაჟკაცობას, პატიოსნებას, გარემო სამყაროსთან ურთიერთობას და განმსჭვალულია ადამიანებისადმი რწმენითა და სიყვარულით; „ძმა“ ([[1981]]; პრიზი და დიპლომი ტალინის XV საკავშირო კინოფესტივალზე. [[1982]]). ფილმში სოციალური კონფლიქტების ფონზე აქტუალური ზნეობრივი პრობლემების გაშუქებით რეჟისორი მოგვითხრობს მთავარი გმირის რთულ ბედზე; „[[უძინართა მზე]]“ ([[1990]]; მთავარი პრიზი სოჭში კინოფესტივალზე („კინოტავარ-92“); „გრან-პრი“ მოსკოვის ფესტივალზე („ინტერფესტ-92“); მთავარი პრიზი და დიპლომი თბილისში ქართული ფილმების I რესპუბლიკურ კინოფესტივალზე („ოქროს არწივი“) - სამივე [[1992]]; „ვერცხლის დათვი“ ბერლინის 43-ე საერთაშორისო კინოფესტივალზე ([[1993]]); რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო პრემია ([[1995]]). ბაბლუანი ავტორია რომანისა „მზე, მთვარე და პურის ყანა: მანუშაკა მელოდება“ ([[2018]]; ლიტერატურული პრემია „[[საბა (ლიტერატურული პრემია)|საბა]]“ წლის საუკეთესო ლიტერატურული დებიუტისთვის, [[2019]]). ==ფილმოგრაფია== ===ფილმების დამდგმელი რეჟისორი=== * [[1980]]: „[[ბეღურების გადაფრენა]]“ * [[1981]]: „[[ძმა (ფილმი)|ძმა]]“ * [[1990]]: „[[უძინართა მზე]]“ ===სცენარის ავტორი ფილმებისა=== *[[1980]]: „[[ბეღურების გადაფრენა]]“ * [[1981]]: „ძმა“ * [[1990]]: „[[უძინართა მზე]]“ === პროდუსერია ფილმის === * [[1996]]: „შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტი“ რეჟ. [[ნანა ჯორჯაძე]] === გადაღებულია ფილმებში=== *[[1969]]: „[[ღიმილის ბიჭები]]“ (მალხაზი) რეჟ. [[რეზო ჩხეიძე|რევაზ (რეზო) ჩხეიძე]] *[[1980]]: „მშობლიურო ჩემო მიწავ“ (არწივის მომთვინიერებლი) რეჟ. რევაზ (რეზო) ჩხეიძე *[[1989]]: „ცხოვრება დონ კიხოტისა და სანჩოსი“ რეჟ. რევაზ (რეზო) ჩხეიძე *[[1980]]: სატელევიზიო სპექტაკლი „კუკარაჩა“ (მურტალო) ტელესპექტაკლის რეჟ. [[თემურ ჩხეიძე]] ==ჯილდოები, პრემიები და პრიზები== *[[1980]]: კიევის ახალგაზრდა კინემატოგრაფისტთა XI საკავშირო კინოფესტივალი, სპეციალური პრიზი ფილმისათვის „ბეღურების გადაფრენა“ *[[1982]] : ტალინის XV საკავშირო კინოფესტივალი, პრიზი და დიპლომი ფილმისათვის „ძმა“ *[[1992]]: მოსკოვის ფესტივალი „ინტერფესტ-92“, გრან-პრი ფილმისათვის „უძინართა მზე“ *1992: თბილისის ქართული ფილმების I რესპუბლიკურ კინოფესტივალი „[[ოქროს არწივი]]“, მთავარი პრიზი და დიპლომი ფილმისათვის „უძინართა მზე“ *1992: სოჭის კინოფესტივალი „კინოტავარ-92“ , მთავარი პრიზი ფილმისათვის „უძინართა მზე“ *[[1993]]: ბერლინის 43-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი პრიზი „ვერცხლის დათვი“ *[[1995]]: [[შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია|შოთა რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო პრემია]] ==ლიტერატურა== {{ქე|1|313|გვენცაძე ა.}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00003900}} *[http://www.geocinema.ge/ge/person.php?kod5=854 ქართული ფილმების ეროვნული ფილმოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160429095732/http://geocinema.ge/ge/person.php?kod5=854 |date=2016-04-29 }} {{DEFAULTSORT:ბაბლუანი, თეიმურაზ}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 მარტი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1948]] [[კატეგორია:ქართველი მსახიობები]] [[კატეგორია:ქართველი კინორეჟისორები]] [[კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]] [[კატეგორია:საქართველოს სახელმწიფო თეატრალური ინსტიტუტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:საბას პრემიის ლაურეატები]] hu0ke63o17pme05igfmdeaaomtjff0k 0 8556 4650428 4611842 2024-05-02T17:45:11Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 2 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{რჩეული/2.0}}{{ინფოდაფა პროგრამა | სახელი = Mozilla Firefox | ლოგო = [[ფაილი:Firefox logo, 2019.svg|60px]] | სურათი = [[ფაილი:Firefox_58_windows.png|300px]] | სურათის აღწერა = Mozilla Firefox [[Windows 10]]-ზე | ავტორი = [[Mozilla Corporation]] | მწარმოებელი = Mozilla Corporation<br />[[Mozilla Foundation]] | გამოშვების თარიღი = {{Start date and age|2002|09|23}} | ბოლო გამოშვების ვერსია = 59.0 | ბოლო გამოშვების თარიღი = {{Start date and age|df=yes|2018|03|13}}<ref name="59.0">{{cite web | url = https://www.mozilla.org/en-US/firefox/59.0/releasenotes/ | title = Firefox — Notes (59.0) — Mozilla | website = mozilla.org | publisher = [[Mozilla Foundation]] | date = 13 March 2018 }}</ref> | ბოლო საცდელი ვერსია = 59.0beta | ბოლო საცდელი ვერსიის თარიღი = {{Start date and age|df=yes|2018|01|16}}<ref name="59.0beta">{{cite web | url = https://www.mozilla.org/en-US/firefox/59.0beta/releasenotes/ | title = Firefox — Beta Notes (59.0beta) — Mozilla | website = mozilla.org | publisher = [[Mozilla Foundation]] | date = 16 January 2018 }}</ref> | დაპროგრამების ენა = [[C++]], [[JavaScript]], [[HTML]], [[C (პროგრამირების ენა)|C]], [[Rust (პროგრამირების ენა)|Rust]]<ref>{{cite web|url=http://www.infoworld.com/article/3165424/web-browsers/mozilla-binds-firefoxs-fate-to-the-rust-language.html|title=Mozilla binds Firefox's fate to the Rust language|last=Yegulalp|first=Serdar|date=February 3, 2017|work=InfoWorld|accessdate=August 19, 2017}}</ref> | ოპერაციული სისტემა = [[Windows]], [[macOS]], [[Linux]], [[Android]], [[iOS]]<ref name="PlatformsIOS">{{cite web |title=Supported Devices|url=https://wiki.mozilla.org/Mobile/Firefox_for_iOS#Supported_Devices|accessdate=August 8, 2015}}</ref> ([[Firefox#არაოფიციალური პორტირებები|არაოფიციალური პორტირებები]] [[Berkeley Software Distribution|BSD]]-ზე, [[Solaris (ოპერაციული სისტემა)|Solaris]]-ზე, [[OpenSolaris]]-ზე, [[illumos]]-ზე) | პლატფორმა = [[Firefox OS]], [[Debian]], [[Ubuntu (ოპერაციული სისტემა)|Ubuntu]], [[Linux Mint]], [[Manjaro Linux]] | ძრავა = | ენა = 96<ref>https://www.mozilla.org/ka/firefox/all/</ref><ref>https://blog.mozilla.org/l10n/2017/10/05/do-you-speak-assamese-interlingua-lao-latgalian-maithili-malayalam-nepali-tagalog-mozilla-needs-your-help/</ref> | სტატუსი = | ჟანრი = [[ბრაუზერი]] | ლიცენზია = [[Mozilla Public License|MPL]] 2.0<ref>{{cite web |url=https://www.mozilla.org/en-US/about/legal/eula/|title=Mozilla|work=Mozilla|accessdate=October 20, 2014}}</ref><ref name="Licensing-Policies">{{citation |url=http://www.mozilla.org/foundation/licensing.html |title=Mozilla Licensing Policies |publisher=mozilla.org |accessdate=January 5, 2012}}</ref> | საიტი = {{URL|https://www.mozilla.org/ka/firefox/}} | სტანდარტი = [[HTML5]], [[CSS3]], [[RSS]], [[Atom (სტანდარტი)|Atom]] | თარიღი = }} {{Firefox TOC}} '''Mozilla Firefox''' ([moʊˈzɪlə ˈfaɪɹfɑks], ''მოზილა ფაირფოქსი''; {{lang-ka|ცეცხლაკუდა, ცეცხლოვანი მელია}}) — ღია და უფასო, მრავალპლატფორმიანი [[ინტერნეტ ბრაუზერი]], რომელსაც [[Mozilla Foundation]] მართავს. ბრაუზერი თავდაპირველად მცირე სანავიგაციო კომპონენტი იყო [[Gecko]] ძრავაზე, რომელიც [[Mozilla Foundation|Mozilla]] პროგრამულ პაკეტში გამოიყენება ([[Mozilla Application Suite|Mozilla Suite]]); მას შემდეგ რაც კომპანიამ ახალი მიმართულება აიღო, Firefox ფონდის უმთავრესი ფოკუსი გახდა (ელ. ფოსტისა და საინფორმაციო აპლიკაციებთან ერთად) და დღეისთვის მზარდი პოპულარობით სარგებლობს. რეიტინგით ეს ბრაუზერი რიგით მეორეა ([[Internet Explorer]]-ის შემდეგ), ხოლო უფასო პროგრამულ უზრუნველყოფაში — პირველი. 2009 წლის თებერვალში მას ინტერნეტ-ბრაუზერების მომხმარებელთა 21.73% იყენებდა.<ref>{{cite web | title = ბრაუზერების საბაზრო წილი 2009 წლის თებერვლისთვის | publisher = Net Applications | url = http://marketshare.hitslink.com/report.aspx?qprid=1 | accessdate = 2009-03-02 }}</ref> Mozilla Firefox გამოეყო [[Mozilla Application Suite]]-ს და ის იყენებდა სპეციალურად მისთვის დაწერილ [[კოდი|კოდს]] [[Mozilla Foundation|Mozilla Organization]]-ში [[Netscape Navigator|Netscape Communicator]] 5-ის კოდის ნაცვლად, რომელიც „[[ბრაუზერების ომი]]ს“ შემდგომ გამოშვებულ იქნა [[Mozilla Public License]] თავისუფალი ლიცენზიით. Mozilla Firefox იყენებს უფასო [[პროგრამული უზრუნველყოფის პორტირება|პორტირების]] ძრავას Gecko, რომელიც შეიქმნა ღია სტანდარტების მხარდამჭერის ჩათვლით. ამასთან, Firefox-ის კოდიც უფასოა და მას სამმაგი ლიცენზია [[GPL]]/[[LGPL]]/[[Mozilla Public License|MPL]] აქვს. Firefox აქვს ჩანართებიანი ინტერფეისი, [[ორთოგრაფია|ორთოგრაფიის]] შემოწმების საშუალება, სანიშნეები, ჩამოტვირთვების მენეჯერი და [[ძებნის სისტემა]]. მისი ფუნქციონალობის გაზრდა შესაძლებელია 2000-ზე მეტი „გაფართოების“ საშუალებით. მათ შორის ყველაზე პოპულარულია „NoScript“ ([[სკრიტი|სკრიპტების]] ბლოკირება), „Tab Mix Plus“ (ჩანართებზე მრავალპარამეტრიანი ფუნქციის დამატება), „FoxyTunes“ (მუსიკალური პლეიერის კონტროლი), „uBlock Origin“ (ღია და უფასო რეკლამების შემზღუდავი), „StumbleUpon“ (საინტერესო საიტების ძებნის სოციალური ქსელი), „DownThemAll!“ (ჩამოტვირთვების ფუნქციები) და „Web Developer“ ([[ვებ-პროგრამირება|ვებ-პროგრამირების]] ინსტრუმენტები). არსებობს ოფიციალური ვერსიები [[ოპერაციული სისტემა|ოპერაციული სისტემებისათვის]] — [[Windows|Microsoft Windows]], [[Mac OS X]], [[GNU General Public License|GNU]]/[[ლინუქსი|Linux]], და არაოფიციალური ვერსიები ოპერაციული სისტემებისათვის — [[OS/2]], [[FreeBSD]], [[NetBSD]], [[OpenBSD]], [[Solaris]]. == განვითარება == პროექტი დაიწყეს [[Netscape Communications]]-ის, [[AOL Time Warner]] ჯგუფის ყოფილმა წევრებმა [[ბლეიქ როსი|ბლეიქ როსმა]] და [[დეივ ჰაიეტი|დეივ ჰაიეტმა]]. Netscape Communications-ის დახურვის შემდეგ [[პროექტი]] იმართება მის ბაზაზე შექმნილი Mozilla Foundation-ის მიერ. პროექტზე მუშაობენ Mozilla Corporation-ის თანამშრომლები და მოხალისეები მთელი [[მსოფლიო]]დან. == პოპულარობა == [[ფაილი:Mozilla-firefox-usage-data.svg|thumb|right|Firefox-ის პოპულარობის ზრდის დიაგრამა]] [[ფაილი:Firefox Europe.png|thumb|right|Firefox-ის [[ევროკავშირი]]ს ქვეყნებში გავრცელების [[2005]]—[[2006]] წლების [[დიაგრამა]]]] === 2004 === ბრაუზერის [[2004]] წლის 9 [[ნოემბერი|ნოემბრის]] 1.0 ვერსიამ მრავალი მედია გამომცემლობის მოწონება დაიმსახურა, მათ შორის იყვნენ «[[Forbes]]» და «[[The Wall Street Journal]]». === 2005 === [[2005]] წლის [[ივლისი|ივლისში]] გამოშვებულმა Firefox-ის 1.5 ბეტა ვერსიამ საერთაშორისო ბაზარის 8% მოიპოვა ([[Internet Explorer|MSIE]] — 87%, [[ეპლი]]ს [[საფარი (ბრაუზერი)|Safari]] — 2 %). 2005 წლის 19 [[ოქტომბერი|ოქტომბერს]] Firefox ჩამოტვირთულ იქნა 100 მილიონჯერ, 1.0 ვერსიის გამოშვებიდან 344 დღეში. === 2006 === [[2006]] წლის შუა თვეებში Mozilla Firefox უკვე ფლობდა საერთაშორისო ბაზრის 11%-დან 15%-მდე === 2007 === [[2007]] წლის ივლისში, ევროპის მომხმარებლების 28 % იყენებდა ბრაუზერს Firefox. ამავე წელს [[ევროპა]]ში Firefox-ით ინტერნეტში შესვლის მოცულობა გაიზარდა 7%-ით, შემდგომი თვის განმავლობაში კი 3,7%-ით. [[სლოვაკეთი|სლოვაკეთსა]] და [[ფინეთი|ფინეთში]] Firefox-ის მომხმარებელთა პროცენტმა 45-ს გადააჭარბა. ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ 2007 წლის ივლისში Firefox-ის მსოფლიო მომხმარებელთა პროცენტი შეადგენდა 14.55-ს. აქედან უფრო ახალ ვერსიას იყენებდა 13,92 %. {| class="wikitable" style="float:right; margin-right:0; margin-left:1em; font-size: 85%; text-align:center" width="270px" |+ Firefox-ის გამოკვლევა <br /><small>SpyLog ვერსიის მიხედვით(ივლისი&nbsp;2008)</small> |- !style="background-color:#FFEBCD" align="left" | Firefox 1.0 |style="background-color:#FFEBCD" align="right"| 0.6415 % |- !style="background-color:#FFDEAD" align="left" | Firefox 2 |style="background-color:#FFDEAD" align="right"| 14.6551 % |- !style="background-color:#FFDEAD" align="left" | Firefox 3 |style="background-color:#FFDEAD" align="right"| 3.9269 % |- !style="background-color:#F5DEB3" align="left" | ყველა ვერსია !style="background-color:#F5DEB3" align="right"| 19.2238 % |} გამოკვლევების შედეგების მიხედვით, რომელიც Mozilla-მ 2007 წელს ჩაატარა, ბრაუზერის გადმოწერის შემდეგ მომხმარებელთა 57 % აყენებს მას და ერთხელ მაინც რთავს, ხოლო მათ შორის 49 % ხდება Firefox-ის აქტიური მომხმარებელი. ასევე ბრაუზერის გადმოწერის შემდგომ, მომხმარებლების 28 % ბრაუზერში მუშაობას იწყებს ერთი თვის შემდეგ. 2007 წლის [[აგვისტო]]ში ჩატარებული გამოთვლების შემდეგ ეს ციფრები უტოლდებოდა 50, 50 და 25 [[პროცენტი|პროცენტს]]. ეს იწვევდა უსაფუძვლო ხმამაღალ სათაურებს ჯურნალ-გაზეთებსა და სიახლეების ვებგვერდებზე. მაშინ შეიქმნა retention rate-ის გაზრდის საშუალებით მომხმარებელთა ბაზის გაზრდის 12 პუნქტიანი გეგმა. 2007 წლის [[დეკემბერი|დეკემბერში]] [[Net Applications]] კომპანიის ცნობებით Firefox ბაზარზე იკავებდა 16,80 % ([[Internet Explorer|IE]] — 76,04 %, [[საფარი (ბრაუზერი)|Safari]] — 5,59 %, [[Netscape Navigator|Netscape]] — 0,66 %, [[Opera (ბრაუზერი)|Opera]] — 0,64 %). [[XiTi Monitor]] კომპანიის ცნობებით, Firefox ევროპის ბაზარზე იკავებდა 28 %-ს. ანალიტიკოსები აღნიშნავენ, რომ ასეთი სტატისტიკა მიღებულ იქნა Firefox 3.0 ვერსიის გამოსვლამდე რამდენიმე თვით ადრე, მაშინ როდესაც Internet Explorer 7-მა ვერ დაამტკიცა მის წინა ვერსიებზე უპირატესობა. [[ფინეთი|ფინეთში]] ყველაზე პოპულარული — 45,4 %. [[სლოვაკეთი|სლოვაკეთში]] — 44,6 %, [[პოლონეთი|პოლონეთში]] — 42,4 %.ყველაზე არაპოპულარული [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებში]] — 14,7 % და [[უკრაინა]]ში — 16,6 %. პოპულარობა ჩრდილოეთ ამერიკასა და აზიაში — შესაბამისად 21 % და 16,5 %. === 2008 === Firefox 3.0 ვერსიამ ევროპის ბაზარზე მიაღწია 30% წილს. როგორც მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, გამოსასვლელ დღეებში ბრაუზერის წილი 30%-ზე ზემოთ ადის. === 2011 === Firefox 4.0 ვერსიის ჩამოტვირთვების რაოდენობამ, გამოსვლის დღესვე გადააჭარბა 7 მილიონს<ref>https://www.pcmag.com/article2/0,2817,2382459,00.asp</ref>, რაც ორჯერ აღემატებოდა Internet Explorer 9-ს ჩამოტვირთვებს, გამოსვლის დღეს. ხოლო ერთ თვეში 100 მილიონს მიაღწია. აღსანიშნავი ფაქტია, მიუხედავად იმისა, რომ Firefox-ის უკან არ დგას ისეთი დიდი კომპანიები, როგორიცაა Microsoft, Google და Apple, რომლებიც არ იშურებენ ფინანსებსა და ყველა საშუალებას იყენებენ თავიანთი პროდუქტის გასავრცელებლად, არაკომერციულმა კომპანიამ, მაინც მოახერხა სათანადო კონკურენციის გაწევა.<ref>https://betanews.com/2011/03/23/firefox-4-takes-back-the-web-from-ie9-6-million-downloads-in-first-24-hours/</ref> === 2017 === გამოვიდა Firefox Quantum, რომელიც ხელმძღვანელობის თქმით ბრაუზერის „უდიდესი განახლებაა“, 1.0. ვერსიის შემდგომ,<ref>{{Cite web |url=https://www.computerworld.com/article/3237054/internet/mozilla-seeks-return-to-glory-with-release-of-firefox-quantum.html |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2018-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171223114527/https://www.computerworld.com/article/3237054/internet/mozilla-seeks-return-to-glory-with-release-of-firefox-quantum.html |archivedate=2017-12-23 }}</ref> მისი მუშაობის სიჩქარე ორჯერაა გაზრდილი და იყენებს 30%-ით ნაკლებ ოპერატიულ მეხსიერებას, ვიდრე [[Google Chrome|Chrome]].<ref>https://blog.mozilla.org/blog/2017/12/12/early-returns-on-firefox-quantum-point-to-growth/</ref> გამოშვებიდან ერთი თვის თავზე კი Mozilla-მ განაცხადა, რომ მომხმარებელთა რაოდენობასთან დაკავშირებული მაჩვენებლები, მეტად დამაიმედებელი იყო, რადგან Firefox Quantum-ს უკვე იყენებდა 170 მილიონი ადამიანი, მსოფლიოს მასშტაბით. ამასთან, Chrome-ის მომხმარებლების მიერ ჩამოტვირთვების რაოდენობა, გაზრდილი იყო 44%-ით. თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ Firefox Quantum, რეალურად არის Firefox 57 ვერსია, რომელზეც ავტომატურად გადავიდა Firefox 56-ის ყველა მომხმარებელი და ეს რიცხვი, დიდწილად Firefox-ის არსებული მომხმარებლების რაოდენობას აჩვენებს. [[Net Applications]] კომპანიის სტატისტიკური მონაცემების მიხედვით კი მათი მნიშვნელოვანი ზრდა, არ დაფიქსირებულა. არც, Chrome-ის მომხმარებელთა მიერ ჩამოტვირთვების ზრდაა უჩვეულო, რადგან ბრაუზერების მომხმარებელთა უმეტესობა, სწორედ Chrome-ს იყენებს და Firefox-ზე გადმომსვლელებიც, მათგან უფრო მეტნი იქნებიან, სხვა ბრაუზერების მომხმარებლებთან შედარებით, თუმცა თუ მომავალშიც შენარჩუნდება ეს ტენდენცია, რასაკვირველია დიდი წინსვლის მომტანი იქნება. სამაგიეროდ, მართლაც დადებითი ნიშანი იყო მობილური ვერსიების ჩამოტვირთვების რაოდენობის ზრდა, რომელმაც შეადგინა 24%. მართალია, Quantum-ის უპირატესობები, მაგ დროისთვის [[Android|Android]] ვერსიებზე, ჯერ არ იყო ასახული, ასევე არც [[Apple|Apple]]-ის მოწყობილობებზე, არსებული შეზღუდვების გამო, თუმცა მომხმარებლების ზრდა ამ პლატფორმაზე აჩვენებს იმას, რომ მათ სურვილი აქვთ ანგარიშების, სანიშნების და სხვა მონაცემების მობილურზე დასინქრონების, რაც შესაბამისად კომპიუტერის ვერსიის მომხმარებლების რაოდენობის ზრდაზეც მეტყველებს. ამასთან, თანდათან იზრდება მობილური მოწყობილობების როლი ადამიანების ყოველდღიურ ცხოვრებაში და კიდევ უფრო მეტ დროს ატარებენ მომხმარებლები თავიანთ [[სმარტფონი|სმარტფონებთან]]. ასე რომ, ნებისმიერი კომპანიისთვის, მათ შორის Mozilla-სთვის, მეტად მნიშვნელოვანია ამ პლატფორმებზე ადგილის დამკვიდრება.<ref>{{Cite web |url=https://www.computerworld.com/article/3243010/web-browsers/mozillas-claims-of-firefox-quantum-success-arent-confirmed-by-user-stats.html |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2018-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180303055015/https://www.computerworld.com/article/3243010/web-browsers/mozillas-claims-of-firefox-quantum-success-arent-confirmed-by-user-stats.html |archivedate=2018-03-03 }}</ref><ref>https://www.cnet.com/news/firefox-quantum-browser-downloads-increase-pc-and-mobile/</ref> == შესაძლებლობები == {{მთავარი|Mozilla Firefox-ის თვისებები}} ყველა მომხმარებლისთვის სტანდარტული შესაძლებლობების ინტერფეისის შეთავაზების ნაცვლად, Firefox მომხმარებელს საშუალებას აძლევს საკუთარი მოთხოვნილებების მიხედვით შეცვალოს ან გააფართოვოს ბრაუზერის შესაძლებლობები. მომხმარებელს ასევე შეუძლია დააყენოს დამატებითი თემები, რომელიც ბრაუზერს გარე სახეს უცვლის და გაფართოებები, რომელიც ზრდის მის შესაძლებლობებს. ბრაუზერის რამდენიმე თვისება: * [[მცურავი ფანჯარა|მცურავი ფანჯრების]] ({{lang-en|pop-up}}) ბლოკირება; * ჩანართების მხარდაჭრა (რამდენიმე ჩანართი ერთ ფანჯარაში); * ჩაშენებული საძიებო სისტემა; * ეგრეთ წოდებული „ყვითელი სანიშნეები“, [[RSS]]-ის ინტეგრაციის მექანიზმი; * ხედვისა და მოქმედების წესის კონფიგურაციის ფართო შესაძლებლობები; * მრავალი გაფართოების მხარდაჭრა; * ვებ-პროგრამისტისათვის საჭირო ჩაშენებული ინსტრუმენტები; * როგორც ბრაუზერის, ისევე მისი გაფართოებების ავტომატური განახლება; * შემცველობის რეალურ დროში ჩვენება (ანუ შესაძლებელია საიტზე მუშაობა მის ბოლომდე ჩატვირთვამდე); * საიტების პაროლების და სერტიფიკატების უსაფრთხო შემნახველი, რაც „მასტერ-პაროლის“ დასმის საშუალებას იძლევა, რომელიც შიფრავს ყველა დანარჩენ პაროლს ([[სიმეტრიული კრიპტოსისტემა|სიმეტრიული გაშიფრვის]] 3-DES [[ალგორითმი]]თ) და იცავს მომხმარებლის სერტიფიკატთან წვდომის გზას. ამ მეთოდით პაროლების მოპარვა გართულებულია ფიზიკური კონტაქტის დროსაც კი. თავიდან [[რეკლამა|სარეკლამო]] ტექსტებში Firefox-ის ზოგიერთი თავისებურება ითვლებოდა, როგორც „სხვა ბრაუზერებისგან“ განმასხვავებელი ნიშანი, რადგან სხვა ბრაუზერებში გამოიყენებოდა ფუნქციები, რომელსაც უკვე იცნობდნენ Internet Explorer-ის მომხმარებლები. ერთი მხრივ მომხმარებლები Firefox-ს თვლიდნენ სხვა ბრაუზერებისაგან ყველაზე განსხვავებულ ბრაუზერად, ხოლო მეორე მხრივ აკრიტიკებდნენ არასამართლიანი რეკლამისათვის. ნაწილობრივ, ჩანართები Firefox-ამდე უკვე გამოიყენებოდა Opera-ში, ხოლო ინტეგრირებული საძიებო სისტემა კი Internet Explorer 4.0-ში. Firefox-ით დაინტერესებულ პირთა ზრდით და მისი პოპულარობით, უსაფრთხოების პრობლება სულ უფრო მწვავე განხილვის საგანი ხდებოდა კონკურენტი კომპანიებისთვის, მათ შორის [[მაიკროსოფტი|Microsoft]]-ისათვის. Firefox-ის შესაძლებლობათა ფართო არჩევანი მომხმარებლებში მას პოპულარულს ხდის: უპირველეს ყოვლისა ის საშუალებას იძლევა ერთ ფანჯარაში გაიხსნას რამდენიმე გვერდი, რომელიც ამოცანათა პანელზე ნაკლებ ადგილს იკავებს და მეორე, ბრაუზერს გააჩნია გრაფიკის ჩამოტვირთვის მოხერხებული სისტემა და იძლევა არჩეულ გვერდებზე გრაფიკის გამოსახვის გამორთვის საშუალებას და არა ყველაზე მთლიანად. ამას გარდა ბრაუზერს გააჩნია მცურავი ფანჯრების დაბლოკვის სისტემა და [[Cookie]] ფაილების მართვის სისტემა. ტექსტის შეყვანის მრავალსტრიქონიან ველს გააჩნია ორთოგრაფიის შემოწმების ჩაშენებული სისტემა. ძებნის პანელი, ძებნის სისტემითურთ — მოთხოვნების მინიშნებები თავად სისტემიდან. ბრაუზერის შექმნისას განსაკუთრებული ყურადღება ექცეოდა [[W3C]] სტანდარტის მხარდაჭერას. პროდუქტის თავდაპირველი ღია კოდი მას მომხმარებლებში პოპულარობას ჰმატებს — მაგალითად, „სანიშნეების“ არ არსებობაში დარწმუნების საშუალება, ბრაუზერის „თავის ნებაზე“ მოწყობა და ასევე შეცდომების ავტომატურად გასწორების საშუალება. არსებობს ბრაუზერის სპეციალიზირებული ვერსიები, ისეთი როგორიცაა [[eBay]] edition — ონლაინ აუქციონის მოყვარულთათვის, Campus edition — ინტერნეტ ძებნისა და [[მუსიკა|მუსიკის]] მოყვარულთათვის და მრავალი ფან კრებული Portable მოდულში. == გაფართოებები == {{მთავარი|Firefox-ის გაფართოებების სია}} გაფართოებები პროგრამას აძლევს უფრო მეტ შესაძლებლობებს, ან მომხმარებელს საშუალებას აძლევს შეცვალოს არასებული პარამეტრები. მომხმარებელს შეუძლია დაამატოს თითქმის ყველაფერი: ინსტრუმენტების პანელზე ახალი ღილაკის დამატებიდან დაწყებული, სრულიად ახალი შესაძლებლობის დამატებით დასრულებული. გაფართოების მექანიზმის ბრაუზერის თავდაპირველ სკეპტიკურ სახეს გადააქცევს ერთ-ერთ მთავარ უპირატესობად: გაფართოების დაყენებისას მომხმარებელს შეუძლია აირჩიოს ის ფუნქციონალურობა, რომელიც მისი კომფორტულობისთვისაა აუცილებელი. არსებობს მრავალი გაფართოება, ვებ-პროგრამისტებისათვის აუცილებელი ფუნქციონალურობის რეალიზაციისათვის. ზოგიერთი მათგანია: * [https://addons.mozilla.org/firefox/2076/ JSView] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060924130542/https://addons.mozilla.org/firefox/2076/ |date=2006-09-24 }} — გვერდის გარე ფაილების დათვალიერების გაფართოება * [https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/249 HTMLValidator] — W3C სტანდარტების მქონე კოდის შემოწმების გაფართოება * [https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/655 View Source Chart] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100106051925/https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/655 |date=2010-01-06 }} — გვერდის მოხერხებულად ვიზუალიზაციის მარკირების მარკირების გაფართოება * [[Firebug]] — მრავალფუნქციონალური გაფართოება, შეიცავს გამმართველს(Debugger), [[Dom ნავიგატორი|Dom ნავიგატორს]] და [[JavaScript]] კონსოლს * [http://chrispederick.com/work/web-developer/ Web Developer] — გვერდის მართვისათვის შემოთავაზებული გაფართოება == თარგმნა და ლოკალიზაცია == Firefox ყველაზე მეტად ლოკალიზებული ბრაუზერია დღესდღეობით. იგი თარგმნილია მრავალ ენაზე, გამომდინარე იქიდან რომ ღია პროექტია და ნებისმიერ მსურველს შეუძლია საკუთარი წვლილის შეტანა. პირველი გამოშვება 2004 წელს ხელმისაწვდომი იყო 24 სხვადასხვა ენაზე, ასევე ცალკეული ენების სხვადასხვა ვარიანტზე, როგორიცაა [[ამერიკული ინგლისური|ამერიკული]]/[[ბრიტანული ინგლისური]], [[ევროპული ესპანური|ევროპული]]/[[არგენტინული ესპანური]], [[ვრცელი_(ტრადიციული)_ნიშნები|ტრადიციული]]/[[გამარტივებული ჩინური დამწერლობა]] და ა.შ. <ref>http://archive.mozilla.org/pub/firefox/releases/1.0/win32/</ref> 2011 წელს გამოშვებული Firefox 4 ლოკალიზებული იყო 80 ენაზე.<ref>https://web.archive.org/web/20150821000438/http://archive.mozilla.org/pub/mozilla.org/firefox/releases/</ref> 2017 წელს გამოშვებული Firefox 57 (Quantum) კი ხელმისაწვდომია 96 სხვადასხვა ენაზე. ეს ორჯერ მეტია იმაზე, რაც გააჩნია [[Google Chrome]]-ს და სამჯერ აღემატება, [[Apple]] [[Safari]]-ზე არსებულ ენების რაოდენობას.<ref>https://blog.mozilla.org/l10n/2017/10/05/do-you-speak-assamese-interlingua-lao-latgalian-maithili-malayalam-nepali-tagalog-mozilla-needs-your-help/</ref> === გაქართულება === მოხალისეების მუშაობის შედეგად<ref>https://wiki.mozilla.org/L10n:Teams:ka</ref>, ქართული ენა პირველად გამოჩნდა Firefox 2.0 ვერსიაში 2006 წლიდან და 2010 წლამდე გამოსული ვერსიები სრულად იყო გაქართულებული. თუმცა, 2011 წელს გამოსულ Firefox 4.0 ვერსიაში, რომელიც მთლიანად შეიცვალა და განახლდა, არასაკმარისად დამუშავებული თარგმანის შეუთავსებლობის გამო, ქართული ენა ამოიღეს, რომლის დაბრუნებაც 5 წლის შემდეგ მოხერხდა. ქართული ენა ბრაუზერში, ხელახლა გამოჩნდა 2016 წლის 16 ნოემბერს, Firefox Beta 51 საცდელ ვერსიაში,<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/51.0beta/releasenotes/</ref> ხოლო ოფიციალურად დაემატა 2017 წლის 24 იანვარს, Firefox 51-ის საბოლოო გამოშვებაში.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/51.0/releasenotes/</ref> ასევე, გაქართულებულია Firefox Android-ისთვის და Firefox Focus ბრაუზერი Android და iOS მოწყობილობებისთვის.<ref>https://itunes.apple.com/in/app/firefox-focus-privacy-browser/id1055677337?mt=8</ref><ref>https://www.mozilla.org/ka/firefox/mobile/</ref> == ძრავა Gecko == {{მთავარი|Gecko}} პირველი Gecko ძრავის დანიშნულება იყო ძველი Netscape Communicator ძრავის შეცვლა. ძრავის დალაგებისათვის შეიქმნა უფასო პროგრამა [[Mozilla Suite]]. 2004 წელში Mozilla Suite-ში შედიოდა Mozilla Firefox, ელექტრონული ფოსტის აგენტი [[Mozilla Thunderbird]], WYSIWYG [[HTML]] რედაქტორი [[NVU]], [[კალენდარი]] [[Sunbird]] და [[IRC-კლიენტი]] [[Chatzilla]], რომელიც გამოვიდა Mozilla Firefox-ის გაფართოება. დღესდღეობით Mozilla Firefox 3.0, Mozilla Thunderbird 3.0 и [[SeaMonkey]] 2.0 იყენებს ძრავის 1.9 ვერსიას. მიმდინარეობს მუშაობა გაუმჯობესებულ 1.9.1 ვერსიაზე და ახალი თაობის ძრავაზე Gecko 2-ზე, Firefox 4.0-სათვის. == თანამშრომლობა კომპანია Google-თან == === ძიება === Mozilla Foundation-მა [[გუგლი|Google]]-სგან მიიღო მათი ძიების სისტემის გამოყენების საშუალება. მისამართების ველში სიტყვათა ჯგუფის შეყვანისას, არარსებული URL სტანდარტულად გადაეცემა Google-ს. გარდა ამისა, პირველ გვერდად მითითებულია Firefox-ის მიერ გაფორმებული Google-ს საძიებო სისტემის საიტი. === ანტიფიშინგი === ფიშინგისა და სხვა ზიანის მომტანი საიტებისაგან დაცვისათვის გამოიყენება მონაცემთა ბაზა [[SafeBrowsing Google]]. სტანდარტულად ის იტვირთება ყოველ ნახევარ საათში. მეორე ვერსიაში მომხმარებელს შეეძლო საკუთარი სურვილისამებრ ჩაერთო Google-ზე შესამოწმებლად URL -ის გაგზავნის სისტემა. ეს პარამეტრი სტანდარტულად ჩართული იყო, რომელიც არღვევდა კანონს პირადი ინფორმაციის ხელყოფის შესახებ, რადგან მომხმარებელმა არ იცოდა ამის შესახებ. === კრიტიკა === ყოველივე ამას, ზოგიერთის მიიჩნევს, რომ კორპორაცია Google მომსახურეობაში იჭრება, რაც უფასო პროგრამისათვის დაუშვებელია. MoFo ირწმუნება, რომ შეგროვებულია საკმაო დოკუმენტაცია, რათა საჭიროების შემთხვევაში კომპანიამ გაწყვიტოს ურთიერთობა Google -თან. მიმდინარე კონტრაქტის ბოლო ვადა [[2008]] წლის [[ნოემბერი]]ა. == ვერსიების ისტორია == {{მთავარი|Mozilla Firefox ისტორია}} {| class="wikitable" !colspan="5"|ლეგენდა |- |style="white-space:nowrap;background-color:#FF8080;" width="25%" align="center"|ძველი ვერსია |style="white-space:nowrap;background-color:#40CC40;" width="25%" align="center"|მიმდინარე ვერსია |style="white-space:nowrap;background-color:#FFBB60;" width="25%" align="center"|ბეტა-ვერსია |style="white-space:nowrap;background-color:#fbfb3b;" width="25%" align="center"|ალფა-ვერსია |style="white-space:nowrap;background-color:#f9f9d4;" width="25%" align="center"|იგეგმება |} {| class="wikitable" ! დასახელება ! Gecko-ს ვერსია ! ვერსია ! კოდური სახელი ! რელიზის თარიღი ! არსებული ცვლილებები |- |rowspan=5 valign=top|'''Phoenix''' |rowspan=3 | 1.2 |style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 0.1 | ''[[Pescadero, California|Pescadero]]'' |style="white-space: nowrap;"| [[23 სექტემბერი]] [[2002]] | პირველი გამოშვება; ინსტრუმენტების კონფიგურირებადი პანელი, სწრაფი ძებნა. |- |style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 0.2 | ''[[Santa Cruz, California|Santa Cruz]]'' | [[1 ოქტომბერი]] [[2002]] | ჰორიზონტალური პანელი, გაფართოებების მართვა. |- |style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 0.3 | ''[[Lucia, California|Lucia]]'' | [[14 ოქტომბერი]] [[2002]] | გამოსახულებების ბლოკირება, მცურავი ფანჯრების ბლოკირება, ჩანართები. |- |rowspan="2"|1.3 |style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 0.4 | ''[[Oceano, California|Oceano]]'' | [[19 ოქტომბერი]] [[2002]] | თემები, მცურავი ფანჯრების ბლოკირების გაუმჯობესებული სისტება, ინსტრუმენტების პანელის კონფიგურაცია |- |style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 0.5 | ''[[Naples, Long Beach, California|Naples]]'' | [[7 დეკემბერი]] [[2002]] | რამდენიმე საწყისი გვერდი ერთდროულად, გაუმჯობესებული ჰორიზონტალური პანელი accessibility, ისტორია. |- |rowspan=2 valign=top| '''Mozilla Firebird''' |rowspan=2 | 1.5 |style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 0.6 |''[[Glendale, California|Glendale]]'' | [[17 მაისი]] [[2003]] | ახალი სტანდარტული თემა (Qute), სანიშნეები და გაუმჯობესებული დაცვა, გამოსახულების ზომის ავტომატური ცვლილება. |- |style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 0.7 | ''[[Indio, California|Indio]]'' | [[15 ოქტომბერი]] [[2003]] | ავტომატური სქროლი, პაროლების მენეჯერი, გაუმჯობესებული პარამეტრების პანელი. |- |rowspan=4 valign=top| '''Mozilla Firefox''' | 1.6 |style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 0.8 | ''[[Royal Oak, New Zealand|Royal Oak]]'' | [[9 თებერვალი]] [[2004]] | Windows ინსტალერი, [[ავტონომიური]] მუშაობა, სანიშნეები და ჩამოტვირთვების მენეჯერი გაუმჯობესებულია, ახალი [[ლოგოტიპი]]. |- |rowspan=2 | 1.7 |style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 0.9 | ''[[One Tree Hill, New Zealand|One Tree Hill]]'' | [[15 ივნისი]] [[2004]] | ახალი სტანდარტული თემა (Winstripe), მონაცემების გაუმჯობესებული იმპორტი, თემებისა და გაფართოებების ახალი მენეჯერი, დისტრიბუტივის შემცირებული ზომა, ახალი საძიებო სისტემა, GNU/Linux ინსტალერი, პოსტის იარლიყი (მხოლოდ Windows-ისთვის). |- |style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 1.0 | ''[[ფინიქსი|Phoenix]]'' | [[9 ნოემბერი]] [[2004]] | ოფიციალური 1.0. ვერსია, ოფიციალური ლოკალიზებული კრებულები. დამატებულია ახალი ფუნქციები, ისეთი, როგორიცაა [[RSS]]/[[Atom]], ძებნის პანელი, ძებნის პლაგინი. არსებობა შეწყვიტა [[2006]] წლის [[13 აპრილი|13 აპრილს]] გამოშვებული 1.0.8. ვერსიით (Firefox-ის მოძველებული ვერსიების მხარდაჭერა საერთოდ წყდება ახალი ვერსიის გამოშვებიდან 6 თვის შემდეგ). |- |rowspan=1 | 1.8 | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 1.5 |''[[Deer Park, New York|Deer Park]]'' | [[29 ნოემბერი]] [[2005]] | ოფიციალური 1.5. ვერსია, ოფიციალური ლოკალიზებული კრებული. უზრუნველყოფს [[SVG]], [[canvas]], შეტანილია კორექტირება UI-ში და გაუმჯობესებულია JavaScript 1.5 და CSS 2/3 მხარდაჭერა. არსებობა შეწყვიტა [[2007]] წლის [[30 მაისი|30 მაისს]] გამოშვებული 1.5.0.12. ვერსიით |- |rowspan="2" valign="top"| '''Mozilla Firefox 2''' |rowspan="2" | 1.8.1 | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 2.0 | ''[[Bon Echo Provincial Park|Bon&nbsp;Echo]]'' | [[24 ოქტომბერი]] [[2006]] | ოფიციალური 2.0. ვერსია, ოფიციალური ლოკალიზებული კრებული. დამატებულია ახალი ფუნქციები, ჩამატებულია სესიის ავარიულად დასრულების აღდგენის სისტემა, მინიშნებები Google-სა და [[იაჰუ|Yahoo!]]-ში ძიებისას, ძიების პლაგინებისა და დამატების ახალი მენეჯერი, web feed-ების წინასწარი დათვარიელება, bookmark [[microsummaries]] და დაცვა ფიშინგისაგან. განახლებულია თემა Winstripe. ჩამატებულია JavaScript 1.7. ვერსიის მხარდაჭერა |- | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 2.0.0.16 | | [[15 ივლისი]] [[2008]] | გამოსწორებულია უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული პრობლემები. |- |rowspan="5" valign=top id="fx3-table" | '''Mozilla Firefox 3''' |rowspan="5"| 1.9 | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 3.0RC1 | ''Firefox 3.0 RC1'' | [[16 მაისი]] [[2008]] | გრაფიკული ბიბლიოთეკის [[Cairo (გრაფიკული ბიბლიოთეკა)|Cairo]] გამოყენება. ტესტის [[Acid2]] მხარდაჭერა. დაცვა ვებ-გვერდებისაგან, რომლებიც შეიცავს [[კომპიუტერული ვირუსი|ვირუსებს]], [[ტოქსიკური პროგრამები|ტროიანებს]], [[ჯაშუში პროგრამები|ჯაშუშებს]] და ა.შ. შეტანილია ცალკე ბაზაში და გააჩნია საკუთარი კონფიგურაციები. ჩამოტვირთვების ახალი მენეჯერი და გაუმჯობესება დამატებების მენეჯერში. მინიშნებების და ვიდეოების ასოცირება შესაძლებელია [[ვინდოუს მედია დამკვრელი|Media Player]]-ში. სხვადასხვა თემები, სხვადასხვა პლატფორმებისათვის, სისტემასთან გაუმჯობესებული ინტეგრაციით. გაუმჯობესებულია დათვარიელებული საიტების ძიება. სიჩქარე გაზრდილია და სჭირდება წინაზე მცირე სისტემური მახსოვრობა. საიტის ინფორმაციის დიალოგური ფანჯარა გაუმჯობესებულია. [[Microsoft Windows 4.x]] და [[მაკ ოს X|MacOS X]] v10.2 მხარდაჭერა გაუქმებულია. დამატებების ფანჯრიდან შესაძლებელია addons.mozilla.org-ზე მუშაობა. |- | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 3.0RC3 | | [[13 ივნისი]] [[2008]] |გამოსწორებულია შეცდომა, ბრაუზერის დაკიდება Mac OS Mac OS X 10.5.3. ოპერაციულ სისტემებში, ვერსიები Windows-სთვის და Linux-სათვის შეუცვლელი დარჩა. |- | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 3.0 | ''[[გრან-პარადიზოს ეროვნული პარკი|Gran&nbsp;Paradiso]]'' | [[17 ივნისი]] [[2008]] |შეტანილ იქნა 15000-ზე მეტი კორექცია. |- | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 3.0.1 | | [[16 ივლისი]] [[2008]] |გაუმჯობესებულია დაცვის სისტემა. ჩამოშორებულია მუშაობის სტაბილურობის პრობლემები. განახლებულია საჯარო სუფიქსების შიდა სია. |- | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 3.0.19 | | [[30 მარტი]] [[2010]] |უსაფრთხოებისა და მდგრადობის რეგულარული განახლებები<ref>https://website-archive.mozilla.org/www.mozilla.org/firefox_releasenotes/en-US/firefox/3.0.19/releasenotes/</ref> * აღმოიფხვრა რამდენიმე უსაფრთხოების ხარვეზი; * გამოსწორდა მდგრადობასთან დაკავშირებული ხარვეზები. პროგრამის 3.0.x ვერსიების ხაზის დასასრული<ref>http://www.theregister.co.uk/2010/03/31/mozilla_releases_last_firefox_three/</ref> |- |rowspan="2" valign="top"| '''Mozilla Firefox 3.5''' |rowspan="2" | 1.9.1 | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 3.5 | ''[[შირეტოკოს ეროვნული პარკი|Shiretoko]]'' | [[30 ივნისი]] [[2009]] | 3.5 ვერსიის ოფიციალური გამოშვება.<ref>https://website-archive.mozilla.org/www.mozilla.org/firefox_releasenotes/en-US/firefox/3.5/releasenotes/</ref> * მხარდაჭერილია HTML5-ის <video> და <audio> ელემენტები, აგრეთვე ჩაშენებულია Ogg Theora video და Vorbis audio-ს მხარდაჭერაც; * გაუმჯობესებულია პირადი მონაცემების მართვის ხელსაწყოები, ასევე პირადი თვალიერების რეჟიმი; * ამაღლებულია წარმადობა ახალი TraceMonkey JavaScript ძრავას მეშვეობით; * დამატებულია ადგილმდებარეობის გაზიარების შესაძლებლობა ვებსაიტებისთვის; * მოყვება ჩაშენებული მხარდაჭერა JSON-ისა და web worker ნაკადების; * გაუმჯობესება Gecko ძრავაში, მათ შორის წინასწარი ანალიზის შესაძლებლობა, შიგთავსის სწრაფად დამუშავებისთვის; * დამატებულია, ახალი ვებტექნოლოგიების მხარდაჭერა, როგორიცაა: ** ჩამოსატვირთი შრიფტები; ** CSS media მოთხოვნები; ** გარდაქმნების ახალი ეფექტები და თვისებები; ** JavaScript მოთხოვნების სელექტორები; ** HTML5-ის ადგილობრივი და პროგრამის კავშირგარეშე საცავები; ** <canvas> ტექსტი; ** ICC პროფილები; ** SVG გარდაქმნები. |- | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 3.5.19 | |[[28 აპრილი]] [[2011]] |უსაფრთხოებისა და მდგრადობის რეგულარული განახლებები<ref>https://website-archive.mozilla.org/www.mozilla.org/firefox_releasenotes/en-US/firefox/3.5.19/releasenotes/</ref> * აღმოიფხვრა რამდენიმე უსაფრთხოების ხარვეზი; * გამოსწორდა მდგრადობასთან დაკავშირებული ხარვეზები. პროგრამის 3.5.x ვერსიების ხაზის დასასრული<ref>{{Cite web |url=https://www.theinquirer.net/inquirer/news/2071225/mozilla-mulling-plan-users-firefox-35 |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2018-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191220150727/https://www.theinquirer.net/inquirer/news/2071225/mozilla-mulling-plan-users-firefox-35 |archivedate=2019-12-20 }}</ref> |- |rowspan="2" valign="top"| '''Mozilla Firefox 3.6''' |rowspan="2" | 1.9.2 | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 3.6 | ''[[Namoroka]]'' | [[21 იანვარი]] [[2010]] | 3.6 ვერსიის ოფიციალური გამოშვება.<ref>http://www.mozilla.org/en-US/firefox/3.6/releasenotes/</ref> * Persona თემების მხარდაჭერა; * მომხმარებლების დაცვა, ვადაგასული მოდულებისგან, გვერდების უსაფრთხოდ მონახულების უზრუნველსაყოფად; * ჩაშენებული ვიდეოების სრულ ეკრანზე ჩვენებისა და სასურველი გამოსახულების დამატების შესაძლებლობა; * JavaScript-ის მუშაობისა და ბრაუზერის საერთო წარმადობის გაუმჯობესება, ასევე ჩართვის დროის შემცირება; * შესაძლებლობა ვებშემმუშავებლებისთვის, განსაზღვრონ სკრიპტების ასინქრონულად გაშვება, გვერდის ჩატვირთვის დროის შესამცირებლად; * ჩამოსატვირთი ვებშრიფტების მხარდაჭერის გაფართოება, WOFF ფორმატის დამატებით; * CSS-ის ახალი თვისებების დამატება, როგორიცაა გრადიენტული ფერები, ფონის ზომები და მაჩვენებლთან დაკავშირებული მოქმედებები; * ახალი DOM და HTML5-ის მახასიათებლები, როგორიცაა „ჩაჭიდებისა და გადათრევის“ API და ფაილის API, რომლებიც ვებგვერდებს მეტად ინტერაქტიულს გახდის; * სხვა პროგრამების Firefox-თან მუშაობის დახვეწა, ბრაუზერის ავარიული გათიშვების თავიდან ასაცილებლად. |- | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 3.6.28 | | [[13 მარტი]] [[2012]] |უსაფრთხოებისა და მდგრადობის რეგულარული განახლებები<ref>https://website-archive.mozilla.org/www.mozilla.org/firefox_releasenotes/en-US/firefox/3.6.28/releasenotes/</ref> * ბოლო გამოშვება Mac OS X Tiger-ისა და PowerPC Mac-ებისთვის; * დაემატა მოდულების ცალკე პროცესად გატანის შესაძლებლობა; * აღმოიფხვრა რამდენიმე უსაფრთხოების ხარვეზი; * გამოსწორდა მდგრადობასთან დაკავშირებული ხარვეზები. პროგრამის 3.6.x ვერსიების ხაზის დასასრული<ref>{{Cite web |url=http://www.tomshardware.co.uk/mozilla-firefox-browsers-update-download,news-38153.html |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2018-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160817014533/http://www.tomshardware.co.uk/mozilla-firefox-browsers-update-download,news-38153.html |archivedate=2016-08-17 }}</ref> |- |rowspan="2" valign="top"| '''Mozilla Firefox 4''' |rowspan="2" | 2.0 | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 4.0 | ''[[ტუმუკუმაკუს ეროვნული პარკი|Tumucumaque]]'' | [[22 მარტი]] [[2011]] | 4.0 ვერსიის ოფიციალური გამოშვება.<ref>https://website-archive.mozilla.org/www.mozilla.org/firefox_releasenotes/en-US/firefox/4.0/releasenotes/</ref> * Firefox 4 ხელმისაწვდომია 80-ზე მეტ ენაზე; * გამოყენებულია JägerMonkey, უფრო მეტად სწრაფი JavaScript ძრავა; * მხარდაჭერილია „არ მითვალთვალო“ (Do Not Track - "DNT") მოთხოვნის თავსართი, რომელიც მომხმარებლებისთვის, რეკლამებისგან დაცვის დამატებითი საშუალებაა; * Firefox Sync ჩამატებულია ნაგულისხმევად; * გრაფიკული დამუშავება უკვე აჩქარებულია აპარატურულად Direct3D 9-ის (Windows XP), Direct3D 10-ისა (Windows Vista & 7) და OpenGL-ის საშუალებით Mac OS-ზე; * Direct2D და WEbGL აპარატურული აჩქარება უკვე ნაგულისხმევად ჩართულია შესაბამისი სისტემის მომხმარებლებისთვის; * ჩაშენებული მხარდაჭერა HD HTML5 WebM ვიდეო ფორმატის, აპარატურული აჩქარებით; * Firefox ღილაკის ახალი იერსახე Windows-ზე, ასევე შეჩერებისა და გადატვირთვის გაერთიანებული ღილაკი ყველა სისტემაზე; * ნაგულისხმევი მთავარი გვერდის განახლებული იერსახე; * გაუმჯობესებული ტიპოგრაფია, ლიგატურებისა და შრიფტების სხვადასხვა გაფორმების მხარდაჭერით; * დამატებების ახალი მმართველი და გაფართოებების API; * CSS ვიზუალური გადასვლის ეფექტები ნაწილობრივ მხარდაჭერილია; * ვებშემმუშავებლებს შეუძლიათ URL ველის განახლება, გვერდის გადატვირთვის გარეშე, HTML History API-ის მეშვეობით; * ახალი მეთოდები JavaScript-ში მნიშვნელობების წარმოსადგენად, რომელიც მძიმე კოდის, უფრო მეტად ეფექტიანად გაშვების საშუალებას იძლევა. |- | style="white-space: nowrap;background-color:#FF8080;"| 4.0.1 | ''[[არა_(თუთიყუში)|Macaw]]'' | [[28 აპრილი]] [[2011]] |უსაფრთხოებისა და მდგრადობის რეგულარული განახლებები<ref>https://website-archive.mozilla.org/www.mozilla.org/firefox_releasenotes/en-US/firefox/4.0.1/releasenotes/</ref> * აღმოიფხვრა რამდენიმე უსაფრთხოების ხარვეზი; * გამოსწორდა მდგრადობასთან დაკავშირებული ხარვეზები. პროგრამის 4.0.x ვერსიების ხაზის დასასრული. Firefox 4 არის ბოლო დიდი გამოშვება. დაწყებული Firefox 5 ვერსიიდან, Mozilla გადავიდა უფრო სწრაფ და მცირე გამოშვებებზე.<ref>http://www.alphr.com/news/365602/mozilla-firefox-4-will-be-our-last-big-release</ref> |} == ადრინდელი გამოშვებები == === ვერსია 3.0.1 === '''ახალი ფუნქციები და გაუმჯობესება''' Firefox 3 (კოდური დასახელება — «Gran Paradiso») გამოვიდა [[2008]] წლის [[17 ივნისი|17 ივნისს]]. Mozilla აცხადებს რომ 15 000-ზე მეტი შეცდომა გამოსწორდა. Firefox 3-ში გაუმჯობესებულია ჩანართების ფუნქციონალურობა ტეგების მხარდაჭერით («Places»), განხილულია შიდა სანახი SQLite, ანიმირებული [[PNG]] ფაილის მხარდაჭერა, პაროლების ახალი მენეჯერი და ამასთანავე ეს ვერსია კარგად მუშაობს ტესტთან Acid2. ასევე შესამჩნევადაა დამუშავებული ძრავა. შეცვლილია მისამართების სტანდარტული დამატების ჩამოსაშლელი მენიუ და გაუმჯობესებულია ავტოდამატების ალგორითმი. რეალიზებულია რეზულტატის პოზიციის დამოკიდებულება მომხმარებლის არჩევანზე. პირველი ალფა-ვერსიის გამოსვლისას, რომელსაც დაერქვა Gran Paradiso, ცნობილი გახდა რომ ახალი ვერსიაში შემდეგი ცვლილებები შევიდოდა: * ბლოკების გამოტანის მეთოდის ცვლილება; * რეალიზებული იქნებოდა ბლოკ object-ის შესრულება type ატრიბუტის გარეშე; * შეწყდებოდა ოპერაციული სისტემების [[Microsoft Windows 9x]] და Mac OS X 10.2. მხარდაჭერა, თუმცა 2008 წლის გაზაფხულში მოიძებნა Firefox 3-ის Windows 98 / Windows ME სისტემებზე გაშვების საშუალება. * შეწყდებოდა [[SOAP]]-ის მხადაჭერა; * პლაგინების რეალიზება მოხდებოდა იგივე პრინციპით, როგორც გაფართოებების მართვა; * ინტერფეისში რამდენიმე სამოდელო ფანჯარა შეიცვლებოდა საინფორმაციო პანელით, ბრაუზერის მუშაობის ბლოკირების გარეშე; * გაუმჯობესებული იქნებოდა გაფართოებებთან მუშაობა: თუკი ისინი უთითებენ URL-ს ავტოგანახლებისათვის, მაშინ განახლებისას გამოყენებულ უნდა იქნას [[SSL]] შიფრაცია, ნაღდი სერტიფიკატით, ან გაფართოებას უნდა ჰქონდეს შიდა ხელმოწერა; * ვექტორული გრაფიკული ბიბლიოთეკა Cairo უკვე გამოყენებული იქნებოდა სტანდარტულად და უზრუნველყოფდა გრაფიკის გამოსახვასა და ტექსტის ვიზუალიზაციას; * განახლდებოდა მრავალსვლიან რეჟიმში მუშაობის მოდელი; * შეიცვლებოდა DOM მოვლენის გადამუშავების მეთოდი; * გამოჩნდებოდა SVG სერტიფიკაციის მიხედვით გაუმჯობესებული ახალი SVG ელემენტები და ფილტრები; * შეიცვლებოდა არაწყვეტად ტექსტში სივრცეების გადამუშავება(U+00A0)(ორივე მხარეს გათანასწორებული(justified)): თუ ადრე უწყვეტი სივრცეები იშლებოდა ზუსტად ისე, როგორც ჩვეულებრივი სივრცეები(U+0020), ახლა მათ გააჩნიათ ფიქსირებული სიგრძე (როგორც Internet Explorer). ამას შეუძლია მნიშვნელოვნად დაამახინჯოს ტექსტის სახე, რადგან სივრცეები არატოლნი ხდებიან. მაგრამ «არაწელვადი» უწყვეტი სივრცეები შესაძლოა სასარგებლო იყოს, თუ ისინი გამოიყენება დანიშნულების გარეშე — მაგალითად, ტექსტის აბზაცისთვის. ასევე უწყვეტი სივრცეები ტექსტის შეყვანის ველში აღარ იცვლება უბრალო სივრცეებად. '''Microsoft Windows''' * ჩამოტვირთვის შემდგომ ფაილების ვირუსებზე სკანირების შესაძლებლობა (იმართება about:config პარამეტრით browser.download.manager.scanWhenDone) და Internet Explorer-სათვის სისტემის უსაფრთოხიების პოლიტიკის გათვალისწინება და ფაილების ჩამოტვირთვის აკრძალვა, თუ ის ნებადართულია IE-ში, რაც საშუალებას იძლევა ცენტრალიზებულად იმართოს დამკვირვებლის უსაფრთხოება. '''გაუქმებულია''' * ანტიფიშინგის საშუალება Locationbar². ვერსია 3.0 Beta 5, რომელიც გამოვიდა 2008 წლის 2 აპრილს, ჩართულია ОС [[Ubuntu]] 8.04 და [[Fedora]] 9 პირველ გამოშვებებში. დამატებულია [[პროქსი]] სერვერით სისტემურ კონფიგურაციებზე წვდომის საშუალება პლატფორმაზე GNU/Linux და შესაბამის დიალოგურ ფანჯარაში რადიო ღილაკი მისი არჩევისათვის, გამოისახება მხოლოდ მაშინ თუ ცვლადი დაყენებულია. გაფართოებული «DOM Inspector» მოშორებულია სტანდარტული პარამეტრებიდან. ახლა ის ხელმისაწვდომი https://addons.mozilla.org/. '''გაფორმება''' ახლა შეძლებისდაგვარად გამოიყენება ნიშნები ოპერაციული საშუალებების თემებიდან. პლატფორმაზე GNU/Linux ესაა [[GTK+]]. სისტემაში ნიშნების არარსებობის შემთხვევაში გამოიყენება ჩაშენებული ნიშნები. ფუნქციების ნიშნები, რომელთათვისაც ჯერ არ არსებობს სტანდარტული დასახელება freedesktop.org სპეციფიკაციაში, შექმნილია [[Tango Desktop Project]]-დან სპეციალურად მოწვეული მხატვრების მიერ. პლატფორმებზე Mac OS X და Microsoft Windows თემა შეცვლილია ისე, რომ სტანდარტულად ღილაკი „უკან“ გაცილებით დიდია „წინ“ ღილაკთან შედარებით. რისი გათიშვაც შესაძლებელია პარამეტრებში „მცირე ნიშნების“ გათიშვით. === ვერსია 3.5 === რელიზში შევიდა ფუნქციები, რომლის გამოქვეყნებაც ვერ მოესწრო 3.0 ვერსიაში. დამატებულია ტეგ Video-ს რეალიზაცია, ჩაშენებულია [[Ogg Theora]] ვიდეო კოდეკით. გრაფიკულ ინტერფეისში შესაძლებელია ძებნისა და მისამართების პანელის გაერთიანება. Firefox 3.1 კოდური სახელით „Shiretoko“ უზრუნველყოფს XMLHttpRequests (XHR). 3.5 ვერსიაში გაუმჯობესდა სანიშნეების სისტემა Places. გაუმჯობესდა ძრავა Gecko, ასევე JavaScript-ის მხარდაჭერა. გაიზარდა ვებ-სტანდარტების შესაბამისობის ხარისხი. Firefox 3.5 ვერსიის გამოვიდა 2009 წლის [[30 ივნისს]]. პირველი ალფა ვერსია გამოვიდა 2008 წლის ივლისის შუა რიცხვებში, === ვერსია 3.6 === ვერსია 3.6 გამოვიდა 2010 წლის 21 იანვარს, რომელშიც გამოყენებულია Gecko 1.9.2 ძრავა და შეიცავს იერსახის გარკვეულ გაუჯობესებებს, მათ შორისაა "personas" თემების მხარდაჭერა. ესაა ბოლო დიდი გამოშვება, რომელიც მუშაობს [[PowerPC]]-ზე დაფუძნებულ [[Mac (კომპიუტერი)|Macintosh]]-ის აპარატურაზე. Firefox 3.6-ის მცირე განახლება ვერსიით 3.6.4, წარმოადგენს პირველ მცირე განახლებას, რომელშიც მხოლოდ მდგრადობისა და უსაფრთხოების ხარვეზებია გამოსწორებული.<ref>https://www.cnet.com/news/firefox-3-6-due-this-month-next-comes-lorentz/</ref> ამ განახლებაში დამატებულია მოდულების ცალკე პროცესად გატანის შესაძლებლობა (Out of Process Plugins, შემოკ. OOPP), რის შედეგადაც მოდულების ავარიული გათიშვა, აღარ გამოიწვევს Firefox-ის სრულად დახურვას და შესაძლებელი იქნება მოდულების მუშაობის აღდგენა, შესაბამისად, მომხმარებელს შეუნარჩუნდება გახსნილი გვერდები. === ვერსია 4 === [[File:Firefox 4.png|მინი|300px|Firefox 4.0 ვიკიპედიის მთავარი გვერდით [[Windows 7]]-ზე ]] 2006 წლის [[13 ოქტომბერი|13 ოქტომბერს]] ბრენდენ ეიჩმა, Mozilla-ს მთავარმა ტექნიკურმა ინჟინერმა, დაწერა მისი გეგმების შესახებ, რომელიც ეხებოდა Mozilla 2.0-ს — პლატფორმები, რომელზეც შესაძლოა დაფუძნებულიყო Firefox 4.0. ამ ცვლილებებში შედიოდა: XPCOM API-ს გაუმჯობესება, უფრო მკაცრად დაწერილი С++ კოდი, JavaScript 2-ს აბსტრაქციის დამატებითი დონე ([[ვირტუალური მანქანა]], ცნობილი, როგორც [[Tamarin project]]), უსაფრთხოების ძრავის გაუმჯობესება. Mozilla-ს ვიცე პრეზიდენტის [[კრის ბირდი]]ს სიტყვებით, Firefox 4-ში იქნებოდა შიგთავსთან უფრო ვიწრო ინტეგრაცია, რომელიც შეინახება ყველა დისკზე. დაემატება ფუნქციები „Prism“ და „Weave“. Firefox 4 გამოვიდა 2011 წლის 22 მარტს და გააჩნდა სამომხმარებლო იერსახესთან დაკავშირებული ბევრი განახლება, წინა ვერსიებთან შედარებით, როგორიცაა Firefox ღილაკის ახალი გაფორმება, გვერდის გახსნის შეჩერებისა და გადატვირთვის ერთიანი ღილაკი და მენიუს ზოლის თვითდამალვის შესაძლებლლობა. ამასთან, მენიუს ძირითადი ელემენტების უმეტესობა გადავიდა ბრაუზერის მარცხენა ზედა კუთხეში განთავსებულ, Firefox-ის ახალ მენიუში. ასევე, დაემატა ანგარიშთან სინქრონიზაციის, ჩანართების დაჯგუფების, ჩანართების ზოლისა და სანიშნების ზოლის მორგების შესაძლებლობები. ახალი გაფორმების ძირითადი ნაწილი, მეტად ჰგავდა [[Google Chrome|Google Chrome]]-ისა და [[Opera|Opera]] ბრაუზერების იერსახეს.<ref>https://blog.mozilla.org/blog/2011/03/22/mozilla-launches-firefox-4-and-delivers-a-fast-sleek-and-customizable-browsing-experience-to-more-than-400-million-users-worldwide-2/</ref><ref>{{Cite web |url=https://lifehacker.com/5833994/how-to-make-firefox-look-and-feel-more-like-chrome |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2018-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171227200744/https://lifehacker.com/5833994/how-to-make-firefox-look-and-feel-more-like-chrome |archivedate=2017-12-27 }}</ref><ref>https://www.howtogeek.com/56595/firefox-4-finally-released-and-it-looks-like-opera-screenshot-tour/</ref> == სწრაფი გამოშვებები == 2011 წლის აპრილიდან, შემუშავების პროცესი დაიყო სხვადასხვა „არხებად“, რაც გულისხმობდა ცალკეულ სტადიაზე მყოფ ანაწყობებზე განცალკევებით მუშაობას. უახლეს ხელმისაწვდომ ანაწყობს ეწოდა „Nightly“, რომელიც მომხმარებელს სთავაზობს ბოლო, გამოუცდელ შესაძლებლობებსა და სიახლეებს. „Aurora“ იყო შემდგომ საფეხურზე მდგომი ანაწყობი, რომელსაც გავლილი ჰქონდა ექვსკვირიანი შემოწმებები. თუმცა, 35 ვერსიიდან მოყოლებული, „Aurora“ არხს სახელი გადაერქვა და ეწოდა „Developer Edition“ არხი, რომლის ანაწყობებიც განკუთვნილია საგანგებოდ ვებპროგრამისტებისა და ვებპროექტების შემმუშავებლებისთვის.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/35.0a2/auroranotes/</ref><ref>https://bugzilla.mozilla.org/show_bug.cgi?id=1072181</ref> „Beta“ არხზე წარმოდგენილია მომდევნო ექვსკვირიან შეუალედში დამუშავებული ანაწყობები, რომლებიც მეტად მდგრადი და უსაფრთხოა Nightly-სთან შედარებით და საცდელი ეტაპების პირველ ვერსიას წარმოადგენს, რომელსაც Firefox-ის ლოგო გააჩნია. „Release(გამოშვება)“ არის Firefox-ის საბოლოო ვერსია, რომლის დამუშავებაც დასრულებულია და განკუთვნილია რიგითი მომხმარებლებისთვის. ახალი გამოშვებები ხელმისაწვდომი ხდება ყოველ ექვს კვირაში.<ref>https://wiki.mozilla.org/RapidRelease/Calendar</ref> Mozilla-ს განცხადებით, სწრაფი გამოშვების მიზანია, ახალი შესაძლებლობების სწრაფად მიტანა მომხმარებლებამდე.<ref>{{Cite web |url=https://mozilla.github.com/process-releases/draft/development_specifics/ |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2018-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130203215732/http://mozilla.github.com/process-releases/draft/development_specifics/ |archivedate=2013-02-03 }}</ref> თუმცა, გამოშვებების დაჩქარებულმა ციკლმა, მომხმარებლების ნაწილისგან, უკმაყოფილება დაიმსახურა, რადგან ახალი ვერსიები, ხშირად, [[Firefox-ის_გაფართოებების_სია|დამატებებთან]] თავსებადობის ხარვეზებს იწვევს.<ref>https://support.mozilla.org/en-US/questions/886836</ref> ამასთან, ზოგიც მიიჩნევს, რომ Firefox ცდილობს ვერსიების გაზრდას, მეტოქე ბრაუზერებთან შეჯიბრების მიზნით.<ref>http://www.zdnet.com/blog/hardware/mozilla-goes-version-number-crazy/14442</ref> === ვერსია 5-9 === '''ვერსია 5''' Firefox 5 გამოვიდა 2011 წლის 21 ივნისს,<ref>http://www.mozilla.org/en-US/firefox/5.0/releasenotes/</ref> Firefox 4-ის მთავარი გამოშვებიდან 3 თვის შემდეგ და იყო პირველი ვერსია, Mozilla-ს ახალი, სწრაფი გამოშვებების ციკლში, რომელიც ემთხვეოდა [[Google Chrome|Google Chrome]]-ის გამოშვებების ციკლსა და ვერსიების დანომვრას.<ref>https://arstechnica.com/business/news/2011/06/firefox-update-policy-the-enterprise-is-wrong-not-mozilla.ars</ref> ვერსია 5-ში მნიშვნელოვნად იყო გაზრდილი, ვებგვერდის ელემენტების დამუშავებისა და ჩატვირთვის სიჩქარე, ამასთან ჩაშენებული იყო [[WebM]] ფორმატის [[HTML5 ვიდეო]]ს მხარდაჭერა, რაც ვებგვერდებზე მოცემული ფორმატის ვიდეოს ჩვენების შესაძლებლობას იძლეოდა.<ref>https://wiki.mozilla.org/Features/Release_Tracking/Archives#Firefox_5</ref> === ვერსია 10-16 === '''ვერსია 10 (ESR)''' Firefox 10 და Firefox [[#გამოშვება გაფართოებული მხარდაჭერით|ESR]] 10 გამოვიდა 2012 წლის 31 იანვარს და ეს იყო პირველი [[#გამოშვება გაფართოებული მხარდაჭერით|გამოშვება გაფართოებული მხარდაჭერით]]. Firefox 10-ში დამალული იყო მომდევნო გვერდზე გადასასვლელი ღილაკი იქამდე, სანამ არ იქნებოდა მომდევნო გვერდზე გადასვლის შესაძლებლობა.<ref>https://arstechnica.com/information-technology/2012/01/firefox-10-arrives-with-new-dev-tools-and-full-screen-api/</ref> ასევე დამატებული იყო სრული ეკრანის API და გაუმჯობესებული ჰქონდა WebGL წარმადობა.<ref>http://www.zdnet.com/article/firefox-10-eases-add-on-updates-but-no-android-yet/</ref> Firefox 10-ზე საჭირო გახდა დამატებების თავსებადობის დამოწმება, რაც გულისხმობდა იმას, რომ დამატება უნდა ყოფილიყო შექმნილი სულ მცირე Firefox 4 ვერსიისთვის. ამასთან, გამარტივდა გაფართოებების განახლების პროცესიც. ასევე, დაემატა CSS 3D ეფექტები და განახლდა აპარატურულად აჩქარებული 3D გრაფიკა, რის შედეგადაც გაუმჯობესდა ვებანიმაციების დამუშავების ხარისხი და ვებშემმუშავებლებს, საშუალება მიეცათ 2D ობიექტების 3D-ში გადაყვანის, ყოველგვარი მოდულების დამატების გარეშე.<ref>https://wiki.mozilla.org/Features/Add-ons/Add-ons_Default_to_Compatible</ref> [[ფაილი:Mozilla Firefox logo 2013.svg|მინი|ლოგო, რომელიც გამოიყნებოდა Firefox 23 ვერსიიდან Firefox 56 ვერსიამდე|150px]] === ვერსია 17–23 === '''ვერსია 23''' Firefox 23 გამოვიდა 2013 წლის 6 აგვისტოს, რომელსაც ჰქონდა Firefox-ის განახლებული ლოგო. ასევე, გაუმჯობესებული იყო შეტევისგან დაცვა, საფრთხისშემცველი შიგთავსის შეზღუდვა, საძიებო სისტემის შეცვლის შესაძლებლობა, სარეკლამო მავნე პროგრამებისგან თავდასაცავად და ა.შ. გაუქმდა [[JavaScript]]-ის გათიშვის შესაძლებლობა, რადგან საიტების უმეტესობა საჭიროებს JavaScript-ს და მის გარეშე მომხმარებლებს პრობლემები ჰქონდათ, გვერდების მონახულებისას.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/23.0/releasenotes/</ref> ამოიღეს keyword.URL პარამეტრები და ამ გზით საძიებო სისტემის მითითების შესაძლებლობა. ამასთან, საძიებო ველში შერჩეული სისტემა, ავტომატურად გამოიყენება მისამართების ველსა და მთავარი გვერდის საძიებოშიც.<ref>https://support.mozilla.org/en-US/kb/firefox-default-home-page-has-links-to-features</ref> === ვერსია 24–30 === '''ვერსია 29''' [[ფაილი:Mozilla Firefox 29 Windows 8.1.png|მინი|Firefox 29 Australis იერსახე|150px]] Firefox 29 გამოვიდა 2014 წლის 29 აპრილს და ჰქონდა სრულიად განახლებული იერსახე, კოდური სახელით „Australis“. იერსახის გარკვეული ელემენტები, [[Google Chrome|Chrome]]-იდანაა გადმოღებული, მათ შორის ჩანართების მომრგვალებული კუთხეები და მარცხენა ზედა კუთხიდან, მარჯვენა ზედა კუთხეში გადატანილი მენიუ. ძველი მენიუს ნარიჯისფერი Firefox ღილაკი ჩანაცვლდა ე.წ. „ჰამბურგერის“ ღილაკით და მენიუს ელემენტების გადალაგება, თაგვის მაჩვენებლის საშუალებით გახდა შესაძლებელი. იერსახის ჩასწორებისას იხსნება სპეციალური ჩანართი, სადაც მარტივადაა შესაძლებელი მენიუს სასურველი ელემენტებისა და ზოლების შერჩევა. ასევე გაზრდილია ხატულების ზომაც, რაც შესაძლოა გათვლილი იყოს სამომავლოდ სენსორულ ეკრანებთან თვსებადობისთვის.<ref>https://www.pcworld.com/article/2148946/firefox-29-with-new-australis-interface-rolling-out-now.html</ref> === ვერსია 31–37 === '''ვერსია 34''' [[ფაილი:Firefox-hello-logo.svg|მინი|Firefox Hello სასაუბროს ლოგო|180px]] Firefox 34 გამოვიდა 2014 წლის 1 დეკემბერს, სადაც დამატებული იყო „Firefox Hello“ (სასაუბრო, [[WebRTC]] ტექნოლოგიის გამოყენებით, ხმოვანი და ვიდეოკავშირის მხარდაჭერით), ჰქონდა გაუმჯობესებული საძიებო ველი (ამერიკული ინგლისური ვერსიისთვის), თემების შეცვლის შესაძლებლობა მენიუს ჩასწორებისას და Firefox-ის დაბლოკილი პროცესიდან აღდგენის საშუალება. ვიკიპედიაში ძიებისას, გამოიყენება დაცული HTTPS კავშირი (მხოლოდ ამერიკული ინგლისური ვერსიისთვის). შეწყდა [[SSLv3]] ვერსიის გამოყენება, რომელსაც ხარვეზები გააჩნდა უსაფრთხოების კუთხით.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/34.0/releasenotes/</ref> Firefox 34.0.5 ვერსია გამოვიდა მხოლოდ კომპიუტერზე 2014 წლის 1 დეკემბერს და ჩრდილოეთ ამერიკის რეგიონისთვის, ნაგულისხმევი საძიებო სისტემა გახდა [[Yahoo!]]<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/34.0.5/releasenotes/</ref> === ვერსია 38–44 === '''ვერსია 40''' Firefox 40 გამოვიდა 2015 წლის 11 აგვისტოს სამაგიდო და [[Android]] მოწყობილობებზე. [[Windows 10]]-ზე „Australis“ თემა განახლდა და შეუთავსდა Windows 10-ის ერთიან იერსახეს, ასევე ბრაუზერის იერსახე თავსებადი გახდა სენსორულ ეკრანებთან, საოპერაციო სისტემის "პლანშეტის რეჟიმზე" გადაყვანისას. Firefox 40 შეიცავს უსაფრთხოების დამატებით შესაძლებლობებს, როგორიცაა იმ გვერდების გაფილტვრა, რომლებიც სახიფათო პროგრამებს ავრცელებს და გაფრთხილების ჩვენება, დაუმოწმებელი დამატების დაყენებისას. მომავალ ვერსიებში, გაფართოებების დამოწმება სავალდებულო გახდება და ბრაუზერზე შეიზღუდება დაუმოწმებელი გაფართოებების დაყენების შესაძლებლობა. ასევე გაუმჯობესებულია წარმადობა, დამატებითი პროცესების გამოყენების საშუალებით, [[Linux]] სისტემებზე.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/40.0/releasenotes/</ref> === ვერსია 45–51 === '''ვერსია 48''' Firefox 48 გამოვიდა 2016 წლის 2 აგვისტოს სამაგიდო და Android მოწყობილობებზე. მთავარ სიახლეს წარმოადგენდა ის, რომ Firefox 48 იყო პირველი ვერსია, რომლიდანაც დაიწყო გადასვლა მრავალპროცესიან მოდელზე, კოდური დასახელებით „Electrolysis“ (''ფიზ. [[ელექტროლიზი]]''), რაც გულისხმობს ცალკეული საიტის გახსნას, ცალკეულ პროცესებად. ასევე ამ ვერსიაში დაემატა [[MacOS]] სისტემის ახალი გამოშვების მხარდაჭერა, ხოლო SSE2 გაფართოების არმქონე, AMD Athlon XP და Pentium III პროცესორების მხარდაჭერა შეწყდა.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/48.0/releasenotes/</ref> '''ვერსია 49''' Firefox 49 გამოვიდა 2016 წლის 20 სექტემბერს სამაგიდო და Android მოწყობილობებზე. მრავალ სიახლეს შორის იყოს, ანგარიშების განახლებული მმართველი, ვიდეოების გაუმჯობესებული წარმადობა აპარატურული მხარდაჭერის უქონლობისას, კონტექსტური მენიუს ელემენტები HTML5 ხმოვანი და ვიდეოფაილების სამართავად, რომლის საშუალებითაც შესაძლებელი გახდა ფაილების ავტომატურად გაშვება განმეორებით და დაკვრის სიჩქარის ცვლილება. ამასთან, მომხმარებლების მიერ, არასაკმარისი ინტერესის გამო, ამოიღეს Firefox Hello.<ref>https://www.pcworld.com/article/3102890/software/goodbye-hello-firefox-casts-off-its-built-in-video-chat-client-this-fall.html</ref> მოცემული ვერსიიდან მოყოლებული, შეწყდა მხარდაჭერა MacOS-ის ძველი გამოშვებების და მხოლოდ ახალ გამოშვებებზე იმუშავებს.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/48.0/releasenotes/</ref> '''ვერსია 51''' Firefox 51.0 გამოვიდა 2017 წლის 24 ნოემბერს სამაგიდო და Android მოწყობილობებზე. მრავალ სიახლეს შორის იყო [[FLAC]] (Free Lossless Audio Codec) ფორმატის უდანაკარგო ხმოვანი ფაილების გაშვების შესაძლებლობა, ჩანართებს შორის გადართვის გაუმჯობესებული საშუალება, WebGL 2-ის მხარდაჭერა და გაფრთხილება, როცა ანგარიშის მონაცემების შესაყვანი გვერდი, არ იყენებს დაცულ კავშირს. ასევე, Firefox 51.0 ვერსიაში, რამდენიმეწლიანი პაუზის შემდეგ, პირველად გამოჩნდა [[ქართული ენა]].<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/51.0/releasenotes/</ref> === ვერსია 52–59 === '''ვერსია 52 (ESR)''' Firefox 52 და Firefox 52 ESR გამოვიდა 2017 წლის 7 მარტს სამაგიდო და Android მოწყობილობებზე (ESR არაა Android-ისთვის). მნიშვნელოვანი სიახლე Firefox ESR 52.0 ვერსიაში იყო ის, რომ ესაა პირველი გამოშვება გაფართოებული მხარდაჭერით, რომელიც დაფუძნებულია მრავალპროცესიან „Electrolysis“ მოდელზე (მისი გამოყენება, Firefox 48 ვერსიიდან დაიწყო). ასევე, შეიცავდა მრავალ სიახლეს: დაემატა WebAssembly სტანდარტის მხარდაჭერა, რომელიც უზრუნველჰყოფს ბუნებრივთან მიახლოებულ წარმადობას ვებტექნოლოგიებზე დაფუძნებულ თამაშებში, პროგრამებსა და პროგრამულ ბიბლიოთეკებში, მოდულების გამოყენების გარეშე; გამარტივებული კავშირი Wi-Fi წერტილებთან; გაფრთხილება დაცველი HTTP გვერდის ანგარიშზე შესვლისას (კომპიუტერზე); მედიაფაილების სამართავი, შეჩერებისა და გაგრძელების შესაძლებლობით Android-ის შეტყობინებების ზოლზე.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/52.0/releasenotes/</ref><ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/android/52.0/releasenotes/</ref> ეს, ასევე Firefox-ის ბოლო ვერსიაა, Windows XP-ისა და Vista-ს მხარდაჭერით.<ref>https://support.mozilla.org/en-US/kb/end-support-windows-xp-and-vista</ref> ამასთან, Firefox-ში შეწყდა [[NPAPI]] მოდულების მხარდაჭერა, მათ შორის [[Microsoft Silverlight]] და [[Java]]-ს მოდული, გარდა [[Adobe Flash Player]]-ისა (ESR ვერსიაში შენარჩუნდება NPAPI-ის მხარდაჭერა).<ref>https://www.java.com/en/download/help/firefox_java.xml</ref> '''ვერსია 57''' [[ფაილი:Firefox_Logo,_2017.svg|მინი|Firefox 57 (Quantum) ახალი ლოგო|150px]] Mozilla-მ 2016 წელს დააანონსა პროექტი სახელად [[Quantum (Mozilla)|Quantum]] (''ფიზ. კვანტები - ენერგიის უმცირესი ნაწილაკები''), რომელიც მიზნად ისახავდა Firefox-ის [[Gecko|Gecko]] ძრავასა და სხვა კომპონენტების გაუმჯობესებას, Firefox-ის წარმადობის ასამაღლებლად და მისი არქიტექტურის გარდაქმნას, ბრაუზერის თანამედროვე, მრავალპროცესიან მოდელზე გადაყვანის მიზნით. ცვლილებების საჭიროება გამოიწვია, მომხმარებლების რაოდენობის საგრძნობლად შემცირებამ, [[Google Chrome|Google Chrome]]-ის სასარგებლოდ, ვინაიდან მასთან შედარებით, წარმადობის მხრივ ჩამორჩენა აშკარა იყო. გაუმჯობესებასთან ერთად , ახალი ცვლილებების შედეგად, არსებული [[Firefox-ის გაფართოებების სია|დამატებები]] არათავსებადი გახდა პროგრამის მომდევნო ვერსიებთან, რადგან [[ბრაუზერის გაფართოება|გაფართოებების]] ახალი სისტემა შემუშავებულია Chrome-სა და სხვა თანამედროვე ბრაუზერებში გამოყენებული სისტემების მსგავსად.<ref>https://www.cnet.com/special-reports/mozilla-firefox-fights-back-against-google-chrome/</ref><ref>http://www.zdnet.com/article/why-you-should-root-for-mozillas-firefox-57-in-the-browser-wars/</ref> Firefox 57 ვერსია, რომელიც გამოვიდა 2017 წლის ნოემბერში, იყო Quantum-ით გაუმჯობესებული პირველი ვერსია და ეწოდა Firefox Quantum. მას გააჩნია სრულიად ახალი იერსახე კოდური სახელწოდებით „Photon“ (''ფიზ. [[ფოტონი]] - სინათლის უმცირესი ნაწილაკი'') და არსებული ლოგო, ჩანაცვლდა ახლით. ასევე, ამ ვერსიიდან მოყოლებული, აღარაა შესაძლებელი [[XUL]] ტექნოლოგიაზე დაფუძნებული [[Firefox-ის გაფართოებების სია|დამატებების]] გამოყენება.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/57.0/releasenotes/</ref>. იმავე დღეს, Mozilla-მ განაცხადა, რომ [[Google]] გახდებოდა ნაგულისხმევი საძიებო სისტემა, [[Yahoo]]-სთან თანამშრომლობის გაწყვეტის შემდეგ, რომელიც წარმოადგენდა ნაგულისხმევ საძიებო სისტემას ბრაუზერში, 2014 წლიდან მოყოლებული.<ref>https://techcrunch.com/2017/11/14/mozilla-terminates-its-deal-with-yahoo-and-makes-google-the-default-in-firefox-again/</ref> '''ვერსია 59''' Firefox 59 გამოვიდა 2018 წლის 13 მარტს სამაგიდო და Android მოწყობილობებზე. დამატებულ სიახლეებს შორისაა: ჩატვირთვის შემცირებული დრო, გაუმჯობესებული გრაფიკა, გაუმჯობესებული RTC დაკავშირების საშუალებები, Firefox Screenshots-ის დამატებითი შესაძლებლობები და პირადი თვალიერების რეჟიმში, ბმულზე გადასვლისას, მოცემული საიტის მისამართის დამალვა, სხვადასხვა საიტებს შორის გადასვლისას, თვალყურისდევნისგან უკეთ დასაცავად (კომპიუტერზე); Firefox-ის გამოყენება დამხმარე პროგრამის სახით, HLS (HTTP პირდაპირი ეთერის) ფორმატის მხარდაჭერა, ვიდეოსაიტებთან გაუმჯობესებული თავსებადობისთვის. ამასთან, ამოღებულია "about:" გვერდი.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/59.0/releasenotes/</ref><ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/android/59.0/releasenotes/</ref> == გამოშვება გაფართოებული მხარდაჭერით == 2012 წელს, Mozilla-ს ფონდმა განაცხადა რომ ხელმისაწვდომია გამოშვება გაფართოებული მხარდაჭერით - Extended Support Release (შემოკ. ESR).<ref>http://blog.mozilla.com/blog/2012/01/10/delivering-a-mozilla-firefox-extended-support-release/</ref> ე.ი. გარდა "release", "beta" და "aurora" განახლების არხებისა, ESR ვერსიებისთვის ცალკე იქნებოდა "esr" განახლების არხი. Firefox ESR განკუთვნილია კომპიუტერული ქსელებისთვის ისეთ ორგანიზაციებში, როგორიცაა უნივერსიტეტები და სხვა სასწავლო დაწესებულებები, ქალაქის ან ქვეყნის სამთავრობო სტრუქტურები და კერძო კომპანიები. გაფართოებული მხარდაჭერის მქონე გამოშვების ციკლის შუალედებში, Firefox ESR არ მიიღებს ხშირი განახლებების სახით ახალ შესაძლებლობებს, მხოლოდ გამოსწორებული იქნება, უსაფრთხოებისა და მდგრადობის კუთხით, მაღალი რისკის ხარვეზები.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/organizations/faq/</ref> გაფართოებული მხარდაჭერის მქონე გამოშვების ციკლი შედგება, Firefox-ის ჩვეულებრივი ვერსიის სწრაფი გამოშვების 9 ციკლისგან (54 კვირისგან), ბოლო ორი ციკლი კი გადაებმება ახალ ვერსიას. ESR გამოშვებები პირდაპირ გადავა 10-იდან 17 ვერსიაზე, შემდეგ 24-ზე და ა.შ.<ref>https://www.mozilla.org/en-US/firefox/organizations/faq/</ref> == მობილური — Firefox == [[მობილური]] Firefox-ის გამოსვლა იგეგმებოდა Firefox 3-ს გამოსვლის შემდეგ. Mozilla თავდაპირველად აპირებდა ბრაუზერის გამოშვებას [[Windows Mobile]] (Windows Mobile 6) და Linux ([[Nokia]] N800) სისტემებზე დაფუძნებული [[სმარტფონი|სმარტფონებისა]] და ჯიბის კომპიუტერებისათვის, რადგან ეს სისტემები ყველაზე მეტად მსგავსი იყო კომპიუტერის სისტემებთან და მასზე მუშაობა, უფრო გაადვილდებოდა. [[Symbian]] სრულიად განსხვავებული სისტემა იყო, ამიტომ არ იგეგმებოდა მასზე მობილური Firefox-ის გამოშვება, თუმცა Mozilla-მ განაცხადა, რომ მისი პროექტი ღია იყო და ნებისმიერ მსურველს შეეძლო მონაწილეობის მიღება Firefox-ის შემუშავებაში Symbian-ისთვის, მით უფრო, რომ უკვე არსებობდა მსგავსი მაგალითები კომპიუტერული სისტემების შემთხვევაში, როცა დაინტერესებული ადამიანების ჯგუფებმა, არაერთ ძველ სისტემაზე გახადეს Firefox ხელმისაწვდომი, პორტირების მეშვეობით. მობილური Firefox-ის შემქმნელები მზად იყვნენ ეთანამშრომლათ ყველა კომპანიასთან, რომლებიც გამოთქვამდნენ მათ მოწყობილობაზე Mozilla-ს პროდუქციის დაყენების სურვილს.<ref>http://www.nokiausers.net/forum/tech-talk/11716-mozilla-firefox-symbian-mobile-browser-updated-28-01-2009-out-next-week.html</ref> 2008 წლის [[აპრილი|აპრილში]] არაოფიციალურად იყო წარმოდგენილი მობილური მოწყობილობების Mozilla-ს ტესტური კრებული, კოდური სახელით „Fennec“ („ფენეკი“ — ძალიან პატარა ღამის მელია). ბრაუზერის პირველი ალფა ვერსია გამოვიდა [[ოქტომბერი|ოქტომბერში]], რომელიც თავდაპირველად ხელმისაწვდომი იყო [[IT OS]] 2008 (Nokia N800 და N810)-სთვის და მუშაობდა [[Nokia]] [[maemo]] სისტემაზე. ასევე, შემუშავება იგეგმებოდა შემდეგი ორი პლატფორმისათვისაც: Linux/Qt 4.4 და Windows Mobile 6.<ref>https://website-archive.mozilla.org/www.mozilla.org/fennec_releasenotes/projects/fennec/1.0a1/releasenotes/</ref><ref>{{Cite web |url=https://lifehacker.com/5065863/a-closer-look-at-fennec-the-mobile-firefox-browser |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2018-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180219194355/https://lifehacker.com/5065863/a-closer-look-at-fennec-the-mobile-firefox-browser |archivedate=2018-02-19 }}</ref> ივნისში [[აზა როსკინი|აზა როსკინმა]] ([[:en:Aza Raskin|ინგ.]]) წარმოადგინა [[Firefox Mobile]]-ის ესკიზების დემო ვერსია. მასზე ხდებოდა [http://azarask.in/blog/post/firefox-mobile-concept-video/ მობილური ბრაუზერის შესაძლებლობების დემონსტრირება] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080613224425/http://azarask.in/blog/post/firefox-mobile-concept-video/ |date=2008-06-13 }}, ნაწილობრივ [[multi-touch]] რეჟიმში მუშაობა და [[Zooming User Interface]]-ის გამოყენება. არსებობდა [[Gecko]]-ზე დაფუძნებული სხვა პროექტებიც. Nokia N800-ს მფლობელებს [[Internet Tablet OS]]-ის ბოლო ვერსიით(2007) შეეძლოთ [[MicroB]] ბრაუზერით სარგებლობა, რომელიც შეიქმნა Mozilla-ს პროექტის ჩარჩოში. MicroB-ში გამოიყენებოდა Gecko 1.9 ძრავა და უზრუნველყოფილი იყო პაკეტების [[ფაილური ფორმატები|.deb]] ფორმატით დაყენება. ამასთან, ძველი მოწყობილობებისთვის, 2004 წლიდან არსებობდა პროექტი „Minimo“ (Mini Mozilla) რომელსაც აფინანსებდა კომპანია [[ნოკია|Nokia]]. იგი განკუთვნილი იყო სუსტი მონაცემების მობილური მოწყობილობებისთვის და მისი მორგება Windows Mobile-ზეც სცადეს, თუმცა ამ პლატფორმაზე რესურსების მაღალი მოხმარების გამო, ფართო გამოყენება ვერ ჰპოვა.<ref>{{Cite web |url=http://archive.oreilly.com/pub/post/mozilla_minimo_0009_for_window.html |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2018-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170930035309/http://archive.oreilly.com/pub/post/mozilla_minimo_0009_for_window.html |archivedate=2017-09-30 }}</ref> Fennec ასევე იგეგმებოდა Windows Mobiles-ის შემდგომი სისტემის — [[Windows Phone]]-ისთვისაც, თუმცა [[Microsoft]]-მა არ გაასაჯაროვა ხელსაწყოები შემმუშავებლებისთვის, რომელიც პროგრამების შესაქმნელადაა საჭირო და შესაბამისად, Windows Phone-ის ვერსიის გამოშვება, გაურკვეველი ვადით გადაიდო.<ref>{{Cite web |url=https://www.geek.com/mobile/mozilla-iced-firefox-for-windows-mobile-because-microsoft-doesnt-allow-native-apps-1145882/ |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2018-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150405034602/http://www.geek.com/mobile/mozilla-iced-firefox-for-windows-mobile-because-microsoft-doesnt-allow-native-apps-1145882/ |archivedate=2015-04-05 }}</ref> ამასთან, Windows Phone-მა ვერ მოიპოვა პოპულარობა [[Android]]-სა და [[iOS]]-სთან კონკურენციის პირობებში, 2017 წლის 8 ოქტომბერს, [[Microsoft]]-მა მისი აღსასრულის შესახებაც განაცხადა.<ref>https://navigator.ge/2017/10/12/windows-phone-failure/</ref><ref>https://www.theverge.com/2017/10/9/16446280/microsoft-finally-admits-windows-phone-is-dead</ref> მომხმარებლების სიმცირის გამო, მასზე მუშაობა, აღარ გაგრძელებულა. ასევე, კოდთან წვდომის შეზღუდვებისა და მომხმარებელთა მცირე რაოდენობიდან გამომდინარე, Firefox-ის მობილური ვერსია, არც [[BlackBerry]] მოწყობილობებისთვის არ შემუშავებულა.<ref>https://forums.crackberry.com/showthread.php?t=578517&p=5986263&viewfull=1#post5986263</ref> გამომდინარე იქიდან, რომ [[IPhone]]-ზე არ იყო დაშვებული [[Apple]]-ის შექმნილი პროგრამული გარსის გარდა სხვა სამუშაო გარსები, მათ შორის Firefox-ის [[Gecko]] ძრავა, მობილური Firefox ვერც Apple-ს სმარტფონებზე მოხვდა.<ref>{{Cite web |url=https://www.geek.com/android/mobile-firefox-coming-to-android-but-not-iphone-os-1072351/ |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2018-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130627080840/http://www.geek.com/android/mobile-firefox-coming-to-android-but-not-iphone-os-1072351/ |archivedate=2013-06-27 }}</ref> Mozilla-მ ძალები დანარჩენი პლატფორმებისკენ მიმართა და Maemo-სთვის გამოშვებული Firefox იყო პირველი მობილური ბრაუზერი, რომელმაც [[Firefox-ის გაფართოებების სია|დამატებების]] მხარდაჭერა მიიღო.<ref>https://www.geek.com/chips/mozilla-launches-awesome-mobile-firefox-on-maemo-as-the-first-mobile-browser-with-add-ons-1075152/{{Dead link|date=ივნისი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>https://blog.mozilla.org/addons/2009/06/04/firefox-mobile-add-ons-one-small-step-for-mankind/</ref> 2011 წლის 29 მარტს კი Maemo-სთან ერთად, მობილური Firefox-ის 4 ვერსია გამოვიდა [[Android]]-ისთვისაც.<ref>https://blog.mozilla.org/blog/2011/03/29/mozilla-launches-firefox-4-for-android-allowing-users-to-take-the-power-and-customization-of-firefox-everywhere-2/</ref> სამომხმარებლო გარემო სრულიად გარდაიქმნა მცირე ზომის ეკრანებზე მოსარგებად, სამართავი ღილაკები იმალებოდა ავტომატურად, ვებგვერდის უკეთ გამოსაჩენად და იერსახე თავსებადი გახდა სენსორული ეკრანისთვის. დღემდე, მობილურ ვერსიაზე დატანილია სრული შესაძლებლობები, მათ შორის მრავალფუნქციური მისამართების ველი, ჩანართებისა და დამატებების მხარდაჭერა, პაროლების მმართველი, მდებარეობის მიხედვით შიგთავსის შერჩევა და მომხმარებლის მონაცემების მოწყობილობებს შორის დასინქრონება.<ref>https://www.mozilla.org/ka/firefox/mobile/</ref> 2013 წლის აპრილში, Mozilla-ს მაშინდელმა ხელმძღვანელმა [[გერი კოვაჩი|გერი კოვაჩმა]] ([[:en:Gary Kovacs|ინგ.]]) განაცხადა, რომ Firefox არ იქნებოდა [[iOS]]-ზე მანამ, სანამ Apple არ შეწყვეტდა [[WebKit]] ძრავის გამოყენების მოთხოვნას. მიზეზი, რის გამოც Mozilla-ს ბრაუზერი ამ სისტემაზე არ იყო წარმოდგენილი iOS 8 ვერსიის გამოსვლამდე იყო ის, რომ Apple სხვა ბრაუზერებს აწვდიდა საკუთარი JavaScript ძრავას ნაკლულ ვარიანტს, რომელიც ზღუდავდა მათ წარმადობას და შეუძლებელს ხდიდა [[Safari]]-ის წარმადობის დონის მიღწევას, iOS პლატფორმაზე.<ref>https://venturebeat.com/2013/03/10/mozilla-firefox-ios/</ref> მოგვიანებით, Apple-მა გახსნა მისი "Nitro" JavaScript ძრავა სხვა ბრაუზერებისთვისაც და საბოლოოდ შესაძლებელი გახდა, სრული წარმადობის მიღწევა.<ref>https://www.cnet.com/news/ios-8-grants-new-power-to-rival-browsers-web-based-apps/</ref> 2014 წლის დეკემბერში, Mozilla-მ განაცხადა, რომ მუშაობდა Firefox iOS ვერსიის იერსახეზე და 2015 წლის სექტემბერს, წარმოადგინა წინასწარი გამოშვება [[ახალი ზელანდია|ახალ ზელანდიაში]].<ref>https://blog.mozilla.org/futurereleases/2015/09/03/firefox-for-ios-now-available-for-preview/</ref><ref>https://www.theregister.co.uk/2015/09/04/mozilla_reveals_firefox_ios_preview_apple/</ref> 2016 წლის ნოემბერს, გამოვიდა Firefox-ის ახალი iOS ბრაუზერი სახელწოდებით [[Firefox Focus]], რომელიც არის შემსუბუქებული ვერსია და ფოკუსირებულია პირადი მონაცემების უსაფრთხოებასა და დაცვაზე.<ref>https://techcrunch.com/2016/11/17/mozilla-launches-firefox-focus-a-private-web-browser-for-iphone/</ref> მოგვიანებით, 2017 წლის 20 ივნისს, Firefox Focus ბრაუზერი გამოვიდა Android-ისთვისაც.<ref>https://navigator.ge/2017/06/22/firefox-focus/</ref><ref>https://blog.mozilla.org/blog/2017/06/20/firefox-focus-new-to-android-blocks-annoying-ads-and-protects-your-privacy/</ref> ამ პლატფორმაზე, Firefox Focus იყენებს android-ის WebView კომპონენტს, რომელიც დაფუძნებულია [[Blink]] ძრავაზე, (ეს ძრავა გამოიყენება ცნობილ ბრაუზერებში, მათ შორის [[Google Chrome]]-სა და [[Opera]]-ში) რის შედეგადაც მეტად მსუბუქია და მისი ზომა მინიმუმამდეა შემცირებული, თუმცა აკლია ის მრავალფეროვანი შესაძლებლობები, რაც [[Gecko]] ძრავაზე დაფუძნებულ Firefox Android ვერსიას გააჩნია.<ref>https://github.com/mozilla-mobile/focus-android/wiki/Architecture-Decisions</ref> == მსოფლიო გინესის რეკორდი == Firefox 3 გამოშვების ოფიციალური თარიღი სახელდება „[http://www.spreadfirefox.com/ru/worldrecord/ ჩამოტვირთვის დღე 2008] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100210124755/http://www.spreadfirefox.com/ru/worldrecord |date=2010-02-10 }}“(ინგ. Download Day 2008). ამ დღეს Spread Firefox აპირებდა მოეხსნა მსოფლიო რეკორდი 24 საათში პროგრამის ჩამოტვირთვების რაოდენობაში. Mozilla-ს ოფისში 24 საათის განმავლობაში გინესის რეკორდების წიგნის წარმომადგენლები აკონტროლებდნენ დისტრიბუტივის ჩამოტვირთვების რაოდენობის ზრდას, რომელიც დღე-ღამეში გადმოიწერა 8 მილიონმა ადამიანმა. ინფორმაცია უკვე გადასცეს გინესის წიგნის რედაქტორებს, რომელთან მონაცემთა გადამოწმებისათვის რამდენიმე დღე დასჭირდათ. შედარებისათვის, Opera 9.50 ვერსიის გამოსვლის 5 დღის თავზე ის გადმოიწერეს 4.7 მილიონჯერ. ჩამოტვირთვის დღე ოფიციალურად დაიწყო [[17 ივლისი|17 ივლისს]] ჩრდილოეთამერიკულ წყნაროკეანური დროით დილის 10:00 საათზე(21:00 17.06.2008 [[თბილისი]]ს დროით) და დამთავრდა 18:16 UTC (22:16 თბილისის დროით). ჩამოტვირთვების დღე გაიწელა, რადგან უკვე 21:05 (თბილისის დროით) საათზე სერვერები გადაიტვირთა დიდძალი ჩამოტვირთვების გამო. კომპანიაში მიიღეს გადაწყვეტილება იმის შესახებ, რომ გინესის წიგნის წარმომადგენლები დაიწყებდნენ რაოდენობის დაფიქსირებას მხოლოდ მაშინ, როდესაც აღდგებოდა მთავარი სერვერი. ეს მოხდა 1 საათისა და 26 წუთის შემდეგ, ანუ თბილისის დროით 22:26 საათზე. ივლისის დასაწყისში გამოცხადდა, რომ რეკორდი დამყარდა. გინესის წიგნში შევა 24 საათში 8 002 530 ჩამოტვირთვა. == პრობლემები და ნაკლი == ==== სუსტი წერტილი ==== მესამე ვერსიის გამოსვლიდან არც ისე დიდი დროის გასვლის შემდეგ, (დაახლოებით 5 საათში) გამოცხადდა (MoFo-მ მიიღო ინფორმაცია კომპანია TippingPoint-სგან. ქვეგანყოფილება [[3Com]], რომელმაც ეს ინფორმაცია იყიდა) ამ და წინა ვერსიების სუსტი წერტილის არსებობა. განცხადება ეხებოდა შეცდომას, რომელიც მოსდიოდა სპეციალურად ორგანიზებული ბმულით შესრულებად კოდს. ზოგიერთ ფორუმზე დაიწყო გარჩევა სუსტი წერტილის შესახებ, რომელიც დაკავშირებული იყო არაჯანსაღ კონკურენციასთან. ==== Microsoft Windows ==== Firefox 3.0 ვერსიაში გამოიყენებოდა Internet Explorer-ის უსაფრთხოების პარამეტრები, ამიტომ მომხმარებლები შეეჩეხნენ პრობლემას, რომელიც დაკავშირებული იყო გამშვები ფაილების გადმოწერის აკრძალვასთან. ეს პრობლემა იქმნებოდა მაშინ, როდესაც Internet Explorer-ში მითითბული იყო უსაფრთხოების უმაღლესი დონე. ასევე პრობლემები იყო გარკვეული სახის ფაილების ჩამოტვირთვისას, როდესაც ეშვებოდა ინტეგრირებული ვირუსების შემმოწმებელი, ფაილის ჩამოტვირთვის შემდგომ, რომლის გამორთვაც, მხოლოდ შემდეგი გზით შეიძლებოდა -about:config (პარამეტრები browser.download.manager.scanWhenDone = false). == სააღდგომო კვერცხი == მისამართების ველში შეიყვანეთ შემდეგი ბრძანებები: * about:robots - რობოტების შეტყობინება დედამიწელებს * about:mozilla - „უდიდესი“ წიგნი Mozilla == დასახელება == Firefox (ცეცხლოვანი მელია) — სიტყვასიტყვით [[ჩინური ენა|ჩინური ენიდან]] 火狐 (hǔo hú) მოდის, რომელსაც [[ჩინელები]] ზოგჯერ ეძახიან [[მელია|წითური მელიას]] და [[მცირე პანდა]]ს. შემქმნელების თქმით სწორედ მის პატივსაცემად დაერქვა ბრაუზერს ეს სახელი. Firefox-ის შემოკლებული ვერსიაა — „'''Fx'''“, ან „'''fx'''“ და არა „ფფ“, „FF“, ან „FX“. ასევე Firefox გამოითქმის, როგორც „'''ფაირფოქსი'''“ და არა „ფირეფოხი“. პირველ ბრაუზერს ერქვა „Phoenix“ („ფენიქსი“). მოგვიანებით, სავაჭრო მარკასთან დაკავშირებული პრობლემების გამო ბრაუზერს დაექვა „Firebird“ („ცეცხლოვანი ჩიტი“), მაგრამ ეს დასახელებაც მოგვიანებით შეიცვალა „Firefox“-ით, ანალოგიური მიზეზის გამო. თუმცა „Firefox“-იც [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანეთში]] არსებული კომპანიის [[The Charlton Company]]-ის [[სავაჭრო მარკა]] აღმოჩნდა, რაც ასახული იყო „About“ მენიუში. == ჯილდოები == ბრაუზერმა Mozilla Firefox მიიღო უამრავი ჯილდო სხვადასხვა ორგანიზაციებისგან, მათ შორისაა: * Webware 100 winner, [[აპრილი]] [[2008]] * Webware 100 winner, [[ივნისი]] [[2007]] * PC World 100 Best Products of 2007, [[მაისი]] [[2007]] * PC Magazine Editors' Choice, [[ოქტომბერი]] [[2006]] * CNET Editors' Choice, [[ოქტომბერი]] [[2006]] * PC World’s 100 Best Products of 2006, [[ივლისი]] [[2006]] * PC Magazine Technical Excellence Award, კატეგორიაში „პროგრამული უზრუნველყოფა და შემქმნელის ინსტრუმენტები“, [[იანვარი]] [[2006]] * PC Magazine Best of the Year Award, [[27 დეკემბერი]] [[2005]] * PC Pro Real World Award (Mozilla Foundation), [[8 დეკემბერი]] [[2005]] * CNET Editors' Choice, [[ნოემბერი]] [[2005]] * UK Usability Professionals' Association Award Best Software Application 2005, [[ნოემბერი]] [[2005]] * Macworld Editor’s Choice with a 4.5 Mice Rating, [[ნოემბერი]] [[2005]] * Softpedia User’s Choice Award, [[სექტემბერი]] [[2005]] * TUX 2005 Readers' Choice Award, [[სექტემბერი]] [[2005]] * PC World Product of the Year, [[ივნისი]] [[2005]] * Forbes Best of the Web, [[მაისი]] [[2005]] * PC Magazine Editor’s Choice Award, [[მაისი]] [[2005]] == იხილეთ აგრეთვე == * [[Firefox-ის გაფართოებების სია]] == რესურსები ინტერნეტში == * [https://www.mozilla.org/ka/firefox/ Firefox-ის ოფიციალური საიტი] * [https://support.mozilla.org/ka/ Firefox-ის მხარდაჭერის საიტი] * [https://www.mozilla.org/ka/firefox/channel/desktop/ Firefox-ის წინასწარი გამოშვებები] * [https://addons.mozilla.org/ka/firefox/ Firefox-ის გაფართოებები] * [https://www.mozilla.org/ka/ Mozilla-ს ოფიციალური საიტი] * [https://blog.mozilla.org/blog/category/firefox/ Firefox Blog] და [https://twitter.com/firefox Firefox (@firefox)] — Firefox-ის შესახებ სიახლეები == სქოლიო == {{სქოლიოს სია}} [[კატეგორია:ბრაუზერები]] 4hsvip9xdq84ic64u741zaxsacby2r7 0 9741 4650437 4142987 2024-05-02T18:06:29Z ალექსანდროს 131080 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი =გნოლი | სურათის ფაილი =Rebhuehner.jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = | სამეფო = ცხოველები | ტიპი = | კლასი = | რიგი = | ოჯახი = | გვარი = | სახეობა = | ლათ =Perdix perdix | არეალის რუკა =Verbreitungskarte Rebhuhn.jpg | ვიკისახეობები = | commons = }} '''გნოლი''' ({{lang-la|Perdix perdix}}) — [[ფრინველები|ფრინველი]] [[ქათმისნაირნი|ქათმისნაირთა]] რიგისა. მისი სხეულის საშუალო სიგრძეა 35 სმ. მამლის წონა 500 გრამს აღწევს, დედლისა — 350 გრამს. გნოლი რუხი შეფერილობისაა და შავი და ყავისფერი განივი ზოლები გასდევს. მკერდზე მორუხო, ნალისმაგვარი შავი ლაქა აქვს, თეთრ მუცელზე კი წაბლისფერი ლაქები. გავრცელებულია [[ევროპა]]ში, [[ამიერკავკასია]]ში, [[წინა აზია|წინა]] და [[შუა აზია]]ში. [[საქართველო|საქართველოში]] ბინადრობს, ზამთარში მომთაბარეობს. ცხოვრობს ბუჩქნარით შემოფარგლულ ველ-მინდვრებში, ყანებში და ზეგნებზე, ზღვის დონიდან 2600 მ-მდე. მონოგამური ფრინველია. ბუდეს იკეთებს მიწაზე. მაის-ივნისში დებს 12-15 კვერცხს. კრუხობს 21-26 დღე. იკვებება როგორც მცენარეული ([[კენკრა]], მარცვლოვნები, კვირტები, ყლორტები), ისე ცხოველური საკვებით ([[მწერები]]). ქვესახეობებიდან [[საქართველო]]ში გვხვდება [[ამიერკავკასიური გნოლი]] (Perdix perdix canescens). ==ლიტერატურა== {{ქსე|3|193|ჟორდანია რ.}} {{ქე|2|50|ჟორდანია რ.}} [[კატეგორია:ქათმისნაირნი]] g7vcbr2muwhreuem1s99dmw82nbrfyl 4650444 4650437 2024-05-02T18:40:16Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი =გნოლი | სურათის ფაილი = Nurmkana (cropped).jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = | სამეფო = ცხოველები | ტიპი = [[ქორდიანები]] | კლასი = [[ფრინველები]] | რიგი = [[ქათმისნაირნი]] | ოჯახი = [[ხოხბისებრნი]] | გვარი = [[Perdix]] | სახეობა = '''გნოლი''' | ლათ = {{Btname|Perdix perdix|[[Linnaeus]], 1758}} | არეალის რუკა =Verbreitungskarte Rebhuhn.jpg | ვიკისახეობები = | commons = }} '''გნოლი''' ({{lang-la|Perdix perdix}}) — [[ფრინველები|ფრინველი]] [[ქათმისნაირნი|ქათმისნაირთა]] რიგისა. მისი სხეულის საშუალო სიგრძეა 35 სმ. მამლის წონა 500 გრამს აღწევს, დედლისა — 350 გრამს. გნოლი რუხი შეფერილობისაა და შავი და ყავისფერი განივი ზოლები გასდევს. მკერდზე მორუხო, ნალისმაგვარი შავი ლაქა აქვს, თეთრ მუცელზე კი წაბლისფერი ლაქები. გავრცელებულია [[ევროპა]]ში, [[ამიერკავკასია]]ში, [[წინა აზია|წინა]] და [[შუა აზია]]ში. [[საქართველო|საქართველოში]] ბინადრობს, ზამთარში მომთაბარეობს. ცხოვრობს ბუჩქნარით შემოფარგლულ ველ-მინდვრებში, ყანებში და ზეგნებზე, ზღვის დონიდან 2600 მ-მდე. მონოგამური ფრინველია. ბუდეს იკეთებს მიწაზე. მაის-ივნისში დებს 12-15 კვერცხს. კრუხობს 21-26 დღე. იკვებება როგორც მცენარეული ([[კენკრა]], მარცვლოვნები, კვირტები, ყლორტები), ისე ცხოველური საკვებით ([[მწერები]]). ქვესახეობებიდან [[საქართველო]]ში გვხვდება [[ამიერკავკასიური გნოლი]] (Perdix perdix canescens). ==ლიტერატურა== {{ქსე|3|193|ჟორდანია რ.}} {{ქე|2|50|ჟორდანია რ.}} [[კატეგორია:ქათმისნაირნი]] d62u942jel1kjdwahivptllwf3cq5vu 0 10793 4650557 4558580 2024-05-03T06:13:19Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{მრავალმნიშვნელოვნება*|დაჩი}} {{მმართველი |ქვეყანა = [[იბერია|იბერიის]] |თანამდებობა = მეფე |სახელი = დაჩი |ორიგინალური სახელი = |რიგი = |რიგი-მეუღლეების = |პორტრეტი = |წარწერა = |მმართველობის დასაწყისი = [[494]] |მმართველობის დასასრული = [[506]] |კორონაცია = |წინამორბედი = [[ვახტანგ I|ვახტანგ I გორგასალი]] |მემკვიდრე = [[ბაკურ IV]] |სხვა წოდებები = |ვიცე-პრეზიდენტი = |პარტია = |დაბადების თარიღი = |დაბადების ადგილი = |გარდაცვალების თარიღი = [[506]] |გარდაცვალების ადგილი = |ქორწინება = |შვილები = [[ბაკურ IV]] |დინასტია = |მამა = [[ვახტანგ I|ვახტანგ I გორგასალი]] |დედა = }} '''დაჩი''' (გ. [[506]]) — [[იბერია|ქართლის]] მეფე VI საუკუნის დამდეგს, [[ვახტანგ I|ვახტანგ I გორგასლის]] ძე პირველი ცოლის, ირანელი ქალის [[ბალენდუხტი]]საგან. დაჩი [[უჯარმა]]ში იზრდებოდა და ცნობილია უჯარმელის ზედწოდებით. [[ჯუანშერი]]ს ცნობით, დაჩიმ დაასრულა ვახტანგ გორგასლის დროს დაწყებული [[თბილისი|თბილისის]] ზღუდის მშენებლობა და მამის ანდერძის თანახმად სატახტო ქალაქი მცხეთიდან [[თბილისი|თბილისში]] გადაიტანა, [[მცხეთა]] დარჩა საკათალიკოსო ცენტრად. მის დროს თბილისში მოსახლეობა მომრავლდა, აშენდა [[ანჩისხატი|მარიამწმიდის ეკლესია]]. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|342|ფარცხალაძე ლ.}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00005115}} {{დაიწყე ყუთი}} {{მემკვიდრეობის ყუთი| წინამორბედი= [[ვახტანგ I|ვახტანგ I გორგასალი]] | ტიტული=[[იბერია|იბერიის მეფე]] | წლები=[[494]] - [[506]]| შემდეგი = [[ბაკურ IV]]}} {{დაასრულე ყუთი}} {{იბერიის მეფეები}} [[კატეგორია:იბერიის მეფეები]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 506]] jjoet986br014t61ji74zuny5zdcfgk 0 10796 4650558 4289940 2024-05-03T06:13:57Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{მმ*|დაჩი}} '''დაჩი''' — X საუკუნის [[ქართველები|ქართველი]] [[მწიგნობარი]], მთარგმნელი. ქართულად თარგმნა [[ეპიფანე კვიპრელი]]ს [[ფსალმუნი|ფსალმუნთა]] თარგმანების ანუ კომენტარის ნაწილი (შედის [[973]]–[[976]] გადაწერილ [[შატბერდი|შატბერდის]] კრებულში, ხელნაწერი S-1141). თარგმანს წინ უძღვის [[სტეფანე მტბევარი|სტეფანე მტბევრისადმი]] მიწერილი წერილი, რომლიდანაც ირკვევა, რომ დაჩის [[ბერძნული ენა|ბერძნული]] არ სცოდნია და ტექსტი [[სომხური ენა|სომხურიდან]] გადმოუღია. წერილის თანახმად, მას უთარგმნია 7 ფსალმუნის კომენტარი. ქართული ტექსტი კი 15 ფსალმუნის თარგმანებას შეიცავს. ვარაუდობენ, რომ დანარჩენი ფსალმუნების კომენტარებიც დაჩიმ თარგმნა. == ლიტერატურა == {{ქე|2|342|[[მზექალა შანიძე|შანიძე მ.]]}} [[კატეგორია:ქართველი მწიგნობრები]] [[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]] [[კატეგორია:X საუკუნის ადამიანები]] t0l104m6ctw4tdlk7tli10gru6anrgq 4650559 4650558 2024-05-03T06:14:08Z Kober 394 წაიშალა [[კატეგორია:X საუკუნის ადამიანები]]; დაემატა [[კატეგორია:X საუკუნის ქართველები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki {{მმ*|დაჩი}} '''დაჩი''' — X საუკუნის [[ქართველები|ქართველი]] [[მწიგნობარი]], მთარგმნელი. ქართულად თარგმნა [[ეპიფანე კვიპრელი]]ს [[ფსალმუნი|ფსალმუნთა]] თარგმანების ანუ კომენტარის ნაწილი (შედის [[973]]–[[976]] გადაწერილ [[შატბერდი|შატბერდის]] კრებულში, ხელნაწერი S-1141). თარგმანს წინ უძღვის [[სტეფანე მტბევარი|სტეფანე მტბევრისადმი]] მიწერილი წერილი, რომლიდანაც ირკვევა, რომ დაჩის [[ბერძნული ენა|ბერძნული]] არ სცოდნია და ტექსტი [[სომხური ენა|სომხურიდან]] გადმოუღია. წერილის თანახმად, მას უთარგმნია 7 ფსალმუნის კომენტარი. ქართული ტექსტი კი 15 ფსალმუნის თარგმანებას შეიცავს. ვარაუდობენ, რომ დანარჩენი ფსალმუნების კომენტარებიც დაჩიმ თარგმნა. == ლიტერატურა == {{ქე|2|342|[[მზექალა შანიძე|შანიძე მ.]]}} [[კატეგორია:ქართველი მწიგნობრები]] [[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]] [[კატეგორია:X საუკუნის ქართველები]] smgjjldqktftqaututjtmapacsfope9 0 20871 4650496 4494855 2024-05-02T21:11:25Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{მმ*|ანჯაფარიძე}} {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = ზურაბ ანჯაფარიძე |სურათი = თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრი 16.jpg |ლანდშაფტი = |სათაური = ზურაბ ანჯაფარიძეს ძეგლი თბილისში |სურათისზომა = |ფონი = |ნამდვილისახელი = ზურაბ ანჯაფარიძე |მეტსახელი = |დაიბადა = {{დაბადების თარიღი |1928|04|12}} |დაბადების ადგილი =[[ქუთაისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] |გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1997|04|12|1928|04|12}} |გარდ ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |წარმოშობა = |ინსტრუმენტი = |ჟანრი = [[კლასიკური მუსიკა]] |საქმიანობა = დრამატული ტენორი |აქტიურობის წლები = |ლეიბლი = |ასოციაციები = |საიტი = |წევრები = |ყოფილი წევრები = |აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = }} '''ზურაბ ივანეს ძე ანჯაფარიძე''' (დ. [[12 აპრილი]], [[1928]], [[ქუთაისი]] — გ. [[12 აპრილი]], [[1997]])<ref>[http://imedinews.ge/ge/news_read/14638/ „თეატრის ღმერთი“ ასე გაიხსენეს მეგობრებმა დიდი საოპერო მომღერალი ზურაბ ანჯაფარიძე]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> — [[ქართველები|ქართველი]] მომღერალი (დრამატული ტენორი), სსრკ სახალხო არტისტი (1966), ზ. ფალიაშვილის პრემიის ლაურეატი (1971). ==ბიოგრაფია== [[1952]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია|ვ. სარაჯიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია]] (პროფ. [[დავით ანდღულაძე|დ. ანდღულაძის]] კლასი). [[1952]]–[[1959]] წლებში [[თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრი|ზ. ფალიაშვილის სახელობის ოპერისა და ბალეტის თეატრი]]ს, [[1959]]–[[1970]] წლებში — სსრკ დიდი თეატრის სოლისტია. 1970-იდან კვლავ თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრს უბრუნდება. სასიამოვნო ტემბრის ხმა, უშუალობა, არტისტიზმი, ეროვნული ინტონაციის უტყუარი გრძნობა ანჯაფარიძეს ქართული ვოკალური სკოლის ტრადიციების საუკეთესო გამგრძელებელთა რიგებში აყენებს. პარტიები: აბესალომი, მალხაზი, რატი (ფალიაშვილის „აბესალომ და ეთერი“, „დაისი“, „ლატავრა“), მინდია (ო. თაქთაქიშვილის „მინდია“), ბაში-აჩუკი (კერესელიძის „ბაში-აჩუკი“), პუშკინი და ერისთავი (თორაძის „ჩრდილოეთის პატარძალი“), არსენა (ბუკიას „არსენა“), გერმანი, ვოდემონი (ჩაიკოვსკის „პიკი ქალი“, „იოლანტა“), ოტრეპიევი (მუსორგსკის „ბორის გოდუნოვი“), ხოზე (ბიზეს „კარმენი“), რადამესი, დონ-კარლოსი, ჰერცოგი (ვერდის „აიდა“, “დონ-კარლოსი“, „რიგოლეტო“), კავარადოსი (პუჩინის „ტოსკა“), ფაუსტი (გუნოს „ფაუსტი“) და სხვა. ანჯაფარიძეს უმღერია სსრკავშირის მრავალი საოპერო თეატრის სცენაზე და საზღვარგარეთის ქვეყნებშიც (რუმინეთი, ჩეხოსლოვაკია, ბულგარეთი, კანადა, საბერძნეთი, საფრანგეთი, იტალია და სხვა). გაახმოვანა გერმანისა და ვოდემონის პარტიები კინოფილმებში „პიკის ქალი“ და „იოლანტა“. თბილისში არსებობს მისი სახელობის [[ზურაბ ანჯაფარიძის ქუჩა|ქუჩა]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|1|505|წულუკიძე ა.}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00004413}} *[http://burusi.wordpress.com/music/zurab-anjaparidze/ ზურაბ ანჯაფარიძე] — Burusi ==სქოლიო== {{სქოლიოს სია}} {{DEFAULTSORT:ანჯაფარიძე, ზურაბ}} [[კატეგორია:დაბადებული 12 აპრილი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1928]] [[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 12 აპრილი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1997]] [[კატეგორია:თბილისში გარდაცვლილები]] [[კატეგორია:ქართველი საოპერო მომღერლები]] [[კატეგორია:თბილისის საპატიო მოქალაქეები (1987)]] [[კატეგორია:ანჯაფარიძეები|ზურაბ]] grkokrfnzf7l4x02lf4fwnkwpn978fh 0 23471 4650412 4617481 2024-05-02T16:05:33Z Krs one 2024 160926 ბატონმა კახიმ დღეს განაცხადა რომ ამიერიდან უნდა რომ დავუძახოთ კახა უტიფარი კალაძე. Mr Kakha has annonced today that he wants us to call him Kakha Utifari Kaladze from now on wikitext text/x-wiki {{მმ*|კალაძე}} {{ინფოდაფა ლიდერი | სახელი = კახა "უტიფარი" კალაძე | სურათი= Kakha kaladze.jpg | სურათის ზომა = 250px | წარწერა სურათის ქვეშ= | ხელმოწერა = | დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|df=yes}} | დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდაცვალების თარიღი = | გარდაცვალების ადგილი= | მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} | ეროვნება = | საარჩევნო ოლქი = | მამა = | დედა = | მეუღლე = [[ანუკი არეშიძე]] | შვილები= 4 | განათლება = [[თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი | პროფესია = | საქმიანობა = | რელიგია = | ჯილდოები = {{ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი}} | პარტია = [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]] | საიტი= | რიგი = [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Tbilisi City Seal.svg|right|25px]][[თბილისის მერი]] | თანამდებობა დაიკავა = [[13 ნოემბერი]], [[2017]] | თანამდებობა დატოვა = | წინამორბედი = [[დავით ნარმანია]] | მემკვიდრე = | პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]<br/>[[სალომე ზურაბიშვილი]] | ვიცე-პრეზიდენტი = | პრემიერ-მინისტრი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]<br/>[[მამუკა ბახტაძე]]<br/>[[გიორგი გახარია]] | რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრი]] | თანამდებობა დაიკავა2 = [[26 ნოემბერი]], [[2016]] | თანამდებობა დატოვა2 = [[10 ივლისი]], [[2017]] | ვიცე-პრეზიდენტი2 = | პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]] | წინამორბედი2 = [[ილია ელოშვილი]] | მემკვიდრე2 = [[ილია ელოშვილი]] | რიგი3 = | თანამდებობა დაიკავა3 =[[25 ოქტომბერი]], [[2012]] | თანამდებობა დატოვა3 =[[9 სექტემბერი]], [[2016]] | წინამორბედი3 =[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | მემკვიდრე3 =[[ილია ელოშვილი]] | პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]<br/>[[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი3=[[ბიძინა ივანიშვილი]]<br/>[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]<br/>[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | რიგი4 = | თანამდებობა დაიკავა4 = | თანამდებობა დატოვა4 = | წინამორბედი4 = | მემკვიდრე4 = | პრეზიდენტი4 = | პრემიერ-მინისტრი4 = | რიგი5 = | თანამდებობა დაიკავა5 = | თანამდებობა დატოვა5 = | წინამორბედი5 = | მემკვიდრე5 = | პრეზიდენტი5 = | პრემიერ-მინისტრი5= }} '''კახაბერ (კახა) კალაძე''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1978]], [[სამტრედია]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], ვეტერანი სპორტსმენი, [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ნაკრები]]ს ყოფილი კაპიტანი. 2012 წლის 25 ოქტომბრიდან — 2016 წლის 9 სექტემბრამდე და 2016 წლის 26 ნოემბრიდან 2017 წლის 10 ივლისამდე საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი, [[2017]] წლის 13 ნოემბრიდან [[თბილისის მერი]]. თამაშობდა მარცხენა და ცენტრალურ [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველად]]. [[2001]] წელს კალაძე გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანმა“]] მის ტრანსფერში 16 მილიონი [[ევრო]] გადაიხადა. 9 წლის მანძილზე იყო საფეხბურთო კლუბ [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] წევრი. [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] ჩარიცხვამდე იგი [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოსა“]] (1993–1997) და [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] (1998–2001) თამაშობდა. კალაძე ყველაზე მეტჯერ, ხუთჯერ დაასახელეს [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი|წლის საუკეთესო ქართველ მოთამაშედ]]. [[2003]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი. == საკლუბო კარიერა == === კარიერა საქართველოში === კახა კალაძე დაიბადა [[სამტრედია]]ში, დასავლეთ საქართველოს პატარა ქალაქში. მისი მამა, კარლო კალაძე, [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედიის „ლოკომოტივის“]] ფეხბურთელი და შემდგომ პრეზიდენტიც იყო. 11 წლის ასაკში კალაძემ სწორედ სამტრედიის „ლოკომოტივის ახალგაზრდულ გუნდში დაიწყო თამაში ფორვარდის პოზიციაზე. [[1993]] წელს კახა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] გადავიდა, სადაც დებიუტი 1993–1994 წლების სეზონში ჰქონდა, 16 წლის ასაკში. კალაძემ 82 საჩემპიონატო მატჩში მიიღო მონაწილეობა და ერთი გოლი გაიტანა. [[1998]] წელს კალაძე მონაწილეობდა [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოსა]] და [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრებების შეხვედრაში, რომელიც 0–0 დასრულდა. მისი თქმით, [[კრისტიან ვიერი]]ს წინააღმდეგ კარგმა თამაშმა განაპირობა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოს“]] დაინტერესება ქართველი მცველით.<ref>[http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze World Soccer, Player Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217020841/http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze |date=2012-02-17 }}.</ref> === კიევის „დინამო“ === 1998 წლის იანვარში კახა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] 280 000 ევროდ გადავიდა და 4-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. ორნახევარი სეზონის განმავლობაში მან 71 საჩემპიონატო შეხვედრაში 6 გოლი გაიტანა. ამ პერიოდში უკრაინული კლუბის პრეზიდენტი გრიგორი სურკისი, ხოლო მთავარი მწვრთნელი [[ვალერი ლობანოვსკი]] იყო. კალაძემ „დინამოსთან“ ერთად ზედიზედ 3-ჯერ მოიგო ჩემპიონატი. კალაძემ მონაწილეობა მიიღო ჩემპიონთა ლიგის [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1998—1999|1998–1999 წლების]] გათამაშებაში, სადაც „დინამომ“ გზიდან ჩამოიცილა [[რეალი მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „რეალი“]] და [[არსენალი ლონდონი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „არსენალი“]] და მიაღწია ნახევარფინალამდე, სადაც [[ბაიერნი (საფეხბურთო კლუბი)|მიუნხენის „ბაიერნთან“]] ორი თამაშის ჯამში 3–4 დამარცხდა. === „მილანი“ === კახა კალაძე [[2001]] წელს გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, „მილანმა“ მის ტრანსფერში კიევის „დინამოს“ 16 მილიონი ევრო გადაუხადა. თავდაპირველად კალაძე სხვადასხვა პოზიციებზე ისინჯებოდა და [[იაპ სტამი]]სა და [[კაფუ]]ს ადგილებზეც ჩნდებოდა. 2002—2003 წლების სეზონში „მილანის“ შემადგენლობაში 46 მატჩი ჩაატარა, მათ შორის 27 [[სერია A]]-ში. ამ წელს „მილანმა“ მოიგო იტალიის თასი და [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]. ფინალში, პენალტების სერიაში, კალაძემ გააფუჭა პენალტი. კალაძე გახდა პირველი და ჯერჯერობით ერთადერთი ქართველი ფეხბურთელი, რომელმაც ჩემპიონთა ლიგა მოიგო. 2003–2004 წლების სეზონში კალაძემ სერია A-ში 6, საერთო ჯამში კი 11 მატჩი ჩაატარა. შემდეგ სეზონში კი იტალიის ჩემპიონატში 19, ჩემპიონთა ლიგაში კი 5 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა. ორივე ტურნირში „მილანმა“ მეორე ადგილი დაიკავა. ჩემპიონთა ლიგის ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულთან“]] 3–3 დასრულებულ შეხვედრაში ქართველ ლეგიონერს არ უთამაშია, მიზიზად კი მისი [[ჩელსი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „ჩელსიში“]] [[ერნან კრესპო]]ს სანაცვლოდ 24 მილიონ ფუნტად სავარაუდო გადასვლა დასახელდა. საბოლოოდ „ჩელსიმ“ მის მაგივრად [[ასიერ დელ ორნო]] შეიძინა, კალაძემ კი ამ ვარიანტის ჩაშლის შემდეგ განაცხადა რომ გახარებული იყო. 2006 წლის 4 სექტემბერს კახა კალაძემ „მილანთან“ 2011 წლამდე გაახანგრძლივა კონტრაქტი. 2005–2006 წლების სეზონში [[პაოლო მალდინი]]ს ტრავმის გამო კალაძემ თავის საყვარელ ადგილას, დაცვის ცენტრში გადაიწია. ეს სეზონი „მილანმა“ იტალიის ჩემპიონატში მესამე ადგილზე დაასრულა. 2006–2007 წლების სეზონში კახამ [[სამპდორია (საფეხბურთო კლუბი)|„სამპდორიას“]] კარში გოლი გაიტანა. ეს იყო მისი ერთადერთი გოლი სეზონში. რვაქულიანი დანაკლისის მიუხედავად მილანმა იტალიის ჩემპიონატში მეოთხე ადგილი დაიკავა. 2007 წლის 23 მაისს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულის“]] 2–1 ძლევის შემდეგ კალაძემ მეორედ მოიგო ევროპის ყველაზე პრესტიჟული საკლუბო ტურნირი. იგი შეცვლაზე 79-ე წუთზე შევიდა. 2007 წლის დეკემბერში კალაძემ მსოფლიოს საკლუბო ჩემპიონატი მოიგო, დაამარცხა რა არგენტინული [[ბოკა ხუნიორსი]] 4–2. 2008–2009 წლების სეზონში კალაძე გუნდის ძირითად შემადგენლობაში დაბრუნდა, ჩაატარა 32 საჩემპიონატო თამაში, თუმცა 2008 წელს [[ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|„ციურიხთან“]] [[უეფა-ს თასი]]ს მატჩში მუხლის იოგების ტრავმა მიიღო და გუნდს გამოაკლდა.<ref>[http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 Kaladze faces long lay-off] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081211144610/http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 |date=2008-12-11 }}. geofootball.com</ref> [[2009]] წლის 15 თებერვალს მილანურ დერბიში კახა კალაძის თამაში იტალიურმა არხმა Channel 4-მა შეაფასა როგორც „საშინელი შოუ“, რამაც გამოიწვია დაპირისპირება კალაძესა და ქართულ გაზეთ „ლელოს“ შორის, რომელმაც დაწერა იტალიურ მედიაში გამოქვეყნებილი მასალა.<ref>[http://www.geotimes.ge/index.php?m=home&newsid=15435 I would not get into arguments with a journalist who criticized me”… But he did!] Geotimes TV</ref> ეს სეზონი „მილანმა“ მესამე ადგილზე დაასრულა და 10 ქულით ჩამორჩა ჩემპიონ [[ინტერი მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„ინტერს“]]. კალაძის აზრით ეს გამოწვეული იყო გუნდში ტრავმების სიმრავლით.<ref name="goal.com">[http://www.goal.com/en/news/8/main/2009/03/18/1162235/injuries-have-cost-milan-the-scudetto--kaladze Injuries Have Cost Milan The Scudetto – Kaladze]. goal.com</ref> === „ჯენოა“ === 2010 წელს კალაძეს სამი არჩევანი ჰქონდა — [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] დარჩენა, სადაც იანვრამდე ვერ ითამაშებდა, რადგან გუნდის ხელმძღვანელობამ საჩემპიონო განაცხადშიც კი არ შეიყვანა; „[[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|იუვენტუსსა]]“ და „[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]]ში“ გადასვლა. ქართველმა ფეხბურთელმა სატრანსფერო სეზონის დასრულებამდე 1 საათით ადრე „ჯენოაში“ გადასვლა გადაწყვიტა. 2010 წლის 31 აგვისტოს კალაძე საფეხბურთო კლუბ „ჯენოაში“ გადავიდა<ref>[http://www.worldsport.ge/Read.aspx?news=10119&lang=1 როგორც იქნა: კალაძე „ჯენოას“ ფეხბურთელია.] მსოფლიო სპორტი. 31 აგვისტო, 2010.</ref> და მასთან 2-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. „ჯენოაში“ კალაძემ ორი სეზონის მანძილზე 53 მატჩი ჩაატარა. 2012 წელს კალაძემ კარიერა დაასრულა.<ref>[http://www.radiotavisupleba.ge/content/news/24578916.html კახი კალაძემ გამოაცხადა, რომ ფეხბურთიდან მიდის] რადიო თავისუფლება. 13.05.2012</ref> == სანაკრებო კარიერა == {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = კახა კალაძე |სურათი = Kakha Kaladze.jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = კახაბერ კალაძე |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|}} |დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]]<br/>[[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]] |სიმაღლე = 186 სმ |პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]] |ახალგაზრდული წელი1 = 1996–1992 |ახალგაზრდული კლუბი1 = [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |ახალგაზრდული წელი2 = 1992–1993 |ახალგაზრდული კლუბი2 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |წელი1 = 1993–1997 |წელი2 = 1998–2001 |წელი3 = 2001–2010 |წელი4 = 2010–2012 |კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |კლუბი2 = [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო კიევი]] |კლუბი3 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]] |კლუბი4 = [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]] |მატჩი1 = 82 |მატჩი2 = 71 |მატჩი3 = 194 |მატჩი4 = 53 |გოლი1 = 1 |გოლი2 = 6 |გოლი3 = 12 |გოლი4 = 1 |სულ მატჩი = 400 |სულ გოლი = 20 |ეროვნული წელი1 = 1993–1994 |ეროვნული წელი2 = 1995 |ეროვნული წელი3 = 1995–1996 |ეროვნული წელი4 = 1996–2011 |ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 17 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 19 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 21 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები4 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]] |ეროვნული მატჩი1 = 2 |ეროვნული მატჩი2 = 4 |ეროვნული მატჩი3 = 3 |ეროვნული მატჩი4 = 83 |ეროვნული გოლი1 = 0 |ეროვნული გოლი2 = 0 |ეროვნული გოლი3 = 0 |ეროვნული გოლი4 = 1 |მედლის თარგები = }} კალაძის სანაკრებო კარიერა 1996 წლის 27 მარტს [[კვიპროსის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|კვიპროსის ეროვნულ ნაკრებთან]] ამხანაგურ მატჩში შედგა. იგი მოედანზე 72-ე წუთზე შევიდა [[მიხეილ ყაველაშვილი]]ს ნაცვლად. ერთი წლის შემდეგ [[ლიბანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლიბანის ნაკრების]] წინააღმდეგაც იქნა გამოძახებული. ოფიციალური დებიუტი შედგა 1997 წლის 14 ივნისს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1998|1998 წლის მუნდიალის]] შესარჩევ მატჩში [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის ნაკრების]] წინააღმდეგ. კალაძემ ასევე მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2000|ევრო 2000-ის]] შესარჩევი ციკლის რამდენიმე მატჩში. [[გიორგი ნემსაძე|გიორგი ნემსაძის]] არყოფნაში კალაძე დროდადრო კაპიტნობდა ხოლმე გუნდს. კალაძე მონაწილეობდა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2002|2002 წლის მუნდიალის]] შესარჩევი ციკლის ყველა მატჩში. 2002 წელს გაიტაცეს კალაძის ძმა ლევანი. კალაძემ მის გათავისუფლებამდე საქართველოს ნაკრებში თამაშზე უარი განაცხადა, თუმცა [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2004|ევრო 2004-ის]] შესარჩევი ციკლის წინ მაინც დაბრუნდა ნაკრებში და ყველა თამაშში მიიღო მონაწილეობა. ასევე ყველა მატჩი ითამაშა კალაძემ [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|მუნდიალი 2006-ის]] შესარჩევ რაუნდში. კალაძემ, აგრეთვე, მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2008|2008 წლის]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევ ციკლში. კალაძემ თავისი ერთადერთი გოლი ნაკრებში 2008 წლის 6 თებერვალს, [[ლატვიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლატვიელებთან]] 3–1 წაგებულ ამხანაგურ თამაშში გაიტანა. 2009 წლის 5 სექტემბერს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010|მუნდიალი 2010-ის]] შესარჩევი ციკლის თამაშში [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრების წინააღმდეგ კალაძემ საკუთარ კარში 2 გოლი გაიტანა. [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012|ევრო 2012]]-ის შესარჩევი ციკლი უკანასკნელი იყო კალაძის სანაკრებო კარიერაში. ის ნაკრების კაპიტანი იყო და [[მალტის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|მალტის ნაკრებთან]] საშინაო მატჩში საგოლე პასი გააკეთა. შესარჩევი ციკლის დასრულების შემდგომ, 2011 წლის 11 დეკემბერს კახა კალაძემ სანაკრებო კარიერა დაასრულა. [[2013]] წლის 31 [[მაისი|მაისს]], [[თბილისი|თბილისში]], [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენაზე]] შედგა მისი გაცილების მატჩი პროფესიული ფეხბურთიდან რომელშიც [[ფრანკო ბარეზი]], [[პაოლო მალდინი]], [[მატიე ფლამინი]], [[ფილიპო ინძაგი]], [[ანდრეი შევჩენკო]], [[ალექსანდრ შოვკოვსკი]], [[ფაბიო კანავარო]], [[ფაბიო გროსო]], [[ლუკა ტონი]], [[შოთა არველაძე]], [[სტეფანო ერანიო]], [[გიორგი დემეტრაძე]], [[ჯუზეპე ფავალი]], [[ლევან კობიაშვილი]], [[ჯუზეპე პანკარო]], [[ალექსანდრე იაშვილი]], [[დავით მუჯირი]], [[პიეტრო ვერხოვოდი]] და სხვა ცნობილი ფეხბურთელები მონაწილეობდნენ. შეხვედრას 54 ათასი მაყურებელი დაესწრო. კახა იტალიელმა ჟურნალისტებმა შეაფასეს, როგორც [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] დაცვის ბურჯი და ქართული ფეხბურთის ისტორიული ფიგურა.<ref name="DreamRunner. In corsa per un sogno">{{cite web |url=https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |title=AIPS-ის პრეზიდენტმა კალაძის კარიერა შეაფასა |date=1 ივნისი, 2013. |website=Moffitor.wordpress.com |publisher=გიორგი დოგრაშვილი |accessdate=2021-12-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151001115059/https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |archivedate=2015-10-01 }}</ref> == სტატისტიკა == ===საკლუბო სტატისტიკა=== {| class="wikitable" style=font-size:90% text-align: center width=75% |- !rowspan=2 width=10%| კლუბი !rowspan=2 width=7%| სეზონი !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />ლიგა !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />თასი !colspan=2 width=10%| ევროპული<br />შეჯიბრება¹ !colspan=2 width=10%| სხვა<br />ტურნირები² !colspan=2 width=10%| სულ |- !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი |- |rowspan=6 align=center|'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]]''' |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1993—1994|1993–94]] |align=center|9 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|9 !align=center|1 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1994—1995|1994–95]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|23 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1995—1996|1995–96]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|24 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1996—1997|1996–97]] |align=center|12 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1997—1998|1997–98]] |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|22 !align=center|0 |- ! სულ !! 82 !! 1 !! – !! – !! 12 !! 0 !! – !! – !! 94 !! 1 |- |rowspan=5 align=center|'''[[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამო“]]''' |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1997—98|1998]] |align=center|13 |align=center|2 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|13 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]] |align=center|25 |align=center|3 |align=center|- |align=center|- |align=center|12 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|37 !align=center|4 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]] |align=center|25 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|14 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|39 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] |align=center|8 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|15 !align=center|1 |- ! სულ !! 71 !! 6 !! – !! – !! 33 !! 3 !! – !! – !! 104 !! 9 |- |rowspan=11 align=center|'''[[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანი“]]''' |align=center|[[2000–01 იტალიის სერია A|2001]] |align=center|17 |align=center|3 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|18 !align=center|3 |- |align=center|[[2001–02 იტალიის სერია A|2001–02]] |align=center|30 |align=center|4 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|4 |- |align=center|[[2002–03 იტალიის სერია A|2002–03]] |align=center|27 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|1 |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|1 |- |align=center|[[2003–04 იტალიის სერია A|2003–04]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|3 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 !align=center|11 !align=center|0 |- |align=center|[[2004–05 იტალიის სერია A|2004–05]] |align=center|19 |align=center|2 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|2 |- |align=center|[[2005–06 იტალიის სერია A|2005–06]] |align=center|28 |align=center|2 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|43 !align=center|2 |- |align=center|[[2006–07 იტალიის სერია A|2006–07]] |align=center|18 |align=center|1 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|1 |- |align=center|[[2007–08 იტალიის სერია A|2007–08]] |align=center|32 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|8 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 !align=center|42 !align=center|0 |- |align=center|[[2008–09 იტალიის სერია A|2008–09]] |align=center|11 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[2009–10 იტალიის სერია A|2009–10]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|10 !align=center|0 |- ! სულ !! 194 !! 12 !! 23 !! 1 !! 64 !! 0 !! 3 !! 0 !! 284 !! 13 |- |rowspan="1" align=center|'''[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოა“]]''' |align=center|[[2010–11 იტალიის სერია A|2010–11]] |align=center|7 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|7 !align=center|0 |- |rowspan="1" align=center| |align=center|[[იტალიის სერია ა 2011–2012|2011–12]] |align=center|26 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|28 !align=center|1 |- !style="background: #DCDCDC" colspan="2" |სულ კარიერაში !style="background: #DCDCDC" align=center|380 !style="background: #DCDCDC" align=center|19 !style="background: #DCDCDC" align=center|25 !style="background: #DCDCDC" align=center|2 !style="background: #DCDCDC" align=center|109 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|0 !style="background: #DCDCDC" align=center|517 !style="background: #DCDCDC" align=center|24 |} {{updated|6 ნოემბერი 2010}}.<ref>{{cite news|url=http://www.acmilan.com/LM_Actor.aspx?idSquadra=3&idStagione=16&idPersona=42&name=Kaladze%20Kakha| publisher=AC Milan|title=Kakha Kaladze Profile at AC Milan|accessdate=2009-07-08}}</ref> ¹<small>ევროპული შეჯიბრებები მოიცავს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ს, [[უეფა-ს ევროპის ლიგა|უეფა-ს თასს]] და [[უეფა-ს სუპერთასი|უეფა-ს სუპერთასს]]</small><br> ²<small>სხვა ტურნირები შეიცავს [[იტალიის სუპერთასი|იტალიის სუპერთასს]] და [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატს]].</small> ===სანაკრებო სტატისტიკა=== :წყარო:<ref>[https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html Kakha Kaladze] — National-Football-Teams.com</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |colspan="3"|[[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|'''საქართველო''']] |- !წელი!!მატჩი!!გოლი |- |1996||3||0 |- |1997||3||0 |- |1998||8||0 |- |1999||7||0 |- |2000||3||0 |- |2001||7||0 |- |2002||2||0 |- |2003||2||0 |- |2004||5||0 |- |2005||10||0 |- |2006||4||0 |- |2007||6||0 |- |2008||4||1 |- |2009||4||0 |- |2010||7||0 |- |2011||8||0 |- !Total||83||1 |} === სანაკრებო გოლი === {| class="wikitable" align=center ! # !! თარიღი !! ქალაქი !! მეტოქე !! ანგარიში !! შედეგი !! შეჯიბრი |- | 1. || 6 თებერვალი, 2007 || [[თბილისი|თბილისი, საქართველო]] || {{fb|ლატვია}} || <center>1–3</center> || წაგება || [[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]] |} == მიღწევები == === თბილისის „დინამო“ === *[[უმაღლესი ლიგა]] (5): [[უმაღლესი ლიგა 1993-94|1993–94]], [[უმაღლესი ლიგა 1994-95|1994–95]], [[უმაღლესი ლიგა 1995-96|1995–96]], [[უმაღლესი ლიგა 1996-97|1996–97]], [[უმაღლესი ლიგა 1997-98|1997–98]] *[[საქართველოს თასი]] (4): [[საქართველოს თასი 1993-94|1994]], [[საქართველოს თასი 1994-95|1995]], [[საქართველოს თასი 1995-96|1996]], [[საქართველოს თასი 1996-97|1997]] === კიევის „დინამო“ === *[[უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგა|უკრაინის პრემიერლიგა]] (3): [[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] *[[უკრაინის საფეხბურთო თასი|უკრაინის თასი]] (3): [[უკრაინის თასი 1997–98|1998]], [[უკრაინის თასი 1998–1999|1999]], [[უკრაინის თასი 1999–00|2000]] === „მილანი“ === *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] გამარჯვებული (2): [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2002-2003|2003]], [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2006-2007|2007]] *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] ვერცხლის პრიზიორი: [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2004-2005|2005]] *[[სერია A]]: [[სერია A 2003–04|2004]] *[[იტალიის თასი]]: [[იტალიის თასი 2002–03|2002–03]] *[[იტალიის სუპერთასი]]: [[2004 იტალიის სუპერთასი|2004]] *[[უეფას სუპერთასი]]: 2007 *[[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]: 2007 === ინდივიდუალური === * [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]] (5): 2001, 2002, 2003, 2006, 2011 == ბიზნესი და პირადი ცხოვრება == კალაძე [[მილანი|მილანში]] მდებარე რესტორან „ჯიანინოს“ მფლობელია. ეს რესტორანი დაარსებულია [[1899]] წელს. იტალიის გარდა მას ბიზნესი აქვს [[საქართველო]]ში, [[უკრაინა]]სა და [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]].კახა კალაძემ 2007 წელს ჰოლდინგი „კალა კაპიტალი“ დააფუძნა და ინვესტირება სამი მიმართულებით - საბანკო, ენერგეტიკისა და უძრავი ქონების სექტორში განახორციელა. ჰოლდინგს ასევე ეკუთვნოდა 45 პროცენტიანი წილი სს „საქჰიდრომშენში“, რომელიც 2012 წლის ოქტომბერში ჰოლდინგ „GMC ჯგუფზე“ გასხვისდა. დღეისათვის კახა კალაძე საქველმოქმედო ფონდ „კალა ფონდისა“და „კალა კაპიტალის“ დამფუძნებელია.<ref>{{Cite web |url=http://www.menr.gov.ge/4323 |title=ენერგეტიკის სამინისტროს საიტი |accessdate=2013-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120815114106/http://www.menr.gov.ge/4323 |archivedate=2012-08-15 }}</ref> ჰყავს მეუღლე [[ანუკი არეშიძე]] და ოთხი ვაჟი. == პოლიტიკური საქმიანობა == [[2011]] წლიდან კალაძე არის პარტია „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს წევრი. [[2012]] წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (სამტრედიის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“. ამავდროულად იყო კოალიცია „ქართული ოცნების“ პარტიული სიის პირველი ნომერი. არჩევნებში მან 53,63%-ით გაიმარჯვა.<ref>[http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html #54 სამტრედია - საბოლოო მონაცემები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131030154542/http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html |date=2013-10-30 }}. ცესკო.</ref> 25 ოქტომბერს პარლამენტმა კალაძე [[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|ენერგეტიკის მინისტრის]] თანამდებობაზე დაამტკიცა.<ref>[http://civil.ge/geo/article.php?id=26143 ახალი პრემიერ–მინისტრი და მთავრობა დამტკიცებულია]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 25 ოქტ.'12 / 16:26</ref> [[2013]] წლის [[20 ნოემბერი|20 ნოემბერს]], ქართული ოცნების მეორე კაბინეტის დამტკიცებასთან ერთად, კალაძე აირჩიეს საქართველოს ვიცე-პრემიერად. მან ეს თანამდებობა შეუთავსა ენერგეტიკის სამინისტროს. 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში პარტიული სიით (მე-2 ნომერი) მონაწილეობის გამო 9 სექტემბერს მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://netgazeti.ge/news/140234/ | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = netgazeti.ge | date = 2016-09-09 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}</ref> [[2016]] წლის 18 ნოემბრიდან 30 ნოემბრამდე — [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. 26 ნოემბერს პარლამენტმა ახალი მთავრობა ([[გიორგი კვირიკაშვილი]]ს მეთაურობით) დაამტკიცა, კახა კალაძე კი კვლავ ენერგეტიკის მინისტრი (და ვიცე-პრემიერი) გახდა.<ref>{{Cite news | url = http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | title = პარლამენტმა საქართველოს ახალი მთავრობა დაამტკიცა | website = sps.gov.ge | date = 2016-11-26 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20220408110414/http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | archivedate = 2022-04-08 }}</ref> [[2017]] წლის [[10 ივლისი|10 ივლისს]] მან თვითმართველობის არჩევნებში თბილისის მერობისთვის კენჭისყრის გამო ენერგეტიკის მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = imedinews.ge | date = 2017-07-06 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20210509101155/https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | archivedate = 2021-05-09 }}</ref> მან თვითმართველობის არჩევნებში გაიმარჯვა და [[13 ნოემბერი|13 ნოემბერს]] გახდა თბილისის მერი. ==შედეგები არჩევნებში== {| class=wikitable width=100% ! rowspan=2|არჩევნები ! rowspan=2|წარმდგენი ! colspan=3|პირველი ტური ! colspan=3|მეორე ტური |- !ხმა !პროცენტი !ადგილი !ხმა !პროცენტი !ადგილი |-align=center ![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|სამტრედიის მაჟორიტარობის კანდიდატი; საპარლამენტო არჩევნები 2012]] | [[ქართული ოცნება (კოალიცია)|კოალიცია „ქართული ოცნება“]]|| 16 687 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2012/olq_54.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 53,63% || პირველი || || || {{| |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2017|თბილისის მერის არჩევნები (2017)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 204 061 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20171021/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 51,09% || პირველი || || || {{| |- |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|თბილისის მერის არჩევნები (2021)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 216 203 || 45,04% || პირველი || || || {{| |- |} == ლიტერატურა == {{Refbegin}} * {{წიგნი |ავტორი = ბერიშვილი, ელგუჯა. |ნაწილი = |სათაური = ქართული სპორტის ოქროს წიგნი |ორიგინალი = |ბმული = https://archive.today/20200101050101/https://evergreen.tsu.ge/eg/opac/record/163020 |გამოცემა = |პასუხისმგებელი = |ადგილი = თბ. |გამომცემლობა = პალიტრა L |წელი = [https://archive.today/20191216133630/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1+%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98 2013] |ტომი = |გვერდები = 202 |გვერდნი = 371 |isbn = 9789941210488 |ref = ბერიშვილი, ე. }} {{Refend}} == რესურსები ინტერნეტში == {{Commonscat|Kakhaber Kaladze}} * [https://archive.today/20200911015732/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=102708 კახა კალაძე] — [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20110725203137/http://www.genoacfc.it/index.php?option=com_campionato&task=giocatore&giocatore=481 კახა კალაძე] — [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოას“]] ოფიციალური საიტი * [http://www.parliament.ge/ge/mp/4491 კახა კალაძე] — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20100417152035/http://dynamovec.ru/i_l/kaladze.php კახა კალაძე] — ბიოგრაფიული ფაქტები {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''სოციალური ქსელები'''</center> || style="background: white;"|[https://www.instagram.com/kakhakaladze/ Instagram] · [https://www.facebook.com/kakhakaladzeofficial Facebook] · [https://twitter.com/kakhakala Twitter] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''თემატური საიტები'''</center> || style="background: white;"|[https://eu-football.info/_player.php?id=10020 EU-Football.info] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/2411 FootballDatabase.eu] · [https://footballfacts.ru/players/150538 FootballFacts.ru] · [https://www.kooora.com/default.aspx?player=16 Kooora] · [https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html National Football Teams.com] · [https://int.soccerway.com/players/kakhaber-kaladze/3988/ Soccerway] · [https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Kaladze-Kaha-Futbol-27021978 Sportbox.ru] · [http://www.playmakerstats.com/player.php?id=1948 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/kakhaber-kaladze/profil/spieler/3430 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/kakha-kaladze/ WorldFootball.net] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ლექსიკონები და ენციკლოპედიები'''</center> || style="background: white;"|[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=98283 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00002638/ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/athletes/ka/00005466/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ფოტო'''</center> || style="background: white;"|[http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=%2F&query=კახა+კალაძე ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“] · |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender|<center>'''მედია'''</center> || style="background: white;"|[https://archive.today/20200911022852/https://sputnik-georgia.ru/reviews/20171210/238487651/Simvolicheskaja-sbornaja-Gruzii-po-futbolu-vseh-vremen.html Sputnik-Georgia.ru] · [https://archive.today/20200911033645/http://tbiliselebi.ge/index.php?newsid=1915 Tbiliselebi.ge] |} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი]] | წლები=2012–2017 | შემდეგი=[[ილია ელოშვილი]]}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით ნარმანია]] | ტიტული=[[თბილისის მერია|თბილისის მერი]] | წლები=13 ნოემბერი, 2017–| შემდეგი=}} {{დაასრულე ყუთი}} {{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}} {{ქალაქ თბილისის მერები}} {{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}} {{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}} {{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{2017 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{2021 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{DEFAULTSORT:კალაძე, კახა}} [[კატეგორია:სამტრედიაში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1978]] [[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:კიევის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:სერია A-ს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:მილანის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ჯენოას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრები]] [[კატეგორია:თბილისის მერები]] [[კატეგორია:ქართველი ბიზნესმენები]] [[კატეგორია:საქართველოს წლის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:კალაძეები|კახა]] [[კატეგორია:„ქართული ოცნების“ წევრები]] [[კატეგორია:უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის გამარჯვებული მოთამაშეები]] g2gyu6s4cfj21hv7mgwkhpi8ih1r1pg 4650414 4650412 2024-05-02T16:08:38Z Gobrona 28077 [[Special:Contributions/Krs one 2024|Krs one 2024]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:L H R B S20|L H R B S20]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია wikitext text/x-wiki {{მმ*|კალაძე}} {{ინფოდაფა ლიდერი | სახელი = კახა კალაძე | სურათი= Kakha kaladze.jpg | სურათის ზომა = 250px | წარწერა სურათის ქვეშ= | ხელმოწერა = | დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|df=yes}} | დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდაცვალების თარიღი = | გარდაცვალების ადგილი= | მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} | ეროვნება = | საარჩევნო ოლქი = | მამა = | დედა = | მეუღლე = [[ანუკი არეშიძე]] | შვილები= 4 | განათლება = [[თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი | პროფესია = | საქმიანობა = | რელიგია = | ჯილდოები = {{ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი}} | პარტია = [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]] | საიტი= | რიგი = [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Tbilisi City Seal.svg|right|25px]][[თბილისის მერი]] | თანამდებობა დაიკავა = [[13 ნოემბერი]], [[2017]] | თანამდებობა დატოვა = | წინამორბედი = [[დავით ნარმანია]] | მემკვიდრე = | პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]<br/>[[სალომე ზურაბიშვილი]] | ვიცე-პრეზიდენტი = | პრემიერ-მინისტრი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]<br/>[[მამუკა ბახტაძე]]<br/>[[გიორგი გახარია]] | რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრი]] | თანამდებობა დაიკავა2 = [[26 ნოემბერი]], [[2016]] | თანამდებობა დატოვა2 = [[10 ივლისი]], [[2017]] | ვიცე-პრეზიდენტი2 = | პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]] | წინამორბედი2 = [[ილია ელოშვილი]] | მემკვიდრე2 = [[ილია ელოშვილი]] | რიგი3 = | თანამდებობა დაიკავა3 =[[25 ოქტომბერი]], [[2012]] | თანამდებობა დატოვა3 =[[9 სექტემბერი]], [[2016]] | წინამორბედი3 =[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | მემკვიდრე3 =[[ილია ელოშვილი]] | პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]<br/>[[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი3=[[ბიძინა ივანიშვილი]]<br/>[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]<br/>[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | რიგი4 = | თანამდებობა დაიკავა4 = | თანამდებობა დატოვა4 = | წინამორბედი4 = | მემკვიდრე4 = | პრეზიდენტი4 = | პრემიერ-მინისტრი4 = | რიგი5 = | თანამდებობა დაიკავა5 = | თანამდებობა დატოვა5 = | წინამორბედი5 = | მემკვიდრე5 = | პრეზიდენტი5 = | პრემიერ-მინისტრი5= }} '''კახაბერ (კახა) კალაძე''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1978]], [[სამტრედია]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], ვეტერანი სპორტსმენი, [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ნაკრები]]ს ყოფილი კაპიტანი. 2012 წლის 25 ოქტომბრიდან — 2016 წლის 9 სექტემბრამდე და 2016 წლის 26 ნოემბრიდან 2017 წლის 10 ივლისამდე საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი, [[2017]] წლის 13 ნოემბრიდან [[თბილისის მერი]]. თამაშობდა მარცხენა და ცენტრალურ [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველად]]. [[2001]] წელს კალაძე გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანმა“]] მის ტრანსფერში 16 მილიონი [[ევრო]] გადაიხადა. 9 წლის მანძილზე იყო საფეხბურთო კლუბ [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] წევრი. [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] ჩარიცხვამდე იგი [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოსა“]] (1993–1997) და [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] (1998–2001) თამაშობდა. კალაძე ყველაზე მეტჯერ, ხუთჯერ დაასახელეს [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი|წლის საუკეთესო ქართველ მოთამაშედ]]. [[2003]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი. == საკლუბო კარიერა == === კარიერა საქართველოში === კახა კალაძე დაიბადა [[სამტრედია]]ში, დასავლეთ საქართველოს პატარა ქალაქში. მისი მამა, კარლო კალაძე, [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედიის „ლოკომოტივის“]] ფეხბურთელი და შემდგომ პრეზიდენტიც იყო. 11 წლის ასაკში კალაძემ სწორედ სამტრედიის „ლოკომოტივის ახალგაზრდულ გუნდში დაიწყო თამაში ფორვარდის პოზიციაზე. [[1993]] წელს კახა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] გადავიდა, სადაც დებიუტი 1993–1994 წლების სეზონში ჰქონდა, 16 წლის ასაკში. კალაძემ 82 საჩემპიონატო მატჩში მიიღო მონაწილეობა და ერთი გოლი გაიტანა. [[1998]] წელს კალაძე მონაწილეობდა [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოსა]] და [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრებების შეხვედრაში, რომელიც 0–0 დასრულდა. მისი თქმით, [[კრისტიან ვიერი]]ს წინააღმდეგ კარგმა თამაშმა განაპირობა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოს“]] დაინტერესება ქართველი მცველით.<ref>[http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze World Soccer, Player Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217020841/http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze |date=2012-02-17 }}.</ref> === კიევის „დინამო“ === 1998 წლის იანვარში კახა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] 280 000 ევროდ გადავიდა და 4-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. ორნახევარი სეზონის განმავლობაში მან 71 საჩემპიონატო შეხვედრაში 6 გოლი გაიტანა. ამ პერიოდში უკრაინული კლუბის პრეზიდენტი გრიგორი სურკისი, ხოლო მთავარი მწვრთნელი [[ვალერი ლობანოვსკი]] იყო. კალაძემ „დინამოსთან“ ერთად ზედიზედ 3-ჯერ მოიგო ჩემპიონატი. კალაძემ მონაწილეობა მიიღო ჩემპიონთა ლიგის [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1998—1999|1998–1999 წლების]] გათამაშებაში, სადაც „დინამომ“ გზიდან ჩამოიცილა [[რეალი მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „რეალი“]] და [[არსენალი ლონდონი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „არსენალი“]] და მიაღწია ნახევარფინალამდე, სადაც [[ბაიერნი (საფეხბურთო კლუბი)|მიუნხენის „ბაიერნთან“]] ორი თამაშის ჯამში 3–4 დამარცხდა. === „მილანი“ === კახა კალაძე [[2001]] წელს გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, „მილანმა“ მის ტრანსფერში კიევის „დინამოს“ 16 მილიონი ევრო გადაუხადა. თავდაპირველად კალაძე სხვადასხვა პოზიციებზე ისინჯებოდა და [[იაპ სტამი]]სა და [[კაფუ]]ს ადგილებზეც ჩნდებოდა. 2002—2003 წლების სეზონში „მილანის“ შემადგენლობაში 46 მატჩი ჩაატარა, მათ შორის 27 [[სერია A]]-ში. ამ წელს „მილანმა“ მოიგო იტალიის თასი და [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]. ფინალში, პენალტების სერიაში, კალაძემ გააფუჭა პენალტი. კალაძე გახდა პირველი და ჯერჯერობით ერთადერთი ქართველი ფეხბურთელი, რომელმაც ჩემპიონთა ლიგა მოიგო. 2003–2004 წლების სეზონში კალაძემ სერია A-ში 6, საერთო ჯამში კი 11 მატჩი ჩაატარა. შემდეგ სეზონში კი იტალიის ჩემპიონატში 19, ჩემპიონთა ლიგაში კი 5 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა. ორივე ტურნირში „მილანმა“ მეორე ადგილი დაიკავა. ჩემპიონთა ლიგის ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულთან“]] 3–3 დასრულებულ შეხვედრაში ქართველ ლეგიონერს არ უთამაშია, მიზიზად კი მისი [[ჩელსი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „ჩელსიში“]] [[ერნან კრესპო]]ს სანაცვლოდ 24 მილიონ ფუნტად სავარაუდო გადასვლა დასახელდა. საბოლოოდ „ჩელსიმ“ მის მაგივრად [[ასიერ დელ ორნო]] შეიძინა, კალაძემ კი ამ ვარიანტის ჩაშლის შემდეგ განაცხადა რომ გახარებული იყო. 2006 წლის 4 სექტემბერს კახა კალაძემ „მილანთან“ 2011 წლამდე გაახანგრძლივა კონტრაქტი. 2005–2006 წლების სეზონში [[პაოლო მალდინი]]ს ტრავმის გამო კალაძემ თავის საყვარელ ადგილას, დაცვის ცენტრში გადაიწია. ეს სეზონი „მილანმა“ იტალიის ჩემპიონატში მესამე ადგილზე დაასრულა. 2006–2007 წლების სეზონში კახამ [[სამპდორია (საფეხბურთო კლუბი)|„სამპდორიას“]] კარში გოლი გაიტანა. ეს იყო მისი ერთადერთი გოლი სეზონში. რვაქულიანი დანაკლისის მიუხედავად მილანმა იტალიის ჩემპიონატში მეოთხე ადგილი დაიკავა. 2007 წლის 23 მაისს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულის“]] 2–1 ძლევის შემდეგ კალაძემ მეორედ მოიგო ევროპის ყველაზე პრესტიჟული საკლუბო ტურნირი. იგი შეცვლაზე 79-ე წუთზე შევიდა. 2007 წლის დეკემბერში კალაძემ მსოფლიოს საკლუბო ჩემპიონატი მოიგო, დაამარცხა რა არგენტინული [[ბოკა ხუნიორსი]] 4–2. 2008–2009 წლების სეზონში კალაძე გუნდის ძირითად შემადგენლობაში დაბრუნდა, ჩაატარა 32 საჩემპიონატო თამაში, თუმცა 2008 წელს [[ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|„ციურიხთან“]] [[უეფა-ს თასი]]ს მატჩში მუხლის იოგების ტრავმა მიიღო და გუნდს გამოაკლდა.<ref>[http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 Kaladze faces long lay-off] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081211144610/http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 |date=2008-12-11 }}. geofootball.com</ref> [[2009]] წლის 15 თებერვალს მილანურ დერბიში კახა კალაძის თამაში იტალიურმა არხმა Channel 4-მა შეაფასა როგორც „საშინელი შოუ“, რამაც გამოიწვია დაპირისპირება კალაძესა და ქართულ გაზეთ „ლელოს“ შორის, რომელმაც დაწერა იტალიურ მედიაში გამოქვეყნებილი მასალა.<ref>[http://www.geotimes.ge/index.php?m=home&newsid=15435 I would not get into arguments with a journalist who criticized me”… But he did!] Geotimes TV</ref> ეს სეზონი „მილანმა“ მესამე ადგილზე დაასრულა და 10 ქულით ჩამორჩა ჩემპიონ [[ინტერი მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„ინტერს“]]. კალაძის აზრით ეს გამოწვეული იყო გუნდში ტრავმების სიმრავლით.<ref name="goal.com">[http://www.goal.com/en/news/8/main/2009/03/18/1162235/injuries-have-cost-milan-the-scudetto--kaladze Injuries Have Cost Milan The Scudetto – Kaladze]. goal.com</ref> === „ჯენოა“ === 2010 წელს კალაძეს სამი არჩევანი ჰქონდა — [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] დარჩენა, სადაც იანვრამდე ვერ ითამაშებდა, რადგან გუნდის ხელმძღვანელობამ საჩემპიონო განაცხადშიც კი არ შეიყვანა; „[[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|იუვენტუსსა]]“ და „[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]]ში“ გადასვლა. ქართველმა ფეხბურთელმა სატრანსფერო სეზონის დასრულებამდე 1 საათით ადრე „ჯენოაში“ გადასვლა გადაწყვიტა. 2010 წლის 31 აგვისტოს კალაძე საფეხბურთო კლუბ „ჯენოაში“ გადავიდა<ref>[http://www.worldsport.ge/Read.aspx?news=10119&lang=1 როგორც იქნა: კალაძე „ჯენოას“ ფეხბურთელია.] მსოფლიო სპორტი. 31 აგვისტო, 2010.</ref> და მასთან 2-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. „ჯენოაში“ კალაძემ ორი სეზონის მანძილზე 53 მატჩი ჩაატარა. 2012 წელს კალაძემ კარიერა დაასრულა.<ref>[http://www.radiotavisupleba.ge/content/news/24578916.html კახი კალაძემ გამოაცხადა, რომ ფეხბურთიდან მიდის] რადიო თავისუფლება. 13.05.2012</ref> == სანაკრებო კარიერა == {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = კახა კალაძე |სურათი = Kakha Kaladze.jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = კახაბერ კალაძე |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|}} |დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]]<br/>[[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]] |სიმაღლე = 186 სმ |პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]] |ახალგაზრდული წელი1 = 1996–1992 |ახალგაზრდული კლუბი1 = [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |ახალგაზრდული წელი2 = 1992–1993 |ახალგაზრდული კლუბი2 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |წელი1 = 1993–1997 |წელი2 = 1998–2001 |წელი3 = 2001–2010 |წელი4 = 2010–2012 |კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |კლუბი2 = [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო კიევი]] |კლუბი3 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]] |კლუბი4 = [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]] |მატჩი1 = 82 |მატჩი2 = 71 |მატჩი3 = 194 |მატჩი4 = 53 |გოლი1 = 1 |გოლი2 = 6 |გოლი3 = 12 |გოლი4 = 1 |სულ მატჩი = 400 |სულ გოლი = 20 |ეროვნული წელი1 = 1993–1994 |ეროვნული წელი2 = 1995 |ეროვნული წელი3 = 1995–1996 |ეროვნული წელი4 = 1996–2011 |ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 17 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 19 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 21 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები4 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]] |ეროვნული მატჩი1 = 2 |ეროვნული მატჩი2 = 4 |ეროვნული მატჩი3 = 3 |ეროვნული მატჩი4 = 83 |ეროვნული გოლი1 = 0 |ეროვნული გოლი2 = 0 |ეროვნული გოლი3 = 0 |ეროვნული გოლი4 = 1 |მედლის თარგები = }} კალაძის სანაკრებო კარიერა 1996 წლის 27 მარტს [[კვიპროსის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|კვიპროსის ეროვნულ ნაკრებთან]] ამხანაგურ მატჩში შედგა. იგი მოედანზე 72-ე წუთზე შევიდა [[მიხეილ ყაველაშვილი]]ს ნაცვლად. ერთი წლის შემდეგ [[ლიბანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლიბანის ნაკრების]] წინააღმდეგაც იქნა გამოძახებული. ოფიციალური დებიუტი შედგა 1997 წლის 14 ივნისს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1998|1998 წლის მუნდიალის]] შესარჩევ მატჩში [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის ნაკრების]] წინააღმდეგ. კალაძემ ასევე მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2000|ევრო 2000-ის]] შესარჩევი ციკლის რამდენიმე მატჩში. [[გიორგი ნემსაძე|გიორგი ნემსაძის]] არყოფნაში კალაძე დროდადრო კაპიტნობდა ხოლმე გუნდს. კალაძე მონაწილეობდა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2002|2002 წლის მუნდიალის]] შესარჩევი ციკლის ყველა მატჩში. 2002 წელს გაიტაცეს კალაძის ძმა ლევანი. კალაძემ მის გათავისუფლებამდე საქართველოს ნაკრებში თამაშზე უარი განაცხადა, თუმცა [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2004|ევრო 2004-ის]] შესარჩევი ციკლის წინ მაინც დაბრუნდა ნაკრებში და ყველა თამაშში მიიღო მონაწილეობა. ასევე ყველა მატჩი ითამაშა კალაძემ [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|მუნდიალი 2006-ის]] შესარჩევ რაუნდში. კალაძემ, აგრეთვე, მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2008|2008 წლის]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევ ციკლში. კალაძემ თავისი ერთადერთი გოლი ნაკრებში 2008 წლის 6 თებერვალს, [[ლატვიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლატვიელებთან]] 3–1 წაგებულ ამხანაგურ თამაშში გაიტანა. 2009 წლის 5 სექტემბერს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010|მუნდიალი 2010-ის]] შესარჩევი ციკლის თამაშში [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრების წინააღმდეგ კალაძემ საკუთარ კარში 2 გოლი გაიტანა. [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012|ევრო 2012]]-ის შესარჩევი ციკლი უკანასკნელი იყო კალაძის სანაკრებო კარიერაში. ის ნაკრების კაპიტანი იყო და [[მალტის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|მალტის ნაკრებთან]] საშინაო მატჩში საგოლე პასი გააკეთა. შესარჩევი ციკლის დასრულების შემდგომ, 2011 წლის 11 დეკემბერს კახა კალაძემ სანაკრებო კარიერა დაასრულა. [[2013]] წლის 31 [[მაისი|მაისს]], [[თბილისი|თბილისში]], [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენაზე]] შედგა მისი გაცილების მატჩი პროფესიული ფეხბურთიდან რომელშიც [[ფრანკო ბარეზი]], [[პაოლო მალდინი]], [[მატიე ფლამინი]], [[ფილიპო ინძაგი]], [[ანდრეი შევჩენკო]], [[ალექსანდრ შოვკოვსკი]], [[ფაბიო კანავარო]], [[ფაბიო გროსო]], [[ლუკა ტონი]], [[შოთა არველაძე]], [[სტეფანო ერანიო]], [[გიორგი დემეტრაძე]], [[ჯუზეპე ფავალი]], [[ლევან კობიაშვილი]], [[ჯუზეპე პანკარო]], [[ალექსანდრე იაშვილი]], [[დავით მუჯირი]], [[პიეტრო ვერხოვოდი]] და სხვა ცნობილი ფეხბურთელები მონაწილეობდნენ. შეხვედრას 54 ათასი მაყურებელი დაესწრო. კახა იტალიელმა ჟურნალისტებმა შეაფასეს, როგორც [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] დაცვის ბურჯი და ქართული ფეხბურთის ისტორიული ფიგურა.<ref name="DreamRunner. In corsa per un sogno">{{cite web |url=https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |title=AIPS-ის პრეზიდენტმა კალაძის კარიერა შეაფასა |date=1 ივნისი, 2013. |website=Moffitor.wordpress.com |publisher=გიორგი დოგრაშვილი |accessdate=2021-12-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151001115059/https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |archivedate=2015-10-01 }}</ref> == სტატისტიკა == ===საკლუბო სტატისტიკა=== {| class="wikitable" style=font-size:90% text-align: center width=75% |- !rowspan=2 width=10%| კლუბი !rowspan=2 width=7%| სეზონი !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />ლიგა !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />თასი !colspan=2 width=10%| ევროპული<br />შეჯიბრება¹ !colspan=2 width=10%| სხვა<br />ტურნირები² !colspan=2 width=10%| სულ |- !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი |- |rowspan=6 align=center|'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]]''' |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1993—1994|1993–94]] |align=center|9 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|9 !align=center|1 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1994—1995|1994–95]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|23 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1995—1996|1995–96]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|24 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1996—1997|1996–97]] |align=center|12 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1997—1998|1997–98]] |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|22 !align=center|0 |- ! სულ !! 82 !! 1 !! – !! – !! 12 !! 0 !! – !! – !! 94 !! 1 |- |rowspan=5 align=center|'''[[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამო“]]''' |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1997—98|1998]] |align=center|13 |align=center|2 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|13 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]] |align=center|25 |align=center|3 |align=center|- |align=center|- |align=center|12 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|37 !align=center|4 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]] |align=center|25 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|14 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|39 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] |align=center|8 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|15 !align=center|1 |- ! სულ !! 71 !! 6 !! – !! – !! 33 !! 3 !! – !! – !! 104 !! 9 |- |rowspan=11 align=center|'''[[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანი“]]''' |align=center|[[2000–01 იტალიის სერია A|2001]] |align=center|17 |align=center|3 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|18 !align=center|3 |- |align=center|[[2001–02 იტალიის სერია A|2001–02]] |align=center|30 |align=center|4 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|4 |- |align=center|[[2002–03 იტალიის სერია A|2002–03]] |align=center|27 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|1 |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|1 |- |align=center|[[2003–04 იტალიის სერია A|2003–04]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|3 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 !align=center|11 !align=center|0 |- |align=center|[[2004–05 იტალიის სერია A|2004–05]] |align=center|19 |align=center|2 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|2 |- |align=center|[[2005–06 იტალიის სერია A|2005–06]] |align=center|28 |align=center|2 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|43 !align=center|2 |- |align=center|[[2006–07 იტალიის სერია A|2006–07]] |align=center|18 |align=center|1 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|1 |- |align=center|[[2007–08 იტალიის სერია A|2007–08]] |align=center|32 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|8 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 !align=center|42 !align=center|0 |- |align=center|[[2008–09 იტალიის სერია A|2008–09]] |align=center|11 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[2009–10 იტალიის სერია A|2009–10]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|10 !align=center|0 |- ! სულ !! 194 !! 12 !! 23 !! 1 !! 64 !! 0 !! 3 !! 0 !! 284 !! 13 |- |rowspan="1" align=center|'''[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოა“]]''' |align=center|[[2010–11 იტალიის სერია A|2010–11]] |align=center|7 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|7 !align=center|0 |- |rowspan="1" align=center| |align=center|[[იტალიის სერია ა 2011–2012|2011–12]] |align=center|26 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|28 !align=center|1 |- !style="background: #DCDCDC" colspan="2" |სულ კარიერაში !style="background: #DCDCDC" align=center|380 !style="background: #DCDCDC" align=center|19 !style="background: #DCDCDC" align=center|25 !style="background: #DCDCDC" align=center|2 !style="background: #DCDCDC" align=center|109 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|0 !style="background: #DCDCDC" align=center|517 !style="background: #DCDCDC" align=center|24 |} {{updated|6 ნოემბერი 2010}}.<ref>{{cite news|url=http://www.acmilan.com/LM_Actor.aspx?idSquadra=3&idStagione=16&idPersona=42&name=Kaladze%20Kakha| publisher=AC Milan|title=Kakha Kaladze Profile at AC Milan|accessdate=2009-07-08}}</ref> ¹<small>ევროპული შეჯიბრებები მოიცავს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ს, [[უეფა-ს ევროპის ლიგა|უეფა-ს თასს]] და [[უეფა-ს სუპერთასი|უეფა-ს სუპერთასს]]</small><br> ²<small>სხვა ტურნირები შეიცავს [[იტალიის სუპერთასი|იტალიის სუპერთასს]] და [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატს]].</small> ===სანაკრებო სტატისტიკა=== :წყარო:<ref>[https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html Kakha Kaladze] — National-Football-Teams.com</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |colspan="3"|[[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|'''საქართველო''']] |- !წელი!!მატჩი!!გოლი |- |1996||3||0 |- |1997||3||0 |- |1998||8||0 |- |1999||7||0 |- |2000||3||0 |- |2001||7||0 |- |2002||2||0 |- |2003||2||0 |- |2004||5||0 |- |2005||10||0 |- |2006||4||0 |- |2007||6||0 |- |2008||4||1 |- |2009||4||0 |- |2010||7||0 |- |2011||8||0 |- !Total||83||1 |} === სანაკრებო გოლი === {| class="wikitable" align=center ! # !! თარიღი !! ქალაქი !! მეტოქე !! ანგარიში !! შედეგი !! შეჯიბრი |- | 1. || 6 თებერვალი, 2007 || [[თბილისი|თბილისი, საქართველო]] || {{fb|ლატვია}} || <center>1–3</center> || წაგება || [[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]] |} == მიღწევები == === თბილისის „დინამო“ === *[[უმაღლესი ლიგა]] (5): [[უმაღლესი ლიგა 1993-94|1993–94]], [[უმაღლესი ლიგა 1994-95|1994–95]], [[უმაღლესი ლიგა 1995-96|1995–96]], [[უმაღლესი ლიგა 1996-97|1996–97]], [[უმაღლესი ლიგა 1997-98|1997–98]] *[[საქართველოს თასი]] (4): [[საქართველოს თასი 1993-94|1994]], [[საქართველოს თასი 1994-95|1995]], [[საქართველოს თასი 1995-96|1996]], [[საქართველოს თასი 1996-97|1997]] === კიევის „დინამო“ === *[[უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგა|უკრაინის პრემიერლიგა]] (3): [[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] *[[უკრაინის საფეხბურთო თასი|უკრაინის თასი]] (3): [[უკრაინის თასი 1997–98|1998]], [[უკრაინის თასი 1998–1999|1999]], [[უკრაინის თასი 1999–00|2000]] === „მილანი“ === *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] გამარჯვებული (2): [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2002-2003|2003]], [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2006-2007|2007]] *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] ვერცხლის პრიზიორი: [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2004-2005|2005]] *[[სერია A]]: [[სერია A 2003–04|2004]] *[[იტალიის თასი]]: [[იტალიის თასი 2002–03|2002–03]] *[[იტალიის სუპერთასი]]: [[2004 იტალიის სუპერთასი|2004]] *[[უეფას სუპერთასი]]: 2007 *[[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]: 2007 === ინდივიდუალური === * [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]] (5): 2001, 2002, 2003, 2006, 2011 == ბიზნესი და პირადი ცხოვრება == კალაძე [[მილანი|მილანში]] მდებარე რესტორან „ჯიანინოს“ მფლობელია. ეს რესტორანი დაარსებულია [[1899]] წელს. იტალიის გარდა მას ბიზნესი აქვს [[საქართველო]]ში, [[უკრაინა]]სა და [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]].კახა კალაძემ 2007 წელს ჰოლდინგი „კალა კაპიტალი“ დააფუძნა და ინვესტირება სამი მიმართულებით - საბანკო, ენერგეტიკისა და უძრავი ქონების სექტორში განახორციელა. ჰოლდინგს ასევე ეკუთვნოდა 45 პროცენტიანი წილი სს „საქჰიდრომშენში“, რომელიც 2012 წლის ოქტომბერში ჰოლდინგ „GMC ჯგუფზე“ გასხვისდა. დღეისათვის კახა კალაძე საქველმოქმედო ფონდ „კალა ფონდისა“და „კალა კაპიტალის“ დამფუძნებელია.<ref>{{Cite web |url=http://www.menr.gov.ge/4323 |title=ენერგეტიკის სამინისტროს საიტი |accessdate=2013-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120815114106/http://www.menr.gov.ge/4323 |archivedate=2012-08-15 }}</ref> ჰყავს მეუღლე [[ანუკი არეშიძე]] და ოთხი ვაჟი. == პოლიტიკური საქმიანობა == [[2011]] წლიდან კალაძე არის პარტია „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს წევრი. [[2012]] წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (სამტრედიის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“. ამავდროულად იყო კოალიცია „ქართული ოცნების“ პარტიული სიის პირველი ნომერი. არჩევნებში მან 53,63%-ით გაიმარჯვა.<ref>[http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html #54 სამტრედია - საბოლოო მონაცემები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131030154542/http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html |date=2013-10-30 }}. ცესკო.</ref> 25 ოქტომბერს პარლამენტმა კალაძე [[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|ენერგეტიკის მინისტრის]] თანამდებობაზე დაამტკიცა.<ref>[http://civil.ge/geo/article.php?id=26143 ახალი პრემიერ–მინისტრი და მთავრობა დამტკიცებულია]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 25 ოქტ.'12 / 16:26</ref> [[2013]] წლის [[20 ნოემბერი|20 ნოემბერს]], ქართული ოცნების მეორე კაბინეტის დამტკიცებასთან ერთად, კალაძე აირჩიეს საქართველოს ვიცე-პრემიერად. მან ეს თანამდებობა შეუთავსა ენერგეტიკის სამინისტროს. 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში პარტიული სიით (მე-2 ნომერი) მონაწილეობის გამო 9 სექტემბერს მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://netgazeti.ge/news/140234/ | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = netgazeti.ge | date = 2016-09-09 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}</ref> [[2016]] წლის 18 ნოემბრიდან 30 ნოემბრამდე — [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. 26 ნოემბერს პარლამენტმა ახალი მთავრობა ([[გიორგი კვირიკაშვილი]]ს მეთაურობით) დაამტკიცა, კახა კალაძე კი კვლავ ენერგეტიკის მინისტრი (და ვიცე-პრემიერი) გახდა.<ref>{{Cite news | url = http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | title = პარლამენტმა საქართველოს ახალი მთავრობა დაამტკიცა | website = sps.gov.ge | date = 2016-11-26 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20220408110414/http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | archivedate = 2022-04-08 }}</ref> [[2017]] წლის [[10 ივლისი|10 ივლისს]] მან თვითმართველობის არჩევნებში თბილისის მერობისთვის კენჭისყრის გამო ენერგეტიკის მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = imedinews.ge | date = 2017-07-06 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20210509101155/https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | archivedate = 2021-05-09 }}</ref> მან თვითმართველობის არჩევნებში გაიმარჯვა და [[13 ნოემბერი|13 ნოემბერს]] გახდა თბილისის მერი. ==შედეგები არჩევნებში== {| class=wikitable width=100% ! rowspan=2|არჩევნები ! rowspan=2|წარმდგენი ! colspan=3|პირველი ტური ! colspan=3|მეორე ტური |- !ხმა !პროცენტი !ადგილი !ხმა !პროცენტი !ადგილი |-align=center ![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|სამტრედიის მაჟორიტარობის კანდიდატი; საპარლამენტო არჩევნები 2012]] | [[ქართული ოცნება (კოალიცია)|კოალიცია „ქართული ოცნება“]]|| 16 687 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2012/olq_54.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 53,63% || პირველი || || || {{| |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2017|თბილისის მერის არჩევნები (2017)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 204 061 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20171021/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 51,09% || პირველი || || || {{| |- |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|თბილისის მერის არჩევნები (2021)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 216 203 || 45,04% || პირველი || || || {{| |- |} == ლიტერატურა == {{Refbegin}} * {{წიგნი |ავტორი = ბერიშვილი, ელგუჯა. |ნაწილი = |სათაური = ქართული სპორტის ოქროს წიგნი |ორიგინალი = |ბმული = https://archive.today/20200101050101/https://evergreen.tsu.ge/eg/opac/record/163020 |გამოცემა = |პასუხისმგებელი = |ადგილი = თბ. |გამომცემლობა = პალიტრა L |წელი = [https://archive.today/20191216133630/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1+%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98 2013] |ტომი = |გვერდები = 202 |გვერდნი = 371 |isbn = 9789941210488 |ref = ბერიშვილი, ე. }} {{Refend}} == რესურსები ინტერნეტში == {{Commonscat|Kakhaber Kaladze}} * [https://archive.today/20200911015732/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=102708 კახა კალაძე] — [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20110725203137/http://www.genoacfc.it/index.php?option=com_campionato&task=giocatore&giocatore=481 კახა კალაძე] — [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოას“]] ოფიციალური საიტი * [http://www.parliament.ge/ge/mp/4491 კახა კალაძე] — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20100417152035/http://dynamovec.ru/i_l/kaladze.php კახა კალაძე] — ბიოგრაფიული ფაქტები {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''სოციალური ქსელები'''</center> || style="background: white;"|[https://www.instagram.com/kakhakaladze/ Instagram] · [https://www.facebook.com/kakhakaladzeofficial Facebook] · [https://twitter.com/kakhakala Twitter] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''თემატური საიტები'''</center> || style="background: white;"|[https://eu-football.info/_player.php?id=10020 EU-Football.info] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/2411 FootballDatabase.eu] · [https://footballfacts.ru/players/150538 FootballFacts.ru] · [https://www.kooora.com/default.aspx?player=16 Kooora] · [https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html National Football Teams.com] · [https://int.soccerway.com/players/kakhaber-kaladze/3988/ Soccerway] · [https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Kaladze-Kaha-Futbol-27021978 Sportbox.ru] · [http://www.playmakerstats.com/player.php?id=1948 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/kakhaber-kaladze/profil/spieler/3430 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/kakha-kaladze/ WorldFootball.net] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ლექსიკონები და ენციკლოპედიები'''</center> || style="background: white;"|[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=98283 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00002638/ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/athletes/ka/00005466/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ფოტო'''</center> || style="background: white;"|[http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=%2F&query=კახა+კალაძე ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“] · |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender|<center>'''მედია'''</center> || style="background: white;"|[https://archive.today/20200911022852/https://sputnik-georgia.ru/reviews/20171210/238487651/Simvolicheskaja-sbornaja-Gruzii-po-futbolu-vseh-vremen.html Sputnik-Georgia.ru] · [https://archive.today/20200911033645/http://tbiliselebi.ge/index.php?newsid=1915 Tbiliselebi.ge] |} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი]] | წლები=2012–2017 | შემდეგი=[[ილია ელოშვილი]]}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით ნარმანია]] | ტიტული=[[თბილისის მერია|თბილისის მერი]] | წლები=13 ნოემბერი, 2017–| შემდეგი=}} {{დაასრულე ყუთი}} {{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}} {{ქალაქ თბილისის მერები}} {{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}} {{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}} {{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{2017 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{2021 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{DEFAULTSORT:კალაძე, კახა}} [[კატეგორია:სამტრედიაში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1978]] [[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:კიევის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:სერია A-ს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:მილანის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ჯენოას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრები]] [[კატეგორია:თბილისის მერები]] [[კატეგორია:ქართველი ბიზნესმენები]] [[კატეგორია:საქართველოს წლის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:კალაძეები|კახა]] [[კატეგორია:„ქართული ოცნების“ წევრები]] [[კატეგორია:უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის გამარჯვებული მოთამაშეები]] eldfnx9bz4x8l65jyg2ih9fkeav1tmy 4650429 4650414 2024-05-02T17:49:42Z 93.177.132.163 wikitext text/x-wiki {{მმ*|კალაძე}} {{ინფოდაფა ლიდერი | სახელი = კახა კალაძე | სურათი= Kakha kaladze.jpg | სურათის ზომა = 250px | წარწერა სურათის ქვეშ= | ხელმოწერა = | დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|df=yes}} | დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდაცვალების თარიღი = | გარდაცვალების ადგილი= | მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} | ეროვნება = | საარჩევნო ოლქი = | მამა = | დედა = | მეუღლე = [[ანუკი არეშიძე]] | შვილები= 4 | განათლება = [[თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი | პროფესია = | საქმიანობა = | რელიგია = | ჯილდოები = {{ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი}} | პარტია = [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]] | საიტი= | რიგი = [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Tbilisi City Seal.svg|right|25px]][[თბილისის მერი]] | თანამდებობა დაიკავა = [[13 ნოემბერი]], [[2017]] | თანამდებობა დატოვა = | წინამორბედი = [[დავით ნარმანია]] | მემკვიდრე = | პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]<br/>[[სალომე ზურაბიშვილი]] | ვიცე-პრეზიდენტი = | პრემიერ-მინისტრი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]<br/>[[მამუკა ბახტაძე]]<br/>[[გიორგი გახარია]] | რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრი]] | თანამდებობა დაიკავა2 = [[26 ნოემბერი]], [[2016]] | თანამდებობა დატოვა2 = [[10 ივლისი]], [[2017]] | ვიცე-პრეზიდენტი2 = | პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]] | წინამორბედი2 = [[ილია ელოშვილი]] | მემკვიდრე2 = [[ილია ელოშვილი]] | რიგი3 = | თანამდებობა დაიკავა3 =[[25 ოქტომბერი]], [[2012]] | თანამდებობა დატოვა3 =[[9 სექტემბერი]], [[2016]] | წინამორბედი3 =[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | მემკვიდრე3 =[[ილია ელოშვილი]] | პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]<br/>[[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი3=[[ბიძინა ივანიშვილი]]<br/>[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]<br/>[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | რიგი4 = | თანამდებობა დაიკავა4 = | თანამდებობა დატოვა4 = | წინამორბედი4 = | მემკვიდრე4 = | პრეზიდენტი4 = | პრემიერ-მინისტრი4 = | რიგი5 = | თანამდებობა დაიკავა5 = | თანამდებობა დატოვა5 = | წინამორბედი5 = | მემკვიდრე5 = | პრეზიდენტი5 = | პრემიერ-მინისტრი5= }} '''კახაბერ (უტიფარი კახა) კალაძე''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1978]], [[სამტრედია]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], ვეტერანი სპორტსმენი, [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ნაკრები]]ს ყოფილი კაპიტანი. 2012 წლის 25 ოქტომბრიდან — 2016 წლის 9 სექტემბრამდე და 2016 წლის 26 ნოემბრიდან 2017 წლის 10 ივლისამდე საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი, [[2017]] წლის 13 ნოემბრიდან [[თბილისის მერი]]. თამაშობდა მარცხენა და ცენტრალურ [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველად]]. [[2001]] წელს კალაძე გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანმა“]] მის ტრანსფერში 16 მილიონი [[ევრო]] გადაიხადა. 9 წლის მანძილზე იყო საფეხბურთო კლუბ [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] წევრი. [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] ჩარიცხვამდე იგი [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოსა“]] (1993–1997) და [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] (1998–2001) თამაშობდა. კალაძე ყველაზე მეტჯერ, ხუთჯერ დაასახელეს [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი|წლის საუკეთესო ქართველ მოთამაშედ]]. [[2003]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი. == საკლუბო კარიერა == === კარიერა საქართველოში === კახა კალაძე დაიბადა [[სამტრედია]]ში, დასავლეთ საქართველოს პატარა ქალაქში. მისი მამა, კარლო კალაძე, [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედიის „ლოკომოტივის“]] ფეხბურთელი და შემდგომ პრეზიდენტიც იყო. 11 წლის ასაკში კალაძემ სწორედ სამტრედიის „ლოკომოტივის ახალგაზრდულ გუნდში დაიწყო თამაში ფორვარდის პოზიციაზე. [[1993]] წელს კახა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] გადავიდა, სადაც დებიუტი 1993–1994 წლების სეზონში ჰქონდა, 16 წლის ასაკში. კალაძემ 82 საჩემპიონატო მატჩში მიიღო მონაწილეობა და ერთი გოლი გაიტანა. [[1998]] წელს კალაძე მონაწილეობდა [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოსა]] და [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრებების შეხვედრაში, რომელიც 0–0 დასრულდა. მისი თქმით, [[კრისტიან ვიერი]]ს წინააღმდეგ კარგმა თამაშმა განაპირობა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოს“]] დაინტერესება ქართველი მცველით.<ref>[http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze World Soccer, Player Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217020841/http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze |date=2012-02-17 }}.</ref> === კიევის „დინამო“ === 1998 წლის იანვარში კახა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] 280 000 ევროდ გადავიდა და 4-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. ორნახევარი სეზონის განმავლობაში მან 71 საჩემპიონატო შეხვედრაში 6 გოლი გაიტანა. ამ პერიოდში უკრაინული კლუბის პრეზიდენტი გრიგორი სურკისი, ხოლო მთავარი მწვრთნელი [[ვალერი ლობანოვსკი]] იყო. კალაძემ „დინამოსთან“ ერთად ზედიზედ 3-ჯერ მოიგო ჩემპიონატი. კალაძემ მონაწილეობა მიიღო ჩემპიონთა ლიგის [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1998—1999|1998–1999 წლების]] გათამაშებაში, სადაც „დინამომ“ გზიდან ჩამოიცილა [[რეალი მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „რეალი“]] და [[არსენალი ლონდონი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „არსენალი“]] და მიაღწია ნახევარფინალამდე, სადაც [[ბაიერნი (საფეხბურთო კლუბი)|მიუნხენის „ბაიერნთან“]] ორი თამაშის ჯამში 3–4 დამარცხდა. === „მილანი“ === კახა კალაძე [[2001]] წელს გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, „მილანმა“ მის ტრანსფერში კიევის „დინამოს“ 16 მილიონი ევრო გადაუხადა. თავდაპირველად კალაძე სხვადასხვა პოზიციებზე ისინჯებოდა და [[იაპ სტამი]]სა და [[კაფუ]]ს ადგილებზეც ჩნდებოდა. 2002—2003 წლების სეზონში „მილანის“ შემადგენლობაში 46 მატჩი ჩაატარა, მათ შორის 27 [[სერია A]]-ში. ამ წელს „მილანმა“ მოიგო იტალიის თასი და [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]. ფინალში, პენალტების სერიაში, კალაძემ გააფუჭა პენალტი. კალაძე გახდა პირველი და ჯერჯერობით ერთადერთი ქართველი ფეხბურთელი, რომელმაც ჩემპიონთა ლიგა მოიგო. 2003–2004 წლების სეზონში კალაძემ სერია A-ში 6, საერთო ჯამში კი 11 მატჩი ჩაატარა. შემდეგ სეზონში კი იტალიის ჩემპიონატში 19, ჩემპიონთა ლიგაში კი 5 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა. ორივე ტურნირში „მილანმა“ მეორე ადგილი დაიკავა. ჩემპიონთა ლიგის ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულთან“]] 3–3 დასრულებულ შეხვედრაში ქართველ ლეგიონერს არ უთამაშია, მიზიზად კი მისი [[ჩელსი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „ჩელსიში“]] [[ერნან კრესპო]]ს სანაცვლოდ 24 მილიონ ფუნტად სავარაუდო გადასვლა დასახელდა. საბოლოოდ „ჩელსიმ“ მის მაგივრად [[ასიერ დელ ორნო]] შეიძინა, კალაძემ კი ამ ვარიანტის ჩაშლის შემდეგ განაცხადა რომ გახარებული იყო. 2006 წლის 4 სექტემბერს კახა კალაძემ „მილანთან“ 2011 წლამდე გაახანგრძლივა კონტრაქტი. 2005–2006 წლების სეზონში [[პაოლო მალდინი]]ს ტრავმის გამო კალაძემ თავის საყვარელ ადგილას, დაცვის ცენტრში გადაიწია. ეს სეზონი „მილანმა“ იტალიის ჩემპიონატში მესამე ადგილზე დაასრულა. 2006–2007 წლების სეზონში კახამ [[სამპდორია (საფეხბურთო კლუბი)|„სამპდორიას“]] კარში გოლი გაიტანა. ეს იყო მისი ერთადერთი გოლი სეზონში. რვაქულიანი დანაკლისის მიუხედავად მილანმა იტალიის ჩემპიონატში მეოთხე ადგილი დაიკავა. 2007 წლის 23 მაისს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულის“]] 2–1 ძლევის შემდეგ კალაძემ მეორედ მოიგო ევროპის ყველაზე პრესტიჟული საკლუბო ტურნირი. იგი შეცვლაზე 79-ე წუთზე შევიდა. 2007 წლის დეკემბერში კალაძემ მსოფლიოს საკლუბო ჩემპიონატი მოიგო, დაამარცხა რა არგენტინული [[ბოკა ხუნიორსი]] 4–2. 2008–2009 წლების სეზონში კალაძე გუნდის ძირითად შემადგენლობაში დაბრუნდა, ჩაატარა 32 საჩემპიონატო თამაში, თუმცა 2008 წელს [[ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|„ციურიხთან“]] [[უეფა-ს თასი]]ს მატჩში მუხლის იოგების ტრავმა მიიღო და გუნდს გამოაკლდა.<ref>[http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 Kaladze faces long lay-off] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081211144610/http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 |date=2008-12-11 }}. geofootball.com</ref> [[2009]] წლის 15 თებერვალს მილანურ დერბიში კახა კალაძის თამაში იტალიურმა არხმა Channel 4-მა შეაფასა როგორც „საშინელი შოუ“, რამაც გამოიწვია დაპირისპირება კალაძესა და ქართულ გაზეთ „ლელოს“ შორის, რომელმაც დაწერა იტალიურ მედიაში გამოქვეყნებილი მასალა.<ref>[http://www.geotimes.ge/index.php?m=home&newsid=15435 I would not get into arguments with a journalist who criticized me”… But he did!] Geotimes TV</ref> ეს სეზონი „მილანმა“ მესამე ადგილზე დაასრულა და 10 ქულით ჩამორჩა ჩემპიონ [[ინტერი მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„ინტერს“]]. კალაძის აზრით ეს გამოწვეული იყო გუნდში ტრავმების სიმრავლით.<ref name="goal.com">[http://www.goal.com/en/news/8/main/2009/03/18/1162235/injuries-have-cost-milan-the-scudetto--kaladze Injuries Have Cost Milan The Scudetto – Kaladze]. goal.com</ref> === „ჯენოა“ === 2010 წელს კალაძეს სამი არჩევანი ჰქონდა — [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] დარჩენა, სადაც იანვრამდე ვერ ითამაშებდა, რადგან გუნდის ხელმძღვანელობამ საჩემპიონო განაცხადშიც კი არ შეიყვანა; „[[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|იუვენტუსსა]]“ და „[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]]ში“ გადასვლა. ქართველმა ფეხბურთელმა სატრანსფერო სეზონის დასრულებამდე 1 საათით ადრე „ჯენოაში“ გადასვლა გადაწყვიტა. 2010 წლის 31 აგვისტოს კალაძე საფეხბურთო კლუბ „ჯენოაში“ გადავიდა<ref>[http://www.worldsport.ge/Read.aspx?news=10119&lang=1 როგორც იქნა: კალაძე „ჯენოას“ ფეხბურთელია.] მსოფლიო სპორტი. 31 აგვისტო, 2010.</ref> და მასთან 2-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. „ჯენოაში“ კალაძემ ორი სეზონის მანძილზე 53 მატჩი ჩაატარა. 2012 წელს კალაძემ კარიერა დაასრულა.<ref>[http://www.radiotavisupleba.ge/content/news/24578916.html კახი კალაძემ გამოაცხადა, რომ ფეხბურთიდან მიდის] რადიო თავისუფლება. 13.05.2012</ref> == სანაკრებო კარიერა == {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = კახა კალაძე |სურათი = Kakha Kaladze.jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = კახაბერ კალაძე |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|}} |დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]]<br/>[[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]] |სიმაღლე = 186 სმ |პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]] |ახალგაზრდული წელი1 = 1996–1992 |ახალგაზრდული კლუბი1 = [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |ახალგაზრდული წელი2 = 1992–1993 |ახალგაზრდული კლუბი2 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |წელი1 = 1993–1997 |წელი2 = 1998–2001 |წელი3 = 2001–2010 |წელი4 = 2010–2012 |კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |კლუბი2 = [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო კიევი]] |კლუბი3 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]] |კლუბი4 = [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]] |მატჩი1 = 82 |მატჩი2 = 71 |მატჩი3 = 194 |მატჩი4 = 53 |გოლი1 = 1 |გოლი2 = 6 |გოლი3 = 12 |გოლი4 = 1 |სულ მატჩი = 400 |სულ გოლი = 20 |ეროვნული წელი1 = 1993–1994 |ეროვნული წელი2 = 1995 |ეროვნული წელი3 = 1995–1996 |ეროვნული წელი4 = 1996–2011 |ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 17 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 19 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 21 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები4 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]] |ეროვნული მატჩი1 = 2 |ეროვნული მატჩი2 = 4 |ეროვნული მატჩი3 = 3 |ეროვნული მატჩი4 = 83 |ეროვნული გოლი1 = 0 |ეროვნული გოლი2 = 0 |ეროვნული გოლი3 = 0 |ეროვნული გოლი4 = 1 |მედლის თარგები = }} კალაძის სანაკრებო კარიერა 1996 წლის 27 მარტს [[კვიპროსის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|კვიპროსის ეროვნულ ნაკრებთან]] ამხანაგურ მატჩში შედგა. იგი მოედანზე 72-ე წუთზე შევიდა [[მიხეილ ყაველაშვილი]]ს ნაცვლად. ერთი წლის შემდეგ [[ლიბანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლიბანის ნაკრების]] წინააღმდეგაც იქნა გამოძახებული. ოფიციალური დებიუტი შედგა 1997 წლის 14 ივნისს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1998|1998 წლის მუნდიალის]] შესარჩევ მატჩში [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის ნაკრების]] წინააღმდეგ. კალაძემ ასევე მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2000|ევრო 2000-ის]] შესარჩევი ციკლის რამდენიმე მატჩში. [[გიორგი ნემსაძე|გიორგი ნემსაძის]] არყოფნაში კალაძე დროდადრო კაპიტნობდა ხოლმე გუნდს. კალაძე მონაწილეობდა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2002|2002 წლის მუნდიალის]] შესარჩევი ციკლის ყველა მატჩში. 2002 წელს გაიტაცეს კალაძის ძმა ლევანი. კალაძემ მის გათავისუფლებამდე საქართველოს ნაკრებში თამაშზე უარი განაცხადა, თუმცა [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2004|ევრო 2004-ის]] შესარჩევი ციკლის წინ მაინც დაბრუნდა ნაკრებში და ყველა თამაშში მიიღო მონაწილეობა. ასევე ყველა მატჩი ითამაშა კალაძემ [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|მუნდიალი 2006-ის]] შესარჩევ რაუნდში. კალაძემ, აგრეთვე, მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2008|2008 წლის]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევ ციკლში. კალაძემ თავისი ერთადერთი გოლი ნაკრებში 2008 წლის 6 თებერვალს, [[ლატვიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლატვიელებთან]] 3–1 წაგებულ ამხანაგურ თამაშში გაიტანა. 2009 წლის 5 სექტემბერს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010|მუნდიალი 2010-ის]] შესარჩევი ციკლის თამაშში [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრების წინააღმდეგ კალაძემ საკუთარ კარში 2 გოლი გაიტანა. [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012|ევრო 2012]]-ის შესარჩევი ციკლი უკანასკნელი იყო კალაძის სანაკრებო კარიერაში. ის ნაკრების კაპიტანი იყო და [[მალტის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|მალტის ნაკრებთან]] საშინაო მატჩში საგოლე პასი გააკეთა. შესარჩევი ციკლის დასრულების შემდგომ, 2011 წლის 11 დეკემბერს კახა კალაძემ სანაკრებო კარიერა დაასრულა. [[2013]] წლის 31 [[მაისი|მაისს]], [[თბილისი|თბილისში]], [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენაზე]] შედგა მისი გაცილების მატჩი პროფესიული ფეხბურთიდან რომელშიც [[ფრანკო ბარეზი]], [[პაოლო მალდინი]], [[მატიე ფლამინი]], [[ფილიპო ინძაგი]], [[ანდრეი შევჩენკო]], [[ალექსანდრ შოვკოვსკი]], [[ფაბიო კანავარო]], [[ფაბიო გროსო]], [[ლუკა ტონი]], [[შოთა არველაძე]], [[სტეფანო ერანიო]], [[გიორგი დემეტრაძე]], [[ჯუზეპე ფავალი]], [[ლევან კობიაშვილი]], [[ჯუზეპე პანკარო]], [[ალექსანდრე იაშვილი]], [[დავით მუჯირი]], [[პიეტრო ვერხოვოდი]] და სხვა ცნობილი ფეხბურთელები მონაწილეობდნენ. შეხვედრას 54 ათასი მაყურებელი დაესწრო. კახა იტალიელმა ჟურნალისტებმა შეაფასეს, როგორც [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] დაცვის ბურჯი და ქართული ფეხბურთის ისტორიული ფიგურა.<ref name="DreamRunner. In corsa per un sogno">{{cite web |url=https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |title=AIPS-ის პრეზიდენტმა კალაძის კარიერა შეაფასა |date=1 ივნისი, 2013. |website=Moffitor.wordpress.com |publisher=გიორგი დოგრაშვილი |accessdate=2021-12-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151001115059/https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |archivedate=2015-10-01 }}</ref> == სტატისტიკა == ===საკლუბო სტატისტიკა=== {| class="wikitable" style=font-size:90% text-align: center width=75% |- !rowspan=2 width=10%| კლუბი !rowspan=2 width=7%| სეზონი !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />ლიგა !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />თასი !colspan=2 width=10%| ევროპული<br />შეჯიბრება¹ !colspan=2 width=10%| სხვა<br />ტურნირები² !colspan=2 width=10%| სულ |- !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი |- |rowspan=6 align=center|'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]]''' |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1993—1994|1993–94]] |align=center|9 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|9 !align=center|1 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1994—1995|1994–95]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|23 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1995—1996|1995–96]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|24 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1996—1997|1996–97]] |align=center|12 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1997—1998|1997–98]] |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|22 !align=center|0 |- ! სულ !! 82 !! 1 !! – !! – !! 12 !! 0 !! – !! – !! 94 !! 1 |- |rowspan=5 align=center|'''[[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამო“]]''' |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1997—98|1998]] |align=center|13 |align=center|2 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|13 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]] |align=center|25 |align=center|3 |align=center|- |align=center|- |align=center|12 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|37 !align=center|4 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]] |align=center|25 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|14 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|39 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] |align=center|8 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|15 !align=center|1 |- ! სულ !! 71 !! 6 !! – !! – !! 33 !! 3 !! – !! – !! 104 !! 9 |- |rowspan=11 align=center|'''[[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანი“]]''' |align=center|[[2000–01 იტალიის სერია A|2001]] |align=center|17 |align=center|3 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|18 !align=center|3 |- |align=center|[[2001–02 იტალიის სერია A|2001–02]] |align=center|30 |align=center|4 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|4 |- |align=center|[[2002–03 იტალიის სერია A|2002–03]] |align=center|27 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|1 |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|1 |- |align=center|[[2003–04 იტალიის სერია A|2003–04]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|3 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 !align=center|11 !align=center|0 |- |align=center|[[2004–05 იტალიის სერია A|2004–05]] |align=center|19 |align=center|2 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|2 |- |align=center|[[2005–06 იტალიის სერია A|2005–06]] |align=center|28 |align=center|2 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|43 !align=center|2 |- |align=center|[[2006–07 იტალიის სერია A|2006–07]] |align=center|18 |align=center|1 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|1 |- |align=center|[[2007–08 იტალიის სერია A|2007–08]] |align=center|32 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|8 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 !align=center|42 !align=center|0 |- |align=center|[[2008–09 იტალიის სერია A|2008–09]] |align=center|11 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[2009–10 იტალიის სერია A|2009–10]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|10 !align=center|0 |- ! სულ !! 194 !! 12 !! 23 !! 1 !! 64 !! 0 !! 3 !! 0 !! 284 !! 13 |- |rowspan="1" align=center|'''[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოა“]]''' |align=center|[[2010–11 იტალიის სერია A|2010–11]] |align=center|7 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|7 !align=center|0 |- |rowspan="1" align=center| |align=center|[[იტალიის სერია ა 2011–2012|2011–12]] |align=center|26 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|28 !align=center|1 |- !style="background: #DCDCDC" colspan="2" |სულ კარიერაში !style="background: #DCDCDC" align=center|380 !style="background: #DCDCDC" align=center|19 !style="background: #DCDCDC" align=center|25 !style="background: #DCDCDC" align=center|2 !style="background: #DCDCDC" align=center|109 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|0 !style="background: #DCDCDC" align=center|517 !style="background: #DCDCDC" align=center|24 |} {{updated|6 ნოემბერი 2010}}.<ref>{{cite news|url=http://www.acmilan.com/LM_Actor.aspx?idSquadra=3&idStagione=16&idPersona=42&name=Kaladze%20Kakha| publisher=AC Milan|title=Kakha Kaladze Profile at AC Milan|accessdate=2009-07-08}}</ref> ¹<small>ევროპული შეჯიბრებები მოიცავს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ს, [[უეფა-ს ევროპის ლიგა|უეფა-ს თასს]] და [[უეფა-ს სუპერთასი|უეფა-ს სუპერთასს]]</small><br> ²<small>სხვა ტურნირები შეიცავს [[იტალიის სუპერთასი|იტალიის სუპერთასს]] და [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატს]].</small> ===სანაკრებო სტატისტიკა=== :წყარო:<ref>[https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html Kakha Kaladze] — National-Football-Teams.com</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |colspan="3"|[[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|'''საქართველო''']] |- !წელი!!მატჩი!!გოლი |- |1996||3||0 |- |1997||3||0 |- |1998||8||0 |- |1999||7||0 |- |2000||3||0 |- |2001||7||0 |- |2002||2||0 |- |2003||2||0 |- |2004||5||0 |- |2005||10||0 |- |2006||4||0 |- |2007||6||0 |- |2008||4||1 |- |2009||4||0 |- |2010||7||0 |- |2011||8||0 |- !Total||83||1 |} === სანაკრებო გოლი === {| class="wikitable" align=center ! # !! თარიღი !! ქალაქი !! მეტოქე !! ანგარიში !! შედეგი !! შეჯიბრი |- | 1. || 6 თებერვალი, 2007 || [[თბილისი|თბილისი, საქართველო]] || {{fb|ლატვია}} || <center>1–3</center> || წაგება || [[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]] |} == მიღწევები == === თბილისის „დინამო“ === *[[უმაღლესი ლიგა]] (5): [[უმაღლესი ლიგა 1993-94|1993–94]], [[უმაღლესი ლიგა 1994-95|1994–95]], [[უმაღლესი ლიგა 1995-96|1995–96]], [[უმაღლესი ლიგა 1996-97|1996–97]], [[უმაღლესი ლიგა 1997-98|1997–98]] *[[საქართველოს თასი]] (4): [[საქართველოს თასი 1993-94|1994]], [[საქართველოს თასი 1994-95|1995]], [[საქართველოს თასი 1995-96|1996]], [[საქართველოს თასი 1996-97|1997]] === კიევის „დინამო“ === *[[უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგა|უკრაინის პრემიერლიგა]] (3): [[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] *[[უკრაინის საფეხბურთო თასი|უკრაინის თასი]] (3): [[უკრაინის თასი 1997–98|1998]], [[უკრაინის თასი 1998–1999|1999]], [[უკრაინის თასი 1999–00|2000]] === „მილანი“ === *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] გამარჯვებული (2): [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2002-2003|2003]], [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2006-2007|2007]] *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] ვერცხლის პრიზიორი: [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2004-2005|2005]] *[[სერია A]]: [[სერია A 2003–04|2004]] *[[იტალიის თასი]]: [[იტალიის თასი 2002–03|2002–03]] *[[იტალიის სუპერთასი]]: [[2004 იტალიის სუპერთასი|2004]] *[[უეფას სუპერთასი]]: 2007 *[[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]: 2007 === ინდივიდუალური === * [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]] (5): 2001, 2002, 2003, 2006, 2011 == ბიზნესი და პირადი ცხოვრება == კალაძე [[მილანი|მილანში]] მდებარე რესტორან „ჯიანინოს“ მფლობელია. ეს რესტორანი დაარსებულია [[1899]] წელს. იტალიის გარდა მას ბიზნესი აქვს [[საქართველო]]ში, [[უკრაინა]]სა და [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]].კახა კალაძემ 2007 წელს ჰოლდინგი „კალა კაპიტალი“ დააფუძნა და ინვესტირება სამი მიმართულებით - საბანკო, ენერგეტიკისა და უძრავი ქონების სექტორში განახორციელა. ჰოლდინგს ასევე ეკუთვნოდა 45 პროცენტიანი წილი სს „საქჰიდრომშენში“, რომელიც 2012 წლის ოქტომბერში ჰოლდინგ „GMC ჯგუფზე“ გასხვისდა. დღეისათვის კახა კალაძე საქველმოქმედო ფონდ „კალა ფონდისა“და „კალა კაპიტალის“ დამფუძნებელია.<ref>{{Cite web |url=http://www.menr.gov.ge/4323 |title=ენერგეტიკის სამინისტროს საიტი |accessdate=2013-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120815114106/http://www.menr.gov.ge/4323 |archivedate=2012-08-15 }}</ref> ჰყავს მეუღლე [[ანუკი არეშიძე]] და ოთხი ვაჟი. == პოლიტიკური საქმიანობა == [[2011]] წლიდან კალაძე არის პარტია „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს წევრი. [[2012]] წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (სამტრედიის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“. ამავდროულად იყო კოალიცია „ქართული ოცნების“ პარტიული სიის პირველი ნომერი. არჩევნებში მან 53,63%-ით გაიმარჯვა.<ref>[http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html #54 სამტრედია - საბოლოო მონაცემები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131030154542/http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html |date=2013-10-30 }}. ცესკო.</ref> 25 ოქტომბერს პარლამენტმა კალაძე [[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|ენერგეტიკის მინისტრის]] თანამდებობაზე დაამტკიცა.<ref>[http://civil.ge/geo/article.php?id=26143 ახალი პრემიერ–მინისტრი და მთავრობა დამტკიცებულია]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 25 ოქტ.'12 / 16:26</ref> [[2013]] წლის [[20 ნოემბერი|20 ნოემბერს]], ქართული ოცნების მეორე კაბინეტის დამტკიცებასთან ერთად, კალაძე აირჩიეს საქართველოს ვიცე-პრემიერად. მან ეს თანამდებობა შეუთავსა ენერგეტიკის სამინისტროს. 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში პარტიული სიით (მე-2 ნომერი) მონაწილეობის გამო 9 სექტემბერს მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://netgazeti.ge/news/140234/ | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = netgazeti.ge | date = 2016-09-09 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}</ref> [[2016]] წლის 18 ნოემბრიდან 30 ნოემბრამდე — [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. 26 ნოემბერს პარლამენტმა ახალი მთავრობა ([[გიორგი კვირიკაშვილი]]ს მეთაურობით) დაამტკიცა, კახა კალაძე კი კვლავ ენერგეტიკის მინისტრი (და ვიცე-პრემიერი) გახდა.<ref>{{Cite news | url = http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | title = პარლამენტმა საქართველოს ახალი მთავრობა დაამტკიცა | website = sps.gov.ge | date = 2016-11-26 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20220408110414/http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | archivedate = 2022-04-08 }}</ref> [[2017]] წლის [[10 ივლისი|10 ივლისს]] მან თვითმართველობის არჩევნებში თბილისის მერობისთვის კენჭისყრის გამო ენერგეტიკის მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = imedinews.ge | date = 2017-07-06 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20210509101155/https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | archivedate = 2021-05-09 }}</ref> მან თვითმართველობის არჩევნებში გაიმარჯვა და [[13 ნოემბერი|13 ნოემბერს]] გახდა თბილისის მერი. ==შედეგები არჩევნებში== {| class=wikitable width=100% ! rowspan=2|არჩევნები ! rowspan=2|წარმდგენი ! colspan=3|პირველი ტური ! colspan=3|მეორე ტური |- !ხმა !პროცენტი !ადგილი !ხმა !პროცენტი !ადგილი |-align=center ![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|სამტრედიის მაჟორიტარობის კანდიდატი; საპარლამენტო არჩევნები 2012]] | [[ქართული ოცნება (კოალიცია)|კოალიცია „ქართული ოცნება“]]|| 16 687 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2012/olq_54.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 53,63% || პირველი || || || {{| |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2017|თბილისის მერის არჩევნები (2017)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 204 061 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20171021/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 51,09% || პირველი || || || {{| |- |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|თბილისის მერის არჩევნები (2021)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 216 203 || 45,04% || პირველი || || || {{| |- |} == ლიტერატურა == {{Refbegin}} * {{წიგნი |ავტორი = ბერიშვილი, ელგუჯა. |ნაწილი = |სათაური = ქართული სპორტის ოქროს წიგნი |ორიგინალი = |ბმული = https://archive.today/20200101050101/https://evergreen.tsu.ge/eg/opac/record/163020 |გამოცემა = |პასუხისმგებელი = |ადგილი = თბ. |გამომცემლობა = პალიტრა L |წელი = [https://archive.today/20191216133630/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1+%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98 2013] |ტომი = |გვერდები = 202 |გვერდნი = 371 |isbn = 9789941210488 |ref = ბერიშვილი, ე. }} {{Refend}} == რესურსები ინტერნეტში == {{Commonscat|Kakhaber Kaladze}} * [https://archive.today/20200911015732/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=102708 კახა კალაძე] — [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20110725203137/http://www.genoacfc.it/index.php?option=com_campionato&task=giocatore&giocatore=481 კახა კალაძე] — [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოას“]] ოფიციალური საიტი * [http://www.parliament.ge/ge/mp/4491 კახა კალაძე] — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20100417152035/http://dynamovec.ru/i_l/kaladze.php კახა კალაძე] — ბიოგრაფიული ფაქტები {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''სოციალური ქსელები'''</center> || style="background: white;"|[https://www.instagram.com/kakhakaladze/ Instagram] · [https://www.facebook.com/kakhakaladzeofficial Facebook] · [https://twitter.com/kakhakala Twitter] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''თემატური საიტები'''</center> || style="background: white;"|[https://eu-football.info/_player.php?id=10020 EU-Football.info] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/2411 FootballDatabase.eu] · [https://footballfacts.ru/players/150538 FootballFacts.ru] · [https://www.kooora.com/default.aspx?player=16 Kooora] · [https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html National Football Teams.com] · [https://int.soccerway.com/players/kakhaber-kaladze/3988/ Soccerway] · [https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Kaladze-Kaha-Futbol-27021978 Sportbox.ru] · [http://www.playmakerstats.com/player.php?id=1948 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/kakhaber-kaladze/profil/spieler/3430 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/kakha-kaladze/ WorldFootball.net] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ლექსიკონები და ენციკლოპედიები'''</center> || style="background: white;"|[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=98283 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00002638/ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/athletes/ka/00005466/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ფოტო'''</center> || style="background: white;"|[http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=%2F&query=კახა+კალაძე ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“] · |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender|<center>'''მედია'''</center> || style="background: white;"|[https://archive.today/20200911022852/https://sputnik-georgia.ru/reviews/20171210/238487651/Simvolicheskaja-sbornaja-Gruzii-po-futbolu-vseh-vremen.html Sputnik-Georgia.ru] · [https://archive.today/20200911033645/http://tbiliselebi.ge/index.php?newsid=1915 Tbiliselebi.ge] |} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი]] | წლები=2012–2017 | შემდეგი=[[ილია ელოშვილი]]}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით ნარმანია]] | ტიტული=[[თბილისის მერია|თბილისის მერი]] | წლები=13 ნოემბერი, 2017–| შემდეგი=}} {{დაასრულე ყუთი}} {{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}} {{ქალაქ თბილისის მერები}} {{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}} {{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}} {{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{2017 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{2021 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{DEFAULTSORT:კალაძე, კახა}} [[კატეგორია:სამტრედიაში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1978]] [[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:კიევის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:სერია A-ს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:მილანის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ჯენოას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრები]] [[კატეგორია:თბილისის მერები]] [[კატეგორია:ქართველი ბიზნესმენები]] [[კატეგორია:საქართველოს წლის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:კალაძეები|კახა]] [[კატეგორია:„ქართული ოცნების“ წევრები]] [[კატეგორია:უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის გამარჯვებული მოთამაშეები]] tnaaoi9cput7u1nom6wcrnxf78jrxee 4650431 4650429 2024-05-02T17:51:57Z ალექსანდროს 131080 მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/93.177.132.163|93.177.132.163]] ცვლილებების გაუქმება (№4650429) wikitext text/x-wiki {{მმ*|კალაძე}} {{ინფოდაფა ლიდერი | სახელი = კახა კალაძე | სურათი= Kakha kaladze.jpg | სურათის ზომა = 250px | წარწერა სურათის ქვეშ= | ხელმოწერა = | დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|df=yes}} | დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდაცვალების თარიღი = | გარდაცვალების ადგილი= | მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} | ეროვნება = | საარჩევნო ოლქი = | მამა = | დედა = | მეუღლე = [[ანუკი არეშიძე]] | შვილები= 4 | განათლება = [[თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი | პროფესია = | საქმიანობა = | რელიგია = | ჯილდოები = {{ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი}} | პარტია = [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]] | საიტი= | რიგი = [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Tbilisi City Seal.svg|right|25px]][[თბილისის მერი]] | თანამდებობა დაიკავა = [[13 ნოემბერი]], [[2017]] | თანამდებობა დატოვა = | წინამორბედი = [[დავით ნარმანია]] | მემკვიდრე = | პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]<br/>[[სალომე ზურაბიშვილი]] | ვიცე-პრეზიდენტი = | პრემიერ-მინისტრი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]<br/>[[მამუკა ბახტაძე]]<br/>[[გიორგი გახარია]] | რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრი]] | თანამდებობა დაიკავა2 = [[26 ნოემბერი]], [[2016]] | თანამდებობა დატოვა2 = [[10 ივლისი]], [[2017]] | ვიცე-პრეზიდენტი2 = | პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]] | წინამორბედი2 = [[ილია ელოშვილი]] | მემკვიდრე2 = [[ილია ელოშვილი]] | რიგი3 = | თანამდებობა დაიკავა3 =[[25 ოქტომბერი]], [[2012]] | თანამდებობა დატოვა3 =[[9 სექტემბერი]], [[2016]] | წინამორბედი3 =[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | მემკვიდრე3 =[[ილია ელოშვილი]] | პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]<br/>[[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი3=[[ბიძინა ივანიშვილი]]<br/>[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]<br/>[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | რიგი4 = | თანამდებობა დაიკავა4 = | თანამდებობა დატოვა4 = | წინამორბედი4 = | მემკვიდრე4 = | პრეზიდენტი4 = | პრემიერ-მინისტრი4 = | რიგი5 = | თანამდებობა დაიკავა5 = | თანამდებობა დატოვა5 = | წინამორბედი5 = | მემკვიდრე5 = | პრეზიდენტი5 = | პრემიერ-მინისტრი5= }} '''კახაბერ (კახა) კალაძე''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1978]], [[სამტრედია]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], ვეტერანი სპორტსმენი, [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ნაკრები]]ს ყოფილი კაპიტანი. 2012 წლის 25 ოქტომბრიდან — 2016 წლის 9 სექტემბრამდე და 2016 წლის 26 ნოემბრიდან 2017 წლის 10 ივლისამდე საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი, [[2017]] წლის 13 ნოემბრიდან [[თბილისის მერი]]. თამაშობდა მარცხენა და ცენტრალურ [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველად]]. [[2001]] წელს კალაძე გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანმა“]] მის ტრანსფერში 16 მილიონი [[ევრო]] გადაიხადა. 9 წლის მანძილზე იყო საფეხბურთო კლუბ [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] წევრი. [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] ჩარიცხვამდე იგი [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოსა“]] (1993–1997) და [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] (1998–2001) თამაშობდა. კალაძე ყველაზე მეტჯერ, ხუთჯერ დაასახელეს [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი|წლის საუკეთესო ქართველ მოთამაშედ]]. [[2003]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი. == საკლუბო კარიერა == === კარიერა საქართველოში === კახა კალაძე დაიბადა [[სამტრედია]]ში, დასავლეთ საქართველოს პატარა ქალაქში. მისი მამა, კარლო კალაძე, [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედიის „ლოკომოტივის“]] ფეხბურთელი და შემდგომ პრეზიდენტიც იყო. 11 წლის ასაკში კალაძემ სწორედ სამტრედიის „ლოკომოტივის ახალგაზრდულ გუნდში დაიწყო თამაში ფორვარდის პოზიციაზე. [[1993]] წელს კახა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] გადავიდა, სადაც დებიუტი 1993–1994 წლების სეზონში ჰქონდა, 16 წლის ასაკში. კალაძემ 82 საჩემპიონატო მატჩში მიიღო მონაწილეობა და ერთი გოლი გაიტანა. [[1998]] წელს კალაძე მონაწილეობდა [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოსა]] და [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრებების შეხვედრაში, რომელიც 0–0 დასრულდა. მისი თქმით, [[კრისტიან ვიერი]]ს წინააღმდეგ კარგმა თამაშმა განაპირობა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოს“]] დაინტერესება ქართველი მცველით.<ref>[http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze World Soccer, Player Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217020841/http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze |date=2012-02-17 }}.</ref> === კიევის „დინამო“ === 1998 წლის იანვარში კახა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] 280 000 ევროდ გადავიდა და 4-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. ორნახევარი სეზონის განმავლობაში მან 71 საჩემპიონატო შეხვედრაში 6 გოლი გაიტანა. ამ პერიოდში უკრაინული კლუბის პრეზიდენტი გრიგორი სურკისი, ხოლო მთავარი მწვრთნელი [[ვალერი ლობანოვსკი]] იყო. კალაძემ „დინამოსთან“ ერთად ზედიზედ 3-ჯერ მოიგო ჩემპიონატი. კალაძემ მონაწილეობა მიიღო ჩემპიონთა ლიგის [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1998—1999|1998–1999 წლების]] გათამაშებაში, სადაც „დინამომ“ გზიდან ჩამოიცილა [[რეალი მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „რეალი“]] და [[არსენალი ლონდონი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „არსენალი“]] და მიაღწია ნახევარფინალამდე, სადაც [[ბაიერნი (საფეხბურთო კლუბი)|მიუნხენის „ბაიერნთან“]] ორი თამაშის ჯამში 3–4 დამარცხდა. === „მილანი“ === კახა კალაძე [[2001]] წელს გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, „მილანმა“ მის ტრანსფერში კიევის „დინამოს“ 16 მილიონი ევრო გადაუხადა. თავდაპირველად კალაძე სხვადასხვა პოზიციებზე ისინჯებოდა და [[იაპ სტამი]]სა და [[კაფუ]]ს ადგილებზეც ჩნდებოდა. 2002—2003 წლების სეზონში „მილანის“ შემადგენლობაში 46 მატჩი ჩაატარა, მათ შორის 27 [[სერია A]]-ში. ამ წელს „მილანმა“ მოიგო იტალიის თასი და [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]. ფინალში, პენალტების სერიაში, კალაძემ გააფუჭა პენალტი. კალაძე გახდა პირველი და ჯერჯერობით ერთადერთი ქართველი ფეხბურთელი, რომელმაც ჩემპიონთა ლიგა მოიგო. 2003–2004 წლების სეზონში კალაძემ სერია A-ში 6, საერთო ჯამში კი 11 მატჩი ჩაატარა. შემდეგ სეზონში კი იტალიის ჩემპიონატში 19, ჩემპიონთა ლიგაში კი 5 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა. ორივე ტურნირში „მილანმა“ მეორე ადგილი დაიკავა. ჩემპიონთა ლიგის ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულთან“]] 3–3 დასრულებულ შეხვედრაში ქართველ ლეგიონერს არ უთამაშია, მიზიზად კი მისი [[ჩელსი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „ჩელსიში“]] [[ერნან კრესპო]]ს სანაცვლოდ 24 მილიონ ფუნტად სავარაუდო გადასვლა დასახელდა. საბოლოოდ „ჩელსიმ“ მის მაგივრად [[ასიერ დელ ორნო]] შეიძინა, კალაძემ კი ამ ვარიანტის ჩაშლის შემდეგ განაცხადა რომ გახარებული იყო. 2006 წლის 4 სექტემბერს კახა კალაძემ „მილანთან“ 2011 წლამდე გაახანგრძლივა კონტრაქტი. 2005–2006 წლების სეზონში [[პაოლო მალდინი]]ს ტრავმის გამო კალაძემ თავის საყვარელ ადგილას, დაცვის ცენტრში გადაიწია. ეს სეზონი „მილანმა“ იტალიის ჩემპიონატში მესამე ადგილზე დაასრულა. 2006–2007 წლების სეზონში კახამ [[სამპდორია (საფეხბურთო კლუბი)|„სამპდორიას“]] კარში გოლი გაიტანა. ეს იყო მისი ერთადერთი გოლი სეზონში. რვაქულიანი დანაკლისის მიუხედავად მილანმა იტალიის ჩემპიონატში მეოთხე ადგილი დაიკავა. 2007 წლის 23 მაისს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულის“]] 2–1 ძლევის შემდეგ კალაძემ მეორედ მოიგო ევროპის ყველაზე პრესტიჟული საკლუბო ტურნირი. იგი შეცვლაზე 79-ე წუთზე შევიდა. 2007 წლის დეკემბერში კალაძემ მსოფლიოს საკლუბო ჩემპიონატი მოიგო, დაამარცხა რა არგენტინული [[ბოკა ხუნიორსი]] 4–2. 2008–2009 წლების სეზონში კალაძე გუნდის ძირითად შემადგენლობაში დაბრუნდა, ჩაატარა 32 საჩემპიონატო თამაში, თუმცა 2008 წელს [[ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|„ციურიხთან“]] [[უეფა-ს თასი]]ს მატჩში მუხლის იოგების ტრავმა მიიღო და გუნდს გამოაკლდა.<ref>[http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 Kaladze faces long lay-off] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081211144610/http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 |date=2008-12-11 }}. geofootball.com</ref> [[2009]] წლის 15 თებერვალს მილანურ დერბიში კახა კალაძის თამაში იტალიურმა არხმა Channel 4-მა შეაფასა როგორც „საშინელი შოუ“, რამაც გამოიწვია დაპირისპირება კალაძესა და ქართულ გაზეთ „ლელოს“ შორის, რომელმაც დაწერა იტალიურ მედიაში გამოქვეყნებილი მასალა.<ref>[http://www.geotimes.ge/index.php?m=home&newsid=15435 I would not get into arguments with a journalist who criticized me”… But he did!] Geotimes TV</ref> ეს სეზონი „მილანმა“ მესამე ადგილზე დაასრულა და 10 ქულით ჩამორჩა ჩემპიონ [[ინტერი მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„ინტერს“]]. კალაძის აზრით ეს გამოწვეული იყო გუნდში ტრავმების სიმრავლით.<ref name="goal.com">[http://www.goal.com/en/news/8/main/2009/03/18/1162235/injuries-have-cost-milan-the-scudetto--kaladze Injuries Have Cost Milan The Scudetto – Kaladze]. goal.com</ref> === „ჯენოა“ === 2010 წელს კალაძეს სამი არჩევანი ჰქონდა — [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] დარჩენა, სადაც იანვრამდე ვერ ითამაშებდა, რადგან გუნდის ხელმძღვანელობამ საჩემპიონო განაცხადშიც კი არ შეიყვანა; „[[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|იუვენტუსსა]]“ და „[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]]ში“ გადასვლა. ქართველმა ფეხბურთელმა სატრანსფერო სეზონის დასრულებამდე 1 საათით ადრე „ჯენოაში“ გადასვლა გადაწყვიტა. 2010 წლის 31 აგვისტოს კალაძე საფეხბურთო კლუბ „ჯენოაში“ გადავიდა<ref>[http://www.worldsport.ge/Read.aspx?news=10119&lang=1 როგორც იქნა: კალაძე „ჯენოას“ ფეხბურთელია.] მსოფლიო სპორტი. 31 აგვისტო, 2010.</ref> და მასთან 2-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. „ჯენოაში“ კალაძემ ორი სეზონის მანძილზე 53 მატჩი ჩაატარა. 2012 წელს კალაძემ კარიერა დაასრულა.<ref>[http://www.radiotavisupleba.ge/content/news/24578916.html კახი კალაძემ გამოაცხადა, რომ ფეხბურთიდან მიდის] რადიო თავისუფლება. 13.05.2012</ref> == სანაკრებო კარიერა == {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = კახა კალაძე |სურათი = Kakha Kaladze.jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = კახაბერ კალაძე |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|}} |დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]]<br/>[[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]] |სიმაღლე = 186 სმ |პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]] |ახალგაზრდული წელი1 = 1996–1992 |ახალგაზრდული კლუბი1 = [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |ახალგაზრდული წელი2 = 1992–1993 |ახალგაზრდული კლუბი2 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |წელი1 = 1993–1997 |წელი2 = 1998–2001 |წელი3 = 2001–2010 |წელი4 = 2010–2012 |კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |კლუბი2 = [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო კიევი]] |კლუბი3 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]] |კლუბი4 = [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]] |მატჩი1 = 82 |მატჩი2 = 71 |მატჩი3 = 194 |მატჩი4 = 53 |გოლი1 = 1 |გოლი2 = 6 |გოლი3 = 12 |გოლი4 = 1 |სულ მატჩი = 400 |სულ გოლი = 20 |ეროვნული წელი1 = 1993–1994 |ეროვნული წელი2 = 1995 |ეროვნული წელი3 = 1995–1996 |ეროვნული წელი4 = 1996–2011 |ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 17 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 19 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 21 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები4 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]] |ეროვნული მატჩი1 = 2 |ეროვნული მატჩი2 = 4 |ეროვნული მატჩი3 = 3 |ეროვნული მატჩი4 = 83 |ეროვნული გოლი1 = 0 |ეროვნული გოლი2 = 0 |ეროვნული გოლი3 = 0 |ეროვნული გოლი4 = 1 |მედლის თარგები = }} კალაძის სანაკრებო კარიერა 1996 წლის 27 მარტს [[კვიპროსის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|კვიპროსის ეროვნულ ნაკრებთან]] ამხანაგურ მატჩში შედგა. იგი მოედანზე 72-ე წუთზე შევიდა [[მიხეილ ყაველაშვილი]]ს ნაცვლად. ერთი წლის შემდეგ [[ლიბანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლიბანის ნაკრების]] წინააღმდეგაც იქნა გამოძახებული. ოფიციალური დებიუტი შედგა 1997 წლის 14 ივნისს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1998|1998 წლის მუნდიალის]] შესარჩევ მატჩში [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის ნაკრების]] წინააღმდეგ. კალაძემ ასევე მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2000|ევრო 2000-ის]] შესარჩევი ციკლის რამდენიმე მატჩში. [[გიორგი ნემსაძე|გიორგი ნემსაძის]] არყოფნაში კალაძე დროდადრო კაპიტნობდა ხოლმე გუნდს. კალაძე მონაწილეობდა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2002|2002 წლის მუნდიალის]] შესარჩევი ციკლის ყველა მატჩში. 2002 წელს გაიტაცეს კალაძის ძმა ლევანი. კალაძემ მის გათავისუფლებამდე საქართველოს ნაკრებში თამაშზე უარი განაცხადა, თუმცა [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2004|ევრო 2004-ის]] შესარჩევი ციკლის წინ მაინც დაბრუნდა ნაკრებში და ყველა თამაშში მიიღო მონაწილეობა. ასევე ყველა მატჩი ითამაშა კალაძემ [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|მუნდიალი 2006-ის]] შესარჩევ რაუნდში. კალაძემ, აგრეთვე, მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2008|2008 წლის]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევ ციკლში. კალაძემ თავისი ერთადერთი გოლი ნაკრებში 2008 წლის 6 თებერვალს, [[ლატვიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლატვიელებთან]] 3–1 წაგებულ ამხანაგურ თამაშში გაიტანა. 2009 წლის 5 სექტემბერს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010|მუნდიალი 2010-ის]] შესარჩევი ციკლის თამაშში [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრების წინააღმდეგ კალაძემ საკუთარ კარში 2 გოლი გაიტანა. [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012|ევრო 2012]]-ის შესარჩევი ციკლი უკანასკნელი იყო კალაძის სანაკრებო კარიერაში. ის ნაკრების კაპიტანი იყო და [[მალტის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|მალტის ნაკრებთან]] საშინაო მატჩში საგოლე პასი გააკეთა. შესარჩევი ციკლის დასრულების შემდგომ, 2011 წლის 11 დეკემბერს კახა კალაძემ სანაკრებო კარიერა დაასრულა. [[2013]] წლის 31 [[მაისი|მაისს]], [[თბილისი|თბილისში]], [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენაზე]] შედგა მისი გაცილების მატჩი პროფესიული ფეხბურთიდან რომელშიც [[ფრანკო ბარეზი]], [[პაოლო მალდინი]], [[მატიე ფლამინი]], [[ფილიპო ინძაგი]], [[ანდრეი შევჩენკო]], [[ალექსანდრ შოვკოვსკი]], [[ფაბიო კანავარო]], [[ფაბიო გროსო]], [[ლუკა ტონი]], [[შოთა არველაძე]], [[სტეფანო ერანიო]], [[გიორგი დემეტრაძე]], [[ჯუზეპე ფავალი]], [[ლევან კობიაშვილი]], [[ჯუზეპე პანკარო]], [[ალექსანდრე იაშვილი]], [[დავით მუჯირი]], [[პიეტრო ვერხოვოდი]] და სხვა ცნობილი ფეხბურთელები მონაწილეობდნენ. შეხვედრას 54 ათასი მაყურებელი დაესწრო. კახა იტალიელმა ჟურნალისტებმა შეაფასეს, როგორც [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] დაცვის ბურჯი და ქართული ფეხბურთის ისტორიული ფიგურა.<ref name="DreamRunner. In corsa per un sogno">{{cite web |url=https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |title=AIPS-ის პრეზიდენტმა კალაძის კარიერა შეაფასა |date=1 ივნისი, 2013. |website=Moffitor.wordpress.com |publisher=გიორგი დოგრაშვილი |accessdate=2021-12-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151001115059/https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |archivedate=2015-10-01 }}</ref> == სტატისტიკა == ===საკლუბო სტატისტიკა=== {| class="wikitable" style=font-size:90% text-align: center width=75% |- !rowspan=2 width=10%| კლუბი !rowspan=2 width=7%| სეზონი !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />ლიგა !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />თასი !colspan=2 width=10%| ევროპული<br />შეჯიბრება¹ !colspan=2 width=10%| სხვა<br />ტურნირები² !colspan=2 width=10%| სულ |- !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი |- |rowspan=6 align=center|'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]]''' |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1993—1994|1993–94]] |align=center|9 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|9 !align=center|1 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1994—1995|1994–95]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|23 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1995—1996|1995–96]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|24 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1996—1997|1996–97]] |align=center|12 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1997—1998|1997–98]] |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|22 !align=center|0 |- ! სულ !! 82 !! 1 !! – !! – !! 12 !! 0 !! – !! – !! 94 !! 1 |- |rowspan=5 align=center|'''[[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამო“]]''' |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1997—98|1998]] |align=center|13 |align=center|2 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|13 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]] |align=center|25 |align=center|3 |align=center|- |align=center|- |align=center|12 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|37 !align=center|4 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]] |align=center|25 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|14 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|39 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] |align=center|8 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|15 !align=center|1 |- ! სულ !! 71 !! 6 !! – !! – !! 33 !! 3 !! – !! – !! 104 !! 9 |- |rowspan=11 align=center|'''[[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანი“]]''' |align=center|[[2000–01 იტალიის სერია A|2001]] |align=center|17 |align=center|3 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|18 !align=center|3 |- |align=center|[[2001–02 იტალიის სერია A|2001–02]] |align=center|30 |align=center|4 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|4 |- |align=center|[[2002–03 იტალიის სერია A|2002–03]] |align=center|27 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|1 |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|1 |- |align=center|[[2003–04 იტალიის სერია A|2003–04]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|3 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 !align=center|11 !align=center|0 |- |align=center|[[2004–05 იტალიის სერია A|2004–05]] |align=center|19 |align=center|2 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|2 |- |align=center|[[2005–06 იტალიის სერია A|2005–06]] |align=center|28 |align=center|2 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|43 !align=center|2 |- |align=center|[[2006–07 იტალიის სერია A|2006–07]] |align=center|18 |align=center|1 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|1 |- |align=center|[[2007–08 იტალიის სერია A|2007–08]] |align=center|32 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|8 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 !align=center|42 !align=center|0 |- |align=center|[[2008–09 იტალიის სერია A|2008–09]] |align=center|11 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[2009–10 იტალიის სერია A|2009–10]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|10 !align=center|0 |- ! სულ !! 194 !! 12 !! 23 !! 1 !! 64 !! 0 !! 3 !! 0 !! 284 !! 13 |- |rowspan="1" align=center|'''[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოა“]]''' |align=center|[[2010–11 იტალიის სერია A|2010–11]] |align=center|7 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|7 !align=center|0 |- |rowspan="1" align=center| |align=center|[[იტალიის სერია ა 2011–2012|2011–12]] |align=center|26 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|28 !align=center|1 |- !style="background: #DCDCDC" colspan="2" |სულ კარიერაში !style="background: #DCDCDC" align=center|380 !style="background: #DCDCDC" align=center|19 !style="background: #DCDCDC" align=center|25 !style="background: #DCDCDC" align=center|2 !style="background: #DCDCDC" align=center|109 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|0 !style="background: #DCDCDC" align=center|517 !style="background: #DCDCDC" align=center|24 |} {{updated|6 ნოემბერი 2010}}.<ref>{{cite news|url=http://www.acmilan.com/LM_Actor.aspx?idSquadra=3&idStagione=16&idPersona=42&name=Kaladze%20Kakha| publisher=AC Milan|title=Kakha Kaladze Profile at AC Milan|accessdate=2009-07-08}}</ref> ¹<small>ევროპული შეჯიბრებები მოიცავს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ს, [[უეფა-ს ევროპის ლიგა|უეფა-ს თასს]] და [[უეფა-ს სუპერთასი|უეფა-ს სუპერთასს]]</small><br> ²<small>სხვა ტურნირები შეიცავს [[იტალიის სუპერთასი|იტალიის სუპერთასს]] და [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატს]].</small> ===სანაკრებო სტატისტიკა=== :წყარო:<ref>[https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html Kakha Kaladze] — National-Football-Teams.com</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |colspan="3"|[[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|'''საქართველო''']] |- !წელი!!მატჩი!!გოლი |- |1996||3||0 |- |1997||3||0 |- |1998||8||0 |- |1999||7||0 |- |2000||3||0 |- |2001||7||0 |- |2002||2||0 |- |2003||2||0 |- |2004||5||0 |- |2005||10||0 |- |2006||4||0 |- |2007||6||0 |- |2008||4||1 |- |2009||4||0 |- |2010||7||0 |- |2011||8||0 |- !Total||83||1 |} === სანაკრებო გოლი === {| class="wikitable" align=center ! # !! თარიღი !! ქალაქი !! მეტოქე !! ანგარიში !! შედეგი !! შეჯიბრი |- | 1. || 6 თებერვალი, 2007 || [[თბილისი|თბილისი, საქართველო]] || {{fb|ლატვია}} || <center>1–3</center> || წაგება || [[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]] |} == მიღწევები == === თბილისის „დინამო“ === *[[უმაღლესი ლიგა]] (5): [[უმაღლესი ლიგა 1993-94|1993–94]], [[უმაღლესი ლიგა 1994-95|1994–95]], [[უმაღლესი ლიგა 1995-96|1995–96]], [[უმაღლესი ლიგა 1996-97|1996–97]], [[უმაღლესი ლიგა 1997-98|1997–98]] *[[საქართველოს თასი]] (4): [[საქართველოს თასი 1993-94|1994]], [[საქართველოს თასი 1994-95|1995]], [[საქართველოს თასი 1995-96|1996]], [[საქართველოს თასი 1996-97|1997]] === კიევის „დინამო“ === *[[უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგა|უკრაინის პრემიერლიგა]] (3): [[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] *[[უკრაინის საფეხბურთო თასი|უკრაინის თასი]] (3): [[უკრაინის თასი 1997–98|1998]], [[უკრაინის თასი 1998–1999|1999]], [[უკრაინის თასი 1999–00|2000]] === „მილანი“ === *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] გამარჯვებული (2): [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2002-2003|2003]], [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2006-2007|2007]] *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] ვერცხლის პრიზიორი: [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2004-2005|2005]] *[[სერია A]]: [[სერია A 2003–04|2004]] *[[იტალიის თასი]]: [[იტალიის თასი 2002–03|2002–03]] *[[იტალიის სუპერთასი]]: [[2004 იტალიის სუპერთასი|2004]] *[[უეფას სუპერთასი]]: 2007 *[[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]: 2007 === ინდივიდუალური === * [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]] (5): 2001, 2002, 2003, 2006, 2011 == ბიზნესი და პირადი ცხოვრება == კალაძე [[მილანი|მილანში]] მდებარე რესტორან „ჯიანინოს“ მფლობელია. ეს რესტორანი დაარსებულია [[1899]] წელს. იტალიის გარდა მას ბიზნესი აქვს [[საქართველო]]ში, [[უკრაინა]]სა და [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]].კახა კალაძემ 2007 წელს ჰოლდინგი „კალა კაპიტალი“ დააფუძნა და ინვესტირება სამი მიმართულებით - საბანკო, ენერგეტიკისა და უძრავი ქონების სექტორში განახორციელა. ჰოლდინგს ასევე ეკუთვნოდა 45 პროცენტიანი წილი სს „საქჰიდრომშენში“, რომელიც 2012 წლის ოქტომბერში ჰოლდინგ „GMC ჯგუფზე“ გასხვისდა. დღეისათვის კახა კალაძე საქველმოქმედო ფონდ „კალა ფონდისა“და „კალა კაპიტალის“ დამფუძნებელია.<ref>{{Cite web |url=http://www.menr.gov.ge/4323 |title=ენერგეტიკის სამინისტროს საიტი |accessdate=2013-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120815114106/http://www.menr.gov.ge/4323 |archivedate=2012-08-15 }}</ref> ჰყავს მეუღლე [[ანუკი არეშიძე]] და ოთხი ვაჟი. == პოლიტიკური საქმიანობა == [[2011]] წლიდან კალაძე არის პარტია „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს წევრი. [[2012]] წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (სამტრედიის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“. ამავდროულად იყო კოალიცია „ქართული ოცნების“ პარტიული სიის პირველი ნომერი. არჩევნებში მან 53,63%-ით გაიმარჯვა.<ref>[http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html #54 სამტრედია - საბოლოო მონაცემები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131030154542/http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html |date=2013-10-30 }}. ცესკო.</ref> 25 ოქტომბერს პარლამენტმა კალაძე [[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|ენერგეტიკის მინისტრის]] თანამდებობაზე დაამტკიცა.<ref>[http://civil.ge/geo/article.php?id=26143 ახალი პრემიერ–მინისტრი და მთავრობა დამტკიცებულია]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 25 ოქტ.'12 / 16:26</ref> [[2013]] წლის [[20 ნოემბერი|20 ნოემბერს]], ქართული ოცნების მეორე კაბინეტის დამტკიცებასთან ერთად, კალაძე აირჩიეს საქართველოს ვიცე-პრემიერად. მან ეს თანამდებობა შეუთავსა ენერგეტიკის სამინისტროს. 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში პარტიული სიით (მე-2 ნომერი) მონაწილეობის გამო 9 სექტემბერს მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://netgazeti.ge/news/140234/ | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = netgazeti.ge | date = 2016-09-09 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}</ref> [[2016]] წლის 18 ნოემბრიდან 30 ნოემბრამდე — [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. 26 ნოემბერს პარლამენტმა ახალი მთავრობა ([[გიორგი კვირიკაშვილი]]ს მეთაურობით) დაამტკიცა, კახა კალაძე კი კვლავ ენერგეტიკის მინისტრი (და ვიცე-პრემიერი) გახდა.<ref>{{Cite news | url = http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | title = პარლამენტმა საქართველოს ახალი მთავრობა დაამტკიცა | website = sps.gov.ge | date = 2016-11-26 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20220408110414/http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | archivedate = 2022-04-08 }}</ref> [[2017]] წლის [[10 ივლისი|10 ივლისს]] მან თვითმართველობის არჩევნებში თბილისის მერობისთვის კენჭისყრის გამო ენერგეტიკის მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = imedinews.ge | date = 2017-07-06 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20210509101155/https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | archivedate = 2021-05-09 }}</ref> მან თვითმართველობის არჩევნებში გაიმარჯვა და [[13 ნოემბერი|13 ნოემბერს]] გახდა თბილისის მერი. ==შედეგები არჩევნებში== {| class=wikitable width=100% ! rowspan=2|არჩევნები ! rowspan=2|წარმდგენი ! colspan=3|პირველი ტური ! colspan=3|მეორე ტური |- !ხმა !პროცენტი !ადგილი !ხმა !პროცენტი !ადგილი |-align=center ![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|სამტრედიის მაჟორიტარობის კანდიდატი; საპარლამენტო არჩევნები 2012]] | [[ქართული ოცნება (კოალიცია)|კოალიცია „ქართული ოცნება“]]|| 16 687 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2012/olq_54.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 53,63% || პირველი || || || {{| |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2017|თბილისის მერის არჩევნები (2017)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 204 061 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20171021/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 51,09% || პირველი || || || {{| |- |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|თბილისის მერის არჩევნები (2021)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 216 203 || 45,04% || პირველი || || || {{| |- |} == ლიტერატურა == {{Refbegin}} * {{წიგნი |ავტორი = ბერიშვილი, ელგუჯა. |ნაწილი = |სათაური = ქართული სპორტის ოქროს წიგნი |ორიგინალი = |ბმული = https://archive.today/20200101050101/https://evergreen.tsu.ge/eg/opac/record/163020 |გამოცემა = |პასუხისმგებელი = |ადგილი = თბ. |გამომცემლობა = პალიტრა L |წელი = [https://archive.today/20191216133630/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1+%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98 2013] |ტომი = |გვერდები = 202 |გვერდნი = 371 |isbn = 9789941210488 |ref = ბერიშვილი, ე. }} {{Refend}} == რესურსები ინტერნეტში == {{Commonscat|Kakhaber Kaladze}} * [https://archive.today/20200911015732/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=102708 კახა კალაძე] — [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20110725203137/http://www.genoacfc.it/index.php?option=com_campionato&task=giocatore&giocatore=481 კახა კალაძე] — [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოას“]] ოფიციალური საიტი * [http://www.parliament.ge/ge/mp/4491 კახა კალაძე] — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20100417152035/http://dynamovec.ru/i_l/kaladze.php კახა კალაძე] — ბიოგრაფიული ფაქტები {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''სოციალური ქსელები'''</center> || style="background: white;"|[https://www.instagram.com/kakhakaladze/ Instagram] · [https://www.facebook.com/kakhakaladzeofficial Facebook] · [https://twitter.com/kakhakala Twitter] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''თემატური საიტები'''</center> || style="background: white;"|[https://eu-football.info/_player.php?id=10020 EU-Football.info] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/2411 FootballDatabase.eu] · [https://footballfacts.ru/players/150538 FootballFacts.ru] · [https://www.kooora.com/default.aspx?player=16 Kooora] · [https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html National Football Teams.com] · [https://int.soccerway.com/players/kakhaber-kaladze/3988/ Soccerway] · [https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Kaladze-Kaha-Futbol-27021978 Sportbox.ru] · [http://www.playmakerstats.com/player.php?id=1948 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/kakhaber-kaladze/profil/spieler/3430 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/kakha-kaladze/ WorldFootball.net] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ლექსიკონები და ენციკლოპედიები'''</center> || style="background: white;"|[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=98283 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00002638/ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/athletes/ka/00005466/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ფოტო'''</center> || style="background: white;"|[http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=%2F&query=კახა+კალაძე ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“] · |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender|<center>'''მედია'''</center> || style="background: white;"|[https://archive.today/20200911022852/https://sputnik-georgia.ru/reviews/20171210/238487651/Simvolicheskaja-sbornaja-Gruzii-po-futbolu-vseh-vremen.html Sputnik-Georgia.ru] · [https://archive.today/20200911033645/http://tbiliselebi.ge/index.php?newsid=1915 Tbiliselebi.ge] |} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი]] | წლები=2012–2017 | შემდეგი=[[ილია ელოშვილი]]}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით ნარმანია]] | ტიტული=[[თბილისის მერია|თბილისის მერი]] | წლები=13 ნოემბერი, 2017–| შემდეგი=}} {{დაასრულე ყუთი}} {{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}} {{ქალაქ თბილისის მერები}} {{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}} {{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}} {{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{2017 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{2021 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{DEFAULTSORT:კალაძე, კახა}} [[კატეგორია:სამტრედიაში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1978]] [[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:კიევის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:სერია A-ს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:მილანის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ჯენოას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრები]] [[კატეგორია:თბილისის მერები]] [[კატეგორია:ქართველი ბიზნესმენები]] [[კატეგორია:საქართველოს წლის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:კალაძეები|კახა]] [[კატეგორია:„ქართული ოცნების“ წევრები]] [[კატეგორია:უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის გამარჯვებული მოთამაშეები]] eldfnx9bz4x8l65jyg2ih9fkeav1tmy 4650614 4650431 2024-05-03T11:16:06Z 93.177.130.193 wikitext text/x-wiki {{მმ*|კალაძე}} {{ინფოდაფა ლიდერი | სახელი = კახაბერ (კახი) უტიფარ კალაძე | სურათი= Kakha kaladze.jpg | სურათის ზომა = 250px | წარწერა სურათის ქვეშ= | ხელმოწერა = | დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|df=yes}} | დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდაცვალების თარიღი = | გარდაცვალების ადგილი= | მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} | ეროვნება = | საარჩევნო ოლქი = | მამა = | დედა = | მეუღლე = [[ანუკი არეშიძე]] | შვილები= 4 | განათლება = [[თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი | პროფესია = | საქმიანობა = | რელიგია = | ჯილდოები = {{ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი}} | პარტია = [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]] | საიტი= | რიგი = [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Tbilisi City Seal.svg|right|25px]][[თბილისის მერი]] | თანამდებობა დაიკავა = [[13 ნოემბერი]], [[2017]] | თანამდებობა დატოვა = | წინამორბედი = [[დავით ნარმანია]] | მემკვიდრე = | პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]<br/>[[სალომე ზურაბიშვილი]] | ვიცე-პრეზიდენტი = | პრემიერ-მინისტრი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]<br/>[[მამუკა ბახტაძე]]<br/>[[გიორგი გახარია]] | რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრი]] | თანამდებობა დაიკავა2 = [[26 ნოემბერი]], [[2016]] | თანამდებობა დატოვა2 = [[10 ივლისი]], [[2017]] | ვიცე-პრეზიდენტი2 = | პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]] | წინამორბედი2 = [[ილია ელოშვილი]] | მემკვიდრე2 = [[ილია ელოშვილი]] | რიგი3 = | თანამდებობა დაიკავა3 =[[25 ოქტომბერი]], [[2012]] | თანამდებობა დატოვა3 =[[9 სექტემბერი]], [[2016]] | წინამორბედი3 =[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | მემკვიდრე3 =[[ილია ელოშვილი]] | პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]<br/>[[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი3=[[ბიძინა ივანიშვილი]]<br/>[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]<br/>[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | რიგი4 = | თანამდებობა დაიკავა4 = | თანამდებობა დატოვა4 = | წინამორბედი4 = | მემკვიდრე4 = | პრეზიდენტი4 = | პრემიერ-მინისტრი4 = | რიგი5 = | თანამდებობა დაიკავა5 = | თანამდებობა დატოვა5 = | წინამორბედი5 = | მემკვიდრე5 = | პრეზიდენტი5 = | პრემიერ-მინისტრი5= }} '''კახაბერ (კახა) უტიფარ კალაძე''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1978]], [[სამტრედია]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], ვეტერანი სპორტსმენი, [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ნაკრები]]ს ყოფილი კაპიტანი. 2012 წლის 25 ოქტომბრიდან — 2016 წლის 9 სექტემბრამდე და 2016 წლის 26 ნოემბრიდან 2017 წლის 10 ივლისამდე საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი, [[2017]] წლის 13 ნოემბრიდან [[თბილისის მერი]]. თამაშობდა მარცხენა და ცენტრალურ [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველად]]. [[2001]] წელს კალაძე გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანმა“]] მის ტრანსფერში 16 მილიონი [[ევრო]] გადაიხადა. 9 წლის მანძილზე იყო საფეხბურთო კლუბ [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] წევრი. [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] ჩარიცხვამდე იგი [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოსა“]] (1993–1997) და [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] (1998–2001) თამაშობდა. კალაძე ყველაზე მეტჯერ, ხუთჯერ დაასახელეს [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი|წლის საუკეთესო ქართველ მოთამაშედ]]. [[2003]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი. == საკლუბო კარიერა == === კარიერა საქართველოში === კახა კალაძე დაიბადა [[სამტრედია]]ში, დასავლეთ საქართველოს პატარა ქალაქში. მისი მამა, კარლო კალაძე, [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედიის „ლოკომოტივის“]] ფეხბურთელი და შემდგომ პრეზიდენტიც იყო. 11 წლის ასაკში კალაძემ სწორედ სამტრედიის „ლოკომოტივის ახალგაზრდულ გუნდში დაიწყო თამაში ფორვარდის პოზიციაზე. [[1993]] წელს კახა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] გადავიდა, სადაც დებიუტი 1993–1994 წლების სეზონში ჰქონდა, 16 წლის ასაკში. კალაძემ 82 საჩემპიონატო მატჩში მიიღო მონაწილეობა და ერთი გოლი გაიტანა. [[1998]] წელს კალაძე მონაწილეობდა [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოსა]] და [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრებების შეხვედრაში, რომელიც 0–0 დასრულდა. მისი თქმით, [[კრისტიან ვიერი]]ს წინააღმდეგ კარგმა თამაშმა განაპირობა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოს“]] დაინტერესება ქართველი მცველით.<ref>[http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze World Soccer, Player Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217020841/http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze |date=2012-02-17 }}.</ref> === კიევის „დინამო“ === 1998 წლის იანვარში კახა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] 280 000 ევროდ გადავიდა და 4-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. ორნახევარი სეზონის განმავლობაში მან 71 საჩემპიონატო შეხვედრაში 6 გოლი გაიტანა. ამ პერიოდში უკრაინული კლუბის პრეზიდენტი გრიგორი სურკისი, ხოლო მთავარი მწვრთნელი [[ვალერი ლობანოვსკი]] იყო. კალაძემ „დინამოსთან“ ერთად ზედიზედ 3-ჯერ მოიგო ჩემპიონატი. კალაძემ მონაწილეობა მიიღო ჩემპიონთა ლიგის [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1998—1999|1998–1999 წლების]] გათამაშებაში, სადაც „დინამომ“ გზიდან ჩამოიცილა [[რეალი მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „რეალი“]] და [[არსენალი ლონდონი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „არსენალი“]] და მიაღწია ნახევარფინალამდე, სადაც [[ბაიერნი (საფეხბურთო კლუბი)|მიუნხენის „ბაიერნთან“]] ორი თამაშის ჯამში 3–4 დამარცხდა. === „მილანი“ === კახა კალაძე [[2001]] წელს გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, „მილანმა“ მის ტრანსფერში კიევის „დინამოს“ 16 მილიონი ევრო გადაუხადა. თავდაპირველად კალაძე სხვადასხვა პოზიციებზე ისინჯებოდა და [[იაპ სტამი]]სა და [[კაფუ]]ს ადგილებზეც ჩნდებოდა. 2002—2003 წლების სეზონში „მილანის“ შემადგენლობაში 46 მატჩი ჩაატარა, მათ შორის 27 [[სერია A]]-ში. ამ წელს „მილანმა“ მოიგო იტალიის თასი და [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]. ფინალში, პენალტების სერიაში, კალაძემ გააფუჭა პენალტი. კალაძე გახდა პირველი და ჯერჯერობით ერთადერთი ქართველი ფეხბურთელი, რომელმაც ჩემპიონთა ლიგა მოიგო. 2003–2004 წლების სეზონში კალაძემ სერია A-ში 6, საერთო ჯამში კი 11 მატჩი ჩაატარა. შემდეგ სეზონში კი იტალიის ჩემპიონატში 19, ჩემპიონთა ლიგაში კი 5 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა. ორივე ტურნირში „მილანმა“ მეორე ადგილი დაიკავა. ჩემპიონთა ლიგის ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულთან“]] 3–3 დასრულებულ შეხვედრაში ქართველ ლეგიონერს არ უთამაშია, მიზიზად კი მისი [[ჩელსი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „ჩელსიში“]] [[ერნან კრესპო]]ს სანაცვლოდ 24 მილიონ ფუნტად სავარაუდო გადასვლა დასახელდა. საბოლოოდ „ჩელსიმ“ მის მაგივრად [[ასიერ დელ ორნო]] შეიძინა, კალაძემ კი ამ ვარიანტის ჩაშლის შემდეგ განაცხადა რომ გახარებული იყო. 2006 წლის 4 სექტემბერს კახა კალაძემ „მილანთან“ 2011 წლამდე გაახანგრძლივა კონტრაქტი. 2005–2006 წლების სეზონში [[პაოლო მალდინი]]ს ტრავმის გამო კალაძემ თავის საყვარელ ადგილას, დაცვის ცენტრში გადაიწია. ეს სეზონი „მილანმა“ იტალიის ჩემპიონატში მესამე ადგილზე დაასრულა. 2006–2007 წლების სეზონში კახამ [[სამპდორია (საფეხბურთო კლუბი)|„სამპდორიას“]] კარში გოლი გაიტანა. ეს იყო მისი ერთადერთი გოლი სეზონში. რვაქულიანი დანაკლისის მიუხედავად მილანმა იტალიის ჩემპიონატში მეოთხე ადგილი დაიკავა. 2007 წლის 23 მაისს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულის“]] 2–1 ძლევის შემდეგ კალაძემ მეორედ მოიგო ევროპის ყველაზე პრესტიჟული საკლუბო ტურნირი. იგი შეცვლაზე 79-ე წუთზე შევიდა. 2007 წლის დეკემბერში კალაძემ მსოფლიოს საკლუბო ჩემპიონატი მოიგო, დაამარცხა რა არგენტინული [[ბოკა ხუნიორსი]] 4–2. 2008–2009 წლების სეზონში კალაძე გუნდის ძირითად შემადგენლობაში დაბრუნდა, ჩაატარა 32 საჩემპიონატო თამაში, თუმცა 2008 წელს [[ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|„ციურიხთან“]] [[უეფა-ს თასი]]ს მატჩში მუხლის იოგების ტრავმა მიიღო და გუნდს გამოაკლდა.<ref>[http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 Kaladze faces long lay-off] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081211144610/http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 |date=2008-12-11 }}. geofootball.com</ref> [[2009]] წლის 15 თებერვალს მილანურ დერბიში კახა კალაძის თამაში იტალიურმა არხმა Channel 4-მა შეაფასა როგორც „საშინელი შოუ“, რამაც გამოიწვია დაპირისპირება კალაძესა და ქართულ გაზეთ „ლელოს“ შორის, რომელმაც დაწერა იტალიურ მედიაში გამოქვეყნებილი მასალა.<ref>[http://www.geotimes.ge/index.php?m=home&newsid=15435 I would not get into arguments with a journalist who criticized me”… But he did!] Geotimes TV</ref> ეს სეზონი „მილანმა“ მესამე ადგილზე დაასრულა და 10 ქულით ჩამორჩა ჩემპიონ [[ინტერი მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„ინტერს“]]. კალაძის აზრით ეს გამოწვეული იყო გუნდში ტრავმების სიმრავლით.<ref name="goal.com">[http://www.goal.com/en/news/8/main/2009/03/18/1162235/injuries-have-cost-milan-the-scudetto--kaladze Injuries Have Cost Milan The Scudetto – Kaladze]. goal.com</ref> === „ჯენოა“ === 2010 წელს კალაძეს სამი არჩევანი ჰქონდა — [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] დარჩენა, სადაც იანვრამდე ვერ ითამაშებდა, რადგან გუნდის ხელმძღვანელობამ საჩემპიონო განაცხადშიც კი არ შეიყვანა; „[[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|იუვენტუსსა]]“ და „[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]]ში“ გადასვლა. ქართველმა ფეხბურთელმა სატრანსფერო სეზონის დასრულებამდე 1 საათით ადრე „ჯენოაში“ გადასვლა გადაწყვიტა. 2010 წლის 31 აგვისტოს კალაძე საფეხბურთო კლუბ „ჯენოაში“ გადავიდა<ref>[http://www.worldsport.ge/Read.aspx?news=10119&lang=1 როგორც იქნა: კალაძე „ჯენოას“ ფეხბურთელია.] მსოფლიო სპორტი. 31 აგვისტო, 2010.</ref> და მასთან 2-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. „ჯენოაში“ კალაძემ ორი სეზონის მანძილზე 53 მატჩი ჩაატარა. 2012 წელს კალაძემ კარიერა დაასრულა.<ref>[http://www.radiotavisupleba.ge/content/news/24578916.html კახი კალაძემ გამოაცხადა, რომ ფეხბურთიდან მიდის] რადიო თავისუფლება. 13.05.2012</ref> == სანაკრებო კარიერა == {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = კახა კალაძე |სურათი = Kakha Kaladze.jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = კახაბერ კალაძე |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|}} |დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]]<br/>[[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]] |სიმაღლე = 186 სმ |პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]] |ახალგაზრდული წელი1 = 1996–1992 |ახალგაზრდული კლუბი1 = [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |ახალგაზრდული წელი2 = 1992–1993 |ახალგაზრდული კლუბი2 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |წელი1 = 1993–1997 |წელი2 = 1998–2001 |წელი3 = 2001–2010 |წელი4 = 2010–2012 |კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |კლუბი2 = [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო კიევი]] |კლუბი3 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]] |კლუბი4 = [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]] |მატჩი1 = 82 |მატჩი2 = 71 |მატჩი3 = 194 |მატჩი4 = 53 |გოლი1 = 1 |გოლი2 = 6 |გოლი3 = 12 |გოლი4 = 1 |სულ მატჩი = 400 |სულ გოლი = 20 |ეროვნული წელი1 = 1993–1994 |ეროვნული წელი2 = 1995 |ეროვნული წელი3 = 1995–1996 |ეროვნული წელი4 = 1996–2011 |ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 17 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 19 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 21 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები4 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]] |ეროვნული მატჩი1 = 2 |ეროვნული მატჩი2 = 4 |ეროვნული მატჩი3 = 3 |ეროვნული მატჩი4 = 83 |ეროვნული გოლი1 = 0 |ეროვნული გოლი2 = 0 |ეროვნული გოლი3 = 0 |ეროვნული გოლი4 = 1 |მედლის თარგები = }} კალაძის სანაკრებო კარიერა 1996 წლის 27 მარტს [[კვიპროსის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|კვიპროსის ეროვნულ ნაკრებთან]] ამხანაგურ მატჩში შედგა. იგი მოედანზე 72-ე წუთზე შევიდა [[მიხეილ ყაველაშვილი]]ს ნაცვლად. ერთი წლის შემდეგ [[ლიბანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლიბანის ნაკრების]] წინააღმდეგაც იქნა გამოძახებული. ოფიციალური დებიუტი შედგა 1997 წლის 14 ივნისს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1998|1998 წლის მუნდიალის]] შესარჩევ მატჩში [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის ნაკრების]] წინააღმდეგ. კალაძემ ასევე მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2000|ევრო 2000-ის]] შესარჩევი ციკლის რამდენიმე მატჩში. [[გიორგი ნემსაძე|გიორგი ნემსაძის]] არყოფნაში კალაძე დროდადრო კაპიტნობდა ხოლმე გუნდს. კალაძე მონაწილეობდა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2002|2002 წლის მუნდიალის]] შესარჩევი ციკლის ყველა მატჩში. 2002 წელს გაიტაცეს კალაძის ძმა ლევანი. კალაძემ მის გათავისუფლებამდე საქართველოს ნაკრებში თამაშზე უარი განაცხადა, თუმცა [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2004|ევრო 2004-ის]] შესარჩევი ციკლის წინ მაინც დაბრუნდა ნაკრებში და ყველა თამაშში მიიღო მონაწილეობა. ასევე ყველა მატჩი ითამაშა კალაძემ [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|მუნდიალი 2006-ის]] შესარჩევ რაუნდში. კალაძემ, აგრეთვე, მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2008|2008 წლის]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევ ციკლში. კალაძემ თავისი ერთადერთი გოლი ნაკრებში 2008 წლის 6 თებერვალს, [[ლატვიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლატვიელებთან]] 3–1 წაგებულ ამხანაგურ თამაშში გაიტანა. 2009 წლის 5 სექტემბერს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010|მუნდიალი 2010-ის]] შესარჩევი ციკლის თამაშში [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრების წინააღმდეგ კალაძემ საკუთარ კარში 2 გოლი გაიტანა. [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012|ევრო 2012]]-ის შესარჩევი ციკლი უკანასკნელი იყო კალაძის სანაკრებო კარიერაში. ის ნაკრების კაპიტანი იყო და [[მალტის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|მალტის ნაკრებთან]] საშინაო მატჩში საგოლე პასი გააკეთა. შესარჩევი ციკლის დასრულების შემდგომ, 2011 წლის 11 დეკემბერს კახა კალაძემ სანაკრებო კარიერა დაასრულა. [[2013]] წლის 31 [[მაისი|მაისს]], [[თბილისი|თბილისში]], [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენაზე]] შედგა მისი გაცილების მატჩი პროფესიული ფეხბურთიდან რომელშიც [[ფრანკო ბარეზი]], [[პაოლო მალდინი]], [[მატიე ფლამინი]], [[ფილიპო ინძაგი]], [[ანდრეი შევჩენკო]], [[ალექსანდრ შოვკოვსკი]], [[ფაბიო კანავარო]], [[ფაბიო გროსო]], [[ლუკა ტონი]], [[შოთა არველაძე]], [[სტეფანო ერანიო]], [[გიორგი დემეტრაძე]], [[ჯუზეპე ფავალი]], [[ლევან კობიაშვილი]], [[ჯუზეპე პანკარო]], [[ალექსანდრე იაშვილი]], [[დავით მუჯირი]], [[პიეტრო ვერხოვოდი]] და სხვა ცნობილი ფეხბურთელები მონაწილეობდნენ. შეხვედრას 54 ათასი მაყურებელი დაესწრო. კახა იტალიელმა ჟურნალისტებმა შეაფასეს, როგორც [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] დაცვის ბურჯი და ქართული ფეხბურთის ისტორიული ფიგურა.<ref name="DreamRunner. In corsa per un sogno">{{cite web |url=https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |title=AIPS-ის პრეზიდენტმა კალაძის კარიერა შეაფასა |date=1 ივნისი, 2013. |website=Moffitor.wordpress.com |publisher=გიორგი დოგრაშვილი |accessdate=2021-12-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151001115059/https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |archivedate=2015-10-01 }}</ref> == სტატისტიკა == ===საკლუბო სტატისტიკა=== {| class="wikitable" style=font-size:90% text-align: center width=75% |- !rowspan=2 width=10%| კლუბი !rowspan=2 width=7%| სეზონი !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />ლიგა !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />თასი !colspan=2 width=10%| ევროპული<br />შეჯიბრება¹ !colspan=2 width=10%| სხვა<br />ტურნირები² !colspan=2 width=10%| სულ |- !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი |- |rowspan=6 align=center|'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]]''' |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1993—1994|1993–94]] |align=center|9 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|9 !align=center|1 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1994—1995|1994–95]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|23 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1995—1996|1995–96]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|24 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1996—1997|1996–97]] |align=center|12 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1997—1998|1997–98]] |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|22 !align=center|0 |- ! სულ !! 82 !! 1 !! – !! – !! 12 !! 0 !! – !! – !! 94 !! 1 |- |rowspan=5 align=center|'''[[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამო“]]''' |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1997—98|1998]] |align=center|13 |align=center|2 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|13 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]] |align=center|25 |align=center|3 |align=center|- |align=center|- |align=center|12 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|37 !align=center|4 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]] |align=center|25 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|14 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|39 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] |align=center|8 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|15 !align=center|1 |- ! სულ !! 71 !! 6 !! – !! – !! 33 !! 3 !! – !! – !! 104 !! 9 |- |rowspan=11 align=center|'''[[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანი“]]''' |align=center|[[2000–01 იტალიის სერია A|2001]] |align=center|17 |align=center|3 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|18 !align=center|3 |- |align=center|[[2001–02 იტალიის სერია A|2001–02]] |align=center|30 |align=center|4 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|4 |- |align=center|[[2002–03 იტალიის სერია A|2002–03]] |align=center|27 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|1 |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|1 |- |align=center|[[2003–04 იტალიის სერია A|2003–04]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|3 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 !align=center|11 !align=center|0 |- |align=center|[[2004–05 იტალიის სერია A|2004–05]] |align=center|19 |align=center|2 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|2 |- |align=center|[[2005–06 იტალიის სერია A|2005–06]] |align=center|28 |align=center|2 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|43 !align=center|2 |- |align=center|[[2006–07 იტალიის სერია A|2006–07]] |align=center|18 |align=center|1 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|1 |- |align=center|[[2007–08 იტალიის სერია A|2007–08]] |align=center|32 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|8 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 !align=center|42 !align=center|0 |- |align=center|[[2008–09 იტალიის სერია A|2008–09]] |align=center|11 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[2009–10 იტალიის სერია A|2009–10]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|10 !align=center|0 |- ! სულ !! 194 !! 12 !! 23 !! 1 !! 64 !! 0 !! 3 !! 0 !! 284 !! 13 |- |rowspan="1" align=center|'''[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოა“]]''' |align=center|[[2010–11 იტალიის სერია A|2010–11]] |align=center|7 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|7 !align=center|0 |- |rowspan="1" align=center| |align=center|[[იტალიის სერია ა 2011–2012|2011–12]] |align=center|26 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|28 !align=center|1 |- !style="background: #DCDCDC" colspan="2" |სულ კარიერაში !style="background: #DCDCDC" align=center|380 !style="background: #DCDCDC" align=center|19 !style="background: #DCDCDC" align=center|25 !style="background: #DCDCDC" align=center|2 !style="background: #DCDCDC" align=center|109 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|0 !style="background: #DCDCDC" align=center|517 !style="background: #DCDCDC" align=center|24 |} {{updated|6 ნოემბერი 2010}}.<ref>{{cite news|url=http://www.acmilan.com/LM_Actor.aspx?idSquadra=3&idStagione=16&idPersona=42&name=Kaladze%20Kakha| publisher=AC Milan|title=Kakha Kaladze Profile at AC Milan|accessdate=2009-07-08}}</ref> ¹<small>ევროპული შეჯიბრებები მოიცავს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ს, [[უეფა-ს ევროპის ლიგა|უეფა-ს თასს]] და [[უეფა-ს სუპერთასი|უეფა-ს სუპერთასს]]</small><br> ²<small>სხვა ტურნირები შეიცავს [[იტალიის სუპერთასი|იტალიის სუპერთასს]] და [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატს]].</small> ===სანაკრებო სტატისტიკა=== :წყარო:<ref>[https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html Kakha Kaladze] — National-Football-Teams.com</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |colspan="3"|[[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|'''საქართველო''']] |- !წელი!!მატჩი!!გოლი |- |1996||3||0 |- |1997||3||0 |- |1998||8||0 |- |1999||7||0 |- |2000||3||0 |- |2001||7||0 |- |2002||2||0 |- |2003||2||0 |- |2004||5||0 |- |2005||10||0 |- |2006||4||0 |- |2007||6||0 |- |2008||4||1 |- |2009||4||0 |- |2010||7||0 |- |2011||8||0 |- !Total||83||1 |} === სანაკრებო გოლი === {| class="wikitable" align=center ! # !! თარიღი !! ქალაქი !! მეტოქე !! ანგარიში !! შედეგი !! შეჯიბრი |- | 1. || 6 თებერვალი, 2007 || [[თბილისი|თბილისი, საქართველო]] || {{fb|ლატვია}} || <center>1–3</center> || წაგება || [[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]] |} == მიღწევები == === თბილისის „დინამო“ === *[[უმაღლესი ლიგა]] (5): [[უმაღლესი ლიგა 1993-94|1993–94]], [[უმაღლესი ლიგა 1994-95|1994–95]], [[უმაღლესი ლიგა 1995-96|1995–96]], [[უმაღლესი ლიგა 1996-97|1996–97]], [[უმაღლესი ლიგა 1997-98|1997–98]] *[[საქართველოს თასი]] (4): [[საქართველოს თასი 1993-94|1994]], [[საქართველოს თასი 1994-95|1995]], [[საქართველოს თასი 1995-96|1996]], [[საქართველოს თასი 1996-97|1997]] === კიევის „დინამო“ === *[[უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგა|უკრაინის პრემიერლიგა]] (3): [[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] *[[უკრაინის საფეხბურთო თასი|უკრაინის თასი]] (3): [[უკრაინის თასი 1997–98|1998]], [[უკრაინის თასი 1998–1999|1999]], [[უკრაინის თასი 1999–00|2000]] === „მილანი“ === *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] გამარჯვებული (2): [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2002-2003|2003]], [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2006-2007|2007]] *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] ვერცხლის პრიზიორი: [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2004-2005|2005]] *[[სერია A]]: [[სერია A 2003–04|2004]] *[[იტალიის თასი]]: [[იტალიის თასი 2002–03|2002–03]] *[[იტალიის სუპერთასი]]: [[2004 იტალიის სუპერთასი|2004]] *[[უეფას სუპერთასი]]: 2007 *[[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]: 2007 === ინდივიდუალური === * [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]] (5): 2001, 2002, 2003, 2006, 2011 == ბიზნესი და პირადი ცხოვრება == კალაძე [[მილანი|მილანში]] მდებარე რესტორან „ჯიანინოს“ მფლობელია. ეს რესტორანი დაარსებულია [[1899]] წელს. იტალიის გარდა მას ბიზნესი აქვს [[საქართველო]]ში, [[უკრაინა]]სა და [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]].კახა კალაძემ 2007 წელს ჰოლდინგი „კალა კაპიტალი“ დააფუძნა და ინვესტირება სამი მიმართულებით - საბანკო, ენერგეტიკისა და უძრავი ქონების სექტორში განახორციელა. ჰოლდინგს ასევე ეკუთვნოდა 45 პროცენტიანი წილი სს „საქჰიდრომშენში“, რომელიც 2012 წლის ოქტომბერში ჰოლდინგ „GMC ჯგუფზე“ გასხვისდა. დღეისათვის კახა კალაძე საქველმოქმედო ფონდ „კალა ფონდისა“და „კალა კაპიტალის“ დამფუძნებელია.<ref>{{Cite web |url=http://www.menr.gov.ge/4323 |title=ენერგეტიკის სამინისტროს საიტი |accessdate=2013-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120815114106/http://www.menr.gov.ge/4323 |archivedate=2012-08-15 }}</ref> ჰყავს მეუღლე [[ანუკი არეშიძე]] და ოთხი ვაჟი. == პოლიტიკური საქმიანობა == [[2011]] წლიდან კალაძე არის პარტია „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს წევრი. [[2012]] წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (სამტრედიის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“. ამავდროულად იყო კოალიცია „ქართული ოცნების“ პარტიული სიის პირველი ნომერი. არჩევნებში მან 53,63%-ით გაიმარჯვა.<ref>[http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html #54 სამტრედია - საბოლოო მონაცემები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131030154542/http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html |date=2013-10-30 }}. ცესკო.</ref> 25 ოქტომბერს პარლამენტმა კალაძე [[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|ენერგეტიკის მინისტრის]] თანამდებობაზე დაამტკიცა.<ref>[http://civil.ge/geo/article.php?id=26143 ახალი პრემიერ–მინისტრი და მთავრობა დამტკიცებულია]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 25 ოქტ.'12 / 16:26</ref> [[2013]] წლის [[20 ნოემბერი|20 ნოემბერს]], ქართული ოცნების მეორე კაბინეტის დამტკიცებასთან ერთად, კალაძე აირჩიეს საქართველოს ვიცე-პრემიერად. მან ეს თანამდებობა შეუთავსა ენერგეტიკის სამინისტროს. 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში პარტიული სიით (მე-2 ნომერი) მონაწილეობის გამო 9 სექტემბერს მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://netgazeti.ge/news/140234/ | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = netgazeti.ge | date = 2016-09-09 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}</ref> [[2016]] წლის 18 ნოემბრიდან 30 ნოემბრამდე — [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. 26 ნოემბერს პარლამენტმა ახალი მთავრობა ([[გიორგი კვირიკაშვილი]]ს მეთაურობით) დაამტკიცა, კახა კალაძე კი კვლავ ენერგეტიკის მინისტრი (და ვიცე-პრემიერი) გახდა.<ref>{{Cite news | url = http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | title = პარლამენტმა საქართველოს ახალი მთავრობა დაამტკიცა | website = sps.gov.ge | date = 2016-11-26 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20220408110414/http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | archivedate = 2022-04-08 }}</ref> [[2017]] წლის [[10 ივლისი|10 ივლისს]] მან თვითმართველობის არჩევნებში თბილისის მერობისთვის კენჭისყრის გამო ენერგეტიკის მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = imedinews.ge | date = 2017-07-06 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20210509101155/https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | archivedate = 2021-05-09 }}</ref> მან თვითმართველობის არჩევნებში გაიმარჯვა და [[13 ნოემბერი|13 ნოემბერს]] გახდა თბილისის მერი. ==შედეგები არჩევნებში== {| class=wikitable width=100% ! rowspan=2|არჩევნები ! rowspan=2|წარმდგენი ! colspan=3|პირველი ტური ! colspan=3|მეორე ტური |- !ხმა !პროცენტი !ადგილი !ხმა !პროცენტი !ადგილი |-align=center ![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|სამტრედიის მაჟორიტარობის კანდიდატი; საპარლამენტო არჩევნები 2012]] | [[ქართული ოცნება (კოალიცია)|კოალიცია „ქართული ოცნება“]]|| 16 687 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2012/olq_54.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 53,63% || პირველი || || || {{| |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2017|თბილისის მერის არჩევნები (2017)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 204 061 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20171021/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 51,09% || პირველი || || || {{| |- |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|თბილისის მერის არჩევნები (2021)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 216 203 || 45,04% || პირველი || || || {{| |- |} == ლიტერატურა == {{Refbegin}} * {{წიგნი |ავტორი = ბერიშვილი, ელგუჯა. |ნაწილი = |სათაური = ქართული სპორტის ოქროს წიგნი |ორიგინალი = |ბმული = https://archive.today/20200101050101/https://evergreen.tsu.ge/eg/opac/record/163020 |გამოცემა = |პასუხისმგებელი = |ადგილი = თბ. |გამომცემლობა = პალიტრა L |წელი = [https://archive.today/20191216133630/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1+%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98 2013] |ტომი = |გვერდები = 202 |გვერდნი = 371 |isbn = 9789941210488 |ref = ბერიშვილი, ე. }} {{Refend}} == რესურსები ინტერნეტში == {{Commonscat|Kakhaber Kaladze}} * [https://archive.today/20200911015732/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=102708 კახა კალაძე] — [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20110725203137/http://www.genoacfc.it/index.php?option=com_campionato&task=giocatore&giocatore=481 კახა კალაძე] — [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოას“]] ოფიციალური საიტი * [http://www.parliament.ge/ge/mp/4491 კახა კალაძე] — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20100417152035/http://dynamovec.ru/i_l/kaladze.php კახა კალაძე] — ბიოგრაფიული ფაქტები {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''სოციალური ქსელები'''</center> || style="background: white;"|[https://www.instagram.com/kakhakaladze/ Instagram] · [https://www.facebook.com/kakhakaladzeofficial Facebook] · [https://twitter.com/kakhakala Twitter] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''თემატური საიტები'''</center> || style="background: white;"|[https://eu-football.info/_player.php?id=10020 EU-Football.info] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/2411 FootballDatabase.eu] · [https://footballfacts.ru/players/150538 FootballFacts.ru] · [https://www.kooora.com/default.aspx?player=16 Kooora] · [https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html National Football Teams.com] · [https://int.soccerway.com/players/kakhaber-kaladze/3988/ Soccerway] · [https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Kaladze-Kaha-Futbol-27021978 Sportbox.ru] · [http://www.playmakerstats.com/player.php?id=1948 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/kakhaber-kaladze/profil/spieler/3430 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/kakha-kaladze/ WorldFootball.net] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ლექსიკონები და ენციკლოპედიები'''</center> || style="background: white;"|[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=98283 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00002638/ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/athletes/ka/00005466/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ფოტო'''</center> || style="background: white;"|[http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=%2F&query=კახა+კალაძე ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“] · |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender|<center>'''მედია'''</center> || style="background: white;"|[https://archive.today/20200911022852/https://sputnik-georgia.ru/reviews/20171210/238487651/Simvolicheskaja-sbornaja-Gruzii-po-futbolu-vseh-vremen.html Sputnik-Georgia.ru] · [https://archive.today/20200911033645/http://tbiliselebi.ge/index.php?newsid=1915 Tbiliselebi.ge] |} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი]] | წლები=2012–2017 | შემდეგი=[[ილია ელოშვილი]]}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით ნარმანია]] | ტიტული=[[თბილისის მერია|თბილისის მერი]] | წლები=13 ნოემბერი, 2017–| შემდეგი=}} {{დაასრულე ყუთი}} {{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}} {{ქალაქ თბილისის მერები}} {{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}} {{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}} {{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{2017 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{2021 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{DEFAULTSORT:კალაძე, კახა}} [[კატეგორია:სამტრედიაში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1978]] [[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:კიევის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:სერია A-ს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:მილანის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ჯენოას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრები]] [[კატეგორია:თბილისის მერები]] [[კატეგორია:ქართველი ბიზნესმენები]] [[კატეგორია:საქართველოს წლის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:კალაძეები|კახა]] [[კატეგორია:„ქართული ოცნების“ წევრები]] [[კატეგორია:უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის გამარჯვებული მოთამაშეები]] 6q47qpqjijkvc91rz5fw7xznp7glv5i 4650624 4650614 2024-05-03T11:28:37Z გიო ოქრო 84301 [[Special:Contributions/93.177.130.193|93.177.130.193]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:ალექსანდროს|ალექსანდროს]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია wikitext text/x-wiki {{მმ*|კალაძე}} {{ინფოდაფა ლიდერი | სახელი = კახა კალაძე | სურათი= Kakha kaladze.jpg | სურათის ზომა = 250px | წარწერა სურათის ქვეშ= | ხელმოწერა = | დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|df=yes}} | დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდაცვალების თარიღი = | გარდაცვალების ადგილი= | მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} | ეროვნება = | საარჩევნო ოლქი = | მამა = | დედა = | მეუღლე = [[ანუკი არეშიძე]] | შვილები= 4 | განათლება = [[თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი | პროფესია = | საქმიანობა = | რელიგია = | ჯილდოები = {{ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი}} | პარტია = [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]] | საიტი= | რიგი = [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Tbilisi City Seal.svg|right|25px]][[თბილისის მერი]] | თანამდებობა დაიკავა = [[13 ნოემბერი]], [[2017]] | თანამდებობა დატოვა = | წინამორბედი = [[დავით ნარმანია]] | მემკვიდრე = | პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]<br/>[[სალომე ზურაბიშვილი]] | ვიცე-პრეზიდენტი = | პრემიერ-მინისტრი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]<br/>[[მამუკა ბახტაძე]]<br/>[[გიორგი გახარია]] | რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრი]] | თანამდებობა დაიკავა2 = [[26 ნოემბერი]], [[2016]] | თანამდებობა დატოვა2 = [[10 ივლისი]], [[2017]] | ვიცე-პრეზიდენტი2 = | პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]] | წინამორბედი2 = [[ილია ელოშვილი]] | მემკვიდრე2 = [[ილია ელოშვილი]] | რიგი3 = | თანამდებობა დაიკავა3 =[[25 ოქტომბერი]], [[2012]] | თანამდებობა დატოვა3 =[[9 სექტემბერი]], [[2016]] | წინამორბედი3 =[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | მემკვიდრე3 =[[ილია ელოშვილი]] | პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]<br/>[[გიორგი მარგველაშვილი]] | პრემიერ-მინისტრი3=[[ბიძინა ივანიშვილი]]<br/>[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]<br/>[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | რიგი4 = | თანამდებობა დაიკავა4 = | თანამდებობა დატოვა4 = | წინამორბედი4 = | მემკვიდრე4 = | პრეზიდენტი4 = | პრემიერ-მინისტრი4 = | რიგი5 = | თანამდებობა დაიკავა5 = | თანამდებობა დატოვა5 = | წინამორბედი5 = | მემკვიდრე5 = | პრეზიდენტი5 = | პრემიერ-მინისტრი5= }} '''კახაბერ (კახა) კალაძე''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1978]], [[სამტრედია]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], ვეტერანი სპორტსმენი, [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ნაკრები]]ს ყოფილი კაპიტანი. 2012 წლის 25 ოქტომბრიდან — 2016 წლის 9 სექტემბრამდე და 2016 წლის 26 ნოემბრიდან 2017 წლის 10 ივლისამდე საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი, [[2017]] წლის 13 ნოემბრიდან [[თბილისის მერი]]. თამაშობდა მარცხენა და ცენტრალურ [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველად]]. [[2001]] წელს კალაძე გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანმა“]] მის ტრანსფერში 16 მილიონი [[ევრო]] გადაიხადა. 9 წლის მანძილზე იყო საფეხბურთო კლუბ [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] წევრი. [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] ჩარიცხვამდე იგი [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოსა“]] (1993–1997) და [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] (1998–2001) თამაშობდა. კალაძე ყველაზე მეტჯერ, ხუთჯერ დაასახელეს [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი|წლის საუკეთესო ქართველ მოთამაშედ]]. [[2003]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი. == საკლუბო კარიერა == === კარიერა საქართველოში === კახა კალაძე დაიბადა [[სამტრედია]]ში, დასავლეთ საქართველოს პატარა ქალაქში. მისი მამა, კარლო კალაძე, [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედიის „ლოკომოტივის“]] ფეხბურთელი და შემდგომ პრეზიდენტიც იყო. 11 წლის ასაკში კალაძემ სწორედ სამტრედიის „ლოკომოტივის ახალგაზრდულ გუნდში დაიწყო თამაში ფორვარდის პოზიციაზე. [[1993]] წელს კახა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] გადავიდა, სადაც დებიუტი 1993–1994 წლების სეზონში ჰქონდა, 16 წლის ასაკში. კალაძემ 82 საჩემპიონატო მატჩში მიიღო მონაწილეობა და ერთი გოლი გაიტანა. [[1998]] წელს კალაძე მონაწილეობდა [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოსა]] და [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრებების შეხვედრაში, რომელიც 0–0 დასრულდა. მისი თქმით, [[კრისტიან ვიერი]]ს წინააღმდეგ კარგმა თამაშმა განაპირობა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოს“]] დაინტერესება ქართველი მცველით.<ref>[http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze World Soccer, Player Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217020841/http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze |date=2012-02-17 }}.</ref> === კიევის „დინამო“ === 1998 წლის იანვარში კახა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] 280 000 ევროდ გადავიდა და 4-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. ორნახევარი სეზონის განმავლობაში მან 71 საჩემპიონატო შეხვედრაში 6 გოლი გაიტანა. ამ პერიოდში უკრაინული კლუბის პრეზიდენტი გრიგორი სურკისი, ხოლო მთავარი მწვრთნელი [[ვალერი ლობანოვსკი]] იყო. კალაძემ „დინამოსთან“ ერთად ზედიზედ 3-ჯერ მოიგო ჩემპიონატი. კალაძემ მონაწილეობა მიიღო ჩემპიონთა ლიგის [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1998—1999|1998–1999 წლების]] გათამაშებაში, სადაც „დინამომ“ გზიდან ჩამოიცილა [[რეალი მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „რეალი“]] და [[არსენალი ლონდონი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „არსენალი“]] და მიაღწია ნახევარფინალამდე, სადაც [[ბაიერნი (საფეხბურთო კლუბი)|მიუნხენის „ბაიერნთან“]] ორი თამაშის ჯამში 3–4 დამარცხდა. === „მილანი“ === კახა კალაძე [[2001]] წელს გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, „მილანმა“ მის ტრანსფერში კიევის „დინამოს“ 16 მილიონი ევრო გადაუხადა. თავდაპირველად კალაძე სხვადასხვა პოზიციებზე ისინჯებოდა და [[იაპ სტამი]]სა და [[კაფუ]]ს ადგილებზეც ჩნდებოდა. 2002—2003 წლების სეზონში „მილანის“ შემადგენლობაში 46 მატჩი ჩაატარა, მათ შორის 27 [[სერია A]]-ში. ამ წელს „მილანმა“ მოიგო იტალიის თასი და [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]. ფინალში, პენალტების სერიაში, კალაძემ გააფუჭა პენალტი. კალაძე გახდა პირველი და ჯერჯერობით ერთადერთი ქართველი ფეხბურთელი, რომელმაც ჩემპიონთა ლიგა მოიგო. 2003–2004 წლების სეზონში კალაძემ სერია A-ში 6, საერთო ჯამში კი 11 მატჩი ჩაატარა. შემდეგ სეზონში კი იტალიის ჩემპიონატში 19, ჩემპიონთა ლიგაში კი 5 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა. ორივე ტურნირში „მილანმა“ მეორე ადგილი დაიკავა. ჩემპიონთა ლიგის ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულთან“]] 3–3 დასრულებულ შეხვედრაში ქართველ ლეგიონერს არ უთამაშია, მიზიზად კი მისი [[ჩელსი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „ჩელსიში“]] [[ერნან კრესპო]]ს სანაცვლოდ 24 მილიონ ფუნტად სავარაუდო გადასვლა დასახელდა. საბოლოოდ „ჩელსიმ“ მის მაგივრად [[ასიერ დელ ორნო]] შეიძინა, კალაძემ კი ამ ვარიანტის ჩაშლის შემდეგ განაცხადა რომ გახარებული იყო. 2006 წლის 4 სექტემბერს კახა კალაძემ „მილანთან“ 2011 წლამდე გაახანგრძლივა კონტრაქტი. 2005–2006 წლების სეზონში [[პაოლო მალდინი]]ს ტრავმის გამო კალაძემ თავის საყვარელ ადგილას, დაცვის ცენტრში გადაიწია. ეს სეზონი „მილანმა“ იტალიის ჩემპიონატში მესამე ადგილზე დაასრულა. 2006–2007 წლების სეზონში კახამ [[სამპდორია (საფეხბურთო კლუბი)|„სამპდორიას“]] კარში გოლი გაიტანა. ეს იყო მისი ერთადერთი გოლი სეზონში. რვაქულიანი დანაკლისის მიუხედავად მილანმა იტალიის ჩემპიონატში მეოთხე ადგილი დაიკავა. 2007 წლის 23 მაისს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულის“]] 2–1 ძლევის შემდეგ კალაძემ მეორედ მოიგო ევროპის ყველაზე პრესტიჟული საკლუბო ტურნირი. იგი შეცვლაზე 79-ე წუთზე შევიდა. 2007 წლის დეკემბერში კალაძემ მსოფლიოს საკლუბო ჩემპიონატი მოიგო, დაამარცხა რა არგენტინული [[ბოკა ხუნიორსი]] 4–2. 2008–2009 წლების სეზონში კალაძე გუნდის ძირითად შემადგენლობაში დაბრუნდა, ჩაატარა 32 საჩემპიონატო თამაში, თუმცა 2008 წელს [[ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|„ციურიხთან“]] [[უეფა-ს თასი]]ს მატჩში მუხლის იოგების ტრავმა მიიღო და გუნდს გამოაკლდა.<ref>[http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 Kaladze faces long lay-off] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081211144610/http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&view=article&id=387:kaladze-faces-long-lay-off&catid=18&Itemid=100007 |date=2008-12-11 }}. geofootball.com</ref> [[2009]] წლის 15 თებერვალს მილანურ დერბიში კახა კალაძის თამაში იტალიურმა არხმა Channel 4-მა შეაფასა როგორც „საშინელი შოუ“, რამაც გამოიწვია დაპირისპირება კალაძესა და ქართულ გაზეთ „ლელოს“ შორის, რომელმაც დაწერა იტალიურ მედიაში გამოქვეყნებილი მასალა.<ref>[http://www.geotimes.ge/index.php?m=home&newsid=15435 I would not get into arguments with a journalist who criticized me”… But he did!] Geotimes TV</ref> ეს სეზონი „მილანმა“ მესამე ადგილზე დაასრულა და 10 ქულით ჩამორჩა ჩემპიონ [[ინტერი მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„ინტერს“]]. კალაძის აზრით ეს გამოწვეული იყო გუნდში ტრავმების სიმრავლით.<ref name="goal.com">[http://www.goal.com/en/news/8/main/2009/03/18/1162235/injuries-have-cost-milan-the-scudetto--kaladze Injuries Have Cost Milan The Scudetto – Kaladze]. goal.com</ref> === „ჯენოა“ === 2010 წელს კალაძეს სამი არჩევანი ჰქონდა — [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] დარჩენა, სადაც იანვრამდე ვერ ითამაშებდა, რადგან გუნდის ხელმძღვანელობამ საჩემპიონო განაცხადშიც კი არ შეიყვანა; „[[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|იუვენტუსსა]]“ და „[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]]ში“ გადასვლა. ქართველმა ფეხბურთელმა სატრანსფერო სეზონის დასრულებამდე 1 საათით ადრე „ჯენოაში“ გადასვლა გადაწყვიტა. 2010 წლის 31 აგვისტოს კალაძე საფეხბურთო კლუბ „ჯენოაში“ გადავიდა<ref>[http://www.worldsport.ge/Read.aspx?news=10119&lang=1 როგორც იქნა: კალაძე „ჯენოას“ ფეხბურთელია.] მსოფლიო სპორტი. 31 აგვისტო, 2010.</ref> და მასთან 2-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. „ჯენოაში“ კალაძემ ორი სეზონის მანძილზე 53 მატჩი ჩაატარა. 2012 წელს კალაძემ კარიერა დაასრულა.<ref>[http://www.radiotavisupleba.ge/content/news/24578916.html კახი კალაძემ გამოაცხადა, რომ ფეხბურთიდან მიდის] რადიო თავისუფლება. 13.05.2012</ref> == სანაკრებო კარიერა == {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = კახა კალაძე |სურათი = Kakha Kaladze.jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = კახაბერ კალაძე |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|}} |დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]]<br/>[[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]] |სიმაღლე = 186 სმ |პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]] |ახალგაზრდული წელი1 = 1996–1992 |ახალგაზრდული კლუბი1 = [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |ახალგაზრდული წელი2 = 1992–1993 |ახალგაზრდული კლუბი2 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |წელი1 = 1993–1997 |წელი2 = 1998–2001 |წელი3 = 2001–2010 |წელი4 = 2010–2012 |კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |კლუბი2 = [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო კიევი]] |კლუბი3 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]] |კლუბი4 = [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]] |მატჩი1 = 82 |მატჩი2 = 71 |მატჩი3 = 194 |მატჩი4 = 53 |გოლი1 = 1 |გოლი2 = 6 |გოლი3 = 12 |გოლი4 = 1 |სულ მატჩი = 400 |სულ გოლი = 20 |ეროვნული წელი1 = 1993–1994 |ეროვნული წელი2 = 1995 |ეროვნული წელი3 = 1995–1996 |ეროვნული წელი4 = 1996–2011 |ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 17 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 19 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 21 წლ.]] |ეროვნული ნაკრები4 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]] |ეროვნული მატჩი1 = 2 |ეროვნული მატჩი2 = 4 |ეროვნული მატჩი3 = 3 |ეროვნული მატჩი4 = 83 |ეროვნული გოლი1 = 0 |ეროვნული გოლი2 = 0 |ეროვნული გოლი3 = 0 |ეროვნული გოლი4 = 1 |მედლის თარგები = }} კალაძის სანაკრებო კარიერა 1996 წლის 27 მარტს [[კვიპროსის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|კვიპროსის ეროვნულ ნაკრებთან]] ამხანაგურ მატჩში შედგა. იგი მოედანზე 72-ე წუთზე შევიდა [[მიხეილ ყაველაშვილი]]ს ნაცვლად. ერთი წლის შემდეგ [[ლიბანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლიბანის ნაკრების]] წინააღმდეგაც იქნა გამოძახებული. ოფიციალური დებიუტი შედგა 1997 წლის 14 ივნისს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1998|1998 წლის მუნდიალის]] შესარჩევ მატჩში [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის ნაკრების]] წინააღმდეგ. კალაძემ ასევე მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2000|ევრო 2000-ის]] შესარჩევი ციკლის რამდენიმე მატჩში. [[გიორგი ნემსაძე|გიორგი ნემსაძის]] არყოფნაში კალაძე დროდადრო კაპიტნობდა ხოლმე გუნდს. კალაძე მონაწილეობდა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2002|2002 წლის მუნდიალის]] შესარჩევი ციკლის ყველა მატჩში. 2002 წელს გაიტაცეს კალაძის ძმა ლევანი. კალაძემ მის გათავისუფლებამდე საქართველოს ნაკრებში თამაშზე უარი განაცხადა, თუმცა [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2004|ევრო 2004-ის]] შესარჩევი ციკლის წინ მაინც დაბრუნდა ნაკრებში და ყველა თამაშში მიიღო მონაწილეობა. ასევე ყველა მატჩი ითამაშა კალაძემ [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|მუნდიალი 2006-ის]] შესარჩევ რაუნდში. კალაძემ, აგრეთვე, მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2008|2008 წლის]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევ ციკლში. კალაძემ თავისი ერთადერთი გოლი ნაკრებში 2008 წლის 6 თებერვალს, [[ლატვიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლატვიელებთან]] 3–1 წაგებულ ამხანაგურ თამაშში გაიტანა. 2009 წლის 5 სექტემბერს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010|მუნდიალი 2010-ის]] შესარჩევი ციკლის თამაშში [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრების წინააღმდეგ კალაძემ საკუთარ კარში 2 გოლი გაიტანა. [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012|ევრო 2012]]-ის შესარჩევი ციკლი უკანასკნელი იყო კალაძის სანაკრებო კარიერაში. ის ნაკრების კაპიტანი იყო და [[მალტის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|მალტის ნაკრებთან]] საშინაო მატჩში საგოლე პასი გააკეთა. შესარჩევი ციკლის დასრულების შემდგომ, 2011 წლის 11 დეკემბერს კახა კალაძემ სანაკრებო კარიერა დაასრულა. [[2013]] წლის 31 [[მაისი|მაისს]], [[თბილისი|თბილისში]], [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენაზე]] შედგა მისი გაცილების მატჩი პროფესიული ფეხბურთიდან რომელშიც [[ფრანკო ბარეზი]], [[პაოლო მალდინი]], [[მატიე ფლამინი]], [[ფილიპო ინძაგი]], [[ანდრეი შევჩენკო]], [[ალექსანდრ შოვკოვსკი]], [[ფაბიო კანავარო]], [[ფაბიო გროსო]], [[ლუკა ტონი]], [[შოთა არველაძე]], [[სტეფანო ერანიო]], [[გიორგი დემეტრაძე]], [[ჯუზეპე ფავალი]], [[ლევან კობიაშვილი]], [[ჯუზეპე პანკარო]], [[ალექსანდრე იაშვილი]], [[დავით მუჯირი]], [[პიეტრო ვერხოვოდი]] და სხვა ცნობილი ფეხბურთელები მონაწილეობდნენ. შეხვედრას 54 ათასი მაყურებელი დაესწრო. კახა იტალიელმა ჟურნალისტებმა შეაფასეს, როგორც [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] დაცვის ბურჯი და ქართული ფეხბურთის ისტორიული ფიგურა.<ref name="DreamRunner. In corsa per un sogno">{{cite web |url=https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |title=AIPS-ის პრეზიდენტმა კალაძის კარიერა შეაფასა |date=1 ივნისი, 2013. |website=Moffitor.wordpress.com |publisher=გიორგი დოგრაშვილი |accessdate=2021-12-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151001115059/https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |archivedate=2015-10-01 }}</ref> == სტატისტიკა == ===საკლუბო სტატისტიკა=== {| class="wikitable" style=font-size:90% text-align: center width=75% |- !rowspan=2 width=10%| კლუბი !rowspan=2 width=7%| სეზონი !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />ლიგა !colspan=2 width=10%| ადგილობრივი<br />თასი !colspan=2 width=10%| ევროპული<br />შეჯიბრება¹ !colspan=2 width=10%| სხვა<br />ტურნირები² !colspan=2 width=10%| სულ |- !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი !align=center| მატჩი !align=center| გოლი |- |rowspan=6 align=center|'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]]''' |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1993—1994|1993–94]] |align=center|9 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|9 !align=center|1 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1994—1995|1994–95]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|23 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1995—1996|1995–96]] |align=center|23 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|24 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1996—1997|1996–97]] |align=center|12 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1997—1998|1997–98]] |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|22 !align=center|0 |- ! სულ !! 82 !! 1 !! – !! – !! 12 !! 0 !! – !! – !! 94 !! 1 |- |rowspan=5 align=center|'''[[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამო“]]''' |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1997—98|1998]] |align=center|13 |align=center|2 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|13 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]] |align=center|25 |align=center|3 |align=center|- |align=center|- |align=center|12 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|37 !align=center|4 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]] |align=center|25 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- |align=center|14 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|39 !align=center|2 |- |align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] |align=center|8 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|7 |align=center|1 |align=center|- |align=center|- !align=center|15 !align=center|1 |- ! სულ !! 71 !! 6 !! – !! – !! 33 !! 3 !! – !! – !! 104 !! 9 |- |rowspan=11 align=center|'''[[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანი“]]''' |align=center|[[2000–01 იტალიის სერია A|2001]] |align=center|17 |align=center|3 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|- |align=center|- !align=center|18 !align=center|3 |- |align=center|[[2001–02 იტალიის სერია A|2001–02]] |align=center|30 |align=center|4 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|4 |- |align=center|[[2002–03 იტალიის სერია A|2002–03]] |align=center|27 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|1 |align=center|15 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|46 !align=center|1 |- |align=center|[[2003–04 იტალიის სერია A|2003–04]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|3 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 !align=center|11 !align=center|0 |- |align=center|[[2004–05 იტალიის სერია A|2004–05]] |align=center|19 |align=center|2 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|5 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|2 |- |align=center|[[2005–06 იტალიის სერია A|2005–06]] |align=center|28 |align=center|2 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|11 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|43 !align=center|2 |- |align=center|[[2006–07 იტალიის სერია A|2006–07]] |align=center|18 |align=center|1 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|7 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|26 !align=center|1 |- |align=center|[[2007–08 იტალიის სერია A|2007–08]] |align=center|32 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- |align=center|8 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 !align=center|42 !align=center|0 |- |align=center|[[2008–09 იტალიის სერია A|2008–09]] |align=center|11 |align=center|0 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|4 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|16 !align=center|0 |- |align=center|[[2009–10 იტალიის სერია A|2009–10]] |align=center|6 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|10 !align=center|0 |- ! სულ !! 194 !! 12 !! 23 !! 1 !! 64 !! 0 !! 3 !! 0 !! 284 !! 13 |- |rowspan="1" align=center|'''[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოა“]]''' |align=center|[[2010–11 იტალიის სერია A|2010–11]] |align=center|7 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|7 !align=center|0 |- |rowspan="1" align=center| |align=center|[[იტალიის სერია ა 2011–2012|2011–12]] |align=center|26 |align=center|0 |align=center|2 |align=center|1 |align=center|0 |align=center|0 |align=center|- |align=center|- !align=center|28 !align=center|1 |- !style="background: #DCDCDC" colspan="2" |სულ კარიერაში !style="background: #DCDCDC" align=center|380 !style="background: #DCDCDC" align=center|19 !style="background: #DCDCDC" align=center|25 !style="background: #DCDCDC" align=center|2 !style="background: #DCDCDC" align=center|109 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|3 !style="background: #DCDCDC" align=center|0 !style="background: #DCDCDC" align=center|517 !style="background: #DCDCDC" align=center|24 |} {{updated|6 ნოემბერი 2010}}.<ref>{{cite news|url=http://www.acmilan.com/LM_Actor.aspx?idSquadra=3&idStagione=16&idPersona=42&name=Kaladze%20Kakha| publisher=AC Milan|title=Kakha Kaladze Profile at AC Milan|accessdate=2009-07-08}}</ref> ¹<small>ევროპული შეჯიბრებები მოიცავს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ს, [[უეფა-ს ევროპის ლიგა|უეფა-ს თასს]] და [[უეფა-ს სუპერთასი|უეფა-ს სუპერთასს]]</small><br> ²<small>სხვა ტურნირები შეიცავს [[იტალიის სუპერთასი|იტალიის სუპერთასს]] და [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატს]].</small> ===სანაკრებო სტატისტიკა=== :წყარო:<ref>[https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html Kakha Kaladze] — National-Football-Teams.com</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |colspan="3"|[[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|'''საქართველო''']] |- !წელი!!მატჩი!!გოლი |- |1996||3||0 |- |1997||3||0 |- |1998||8||0 |- |1999||7||0 |- |2000||3||0 |- |2001||7||0 |- |2002||2||0 |- |2003||2||0 |- |2004||5||0 |- |2005||10||0 |- |2006||4||0 |- |2007||6||0 |- |2008||4||1 |- |2009||4||0 |- |2010||7||0 |- |2011||8||0 |- !Total||83||1 |} === სანაკრებო გოლი === {| class="wikitable" align=center ! # !! თარიღი !! ქალაქი !! მეტოქე !! ანგარიში !! შედეგი !! შეჯიბრი |- | 1. || 6 თებერვალი, 2007 || [[თბილისი|თბილისი, საქართველო]] || {{fb|ლატვია}} || <center>1–3</center> || წაგება || [[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]] |} == მიღწევები == === თბილისის „დინამო“ === *[[უმაღლესი ლიგა]] (5): [[უმაღლესი ლიგა 1993-94|1993–94]], [[უმაღლესი ლიგა 1994-95|1994–95]], [[უმაღლესი ლიგა 1995-96|1995–96]], [[უმაღლესი ლიგა 1996-97|1996–97]], [[უმაღლესი ლიგა 1997-98|1997–98]] *[[საქართველოს თასი]] (4): [[საქართველოს თასი 1993-94|1994]], [[საქართველოს თასი 1994-95|1995]], [[საქართველოს თასი 1995-96|1996]], [[საქართველოს თასი 1996-97|1997]] === კიევის „დინამო“ === *[[უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგა|უკრაინის პრემიერლიგა]] (3): [[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]] *[[უკრაინის საფეხბურთო თასი|უკრაინის თასი]] (3): [[უკრაინის თასი 1997–98|1998]], [[უკრაინის თასი 1998–1999|1999]], [[უკრაინის თასი 1999–00|2000]] === „მილანი“ === *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] გამარჯვებული (2): [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2002-2003|2003]], [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2006-2007|2007]] *[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] ვერცხლის პრიზიორი: [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2004-2005|2005]] *[[სერია A]]: [[სერია A 2003–04|2004]] *[[იტალიის თასი]]: [[იტალიის თასი 2002–03|2002–03]] *[[იტალიის სუპერთასი]]: [[2004 იტალიის სუპერთასი|2004]] *[[უეფას სუპერთასი]]: 2007 *[[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]: 2007 === ინდივიდუალური === * [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]] (5): 2001, 2002, 2003, 2006, 2011 == ბიზნესი და პირადი ცხოვრება == კალაძე [[მილანი|მილანში]] მდებარე რესტორან „ჯიანინოს“ მფლობელია. ეს რესტორანი დაარსებულია [[1899]] წელს. იტალიის გარდა მას ბიზნესი აქვს [[საქართველო]]ში, [[უკრაინა]]სა და [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]].კახა კალაძემ 2007 წელს ჰოლდინგი „კალა კაპიტალი“ დააფუძნა და ინვესტირება სამი მიმართულებით - საბანკო, ენერგეტიკისა და უძრავი ქონების სექტორში განახორციელა. ჰოლდინგს ასევე ეკუთვნოდა 45 პროცენტიანი წილი სს „საქჰიდრომშენში“, რომელიც 2012 წლის ოქტომბერში ჰოლდინგ „GMC ჯგუფზე“ გასხვისდა. დღეისათვის კახა კალაძე საქველმოქმედო ფონდ „კალა ფონდისა“და „კალა კაპიტალის“ დამფუძნებელია.<ref>{{Cite web |url=http://www.menr.gov.ge/4323 |title=ენერგეტიკის სამინისტროს საიტი |accessdate=2013-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120815114106/http://www.menr.gov.ge/4323 |archivedate=2012-08-15 }}</ref> ჰყავს მეუღლე [[ანუკი არეშიძე]] და ოთხი ვაჟი. == პოლიტიკური საქმიანობა == [[2011]] წლიდან კალაძე არის პარტია „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს წევრი. [[2012]] წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (სამტრედიის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“. ამავდროულად იყო კოალიცია „ქართული ოცნების“ პარტიული სიის პირველი ნომერი. არჩევნებში მან 53,63%-ით გაიმარჯვა.<ref>[http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html #54 სამტრედია - საბოლოო მონაცემები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131030154542/http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html |date=2013-10-30 }}. ცესკო.</ref> 25 ოქტომბერს პარლამენტმა კალაძე [[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|ენერგეტიკის მინისტრის]] თანამდებობაზე დაამტკიცა.<ref>[http://civil.ge/geo/article.php?id=26143 ახალი პრემიერ–მინისტრი და მთავრობა დამტკიცებულია]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 25 ოქტ.'12 / 16:26</ref> [[2013]] წლის [[20 ნოემბერი|20 ნოემბერს]], ქართული ოცნების მეორე კაბინეტის დამტკიცებასთან ერთად, კალაძე აირჩიეს საქართველოს ვიცე-პრემიერად. მან ეს თანამდებობა შეუთავსა ენერგეტიკის სამინისტროს. 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში პარტიული სიით (მე-2 ნომერი) მონაწილეობის გამო 9 სექტემბერს მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://netgazeti.ge/news/140234/ | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = netgazeti.ge | date = 2016-09-09 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}</ref> [[2016]] წლის 18 ნოემბრიდან 30 ნოემბრამდე — [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. 26 ნოემბერს პარლამენტმა ახალი მთავრობა ([[გიორგი კვირიკაშვილი]]ს მეთაურობით) დაამტკიცა, კახა კალაძე კი კვლავ ენერგეტიკის მინისტრი (და ვიცე-პრემიერი) გახდა.<ref>{{Cite news | url = http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | title = პარლამენტმა საქართველოს ახალი მთავრობა დაამტკიცა | website = sps.gov.ge | date = 2016-11-26 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20220408110414/http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&catid=1:news&Itemid=111 | archivedate = 2022-04-08 }}</ref> [[2017]] წლის [[10 ივლისი|10 ივლისს]] მან თვითმართველობის არჩევნებში თბილისის მერობისთვის კენჭისყრის გამო ენერგეტიკის მინისტრის თანამდებობა დატოვა.<ref>{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = imedinews.ge | date = 2017-07-06 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20210509101155/https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | archivedate = 2021-05-09 }}</ref> მან თვითმართველობის არჩევნებში გაიმარჯვა და [[13 ნოემბერი|13 ნოემბერს]] გახდა თბილისის მერი. ==შედეგები არჩევნებში== {| class=wikitable width=100% ! rowspan=2|არჩევნები ! rowspan=2|წარმდგენი ! colspan=3|პირველი ტური ! colspan=3|მეორე ტური |- !ხმა !პროცენტი !ადგილი !ხმა !პროცენტი !ადგილი |-align=center ![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|სამტრედიის მაჟორიტარობის კანდიდატი; საპარლამენტო არჩევნები 2012]] | [[ქართული ოცნება (კოალიცია)|კოალიცია „ქართული ოცნება“]]|| 16 687 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2012/olq_54.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 53,63% || პირველი || || || {{| |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2017|თბილისის მერის არჩევნები (2017)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 204 061 <ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20171021/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> || 51,09% || პირველი || || || {{| |- |-align=center ![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|თბილისის მერის არჩევნები (2021)]] | [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 216 203 || 45,04% || პირველი || || || {{| |- |} == ლიტერატურა == {{Refbegin}} * {{წიგნი |ავტორი = ბერიშვილი, ელგუჯა. |ნაწილი = |სათაური = ქართული სპორტის ოქროს წიგნი |ორიგინალი = |ბმული = https://archive.today/20200101050101/https://evergreen.tsu.ge/eg/opac/record/163020 |გამოცემა = |პასუხისმგებელი = |ადგილი = თბ. |გამომცემლობა = პალიტრა L |წელი = [https://archive.today/20191216133630/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1+%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98 2013] |ტომი = |გვერდები = 202 |გვერდნი = 371 |isbn = 9789941210488 |ref = ბერიშვილი, ე. }} {{Refend}} == რესურსები ინტერნეტში == {{Commonscat|Kakhaber Kaladze}} * [https://archive.today/20200911015732/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=102708 კახა კალაძე] — [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20110725203137/http://www.genoacfc.it/index.php?option=com_campionato&task=giocatore&giocatore=481 კახა კალაძე] — [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოას“]] ოფიციალური საიტი * [http://www.parliament.ge/ge/mp/4491 კახა კალაძე] — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს ოფიციალური საიტი * [https://web.archive.org/web/20100417152035/http://dynamovec.ru/i_l/kaladze.php კახა კალაძე] — ბიოგრაფიული ფაქტები {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''სოციალური ქსელები'''</center> || style="background: white;"|[https://www.instagram.com/kakhakaladze/ Instagram] · [https://www.facebook.com/kakhakaladzeofficial Facebook] · [https://twitter.com/kakhakala Twitter] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''თემატური საიტები'''</center> || style="background: white;"|[https://eu-football.info/_player.php?id=10020 EU-Football.info] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/2411 FootballDatabase.eu] · [https://footballfacts.ru/players/150538 FootballFacts.ru] · [https://www.kooora.com/default.aspx?player=16 Kooora] · [https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html National Football Teams.com] · [https://int.soccerway.com/players/kakhaber-kaladze/3988/ Soccerway] · [https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Kaladze-Kaha-Futbol-27021978 Sportbox.ru] · [http://www.playmakerstats.com/player.php?id=1948 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/kakhaber-kaladze/profil/spieler/3430 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/kakha-kaladze/ WorldFootball.net] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ლექსიკონები და ენციკლოპედიები'''</center> || style="background: white;"|[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=98283 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00002638/ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/athletes/ka/00005466/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ფოტო'''</center> || style="background: white;"|[http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=%2F&query=კახა+კალაძე ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“] · |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender|<center>'''მედია'''</center> || style="background: white;"|[https://archive.today/20200911022852/https://sputnik-georgia.ru/reviews/20171210/238487651/Simvolicheskaja-sbornaja-Gruzii-po-futbolu-vseh-vremen.html Sputnik-Georgia.ru] · [https://archive.today/20200911033645/http://tbiliselebi.ge/index.php?newsid=1915 Tbiliselebi.ge] |} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი]] | წლები=2012–2017 | შემდეგი=[[ილია ელოშვილი]]}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით ნარმანია]] | ტიტული=[[თბილისის მერია|თბილისის მერი]] | წლები=13 ნოემბერი, 2017–| შემდეგი=}} {{დაასრულე ყუთი}} {{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}} {{ქალაქ თბილისის მერები}} {{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}} {{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}} {{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{2017 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{2021 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}} {{DEFAULTSORT:კალაძე, კახა}} [[კატეგორია:სამტრედიაში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1978]] [[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:კიევის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:სერია A-ს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:მილანის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ჯენოას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრები]] [[კატეგორია:თბილისის მერები]] [[კატეგორია:ქართველი ბიზნესმენები]] [[კატეგორია:საქართველოს წლის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:კალაძეები|კახა]] [[კატეგორია:„ქართული ოცნების“ წევრები]] [[კატეგორია:უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის გამარჯვებული მოთამაშეები]] eldfnx9bz4x8l65jyg2ih9fkeav1tmy 0 27911 4650564 4633052 2024-05-03T06:24:52Z Arkaitz1974 85446 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება |სახელი = რობერტ სტურუა |მშობსახელი = |პორტრეტი = Robert_Sturua.jpg‎‎‎ |ფოტოს_სიგანე = 240პქ |წარწერა = რობერტ სტურუა |დაბსახელი = |მოღვაწეობა = რეჟისორი |დაბ თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1938|07|31}} |დაბ ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]] |განათლება = შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრალური ინსტიტუტეს სარეჟისორო ფაკულტეტი (1956–1961) |მოქალაქეობა = [[საქართველო]] |დაკრ ადგილი = |ეროვნება = ქართველი |მამა = რობერტ ივანეს ძე სტურუა |დედა = ცუცა (მაყვალა) ბოლქვაძე. |მეუღლე = დუდანა კვესელავა (1939) |შვილები = გიორგი (1968), მიხეილი (1973). |ჯილდოები = შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია (1981), <br />ინგლისური კრიტიკის პრემია (1980),<br /> [[სსრკ სახალხო არტისტი]] ([[1982]]) |სხვადასხვა = }} '''რობერტ სტურუა''' (დ. [[31 ივლისი]], [[1938]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[თეატრი]]სა და [[კინო]]ს რეჟისორი. [[სსრკ სახალხო არტისტი]] ([[1982]]). == ადრეული ბიოგრაფია == რეჟისორის მამა, [[რობერტ სტურუა (უფროსი)|რობერტ ივანეს ძე სტურუა]] ცნობილი მხატვარია, რომლის ნამუშევრები [[ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი|თბილისის ხელოვნების მუზეუმშია]] გამოფენილი. დედა - ცუცა (მაყვალა) ბოლქვაძე. მეუღლე – დუდანა კვესელავა (1939). შვილები – გიორგი (1968), მიხეილი (1973). დაამთავრა [[თბილისის თეატრალური ინსტიტუტი|თბილისის თეატრალური ინსტიტუტის]] სარეჟისორო ფაკულტეტი. [[1962]] წლიდან მუშაობს [[რუსთაველის თეატრი|შოთა რუსთაველის სახელობის თეტრში]]. [[1979]] წლიდან თეატრის მთავარი რეჟისორია, [[1980]]-[[2011]] წლებში იყო მისი სამხატვრო ხელმძღვანელიც. == შემოქმედება == [[1965]] წელს [[რუსთაველის თეატრი]]ს სცენაზე სტურუამ დადგა [[ართურ მილერი|ა. მილერის]] „სეილემის პროცესი“, რამაც რეჟისორს პირველი ნამდვილი წარმატება მოუტანა. თეატრალური ფორმის ოსტატობა გამოჩნდა მის მეორე მნიშვნელოვან ნამუშევარში, [[დავით კლდიაშვილი|დ. კლდიაშვილის]] „სამანიშვილის დედინაცვალი“, რომელიც [[თემურ ჩხეიძე|თ. ჩხეიძესთან]] ერთად დადგა. მნიშვნელოვანი წარმატება მოჰყვა სპექტაკლს „ხანუმა“, რომელშიც მხიარული, კომიკური, მაგრამ რეალისტური პერსონაჟები ბუნებრივად ებმებიან პირობით თამაშში. [[1970]]-იან წლებში უკვე გაჩნდა ცნება „რობერტ სტურუას თეატრი“. [[პოლიკარპე კაკაბაძე|პ. კაკაბაძის]] „ყვარყვარეში“ რეჟისორი სვამს სცენას [[ბერტოლტ ბრეხტი|ბ. ბრეხტის]] პიესიდან „არტურ უის კარიერა“. აქედან იწყება სტურუას შემოქმედებაში ბრეხტის პერიოდი, რაც რეალობის თეატრალურ მოდელირებას გულისხმობს. ამ დროს რეჟისორი მჭიდროდ თანამშრომლობდა [[რამაზ ჩხიკვაძე|რ. ჩხიკვაძესთან]], რომელმაც მთავარი როლი შეასრულა სტურუას მსოფლიო მნიშვნელობის სპექტაკლებში: [[უილიამ შექსპირი|უ. შექსპირის]] „რიჩარდ III“ ([[1979]]) და ბ. ბრეხტის „კავკასიური ცარცის წრე“ ([[1975]]). [[1980]]-იანი წლები განსაკუთრებით ნაყოფიერი იყო სტურუას შემოქმედებაში. ამ პერიოდში იდგმება: [[თამაზ ჭილაძე|თ. ჭილაძის]] „როლი დამწყები მსახიობი გოგონასათვის“ ([[1980]]), [[მიხაილ შატროვი|მ. შატროვის]] „ლურჯი ცხენები წითელ ბალახზე“ ([[1980]]), რ. სტურუას, ლ. ფოფხაძისა და [[ავთანდილ ვარსიმაშვილი|ა. ვარსიმაშვილის]] „ვარიაციები თანამედროვე თემაზე“ ([[1981]]), [[რუსტამ იბრაგიმბეკოვი|რ. იბრაგიმბეკოვის]] „დაკრძალვა კალიფორნიაში“ ([[1983]]) და ა.შ. [[1987]] წელს სტურუამ დადგა „მეფე ლირი“. მასში გამოიკვეთა რეჟისორის მიდრეკილება ფილოსოფიური რეჟისურისადმი, რომელშიც სამყაროს თეატრალური ხედვა ტრაგიკულ ფინალს ერწყმის. [[კალდერონი|კალდერონის]] პიესით, „ცხოვრება სიზმარია“, სტურუას შემოქმედებაში უკვე მეტაფიზიკური რეალობა შემოდის. [[1994]] წელს სტურუამ [[იაკობ გოგებაშვილი|ი. გოგებაშვილის]] დედაენის მიხედვით დადგა სპექტაკლს „იაკობის სახარება“. [[1996]] წელს იქმნება „ლამარა“, [[გრიგოლ რობაქიძე|გ. რობაქიძის]] ლირიკულ-მითოლოგიური [[დრამა|დრამის]] მიხედვით. [[1997]] წელს [[ლაშა თაბუკაშვილი|ლ. თაბუკაშვილის]] პიესის მიხედვით დადგმული „მერე რა, რომ სველია სველი იასამანი“ განსაკუთრებით პოპულარული ხდება ახალგაზრდა თაობაში. [[1998]] წელს რეჟისორ [[დავით საყვარელიძე|დ. საყვარელიძესთან]] ერთად სტურუამ დადგა [[კარლო გოცი|კ. გოცის]] პიესა „ქალი-გველი“. ამავე წელს [[მოსკოვი|მოსკოვში]] თეატრ „სატირიკონში“ იდგმება სტურუას „ჰამლეტი“, რომელშიც მთავარ როლს ასრულებს [[კონსტანტინ რაიკინი|კ. რაიკინი]]. [[2000]] წელს ისევ მოსკოვში, თეატრში „Et cetera“ იდგმება „შეილოკი“ ([[უილიამ შექსპირი|უ. შექსპირის]] „ვენეციელი ვაჭრის“ მიხედვით). სტურუას ჰყავს ორი მუდმივი თანაავტორი: მხატვარი [[გოგი ალექსი-მესხიშვილი|გიორგი ალექსი-მესხიშვილი]] და კომპოზიტორი [[ყანჩელი, გია|გია ყანჩელი]]. რეჟისორი ბევრს მუშაობდა საზღვარგარეთ, მსოფლიოს სხვადასხვა თეატრებში დადგმული აქვს შექსპირის, [[სოფოკლე|სოფოკლეს]], [[მოლიერი|მოლიერის]], [[ჩეხოვი, ანტონ|ჩეხოვის]], ბრეხტის პიესები. მიღებული აქვს მრავალი თეატრალური პრემია. ==ჯილდოები, პრემიები და პრიზები== * [[სსრკ სახელმწიფო პრემია]] (1979) * რუსეთის ფედერაციის სახელმწიფო პრემია (2000) * საქართველოს სახელმწიფო პრემია (1996) * კოტე მარჯანიშვილის სახელობის პრემია (1976) * საქართველოს სსრ ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე (1976)<ref>საქართველოს სსრ-ის უმაღლესი საბჭოს უწყებები. 1976. №8. გვ. 252</ref> * [[საქართველოს სსრ სახალხო არტისტი]] (1980)<ref>საქართველოს სსრ-ის უმაღლესი საბჭოს უწყებები. 1980. №6. გვ. 4</ref> * შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია (1981) * [[სსრკ სახალხო არტისტი]] (1982) * მიხეილ თუმანიშვილის სახელობის პრემია (1997) * ალ. ყაზბეგის სახელობის პრემია (1999) * ჩაპლინ-კლუბის პრემია (1998) * საქართველოს ღირსების ორდენი (1998) '''საერთაშორისო პრემიები''' * ალბერტ შვეიცერის სახელობის პრემია (1975) * ინგლისური კრიტიკის პრემია (1980) * იტალიური კრიტიკის პრემია (1981) * არგენტინის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პრემია (1988) * რუსთავის საერთაშორისო თეატრალური ფესტივალის პრემია - „პრეზიდენტის ოქროს მედალი“ (1998) * „თოლია“, ყველაზე ორიგინალური რეჟისორული ინტერპრეტაციისთვის (მოსკოვი, 1998) * ფესტივალ „ბალტიური სახლის“ მთავარი პრემია (1998) ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00002934|რობერტ სტურუა}} * [http://www.ruskino.ru/teatr_info/info.php?id=2 რობერტ სტურუა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051123043534/http://www.ruskino.ru/teatr_info/info.php?id=2 |date=2005-11-23 }} * [http://www.krugosvet.ru/articles/100/1010012/1010012a1.htm სტურუას ბიოგრაფია] * [http://burusi.wordpress.com/კინო/რობერტ-სტურუა/ რობერტ სტურუა, ცხოვრება, შემოქმედება, ფოტოგალერეა] * [http://armuri.wordpress.com/2010/06/06/რობერტ-სტურუა-სალამურა/ სალამურა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160909002835/https://armuri.wordpress.com/2010/06/06/%e1%83%a0%e1%83%9d%e1%83%91%e1%83%94%e1%83%a0%e1%83%a2-%e1%83%a1%e1%83%a2%e1%83%a3%e1%83%a0%e1%83%a3%e1%83%90-%e1%83%a1%e1%83%90%e1%83%9a%e1%83%90%e1%83%9b%e1%83%a3%e1%83%a0%e1%83%90/ |date=2016-09-09 }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:სტურუა, რობერტ}} {{ყოფილი რჩეული}} [[კატეგორია:დაბადებული 31 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1938]] [[კატეგორია:ქართველი თეატრის რეჟისორები]] [[კატეგორია:ქართველი კინორეჟისორები]] [[კატეგორია:საქართველოს სახელმწიფო თეატრალური ინსტიტუტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის წევრები]] [[კატეგორია:სსრკ-ის სახალხო არტისტები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის სახალხო არტისტები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწეები]] [[კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]] [[კატეგორია:საქართველოს ღირსების ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:თბილისის საპატიო მოქალაქეები (1996)]] [[კატეგორია:თელავის საპატიო მოქალაქეები (2015)]] [[კატეგორია:სტურუები|რ]] c0o6sqrs8tnk5udf43v6bvs8fe6gy6i 3 28088 4650533 4646310 2024-05-02T23:11:45Z MediaWiki message delivery 56643 /* Reminder to vote now to select members of the first U4C */ ახალი სექცია wikitext text/x-wiki {{მომწერეთ2}} {{სარჩევი მარცხნივ}} {{არქივის დაფა|სურათი=[[ფაილი:Torchlight folder tar.png|50პქ]]|დაფის-სიგანე=20em| *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 1|არქივი 1]] - 30.12.2006 - 31.08.2008 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 2|არქივი 2]] - 07.09.2008 - 22.02.2009 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 3|არქივი 3]] - 22.02.2009 - 18.06.2009 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 4|არქივი 4]] - 23.06.2009 - 23.12.2009 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 5|არქივი 5]] - 29.12.2009 - 05.08.2010 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 6|არქივი 6]] - 11.08.2010 - 19.02.2011 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 7|არქივი 7]] - 22.02.2011 - 31.08.2011 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 8|არქივი 8]] - 04.09.2011 - 31.12.2011 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 9|არქივი 9]] - 01.01.2012 - 10.07.2012 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 10|არქივი 10]] - 15.07.2012 - 31.12.2012 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 11|არქივი 11]] - 09.01.2013 - 23.07.2013 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 12|არქივი 12]] - 27.07.2013 - 21.12.2013 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 13|არქივი 13]] - 04.01.2014 - 26.10.2014 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი 14|არქივი 14]] - 10.01.2015 - 27.12.2015 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი  15|არქივი 15]] - 01.01.2015 - 20.12.2016 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი  16|არქივი 16]] - 01.01.2017 - 20.12.2017 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი  17|არქივი 17]] - 02.01.2018 - 10.09.2018 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი  18|არქივი 18]] - 13.09.2018 - 04.07.2019 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი  19|არქივი 19]] - 05.07.2019 - 22.12.2019 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი  20|არქივი 20]] - 03.01.2020 - 29.12.2020 *[[მომხმარებელი განხილვა:David1010/არქივი  21|არქივი 21]] - 04.01.2021 - 25.10.2021 }} {{clear}} == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:17, 4 იანვარი 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 --> == თხოვნა == სალამი დავით. გთხოვ გადახედო [[პრიშტინა|პრიშტინისა]] და [[სერბეთი]]ს ისტორიებს. ჩემი აზრით, IP დონეზე შესაზღუდია რედაქტირება ორივე გვერდზე. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 18:19, 10 იანვარი 2022 (UTC) :პრიშტინა კი დავიცავი IP-ზე, მაგრამ ამ ნაწილობრივ აღიარებულებზე რაღაც უნდა მოვიფიქროთ. ყველგან ერთნაირი მიდგომა არ გამოგვადგება. მაგალითად ჩვენი კონფლიქტური რეგიონები სულ არ ჰგვანან კოსოვოს რომელიც ფაქტიურად გაეროს წევრების ნახევარის მიერაა აღიარებული. ამ საკითხზე სერიოზული სამუშაოა.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 08:48, 12 იანვარი 2022 (UTC) ::კი, მაგალითად რუსებს როგორც აქვთ დაახლოებით ასეთი უნდა იყოს. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 12:21, 12 იანვარი 2022 (UTC) მოგესალმებით, მე ვარ სტატია ალადუტას ავტორი და მაინტერესებს მისი წაშლის მიზეზი.--[[მომხმარებელი:Bichelashvili|Bichelashvili]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Bichelashvili|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Bichelashvili|წვლილი]]</sub> 15:08, 17 იანვარი 2022 (UTC) == მ. ვ. კელდიშის სახელობის ოქროს მედალი == გამარჯობა. ჩემი სტატია „მ. ვ. კელდიშის სახელობის ოქროს მედალი“ გადაგიტანიათ გვერდზე „მსტისლავ კელდიშის სახელობის ოქროს მედალი“. ეს სტატია ნათარგმნია რუსულიდან. („Золотая медаль имени М. В. Келдыша“) რადგან ამჟამად რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის ჯილდოა და სახელწოდებაც მათი მინიჭებულია, არასწორად მიმაჩნია თარგმანში დასახელების შეცვლა.{{ხელმოუწერელი|Irmaguru}} :სალამი, არ აქვს მნიშვნელობა რომელი ქვეყნის ჯილდოა, რადგან ქართულში ინიციალების შემოკლებას სათაურებში არ ვიყენებთ. შესაბამისად მართებულია ამჟამინდელი სათაური.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 06:38, 22 იანვარი 2022 (UTC) == კიდევ ერთი ვანდალიზმის გვერდი == სალამი დავით. [[SARS-CoV-2-ის ომიკრონ შტამი]] — ესეც აქტიური ვანდალიზმის ობიექტია. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 11:56, 14 თებერვალი 2022 (UTC) == სანდო მომხმარებელი == სალამი კიდევ ერთხელ. გთხოვ, თვალი გადაავლო მომხმარებელ {{ping|Mariamm097}}-ის წვლილს. ჩემი აზრით, იმსახურებს, რომ სანდოს სტატუსი ჰქონდეს და მისი რედაქტირებები ავტომატურად დამოწმდნენ. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 18:42, 16 თებერვალი 2022 (UTC) ==დროა ცანგალას განხილვები კვლავ დაუბლოკო== David1010, გამარჯობა. 2021 წლის 20 მარტს ეს მომხმარებელი განუსაზღვრელი ვადით დაბლოკე, ამავე დღესვე მიეცი საკუთარი განხილვის გვერდის შესწორების უფლება (რამაც რა მარაზმში გადააგდო კი დაინახე), მას [[მომხმარებელი:Melberg]]-სგან წაყენებული ქონდა პირობა რომ მსგავსი დესტრუქციული ქმედებებისათვის უნდა მოეხადა ბოდიში, ეს ბოდიში არ მოუხდია ბუნებრივია. ამავე წლის 1 ნოემბერს გადაიყვანე ნაწილობრივ ბლოკზე (ვიმეორებ ყოველგვარი ბოდიშის მოხდის გარეშე, პირიქით უარესად გვლანძღავდა). თუკი ამ [https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:Zangala#%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A7%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90 მომხმარებლის განხილვას] ნახავ მიხვდები რომ შენმა „შეწყალებამ“ არ გაამართლა, უბრალოდ ეს მომხმარებელი ვნებს ქართულ ვიკიპედიას. გთხოვ დააბრუნო ძველ მდგომარეობაში, დაბლოკო ისევ განუსაზღვრელი ვადით ან დაუბლოკო ყველანაირი განხილვის გვერდი, საკუთარიც კი. იმუშაოს მხოლოდ სახელთა სივრცეში. დეტალური ინფორმირებისათვის გაეცანი [[მომხმარებლის განხილვა:Otogi#დროა ცანგალას პრობლემა მოაგვაროთ|Otogi-ის განხილვის გვერდს]]. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 12:51, 30 მარტი 2022 (UTC) :მადლობა ინფორმაციისთვის. გავეცნობი სიტუაციას და შესაბამის რეაგირებას მოვახდენ.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 16:50, 30 მარტი 2022 (UTC) == წაშლილი სტატია == გამარჯობა თქვენს მიერ წაიშალა ინფორმაცია მენტალური ჯანმრთელობისა და ინტეგრირებული ფსიქოთერაპიის საერთაშორისო აკადემიის შესახებ. გთხოვთ შემატყობინოთ რა მიზანს ემსახურებოდა ინფორმაციის წაშლა და რა ტიპის ცვლილებაა საჭირო ინფორმაციის აღსადგენად.{{ხელმოუწერელი|Misrelli}} :{{ping|Misrelli}} გამარჯობა, აღნიშნული სტატია საკმაოდ გაუმართავი იყო და იმ სახით ვერ აკმაყოფილებდა სტანდარტებს. შეგიძლიათ თავიდან შექმნათ ყველა წესის დაცვით. გაითვალისწინეთ სტატიას აუცილებლად უნდა ჰქონდეს სანდო, გადამოწმებადი წყაროები, გამართული შიდა და გარე ბმულები, ასევე ენათშორისი ბმულები. წარმატებები!--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 13:20, 4 ივლისი 2022 (UTC) == წაშლილი სტატია == გამარჯობა კიდევ ერთხელ, პასუხი ბოლომდე ვერ მივიღე თუ რატომ მოხდა " [[თენგიზ გელოვანი - "ივრის პირელი"]] " - ამ ბიოგრაფიის წაშლა? რაც მოგწერეთ თქვენს შეტყობინებაზე, შემდეგ უკვე აღარ დაგიბრუნებიათ პასუხი. აქვე დავურთავ [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&action=edit&section=new ლინკს] . თხოვნით მოგმართეთ და არც ფოსტაზე მომსვლია თქვენი ესემესი და არც აქ. ცოტა გარკვევით რომ ამიხსნათ რატომ ვერ ხერხდება დადასტურებული ინფორმაციის აქ განთავსება? [[მომხმარებელი:ნიკა გელოვანი|ნიკა გელოვანი]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ნიკა გელოვანი|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ნიკა გელოვანი|წვლილი]]) 04:01, 8 ივლისი 2022 (UTC) == ახალი ვიკიპედიის შექმნა == მოგესალმებით,ჯუნიორ ამირან შალიკაშვილის გვერდის შექმნა გვინდა, შემოქმედებითი,პირადი და ბიოგრაფიული ისტორიებით.როგორ უნდა მოვიქცეთ? [[სპეციალური:წვლილი/31.146.204.143|31.146.204.143]] 21:09, 2 აგვისტო 2022 (UTC) :მოგესალმებით, სანამ კონკრეტულ პიროვნებაზე სტატიის წერას დაიწყებთ, აუცილებლად გადაამოწმეთ მისი თავსებადობა ვიკიპედიის კრიტერიუმებთან [[ვიკიპედია:ბიოგრაფიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობა|ამ გვერდზე]]. მას შემდეგ რაც დარწმუნდებით, რომ პიროვნების ბიოგრაფია ენციკლოპედიურობის კრიტერიუმებს აკმაყოფილებს, ახალი სტატიის შესაქმნელად იხელმძღვანელეთ აღნიშნული დახმარების გვერდით [[ვიკიპედია:დახმარება]]. წარმატებები!--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 08:43, 3 აგვისტო 2022 (UTC) == რეზო მიქელაძე (Rezo Mikeladze) == გამარჯობა! რატომ წაგვიშალე გვერდი რეზო მიქელაძე?! რა უზუსტობა აღმოაჩინეთ და თუ რაიმე ტექნიკური გაუმართაობა იყო აგვიხსნათ. ეს პიროვნება არის ადამიანი, რომელმაც გადათარგმნა ყურანი, არის ქართველი მუსლიმი. არის სრულიად საქართველოს მუსლიმთა სამმართველოს დამფუძნებელი. ამავე სამმართველოს განათლებისა და ფეთვის განყოფილების ხელმძღვანელი, საქართველოს მუფთის მოადგილე. [[მომხმარებელი:Fetvageorgia|Fetvageorgia]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Fetvageorgia|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Fetvageorgia|წვლილი]]) 06:39, 3 სექტემბერი 2022 (UTC) :გამარჯობა, თქვენი სტატიის ტექნიკური და ვიზუალური მხარე არ შეესაბამებოდა ვიკიპედიის სტანდარტებს და ამიტომ წაიშალა. სტატიის შექმნამდე გთხოვთ, იხილოთ [[ვიკიპედია:დახმარება|დახმარების გვერდი]] და იქ მითითებული წესებით იხელმძღვანელოთ. [[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 06:52, 3 სექტემბერი 2022 (UTC) == დამადასტურე == DAMADASTURE MEMBERAD TU RAC ARI QARTULIS DAVALEBA MAQ RO STATIA UNDA DAVWERO DAVWERE DA FOTOS CHAMATEBA MINDA DA CODO VAR :<< kai seriozulad d [[მომხმარებელი:Taso Alaskaa|Taso Alaskaa]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Taso Alaskaa|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Taso Alaskaa|წვლილი]]) 14:37, 27 სექტემბერი 2022 (UTC) == გამარჯობა == [[Stoupe the Enemy of Mankind]] ეს გვერდი რატომ წამიშალე? 3 საათი ხელით ვთარგმნიდი და ერთერთი ყველაზე სუფთა და პუნქუაციურად, გრამატიკულად სწორი თარგმანი დავდე, საერთოდ თარჯიმანი ვარ, და შენ მიზეზად ჩაგიწერია, მანქანური თარგმანიო. გთხოვ, დააბრუნე და კარგად გადახედე, სად ხედავ მანქანურ თარგმანს. [[სპეციალური:წვლილი/188.169.191.161|188.169.191.161]] 07:23, 5 ოქტომბერი 2022 (UTC) :გამარჯობა, აღნიშნული სტატია მონიშნული იყო წასაშლელად, როგორც მანქანური თარგმანი [[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 08:25, 5 ოქტომბერი 2022 (UTC) ::მერე არ იყო მანქანური, ხელით ვთარგმნე მეთქი ერთი-ერთში და საერთოდაც, არ უნდა გადაგეკითხა, რას შლიდი? თუა შესაძლებელი აღდგენა წაშლილის, აღმიდგინე და თან შენით ნახავ, რო სტანდარტული თარგმანია, ძალიან კარგიც კი. [[სპეციალური:წვლილი/188.169.191.161|188.169.191.161]] 10:10, 5 ოქტომბერი 2022 (UTC) == You are invited to join/orginize Wikipedia Asain Month 2022 ! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">[[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2022|right|217x217px|Wikipedia Asian Month 2022]] Hi WAM organizers and participants! Hope you are all doing well! Now is the time to sign up for [[:m:Wikipedia Asian Month 2022|Wikipedia Asian Month 2022]], which will take place in this November. '''For organizers:''' Here are the [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2022/Rules|basic guidance and regulations]] for organizers. Please remember to: # use '''[https://outreachdashboard.wmflabs.org/campaigns/wikipedia_asian_month_2022/overview/ Wikipedia Asian Month 2022 Programs & Events Dashboard.]''' , or else you and your participants’ will not be able to receive the prize from WAM team. # Add your language projects and organizer list to the [[:m:Wikipedia Asian Month 2022#Communities and Organizers|meta page]] 1 week before '''your campaign start date'''. # Inform your community members WAM 2022 is coming!!! # If you want WAM team to share your event information on [https://www.facebook.com/wikiasianmonth/ Facebook] / [https://twitter.com/wikiasianmonth twitter], or you want to share your WAM experience/ achievements on our blog, feel free to send an email to info@asianmonth.wiki. If you want to hold a thematic event that is related to WAM, a.k.a. [[:m:Wikipedia Asian Month 2022#Subcontests|WAM sub-contest]]. The process is the same as the language one. '''For participants:''' Here are the [[:m:Wikipedia Asian Month 2022#How to Participate in Contest|event regulations]] and [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2022/FAQ|Q&A information]]. Just join us! Let’s edit articles and win the prizes! '''Here are some updates from WAM team:''' # Based on the [[:m:COVID-19|COVID-19]] pandemic situation in different region, this year we still suggest all the Edit-a-thons are online, but you are more then welcome to organize local offline events. # The international postal systems are not stable, WAM team have decided to send all the qualified participants/ organizers a [[:m:Wikipedia Asian Month 2022/Barnstars|digital Barnstars]]. If you have any suggestions or thoughts, feel free to reach out the WAM team via emailing '''info@asianmonth.wiki''' or discuss on the meta talk page. If it’s urgent, please contact the leader directly ('''reke@wikimedia.tw'''). Hope you all have fun in Wikipedia Asian Month 2022 Sincerely yours, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2022/Team|Wikipedia Asian Month International Team]] 2022.10</div> </div> <!-- Message sent by User:Joycewikiwiki@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Asian_Month_Organisers&oldid=23975688 --> == თურქეთი == გამარჯობა. თურქეთის გვერდზე გერბი არ არის სურათი. ინგლისურ და თურქულ გვერდებზე არ არის გერბი. მინდოდა დამეწერა, რადგან არ მინდა ცვლილებების ომი. [[მომხმარებელი:Hz.mandalina|Hz.mandalina]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Hz.mandalina|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Hz.mandalina|წვლილი]]) 07:01, 30 ოქტომბერი 2022 (UTC) == რატომ შლით ჩემს გვერდს რა არის დასაზუსტებელი?რა არის ტყუილი?რატომ? == რატომ შლით ჩემს გვერდს რა არის დასაზუსტებელი?რა არის ტყუილი?რატომ?ამიხსენით... [[სპეციალური:წვლილი/149.3.33.116|149.3.33.116]] 14:07, 28 ნოემბერი 2022 (UTC) == გაჯეტი == სალამი დავით. ახალი გაჯეტის (საჭადრაკო ნოტაციის ანიმაციზატორის) ჩამატება მინდა გთხოვო. # [[მომხმარებელი:გიო ოქრო/Gadget-pgnviewer.js]] გადაიტანე [[მედიავიკი:Gadget-pgnviewer.js]]-ზე; # [[მომხმარებელი:გიო ოქრო/Gadget-pgnviewer.css]] გადაიტანე [[მედიავიკი:Gadget-pgnviewer.css]]-ზე; # [[მედიავიკი:Gadgets-definition]]-ში interface-ის სექციაში ჩაამატე <code>pgnviewer[ResourceLoader|hidden|targets=desktop,mobile]|pgnviewer.js|pgnviewer.css</code>; # [[მედიავიკი:Gadget-pgnviewer]]-ის შექმნა წესით არ იქნება საჭირო, რადგან დამალული და ნაგულისხმევია. თუკი რაიმე კიდევ იქნება დამატებით საჭირო, მოგწერ. მადლობა. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] <span style="color:#1DA1F2; font-size:17px">⬤</span><span style="position:relative; left:-11.5px; top:-2px; font-size:10px; color:white">✔</span> 10:16, 29 ნოემბერი 2022 (UTC) :{{გაკეთდა|ჩამატებულია}} [[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 14:16, 29 ნოემბერი 2022 (UTC) ::რაღაც ვერ მუშაობს. Gadgets-definition-ის ჩანაწერში თუ შეიძლება hidden შეცვალე default-ით და მგონი ამუშავდება მერე. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] <span style="color:#1DA1F2; font-size:17px">⬤</span><span style="position:relative; left:-11.5px; top:-2px; font-size:10px; color:white">✔</span> 14:46, 29 ნოემბერი 2022 (UTC) == გთხოვთ დამეხმატოთ == გამარჯობა დავით. თუ შეიძლება რომ დამეხმაროთ. ცოტა ხნის წინ მე და ჩემმა მეუღლემ (ნიკა კუჭავამ) შევქმენით მისი გვერდი - "ნიკა კუჭავა". გვერდი გვინდოდა რომ ყოფილიყო მხოლოდ პროფესიონალური მიღწევების აღსაწერად. რედაქტორმა ჩათვალა საჭიროდ არასასურველი და არასაჭირო ცვლილებების შეტანა. ძალიან ბევრჯერ ვთხოვე დატოვება საწყისი სტატიის მაგრამ არა... თუ არ გამოდის იმ ერთი სტროფის წაშლა მაშინ ძალიან გთხოვთ, იქნებ წაშალოთ ეს გვერდი საერთოდ. დიდი მადლობა წინასწარ. :ვიკიპედია არის თავისუფალი ენციკლოპედია! სტატიის განთავსების შემდეგ ის ხდება საზოგადოებრივი საკუთრება, შესაბამისად თქვენთვის არასასურველ ინფორმაციაზე, თუ კი ამის წყარო არსებობს, აკრძალვას ვერ დააწესებთ.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 16:34, 2 დეკემბერი 2022 (UTC) == სანდო მომხმარებელი == სალამი, დავით. ჩემი აზრით, [[მომხმარებელი:‎Lisztomaniac]] იმსახურებს სანდო მომხმარებლის სტატუსს. გთხოვ, მის წვლილს გადაავლო თვალი. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] <span style="color:#1DA1F2; font-size:17px">⬤</span><span style="position:relative; left:-11.5px; top:-2px; font-size:10px; color:white">✔</span> 20:10, 25 დეკემბერი 2022 (UTC) :კი მეც ვფიქრობ, რომ იმსახურებს. [[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 05:38, 26 დეკემბერი 2022 (UTC) ::პ.ს. გიორგის მიუნიჭებია უკვე :) [[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 05:39, 26 დეკემბერი 2022 (UTC) == მოთხოვნა == @[[მომხმარებელი:David1010|David1010]] გამარჯობა, თქვენ წაშალეთ Jaguar Cars და Mitsubishi Motors, რადგან მე ვიყენებდი მანქანურ თარგმანს. შეგიძლია შექმნა ეს სტატიები Toyota-სთან ერთად? ქართულ ვიკიპედიაში ეს მნიშვნელოვანი ავტომწარმოებლები აკლიათ. მე შევქმნიდი ამ სტატიებს, მაგრამ ბევრი დრო არ მაქვს. თუ მათ შექმნით, დიდ მადლობას მოგახსენებთ. მხოლოდ ეს 3 სტატია. [[მომხმარებელი:HELGAPRV|HELGAPRV]] ([[მომხმარებლის განხილვა:HELGAPRV|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/HELGAPRV|წვლილი]]) 14:41, 30 იანვარი 2023 (UTC) :გამარჯობა, ვიკიპედიაში მანქანური თარგმანის გამოყენება აკრძალულია, რადგან ქართულად ძალიან გაუმართავად ითარგმნება. რაც შეეხება აღნიშნული სტატიების შექმნას, სამწუხაროდ ახლა ბევრი თავისუფალი დრო არ მაქვს.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 05:09, 31 იანვარი 2023 (UTC) ==დავით კლდიაშვილი== ჩემი თხოვნა შემდეგია: გთხოვთ გადახედოთ დავით კლდიაშვილის გვერდს, მონაცემებს და შეიტანოთ სათანადო მონაცემები. ერთერთი გახლავთ ის, რომ დავით კლდიაშილს ჰყავდა არა ერთი შვილი სერგო კლდიაშვილი არა მედ ხუთი. გთხოვთ შეასწოროთ. პატივისცემით.{{ხელმოუწერელი|დავითი1948}} :გამარჯობა, ვიკიპედია თავისუფალი პროექტია და თქვენ თავადაც შეგიძლიათ აღნიშნული ცვლილების შეტანა შესაბამისი წყაროს მითითების საფუძველზე.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 05:09, 31 იანვარი 2023 (UTC) == ბოდიშს გიხდით == გამარჯობა ბატონო დავით! გწერთ, რადგან ბოდიში მოგიხადოთ. არ მოვიქეცი ისე, როგორც ეკადრება ეთიკურ ადამიანს. მე ისიც ვიცი, რომ სამუდოდ მადევს ბლოკი და რედაქტირება არ შემიძლია. ძალიან უხეში იყო ჩემი რიტორიკა თქვენ მიმართ. არავითარ შემთხვევაში არ გაიფიქროთ, რომ მე თქვენ მზაკვრულად და რაღაცის მიზნით გიხდით ბოდიშის! მე უბრალოდ ამის იმიტომ გწერთ, რომ ასეთ მიმართვას არავინ იმსახურებს. შეგიძლიათ გეგონოთ, რომ მე ვინმე ნაძირალა ან საზიზღარი ადამიანი ვარ, მაგრამ გარწმუნებთ ეს ასე არ არის; უბრალოდ ემოციებს ავყევი და არ მოვიქეცი ისე, როგორც ეკადრებოდა ზრდასრულ ადამიანს. არ ველოდები არავისგან ბლოკის მოხსნას, ვინაიდან ზრდასრულობა მოითხოვს უპირობო და უანგარო საქციელს. ბოდიშის მოხდა, ჩემი აზრით, არასოდესაა გვიან; მთავარია ეს იყოს გულწრფელი. მოკლედ, ბოდიშის გიხდით და რომც არ მაპატიოთ – მშვენივრად გაგიგებთ. პატივისცემით ― [[მომხმარებელი:ლუკააა|ლუკააა]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ლუკააა|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ლუკააა|წვლილი]]) 10:43, 23 თებერვალი 2023 (UTC) == მოთხოვნა == @[[მომხმარებელი:David1010|David1010]] გამარჯობა, შეგიძლიათ შექმნათ ახლა სტატიები Jaguar Cars-ისთვის, Mitsubishi Motors-ისთვის, Subaru-სთვის, Toyota-სა და Volvo Cars-ისთვის, როგორც მითხარით, რომ შექმნით მოგვიანებით, როცა დრო გექნებათ, მაგრამ აქამდე არ შეგიქმნიათ ისინი. [[სპეციალური:წვლილი/188.172.111.124|188.172.111.124]] 05:24, 2 მარტი 2023 (UTC) == ჰიმნები == გამარჯობა, მინდა გთხოვოთ, რომ მეტი ინფორმაცია დაამატოთ სხვადასხვა ქვეყნების ჰიმნის ისტორიებზე, რადგან რეალურად ძალიან მცირე ინფორმაცია გვაქვს ასეთ თემებთან დაკავშირებით. [[სპეციალური:წვლილი/87.253.36.99|87.253.36.99]] 18:30, 22 მარტი 2023 (UTC) == გამარჯობა == გამარჯობა როგორც ვხედავ ერთ-ერთი აიპი მისამართი უსასრულო ვადით დაგიბლოკავთ. შეგიძლიათ ამიხსნათ რატომ გახდა ეს საჭირო? სავარაუდოდ გეცოდინებათ, რომ აიპი მისამართი დინამიური და ცვალებადია და ამგვარმა ქმედებამ მომავალში შესაძლოა მოქმედება შეუზღუდოს ისეთ მომხმარებელს, რომელსაც ამ საიტის გამდიდრება სურს... [[სპეციალური:წვლილი/91.151.137.46|91.151.137.46]] 21:36, 22 აპრილი 2023 (UTC) == Need your input on a policy impacting gadgets and UserJS == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear interface administrator, This is Samuel from the Security team and I hope my message finds you well. There is an [[m:Talk:Third-party resources policy|ongoing discussion]] on a proposed policy governing the use of external resources in gadgets and UserJS. The proposed [[m:Special:MyLanguage/Third-party resources policy|Third-party resources policy]] aims at making the UserJS and Gadgets landscape a bit safer by encouraging best practices around external resources. After an initial non-public conversation with a small number of interface admins and staff, we've launched a much larger, public consultation to get a wider pool of feedback for improving the policy proposal. Based on the ideas received so far, the proposed policy now includes some of the risks related to user scripts and gadgets loading third-party resources, best practices for gadgets and UserJS developers, and exemptions requirements such as code transparency and inspectability. As an interface administrator, your feedback and suggestions are warmly welcome until July 17, 2023 on the [[m:Talk:Third-party resources policy|policy talk page]]. Have a great day!</div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Samuel (WMF)|Samuel (WMF)]], on behalf of the Foundation's Security team</bdi> 12:08, 10 ივლისი 2023 (UTC) <!-- Message sent by User:Samuel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/IAdmins_MassMessage_list_2&oldid=25272792 --> == "ალექსანდრე თვალჭრელიძის სახელობის პრემია" და "ალექსანდრე ჯანელიძის სახელობის პრემია" == მოგესალმებით, ჩემი სტატიები "ალექსანდრე თვალჭრელიძის სახელობის პრემია" და "ალექსანდრე ჯანელიძის სახელობის პრემია" დაიბლოკა ადმინისტრატორების Mehman 97 და DerFuchs მიერ, ჩემთვის გაურკვეველი მიზეზით. აღნიშნული პრემიები უმაღლეს ჯილდოს წარმოადგენენ საქართველოს სახელმწიფოში დედამიწის შემსწავლელ მეცნიერებების დარგის სპეციალისტებისთვის (საქართველოს მინერალური ნედლეულის, გეოლოგიისა და ტექნოლოგიის დარგები). პრემიას გასცემს საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია (იხილეთ: http://science.org.ge/?p=9525 http://science.org.ge/?p=8041. მინდა ავღნიშნო, რომ პრემიის ლაურეატები დედამიწის შემსწავლელ მეცნიერებათა ღვაწლმოსილი მეცნიერები არიან. მოგმართავთ თხოვნით, იქნებ გადაგეხდოთ აღნიშნულ სტატიებს და თუ თქვენც მიგაჩნიათ, რომ ისინი არ წარმოადგენენ ღირებულებას ვიკიპედიური ენციკლოპედიისთვის დამიდასტუროთ ეს ფაქტი. ან დამეხმაროთ, რომ ეს სტატიები განთავსთეს ვიკიპედიაში, თუნდაც გარკვეული ცვლილებებისა და კორექტირების შედეგად. [[მომხმარებელი:Paleontology|Paleontology]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Paleontology|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Paleontology|წვლილი]]) 15:55, 17 ივლისი 2023 (UTC) == მედიავიკის განახლება == სალამი დავით. გთხოვ განაახლო [[მედიავიკი:Imagemap-Highlight.js]] — [https://ru.wikipedia.org/wiki/MediaWiki:Imagemap-Highlight.js აქედან]. მხოლოდ 21–23 ხაზებს მიაქციე ყურადღება, რომ ქართული ენის კოდი და ქართული წინადადებები დარჩეს. დანარჩენი განაახლე. მადლობა. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] <span style="color:#1DA1F2; font-size:17px">⬤</span><span style="position:relative; left:-11.5px; top:-2px; font-size:10px; color:white">✔</span> 10:11, 30 ივლისი 2023 (UTC) :{{გაკეთდა}} [[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 14:48, 2 აგვისტო 2023 (UTC) == თამაზ ჯავახაძე == უკაცრავად რატომ წამიშალეთ გოჩა ლაღიძი ბიოგრაფია და როგორ შეიძლება აღდგენა?წყარო http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00009977/ [[მომხმარებელი:თამაზ ჯავახაძე|თამაზ ჯავახაძე]] ([[მომხმარებლის განხილვა:თამაზ ჯავახაძე|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/თამაზ ჯავახაძე|წვლილი]]) 08:17, 18 აგვისტო 2023 (UTC) == გოჩა ლაღიძის ბიოგრაფია == დიდის მორიდებით გთხოვთ აღმიდგინოთ გოჩა ლაღიძის(ეროვნული საქმის მკეთებლის) ბიოგრაფია.გამიჭირდა ვიკიპედიის სავარჯიშოში გარკვევა და იქნებ მოკლედ ამიხსნათ რა მოვიმოქმედო ამ აღდგენისთვის.დიდი პატივისცემით თამაზი [[მომხმარებელი:თამაზ ჯავახაძე|თამაზ ჯავახაძე]] ([[მომხმარებლის განხილვა:თამაზ ჯავახაძე|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/თამაზ ჯავახაძე|წვლილი]]) 11:14, 3 სექტემბერი 2023 (UTC) == უბფუგ7ჰფიბფყ == გ7ნდუჰრივტკ@ [[სპეციალური:წვლილი/94.43.219.161|94.43.219.161]] 10:15, 5 სექტემბერი 2023 (UTC) == ქედები == ბატონო დავით. გვაინტერესებს აჭარა-იმერეთის ქედი, აჭარა-გურიის ქედი და აჭარა-თრიალეთის და აჭარა-ახალციხის ქედი რომლებია ?--[[სპეციალური:წვლილი/185.70.52.122|185.70.52.122]] 16:26, 5 სექტემბერი 2023 (UTC) == Just a picture on [[ხელდასხმა]] == Hi David 1010, how are you? Me fine, here is arriving cold.... Please, I ask you just 2 minutes to translate the picture I put on this page. Thank you very much and hope to meet you very soon. [[მომხმარებელი:Rei Momo|Rei Momo]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Rei Momo|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Rei Momo|წვლილი]]) 10:48, 13 ნოემბერი 2023 (UTC) :{{გაკეთდა|Done}} [[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 14:03, 13 ნოემბერი 2023 (UTC) == რატომ შლით ჩემს ვიკიპედიას == --[[მომხმარებელი:Gocha makharashvili|Gocha makharashvili]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Gocha makharashvili|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Gocha makharashvili|წვლილი]]) 12:33, 13 იანვარი 2024 (UTC)გ.მახარაშვილი == Request Translation Isabelle de Charrière )Q123386) == Hello David1010, Would like to translate the article about Isabelle de Charrière (Q123386) for the KA Wikipedia? It would be appreciated if it is done. [[მომხმარებელი:Boss-well63|Boss-well63]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Boss-well63|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Boss-well63|წვლილი]]) 12:58, 19 თებერვალი 2024 (UTC) == მონაზონი ემანუელ კეკელია == მოგესალმებით, გთხოვთ მომანიჭოთ შემოწმების სტატუსი! --[[მომხმარებელი:გურიკა ესართია|გურიკა ესართია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:გურიკა ესართია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/გურიკა ესართია|წვლილი]]) 14:47, 26 მარტი 2024 (UTC)გ.ესართია == ბიოგრაფია მამა ემანუელზე == მშვიდობა თქვენდა! გთხოვთ ნუ წაშლით ბიოგრაფიას სქემ-მონაზონ ემანუელ კეკელიაზე.! მადლობელი ვიქნები უფალი გფარავდეთ! == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:11, 2 მაისი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_2&oldid=26721207 --> fqrx9byjg8zz707o9e3762sx6ensr16 0 30708 4650602 4604268 2024-05-03T09:38:11Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Atheismsymbol endorsed by AAI.svg|right|thumb|250პქ|ათეიზმის სიმბოლო]] '''ათეიზმი''' ({{lang-el|ἀ}} — ''უარყოფა'' და θεός — ''ღმერთი'') — ყველაზე ფართო გაგებით, მდგომარეობა, როდესაც ადამიანს [[ღმერთი]]ს არსებობის არ სწამს.<ref name="encyc-unbelief-def-issues" /><ref name="oxdicphil" /><ref name="religioustolerance" /><ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/atheism |encyclopedia=Oxford Dictionaries |title=Atheism |publisher=Oxford University Press |accessdate=2013-11-21}}</ref> უფრო ვიწრო გაგებით, ათეიზმი არის უარყოფა რწმენისა, რომ რომელიმე ღმერთი არსებობს.<ref name="eb2011-atheism" /><ref name="encyc-philosophy" /> კიდევ უფრო ვიწრო გაგებით, ათეიზმი პოზიციაა, რომლის მიხედვითაც არ არსებობს არც ერთი ღმერთი.<ref name="encyc-unbelief-def-issues" /><ref name="oxdicphil" /><ref name="RoweRoutledge" /> ათეიზმის საპირისპიროა [[თეიზმი]],<ref name="reldef" /><ref name="OED-theism" /> რომელიც, ყველაზე ზოგადი ფორმით, არის რწმენა, რომ სულ ცოტა ერთი ღმერთი მაინც არსებობს.<ref name="OED-theism">{{cite book |title=Oxford English Dictionary |edition=2nd |year=1989 |quote=Belief in a deity, or deities, as opposed to atheism}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/theism |title=Merriam-Webster Online Dictionary |quote=...belief in the existence of a god or gods... |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110514194441/http://www.merriam-webster.com/dictionary/theism |archivedate=2011-05-14 <!--DASHBot-->|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |last=Smart |first=J. J. C. |title=Atheism and Agnosticism |publisher=The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2013 Edition)|editor-last=Zalta |editor-first=Edward N. |url=http://plato.stanford.edu/archives/spr2013/entries/atheism-agnosticism/ }}</ref> ტერმინ „ათეიზმის“ ეტიმოლოგია მომდინარეობს [[ბერძნული ენა|ბერძნული]] სიტყვიდან ἄθεος (atheos), რომელიც ჩვენს წელთაღრიცხვამდე V საუკუნემდე წარმოიშვა და ნიშნავს „ღმერთ(ებ)ის გარეშე“. ანტიკურ ხანაში აღნიშნული სიტყვა გამოიყენებოდა, როგორც დამამცირებელი ტერმინი მათთვის, ვინც უარყოფდა იმ ღმერთების თაყვანისცემას, რომელთაც საზოგადოების უმეტესობა სცემდა თაყვანს; ვინც დავიწყებული იყო ღმერთების მიერ; ან ვისაც საერთოდ არ გააჩნდა ღმერთის რწმენა.<ref name="drachmann" /> ტერმინი აღნიშნავდა სოციალურ ჯგუფს, რომელშიც რელიგიური ორთოდოქსები ათავსებდნენ ადამიანებს, რომლებიც მათ რელიგიურ შეხედულებებს არ იზიარებდნენ.<ref name="Battling Whitmarsh">{{cite book|last1=Whitmarsh|first1=Tim|title=Battling the Gods: Atheism in the Ancient World|url=https://archive.org/details/battlinggodsathe0000timw|publisher=Knopf Doubleday|isbn=978-0-307-94877-9 |chapter=8. Atheism on Trial|year=2016}}</ref> თავად სიტყვა „ათეიზმი“ პირველად XVI საუკუნეში იქნა ხმარებული.<ref name="Hunter ch 1">{{cite book|last=Wootton|first=David|editor1-last=Hunter|editor1-first=Michael|editor2-last=Wootton|editor2-first=David|title=Atheism from the Reformation to the Enlightenment|url=https://archive.org/details/atheismfromrefor0000unse|date=1992|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-822736-6|chapter=1. New Histories of Atheism}}</ref> [[თავისუფალი აზროვნება|თავისუფალი აზროვნების]], [[სკეპტიკური გამოკვლევა|სკეპტიკური გამოკვლევის]] გავრცელების და რელიგიის კრიტიკის შემდგომი ზრდის წყალობით, ტერმინის გამოყენება შევიწროვდა. პირველი ინდივიდები, რომლებმაც თავიანთი თავის იდენტიფიკაცია სიტყვა „ათეისტით“ მოახდინეს, ცხოვრობდნენ XVIII საუკუნის [[განმანათლებლობა|განმანათლებლობის ხანაში]]. [[საფრანგეთის რევოლუცია]], რომელიც ცნობილია „უპრეცედენტო ათეიზმით“, მოესწრო ისტორიაში პირველ დიდ პოლიტიკურ მოძრაობას, რომელიც ადამიანის ლოგიკური აზროვნების უპირატესობას იცავდა.<ref name="HancockLambert">{{cite book |last=Hancock |first=Ralph |title=The Legacy of the French Revolution |year=1996 |publisher=Rowman and Littlefield Publishers |location=Lanham, United States |isbn=978-0-8476-7842-6 |page=22 |url=https://books.google.com/books?id=uPgQy3VJ3iIC |accessdate=2015-05-30}} [https://books.google.com/books?id=uPgQy3VJ3iIC&pg=PA22 Extract of page 22]</ref> ათეიზმისთვის სასარგებლო არგუმენტების დიაპაზონი [[ფილოსოფია|ფილოსოფიური]], სოციალური და [[ისტორია|ისტორიული]] მიდგომებისგან შედგება. დასაბუთებული მსჯელობები ღმერთების არსებობის რწმენის ნაკლებობის ან არარსებობისთვის მოიცავს შემდეგ არგუმენტებს: ღმერთის სასარგებლოდ [[ემპირიული მტკიცებულება|ემპირიული მტკიცებულებების]] არარსებობა,<ref name="logical" /><ref>{{cite web |url=http://shook.pragmatism.org/skepticismaboutthesupernatural.pdf |title=Skepticism about the Supernatural |last=Shook |first=John R. |accessdate=2012-10-02}}</ref> [[ბოროტების პრობლემა]], [[არათანმიმდევრული გამოცხადება|არათანმიმდევრული გამოცხადებები]]; იმ კონცეფციების უარყოფა, რომელთა ფალსიფიცირებაც შეუძლებელია და [[ურწმუნოების არგუმენტი]].<ref name="logical" /><ref name="Drange-1996" /> მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთი ათეისტი ადაპტირდა სეკულარულ ფილოსოფიებთან (მაგ. [[ჰუმანიზმი]] და [[სკეპტიციზმი]]),<ref name="honderich" /><ref>{{cite book |last=Fales |first=Evan |title=Naturalism and Physicalism |postscript=,}} in {{harvnb|Martin|2006|pp=122–131}}.</ref> არ არსებობს იდეოლოგია ან ქცევათა ნაკრები, რომელსაც ყველა ათეისტი მისდევს.<ref>{{harvnb|Baggini|2003|pp=3–4}}.</ref> მრავალი ათეისტი აცხადებს, რომ ათეიზმი ბევრად უფრო „ძუნწი“ მსოფლმხედველობაა, ვიდრე თეიზმი და აქედან გამომდინარე, მტკიცების ტვირთი ეკისრება არა ათეისტს, რომელმაც ღმერთის არსებობა უნდა უარყოს, არამედ თეისტებს, რომელთაც უნდა უზრუნველყონ რაციონალური არგუმენტირება თეიზმის სასარგებლოდ.<ref>{{harvnb|Stenger|2007|pp=17–18}}, citing {{cite book |last=Parsons |first=Keith M. |title=God and the Burden of Proof: Plantinga, Swinburne, and the Analytical Defense of Theism |url=https://archive.org/details/godandtheburdeno0000pars |year=1989 |location=Amherst, New York |publisher=Prometheus Books |isbn=978-0-87975-551-5}}</ref> რამდენადაც ათეიზმის კონცეფციები მრავალგვარია, ათეისტების ამჟამინდელი რაოდენობის დასახელება მეტად რთულია.<ref name="Martin2007">{{cite book |last=Zuckerman |first=Phil |editor=Martin, Michael T |title=The Cambridge Companion to Atheism |year=2007 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge, England |isbn=978-0-521-60367-6 |ol=22379448M |page=56 |url=https://books.google.com/books?id=tAeFipOVx4MC&pg=PA56 |accessdate=2011-04-09}}</ref> [[WIN/GIA-ს]] მიერ ჩატარებული გლობალური კვლევების მიხედვით, 2012 წელს რესპონდენტთა 13% აღმოჩნდა „დარწმუნებული ათეისტი“,<ref name="WIN/GIA">{{cite web |author=<!--none specified--> |url=http://www.wingia.com/web/files/news/14/file/14.pdf |title=Religiosity and Atheism Index |publisher=[[WIN/GIA]] |date=27 July 2012 |location=Zurich |accessdate=2013-10-01 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131021065544/http://www.wingia.com/web/files/news/14/file/14.pdf |archivedate=21 October 2013 |df=dmy-all }}</ref> 2015 წელს ეს მაჩვენებლი 11% იყო,<ref name="wingia2">{{cite web |author=<!--none specified-->|url=https://www.npr.org/blogs/thetwo-way/2015/04/13/399338834/new-survey-shows-the-worlds-most-and-least-religious-places |title=New Survey Shows the World's Most and Least Religious Places |publisher=[[NPR]] |date=13 April 2015 |accessdate=2015-04-29}}</ref> ხოლო 2017 წელს - 9%.<ref name="WINGIA 2017">{{Cite web|url=http://www.wingia.com/web/files/news/370/file/370.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20171114113506/http://www.wingia.com/web/files/news/370/file/370.pdf|url-status=dead|archive-date=2017-11-14|title=Wayback Machine|date=2017-11-14|access-date=2018-02-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171114113506/http://www.wingia.com/web/files/news/370/file/370.pdf|archivedate=2017-11-14}}</ref> [[BBC]]-ს მიერ ჩატარებულმა შედარებით ძველმა, 2004 წლით დათარიღებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ მსოფლიოს მოსახლეობის მხოლოდ 8%-ია ათეისტი.<ref name="BBC-2004-demographics" /> სხვა, ამაზე ძველი კვლევების მიხედვით, ათეისტები მსოფლიოს მოსახლეობის სულ რაღაც 2%-ს შეადგენდნენ, ხოლო არარელიგიურებიც თუ ჩაითვლებოდნენ, ამ მაჩვენებელს კიდევ 12% ემატებოდა.<ref name="eb2007-demographics" /> ამ გამოკითხვების მიხედვით, [[ევროპა]] და [[აღმოსავლეთ აზია]] ის რეგიონებია, სადაც ათეიზმი ყველაზე გავრცელებულია.<ref name="GallupInternational">{{cite web|title=Gallup International Religiosity Index|url=https://www.washingtonpost.com/blogs/worldviews/files/2015/04/WIN.GALLUP-INTERNATIONAL-RELIGIOUSITY-INDEX.pdf|website=Washington Post|publisher=WIN-Gallup International|date=April 2015}}</ref> 2015 წელს [[ჩინეთი|ჩინელების]] 61%-მა განაცხადა, რომ ისინი ათეისტები არიან. [[ევროკავშირი]]ს 2010 წლის ''ევრობარომეტრის'' თანახმად, ევროპის მოსახლეობის 20% აცხადებდა, რომ მას არ სწამდა „არანაირი სულის, ღმერთის ან სიცოცხლის ძალის“.<ref name="EU">{{cite book |author=<!--none specified--> |title=Social values, Science and Technology |publisher=Directorate General Research, European Union |year=2010 |pages=207 |url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_341_en.pdf |format=PDF |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110430163128/http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_225_report_en.pdf |archivedate=2011-04-30 <!--DASHBot--> |url-status=live}}</ref> ==განსაზღვრებები და კლასიფიკაციები== [[File:იმპლიციტური-ექსპლიციტური-ათეიზმი.svg|thumb|დიაგრამაზე სუსტი/ძლიერი ათეიზმისა და იმპლიციტური/ექსპლიციტური ათეიზმის განმარტებებს შორის კავშირია ნაჩვენები. <br /> ექსპლიციტური ძლიერი/პოზიტიური/მძიმე ათეისტები ('''მეწამულში''', '''მარჯვნივ''') უარყოფენ რწმენას, რომ რომელიმე ღმერთი არსებობს და ამტკიცებენ, რომ ''„სულ ცოტა, ერთი ღმერთი მაინც არსებობს“'' მცდარი განცხადებაა. <br /> ექსპლიციტური სუსტი/ნეგატიური/მსუბუქი ათეისტები ('''ლურჯად''', '''მარჯვნივ''') უარყოფენ რწმენას, რომ რომელიმე ღმერთი არსებობს და ამას ზემოთ ხსენებული მტკიცების გარეშე აკეთებენ. <br /> იმპლიციტური სუსტი/ნეგატიური ათეისტები ('''ლურჯად''', '''მარცხნივ'''), [[ჯორჯ სმიტი]]ს მიხედვით, შეადგენენ იმ ადამიანებს (როგორებიც არიან ბავშვები და ზოგიერთი აგნოსტიკოსები), რომლებსაც არ სჯერათ ღმერთის არსებობის, მაგრამ ექსპლიციტურად არ უარყოფენ ღმერთის არსებობის რწმენას. <br /> (ამ დიაგრამაში მასშტაბები დაცული არ არის)]] ავტორები ვერ თანხმდებიან ათეიზმის<ref name=eb1911-atheism /> განმარტებაზე და კლასიფიკაციაზე. დაობენ იმაზე, თუ რა ზებუნებრივი ერთეულები შეიძლება ჩაითვალონ ღმერთებად; ფილოსოფიური პოზიციაა ათეიზმი თუ პოზიციის არქონა და მოითხოვს თუ არა იგი გაცნობიერებულ, გამოხატულ უარყოფას. ათეიზმი მიჩნეული ყოფილა, როგორც თავსებადი [[აგნოსტიციზმი|აგნოსტიციზმთან]],<ref name=agnosticism-compatible /><ref name=flint-agnostic-atheism /><ref name=encyc-unbelief-compatible /><ref name=martin-agnosticism-entails /><ref name=barker-agnostic-atheism /><ref name=besant-open-to-new-truth /><ref name=holyoake-question-of-probability /> თუმცა ხანდახან მასთან დაპირისპირებულ პოზიციადაც აღიქმებოდა.<ref name=eb2011-atheism-critique /><ref name=eb2011concise-atheism /><ref name=eb1911-atheism-sceptical /> ათეიზმის სხვადასხვა ფორმების დიფერენცირებისთვის მრავალი განსხვავებული კატეგორიაა შექმნილი. ===დიაპაზონი=== ''ათეიზმის'' განსაზღვრისას წარმოშობილი გაურკვევლობა და დავა მომდინარეობს სირთულიდან, რომელიც უკავშირდება კონსენსუსის მიღწევას ისეთი სიტყვების განსაზღვრებებზე, როგორიცაა, მაგალითად, ''ღვთაება'' და ''ღმერთი''. ღმერთისა და ღვთაებათა გააზრებების მრავალგვარობამ განაპირობა განსხვავებული იდეების წარმოშობა იმის თაობაზე, თუ რას შეიძლება მიესადაგოს ათეიზმი. ძველი რომაელები [[ქრისტიანობა|ქრისტიანებს]] ათეისტობაში ადანაშაულებდნენ, რადგან ისინი თაყვანს არ სცემდნენ წარმართულ ღვთაებებს. თანდათან, ეს ხედვა უარყოფილ იქნა, რადგან ტერმინი ''თეიზმი'' გაგებულ იქნა, როგორც რწმენა ნებისმიერი ღვთაებისადმი.{{sfn|Martin|2006}} იმის მიხედვით, თუ რა ფენომენის უარყოფასთან გვაქვს საქმე, ათეიზმი შეიძლება წინააღმდეგობაში მოვიდეს ნებისმიერ რამესთან, ღვთაების არსებობიდან დაწყებული, დამთავრებული სხვადასხვა [[სპირიტუალიზმი (რელიგია)|სპირიტუალური]], ზებუნებრივი ან ტრანსცენდენტული კონცეფციებით, როგორიცაა, მაგალითად, [[ბუდიზმი]], [[ინდუიზმი]], [[ჯაინიზმი]] და [[ტაოიზმი]].<ref name=eb2011-Rejection-of-all-religious-beliefs /> ===ექსპლიციტური და იმპლიციტური=== ათეიზმის განმარტებები ასევე განსხვავდება იმის მიხედვით თუ რა ხარისხით მსჯელობს ადამიანი ღმერთის არსებობის იდეაზე. ათეიზმი ზოგჯერ განიმარტება, როგორც, უბრალოდ, ღვთის არსებობის რწმენის არქონა. ეს განმარტება ფართოა და მოიცავს ახალშობილებს და იმ ადამიანებს, ვისაც თეისტურ იდეებთან შეხება არ ჰქონიათ. ბარონმა გოლბახმა ჯერ კიდევ 1772 წელს თქვა: „ყველა ბავშვი ათეისტად იბადება, მას ღმერთის იდეა არ აქვს.“<ref>{{cite book |last=d'Holbach |first=P. H. T. |title=Good Sense |url=http://www.gutenberg.org/ebooks/7319 |year=1772 |accessdate=2011-04-07}}</ref> მსგავსი მოსაზრება გამოთქვა ჯორჯ სმიტმაც (1979): „ადამიანი, რომლისთვისაც უცნობია თეიზმი, ათეისტია, რადგან მას ღმერთის არ სჯერა. ეს განმარტება ასევე გულისხმობს ბავშვს, რომელსაც აქვს კონცეპტუალური შესაძლებლობა გაიგოს ეს საკითხები, მაგრამ არაფერი იცის მათ შესახებ. ის ფაქტი, რომ ამ ბავშვს არ სჯერა ღმერთის, ნიშნავს იმას, რომ ის ათეისტია.“<ref>{{harvnb|Smith|1979|p=14}}.</ref> სმიტმა შემოიღო ტერმინი ''იმპლიციტური ათეიზმი'', რაც ნიშავს „თეისტური რწმენის არქონას მისი ღიად უარყოფის გარეშე“ და ''ექსპლიციტური ათეიზმი'', რომელიც თეიზმის უფრო ცნობიერ და გამოხატულ უარყოფას ნიშნავს. ერნესტ ნაგელი სმიტის ათეიზმის განმარტებას ეწინააღმდეგება და „თეიზმის არქონით“ ანაცვლებს. იგი თვლის, რომ მხოლოდ ექსპლიციტური ათეიზმია ჭეშმარიტი ათეიზმი.<ref name= Nagel1959>{{cite book |title= Basic Beliefs: The Religious Philosophies of Mankind |chapter=Philosophical Concepts of Atheism |first=Ernest |last=Nagel |year=1959 |publisher=Sheridan House |quote=I shall understand by "atheism" a critique and a denial of the major claims of all varieties of theism&nbsp;... atheism is not to be identified with sheer unbelief&nbsp;... Thus, a child who has received no religious instruction and has never heard about God, is not an atheist – for he is not denying any theistic claims. Similarly in the case of an adult who, if he has withdrawn from the faith of his father without reflection or because of frank indifference to any theological issue, is also not an atheist – for such an adult is not challenging theism and not professing any views on the subject.}} <br />reprinted in ''Critiques of God'', edited by Peter A. Angeles, Prometheus Books, 1997.</ref> ===პოზიტიური და ნეგატიური=== ისეთმა ფილოსოფოსებმა, როგორებიც არიან [[ენტონი ფლიუ]]<ref name="presumption">{{harvnb|Flew|1976|pp=14ff}}: "In this interpretation an atheist becomes: not someone who positively asserts the non-existence of God; but someone who is simply not a theist. Let us, for future ready reference, introduce the labels 'positive atheist' for the former and 'negative atheist' for the latter."</ref> და [[მაიკლ მარტინი]], განასხვავეს ''პოზიტიური'' (ძლიერი) და ''ნეგატიური'' (სუსტი) ათეიზმი. პოზიტიური ათეიზმი არის ღია მტკიცება იმისა, რომ ღმერთები არ არსებობენ. ნეგატიური ათეიზმი მოიცავს არა-თეიზმის ყველა სხვა ფორმას. ამ კატეგორიზაციის მიხედვით, ნებისმიერი, ვინც არ არის [[თეიზმი|თეისტი]], არის პოზიტიური ან ნეგატიური ათეისტი. ''ძლიერი'' და ''სუსტი'' შედარებით ახალი ტერმინებია, ხოლო პოზიტიური და ნეგატიური უფრო ძველი წარმოშობისაა და ფართოდაა გამოყენებული ფილოსოფიურ ლიტერატურასა<ref name="presumption" /> და კათოლიკურ აპოლოგეტიკაში.<ref>{{cite journal |url=http://www.nd.edu/Departments/Maritain/jm3303.htm |title=On the Meaning of Contemporary Atheism |journal=The Review of Politics |first=Jacques |last=Maritain |date=July 1949 |volume=11 |issue=3 |pages=267–280 |doi=10.1017/S0034670500044168 |ref=harv}}</ref> ათეიზმის განსაზღვრების ამ გადმოსახედიდან, აგნოსტიკოსთა უმრავლესობა ნეგატიურ ათეისტებად განიხილება. მიუხედავად იმისა, რომ მარტინი, მაგალითად, ამტკიცებს, რომ აგნოსტიციზმი ნეგატიურ ათეიზმს გულისხმობს,<ref name=martin-agnosticism-entails /> ბევრ აგნოსტიკოსს თავისი მსოფლმხედველობა განსხვავებულად მიაჩნია ათეიზმისგან,<ref name=Kenny2006 /><ref>{{cite web |url=http://www.huffingtonpost.com/omar-baddar/why-im-not-an-atheist-the-case-for-agnosticism_b_3345544.html | title=Why I'm Not an Atheist: The Case for Agnosticism |date=28 May 2013 |publisher=Huffington Post |accessdate=2013-11-26}}</ref> რომელიც, მათი შეხედულებით, არაა თეიზმზე მეტად გამართლებული და მასთან გათანაბრებულ რწმენას მოითხოვს.<ref name=Kenny2006>{{cite book |first=Anthony |last=Kenny |title=What I believe |url=https://archive.org/details/whatibelieve0000kenn |chapter=Why I Am Not an Atheist |publisher=Continuum |isbn=0-8264-8971-0 |quote=The true default position is neither theism nor atheism, but agnosticism&nbsp;... a claim to knowledge needs to be substantiated; ignorance need only be confessed. |year=2006}}</ref> მტკიცება, რომ ღმერთების არსებობის სასარგებლოდ ან საწინააღმდეგოდ ცოდნის მოპოვება შეუძლებელია, ხანდახან განიხილება, როგორც მაჩვენებელი იმისა, რომ ათეიზმი რწმენის ნახტომს მოითხოვს.<ref>{{cite news |title=Many atheists I know would be certain of a high place in heaven |url=http://www.irishtimes.com/newspaper/opinion/2009/0725/1224251303564.html |last=O'Brien |first=Breda |publisher=Irish Times |accessdate=2011-04-09 |date=7 July 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110520132651/http://www.irishtimes.com/newspaper/opinion/2009/0725/1224251303564.html |archivedate=2011-05-20 <!--DASHBot--> |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |last=Warner |first=Matthew |url=http://www.ncregister.com/blog/matthew-warner/more-faith-to-be-an-atheist-than-a-christian |title=More faith to be an atheist than a Christian |date=8 June 2012 |accessdate=2013-11-26}}</ref> თანამედროვე ათეისტების პასუხები ამ არგუმენტისადმი მოიცავს იმას, რომ დაუმტკიცებელი რელიგიური საკითხები ისეთივე უნდობლობას იმსახურებს, როგორსაც სხვა დანარჩენი დაუმტკიცებელი საკითხები<ref>{{harvnb|Baggini|2003|pp=30–34}}. "Who seriously claims we should say 'I neither believe nor disbelieve that the Pope is a robot', or 'As to whether or not eating this piece of chocolate will turn me into an elephant I am completely agnostic'. In the absence of any good reasons to believe these outlandish claims, we rightly disbelieve them, we don't just suspend judgement."</ref> და რომ ღმერთის არსებობის დაუმტკიცებადობა არ გულისხმობს ორივე შესაძლებლობის თანაბარ ალბათობას. ავსტრალიელი ფილოსოფოსი ჯონ სმარტი იმასაც კი ამტკიცებს, რომ „ზოგჯერ, ადამიანმა, რომელიც, სინამდვილეში, ათეისტია, საკუთარი თავი შესაძლოა აღწეროს, როგორც აგნოსტიკოსი, რისი მიზეზიც არის არაგონივრულად განზოგადებული [[ფილოსოფიური სკეპტიციზმი]], რომლის თანახმადაც, ჩვენ არ შეგვეძლებოდა გვეთქვა, რომ ზუსტად ვიცით რაიმე, ალბათ, მათემატიკური ჭეშმარიტებებისა და ფორმალური ლოგიკის გარდა“.<ref name="stanford">{{cite web |url=http://plato.stanford.edu/entries/atheism-agnosticism/ |title=Atheism and Agnosticism |first=J.C.C. |last=Smart |date=9 March 2004 |publisher=Stanford Encyclopedia of Philosophy |accessdate=2011-04-09}}</ref> შედეგად, ზოგიერთი ათეისტი ავტორი, მაგალითად, [[რიჩარდ დოკინზი]] ამჯობინებს განასხვავოს თეისტი, აგნოსტიკოსი და ათეისტი მათი მდებარეობით [[თეისტური ალბათობის სპექტრი|თეისტური ალბათობის სპექტრის]] გასწვრივ, იმის მიხედვით, თუ რამდენად დიდ ალბათობას ანიჭებს თითოეული მათგანი წინადადებას „ღმერთი არსებობს“.{{sfn|Dawkins|2006|p=50}} ===განმარტების შეუძლებლობა ან არამუდმივობა=== მეთვრამეტე საუკუნემდე ღვთის რწმენა იმდენად მიღებული იყო დასავლურ საზოგადოებაში, რომ ჭეშმარიტი ათეიზმის არსებობის შესაძლებლობაც კი ეჭვქვეშ იდგა. ამას ''თეიზმის თანდაყოლილობა'' ეწოდება — მოსაზრება, რომ ყველა ადამიანს დაბადებიდან სწამს ღმერთის. ეს მოსაზრება გულისხმობდა იმასაც, რომ ათეისტები უბრალოდ უარყოფაში არიან.<ref>{{cite book |last=Cudworth |first=Ralph |title=The True Intellectual System of the Universe: the first part, wherein all the reason and philosophy of atheism is confuted and its impossibility demonstrated |url=https://archive.org/details/bub_gb_HKbl4NOjBr8C |year=1678}}</ref> არსებობს მოსაზრებები, რომ ათეისტები უმალვე იწამებენ ღმერთს, როცა განსაცდელი დაუდგებათ, ან სიკვდილის წინ, ან რომ „სანგრებში ათეისტები არ არიან“.<ref>See, for example: {{cite news |url=http://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/features/ohair090896.htm |title=Atheist Group Moves Ahead Without O'Hair |first=Sue Anne |last=Pressley |newspaper=The Washington Post |date=September 8, 1996 |accessdate=2014-10-22}}</ref> თუმცა, ამის საპირისპირო უამრავი მაგალითი არსებობს, მათ შორის ის, რომ სანგრებში პირდაპირი გაგებით არაერთი ათეისტია.<ref>{{cite web |last=Lowder |first=Jeffery Jay |year=1997 |title=Atheism and Society |url=http://www.infidels.org/library/modern/jeff_lowder/society.html |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110522025011/http://www.infidels.org/library/modern/jeff_lowder/society.html |archivedate=2011-05-22 <!--DASHBot--> |url-status=live}}</ref> ზოგი ათეისტი თვლის, რომ ცნება „ათეიზმის“ საჭიროება არ არსებობს. [[სემ ჰარისი]] თავის წიგნში „წერილი ქრისტიან ერს“ წერს: {{ციტატა|რეალურად, „ათეიზმი“ არის ტერმინი, რომელიც არც კი უნდა არსებობდეს. არავინ ახდენს თავისი თავის იდენტიფიცირებას, როგორც „არა-ასტროლოგი“ ან „არა-ალქიმიკოსი“. ჩვენ არ გვჭირდება ტერმინი, რომელიც იმ ადამიანებს აღნიშნავს, ვინც არ თვლის, რომ ელვისი ცოცხალია, ან რომ უცხოპლანეტელებმა მხოლოდ იმიტომ გადაკვეთეს გალაქტიკა, რომ ფერმერები და მათი პირუტყვი გაეღიზიანებინათ. ათეიზმი არაფერია, თუ არა ის ხმაური, რომელსაც გონიერი ადამიანები ქმნიან გაუმართლებელი რელიგიური რწმენების პირობებში.{{sfn|Harris|2006|p=[https://books.google.com/?id=ypyMZlkgHGIC&pg=PA51&dq=No+one+ever+needs+to+identify+himself+as+a+%22non-astrologer%22+or+a+%22non-alchemist&f=false 51]}}}} === პრაგმატული ათეიზმი === პრაგმატული ათეიზმი წარმოადგენს შეხედულებას, რომ ღმერთის რწმენა უარყოფილი უნდა იყოს იმ მიზეზით, რომ იგი არაა საჭირო პრაგმატული ცხოვრებისთვის. ეს ხედვა კავშირშია აპათეიზმთან და პრაქტიკულ ათეიზმთან.<ref>{{Cite web |url=http://atheism.about.com/od/Atheist-Dictionary/g/Definition-Pragmatic-Atheist.htm |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2019-07-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161124091404/http://atheism.about.com/od/Atheist-Dictionary/g/Definition-Pragmatic-Atheist.htm |archivedate=2016-11-24 }}</ref> ==კონცეფციები== [[File:D'Holbach.jpg|thumb|ბარონი პოლ ანრი დ'ოლბახი. XVIII საუკუნეში მოღვაწე ათეიზმის დამცველი]] ათეისტური არგუმენტაცია ყველაზე ფართოდ იყოფა პრაქტიკულ და თეორიულ ათეიზმად. ===პრაქტიკული ათეიზმი=== პრაქტიკულ ან პრაგმატულ ათეიზმში, რომელსაც ხშირად [[აპათეიზმი|აპათეიზმს]] უწოდებენ, ინდივიდები ისე ცხოვრობენ თითქოს ღმერთი არ არსებობდეს და ბუნებრივ მოვლენებს ღმერთის ჩარევის გარეშე ხსნიან. ღმერთების არსებობა უარყოფილი არ არის, თუმცა უსარგებლოდ და ზედმეტადაა მიჩნეული; ამ მოსაზრების თანახმად ღმერთი არც სიცოცხლის საზრისს გვაძლევს და არც ყოველდღიურ ცხოვრებაში ერევა.<ref name="Zdybicka-p20">{{harvnb|Zdybicka|2005|p=20}}.</ref> პრაქტიკული ათეიზმის შედეგიანი ფორმაა „მეთოდოლოგიური [[ნატურალიზმი]]“, რომელიც სამეცნიერო საზოგადოებაშია დამკვიდრებული და განიმარტება, როგორც „სამეცნიერო მეთოდში ფილოსოფიური ნატურალიზმის პოზიციების გამოყენება, მისი სრული აღიარების და არაღიარების შემთხვევაში“.<ref name="neps">{{cite web |last=Schafersman |first=Steven D. |url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:NSuw6hjn_w0J:www.tcnj.edu/~scholars/111%2520Evolution%2520FSP/NATURALISM%2520IS%2520AN%2520ESSENTIAL%2520PART%2520OF%2520SCIENCE%2520AND%2520CRITICAL%2520INQUIRY.doc+Naturalism+is+an+Essential+Part+of+Science+and+Critical+Inquiry&hl=en&gl=ca&pid=bl&srcid=ADGEESiOoQ0c8zeA-NUM5qRN7EZqXoJs8b3hGUyuOedNRD9OheY2WLJHpdgNCsxwDJ0iJVdxIhSyytGXR-RXodM3cV8JYd6mEmBRuSQhAsvgFyIDPrw2HT3KXZTEoujo4lXsMckPLn-U&sig=AHIEtbS7vrl9TTdgC7ZY94opxblINuXYMw&pli=1 |title=Naturalism is an Essential Part of Science and Critical Inquiry |date=February 1997 |publisher=Conference on Naturalism, Theism and the Scientific Enterprise. Department of Philosophy, The University of Texas |accessdate=2011-04-07}} Revised May 2007</ref> პრაქტიკულმა ათეიზმმა შეიძლება მიიღოს მრავალი ფორმა: *რელიგიური [[მოტივაცია|მოტივაციის]] არქონა-ღმერთების რწმენა არ განაპირობებს მორალურ, რელიგიურ ან რაიმე სხვა ტიპის ქცევას; *ღმერთის და რელიგიის საკითხის ინტელექტუალური და პრაქტიკული საქმიანობიდან აქტიური გამორიცხვა; *ინდიფერენტულობა-ღმერთების და რელიგიის პრობლემის მიმართ ინტერესის არქონა; ან *ღმერთის ცნების გაუცნობიერებლობა.<ref>{{harvnb|Zdybicka|2005|p=21}}.</ref> ===თეორიული ათეიზმი=== ====ონტოლოგიური არგუმენტები==== თეორიული ათეიზმი მკაფიოდ წარმოაჩენს არგუმენტებს ღმერთების არსებობის წინააღმდეგ, ეპასუხება ისეთ ზოგად თეისტურ არგუმენტებს, როგორებიცაა [[თეოლოგიური არგუმენტი|შემოქმედის არგუმენტი]] ან [[პასკალის სანაძლეო]]. თეორიული ათეიზმი ძირითადად არის ონტოლოგია; უფრო ზუსტად, [[ფიზიკური ონტოლოგია]]. ====ეპისტემოლოგიური არგუმენტები==== ეპისტემოლოგიური ათეიზმი ასკვნის, რომ ხალხს არ შეუძლია გაიგოს ღმერთი ან მისი არსებობა. ეპისტემოლოგიური ათეიზმის საძირკველია აგნოსტიციზმი, რომელიც სხვადასხვა ფორმებს იღებს. მუდმივობის ფილოსოფიაში, ღვთაებრიობა განუყოფელია თავად მსოფლიოსგან, მოიცავს პიროვნების გონებას და თითოეული პიროვნების ცნობიერება ჩაკეტილია სუბიექტში. აგნოსტიციზმის ამ ფორმის მიხედვით, ეს შეზღუდვა პერსპექტივაში თავს არიდებს ნებისმიერ ობიექტურ ვარაუდს ღმერთის რწმენიდან და მისი არსებობის მტკიცებიდან. კანტისა და განმანათლებლობის ეპოქის რაციონალისტური აგნოსტიციზმი ეთანხმება მხოლოდ ადამიანის რაციონალურობიდან გამოტანილ ცოდნას; ათეიზმის ეს ფორმა აღიარებს, რომ ღმერთები არ არიან ისეთი ხილვადი, როგორც პრინციპული საკითხები და აქედან გამომდინარე, არ შეიძლება ცნობილი იყოს, რომ არსებობს. შოტლანდიელი ფილოსოფოსის, [[დევიდ იუმი]]ს იდეებზე დაფუძნებული [[სკეპტიციზმი]] ამტკიცებს, რომ რაიმეს უდავოობა შეუძლებელია, შესაბამისად, არასოდეს არავის შეუძლია იმის დარწმუნებით ცოდნა, არსებობს თუ არა ღმერთი. იუმი აღიარებდა, რომ ასეთი დაუკვირვებადი მეტაფიზიკური წარმოდგენები უნდა უარყოფილ იქნას როგორც „სოფისტიკა და ილუზია“.<ref name=hume-metaphysics /> ათეიზმიდან აგნოსტიციზმის გამოყოფა სადავო საკითხია; შესაძლოა ის ცალკე, დამოუკიდებელ მსოფლმხედველობადაც იქნეს აღქმული.<ref name="Zdybicka-p20" /> ათეიზმის სხვა არგუმენტები, რომლებიც შესაძლებელია კლასიფიცირდეს როგორც ეპისტემოლოგიური ან [[ონტოლოგია|ონტოლოგიური]], მოიცავს [[ლოგიკური პოზიტივიზმი|ლოგიკურ პოზიტივიზმსა]] და [[იგნოსტიციზმი|იგნოზტიციზმს]], რომლებიც ამტკიცებს ისეთი საბაზისო ტერმინების უგუნურებასა და არაგონივრულობას, როგორებიცაა „ღმერთი“ ან ისეთი წინადადების, როგორიცაა „ღმერთი ყოვლისძემძლეა“. თეოლოგიური ნონკოგნიტივიზმი აღიარებს, რომ წინადადება „ღმერთი არსებობს“, არ გამოხატავს მტკიცებას, მაგრამ უაზრო და შემეცნებითი თვალსაზრისით უგუნურია. დამტკიცებულია, რომ ასეთი ინდივიდები შესაძლებელია კლასიფიცირდნენ ათეიზმის ან აგნოსტიციზმის ზოგიერთ ფორმებში. ფილოსოფოსები ალფრედ ჯულუს აიერი და თეოდორ დრანჟი ორივე კატეგორიას უარყოფდა და აცხადებდნენ, რომ ორივე ბანაკი თანხმდება ღმერთის არსებობაზე, როგორც მტკიცებულებაზე. ამის სანაცვლოდ, ისინი ნონკოგნიტივიზმს ცალკე კატეგორიად აყალიბებდნენ.<ref>Drange, Theodore M. (1998). "[http://www.infidels.org/library/modern/theodore_drange/definition.html Atheism, Agnosticism, Noncognitivism]". Internet Infidels, ''Secular Web Library''. Retrieved 2007-APR-07.</ref><ref>Alfred Ayer (1946). ''Language, Truth and Logic''. Dover. pp. 115–116. In a footnote, Ayer attributes this view to "Professor H. H. Price".</ref> ====მეტაფიზიკური არგუმენტები==== ერთი ავტორი წერს: {{ციტატა|მეტაფიზიკური ათეიზმი ... მოიცავს ყველა დოქტრინას, რომელიც ემყარება მეტაფიზიკურ მონიზმს (რეალობის ერთგვაროვნებას). მეტაფიზიკური ათეიზმი შეიძლება იყოს: ა) აბსოლუტური — ღმერთის არსებობის ექსპლიციტური უარყოფა, რომელიც ასოცირდება მატერალისტურ მონიზმთან (ყველა მატერიალისტური მიმართულება, ძველ და თანამედროვე ხანებში); ბ) რელატიური — ღმერთის არსებობის იმპლიციტური უარყოფა ყველა ფილოსოფიაში, მაშინ, როცა ისინი აღიარებენ აბსოლუტის არსებობას, თუმცა მათ წარმოდგენაში ეს აბსოლუტი ღმერთის თვისებებს არ ატარებს, როგორებიცაა: ტრანსცენდენტულობა, პიროვნულობა ან ერთიანობა. რელატიური ათეიზმი ასოცირდება იდეალისტურ მონიზმთან (პანთეიზმი, პანენთეიზმი, დეიზმი).<ref>{{harvnb|Zdybicka|2005|p=19}}.</ref>}} [[File:Epikouros BM 1843.jpg|thumb|left|[[ეპიკურე]]]] ====ლოგიკური არგუმენტები==== ლოგიკური ათეიზმის თვალსაზრისით, ღმერთის სხვადასხვაგვარ კონცეფციებს, როგორებიცაა ქრისტიანობის პიროვნული ღმერთი, მიეწერება ლოგიკურად წინააღმდეგობრივი თვისებები. ასეთი ათეისტები წარმოადგენენ [[დედუქცია|დედუქციურ]] არგუმენტებს ღმერთის არსებობის წინააღმდეგ, რომლებიც მიანიშნებენ გარკვეული თვისებების შეუთავსებლობაზე, როგორებიცაა : სრულყოფილება, შემქმნელის სტატუსი, მარადიულობა, ყოვლისმცოდნეობა, ყველგანმყოფობა, ყოვლისშემძლეობა, [[ტრანსცენდენტული|ტრანსცენდენტულობა]], პიროვნულობა, არაფიზიკურობა, სამართლიანობა და მოწყალება.<ref name=logical>{{cite web |author=Various authors |url=http://www.infidels.org/library/modern/nontheism/atheism/logical.html |title=Logical Arguments for Atheism |publisher=Internet Infidels |work=The Secular Web Library |accessdate=2012-10-02}}</ref> თეოდიკოსი ათეისტები მიიჩნევენ, რომ სამყარო როგორსაც ისინი ხედავენ, ვერ ურიგდება ღმერთის და ღმერთების იმ თვისებებს რომლებსაც მათ [[თეოლოგია|თეოლოგები]] მიაწერენ. ისინი ამტკიცებენ, რომ ყოვლისმცოდნე, ყოვლისშემძლე და მოწყალე ღმერთის არსებობა, შეუთავსებადია სამყაროსთან, სადაც ამდენი ბოროტება და ტანჯვა არსებობს და ღვთიური სიყვარული უხილავია უამრავი ადამიანისთვის.<ref name=Drange-1996>{{cite web |first=Theodore M. |last=Drange |year=1996 |url=http://www.infidels.org/library/modern/theodore_drange/aeanb.html |title=The Arguments From Evil and Nonbelief |publisher=Internet Infidels |work=Secular Web Library |accessdate=2012-10-02}}</ref> მსგავს არგუმენტს მიაწერენ ბუდიზმის დამფუძნებელ [[სიდჰართა გაუტამა|სიდჰართა გაუტამას]].<ref>V.A. Gunasekara, {{cite web |url=http://www.buddhistinformation.com/buddhist_attitude_to_god.htm |title=The Buddhist Attitude to God |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080102053643/http://www.buddhistinformation.com/buddhist_attitude_to_god.htm |archivedate=2008-01-02}} In the Bhuridatta Jataka, "The Buddha argues that the three most commonly given attributes of God, viz. omnipotence, omniscience and benevolence towards humanity cannot all be mutually compatible with the existential fact of dukkha."</ref> ===რედუქციონისტული მიდგომები რელიგიისადმი=== ფილოსოფოსი [[ლუდვიგ ფოიერბახი]]<ref>Feuerbach, Ludwig (1841) ''The Essence of Christianity''</ref> და ფსიქოანალიტიკოსი [[ზიგმუნდ ფროიდი]] ამტკიცებდნენ, რომ ღმერთი და სხვა რელიგიური რწმენები ადამიანის მიერაა გამოგონილი, რათა მათ დაეკმაყოფილებინათ სხვადასხვა ფსიქოლოგიური და ემოციური მოთხოვნილებები ან საჭიროებები. ეს ასევე მრავალი [[ბუდიზმი|ბუდისტის]] მსოფლმხედველობაა.<ref>Walpola Rahula, ''What the Buddha Taught.'' Grove Press, 1974. Pages 51–52.</ref> [[კარლ მარქსი]] და [[ფრიდრიხ ენგელსი]], ფოიერბახის გავლენით, ამტკიცებდნენ, რომ ღმერთისა და რელიგიის რწმენა სოციალური ფუნქციებია, რომლებიც ძალაუფლების მქონე ადამიანებმა გამოიყენეს მუშათა კლასის დასაჩაგრად. [[მიხეილ ბაკუნინი]]ს თანახმად, „ღმერთის იდეა გულისხმობს ადამიანის ლოგიკურ მსჯელობასა და სამართლიანობაზე ხელის აღებას; ის არის ადამიანის თავისუფლების ყველაზე მტკიცე უარყოფა და აუცილებლად მთავრდება კაცობრიობის დამონებაში, გინდ თეორიაში, გინდ პრაქტიკაში.“ მან შეაბრუნა [[ვოლტერი]]ს ცნობილი აფორიზმი, რომ თუ ღმერთი არ არსებობს, მას აუცილებლად გამოიგონებდნენ, და დაწერა: „თუ ღმერთი ნამდვილად არსებობს, ის აუცილებლად უნდა გაექროთ“.<ref>{{cite web |url=http://dwardmac.pitzer.edu/anarchist_archives/bakunin/godandstate/godandstate_ch1.html |title=God and the State |last=Bakunin |first=Michael |year=1916 |work= |publisher=New York: Mother Earth Publishing Association |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110521195435/http://dwardmac.pitzer.edu/Anarchist_Archives/bakunin/godandstate/godandstate_ch1.html |archivedate=2011-05-21 <!--DASHBot--> |url-status=live}}</ref> ===ათეიზმი რელიგიებში=== ათეიზმი აღიარებულია ზოგიერთ რელიგიურ და [[სპირიტუალური|სპირიტუალურ]] რწმენათა სისტემაში, როგორებიცაა [[ინდუიზმი]], [[ჯაინიზმი]], [[ბუდიზმი]], [[სინტოიზმი]], [[რაელიზმი]]<ref>{{cite book |author=The Raelian Foundation |title=Intelligent Design |url=http://www.rael.org/request.php?1 |year=2005 |page=312 |accessdate=2016-11-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140707122732/http://www.rael.org/request.php?1 |archivedate=2014-07-07 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140707122732/http://www.rael.org/request.php?1 |date=2014-07-07 }}</ref> და ნეოპაგანური მიმდინარეობები,<ref name="Neopaganism">{{cite book |editor1-last=Claydon |editor1-first=David |editor2-last=Harper |editor2-first=Anne C. |editor3-last=Morehead |editor3-first=John W. |display-editors=1 |last1=Johnson |first1=Philip |last2=Clifford |first2=Ross |last3=Lewis |first3=Mark |last4=Madsen |first4=Ole Skjerbaek |last5=Morehead |first5=John W. |last6=Mulholland |first6=Ken |last7=Payne |first7=Simeon |last8=Riecke |first8=Christina |last9=Smulo |first9=John |display-authors=1 |date=2005 |title=Religious and Non-Religious Spirituality in the Western World ("New Age") |work=A New Vision, A New Heart, A Renewed Call |volume=2 |publisher=William Carey Library |isbn=978-0-87808-364-0 |page=194 |url=https://books.google.com/?id=RfGhUW8RdUIC&pg=PA194&dq=neopaganism+atheism#v=onepage&q&f=false |quote=Although Neo-Pagans share common commitments to nature and spirit there is a diversity of beliefs and practices&nbsp;... Some are atheists, others are polytheists (several gods exist), some are pantheists (all is God) and others are panentheists (all is in God).}}</ref> მაგალითად [[ვიკკა]].<ref name="Wicca">{{cite book |last=Matthews |first=Carol S. |url=https://books.google.com/?id=stQQJlV9FT8C&pg=PA115&dq=neopaganism+atheism#v=onepage&q&f=false |title=New Religions |publisher=Chelsea House Publishers |quote=There is no universal worldview that all Neo-Pagans/Wiccans hold. One online information source indicates that depending on how the term ''God'' is defined, Neo-Pagans might be classified as monotheists, duotheists (two gods), polytheists, pantheists, or atheists. |year=2009 |isbn=978-0-7910-8096-2}}</ref> ინდუისტური ასტიკის სკოლა მიიჩნევს რომ ათეიზმი [[მოკშა|მოკშისკენ]] მიმავალი სწორი გზაა, მაგრამ ძალიან ძნელი, რადგან ათეისტი თავის გზაზე ღვთისგან დახმარებას არ უნდა ელოდეს.<ref>{{cite book |last=Chakravarti |first=Sitansu |title=Hinduism, a way of life |publisher=Motilal Banarsidass Publ. |year=1991 |page=65 |url=https://books.google.com/books?id=J_-rASTgw8wC&pg=PA71&hl=en#v=onepage&q=atheist&f=false |isbn=978-81-208-0899-7 |quote=For the thoroughgoing atheist, the path is extremely difficult, if not lonely, for he can not develop any relationship of love with God, nor can he expect any divine help on the long and arduous journey. |accessdate=2014-07-15}}</ref> ჯანაიზმის თვალსაზრისით, სამყარო მარადიულია და მას არ სჭირდება შემქმნელი, ისინი თაყვანს სცემენ თირთანკარებს, რომლებიც სივრცის და დროის ზღვარს ლახავენ <ref name=devdutt>{{cite web |last=Pattanaik |first=Devdutt |title=63 worthy beings |publisher=Mid-day |date=2009-08-18 |url=http://www.mid-day.com/specials/2009/aug/180809-Vardhamana-Mahavir-Jainism-Devlok-Play-24th-Tirthankara.htm |accessdate=2014-07-15 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120927173952/http://www.mid-day.com/specials/2009/aug/180809-Vardhamana-Mahavir-Jainism-Devlok-Play-24th-Tirthankara.htm |archivedate=September 27, 2012 }}</ref> და უფრო ძლევამოსილები არიან ვიდრე ღმერთი ინდრა.<ref>{{cite book |last=Muni Nagraj |first= |editor= |title=Āgama and Tripiṭaka: A Comparative Study : a Critical Study of the Jaina and the Buddhist Canonical Literature, Volume 1 |publisher=Today & Tomorrow's Printers and Publishers |location= |isbn=978-81-7022-730-4 |oclc= |page=203}}</ref> [[სეკულარული ბუდიზმი]] არ ქადაგებს ღმერთის არსებობის იდეას. ადრეული ბუდიზმი ესთეტიკური იყო, რადგან გაუტამას არასოდეს უხსენებია ღმერთი. ბუდიზმის გვიანდელმა კონცეფციებში თავად ბუდა მიიჩნევა ღმერთად.<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=Jb0rCQD9NcoC&printsec=frontcover#v=onepage&q=atheism&f=false |last=Kedar |first=Nath Tiwari |year=1997 |title=Comparative Religion |publisher=Motilal Banarsidass |isbn=81-208-0293-4 |page=50}}</ref> ==ათეისტური ფილოსოფიები== [[აქსიოლოგია|აქსიოლოგიური]], ან კონსტრუქციული, ათეიზმი უარყოფს ღმერთების არსებობას „უფრო მაღალი აბსოლუტების“ სასარგებლოდ, როგორიცაა [[ჰუმანურობა]]. ათეიზმის ეს ფორმა მხარს უჭერს ჰუმანურობას, როგორც [[ეთიკა|ეთიკისა]] და ღირებულებების აბსოლუტურ წყაროს და ინდივიდებს საშუალებას აძლევს, გადაჭრან მორალური პრობლემები ღმერთის დახმარების გარეშე. მარქსმა და ფროიდმა ეს არგუმენტი გამოიყენეს უსაზღვრო ბედნიერების, სრული განვითარებისა და თავისუფლების იდეის გასატარებლად.<ref name="Zdybicka-p20" /> ათეიზმის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული კრიტიკა არის ის, რომ ღმერთის არსებობის უარყოფას მორალურ რელტივიზმამდე მივყავართ, რაც ადამიანს მორალური ან ეთიკური ღირებულებების გარეშე ტოვებს,<ref name="misconceptions">{{cite web |url=http://articles.exchristian.net/2006/12/common-misconceptions-about-atheists.html |title=Common Misconceptions About Atheists and Atheism |last=Gleeson |first=David |date=10 August 2006 |accessdate=2013-11-21}}</ref> ან მის სიცოცხლეს უაზროს ან უბედურს ხდის.<ref>{{harvnb|Smith|1979|p=275}}. "Perhaps the most common criticism of atheism is the claim that it leads inevitably to moral bankruptcy."</ref> [[ბლეზ პასკალი|ბლეზ პასკალმა]] ეს შეხედულება განიხილა მის ''„ფიქრებში“'' ''(Pensées)''.<ref>Blaise Pascal (1669). ''Pensées'', II: "The Misery of Man Without God".</ref> ფრანგმა ფილოსოფოსმა [[ჟან-პოლ სარტრი|ჟან-პოლ სარტრმა]] საკუთარი თავის იდენტიფიცირება მოახდინა, როგორც „[[ათეისტური ეგზისტენციალიზმი]]ს“{{sfn|Sartre|2004|p=127}} წარმომადგენელი, რომელსაც ნაკლებად ადარდებდა ღმერთის არსებობის უარყოფა, ვიდრე იმ აზრის დამყარება, რომ „საჭიროა, რომ ადამიანმა... საკუთარი თავი კვლავ იპოვოს და გაიგოს, რომ არაფერს შეუძლია საკუთარი თავისგან იხსნას, ღმერთის არსებობის ვალიდურ მტკიცებულებასაც კი“.{{sfn|Sartre|2001|p=45}} სარტრმა თქვა, რომ მისი ათეიზმის დასკვნა იყო, რომ „თუ ღმერთი არ არსებობს, არსებობს ერთი არსება მაინც, რომლის არსებობაც წინ უსწრებს არსებას, არსება, რომელიც არსებობს, მანამ სანამ განისაზღვრება რამე ცნებით, და ... ეს არსება ადამიანია“.{{sfn|Sartre|2004|p=127}} ამ ათეიზმის პრაქტიკული შედეგი სარტრმა აღწერა, როგორც მნიშვნელობა, რომ არ არსებობს a priori წესები ან აბსოლუტური ღირებულებები, რომლებიც მოწოდებულია ადამიანური ყოფაქცევის წარმართვისთვის, და რომ ადამიანები მისჯილები არიან, რომ თვითონ გამოიგონონ ისინი, რაც „ადამიანს“ აბსოლუტურად „პასუხისმგებელს ხდის ყველაფერზე, რასაც იგი აკეთებს“.{{sfn|Sartre|2001|p=32}} ==ათეიზმი, რელიგია და მორალი== ===კავშირი მსოფლმხედველობებთან და სოციალურ ქცევებთან=== სოციოლოგმა [[ფილ ზაკერმანი|ფილ ზაკერმანმა]] ანალიზი ჩაუტარა სოციალური მეცნიერების ადრინდელ კვლევებს სეკულარობისა და ურწმუნოების შესახებ, რის შედეგადაც დაასკვნა, რომ საზოგადოებრივი კეთილდღეობა დადებით თანაფარდობაშია არარელიგიურობასთან. მან აღმოაჩინა, რომ ათეიზმისა და სეკულარობის კონცენტრაცია უფრო დაბალია ღარიბ, ნაკლებგანვითარებულ ქვეყნებში (ძირითადად აფრიკასა და სამხრეთ ამერიკაში, ასევე საქართველოში), ვიდრე მდიდარ და ინდუსტრიალიზებულ დემოკრატიებში.<ref>{{cite book |last=Norris |first=Pippa |first2=Ronald |last2=Inglehart |year=2004 |title=Sacred and Secular: Religion and Politics Worldwide |url=https://archive.org/details/sacredsecularrel0000norr |publisher=Cambridge University Press}}</ref><ref>{{cite book |last=Bruce |first=Steve |year=2003 |title=Religion and Politics |location=Cambridge, UK}}</ref> აშშ-ში ათეიზმთან დაკავშირებული მისი აღმოჩენები ის იყო, რომ რელიგიურ ამერიკელებთან შედარებით, „ათეისტები და სეკულარული ადამიანები“ არიან ნაკლებ [[ნაციონალიზმი|ნაციონალისტები]], ნასამართლევები, [[ანტისემიტიზმი|ანტისემიტები]], [[რასიზმი|რასისტები]], დოგმატურები, [[ეთნოცენტრიზმი|ეთნოცენტრისტები]], გონებაჩაკეტილები და ავტორიტარები; ამავე დროს, აშშ-ის იმ შტატებში, რომლებშიც ათეისტთა რაოდენობა პროცენტულად ყველაზე მაღალია, მკვლელობათა მაჩვენებელი საშუალოზე დაბალია. ყველაზე რელიგიურ შტატებში კი, მკვლელობათა მაჩვენებელი საშუალოზე მაღალია.<ref name="Zuckerman">{{cite journal |first1=Phil |last1=Zuckerman |year=2009 |title=Atheism, Secularity, and Well-Being: How the Findings of Social Science Counter Negative Stereotypes and Assumptions |url=http://pitweb.pitzer.edu/academics/wp-content/uploads/sites/38/2014/12/FAC-Zuckerman-Sociology-Compass.pdf |journal=Sociology Compass |volume=3 |issue=6 |pages=949–971 |doi=10.1111/j.1751-9020.2009.00247.x |ref=harv |accessdate=2016-11-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150608173754/http://pitweb.pitzer.edu/academics/wp-content/uploads/sites/38/2014/12/FAC-Zuckerman-Sociology-Compass.pdf |archivedate=2015-06-08 }}</ref><ref name=Guardian>{{cite web |url=http://www.theguardian.com/commentisfree/belief/2010/sep/12/pope-benedict-atheism-secularism |title=Societies without God are more benevolent |publisher=[[The Guardian]] |date=2 September 2010 |accessdate=2013-11-21}}</ref> ===ათეიზმი და არარელიგიურობა=== [[File:Lightmatter buddha3.jpg|thumb|upright|შემოქმედი ღმერთის არარსებობის გამო, ბუდიზმი ხანდახან არათეისტურად მიიჩნევა, თუმცა ეს შესაძლოა მეტისმეტად მარტივი მიდგომა იყოს<ref>{{cite web |last=Wallace |first=B. Alan Ph.D. |url=http://www.alanwallace.org/Is%20Buddhism%20Really%20Nontheistic_.pdf |title=Is Buddhism Really Non-Theistic? |series=National Conference of the American Academy of Religion lectures |location=Boston, MA |date=November 1999 |accessdate=2014-07-22 |page=8 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304060920/http://www.alanwallace.org/Is%20Buddhism%20Really%20Nontheistic_.pdf |archivedate=2016-03-04 }}"Thus, in light of the theoretical progression from the bhavaºga to the tath›gatagarbha to the primordial wisdom of the absolute space of reality, Buddhism is not so simply non-theistic as it may appear at first glance."</ref>]] ადამიანები, რომლებიც საკუთარ თავს ათეისტებად მიიჩნევენ, ხშირად მიიჩნევიან [[არარელიგიურობა|არარელიგიურებად]], თუმცა ძირითად რელიგიებში არსებული ზოგიერთი სექტა უარყოფს პერსონალურ, შემოქმედ ღვთაებას.<ref name="winston2">{{cite book |last=Winston |first=Robert (Ed.) |title=Human |url=https://archive.org/details/human0000unse_n1j1 |publisher=New York: DK Publishing, Inc |year=2004 |isbn=0-7566-1901-7 |page=[https://archive.org/details/human0000unse_n1j1/page/299 299] |quote=Nonbelief has existed for centuries. For example, Buddhism and Jainism have been called atheistic religions because they do not advocate belief in gods.}}</ref> ბოლო წლებში, გარკვეულმა რელიგიურმა დენომინაციებმა მოახდინეს მრავალი ღიად ათეისტი მიმდევრების აკუმულირება, მაგალითად ათეისტურმა ან [[ჰუმანისტურმა იუდაიზმი|ჰუმანისტურმა იუდაიზმმა]]<ref>{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/religion/religions/judaism/subdivisions/humanistic.shtml |title=Humanistic Judaism |date=20 July 2006 |publisher=BBC | accessdate=2011-04-09| archiveurl= https://web.archive.org/web/20110416143510/http://www.bbc.co.uk/religion/religions/judaism/subdivisions/humanistic.shtml| archivedate=2011-04-16 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref><ref>{{cite journal |last=Levin |first=S. |date=May 1995 |title=Jewish Atheism |url=https://archive.org/details/sim_new-humanist_1995-05_110_2/page/13 |journal=New Humanist |volume=110 |issue=2 |pages=13–15 |ref=harv}}</ref> და [[ქრისტიანული ათეიზმი|ქრისტიანულმა ათეიზმმა]].<ref>{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/religion/religions/atheism/types/christianatheism.shtml |title=Christian Atheism |date=17 May 2006 |publisher=BBC | accessdate=2011-04-09}}</ref><ref>{{cite book |last=Altizer |first=Thomas J. J. |title=The Gospel of Christian Atheism |url=http://www.religion-online.org/showbook.asp?title=523 |year=1967 |publisher=London: Collins |pages=102–103 |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060929171840/http://www.religion-online.org/showbook.asp?title=523 |archivedate=2006-09-29 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060929171840/http://www.religion-online.org/showbook.asp?title=523 |date=2006-09-29 }}</ref><ref>{{cite journal |last=Lyas |first=Colin |date=January 1970 |title=On the Coherence of Christian Atheism |journal=Philosophy: the Journal of the Royal Institute of Philosophy |volume=45 |issue=171 |pages=1–19 |ref=harv |doi=10.1017/S0031819100009578}}</ref> პოზიტიური ათეიზმის მკაცრი გაგება არ მისდევს არანაირ სპეციფიკურ რწმენებს ნებისმიერი ღვთაების რწმენის მიღმა; როგორც ასეთი, ათეისტებს შეუძლიათ აღიარონ ნებისმიერო ოდენობის სპირიტუალური რწმენები. იგივე მიზეზით, ათეისტებს შეუძლიათ აღიარონ ეთიკური რწმენების ფართო მრავალფეროვნება, დაწყებული [[ჰუმანიზმი]]ს მორალური უნივერსალიზმიდან — რომელიც აღიარებს, რომ მორალური კოდი შესაძლებელია გამოიყენებოდეს თანმიმდევრულად ყველა ადამიანისთვის — დამთავრებული მორალური ნიჰილიზმით, რომელიც აღიარებს, რომ მორალი უაზრობაა.<ref>{{harvnb|Smith|1979|pp=21–22}}</ref> ისეთი ფილოსოფოსები, როგორებიც არიან [[სლავოი ჟიჟეკი]],<ref>Slavoj Žižek: Less Than Nothing (2012)</ref> [[ალენ დე ბოტონი]],<ref>Alain de Botton: Religion for Atheists (2012)</ref> [[ალექსანდრ ბარდი]] და ჯან სოდერქვისტი,<ref>Alexander Bard and Jan Söderqvist: The Global Empire (2012)</ref> ამტკიცებენ, რომ ათეისტები რელიგიას უნდა იხილავდნენ როგორც გამოწვევის აქტს თეიზმის წინააღმდეგ, უფრო ზუსტად კი, რელიგია არ უნდა დატოვონ უკანონო მონოპოლიად თეიზმზე. ===ღვთიური ნება და ეთიკა=== [[პლატონი]]ს [[ეუთიპროსი]]ს დილემის მიხედვით, კარგის ცუდისგან გარჩევაში ღმერთების როლი ან არასაჭიროა, ან ძალიან ბუნდოვანია. არგუმენტი, რომ მორალურობა ღმერთისგან უნდა იყოს წარმოშობილი და არ შეიძლება ბრძენი შემოქმედის გარეშე იარსებოს, ფილოსოფიური, თუ არა პოლიტიკური, დებატის მუდმივი საგანია.<ref>{{harvnb|Smith|1979|p=275}}. "Among the many myths associated with religion, none is more widespread -{{sic}}or more disastrous in its effects—than the myth that moral values cannot be divorced from the belief in a god."</ref><ref>In [[დოსტოევსკი|Dostoevsky]]'s ''[[ძმები კარამაზოვები|The Brothers Karamazov]]'' (Book Eleven: ''Brother Ivan Fyodorovich'', Chapter 4) there is the famous argument that ''If there is no God, all things are permitted.'': "'But what will become of men then?' I asked him, 'without God and immortal life? All things are lawful then, they can do what they like?'"</ref><ref name="Kant CPR A811">For [[Immanuel Kant|Kant]], the presupposition of God, soul, and freedom was a practical concern, for "Morality, by itself, constitutes a system, but happiness does not, unless it is distributed in exact proportion to morality. This, however, is possible in an intelligible world only under a wise author and ruler. Reason compels us to admit such a ruler, together with life in such a world, which we must consider as future life, or else all moral laws are to be considered as idle dreams&nbsp;..." (''Critique of Pure Reason'', A811).</ref> მორალური წესები, როგორიცაა „მკვლელობა არასწორია“, აღიქმება, როგორც ღვთიური კანონები, რაც საჭიროებს ღვთიურ კანონშემოქმედსა და მოსამართლეს. თუმცა, მრავალი ათეისტი ამტკიცებს, რომ მორალის განხილვა ლეგალისტურად მცდარი ანალოგიაა, და რომ მორალი არ არის დამოკიდებული კანონშემოქმედზე იმავენაირად, როგორც კანონებია დამოკიდებული.<ref>{{harvnb|Baggini|2003|p=38}}</ref> [[ფრიდრიხ ნიცშე]]ს სჯეროდა თეისტური რწმენისგან დამოუკიდებელი მორალის და აცხადებდა, რომ ღმერთზე დაფუძნებული მორალი „ჭეშმარიტია მხოლოდ მაშინ, თუ ღმერთია ჭეშმარიტი — ის მყარად დგას ან ეცემა ღმერთის რწმენასთან ერთად“.<ref name="Fortin & Benestad">{{cite book|url = https://books.google.com/?id=19ccmx1W58IC&pg=PA16|title =Human Rights, Virtue, and the Common Good|publisher = Rowman & Littlefield|quote=That problem was brought home to us with dazzling clarity by Nietzsche, who had reflected more deeply than any of his contemporaries on the implications of godlessness and come to the conclusion that a fatal contradiction lay at the heart of modern theological enterprise: it thought that Christian morality, which it wished to preserve, was independent of Christian dogma, which it rejected. This, in Nietzsche's mind, was an absurdity. It amounted to nothing less than dismissing the architect while trying to keep the building or getting rid of the lawgiver while claiming the protection of the law. | accessdate=2011-04-09|isbn = 978-0-8476-8279-9|year = 1996}}</ref><ref name="Craig & Moreland">{{cite book|url = https://books.google.com/?id=g8bHRrVu3SsC&pg=PA392|title =The Blackwell Companion to Natural Theology|publisher = Wiley-Blackwell|quote=Morality "has truth only if God is truth–it stands or falls with faith in God" (Nietzsche 1968, p. 70). The moral argument for the existence of God essentially takes Nietzsche's assertion as one of its premises: if there is no God, then "there are altogether no moral facts". | accessdate=2011-04-09|isbn = 978-1-4051-7657-6|date = 11 May 2009}}</ref><ref name="Miller">{{cite book|url = https://books.google.com/?id=VgMB9-tMSMoC&pg=PA85|title =Victorian Subjects|publisher = Duke University Press|quote=Like other mid-nineteenth-century writers, George Eliot was not fully aware of the implications of her humanism, and, as Nietzsche saw, attempted the difficult task of upholding the Christian morality of altruism without faith in the Christian God.| accessdate=2011-04-09|isbn = 978-0-8223-1110-2|year = 1991}}</ref> არსებობს ნორმატიული ეთიკური სისტემები, რომლებიც არ მოითხოვს, რომ პრინციპები და წესები ღმერთისგან უნდა იყოს მოცემული. ზოგიერთი მათგანია: [[ღირსების ეთიკა]], [[სოციალური კონტრაქტი]], [[კანტიანური ეთიკა]], [[უტილიტარიანიზმი]] და [[ობიექტივიზმი]]. [[სემ ჰარისი|სემ ჰარისმა]] წამოაყენა იდეა, რომ მორალის რეცეპტი (ეთიკური წესის შექმნა) არა მხოლოდ ფილოსოფიის საკითხია, არამედ ჩვენ შეგვიძლია გამოვიყენოთ მორალის [[მეცნიერება]]. ნებისმიერმა ასეთმა სამეცნიერო სისტემამ უნდა უპასუხოს კრიტიკას, რომელიც ჩართულია [[ნატურალისტური ცდომილება|ნატურალისტურ ცდომილებაში]].<ref>{{cite book |title=Principia Ethica |url=http://fair-use.org/g-e-moore/principia-ethica/s.13 |year=1903 |first=G. E. |last=Moore |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110514054112/http://fair-use.org/g-e-moore/principia-ethica/s.13 |archivedate=2011-05-14 <!--DASHBot--> |url-status=live}}</ref> ფილოსოფოსების, [[სუზან ნეიმანი]]სა<ref>{{cite video |people=Susan Neiman |title=Beyond Belief Session 6 |medium=Conference |publisher=The Science Network |location=Salk Institute, La Jolla, CA |date=6 November 2006}}</ref> და [[ჯულიან ბაგინი]]ს<ref>{{harvnb|Baggini|2003|p=40}}</ref> თქმით, ეთიკურად მოქცევა მხოლოდ ღმერთის მიერ დადგენილი განაწესის გამო, არ არის ნამდვილად ეთიკური მოქცევა, არამედ ბრმად დამორჩილებაა. ბაგინი ამტკიცებს, რომ ათეიზმი ეთიკის ზემდგომი ბაზისია და აცხადებს, რომ ადამიანმა რელიგიური იმპერატივების მიხედვით კი არ უნდა ჩამოიყალიბოს საკუთარი მორალი, არამედ რელიგიური იმპერატივები უნდა განსაჯოს საკუთარი მორალის მიხედვით. მაგალითად, „არა იპარო“ მორალურია მაშინაც კი, როცა ამას რომელიმე რელიგია მოგიწოდებს. აქედან გამომდინარე, ათეისტებს უპირატესობა აქვთ ასეთი შეფასებების გაკეთებისა.<ref>{{harvnb|Baggini|2003|p=43}}</ref> თანამედროვე [[ბრიტანეთი|ბრიტანელმა]] [[პოლიტიკის ფილოსოფია|პოლიტიკის ფილოსოფოსმა]], [[მარტინ კოენი|მარტინ კოენმა]] წამოაყენა ბიბლიაში არსებული წამებებისა და მონობის ისტორიულად მეტყველი მაგალითები, როგორც იმის მტკიცებულება, თუ როგორ მისდევენ რელიგიური მითითებები პოლიტიკურ და სოციალურ ტრადიციებს, ვიდრე პირიქით, მაგრამ ასევე აღნიშნა, რომ იგივე ტენდენცია ჭეშმარიტია სავარაუდოდ მიუკერძოებელ და ობიექტურ ფილოსოფოსებთან მიმართებით.<ref>101 Ethical Dilemmas, 2nd edition, by Cohen, M., Routledge 2007, pp&nbsp;184–5. (Cohen notes particularly that Plato and Aristotle produced arguments in favour of slavery.)</ref> კოენი ავრცობს ამ არგუენტს უფრო დეტალურად წიგნში ''„პოლიტიკური ფილოსოფია პლატონიდან მაომდე“,'' სადაც ის ამტკიცებს, რომ [[ყურანი|ყურანმა]] ითამაშა როლი მეშვიდე საუკუნის სოციალური კოდების შენახვაში, [[სეკულარიზმი|სეკულარულ]] საზოგადოებად გარდაქმნის მიუხედავად.<ref>Political Philosophy from Plato to Mao, by Cohen, M, Second edition 2008</ref> ===რელიგიის კრიტიკა=== ზოგიერთი თანამედროვე ათეისტი,მაგალითად, [[ქრისტოფერ ჰიჩენსი]], [[დენიელ დენეტი]], [[სემ ჰარისი]] და [[რიჩარდ დოკინზი]]; [[ბერტრან რასელი|ბერტრანდ რასელის]], [[რობერტ ინგერსოლი|რობერტ ინგერსოლის]], [[ვოლტერი|ვოლტერის]] და ნოველისტი [[ხოსე სარამაგო]]ს მსგავსად აკრიტიკებენ რელიგიას და ააშკარავებენ რელიგიური პრაქტიკების და დოქტრინების მავნებლურ ასპექტებს. [[File:Karl Marx.jpg|thumb|upright|[[კარლ მარქსი]]]] XIX საუკუნის პოლიტიკურმა თეორეტიკოსმა და სოციოლოგმა [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსმა]] რელიგიას უწოდა „ჩაგრულ ქმნილებათა ამოოხვრა, უგულო ქვეყნის სული და გული, სული უსულო მდგომარეობათა. ის ოპიუმია ხალხისა.“ შემდეგ ის წერს, რომ „გაუქმება რელიგიისა, როგორც ხალხის ილუზორული ბედნიერებისა, ამ ხალხის ნამდვილი ბედნიერების მოთხოვნაა, მოთხოვნა თავის მდგომარეობის შესახებ არსებულ ილუზიებზე ხელის აღებისა, ესაა მოთხოვნა ისეთ მდგომარეობაზე ხელის აღებისა, რომელიც ილუზიებს საჭიროებს. რელიგიის კრიტიკა, მაშასადამე, ჩანასახშივე კრიტიკაა გლოვის ველისა, რომლის წმინდა შარავანდედი რელიგიაა.“<ref>Marx, K. 1976. Introduction to A Contribution to the Critique of Hegel's Philosophy of Right. Collected Works, v. 3. New York.</ref> ლენინი წერდა, რომ „რელიგიის და ღმერთის ყველა იდეა ენით აღუწერელი ბოროტებაა... ყველაზე სახიფათო და გადამდები ინფექცია რაც კი არსებობს. მილიონობით ცოდვა, ბინძური საქციელი, ძალადობის აქტი და ინფექციური დაავადება... გაცილებით უფრო ნაკლებად სახიფათოა ვიდრე ღმერთის იდეით განსახიერებული იდეოლოგიის პირობებში.“<ref name="MartinAmis">Martin Amis; Koba the Dread; Vintage Books; London; 2003; ISBN 978-0-09-943802-1; p.&nbsp;30–31</ref> [[სემ ჰარისი]] აკრიტიკებს დასავლური რელიგიების დამყარებულობას ღვთიურ ავტორიტეტზე, რომლის საფუძველიც ავტორიტარიზმი და დოგმატიზმია. არსებობს კორელაცია რელიგიურ ფუნდამენტალიზმს<ref name=Moreira-almeida2006>{{cite journal |doi=10.1590/S1516-44462006005000006 |last1=Moreira-almeida |first1=A. |last2=Neto |first2=F. |last3=Koenig |first3=H. G. |year=2006 |title=Religiousness and mental health: a review |journal=Revista Brasileira de Psiquiatria |volume=28 |pages=242–250 |pmid=16924349 |issue=3 |ref=harv}}</ref> და ავტორიტარიზმს, დოგმატიზმს და ცრურწმენებს შორის.<ref>See for example: {{cite journal |last1=Kahoe |first1=R.D. |date=June 1977 |title=Intrinsic Religion and Authoritarianism: A Differentiated Relationship |url=https://archive.org/details/sim_journal-for-the-scientific-study-of-religion_1977-06_16_2/page/179 |journal=Journal for the Scientific Study of Religion |volume=16 |issue=2 |pages=179–182 |jstor=1385749 |doi=10.2307/1385749 |ref=harv}} Also see: {{cite journal |last1=Altemeyer |first1=Bob |first2=Bruce |last2=Hunsberger |year=1992 |title=Authoritarianism, Religious Fundamentalism, Quest, and Prejudice |journal=International Journal for the Psychology of Religion |volume=2 |issue=2 |pages=113–133 |doi=10.1207/s15327582ijpr0202_5 |ref=harv}}</ref> ეს არგუმენტები იმ ისტორიულ მოვლენებთან ერთად, რომლებიც რელიგიის სახიფათოობას ააშკარავებენ ([[ჯვაროსნული ლაშქრობები]], [[ინკვიზიცია|ინკვიზიციები]], კუდიანების დასჯა და ტერორისტული აქტები)<ref>{{cite web |last=Harris |first=Sam |title=An Atheist Manifesto |url=http://www.truthdig.com/dig/print/200512_an_atheist_manifesto |accessdate=2011-04-09 |publisher=Truthdig |year=2005 |quote=In a world riven by ignorance, only the atheist refuses to deny the obvious: Religious faith promotes human violence to an astonishing degree. |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110516191405/http://www.truthdig.com/dig/print/200512_an_atheist_manifesto |archivedate=2011-05-16 <!--DASHBot--> |url-status=live}}</ref> გამოყენებულია როგორც არგუმენტები, რელიგიის კეთილშობილი გავლენის მტკიცების წინააღმდეგ. მორწმუნეებს მოჰყავთ კონტრარგუმენტები, რომ ზოგიერთი რეჟიმებს, რომლებიც ათეიზმს უჭერდნენ მხარს, მაგალითად საბჭოთა კავშირს, ასევე მიუძღვით წვლილი მასობრივ მკვლელობებში.<ref name="John S. Feinberg, Paul D. Feinberg">{{cite book |url=https://books.google.com/?id=Nl-f5SKq9mgC&pg=PA697 |last1=Feinberg |first1=John S. |last2=Feinberg |first2=Paul D. |title=Ethics for a Brave New World |publisher=Stand To Reason |quote=Over a half century ago, while I was still a child, I recall hearing a number of old people offer the following explanation for the great disasters that had befallen Russia: 'Men have forgotten God; that's why all this has happened.' Since then I have spent well-nigh 50 years working on the history of our revolution; in the process I have read hundreds of books, collected hundreds of personal testimonies, and have already contributed eight volumes of my own toward the effort of clearing away the rubble left by that upheaval. But if I were asked today to formulate as concisely as possible the main cause of the ruinous revolution that swallowed up some 60 million of our people, I could not put it more accurately than to repeat: 'Men have forgotten God; that's why all this has happened.' |accessdate=2007-10-18 |isbn=978-1-58134-712-8 |date=4 November 2010}}</ref><ref name="Totalitarianism and Atheism">{{cite web |url=http://www.catholiceducation.org/en/controversy/answering-atheists/answering-atheists-arguments.html |title=Answering Atheist's Arguments |publisher=Catholic Education Resource Center |last=D'Souza |first=Dinesh |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161028215055/http://www.catholiceducation.org/en/controversy/answering-atheists/answering-atheists-arguments.html |archivedate=2016-10-28 }}</ref> ამ მტკიცებას, ათეისტები როგორებიცაა სემ ჰარისი და რიჩარდ დოკინზი აპასუხობენ იმით, რომ სტალინის სისასტიკეები მოტივირებული იყო არა ათეიზმით არამედ დოგმატური მარქსიზმით. [[სტალინი]] და [[მაო]] ათეისტები იყვნენ, მაგრამ ათეიზმის სახელით არ მოქმედებდნენ.{{sfn|Dawkins|2006|p=291}}<ref>[http://www.edge.org/3rd_culture/harris06/harris06_index.html 10 myths and 10 truths about Atheism] Sam Harris</ref> ==ეტიმოლოგია== [[File:Ephesians 2,12 - Greek atheos.jpg|thumb|left|ბერძნული სიტყვა {{lang|grc|αθεοι}} (''ათეოი''), როგორც ეს ჩანს [[ეფესელთა მიმართ]]-ში, მე-3 საუკუნის პაპირუს-46-ში.<ref>The word {{lang|grc|αθεοι}}—in any of its forms—appears nowhere else in the Septuagint or the [[ახალი აღთქმა|New Testament]]. {{cite book |last=Robertson |first=A.T. |title=Word Pictures in the New Testament |origyear=1932 |year=1960 |publisher=Broadman Press |chapter=Ephesians: Chapter 2 |chapterurl=http://www.ccel.org/r/robertson_at/wordpictures/htm/EPH2.RWP.html |quote=Old Greek word, not in LXX, only here in N.T. Atheists in the original sense of being without God and also in the sense of hostility to God from failure to worship him. See Paul's words in Ro 1:18–32. |accessdate=2011-04-09}}</ref>]] ადრეულ [[ძველბერძნული ენა|ძველბერძნულში]], ზედსართავი სახელი ''átheos'' (უარმყოფელი ა ἀ- + θεός ღმერთი) ნიშნავს „უღმერთოს“. პირველად ის გამოიყენებოდა საკიცხავ ტერმინად და დაახლოებით ნიშნავდა „ურწმუნოს“ ან „ცოდვილს“. ძვ. წ. V საუკუნეში დაიწყო ამ სიტყვის გამოყენება უფრო წინასწარ განზრახული და აქტიური უღმერთობის აღსანიშნავად „ღმერთებთან ურთიერთობის გაწყვეტის“ ან „ღმერთების უარყოფის“ გაგებით. ამის შემდეგ გამოჩნდა ტერმინი ἀσεβής (ასებეს), რომელიც აღნიშნავდა იმათ, ვინც უპატივცემულოდ უარყოფდა ადგილობრივ ღმერთებს, იმ შემთხვევაშიც კი თუ სწამდა სხვა ღმერთების. კლასიკური ტექსტების თანამედროვე თარგმანები ხანდახან átheos-ს იხსენიებს, როგორც „ათეისტურს“. როგორც აბსტრაქტული არსებითი სახელი, ასევე გამოიყენებოდა ἀθεότης (ათეოტეს) „ათეიზმი“. ციცერონმა ბერძნული სიტყვის ტრანსლიტერაცია ლათინურში მოახდინა როგორც átheos. აღმოჩნდა, რომ ტერმინი ხშირად გამოიყენებოდა ადრეულ ქრისტიანთა და ჰელენისტთა პაექრობისას, სადაც თითოეული მხარე მეორეს მას დამამცირებელი მნიშვნელობით უწოდებდა.<ref name=drachmann>{{cite book |last=Drachmann |first=A. B. |title=Atheism in Pagan Antiquity |url=https://books.google.com/?id=cguq-yNii_QC&dq=Atheism+in+Pagan+Antiquity&printsec=frontcover&q= |publisher=Chicago: Ares Publishers |year=1977 |origyear=1922 |isbn=0-89005-201-8 |quote=Atheism and atheist are words formed from Greek roots and with Greek derivative endings. Nevertheless they are not Greek; their formation is not consonant with Greek usage. In Greek they said ''{{Transl |grc |átheos}}'' and ''{{Transl |grc |atheotēs}}''; to these the English words ungodly and ungodliness correspond rather closely. In exactly the same way as ungodly, ''{{Transl |grc |átheos}}'' was used as an expression of severe censure and moral condemnation; this use is an old one, and the oldest that can be traced. Not till later do we find it employed to denote a certain philosophical creed.}}</ref> როგორც ბრიტანელი ავტორი კარენ არმსტრონგი წერს, „მეთექვსმეტე და მეჩვიდმეტე საუკუნეებში, სიტყვა „ათეისტი“ ჯერ კიდევ პოლემიკის საგნად რჩებოდა... ეს ტერმინი შეურაცხმყოფელი იყო. არავინ იოცნებებდა იმაზე, რომ საკუთარ თავს ათეისტს უწოდებდა“. XVIII საუკუნის ბოლოს, ევროპაში ათეიზმი პირველად გამოიყენეს თვითაღიარებული რწმენის აღსანიშნავად, კონკრეტულად, [[მონოთეიზმი|მონოთეისტური]] აბრაამისეული ღმერთისადმი ურწმუნოების გამომხატველად. XX საუკუნეში, ტერმინის გაფართოებასა და ყოველგვარი ღვთაების ურწმუნოების მნიშვნელობის შეძენაში მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა გლობალიზაციამ. დასავლურ საზოგადოებაში ათეიზმს იყენებენ როგორც უბრალოდ, „ღმერთის ურწმონობის“ აღსანიშნავად. ==ისტორია== მაშინ როცა ტერმინი ათეიზმის ყველაზე ადრეული გამოყენება გვხვდება XVI საუკუნის საფრანგეთში,<ref name=mw-online>{{citation | url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/atheism | title=Merriam-Webster Online:Atheism | quote=First Known Use: 1546 | accessdate=2013-11-21}}</ref><ref name=Golding>Rendered as ''Athisme'': {{cite book |others=Translated from French to English by Arthur Golding & Philip Sidney and published in London, 1587 |first=Philippe |last=de Mornay |title=A Woorke Concerning the Trewnesse of the Christian Religion: Against Atheists, Epicures, Paynims, Iewes, Mahumetists, and other infidels |year=1581 |trans_title=De la vérite de la religion chréstienne (1581, Paris) |quote=Athisme, that is to say, vtter godlesnes.}}</ref> იდეები, რომლებიც დღეს ათეისტურად მიიჩნევა დოკუმენტირებულია [[ვედური]] და [[კლასიკური ანტიკური]] პერიოდიდან. ===ადრეული ინდური რელიგია=== ათეისტური სკოლები გვხვდება ადრეულ ინდურ აზროვნებაში და არსებობდა ვედური პერიოდიდან.<ref>{{cite book |last=Pandian |title=India, that is, sidd |publisher=Allied Publishers |year=1996 |page=64 |url=https://books.google.com/?id=B90uj14NHjMC&pg=PA64 |isbn=978-81-7023-561-3 |accessdate=2011-04-09}}</ref> ინდური ფილოსოფიის ექვსი ძირითადი სკოლიდან ერთ-ერთი, [[სამხაია]], ყველაზე ძველი სკოლა, არ აღიარებს ღმერთს, ისევე როგორც უფრო ადრეული სკოლა [[მიმამსა]].<ref>{{cite book |last=Dasgupta |first=Surendranath |title=A history of Indian philosophy, Volume 1 |publisher=Motilal Banarsidass Publ. |year=1992 |page=258 |url=https://books.google.com/?id=PoaMFmS1_lEC&pg=PA258 |isbn=978-81-208-0412-8 |accessdate=2011-04-09}}</ref> საფუძვლიანად მატერიალისტური და ანტითეისტური ფილოსოფიური სკოლაა [[ჩარვაკა]], რომელიც ძვ.წ მეექვსე საუკუნეში წარმოიშვა და სავარაუდოდ ყველაზე ექსპლიციტურად ათეისტური ფილოსოფიური მოძღვრებაა ინდოეთში, ის ძველბერძნული [[კირენაიკული სკოლა|კირენაიკული სკოლის]] მსგავსია. ინდური ფილოსოფიის ეს მიმართულება კლასიფიცირებულია როგორც [[ჰეტეროდოქსული]], ვედების ავტორიტეტის უარყოფის გამო და არ შედის ინდუიზმის მთავარ ექვს სკოლაში, მაგრამ ის ღირშესანიშნავია როგორც ინდუიზმში არსებული მატერიალისტური მიმდინარეობის მტკიცებულება.<ref>Sarvepalli Radhakrishnan and Charles A. Moore. ''A Sourcebook in Indian Philosophy''. (Princeton University Press: 1957, Twelfth Princeton Paperback printing 1989) pp. 227–249. ISBN 0-691-01958-4.</ref> ჩატერჯი და დატა გვიხსნიან, რომ კარვაკის ფილოსოფიის ჩვენი გაგება არასრულია და ძირითადად ეყრდნობა სხვა სკოლების მიერ მათი იდეების კრიტიკას. {{ციტატა|მიუხედავად იმისა რომ მატერიალიზმი ასე თუ ისე ყოველთვის არსებობდა ინდოეთში და პერიოდულად გვხვდება ვედებში, ბუდისტურ ლიტერატურაში, ეპოსში, და ფილოსოფიურ ნაშრომებში, ჩვენ ვერ ვპოულობთ რამე სისტემატიურ შრომას მატერიალიზმზე, ან ისეთ ორგანიზებულ მიმდევართა სკოლებს, როგორებიც სხვა ფილოსოფიურ სკოლებს ყავთ. მაგრამ სხვა სკოლების თითქმის ყველა ნაშრომი უარყოფს მატერიალისტურ მოსფლმხედველობას. ჩვენი ცოდნა ინდურ მატერიალიზმზე ძირითადად ამას ეყრდნობა.}}<ref>Satischandra Chatterjee and Dhirendramohan Datta. ''An Introduction to Indian Philosophy''. Eighth Reprint Edition. (University of Calcutta: 1984). p. 55.</ref> სხვა ინდური ფილოსოფიები რომლებიც ათეისტურად ითვლება მოიცავს სამხაიას და [[პურვა მიმამსა|პურვა მიმამსას]]. პიროვნული ღმერთის უარყოფა ასევე გვხვდება [[ჯანაიზმი|ჯანაიზმში]] და ინდურ ბუდიზმში.<ref name="Joshi">{{cite journal |last=Joshi |first=L.R. |year=1966 |title=A New Interpretation of Indian Atheism |journal=Philosophy East and West |volume=16 |issue=3/4 |pages=189–206 |doi=10.2307/1397540 |ref=harv |jstor=1397540}}</ref> ===კლასიკური ანტიკური ხანა=== [[File:Socrates Louvre.jpg|thumb|upright|[[პლატონი]]ს [[აპოლოგია (პლატონი)|აპოლოგიაში]] [[სოკრატე]]ს (ფოტოზე) მელეტუსი ადანაშაულებდა, რომ მას ღმერთების არ სწამდა.]] დასავლურ ათეიზმს ფესვები [[სოკრატე]]მდელ [[ძველი ბერძნულ ფილოსოფია|ბერძნულ ფილოსოფიაში]] აქვს, თუმცა, როგორც ცალკეული მსოფლმხედველობა, არ ჩამოყალიბებულა [[განმანათლებლობა|განმანათლებლობის]] გვიანდელ პერიოდამდე.<ref>{{harvnb|Baggini|2003|pp=73–74}}. "Atheism had its origins in Ancient Greece but did not emerge as an overt and avowed belief system until late in the Enlightenment."</ref> ძვ. წ. V საუკუნის ბერძენი ფილოსოფოსი [[დიაგორ მილოსელი]] ცნობილია როგორც „პირველი ათეისტი“;<ref>Solmsen, Friedrich (1942). ''[https://books.google.com/books?vid=0blEqYn0npw5h4r_qPHc_fk&id=rLASAAAAIAAJ&pgis=1 Plato's Theology]''. Cornell University Press. p 25.</ref> მას მოიხსენიებს [[ციცერონი]]ც, თავის „ღმერთების ბუნებაში“ (De Natura Deorum).<ref name="CIC">''...&nbsp;nullos esse omnino Diagoras et Theodorus Cyrenaicus&nbsp;...'' Cicero, Marcus Tullius: ''De natura deorum.'' Comments and English text by Richard D. McKirahan. Thomas Library, Bryn Mawr College, 1997, page 3. ISBN 0-929524-89-6</ref> [[ატომიზმი|ატომისტები]], მათ შორის [[დემოკრიტე]]ც, ცდილობდნენ ეს სიტყვა წმინდა მატერიალისტური გზით აეხსნათ, ყოველგვარი სპირიტუალურისა და მისტიკურის მნიშვნელობის გარეშე. [[კრიტია]] რელიგიას ხედავდა როგორც ადამიანის გამოგონებას, რომელიც ხალხის შესაშინებლად გამოიყენებოდა, რათა ისინი მიჰყოლოდნენ მორალის წესრიგს;<ref name=eb2007-study-of-religion /> თავის ნაშრომებში, წმინდა ათეისტური განცხადებები აქვს პროდიციუსსაც. როგორც ფილოდემ გადარელი იუწყება, პროდიციუსს სჯეროდა, რომ პოპულარული რწმენის ღმერთები არ არსებობდნენ, მაგრამ პრიმიტიულ ადამიანს, დედამიწის ნაყოფებს და პრაქტიკულად ყველაფერს წვლილი შეჰქონდა მათ არსებობაში“. [[პროტაგორა]]ს ხანდახან ათეისტად მიიჩნევენ, თუმცა ის უფრო აგნოსტიკურ ხედვებს წარმოაჩენს და აცხადებს, რომ „რაც შეეხება ღმერთებს, არ შემიძლია დავადგინო არსებობენ თუ არა ისინი, ანდა რა ფორმის არიან; ამისათვის არსებობს ცოდნის ბევრი დაბრკოლება, საგნის ბუნდოვნება და ადამიანის სიცოცხლის ხანმოკლეობა“.<ref>{{cite book |last=Bremmer |first=Jan |title=Atheism in Antiquity |postscript=,}} in {{harvnb|Martin|2006|pp=12–13}}</ref> ძვ. წ. III საუკუნეში, ძელბერძენ ფილოსოფოსებს, თეოდორ კირენელსა<ref name=CIC /><ref>Diogenes Laërtius, The Lives and Opinions of Eminent Philosophers, ii</ref> და [[სტრატონ ლამფსაკოსელი|სტრატონ ლამფსაკოსელს]] ღმერთების არსებობის არ სჯეროდათ.<ref>Cicero, ''Lucullus'', 121. in Reale, G., ''A History of Ancient Philosophy''. SUNY Press. (1985).</ref> სოკრატე (ძვ. წ. 470–399) დაკავშირებული იყო ათენის საზოგადოებრივ აზრთან და მიდრეკილი იყო სოკრატემდელ ფილოსოფიისკენ, რომელიც მიემართებოდა ნატურალისტური კვლევებისკენ და მოვლენათა ღვთაებრივი ახსნის უარყოფისაკენ. თავის სასამართლო პროცესში, [[სოკრატე]] მკაცრად უარყოფდა, რომ თითქოს ის ათეისტი იყო.<ref>{{cite book |last=Bremmer |first=Jan |title=Atheism in Antiquity |postscript=,}} in {{harvnb|Martin|2006|pp=14–19}}</ref><ref>{{cite book |first1=Thomas C. |last1=Brickhouse |last2=Smith |first2=Nicholas D. |title=Routledge Philosophy Guidebook to Plato and the Trial of Socrates |url=https://archive.org/details/routledgephiloso00bric |year=2004 |publisher=Routledge |isbn=0-415-15681-5 |page=[https://archive.org/details/routledgephiloso00bric/page/n122 112]}} In particular, he argues that the claim he is a complete atheist contradicts the other part of the indictment, that he introduced "new divinities".</ref> [[ევჰემერი|ევჰემერმა]] (ძვ. წ. 300) გამოაქვეყნა თავისი შეხედულებები, სადაც ის აცხადებდა, რომ ღმერთები მხოლოდ გაღმერთებული მმართველები, დამპყრობლები და წარსულის დამფუძნებლები იყვნენ და რომ მათი კულტები და რელიგიები იდეაში გაგრძელება იყო გამქრალი სამეფოებისა და ადრეული პოლიტიკური სტრუქტურებისა.<ref>Fragments of Euhemerus' work in Ennius' Latin translation have been preserved in [[ეკლესიის მამები|Church Fathers|Patristic]] writings (e.g. by Lactantius and Eusebius of Caesarea), which all rely on earlier fragments in Diodorus Siculus 5,41–46 & 6.1. Testimonies, especially in the context of polemical criticism, are found e.g. in [[კალიმაქე|Callimachus]], ''Hymn to Zeus'' 8.</ref> მიუხედავად იმისა, რომ მკაცრი ათეისტი არ ყოფილა, ევჰემერს ბოლოს მაინც აკრიტიკებდნენ „ათეიზმის გავრცელებაში მთელ დასახლებუყლ დედამიწაზე ღმერთებისათვის ხელის შეშლის გზით“.<ref>Plutarch, ''Moralia—Isis and Osiris'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Plutarch/Moralia/Isis_and_Osiris*/B.html#23 23]</ref> ათეიზმის ისტორიაში ასევე მნიშვნელოვანი ფიგურა იყო [[ეპიკურე]] (ძვ. წ.300). დემოკრიტესა და ატომისტთა იდეებზე გაზრდილმა, მან მხარი დაუჭირა მატერიალისტურ ფილოსოფიას, რომლის მიხედვითაც, სამყაროს მართავდა შემთხვევითობის კანონები ყოველგვარი ღვთაებრივი ჩარევების გარეშე. მიუხედავად იმისა, რომ მას ღმერთის არსებობის სჯეროდა, ამავე დროს დარწმუნებული იყო იმაშიც, რომ მათ სრულებით არ აინტერესებდათ ადამიანთა არსებობა. ეპიკურეს მიმდევართა მიზანი იყო გონების სიმშვიდის მიღწევა და ამის გაკეთების ერთი მნიშვნელოვანი გზა იყო იმის გამოაშკარავება, რომ ღვთაებრივი რისხვის შიში არარაციონალური იყო. ისინი ასევე უარყოფდნენ სიკვდილის შემდგომ სიცოცხლეს და სიკვდილის შემდგომი სასჯელის შიშის საჭიროებას.<ref>{{cite web|url=http://plato.stanford.edu/entries/epicurus/ |title=Epicurus (Stanford Encyclopedia of Philosophy) |work=Plato.stanford.edu |date= |accessdate=2013-11-10}}</ref> რომაელი ფილოსოფოსი [[სექსტ ემპირიკი]] აღიარებდა, რომ უნდა აკრძალულიყო პრაქტიკულად ყველანაირი რწმენა — პირონოზმის სახელით ცნობილი [[სკეპტიციზმი]], რომ არაფერი იყო არსებითად ბოროტი და რომ ატარაქსია (გონების სიმშვიდე) მიღწევადია ერთის აზრის შეჩერებით. მისმა შედარებით ფართო მოცულობის გადარჩენილმა ნაშრომებმა გავლენა იქონია შემდგომ ფილოსოფოსებზე.<ref name="gordonstein">Stein, Gordon (Ed.) (1980). "[http://www.positiveatheism.org/india/s1990c25.htm The History of Freethought and Atheism] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070930024429/http://www.positiveatheism.org/india/s1990c25.htm |date=2007-09-30 }}". ''An Anthology of Atheism and Rationalism''. New York: Prometheus. Retrieved 2007-APR-03.</ref> „ათეიზმის“ მნიშვნელობა კლასიკური ანტიკური ხანის მსვლელობასთან ერთად შეიცვალა. ადრეული ქრისტიანებს არაქრისტიანები ათეისტებს უწოდებდნენ, რადგან ქრისტეს მიმდევრებს არ სწამდათ [[პაგანიზმი|პაგანური]] ღმერთების.<ref>{{Cite CE1913|wstitle=Atheism}}</ref> რომის იმპერიის დროს, რომაული ღმერთებისა და იმპერატორისადმი თაყვანისცემის უარყოფის გამო, ქრისტიანებს სიკვდილით სჯიდნენ. როდესაც 381 წელს იმპერატორმა [[თეოდოსიუს I]]-მა ქრისტიანობა სახელმწიფო რელიგიად გამოაცხადა, მწვალებლობა დასჯადი დანაშაული გახდა.<ref>Maycock, A. L. and Ronald Knox (2003). ''[https://books.google.com/books?id=DmL8CljbqDwC Inquisition from Its Establishment to the Great Schism: An Introductory Study]{{Dead link|date=იანვარი 2023|bot=InternetArchiveBot}}''. ISBN 0-7661-7290-2.</ref> ===ადრეული შუა საუკუნეებიდან რენესანსამდე=== ადრეული შუა საუკუნეების დროს, [[ისლამი|ისლამურმა]] სამყარომ [[ისლამური ოქროს ხანა|ოქროს ხანა]] განვლო. ფილოსოფიასა და მეცნიერებაში მიღწეული წინსვლებით, [[არაბეთი|არაბულ]] და [[სპარსეთი|სპარსულ]] მიწებზე დაიბადნენ გამომჟღავნებული რაციონალისტები და ათეისტები, მათ შორის იყვნენ: [[მუჰამედ ალ ვარაქი]] (VII საუკუნე), [[იბნ ალ-რავანდი]] (827-911), [[ალ-რაზი]] (854-925) და [[ალ-მაარი]] (973-1058). ალ-მაარი წერდა და ასწავლიდა, რომ რელიგია თავისთავად არის „იგავი, რომელიც ძველმა ხალხებმა გამოიგონეს“<ref name="Nicholson318">Reynold Alleyne Nicholson, 1962, ''A Literary History of the Arabs'', page 318. Routledge</ref> და რომ ადამიანები იყვნენ „ორი კატეგორიის: ისინი, ვისაც ტვინი აქვთ, მაგრამ რელიგია — არა, და ისინი, ვისაც რელიგია აქვთ, მაგრამ ტვინი — არა“.<ref>[http://www.sdsmt.edu/student-orgs/tfs/reading/freethought/islam.html Freethought Traditions in the Islamic World] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120214102422/http://www.sdsmt.edu/student-orgs/tfs/reading/freethought/islam.html |date=2012-02-14 }} by Fred Whitehead; also quoted in Cyril Glasse, (2001), ''The New Encyclopedia of Islam'', p. 278. Rowman Altamira.</ref> მიუხედავად იმისა, რომ მრავალი ნაყოფიერი მწერლები იყვნენ, თითქმის არც ერთ მათ ხელნაწერს არ მოუღწევია ჩვენამდე, მცირე ნარჩენების უმეტესობა დაცულია მუსლიმი აპოლოგეტების მიერ ამოწერილი ციტატებით, რომლებიც მათ უარყოფას ცდილობდნენ.<ref>''Al-Zandaqa Wal Zanadiqa'', by Mohammad Abd-El Hamid Al-Hamad, first edition 1999, Dar Al-Taliaa Al-Jadida, Syria (Arabic)</ref> ოქროს ხანის სხვა გამოჩენილი სწავლულები ასოცირებულნი არიან რაციონალისტურ აზროვნებასთან და, ასევე, ათეიზმთან, თუმცა ისლამური სამყაროს დღევანდელი ინტელექტუალური ატმოსფერო და ამ პერიოდიდან შემორჩენილი მტკიცებულებების სიმწირე ამ მტკიცებას ეჭვქვეშ აყენებს. [[ევროპა]]ში ათეისტური შეხედულებების მხარდაჭერა იშვიათი იყო ადრეულ შუა საუკუნეებამდე და შუა საუკუნეებამდე. [[მეტაფიზიკა]] და [[თეოლოგია]] იყო რელიგიის დომინანტური ინტერესი.<ref name="Zdybicka 2005 4">{{harvnb|Zdybicka|2005|p=4}}</ref> თუმცა, ამ პერიოდში იყო მოძრაობები, რომლებიც წინსვლაში დაეხმარა ქრისტიანული ღმერთის არაორთოდოქსულ კონცეფციებს, მათ შორის ბუნების აღქმის განსხვავებულობას, ტრანსდესცენტენტულობას და ღმერთის ცნობადობას. ინდივიდებმა და ჯგუფებმა, როგორებიც იყვნენ [[იოანე სკოტ ერიგენა]], [[დეივიდ დინანტელი]], [[ამალრიკ ბენელი]] და სხვები, შეინარჩუნეს ქრისტიანული შეხედულებები [[პანთეიზმი|პანთეისტურ ტენდენციებთან]] ერთად. [[ნიკოლას კუსელი|ნიკოლას კუსელმა]] ჩამოაყალიბა [[ფიდეოზმი]]ს ფორმა, რომელსაც docta ignorantia („დასწავლილი უცოდინრობა“) უწოდა. ეს ამტკიცებდა, რომ ღმერთი ადამიანის კატეგორიზაციის მიღმა იყო და, აქედან გამომდინარე, ჩვენ მიერ მისი შეცნობა ვარაუდის დონემდეა შეზღუდული. [[უილიამ ოკჰემელი|უილიამ ოკჰემელმა]] შთააგონა ანტი-მეტაფიზიკური ტენდენციები თავისი ადამიანის ცოდნის ნომინალისტური შეზღუდვებით სინგულარულ ობიექტებამდე და ამტკიცებდა, რომ ღმერთის არსებობის გაგება შეუძლებელი იყო ადამიანის ინტელექტით. ოკჰემის მიმდევრებმა ეს ხედვა წინ წასწიეს. შედეგად მიღებულმა გაყოფამ რწმენასა და გონიერ მსჯელობას შორის გავლენა იქონია უფრო გვიანდელ რადიკალურ და რეფორმისტულ თეოლოგებზე, როგორიცაა [[მარტინ ლუთერი]].<ref name="Zdybicka 2005 4" /> [[რენესანსი|რენესანსმა]] მრავალი რამ გააკეთა, რომ თავისუფალი აზროვნებისა და სკეპტიკური გამოკვლევის თვალსაწიერი გაეფართოება. ინდივიდები, მაგალითად, [[ლეონარდო და ვინჩი]], ახსნის საშუალებად ექსპერიმენტებს ეძებდა და რელიგიურ ავტორიტეტებს უპირისპირებდა თავის არგუმენტებს. ამ დროის ეკლესიისა და რელიგიის კრიტიკოსებში შედიოდა [[ნიკოლო მაკიაველი]], [[ბონავენტურ დე პერიე]], [[მიშელ დე მონტენი]] და [[ფრანსუა რაბლე]].<ref name="gordonstein" /> ===ადრეული მოდერნული პერიოდი=== ისტორიკოსი ჯოფრი ბლეინი წერს, რომ [[რეფორმაცია]]მ შესაძლებლობა მისცა ათეისტებს კათოლიკური ეკლესიის ავტორიტეტისთვის შეეტიათ, რომელმაც საბოლოოდ შთააგონა სხვა მოაზროვნეები შეეტიათ [[პროტესტანტული]] ეკლესიის ავტორიტეტისთვის.<ref>Geoffrey Blainey; A Short History of Christianity; Viking; 2011; p.388</ref> საფრანგეთში, პრუსიაში და ინგლისში ავტორიტეტი მოიპოვა დეიზმმა. [[ბარუხ სპინოზა]] იყო სავარაუდოდ პირველი ცნობილი „ნახევრად-ათეისტი“, რომელმაც ეს ღიად გამოხატა თანამედროვე ერის ქრისტიანულ მიწაზე. სპინოზას სჯეროდა რომ ბუნების კანონები ხსნიდა სამყაროს მუშაობას. 1661 წელს მან გამოაქვეყნა თავისი „მოკლე ტრაქტატი ღმერთის შესახებ“.<ref>Geoffrey Blainey; A Short History of Christianity; Viking; 2011; p.343</ref> ქრისტიანობის კრიტიკა ხშირი იყო XVII და XVIII საუკუნეებში, განსაკუთრებით ინგლისში და საფრანგეთში, სადაც რელიგია კარგავდა გავლენას. ზოგიერთი პროტესტანტი, მაგალითად [[თომას ჰობსი]], ემხრობოდა მატერიალისტურ ფილოსოფიას და სკეპტიციზმს ზებუნებრივი მოვლენების მიმართ, სპინოზა კი უარყოფდა ღვთიურ ბედისწერას და მას პანთეისტურ ნატურალიზმს ამჯობინებდა. მეჩვიდმეტე საუკუნეში დეიზმს მხარს უჭერდნენ ინტელექტუალები, ამ დროს ჯონ ტოლანდმა შემოიტანა ტერმინი „პანთეისტი“.<ref>{{cite web |url=http://www.etymonline.com/index.php?term=pantheism |title=Online Etymology Dictionary |accessdate=2013-11-26}}</ref> [[File:Ludwig Andreas Feuerbach.jpg|thumb|left|upright|ლუდვიგ ფოიერბახის ''ქრისტიანობის არსმა'' (1841) დიდი გავლენა მოახდინა [[ენგელსი, ფრიდრიხ|ენგელსზე]], [[მარქსი, კარლ|მარქსზე]], [[დეივიდ შტრაუსი|დეივიდ შტრაუსზე]], [[ნიცშე, ფრიდრიხ|ნიცშეზე]] და [[მაქს შტაინერი|მაქს შტრინერზე]].]] პირველი ცნობილი ღია ათეისტი იყო გერმანელი რელიგიის კრიტიკოსი [[მათიას კნუტცენი]], რომელმაც ეს 1674 წელს თავის სამ ნაშრომში გამოთქვა.<ref>Winfried Schröder, in: Matthias Knutzen: Schriften und Materialien (2010), p. 8. See also Rececca Moore, ''The Heritage of Western Humanism, Scepticism and Freethought'' (2011), calling Knutzen "the first open advocate of a modern atheist perspective" [http://reason.sdsu.edu/germany.html online here] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120330182416/http://reason.sdsu.edu/germany.html |date=2012-03-30 }}</ref> მას მიბაძა ორმა ათეისტმა მწერალმა, პოლონელმა ყოფილმა იეზუიტმა ფილოსოფოსმა კაზიმირზ ლიცზენსკიმ და ფრანგმა მღვდელმა [[ჟან მესლიემ]].<ref>{{cite web |url=http://nova.wpunj.edu/newpolitics/issue40/Onfray40.htm |title=Michel Onfray on Jean Meslier |publisher=William Paterson University |accessdate=2011-11-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120112154508/http://nova.wpunj.edu/newpolitics/issue40/Onfray40.htm |archivedate=2012-01-12 }}</ref> XVIII საუკუნის განმავლობაში, გამოჩნდნენ სხვა ათეისტი მოაზროვნეები, როგორებიცაა ბარონ დ'ოლბახი, ჟაკ-ანდრე ნეჟონი, და სხვა ფრანგი მატერიალისტები.<ref name=Holbach-SoN>{{cite book |last=d'Holbach |first=P. H. T.|title=The System of Nature |url=http://fulltextarchive.com/page/The-System-of-Nature-Vol-21/ |accessdate=2011-04-07 |year=1770 |volume=2}}</ref> ამათგან განსხვავებით [[ჯონ ლოკი]], მიუხედავად იმისა რომ ტოლერანტობას უჭერდა მხარს, მოუწოდებდა მთავრობას რომ არ ყოფილიყვნენ ტოლერანტულები ათეიზმის მიმართ, რადგან სჯეროდა რომ ღვთის არსებობის უარყოფა, საფრთხეს უქმნიდა სოციალურ წესრიგს და გამოიწვევდა ქაოსს.<ref>Jeremy Waldron; ''God, Locke, and Equality: Christian Foundations in Locke's Political Thought''; Cambridge, UK; 2002; p.217</ref> ფილოსოფოსმა [[დევიდ იუმი|დევიდ ჰიუმმა]] განავითარა სკეპტიკური [[ეპისტემოლოგია]], რომელიც [[ემპირიზმი|ემპირიზმს]] ეყრდნობოდა. [[იმანუელ კანტი]]ს ფილოსოფიამ ეჭვქვეშ დააყენა [[მეტაფიზიკური]] ცოდნის შესაძლებლობა. ორივე ფილოსოფოსმა დაასუსტა თეოლოგიის მეტაფიზიკური საფუძველი და აკრიტიკებდა ღმერთის არსებობის კლასიკურ არგუმენტებს. ბლეინი ამტკიცებს, რომ მიუხედავად იმისა რომ მიიჩნევა თითქოს ვოლტერს რევოლუციის პერიოდის ათეისტურ აზროვნებაში წვლილი აქვს შეტანილი, ვოლტერი ასევე თვლიდა, რომ ღმერთის შიშმა შეაკავა მოსალოდნელი უწესრიგობა; მისი თქმით „ღმერთი რომ არ არსებობდეს, მისი გამოგონება აუცილებელი იქნებოდა.“<ref>Geoffrey Blainey; A Short History of Christianity; Viking; 2011; pp.&nbsp;390–391</ref> ბარონი დ'ჰოლბახი იყო ფრანგული განმანათლებლობის გამორჩეული ფიგურა, რომელიც ცნობილია თავისი ათეიზმით და ანტირელიგიური ტექსტებით, რომელთა შორის ყველაზე ცნობილია „ბუნების სისტემა“ და „ქრისტიანობის გამოაშკარავება“. საფრანგეთის რევოლუციის ერთ-ერთი მიღწევა იყო სამღვდლოების სახელმწიფოზე დამორჩილება, სამღვდლოების შესახებ სახელმწიფო კანონის შემოჭების საშუალებით. მის მიმართ დაუმორჩილებლობას, ანტი-კლერიკალური ძალადობა და მრავალი კლერიკალის გასახლება მოჰყვა. რადიკალმა იაკობინელებმა ძალაუფლება 1793 წელს მოიპოვეს. იაკობინელები დეისტები იყვნენ და შემოიტანეს უზენაესი არსების კულტი როგორც საფრანგეთის ახალი რელიგია. ზოგიერთი ათეისტი ემხრობოდა აზროვნების კულტის-ათეისტური ფსევდორელიგიის შექმნას, რომელსაც ჰყავდა ქალღმერთი, რომელიც აზროვნების პერსონიფიკაცია იყო. ნაპოლეონის ერამ შემდეგ მოახდინა ფრანგული საზოგადოების სეკულარულობის ინსტიტუციონალიზაცია. მეცხრამეტე საუკუნეში, რაციონალისტი და თავისუფლად მაოზროვნე ფილოსოფოსების წყალობით ათეიზმი ისევ წამოიწია წინ. ბევრი გამოჩენილი გერმანელი ფილოსოფოსი კრიტიკულად იყო განწყობილი რელიგიის მიმართ, მათ შორისაა [[ლუდვიგ ფოერბახი]], [[არტურ შოპენჰაუერი]], [[მაქს შტირნერი]], კარლ მარქსი და [[ფრიდრიხ ნიცშე]].<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/?id=BKz2FcDrFy0C&pg=PA1 |title=Subjectivity and Irreligion: Atheism and Agnosticism in Kant, Schopenhauer, and Nietzsche |publisher=Ashgate Publishing, Ltd. |last=Ray |first=Matthew Alun |year=2003 |isbn=978-0-7546-3456-0 |accessdate=2011-04-09}}</ref> [[გ.ჰოლიოაკი]] ბოლო ადამიანი იყო რომელიც ათეისტური შეხედულებების გამო დააპატიმრეს. სტივენ ლოუ ამბობს, რომ ჰოლიოაკი პირველი იყო ვინც ცნება „სეკულარიზმი“ გამოიყენა.<ref>{{cite book |title=Humanism: A Very Short Introduction |url=https://archive.org/details/humanismveryshor0000laws |edition= |last=Law |first=Stephen |year=2011 |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |isbn=978-0-19-955364-8 |page=[https://archive.org/details/humanismveryshor0000laws/page/23 23]}} Law notes that he may have also been the first imprisoned on such a charge.</ref><ref>{{cite book |title=Humanism: A Very Short Introduction |url=https://archive.org/details/humanismveryshor0000laws |edition= |last=Law |first=Stephen |year=2011 |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |isbn=978-0-19-955364-8 |page=[https://archive.org/details/humanismveryshor0000laws/page/23 23]}}</ref> ===1900-დან=== XX საუკუნეში, ათეიზმი, განსაკუთრებით კი პრაქტიკული ათეიზმის ფორმა, მრავალ საზოგადოებაში დაწინაურდა. ათეისტურმა აზროვნებამ ფართო აღიარება ჰპოვა ფართო ფილოსოფიებში, მაგალითად [[ეგზისტენციალიზმი|ეგზისტენციალიზმში]], [[ობიექტივიზმი|ობიექტივიზმში]], [[სეკულარული ჰუმანიზმი|სეკულარულ ჰუმანიზმში]], [[ნიჰილიზმი|ნიჰილიზმში]], [[ანარქიზმი|ანარქიზმში]], [[ლოგიკური პოზიტივიმი|ლოგიკურ პოზიტივიმზში]], [[მარქსიზმი|მარქსიზმში]], [[ფემინიზმი|ფემინიზმში]],<ref name=feminism>{{cite book |url=https://books.google.com/?id=tAeFipOVx4MC&pg=PA233&lpg=PA233&dq=%22Feminism+and+Atheism%22&q=%22Feminism%20and%20Atheism%22 |last=Overall |first=Christine |chapter=Feminism and Atheism |year=2006 |accessdate=2011-04-09 |title=The Cambridge Companion to Atheism |isbn=978-1-139-82739-3}} in {{harvnb|Martin|2006|pp=233–246}}</ref> ზოგად მეცნიერულ და [[რაციონალიზმი|რაციონალისტურ]] მოძრაობაში. გარდა ამისა, ამ პერიოდში, სახელმწიფო ათეიზმი გამოვლინდა [[აღმოსავლეთ ევროპა]]სა და [[აზია]]ში, განსაკუთრებით [[ვლადიმერ ლენინი]]სა და [[იოსებ სტალინი]]ს [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა კავშირში]], ასევე [[მაო ძედუნი]]ს კომუნისტურ [[ჩინეთი|ჩინეთში]]. საბჭოთა კავშირში, ათეისტური და ანტირელიგიური პოლიტიკა მოიცავდა მრავალ საკანონმდებლო აქტს, კანონგარეშე ცხადდებოდა რელიგიური სკოლები, გაჩნდა უღმერთოთა საზოგადოება.<ref>Richard Pipes; ''Russia under the Bolshevik Regime''; The Harvill Press; 1994; pp. 339–340</ref><ref name="Viking p.494">Geoffrey Blainey; ''A Short History of Christianity''; Viking; 2011; p. 494</ref> მაოს შემდეგ, [[ჩინეთის კომუნისტური პარტია]] ათეისტურ ორგანიზაციად რჩება, რასაც არეგულირებს კიდეც, თუმცა, კონტინენტურ ჩინეთში რელიგიურ პრაქტიკას ბოლომდე არ კრძალავს.<ref>Rowan Callick; Party Time – Who Runs China and How; Black Inc; 2013; p.112</ref><ref>{{cite web|url=http://www.china-embassy.org/eng/zt/zjxy/t36492.htm|title= White Paper—Freedom of Religious Belief in China|publisher=Embassy of the People's Republic of China in the United States of America|date=October 1997|accessdate=2007-09-05}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90133.htm|title=International Religious Freedom Report 2007 — China (includes Tibet, Hong Kong, and Macau)|year=2007|publisher=U.S.Department of State|accessdate=2007-10-02}}</ref> [[File:Bezbozhnik u stanka 22-1929.jpg|thumb|left|upright|[[სსრკ]]-ის უღმერთოთა საზოგადოების ჟურნალის 1929 წლის გარეკანი, სადაც ასახულია თუ როგორ ანადგურებს [[აბრაამისეული რელიგიები]]ს ღმერთებს კომუნისტთა ხუთწლიანი გეგმა.]] როგორც ავსტრალიელი ისტორიკოსი ჯოფრი ბლენი წერს, „[[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] ჩართულ შეუბრალებელ ლიდერთა უმრავლესობა ათეისტი და სეკულარისტი იყო და მუდმივად ემტერებოდნენ იუდაიზმსა და ქრისტიანობას“.<ref>Geoffrey Blainey; ''A Short History of Christianity''; Viking; 2011; p.543</ref> კალიფორნიის უნივერსიტეტის პროფესორი, სოციოლოგი რიჩარდ მედსენი კი აღნიშნავს, რომ [[ჰიტლერი|ჰიტლერმაც]] და სტალინმაც ეკლესიები გახსნეს და დახურეს პოლიტიკური მიზანშეწონილობიდან გამომდინარე, რომ სტალინმა შეარბილა თავისი წინააღმდეგობა ქრისტიანობისადმი, ძრითადად ომის პერიოდში თავისი რეჟიმისადმი საზოგადოებრივი თანხმობის გაზრდა-გაუმჯობესების მიზნით.<ref>{{cite book |editor-last=Smith |editor-first=S. A. |title=The Oxford Handbook of the History of Communism |publisher=Oxford University Press |year=2014 |isbn=978-0-19-960205-6 |chapter=Religion Under Communism |last=Madsen |first=Richard |page=588 |chapterurl=https://books.google.com/books?id=ZMd7AgAAQBAJ&lpg=PA172&pg=PA586 |url=https://books.google.com/books?id=ZMd7AgAAQBAJ&printsec=frontcover}}</ref> როგორც ბლეკფორდი და შიუკლენკი წერენ, „საბჭოთა კავშირი უდავოდ ათეისტური სახელმწიფო იყო, იგივე ითქმის მაოისტურ ჩინეთსა და [[პოლ პოტი]]ს წითელი ქხმერების ფანატიკურ რეჟიმზე 1970-იანი წლების კამბოჯაში“.<ref>{{cite book |last1=Blackford |first1=R. |last2=Schüklenk |first2=U. |title=50 great myths about atheism |publisher=John Wiley & Sons |year=2013 |isbn=978-0-470-67404-8 |chapterurl=https://books.google.com/books?id=fR1rAAAAQBAJ&lpg=PA79&pg=PA85 |url=https://books.google.com/books?id=fR1rAAAAQBAJ&printsec=frontcover |chapter=Myth 27 Many Atrocities Have Been Committed in the Name of Atheism |page=88}}</ref> ლოგიკურმა პოზიტივიზმმა და საიენტიზმა გზები მოასწორა [[ნეოპოზიტივიზმი]]ს, ანალიტიკური ფილოსოფიის, [[სტრუქტურალიზმი]]ს და [[ნატურალიზმი]]სათვის. ანალიტიკური ფილოსოფია არ ეთანხმება კლასიკურ რაზიონალიზმს და მეტაფიზიკას მკაცრი ემპირიზმისა და ეპისტემოლოგიური ნომინალიზმის სასარგებლოდ. მისი დამცველები, მაგალითად ბერტრან რასელი დამაჯერებლად უარყოფს ღმერთისადმი რწმენას. თავის ადრეულ ნაშრომში, ლუდვიგ ვიტგენშტაინი ცდილობს განაცალკევოს მეტაფიზიკური და ზებუნებრივი ენა რაციონალური მსჯელობისგან. ალფრედ ჯუს აიერი ამტკიცებდა რელიგიური განცხადებების უგუნურებას და იმოწმებდა თავის ერთგულებას ემპირიული მეცნიერებებისსადმი. სამხრეთ აფრიკელი ფილოსოფისი ჯონ ნეიმარ ფინდლი და ავსტრალიელი ფილოსოფოსი ჯონ სმარტი ამტკიცებდნენ, რომ ღმერთის არსებობის ლოგიკური აუცილებლობა არ არსებობს. ისეთი ნატურალისტები და მატერიალისტური მონისტები, რომელთა შორის იყო მაგალითად, ამერიკელი ფილოსოფოსი ჯონ დიუი, მიიჩნევდნენ, რომ ყველაფრის საწყისი იყო ბუნებრივი სამყარო და უარყოფდნენ ღმერთის ან უკვდავების არსებობას.<ref name="stanford" /><ref>{{harvnb|Zdybicka|2005|p=16}}</ref> ===სხვა განვითარებები=== [[File:Honourable Bertrand Russell.jpg|thumb|upright|ბრიტანელი ფილოსოფოსი [[ბერტრან რასელი]]]] სხვა ლიდერები, მაგალითად [[პერიარ რამაზამი]], [[ინდოეთი]]ს გამოჩენილი ათეისტი ლიდერი, იბრძოდნენ [[ინდუიზმი]]სა და [[ბრაჰმანი (ვარნა)|ბრაჰმანის]] წინააღმდეგ, რადგან ისინი დისკრიმინაციას უკეთებდა და ყოფდა ხალხს [[კასტა|კასტისა]] და რელიგიის სახელით.<ref>{{cite book |last=Michael |first=S. M. |year=1999 |chapter=Dalit Visions of a Just Society |editor=S. M. Michael (ed.) |publisher=Lynne Rienner Publishers |title=Untouchable: Dalits in Modern India |isbn=1-55587-697-8 |pages=31–33}}</ref> ეს პირველ პლანზე წამოიწია [[1956]] წელს, როდესაც მან მოაწყო ქანდაკების აღმართვა, რომელზეც ინდუისტური ღმერთი იყო გამოსახული თავმდაბლურად და აკეთებდა ანტითეისტურ განცხადებებს.<ref>"He who created god was a fool, he who spreads his name is a scoundrel, and he who worships him is a barbarian." Hiorth, Finngeir (1996). "[http://iheu.org/content/atheism-south-india-2 Atheism in South India]". International Humanist and Ethical Union, ''International Humanist News''. Retrieved 2013-11-21</ref> ათეისტი [[ვაშტი მაკკოლუმი]] იყო მოსარჩელე [[1948]] წლის უზენაეს სასამართლოში შეტანილი საქმით, რომელმაც გააუქმა რელიგიური განათლება [[აშშ]]-ს საჯარო სკოლებში.<ref>{{cite web |last=Martin |first=Douglas |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9805E1DB103EF935A1575BC0A9609C8B63 |title=Vashti McCollum, 93, Plaintiff In a Landmark Religion Suit – Obituary (Obit); Biography |publisher=New York Times |date=26 Aug 2006 |accessdate=2013-11-10}}</ref> [[მადალინ მიურეი ო'ჰერი]] იყო ალბათ ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ამერიკელი ათეისტი; მან [[1963]] წელს უზენაეს სასამართლოში შეტანილი საქმით აკრძალა ძალადობრივი ლოცვები საჯარო სკოლებში.<ref>{{cite book |title=Religion on Trial |last=Jurinski |first=James |year=2004 |publisher=AltraMira Press |location=Walnut Creek, California |isbn=0-7591-0601-0 |page=48 |url=https://books.google.com/?id=0Yq_z5LaCjsC&pg=PA48&lpg=PA48 |accessdate=2009-07-23}}</ref> [[1966]] წელს, ჟურნალმა [[Time]]-მა იკითხა: „ღმერთი მოკვდა?“<ref>[http://content.time.com/time/covers/0,16641,19660408,00.html ''TIME Magazine'' cover] online. Apr 8, 1966. Retrieved 2013-11-21.</ref> საპასუხოდ [[ღმერთის სიკვდილის თეოლოგიური მოძრაობა|ღმერთის სიკვდილის თეოლოგიური მოძრაობისა]], რომელიც ციტირებდა გამოთვლებს, რომ მსოფლიოს მოსახლეობის თითქმის ნახევარი ცხოვრობდა ანტი-რელიგიური ძალაუფლების ქვეშ და კიდევ მილიონობით ადამიანმა [[აფრიკა]]ში, [[აზია]]სა და [[სამხრეთ ამერიკა]]ში თითქმის არ იცოდა, რას ასწავლიდა ქრისტიანული ხედვის თეოლოგია.<ref>"[http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,835309,00.html Toward a Hidden God]". ''Time Magazine'' online. Apr 8, 1966. Retrieved 2007-04-17.</ref> „თავისუფლება რელიგიური ფონდებისგან“ იყო თანადაფუძნებული [[ანე ნიკოლ გეილორი]]სა და მისი ქალიშვილის, [[ანი ლორი გეილორი]]ს მიერ [[1976]] წელს აშშ-ში. ის სახელმწიფოსგან ეკლესიის გამოყოფის იდეას ავრცელებს.<ref name="aboutCalling">{{cite news |title=The atheists' calling the Madison-based Freedom From Religion Foundation is taking its latest battle to the U.S. Supreme court. It's a milestone for the often-vilified but financially strong group, which has seen its membership grow to an all-time high |url=http://host.madison.com/news/the-atheists-calling-the-madison-based-freedom-from-religion-foundation/article_85a849c9-f26a-50e8-8a04-cf8bc889d8a0.html |date=25 February 2010 |last=Erickson |first=Doug |newspaper=Wisconsin State Journal|accessdate=2013-06-30 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://host.madison.com/news/the-atheists-calling-the-madison-based-freedom-from-religion-foundation/article_85a849c9-f26a-50e8-8a04-cf8bc889d8a0.html |title=The Atheists' Calling |publisher=Wisconsin State Journal |first=Doug |last=Erickson |date=25 February 2007 |accessdate=2013-11-21}}</ref> [[ბერლინის კედელი]]ს ჩამოშლის შემდეგ, რამდენიმე აქტიური ანტი-რელიგიური რეჟიმი შემცირდა საგრძნობლად. [[2006]] წელს, ტიმოთი შაჰმა (Pew Formu-იდან) შენიშნა „მსოფლიო მასშტაბის ტენდენცია მთელ დიდ რელიგიურ ჯგუფებში, რომლებშიც ღმერთზე დაფუძნებული და რწმენაზე დაფუძნებული მოძრაობები ზოგადად იღებენ ზრდად ნდობასა და გავლენას სეკულარული მოძრაობებისა და იდეოლოგიების პირისპირ.“<ref>"[http://www.pewforum.org/2006/07/18/timothy-samuel-shah-explains-why-god-is-winning/ Timothy Samuel Shah Explains 'Why God is Winning']." 2006-07-18. The Pew Forum on Religion and Public Life. Retrieved 2013-11-21.</ref> თუმცა, გრეგორი პოლმა და ფილ ცუკერმანმა ეს მითად მიიღეს და თქვეს, რომ რეალური სიტუაცია ბევრად უფრო კომპლექსურია.<ref>{{cite journal |last1=Paul |first1=Gregory |last2=Zuckerman |first2=Phil |title=Why the Gods Are Not Winning |journal=Edge |volume=209 |year=2007 |url=http://www.edge.org/documents/archive/edge209.html#gp |ref=harv |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070513205846/http://edge.org/documents/archive/edge209.html#gp |archivedate=2007-05-13 }}</ref> [[2010]] წელს ჩატარებულმა კვლევამ ცხადყო, რომ ათეისტები და აგნოსტიკები საშუალოდ ბევრად უფრო ჩახედულები არიან რელიგიაში, ვიდრე ამ რელიგიის მიმდევრები. ურწმუნოებმა უფრო მეტი ქულა აიღეს იმ კითხვებში, რომლებიც ეხებოდა პროტესტანტულ და კათოლიკურ რწმენებს. მხოლოდ მორმონმა და ებრაელმა მორწმუნეებმა აიღეს ათეისტებისა და აგნოსტიკების ტოლი ქულები.<ref name="religion knowledge">{{harvnb|Landsberg|2010}}</ref> 2012 წელს, პირველი „ქალები სეკულარიზმში“ კონფერენცია ჩატარდა არლინგტონში, [[ვირჯინია]].<ref>{{cite web |url=http://www.womeninsecularism.org/2012/ |title=Women in Secularism |accessdate=2013-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130730235818/http://www.womeninsecularism.org/2012/ |archivedate=2013-07-30 }}</ref> „სეკულარული ქალი“ ორგანიზდა [[2012]] წელს, როგორც ეროვნული ორგანიზაცია, რომელიც მიმართულია არარელიგიური ქალებისაკენ.<ref>{{cite web |url=http://www.secularwoman.org/about |title=Secular Woman:About |accessdate=2013-11-21}}</ref> ათეისტური [[ფემინიზმი|ფემინისტური]] მოძრაობა ასევე უფრო მიმართული გახდა [[სექსიზმი]]სა და სექსუალური შევიწროვებისაკენ თვითონ ათეისტურ მოძრაობაში.<ref>{{cite web |url=http://freethoughtblogs.com/greta/2013/08/13/a-timeline-of-the-sexual-harassment-accusations/ |title=A Timeline of the Sexual Harassment Accusations |accessdate=2013-11-21}}</ref> 2012 წლის აგვისტოს, ჯენიფერ მაკკრეითმმა დააფუძნა მოძრაობა ათეიზმში, ცნობილი [[Atheism Plus]]-ის სახელით, ან უბრალოდ A+, რომელიც „იყენებს სკეპტიციმზს ყველაფრის მიმართ, სოციალური საკითხების ჩათვლით, როგორებიცაა: სექსიზმი, [[რასიზმი]], [[პოლიტიკა]], სიღარიბე და კრიმინალი“.<ref>{{cite web |url=http://freethoughtblogs.com/blaghag/2012/08/atheism/ |title=Blaghag: Atheism+ |accessdate=2013-11-21}}</ref><ref>{{cite web |url=http://freethoughtblogs.com/blaghag/2012/08/how-i-unwittingly-infiltrated-the-boys-club-why-its-time-for-a-new-wave-of-atheism/ |title=How I unwittingly infiltrated the boys club, why it's time for a new wave of atheism |accessdate=2013-11-21}}</ref><ref>{{cite web |url=http://atheismplus.com/faq.php |title=About Atheism+ |accessdate=2013-11-21}}</ref> 2013 წელს, ამერიკის მთავრობის საკუთრებაში მყოფი პირველი ათეისტური მონუმენტი გაიხსნა ფლორიდაში: 680 კილოგრამიანი გრანიტის სკამი და პლინთუსი, რომელზეც აწერია [[ტომას ჯეფერსონი]]ს, [[ბენჯამინ ფრანკლინი]]სა და [[მედელინ მიურეი ო'ჰერი]]ს ციტატები.<ref>{{cite web |url=http://www.alligator.org/news/local/article_f9a8713c-e2cf-11e2-b9d8-001a4bcf887a.html|title=First atheist monument on government property unveiled |publisher=Alligator News |accessdate=2013-11-21}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.rawstory.com/rs/2013/06/29/atheists-unveil-monument-in-florida-and-promise-to-build-50-more |title=Atheists unveil monument in Florida and promise to build 50 more |accessdate=2013-11-21}}</ref> ===ახალი ათეიზმი=== [[File:Four Horsemen.jpg|thumb|right|„არა-აპოკალიფსის ოთხი მხედარი“ (საათის ისრის მიმართულებით ზედა მარცხნიდან): [[რიჩარდ დოკინზი]], [[კრისტოფერ ჰიტჩენსი]], [[დენიელ დენეტი]] და [[სემ ჰარისი]]]] ახალი ათეიზმი ეწოდება მოძრაობას, რომელიც გაჩნდა XXI საუკუნის დასაწყისში და მხარს უჭერს შეხედულებას, რომ „რელიგია არ უნდა იყოს შეწყნარებული, არამედ უნდა იყოს დაპირისპირებული, გაკრიტიკებული, რაციონალური არგუმენტების მიერ მხილებული, ყველგან სადაც კი მისი ძალაუფლება გაიზრდება.“<ref>{{cite news |url=http://www.cnn.com/2006/WORLD/europe/11/08/atheism.feature/index.html |title=The rise of the New Atheists |publisher=CNN |first=Simon |last=Hooper |accessdate=2010-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100408094135/http://www.cnn.com/2006/WORLD/europe/11/08/atheism.feature/index.html |archivedate=2010-04-08 <!--DASHBot--> |url-status=live}}</ref><!--- NB: they may also advocate other views---> ეს მოძრაობა ასოცირებულია სემ ჰარისთან, დენიელ დენეტთან, რიჩარდ დოკინზთან, ვიქტორ სტენჯერთან და კრისტოფერ ჰიჩენსთან.<ref>{{cite journal |title=Preview: The Four Horsemen of New Atheism reunited |first=Alice |last=Gribbin |url=http://www.newstatesman.com/blogs/the-staggers/2011/12/richard-dawkins-issue-hitchens |journal=New Statesman |date=22 December 2011 |accessdate=2012-02-13}}</ref>{{sfn|Stenger|2009}} ამ ავტორების რამდენიმე ბესტსელერი არის ახალი ათეიზმის გარშემო არსებული დისკუსიების ძირითადი წყარო. ეს ათეისტები საკუთარ თავს არ უკავშირებენ იმ მასობრივ პოლიტიკურ ათეიზმს, რომელიც მეოცე საუკუნეში სხვადასხვა ქვეყნებში გაჩნდა. რელიგიურად მოტივირებული ტერორისტული აქტები, „Discovery institute“-ის მიერ ნაწილობრივ წარმატებული მცდელობა სამეცნიერო კურიკულუმში [[კრეაციონიზმი|კრეაციონისტული]] იდეები შეეტანათ, ამ იდეების ჯორჯ ბუშის მიერ მხარდაჭერასთან ერთად, ისეთ ავტორებს როგორებიცაა ჰარისი, დენეტი, დოკინზი, სტენჯერი და ჰიჩენსი, მიაჩნიათ იმის მტკიცებულებად, რომ საზოგადოება ათეიზმისკენ უნდა მიისწრაფოდეს.<ref name="sharedvalues">{{cite journal |last=Garfield |first=Alan E |url=http://lawreview.vermontlaw.edu/files/2012/02/13-Garfield-Book-2-Vol-33.pdf |journal=Vermont Law Review |volume=33 Book 2 |title=Finding Shared Values in a Diverse Society: Lessons From the Intelligent Design Controversy |publisher=Vermont Law Review |accessdate=2013-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131207172239/http://lawreview.vermontlaw.edu/files/2012/02/13-Garfield-Book-2-Vol-33.pdf |archivedate=2013-12-07 }}</ref> ==დემოგრაფია== [[File:Atheists Agnostics Zuckerman en.svg|thumb|250პქ|left|ათეისტებისა და [[აგნოსტიციზმი|აგნოსტიკების]] პროპორცია მსოფლიოში (2007)]] მსოფლიოში არსებულ ათეისტთა იდენობის დათვლა ძალიან რთულია. რელიგიური რწმენების გამოკითხვების რესპოდენტებმა, „ათეიზმი“ შესაძლოა განსაზღვროს განსხვავებულად ან გამოყოს სხვადასხვა განსხვავებები ''ათეიზმს'', არარელიგიურ რწმენებს, არათეისტურ რელიგიურობასა და სპირიტუალურ რწმენებს შორის.<ref>{{cite web |url=http://www.adherents.com/Religions_By_Adherents.html#Nonreligious |title=Major Religions of the World Ranked by Number of Adherents, Section on accuracy of non-Religious Demographic Data | accessdate=2011-04-09| archiveurl= https://web.archive.org/web/20110422093857/http://www.adherents.com/Religions_By_Adherents.html| archivedate=2011-04-22 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref><ref>{{cite book |last=Huxley |first=Andrew |title=Religion, Law and Tradition: Comparative Studies in Religious Law |publisher=Routledge |year=2002 |page=120 |url=https://books.google.com/books?id=YsUMTA4MebwC&pg=PA120 |isbn=978-0-7007-1689-0 |ol=7763963M |accessdate=2011-04-09}}</ref> ინდუისტი ათეისტი საკუთარ თავს ინდუისტად აცხადებს, მიუხედავად იმისა, რომ ამავე დროს ათეისტიცაა. როგორც [[ენციკლოპედია ბრიტანიკა]]ში შეტანილ 2010 წლის გამოკითხვაშია აღნიშნული, არარელოგიური ადამიანები მსოფლიო მოსახლეობის 9,6%-ს შეადგენენ, ათეისტები კი დაახლოებით 2%-ს, რომელთა უმრავლესობაც ძრითადად აზიაში ცხოვრობს. ეს ციფრები არ მოიცავს ათეისტური რელიგიების მიმდევრებს, მაგალითად ზოგიერთ [[ბუდიზმი|ბუდისტებს]].<ref name=eb-2010>{{cite web|title=Religion: Year in Review 2010: Worldwide Adherents of All Religions|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1731588/Religion-Year-In-Review-2010/298437/Worldwide-Adherents-of-All-Religions|work=Encyclopædia Britannica Online|publisher=Encyclopædia Britannica Inc.|accessdate=2013-11-21}}</ref> 2000-დან 2010 წლამდე, ათეიზმისათვის საშუალო წლიური ცვლილება −0,17% იყო. ციფრებში, ათეისტებისა და აგნოსტიკების რაოდენობა დედამიწაზე 1,1 მილიარდ ადამიანს შეადგენს.<ref>{{cite book | url = https://books.google.com/books?id=rQTdki1xyK0C&pg=PA122 | title = Secularization and the World Religions | year = 2010 | editor1-first = Hans | editor1-last = Joas | editor2-first = Klaus | editor2-last = Wiegandt | publisher = Liverpool University Press | isbn = 978-1-84631-187-1 | ol = 25285702M | page = 122 (footnote 1) | accessdate =2012-04-18}}</ref> Gallup International-ის მიერ ჩატარებული გლობალური კვლევის მიხედვით, 2012 წელს რესპოდენტთა 13% „დარწმუნებული ათეისტი“ იყო, 2015 წელს კი 11%.<ref name="wingia2"/><ref name="Gallup2012">{{cite web|url=http://www.wingia.com/en/news/win_gallup_international_ae_religiosity_and_atheism_index_ao_reveals_atheists_are_a_small_minority_in_the_early_years_of_21st_century/14/|title=WIN-Gallup International "Religiosity and Atheism Index" reveals atheists are a small minority in the early years of 21st century|date=6 August 2012|accessdate=2012-08-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120825005955/http://www.wingia.com/en/news/win_gallup_international_ae_religiosity_and_atheism_index_ao_reveals_atheists_are_a_small_minority_in_the_early_years_of_21st_century/14|archivedate=2012-08-25}}</ref> 2012 წლის მონაცემებით, ის ქვეყნები, რომელთა მაცხოვრებლების ყველაზე დიდი წილიც საკუთარ თავს „დარწმუნებულ ათეისტად“ მიიჩნევს, შემდეგნაირად გამოიყურება: ჩინეთი (47%), იაპონია (31%), ჩეხეთი (30%), საფრანგეთი (29%), სამხრეთ კორეა (15%), გერმანია (15%), ნიდერლანდები (14%), ავსტრია (10%), ისლანდია (10%), ავსტრალია (10%) და ირლანდია (10%).<ref>{{cite web|title=GLOBAL INDEX OF RELIGION AND ATHEISM – Press Release|url=http://redcresearch.ie/wp-content/uploads/2012/08/RED-C-press-release-Religion-and-Atheism-25-7-12.pdf|publisher=[[Gallup (company)|Gallup]] – [[Red C]]|ref=REDC|accessdate=2016-11-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121016062403/http://redcresearch.ie/wp-content/uploads/2012/08/RED-C-press-release-Religion-and-Atheism-25-7-12.pdf|archivedate=2012-10-16}}</ref> ===ევროპა=== [[File:Europe No Belief enhanced 2010.png|thumb|ადამიანთა პროცენტულობა სხვადასხვა ევროპულ ქვეყანაში, რომლებმაც თქვეს: „არ მჯერა არანაირი ტიპის სულის, ღმერთისა ან სიცოცხლის ძალის“. (2010).<ref name=EB2010>{{cite web|url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_341_en.pdf|title=Special Eurobarometer: Biotechnology|page=381|date=October 2010|format=PDF}}</ref>]] 2010 წლის „ევრობარომეტრის გამოკითხვის“ მიხედვით, გამოკითხულები, რომლებიც დაეთანხმნენ განცხადებას: „არ გჯერა, რომ არც ერთი ტიპის სული, ღმერთი ან სიცოცხლის ძალა არსებობს“ მაღალი პროცენტს აჩვენებდნენ [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] (40%), [[ჩეხეთის რესპუბლიკა]]ში (37%), [[შვედეთი|შევედში]] (34%), [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებსა]] (30%) და [[ესტონეთი|ესტონეთში]] (29%); საშუალო პროცენტულობას დაფიქსირდა [[გერმანია]]ში (27%), [[ბელგია]]ში (27%), [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებულ სამეფოში]] (25%); ყველაზე მცირე პროცენტულობა კი იყო [[პოლონეთი|პოლონეთში]] (5%), [[საბერძნეთი|საბერძნეთში]] (4%), [[კვიპროსი|კვიპროსში]] (3%), [[მალტა]]სა (2%) და [[რუმინეთი|რუმინეთში]] (1%). [[ევროკავშირი]]ს საერთო პროცენტული მაჩვენებელი კი 20%-ია.<ref name="EU" /> 2012 წელს „ევრობარომეტრის“ გამოკითხვა ევროკავშირში არსებულ დისკრიმინაციაზე, გამოკითხულთა 16% მიიჩნევს თავს ურწმუნოდ/აგნოსტიკოსად და მხოლოდ 7% აიდენტიფიცირებს საკუთარ თავს ათეისტად.<ref>{{citation|title=Discrimination in the EU in 2012|work=Special Eurobarometer |year=2012 |series=383 |page=233 |url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_393_en.pdf |accessdate=14 August 2013 |publisher=[[ევროკომისია|European Commission]] |location=[[ევროპის კავშირი|European Union]]}} The question asked was "Do you consider yourself to be...?", with a card showing: Catholic, Orthodox, Protestant, Other Christian, Jewish, Muslim, Sikh, Buddhist, Hindu, Atheist, and non-believer/agnostic. Space was given for Other (SPONTANEOUS) and DK. Jewish, Sikh, Buddhist, Hindu did not reach the 1% threshold.</ref> [[Pew Research Center]]-ის მიხედვით, 2012 წელს ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ რელიგიურად არააფილირებულები (აგნოსტიკოსები და ათეისტები) ევროპელების 18%-ს შეადგენენ.<ref name="Religiously Unaffiliated">{{cite web|url=http://www.pewforum.org/global-religious-landscape-unaffiliated.aspx|title=Religiously Unaffiliated|date=18 December 2012|work=Pew Research Center's Religion & Public Life Project|accessdate=14 ნოემბერი 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130730043126/http://www.pewforum.org/global-religious-landscape-unaffiliated.aspx|archivedate=30 ივლისი 2013}}</ref> ამავე კვლვევის მიხედვით, რელიგიურად არააფილირებულები მხოლოდ ორ ქვეყანაში არიან მოსახლეობის უმრავლესობა: ჩეხეთსა (75%) და ესტონეთში (60%).<ref name="Religiously Unaffiliated" /> არსებობს კიდევ ოთხი ქვეყანა, რომელიც არ არის აფილირებული რელიგიასთან და შეადგენს მოსახლეობის უმრავლესობას: [[ჩრდილოეთ კორეა]] (71%), [[იაპონია]] (57%), [[ჰონგ-კონგი]] (56%) და [[ჩინეთი]] (52%).<ref name="Religiously Unaffiliated" /> ===ავსტრალია=== [[ავსტრალია|ავსტრალიის]] სტატისტიკის ბიუროს თანახმად, ავსტრალიელების 22%-ს „რელიგია არ აქვს“, კატეგორია, რომელიც მოიცავს ათეისტებს.<ref name="abs">{{cite web|url=http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/Lookup/2071.0main+features902012-2013 |title=Cultural Diversity In Australia |publisher=Australian Bureau of Statistics |year=2012 | accessdate=2012-06-21}}</ref> ===ამერიკის შეერთებული შტატები=== 2005-2012 წლებში, [[აშშ]]-ში, თვითგამოცხადებული ათეიზმის წილი 1%-დან 5-მდე გაიზარდა. დიდი ვარდნა იყო თვითიდენტიფიცირებულ რელიგიურ ადამიანებში, რომელთა ოდენობაც 73%-დან 60%-მდე შემცირდა.<ref name="BBCViewpoints">{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/magazine-19262884|title=BBC News – Viewpoints: Why is faith falling in the US?|date=22 August 2012|work=[[BBC Online]]|accessdate=2012-08-28}}</ref> World Values Survey-ის ცნობით, 2014 წელს ამერიკელთა 4,4% თავს ათეისტად მიიჩნევდა.<ref name="WVS">{{cite web|title=WVS Database|url=http://www.worldvaluessurvey.org/WVSOnline.jsp|website=World Values Survey|publisher=Institute for Comparative Survey Research|date=March 2015|accessdate=2016-11-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160105141038/http://www.worldvaluessurvey.org/WVSOnline.jsp|archivedate=2016-01-05}}</ref> თუმცა, იგივე გამოკითხვის მიხედვით, რესპოდენტთა 11,1%-მა კითხვაზე, სწამთ თუ არა ღმერთის, უპასუხეს „არა“.<ref name="WVS"/> 1984 წელს, ეს ციფრები 1,1% და 2,2% იყო. Pew Research Center-ის 2015 წლის ანგარიშის მიხედვით, აშშ-ის ზრდასრული მოსახლეობის 3,1% თავს ათეისტად მიიჩნევს, 2007 წელს ეს მაჩვენებელი 1,6% იყო.<ref>[http://www.pewforum.org/2015/05/12/americas-changing-religious-landscape/ America’s Changing Religious Landscape], Pew Research Center, 12 May 2015.</ref><ref name="GSS 2014">{{cite web |last1=Hout |first1=Michael |last2=Smith |first2=Tom |title=Fewer Americans Affiliate with Organized Religions, Belief and Practice Unchanged: Key Findings from the 2014 General Social Survey |url=http://www.norc.org/PDFs/GSS%20Reports/GSS_Religion_2014.pdf |website=General Social Survey |publisher=NORC |date=March 2015}}</ref> ===არაბული სამყარო=== ბოლო წლებში, ათეიზმის პროფილი სუბსტანციურად გაიზარდა [[არაბული სამყარო|არაბულ სამყაროში]].<ref name="auto">{{cite web |url=https://newhumanist.org.uk/articles/4898/the-rise-of-arab-atheism |title=The rise of Arab atheism|accessdate=2016-02-08|url-status=live}}</ref> რეგიონში არსებულ დიდ ქალაქებში, როგორიცაა [[კაირო]], ათეისტები იკრიბებიან კაფეებსა და სოციალურ მედიაში, მიუხედავად ავტორიტარული მთავრობების მიერ რეგულარული შევიწროვებისა.<ref name="auto"/> Gallup International-ის მიერ 2012 წლის ჩატარებულმა გამოკითხვამ აჩვენა, რომ [[საუდის არაბეთი]]ს 5% თავს „დარწმუნებულ ათეისტად“ თვლის.<ref name="auto"/> თუმცა, არაბულ სამყაროში მცხოვრებ ძალიან ცოტა ახალგაზრდა ადამიანს ჰყავს ათეისტი სამეგობროში ან სანაცნობოში. ერთ-ერთი კვლევის მიხედვით, 1%-ია [[მაროკო|მაროკოში]], [[ეგვიპტე]]სა და საუდის არაბეთში, ან [[იორდანია]]ში, მხოლოდ 3% და 7%-ია [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში]], [[ბაჰრეინი|ბაჰრეინში]], [[ქუვეითი|ქუვეითსა]] და [[პალესტინა]]ში.<ref name = "Tabah2016">[http://mmgsurvey.tabahfoundation.org/downloads/mmgsurvey_full_En_web.pdf Muslim Millennial Attitudes on Religion and Religious Leadership, Arab World], Tabah Foundation, Abu Dhabi, 2016</ref> როდესაც ჰკითხეს მათ, ჰყავთ თუ არა „ნანახი ან სმენიათ თუ არა ათეიზმის კვალის შესახებ თავიანთ მიდამოებში, კომუნაში ან საზოგადოებაში“, ყველა ქვეყნის მხოლოდ 3-8%-მა უპასუხა „დიახ“. გამონაკლისი მხოლოდ არაბთა გაერთიანებული საამიროებია 51%-ით.<ref name = "Tabah2016"/> ===ათეიზმი, კეთილდღეობა, განათლება=== ამერიკაში ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა დადებითი კორელაცია განათლების დონესა და სეკულარიზმს შორის, ათეიზმის ჩათვლით.<ref name="Zuckerman" /> [[ევოლუციური ფსიქოლოგია|ევოლუციური ფსიქოლოგის]] ნიგელ ბარბერის აზრით, ათეიზმი ყვავის ისეთ ადგილებში, სადაც მოსახლეობის უმრავლესობა ეკონომიკურად უზრუნველყოფილია, კერძოდ კი ევროპის [[სოციალ-დემოკრატია|სოციალ-დემოკრატიულ]] ქვეყნებში, სადაც მომავალთან ნაკლები განუსაზღვრელობაა დაკავშირებული, აქვთ ფართო [[სოციალური უსაფრთხოების ქსელი]] და უკეთესი [[ჯანდაცვა]], რაც განაპირობებს ცხოვრების უკეთეს ხარისხსსა და ხანგრძლივობას. ამისგან განსხვავებით, განუვითარებელ ქვეყნებში, ათეისტები პრაქტიკულად არ არიან.<ref>Nigel Barber (2010). [http://www.psychologytoday.com/blog/the-human-beast/201005/why-atheism-will-replace-religion Why Atheism Will Replace Religion]. Psychology Today. Retrieved 2013-05-22.</ref> 2008 წლის კვლევაში, მკვლვრებმა აღმოაჩინეს, რომ ინტელექტი ნეგატიურ კორელაციაშია რელიგიურ რწმენასთან ევროპასა და ამერიკაში. 137 ქვეყანაში ჩატარებულ კვლევაში, კორელაცია ეროვნულ IQ-ს და ღმერთის არრწმენას შორის 0.60-ის ტოლია.<ref name="intmag">{{Cite journal |last=Lynn |first=Richard |last2=Harvey |first2=John |last3=Nyborg |first3=Helmuth |title=Average intelligence predicts atheism rates across 137 nations |journal=[[Intelligence (journal)|Intelligence]] |year=2009 |volume=37 |pages=11–15 |url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160289608000238 |doi=10.1016/j.intell.2008.03.004 |accessdate=2015-05-25}}</ref> ==ლიტერატურა== {{refbegin|2}} * {{cite book |last=Armstrong |first=Karen |title=A History of God |url=https://archive.org/details/historyofgod00unse |year=1999 |location=London |publisher=Vintage |isbn=0-09-927367-5 |ref=harv}} * {{cite book |last=Baggini |first=Julian |title=Atheism: A Very Short Introduction |url=https://archive.org/details/atheismveryshort0000bagg |year=2003 |publisher=Oxford: Oxford University Press |isbn=0-19-280424-3 |ref=harv}} * {{cite book |last=Barker |first=Dan |title=Godless: How an Evangelical Preacher Became One of America's Leading Atheists |url=https://archive.org/details/godlesshowevange0000bark |year=2008 |location=New York |publisher=Ulysses Press |isbn=978-1-56975-677-5 |ol=24313839M |ref=harv }} * {{cite book |last1=Bradlaugh |first1=Charles|last2=Besant |first2=Annie |last3=Bradlaugh |first3=Alice |last4=Moss |first4=A. B. |last5=Cattell |first5=C. C. |last6=Standring |first6=G. |last7=Aveling |first7=E. |title=The Atheistic Platform |year=1884 |location=London |publisher=Freethought Publishing |ref=harv}} * {{cite book |last=Dawkins |first=Richard |title=The God Delusion |url=https://books.google.com/books?id=yq1xDpicghkC&lpg=PP1&dq=The%20God%20Delusion&pg=PP1#v=onepage&q&f=true |year=2006 |publisher=Bantam Press |isbn=0-593-05548-9 |ref=harv }} * {{cite encyclopedia |last=Edwards |first=Paul |title=Atheism |publisher=MacMillan Reference USA (Gale) |editor=Donald M. Borchert |origyear=1967 |year=2005 |edition=2nd |encyclopedia=[[Encyclopedia of Philosophy|The Encyclopedia of Philosophy]] |volume=Vol. 1 |page=359 |isbn=978-0-02-865780-6 |ref=harv}}<!-- (page 175 in 1967 edition) --> * {{cite book |last=Flew |first=Antony |title=The Presumption of Atheism, and other Philosophical Essays on God, Freedom, and Immortality |url=https://archive.org/details/presumptionofath0000flew_e4d9 |location=New York |publisher=Barnes and Noble |year=1976 |ref=harv }} * {{cite book |last=Flint |first=Robert |title=Agnosticism: The Croall Lecture for 1887–88 |year=1903 |publisher=William Blackwood and Sons |ol=7193167M |ref=harv}} * {{cite encyclopedia |encyclopedia=The New Encyclopedia of Unbelief |editor-last=Flynn |editor-first=Tom |publisher=Prometheus Books |date=25 October 2007 |isbn=978-1-59102-391-3 |ol=8851140M |url=https://books.google.com/books?id=YR4RAQAAIAAJ |ref=harv |title=The new encyclopedia of unbelief }} * {{cite book |last=Harris |first=Sam |title=The End of Faith: Religion, Terror, and the Future of Reason |url=https://archive.org/details/endoffaithreligi00harr |publisher=W. W. Norton & Company |year=2005 |ref=harv }} * {{cite book |last=Harris |first=Sam |title=Letter to a Christian Nation |date=19 September 2006 |publisher=Knopf |isbn=978-0-307-27877-7 |ol=25353925M |url=https://books.google.com/books?id=RlZATs3xD0gC&lpg=PP1&pg=PP1 |ref=harv }} * {{cite journal |last=Harris |first=Sam |title=The Myth of Secular Moral Chaos |journal=Free Inquiry |issn=0272-0701 |date=April 2006 |volume=26 |issue=3 |url=https://www.secularhumanism.org/index.php/articles/2863 <!--- requires subscription --> |accessdate=2013-11-21 |ref={{harvid |Harris |2006a}} }} [http://www.samharris.org/site/full_text/the-myth-of-secular-moral-chaos alternate URL] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150224084447/http://www.samharris.org/site/full_text/the-myth-of-secular-moral-chaos/ |date=2015-02-24 }} * {{cite book |last=Hitchens |first=Christopher |title=god Is Not Great: How Religion Poisons Everything |publisher=Random House |year=2007 |url=https://books.google.com/books?id=sGgoYfGyqSMC&lpg=PP1&pg=PP1 |ref=harv |isbn=978-0-7710-4143-3 }} * {{cite book |last=Hume |first=David |title=|Dialogues Concerning Natural Religion |year=1779 |ol=7145748M |location=London |ref=harv}} * {{cite book |last=Hume |first=David |title=An Enquiry Concerning Human Understanding |year=1748 |location=London |ref=harv}} * {{cite news |last=Landsberg |first=Mitchell |title=Atheists, agnostics most knowledgeable about religion, survey says |url=http://articles.latimes.com/2010/sep/28/nation/la-na-religion-survey-20100928 |newspaper=[[Los Angeles Times]] |date=28 September 2010 |accessdate=2011-04-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511180716/http://articles.latimes.com/2010/sep/28/nation/la-na-religion-survey-20100928 |archivedate=2011-05-11 <!--DASHBot--> |url-status=live |ref=harv }} * {{cite book |last=Martin |first=Michael |title=Atheism: A Philosophical Justification |url=https://books.google.com/books?id=MNZqCoor4eoC&lpg=PP1&dq=Atheism%3A%20A%20Philosophical%20Justification&pg=PP1#v=onepage&q&f=true |location=Philadelphia |publisher=Temple University Press |year=1990 |isbn=978-0-87722-642-0 |ol=8110936M |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110519174319/https://books.google.com/books?id=MNZqCoor4eoC&lpg=PP1&dq=Atheism%3A%20A%20Philosophical%20Justification&pg=PP1 |archivedate=2011-05-19 <!--DASHBot--> |url-status=live |ref=harv }} * {{cite book |editor-last=Martin |editor-first=Michael |editor-link=Michael Martin (philosopher) |title=The Cambridge Companion to Atheism |url=https://books.google.com/books?id=tAeFipOVx4MC&pg=PA8#v=onepage&q&f=true |location=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |year=2006 |isbn=0-521-84270-0 |ol=22379448M |accessdate=2013-11-25 |ref=harv }} * {{cite encyclopedia |last=Nielsen |first=Kai |title=Atheism |encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]] |year=2013 |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/40634/atheism |accessdate=2013-11-25 |ref=harv }} * {{cite encyclopedia |url=https://books.google.com/?id=lnuwFH_M5o0C&pg=PA530 |first=William L. |last=Rowe |encyclopedia=[[Routledge Encyclopedia of Philosophy]] |title=Atheism |year=1998 |editor=Edward Craig |isbn=978-0-415-07310-3 |publisher=Taylor & Francis |accessdate=2011-04-09 |ref=harv }} * {{cite book |last=Russell |first=Bertrand |title=Why I am not a Christian, and other essays on religion and related subjects |url=https://archive.org/details/whyiamnotchristi1649russ |publisher=Simon and Schuster |year=1957 |ref=harv }} * {{cite book |last=Sartre |first=Jean-Paul |origyear=1946 |contribution=Existentialism and Humanism |editor-last=Priest |editor-first=Stephen |title=Jean-Paul Sartre: Basic Writings |url=https://archive.org/details/jeanpaulsartreba00sart |year=2001 |publisher=Routledge |location=London |page=[https://archive.org/details/jeanpaulsartreba00sart/page/45 45] |isbn=0-415-21367-3 |ref=harv }} * {{cite book |last=Sartre |first=Jean-Paul |origyear=1946 |contribution=An existentialist ethics |year=2004 |editor-last=Gensler |editor-first=Harry J. |editor2-last=Spurgin |editor2-first=Earl W. |editor3-last=Swindal |editor3-first=James C. |title=Ethics: Contemporary Readings |url=https://archive.org/details/ethicscontempora00gens_352 |place=London |publisher=Routledge |page=[https://archive.org/details/ethicscontempora00gens_352/page/127 127] |isbn=0-415-25680-1 |ref=harv }} * {{cite book |last=Smith |first=George H. |3= |title=Atheism: The Case Against God |url=https://archive.org/details/atheismcaseagain0000smit_c3p0 |year=1979 |location=Buffalo, New York |publisher=Prometheus Books |isbn=0-87975-124-X |lccn=79002726 |ol=4401616M |ref=harv }} * {{cite book |last=Stenger |first=Victor J. |3= |title=God: The Failed Hypothesis—How Science Shows That God Does Not Exist |url=https://archive.org/details/godfailedhypothe0000sten |year=2007 |publisher=Prometheus Books |location=Amherst, New York |isbn=978-1-59102-652-5 |ref=harv }} * {{cite book |last=Stenger |first=Victor J. |title=The New Atheism: Taking a Stand for Science and Reason |date=22 September 2009 |publisher=Prometheus |isbn=1-59102-751-9 |url=http://www.colorado.edu/philosophy/vstenger/battle.html |accessdate=2009-07-23 |ref=harv |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121011014538/http://www.colorado.edu/philosophy/vstenger/battle.html |archivedate=2012-10-11 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121011014538/http://www.colorado.edu/philosophy/vstenger/battle.html |date=2012-10-11 }} * {{cite book |last=Zdybicka |first=Zofia J. |year=2005 |contribution=Atheism |url=http://ptta.pl/pef |contribution-url=http://ptta.pl/pef/haslaen/a/atheism.pdf |editor-first=Andrzej |editor-last=Maryniarczyk |title=Universal Encyclopedia of Philosophy |volume=1 |publisher=Polish Thomas Aquinas Association |ref=harv |postscript=<!--None--> |accessdate=2011-04-09 }} {{refend}} ==დამატებითი საკითხავი== {{refbegin|2}} * {{cite book |last=Berman |first=David |title=A History of Atheism in Britain: From Hobbes to Russell |year=1990 |url=https://books.google.com/books?id=Li4OAAAAQAAJ&lpg=PP1&dq=A%20History%20of%20Atheism%20in%20Britain%3A%20From%20Hobbes%20to%20Russell&pg=PP1#v=onepage&q&f=true |publisher=London: Routledge |isbn=0-415-04727-7}} * Charles Bradlaugh, Charles, Annie Besant and others. (1884) ''The Atheistic Platform: 12 Lectures''. London: Freethought Publishing. [https://books.google.com/books?id=jh8HAAAAQAAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false] * {{cite book |last=Buckley |first=M. J. |title=At the Origins of Modern Atheism |year=1990 |isbn=0-300-04897-1 |publisher=New Haven, CT: Yale University Press}} * {{cite book |last=Bullivant |first=Stephen and Michael Ruse, eds. |title=The Oxford Handbook of Atheism |url=https://books.google.com/books?id=jbIVAgAAQBAJ&pg=PA267 |year=2013 |publisher=Oxford UP}} * {{cite book |last=Flew |first=Antony |title=God and Philosophy |publisher=Prometheus Books |isbn=1-59102-330-0 |year=2005}} * {{cite book |editor=Tom Flynn |title=The New Encyclopedia of Unbelief |url=https://archive.org/details/isbn_9781591023913 |year=2007 |publisher=Prometheus Books |location=Buffalo, NY |isbn=1-59102-391-2}} * {{cite book |editor=Gaskin, J.C.A. |title=Varieties of Unbelief: From Epicurus to Sartre |url=https://archive.org/details/isbn_9780023406812 |publisher=•New York: Macmillan |year=1989 |isbn=0-02-340681-X}} * {{cite journal |last=Germani |first=Alan |title=The Mystical Ethics of the New Atheists |journal=The Objective Standard |volume=3 |issue=3 |publisher=Glen Allen Press |date=15 September 2008 |url=http://www.theobjectivestandard.com/issues/2008-fall/mystical-ethics-new-atheists.asp |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110428193621/http://www.theobjectivestandard.com/issues/2008-fall/mystical-ethics-new-atheists.asp |archivedate=2011-04-28 <!--DASHBot--> |url-status=live}} * {{cite book |last=Harbour |first=Daniel |title=[[An Intelligent Person's Guide to Atheism]] |publisher=London: Duckworth |isbn=0-7156-3229-9 |year=2003}} * {{cite news |url=http://newsweek.washingtonpost.com/onfaith/panelists/sam_harris/2007/10/the_problem_with_atheism.html |title=The Problem with Atheism |last=Harris |first=Sam |date=2 October 2007 |work=[[The Washington Post]] |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110524071308/http://newsweek.washingtonpost.com/onfaith/panelists/sam_harris/2007/10/the_problem_with_atheism.html |archivedate=2011-05-24 <!--DASHBot--> |url-status=live}} * Howson, Colin (2011). ''Objecting to God.'' Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-18665-0 * {{cite book |last=Jacoby |first=Susan |title=Freethinkers: A History of American Secularism |url=https://archive.org/details/freethinkershist0000jaco |year=2004 |publisher=Metropolitan Books |isbn=978-0-8050-7442-0}} * {{cite book |last=Krueger |first=D. E. |title=What is Atheism?: A Short Introduction |url=https://archive.org/details/whatisatheismsho0000krue |publisher=New York: Prometheus |year=1998 |isbn=1-57392-214-5}} * {{cite journal |doi=10.1177/0952695112441301 |title=The evolution of atheism: Scientific and humanistic approaches |year=2012 |last1=Ledrew |first1=S. |journal=History of the Human Sciences |volume=25 |issue=3 |page=70}} * {{cite book |last=Le Poidevin |first=R. |title=Arguing for Atheism: An Introduction to the Philosophy of Religion |publisher=London: Routledge |url=https://books.google.com/books?id=M4YlYZi_cMUC&lpg=PP1&dq=Arguing%20for%20Atheism%3A%20An%20Introduction%20to%20the%20Philosophy%20of%20Religion&pg=PP1#v=onepage&q&f=true |year=1996 |isbn=0-415-09338-4}} * {{cite book |last=Mackie |first=J. L. |title=The Miracle of Theism: Arguments For and Against the Existence of God |url=https://archive.org/details/miracleoftheisma0000mack |year=1982 |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |isbn=0-19-824682-X}} * {{cite book |last=Maritain |first=Jacques |title=The Range of Reason |publisher=London: Geoffrey Bles |year=1952 |url=http://www.nd.edu/Departments/Maritain/etext/range.htm |accessdate=2013-04-15}} * {{cite book |last=Martin |first=Michael |title=Atheism: A Philosophical Justification |url=https://books.google.com/books?id=MNZqCoor4eoC&lpg=PP1&dq=Atheism%3A%20A%20Philosophical%20Justification&pg=PP1#v=onepage&q&f=true |location=Philadelphia |publisher=Temple University Press |year=1990 |isbn=0-87722-943-0 |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110519174319/https://books.google.com/books?id=MNZqCoor4eoC&lpg=PP1&dq=Atheism%3A%20A%20Philosophical%20Justification&pg=PP1 |archivedate=2011-05-19 <!--DASHBot--> |url-status=live}} * {{cite book |editor=Michael Martin & Ricki Monnier |title=The Impossibility of God |url=https://archive.org/details/impossibilityofg0000unse |year=2003 |publisher=Prometheus Books |location=Buffalo, NY |isbn=1-59102-120-0}} * {{cite book |editor=Michael Martin & Ricki Monnier |title=The Improbability of God |url=https://archive.org/details/isbn_9781591023814 |year=2006 |publisher=Prometheus Books |location=Buffalo, NY |isbn=1-59102-381-5}} * {{cite book |last1=McTaggart |first1=John |last2=McTaggart |first2=Ellis |title=Some Dogmas of Religion |edition=New |year=1930 |publisher=Edward Arnold & Co. |location=London |isbn=0-548-14955-0 |origyear=1906}} * {{cite book |last=Nielsen |first=Kai |title=Philosophy and Atheism |url=https://archive.org/details/philosophyatheis0000niel |year=1985 |publisher=New York: Prometheus |isbn=0-87975-289-0}} * {{cite book |last=Nielsen |first=Kai |title=Naturalism and Religion |year=2001 |isbn=1-57392-853-4 |publisher=New York: Prometheus}} * {{cite book |last=Onfray |first=Michel |year=2007 |title=Atheist Manifesto |url=https://books.google.com/books?id=QpEAYMo7pFkC&lpg=PP1&dq=Atheist%20Manifesto&pg=PP1#v=onepage&q&f=true |publisher=Arcade Publishing |location=New York |isbn=978-1-55970-820-3 |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110519174449/https://books.google.com/books?id=QpEAYMo7pFkC&lpg=PP1&dq=Atheist%20Manifesto&pg=PP1 |archivedate=2011-05-19 <!--DASHBot--> |url-status=live }} * {{cite book |last=Oppy |first=Graham |year=2006 |title=Arguing about Gods |url=https://books.google.com/books?id=DlVtfUxPD14C&lpg=PP1&dq=Arguing%20about%20Gods&pg=PP1#v=onepage&q&f=true |publisher=Cambridge University Press |isbn=0-521-86386-4 |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110519174846/https://books.google.com/books?id=DlVtfUxPD14C&lpg=PP1&dq=Arguing%20about%20Gods&pg=PP1 |archivedate=2011-05-19 <!--DASHBot--> |url-status=live}} * {{cite journal |last=Rafford |first=R. L. |year=1987 |title=Atheophobia—an introduction |url=https://archive.org/details/sim_religious-humanism_winter-1987_21_1/page/32 |journal=Religious Humanism |volume=21 |issue=1 |pages=32–37 }} * {{cite book |last=Robinson |first=Richard |title=An Atheist's Values |url=http://www.positiveatheism.org/hist/athval0.htm |isbn=0-19-824191-7 |publisher=Oxford: Clarendon Press |year=1964 |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110425091126/http://www.positiveatheism.org/hist/athval0.htm |archivedate=2011-04-25 <!--DASHBot--> |url-status=live}} * Rosenberg, Alex (2011). ''The Atheist's Guide to Reality: Enjoying Life Without Illusions.'' New York: W. W. Norton & Co. ISBN 978-0-393-08023-0 * {{cite encyclopedia |last=Russell |first=Paul |editor=Edward N. Zalta |encyclopedia=Stanford Encyclopedia of Philosophy |title=Hume on Religion |url=http://plato.stanford.edu/entries/hume-religion/ |edition=2013 |date=11 February 2013 |publisher=Metaphysics Research Lab |accessdate=2013-11-24 }} * {{cite book |last=Sharpe |first=R.A. |title=The Moral Case Against Religious Belief |url=https://archive.org/details/moralcaseagainst0000shar |publisher=London: SCM Press |year=1997 |isbn=0-334-02680-6}} * {{cite book |last=Shermer |first=Michael |title=How We Believe: Science, Skepticism, and the Search for God |url=https://archive.org/details/howwebelievesear00sher |publisher=William H Freeman |year=1999 |location=New York |isbn=0-7167-3561-X}} * {{cite book |last=Thrower |first=James |title=A Short History of Western Atheism |url=https://archive.org/details/ashorthistoryofw0000unse |publisher=London: Pemberton |year=1971 |isbn=0-301-71101-1}} * Walters, Kerry (2010). ''Atheism: A Guide for the Perplexed.'' New York: Continuum. ISBN 978-0-8264-2493-8 * Whitmarsh, Tim. (2015), ''Battling the Gods: Atheism in the Ancient World'' * {{cite book |last=Zuckerman |first=Phil |title=Society without God: What the Least Religious Nations Can Tell Us About Contentment |publisher=NYU Press |year=2010 |isbn=0-8147-9723-7}} * {{cite book |editor-last=Zuckerman |editor-first=Phil |title=Atheism and secularity |year=2010 |publisher=Praeger |location=Santa Barbara, Calif. [u.a.] |isbn=978-0-313-35183-9 }} {{refend}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{მინიდაფა |პორტალი = |ვიქსიკონი = ათეიზმი |ვიკიწიგნები = |ვიკიციტატა = |ვიკიწყარო = |ვიკისახეობები = |ვიკისიახლეები = |ვიკისაწყობი = |მეტავიკი = }} * [http://philpapers.org/browse/atheism Atheism at PhilPapers] * [https://inpho.cogs.indiana.edu/idea/1006 Atheism at the Indiana Philosophy Ontology Project] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110823030429/https://inpho.cogs.indiana.edu/idea/1006 |date=2011-08-23 }} * [http://plato.stanford.edu/entries/atheism-agnosticism/ "Atheism and Agnosticism". Stanford Encyclopedia of Philosophy.] * [http://www.iep.utm.edu/atheism/ "Atheism". Internet Encyclopedia of Philosophy.] * [http://www.iep.utm.edu/n-atheis The New Atheists in ''The Internet Encyclopedia of Philosophy''] * {{dmoz|Society/Religion_and_Spirituality/Atheism/|Atheism}} – Includes links to organizations and websites. * [http://www.positiveatheism.org/tochist.htm Positive atheism: Great Historical Writings] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061129151309/http://www.positiveatheism.org//tochist.htm |date=2006-11-29 }} Historical writing sorted by authors. * [http://www.bbc.co.uk/religion/religions/atheism/ Religion & Ethics—Atheism] at bbc.co.uk. * [http://www.infidels.org/library/ Secular Web library] – Library of both historical and modern writings, a comprehensive online resource for freely available material on atheism. * [http://www.agreeley.com/articles/hardcore.html The Demand for Religion] – A study on the demographics of Atheism by Wolfgang Jagodzinski (University of Cologne) and Andrew Greeley (University of Chicago and University of Arizona). == სქოლიო == {{სქოლიო|4|refs= <ref name=encyc-unbelief-def-issues>{{cite book |last=Harvey |first=Van A. |title=Agnosticism and Atheism |postscript=,}} in {{harvnb|Flynn|2007|p=35}}: "The terms ''ATHEISM'' and ''AGNOSTICISM'' lend themselves to two different definitions. The first takes the privative ''a'' both before the Greek ''theos'' (divinity) and ''gnosis'' (to know) to mean that atheism is simply the absence of belief in the gods and agnosticism is simply lack of knowledge of some specified subject matter. The second definition takes atheism to mean the explicit denial of the existence of gods and agnosticism as the position of someone who, because the existence of gods is unknowable, suspends judgment regarding them&nbsp;... The first is the more inclusive and recognizes only two alternatives: Either one believes in the gods or one does not. Consequently, there is no third alternative, as those who call themselves agnostics sometimes claim. Insofar as they lack belief, they are really atheists. Moreover, since absence of belief is the cognitive position in which everyone is born, the burden of proof falls on those who advocate religious belief. The proponents of the second definition, by contrast, regard the first definition as too broad because it includes uninformed children along with aggressive and explicit atheists. Consequently, it is unlikely that the public will adopt it."</ref> <ref name=eb2011-atheism>{{harvnb|Nielsen|2013}}: "Instead of saying that an atheist is someone who believes that it is false or probably false that there is a God, a more adequate characterization of atheism consists in the more complex claim that to be an atheist is to be someone who rejects belief in God for the following reasons&nbsp;... : for an anthropomorphic God, the atheist rejects belief in God because it is false or probably false that there is a God; for a nonanthropomorphic God&nbsp;... because the concept of such a God is either meaningless, unintelligible, contradictory, incomprehensible, or incoherent; for the God portrayed by some modern or contemporary theologians or philosophers&nbsp;... because the concept of God in question is such that it merely masks an atheistic substance—e.g., "God" is just another name for love, or&nbsp;... a symbolic term for moral ideals."</ref> <ref name=encyc-philosophy>{{harvnb|Edwards|2005}}: "On our definition, an 'atheist' is a person who rejects belief in God, regardless of whether or not his reason for the rejection is the claim that 'God exists' expresses a false proposition. People frequently adopt an attitude of rejection toward a position for reasons other than that it is a false proposition. It is common among contemporary philosophers, and indeed it was not uncommon in earlier centuries, to reject positions on the ground that they are meaningless. Sometimes, too, a theory is rejected on such grounds as that it is sterile or redundant or capricious, and there are many other considerations which in certain contexts are generally agreed to constitute good grounds for rejecting an assertion."</ref> <ref name=RoweRoutledge>{{harvnb|Rowe|1998}}: "As commonly understood, atheism is the position that affirms the nonexistence of God. So an atheist is someone who disbelieves in God, whereas a theist is someone who believes in God. Another meaning of 'atheism' is simply nonbelief in the existence of God, rather than positive belief in the nonexistence of God.&nbsp;... an atheist, in the broader sense of the term, is someone who disbelieves in every form of deity, not just the God of traditional Western theology."</ref> <ref name=eb2007-demographics>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1360391/Religion-Year-In-Review-2007 |title=Worldwide Adherents of All Religions by Six Continental Areas, Mid-2007 |publisher=Encyclopædia Britannica |year=2007 |accessdate=2013-11-21}} * 2.3% Atheists: Persons professing atheism, skepticism, disbelief, or irreligion, including the militantly antireligious (opposed to all religion). * 11.9% Nonreligious: Persons professing no religion, nonbelievers, agnostics, freethinkers, uninterested, or dereligionized secularists indifferent to all religion but not militantly so.</ref> <ref name=eb1911-atheism>{{cite encyclopedia |year=1911 |url=http://www.1911encyclopedia.org/Atheism |title=Atheism |encyclopedia=Encyclopædia Britannica | accessdate=2011-04-09 | quote = The term as generally used, however, is highly ambiguous. Its meaning varies (a) according to the various definitions of deity, and especially (b) according as it is (i.) deliberately adopted by a thinker as a description of his own theological standpoint, or (ii.) applied by one set of thinkers to their opponents. As to (a), it is obvious that atheism from the standpoint of the Christian is a very different conception as compared with atheism as understood by a Deist, a Positivist, a follower of Euhemerus or Herbert Spencer, or a Buddhist.| archiveurl= https://web.archive.org/web/20110512015453/http://www.1911encyclopedia.org/Atheism| archivedate=2011-05-12 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> <ref name=encyc-unbelief-compatible>{{cite book |last=Holland |first=Aaron |title=Agnosticism |date=1882-04-01 |url=https://archive.org/details/jstor-25667906 |postscript=,}} in {{harvnb|Flynn|2007|p=[https://books.google.com/books?ei=xvzhT-_WFIaQ8wSivd2GCA&id=YR4RAQAAIAAJ&dq=agnosticism+compatible+with+atheism&q=%22It+is+important+to+note+that+this+interpretation+of+agnosticism%22 34]}}: "It is important to note that this interpretation of agnosticism is compatible with theism or atheism, since it is only asserted that ''knowledge'' of God's existence is unattainable."</ref> <ref name=eb2011-atheism-critique>{{harvnb|Nielsen|2013}}: "atheism, in general, the critique and denial of metaphysical beliefs in God or spiritual beings. As such, it is usually distinguished from theism, which affirms the reality of the divine and often seeks to demonstrate its existence. Atheism is also distinguished from agnosticism, which leaves open the question whether there is a god or not, professing to find the questions unanswered or unanswerable."</ref> <ref name=eb2011concise-atheism>{{cite encyclopedia|title = Atheism | url=http://www.merriam-webster.com/concise/atheism?show=0&t=1323944845 |encyclopedia=Encyclopædia Britannica Concise |publisher=Merriam Webster |accessdate=2011-12-15 | quote = Critique and denial of metaphysical beliefs in God or divine beings. Unlike agnosticism, which leaves open the question of whether there is a God, atheism is a positive denial. It is rooted in an array of philosophical systems.}}</ref> <ref name=eb1911-atheism-sceptical>{{cite encyclopedia |year=1911 |url=http://www.1911encyclopedia.org/Atheism |title=Atheism |encyclopedia=Encyclopædia Britannica | accessdate=2011-04-09 | quote = But dogmatic atheism is rare compared with the sceptical type, which is identical with agnosticism in so far as it denies the capacity of the mind of man to form any conception of God, but is different from it in so far as the agnostic merely holds his judgment in suspense, though, in practice, agnosticism is apt to result in an attitude towards religion which is hardly distinguishable from a passive and unaggressive atheism.| archiveurl= https://web.archive.org/web/20110512015453/http://www.1911encyclopedia.org/Atheism| archivedate=2011-05-12 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> <ref name="eb2011-Rejection-of-all-religious-beliefs">{{cite encyclopedia |title=Atheism as rejection of religious beliefs |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/40634/atheism |encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]] |edition=15th |volume=1 |page=666 |year=2011 |id=0852294735 |ref=harv | accessdate=2011-04-09| archiveurl= https://web.archive.org/web/20110512015453/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/40634/atheism| archivedate=2011-05-12 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> <ref name=eb2007-study-of-religion>{{cite encyclopedia | title = religion, study of |encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]] | year = 2007 | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/497151/study-of-religion | accessdate =2007-04-02 }}</ref> <!--ref name=extreme-secularism>{{harvnb|Zuckerman|2010}}: "A major source of these biases is the lack of clear definitions. Atheism and secularity are defined in opposition to religion, with atheism (the rejection of theism) often perceived as an extreme form of secularism (the decline of religious influence over society). But atheism is a narrow term referring to a specific belief (that there is no god), whereas secularism has various meanings, including a range of attitudes (such as religious indifference, doubt, agnosticism, and atheism) as as behaviors (such as lack of regular church attendance or disregard for traditional religious morality)."</ref--> <ref name=oxdicphil>{{cite dictionary |editor=Simon Blackburn |encyclopedia=The Oxford Dictionary of Philosophy |title=atheism |url=http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199541430.001.0001/acref-9780199541430-e-278?rskey=GC0Coc&result=279 |accessdate=2013-11-21 |edition=2008 |year=2008 |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |quote=Either the lack of belief that there exists a god, or the belief that there exists none. Sometimes thought itself to be more dogmatic than mere agnosticism, although atheists retort that everyone is an atheist about most gods, so they merely advance one step further.}}<!--Same in 2005 edition: https://books.google.com/books?id=WHILCw0hDA4C&pg=PA27&dq=%22atheism%22#v=onepage&q=%22atheism%22&f=false --></ref> <ref name=religioustolerance>Most dictionaries (see the OneLook query for [http://www.onelook.com/?w=atheism&ls=a "atheism"]) first list one of the more narrow definitions. * {{cite book |url=http://www.ditext.com/runes/a.html |title=Dictionary of Philosophy |first=Dagobert D.(editor) |last=Runes |year=1942 |publisher=Littlefield, Adams & Co. Philosophical Library |location=New Jersey |isbn=0-06-463461-2 |quote=(a) the belief that there is no God; (b) Some philosophers have been called "atheistic" because they have not held to a belief in a personal God. Atheism in this sense means "not theistic". The former meaning of the term is a literal rendering. The latter meaning is a less rigorous use of the term though widely current in the history of thought |accessdate=2011-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110513234916/http://www.ditext.com/runes/a.html |archivedate=2011-05-13 <!--DASHBot--> |url-status=live}} – entry by Vergilius Ferm</ref> <ref name=reldef>{{cite web |url=http://www.as.ua.edu/rel/aboutreldefinitions.html |title=Definitions: Atheism|publisher=Department of Religious Studies, University of Alabama |accessdate=2012-12-01}}</ref> <ref name=honderich>Honderich, Ted (Ed.) (1995). "Humanism". ''The Oxford Companion to Philosophy''. Oxford University Press. p 376. ISBN 0-19-866132-0.</ref> <ref name=BBC-2004-demographics>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/programmes/wtwtgod/3518375.stm |title=UK among most secular nations |publisher=BBC News |accessdate=2015-01-14 | date=2004-02-26}}</ref> <ref name=agnosticism-compatible>{{harvnb|Martin|1990|pp=[https://books.google.com/books?id=MNZqCoor4eoC&pg=PA466&dq=%22compatible+with+negative+atheism%22 467–468]}}: "In the popular sense an agnostic neither believes nor disbelieves that God exists, while an atheist disbelieves that God exists. However, this common contrast of agnosticism with atheism will hold only if one assumes that atheism means positive atheism. In the popular sense, agnosticism is compatible with negative atheism. Since negative atheism by definition simply means not holding any concept of God, it is compatible with neither believing nor disbelieving in God."</ref> <ref name=flint-agnostic-atheism>{{harvnb|Flint|1903|pp=[https://books.google.com/books?id=DWMtAAAAYAAJ&pg=PA49&dq=%22The+atheist+may+however+be%22 49–51]}}: "The atheist may however be, and not unfrequently is, an agnostic. There is an agnostic atheism or atheistic agnosticism, and the combination of atheism with agnosticism which may be so named is not an uncommon one."</ref> <ref name=martin-agnosticism-entails>{{harvnb|Martin|2006|p=2}}: "But agnosticism is compatible with negative atheism in that agnosticism ''entails'' negative atheism. Since agnostics do not believe in God, they are by definition negative atheists. This is not to say that negative atheism entails agnosticism. A negative atheist ''might'' disbelieve in God but need not."</ref> <ref name=barker-agnostic-atheism>{{harvnb|Barker|2008|p=[https://books.google.com/books?id=fAjPWYgIfCoC&pg=PA96&dq=%22both+an+atheist+and+an+agnostic%22 96]}}: "People are invariably surprised to hear me say I am both an atheist and an agnostic, as if this somehow weakens my certainty. I usually reply with a question like, "Well, are you a Republican or an American?" The two words serve different concepts and are not mutually exclusive. Agnosticism addresses knowledge; atheism addresses belief. The agnostic says, "I don't have a knowledge that God exists." The atheist says, "I don't have a belief that God exists." You can say both things at the same time. Some agnostics are atheistic and some are theistic."</ref><ref name=besant-open-to-new-truth>{{cite book |title=Why Should Atheists Be Persecuted? |first=Annie |last=Besant }} in {{harvnb|Bradlaugh|Besant|Bradlaugh|Moss|1884|pp =[https://books.google.com/books?id=jh8HAAAAQAAJ&pg=PA185&dq=%22The+Atheist+waits+for+proof+of+God%22 185–186]}}: "The Atheist waits for proof of God. Till that proof comes he remains, as his name implies, without God. His mind is open to every new truth, after it has passed the warder Reason at the gate."</ref><ref name=holyoake-question-of-probability>{{cite journal |title=Mr. Mackintosh's New God |first=George Jacob |last=Holyoake |magazine=[[w:The Oracle of Reason|The Oracle of Reason, Or, Philosophy Vindicated]] |volume=1 |issue=23 |year=1842 |page=186 |url=https://books.google.com/books?id=BFY9AAAAYAAJ&pg=PA186 |quote=On the contrary, I, as an Atheist, simply profess that I do not see sufficient reason to ''believe'' that there is a god. I do not pretend to ''know'' that there is no god. The whole question of god's existence, ''belief'' or ''disbelief'', a question of probability or of improbability, not knowledge.}}</ref> <ref name=hume-metaphysics>{{harvnb|Hume|1748|loc=Part III}}: "If we take in our hand any volume; of divinity or school metaphysics, for instance; let us ask, Does it contain any abstract reasoning concerning quantity or number? No. Does it contain any experimental reasoning concerning matter of fact and existence? No. Commit it then to the flames: for it can contain nothing but sophistry and illusion."</ref> }} [[კატეგორია:ათეიზმი]] [[კატეგორია:რელიგიის კრიტიკა]] [[კატეგორია:ფილოსოფიური მიმდინარეობები]] [[კატეგორია:სკეპტიციზმი]] qhp01ayeeqtrtlm9jyf7otav018b3ot 0 32265 4650385 4626725 2024-05-02T13:50:54Z 109.242.74.60 wikitext text/x-wiki სტატია შეიცავს [[საქართველოს ისტორია]]ში მნიშვნელოვანი ბრძოლების ქრონოლოგიურ სიას. *[[გარნისის ბრძოლა (52-53)]] *[[რეხის ბრძოლა]] (76) *[[პეტრის ბრძოლები|პეტრის ბრძოლა]] (542) *[[პეტრის ბრძოლები|პეტრის ბრძოლა]] (549) *[[რიონის ბრძოლა]] (550) *[[მუხურისის ბრძოლა]] (550) *[[პეტრის ბრძოლები|პეტრის ბრძოლა]] (551) *[[არქეოპოლისის ბრძოლა|არქეოპოლისის (ციხეგოჯის) ბრძოლა]] (551) *[[ტელეფისის ბრძოლა]] (553) *[[ფოთის ბრძოლა|ფოთის (ფასისის) ბრძოლა]] (555) *[[ძახარის ბრძოლა]] * [[ჰერაკლე კეისრის ლაშქრობები საქართველოში|ტფილისის ალყა]] (628) *[[არგვეთის ბრძოლა]] * ციხეგოჯის ბრძოლა * ცხუმის ბრძოლა * [[ანაკოფიის ბრძოლა]] * [[რეხის ბრძოლა (842)]] * [[ასპინძის ბრძოლა (888)|ასპინძის ბრძოლა]] (888) * უფლისციხის ბრძოლა (904) * [[ყველისციხის ალყა]] (914) * უფლისციხის ბრძოლა (926) * [[მოღრისის ბრძოლა]] *[[შამქორის ბრძოლა (1010)]] *[[შირიმნის ბრძოლა]] (1021) *[[სვინდაქსის ბრძოლა]] (1022) *[[ეკლეცის ბრძოლა]] *[[თბილისის საამირო#საქართველოს მიერ თბილისის აღების უშედეგო მცდელობები|ტფილისის ალყა]] (1038-1040) *[[სასირეთის ბრძოლა]] (1047) *[[არყისციხის ბრძოლა]] *[[ფარცხისის ბრძოლა (1074)]] *[[ყველისციხის ბრძოლა]] (1080) *[[ზედაზნის ციხის აღება]] (1103) *[[ერწუხის ბრძოლა]] (1104) *[[სამშვილდის შემოერთება]] (1110) *[[რუსთავის შემოერთება]] (1115) *[[რახსის ბრძოლა]] (1118) *[[ბოტორის ბრძოლა]] (1120) *[[დიდგორის ბრძოლა]] (1121) *[[თბილისის შემოერთება (1122)|ტფილისის შემოერთება (1122)]] *[[დმანისის შემოერთება (1124)]] *[[ანისის შემოერთება (1124)]] *განჯის აღება (1138) *ანისის აღება (1161) *დვინის აღება (1162) *შაბურანის აღება (1167) *ანისის აღება (1173) *[[ნიალის ბრძოლა]] (1191) *[[შამქორის ბრძოლა (1195)]] *ანისის აღება (1199) *[[ბასიანის ბრძოლა]] (1203) *[[ქართველთა ლაშქრობა ხალდიაში|ტრაპიზონის ალყა (1204)]] *[[არჭეშის აღება]] (1208-1209) *[[განჯის ალყა (1213)]] *[[ხუნანის ბრძოლა]] (1221) *[[გარნისის ბრძოლა (1225)]] *[[ბოლნისის ბრძოლა]] *[[ქვიშხეთის ბრძოლა]] (1260) *[[ტრაპიზონის ალყა (1282)]] *[[ლომისის ბრძოლა]] (1327) *[[კუნდუხჩის ბრძოლა]] *[[ალინჯის ბრძოლა|ალინჯის ბრძოლა (1399)]] *[[ჩალაღანის ბრძოლა]] (1412) *[[ახალციხის ბრძოლა (1444)]] *[[ჩიხორის ბრძოლა]] (1463) *[[თავფარავნის ბრძოლა]] (1465) *[[არადეთის ბრძოლა]] (1483) *[[ენაგეთის ბრძოლა]] (1488) *[[მოხისის ბრძოლა (1512)]] *[[მოხისის ბრძოლა (1520)]] *[[თელეთის ბრძოლა]] (1522) *[[ტაბახმელის ბრძოლები]] *[[მურჯახეთის ბრძოლა]] (1535) *[[ქარაღაქის ბრძოლა]] (1543) *[[სოხოისტის ბრძოლა]] (1545) *[[გარისის ბრძოლა]] (1556) *[[საფურცლის ბრძოლა]] (1560) *[[ციხედიდის ბრძოლა]] (1561) *[[დიღმის ბრძოლა]] (1567) *[[სამადლოს ბრძოლა]] (1568) *[[იანეთის ბრძოლა]] (1568) *[[ფარცხისის ბრძოლა (1569)]] *[[თორღვის ბრძოლა]] (1574) *[[მუხრანის ბრძოლა]] (1582) *[[ხატისოფლის ბრძოლა]] (1584) *[[გოფანთოს ბრძოლა]] (1588) *[[ოფშკვითის ბრძოლა]] (1590) *[[გორის ბრძოლა]] (1598-1599) *[[ნახიდურის ბრძოლა]] (1599) *[[ტაშისკარის ბრძოლა]] (1609) *[[წიწამურის ბრძოლა]] (1615) *[[გოჭოურის ბრძოლა]] (1623) *[[აღაიანის ბრძოლა]] (1625) *[[მარტყოფის ბრძოლა]] (1625) *[[მარაბდის ბრძოლა]] (1625) *[[ქსნის ბრძოლა]] (1625) *[[ბაზალეთის ბრძოლა]] (1626) *[[ბაღდადის ბრძოლა]] (1635) *[[მაღაროს ბრძოლა (1648)]] *[[ბანძის ბრძოლა]] (1658) *[[ბახტრიონის ბრძოლა]] (1659) *[[როკითის ბრძოლა]] (1684) *[[სიმონეთის ბრძოლა]] (1716) *[[ატენის ბრძოლა]] (1724) *[[ზედაველას ბრძოლა (1724)]] *[[ჩიხორის ბრძოლა (1732)]] *[[ნეიშნის ბრძოლა]] (1735) *[[ანანურის ბრძოლა]] (1739) *[[აჩაბეთის ბრძოლა]] (1742) *[[დანღისის ბრძოლა]] (1750) *[[ყარაბაღის ბრძოლა]] (1750) *[[აგრის ბრძოლა]] (1751) *[[ყირხბულახის ბრძოლა]] (1751) *[[განჯის ბრძოლა]] (1752) *[[თულქითეფეს ბრძოლა]] (1752) *[[მჭადიჯვრის ბრძოლა]] (1754) *[[ყვარლის ბრძოლა]] (1755) *[[სკრის ბრძოლა]] (1756) *[[ხრესილის ბრძოლა]] (1757) *[[ასპინძის ბრძოლა]] (1770) *[[ჩხერის ბრძოლა]] (1774) *[[ღართისკარის ბრძოლა]] (1778/1779) *[[რუხის ბრძოლა]] (1779) *[[ნაჭიშკრევის ბრძოლა]] (1784) *[[მოხისის ბრძოლა (1785)]] *[[მათხოჯის ბრძოლა]] (1789) *[[ზოვრეთის ბრძოლა]] (1790) *[[კრწანისის ბრძოლა]] (1795) *[[ნიახურის ბრძოლა]] (1800) *[[მალთაყვის ბრძოლა]] (1809) *[[ჩუმლაყის ბრძოლა]] (1812) *[[ახალციხის ბრძოლა]] (1828) *[[ახალციხის ბრძოლა]] (1829) *[[გოგორეთის ბრძოლა]] (1841) *[[ახალციხის ბრძოლა (1853)]] *[[ნიგოითის ბრძოლა]] (1854) *[[ჩოლოქის ბრძოლა (1854)]] *[[ენგურის ბრძოლა]] (1855) *[[ნასაკირალის ბრძოლა]] (1905) *[[ჩოლოქის ბრძოლა (1918)]] *[[მოქვის ბრძოლა]] (1918) *[[სოჭის აღება (1918)]] *[[ტუაფსეს აღება]] (1918) *[[სოჭის ბრძოლა]] (1919) *[[გაგრის ბრძოლა (1919)]] *[[ტფილისის ბრძოლა]] (1921) **[[კოჯორ-ტაბახმელის ბრძოლები]] *[[ოსიაურის ბრძოლა]] (1921) *[[სურამის ბრძოლა]] (1921) *[[ბათუმისათვის ბრძოლა|ბათუმის ბრძოლა]] (1921) *[[სოხუმის აღება (1992)]] *[[გაგრის ბრძოლა]] (1992) *[[ოჩამჩირის ბრძოლა]] (1992) *[[ტყვარჩელის ბრძოლა|ტყვარჩელის ალყა]] (1992-1993) *[[გუმისთის ბრძოლა]] (1993) *[[ტამიშის ბრძოლა]] (1993) *[[კამანის ხოცვა-ჟლეტა|კამანის ბრძოლა]] (1993) *[[სოხუმის დაცემა (1993)]] *[[ცხინვალის ბრძოლა]] (2008) *[[კოდორის ბრძოლა]] (2008) *[[აფხაზეთის სანაპიროს ბრძოლა (2008)]] *[[შინდისის ბრძოლა]] (2008) [[კატეგორია:საქართველოს ბრძოლები|*]] dxbec2c98bjlnzrutpe8b5788r6rust 4650389 4650385 2024-05-02T14:15:39Z გიო ოქრო 84301 [[Special:Contributions/109.242.74.60|109.242.74.60]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:109.242.74.38|109.242.74.38]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია wikitext text/x-wiki სტატია შეიცავს [[საქართველოს ისტორია]]ში მნიშვნელოვანი ბრძოლების ქრონოლოგიურ სიას. *[[გარნისის ბრძოლა (52-53)]] *[[რეხის ბრძოლა]] (76) *[[პეტრის ბრძოლები|პეტრის ბრძოლა]] (542) *[[პეტრის ბრძოლები|პეტრის ბრძოლა]] (549) *[[რიონის ბრძოლა]] (550) *[[მუხურისის ბრძოლა]] (550) *[[პეტრის ბრძოლები|პეტრის ბრძოლა]] (551) *[[არქეოპოლისის ბრძოლა|არქეოპოლისის (ციხეგოჯის) ბრძოლა]] (551) *[[ტელეფისის ბრძოლა]] (553) *[[ფოთის ბრძოლა|ფოთის (ფასისის) ბრძოლა]] (555) *[[ძახარის ბრძოლა]] * [[ჰერაკლე კეისრის ლაშქრობები საქართველოში|ტფილისის ალყა]] (628) *[[არგვეთის ბრძოლა]] * ციხეგოჯის ბრძოლა * ცხუმის ბრძოლა * [[ანაკოფიის ბრძოლა]] * [[რეხის ბრძოლა (842)]] * [[ასპინძის ბრძოლა (888)|ასპინძის ბრძოლა]] (888) * უფლისციხის ბრძოლა (904) * [[ყველისციხის ალყა]] (914) * უფლისციხის ბრძოლა (926) * [[მოღრისის ბრძოლა]] *[[შამქორის ბრძოლა (1010)]] *[[შირიმნის ბრძოლა]] (1021) *[[სვინდაქსის ბრძოლა]] (1022) *[[ეკლეცის ბრძოლა]] *[[თბილისის საამირო#საქართველოს მიერ თბილისის აღების უშედეგო მცდელობები|ტფილისის ალყა]] (1038-1040) *[[სასირეთის ბრძოლა]] (1047) *[[არყისციხის ბრძოლა]] *[[ფარცხისის ბრძოლა (1074)]] *[[ყველისციხის ბრძოლა]] (1080) *[[ზედაზნის ციხის აღება]] (1103) *[[ერწუხის ბრძოლა]] (1104) *[[სამშვილდის შემოერთება]] (1110) *[[რუსთავის შემოერთება]] (1115) *[[რახსის ბრძოლა]] (1118) *[[ბოტორის ბრძოლა]] (1120) *[[დიდგორის ბრძოლა]] (1121) *[[თბილისის შემოერთება (1122)|ტფილისის შემოერთება (1122)]] *[[დმანისის შემოერთება (1124)]] *[[ანისის შემოერთება (1124)]] *განჯის აღება (1138) *ანისის აღება (1161) *დვინის აღება (1162) *შაბურანის აღება (1167) *ანისის აღება (1173) *[[ნიალის ბრძოლა]] (1191) *[[შამქორის ბრძოლა (1195)]] *ანისის აღება (1199) *[[ბასიანის ბრძოლა]] (1203) *[[ქართველთა ლაშქრობა ხალდიაში|ტრაპიზონის ალყა (1204)]] *[[არჭეშის აღება]] (1208-1209) *[[განჯის ალყა (1213)]] *[[ხუნანის ბრძოლა]] (1221) *[[გარნისის ბრძოლა (1225)]] *[[ბოლნისის ბრძოლა]] *[[ქვიშხეთის ბრძოლა]] (1260) *[[ტრაპიზონის ალყა (1282)]] *[[ლომისის ბრძოლა]] (1327) *[[კუნდუხჩის ბრძოლა]] *[[ალინჯის ბრძოლა|ალინჯის ბრძოლა (1398)]] *[[ნახიდურის ბრძოლა (1407)]] *[[ჩალაღანის ბრძოლა]] (1412) *[[ახალციხის ბრძოლა (1444)]] *[[ჩიხორის ბრძოლა]] (1463) *[[თავფარავნის ბრძოლა]] (1465) *[[არადეთის ბრძოლა]] (1483) *[[ენაგეთის ბრძოლა]] (1488) *[[მოხისის ბრძოლა (1512)]] *[[მოხისის ბრძოლა (1520)]] *[[თელეთის ბრძოლა]] (1522) *[[ტაბახმელის ბრძოლები]] *[[მურჯახეთის ბრძოლა]] (1535) *[[ქარაღაქის ბრძოლა]] (1543) *[[სოხოისტის ბრძოლა]] (1545) *[[გარისის ბრძოლა]] (1556) *[[საფურცლის ბრძოლა]] (1560) *[[ციხედიდის ბრძოლა]] (1561) *[[დიღმის ბრძოლა]] (1567) *[[სამადლოს ბრძოლა]] (1568) *[[იანეთის ბრძოლა]] (1568) *[[ფარცხისის ბრძოლა (1569)]] *[[თორღვის ბრძოლა]] (1574) *[[მუხრანის ბრძოლა]] (1582) *[[ხატისოფლის ბრძოლა]] (1584) *[[გოფანთოს ბრძოლა]] (1588) *[[ოფშკვითის ბრძოლა]] (1590) *[[გორის ბრძოლა]] (1598-1599) *[[ნახიდურის ბრძოლა]] (1599) *[[ტაშისკარის ბრძოლა]] (1609) *[[წიწამურის ბრძოლა]] (1615) *[[გოჭოურის ბრძოლა]] (1623) *[[აღაიანის ბრძოლა]] (1625) *[[მარტყოფის ბრძოლა]] (1625) *[[მარაბდის ბრძოლა]] (1625) *[[ქსნის ბრძოლა]] (1625) *[[ბაზალეთის ბრძოლა]] (1626) *[[ბაღდადის ბრძოლა]] (1635) *[[მაღაროს ბრძოლა (1648)]] *[[ბანძის ბრძოლა]] (1658) *[[ბახტრიონის ბრძოლა]] (1659) *[[როკითის ბრძოლა]] (1684) *[[სიმონეთის ბრძოლა]] (1716) *[[ატენის ბრძოლა]] (1724) *[[ზედაველას ბრძოლა (1724)]] *[[ჩიხორის ბრძოლა (1732)]] *[[ნეიშნის ბრძოლა]] (1735) *[[ანანურის ბრძოლა]] (1739) *[[აჩაბეთის ბრძოლა]] (1742) *[[დანღისის ბრძოლა]] (1750) *[[ყარაბაღის ბრძოლა]] (1750) *[[აგრის ბრძოლა]] (1751) *[[ყირხბულახის ბრძოლა]] (1751) *[[განჯის ბრძოლა]] (1752) *[[თულქითეფეს ბრძოლა]] (1752) *[[მჭადიჯვრის ბრძოლა]] (1754) *[[ყვარლის ბრძოლა]] (1755) *[[სკრის ბრძოლა]] (1756) *[[ხრესილის ბრძოლა]] (1757) *[[ასპინძის ბრძოლა]] (1770) *[[ჩხერის ბრძოლა]] (1774) *[[ღართისკარის ბრძოლა]] (1778/1779) *[[რუხის ბრძოლა]] (1779) *[[ნაჭიშკრევის ბრძოლა]] (1784) *[[მოხისის ბრძოლა (1785)]] *[[მათხოჯის ბრძოლა]] (1789) *[[ზოვრეთის ბრძოლა]] (1790) *[[კრწანისის ბრძოლა]] (1795) *[[ნიახურის ბრძოლა]] (1800) *[[მალთაყვის ბრძოლა]] (1809) *[[ჩუმლაყის ბრძოლა]] (1812) *[[ახალციხის ბრძოლა]] (1828) *[[ახალციხის ბრძოლა]] (1829) *[[გოგორეთის ბრძოლა]] (1841) *[[ახალციხის ბრძოლა (1853)]] *[[ნიგოითის ბრძოლა]] (1854) *[[ჩოლოქის ბრძოლა (1854)]] *[[ენგურის ბრძოლა]] (1855) *[[ნასაკირალის ბრძოლა]] (1905) *[[ჩოლოქის ბრძოლა (1918)]] *[[მოქვის ბრძოლა]] (1918) *[[სოჭის აღება (1918)]] *[[ტუაფსეს აღება]] (1918) *[[სოჭის ბრძოლა]] (1919) *[[გაგრის ბრძოლა (1919)]] *[[ტფილისის ბრძოლა]] (1921) **[[კოჯორ-ტაბახმელის ბრძოლები]] *[[ოსიაურის ბრძოლა]] (1921) *[[სურამის ბრძოლა]] (1921) *[[ბათუმისათვის ბრძოლა|ბათუმის ბრძოლა]] (1921) *[[სოხუმის აღება (1992)]] *[[გაგრის ბრძოლა]] (1992) *[[ოჩამჩირის ბრძოლა]] (1992) *[[ტყვარჩელის ბრძოლა|ტყვარჩელის ალყა]] (1992-1993) *[[გუმისთის ბრძოლა]] (1993) *[[ტამიშის ბრძოლა]] (1993) *[[კამანის ხოცვა-ჟლეტა|კამანის ბრძოლა]] (1993) *[[სოხუმის დაცემა (1993)]] *[[ცხინვალის ბრძოლა]] (2008) *[[კოდორის ბრძოლა]] (2008) *[[აფხაზეთის სანაპიროს ბრძოლა (2008)]] *[[შინდისის ბრძოლა]] (2008) [[კატეგორია:საქართველოს ბრძოლები|*]] 8xv0f72fnplopbr43ds4jzljoi9xn2v 0 33337 4650613 4419882 2024-05-03T11:03:00Z Kaahaava pulu 160945 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) - Self-Portrait Presented To M. Sage (1886).jpg|thumb|right|200px|ავტოპორტრეტი (1886)]] [[ფაილი:William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) - Return of Spring (1886).jpg|thumb|right|250px| გაზაფხულის დაბრუნება]] [[ფაილი:William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) - Dante And Virgil In Hell (1850).jpg|thumb|right|დანტე და ვირგილიუსი ჯოჯოხეთში(1850)]] [[ფაილი:William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) - The Young Shepherdess (1885).jpg|thumb|right|ახალგაზრდა მწყემსი ქალი (1885)]] '''უილიამ ბუგერო''' ({{lang-fr|William Bouguereau}}, [[30 ნოემბერი]], [[1825]], [[ლა როშელი]] — [[19 აგვისტო]], [[1905]], [[ლა როშელი]]) — [[ფრანგები|ფრანგი]] მხატვარი, [[აკადემიზმი]]ს წარმომადგენელი. == ბიოგრაფია == ბუგერო [[ბორდო]]ს ღვინის გამყიდველის შვილი იყო. მშობლები ინგლისელი კათოლიკები იყვნენ. უილიამმა მხატვრობა შეისწავლა ბორდოს ფერწერისა და მხატვრობის მუნიციპალურ სკოლაში. [[1846]] წელს კი პარიზის ხელოვნების სკოლაში, პიკოს სახელოსნოში შევიდა. მალე მან რომის მეორე პრემია მოიპოვა ნახატისთვის ''Saint Pierre après sa délivrance de prison vient retrouver les fidèles chez Marie'' (წმინდა პეტრე ციხიდან გათავისუფლების შემდეგ მარისთან ხვდება მორწმუნეებს), [[1848]]. [[1850]] წელს კი რომის მეორე პრემია მიიღო. [[1866]] წელს ნახატებით მოვაჭრე დურან რუელი ინტერესდება ბუგეროთი და მის კარიერაზე იწყებს ზრუნვას. მოვაჭრის წყალობით ბუგერომ ნამუშევართა უმეტესობა გაყიდა და იმდენად დიდ წარმატებას მიაღწია განსაკუთრებით [[ამერიკა|ამერიკელ]] მყიდველებში, რომ [[1878]] წელს, პარიზის საერთაშორისო ექსპოზიციისთვის მისი მხოლოდ თორმეტი ნამუშევრის შეგროვება მოხერხდება, რადგან დანარჩენი ნაწილი კერძო კოლექციონერებზე იყო გაყიდული. ამავე დროს ბუგერომ კონტრაქტი დადო გუპილის საგამომცემლო სახლთან თავისი ნამუშევრების რეპროდუქციების კომერციალიზებისათვის. მოგვიანებით ბუგერო პარიზის ჟულიანის აკადემიის პროფესორი გახდა. პარიზში ყოველწლიურად ეწყობოდა მისი გამოფენები. მხატვარი მუშაობდა ასევე ჟან ფრანსუა ბართოლონის სასტუმროსა და [[ბორდო]]ს გრან-თეატრის დეკორაციებზე. [[1876]] წელს იგი ხელოვენბის აკადემნიის წევრად იქნა არჩეული. მომავალი წელი კი ბუგეროსთვის ტრაგიკული აღმოჩნდა, ჯერ მისი ორი შვილი გარდაიცვალა, შემდეგ კი - მეუღლე. ხანში შესულმა მხატვარმა მეორედ იქორწინა და ცოლად შეირთო ერთ-ერთი თავისი მოსწავლე, მხატვარი ელიზაბეტ ჟან გარდნერ ბუგერო. უილიამ ბუგერო გარდაიცვალა [[1905]] წელს, ლა როშელში. == შემოქმედება == == ტილოები == * ''[[დანტე და ვირგილიუსი ჯოჯოხეთში]]'' [[1850]], 281x225 სმ * ''[[ცეკვა (ბუგერო)|ცეკვა]]'' ([[1856]]), 367x185 სმ., [[ორსეის მუზეუმი (პარიზი)|ორსეის მუზეუმი]], [[პარიზი]] * ''[[მიცვალებულთა დღე]]'', ([[1859]]), 147x120 სმ., [[ხელოვნების მუზეუმი (ბორდო)|ხელოვნების მუზეუმი]], [[ბორდო]] * ''[[გაზაფხული (ბუგერო)|გაზაფხული]]'' [[1866]] * ''[[პირველი ალერსი]]'' [[1866]] * ''[[მკერავი ქალი]]'' [[1869]] * ''[[პატარა მაროდელები]]'' [[1872]], 200.5x109 სმ. * ''[[პირველი ამბორი]]'' [[1873]] * ''[[ნიმფები და სატირა]]'' [[1873]], 260x180 სმ. * ''[[ჰომეროსი და მისი წინამძღოლი]]'' [[1874]], 209x143 სმ * ''[[კუპიდონი (ბუგერო)|კუპიდონი]]'' [[1875]] * ''[[ნაკადულის პირას]]'' [[1875]] * ''[[Pietà]]'' [[1876]], 230x148 სმ. * ''[[ორი და]]'', [[1877]] * ''[[გულუხვობა]]'', [[1878]], 196x117 სმ. * ''[[ახალგაზრდა ბოშა გოგოები]]'' [[1879]], 166x99 სმ. * ''[[ვენერას დაბადება]]'' [[1879]], 300x218 სმ, [[ორსეს მუზეუმი]]. * ''[[დასვენება]]'' [[1879]], 164x107 სმ. * ''[[გოგონები ეროსისგან იცავენ თავს]]'' [[1880]] * ''[[უფალი იესო ქრისტეს გვემა]]'' [[1880]], 210x390 სმ, [[ლა როშელიოს ხელოვნების მუზეუმი]]. * ''[[ღამის გუნება]]'', [[1882]] * ''[[კაკლის ხეები]]'' [[1882]], 87.5x134 სმ. * ''[[Alma Parens]]'' [[1883]], 230x140 სმ. * ''[[ყვავილების გვირგვინი]]'' [[1884]] * ''[[ვირი (ბუგერო)|ვირი]]'' [[1884]] 101.5x137 სმ. * ''[[პეპელას სიყვარული]]'' [[1888]], 168x117 სმ. * ''[[მჯდარო მადონა]]'' [[1888]], 176.5x103 სმ. * ''[[მწყემსი ქალი]]'' [[1889]] * ''[[პასტორელა]]'' [[1889]], 159x93 სმ. * ''[[ამური და ფსიქეა, ბავშვები]]'' [[1889]], 119.5x71 სმ. * ''[[გაბრიელ კოს პორტრეტი]]'' [[1890]], 45.5x38 სმ. * ''[[ალერსი]]'' [[1890]], 145x91 სმ. * ''[[ბოშა (ბუგერო)|ბოშა]]'', [[1890]] * ''[[პატარა მწყემსი გოგონა]]'', [[1891]] 155.5x86.5 სმ. * ''[[გულის გაღვიძება]]'', [[1892]], 160x111 სმ * ''[[უცოდველი]]'', [[1893]] * ''[[ფსიქეას გატაცება]]'', [[1895]], 209x120 სმ. * ''[[სამხარი (ბუგერო)|სამხარი]]'', [[1895]], 115.5x70 სმ. * ''[[ახალგაზრდა მწყემსი ქალი]]'', [[1895]] * ''[[სიყვარული ტკივილი]]'', [[1899]] * ''[[ქალწული ანგელოზებში]]'', [[1900]], 285x185 სმ., [[პეტი პალეს მუზეუმი]] * ''[[ახალგაზრდა მონაზონი]]'', [[1902]] * ''[[მადონა ვარდებში]]'', [[1903]], 130x90.5 სმ. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.artrenewal.com/asp/database/art.asp?aid=7 ბუგეროს ბიოგრაფია და სრული გალერეა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20030408031929/http://www.artrenewal.com/asp/database/art.asp?aid=7 |date=2003-04-08 }} * [http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/bouguereau/ უილიამ ბუგერო ვებ-მუზეუმში] * [http://www.clarkart.edu/museum_programs/featuredObjectDetail.cfm?ID=15&nav=3# ნიმფები და სატირა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050614082256/http://www.clarkart.edu/museum_programs/featuredObjectDetail.cfm?ID=15&nav=3 |date=2005-06-14 }} * [http://www.artcyclopedia.com/artists/bouguereau_adolphe_william.html უილიამ ბუგერო Artcyclopedia-ში] {{DEFAULTSORT:ბუგერო, უილიამ}} [[კატეგორია:ფრანგი მხატვრები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1825]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1905]] 4sbn1g7c4jlts3kvhk2lqbzoouytdch 0 37083 4650560 4488710 2024-05-03T06:15:23Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''დაჩითვა''' — ქსოვილზე მხატვრული სახეების გადატანა ხის საბეჭდების (საჩითავი ყალიბების) საშუალებით. აღმოსავლეთი ქვეყნების მსგავსად ხელოსნობის ეს დარგი ძველად საქართველოშიც ფართოდ ყოფილა გავრცელებული. ამას ადასტურებს წერილობითი წყაროები. XII-XVIII საუკუნეებში ქართული ხელნაწერი წიგნების ყდებზე გამოკრული დაჩითული ქსოვილების იშვიათი ნიმუშები და ეთნიკური კოლექციები. გვიანდელი ფეოდალური ხანის წერილობითი წყაროებიდან ჩანს, რომ საქართველოს ზოგიერთ ქალაქში ქსოვილების დასაჩითი საგანგებო სახელოსნოები იყო და მის მოხელეს მჩითავი ეწოდებოდა. XIX საუკუნეში ასეთი სამღებრო სახელოსნოები ყოფილა თბილისში, გორში, თელავში, ახალციხეში, ბათუმსა და სხვა ქალაქებში. ამ სახელოსნოებში სელის, ბამბისა და აბრეშუმის სადა ქსოვილებს პოზიტიური და ნეგატიური წესით ჩითავდნენ. პირველ შემთხვევაში გამოსაყვანი სახეები სადა ქსოვილის მთელ ზედაპირზე დაჰქონდათ; დაჩითვის ეს პოზიტიური წესი ფართოდ იყო გავრცელებული მთელ საქართველოში. ნეგატიური წესით დაჩითვის დროს (ბატიკა) კი ქსოვილის ზედაპირს საბეჭდავით უშუალოდ ცხიმნარევი ცვილის თხელ ფენას, რომელიც გამოსაყვან სახეებს ფარავდა. ამის შემდეგ ქსოვილს მთლიანად საღებავში ჩადებდნენ. საღებავი ქსოვილს ყველგან გაუჯდებოდა, გარდა ცვილით დაფარული ადგილებისა, ცვილის გაცლის შემდეგ ქსოვილზე ცვილით დაფარული მხატვრული სახეები თეთრად გამოჩნდებოდა. რუსეთსა და ევროპის ქვეყნებისაგან განსხვავებით, დაჩითვის ნეგატიურ წესს საქართველოში მარტო [[ლურჯი სუფრა|ლურჯი სუფრის]] დამზადების დროს იყენებდნენ. ქართლსა და ლეჩხუმში სახიანი ქსოვილის დასამზადებლად ნეგატიური მხატვრული მღებრობის ერთ-ერთ უძველეს და უმარტივეს წესს, ე. წ. კვანძებით დაჩითვას მიმართავდნენ. სოფ. ბაზალეთში დასაჩითად იყენებდნენ "სამღებრო ქვებს" ანუ "სამღებრო კენჭებს". ამ კენჭებს სადა ქსოვილში ერთმანეთის მოშორებით გამოახვევდნენ, ზედ "ტყლაპებს" (ქსოვილის ნაჭრებს) შემოახვევდნენ, ძაფს მოუჭერდნენ და მთლიანად ჩადებდნენ საღებავში. კენჭგამოკრული ადგილები შეუღებავი რჩებოდა და ქსოვილის ზედაპირი ჭრელი გამოდიოდა.. ანალოგიური წესით ქსოვილის დაჩითვა ლეჩხუმში "ჭრელის მიცემა" ეწოდებოდა. ==ლიტერატურა== * ''ბრაილაშვილი ნ.'', დაჩითული ქსოვილები (ალბომი), თბ., 1964; *''ჩაჩაშვილი გ.,'' საქართველოს მუზეუმის საჩითავეების კატალოგი, თბ., 1962; {{ქსე|3|410–411|ჩაჩაშვილი გ.}} [[კატეგორია:ქსოვილები]] spw6peoiuqf2x2qhqo6b1zicfcqgw9i 0 37086 4650562 3193607 2024-05-03T06:23:03Z Kober 394 /* ლიტერატურა */ wikitext text/x-wiki '''დაძმობილება''' — ძმად გაფიცვა, ორ მეგობარს შორის ძმური კავშირის განმტკიცება ხელოვნური ნათესაობის დამყარებით. გავრცელებული იყო სხვადასხვა ქვეყნის ხალხებში. გვხვდებოდა ძველ [[საქართველო]]შიც, განსაკუთრებით მთაში. არსებობდა დაძმობილების სხვადასხვა წესი: * ''საკლავით დაძმობილება'' — ძმად გაფიცვის მსურველები რომელიმე დღეობაზე ხატში (სალოცავში) გავიდოდნენ ნათესავთან ერთად, ხევისბერი მათ დალოცავდა და საკლავის სისხლს ორივეს აპკურებდა; * ''სისხლის გაზიარებით დაძმობილება'' — შინ ან რომელიმე დღეობაზე თითებს გადაიჭრიდნენ და ერთმანეთზე მიადებდნენ; * ''ფიცვერცხლის ჭამით დაძმობილება'' — არაყით ან ღვინით სავსე თასებში ვერცხლს ჩაფხეკდნენ, თასებს გაცვლიდნენ და გამოცლიდნენ; * ''ტყვიების გაცვლით დაძმობილება'' — ერთმანეთში ტყვიებს გაცვლიდნენ. <br />დაძმობილების ყველა ამ წესის შესრულებისას აუცილებელი იყო ერთგულების ფიცის დადება. აღნიშნული წესები ასახულია მხატვრულ [[ლიტერატურა]]შიც ([[ალექსანდრე ყაზბეგი]], [[ვაჟა-ფშაველა]]). ქალ-ვაჟს შორის და-ძმად გაფიცვაც სათანადო რიტუალის შესრულებით აღინიშნებოდა. რძით სავსე თასებში ვერცხლს ჩაფხეკდნენ, თასებს გაცვლიდნენ და შესვამდნენ. და-ძმად უფრო ხშირად დედისერთა ქალები და ვაჟები იფიცებოდნენ. საქართველოს ზოგიერთ კუთხეში დაძმობილება გარკვეული თავისებურებით ხასიათდებოდა. == ლიტერატურა == {{ქსე|3|413|ითონიშვილი ვ.}} {{ქე|2|?|ითონიშვილი ვ.}} * ''ბარდაველიძე ვ.'', მთისა და ბარის მოსახლეობის ურთიერთობის ისტორიიდან საქართველოში (მოძმეობის ინსტიტუტი), «მაცნე. ისტორიის, არქეოლოგიის, ეთნოგრაფიისა და ხელოვნების ისტორიის სერია» , 1971, № 3; * ''ითონიშვილი ვ.,'' ქართველ მთიელთა საოჯახო ურთიერთობის ისტორიიდან, თბ., 1960; * ''მაკალათია ს.'', თუშეთი, ტფ., 1933 [[კატეგორია:მეგობრობა]] [[კატეგორია:სათნოება]] [[კატეგორია:ტრადიციები]] 75s8rcvrmmte4zskq6944wtnhzv76m8 4650563 4650562 2024-05-03T06:23:16Z Kober 394 დაემატა [[კატეგორია:ქართული ტრადიციები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki '''დაძმობილება''' — ძმად გაფიცვა, ორ მეგობარს შორის ძმური კავშირის განმტკიცება ხელოვნური ნათესაობის დამყარებით. გავრცელებული იყო სხვადასხვა ქვეყნის ხალხებში. გვხვდებოდა ძველ [[საქართველო]]შიც, განსაკუთრებით მთაში. არსებობდა დაძმობილების სხვადასხვა წესი: * ''საკლავით დაძმობილება'' — ძმად გაფიცვის მსურველები რომელიმე დღეობაზე ხატში (სალოცავში) გავიდოდნენ ნათესავთან ერთად, ხევისბერი მათ დალოცავდა და საკლავის სისხლს ორივეს აპკურებდა; * ''სისხლის გაზიარებით დაძმობილება'' — შინ ან რომელიმე დღეობაზე თითებს გადაიჭრიდნენ და ერთმანეთზე მიადებდნენ; * ''ფიცვერცხლის ჭამით დაძმობილება'' — არაყით ან ღვინით სავსე თასებში ვერცხლს ჩაფხეკდნენ, თასებს გაცვლიდნენ და გამოცლიდნენ; * ''ტყვიების გაცვლით დაძმობილება'' — ერთმანეთში ტყვიებს გაცვლიდნენ. <br />დაძმობილების ყველა ამ წესის შესრულებისას აუცილებელი იყო ერთგულების ფიცის დადება. აღნიშნული წესები ასახულია მხატვრულ [[ლიტერატურა]]შიც ([[ალექსანდრე ყაზბეგი]], [[ვაჟა-ფშაველა]]). ქალ-ვაჟს შორის და-ძმად გაფიცვაც სათანადო რიტუალის შესრულებით აღინიშნებოდა. რძით სავსე თასებში ვერცხლს ჩაფხეკდნენ, თასებს გაცვლიდნენ და შესვამდნენ. და-ძმად უფრო ხშირად დედისერთა ქალები და ვაჟები იფიცებოდნენ. საქართველოს ზოგიერთ კუთხეში დაძმობილება გარკვეული თავისებურებით ხასიათდებოდა. == ლიტერატურა == {{ქსე|3|413|ითონიშვილი ვ.}} {{ქე|2|?|ითონიშვილი ვ.}} * ''ბარდაველიძე ვ.'', მთისა და ბარის მოსახლეობის ურთიერთობის ისტორიიდან საქართველოში (მოძმეობის ინსტიტუტი), «მაცნე. ისტორიის, არქეოლოგიის, ეთნოგრაფიისა და ხელოვნების ისტორიის სერია» , 1971, № 3; * ''ითონიშვილი ვ.,'' ქართველ მთიელთა საოჯახო ურთიერთობის ისტორიიდან, თბ., 1960; * ''მაკალათია ს.'', თუშეთი, ტფ., 1933 [[კატეგორია:მეგობრობა]] [[კატეგორია:სათნოება]] [[კატეგორია:ტრადიციები]] [[კატეგორია:ქართული ტრადიციები]] n2p3upujabq9i70yat0xs6wm4lipya6 4650565 4650563 2024-05-03T06:25:33Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''დაძმობილება''' — ძმად გაფიცვა, ორ მეგობარს შორის ძმური კავშირის განმტკიცება ხელოვნური ნათესაობის დამყარებით. გავრცელებული იყო სხვადასხვა ქვეყნის ხალხებში. გვხვდებოდა ძველ [[საქართველო]]შიც, განსაკუთრებით მთაში. საქართველოში არსებობდა დაძმობილების სხვადასხვა წესი: * საკლავით დაძმობილება — ძმად გაფიცვის მსურველები რომელიმე დღეობაზე ხატში (სალოცავში) გავიდოდნენ ნათესავთან ერთად, ხევისბერი მათ დალოცავდა და საკლავის სისხლს ორივეს აპკურებდა. * სისხლის გაზიარებით დაძმობილება — შინ ან რომელიმე დღეობაზე თითებს გადაიჭრიდნენ და ერთმანეთზე მიადებდნენ. * ფიცვერცხლის ჭამით დაძმობილება — არაყით ან ღვინით სავსე თასებში ვერცხლს ჩაფხეკდნენ, თასებს გაცვლიდნენ და გამოცლიდნენ. * ტყვიების გაცვლით დაძმობილება — ერთმანეთში ტყვიებს გაცვლიდნენ. დაძმობილების ყველა ამ წესის შესრულებისას აუცილებელი იყო ერთგულების ფიცის დადება. აღნიშნული წესები ასახულია მხატვრულ [[ლიტერატურა]]შიც ([[ალექსანდრე ყაზბეგი]], [[ვაჟა-ფშაველა]]). ქალ-ვაჟს შორის და-ძმად გაფიცვაც სათანადო რიტუალის შესრულებით აღინიშნებოდა. რძით სავსე თასებში ვერცხლს ჩაფხეკდნენ, თასებს გაცვლიდნენ და შესვამდნენ. და-ძმად უფრო ხშირად დედისერთა ქალები და ვაჟები იფიცებოდნენ. საქართველოს ზოგიერთ კუთხეში დაძმობილება გარკვეული თავისებურებით ხასიათდებოდა. == ლიტერატურა == {{ქსე|3|413|ითონიშვილი ვ.}} {{ქე|2|?|ითონიშვილი ვ.}} * ''ბარდაველიძე ვ.'', მთისა და ბარის მოსახლეობის ურთიერთობის ისტორიიდან საქართველოში (მოძმეობის ინსტიტუტი), «მაცნე. ისტორიის, არქეოლოგიის, ეთნოგრაფიისა და ხელოვნების ისტორიის სერია» , 1971, № 3; * ''ითონიშვილი ვ.,'' ქართველ მთიელთა საოჯახო ურთიერთობის ისტორიიდან, თბ., 1960; * ''მაკალათია ს.'', თუშეთი, ტფ., 1933 [[კატეგორია:მეგობრობა]] [[კატეგორია:სათნოება]] [[კატეგორია:ტრადიციები]] [[კატეგორია:ქართული ტრადიციები]] j3h8w21slbvqte8n2os87yfch84udvw 0 37112 4650566 2810310 2024-05-03T06:27:08Z Kober 394 დაემატა [[კატეგორია:ქართული ტრადიციები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki '''ნიშნობა''', ''დანიშვნა'', ''დაწინდვა'', ''დაბელგვა'' — [[ვაჟი]]ს მიერ [[ქალი]]ს საცოლედ დაბევება. გავრცელებული იყო მსოფლიოს მრავალ ხალხში და [[ქორწინება|ქორწინების]] ერთ-ერთ სავალდებულო წინაპირობას წარმოადგენდა. ნიშნობამ დროთა ვითარებაში [[ქართველები|ქართველებშიც]] და სხვა ხალხებშიც მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა, მაგრამ ბოლომდე მაინც წესად დარჩა ვაჟის მიერ საცოლისათვის რაიმე ნივთიერი ნიშნის (ძველი ქართული ''წინდი'', ''ნიშანი'', [[ბელგა]]) მიტანა. [[საქართველო]]ში ისტორიულად ქალის დაწინდვის ანუ დანიშვნის სხვადასხვა წესი იყო ცნობილი (აკვანში დანიშვნა, მცირეწლოვანთა დანიშვნა, გარიგებით დანიშვნა და სხვა). თუმცა ნიშნობის ეს წესები საქართველოს ცალკეულ რეგიონებში გარკვეული თავისებურებებით ხასიათდებოდა, მთავარი მომენრები მაინც საერთო ჰქონდათ: მოყვრობაზე შეთანხმების ინიციატორად გამოდიოდა ვაჟის მხარე, რაც გამოიხატებოდა ქალის ოჯახში მისი შუაკაცის მისვლით და საპატარძლოს თხოვნით. მატერიალური პასუხისმგებლობა ეკისრებოდა ვაჟის ოჯახს, რომელიც ვალდებული იყო, ადგილობრივი წეს-ჩვეულების შესაბამისად, ქალის ოჯახისა და საპატარძლოსათვის მიერთმია საჩუქრები და ძღვენი (მ. შ. უპირველეს ყოვლისა, სანიშნო ბეჭედი). ქალის ოჯახის მიერ ნიშნის მიღება დამოყვრების ნიშნად ნიშნობის რიტუალის შესრულება და ქალ-ვაჟის დალოცვა ქორწინების აუცილებელ პირობად იყო მიჩნეული და მისი დარღვევა დანაშაულად ითვლებოდა. == ლიტერატურა == * ''ითონიშვილი ვ.,'' ქსე, ტ. 7, გვ. 453, თბ., 1984 [[კატეგორია:ქორწინება]] [[კატეგორია:ქართული ტრადიციები]] tjrvi5riegdtelccliks93gkeo5ohve 0 37154 4650622 4276730 2024-05-03T11:26:56Z Kober 394 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Tbilisi Open Air Museum of Ethnography 22.jpg|მინი|დედაბოძი. თბილისის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]] '''დედაბოძი''' — მთლიანი ხისაგან გამოთლილი დიდი, თავფართო სვეტი, ქართული [[დარბაზული სახლი]]ს ცენტრალური ბოძი, რომელსაც ეყრდობოდა გვირგვინიანი გადახურვა. დედაბოძზე იყო განიცი კოჭი, თავხე. ბოძსა და თავხეს შორის სიმძიმის გასანაწილებლად დებდნენ ე. წ. „ბუღაურას“, ანუ „დათვას“, ხის გრძელ ბალიშს, რომელიც დედაბოძთან ერთად მთლიან ელემენტს ქმნიდა. დედაბოძზე გამოსახავდნენ გეომეტრიულ ორნამეტებს, ფრინველებს, ცხოველებს, ადამიანის ხელს, სხვადასხვა ტიპის ჯვარს, რადიალურად განსხივებულ მზეს, [[ბორჯღალა]]ს, კონცენტრულ წრეებს, ვარსკვლავებს და სხვა. ხალხის წარმოდგენით, დარბაზული სახლის [[კერა]], დედაბოძი და [[გვირგვინი (შენობა)]] ერთ კომპლექსს შეადგენდა და ოჯახის წმინდათაწმინდად იყო მიჩნეული. ყველა რიტუალი სახლში დედაბოძისა და კერის გარშემო სრულდებოდა. დედაბოძის წარმოშობაზე არსებული ხალხური თქმულებები მიუთითებენ, რომ დედაბოძის თაყვანისცემა უკავშირდება ჩვენში ოდესღაც გავრცელებულ ხის კულტს (ერთ-ერთი თქმულების თანახმად, ღვთაება კერაში ამოსული, გველშემოხვეული ხის სახით გამოეცხადებოდა თავის საყმოს) და სიცოცხლის ხის მოტივს. ძველ ქვეყნებში და, კერძოდ, კავკასიაში სიცოცხლის ხე წარმოდგენილი ჰქონდათ ცის საყრდენად, მნათობთა სადგურად და ღვთაებათა მშობლად. სწორედ ასეთი ხის ყველაზე სრულყოფილი სიმბოლო ჩვენში დედაბოძი იყო. ხალხური წარმოდგენით, იგი ისე ებჯინებოდა გვირგვინს, როგორც სიცოცხლის ხე ცას. არქეოლოგიური მონაცემებით, საცხოვრებლის წმინდა სვეტების თაყვანისცემა საქართველოს ტერიტორიაზე ჯერ კიდევ ადრინდელი სამიწათმოქმედო ხანაში ყოფილა გავრცელებული. ==ლიტერატურა== {{ქსე|3|420-421|სურგულაძე ი.}} *{{წიგნი|ავტორი=[[ზურაბ კიკნაძე|კიკნაძე ზ.]]|სათაური= ქართული მითოლოგია|გვერდები=69|გამომცემლობა= ბაკმი|წელი= 2007|ISBN=978-99940-27-10-1|ადგილი=თბილისი}} * ''ჯავახიშვილი ივ.,'' მასალები ქართველი ერის მატერიალური კულტურის ისტორიისათვის, ტ. 1 - მშენებლობის ხელოვნება ძველ საქართველოში, თბ., 1946 * ''ჩიტაია გ.,'' გლეხის სახლი ქვაბლიანის ხეობაში, «მიმომხილველი», 1926, ტ. 1; * ''ჩუბინაშვილი გ.,'' ქართლის დარბაზი, ნაკვ. 1-4, ტფ., 1926-1927; [[კატეგორია:არქიტექტურული ელემენტები]] [[კატეგორია:საქართველოს არქიტექტურა]] nxzj3cslkzyby0o3wkc5k6cdoppmvmp 0 37167 4650627 4182266 2024-05-03T11:35:53Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{მმ*|დედა ენა}} [[File:Deda Ena Park.jpg|thumb|დედა ენის პარკი და ძეგლი თბილისში.]] '''დედაენა''', ''მშობლიური ენა'' — ენა, რომელსაც მშობლებისაგან ითვისებს [[ბავშვი]] როგორც ურთიერთობისა და აზროვნების იარაღს; სამშობლო ქვეყნის ენა. იმ [[ხალხი]]ს, ერის ენა, რომელსაც [[ადამიანი]] მიეკუთვნება. ქართული ხატოვანი თქმით, დედაენა ცოდნის ზარია. ამ სახელით „დედაენა ცოდნის ზარი" [[თბილისი|თბილისში]] ძეგლი დაუდგეს (1983, მოქანდაკე [[ელგუჯა ამაშუკელი|ე. ამაშუკელი]], არქიტექტორი [[ნოდარ მგალობლიშვილი (არქიტექტორი)|ნ. მგალობლიშვილი]]). == ლიტერატურა == {{ქე|2|346|კვარაცხელია გ.}} [[კატეგორია:სოციოლინგვისტიკა]] 26n2lg49fbrwvoi41flpjpwrz1mu61u 0 37176 4650631 3717868 2024-05-03T11:40:34Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''დედაციხე''' — მთავარი ციხის აღმნიშვნელი ზოგადი ქართული ტერმინი ძველად (შდრ. [[დედაქალაქი]]). [[ლეონტი მროველი]] (XI ს.) იხსენიებს [[კახეთი]]სა და [[სამშვილდე]]ს დედაციხეებს. [[ვახუშტი ბაგრატიონი]] (XVIII ს.) კახეთის დედაციხედ [[ბოჭორმა]]ს მიიჩნევდა. ქართულ წყაროებში დედაციხის სინონიმად გვხვდება აგრეთვე ტერმინი „თავადი ციხე“. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|?|ბერძენიშვილი დ.}} [[კატეგორია:შენობა-ნაგებობები]] [[კატეგორია:ციხესიმაგრეები]] s2ko0fyeqzge5iottuzptp55dfnp8el 0 50700 4650473 3652411 2024-05-02T19:32:37Z 151.38.225.91 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სახელი = ფილიპ სტარკი | ფოტო = Philippe Starck3.jpg | ფოტოს სიგანე = 250პქ | წარწერა = ფილიპ სტარკი | მშობლსახელი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1949|1|18}} | დაბადგილი = [[პარიზი]], [[საფრანგეთი]] | მოინათლა = | გარდთარიღი = | გარდადგილი = | გარდაცვალების მიზეზი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | რეზიდენცია = | სხვა სახელები = | ეროვნება = [[ფრანგები|ფრანგი]] | მოქალაქეობა = | ეთნიკური წარმომავლობა = | ქვეშევრდომობა = | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა = დიზაინერი | აქტიურობის წლები = | დამსაქმებელი = | ორგანიზაცია = | ხელფასი = | ქონება = | ცნობილია როგორც = | ცნობილი ნაშრომები = | სიმაღლე = | წონა = | წოდება = | რელიგია = | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | საიტი = [http://www.starck.com Starck.com] | ხელმოწერა = | ხელმოწერის ზომა = | ხელმოწერა ალტ = | შენიშვნები = }} '''ფილიპ პატრიკ სტარკი''' ({{lang-fr|Philippe Patrick Starck;}} დ. [[18 იანვარი]], [[1949]]) — ფრანგი დიზაინერი, ე.წ. [[ახალი დიზაინი]]ს სტილის მიმდევარი. მისი ძირითადი მიმართულებებია [[ინტერიერის დიზაინი]] და მასიური წარმოების სამომხმარებლო საქონლის დიზაინი, ასევე ავეჯი და იშვითად, შენობებიც. განათლება [[პარიზი|პარიზში]] მიიღო ნისიმ დე კამანდოს სკოლაში. 1968 წელს საკუთარი პირველი დიზაინის ფირმა დააფუძნა, რომელიც გასაბერ ობიექტებზე იყო ორიენტირებული. 1969 წელს მხატვრული ხელმძღვანელი გახდა მისივე ფირმის [[პიერ კარდენი|პიერ კარდენთან]] ერთად. == ბმულები == * [[Gualtiero Galmanini]] ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Philippe Starck}} * {{ოფიციალური|http://www.starck.com}} {{DEFAULTSORT:სტარკი, ფილიპ}} [[კატეგორია:ფრანგი დიზაინერები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1949]] [[კატეგორია:დაბადებული 18 იანვარი]] gj7pfkje4pelq60zdbdr9wy2c96z5n6 4650480 4650473 2024-05-02T20:29:31Z MIKHEIL 18439 [[Special:Contributions/151.38.225.91|151.38.225.91]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:Gobrona|Gobrona]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სახელი = ფილიპ სტარკი | ფოტო = Philippe Starck3.jpg | ფოტოს სიგანე = 250პქ | წარწერა = ფილიპ სტარკი | მშობლსახელი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1949|1|18}} | დაბადგილი = [[პარიზი]], [[საფრანგეთი]] | მოინათლა = | გარდთარიღი = | გარდადგილი = | გარდაცვალების მიზეზი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | რეზიდენცია = | სხვა სახელები = | ეროვნება = [[ფრანგები|ფრანგი]] | მოქალაქეობა = | ეთნიკური წარმომავლობა = | ქვეშევრდომობა = | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა = დიზაინერი | აქტიურობის წლები = | დამსაქმებელი = | ორგანიზაცია = | ხელფასი = | ქონება = | ცნობილია როგორც = | ცნობილი ნაშრომები = | სიმაღლე = | წონა = | წოდება = | რელიგია = | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | საიტი = [http://www.starck.com Starck.com] | ხელმოწერა = | ხელმოწერის ზომა = | ხელმოწერა ალტ = | შენიშვნები = }} '''ფილიპ პატრიკ სტარკი''' ({{lang-fr|Philippe Patrick Starck;}} დ. [[18 იანვარი]], [[1949]]) — ფრანგი დიზაინერი, ე.წ. [[ახალი დიზაინი]]ს სტილის მიმდევარი. მისი ძირითადი მიმართულებებია [[ინტერიერის დიზაინი]] და მასიური წარმოების სამომხმარებლო საქონლის დიზაინი, ასევე ავეჯი და იშვითად, შენობებიც. განათლება [[პარიზი|პარიზში]] მიიღო ნისიმ დე კამანდოს სკოლაში. 1968 წელს საკუთარი პირველი დიზაინის ფირმა დააფუძნა, რომელიც გასაბერ ობიექტებზე იყო ორიენტირებული. 1969 წელს მხატვრული ხელმძღვანელი გახდა მისივე ფირმის [[პიერ კარდენი|პიერ კარდენთან]] ერთად. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Philippe Starck}} * {{ოფიციალური|http://www.starck.com}} {{DEFAULTSORT:სტარკი, ფილიპ}} [[კატეგორია:ფრანგი დიზაინერები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1949]] [[კატეგორია:დაბადებული 18 იანვარი]] ovdrkrmucobnr5ty6m9x4gn8fmuts0l 0 56831 4650539 4611849 2024-05-03T03:16:25Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{მმ*|Yes (მრავალმნიშვნელოვანი)}} {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = Yes |სურათი = Yes concert.jpg |სათაური = ჯგუფის გამოსვლა კონცერტზე, 1977 წელი. მარცხნიდან მარჯვნივ - [[სტივ ჰაუ]], [[ალან უაიტი]], [[ჯონ ანდერსონი]], [[კრის სკუაირი]], [[რიკ უეიკმენი]] |ფოტოს_სიგანე= 300 |ლანდშაფტი = კი |ფონი = group_or_band |ნამდვილი სახელი = |მეტსახელი = Yes! <small>(ზაფხული 1968 - 1969 წლის დასაწყისი)</small> |წარმოშობა = [[ლონდონი]], [[ინგლისი]] |ჟანრი = [[პროგრესული როკი]]<br />[[სიმფონიური როკი]]<br />[[არტ-როკი]] |აქტიურობის წლები = 1968–80, 1983–2004, 2008–დღემდე |ლეიბლი = [[Atlantic Records|Atlantic]], [[Atco Records|Atco]], [[Arista Records|Arista]], [[JVC|Victory]], [[Sanctuary Records|Sanctuary]], [[Eagle Records|Eagle]], [[Frontiers Records|Frontiers]] |ასოციაცია = [[The Syn]], [[The Buggles]], [[Anderson Bruford Wakeman Howe]], [[Cinema (ჯგუფი)|Cinema]], [[XYZ (ბრიტანული ჯგუფი)|XYZ]], [[Asia (ჯგუფი)|Asia]], [[UK (ჯგუფი)|U.K.]], Moraz/ბრუფორდი, [[Conspiracy (ჯგუფი)|Conspiracy]], [[Circa (ჯგუფი)|Circa]], [[Yoso]], [[Mystery (ჯგუფი)|Mystery]], [[Glass Hammer]], [[Jon and Vangelis]] |საიტი = {{URL|http://www.yesworld.com/}} |წევრები = [[ჯონ დეივისონი]]<br />[[სტივ ჰაუ]]<br />[[ბილი შერვუდი]]<br />[[ჯეფ დაუნზი]]<br />[[ალან უაიტი]] |ყოფილი წევრები = იხილეთ [[#შემადგენლობები|შემადგენლობები]] }} '''Yes''' — ინგლისური [[როკ-მუსიკა|როკ]]-ჯგუფი, რომელმაც წარმატებას მიაღწია [[პროგრესული როკი|პროგრესული]], [[არტ-როკი|არტ]] და [[სიმფონიური როკი|სიმფონიური]] სტილის მუსიკით. იგი გამოირჩევა მისტიკური და კოსმოსთან დაკავშირებული ტექსტებით, სცენის დიზაინებით და ხანგრძლივი კომპოზიციებით, ხშირად - რთული ინსტრუმენტული და ვოკალური არანჟირებებით. ჯგუფის მიმდინარე შემადგენლობაში არიან [[ჯონ დეივისონი]] (წამყვანი ვოკალი), [[სტივ ჰაუ]] (გიტარა), [[ბილი შერვუდი]] (ბას-გიტარა), [[ჯეფ დაუნზი]] (კლავიშებიანი საკრავები) და [[ალან უაიტი]] (დასარტყმელი საკრავები). [[კრის სკუაირი|კრის სკუაირმა]] ჯგუფი 1968 წელს, [[ჯონ ანდერსონი|ჯონ ანდერსონთან]] ერთად ჩამოაყალიბა. ის და გიტარისტი [[პიტერ ბენქსი]] ერთად ჯგუფში [[The Syn]] გამოდიოდნენ, შემდეგ - Mabel Greer's Toyshop-ში. ანდერსონი და [[ბილ ბრუფორდი]], Yes-ის მომავალი დრამერი, შეუერთდნენ Mabel Greer's Toyshop-ს, რომელიც Yes-ად გარდაიქმნა. პირველი შემადგენლობა შედგა [[ტონი კეი]]ს დამატებით. ჯგუფის ადრეული გამოსვლები მოიცავდნენ ორიგინალურ მასალას და სხვა შემსრულებელთა სიმღერების ქავერ-ვერსიებს. 1970-იანი წლების ბოლოს ჯგუფმა მიაღწია შემოქმედებით პიკს პროგრესულ ჟანრში, როდესაც მასში შედიოდნენ ანდერსონი, სკუაირი, ჰაუ, ბრუფორდი, უაიტი და კლავიშისტი [[რიკ უეიკმენი]]. ამ შემადგენლობით გამოვიდა მათი ყველაზე დახვეწილი ნამუშევრები - ''[[The Yes Album]]'', ''[[Fragile (Yes-ის ალბომი)|Fragile]]'' (ორივე 1971 წელს), ''[[Close to the Edge]]'' (1972), ''[[Tales from Topographic Oceans]]'' (1973), ''[[Relayer]]'' (1974) და ''[[Going for the One]]'' (1977). [[პანკ-როკი]]ს პოპულარობის ფონზე ჯგუფმა აქტიურობა შეწყვიტა. 1980 წელს ანდერსონმა და უეიკმენმა დატოვეს კოლექტივი და შეცვლილმა შემადგენლობამ, დაუნზისა და [[ტრევორ ჰორნი]]ს მონაწილეობით ახალი ალბომი, ''[[Drama (Yes-ის ალბომი)|Drama]]'' ჩაწერა. 1981 წლის დასაწყისში ჯგუფი დაიშალა, ხოლო ჰაუსა და დაუნზის მიერ ჩამოყალიბდა [[Asia (ჯგუფი)|Asia]]. ჯგუფი აღდგა 1982 წელს, ანდერსონის, სკუაირის, უაიტის, კეისა და გიტარისტ [[ტრევორ რებინი]]ს მონაწილეობით და უფრო [[პოპ-როკი]]ს ჟღერადობა შეიძინა. ჯგუფი უფრო მეტად გაყიდვადი გახდა ალბომით ''[[90125]]'' (1983). ამ დისკიდან გამოცემულმა სინგლმა „[[Owner of a Lonely Heart]]“ და შემდეგმა ალბომმა, ''[[Big Generator]]'' (1987) დიდ წარმატებას მიაღწიეს. ალბომის ''[[Union (Yes-ის ალბომი)|Union]]'' (1991), რომელიც ჩაიწერა Yes-ისა და [[Anderson Bruford Wakeman Howe]]-ს ერთობლივი შემადგენლობების, 8 მუსიკოსის მიერ, დიდ კომერციულ წარმატებას მიაღწია. შემდგომი ალბომები და სინგლები კომერციულად წარუმატებელი იყო. ჯგუფმა 1997-2004 წლებში მსოფლიოს გარშემო იმოგზაურა, მათ შორის - 30 და 35 წლიანი იუბილეების აღსანიშნავად. ანდერსონისა და უეიკმენის ჯანმრთელობის გამო ოთხწლიანი პაუზის შემდეგ Yes აღდგა, [[ბენუა დევიდი]]სა და [[ოლივერ უეიკმენი]]ს მონაწილეობით. 2011 წელს ჯგუფმა გამოსცა ''[[Fly from Here]]'' დაუნზის მონაწილეობით, რომელიც კლავიშისტის სახით 30 წლიანი პაუზის შემდეგ დაბრუნდა, შემდეგ წელს კი დევიდმა ჯგუფი ავადმყოფის გამო დატოვა. მას ჩაენაცვლა [[ჯონ დეივისონი]], ჯგუფიდან [[Glass Hammer]].<ref name="classicrockmagazine.com">{{cite web|url=http://www.classicrockmagazine.com/news/the_dirt/jon_anderson_out_of_yes/ |title=Jon Anderson out of Yes, replaced by tribute-band singer |publisher=Classicrockmagazine.com |accessdate =4 აგვისტო 2010}}</ref> ჯგუფის 21-ე სტუდიური ალბომი ''[[Heaven & Earth (Yes-ის ალბომი)|Heaven & Earth]]'', პირველი დეივისონის მონაწილეობით, გამოვიდა 2014 წლის ივლისში. 2015 წლის 19 მაისს ცნობილი გახდა, რომ ჯგუფს დროებით ტოვებდა სკუაირი, რომელიც ლეიკიმის მკურნალობას აპირებდა, თუმცა იგი 27 ივნისს გარდაიცვალა. მანამდე იგი უკვე ჩაანაცვლა, მისივე თხოვნით, ბილი შერვუდმა. Yes არის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული, გავლენიანი და კრიტიკოსების მიერ აღიარებული ჯგუფი [[პროგრესული როკი]]ს ჟანრში, რომელმაც გავლენა იქონია მრავალ შემსრულებელზე, მაგალითად [[Dream Theater]]-ზე. ჯგუფის 20 ალბომიდან 9 სხვადასხვა დროს მოხვედრილა ბრიტანეთისა თუ აშშ-ის ჩარტებში, აქედან ორმა კი მიაღწია ბრიტანეთის ჩარტების #1 პოზიციამდე. ჯგუფს [[აშშ]]-ში გაყიდული აქვს 13,5 მილიონი დისკი.<ref>{{cite web|url=http://www.riaa.com/goldandplatinum.php?content_selector=top-selling-artists|title=Top Selling Artists|publisher=RIAA|accessdate=11 იანვარი 2012}}</ref> 2017 წლის აპრილში იგი შეიყვანეს [[როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზი|როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში]]. == ისტორია == ===შექმნა და აღმოჩენა (1968–71)=== 1968 წლის იანვარში ბასისტი [[კრის სკუაირი]] შეუერთდა ჯგუფს Mabel Greer's Toyshop,<ref>"Yes: Perpetual Change" by David Watkinson, Plexus Publishing, 2001</ref> რომელშიც აგრეთვე შედიოდნენ ვოკალისტი და გიტარისტი კლაივ ბეილი, დრამერი ბობ ჰეგერი და გიტარისტი [[პიტერ ბენქსი]].<ref name="უელჩი3334">უელჩი 2008, გვ. 33–34.</ref> ჯგუფი [[სოჰო (ლონდონი)|სოჰოში]], კლუბში [[The Marquee]] გამოდიოდა, სადაც ისინი შეამჩნია ჯეკ ბარიმ, ახლოს მდებარე კლუბ La Chasse-ს მფლობელმა. „მათში გამორჩეული არაფერი ყოფილა, კარგი მუსიკოსები იყვნენ, მაგრამ მომავალი აშკარად არ ჰქონდათ“ - იხსენებდა იგი მოგვიანებით.<ref>უელჩი 2008, გვ. 23.</ref> ბარიმ სკუაირი გააცნო ვოკალისტ [[ჯონ ანდერსონი|ჯონ ანდერსონს]], კლუბის ბარში მომუშავე ახალგაზრდას. აღმოჩნდა, რომ ორივე დაინტერესებული იყო [[Simon & Garfunkel]]-ის მუსიკით და ჰარმონიული სიმღერით. იმავე საღამოს სკუაირის სახლში დაიწერა „Sweetness“, რომელიც მოხვდა Yes-ის სადებიუტო ალბომში.<ref>უელჩი 2008, გვ. 24.</ref> ბენქსმა ამასობაში დატოვა Mabel Greer's Toyshop და აპირებდა ჯგუფ Neat Change-ში გაწევრიანებას, მაგრამ 1968 წლის 7 აპრილს მოსმენის შემდეგ იგი არ მიიღეს.<ref name="უელჩი3334" /> 1968 წლის ივნისში ჰეგერი მომავალ Yes-ში ჩაანაცვლა [[ბილ ბრუფორდი|ბილ ბრუფორდმა]], რომელმაც მანამდე განცხადება ''[[Melody Maker]]''-ში გამოაქვეყნა<ref name="უელჩი3334" /><ref>უელჩი 2008, გვ. 37</ref>, ხოლო ბენქსს სკუაირი დაუკავშირდა. ამგვარად ბენქსი იქცა ჯგუფის გიტარისტად.<ref name="უელჩი3334" /> ჯგუფ Johnny Taylor's Star Combo and The Federals-ის მუსიკოსი [[ტონი კეი]] მეხუთე წევრი და კლავიშისტი გახდა.<ref>უელჩი 2008, გვ. 38</ref> ახლადშექმნილი ჯგუფი 1968 წლის 10 ივნისიდან 9 ივლისამდე რეპეტიციებს გადიოდა შაფსტბერის პროსპექტზე მდებარე კაფეს The Lucky Horseshoe საწყობში.<ref>ბრუფორდი, გვ. 35</ref><ref>უელჩი 2008, გვ. 39</ref><ref>უელჩი 2008, გვ. 44</ref> ანდერსონმა კოლექტივს ჯგუფის სახელწოდების სახით Life შესთავაზა, თუმცა სკუაირს სურდა, ეს ყოფილიყო World.<ref>Yesspeak Live: The Director's Cut</ref> ბენქსის შემოთავაზებით, მათ ''Yes!'' დაირქვეს<ref name="უელჩი3334" /> და 4 აგვისტოს ახალი სახელით გამართეს კონცერტი ახალგაზრდულ ბანაკში, აღმოსავლეთ მერსიში ([[ესექსი]]). ადრეული გამოსვლების დროს სრულდებოდა [[The Beatles]]-ის, [[The 5th Dimension]]-ისა და [[Traffic (ჯგუფი)|Traffic]]-ის სიმღერები.<ref>უელჩი 2008, გვ. 45</ref> 16 სექტემბერს ჯგუფი გამოვიდა კლუბში Blaise's (ლონდონი), [[Sly & the Family Stone]]-ის მაგივრად (რომელიც საერთოდ არ მოვიდა). მაყურებელმა ისინი დადებითად მიიღო. მათ შორის იყო როი ფლინიც, რომელიც იმავე საღამოს ჯგუფის მენეჯერად იქცა.<ref>უელჩი 2008, გვ. 50–51</ref> ბრუფორდმა იმავე თვეში შეწყვიტა დაკვრა და [[ლიდსის უნივერსიტეტი|ლიდსის უნივერსიტეტს]] დაუბრუნდა.<ref name="უელჩი52-53">უელჩი 2008, გვ. 52–53.</ref> მას ჩაენაცვლა ტონი ო'რაილი ([[The Koobas]]), მაგრამ ჯგუფთან ერთად სცენაზე გამოსვლა გაუჭირდა.<ref name="უელჩი52-53" /> ანდერსონმა და სკუაირმა დაითანხმეს ბრუფორდი, დაბრუნებულიყო [[Cream (ჯგუფი)|Cream]]-ის ფინალური კონცერტისთვის, რომელიც [[როიალ ალბერტ ჰოლი|როიალ ალბერტ ჰოლში]] 26 ნოემბერს უნდა გამართულიყო. Yes ამ კონცერტზე მხარდამჭერი ჯგუფის სახით გამოდიოდა.<ref name="უელჩი52-53" /> [[ფაილი:Jon Anderson, 1973.jpg|thumb|right|upright|ჯონ ანდერსონი 1973 წელს]] [[King Crimson]]-ის 1969 წელს ხილვის შემდეგ Yes-ში იცოდნენ, რომ ლონდონში საკონცერტო სფეროში დიდი კონკურენცია იყო და ისინი ტექნიკურად უფრო დახვეწილები უნდა ყოფილიყვნენ. ამას მოჰყვა უფრო ხშირი რეპეტიციები.<ref name="banks">{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=8Sjxnnx-jqU|title=Interview with Peter Banks by Mark Powell|publisher=[[Cherry Red Records|Cherry Red TV]]|accessdate=27 ნოემბერი 2012}}</ref> [[Atlantic Records]]-თან კონტრაქტის გაფორმების შემდეგ აგვისტოში მათ გამოუშვეს [[Yes (ალბომი)|სასათაურო სადებიუტო სტუდიური ალბომი]].<ref name="უელჩი315">უელჩი 2008, გვ. 315</ref> შედგენილი ძირითადად ორიგინალური მასალისგან, იგი შეიცავს ქავერ-ვერსიებსაც - „[[Every Little Thing (სიმღერა)|Every Little Thing]]“ ([[The Beatles]]) და „I See You“ ([[The Byrds]]). მიუხედავად იმისა, რომ ალბომი არ მოხვდა ბრიტანეთის ალბომების ჩარტებში, [[ლესტერ ბენგზი]] ''[[Rolling Stone]]''-ისთვის დაწერილ დადებით მიმოხილვაში აღტაცებით აღწერდა ალბომის „სტილს, გემოვნებასა და სინატიფეს“.<ref>{{cite web |url=http://www.rollingstone.com/artists/yes/albums/album/113178/review/6067812/yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080603085300/http://www.rollingstone.com/artists/yes/albums/album/113178/review/6067812/yes |archivedate=2008-06-03 |title=Yes: Yes : Music Reviews : Rolling Stone |publisher=Web.archive.org |date=7 თებერვალი 1970 |accessdate=14 მარტი 2013 }}</ref> ''Melody Maker''-ის ტონი უილსონმა აღნიშნა Yes და [[ლედ ზეპელინი]], როგორც ორი ჯგუფი, რომელიც „უფრო წარმატებულები იქნებოდნენ“.<ref>Liner notes on Yes (1969)</ref> [[სკანდინავია]]ში [[The Small Faces]]-თან გამართული ტურნეს შემდეგ Yes 1970 წლის 21 მარტს გამოვიდა [[Queen Elizabeth Hall]]-ში. კონცერტის მეორე ნახევარში 20 ადამიანისგან შემდგარ გუნდთან ერთად სრულდებოდა სიმღერები მეორე ალბომიდან, ''[[Time and a Word]]''.<ref>უელჩი 2008, გვ. 77</ref> ბენქსს არ მოსწონდა ორკესტრთან ერთად ჩაწერის იდეა, ისევე, როგორც წლის დასაწყისში ფლინის დათხოვნა, ამიტომ Yes მაისში დატოვა, ალბომის გამოცემამდე ორი თვით ადრე.<ref name="უელჩი315" /><ref>უელჩი 2008, გვ. 80.</ref> მოგვიანებით ბენქსი ამტკიცებდა, რომ იგი ანდერსონმა და სკუაირმა გააგდეს, ხოლო კეიმ და ბრუფორდმა ამის შესახებ არ იცოდნენ.<ref name="banks" /> ისევე, როგორც პირველი ალბომი, ''Time and a Word''-იც შეიცავს ორიგინალურ სიმღერებს და ორ ახალ ქავერ-ვერსიას - „Everydays“ ([[Buffalo Springfield]]) და „No Opportunity Necessary, No Experience Needed“ ([[რიჩი ჰევენსი]]). ალბომი ბრიტანეთის ჩარტის 45-ე პოზიციამდე ავიდა. ბენქსს ჩაენაცვლა [[Tomorrow (ჯგუფი)|Tomorrow]]-ს გიტარისტი [[სტივ ჰაუ]], რომელიც ჯგუფთან ერთად გადაღებულია ალბომის ამერიკული გამოცემის გარეკანისთვის, თუმცა ალბომზე არ უკრავს.<ref>უელჩი, 2008, გვ. 89</ref> ჯგუფმა იქირავა ფერმა [[დევონი|დევონში]] და დაიწყო შემდეგი ალბომის სიმღერების მომზადება და ჩაწერა. ჰაუ ჩამოყალიბდა, როგორც ჯგუფის ჟღერადობის ნაწილი, თავისი [[Gibson ES-175]]-ით და აკუსტიკური გიტარების ნაირფეროვნებით. პროდიუსერ და ინჟინერ [[ედი ოფორდი]]ს დახმარებით ხმისჩამწერი სესიები გრძელდებოდა დაახლოებით 12 საათის განმავლობაში. ყოველი სიმღერა ხოლმე შედგებოდა სხვადასხვა მცირე სექციისგან, რომელიც ერთად იქნა შეკრებილი სრული სიმღერისთვის. საბოლოო მიქსის შემდეგ ჯგუფი სიმღერის რეპეტიციას გადიოდა.<ref>{{cite web|url=http://nfte.org/interviews/EO234.html|title=Conversation with Eddy Offord|first=Tim|last=Morse|year=2000|publisher=Notes From the Edge (www.nfte.org)|accessdate=12 აგვისტო 2011}}</ref> ''[[The Yes Album]]'', გამოცემული 1971 წლის თებერვალში, ბრიტანეთის ალბომების ჩარტის მე-4 პოზიციამდე ავიდა, ხოლო შტატებში - [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]-ის მე-40 პოზიციამდე. [[Iron Butterfly]]-სთან ერთად ჯგუფმა 1971 წლის იანვარში 28 დღიანი ტურნე გამართა.<ref>უელჩი 2008, გვ. 102</ref> მან ჯგუფისგან შეიძინა ხმოვანი სისტემა, რამაც მისი საკონცერტო ჟღერადობა გააუმჯობესა.<ref>უელჩი 2008, გვ. 104</ref> [[ედმონტონი|ედმონტონში]] (კანადა) 24 ივნისს დაიწყო მათი ტურნე [[ჯეთრო ტალი]]ს მხარდამჭერი ჯგუფის სახით.<ref>ბრუფორდი, გვ. 55</ref> კეიმ ჯგუფთან ერთად უკანასკნელად დაუკრა Crystal Palace-ში, იმავე წლის აგვისტოში. გადაწყვეტილება მიიღეს მას შემდეგ, რაც ჰაუსა და მას შორის დაძაბულობამ იმატა.<ref>უელჩი 2008, გვ. 109</ref> გავრცელდა ისეთი ინფორმაციაც, თითქოს მას არ სურდა [[მელოტრონი|მელოტრონსა]] და [[მინიმუგი|მინიმუგზე]] დაკვრა. ===''Fragile'', ''Close to the Edge'' და ''Tales from Topographic Oceans'' (1971–74)=== კეის ჯგუფიდან წასვლისას Yes-ს უკვე ჰყავდა ახალი კლავიშისტი - [[რიკ უეიკმენი]], რომელსაც კლასიკური განათლება ჰქონდა. წლის დასაწყისში მან ჯგუფი [[Strawbs]] დატოვა. იგი უკვე იყო აღსანიშნავი სტუდიური მუსიკოსი, [[T. Rex (ჯგუფი)|T. Rex]]-თან, [[დევიდ ბოუი]]სთან, [[კეტ სტივენსი|კეტ სტივენსთან]] და [[ელტონ ჯონი|ელტონ ჯონთან]] მუშაობის გამოცდილებით. მან Yes-ს შემატა ორკესტრული და გუნდური სტრუქტურები, რომლებიც აისახა ახალ მასალაზე. გამოცემული 1971 წლის 26 ნოემბერს, ჯგუფის მეოთხე ალბომი ''[[Fragile (Yes-ის ალბომი)|Fragile]]'' წარმოადგენდა Yes-ის დაინტერესებას კლასიკური მუსიკის სტრუქტურებით, როგორიც იყო [[იგორ სტრავინსკი]]ს „ფასკუნჯი“, რომელიც [[Fragile Tour|1971–1972 წლის ტურნედან]] მოყოლებული მათ კონცერტებს ხსნიდა.<ref>''Yessongs'' track listing. Atlantic Records 1973.</ref> ყოველი წევრი ალბომზე საკუთარ სოლო კომპოზიციას ასრულებს. გარდა ამისა, ალბომის გარეკანით დაიწყო თანამშრომლობა [[როჯერ დინი|როჯერ დინთან]], რომელმაც შექმნა ჯგუფის ლოგო, ალბომზე გამოყენებული ნახატები და შემდგომში ჯგუფის სასცენო გამოსვლების დიზაინზეც მუშაობდა. ''Fragile'' ბრიტანეთის ჩარტში #7 პოზიციაზე მოხვდა, ხოლო აშშ-ში - #4-ზე<ref name="allmusicalbumchart">{{cite web|url=http://www.allmusic.com/artist/yes-p5891/charts-awards/billboard-albums|title=Yes Billboard Albums |work=Allmusic |accessdate=4 თებერვალი 2012}}</ref>, თუმცა ამ უკანასკნელ ქვეყანაში მხოლოდ 1972 წლის იანვარში გამოვიდა. ეს იყო კოლექტივის პირველი ჩანაწერი, რომელიც ჩრდილოეთ ამერიკის 10-ეულში მოხვდა. პირველი სიმღერა, „[[Roundabout (Yes-ის სიმღერა)|Roundabout]]“, გამოცემული სინგლის სახით, მოხვდა ''Billboard'' [[Billboard Hot 100|Hot 100]]-ის მე-13 პოზიციაზე.<ref>{{cite web |url={{Allmusic|class=artist|id=p5891|pure_url=yes}} |title=Yes > Charts & Awards &gt; Billboard Singles |publisher=Allmusic |accessdate=20 დეკემბერი 2009}}</ref> 1972 წლის თებერვალში Yes-მა ჩაწერა [[პოლ საიმონი]]ს „[[America (პოლ საიმონის სიმღერა)|America]]“-ს ქავერ-ვერსია, რომელიც სინგლზე გამოვიდა და მოხვდა აშშ-ის სინგლების ჩარტის 46-ე ადგილზე.<ref name="allmusicsinglechart">{{cite web|url=http://www.allmusic.com/artist/yes-p5891/charts-awards/billboard-singles|title=Yes Billboard Singles |work=Allmusic |accessdate=5 თებერვალი 2012}}</ref> მოგვიანებით სიმღერა გამოიცა 1972 წლის კომპილაციაზე ''[[The New Age of Atlantic]]'', რომელშიც შეტანილი იყო Atlantic Records-ის შემსრულებლების სიმღერები. 1975 წელს იგი მოხვდა კომპილაციაში ''[[Yesterdays (Yes-ის ალბომი)|Yesterdays]]''. 1972 წლის სექტემბერში გამოცემული ''[[Close to the Edge]]'', მეხუთე ალბომი, იგი ჯგუფის იმ დროისთვის ყველაზე ამბიციური ნამუშევარი. 19 წუთიანი [[Close to the Edge (სიმღერა)|სასათაურო კომპოზიცია]] იკავებდა გრამფირფიტის ერთ მხარეს და შეიცავდა კლასიკური მუსიკის, ფსიქოდელიური როკის, პოპ-მუსიკისა და ჯაზის ელემენტებს. იგი აშშ-ის ჩარტში #3 ადგილზე<ref name="allmusicalbumchart" />, ხოლო ბრიტანეთში #4-ზე მოხვდა.<ref>უელჩი 2008, გვ. 129</ref> „[[And You and I]]“ გამოვიდა სინგლზე, რომელიც აშშ-ში 42-ე ადგილამდე ავიდა.<ref name="allmusicsinglechart" /> ჯგუფის მზარდი კრიტიკული და კომერციული წარმატების ფონზე ბრუფორდი მაინც უკმაყოფილო იყო და Yes 1972 წლის ზაფხულში, ალბომის გამოცემამდე დატოვა და შეუერთდა [[King Crimson]]-ს. განიხილებოდა რამდენიმე შემცვლელი, მათ შორის [[ეინსლი დანბარი]], იმ პერიოდში [[ფრენკ ზაპა]]ს ჯგუფის წევრი.<ref>{{cite web|last=Suchow|first=Rick|title=Chris Squire Takes A Straight And Stronger Course|url=http://bassmusicianmagazine.com/2013/03/chris-squire-takes-a-straight-and-stronger-course-by-rick-suchow-bass-musician-magazine-march-2013/|work=Bass Musician Magazine|publisher=V.I.E., LLC|accessdate=მარტი 2013}}</ref> საბოლოოდ აირჩიეს [[Plastic Ono Band]]-ს ყოფილი დრამერი [[ალან უაიტი]], ანდერსონისა და ოფორდის მომღერალი, რომელიც ჯგუფში მოვიდა ბრუფორდის წასვლამდე რამდენიმე კვირით ადრე.<ref>{{cite web |url=http://www.moderndrummer.com/web_exclusive/900001144/Alan%20White |title=Yes' Alan White Exclusive Interview: Modern Drummer Magazine |publisher=Moderndrummer.com |accessdate=20 აგვისტო 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110816203759/http://www.moderndrummer.com/web_exclusive/900001144/Alan%20White |archivedate=2011-08-16 }}</ref> მან ჯგუფის რეპერტუარი სულ სამ დღეში შეისწავლა, შემდეგ კი გაჰყვა [[Yes-ის ტურნეების სია#Close to the Edge Tour|1972–1973 წლების ტურნეში]]. ამ დროისთვის Yes-ის მსოფლიო კომერციული და კრიტიკული წარმატება უკვე მზარდი იყო. უაიტთან ერთად ჩატარებული 1972 წლის საკონცერტო გამოსვლები შევიდა სამმაგ საკონცერტო ალბომში ''[[Yessongs]]'', რომელიც 1973 წლის მაისში გამოვიდა. ალბომი მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის #7, ხოლო აშშ-ში - #12 პოზიციაზე.<ref name="allmusicalbumchart" /><ref>უელჩი 2008, გვ. 136</ref> [[Yessongs (ფილმი)|საკონცერტო ფილმი]] ამ სახელწოდებით გამოვიდა 1975 წელს <ref>უელჩი 2008, გვ. 146</ref> და მიმოიხილავდა ჯგუფის 1972 წლის დეკემბრის კონცერტებს ლონდონის [[Rainbow Theatre]]-ში, სადაც გამოიყენეს ფსიქოდელიური გამოსახულებები და ეფექტები. {{Quote box| quote="ეს არის ფრაგმენტებისგან შემდგარი შედევრი, შექმნილი ზრუნვით და სტუდიაში გატარებული ხანგრძლივი საათების განმავლობაში. შესანიშნავია დამუშავების მხრივ, მაგრამ ხშირად ესაჭიროება მეტად ხანგრძლივი დრო განვითარებისთვის, აგრეთვე არ შეიცავს სითბოს თუ პირად გამოხატვას... „Ritual“ არის ზეიმის ცეკვა, მასში ჟღერს პირველი სასიამოვნო მომენტები, სადაც ალანის წამყვანი დასარტყმელი საკრავები რაღაცას აკეთებენ, ხოლო ლა ლა ლა ტიპის ტექსტი შესამჩნევია. მაგრამ ესეც არ არის ხანგრძლივი და უფერული თვითშებრალების ღმერთებთან ერთობლიობა ქრება."| source =—''[[Melody Maker]]''-ის მიერ მიმოხილული ''[[Tales from Topographic Oceans]]'', 1973.| width=33%| align=right}} ''[[Tales from Topographic Oceans]]'' იყო ჯგუფის მეექვსე სტუდიური ალბომი, გამოცემული 1973 წლის 14 დეკემბერს. აქ დაიწყო ჯგუფის ბედ-იღბალის ცვლილება. ჩანაწერმა ფანები და კრიტიკოსები ორ ბანაკად გაჰყო. ორმაგი გრამფირფიტა ეფუძნება ანდერსონის [[შასტრა|შასტრული]] საღმრთო წერილების ინტერპრეტაციებს [[პარამანსა იოგანანდა]]ს „[[იოგის ავტობიოგრაფია|იოგის ავტობიოგრაფიის]]“ სქოლიოდან. ეს იქცა პირველ ბრიტანულ ალბომად, რომელმაც ოქროს სტატუსი ჯერ კიდევ მაღაზიაში მოხვედრამდე შეიძინა.<ref>{{cite news|url=http://books.google.co.uk/books?id=DQkEAAAAMBAJ&printsec=frontcover|title=Yes LP Breaks Ground in U.K.|date=15 დეკემბერი 1973|work=Billboard|page=42|accessdate=11 თებერვალი 2012}}</ref> ორი კვირის განმავლობაში იგი ბრიტანეთის ჩარტების სათავეში იმყოფებოდა, ხოლო აშშ-ში #6 ადგილამდე ავიდა<ref name="allmusicalbumchart" /> და იქცა ჯგუფის ზედიზედ მეოთხე ოქროს ალბომად. უეიკმენს არ მოსწონდა ეს ჩანაწერი და მასზე კრიტიკულად საუბრობდა.<ref name="spinal">{{Cite news | title = Yes, we were the original Spinal Tap, says Rick Wakeman of Seventies prog-rock supergroup | url = http://www.thisislondon.co.uk/showbiz/article-23537889-yes-we-were-the-original-spinal-tap-says-rick-wakeman-of-seventies-prog-rock-supergroup.do | work = London Evening Standard | date = 17 აგვისტო 2009 | accessdate = 15 ოქტომბერი 2009 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20091102143937/http://www.thisislondon.co.uk/showbiz/article-23537889-yes-we-were-the-original-spinal-tap-says-rick-wakeman-of-seventies-prog-rock-supergroup.do | archivedate = 2009-11-02 }}</ref> მისი აზრით, სექციები „სისხლამდე იყო მიყვანილი“ და ზედმეტად დიდი რაოდენობის მუსიკალურ შემავსებელ მასალას შეიცავდნენ. რიკმა ჯგუფი [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Tales from Topographic Oceans Tour|1973–1974 წლების ტურნეს]] შემდეგ დატოვა. 1974 წლის მაისში მისი სოლო ალბომი ''[[Journey to the Centre of the Earth (ალბომი)|Journey to the Centre of the Earth]]'' მოხვდა ბრიტანული ჩარტის პირველ პოზიციაზე.<ref>{{cite web|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080209095720/http://www.theofficialcharts.com/all_the_no1_albums.php?show=3|archivedate=2008-02-09|url=http://www.theofficialcharts.com/all_the_no1_albums.php?show=3|title=Number 1 Albums – 1970s|publisher=The Official Charts Company|accessdate=11 თებერვალი 2012}}</ref> ტურნეში შედიოდა ზედიზედ ხუთი შოუ Rainbow Theatre-ში. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც როკ-მუსიკის ისტორიაში ერთსა და იმავე ადგილზე ასეთი რაოდენობის კონცერტები ჩატარდა.<ref>Wooding, გვ. 114</ref> ===''Relayer'', ''Going for the One'', ''Tormato'' და პარიზის სესიები (1974–79)=== უეიკმენის შემდეგ ჯგუფში კლავიშისტად მოიაზრებოდა სხვადასხვა მუსიკოსი, მათ შორის [[ვანგელისი]], [[ედი ჯოპსონი]] ([[Roxy Music]]) და ჟან რუსელი. Yes-მა აირჩია შვეიცარიელი [[პატრიკ მორაზი]] ([[Refugee (ჯგუფი)|Refugee]]), რომელიც მათ შეუერთდა 1974 წლის აგვისტოში,<ref>{{Cite news|title=News Briefs|work=Billboard|date=31 აგვისტო 1974}}</ref> ''[[Relayer]]''-ის სესიებზე, სკუაირის სახლში, [[სურეი]]ში. იმავე წლის ნოემბერში გამოცემულ ''Relayer''-ში [[ჯაზ-ფიუჟენი]]ს ელემენტები იყო გამოყენებული. ალბომში შეტანილია 22 წუთიანი „[[The Gates of Delirium]]“, ნაწილობრივ შექმნილი [[ლევ ტოლსტოი]]ს რომანის „[[ომი და მშვიდობა]]“ გავლენით. მისი უკანასკნელი სექცია, „Soon“ მოგვიანებით სინგლზე გამოვიდა. ალბომი მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის #4 და აშშ-ის ჩარტის #5 პოზიციებზე.<ref name="allmusicalbumchart" /><ref>უელჩი 2008, გვ. 154</ref> [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Relayer Tour|1974–1975 წლის ტურნე]] ჩატარდა ''Relayer''-ის მხარდასაჭერად. კომპილაცია ''[[Yesterdays (Yes-ის ალბომი)|Yesterdays]]'' გამოვიდა 1975 წელს და შეიცავდა სიმღერებს ჯგუფის პირველი ორი ალბომიდან, b-მხარეს „Dear Father“ (სინგლიდან „Sweet Dreams“) და „America“-ს ორიგინალურ 10 წუთიან ვერსიას.<ref>{{Cite news|title=Relayer & Yesterdays|work=Rolling Stone|first=Ken|last=Barnes|date=19 ივნისი 1975}}</ref> 1975-1976 წლებში ჯგუფის ყოველმა წევრმა სოლო ალბომი გამოსცა. [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Relayer Tour|1976 წლის ტურნე]]ში ჩრდილოეთ ამერიკაში ჯგუფის რამდენიმე კონცერტზე უკრავდა [[პიტერ ფრემპტონი]]. 12 ივნისის კონცერტს, [[გერი რაიტი]]ს და [[Pousette-Dart Band]]-ის თანამონაწილეობით, რომელიც გაიმართა [[ჯონ კენედის სახელობის სტადიონი|ჯონ კენედის სახელობის სტადიონზე]], ფილადელფიაში, დაესწრო 100.000 მაყურებელი.<ref>{{Cite news|title=Yestour '76 – Laser Show Intrigues Audiences|work=Circus Magazine|date=13 სექტემბერი 1976|first=Peter|last=Crescenti}}</ref> როჯერ დინის ძმა მარტინი იყო სასცენო „Crab Nebula“-ს დიზაინის ავტორი, ხოლო როჯერი და ფელისიტი იუე ფონების შემქმნელები იყვნენ. 1976 წლის ბოლოს ჯგუფი გაემგზავრა [[შვეიცარია]]ში, [[მონტრე]]ში, სადაც [[Mountain Studios]]-ში დაიწყო ''[[Going for the One]]''-ის, ახალი ალბომის ჩაწერა. ანდერსონმა უეიკმენს გაუგზავნა სიმღერების „Going for the One“ და „Wonderous Stories“ ადრეული ვერსიები. მისი აზრით, რიკს შეეძლო მათში უწინდელთან შედარებით მეტი წვლილის შეტანა. მორაზი გაუშვეს, ხოლო უეიკმენი სესიური მუსიკოსის სახით ჯგუფში დაბრუნდა. 1977 წლის ივლისში გამოცემული ალბომი მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის სათავეებში, სადაც ორი კვირა იმყოფებოდა. შტატებში მან #8 პოზიცია დაიკავა.<ref name="allmusicalbumchart" /><ref name="wel166" /> ბრიტანეთში სინგლების სახით გამოცემული „Wonderous Stories“ და „Going for the One“ შესაბამისად, #7 და #25 ადგილებზე აღმოჩნდნენ.<ref name="wel166">უელჩი 2008, გვ. 166</ref> მიუხედავად იმისა, რომ გარეკანი [[Hipgnosis]]-მა შექმნა, იგი მასზე კვლავ გამოიყენება როჯერ დინის მიერ შემუშავებული ლოგო. [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Going for the One Tour|1977 წლის ტურნე]] გაგრძელდა ექვს თვეს. ''[[Tormato]]'' გამოვიდა 1978 წლის სექტემბერში, ინგლისში [[პანკ-როკი]]ს წარმატების პიკისას, როდესაც მუსიკალური პრესა აკრიტიკებდა Yes-ს, როგორც პროგრესული როკის წარმომადგენელს. ალბომში ჯგუფმა გადაინაცვლა უფრო მოკლე კომპოზიციებისკენ - არც ერთი ამ სიმღერებიდან რვა წუთზე უფრო ხანგრძლივი არ არის.<ref>{{Cite news|title=The Yes Decade|date=17 ოქტომბერი 1978|work=Circus Magazine|first=Kurt|last=Loder}}</ref> უეიკმენმა მელოტრონების მაგივრად [[ბიროტრონი]] შემოიღო, ხოლო სკუაირმა ჰარმონაიზერებისა და მუ-ტრონის პედლების გამოყენება დაიწყო. ალბომის პროდიუსერი ჯგუფის ყველა წევრი იყო, მაგრამ ამ პროცესს ხმის მიქსის პერიოდში ახლდა ჯგუფის უთანხმოებები ჯგუფის წევრებს შორის. ბრიტანეთის ჩარტში ალბომმა #8, ხოლო აშშ-ში - #10 ადგილი დაიკავა.<ref name="allmusicalbumchart" /> მიუხედავად მისი ბრიტანეთში და მის ფარგლებს გარეთ კრიტიკისა [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Going for the One Tour|1978–1979 წლების ტურნე]] კომერციულად წარმატებული იყო. კონცერტები ტარდებოდა წრიულ თეატრებში, მოძრავი სცენით, რომელიც 50 000 გირვანქა სტერლინგი ღირდა, და 360 გრადუსიანი ხმოვანი სისტემით, რომელიც მის თავზე იყო მოთავსებული. Yes გაყიდული ბილეთების საფუძველზე გახდა „ოქროს ბილეთის ჯილდოს“ მფლობელი, მილიონი გირვანქა სტერლინგის შემოსავლით.<ref>Wooding, გვ. 197</ref> 1979 წლის ოქტომბერში ჯგუფი იმყოფებოდა [[პარიზი|პარიზში]] და მუშაობდა პროდიუსერ [[როი თომას ბეიკერი|როი თომას ბეიკერთან]]. მათმა ინდივიდუალურმა მიდგომამ გამოიწვია Yes-იდან მუსიკოსების გამოყოფა. ანდერსონი და უეიკმენი დაინტერესებულები იყვნენ უფრო ნაზი, ვიდრე პოპულარული მძიმე როკ-ჟღერადობით. ჰაუს, სკუაირს და უაიტს ანდერსონის შემოთავაზებული იდეები არ მოსწონდათ, ვინაიდან ყველა სიმღერა ზედმეტად მსუბუქი იყო და არ ჰქონდათ ის სიმძიმე, რომელიც მიმდინარე სესიებისას გამოიყენებოდა. პარიზის სესიები შეწყდა დეკემბერში, როდესაც უაიტმა ტერფი მოიტეხა.<ref name="lithiummagazine.com 21 მარტი 2014"/> როდესაც ჯგუფი უეიკმენის გარეშე კვლავ შეიკრიბა თებერვალში, რათა პროექტზე მუშაობა გაეგრძელებინა, მზარდმა მუსიკალურმა განსხვავებებმა, შიდა უთანხმოებებთან ერთად, პროექტი კვლავ შეაწყვეტინეს. ჟურნალისტი [[კრის უელჩი]], რომელიც ხშირად ესწრებოდა რეპეტიციებს, აღნიშნავდა, რომ „ანდერსონი მღეროდა ჩვეული თავდაჯერებულობის გარეშე და ურთიერთობით დაინტერესებული არ იყო.“ <ref>უელჩი, Musicians Only, 14 ივნისი 1980, გვ. 5</ref> მარტის ბოლოს ჰაუ, სკუაირი და უაიტი ტრიოს სახით მუშაობდნენ მასალის დემო-ვერსიების ჩაწერაზე და არ იცოდნენ, ჩაერთვებოდა თუ არა სესიებში ანდერსონი. საბოლოოდ, ფინანსური საკითხების გამო წარმოშობილმა უთანხმოებამ ანდერსონს Yes-ის დატოვება აიძულა და გულდამძიმებული უეიკმენიც იმავე პერიოდში წავიდა. ===''Drama'' და განხეთქილება (1980–81)=== [[ფაილი:The+Buggles+TheBuggles.jpg|thumb|right|180px|ჯეფ დაუნზმა (მარცხნივ) და ტრევორ ჰორნმა 1977 წელს შექმნეს დუეტი [[The Buggles]]. 1980 წელს ორივე Yes-ს შეუერთდა.]] 1980 წელს პოპ-დუეტ [[The Buggles]]-ის (რომელშიც შედიოდნენ კლავიშისტი [[ჯეფ დაუნზი]] და ვოკალისტი [[ტრევორ ჰორნი]]) მენეჯერი გახდა ბრაიან ლეინი. დუეტმა მსოფლიო წარმატება მოიპოვა სინგლით „[[Video Killed the Radio Star]]“. ისინი უკრავდნენ იმავე სარეპეტიციო კომპლექსში, სადაც Yes მუშაობდა. დუეტს ჰქონდა სიმღერა „We Can Fly From Here“, რომელიც, მათი აზრით, Yes-ს მოერგებოდა. დემო ვერსია 1980 წელს ჩაწერეს, სკუაირის მონაწილეობით. ამ დროისთვის ანდერსონის და უეიკმენის ჯგუფიდან წასვლის ფაქტი ფართო აუდიტორიისთვის ჯერ კიდევ უცნობი იყო. ხედავდა რა პერსპექტივას, ჯგუფმა განაგრძო მუშაობა და სკუაირმა ამ სიტუაციის შესახებ უამბო ჰორნსა და დაუნზს. დუეტს მანს შესთავაზა Yes-ში გაწევრიანება. ახალმა შემადგენლობამ ჩაწერა ''[[Drama (Yes-ის ალბომი)|Drama]]'', გამოცემული 1980 წლის აგვისტოში. ჩანაწერზე წარმოდგენილა უფრო მძიმე ჟღერადობა, ვიდრე Yes-ის მიერ ანდერსონთან 1979 წელს ჩაწერილ სიმღერებში, დაწყებული „[[Machine Messiah]]“-ით. ალბომი ბრიტანეთის ჩარტში #2 პოზიციამდე ავიდა, ხოლო აშშ-ში მე-18 იყო.<ref name="allmusicalbumchart" /> [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Drama Tour|1980 წლის ტურნე]] აშშ-სა და ბრიტანეთში მაყურებლების მიერ არაერთგვაროვანი შეფასებებით აღინიშნა. აშშ-ში ისინი თბილად მიიღეს და [[მედისონ-სკვერ-გარდენი|მედისონ-სკვერ-გარდენზე]] გამართული 16 კონცერტისთვის გადასცეს სპეციალური სამახსოვრო სერტიფიკატიც.<ref>უელჩი 2008, გვ. 197</ref> ტურნეს შემდეგ ჯგუფი დაბრუნდა ინგლისში და უნდა გადაეწყვიტა, თუ როგორ გაარგძელებდა არსებობას, განსაკუთრებით ბრაიან ლეინის გარეშე, რომელიც მასთან აღარ მუშაობდა. ჰორნმა გადაწყვიტა Yes-ის დატოვება და მუსიკალური პროდიუსერის სახით მუშაობა. Yes აგრეთვე დატოვეს უაიტმა და სკუაირმა. დარჩნენ მხოლოდ დაუნზი და ჰაუ, რომლებმაც ასევე აირჩიეს წასვლა და 1980 წლის დეკემბერში საკუთარი კარიერით დაკავდნენ. ცოცხალი კომპილაციური ალბომი 1976-1978 წლების ჩანაწერებით, რომელიც შეადგინეს 1979 წლის შუა თვეებში და 1979 წლის უნდა გამოეცათ, საბოლოოდ გამოვიდა, როგორც ''[[Yesshows]]''. იგი მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის 22-ე, ხოლო აშშ-ში - 43-ე პოზიციაზე.<ref name="allmusicalbumchart" /> 1981 წლის მარტში ჯგუფის მენეჯმენტმა განაცხადა, რომ Yes აღარ არსებობდა. დაუნზმა და ჰაუმ მოგვიანებით შექმნეს [[Asia (ჯგუფი)|Asia]], რომელშიც შევიდნენ [[King Crimson]]-ის ბასისტი და ვოკალისტი [[ჯონ უეტონი]] და [[Emerson, Lake & Palmer]]-ის დრამერი [[კარლ პალმერი]]. სკუაირმა და უაიტმა განაგრძეს ერთად მუშაობა და [[ჯიმი პეიჯი]]ს მონაწილეობით 1981 წლის გაზაფხულზე იწერდნენ მასალას პროექტისთვის [[XYZ (ბრიტანული ჯგუფი)|XYZ]] (შემოკლება „ex-Yes-and-Zeppelin“-ისგან). [[რობერტ პლანტი]] უნდა ყოფილიყო ამ პროექტის ვოკალისტი, მაგრამ ენთუზიაზმი დაკარგა, დაასახელა რა მიზეზად [[ჯონ ბონემი]]ს მცირე ხნის წინ დაღუპვა. ჯგუფის არსებობა ხანგრძლივი არ ყოფილა, მან ჩაწერა რამდენიმე დემო, რომელთა ნაწილი გამოჩნდა პეიჯის ჯგუფ The Firm-ის ჩანაწერებზე და გადამუშავდა Yes-ის სიმღერებად „Mind Drive“ და „Can You Imagine?“. 1981 წლის ბოლოს სკუაირმა და უაიტმა გამოსცეს საშობაო სინგლი „[[Run with the Fox]]“, ვოკალზე სკუაირის მონაწილეობით, რომელსაც 1980-იანი წლების ბოლოს და 1990-იანების დასაწყისში რადიო ეთერში წარმატება ჰქონდა. Yes-ის კომპილაციური ალბომი ''[[Classic Yes]]'' გამოვიდა 1981 წლის ნოემბერში. === გაერთიანება, ''90125'' და ''Big Generator'' (1982–88)=== 1982 წელს ფილ კარსონმა (Atlantic Records) სკუაირსა და უაიტს გააცნო სამხრეთ აფრიკაში დაბადებული გიტარისტი და მომღერალი [[ტრევორ რევინი]], რომელმაც უკვე სახელი გაითქვა ჯგუფით [[Rabbitt]]. მან გამოსცა სამი სოლო ალბომი, მუშაობდა პროდიუსერად და პირობითად ითვლებოდა [[Asia (ჯგუფი)|Asia]]-ს წევრად. მუსიკოსები გაერთიანდნენ და საკუთარ თავს [[Cinema (ჯგუფი)|Cinema]] დაარქვეს. სკუაირმა ჯგუფში მოიყვანა Yes-ის ორიგინალური კლავიშისტი ტონი კეი. მიუხედავად Yes-ის სამი მუსიკოსისა, Cinema არ იყო დაგეგმილი, როგორც Yes-ის გაგრძელება. მუსიკოსები სტუდიაში სადებიუტო ალბომის ჩასაწერად შეიკრიბნენ. მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველად პროექტში წამყვანი ვოკალისტები იყვნენ რებინიც და სკუაირიც, Cinema-ში პოტენციურ ვოკალისტად ითვლებოდა ტრევორ ჰორნიც<ref name="innerviewsrabin2004">[http://www.innerviews.org/inner/rabin.html "Trevor Rabin – capturing adrenaline"]. Interview with Trevor Rabin in ''[[Innerviews]]'' websize by Anil Prasad, მაისი 2004</ref>, მაგრამ მოგვიანებით იგი პროდიუსერად დარჩა. [[ფაილი:Trevor Rabin.jpg|thumb|right|200px|ტრევორ რებინი, Yes-ის 1994 წლის კონცერტი. რებინი ჯგუფს შეუერთდა, როდესაც Yes 1982 წელს აღდგა და 1994 წლამდე დარჩა, მოგვიანებით კი ფილმებისთვის მუსიკის შექმნაზე გადაერთო.]] ჰორნმა ჯგუფის დაუსრულებელი სიმღერები დაამუშავა სტუდიური ეფექტებით და ციფრული სემპლინგით. მან აგრეთვე მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ვოკალების და ბეკ-ვოკალების არანჟირებაში. თუმცა, მასსა და ტონი კეის შორის უთანხმოებას ჰქონდა ადგილი - რებინი ხმისჩამწერი სესიების დროს უფრო აქტიური კლავიშისტი იყო. რეპეტიციების ექვსი თვის შემდეგ კეიმ ჯგუფი დატოვა.<ref name="innerviewsrabin2004" /> ამასობაში, ლოს-ანჯელესში გამართულ წვეულებაზე, სკუაირი ესაუბრა ჯონ ანდერსონს, რომელმაც Yes-იდან წასვლის შემდეგ მოასწრო ორი სტუდიური სოლო ალბომის ჩაწერა, ისევე, როგორც პროექტ [[Jon and Vangelis]]-ის ჩამოყალიბება, [[ვანგელისი]]ს თანამონაწილეობით. ჯონს მან მოასმენინა Cinema-ს დემო ჩანაწერები. ანდერსონი პროექტში მიიწვიეს წამყვან ვოკალისტად. იგი ჯგუფს 1983 წლის აპრილში, სესიების უკანასკნელ ეტაპზე შეუერთდა და შემოქმედებითად მცირე წვლილი ჰქონდა, თუმცა დიდი რაოდენობით წამყვანი ვოკალები დაამატა და რამდენიმე ტექსტი შეცვალა. ხმისჩამწერი კომპანიის ხელმძღვანელობის რჩევით, Cinema-მ სახელი შეიცვალა და 1983 წლის ივნისში Yes-ის ფორმა მიიღო. რებინი ამას თავდაპირველად ეწინააღმდეგებოდა, ვინაიდან მიხვდა, რომ ახალი ჯგუფის შექმნის მაგივრად, ძალაუნებურად მოხვდა გაერთიანებულ ჯგუფში, რომელსაც უკვე ჰქონდა ისტორიაც და მოთხოვნებიც.<ref>{{cite web|url=http://www.scoremagacine.com/Entrevistas_eng_det.php?Codigo=19 |title=Web dedicada a la Música de Cine y Bandas Sonoras |publisher=ScoreMagacine.com |date=22 სექტემბერი 2005 |accessdate = 4 აგვისტო 2010}}</ref> თუმცა, Yes-ის ოთხი ყოფილი წევრით (რომელთა ნაწილი მასში დაარსებიდან უკრავდა, წამყვანი ვოკალისტის ჩათვლით), ჩანდა, რომ ორიგინალური სახელწოდება კომერციულად გამართლებული იყო. ახალი ალბომით შეინიშნებოდა სტილში რადიკალური ცვლილება, ვინაიდან Yes-ის მუსიკაში გამოჩნდა [[პოპ-როკი]], რომელიც პროგრესული როკისგან შორს იყო. ჯგუფის ამ შემადგენლობას ხოლმე არაოფიციალურად ''Yes-West''-საც უწოდებდნენ, ვინაიდან იგი მეტწილად ლოს-ანჯელესში იმყოფებოდა, ვიდრე ლონდონში. Yes-მა ალბომი ''[[90125]]'' (რომელსაც სახელი ეწოდა [[Atco Records]]-ის მიერ მინიჭებული სერიული ნომრის მიხედვით) 1983 წლის ნოემბერში გამოვიდა. იგი იქცა ჯგუფის ყველაზე გაყიდვად ალბომად, 6 მილიონი გაყიდული ასლით და ჯგუფი ახალგაზრდა მსმენელებს გააცნო. „[[Owner of a Lonely Heart]]“, ალბომის წამყვანი სინგლი, მოხვდა [[Hot Mainstream Rock Tracks]]-ის ჩარტის სათავეებში ოთხი კვირით, შემდეგ კი ''Billboard'' Hot 100-ის სინგლების სიაში 1984 წლის იანვარში, ორი კვირის განმავლობაში #1 ადგილზე იმყოფებოდა - ასეთი წარმატება წილად ხვდა Yes-ის მხოლოდ ერთ სინგლს<ref name="allmusicsinglechart" />. კეის დროებით ჩაენაცვლა [[ედი ჯობსონი]], რომელმაც მონაწილეობა მიიღო სიმღერის ორიგინალურ ვიდეოში, თუმცა კადრები მისი მონაწილეობით მაქსიმალურად ამოჭრეს, ვინაიდან კეი ამასობაში დაბრუნებაზე დაითანხმეს.<ref>[http://www.yesfans.com/archive/index.php/t-36085.html Why I did not join Yes - by Eddie Jobson]</ref> 1984 წელს სინგლები „Leave It“ და „[[It Can Happen (Yes-ის სიმღერა)|It Can Happen]]“ აღმოჩნდნენ ჩარტების 24-ე და 57-ე პოზიციებზე.<ref name="allmusicsinglechart" /> Yes-ს 1985 წელს აგრეთვე მიენიჭა ერთადერთი [[გრემის ჯილდო|გრემი]], წლის როკ-ინსტრუმენტალის შესრულებისთვის, ორწუთიანი „[[Cinema (Yes-ის სიმღერა)|Cinema]]“-სთვის.<ref>{{cite journal|url=http://books.google.com/books?id=7CQEAAAAMBAJ&pg=PT151&lpg=PT151&dq#v=onepage&q&f=false|title=27th Annual Grammy Awards Final Nominations|date=26 იანვარი 1985|accessdate=12 თებერვალი 2011|volume=97|publisher=Nielsen Business Media, Inc.|page=78|work=Billboard |issn=0006-2510|issue=4}}</ref> ''90125''-ით იგი აგრეთვე ნომინირებული იყო დუეტის ან ჯგუფის საუკეთესო როკ-შესრულების კატეგორიაში.<ref>{{cite news|url=http://articles.chicagotribune.com/1985-02-22/entertainment/8501100896_1_terry-britten-vocal-purple-rain|title=And What's Your Line on the Winners?|date=22 თებერვალი 1985|newspaper=The Chicago Tribune|accessdate=12 თებერვალი 2012}}</ref> ჯგუფის [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#9012Live Tour|1984–1985 წლის ტურნე]] იყო ყველაზე შემოსავლიანი მათ ისტორიაში. მას მოჰყვა ''[[9012Live (ვიდეო)|9012Live]]'', საკონცერტო ფილმი, გადაღებული [[სტივენ სოდერბერგი]]ს მიერ, [[Charlex]]-ის ეფექტებით. ვიდეოს წარმოება 1 მილიონი აშშ დოლარი ღირდა.<ref>{{cite news|url=http://pqasb.pqarchiver.com/boston/access/660003811.html?FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&type=current&date=Feb+28%2C+1986&author=Steve+Morse%2C+Globe+Staff&pub=Boston+Globe+%28pre-1997+Fulltext%29&desc=GENESIS%3A+PART-TIME+SOLOISTS%2C+PART-TIME+BAND&pqatl=google|title=GENESIS: PART-TIME SOLOISTS, PART-TIME BAND|date=28 თებერვალი 1986|first=Steve|last=Morse|accessdate=11 თებერვალი 2012|newspaper=Boston Globe|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121118162911/http://pqasb.pqarchiver.com/boston/access/660003811.html?FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&type=current&date=Feb+28%2C+1986&author=Steve+Morse%2C+Globe+Staff&pub=Boston+Globe+%28pre-1997+Fulltext%29&desc=GENESIS%3A+PART-TIME+SOLOISTS%2C+PART-TIME+BAND&pqatl=google|archivedate=2012-11-18}}</ref> Yes-ის მინი-ალბომი ''[[9012Live: The Solos]]'' გამოვიდა 1985 წელს და Yes-ს მოუტანა გრემიზე მეორე ნომინაცია - ამჯერად საუკეთესო როკ-ინსტრუმენტალის შესრულებაში, სკუაირის სოლო კომპოზიციისთვის, რომელიც „[[Amazing Grace]]“-ის ვერსიას წარმოადგენდა.<ref>{{cite web|url=http://www.rockonthenet.com/archive/1987/grammys.htm|title=29th Grammy Awards – 1987|publisher=Rock on the Net|accessdate=12 თებერვალი 2012}}</ref> Yes-მა მეთორმეტე ალბომის ''[[Big Generator]]'' ჩაწერა 1986 წელს დაიწყო. სესიები რამდენიმეჯერ შეწყდა და განახლდა, ვინაიდან ჯგუფი მასალას იწერდა იტალიაში, ლონდონსა და ლოს-ანჯელესში. ამას დაემატა რებინსა და ჰორნს შორის არსებული უთანხმოებები, რითაც ალბომის დროულად დასრულება შეფერხდა. საბოლოოდ რებინმა ალბომზე პროდიუსერის სახით იმუშავა და ჩანაწერი 1987 წლის სექტემბერში გამოიცა, მოხვდა რა ბრიტანეთის ჩარტის მე-17 და აშშ-ში - მე-15 ადგილზე.<ref name="allmusicalbumchart" /> ''Big Generator''-მა 1988 წელს Yes-ს მოუპვა ნომინაცია გრემიზე - საუკეთესო როკ-შესრულებისთვის დუეტის ან ჯგუფის მიერ.<ref>{{cite web|url=http://news.google.com/newspapers?id=CeslAAAAIBAJ&sjid=ZfwFAAAAIBAJ&pg=6885,4044707&dq|title=Irish rockers among Grammy nominees|date=15 იანვარი 1988|first=Larry|last=McShane|work=[[The Telegraph (Nashua)|The Telegraph]]|publisher=Telegraph Publishing Company}}</ref> სინგლი „[[Love Will Find a Way (Yes-ის სიმღერა)|Love Will Find a Way]]“ დაიკავა Mainstream Rock ჩარტის პირველი ადგილი, „[[Rhythm of Love (Yes-ის სიმღერა)|Rhythm of Love]]“ მოხვდა მეორე ადგილზე, ხოლო „[[Shoot High Aim Low]]“ - მე-11 პოზიციაზე.<ref name="allmusicalbumchart" /> [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Big Generator Tour|1987–1988 წლების ტურნე]] დასრულდა მედისონ-სკვერ-გარდენზე 1988 წლის 14 მაისს გამოსვლით, ლეიბლის Atlantic Records 40 წლიანი იუბილეს ფარგლებში. ===ბანაკები და გაერთიანებები: ABWH და ''Union'' (1989–92)=== [[ფაილი:Anderson Bruford Wakeman Howe band photo.jpg|250px|მინიატიურა|Anderson Bruford Wakeman Howe]] 1988 წლის ბოლოსთვის ანდერსონმა იგრძნო, რომ რებინმა და სკუაირმა იგი ჩამოიშორეს. მას აგრეთვე მობეზრდა ''Yes-West'' ტიპის გაერთიანების მუსიკალური მიმართულება. მან ჯგუფი დატოვა, აცხადებდა რა, რომ Yes-ში მხოლოდ ფულისთვის არასოდეს დარჩებოდა. მან [[მონსერატი|მონსერატზე]] დაიწყო სოლო პროექტზე მუშაობა, რომელშიც მონაწილეობდნენ უეიკმენი, ჰაუ და ბრუფორდი. თანამშრომლობას მოჰყვა ვარაუდები, რომ Yes-ის კლასიკური შემადგენლობა აღდგებოდა, თუმცა თავიანვე პროექტში [[ტონი ლევინი]] მონაწილეობდა, რომელთანაც ბრუფორდი [[King Crimson]]-ში უკრავდა. პროექტი კონტრაქტის გამო წარმოუდგენელი იყო, ვინაიდან მასში იყვნენ ანდერსონი, სკუაირი, უაიტი, კეი და რებინი. ამიტომ ჩამოყალიბდა [[Anderson Bruford Wakeman Howe]], რომელიც ბრუფორდისთვის ხელსაყრელი იყო, ვინაიდან Yes-თან ასოცირებას გაურბოდა. ჯგუფის [[Anderson Bruford Wakeman Howe (ალბომი)|სასათაურო ალბომი]] გამოვიდა 1989 წელს, სიმღერით „Brother of Mine“, რომელიც [[MTV]]-ის ჰიტად იქცა და აშშ-ში სინგლის სახით ოქროს სტატუსი მიიღო. მოგვიანებით ცნობილი გახდა, რომ ჯგუფის ყველა წევრი ერთად არ იწერებოდა. ანდერსონი და პროდიუსერი [[კრის კიმსი]] ცალკე მუშაობდნენ. ჰაუმ საჯაროდ განაცხადა<ref name="Innerviews">{{cite web|url=http://www.innerviews.org/inner/howe2.html|title=Steve Howe - Into the storm|publisher=Innerviews|year=2012|accessdate =4 ნოემბერი 2013}}</ref>, რომ არ მოსწონდა ალბომზე გიტარების მიქსის ჟღერადობა, მიუხედავად იმისა, რომ „Fist of Fire“ ჰაუს გიტარების ვერსიის უფრო მეტი რაოდენობით უცვლელი სახით შეიტანეს 2002 წლის '[[In a Word: Yes (1969-)|In a Word]]''-ში. ABWH-მ ჩაატარა ტურნე [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Anderson Bruford Wakeman Howe Tour|1989 და 1990 წლებში]], სახელწოდებით ''An Evening of Yes Music'', რომელზეც შემადგენლობაში შედიოდნენ დამატებითი მუსიკოსებიც - ლევინი, კლავიშისტი [[ჯულიან კოლბეკი]] და გიტარისტი [[მილტონ მაკ-დონალდი]]. 1993 წელს გამოვიდა საკონცერტო ალბომი ''[[An Evening of Yes Music Plus]]'', რომელზეც ბას-გიტარაზე უკრავდა [[ჯეფ ბერლინი]], ვინაიდან ლევინი ამ დროს ავად იყო. ტურნეს აგრეთვე ახლდა იურიდიული დავები Atlantic Records-ის მხრიდან, ვინაიდან პრომო-მასალებსა და ტურნეს სახელწოდებაში იყო მინიშნებები Yes-ზე. ტურნეს შემდეგ ჯგუფი დაუბრუნდა ხმისჩამწერ სტუდიას, შემდეგ ალბომზე სამუშაოდ, რომელსაც თავდაპირველად ''Dialogue'' ეწოდებოდა. სიმღერების მოსმენის შემდეგ [[Arista Records]]-მა უარი თქვა მის გამოცემაზე, ვინაიდან, მათი აზრით, თავდაპირველი მიქსები სუსტი იყო. მათი ინიციატივით ჯგუფმა დაიწყო სხვა თანაავტორების ძიება, რომლებიც ჰიტ-სინგლების შექმნაში დაეხმარებოდნენ. ანდერსონი ამის შესახებ რებინს ესაუბრა და რებინმა ანდერსონს ოთხი სიმღერით დაკომპლექტებული დემო ფირი გაუგზავნა. მან შესთავაზა სიმღერებიდან ერთ-ერთის არჩევა და ფირის დაბრუნება. Arista-მ აირჩია ოთხივე, მაგრამ რებინი ამაზე თანახმა არ იყო. ''Yes-West''-ის ტიპის ჯგუფი ამასობაში ''Big Generator''-ის გაგრძელებას ამზადებდა და ახალ ვოკალისტს ეძებდა. [[Supertramp]]-ის ყოფილმა ვოკალისტმა [[როჯერ ჰოჯსონი|როჯერ ჰოჯსონმა]] უკვე უარი თქვა ამ ადგილზე. მიუხედავად იმისა, რომ სიამოვნებდა ჯგუფთან მუშაობა და სიმღერების შექმნა, მისი აზრით, შედეგად ჩაწერილი მუსიკის Yes-ად წარდგენა არასწორი იქნებოდა. ჯგუფთან აგრეთვე მუშაობდნენ [[Kansas (ჯგუფი)|Kansas]]-ის ვოკალისტი [[სტივ უოლში (მუსიკოსი)|სტივ უოლში]]<ref name="innerviewsrabin2004" /> და [[ბილი შერვუდი]] ([[World Trade (ჯგუფი)|World Trade]]). ჯგუფთან გატარებული ერთი დღის შემდეგ უოლში წავიდა, მაგრამ შერვუდი მათთან აქტიურად მუშაობდა და განაგრძო ხმისჩამწერ სესიებზე დასწრება. Arista-ს შემოთავაზებით ''Yes-West''-ს უნდა ჩაეწერა ოთხი სიმღერა, რომელსაც დაამატებდა Yes-ის სახელით გამოცემულ ახალ ალბომში. ''[[Union (Yes-ის ალბომი)|Union]]'' გამოვიდა 1991 წლის აპრილში და იყო Yes-ის მეცამეტე ალბომი. ჯგუფის ყოველი წევრი მასზე საკუთარ სიმღერას ასრულებდა, ხოლო ანდერსონი ყოველ მათგანში წამყვანი ვოკალისტი იყო. ABWH-ის რამდენიმე სიმღერაში სკუაირი ბეკ-ვოკალებს ასრულებდა, ხოლო ლევინი ყველა სიმღერაში ბასზე უკრავდა. თუმცა, ერთდროულად ყველა წევრი მასზე არ უკრავდა. სიმღერამ „Masquerade“ Yes-ს 1992 წელს მოუტანა გრემის ნომინაცია საუკეთესო როკ-ინსტრუმენტული შესრულების კატეგორიაში.<ref>{{cite news|url=http://community.seattletimes.nwsource.com/archive/?date=19920108&slug=1469119|title=Grammy Nominations Span Streisand, Seal, Seattle Symphony|date=8 იანვარი 1992|accessdate=12 თებერვალი 2011|work=[[The Seattle Times]]|publisher=[[The Seattle Times Company]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120926021735/http://community.seattletimes.nwsource.com/archive/?date=19920108&slug=1469119|archivedate=26 სექტემბერი 2012}}</ref> ''Union'' მსოფლიო მასშტაბით დაახლოებით 1.5 მილიონი ასლის ოდენობით გაიყიდა. იგი მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის #7 და აშშ-ში - #15 პოზიციაზე.<ref name="allmusicalbumchart" /> ალბომიდან გამოვიდა ორი სინგლი - „[[Lift Me Up (Yes-ის სიმღერა)|Lift Me Up]]“ (რომელიც Mainstream Rock-ის ჩარტში 1991 წლის მაისში ექვსი კვირის განმავლობაში იმყოფებოდა) და „[[Saving My Heart]]“ (რომელიც მეცხრე პოზიციაზე მოხვდა).<ref name="allmusicsinglechart" /> ჯგუფის თითქმის ყველა წევრმა გამოხატა უკმაყოფილება ''Union''-ით. ბრუფორდი უკმაყოფილო იყო მთლიანი ალბომით, ხოლო უეიკმენმა, როგორც ამბობდნენ, საბოლოო მიქსში საკუთარი პარტიებიც ვერ ამოიცნო, ამიტომ ალბომი მანქანიდან გადააგდო. იმ დროიდან მოყოლებული, იგი დისკს ''Onion''-ს ({{lang-en|ხახვი}}) უწოდებდა, ვინაიდან, მისი თქმით, მოსმენისას ტირილი სურვილი უჩნდებოდა. დამატებითი მუსიკოსი ჯონ ელაიასი საჯაროდ აცხადებდა, რომ ანდერსონმა, როგორც ასოცირებულმა პროდიუსერმა, იცოდა სესიური მუსიკოსების მონაწილეობის შესახებ. მისი თქმით, ანდერსონთან ერთად სიმღერის ავტორობას იზიარებდა, ვინაიდან ჯგუფის სხვა წევრებს შორის დამოკიდებულების გამო მუშაობა ფერხდებოდა.<ref>{{cite web|author=Henry Potts |url=http://www.bondegezou.co.uk/iv/jeinterview.htm |title=Bondegezou.co.uk |publisher=Bondegezou.co.uk |accessdate =4 აგვისტო 2010}}</ref> [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Union Tour|1991–1992 წლების Union tour]]-ზე, მბრუნავ სცენაზე გაერთიანდა ჯგუფის რვავე წევრი. მისი დასრულების შემდეგ ბრუფორდმა შემადგენლობა დატოვა და დაუბრუნდა ჯაზურ პროექტ ''[[Earthworks (ალბომი)|Earthworks]]''-ს. ===''Talk'' (1993–94)=== 1993 წელს გამოვიდა ალბომი ''[[Symphonic Music of Yes]]'', Yes-ის სიმღერების ორკესტრული ვერსიებით, რომლებიც [[დი პალმერი|დევიდ პალმერი]]ს მიერ ჩაიწერა. ალბომზე [[ლონდონის ფილარმონიული ორკესტრი]]ს, ინგლისური კამერული ორკესტრის და ლონდონის გოსპელური გუნდის თანამონაწილეობით იმუშავეს ჰაუმ, ბრუფორდმა და ანდერსონმა. Yes-ის შემდეგი ალბომი, ისევე, როგორც ''Union'', იქმნებოდა ხმისჩამწერი კომპანიის და არა ჯგუფის მეთვალყურეობით. Victory Music დაუკავშირდა რებინს, ვინაიდან სურდა ''90125''-ის შემადგენლობის დაბრუნება. რებინმა მოითხოვა უეიკმენის ჩართვა. ტრევორმა ალბომზე მუშაობა სახლში დაიწყო, ციფრულ სტუდიაში (რაც იმ პერიოდში სიახლეს წარმოადგენდა), მასალით, რომლის ავტორი თავად იყო ანდერსონთან ერთად. ახალი ალბომის შექმნა დაიწყო 1993 წელს, მაგრამ უეიკმენს მონაწილეობა არ მიუღია, ვინაიდან ხანგრძლივი სასამართლო დავების გამო მონაწილეობაზე უარი განაცხადა. ''[[Talk (Yes-ის ალბომი)|Talk]]'' გამოვიდა 1994 წლის მარტში და იყო ჯგუფის მეთოთხმეტე სტუდიური ალბომი. მისი გარეკანი შექმნა [[პოპ-არტი]]ს მხატვარმა [[პიტერ მაქსი|პიტერ მაქსმა]]. ალბომი ციფრულად ჩაიწერა რებინის [[Mac (კომპიუტერი)|Apple Macintosh]]-ზე, [[Digital Performer]]-ის მეშვეობით. მასში ერთმანეთს ერწყმოდა რადიოზე გათვლილი როკ-მუსიკის ელემენტები, სტრუქტურული ამბიციური მიდგომით, რომელიც მომდინარეობდა ჯგუფის წარსულის პროგრესული როკ-სტილისტიკიდან - ასეთი იყო 15 წუთიანი „[[Endless Dream]]“. ალბომი მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის #20 პოზიციაზე, ხოლო აშშ-ში #33 იყო.<ref name="allmusicalbumchart" /> სიმღერა „[[The Calling (Yes-ის სიმღერა)|The Calling]]“ მოხვდა ''Billboard''-ის [[Hot Mainstream Rock Tracks]]-ის ჩარტის #2 ადგილზე, ხოლო „[[Walls (Yes-ის სიმღერა)|Walls]]“, დაწერილი რებინის მიერ როჯერ ჰოჯსონთან ერთად, 24-ე პოზიციამდე ავიდა.<ref name="allmusicsinglechart" /> Yes-მა „Walls“ აგრეთვე შეასრულა 1994 წლის 20 ივნისს, ''[[Late Show with David Letterman]]''-ის ეთერში. [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Talk Tour|1994 წლის ტურნე]], რომელშიც დამატებითი გიტარისტის და კლავიშისტის სახით მონაწილეობდა [[ბილი შერვუდი]], იყენებდა რებინის მით დაიერ შემუშავებულ ხმოვან სისტემას Concertsonics. მისი დახმარებით სცენისგან მოშორებით მდგარი მსმენელი კონცერტს ხარისხიანად ისმენდა FM-რადიოგადამცემების მეშვეობით ყურსასმენებით.<ref>{{Cite news|url=http://articles.orlandosentinel.com/1994-08-05/entertainment/9408030535_1_rabin-headphones-band|date=5 აგვისტო 1994|first=Parry|last=Gettelman|publisher=Orlando Sentinel|accessdate=26 სექტემბერი 2013|title=Yes Mines Cutting Edge Of Sound|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170630195723/http://articles.orlandosentinel.com/1994-08-05/entertainment/9408030535_1_rabin-headphones-band|archivedate=2017-06-30}}</ref> 1995 წლის დასაწყისში, ტურნეს შემდეგ, კეიმ და რებინმა Yes სხვა პროექტებზე სამუშაოდ დატოვეს. ===''Keys to Ascension'', ''Open Your Eyes'' და ''The Ladder'' (1995–2000)=== 1995 წლის ნოემბერში ანდერსონმა, სკუაირმა და უაიტმა აღადგინეს 1970-იანი წლების „კლასიკური“ შემადგენლობა, მიიწვიეს რა უეიკმენი და ჰაუ ჯგუფის გაერთიანებისთვის. მათ ჩაწერეს ორი ხანგრძლივი კომპოზიცია „Be the One“ და „That, That Is“. 1996 წლის მარტში Yes გამოვიდა [[Fremont Theater]]-ში ([[სან ლუი ობისპო]], [[კალიფორნია]]). კონცერტი ჩაიწერა და გამოიცა ოქტომბერში [[CMC International]] Records-ზე ალბომის ''[[Keys to Ascension]]'' სახით, რომელიც ბრიტანეთის ჩარტში 48-ე ადგილამდე ავიდა, ხოლო აშშ-ში - 99-მდე.<ref name="allmusicalbumchart" /> იმავე სახელწოდების მქონე [[Keys to Ascension (ვიდეო)|ცოცხალი ვიდეო]], კონცერტების ჩანაწერით, იმავე წელს გამოვიდა. Yes-მა განაგრძო სტუდიაში ახალი სიმღერების ჩაწერა, მასალის ნაწილი კი აიღო პროექტ XYZ-ის პერიოდიდან. ერთ-ერთ ეტაპზე ახალი სიმღერები დაგეგმილი იყო სტუდიური ალბომის სახით გამოსაცემად, მაგრამ კომერციული მიზეზების გამო მათ დაემატა 1996 წელს სან ლუი ობისპოში ჩატარებული კონცერტების ჩანაწერების ნაწილიც. ასეთი სახით გამოიცა ალბომი ''[[Keys to Ascension 2]]''. ჩანაწერი მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის 62-ე პოზიციაზე, მაგრამ აშშ-ში წარმატება არ ჰქონია.<ref name="allmusicalbumchart" /> უეიკმენმა ჯგუფი დატოვა, ვინაიდან არ მოსწონდა, რომ ნამდვილი სტუდიური ალბომი არ იყო დასრულებული და არც ის, რომ Yes-ის ტურნე დაიგეგმა მისი მონაწილეობის გარეშე. თუმცა, ალბომებში შეტანილი მასალა, ცოცხალი ჩანაწერების გარეშე, 2001 წელს გამოვიდა ''[[Keystudio]]''-ს სახით. [[ფაილი:Yes 19980619.jpg|thumb|250პქ|left|Yes-ის ცოცხალი გამოსვლა 1998 წლის ივნისში]] იმის გამო, რომ Yes კვლავ გაუგებრობაში იყო, სკუაირი დაუკავშირდა ბილი შერვუდს (რომელიც ჯგუფის ხმის ინჟინერი გახდა).<ref name=se-sherwood102013>[http://news.allaboutjazz.com/something-else-interview-billy-sherwood-formerly-of-yes.php#.VHNWNrFFDVU "Something Else! Interview: Billy Sherwood, Formerly of Yes"] – interview in ''Something Else!'', ოქტომბერი 13 2011</ref> ორივე მუსიკოსი მანამდე მუშაობდა პარალელურ პროექტში [[Conspiracy (ჯგუფი)|Conspiracy]] და დემო და დასრულებული ჩანაწერები გადაამუშავა Yes-ისთვის, რასაც დაემატა ახალ მასალაზე ანდერსონთან და ჰაუსთან ერთად მუშაობა. უკანასკნელი წვლილი ამ დროისთვის მინიმალური იყო, ძირითადად, სესიების ბოლო. შერვუდის მონაწილეობა ჩაწერაში და მუსიკის შესრულებაში გადაიქცა მისი Yes-ში სრულფასოვან წევრობად - იგი გახდა ვოკალური ჰარმონიების შემსრულებელი, კლავიშისტი და მეორე გიტარისტი. სესიების შედეგად, 1997 წლის ნოემბერში, გამოვიდა Yes-ის მეჩვიდმეტე სტუდიური ალბომი ''[[Open Your Eyes (Yes-ის ალბომი)|Open Your Eyes]]'' (ლეიბლზე Beyond Music, რომელმაც იზრუნა ჯგუფის უფლებებზე და მისცა შეფუთვისა და სახელწოდების შერჩევის საშუალება). მუსიკა, ძირითადად შერვუდის ინიციატივით, ჟღერდა, როგორც Yes-ის 1970-იანების და 1980-იანების კომპოზიციები.<ref name="se-sherwood102013" /> შერვუდი ამბობდა: „ამ მოხალისეობრივი კედლების ჩამონგრევა მსურდა, ვინაიდან მუსიკა მთლიანად კარგი იყო. არსებობს ხალხი, რომელიც [[ჯენესისი|ჯენესისს]] 1978 წლის შემდეგ არ უსმენ, მაგრამ ეს წარმოუდგენელია. მე საერთოდ მუსიკა მიყვარს. ერთიანობის შემოტანა წარმოადგენდა ჩემს მცდელობას. როდესაც მე Yes-ში ვიყავი, ხალხი ისმენდა ახალ მასალასაც და კლასიკურსაც. ამიტომ, ვამაყობ, რომ ყველაფერი ერთმანეთს დროულად შევუთავსე.“<ref name="se-sherwood102013"/> მაგრამ ''Open Your Eyes'' ჩარტებში წარუმატებელი იყო. იგი ''Billboard'' 200-ში მხოლოდ 151-ე პოზიციამდე ავიდა,<ref name="allmusicalbumchart" /> ხოლო ბრიტანეთში ჩარტებში საერთოდ არ მოხვედრილა. [[Open Your Eyes (Yes-ის სიმღერა)|სასათაურო სინგლი]], ამასთან, Mainstream Rock-ის ჩარტის 33-ე ადგილზე მოხვდა.<ref name="allmusicsinglechart" /> [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Open Your Eyes და 30 წლიანი საიუბილეო ტურნე|1997/1998 წლის ტურნეს ''Open Your Eyes'']] ფარგლებში ჯგუფს შეუერთდა რუსი კლავიშისტი [[იგორ ხოროშევი]], რომელმაც მანამდე ალბომის რამდენიმე სიმღერაში დაუკრა. აღსანიშნავია, რომ სეტლისტში შეტანილი იყო ახალი ალბომის კომპოზიციების მხოლოდ მცირე ნაწილი და ძირითადად სრულდებოდა ადრეული მასალა. ანდერსონი და ჰაუ, რომლებიც ნაკლებად მონაწილეობდნენ ''Open Your Eyes''-ის ჩაწერაში, მოგვიანებით ალბომით უკმაყოფილებას გამოხატავდნენ. პროდიუსერ [[ბრიუს ფერბერნი]]ს თანამონაწილეობით მეთვრამეტე სტუდიური ალბომის ''[[The Ladder]]'' ჩაწერამდე ხოროშევი უკვე იქცა ჯგუფის სრულუფლებიან წევრად, ხოლო შერვუდი გადაერთო სიმღერების შექმნაზე, ვოკალურ არანჟირებებზე და მეორე გიტარაზე. ხოროშევს ჰქონდა კლასიკური განათლება, რაც მის კლავიშებზე დაკვრაზე აისახებოდა, ამიტომ ჯგუფის ყველა წევრს, ასე თუ ისე, სიმღერების ავტორობისას თანაბარი წვლილი ჰქონდა. მისი ჟღერადობა დაუბრუნდა ეკლექტიკურ 1970-იანების ჟღერადობას. ''The Ladder''-ში შეიმჩნეოდა ლათინური და მსოფლიოს მუსიკის გავლენაც, რომელიც, ძირითადად, ალან უაიტის მიერ იყო შემოტანილი, თუმცა აღსანიშნავია ალბომის სტრუქტურაში ფერბერნის მულტი-ინსტრუმენტალისტი კოლეგის [[რენდი რაინე-როიში]]ს წვლილიც. ალბომის ერთ-ერთი სიმღერაა „Homeworld (The Ladder)“, დაწერილი Relic Entertainment-ის რეალური დროის სტრატეგიული თამაშისთვის ''[[Homeworld]]''. იგი ჟღერს თამაშის ტიტრებში და დაბოლოებისას. ''The Ladder'' გამოვიდა 1999 წლის სექტემბერში. იგი ბრიტანეთის ჩარტში 36-ე, ხოლო აშშ-ში 99 იყო.<ref name="allmusicalbumchart" /> [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#The Ladder Tour|1999 და 2000 წლების ტურნეების]] პერიოდში Yes-მა [[ლას-ვეგასი]]ს [[House of Blues]]-ში ჩაწერა კონცერტი, რომელიც 2000 წლის სექტემბერში გამოსცა ალბომისა და DVD-ის ''[[House of Yes: Live from House of Blues]]'' სახით. ეს იყო შერვუდის მონაწილეობით გამოცემული უკანასკნელი ალბომი. ხედავდა რა, რომ ჯგუფს უფრო მეტად აინტერესებდა ძველი მასალის შესრულება, მან Yes ტურნეს ბოლოს დატოვა.<ref name="se-sherwood102013" /> წლის ბოლოს Yes აშშ-ში გაემგზავრა სამთვიანი ტურნეს [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Masterworks Tour|Masterworks]] ფარგლებში. იქ სრულდებოდა მხოლოდ 1970-1974 წლების მასალა (''The Yes Album''-იდან ''Relayer''-ამდე). ტურნეს დროს ხოროშევს კულისებში ჰქონდა სექსუალური ხასიათის ინციდენტი<ref>[http://articles.dailypress.com/2000-07-26/news/0007260043_1_guards-battery-sexually "Yes keyboardist needs to keep his hands on the keys"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170630160439/http://articles.dailypress.com/2000-07-26/news/0007260043_1_guards-battery-sexually |date=2017-06-30 }} - article in ''The Washington Post'', ივლისი 26 2000</ref><ref>[http://www.pollstar.com/news_article.aspx?ID=497362 "Touchy-Feely Musician Gets Slapped"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141205122938/http://www.pollstar.com/news_article.aspx?ID=497362 |date=2014-12-05 }} - article in ''Pollstar'', ივლისი 26, 2000</ref><ref>{{Cite web |url=http://zenponies.com/yitp/2000/jul/jul28_00.html |title=Yes in the Press, აგვისტო 28, 2000 |accessdate=2014-12-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304033404/http://zenponies.com/yitp/2000/jul/jul28_00.html |archivedate=2016-03-04 }}</ref>, რის შემდეგაც მან Yes დატოვა. ===''Magnification'' და შემდგომი ტურნე (2001–2004)=== 2001 წელს Yes-მა გაამოსცა მეცხრამეტე სტუდიური ალბომი ''[[Magnification (ალბომი)|Magnification]]''. იგი ჩაიწერეს კლავიშისტის გარეშე, 60 მუსიკოსისგან შემდგარი ორკესტრით, რომელსაც ლარი გრუპი ხელმძღვანელობდა. ''Time and a Word''-ის დროიდან ეს იყო ჯგუფისთვის ორკესტრის გამოყენებით ჩაწერილი პირველი ალბომი. ჩარტებში ჩანაწერს წარმატება არ ჰქონია, იგი ბრიტანეთში 71-ე, ხოლო აშშ-ში - 186-ე პოზიციამდე ავიდა.<ref name="allmusicalbumchart" /> Yes-მა 2001 წელს გამართა ტურნე სიმფონიურ ორკესტრთან და კლავიშისტ [[ტომ ბრისლინი|ტომ ბრისლინთან]] ერთად, ვინაიდან უეიკმენი დაკავებული იყო სოლო ტურნეთი. ამსტერდამში 2002 წელს ჩატარებული კონცერტის ჩანაწერი გამოვიდა ''[[Symphonic Live]]''-ის სახით. 2002 წლის აპრილში Yes-მა გამოაცხადა უეიკმენის დაბრუნების შესახებ და დაიწყო [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#Full Circle Tour|Full Circle Tour]], რომელიც 2002-2003 წლებში ჩაატარა. ტურნეს ფარგლებში იგი [[ავსტრალიაში]]ც გამოვიდა, სადაც 1973 წლიდან არ ჩასულა.<ref name="billboard03">{{cite journal|title=''Billboard'' Spotlight: Yes 35th Anniversary|url=http://books.google.com/?id=0REEAAAAMBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|magazine=Billboard|date=1 ნოემბერი 2003|pages=45–46, 48–50, 55–59|accessdate=12 თებერვალი 2012|author1=Nielsen Business Media|first1=Inc}}</ref> სამმაგი კომპილაციური ''[[The Ultimate Yes: 35th Anniversary Collection]]'' გამოვიდა 2003 წლის ივლისში, ბრიტანეთის ჩარტში მე-10 პოზიციამდე ავიდა (რაც იყო ჯგუფისთვის 1991 წლიდან ჩარტში ყველაზე დიდი წარმატება) და აშშ-ში 131-ე პოზიციამდე მიაღწია. 2004 წლის 26 იანვარს რამდენიმე კინოთეატრში გაიმართა ფილმის ''[[Yesspeak]]'' პრემიერა, რასაც ახლდა დახურულ გარემოში ჯგუფის აკუსტიკური გამოსვლაც, მოგვიანებით გამოცემული, როგორც ''[[Yes Acoustic: Guaranteed No Hiss]]''. [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#35th Anniversary Tour|საიუბილეო ტურნე]], რომელიც ჯგუფის დაარსებიდან 35 წლისთავს ეძღვნებოდა, აღბეჭდილია ცოცხალ DVD-ზე ''[[Songs from Tsongas]]''. 2004 წელს სკუაირი, ჰაუ და უაიტი, ტრევორ ჰორნთან, ტრევორ რებინთან და ჯეფ დაუნზთან ერთად გამოვიდნენ საღამოზე, რომელიც ჰორნის მუსიკალურ კარიერას ეძღვნებოდა. მათ შეასრულეს Yes-ს ორი სიმღერა. ვიდეო გამოვიდა DVD-ზე, 2008 წელს, სახელწოდებით ''Trevor Horn and Friends: Slaves To The Rhythm''.<ref name="horn2004">{{cite journal|title=2004 concert with Trevor Horn|url=https://www.youtube.com/watch?v=75O9XiiYHPA}}</ref><ref name="SlavesToTheRythm">{{cite journal|title=Trevor Horn and Friends: Slaves to Rhythm|url=http://www.popmatters.com/review/108749-trevor-horn-and-friends-slaves-to-rhythm/}}</ref> 2003 წლის 18 მარტს ჯგუფის პატივსაცემად სახელი მიანიჭეს ერთ-ერთ პლანეტას და [[7707 Yes|(7707) Yes]] დაარქვეს.<ref>http://www.cbat.eps.harvard.edu/special/rocknroll/0007707.html</ref> ===ოთხწლიანი შესვენება და ჯონ ანდერსონის წასვლა (2004–2008)=== ჯგუფის 35 წლიანი იუბილეს აღსანიშნავი ტურნეს შემდეგ, რომელიც 2004 წლის სექტემბერში დასრულდა, Yes ოთხი წლის განმავლობაში უმოქმედო იყო. მათ არ შეეძლოთ ტურნეს ჩატარება, ვინაიდან ანდერსონს ჰქონდა ჯანმრთელობის პრობლემები. ჯონი, სხვებისგან განსხვავებით, ''Magnification''-ის წარუმატებლობის გამო არ იყო დაინტერესებული ახალი ალბომის ჩაწერით. იგი თვლიდა, რომ ჩაწერა „აღარ იყო ლოგიკური“ და ახალი მასალის შესახებ რამე განცხადებას ადგილი არ ჰქონია.<ref>{{cite web|url=http://www.billboard.com/articles/news/1045684/yes-reveals-very-different-new-material |title=Yes Reveals 'Very Different' New Material |work=Billboard |accessdate = 4 აგვისტო 2010}}</ref> ტურნე ''Close to the Edge and Back'' დაიგეგმა 2008 წლისთვის. ანდერსონი ამბობდა, რომ ჯგუფი ტურნეს მომზადებისას „გადიოდა ოთხი ახალი ხანგრძლივი კომპოზიციის რეპეტიციას.“<ref name="rollingstone.com">{{cite web|url=http://www.rollingstone.com/music/news/ex-yes-frontman-jon-anderson-opens-up-about-getting-fired-20110706|title=Ex-Yes Frontman Jon Anderson Opens Up About Getting Fired|publisher=Rolling Stone Music (www.rollingstone.com)|accessdate=12 აგვისტო 2011}}</ref> უეიკმენს საკუთარი ჯანმრთელობის პრობლემების გამო მოგზაურობა აღარ შეეძლო და Yes-ში ახალი კლავიშისტის სახით გამოჩნდა [[ოლივერ უეიკმენი]], მისი შვილი. ტურნე 2008 წლის მაისში შეწყდა, მას შემდეგ, რაც ანდერსონს [[ბრონქული ასთმა|ასთმის]] შეტევა ჰქონდა. სასუნთქი ორგანოების პრობლემის გამო მან ჯგუფი დატოვა. მოგვიანებით ჯონი ამბობდა, რომ „ჯგუფს ესაჭიროებოდა შესვენება, თუმცა სხვებს ეს არ მოსწონდათ.“<ref name="rollingstone.com" /> 2008 წელს, ოთხწლიანი შესვენების შემდეგ, Yes-ის დარჩენილმა წევრებმა ჯონი ჩაანაცვლეს კანადელი [[ბენუა დევიდი]]თ, რომელიც მღეროდა ჯგუფებში [[Mystery (ჯგუფი)|Mystery]] და Close to the Edge (უკანასკნელი Yes-ის კომპოზიციებს ასრულებდა). 2008-2010 წლებში Yes-ს ჰქონდა ტურნე [[Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია#In the Present Tour|In the Present]], რომლის რამდენიმე ეტაპზე კოლექტივს შეუერთდნენ Asia და პიტერ ფრემპტონიც. 2009 წლის რამდენიმე კონცერტი გააუქმეს, ვინაიდან სკუაირმა მოიტეხა ფეხი და ოპერაცია დასჭირდა, შესაბამისად - დასვენებაც.<ref name="tour dates cancelled">{{cite web | url = http://www.musicnewsnet.com/2009/02/prog-rockers-yes-cancel-slate-of-gigs.html | title = Prog Rockers YES Cancel Slate of Gigs | first = Mal | last = Westerly | publisher = MusicNewsNet.com | date = 12 თებერვალი 2009 | accessdate = 13 თებერვალი 2009 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20090218144241/http://www.musicnewsnet.com/2009/02/prog-rockers-yes-cancel-slate-of-gigs.html | archivedate = 18 თებერვალი 2009 }}</ref> ===''Fly from Here'' და ''Heaven & Earth''=== 2010 წლის აგვისტოში ცნობილი გახდა, რომ იწერებოდა ჯგუფის მეოცე სტუდიური ალბომი ''[[Fly from Here]]''.<ref>{{cite web|url=http://newsok.com/article/3472712#di...#ixzz0sjPwC9ZP |title=Yes, Peter Frampton performing at Lucky Star Casino in Oklahoma |publisher=NewsOK.com |accessdate =4 აგვისტო 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.digitaljournal.com/article/276493 |title=DigitalJournal.com |publisher=DigitalJournal.com |accessdate =4 აგვისტო 2010}}</ref> ჰაუმ უარყო ჭორები, თითქოს ანდერსონი კვლავ მიიწვიეს ერთი სიმღერის ჩასაწერად, დაამატა რა, რომ ჩაწერაზე მუშაობდა „შემადგენლობა, რომელიც რეალურად მუშაობს“.<ref>{{cite web |url=http://www.premierguitar.com/Magazine/Issue/2010/Aug/Interview_Steve_Howe_on_Asias_Omega_Touring_With_Yes_and_the_Steve_Howe_Trio.aspx?Page=2 |title=Interview: Steve Howe on Asia's "Omega," Touring With Yes, and the Steve Howe Trio |publisher=Premier Guitar |accessdate=4 აგვისტო 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100805210503/http://www.premierguitar.com/Magazine/Issue/2010/Aug/Interview_Steve_Howe_on_Asias_Omega_Touring_With_Yes_and_the_Steve_Howe_Trio.aspx?Page=2 |archivedate=2010-08-05 }}</ref> Yes-მა [[Frontiers Records]]-თან კონტრაქტი გააფორმა და ლოს-ანჯელესში ტრევორ ჰორნთან დაიწყო მუშაობა. ალბომის მასალის ნაწილი აღებული იყო ჰორნისა და დაუნზის Yes-ში წევრობის პერიოდის იდეებიდან. ჩაწერის დროს ჯგუფმა ჩათვალა, რომ ოლივერ უეიკმენის მაგივრად დაუნზის კლავიშებიანებზე დაბრუნება კარგი იქნებოდა, ვინაიდან იგი უფრო ახლოს იყო ასეთ მასალასთან. 2011 წლის მარტში მუშაობის დასრულების<ref name="bradenton.com">{{cite web |url=http://www.bradenton.com/2011/03/10/3020865/yes-squire-on-bands-first-album.html |title=Yes' Squire on band's first album in a decade |publisher=Bradenton.com |date=4 მარტი 2011 |accessdate=13 მარტი 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110317021234/http://www.bradenton.com/2011/03/10/3020865/yes-squire-on-bands-first-album.html |archivedate=2011-03-17 }}</ref> და ერთ თვეში დაწყებული დამატებითი სტუდიური სამუშაოს შემდეგ<ref name="theweekender.com">{{cite web|url=http://www.theweekender.com/music/Affirmative_action_03-22-2011.html|title=Affirmative action|first=Nikki M.|last=Mascali|publisher=theweekender.com|accessdate=12 აგვისტო 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110721143943/http://www.theweekender.com/music/Affirmative_action_03-22-2011.html|archivedate=2011-07-21}}</ref> ალბომი საბოლოოდ გამოვიდა იმავე წლის ივლისში.<ref name="Buzz Worthy">{{cite web|url=http://heraldbuzzworthy.blogspot.com/2011/03/new-yes-album-fly-from-here-ready-for.html |title=Buzz Worthy: New Yes album 'Fly From Here' ready for release |publisher=Buzz Worthy |accessdate =4 მარტი 2011}}</ref> ''Fly from Here'' ბრიტანეთში #30, ხოლო აშშ-ში - #36 ადგილს იკავებდა.<ref name=allmusicalbumchart/> 2011 წლის მარტში დაიწყო [[Yes-ის საკონცერტო ტურნე#ტურნეები Rite of Spring და Fly From Here|ჯგუფის ''Fly from Here''-ის მხარდასაჭერი ტურნე]].<ref>[http://www.expressandstar.com/entertainment/2011/11/12/concert-review-yes-at-birmingham-symphony-hall/ Concert review: Yes at Birmingham Symphony Hall], ''Express & Star'', 12 ნოემბერი 2011</ref> რამდენიმე კონცერტი გაიმართა [[Styx (ჯგუფი)|Styx]]-ის და [[Procol Harum]]-ის მხარდაჭერით. 2011 წელს გამოვიდა ალბომი და DVD ''[[In the Present – Live from Lyon]]'', ჩაწერილი ამ ტურნეს პირველ პერიოდში. [[ფაილი:Jon Davison - 24 de Maio de 2013.JPG|thumb|2012 წლის თებერვალში ბენუა დევიდს ჩაენაცვლა ვოკალისტი ჯონ დეივისონი.(სურათზე)]] 2012 წლის თებერვალში, მას შემდეგ, რაც დევიდს სასუნთქი ორგანოების პრობლემა აღმოაჩნდა, ჯგუფში მოვიდა ახალი ვოკალისტი, [[Glass Hammer]]-ის [[ჯონ დეივისონი]]. იგი სკუაირს ურჩია [[ტეილორ ჰოუკინზი|ტეილორ ჰოუკინზმა]], [[Foo Fighters]]-ის დრამერმა.<ref>{{cite web|url=http://www.noise11.com/news/exclusive-yes-recruit-another-new-singer-20120208|title=EXCLUSIVE: Yes Recruit Another New Singer|publisher=Noise11|accessdate=8 თებერვალი 2012|first=Paul|last=Cashmere|date=8 თებერვალი 2012}}</ref> 2013 წლის მარტიდან 2014 წლის ივნისამდე მიმდინარეობდა [[Yes-ის საკონცერტო ტურნე#Three Album Tour 2013-2014|Three Album Tour]], რომლის ფარგლებში Yes სრული სახით ასრულებდა ალბომებს ''The Yes Album'', ''Close to the Edge'' და ''Going for the One''.<ref>{{cite web |url=http://www.yesworld.com/20121210-tourpromo.aspx |title=www.yesworld.com / Press Release "Rock Legends, Yes, Present Triple-Header 2013 Tour" – Los Angeles, California – დეკემბერი 10, 2012 |publisher=Yesworld.com |date=10 დეკემბერი 2012 |accessdate=14 მარტი 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130115223511/http://www.yesworld.com/20121210-tourpromo.aspx |archivedate=2013-01-15 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.progrockmag.com/news/steve-howe-wanted-3-album-yes-tour-for-years/ |title=Steve Howe Wanted 3-Album Yes Tour For Years |author=Martin Kielty |publisher=Progrockmag.com |date=18 დეკემბერი 2012 |accessdate=14 მარტი 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.guitarworld.com/yes-revisit-three-classic-albums-2013-north-american-tour|title=Yes to Revisit Three Classic Albums on 2013 North American Tour|publisher=GuitarWorld|date=10 დეკემბერი 2012|accessdate=12 დეკემბერი 2012|first=Damian|last=Fanelli}}</ref> ამ პერიოდში Yes აგრეთვე მონაწილეობდა პროგრესული როკის თემატურ კრუიზში Cruise to the Edge.<ref>[http://www.yesworld.com/ YesWorld], accessed 17 ივნისი 2013</ref> მეორე მსგავსი კრუიზი მოეწყო 2014 წლის აპრილში. 2015 წლის ნოემბრისთვის დაიგეგმა კიდევ ერთი მსგავსი კრუიზი. 2013 წლის აგვისტოში ჯგუფის თაყვანისმცემლებმა დაიწყეს კამპანია Voices for Yes<ref>[http://www.voicesforyes.com/ Voices for Yes site & petition]</ref>, რომელიც კოლექტივის [[როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზი|როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში]] შეყვანას ითხოვდა.<ref>"The Daily Rundown with Chuck Todd", MSNBC, 5 აგვისტო 2013</ref><ref>{{cite web|author= |url=http://www.npr.org/2013/08/08/210083061/republicans-and-democrats-get-behind-voices-for-yes |title=Republicans And Democrats Get Behind 'Voices For Yes' |publisher=NPR |date=2013-08-08 |accessdate=2014-04-24}}</ref> კამპანიას მხარი დაუჭირეს [[ჯონ ბრებენდერი|ჯონ ბრებენდერმა]] (რესპუბლიკელი [[რიკ სანტორუმი]]ს 2012 წლის საპრეზიდენტო კამპანიის მხარდამჭერმა) და [[ტედ დევაინი|ტედ დევაინმა]] (დემოკრატი [[ჯონ კერი]]ს 2004 წლის და [[ელ გორი]]ს 2000 წლის კამპანიის მხარდამჭერმა).<ref>[http://politicalticker.blogs.cnn.com/2013/08/06/rock-roll-a-bipartisan-push-for-yes/ Rock and Roll: A bipartisan push for 'Yes'], by Bryan Koenig, CNN Politics, 6 აგვისტო 2013</ref><ref>[http://www.slate.com/blogs/weigel/2013/08/06/gop_and_dem_consultants_unite_to_get_yes_into_the_rock_and_roll_hall_of.html GOP and Dem Consultants Unite to Get Yes Into the Rock and Roll Hall of Fame], [[დევიდ უაიგელი]], ''Slate'', 6 აგვისტო 2013</ref><ref>{{cite news| url=http://www.washingtonpost.com/lifestyle/magazine/political-strategists-form-bipartisan-campaign-to-get-yes-into-rock-and-roll-hall-of-fame/2013/12/05/a7cb1170-465d-11e3-a196-3544a03c2351_story.html | work=The Washington Post | first=David | last=Rowell | title=Magazine | date=8 დეკემბერი 2013}}</ref> ამ ინიციატივას აგრეთვე მხარი დაუჭირეს NBC-ის ყოფილმა პრეზიდენტმა [[სტივ კაპუსი|სტივ კაპუსმა]] და [[სარა ტეილორი|სარა ტეილორმა]] ([[თეთრი სახლი]]). ამ კამპანიის შესახებ მზადდება დოკუმენტური ფილმიც.<ref>[http://www.marketwatch.com/story/republicans-and-democrats-agree-progressive-rock-band-yes-should-be-inducted-into-the-rock-and-roll-hall-of-fame-2013-08-07 Republicans And Democrats Agree Progressive Rock Band "Yes" Should Be Inducted Into The Rock And Roll Hall Of Fame] press release, 7 აგვისტო 2013</ref> On 16 ოქტომბერი 2013, Yes failed to be inducted.<ref>[http://www.rollingstone.com/music/news/nirvana-kiss-hall-and-oates-nominated-for-rock-and-roll-hall-of-fame-20131016 "Nirvana, Kiss, Hall and Oates Nominated for Rock and Roll Hall of Fame"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160902070929/http://www.rollingstone.com/music/news/nirvana-kiss-hall-and-oates-nominated-for-rock-and-roll-hall-of-fame-20131016 |date=2016-09-02 }}. ''Rolling Stone''. 16 ოქტომბერი 2013. Retrieved 16 ოქტომბერი 2013.</ref> 2014 წლის იანვრიდან მარტამდე<ref>{{cite web|url=http://www.lordsofmetal.nl/nl/interviews/view/id/4957 |title=Lords of Metal ezine |publisher=Lordsofmetal.nl |date= |accessdate=2014-04-24}}</ref><ref>{{cite web|url=https://twitter.com/asiageoff/status/441997244611317760 |title=Twitter / asiageoff: See ya Los Angeles! Done my |publisher=Twitter.com |date= |accessdate=2014-04-24}}</ref> Yes იწერდა ლოს-ანჯელესში პროდიუსერ [[როი თომას ბეიკერი]]ს თანაშემწეობით ვოკალისტ დეივისონთან ერთად იწერდა ახალ სტუდიურ ალბომს. 8 მარტს ბილი შერვუდმა გამოაცხადა, რომ მუშაობდა ბეკ-ვოკალების ხმის ინჟინერის სახით.<ref name="sherwood">{{cite news|url=https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10152035889019141&set=a.147650954140.117254.752104140&type=1&stream_ref=10|title=Billy's sherwood announces involvement in next Yes album on Facebook|date=5 მარტი 2014|accessdate=29 მარტი 2014}}</ref> 24 მარტს ცნობილი გახდა, რომ ალბომის სახელწოდება იქნებოდა ''[[Heaven & Earth (Yes-ის ალბომი)|Heaven & Earth]]''.<ref>{{cite web|url=http://www.jambase.com/Articles/121132/Tour-Dates-Yes-U.S-Summer-Tour-2014 |title=Tour Dates &#124; Yes U.S Summer Tour 2014 on JamBase |publisher=Jambase.com |date= |accessdate=2014-04-24}}</ref> სკუაირმა ახსენა, რომ ჩაწერა „ძალიან სასიამოვნო პროცესი იყო“, ხოლო ბეიკერი იყო „ის, ვისთანაც მუშაობა ძალიან კარგი იყო.“<ref name="lithiummagazine.com 21 მარტი 2014"/> სკუაირმა აგრეთვე აღნიშნა, რომ დეივისონმა „ძალიან მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა [ახალ ალბომში] შექმნაში, როგორც მუსიკის, ასევე ტექსტების მხრივ“. ალბომის ხმის მიქსი შედგა 2014 წლის მარტში.<ref name="lithiummagazine.com 21 მარტი 2014">{{cite web |url=http://lithiummagazine.com/interview-chris-squire-yes-march-19-2014 |title=An Interview with Chris Squire of YES - მარტი 19, 2014 |work=lithiummagazine.com - 21 მარტი 2014 |accessdate=22 მარტი 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140322030334/http://lithiummagazine.com/interview-chris-squire-yes-march-19-2014 |archivedate=2014-03-22 }}</ref> 2014 წლის ივლისში Yes-მა განაგრძო კონცერტებზე ალბომების სრულად შესრულება. ჩრდილოეთ ამერიკაში ტურნეს დროს იგი უკრავდა ''Fragile''-ს და ''Close to the Edge''-ს, ისევე, როგორც ''Heaven & Earth''-ის რამდენიმე სიმღერას და სხვა ადრეულ პოპულარულ სიმღერებს.<ref>{{cite web|url=http://yesworld.com/2014/03/yes-u-s-tour-summer-2014-fragile-close-edge-greatest-hits-heaven-earth/ |title=Yes US 2014 Summer Tour: Fragile, Close To The Edge, Heaven & Earth |publisher=Yesworld.com |date= |accessdate=2014-04-24}}</ref> 2014 წლის ნოემბერში მათი კონცერტები გაიმართა ავსტრალიაში, ახალ-ზელანდიაში და იაპონიაშიც.<ref>{{cite web|url=http://www.digitaljournal.com/article/360864 |title=Interview with rock band Yes: 'Cruise To The Edge' (Includes interview) |publisher=Digitaljournal.com |date= |accessdate=2014-04-24}}</ref> 2013 წელს ანდერსონმა გამოხატა სურვილი, დაბრუნებულიყო ჯგუფში მომავალში, „ტურნესთვის, რომელზეც ყველა ოცნებობს“.<ref>{{cite web|last=Morgenstern |first=Hans |url=http://blogs.miaminewtimes.com/crossfade/2013/11/jon_anderson_yes_interview_miami_2013.php?page=2 |title=Jon Anderson on Yes: "I Hope We Get Back Together and Do the Tour Everybody Dreams Of" - Page 2 &#124; Miami New Times |publisher=Blogs.miaminewtimes.com |date=2013-11-07 |accessdate=2014-04-24}}</ref> მან აღნიშნა, რომ ჯგუფის შეყვანა [[როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზი|როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში]] გაერთიანებისთვის კარგი მიზეზი იქნებოდა.<ref>{{cite web |url=http://www.aspentimes.com/news/10599460-113/anderson-yes-band-music |title=Jon Anderson still telling, writing his wondrous stories |publisher=AspenTimes.com |date= |accessdate=2014-04-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140420001132/http://www.aspentimes.com/news/10599460-113/anderson-yes-band-music |archivedate=2014-04-20 }}</ref> სკუაირმა ახსენა, რომ Yes-ის ვრცელი შემადგენლობა შესაძლებელი იქნებოდა, ისევე, როგორც ეს 1991 წელს მოხდა.<ref>{{cite web |url=http://kearth101.cbslocal.com/2013/12/13/chris-squire-of-yes-talks-rock-hall-jon-anderson-and-jimmy-page/ |title=Chris Squire of Yes Talks Rock Hall, Jon Anderson and Jimmy Page « K-EARTH 101 |publisher=Kearth101.cbslocal.com |date=2013-12-13 |accessdate=2014-04-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140520220721/http://kearth101.cbslocal.com/2013/12/13/chris-squire-of-yes-talks-rock-hall-jon-anderson-and-jimmy-page/ |archivedate=2014-05-20 }}</ref> თუმცა, ჰაუ ეწინააღმდეგებოდა ანდერსონთან გაერთიანებას: „ჯონს მისი მუსიკით წარმატებას ვუსურვებ. მე სერიოზულად და პატიოსნად ასე ვარ განწყობილი. მაგრამ არ ვფიქრობ, რომ ჩვენი საერთო სურვილი, მივაღწიოთ ერთ მიზანს, კვლავ არსებობს. ვფიქრობ, დავიღალეთ. შემთხვევით შევხვდით, ახლა კი ერთად აღარ ვართ. მე მგონია, უნდა არსებობდეს გაგრძელების მიზეზი.“<ref>[http://www.innerviews.org/inner/howe2.html "Steve Howe: Into the storm"] - interview by Anil Prasad in ''Innerviews'', 2012</ref> ცოცხალი CD, DVD და Blu-ray ჯგუფის 2014 წლის მაისის კონცერტიდან, რომელიც [[ბრისტოლი|ბრისტოლში]] გაიმართა, გამოვიდა 2014 წლის 9 დეკემბერს, როგორც ''[[Like It Is: Yes at the Bristol Hippodrome]]''. მასში შეტანილია ალბომების ''Going for the One'' და ''The Yes Album'' შესრულება, გარდა ''Close to the Edge''-ისა. === კრის სკუაირის გარდაცვალება, უკანასკნელი პერიოდის მოვლენები (2015-დღემდე) === 2015 წლის 19 მაისს Yes-მა განაცხადა, რომ კრის სკუაირს ლეიკემიის ერთ-ერთი ფორმის დიაგნოზი ჰქონდა დასმული. სკუაირის თხოვნით, [[ბილი შერვუდი]] ჯგუფში დაბრუნდა, ვინაიდან უკვე დაგეგმილი იყო კონცერტები, მათ შორის - ზაფხულის ტურნე [[ტოტო (ჯგუფი)|ტოტოსთან]] ერთად. 7 აგვისტოს ჯგუფი პირველად თავის ისტორიაში არ გამოსულა კრისთან ერთად.<ref name="ReferenceA">{{cite web |url=http://yesworld.com/2015/05/chris-squire-to-undergo-treatment-for-leukemia/|title=Chris Squire to undergo treatment for Leukemia|date=19 May 2015 |accessdate=19 May 2015}}</ref><ref name="yes world North American Summer Tour 2015">{{cite web |url=http://www.yesworld.com/2015/04/yes-and-toto-2015-north-american-summer-tour/ |title=YES & Toto 2015 North American Summer Tour |date= 6 April 2015 |website=www.yesworld.com |accessdate= 11 April 2015}}</ref><ref>{{cite web |url=http://yes.concerttournewshub.com/ |title=Yes & Toto 2015 Co-Headlining North American Summer Tour Schedule |date=6 April 2015 |accessdate=April 6, 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150417034432/http://http/ |archivedate=17 აპრილი 2015 }}</ref><ref name="Yes & Toto announce joint tour">{{cite web |url=http://www.utsandiego.com/news/2015/apr/06/yes-and-toto-teaming-up-for-tour/ |title=Yes & Toto announce joint tour |date=6 April 2015 |accessdate=6 April 2015}}</ref> 25 მაისს გამოვიდა ჯგუფის 14 დისკიანი კომპილაცია ''[[Progeny: Seven Shows from Seventy-Two]],'' შვიდი კონცერტით, რომელიც ჩაიწერეს 1972 წლის 31 ოქტომბრიდან 20 ნოემბრამდე.<ref name="amazon Progeny Seven Shows From Seventy-Two">{{cite web |url=http://www.amazon.com/gp/product/B00U2MZU9C |title=Progeny: Seven Shows From Seventy-Two (14CD Deluxe Box) |date= April 2015 |website=www.amazon.com |accessdate= 11 April 2015}}</ref> 2015 წლის 19 ივნისს სოციალური მედიის საშუალებით ჯგუფმა განაცხადა, რომ 2016 წელს ცოცხლად შეასრულებდა ალბომებს ''[[Fragile (Yes-ის ალბომი)|Fragile]]'' და ''[[Drama (Yes-ის ალბომი)|Drama]]''. 2015 წლის 27 ივნისს კრის სკუაირი 67 წლის ასაკში, [[ფინიქსი|ფინიქსში]] ([[არიზონა]]), საკუთარ სახლში გარდაიცვალა. მის გარდაცვალებაზე [[Twitter]]-ში პირველად ჯეფ დაუნზმა დაწერა.<ref name="Squire death Rolling Stone">{{cite web |url=http://www.rollingstone.com/music/news/chris-squire-yes-bassist-and-co-founder-dead-at-67-20150628#ixzz3eOA0r7w8|title=Chris Squire, Yes Bassist and Co-Founder, Dead at 67| date= 28 June 2015 |website=[[Rolling Stone]] |accessdate= 28 June 2015}}</ref> 2015 წლის 1 ივლისს ალან უაიტმა განაცხადა, რომ ჯგუფი განაგრძობდა არსებობას ბილისთან ერთად. მის თანახმად, ეს სკუაირის თხოვნით მოხდებოდა. „მის გარეშე ნამდვილად რთული იქნება, მაგრამ თავად დამირეკა და მთხოვა, გაგვეგრძელებინა, განურჩევლად იმისა, თუ რა მოხდებოდა. ამიტომ, ნამდვილად განვაგრძობთ. ამას მისთვის გავაკეთებ.“ <ref>http://www.billboard.com/articles/columns/rock/6640906/yes-moving-forward-chris-squire-death-interview</ref> პირველი კონცერტი კრისის გარეშე ჯგუფმა 2015 წლის 7 აგვისტოს, მაშანტაკეტში (კონექტიკუტი) ჩაატარა<ref name="ReferenceA"/><ref name="yes world North American Summer Tour 2015"/><ref name="Yes & Toto announce joint tour"/><ref>{{cite web |url=http://yes.concerttournewshub.com/ |title=Yes & Toto 2015 Co-Headlining North American Summer Tour Schedule |date=6 April 2015 |accessdate=6 April 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150417034432/http://http/ |archivedate=17 აპრილი 2015 }}</ref>. 2015 წლის ოქტომბერში Yes მეორედ იყო ნომინირებული [[როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზი|როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში]] შესაყვანად<ref>{{cite web |url=http://rockhall.com/voting/2016-rock-and-roll-hall-of-fame-nominees-vote/ |title=VOTING HAS CLOSED!: 2016 Rock and Roll Hall of Fame Nominee Fan Vote! |website=Rockhall.com |date=15 April 2013 |accessdate=28 May 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160515161716/http://rockhall.com/voting/2016-rock-and-roll-hall-of-fame-nominees-vote/ |archivedate=15 მაისი 2016 }}</ref>, თუმცა საბოლოო სიაში კვლავ არ მოხვდა. ერთი თვის შემდეგ ჯგუფმა დაასრულა მოგზაურობა ყოველწლიური Cruise to the Edge-ის ფარგლებში. 2016 წლის იანვარში ანდერსონმა, რებინმა და უეიკმენმა განაცხადეს ახალი ჯგუფის, [[Anderson, Rabin and Wakeman]] (ARW), შექმნის შესახებ. მათ აგრეეთვე დაიწყეს მუშაობა ახალ მუსიკალურ მასალაზე<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/TheJonAnderson/posts/10153760509980435|title=Jon Anderson - I think about writing everyday, so it's... |website=www.facebook.com |access-date=15 October 2016}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1170660759628346&id=426522697375493 |title=Trevor Rabin - PS...great stuff happening with Jon and Rick |website=www.facebook.com|access-date=15 October 2016}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1172528472774908&id=426522697375493 |title=Trevor Rabin - About the most I can say for now is that we... |website=www.facebook.com|access-date=15 October 2016}}</ref>, რომელიც 2017 წელს გამოიცემა.<ref>{{cite web|url=http://ultimateclassicrock.com/anderson-rabin-wakeman-tour/|title=Yes Stars Anderson, Rabin, Wakeman to Tour as ARW|first=Matthew|last=Wilkening|date=12 May 2016|publisher=Ultimate Classic Rock|accessdate=15 May 2016}}</ref> მათი ტურნე [[An Evening of Yes Music and More]] დაიწყო 2016 წლის ოქტომბერში და მოიცავდა Yes-ის რამდენიმე პერიოდის სიმღერებს. სხვადასხვა მასალაში კოლექტივი აღნიშნული იყო, როგორც Yes feat. Anderson, Rabin and Wakeman.<ref>{{cite web|url=http://www.planetrock.com/news/rock-news/yes-feat-anderson-rabin-and-wakeman-reveal-songs-making-uk-tour-setlist/|title=Yes feat. Anderson, Rabin and Wakeman reveal songs making UK tour setlist|date=3 February 2017}}</ref> 2016 წელს ჯგუფმა დაიწყო ტურნე, რომლის ფარგლებში მთლიანი სახით ასრულებდა ''[[Fragile (Yes-ის ალბომი)|Fragile]]''-ს და ''[[Drama (Yes-ის ალბომი)|Drama]]''-ს. ბრიტანეთში გამართულ ორ კონცერტზე მათთან ერთად გამოვიდა [[ტრევორ ჰორნი]], რომელმაც იმღერა „Tempus Fugit“.<ref>{{cite web|url=http://www.iguitarmag.com/news/2016/04/trevor-horn-to-join-yes-on-stage-at-royal-albert-hall/|title=Trevor Horn to join Yes on stage at Royal Albert Hall|publisher=Interactive Guitar Magazine|date=2016}}{{Dead link|date=მარტი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> შემდეგი ტურნეს ფარგლებში ჯგუფი ასრულებდა ''Drama''-ს და ''[[Tales from Topographic Oceans]]''-ის პირველ და მეოთხე მხარეს.<ref>{{cite web|url=http://www.rollingstone.com/music/news/yes-plot-summer-tour-behind-drama-topographic-oceans-lps-20160411|title=Yes Plot Summer Tour Behind 'Drama,' 'Topographic Oceans' LPs|first=Ryan|last=Reed|date=11 April 2016|accessdate=12 April 2016|work=Rolling Stone}}</ref> ჩრდილოეთ ამერიკაში, ივლისში-სექტემბერში, უაიტი ჯგუფს გამოაკლდა გადაუდებელი სამედიცინო ოპერაციის გამო, ამიტომ მას დროებით ჩაენაცვლა [[ჯეი შელენი]].<ref>{{Cite web|url=http://www.billboard.com/articles/columns/rock/7439179/yes-drummer-alan-white-back-surgery-summer-tour|title=Yes Drummer Alan White Bows Out of Summer Tour After Surgery, Will Rejoin 'In the Near Future'|first=Colin|last=Stutz|date=18 July 2016|work=Billboard|accessdate=20 July 2016}}</ref> ალანი Yes-ს დაუბრუნდა 2016 წლის იაპონური ტურნეს დროს, ნოემბერში<ref name="yesworld.com">{{cite web|url=http://yesworld.com/2016/09/yes-announce-japanese-tour-in-november-2016 |title=YES announce Japanese Tour in November 2016|date=September 2016|website=yesworld.com|accessdate= 17 September 2016}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.facebook.com/yestheband/photos/a.232253266786669.74071.223599747652021/1394185793926738/?type=3&theater |title=Alan White rejoins YES for Japan Tour & Cruise To The Edge|date=14 October 2016|website=Facebook|accessdate=15 October 2016}}</ref>, ხოლო 2017 წლის თებერვალში ჯეი კვლავ Yes-თან უკრავდა, სხვადასხვა სიმღერაში უაიტის მონაწილეობით. 2016 წლის 20 დეკემბერს დადასტურდა, რომ ჯგუფის 1991 წლის შემადგენლობა, რვა წევრით, შეყვანილი იქნებოდა [[როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზი|როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში]] - ანდერსონის, ჰაუს, რებინის, სკუაირის, კეის, ბრუფორდის და უაიტის სახით.<ref>{{cite web|url=http://www.rollingstone.com/music/features/yes-steve-howe-on-rock-hall-i-dont-regret-the-wait-w456816|title=Yes' Steve Howe on Rock Hall Honor: 'I Don't Regret the Wait'|first=Andy|last=Greene|work=Rolling Stone|date=20 December 2016|accessdate=20 December 2016}}</ref> კოლექტივი მუზეუმში შეიყვანეს [[ჯედი ლი]]მ და [[ალექს ლაიფსონი|ალექს ლაიფსონმა]] ([[Rush (ჯგუფი)|Rush]]. ცერემონია გაიმართა 2017 წლის 7 აპრილს, ნიუ-იორკში. <ref>{{cite web|url=http://www.cleveland.com/entertainment/index.ssf/2017/01/yes_and_rush_to_make_2017_roll.html|title=Yes and Rush to turn 2017 Roll Hall Ceremony into prog-rock gala|date=27 January 2017|first= Troy L.|last=Smith|publisher=Cleveland.com|accessdate=27 January 2017}}</ref> ჯგუფმა ღონისძიებიებაზე შეასრულა „Roundabout“ და „Owner of a Lonely Heart“. 2017 წლის თებერვალში ჯგუფმა გამართა ტურნე აშშ-ში, რომლის დამაგვირგვინებელი ეტაპი იყო გამოსვლა ყოველწლიურ Cruise to the Edge-ზე. კოლექტივი კვლავ ასრულებდა სიმღერებს ''Drama''-დან და ''Tales from Topographic Oceans''-ის ნახევარს. 2017 წლის აგვისტოში–სექტემბერში მათ გამართეს ტურნე Yestival, აშშ-ში და კანადაში, ასრულებდნენ რა თითო სიმღერას ყველა ალბომიდან, ''Yes''-იდან ''Drama''-ს ჩათვლით.<ref>{{cite web|url=http://ultimateclassicrock.com/yes-2017-dates-yestival/|title=Yes Announce Summer 2017 'Yestival' Tour Dates|author=Jeff Giles|publisher=Ultimate Classic Rock|accessdate=22 September 2017}}</ref> მათ აგრეთვე შეუერთდა ჰაუს შვილი [[დილან ჰაუ|დილანი]]. ამრიგად, პირველად ტურნეს Union დროიდან, Yes-ს ორი დრამერი ჰყავდა.<ref>{{cite news|url=http://bravewords.com/news/yes-drummer-alan-white-welcomes-dylan-howe-to-join-rhythm-section-for-north-american-yestival-tour|title=YES Drummer Alan White Welcomes Dylan Howe To Join Rhythm Section For North American Yestival Tour|publisher=Bravewords|date=26 July 2017|accessdate=22 September 2017}}</ref> უკანასკნელი შვიდი კონცერტი გაუქმდა ჰაუს კიდევ ერთი შვილის, [[ვირჯილ ჰაუ|ვირჯილის]] გარდაცვალების გამო..<ref name=VirgilDeath>{{cite web|url=https://www.facebook.com/yestheband/photos/a.232253266786669.74071.223599747652021/1859385384073441/?type=3&theater|title=Due to the tragic, unexpected death of guitarist Steve Howe's beloved younger son, Virgil|work=Yes' official [[facebook]]|first=John|last=Walters|date=12 September 2017|accessdate=22 September 2017}}</ref> 2017 წლის ნოემბერში გამოვიდა საკონცერტო ალბომი ''[[Topographic Drama – Live Across America]]'', რომელიც არის ჯგუფის პირველი ჩანაწერი სკუაირის გარეშე.<ref>{{cite web|url=http://teamrock.com/news/2017-09-28/yes-announce-new-live-album-topographic-drama|title=Yes announce new live album Topographic Drama|first=Scott|last=Munro|date=28 September 2017|publisher=Team Rock|accessdate=30 September 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ultimateclassicrock.com/yes-topographic-drama/|title=Yes Announce ’Topographic Drama’ Live Album|work=Ultimate Classic Rock|date=28 September 2017|accessdate=9 October 2017}}</ref> მასში შევიდა 2017 წლის ტურნეს ჩანაწერები. 2018 წლის 3–9 თებერვალს Yes კვლავ Cruise to the Edge-ზე გამოვა, რასაც მოჰყვება ჯგუფის 50 წლიანი იუბილესადმი ევროპული ტურნე. შესრულდება ''Tales from Topographic Oceans''-ის ნახევარი და სიმღერები სხვა ალბომებიდან. ლონდონში ორი კონცერტის გარდა<ref name=50thtournews>{{cite web|url=http://teamrock.com/news/2017-09-05/yes-announce-50th-anniversary-uk-and-european-tour|title=Yes announce 50th anniversary UK and European tour|author=Scott Munro|date=5 September 2017|publisher=Team Rock|accessdate=22 September 2017}}</ref> დაგეგმილია ჯგუფის მოყვარულების სპეციალური კონვენციაც და ტრევორ ჰორნის ვოკალით ჩანაცვლებული ''Fly from Here''-ის ახალი მიქსი.<ref name=teamrock20171207>{{cite web|url=http://teamrock.com/news/2017-12-07/yes-announce-weekend-of-london-events-to-celebrate-50th-anniversary|title=Yes announce weekend of London events to celebrate 50th anniversary|date=7 December 2017|first=Scott|last=Munro|publisher=Team Rock|accessdate=8 December 2017}}</ref> ორივე ღონისძიებაზე მათ მიწვეული კლავიშისტის სახით შეუერთდება ტონი კეიც, პირველად 1994 წლის შემდეგ.<ref name=Kaye2018>{{cite web|url=https://www.facebook.com/yestheband/photos/a.232253266786669.74071.223599747652021/1924544957557483/?type=3&theater|title=TONY KAYE, founder member of YES is Special Guest for the band's 2018 #YES50 50th Anniversar|work=Yes' official [[facebook]]|date=1 November 2017|accessdate=2 November 2017}}</ref> ==ტურნეები== {{Main|Yes-ის საკონცერტო ტურნეების სია}} == დისკოგრაფია == ===Yes=== {{მთავარი|Yes-ის დისკოგრაფია}} {{col-begin}} {{col-2}} ;სტუდიური ალბომები *''[[Yes (ალბომი)|Yes]]'' (1969) *''[[Time and a Word]]'' (1970) *''[[The Yes Album]]'' (1971) *''[[Fragile (Yes-ის ალბომი)|Fragile]]'' (1971) *''[[Close to the Edge]]'' (1972) *''[[Tales from Topographic Oceans]]'' (1973) *''[[Relayer]]'' (1974) *''[[Going for the One]]'' (1977) *''[[Tormato]]'' (1978) *''[[Drama (Yes-ის ალბომი)|Drama]]'' (1980) *''[[90125]]'' (1983) *''[[Big Generator]]'' (1987) *''[[Union (Yes-ის ალბომი)|Union]]'' (1991) *''[[Talk (Yes-ის ალბომი)|Talk]]'' (1994) *''[[Keys to Ascension]]'' (სტუდიური და ცოცხალი) (1996) *''[[Keys to Ascension 2]]'' (სტუდიური და ცოცხალი) (1997) *''[[Open Your Eyes (Yes-ის ალბომი)|Open Your Eyes]]'' (1997) *''[[The Ladder]]'' (1999) *''[[Magnification (ალბომი)|Magnification]]'' (2001) *''[[Fly from Here]]'' (2011) *''[[Heaven & Earth (Yes-ის ალბომი)|Heaven & Earth]]'' (2014) *''[[The Quest (Yes-ის ალბომი)|The Quest]]'' (2021) *''[[Mirror to the Sky]]'' (2023) {{col-2}} ;საკონცერტო ალბომები * ''[[Yessongs]]'' (1973) <small>(ჩაიწერა: 1972)</small> * ''[[Yesshows]]'' (1980) <small>(ჩაიწერა: 1976–78)</small> * ''[[9012Live: The Solos]]'' (1985) <small>(ჩაიწერა: 1985)</small> * ''[[Something's Coming: The BBC Recordings 1969–1970]]'' (1997) <small>(ჩაიწერა: 1969–1970)</small> * ''[[House of Yes: Live from House of Blues]]'' (2000) <small>(ჩაიწერა: 31 ოქტომბერი 1999)</small> * ''[[Songs from Tsongas]]'' (2005) <small>(ჩაიწერა: 15 მაისი 2004)</small> * ''[[The Word Is Live]]'' (2005) <small>(ჩაიწერა: 1970–88)</small> * ''[[Live at Montreux 2003]]'' (2007) <small>(ჩაიწერა: 14 ივლისი 2003)</small> * ''[[Symphonic Live]]'' (2009) <small>(ჩაიწერა: 22 ნოემბერი 2001)</small> * ''[[Union Live]]'' (2011) <small>(ჩაიწერა: 1991)</small> * ''[[In the Present – Live from Lyon]]'' (2011) <small>(ჩაიწერა: 1 დეკემბერი 2009)</small> * ''[[Like It Is: Yes at the Bristol Hippodrome]]'' (2014) <small>(ჩაიწერა: 11 მაისი 2014)</small> * ''[[Progeny: Seven Shows from Seventy-Two]]'' / ''Highlights from Seventy-Two'' (2015) <small>(ჩაიწერა: 31 ოქტომბერი – 20 ნოემბერი 1972)</small><ref name="amazon Progeny Seven Shows From Seventy-Two"/> * ''[[Like It Is: Yes at the Mesa Arts Center]]'' (2015) <small>(ჩაიწერა: 12 აგვისტო 2014)</small> * ''[[Topographic Drama: Live Across America]]'' (2017) {{col-end}} ;ვიდეოგრაფია {| class="wikitable" |- ! წელი ! ვიდეო ! რეჟისორი |- | 1975 | „Yessongs“ | პიტერ ნილი |- | 1977 | „Wonderous Stories“ | |- | 1978 | „Don't Kill the Whale“ | |- | 1978 | „Madrigal“ | |- | 1980 | „Tempus Fugit“ | |- | 1980 | „Into the Lens“ | |- | 1983 | „Owner of a Lonely Heart“ | |- | 1983 | „Leave It“ | |- | 1983 | „It Can Happen“ | |- | 1985 | „Hold On“ (საკონცერტო) | |- | 1987 | „Love Will Find a Way“ | |- | 1987 | „Rhythm of Love“ | |- | 1991 | „Lift Me Up“ | |- | 2001 | „Don't Go“ |[[ბობ ჩესკა]] |- | 2011 | „We Can Fly“ | |- | 2011 | „Live from Lyon“ |[[ფილიპ ნიკოლე]] |} ===Anderson Bruford Wakeman Howe=== {{მთავარი|Anderson Bruford Wakeman Howe}} {{col-begin}} {{col-2}} ;სტუდიური ალბომები * ''[[Anderson Bruford Wakeman Howe (ალბომი)|Anderson Bruford Wakeman Howe]]'' (1989) {{col-2}} ;საკონცერტო ალბომები * ''[[An Evening of Yes Music Plus]]'' (1993) * ''Live at the NEC'' (2012) {{col-end}} ==პერსონალი== {{Main|Yes-ის წევრების სია}} ===წევრები=== * [[სტივ ჰაუ]]&nbsp;– გიტარები, ლეპ-სტილ და პედლიანი გიტარები, ბარბითი, მანდოლინა, ბეკ-ვოკალები <small>(1970–1981, 1990–1992, 1995–დღემდე)</small> * [[ალან უაიტი]]&nbsp;– დასარტყმელი საკრავები, პერკუსია, ფორტეპიანო, ბეკ-ვოკალები <small>(1972–1981, 1982–დღემდე)</small> * [[ჯეფ დაუნზი]]&nbsp;– კლავიშებიანები <small>(1980–1981, 2011–დღემდე)</small> * [[ბილი შერვუდი]]&nbsp;– გიტარა, კლავიშებიანები, ბეკ-ვოკალები <small>(საკონცერტო პერსონალის წევრი - 1994; ჯგუფის სრულუფლებიანი წევრი - 1997–2000), ბასი (2015-)</small> * [[ჯონ დეივისონი]]&nbsp;– წამყვანი ვოკალები, აკუსტიკური გიტარა, დაირა, კლავიშებიანები <small>(2012–დღემდე)</small> ===ყოფილი წევრები=== * [[კრის სკუაირი]]&nbsp;– ბას-გიტარა, ბეკ-ვოკალები, ფორტეპიანო, პერკუსია <small>(1968–1981, 1982–2015)</small> * [[ჯონ ანდერსონი]]&nbsp;– წამყვანი ვოკალები, აკუსტიკური გიტარა, პერკუსია, [[არფა (მუსიკალური საკრავი)|არფა]] <small>(1968–1980, 1983–1988, 1990–2008)</small> * [[ტონი კეი]]&nbsp;– კლავიშებიანები, ბეკ-ვოკალები <small>(1968–1971, 1982–ივნისი 1983, ოქტომბერი 1983 – 1994)</small> * [[პიტერ ბენქსი]]&nbsp;– გიტარა, ბეკ-ვოკალები <small>(1968–1970; გარდაიცვალა 2013 წელს)</small> * [[ბილ ბრუფორდი]]&nbsp;– დასარტყმელი საკრავები, პერკუსია <small>(1968–სექტემბერი 1968, ნოემბერი 1968 – 1972, 1990–1992)</small> * [[The Koobas|ტონი ო'რაილი]]&nbsp;– დასარტყმელი საკრავები <small>(სექტემბერი 1968 – ნოემბერი 1968)</small> * [[რიკ უეიკმენი]]&nbsp;– კლავიშებიანები <small>(1971–1974, 1976–1980, 1990–1992, 1995–1996, 2002–2008)</small> * [[პატრიკ მორაზი]]&nbsp;– კლავიშებიანები <small>(1974–1976)</small> * [[ტრევორ ჰორნი]]&nbsp;– წამყვანი ვოკალები, გიტარა, ბას-გიტარა ლადების გარეშე, დაირა <small>(1980–1981)</small> * [[ტრევორ რებინი]]&nbsp;– გიტარები, წამყვანი და ბეკ-ვოკალები, კლავიშებიანები, პროგრამირება <small>(1982–1994)</small> * [[ედი ჯობსონი]]&nbsp;– კლავიშებიანები <small>(ივნისი 1983–ოქტომბერი 1983)</small> * [[იგორ ხოროშევი]]&nbsp;– კლავიშებიანები, პერკუსია, ბეკ-ვოკალები <small>(1997–2000)</small> * [[ბენუა დევიდი]]&nbsp;– წამყვანი ვოკალები <small>(2008–2012)</small> * [[ოლივერ უეიკმენი]]&nbsp;– კლავიშებიანები <small>(2008–2011)</small> ;საკონცერტო პერსონალის წევრები * [[ჯეი შელენი]] – დასარტყმელი საკრავები <small>(2016–დღემდე)</small> ;საკონცერტო პერსონალის ყოფილი წევრები * [[ტომ ბრისლინი]] – კლავიშებიანები <small>(2001–2002)</small> === ქრონოლოგია === {{#tag:timeline| ImageSize = width:1000 height:auto barincrement:24 PlotArea = left:90 bottom:90 top:10 right:20 Alignbars = justify DateFormat = mm/dd/yyyy Period = from:03/08/1968 till:10/01/2017 TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy Legend = position:bottom orientation:vertical columns:3 ScaleMajor = increment:5 start:1969 ScaleMinor = increment:1 start:1970 Colors = id:lvocals value:red legend:წამყ._ვოკ. id:guitar value:green legend:გიტ.,_ბეკ-ვოკ. id:bass value:blue legend:ბასი,_ბეკ-ვოკ. id:keys value:purple legend:კლავ.,_ფორტ. id:drums value:orange legend:დას.,_პერკ. id:abwh value:yellow legend:ABWH id:arw value:pink legend:ARW id:lines1 value:black legend:სტუდ. BarData = bar:Jon text:ჯონ ანდერსონი bar:Trevor text:ტრევორ ჰორნი bar:Benoit text:ბენუა დევიდი bar:JonD text:ჯონ დეივისონი bar:Peter text:პიტერ ბენქსი bar:Steve text:სტივ ჰაუ bar:TrevorR text:ტრევორ რებინი bar:Geddy text:ჯედი ლი bar:Billy text:ბილი შერვუდი bar:Chris text:კრის სკუაირი bar:TonyK text:ტონი კეი bar:Rick text:რიკ უეიკმენი bar:Patrick text:პატრიკ მორაზი bar:Geoff text:ჯეფ დაუნზი bar:Eddie text:ედი ჯობსონი bar:Igor text:იგორ ხოროშევი bar:Oliver text:ოლივერ უეიკმენი bar:Bill text:ბილ ბრუფორდი bar:Tony text:ტონი ო'რაილი bar:Alan text:ალან უაიტი PlotData= width:3 textcolor:black align:left anchor:from shift:(11,-4) bar:Jon from:10/04/2016 till:end color:lvocals bar:Rick from:10/04/2016 till:end color:keys bar:Jon from:04/14/1988 till: 03/22/1990 color:lvocals bar:Rick from:04/14/1988 till: 03/22/1990 color:keys bar:Bill from:04/14/1988 till: 03/22/1990 color:drums bar:TrevorR from:10/04/2016 till:end color:guitar bar:TrevorR from:01/01/1982 till:10/11/1994 color:lvocals bar:Billy from:07/01/1997 till:11/24/1997 color:keys bar:Steve from:04/14/1988 till: 03/22/1990 color:guitar width:7 bar:TrevorR from:01/01/1982 till:10/11/1994 color:keys width:11 bar:Jon from:03/08/1968 till:03/01/1980 color:lvocals bar:Trevor from:03/01/1980 till:03/01/1981 color:lvocals bar:Jon from:01/01/1982 till:04/13/1988 color:lvocals bar:Jon from:04/14/1988 till: 03/22/1990 color:abwh bar:Jon from:03/23/1990 till:09/22/2004 color:lvocals bar:Jon from:10/04/2016 till:end color:arw bar:Benoit from:09/01/2008 till:02/01/2012 color:lvocals bar:JonD from:02/01/2012 till:end color:lvocals bar:Peter from:03/08/1968 till:05/01/1970 color:guitar bar:Steve from:05/01/1970 till:03/01/1981 color:guitar bar:Steve from:04/14/1988 till: 03/22/1990 color:abwh bar:TrevorR from:01/01/1982 till:10/11/1994 color:guitar bar:TrevorR from:10/04/2016 till:end color:arw bar:Steve from:03/23/1990 till:03/05/1992 color:guitar bar:Steve from:11/01/1995 till:09/22/2004 color:guitar bar:Steve from:03/21/2008 till:end color:guitar bar:Steve from:04/07/2017 till:04/07/2017 color:bass bar:Billy from:07/01/1997 till:03/25/2000 color:guitar bar:Billy from:06/27/2015 till:end color:bass bar:Chris from:03/08/1968 till:03/01/1981 color:bass bar:Chris from:01/01/1982 till:09/22/2004 color:bass bar:Chris from:03/21/2008 till:06/27/2015 color:bass bar:Geddy from:04/07/2017 till:04/07/2017 color:bass bar:TonyK from:03/08/1968 till:07/31/1971 color:keys bar:Rick from:07/31/1971 till:04/23/1974 color:keys bar:Patrick from:04/23/1974 till:08/23/1976 color:keys bar:Rick from:08/23/1976 till:03/01/1980 color:keys bar:Geoff from:03/01/1980 till:03/01/1981 color:keys bar:TonyK from:01/01/1982 till:06/01/1983 color:keys bar:Eddie from:06/15/1983 till:10/15/1983 color:keys bar:TonyK from:10/01/1983 till:10/11/1994 color:keys bar:Rick from:04/14/1988 till: 03/22/1990 color:abwh bar:Rick from:03/23/1990 till:03/05/1992 color:keys bar:Rick from:10/01/1995 till:07/01/1997 color:keys bar:Igor from:12/31/1997 till:08/01/2000 color:keys bar:Rick from:04/01/2002 till:09/22/2004 color:keys bar:Rick from:10/04/2016 till:end color:arw bar:Oliver from:03/21/2008 till:05/31/2011 color:keys bar:Geoff from:06/01/2011 till:end color:keys bar:Bill from:03/08/1968 till:09/28/1968 color:drums bar:Bill from:04/14/1988 till:03/22/1990 color:abwh bar:Tony from:09/28/1968 till:11/25/1968 color:drums bar:Bill from:11/25/1968 till:07/19/1972 color:drums bar:Alan from:07/19/1972 till:03/01/1981 color:drums bar:Alan from:01/01/1982 till:09/22/2004 color:drums bar:Alan from:03/21/2008 till:end color:drums bar:Bill from:03/23/1990 till:03/05/1992 color:drums LineData = layer:back color:lines1 at:07/25/1969 at:07/24/1970 at:02/19/1971 at:11/26/1971 at:09/13/1972 at:12/14/1973 at:11/28/1974 at:07/22/1977 at:09/20/1978 at:08/22/1980 at:11/14/1983 at:09/17/1987 at:04/30/1991 at:03/21/1994 at:10/28/1996 at:11/03/1997 at:11/24/1997 at:09/20/1999 at:09/11/2001 at:06/22/2011 at:07/08/2014 }} ==ქავერ-ვერსიები და რემიქსები== ''90125''-ის გამოცემის შემდეგ Yes-მა აუდიოკასეტაზე გამოუშვა „Owner of a Lonely Heart“-ის ვრცელი დისკო-რემიქსი, „The Red and Blue Mix“. „Leave It“-ის რემიქსი მის მეორე მხარეზე იყო ჩაწერილი. გადაიღეს ამ ვერსიის ვიდეოც, რომელიც ხსნიდა შემდგომ ტურნეს. [[ვირჯილ ჰაუ]]მ ([[სტივ ჰაუ]]ს შვილმა) 2003 წელს შექმნა [[ტექნო]]ს ჟანრის კონტექსტური ალბომი ''[[Yes Remixes]]''. 2005 წელს დიჯეი [[მაქს გრემი|მაქს გრემმა]] ჩაწერა „Owner of a Lonely Heart“-ის რემიქსი, გამოცემული Max Graham Vs. Yes-ის სახელით. სიმღერა ბრიტანეთის სინგლების ჩარტის საუკეთესო ათეულში მოხვდა.<ref name="discogs">{{cite web|url=http://www.discogs.com/Max-Graham-vs-Yes-Owner-Of-A-Lonely-Heart/release/461457 |title=Max Graham vs. Yes – Owner of a Lonely Heart |publisher=Discogs.com |date=16 მაისი 2005 |accessdate =4 აგვისტო 2010}}</ref> ფილმის „გაყრა“ (2006) პერსონაჟები ვახშმის დროს „Owner of a Lonely Heart“-ის ა კაპელა ვერსიას ასრულებენ. სიმღერა მოხვდა ფილმის საუნდტრეკულ ალბომშიც.<ref>{{cite web|url=http://www.imdb.com/title/tt0452594/|title=''The Break-Up'' (2006), section "Did You Know?"|publisher=The Internet Movie Database (www.imdb.com)|accessdate=17 სექტემბერი 2011}}</ref> ==ჯგუფის წევრების მონაწილეობა== სხვადასხვა დროს ჯგუფის ესა თუ ის წევრი მონაწილეობდა პროექტებში ჯგუფის გარეთ. * 1973 : ''[[The Six Wives of Henry VIII (ალბომი)|The Six Wives of Henry VIII]]'' - რიკ უეიკმენი; მონაწილეობენ სკუაირი, ჰაუ, უაიტი და ბრუფორდი * 1975 : ''Fish Out of Water'', - კრის სკუაირი; ბრუფორდის და მორაზის მონაწილეობით * 1975 : ''Beginnings'', - სტივ ჰაუ; ბრუფორდის, უაიტისა და მორაზის მონაწილეობით * 1979 : ''The Steve Howe Album'', - სტივ ჰაუ; ბრუფორდის, უაიტისა და მორაზის მონაწილეობით * 1991 : ''The Classical Connection II'' - რიკ უეიკმენი; სკუაირის, ბრუფორდის და ჰაუს მონაწილეობით * 1995 : ''Tales from Yesterday'', Yes-ისადმი მიძღვნილი ალბომი; ჰაუს, მორაზის, ბენქსისა და შერვუდის მონაწილეობით * 1999 : ''Encore, Legends, & Paradox'', პროდიუსერი - [[რობერტ პერი]], დრამერი - [[ტრენტ გარდნერი]], [[Emerson, Lake & Palmer|ELP]]-ის ათი ქავერ-ვერსია; ბენქსი, ხოროშევისა და დაუნზის მონაწილეობით * 2002 : ''Pigs & Pyramids-An All Star Lineup Performing The Songs Of Pink Floyd'' – „[[Comfortably Numb]]“-ს ასრულებენ სკუაირი, უაიტი და შერვუდი. შერვუდი და კეი სხვა სიმღერებში უკრავენ. * 2005 : ''Back Against The Wall'', [[პინკ ფლოიდი]]სადმი მიძღვნილი ალბომი, ბილი შერვუდის პროდიუსერობით; სხვებთან ერთად, სკუაირის, ჰაუს, უაიტის, უეიკმენის, კეის, შერვუდისა და დაუნზის მონაწილეობით. * 2006 : ''Return to the Dark Side of the Moon'', [[პინკ ფლოიდი]]სადმი მიძღვნილი ალბომი; სხვებთან ერთად, უეიკმენის, ჰაუს, კეის, უაიტის, ბრუფორდის, ბენქსის და დაუნზის მონაწილეობით. * 2007 : ''[[Circa 2007|CIRCA: 2007]]'', - [[Circa (ჯგუფი)|CIRCA:]]; შერვუდის, კეისა და უაიტის მონაწილეობით, აგრეთვე შეტანილია რებინის მიერ დაწერილი მასალა. * 2007 : ''From Here to Infinity'', ბილი შერვუდის პროექტი; კეის, უეიკმენის, ჰაუსა და უაიტის მიერ „Starship Trooper“-ის შესრულება. * 2008 : ''Led Box: The Ultimate Tribute To Led Zeppelin''; შერვუდი, კეი, უეიკმენი, დაუნზი და სხვები * 2009 : ''Abbey Road: A Tribute To The Beatles'', პროდიუსერი - ბილი შერვუდი; სხვებთან ერთად, კეის, უაიტისა და დაუნზის მონაწილეობით. * 2012 : ''Songs of the Century: An All-Star Tribute to Supertramp'', Supertramp-ისადმი მიძღვნილი ალბომი; ორგანიზებული ბილი შერვუდის მიერ, სხვებთან ერთად, უკრავენ სკუაირი, კეი, უეიკმენი, ბენქსი და დაუნზი * 2012 : ''The Prog Collective'', ბილი შერვუდის პროექტი; სხვებთან ერთად, სკუაირის, ბენქსის, უეიკმენისა და კეის მონაწილეობით. * 2012 : ''The Fusion Syndicate'', ბილი შერვუდის პროექტი; სხვებთან ერთად, უეიკმენისა და კეის მონაწილეობით * 2012 : ''A Spoonful of Time'', - [[Nektar]]; სხვებთან ერთად, ჰაუს, მორაზის, უეიკმენის, დაუნზისა და შერვუდის მონაწილეობით. * 2012 : ''Who are You: An All Star Tribute to The Who'', [[The Who]]-სადმი მიძღვნილი ალბომი; სხვებთან ერთად, უეიკმენის, ბენქსისა და შერვუდის მონაწილეობით. * 2013 : ''[[In Extremis (Days Between Stations-ის ალბომი)|In Extremis]]'', - [[Days Between Stations]]; შერვუდის, უეიკმენისა და ბენქსის მონაწილეობით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commons category|Yes}} *{{Official website|http://www.yesworld.com}} *{{Twitter|yesofficial|Yes}} *[http://www.yesfans.com YesFans: ფანების ოფიციალური ფორუმი] *[http://www.flickr.com/photos/melodicrockconcerts/sets/72157624656447748/ Yes-ის საკონცერტო გალერეა] ==ლიტერატურა== * {{Cite book | last = უელჩი | first = კრის | title = Close to the Edge – The Story of Yes | url = http://books.google.co.uk/books?id=4-gFYI9W2DoC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false |publisher=Omnibus Press | year = 2008 | isbn = 978-1-84772-132-7}} * {{Cite book | last = ვუდინგი | first = დენ | title = Rick Wakeman: The Caped Crusader | publisher = Granada Publishing Limited | isbn = 978-0-7091-6487-6 | year = 1978}} == სქოლიო == <div style="height:250px; overflow:auto; padding:3px; border:1px solid #aaa;" class="scrollbox"> {{სქოლიოს სია|2}} </div> {{Yes (ჯგუფი)}} {{როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზი 2017}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:Yes]] [[კატეგორია:ინგლისური პროგრესული როკ-ჯგუფები]] [[კატეგორია:გრემის ჯილდოს მფლობელები]] [[კატეგორია:1968 წელს ჩამოყალიბებული ჯგუფები]] [[კატეგორია:Atlantic Records-ის შემსრულებლები]] [[კატეგორია:Elektra Records-ის შემსრულებლები]] [[კატეგორია:Atco Records-ის შემსრულებლები]] ta7dq6f05cqtb787caubdtdporofyce 0 62174 4650424 4561741 2024-05-02T17:03:48Z Jaba1977 3604 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Parthenon from west.jpg|მინი|[[პართენონი]] - კლასიკური ერის ყველაზე ცნობილი სიმბოლოა]] [[ფაილი:Homeros Caetani Louvre Ma440 n2.jpg|მინი|[[ჰომეროსი]]ს ნაშრომებით იწყება კლასიკური ანტიკური ხანა]] [[ფაილი:Napoli BW 2013-05-16 16-24-01.jpg|მინი|[[ალექსანდრე მაკედონელი]]ს გამარჯვებებმა ჩაუყარა საფუძველი [[ელინისტური ცივილიზაცია|ელინისტური კულტურის]] აღორძინებას]] '''ანტიკური ხანა''' ([[ლათ.]] antiquus — ძველი) — ტერმინი პირველად გამოჩნდა XVIII საუკუნის ფრანგულ სამეცნიერო ლიტერატურაში და თავდაპირველად აღნიშნავდა უძველესი წარსულის ხელოვნების განსაკუთრებულ სფეროს. მას შემდეგ მრავალი ნაშრომი მიეძღვნა [[ხელოვნების ისტორია|ხელოვნების ისტორიის]] შესწავლას, საერთო აღიარება ჰპოვა აზრმა [[ძველი საბერძნეთი|ძველი ბერძნული]] და [[ძველი რომი|რომაული]] კულტურების უაღრეს მნიშვნელობაზე [[ევროპა|ევროპული]] [[ცივილიზაცია|ცივილიზაციის]] განვითარებაში. სწორედ ამ უაღრესობის გამო ეწოდა მხოლოდ ძველი საბერძნეთისა და რომის კულტურებს „ანტიკური“. ანტიკური ცივილიზაციის ქრონოლოგიური ჩარჩოები ასეთია: ძვ. წ. VIII – ახ. წ. V საუკუნის შუა წლები. ეს არის თითქმის თორმეტი საუკუნე. თუმცა დროის ეს ხანგრძლივობა შეიძლება გაიზარდოს, თუკი მივათვლით წინამავალ ოთხ საუკუნეს, რომელსაც [[კრეტა-მიკენის კულტურა]] ეწოდება და რომლის წიაღშიც აღმოცენდა ანტიკურობა. ამ ცივილიზაციის ისტორიაში მკვეთრად გამოიყოფა რამდენიმე ლოკალური კულტურა: ბერძნული, რომლის აღმავლობის პერიოდია ძვ. წ. V - IV სს. (კლასიკა) და რომაული, რომლის აღმავლობის ხანა ძვ. წ. II სს-ს მოიცავს. გამოყოფენ აგრეთვე [[ელინიზმის ეპოქა|ელინისტურ]] ანუ ალექსანდრიულ ეპოქასაც (ძვ. წ. 330 – 220 წწ.), როდესაც კულტურის ეპიცენტრმა გადაინაცვლა ალექსანდრიაში. რას მიიჩნევენ ანტიკური ცივილიზაციის მონაპოვრად? უპირველეს ყოვლისა ადამიანში პიროვნული ღირსებების აღიარებას, სულიერების უპირატესობას, [[მეცნიერება|მეცნიერების]], [[ხელოვნება|ხელოვნების]], [[მითოლოგია|მითოლოგიის]] აღმავლობას, თავისუფლების შეცნობას. ანტიკურობის უდიდეს მიღწევად აბსტრაქტული მეცნიერებების – [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]], [[ასტრონომია|ასტრონომიის]], [[მათემატიკა|მათემატიკის]], [[მექანიკა|მექანიკის]], [[მედიცინა|მედიცინის]], [[ისტორია|ისტორიის]], [[მართლმსაჯულება|მართლმსაჯულების]], [[ეკონომიკა|ეკონომიკის]] აღმოცენებაც ითვლება. სწორედ ანტიკურ ხანაში დაედო დასაბამი ფილოსოფოსთა სკოლას, [[პლატონის აკადემია]]ს, [[არისტოტელეს ლიცეუმი|არისტოტელეს ლიცეუმს]], [[ალექსანდრიის მუზეუმი|ალექსანდრიულ მუზეუმს (მუსეიონი)]]; შეიქმნა განათლების სისტემა, რათა ახალგაზრდა თაობა დაუფლებოდა მეცნიერებას, ხელოვნებას, საბრძოლო საქმეს. ადამიანში სულიერების აღორძინებამ ბიძგი მისცა მსოფლიო რელიგიების აღმოცენებას, [[პოლითეიზმი]]დან [[მონოთეიზმი|მონოთეიზმზე]] გადასვლას, რომლის განმაპირობებელ ფაქტორთა შორის ეკონომიკურ და პოლიტიკურ სფეროთა ცენტრალიზაციისაკენ სწრაფვაც მოიაზრება. ახ. წ. I საუკუნეში [[რომის იმპერია|რომაული იმპერიის]] აღმოსავლეთ პროვინციებში თავი იჩინა [[ქრისტიანობა]]მ, რომელიც მძაფრი წინააღმდეგობის მიუხედავად IV საუკუნეში ოფიციალურ რელიგიად აღიარეს. ანტიკური ცივილიზაციის მონაპოვარია საზოგადოებრივ–პოლიტიკურ ურთიერთობათა განსაკუთრებული წყობა – [[დემოკრატია]]. მისი ძირითადი პრინციპები, რომლებიც ბერძნული ცივილიზაციის აღმავლობის პერიოდში ჩამოყალიბდა, დღემდე ყველა ქვეყნის დემოკრატიულ პარტიათა და მოძრაობათა პროგრამების საფუძვლებად გვევლინებიან. ანტიკური ცივილიზაციის პოლიტიკურ და ეკონომიკურ თავისებურებათა შორის ასახელებენ [[პოლისი|პოლისთა]] არსებობას. ანტიკური პოლისი იყო დამოუკიდებელი, თვითმართვადი [[ქალაქი–სახელმწიფო]], სადაც სახელმწიფოებრივი წყობა შესაძლოა ყოფილიყო [[დემოკრატია]]ც, [[ტირანია]]ც, [[არისტოკრატია]]ც, [[ოლიგარქია]]ც და ა.შ., მაგრამ ნებისმიერი წყობის დროს მკაცრად იყო დაცული პოლისის მოქალაქეთა თანასწორობა და უფლებები. დიდი იყო ანტიკური ცივილიზაციის წვლილი ეკონომიკის განვითარებაში. სწორედ ანტიკურ ეპოქაში აღმოცენდა წარმოების ორგანიზაციის, საკუთრების, ფინანსურ, ფულად თუ სხვა ურთიერთობათა ფორმები; დაარსდა სახელმწიფო [[ბანკი|ბანკები]] და [[ხაზინა|ხაზინები]]. ანტიკურ ხანაში გახდა შესაძლებელი პირველი მსოფლიო [[იმპერია|იმპერიების]] წარმოქმნა. ამ მიმართულებით პირველი მოძრაობა დაიწყო ანტიკური ცივილიზაციის დასაბამიდანვე, როდესაც ბერძნულ ქალაქ-სახელმწიფოთა მნიშვნელოვანმა ნაწილმა დააარსა [[კოლონია|კოლონიები]] [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა]], [[შავი ზღვა|შავი]], [[აზოვის ზღვა|აზოვისა]] თუ [[იონიის ზღვა|იონიის ზღვათა]] სანაპიროებზე. ეს პერიოდი (ძვ. წ. VIII – VI სს.) ისტორიაში ცნობილია „[[დიდი ბერძნული კოლონიზაცია|დიდი ბერძნული კოლონიზაციის]]“ სახელით. მაგრამ ეს ჯერ კიდევ არ იყო იმპერია. ყოველი კოლონია დამოუკიდებელი იყო [[მეტროპოლია|მეტროპოლიისაგან]], თუმცა სულიერი, ეკონომიკური თუ ოჯახური ძაფებით მაინც მას უკავშირდებოდა. ამ საკოლონიზაციო მოძრაობამ დიდი როლი შეასრულა მსოფლიო პროგრესის ისტორიაში: განვითარდა [[ზღვაოსნობა]], დაიწყო ინტენსიური მოგზაურობანი, რამაც ხელი შეუწყო განათლების განვითარებას, ხალხთა შორის კულტურულ ურთიერთობას. პირველი დიდი მსოფლიო იმპერიის შექმნა დაკავშირებულია [[ალექსანდრე მაკედონელი|ალექსანდრე III მაკედონელის]] სახელთან, შეიქმნა ასევე [[რომის იმპერია|რომაული იმპერია]]. ანტიკურობამ, როგორც ძველი საბერძნეთისა და რომის კულტურულმა მემკვიდრეობამ, უდიდესი გავლენა იქონია [[ევროპა|ევროპისა]] და საერთოდ მსოფლიოს ხალხთა პოლიტიკურ და რელიგიურ აზროვნებაზე, [[ლიტერატურა]]სა და [[ხელოვნება]]ზე, ფილოსოფიურსა და იურიდიულ შეხედულებებზე. ეს გავლენა დღემდე გრძელდება და ამ პროცესში განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება ანტიკური მემკვიდრეობის [[ჰუმანიზმი|ჰუმანისტურ იდეალებს]], რომელიც კაცობრიობის განვითარების სხვადასხვა ეტაპზე პროგრესულ ძალთა მასაზრდოებელი არსენალი იყო. ==ლიტერატურა== *[[ზურაბ კიკნაძე|ზ. კიკნაძე]], ანტიკური ეპოქა, [http://www.nbg.gov.ge/uploads/leqsikoni.pdf ნუმიზმატისა და ბონისტის განმარტებითი ლექსიკონი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101129125705/http://nbg.gov.ge/uploads/leqsikoni.pdf |date=2010-11-29 }} * Grinin L. E. Early State in the Classical World: Statehood and Ancient Democracy. In Grinin L. E. et al. (eds.)Hierarchy and Power in the History of civilizations: Ancient and Medieval Cultures 9pp.31–84). Moscow: URSS, 2008.[http://old.uchitel-izd.ru/index.php?option=content&task=view&id=183&Itemid=58 Early State in the Classical World] [[კატეგორია:არქეოლოგიური პერიოდები]] [[კატეგორია:ანტიკური ხანა|*]] 2e1mnhnq9k5h5n1y27oa7r5uz7x9y1m 0 63079 4650638 4376724 2024-05-03T11:47:45Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Speleo-Faux-Monnayeurs-01.jpg|მინი|290პქ|მღვიმე [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]]] '''სპელეოლოგია''' ({{Lang-el|σπήλαιον|spēlaion|[[მღვიმე]]}} და {{Lang-el2|λογος|logos|მოძღვრება}}), იგივე ''მღვიმეთმცოდნეობა'' — ბუნებისმეტყველების დარგი, რომელიც შეიწავლის ბუნებრივად წარმოშობილ [[მღვიმე]]ებსა და ხელოვნურ [[გამოქვაბული|გამოქვაბულებს]]. ადგენს მღვიმეების წარმოშობას, ასაკს, ევოლუციას, სტრუქტურას, მორფოლოგიასა და ეკოსისტემებს. სპელეოლოგია იმყოფება [[გეოლოგია]]-[[გეოგრაფია|გეოგრაფიის]] მიჯნაზე. == ისტორია == [[ფაილი:Édouard Alfred MARTEL.jpg|მინი|მარცხნივ|180პქ|<center>ე.ა. მარტელი]] სპელეოლოგიას საფუძველი ჩაეყარა [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] მეორე ნახევარში, როდესაც გამოქვეყნდა [[ედუარდ ალფრედ მარტელი]]ს ([[1859]] — [[1938]]) სამეცნიერო შრომები. სწორედ ე.ა. მარტელი ითვლება სპელეოლოგიის როგორც მეცნიერების ფუძემდებლად, აქედან გამომდინარე მას ხშირად უწოდებენ „სპელეოლოგიის მამას“. ე.ა. მარტელი ბევრს მოგზაურობდა, ატარებდა გამოკვლევებს და საბოლოოდ შეკრიბა დიდძალი გეოგრაფიული (სპელეოლოგიური) მასალა. [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში იგი [[კავკასია]]შიც მოგზაურობდა, იმყოფებოდა საქართველოს ჩრდილო-დასავლეთ მხარეში — [[აფხაზეთი|აფხაზეთში]], სადაც აღწერას აწარმოებდა [[არაბიკის მასივი|არაბიკის კირქვულ მასივზე]]. კავკასიაში აღმოაჩინა რამდენიმე [[მღვიმე]]. შემდეგ გამოსცა ნაშრომები [[პარიზი|პარიზში]]. სპელეოლოგიის შემდეგი განვითარება დაკავშირებულია ფ. კრაუსის, ა. შმიდლის, ა. გრუნდისა და სხვა მკვლევრების სახელებთან. მნიშვნელოვანი იყო [[ალექსანდრე კრუბერი]]ს გამოკვლევებიც. [[1897]] წლიდან იგი სწავლობდა [[ყირიმი]]სა და კავკასიის [[კარსტი|კარსტული]] რაიონებს. იმყოფებოდა [[არაბიკის მასივი|არაბიკის კირქვულ მასივზე]]. სპელეოლოგიისა და [[კარსტოლოგია|კარსტოლოგიის]] განვითარებაში დიდი როლი ითამაშა გეოლოგმა გ. მაქსიმოვიჩმა, რომელმაც აღწერა არაერთი მღვიმე, მღვიმური ტბა და სხვა. სპელეოლოგია განიხილავს [[მღვიმე]]ებს როგორც რთულ ბუნებრივ წარმონაქმნებს, რომლებიც არსებობენ შეზღუდულ მიწისქვეშა სამყაროში. მათი ელემენტები ერთმანეთთან არიან დაკავშირებულები და ამგვარად ქმნიან მიწისქვეშა [[ლანდშაფტი|ლანდშაფტს]]. სპელეოლოგია როგორც აღინიშნა ძირითადად არის [[გეოლოგია|გეოლოგიისა]] და [[გეოგრაფია|გეოგრაფიის]] შესწავლის საგანი, თუმცა თავისი მრავალფეროვანი დანიშნულებისდა მიხედვით სპელეოლოგიასთან ახლო კავშირში შედის [[ბოტანიკა]], [[ზოოლოგია]], [[პალეონტოლოგია]], [[ისტორია]] და [[არქეოლოგია]]. უფრო ზუსტად სპელეოლოგია არის [[ჰიდროგეოლოგია|ჰიდროგეოლოგიისა]] და [[კარსტოსფერო]]ს ნაწილი. სპელეოლოგიას შეისწავლის გეოგრაფიის დარგები — [[ჰიდროლოგია]], [[კლიმატოლოგია]], [[გეომორფოლოგია]] და [[ლანდშაფტმცოდნეობა|ლანდშაფტოლოგია]] და გეოლოგიის დარგები — [[ჰიდროგეოლოგია]] და [[მინერალოგია]]. == სპელეოლოგია საქართველოში == [[ფაილი:Novyi afon peshera.JPG|მინი|250პქ|[[ახალი ათონის მღვიმე]]]] [[საქართველო]]ს [[მღვიმე]]ები და გამოქვაბულები უძველესი დროიდან იპყრობენ მკვლევართა ყურადღებას. საქართველოს მღვიმეები მოხსენებული აქვთ [[სტრაბონი|სტრაბონს]], [[ჯუანშერი|ჯუანშერს]], [[რუსთაველი|რუსთაველს]], [[სულხან-საბა ორბელიანი|სულხან-საბა ორბელიანს]] და სხვ. პირველი ცნობები [[საქართველო]]ს მღვიმეების შესახებ მოცემული აქვს [[ვახუშტი|ვახუშტი ბატონიშვილს]]. მის [[მონოგრაფია]]ში მოიპოვება საინტერესო ცნობები მღვიმე-გამოქვაბულების მდებარეობისა და მათი დანიშნულების შესახებ. [[საქართველო]] მღვიმე-უფსკრულების ქვეყანაა. კარსტულ [[რელიეფი|რელიეფს]] უკავია დაახლ. საქართველოს ტერიტორიის 7 %. კარსტული რელიეფი ფართოდაა გავრცელებული დასავლეთ საქართველოში და გადაჭიმულია [[კავკასიონი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] ფსოუს ხეობიდან ერწოს ტბის მიდამოებამდე. ამ მონაკვეთზე კარსტული ზოლის სიგრძეა დაახლ. 320 კმ. მაქსიმალური სიგანე 30 კმ. დასავლეთ საქართველოს კარსტული ზოლი დანაწევრებულია [[მდინარე]]თა [[ხეობა|ხეობებით]], სადაც გაბნეულია ათობით კარსტული მასივი. [[საქართველო]]ს [[კარსტი]]ს შესწავლაში დიდი წვლილი შეიტანეს [[ლევან მარუაშვილი|ლევან მარუაშვილმა]], [[ზურაბ ტატაშიძე|ზურაბ ტატაშიძემ]], [[შალვა ყიფიანი|შალვა ყიფიანმა]] და სხვ. საერთო ჯამში მათ გამოაქვეყნეს ასობით სამეცნიერო შრომა, რომლებსაც მნიშვნელობა დღესაც არ აქვს დაკარგული. [[ლევან მარუაშვილი|ლევან მარუაშვილმა]] არაერთი ექსპედიცია მოაწყო [[მღვიმე]]ების შესასწავლად, იგივე ითქმის პროფესორ [[ზურაბ ტატაშიძე]]ზეც, რომელმაც არ დაიშურა და დიდძალი ღონე დაახარჯა [[საქართველო]]სა და [[კავკასია|კავკასიის]] [[მღვიმე]]ების შესწავლის საქმეს. შალვა ყიფიანმა ასევე ფართოდ გამოიკვლია [[კარსტი]]ს საკითხები. შესწავლის ხარჯზე მათ გამოაქვეყნეს რამდენიმე მნიშვნელოვანი [[მონოგრაფია]]. დასახელებული მეცნიერების კვლევებმა მნიშვნელოვნად განავითარეს სპელეოლოგიის როგორც მეცნიერების აზრი. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.goodearthgraphics.com/virtcave/index.html The Virtual Cave], an online guide to speleothems * [http://www.utexas.edu/tmm/sponsored_sites/biospeleology Biospeleology; The Biology of Caves, Karst, and Groundwater], by Texas Natural Science Center, the University of Texas at Austin and the Missouri Department of Conservation * [http://www.network.speleogenesis.info/index.php Speleogenesis Network] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120119214928/http://www.network.speleogenesis.info/index.php |date=2012-01-19 }}, a communication platform for physical speleology and karst science research * [http://www.cave-biology.org cave-biology.org Cave biology], biospeleology in India * [http://www.cavebiota.com Cave Biota; an evolving "webumentary"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151206164020/http://www.cavebiota.com/ |date=2015-12-06 }}, sponsored by [[Hoosier National Forest]] and Indiana Karst Conservancy * [http://www.ijs.speleo.it/ IJS - Home Page] (International Journal of Speleology) (in English, Italian, French, German, and Spanish) * [http://cavingnews.com/ Caving News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151212031055/http://cavingnews.com/ |date=2015-12-12 }}, Daily news and articles on caves, caving, speleology, karst and other information for cavers. == ლიტერატურა == * ქსე, ტ. 9, გვ. 510, თბ., 1985; * მარუაშვილი ლ., მღვიმეთმცოდნეობის საფუძვლები, თბ., 1973; * მარუაშვილი ლ., დასავლეთ საქართველოს კარსტული ზოლის გეოგრაფიული და სპელეოლოგიური დახასიათების ცდა, ტ. 1, 1963; * ტინტილოზოვი ზ., ჩანგაშვილი გ., ოქროჯანაშვილი არს., არაბიკას კირქვული მასივის კარსტულ-სპელეოლოგიური თავისებურებანი, თბ., 1965; * гвоздецкии Н. А., В пещерах Абхазии, 1940; * Тинтилозов З. К., Исследование пешер Грузии, М., 1962; * Максимович Г. А., Основы карстоведения, т. 1, Пермь, 1963; * Гвоздецкий Н. А., Проблемы изучения карста и практика, М., 1972; * Пещеры Грузии, в. 1—5, Тб., 1963—1973; * Martel E. A., La Spelelogie, Paris, 1900; * Trombe F., Traite de spelelogie, Paris, 1952. {{მღვიმე}} [[კატეგორია:სპელეოლოგია| ]] [[კატეგორია:ფიზიკური გეოგრაფია]] [[კატეგორია:დედამიწის მეცნიერებები]] fvwygqc776n8q5ndr1966xzp0gcwgeg 0 70235 4650475 4643449 2024-05-02T19:55:40Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = Pet Shop Boys |სურათი = Pet Shop Boys interview 2013 still.png |სათაური = ნილ ტენანტი და კრის ლოუ 2013 წელს |ლანდშაფტი = კი |ფონი = group_or_band |ნამდვილი სახელი = |მეტსახელი = |დაიბადა = |გარდ = |წარმოშობა = [[ლონდონი]], [[ინგლისი]]| |ინსტრუმენტი = |ჟანრი = [[სინთპოპი]], [[საცეკვაო პოპი]], [[ელექტრონული საცეკვაო მუსიკა]] |საქმიანობა = |აქტიურობის წლები = 1981–დღემდე |ლეიბლი = [[EMI Records|EMI]], [[Parlophone]], <br>[[Spaghetti Records|Spaghetti]], X2, [[Kobalt Label Services|Kobalt]] |ასოციაციები = [[Electronic (ჯგუფი)|Electronic]], [[დასტი სპრინგფილდი]], [[ლაიზა მინელი]], [[The Killers]], [[დევიდ ბოუი]], [[რობი უილიამსი]], [[Take That]], [[ელტონ ჯონი]], [[დევიდ ჩიჩერო (მომღერალი)|Cicero]], [[Blur (ჯგუფი)|Blur]], [[მორტენ ჰარკეტი]], [[Example (მუსიკოსი)|Example]] |საიტი = {{URL|petshopboys.co.uk}} |წევრები = [[ნილ ტენანტი]]<br/>[[კრის ლოუ]] |ყოფილი წევრები = }} '''Pet Shop Boys''' ({{lang-ka|ბიჭები ზოომაღაზიიდან}}) — [[ინგლისი|ინგლისური]] [[სინთპოპი|სინთპოპ]] დუეტი, რომლის წევრები არიან [[ნილ ტენანტი]] (წამყვანი ვოკალი, კლავიშებიანები, გიტარა) და [[კრის ლოუ]] (კლავიშებიანები, დამატებითი ვოკალები). Pet Shop Boys-ს მსოფლიო მასშტაბით გაყიდული აქვს 50 მილიონზე მეტი ალბომი.<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/programmes/p00ynpbq|title="The Pet Shop Boys on their involvement in the Olympics & new material"|work=BBC|accessdate=28 სექტემბერი 2014}}</ref> [[გინესის მსოფლიო რეკორდების წიგნი|გინესის მსოფლიო რეკორდების წიგნში]] იგი შეტანილია, როგორც ბრიტანეთის მუსიკის ისტორიაში ყველაზე წარმატებული დუეტი.<ref>{{cite book |year=1998 |title=[[The Guinness Book of Records|The Guinness Book of Records 1999]] |page=[https://archive.org/details/guinnessbookofre0000unse_z7f4/page/228 228] |publisher=Guinness}}</ref> Pet Shop Boys ფლობს სამი გზის Brit-ის და ექვსი [[გრემის ჯილდო]]ს. 1985 წლიდან მოყოლებული, ჯგუფს აქვს 42 სინგლი, რომელიც ჩარტების საუკეთესო 30-ეულში მოხვდა და 22 ჰიტ-სინგლი, რომელიც საუკეთესო 10-ეულებში შევიდა. მათ შორის არის ოთხი ბრიტანული #1 სინგლი: „[[West End Girls]]“ (რომელიც აგრეთვე ამერიკულ [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]]-ში #1 იყო), „[[It's a Sin]]“, „[[Always on My Mind#Pet Shop Boys-ის ვერსია|Always on My Mind]]-ის“ წარმატებული ქავერ ვერსია და „[[Heart (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Heart]]“. სხვა ჰიტებს შორის არის „[[Go West (სიმღერა)#Pet Shop Boys-ის ვერსია|Go West]]“, „[[Opportunities (Let's Make Lots of Money)]]“ ([[ტეტჩერიზმი]]ს სატირა) და „[[What Have I Done to Deserve This? (სიმღერა)|What Have I Done to Deserve This?]]“ (დუეტი [[დასტი სპრინგფილდი|დასტი სპრინგფილდთან]]). 2009 წლის Brit-ის ცერემონიაზე Pet Shop Boys-ს გადაეცა სპეციალური ჯილდო მუსიკაში შეტანილი წვლილისთვის. ==ისტორია== ===ჩამოყალიბება და ადრეული წლები: 1981–1984=== [[ნილ ტენანტი|ნილ ტენანტმა]] და [[კრის ლოუ]]მ ერთმანეთი გაიცნეს კინგს როუდზე ([[ჩელსი]], [[ლონდონი]], ელექტრონული ტექნიკის მაღაზიაში, 1981 წლის აგვისტოში. აღმოაჩინეს რა საერთო დაინტერესება [[საცეკვაო მუსიკა|საცეკვაო მუსიკით]], დაიწყეს ერთად დაკვრა - თავდაპირველად ტენანტის ბინაში, [[ჩელსი]]ში, მოგვიანებით კი, 1982 წლიდან, [[კემდენი (ლონდონის რაიონი)|კემდენში]] მდებარე მცირე სტუდიაში. ამ პერიოდში დაიწერა „[[It's a Sin]]“, „[[West End Girls]]“, „[[Rent (სიმღერა)|Rent]]“ და „[[Jealousy (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Jealousy]]“. თავდაპირველად მათ '''West End''' ერქვათ, ლონდონის [[ვესტ-ენდი]]ს პატივსაცემად, მოგვიანებით კი, ილინგში მდებარე ზოომაღაზიაში მომუშავე მეგობრების პატივსაცემად '''Pet Shop Boys''' დაირქვეს. 1983 წლის აგვისტოში მათ მოიპოვეს პირველი წარმატება - ტენანტმა ჟურნალ ''[[Smash Hits]]''-ის დავალებით, ჯგუფ [[The Police]]-სთან ინტერვიუ ჩაწერა. დუეტი ამ პერიოდში დაინტერესებული იყო [[Hi-NRG]]-ის ტიპის ჩანაწერებით, რომლებსაც ქმნიდა [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკელი]] პროდიუსერი [[ბობი ორლანდო]], ცნობილი უბრალოდ ''O''-ს სახელით. ტენანტი იხსენებდა: „ვიფიქრე: კარგი, თუ The Police-ის კონცერტს უნდა დავესწრო, მაშინ ბობი ''ო''-სთანაც ვივახშმებ.“ რესტორან Apple Jack-ში [[19 აგვისტო]]ს შეხვედრისას ტენანტმა ორლანდოს დემო-ფირი გადასცა. ორლანდოს მოეწონა მასალა და შესთავაზა მისი პროფესიონალურად ჩაწერა.<ref name="introspective_orlando">{{cite book | last = Cowton | first = Michael | title = Pet Shop Boys: Introspective | url = http://www.italo-disco.net/programs/eBooks/Bobby%20O%20&%20PSB.pdf | format = PDF | year = 1991 | publisher = Pan Macmillan | isbn = 0-283-99825-3 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200821053533/http://www.italo-disco.net/programs/eBooks/Bobby%20O%20%26%20PSB.pdf |date=2020-08-21 }}</ref> 1983-1984 წლებში ტენანტთან ორლანდომ 11 სიმღერა ჩაწერა, მათ შორის „West End Girls“, „Opportunities (Let's Make Lots of Money“), „It's A Sin“, „I Want A Lover“, „I Get Excited“, „Two Divided By Zero“, „Rent“, „Later Tonite“, „Pet Shop Boys“, „A Man Could Get Arrested“ და „One More Chance“.<ref>{{cite web|url=http://www.musicforstowaways.wordpress.com/2013/08/03/pet-shop-boys-bobby-o-demos.|title= Pet-shop-boys-bobby-o-demos Retrieved 19 სექტემბერი 2013}}</ref> 1984 წლის აპრილში გამოვიდა „West End Girls“, ჩაწერილი ორლანდოს პროდიუსერობით. იგი ლოს-ანჯელესსა და [[სან-ფრანცისკო]]ში საკლუბო ჰიტად იქცა. 2 ნოემბერს [[ლონგ-აილენდი]]ს რადიოსადგურ [[WLIR]]-ის მსმენელებმა იგი „Screamer of the Week-ად“ დაასახელეს.<ref>{{cite web|url=http://www.advancedspecialties.net/wlir.htm |title=WLIR & WDRE 92.7 FM Screamer & Sheiks of the Week |publisher=Advancedspecialties.net |date=9 იანვარი 2004 |accessdate=4 იანვარი 2010}}</ref> ბელგიასა და საფრანგეთში იგი შედარებით მცირე პოპულარობით სარგებლობდა<ref>Cowton, 1991. p. 15.</ref>, ხოლო ბრიტანეთში [[12"]] ფორმატის იმპორტირებული სინგლის სახით გამოვიდა.<ref name="bbcradio2">{{cite web|title=West End Girls – Pet Shop Boys|url=http://www.bbc.co.uk/radio2/soldonsong/songlibrary/westendgirls.shtml|work=[[BBC Radio 2]]|publisher=[[British Broadcasting Corporation]]|accessdate=19 თებერვალი 2009}}</ref> ===''Please'' და რემიქსების ალბომი ''Disco: 1984–1986''=== 1985 წლის მარტში, ხანგრძლივი მოლაპარაკებების შემდეგ, ბობი ორლანდოსთან კონტრაქტი შეწყვეტილი იქნა, თუმცა უკანასკნელი მაინც იღებდა ნებისმიერ ჰონორარს მასალიდან, რომელიც ჯგუფთან ერთად ჩაწერა. მენეჯერ ტომ უოტკინსის დახმარებით, Pet Shop Boys-მა კონტრაქტი გააფორმა [[Parlophone]]-თან. აპრილში ტენანტი ჟურნალ ''Smash Hits''-იდან წამოვიდა და ივლისში გამოიცა ახალი სინგლი, „[[Opportunities (Let's Make Lots of Money)]]“, რომელიც ბრიტანეთში 116-ე ადგილამდე ავიდა. მისი B-მხარე „In the Night“ მოგვიანებით რემიქსის სახით გამოვიდა და შევიდა ჯგუფის პირველ რემიქს-ალბომში ''[[Disco (ალბომი)|Disco]]'', 1986 წელს. ეს ვერსია აგრეთვე მოხვდა ბრიტანულ სერიალში ''[[The Clothes Show]]'', წამყვანი თემის სახით.<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/cult/classic/clothesshow/trivia.shtml |title=Cult – Classic TV – The Clothes Show |publisher=BBC |date= |accessdate=10 აპრილი 2012}}</ref> {{ხმის ნიმუშის დაფა მარჯვნივ|მუსიკალური ნაწყვეტები:}} {{მოსმენა|filename=WestEndGirls-PetShopBoys.ogg|title=„West End Girls“|description=სიმღერის ნაწყვეტი, სტივენ ჰეიგის ვერსია|ფორმატი=[[Ogg]]}} {{ნიმუშის დაფა დამთავრება}} მიუხედავად ჩარტებში დაბალი პოზიციებისა, დუეტი სტუდიაში დაბრუნდა და პროდიუსერ [[სტივენ ჰეიგი]]ს თანაშემწეობით ჩაწერა „West End Girls-ის“ ახალი ვერსია. იგი 1985 წლის ოქტომბერში გამოვიდა და ასევე დაბალ პოზიციებზე მოხვდა, თუმცა 1986 წლის იანვრისთვის ჩარტებში უმაღლესი პოზიცია დაიკავა. იგი აგრეთვე იყო #1 აშშ-ში, [[კანადა]]ში, [[ფინეთი|ფინეთში]], [[ჰონგ-კონგი|ჰონგ-კონგში]], [[ლიბანი|ლიბანში]], ისრაელში, ახალ ზელანდიასა და ნორვეგიაში. მსოფლიო მასშტაბით სინგლის დაახლოებით 1.5 მილიონი ასლი გაიყიდა. იგი დუეტის კვლავ ყველაზე ცნობილი სიმღერაა. „West End Girls-ის“ წარმატების შემდეგ 1986 წლის 24 თებერვალს გამოვიდა სინგლი „[[Love Comes Quickly]]“. იგი ბრიტანეთის სინგლების ჩარტში #19 ადგილამდე ავიდა. წარმატებას მოჰყვა სადებიუტო ალბომ ''[[Please (ალბომი)|Please]]''-ის იმავე წლის 24 მარტს გამოცემა. 1986 წლის ივნისში ჯგუფმა საკონცერტო ტურნე დაგეგმა, თუმცა იგი თეატრალურ ელემენტებს ითვალისწინებდა და ძალიან დიდ თანხებთან იყო დაკავშირებული, რის გამოც კონცერტები გადაიდო. ''Please''-ით ჯგუფმა აგრეთვე დაიწყო ისეთი ალბომების გამოცემა, რომელთა სახელწოდებები ერთი სიტყვისგან შედგება <ref>{{cite news|author=Elizabeth Landau |url=http://www.cnn.com/2009/SHOWBIZ/Music/04/07/pet.shop.boys.yes/index.html |title=Pet Shop Boys come back with a lot of 'love, etc.' |publisher=CNN |date=7 აპრილი 2009 |accessdate=4 იანვარი 2010}}</ref> „[[Opportunities (Let's Make Lots of Money)]]“ (ახალი ვერსია) და „[[Suburbia (სიმღერა)|Suburbia]]“ გამოვიდა 1986 წელს, რასაც მოჰყვა რემიქსების ალბომი ''[[Disco (ალბომი)|Disco]]''. 1986 წლის სექტემბერს ლოს-ანჯელესში დუეტმა „Love Comes Quickly“ და „West End Girls“ [[MTV-ის მუსიკალური ვიდეოების დაჯილდოება]]ზე შეასრულა.<ref>{{cite web|url=http://www.mtv.com/ontv/vma/performers.jhtml|title=1986 MTV Video Music Awards|publisher=Mtv.com|accessdate=28 სექტემბერი 2014}}</ref> ===''Actually'' და ''It Couldn't Happen Here'': 1987–1988=== 1987 წლის დასაწყისში ჯგუფმა „West End Girls-ისთვის“ მიიღო Brit-ის და [[აივორ ნოველოს ჯილდო]]ები. 15 ივნისს მათ გამოსცეს მეორე #1 სინგლი „It's a Sin“, რომელსაც სკანდალი მოჰყვა - ტენანტის სკოლამ ნილი პრესაში გააკრიტიკა ტექსტის გამო, ხოლო [[ჯონათან კინგი]] ამტკიცებდა, რომ მათ უკანონოდ გამოიყენეს [[კეტ სტივენსი]]ს „[[Wild World]]-ის“ მელოდია. მოგვიანებით ჯგუფმა თავად უჩივლა კინგს და დავა მოიგო, ხოლო კომპენსირებული თანხა საქველმოქმედო ფონდს გადაურიცხა. სიმღერების მუსიკალური ვიდეოს მომზადებისას ჯგუფმა პირველად იმუშავა რეჟისორ [[დერეკ ჯერმენი|დერეკ ჯერმენთან]]. {{ხმის ნიმუშის დაფა მარცხნივ|მუსიკალური ნაწყვეტები:}} {{მოსმენა|filename=Pet Shop Boys - Its A Sin.ogg|title=„It's a Sin“|description=სიმღერის ნაწყვეტი|ფორმატი=[[Ogg]]}} {{ნიმუშის დაფა დამთავრება}} „It's a Sin-ის“ წარმატების კვალდაკვალ 10 აგვისტოს გამოვიდა „[[What Have I Done to Deserve This? (სიმღერა)|What Have I Done to Deserve This?]]“, დაწერილი [[ელი უილისი|ელი უილისთან]] ერთად, [[დასტი სპრინგფილდი|დასტი სპრინგფილდთან]] შესრულებული ეს დუეტი ბრიტანეთში და [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]]-ში #2 იყო. მიუხედავად იმისა, რომ დუეტს სურდა სიმღერის სადებიუტო ალბომზე გამოცემა, სპრინგფილდთან დაკავშირება ვერ მოასწრეს და აპირებდნენ სხვა ვოკალისტის შერჩევას, თუმცა სპრინგფილდის მენეჯერი მათ 1986 წელს თავად დაუკავშირდა, ''Please''-ის გამოცემის შემდეგ. წლის ბოლოს დასტიმ ლონდონში ვოკალი ჩაწერა. ეს იყო პირველი სიმღერა დუეტის შემდეგი სტუდიური ალბომიდან, ''[[Actually (ალბომი)|Actually]]''. სიმღერა მსოფლიო ჰიტად იქცა და სპრინგფილდის კარიერასაც შეუწყო ხელი, რასაც მოჰყვა მისი ''[[Reputation (ალბომი)|Reputation]]'' - ალბომი, რომელზეც პროდიუსერების სახით Pet Shop Boys მუშაობდა. ამით ჩამოყალიბდა დუეტის სხვა პოპულარულ შემსრულებლებთან თანამშრომლობის ტრადიციაც. 1987 წლის აგვისტოში ჯგუფი გამოვიდა გადაცემაში ''Love Me Tender'', რომელიც [[ელვის პრესლი]]ს გარდაცვალებიდან 10 წლისთავს მიეძღვნა. ლოუმ და ტენანტმა შეასრულეს პრესლის „[[Baby Let's Play House]]“ და „[[Always on My Mind]]“. ეს ორი მოგვიანებით სინგლის „Always on My Mind“/„In My House“ სახელწოდებით გამოვიდა და შევიდა 1988 წლის ალბომში ''[[Introspective]]''. 12" სინგლის ვერსია აშშ-ში მხოლოდ ''Actually''-სთან ერთად გამოიცა. 1987 წლის სექტემბერში ''Actually''-ს გამოსვლას ოქტომბერში სინგლი „[[Rent (სიმღერა)|Rent]]“ მოჰყვა, რომელმაც ბრიტანეთში #8 პოზიცია დაიკავა. ალბომის უკანასკნელი სიმღერა „[[King's Cross (სიმღერა)|King's Cross]]“ თემატურად განიხილავდა ლონდონის მეტროში იმავე წლის ნოემბერში მომხდარ ტრაგედიას. ''[[The Sun (გაზეთი)|The Sun]]''-ს სურდა სიმღერის საქველმოქმედო სინგლის სახით გამოცემა, რაზეც დუეტისგან უარი მიიღო. წლის ბოლოს Pet Shop Boys-მა დაიწყო ერთსაათიან ფილმზე მუშაობა. დაგეგმილი იყო მასში ''Actually''-ს თანხმლები ვიდეოების შეტანა. თავდაპირველად დაგეგმილი, როგორც მოკლემეტრაჟიანი, რეჟისორ [[ჯეკ ბონდი (რეჟისორი)|ჯეკ ბონდთან]] ერთად გადაღებული ეს ფილმი, ''[[It Couldn't Happen Here]]'', სრულმეტრაჟიან ფილმად იქცა, [[ბარბარა უინძორი]]ს, [[ჯონ ოკლენდი]]სა და [[გერეთ ჰანტი]]ს მონაწილეობით. იგი 1988 წელს გამოვიდა და არაერთგვაროვანი შეფასებები მიიღო. ფილმის კადრები მოხვდა 30 ნოემბერს სინგლის სახით გამოცემული „Always on My Mind-ის“ ოფიციალურ ვიდეოში. ბრიტანეთში იგი დუეტის მესამე #1 სინგლი იყო, ისევე, როგორც 1987 წლის შობის #1 სინგლი (მან ჩარტში უკან დატოვა [[The Pogues]]-ის „[[Fairytale of New York]]“). 2004 წლის ნოემბერში ''[[The Daily Telegraph]]''-მა „Always on My Mind“ ყველა დროის უდიდესი ქავერებ ვერსიების სიაში #2 პოზიციაზე დაასახელა.<ref>{{cite news | url=http://www.telegraph.co.uk/arts/main.jhtml?xml=/arts/2004/11/20/bmcovercont20.xml&sSheet=/arts/2004/11/20/ixtop.html | work=The Daily Telegraph | location=London | title=They did it their way | date=20 ნოემბერი 2004 | accessdate=15 სექტემბერი 2010 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20080603115312/http://www.telegraph.co.uk/arts/main.jhtml?xml=%2Farts%2F2004%2F11%2F20%2Fbmcovercont20.xml&sSheet=%2Farts%2F2004%2F11%2F20%2Fixtop.html | archivedate=2008-06-03 }}</ref> 1988 წელი დაიწყო კიდევ ერთი თანამშრომლობით. Pet Shop Boys-მა ავტორების და პროდიუსერის სახით იმუშავა სიმღერაზე „[[I'm Not Scared (სიმღერა)|I'm Not Scared]]“, ჯგუფისთვის [[Eighth Wonder]]. იგი იქცა უკანასკნელის ყველა დიდ ჰიტ სინგლად. სიმღერის ვრცელი ვერსია შეტანილია ''Introspective''-ში. 1988 წლის მარტში დუეტს ჰქონდა რიგით მეოთხე #1 ბრიტანული სინგლი (დღეისთვის უკანასკნელი), „[[Heart (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Heart]]“, რომელიც განსხვავდებოდა ალბომის ვერსიისგან. სინგლის ვერსია მოხვდა კომპილაციებში ''[[Discography: The Complete Singles Collection]]'' და ''[[Ultimate (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Ultimate]]'', ხოლო ალბომის ვარიანტი - ორმაგ ''[[PopArt: Pet Shop Boys – The Hits]]''-ში. სიმღერის მუსიკალურ ვიდეოში (რეჟ. ჯეკ ბონდი) [[იენ მაკ-კელენი]] ასრულებს [[ვამპირი]]ს როლს, რომელიც ნილ ტენანტის პერსონაჟის ცოლს იტაცებს. ===''Introspective'', ''Results'', ''Behaviour'', ტურნე ''Performance'' და ''Discography'': 1988–1992=== [[BBC Radio 1]]-ის 1996 წლის დოკუმენტურ ფილმში ''About Pet Shop Boys'' ტენანტმა ახსენა, რომ 1988 წელს დასრულდა მათი „დომინირების ფაზა“. 1988 წლის 12 სექტემბერს გამოვიდა დუეტის ახალი სინგლი „[[Domino Dancing]]“. აღნიშნულ დოკუმენტურ ფილმში ნილი იხსენებს, თუ როგორი გულგატეხილი იყო, რომ სინგლი ბრიტანეთში #7 პოზიციამდე ავიდა. მან იგრძნო, რომ მნიშვნელოვანი წარმატების პერიოდი დასრულდა, ამიტომ მომავალში იგივე წარმატების შენარჩუნება რთული ამოცანა იყო. მესამე სტუდიური ალბომი, ''[[Introspective]]'', გამოვიდა 1988 წლის 10 ოქტომბერს. სინამდვილეში, ეს იყო მანამდე უცნობი ექვსი მიქსის კოლექცია, რამდენიმე ახალი სიმღერით. შემდეგი იყო [[ტრევორ ჰორნი]]ს პროდიუსერობით ჩაწერილი „[[Left to My Own Devices]]“ და [[სტერლინგ ვოიდი]]ს სიმღერის „[[It's Alright (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|It's Alright]]“ ვერსია. 1989 წელს გაიმართა დუეტის პირველი საკონცერტო ტურნე, რომელმაც მოიცვა ჰონგ-კონგი, იაპონია და ბრიტანეთი. ტურნეს ფარგლებში გამოიყენებოდა თეატრალური ელემენტები, რომლებიც რამდენიმე წლის წინ მათთვის ხელმიუწვდომელი იყო. სანახაობა დადგა დერეკ ჯერმენმა. იგი აგრეთვე იყო რამდენიმე ვიდეო პროექციის ავტორიც. 1990 წლის 24 სექტემბერს გამოვიდა სინგლი „[[So Hard]]“, რომელიც მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის #4 პოზიციაზე. შემდეგი იყო დუეტის ახალი ალბომი, ''[[Behaviour (ალბომი)|Behaviour]]'', გამოცემული 22 ოქტომბერს. იგი ჩაიწერეს [[მიუნხენი|მიუნხენში]], პროდიუსერ ჰაროლდ ფალტერმაიერთან ერთად. ალბომი არ წარმოადგენდა რადიკალურ ცვლილებას დუეტის მუსიკალურ სტილისტიკაში, თუმცა იგი შედარებით მშვიდი იყო. მასში შეტანილია დუეტის მსმენელთა ფავორიტი „[[Being Boring]]“, ალბომის მერე სინგლი, რომელმაც ბრიტანეთში მხოლოდ #20 ადგილი დაიკავა. დაწერილი [[ზელდა ფიცჯერალდი]]ს ციტატის შთაგონებით, იგი იყო ერთგვარი გამოხმაურება [[შიდსი]]ს ინფექციაზე. ვიდეოს რეჟისორია [[ბრიუდ უებერი (ოპერატორი)|ბრიუდ უებერი]]. ამ დროისთვის დუეტი აღარ თანამშრომლობდა მენეჯერ ტომ უოტკინსთან, ჩაანაცვლა რა ჯილ კერინგტონით,<ref name="behaviour_2001">Heath, Chris (2001). In ''Behaviour'' [CD liner notes]. London: Pet Shop Boys Partnership</ref> რომელიც [[Polydor Records|Polydor]]-ში მარკეტინგის დირექტორი იყო. 1991 წლის მარტში სინგლზე გამოვიდა დუეტის მიერ ჩაწერილი [[U2]]-ს „[[Where the Streets Have No Name]]-ის“ ქავერ ვერსია, შერწყმული [[ფრენი ვალი]]ს „[[Can't Take My Eyes Off You]]-სთან“. სინგლის მეორე მხარეზე წარმოდგენილი იყო [[Brothers in Rhythm]]-ის მიერ მომზადებული „[[How Can You Expect to Be Taken Seriously?]]-ს“ რემიქსი. გამოცემას მოჰყვა დუეტის პირველი მსოფლიო ტურნე, ''Performance'', რომელიც დაიწყო ტოკიოში, 1991 წლის 11 მარტს. ტურნეს ფარგლებში ჯგუფი ეწვია აშშ-ს, კანადას, საფრანგეთს, ბელგიას, გერმანიას, დანიას, შვედეთს, ფინეთს, ჩეხოსლოვაკიას, ავსტრიას, უნგრეთს, იუგოსლავიას, შვეიცარიას, იტალიას, ესპანეთს, ნიდერლანდს, ირლანდიას და გაერთიანებულ სამეფოს. დევიდ ოლდენმა და დევიდ ფილდინგმა, რომლებმაც წარსულში [[ლონდონის ოპერის სახლი]]ს რამდენიმე სასცენო დიზაინზე იმუშავეს, მუშაობდნენ ამ ტურნეს სასცენო გაფორმებაზეც. 1992 წელს დუეტმა შეისვენა, თუმცა მანამდე, 1991 წელს გამოსცა 18 სიმღერისგან შემდგარი კომპილაციური ''[[Discography: The Complete Singles Collection|Discography]]'', ყველა წარმატებული სიმღერით და ახალი სიმღერებით „[[DJ Culture]]“ და „[[Was It Worth It? (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Was It Worth It?]]“. ერთადერთი სიმღერა, რომელიც მათ ამ კომპილაციაში არ შეიტანეს, იყო „How Can You Expect to Be Taken Seriously?“, რომელიც ვიდეო კომპილაციაში ''Videography'' მოხვდა. „DJ Culture“ წარმატებული იყო, თუმცა „Was It Worth It?“ იყო ჯგუფის მეორე, რომელიც ბობი ორლანდოსთან თანამშრომლობის პერიოდიდან მოყოლებული საერთოდ არ მოხვედრილა ოცეულში. ამ პერიოდში ჯგუფი განაგრძობდა სხვა მუსიკოსებთან მუშაობას. მათ ჩაწერეს დასტი სპრინგფილდის „[[Nothing Has Been Proved]]“ და „[[In Private]]“, იმუშავეს შემსრულებლის 1990 წლის სოლო ალბომ ''[[Reputation (ალბომი)|Reputation]]''-ის პროდიუსერების სახით. როგორც პროდიუსერებმა, მათ აგრეთვე ჩაწერეს [[ლაიზა მინელი]]ს ''[[Results]]'', ოთხი წარმატებული სინგლით, რომელთა შორის იყო „Losing My Mind“. მისი დემო, „[[Jealousy (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Jealousy]]“ სინგლზე გამოიცა. ტენანტი მუშაობდა [[ბერნარდ სამნერი]]ს და [[ჯონი მარი]]ს დუეტ [[Electronic (ჯგუფი)|Electronic]]-ის სადებიუტო ალბომზე. მისი პირველი სინგლი „Getting Away with It“ დაიწერა ნილის მიერ. იგი გამოიცა 1989 წლის 4 დეკემბერს. ლოუმ 1991 წელს ასევე იმუშავა ამ დუეტთან და სიმღერისთვის „The Patience of a Saint“ აკორდების თანმიმდევრობა ჩაწერა. 1992 წელს ტენანტმა იმღერა პროექტის სიმღერაში „Disappointed“. მოგვიანებით სკანდალურმა [[The KLF]]-მა ჩაწერა „So Hard-ის“ საკუთარი ვერსია. მისი პოპულარობის გამო ტენანტმა ხელმეორედ ჩაწერა ვოკალი სიმღერის ახალი ვერსიისთვის. 1991 წელს დუეტმა დააარსა ლეიბლი [[Spaghetti Records]]. ამ ლეიბლზე გამოცემული ყველაზე წარმატებული ჩანაწერი იყო 1992 წლის ფილმ „სასტიკი თამაშის“ საუნდტრეკი, [[ბოი ჯორჯი]]ს მიერ შესრულებული „[[The Crying Game (სიმღერა)|The Crying Game]]-ით“. ლეიბლთან აგრეთვე თანამშრომლობდნენ დევიდ ჩიჩერო, The Ignorants, და [[მასტერბოი]]. 1992 წელს დუეტი ''[[The South Bank Show|South Bank Show]]''-ს დოკუმენტურ ფილმში მოხვდა. მასში შეტანილი იქნა ინტერვიუები ნილთან და კრისთან, ისევე, როგორც სხვა პიროვნებებთან - ლაიზა მინელისთან, ერიკ უოტსონთან (ოპერატორთან), დევიდ ოლდენთან და დევიდ ფილდინგთან. ===''Very'', ''Disco 2'', ტურნე ''Discovery'' და ''Alternative'': 1993–1995=== 1993 წლის ივნისში Pet Shop Boys-მა განაახლა იმიჯი და ბრიტანეთის ჩარტებში დაბრუნდა სინგლით „[[Can You Forgive Her? (სიმღერა)|Can You Forgive Her?]]“, რომლის სათაური აღებული იქნა [[ენტონი ტროლოპი]]ს [[შეგიძლია აპატიო?|ამავე სახელწოდების რომანიდან]]. სინგლი ბრიტანეთში #7 იყო, ხოლო მის ცნობილ, კომპიუტერული გრაფიკით შექმნილ ვიდეოში დუეტის წევრებს ეცვათ ნარინჯისფერი კოსტიუმები და თავზე ეხურათ კონუსების ფორმის ქუდები. იგივე სტილისტიკა აღებული იქნა შემდეგი სინგლის, [[Village People]]-ის „[[Go West (სიმღერა)|Go West]]-ის“ (ბრიტანეთში - #2) ქავერ ვერსიის ვიდეოში, რომელიც [[საბჭოთა კავშირი]]ს სიმბოლოებით იყო შთაგონებული. საფეხბურთო კლუბმა „[[არსენალი ლონდონი (საფეხბურთო კლუბი)|არსენალმა]]“ სიმღერა საკუთარ ჰიმნად აქცია. დუეტის მეხუთე სტუდიური ალბომი ''[[Very (ალბომი)|Very]]'' გამოვიდა 27 სექტემბერს. დღეისთვის იგი არის Pet Shop Boys-ის ერთადერთი სტუდიური ალბომი, რომელიც ბრიტანეთის ჩარტში #1 პოზიციაზე მოხვდა. მისი სხვა სინგლები იყო „[[I Wouldn't Normally Do This Kind of Thing]]“, „[[Liberation (სიმღერა)|Liberation]]“ და „[[Yesterday, When I Was Mad]]“, რომელთა მუსიკალური ვიდეოები კვლავ კომპიუტერული გრაფიკით იყო შემუშავებული. ყველა ვიდეოს რეჟისორია [[ჰოვარდ გრინჰოლი]], რომელიც Pet Shop Boys-თან შემდეგ ათწლეულშიც თანამშრომლობდა. ''Very''-ს შეზღუდული გამოცემა ''Relentless'' შეიცავდა დისკს დამატებითი, განწყობით უფრო ბნელი სიმღერებით. 1994 წელს [[Blur (ჯგუფი)|Blur]]-ის „[[Girls & Boys (Blur-ის სიმღერა)|Girls & Boys]]-ის“ რემიქსი, ჩაწერილი ჯგუფის მიერ, საკლუბო ჰიტად იქცა. ამას მოჰყვა დუეტის მიერ სხვა შემსრულებლების სიმღერების რემიქსებიც. 1994 წელს Pet Shop Boys-მა [[Comic Relief]]-ისთვის გამოსცა საქველმოქმედო სინგლი „Absolutely Fabulous“, სემპლებით ბრიტანული გადაცემიდან ''[[Absolutely Fabulous]]''. 12 სექტემბერს გამოვიდა დუეტის მეორე რემიქს ალბომი ''[[Disco 2]]'', ''Very''-ს და ''Behaviour''-ის სიმღერების რემიქსებით. ოქტომბერში დაიწყო დუეტის ტურნე ''Discovery''. მის ფარგლებში Pet Shop Boys მოხვდა რამდენიმე ქვეყანაში, რომელშიც მანამდე ნამყოფი არ იყო - სინგაპურში, ავსტრალიაში, პუერტო-რიკოში, მექსიკაში, კოლუმბიაში, ჩილეში, არგენტინასა და ბრაზილიაში. 1986 წელს გამოვიდა „Paninaro-ს“, „[[Suburbia (სიმღერა)|Suburbia]]-ს“ B-მხარის რემიქსი, სინგლზე „[[Paninaro (სიმღერა)|Paninaro '95]]“ და კომპილაციაში ''[[Alternative (ალბომი)|Alternative]]''. იგი ეფუძნება ტურნეს ''Discovery'' ფარგლებში დუეტის მიერ შესრულებულ ვერსიას. ===''Bilingual'', ''Nightlife'' და მიუზიკლი ''Closer to Heaven'': 1996–2001=== [[File:Petshopboys turku finland 1997a.jpg|thumb|300px|გამოსვლა ტურკუში, ფინეთი, 1997]] დუეტის მიერ ჩაწერილი [[დევიდ ბოუი]]ს „[[Hallo Spaceboy]]-ს“ (რომლის თანაავტორია [[ბრაიან ინო]]) რემიქსი ბრიტანეთში გამოვიდა 1996 წლის 19 თებერვალს.<ref>{{cite web|title=David Bowie – Hallo Spaceboy|url=http://www.discogs.com/David-Bowie-Hallo-Spaceboy/release/254007|work=David Bowie at Discogs|publisher=Discogs|accessdate=13 თებერვალი 2014|year=2014}}</ref> Pet Shop Boys-მა ბოუისთან ერთად სიმღერა Brit-ის 1996 წლის დაჯილდოებაზე შეასრულა, ისევე, როგორც ''[[Top of the Pops]]''-ში.<ref>{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/news/bowie-and-blair-band-together-1319875.html |title=Bowie and Blair band together |publisher=The Independent |date=20 თებერვალი 1996 |accessdate=6 აგვისტო 2011 |location=London |first=John |last=McKie}}</ref><ref>{{cite web|title=PSB & David Bowie Top Of The Pops|url=http://www.youtube.com/watch?v=kZSzNc7P3xk|work=YouTube|publisher=Google Inc|accessdate=13 თებერვალი 2014|author=covdik|format=Video upload|date=24 თებერვალი 2009}}</ref> აპრილში დუეტმა გამოსცა სინგლი „[[Before (სიმღერა)|Before]]“, რომელიც ბრიტანეთის ჩარტებში #7 პოზიციაზე მოხვდა. იმავე თვეში გამოვიდა [[ტინა ტერნერი]]ს ალბომი ''[[Wildest Dreams]]'', Pet Shop Boys-ის მიერ დაწერილი „Confidential-ით“. აგვისტოში გამოვიდა დუეტის შემდეგი სინგლი „[[Se a vida é (That's the Way Life Is)]]“, ლათინური მუსიკის შთაგონებით, დოლების ხმით, რომელიც აიღეს [[Olodum]]-ის კომპოზიციიდან „Estrada da paixão“. სექტემბერში გამოვიდა მეექვსე სტუდიური ალბომი ''[[Bilingual (ალბომი)|Bilingual]]''. დეკემბერში ნილი ჯგუფ [[Suede]]-თან ერთად გამოვიდა და შეასრულა უკანასკნელის სიმღერა „[[Saturday Night (Suede-ის სიმღერა)|Saturday Night]]“ და Pet Shop Boys-ის „[[Rent (სიმღერა)|Rent]]“. ორივე მოხვდა Suede-ის სინგლში „[[Filmstar (სიმღერა)|Filmstar]]“, 1997 წლის ივლისში. 1997 წლის ზაფხული დაიწყო დუეტის კონცერტების სერიით, რომელიც ლონდონში, [[სევოის თეატრი|სევოის თეატრში]] გაიმართა. მას ''Somewhere'' ერქვა. კონცერტების დროს წარდგენილი იყო ახალი სიმღერა - მიუზიკლის „[[ვესტ-საიდის ამბავი]]“ ერთ-ერთი ნომრის, „[[Somewhere (სიმღერა)|Somewhere]]-ის“ ქავერ ვერსია. კონცერტების დროს გამოიყენებოდა პროექციები, რომლებიც შექმნა მხატვარმა [[სემ ტეილორ-ვუდი|სემ ტეილორ-ვუდმა]]. 1998 წელს დუეტმა ვუდთან ერთად ჩაწერა [[სერჟ გენსბური|სერჟ გენსბურის]] „[[Je t'aime... moi non plus]]-ის“ ვერსია, ხოლო 2003 წელს - [[დონა სამერი]]ს „[[Love to Love You Baby (სიმღერა)|Love to Love You Baby]]“. 1998 წლის განმავლობაში დუეტი ძირითადად კონცერტებს მართავდა და სხვადასხვა ჩანაწერზე მუშაობდა. მათ შორის იყო [[ნოელ კოვარდი]]ს სიმღერების ვერსიების საქველმოქმედო ალბომი, ''[[Twentieth-Century Blues: The Songs of Noel Coward|Twentieth Century Blues]]'', რომელშიც დუეტის მიერ შესრულებული „Sail Away“ მოხვდა. ტენანტი აგრეთვე მუშაობდა [[რობი უილიამსი|რობი უილიამსთან]], სიმღერაზე „[[No Regrets (რობი უილიამსის სიმღერა)|No Regrets]]“ (იგი მასში ბეკ-ვოკალსაც ასრულებს) და ელტონ ჯონთან ბეკ-ვოკალი შეასრულა. Pet Shop Boys-მა ამ წელს მენეჯერი კვლავ შეიცვალა - ამჯერად ეს ადგილი დაიკავა მიჩ კლარკმა. <ref name="a-z">{{cite web | author=Kenneth, Stephen | url=http://www.sopetshopboys.co.uk/a-z.htm | title=A-Z of PSB | publisher=So Pet Shop Boys | accessdate=14 ივნისი 2006 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20060427182723/http://www.sopetshopboys.co.uk/a-z.htm | archivedate=2006-04-27 }}</ref> ამ პერიოდში Pet Shop Boys თანამშრომლობდა დრამატურგ [[ჯონათან ჰარვი (დრამატურგი)|ჯონათან ჰარვი]]სთან. ისინი მუშაობდნენ მიუზიკლზე, რომელშიც დუეტის სიმღერები უნდა შესულიყო. მათი ნაწილი მოხვდა Pet Shop Boys-ის მეშვიდე სტუდიურ ალბომში ''[[Nightlife (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Nightlife]]'', რომელშიც წარმოდგენილია 20-ეულის ჰიტები „[[I Don't Know What You Want But I Can't Give It Any More]]“ და „[[New York City Boy]]“, აგრეთვე საუკეთესო 10-ეულის ჰიტები „[[You Only Tell Me You Love Me When You're Drunk]]“, „[[Nightlife (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Closer to Heaven]]“ და დუეტი [[კაილი მინოუგი|კაილი მინოუგთან]] „[[Nightlife (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|In Denial]]“. მინოუგი ამ სიმღერას მოგვიანებით ასრულებდა 2005 წლის ტურნეს ''[[Showgirl: The Greatest Hits Tour|Showgirl]]'' ფარგლებში. თუმცა, დუეტმა 1994 წელს მასთან უკვე ითანამშრომლა, ალბომის ''[[Kylie Minogue (ალბომი)|Kylie Minogue]]'' მომზადებისას, სიმღერის „[[Kylie Minogue (ალბომი)|Falling]]“ ჩაწერისას. უკანასკნელი იყო „[[Go West (სიმღერა)|Go West]]-ის“ განსხვავებული ვერსია, შეცვლილი ტექსტით. თუმცა, არც მინოუგს, არც მის ლეიბლს Pet Shop Boys-ის დემო არ მოეწონათ, ამიტომ სიმღერაზე იმუშავა საპროდიუსერო გუნდმა [[პიტ ჰელერი|Farley & Heller]]-მა. 1999 წლის ბოლოს დაწყებული დუეტის ტურნე 2000 წელს გაგრძელდა, [[ზაჰა ჰადიდი]]ს სასცენო დიზაინით. მის ფარგლებში ჯგუფი ეწვია აშშ-ს, კანადას, იაპონიას, ევროპას და გაერთიანებულ სამეფოს. 2000 წლის ზაფხულში Pet Shop Boys-მა ევროპაში კონცერტების სერია გამართა, მათ შორის, [[გლასტონბერის ფესტივალი|გლასტონბერის ფესტივალის]] ძირითად სცენაზე. 2000 წელს მათ მიიღეს აივორ ნოველოს მესამე ჯილდო, მუსიკაში შეტანილი წვლილისთვის. იმავე წელს Pet Shop Boys განაგრძობდა მიუზიკლის მომზადებას. მაისში ისინი საბოლოოდ შეუდგნენ სიუჟეტის და სიმღერების მომზადებას. მიუზიკლი ''[[Closer to Heaven]]'' 2001 წელს ლონდონში იქნა წარდგენილი, [[ენდრიუ ლოიდ უებერი]]ს [[Really Useful Group]]-ის ფინანსური მხარდაჭერით. მიმოხილვები არაერთგვაროვანი იყო და მიუხედავად იმისა, რომ სეანსების რაოდენობა გაიზარდა, დადგმა უფრო ადრე დაიხურა, ძირითადად გაყიდული ბილეთების მცირე რაოდენობის გამო. ტენანტი აპირებდა მიუზიკლის სხვა ქვეყნებშიც ჩვენებას. 2005 წელს ავსტრალიაში გაიმართა რამდენიმე წარმოდგენა, თუმცა, დუეტის კურირებისგან დამოუკიდებლად. === ''Release'', ''Disco 3'', ''PopArt'', Live 8, ''Back to Mine'' და ''Battleship Potemkin'': 2002–2005=== ''[[Closer to Heaven]]''-ის შემდეგ Pet Shop Boys დაუბრუბდა სტუდიას და დაიწყო მუშაობა მერვე ალბომზე. სხვადასხვა ჟანრთან ექსპერიმენტის შემდეგ მათ დაიწყეს მინიმალისტური აკუსტიკური სიმღერების შექმნა, რაც კონტრასტში იყო მიუზიკლის საცეკვაო განწყობასთან. 2002 წელს გამოვიდა ''[[Release (ალბომი)|Release]]'', ჩაწერილი თავად ჯგუფის პროდიუსერობით, რამდენიმე სიმღერი [[ჯონი მარი]]ს გიტარით. ალბომის პირველი სინგლი „[[Home and Dry]]“ გამოვიდა [[ვოლფგანგ ტილმანსი]]ს მიერ გადაღებული ვიდეოს თანხლებით. მეორე, „[[I Get Along (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|I Get Along]]“ გამოვიდა ჯგუფის ტურნეს დაწყებამდე (ვიდეოს რეჟისორია [[ბრიუს უებერი (ოპერატორი)|ბრიუს უებერი]]). თავად ტურნეს კონცერტებში მონაწილეობდნენ გიტარისტები [[ბიკ ჰეიზი]] და [[მარკ რიფოი]], პერკუსიონისტი დოუნ ადამსი და პიტ გლიდოლი (მუსიკის პროგრამირება). ტურნეს ფარგლებში დუეტმა იმოგზაურა ბრიტანეთის უნივერსიტეტებში, შემდეგ კი - აშშ-ში, კანადაში, ესპანეთში, საფრანგეთში, იტალიაში, ბელგიაში, ნიდერლანდში, დანიაში და შვედეთში, რასაც მოჰყვა დაბრუნება ბრიტანეთში, კონცერტები შვეიცარიასა და იაპონიაში, სინგაპურში, ჰონგ-კონგში და ბოლოს, პირველად დუეტის ისტორიაში - ტაილანდში. მესამე სინგლი, „London“ გამოვიდა გერმანული ლეიბლის თხოვნით. მიუხედავად იმისა, რომ ბრიტანეთში მისი გამოცემა არ იგეგმებოდა, მარტინ პარმა მისი ვიდეო გადაიღო, ხოლო პრომო სინგლი რამდენიმე რადიო სადგურს გაუგზავნეს. [[BBC Radio 1|Radio 1]]-ზე [[ჯონ პილი]]ს გადაცემაში გამოსვლის შემდეგ Pet Shop Boys-მა 2003 წლის თებერვალში გამოსცა ''[[Disco 3]]''. იგი მიჰყვება დუეტის ''Disco''-ს სერიის ტრადიციას, თუმცა, ამჯერად, რემიქსების გარდა, მასში ახალი სიმღერებიც შეიტანეს. 2003 წელს Pet Shop Boys-მა ჩამოაყალიბა ორი ახალი ლეიბლი, Olde English Vinyl და Lucky Kunst, ხოლო [[Spaghetti Records]] დაიხურა. Olde English Vinyl-ზე გამოცემული პირველი სინგლი იყო [[Atomizer (ჯგუფი)|Atomizer]]-ის „Hooked on Radiation“, შემდეგ კი - [[პიტერ ბერნსი]]ს „Jack and Jill Party“ (2004). სხვა გამოცემებს შორის იყო [[იოკო ონო]]ს „[[Walking on Thin Ice]]“ (2003) და [[რამშტაინი]]ს „[[Mein Teil]]“ (2004). ცვლილება მოხდა დუეტის მენეჯმენტშიც - კლარკს ჩაენაცვლა [[დევიდ დორელი]].<ref name="chronology">{{cite web | author=Mosler, Tomas | url = http://psb-atdeadofnight.net/chronology.php | title = Chronology | publisher=Pet Shop Boys at dead of night | accessdate =14 ივნისი 2006 }}</ref> 2003 წლის ნოემბერში Pet Shop Boys-მა გამოუშვა ''[[PopArt: Pet Shop Boys – The Hits]]'', ორმაგი კომპილაცია ორი ახალი სინგლით „[[Miracles (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Miracles]]“ და „[[Flamboyant (სიმღერა)|Flamboyant]]“. მიუხედავად იმისა, რომ სიმღერები არ იყო არანჟირებული ქრონოლოგიურად გამოცემის მიხედვით, ისინი ორ დისკად დაიყო - ''[[Pop Art: Pet Shop Boys - The Hits|Pop]]'' და ''[[Pop Art: Pet Shop Boys - The Hits|Art]]'' (უკანასკნელი პირველ დისკთან შედარებით უფრო ექსპერიმენტული მასალით გამოირჩევა). 2004 წლის სექტემბერში Pet Shop Boys გამოვიდა უფასო კონცერტით [[ტრაფალგარის მოედანი|ტრაფალგარის მოედანზე]], ლონდონში, სადაც დრეზდენის სიმფონიურ ორკესტრთან ერთად 1925 წლის მუნჯი ფილმ „[[ჯავშნოსანი პოტიომკინი]]ისთვის“ დაწერილი ახალი საუნდტრეკი შეასრულა. [[Battleship Potemkin|ალბომი ამ მუსიკით]] გამოვიდა 2005 წლის 5 სექტემბერს. 2004 წლის ნოემბერში Pet Shop Boys გამოვიდა [[ტრევორ ჰორნი]]ს შემოქმედებით საღამოზე ''Produced by Trevor Horn'' (სხვა მუსიკოსებს შორის იყვნენ [[გრეის ჯოუნსი]], [[ABC (ჯგუფი)|ABC]], [[სილი]], [[Yes]] და [[Frankie Goes to Hollywood]]). 2005 წელს დუეტი გამოვიდა [[მოსკოვი]]ს [[წითელი მოედანი|წითელ მოედანზე]], [[Live 8]]-ის ფარგლებში. იმავე წელს მათ მიერ შედგენილი ''[[Back to Mine]]''-ის სერიის [[Back to Mine: Pet Shop Boys|კომპილაცია]] გამოვიდა. === ''Fundamental'', ტურნე, ''Disco 4'', ''Catalogue'', ''Concrete'' და ''Cubism'': 2006–2008=== [[File:Pet Shop Boys Live.jpg|250px|thumb|დუეტის გამოსვლა 2007 წელს]] 2006 წლის დასაწყისში Pet Shop Boys-მა ჩაწერა [[მადონა (მომღერალი)|მადონას]] „[[Sorry (მადონას სიმღერა)|Sorry]]-ს“ რემიქსი. სინგლი, გამოცემული თებერვალში, მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის პირველ პოზიციაზე. Pet Shop Boys-ში ჟღერდა ტენანტის მიერ დამატებული ვოკალი. მადონა ტურნეს [[Confessions Tour]] ფარგლებში, 2006 წელს, იყენებდა დუეტის ვერსიას. აპრილში Pet Shop Boys-მა გამოსცა სინგლი, რომელიც მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის #8 პოზიციაზე - „[[I'm with Stupid (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|I'm with Stupid]]“, რომელიც მიეძღვნა [[ჯორჯ ბუში უმცროსი|ჯორჯ ბუშის]] და [[ტონი ბლერი]]ს ურთიერთობებს. მის პრომო ვიდეოში ტენანტს და ლოუს, „[[Go West (სიმღერა)|Go West]]-ის“ და „[[Can You Forgive Her? (სიმღერა)|Can You Forgive Her?]]-ის“ იმიჯით განასახიერებენ [[მეტ ლუკასი]] და [[დევიდ უოლიამსი]]. მეცხრე სტუდიური ალბომი ''[[Fundamental (ალბომი)|Fundamental]]'' გამოვიდა მაისში და ბრიტანეთის ჩარტში #5 იყო. მისი პროდიუსერი იყო [[ტრევორ ჰორნი]]. ალბომი აგრეთვე გამოვიდა რემიქს-დისკის ''[[Fundamental (ალბომი)|Fundamentalism]]'' თანხლებით. უკანასკნელში მოხვდა დუეტი [[ელტონ ჯონი|ელტონ ჯონთან]], „[[In Private]]“ და „[[Fundamental (ალბომი)|Fugitive]]“, ჩაწერილი პროდიუსერ [[Richard X]]-თან. ''[[Fundamental (ალბომი)|Fundamental]]''-ის გამოსვლის შემდეგ [[Channel 4]]-ზე აგრეთვე გამოვიდა დოკუმენტური ფილმი ''Pet Shop Boys&nbsp;– A Life in Pop'', გადაღებული ჯორჯ სკოტისა და ნიკ დე გრუნვალდის მიერ. ეთერში გავიდა ვერსია ერთ საათზე მეტი ხანგრძლივობით. 140 წუთიანი ვერსია გამოვიდა DVD-ზე 2006 წელს. გადაცემაში მონაწილეობდნენ [[რობი უილიამსი]], [[ბრენდონ ფლაუერსი]], [[ტიმ რაის-ოქსლი]], [[ჯეიკ შირსი]] და [[ბრიუს უებერი (ოპერატორი)|ბრიუს უებერი]]. DVD-ზე აგრეთვე მოხვდა პრომო ვიდეოები, გადაღებული ''[[PopArt: Pet Shop Boys – The Hits|PopArt]]''-ის შემდეგ, თუმცა „Flamboyant“ შეტანილია მხოლოდ მის ადრეულ ტირაჟში. ალბომის მეორე სინგლი იყო ბრიტანეთის საუკეთესო 20-ეულში მოხვედრილი „[[Minimal (სიმღერა)|Minimal]]“. მისი ოფიციალური ვიდეო გადაღებულია პარიზში, [[დენ კამერონი]]ს მიერ. ალბომს 2006 წლის ივნისში მოჰყვა [[Fundamental Tour|საკონცერტო ტურნე]]. მისი დიზაინერი და რეჟისორი იყო [[ეს დევლინი]], ხოლო ქორეოგრაფი - ჰაკიმ ონიბუდო. 15 ივნისიდან 10 სექტემბრამდე დუეტმა ევროპაში კონცერტების სერია გამართა, ძირითადად ფესტივალებსა და სხვადასხვა დარბაზში. მათ შორის იყო [[ლონდონის ტაუერი]]ც (28 და 29 ივნისი) და კონცერტი [[თეტფორდის ტყე]]ში. გარდა ამისა, გერმანიასა და ესპანეთში შესრულდა ''[[Battleship Potemkin]]''. 2006 წლის 1 მაისს იგი აგრეთვე დაუკრეს [[ნიუკასლ-აპონ-ტაინი|ნიუკასლ-აპონ-ტაინში]], ორკესტრთან ერთად. 2006 წლის 3 ოქტომბერს აშშ-ში, ხანგრძლივი მოლოდინის შემდეგ გამოვიდა ''[[PopArt: Pet Shop Boys – The Hits|PopArt]]''. იმავე წელს დუეტმა იმუშავა რობი უილიამსთან, უკანასკნელის ალბომზე ''[[Rudebox]]'', რომელშიც შევიდა მათ მიერ დაწერილი ორი სიმღერის ქავერ ვერსია - „[[Miracles (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|We're the Pet Shop Boys]]“ და „[[She's Madonna]]“. 10 ოქტომბერს დაიწყო დუეტის საკონცერტო ტურნე, რომელიც 16 ნოემბერს დასრულდა. DVD ამ ტურნეს ფარგლებში მექსიკაში გამართული კონცერტით 2007 წლის 27 მაისს გამოვიდა, სახელწოდებით ''[[Cubism (ვიდეო)|Cubism]]''. მისი რეჟისორია დევიდ ბერნარდი.<ref>{{cite web|url=http://www.side-line.com/news_comments.php?id=22784_0_2_0_C |title=Pet Shop Boys release ',Cubism', live DVD |publisher=Side-line.com |accessdate=4 იანვარი 2010}}</ref> 16 ოქტომბერს [[Thames & Hudson]]-მა გამოსცა ''[[Catalogue (წიგნი)|Catalogue]]'', 336 გვერდიანი წიგნი, რომელშიც მიმოხილულია დუეტის ვიზუალური შემოქმედება - ფოტოგრაფია, ალბომის გარეკანების დიზაინი, მუსიკალური ვიდეოები, ტურნეები, წიგნები და ფანების ჟურნალები. Pet Shop Boys-მა წიგნის გამოცემის მხარდასაჭერად ლოს-ანჯელესში, ლონდონში, ნიუ-იორკსა და ბერლინში გამართა ავტოგრაფების სესია. გარდა ამისა, ლონდონში, პორტრეტების ეროვნულ გალერეაში 2006 წლის 30 ოქტომბრიდან 2007 წლის 28 თებერვლამდე გაიმართა ჯგუფისადმი მიძღვნილი გამოფენა. 16 ოქტომბერს გამოვიდა ''[[Fundamental (ალბომი)|Fundamental]]''-ის მესამე სინგლი „[[Numb (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Numb]]“, დაწერილი [[დაიენ უორენი]]ს მიერ. იგი იქცა დუეტის მეორე სინგლად, რომელიც ბრიტანეთის ოცეულში არ მოხვედრილა. 2006 წლის 23 ოქტომბერს გამოვიდა საკონცერტო ალბომი ''[[Concrete (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Concrete]]''. მასში შეტანილია [[Mermaid Theatre]]-ში, [[BBC-ის საკონცერტო ორკესტრი]]ს მონაწილეობით ჩაწერილი კონცერტი. ღონისძიების მუსიკალური რეჟისორი იყო [[ტრევორ ჰორნი]]. მოწვეული შემსრულებლების სახით კონცერტზე გამოვიდნენ [[რუფუს უეინრაიტი]], [[ფრენსის ბარბერი]] და [[რობი უილიამსი]]. 90 წუთიანი ჩანაწერი ეთერში გავიდა BBC-ის [[6 Music]]-ში, 2006 წლის 28 აგვისტოს. 7 დეკემბერს Pet Shop Boys ნომინირებული იქნა [[გრემის ჯილდო|გრემის]] ორ ჯილდოზ - საუკეთესო საცეკვაო ჩანაწერის („[[I'm with Stupid (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|I'm with Stupid]]“) და საუკეთესო ელექტრონული/საცეკვაო ალბომის (''[[Fundamental (ალბომი)|Fundamental]]'') კატეგორიებში. 2006 წლის წინასკნელ თვეებში და 2007 წლის დასაწყისში ტენანტი ბერლინში აღმასრულებელი პროდიუსერის სახით [[რუფუს უეინრაიტი]]ს ალბომ ''[[Release the Stars]]''-ზე მუშაობდა. რამდენიმე სიმღერაში მან ბეკ-ვოკალიც შეასრულა - მაგალითად, „[[Release the Stars|Do I Disappoint You]]-ში“ და „[[Release the Stars|Tiergarten]]-ში“. 2007 წლის თებერვალში გამოვიდა Pet Shop Boys-ის მიერ ჩაწერილი [[The Killers]]-ის „[[Read My Mind (The Killers-ის სიმღერა)|Read My Mind]]-ის“ „Stars Are Blazing“ რემიქსი. დუეტის მსოფლიო ტურნე, განსხვავებული სასცენო გაფორმებით, გაგრძელდა 2007 წლის 14 მარტს, [[რიო-დე-ჟანეირო]]ში. შემდეგ იყო კონცერტები არგენტინაში, ჩილეში, ახალ ზელანდიაში, ავსტრალიაში, ნორვეგიაში, ესტონეთში, ლატვიაში, ლიტვაში, გერმანიაში, შვეიცარიაში, საფრანგეთში, ნიდერლანდში, დიდ ბრიტანეთში, დანიაში, ირლანდიაში, შვედეთში, იტალიაში, ესპანეთში, ბელგიასა და სინგაპურში. 30 ივნისს ჯგუფმა გამოვიდა თამაშში ''[[Second Life]]'', ვირტუალურ ფესტივალზე [[Secondfest]].<ref>{{cite web|url=http://www.side-line.com/news_comments.php?id=24087_0_2_0_C |title=Pet Shop Boys to play live in Second Life |publisher=Side-line.com |accessdate=4 იანვარი 2010}}</ref> 2007 წლის 8 ოქტომბერს დუეტმა გამოსცა ''[[Disco 4]]'', რემიქს ალბომების სერიაში ''Disco'' დღეისთვის ბოლო დისკი. განსხვავებით წინა გამოცემებისგან, მასში შეტანილია როგორც რემიქსები, ასევე სხვა შემსრულებლებისთვის მომზადებული სიმღერები. მათ შორის არიან [[The Killers]], [[დევიდ ბოუი]], [[იოკო ონო]], [[მადონა (მომღერალი)|მადონა]], [[Atomizer (ჯგუფი)|Atomizer]] და [[რამშტაინი]]. Pet Shop Boys-ის შემოქმედებიდან შეტანილია მხოლოდ ორი სიმღერა, „[[Integral (სიმღერა)|Integral]]“ და „[[I'm with Stupid (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|I'm with Stupid]]“. ტურნე Fundamental დასრულდა [[ბუქარესტი|ბუქარესტში]], 2007 წლის ნოემბერში. 2008 წლის ოქტომბერში გამოვიდა დუეტის სინგლი „I'm in Love with a German Film Star“, ჩაწერილი ბრიტანული ფოტოგრაფ [[სემ ტეილორ-ვუდი]]ს მონაწილეობით.<ref>{{cite web|url=http://www.kompakt.fm/artists/sam_taylor_wood|title=Sam Tylor-Wood produced by Pet Shop Boys|work=KOMPAKT.FM|accessdate=28 სექტემბერი 2014}}</ref> იგი მომზადდა ლონდონში უკანასკნელის გამოფენებითვის და გერმანიაში, 7" და 12" სინგლზე გამოიცა ლეიბლ Kompakt-ის მიერ. სიმღერის რემიქსები ჩაიწერა [[გი ბორატო]]ს, [[იურგენ პააპე]]სა და [[მარკ რიდერი]]ს მიერ.<ref>{{cite web|url=http://www.petshopboys.co.uk/news/-/200809|title=Pet Shop Boys-News|publisher=Petshopboys.co.uk|accessdate=28 სექტემბერი 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319105221/http://petshopboys.co.uk/news/-/200809|archivedate=19 მარტი 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.popjustice.com/index.php?option=com_content&task=view&id=2976&Itemid=9|title=This is the Sam Tylor-Wood/ Pet Shop Boys song|work=Popjustice|accessdate=28 სექტემბერი 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.residentadvisor.net/review-view.aspx?id=5680|title=I'm in love with a German filmstar|work=Resident Advisor|accessdate=28 სექტემბერი 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151016083411/http://www.residentadvisor.net/review-view.aspx?id=5680|archivedate=16 ოქტომბერი 2015}}</ref> === ''Yes'', ტურნე ''Pandemonium'', ''Ultimate'' და ბალეტი: 2009–2011=== Pet Shop Boys-მა ახალი ალბომი 2008 წლის ბოლოს დაასრულა. იგი ჩაიწერა პროდიუსერ [[Xenomania]]-სთან და ბრიტანეთში 2009 წლის 23 მარტს, სათაურით ''[[Yes (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Yes]]'' გამოვიდა. ჩანაწერი წარმატებული იყო და ათწლეულზე მეტი პერიოდის განმავლობაში ჯგუფისთვის ჩარტში ყველაზე წარმატებული დისკი აღმოჩნდა, #4 პოზიციით. დუეტმა ჯგუფ [[Girls Aloud]]-ის ალბომ ''[[Out of Control (Girls Aloud-ის ალბომი)|Out of Control]]''-ზე იმუშავა, სიმღერაზე „[[The Loving Kind]]“, რომელიც 2009 წლის 12 იანვარს სინგლზე გამოვიდა და საუკეთესო 10-ეულში მოხვდა.<ref>{{cite news | url=http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/showbiz/bizarre/article1767103.ece | title=Cheryl's song plea to Ashley |work=The Sun |location=UK | author=Gordon Smart | date=3 ოქტომბერი 2008 | accessdate=3 ოქტომბერი 2008 | authorlink=Gordon Smart }}</ref> 2009 წლის თებერვალში Brit-ის დაჯილდოებაზე Pet Shop Boys-მა მიიღო ბრიტანეთის ხმისჩამწერი ინდუსტრიის ყველაზე პრესტიჟული ჯილდო, ბრიტანეთის მუსიკაში შეტანილი გამორჩეული წვლილისთვის. ღონისძიებაზე ცოცხალი გამოსვლისას დუეტთან ერთად მღეროდნენ [[ლედი გაგა]] და [[ბრენდონ ფლაუერსი]] (The Killers). მოგვიანებით კომპილაცია ''PopArt'' ავიდა ბრიტანეთის ჩარტის #18 პოზიციაზე. 2009 წლის 22 მარტს გამოვიდა ალბომ ''Yes''-ის პირველი სინგლი, „[[Love etc.]]“, რომელიც ბრიტანეთში #14 ადგილზე მოხვდა. ალბომი 29 მარტს #4 პოზიციაზე იმყოფებოდა. მოგვიანებით გამოვიდა სინგლები „[[Did You See Me Coming?]]“ და „[[Beautiful People (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Beautiful People]]“ (უკანასკნელი - მხოლოდ გერმანიაში). სინგლები „Love etc“ და „Did You See Me Coming?“ აშშ-ის საცეკვაო ჩარტის პირველ პოზიციებზე მოხვდა. ამრიგად, ეს დუეტისთვის იყო აშშ-ის ჩარტების ათეულებში მეცხრე და მეათე მოხვედრა. 2009 წელს აგრეთვე შეიქმნა დუეტის ახალი საიტი. დიზაინში, რომელიც ლონდონურმა Airside-მა შეიმუშავა, გამოიყენებოდა წინა საიტის ელემენტები. მათ შორის იყო Pet Texts, განყოფილება, რომელშიც ავტომატურად ქვეყნდება კრისისა და ნილის ტელეფონებიდან გაგზავნილი გზავნილები. ამ სისტემის კვლავ გამოყენებამდე დუეტი დროებით იყენებდა [[Twitter]]-ს. 2009 წლის 10 ივნისს [[სანქტ-პეტერბურგი|სანქტ-პეტერბურგში]] დაიწყო [[Pandemonium Tour]], რომელიც დასრულდა 2009 წლის 21 ივლისს, [[თელ-ავივი|თელ-ავივში]]. მეორე ეტაპი დაიწყო კანდაში, 29 აგვისტოს. ტურნეს ფარგლებში სრულდებოდა სიმღერები წინა ალბომებიდან, მათ შორის ისეთი მასალაც, რომელიც მანამდე ცოცხლად არასოდეს შეუსრულებიათ - „Two Divided by Zero“, „Why Don't We Live Together?“ და b-მხარე „Do I Have To?“. 2009 წლის 4 ნოემბერს ბრაზილიაში ტურნეს დაწყებისას გამოვიდა კომპილაცია ''[[Party (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Party]]'', რომელშიც მოხვდა [[გლობო]]ს სერიალებში გაჟღერებული „Being boring“, „Domino dancing“, „West End Girls“ და „King of Rome“. 14 დეკემბერს გამოვიდა ''[[Christmas (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Christmas]]'', [[EP]] ქავერ-ვერსიებით, რემიქსებით და ახალი მასალით. 20 დეკემბერს იგი ჩარტის #40 ადგილზე იმყოფებოდა. [[File:Pet Shop Boys (4746757504).jpg|thumb|280პქ|left|Pet Shop Boys, 2010]] 2010 წლის 15 თებერვალს გამოვიდა დუეტის ორმაგი ალბომი/DVD ''[[Pandemonium (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Pandemonium]]'', ლონდონში, 2009 წლის 21 დეკემბერს გამართული კონცერტის ჩანაწერით. იგი ალბომების ჩარტში #29 პოზიციაზე მოხვდა, ხოლო Amazon-ის ბრიტანულ და აშშ ვერსიებში, ელექტრონული მუსიკის კატეგორიაში გაყიდვების მხრივ #1 ადგილი ეკავა. 2010 წლის იანვარში ცნობილი გახდა, რომ დუეტი დაუბრუნდა სტუდიას. 2010 წლის აპრილში, გრამფირფიტების მაღაზიების დღის აღსანიშნავად, მან გამოსცა ''Release''-ის სესიების დროს მომზადებული „[[Love Life (სიმღერა)|Love life]]-ის“ ვერსია (სიმღერა მათ [[Alcazar (ჯგუფი)|Alcazar]]-ს აჩუქეს). მის b-მხარეზე მოხვდა „A Powerful Friend“, რომელიც დუეტმა 1980-იანების დასაწყისში დაწერა და 2002 წელს, ''[[Disco 3]]''-ის შედგენისას ხელმეორედ მოამზადა. 2010 წლის ივნისში Pet Shop Boys [[გლასტონბერის ფესტივალი|გლასტონბერის ფესტივალზე]] გამოვიდა. პრესამ აღნიშნა, რომ ეს იყო „გლასტონბერის ერთ-ერთი ყველაზე მომხიბლავი გამოსვლა.“<ref>{{cite news|last=McNulty |first=Bernadette |url=http://www.telegraph.co.uk/culture/glastonbury/7858426/Glastonbury-2010-review.html |title=Glastonbury 2010, review |publisher=Telegraph.co.uk |date=28 ივნისი 2010 |accessdate=6 აგვისტო 2011 |location=London}}</ref> 2010 წლის 1 ნოემბერს გამოვიდა დუეტის კომპილაცია ''[[Ultimate (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Ultimate]]'',<ref>{{cite web|url=http://www.petshopboys.co.uk/news/2560/201009 |title=Pet Shop Boys – News – Ultimate Pet Shop Boys |publisher=Petshopboys.co.uk |date= |accessdate=6 აგვისტო 2011}}</ref> ერთდისკიანი გამოცემა საუკეთესო ჰიტებით. გარდა ამისა გამოვიდა ახალი სინგლი „[[Together (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Together]]“.<ref>{{cite web|url=http://www.petshopboys.co.uk/news/2563 |title=Pet Shop Boys – Ultimate Track-listing |publisher=Petshopboys.co.uk |date= |accessdate=6 აგვისტო 2011}}</ref> 2010 წლის 15 ნოემბერს დაიწყო ბილეთების გაყიდვა Pet Shop Boys-ის მეორე თეატრალურ ექსპერიმენტზე, ბალეტზე „ყველაზე არაჩვეულებრივი“, რომელიც არის [[ჰანს ქრისტიან ანდერსენი]]ს ამავე სახელწოდების ზღაპრების ადაპტაცია. პრემიერა გაიმართა 2011 წლის 17 მარტს.<ref>{{cite web|url=http://www.petshopboys.co.uk/news/2601 |title=Pet Shop Boys – The Most Incredible Thing |publisher=Petshopboys.co.uk |date= |accessdate=6 აგვისტო 2011}}</ref> ზღაპარი ადაპტირებული იქნა [[მეთიუ დანსტერი]]ს მიერ, [[ხავიერ დე ფრუტოსი]]ს ქორეოგრაფიით. ორკესტრირებაზე მუშაობდა გერმანელი კომპოზიტორი [[სვენ ჰელბიგი]], რომელიც 2005 წელს Pet Shop Boys-თან ''Battleship Potemkin''-ის მომზადებისას თანამშრომლობდა. 2011 წლის 4 აპრილს ცნობილი გახდა, რომ Pet Shop Boys [[Take That]]-ის ტურნეს [[Progress Live]] ფარგლებში მხარდამჭერი შემსრულებლის სახით გამოვიდოდა. აგრეთვე ითქვა, რომ დუეტი ახალ სიმღერებზე მუშაობდა.<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/newsbeat/12957769 |title=BBC – Newsbeat – Pet Shop Boys join Take That on Progress UK tour |publisher=Bbc.co.uk |date=4 აპრილი 2011 |accessdate=6 აგვისტო 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.petshopboys.co.uk/pettexts/2739/201106 |title=Pet Texts – 15 ივნისი 2011 |publisher=Pet Shop Boys |date= |accessdate=6 აგვისტო 2011}}</ref> === ''Format'', ''Elysium'', ''Electric'', Parlophone-ის დატოვება, ''A Man from the Future'': 2011–დღემდე=== 2011 წლის 28 სექტემბერს ცნობილი გახდა, რომ ჯგუფმა შემდეგი სტუდიური ალბომისთვის 16 სიმღერა დაწერა, რომელთა ჩაწერას 2011 წლის ნოემბერში დაიწყებმა, 2012 წლის შემოდგომაზე გამოსაცემად.<ref>{{cite web|url=http://petshopboys.co.uk/pettexts/2781/201109 |title=Pet Shop Boys – Pet Texts – Songwriting |publisher=petshopboys.co.uk |date=28 სექტემბერი 2011 |accessdate=4 ნოემბერი 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.chartsinfrance.net/Pet-Shop-Boys/news-76450.html |title=Pet Shop Boys enregistre un nouvel album à paraître en 2012 |publisher=www.chartsinfrance.net |date=2 ნოემბერი 2011 |accessdate=4 ნოემბერი 2011}}</ref><ref name="Varsity">{{cite web |url=http://www.varsity.co.uk/news/4029 |title=An interview with the Pet Shop Boys |publisher=Varsity |date=10 ნოემბერი 2011 |accessdate=11 ნოემბერი 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6BUgkSrG1?url=http://www.varsity.co.uk/news/4029 |archivedate=2012-10-18 }}</ref> 2012 წლის 6 თებერვალს, როგორც გაგრძელება ''[[Alternative (ალბომი)|Alternative]]''-ისა, გამოვიდა ''[[Format (ალბომი)|Format]]'', დუეტის 1996-2009 წლების b-მხარეებით. იგი ბრიტანეთის ჩარტში გამოსვლისთანავე 26-ე პოზიციაზე მოხვდა.<ref name="Varsity"/> 2011 წლის 21 ნოემბერს ჯგუფს და ხავიერ დე ფრუტოსს ''[[The Most Incredible Thing (ალბომი)|The Most Incredible Thing]]''-ისთვის<ref name="Guardian.co.uk">{{cite news|url=http://www.guardian.co.uk/stage/2011/nov/20/evening-standard-theatre-awards-frankenstein?newsfeed=true |title=Evening Standard theatre awards: pair win joint prize for Frankenstein roles |publisher=Guardian.co.uk |date= 20 ნოემბერი 2011|accessdate=21 ნოემბერი 2011 |location=London |first=Mark |last=Brown}}</ref><ref>{{cite web|url=http://petshopboys.co.uk/news/2802/201111 |title=Pet Shop Boys – News – Beyond Theatre |publisher=petshopboys.co.uk |date= |accessdate=21 ნოემბერი 2011}}</ref><ref name="Standard.co.uk">{{cite web |url=http://www.thisislondon.co.uk/theatre/article-24012112-evening-standard-theatre-awards-frankenstein-pair-share-best-actor-honour.do |title=Frankenstein pair share Best Actor honour at our Theatre Awards |publisher=Standard.co.uk |date= |accessdate=21 ნოემბერი 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111123023126/http://www.thisislondon.co.uk/theatre/article-24012112-evening-standard-theatre-awards-frankenstein-pair-share-best-actor-honour.do |archivedate=2011-11-23 }}</ref> Evening Standard-ის ჯილდო გადაეცა (რომელიც სემ ტეილორ-ვუდმა წარადგინა). 2012 წლის იანვარში ცნობილი გახდა, რომ ჯგუფმა დაიწყო ალბომის ლოს-ანჯელესში, პროდიუსერ [[ენდრიუ დოუსონი (მუსიკალური პროდიუსერი)|ენდრიუ დოუსონი]]ს მონაწილეობით ჩაწერა. 2012 წლის 9 ივნისს გამოვიდა ლოს-ანჯელესელი ბრაიან ბრესის მიერ შექმნილი „Invisible-ის“ პრომო ფილმი. 11 ივნისს ცნობილი გახდა ალბომის სახელწოდება - ''[[Elysium]]''. 25 ივნისს ცნობილი გახდა, რომ „Winner“ იქნებოდა ალბომის პირველი სინგლი. მისი პრემიერა გაიმართა კენ ბრიუსის შოუში, BBC Radio 2-ზე, 2012 წლის 2 ივლისს. 2012 წლის ივნისში Pet Shop Boys-მა [[უიმბლდონის ტურნირი]]ს წინ შეასრულდა „[[Always On My Mind]]“, „[[What Have I Done to Deserve This? (სიმღერა)|What Have I Done to Deserve This?]]“ და „[[Winner (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Winner]]“.<ref>{{cite news|title=Wimbledon's 'wee bit slippery' courts prove a test for tennis Olympians|url=http://www.independent.co.uk/sport/olympics/other-events/wimbledons-wee-bit-slippery-courts-prove-a-test-for-tennis-olympians-7984970.html |publisher=[[The Independent]] |accessdate=28 ივლისი 2012|location=London|first=Paul|last=Newman|date=28 ივლისი 2012}}</ref> 28 ივნისს ცნობილი გახდა ''Elysium''-ის სიმღერების სია.<ref>{{cite web|title=Elysium track-listing |url=http://www.petshopboys.co.uk/news/3080/201207 |publisher=Pet Shop Boys Partnership |accessdate=28 ივლისი 2012}}</ref><ref>{{cite web|title=Elysium release dates |url=http://www.petshopboys.co.uk/news/3077/201207 |publisher=Pet Shop Boys Partnership |accessdate=28 ივლისი 2012}}</ref> იგი ბრიტანეთში გამოვიდა 10 სექტემბერს, მოგვიანებით კი - სხვა ქვეყნებში.<ref>{{cite web|title=Winner|url=http://www.petshopboys.co.uk|work=News|accessdate=3 ივლისი 2012}}</ref> 3-8 აგვისტოს „[[Winner (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Winner]]“ აშშ-სა და ევროპაში EP-ის სახით გამოიცა.<ref>{{cite web|title=Winner USA |url=http://www.petshopboys.co.uk/news/3125/201208 |publisher=Pet Shop Boys Partnership |accessdate=8 აგვისტო 2012}}</ref><ref>{{cite web|title=Winner released in UK |url=http://www.petshopboys.co.uk/news/3113/201208 |publisher=Pet Shop Boys Partnership |accessdate=6 აგვისტო 2012}}</ref><ref>{{cite web|title=Winner released |url=http://www.petshopboys.co.uk/news/3107/201208 |publisher=Pet Shop Boys Partnership |accessdate=3 აგვისტო 2012}}</ref> 12 აგვისტოს [[2012 წლის ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები]]ს დახურვის ცერემონიაზე დუეტმა „[[West End Girls]]“ შეასრულა. „Leaving“ იყო ალბომის მეორე სინგლი, გამოცემული 15 ოქტომბერს. მესამე, „Memory of the Future“, გამოვიდა 2012 წლის დეკემბერში, b-მხარით „Listening“, რომელიც დუეტმა [[მორტენ ჰარკეტი]]სთვის დაწერა. სიმღერის რემიქსი (ტენანტის ბეკ-ვოკალით) შევიდა მომღერლის 2012 წლის ალბომში ''[[Out of My Hands (მორტენ ჰარკეტის ალბომი)|Out of my hands]]''. დეკემბერში Pet Shop Boys გამოვიდა უფასო კონცერტით BBC-ის [[MediaCityUK]]-ში, BBC-ის ფილარმონიული ორკესტრის და მანჩესტერის კამერული გუნდის თანხლებით. შესრულებულ სიმღერებს შორის იყო „Miracles“ და „The Survivors“, რომლებიც ჯგუფს მანამდე კონცერტებზე არასოდეს დაუკრავს. აგრეთვე შესრულდა „He Dreamed of Machines“, რომელიც ჯგუფმა შექმნა [[ალან ტიურინგი]]სადმი მიძღვნილი პროექტის ფარგლებში. 2013 წლის 14 მარტს დუეტმა 28 წლიანი თანამშრომლობის შემდეგ ოფიციალურად დატოვა Parlophone და კონტრაქტი [[Kobalt Label Services]]-თან გააფორმა.<ref>{{cite web |url=http://metro.co.uk/2013/03/14/pet-shop-boys-leave-parlophone-after-28-years-tease-new-album-electric-3543472/ |title=Pet Shop Boys Leave Parlophone, Tease New Album ''Electric'' <nowiki>|</nowiki> Metro News |last=Hooton |first=Christopher |date=14 მარტი 2013 |accessdate=27 დეკემბერი 2014}}</ref> კომპანიის მეშვეობით და საკუთარი ლეიბლით x2 Pet Shop Boys გეგმავდა ახალი ალბომის გამოცემას. ტენანტმა ოფიციალურ განცხადებაში განმარტა: <blockquote> მადლობელი ვართ ყველასი, ვისთანაც Parlophone-ში ბრიტანეთსა და სხვა ქვეყნებში უკანასკნელი 28 წლის განმავლობაში ვიმუშავეთ. 1985 წელს ლეიბლთან კონტრაქტის გაფორმებისას ვერც წარმოვიდგენდით, თუ რამდენად ხანგრძლივი და წარმატებული ურთიერთობა გვექნებოდა. თუმცა, ასევე სასიამოვნოა ახალი ეტაპის დაწყება ახალ გუნდთან, ახალ ბიზნეს-სტრუქტურაში, ამიტომ Kobalt-თან შემოქმედებითი ურთიერთობის მოლოდინში ვართ.<ref>{{cite web|title=Breaking news|url=http://www.petshopboys.co.uk/news/3614|work=petshopboys.co.uk|publisher=Pet Shop Boys Partnership|accessdate=5 ივლისი 2013|date=14 მარტი 2013}}</ref></blockquote> მეთორმეტე ალბომი, ''[[Electric (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Electric]]'' გამოვიდა 2013 წლის 12 ივლისს. გამოსვლიდან პირველი კვირის განმავლობაში იგი იყო ბრიტანეთის დამოუკიდებელი მაღაზიების ყველაზე გაყიდვადი დისკი და მოხვდა მაღაზიების ოფიციალური ჩარტის #1 პოზიციაზე.<ref>{{cite web|title=Pet Shop Boys top Official Record Store Chart|url=http://www.officialcharts.com/chart-news/pet-shop-boys-top-official-record-store-chart-2372/|work=OfficialCharts.com|publisher=Official Charts Company|accessdate=15 აგვისტო 2013}}</ref> ალბომი პროდიუსერ [[სტიუარტ პრაისი]]ს თანაშემწეობით ჩაიწერა და დაემთხვა მსოფლიო ტურნეს Electric დაწყებას. მის ფარგლებში დუეტი ეწვია ჩილეს, არგენტინას, [[პარაგვაი]]ს, ბრაზილიას, კოლუმბიას, აზიას, ისრაელს, თურქეთს, ევროპას და ჩრდილოეთ ამერიკას.<ref>{{cite web|title=Pet Shop Boys Discuss ‘Electric’, Their Euphoric Summer Album: Idolator Interview|url=http://idolator.com/7465525/pet-shop-boys-electric-interview|work=Idolator|publisher=SpinMedia Publishers|accessdate=5 ივლისი 2013|author=Robbie Daw|date=21 ივნისი 2013}}</ref><ref>{{cite web|title=Pet Shop Boys Touring Asia Intensively for ‘Electric’|url=http://musicweekly.asia/culture/events/pet-shop-boys-touring-asia-intensively-for-electric|work=Music Weekly|publisher=Music Weekly Asia|accessdate=5 ივლისი 2013|author=Dawn|date=4 ივლისი 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130809163833/http://musicweekly.asia/culture/events/pet-shop-boys-touring-asia-intensively-for-electric|archivedate=2013-08-09}}</ref><ref name="Phab">{{cite web|title=Pet Shop Boys ‘Electric’ Album and World Tour.|url=http://www.phablife.com/pet-shop-boys-electric-album-and-world-tour-2/|work=PhabLife|publisher=PhabLife|accessdate=5 ივლისი 2013|date=10 ივნისი 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150904052903/http://www.phablife.com/pet-shop-boys-electric-album-and-world-tour-2/|archivedate=4 სექტემბერი 2015}}</ref> 2014 წლის 23 ივლისს ''A Man from the Future'', დუეტის ახალი ნამუშევარი, წარდგენილი იქნა BBC Proms-ზე.<ref>{{cite web|title=BBC Proms, 2014 Season, Prom 8: Pet Shop Boys|url=http://www.bbc.co.uk/programmes/b04b2m2y|publisher=BBC|accessdate=5 აგვისტო 2014}}</ref> შესრულებული BBC-ის გუნდი, ორკესტრისა და Pet Shop Boys-ის მიერ, იგი ეძღვნება [[ალან ტიურინგი|ალან ტიურინგს]] და შექმნილია სვენ ჰელბიგის ორკესტრირებით.<ref>{{cite web|title=BBC Prom 8 - Pet Shop Boys|url=http://www.bbc.co.uk/proms/whats-on/2014/ივლისი-23/14936}}{{Dead link|date=ივნისი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> [[კრისი ჰაინდი]]ს მიერ ამ კონცერტზე შესრულდა ''Overture to Performance'', 1991 წლის ტურნეს Performance ფარგლებში წარდგენილი დუეტის სიმღერების პოპური, არანჟირებული [[ანჯელო ბადალამენტი]]ს მიერ. მასში შეტანილია სიმღერები „Vocal“, „Love is a Catastrophe“, „Later Tonight“ და „Rent“. 6 სექტემბერს ცნობილი გახდა, რომ დუეტი ნოემბერში მეცამეტე სტუდიურ ალბომზე მუშაობას იწყებდა.<ref>{{cite web|url=http://petshopboys.co.uk/news/-/20140906|title=Pet Shop Boys — News — Last Electric dates|publisher=Petshopboys.co.uk|accessdate=28 სექტემბერი 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141005192729/http://petshopboys.co.uk/news/-/20140906|archivedate=2014-10-05}}</ref> ==სტილი და იმიჯი== კომერციული იმიჯის მხრივ დუეტი ყოველთვის რადიკალური იყო. ადრეულ პერიოდში Pet Shop Boys ცნობილი იყო სხვადასხვა ფაქტორის უარყოფით. 1986 წელს ლოუმ ''[[Entertainment Tonight]]''-თან ინტერვიუში განაცხადა:<ref>{{cite web|url=http://www.youtube.com/watch?v=KholKYBaGJc |title=Broadcast Yourself |publisher=YouTube |accessdate=4 იანვარი 2010}}</ref> {{ციტატა|არ მიყვარს ქანთრი და ვესტერნი, არ მიყვარს როკ-მუსიკა, როკაბილი ან როკ-ენ-როლი. თუმცა, რაც მიყვარს, მთელი გულით მიყვარს.}} მოგვიანებით ეს ციტატა გამოიყენეს სემპლის სახით, სიმღერაში „[[Paninaro (სიმღერა)|Paninaro]]“. მან ჩამოაყალიბა ჯგუფის, როგორც ანტი-როკ-ენ-როლური და დისკო და საცეკვაო მუსიკასთან დაკავშირებული კოლექტივის რეპუტაცია. 1987 წლის b-მხარე „How I Learned to Hate Rock and Roll“ და 1991 წლის სიმღერა „[[DJ Culture]]“ ამ ტენდენციას ხაზს უსვამს. ჯგუფის აღნიშნული დინამიურობა როლს თამაშობდა მათი საჯარო იმიჯის ჩამოყალიბებაში. კარიერის დასაწყისში დუეტს აკრიტიკებდნენ სასცენო გამოსვლების ნაკლებობის გამო, რაც იყო რეაქცია [[Wham!]]-ის მსგავსი ჯგუფების სასცენო იმიჯზე. ადრეულ პერიოდში ლოუ სცენაზე [[Fairlight CMI|Fairlight]]-ზე ბასის პარტიას ასრულებდა, ხოლო ტენანტი მღეროდა. გამოსვლების დროს ორივე ადგილიდან ნაკლებად იძროდა და ამ მხრივაც ცნობილი გახდა. 1989 წელს დუეტმა ტურნეებით მოგზაურობა დაიწყო და მოექცა ოპერისა და თეატრალური დადგმების გავლენის ქვეშ. პირველი საკონცერტო ტურნე დადგა დერეკ ჯერმენმა, რომელმაც ვიდეო პროექციებიც შეიმუშავა. 1991 წელს სასცენო დიზაინის შემუშავებაში მონაწილეობა მიიღეს დევიდ ოლდენმა და დევიდ ფილდინგმა. ამ პერიოდში მეტი აქცენტი გაკეთდა ქორეოგრაფიაზე. შემდგომი ტურნეების პერიოდში დუეტთან მუშაობდნენ მხატვარი სემ ტეილორ-ვუდი და არქიტექტორი ზაჰა ჰადიდი. ტურნე Fundamentalism (2006–2007) დაიდგა თეატრალური დიზაინერ ეს დევლინის მონაწილეობით, ჰაკიმ ონიბუდოს ქორეოგრაფიით. დევლინი აგრეთვე მუშაობდა 2009-2010 წლების Pandemonium Tour-ზე, ისევე, როგორც 2013 წელს დაწყებულ Electric Tour-ზე. დუეტი, როგორც წესი, ირჩევდა ჩაცმულობის ავანგარდულ დიზაინერებს. ტენანტს სხვადასხვა ინტერვიუში უხსენებია საკუთარი ფავორიტები, ისევე, როგორც ლოუს, რომელმაც აღნიშნა სათვალეების და კოსტიუმების მწარმოებლები, [[ისი მიაკე]], [[სტიუსი]] და [[იოჯი იამამოტო]]. ვიზუალური იმიჯი Pet Shop Boys-ისთვის ყოველთვის მნიშვნელოვანი იყო და კარიერის განმავლობაში დუეტმა იგი ორჯერ „ხელმეორედ შექმნა“. 1993 წელს, ალბომის ''[[Very (ალბომი)|Very]]'' პერიოდში, მათ იმიჯს წარმოადგენდა ფერადი კოსტიუმები და კომპიუტერული ტექნოლოგიით შემუშავებული მუსიკალური ვიდეოები. ''[[Nightlife (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Nightlife]]''-ით მათ გარდაქმნა მოახდინეს, მოირგეს პარიკები და სათვალეები, სტილიზებული ფუტურისტული ჩაცმულობა. 2006 წელს ტენანტი და ლოუ სცენაზე და ფოტოსურათებში ჩნდებოდნენ ჰედი სლიმანისა და დიორ ჰომის მიერ შემუშავებული იმიჯით. დუეტი ყოველთვის დიდ ყურადღებას უთმობდა ჩანაწერების გარეკანების მხატვრობას, დიზაინს და ფოტოგრაფიას. ერიკ უოტსონი იყო დუეტის ორიგინალური იმიჯის ავტორი 1984-1991 წლებში. მარკ ფეროუმ შექმნა [[Parlophone]]-ზე გამოცემული პირველი ალბომის გარეკანის მინიმალისტური დიზაინი. 2006 წლის ოქტომბერში Thames & Hudson-მა გამოსცა 336 გვერდიანი წიგნი ''Pet Shop Boys Catalogue'', კრებული ჯგუფის ვიზუალური ელემენტების ასახვით. გარდა ამისა, ლონდონში ჩატარდა გამოფენა, რომელზეც წარდგენილი იქნა დუეტის იმიჯთან დაკავშირებული მრავალი ექსპონატი. სხვადასხვა დროს საუბრობდნენ დუეტის მოყვარულებზეც. 2001 წელს მუსიკის მკვლევარი ფრედ მაუსი წერდა, რომ Pet Shop Boys-ის მოყვარულები წარმოადგენენ კომერციული წარმატების დაუფარავ მაგალითს, მიუხედავად იმისა, რომ დუეტს არასოდეს უყვარდა როკის მსგავსი მუსიკით ჩამოყალიბებული პოპულარობის ტრადიციების განხილვა. ეს ნათლად ჩანს დისკუსიებში, რომელიც 1998 წლიდან ელექტრონული ფოსტის მეშვეობით იმართებოდა. მათში მოყვარულები აკრიტიკებენ ''Bilingual''-ს და იმედს ამყარებენ ''Nightlife''-ზე.<ref name="popular">{{Citation | last=Maus | first=Fred E. | title=Glamour and evasion: the fabulous ambivalence of the Pet Shop Boys | journal=Popular Music | volume=20 | issue=3 |pages=381–82 | id=ISSN 0261-1430 | doi=10.1017/s0261143001001568}}</ref> ==საკონცერტო შესრულება== კრის ჰითთან 1991 წლის ინტერვიუში ლოუმ განმარტა კონცერტების დროს ფონზე გაჟღერებული თანმხლები მუსიკის შექმნის დეტალები. „გარდა გიტარის და კლავიშებიანი საკრავებისა, ყველაფერი არის MIDI-ზე აგებული სეკვენსერი. მომართავ და იგი თავად უკრავს. ყოველი კომპიუტერი ინდივიდუალურ პარტიას ასრულებს.“ ეს მეთოდი გამოიყენოდა ტურნეს Electric დროსაც. დუეტთან თანამშრომლობს მუსიკის პროგრამისტი პიტ გლიდოლი, რომელიც კლავიშებიან საკრავებზე უკრავს და კომპიუტერებთან მუშაობს. კონცერტებში, გარდა ამისა, მონაწილეობს ბეკ-ვოკალისტი [[სილვია მეისონ-ჯეიმზი]]. წარსულში ბეკ-ვოკალისტი იყო [[კეტი კისუნი]]ც. აგრეთვე აღსანიშნავია დამატებითი მუსიკოსები: პერკუსიონისტები [[დენი კამინგზი]], [[ჯოდი ლინსკოტი]] და დოუნ ადამსი; კლავიშისტები/მუსიკის პროგრამისტები სკოტ დეივიდსონი, პიტერ შვარცი და დომინიკ კლარკი; გიტარისტები მარკ რიფოი და ბიკ ჰეიზი და ჯეი ჯეი ბელი (გიტარა, პერკუსია). 2013 წლის მარტში დაწყებული Electric-ის მსოფლიო ტურნე აღსანიშნავია დიზაინერ ეს დევლინთან და ქორეოგრაფ ლინ პეიჯთან თანამშრომლობით.<ref name="Phab" /> ==გავლენა== 2003 წლისთვის [[Billboard (ჟურნალი)|Billboard]]-ის [[ჯო უიტბერნი]]ს მიერ (წიგნში ''Billboard's Hot Dance/Disco 1974–2003'') Pet Shop Boys აღნიშნული იყო, როგორც აშშ-ის საცეკვაო ჩარტების ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი შემსრულებელი - მეოთხე ადგილზე მადონას, [[ჯენეტ ჯექსონი]]სა და [[დონა სამერი]]ს შემდეგ. მადონასა და Pet Shop Boys-ის ურთიერთობა 1988 წელს დაიწყო, სიმღერით "[[Heart (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Heart]]". 1991 წლის კომპილაციის ''[[Discography: The Complete Singles Collection|Discography]]'' ანოტაციაში მითითებულია, რომ თავდაპირველად სურდათ ამ სიმღერის მადონასთვის ჩუქება, მაგრამ ვერ გაბედეს. ამიტომ იგი თავისთვის დაიტოვეს და სინგლი მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტების #1 პოზიციაზე. 1991 წელს მადონა მაინც იყო ნახსენები, სიმღერაში „[[DJ Culture]]“, მას შემდეგ, რაც მას [[შონ პენი]] გაშორდა. ტენანტი მღერის: „Like Liz before Betty / She after Sean / Suddenly you're missing / Then you're reborn“ („როგორც ლიზი ბეტიმდე, იგი შონის შემდეგ...მოულოდნელად იკარგები, მერე კი ხელახლა იბადები.“) მადონას ალბომი ''[[Confessions on a Dance Floor]]'', გამოცემული 2005 წლის ნოემბერში, შეიცავს სიმღერას „[[Jump (სიმღერა)|Jump]]“, რომელიც ჰგავს „West End Girls-ს“.<ref>Shawhan, Jason (2005-11-20). [http://dancemusic.about.com/od/reviews/fr/MadonnaConf.htm Madonna – Confessions on a Dancefloor] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151117024515/http://dancemusic.about.com/od/reviews/fr/MadonnaConf.htm |date=2015-11-17 }}</ref> [[სტიუარტ პრაისი|სტიუარტ პრაისთან]] ინტერვიუდან (რომელიც [[Popjustice]]-ისთვის მომზადდა) ირკვევა, რომ „Jump“ [[კრის ლოუ]]ს გავლენით შეიქმნა. მოგვიანებით დუეტმა მადონას სიმღერის „[[Sorry (მადონას სიმღერა)|Sorry]]“ რემიქსი ჩაწერა. უკანასკნელი მომღერლის მიერ ''[[Confessions Tour|Confessions]]''-ის ტურნეს ფარგლებში გამოიყენებოდა. 2005 წლის ოქტომბერში შვედურმა ჯგუფმა [[West End Girls (შვედური ჯგუფი)|West End Girls]] გამოსცა „[[Domino Dancing]]-ის“ ქავერ-ვერსია. მშობლიურ ქვეყანაში სიმღერა #3 პოზიციაზე მოხვდა და ჰიტი იყო. 2006 წლის იანვარში მათ გამოსცეს „West End Girls-ის“ ვერსია, ივნისში კი - ალბომი. არსებობს Pet Shop Boys-ისადმი პატივისცემის ნიშნად შექმნილი ჯგუფები - მაგალითად, [[Pet Shop Noise]] ([[ბირმინგემი]]) და [[West End Boys]] ([[სიეტლი]]). 2014 წლის აგვისტოში Pet Shop Boys გამოჩნდა BBC-ის Radio 4-ის სერიალში ''[[The Archers]]'', გამოგონილ ფესტივალ Loxfest-ზე. ლოუმ და ტენანტმა საკუთარი როლებისთვის ხმებიც ჩაწერეს.<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-28898960|title=BBC News - Pet Shop Boys to make cameo appearance on The Archers|work=BBC News|accessdate=28 სექტემბერი 2014}}</ref> ==სექსუალობა== 1994 წელს ტენანტმა ბრიტანულ გეი-ჟურნალ ''[[Attitude (ჟურნალი)|Attitude]]''-თან [[ქამინგ აუთი|საჯაროდ განაცხადა]] საკუთარი ჰომოსექსუალური ორიენტაციის შესახებ.<ref>{{cite web |url=http://www.glbtq.com/arts/pet_shop_boys.html |title=>> arts >> Pet Shop Boys |publisher=glbtq |date=20 სექტემბერი 2008 |accessdate=4 იანვარი 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140711004711/http://www.glbtq.com/arts/pet_shop_boys.html |archivedate=2014-07-11 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.petshopboys.net/html/interviews/otherinter10.shtml |title=Absolutely Pet Shop Boys Unofficial web site – Interviews – Outrage, ოქტომბერი 1994 |publisher=Petshopboys.net |accessdate=4 იანვარი 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090830024109/http://www.petshopboys.net/html/interviews/otherinter10.shtml |archivedate=2009-08-30 }}</ref> ლოუს საკუთარ ორიენტაციაზე არ უსაუბრია. 1996 წელს [[BBC Radio 1]]-ის ეთერში გავიდა ორნაწილიანი დოკუმენტური გადაცემა ''About''<ref>{{cite web|url=http://www.discogs.com/Pet-Shop-Boys-About/release/412094 |title=Pet Shop Boys – About (2xCD) at Discogs |publisher=Discogs.com |date=6 ნოემბერი 2008 |accessdate=4 იანვარი 2010}}</ref>, რომელშიც მან უბრალოდ განაცხადა, რომ „არსებობს მხოლოდ სექსუალობა“. ტენანტს და ლოუ ხოლმე შეცდომით მიიჩნევენ წყვილად (1990 წლის ბიოგრაფიაში ''Pet Shop Boys, Literally'' ტენანტი იხსენებს, რომ ასეთი შთაბეჭდილება ჰქონდა მათ ყოფილ მენეჯერს, ტომ უოტკინსსაც). Pet Shop Boys ითვლება [[ლგბტ|გეი კულტურის]] მნიშვნელოვან სიმბოლოდ, სიმღერებით „[[Can You Forgive Her? (სიმღერა)|Can You Forgive Her?]]“, „It's a Sin“, „[[New York City Boy]]“ და „[[Go West (სიმღერა)|Go West]]“. სიმღერაში „[[Release (ალბომი)|The Night I Fell in Love]]“ ტენანტი მღერის ახალგაზრდა რეპერ მამაკაცთან ღამის გატარებაზე (პერსონაჟი შექმნილია [[ემინემი]]ს შთაგონებით, რომელსაც [[ჰომოფობია]]ში არაერთხელ ადანაშაულებდნენ). გარდა ამისა, იგივე თემას ეძღვნება „[[Was It Worth It? (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|Was It Worth It?]]“ და „Metamorphosis“. აღსანიშნავია „[[It Couldn't Happen Here]]“, „Dreaming of the Queen“, „Liberation“, „The Survivors“ და „[[Being Boring]]“, სადაც საუბარია გეი ცხოვრებაზე და შიდსის კრიზისის შედეგებზე. თუმცა, ტენანტს ხშირად უთქვამს, რომ მისი ტექსტები არა მხოლოდ გეებზეა. მრავალი სიმღერა დაწერილია ორაზროვანი პოზიიდან და ჯგუფის მსმენელებს შორის არის მრავალი [[ჰეტეროსექსუალობა|ჰეტეროსექსუალიც]].<ref>{{cite web |url=http://www.petshopboys.net/html/interviews/othermag45.shtml |title=Absolutely Pet Shop Boys Unofficial web site – Interviews – Attitude, მაისი 2002 |publisher=Petshopboys.net |accessdate=4 იანვარი 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090830022030/http://www.petshopboys.net/html/interviews/othermag45.shtml |archivedate=2009-08-30 }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/arts-an-attitude-thing-1306010.html |title=ARTS: AN ATTITUDE THING – Arts & Entertainment |work=The Independent |location=UK |date=21 აპრილი 1996 |accessdate=4 იანვარი 2010 | first=Ben | last=Thompson}}</ref><ref>{{cite web |url=http://andrewsullivan.theatlantic.com/the_daily_dish/2009/06/for-hardcore-petheads-the-tennant-interview-in-full.html |title=For Hard-Core Petheads: The Tennant Interview In Full – The Daily Dish, By Andrew Sullivan |publisher=Andrewsullivan.theatlantic.com |date=5 ივნისი 2009 |accessdate=4 იანვარი 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090610072028/http://andrewsullivan.theatlantic.com/the_daily_dish/2009/06/for-hardcore-petheads-the-tennant-interview-in-full.html |archivedate=2009-06-10 }}</ref> ამავე დროს, Pet Shop Boys უთანამშრომლია რამდენიმე შემსრულებელთან, რომელიც ასევე გეი სიმბოლოდ ითვლება, განურჩევლად მისი ორიენტაციისა. მათ შორის არიან [[დევიდ ბოუი]], [[დასტი სპრინგფილდი]], [[Bronski Beat]], [[Erasure]], [[ელტონ ჯონი]], [[Village People]], [[შირლი ბეისი]], [[ლაიზა მინელი]], [[ბოი ჯორჯი]], [[კაილი მინოუგი]], [[მადონა (მომღერალი)|მადონა]], [[რიკი მარტინი]], [[ჯორჯ მაიკლი]], [[პიტ ბერნსი]], [[Girls Aloud]] და [[ლედი გაგა]]. Pet Shop Boys-ს დაგეგმილი ჰქონდა გეი-მუსიკოსების ფესტივალის ''Wotapalava'' ჩატარებაც, თუმცა ჩანაფიქრზე მოგვიანებით უარი ითქვა.<ref>{{cite web|url=http://www.mtv.com/news/1444910/wotapalava-tour-canceled-following-sinead-oconnor-exit |title=Wotapalava Tour Canceled Following Sinead O’Connor Exit |publisher=mtv.com |accessdate=7 თებერვალი 2001}}</ref> ==წევრები== *[[ნილ ტენანტი]] - ვოკალები, გიტარა, ბას-გიტარა, კლავიშებიანები *[[კრის ლოუ]] - ვოკალები, კლავიშებიანები, სინთეზატორები, პროგრამირება, სეკვენსერები, სემპლები, კომპიუტერი, ფორტეპიანო, ელექტრონული ფორტეპიანო, გიტარა, ბას-გიტარა, დასარტყმელი საკრავები, ელექტრონული დასარტყმელი საკრავები == დისკოგრაფია == {{მთავარი|Pet Shop Boys-ის დისკოგრაფია}} *''[[Please (ალბომი)|Please]]'' (1986) *''[[Actually (ალბომი)|Actually]]'' (1987) *''[[Introspective]]'' (1988) *''[[Behaviour (ალბომი)|Behaviour]]'' (1990) *''[[Very (ალბომი)|Very]]'' (1993) *''[[Bilingual (ალბომი)|Bilingual]]'' (1996) *''[[Nightlife (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Nightlife]]'' (1999) *''[[Release (ალბომი)|Release]]'' (2002) *''[[Fundamental (ალბომი)|Fundamental]]'' (2006) *''[[Yes (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Yes]]'' (2009) *''[[Elysium]]'' (2012) * ''[[Electric (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Electric]]'' (2013) * ''[[Super (ალბომი)|Super]]'' (2016) * ''[[Hotspot (ალბომი)|Hotspot]]'' (2020) ==ტურნეები== * [[MCMLXXXIX Tour]] (1989) * [[Performance Tour]] (1991) * [[Discovery Tour (Pet Shop Boys)|Discovery Tour]] (1994) * [[Somewhere Shows]] (1997) * [[Nightlife Tour]] (1999-2000) * Uni/Release Tour * PopArt Tour * [[Fundamental Tour]] (2006-2007) * [[Pandemonium Tour]] (2009-2010) * [[Electric Tour]] (2013-2014) * [[Super Tour]] (2016-2017) * Dreamworld Tour (2022) ==ტექნიკა== მიუხედავად იმისა, რომ Pet Shop Boys მრავალ ინსტრუმენტზე უკრავს, ძირითადად [[Korg]]-ის ტექნიკას იყენებს. გარდა ამისა, გამოიყენება: *[[Akai S1000]] *[[Alesis Andromeda A6]] *[[E-mu Emulator]] I და II *[[E-mu Proteus]] *[[Fairlight CMI]] *[[Korg Kaoss Pad 3]] *[[Korg Kronos]] *[[Korg M1]] *[[Korg M3]] *[[microKORG|Korg microKORG]] *[[Korg Prophecy]] *[[Korg Triton#Extreme|Korg Triton Extreme]] *[[Korg Triton#Studio|Korg Triton Studio]] *[[Minimoog Voyager|Moog Minimoog Voyager]] *[[Native Instruments|Native Instruments Maschine]] *[[Nord Electro]] *[[Nord Piano]] *[[Nord Wave]] *[[Roland D-50]] *[[Roland JD-800]] *[[Roland JP-8000]] *[[Yamaha RX-5]] ამ ინსტრუმენტების ნაწილი გამოიყენებოდა სატელევიზიო გამოსვლების დროს, მაგ. [[Top of the Pops]]-ში. ==ჯილდოები და ნომინაციები== ;ძირითადი ჯილდოები *1987: BPI-ს („Brit“) ჯილდო (გაერთიანებული სამეფო) – საუკეთესო სინგლი („[[West End Girls]]“) *1987: აივორ ნოველოს ჯილდო (გაერთიანებული სამეფო) – საუკეთესო საერთაშორისო ჰიტი („West End Girls“) *1988: BPI-ს („Brit“) ჯილდო (გაერთიანებული სამეფო) – საუკეთესო ჯგუფი *1988: აივორ ნოველოს ჯილდო (გაერთიანებული სამეფო) – საუკეთესო საერთაშორისო ჰიტი („[[It's a Sin]]“) *1988: ჰიუსტონის კინოფესტივალი (აშშ) – ოქროს ჟიურის ჯილდო (''[[It Couldn't Happen Here]]'') *1988: Berolina Awards (გერმანია) – წლის ჯგუფი *1991: Music Week (გაერთიანებული სამეფო) – წლის საუკეთესო ვიდეო 1990 („[[Being Boring]]“) *1994: Siggraph Wave Awards (აშშ) – საუკეთესო მუსიკალური ვიდეო („[[Liberation (სიმღერა)|Liberation]]“) *1994: ეფექტების და ანიმაციის ფესტივალი (გაერთიანებული სამეფო) – საუკეთესო მუსიკალური ვიდეო („Liberation“) *1999: Viva-ს Comet-ის ჯილდო (გერმანია) – საუკეთესო საერთაშორისო ვიდეო („[[I Don't Know What You Want But I Can't Give It Any More]]“) *2000: RSH-ის ოქროს ჯილდო (გერმანია) – საუკეთესო საერთაშორისო ჯგუფი *2000: აივორ ნოველოს ჯილდო (გაერთიანებული სამეფო) – გამორჩეული წვლილი ბრიტანულ მუსიკაში *2003: A-Ward (გერმანია) – პოპის პიონერები: გამორჩეული წვლილი პოპ-მუსიკაში *2003: World Awards (საერთაშორისო) – მსოფლიო ხელოვნების ჯილდო *2004: Q Inspiration Award (გაერთიანებული სამეფო) – ''Q'' *2005: ათწლეულის სიმღერა 1985–1994 (გაერთიანებული სამეფო) – „[[West End Girls]]“ *2008: კანის რეკლამის საერთაშორისო ფესტივალი (საფრანგეთი) – ოქროს კიბერ ლომის ჯილდო (ვიდეო „Integral“) *2009: BPI-ს („Brit“) ჯილდო (გაერთიანებული სამეფო) – გამორჩეული წვლილი მუსიკაში *2011: [[Evening Standard-ის ჯილდო]] (გაერთიანებული სამეფო)<ref name="Guardian.co.uk"/><ref name="Standard.co.uk"/><ref>{{cite web|url=http://petshopboys.co.uk/news/2802/201111 |title=Pet Shop Boys – News – Beyond Theatre |publisher=Guardian.co.uk |date= |accessdate=21 ნოემბერი 2011}}</ref> *2013: Q - გამორჩეული წვლილი მუსიკაში (გაერთიანებული სამეფო) – ''Q''<ref>{{cite web|title=Q Awards|url=http://petshopboys.co.uk/news/4535|work=http://petshopboys.co.uk/|accessdate=26 ნოემბერი 2013}}</ref><ref>{{cite news|last=Savage|first=Mark|title=David Bowie misses out on Q Awards|url=http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-24607303|publisher=BBC News|accessdate=26 ნოემბერი 2013|date=21 ოქტომბერი 2013}}</ref> ;ნომინაციები * 1987: საუკეთესო ბრიტანული ჯგუფი * 1988: საუკეთესო ბრიტანული ალბომი - ''[[Actually (ალბომი)|Actually]]'' * 1988: საუკეთესო ბრიტანული სინგლი - „[[Always on My Mind#Pet Shop Boys-ის ვერსია|Always on My Mind]]“ * 1989: საუკეთესო ბრიტანული ალბომი - ''[[Introspective]]'' * 1989: საუკეთესო ბრიტანული ჯგუფი * 1992: საუკეთესო ბრიტანული ჯგუფი * 1994: საუკეთესო ბრიტანული ვიდეო - „[[Go West (სიმღერა)#Pet Shop Boys-ის ვერსია|Go West]]“ * 1994: გრემის ჯილდო – ჩანაწერის საუკეთესო შეფუთვა - ''[[Very (ალბომი)|Very Relentless]]'' * 1997: გრემის ჯილდო – საუკეთესო საცეკვაო ჩანაწერი - „To Step Aside“ * 2002: გრემის ჯილდო – ჩანაწერის საუკეთესო შეფუთვა - ''[[Release (ალბომი)|Release]]'' * 2006: გრემის ჯილდო – საუკეთესო ელექტრონული/საცეკვაო ჩანაწერი - „[[I'm with Stupid (Pet Shop Boys-ის სიმღერა)|I'm with Stupid]]“ * 2006: გრემის ჯილდო – საუკეთესო ელექტრონული/საცეკვაო ალბომი - ''[[Fundamental (ალბომი)|Fundamental]]'' * 2007: გრემის ჯილდო – საუკეთესო ელექტრონული/საცეკვაო ჩანაწერი - „[[Minimal (სიმღერა)|Minimal]]“ * 2009: გრემის ჯილდო – საუკეთესო ელექტრონული/საცეკვაო ალბომი - ''[[Yes (ალბომი)|Yes]]'' * 2010: BRIT-ის ჰიტები<ref>{{cite web |url=http://www.brits.co.uk/the-vaults/artist/Pet%20Shop%20Boys |title=The Vaults &#124; The BRIT Awards 2011 |publisher=Brits.co.uk |date= |accessdate=6 აგვისტო 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120318065857/http://www.brits.co.uk/the-vaults/artist/Pet%20Shop%20Boys |archivedate=2012-03-18 }}</ref> == რესურსები ინტერნეტში == {{Commonscat-inline|Pet Shop Boys}} * [http://petshopboys.co.uk/home Pet Shop Boys-ის ოფიციალური საიტი] * [https://twitter.com/petshopboys Pet Shop boys - Twitter] * [http://www.psb-discography.com PSB discography] – დისკოგრაფიის მიმოხილვა * {{Discogs artist|7552}} ==სქოლიო== <div style="height:250px; overflow:auto; padding:3px; border:1px solid #aaa;" class="scrollbox"> {{სქოლიოს სია|2}} </div> {{Pet Shop Boys}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:Pet Shop Boys]] [[კატეგორია:1980-იანი წლების მუსიკალური ჯგუფები]] [[კატეგორია:1990-იანი წლების მუსიკალური ჯგუფები]] [[კატეგორია:2000-იანი წლების მუსიკალური ჯგუფები]] [[კატეგორია:დისკო ჯგუფები]] [[კატეგორია:ინგლისური ელექტრონული ჯგუფები]] [[კატეგორია:სინთპოპი]] [[კატეგორია:1981 წელს ჩამოყალიბებული ჯგუფები]] ndyp970hpeks358uiy5m7owutrkhesw 0 72762 4650417 4221183 2024-05-02T16:16:41Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ჭალაათი}} {{ინფოდაფა მყინვარი | სახელი = ჭალაათის მყინვარი | მშობლიური სახელი = | სურათი = Chalaati glacier near Mestia.JPG | წარწერა = ჭალაათის მყინვარი |lat_dir =N |lat_deg =43 |lat_min =07 |lat_sec =33.8 |lon_dir =E |lon_deg =42 |lon_min =42 |lon_sec =15.1 | ქვეყანა = {{დროშა|საქართველო}} | ტერიტორიული ერთეული = [[მესტიის მუნიციპალიტეტი]] | ქედი = [[სვანეთის კავკასიონი]] | ფართობი = 8,59 | სიგრძე = 9,35 | სიგანე = | სისქე = | ტიპი = ხეობური | მდგომარეობა = | პოზრუკა = საქართველო | პოზრუკა2 = საქართველო სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე }} '''ჭალაათის მყინვარი''' — [[ხეობა|ხეობის]] რთული ტიპის [[მყინვარი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე]]ში, [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]. მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[მულხრა|მულხრის]] მარჯვენა შენაკადის — [[მესტიაჭალა|მესტიაჭალის]] სათავეში. შედგება ორი ნაკადისაგან და იკვებება [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 4000 მეტრზე მაღალი მწვერვალების: [[უშბა|უშბის]], [[ჩათინი]]ს, [[კავკასი]]ს და [[ბჟედუხი]]ს ფერდობებიდან. ძირითადია მარცხენა ნაკადი, მის ზედაპირზე სამი ყინულჩანჩქერია განვითარებული, რაც მყინვარქვეშა [[რელიეფი|რელიეფში]] [[რიგელი|რიგელების]] არსებობაზე მიუთითებს. ყველაზე მძლავრი ზედა ყინულჩანჩქერის სიმაღლე 300 მეტრია, სიგანე 700 მეტრი. ქვედა ორი ყინულჩანჩქერი შედარებით მცირეა. ყინულვარდნილების მიდამოებში [[მყინვარის ენა]] სხვადასხვა მიმართულების ნაპრალებით არის დასერილი (სერაკები). იგი კავკასიონის სამხრეთ ფერდობებზე არსებული მყინვარებიდან ყველაზე დაბალ ნიშნულამდე [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1960 მ ჩამოდის და [[ტყე|ტყის]] ზონაში იჭრება. მყინვარის ფართობი 8,59 კმ²-ია, მარცხენა მთავარი ნაკადის სიგრძე 9,35 კმ, ხოლო მარჯვენა ნაკადის სიგრძე 7,30 კმ-ია. მყინვარიდან გამოდის მდინარე [[მესტიაჭალა|მესტიაჭალის]] შენაკადი [[ჭალაათი (მდინარე)|ჭალაათი]]. მისასვლელი გზა დაბა [[მესტია|მესტიიდან]]. == ლიტერატურა == {{commonscat|Chalaati (glacier)}} * ტიელიძე, ლევან, საქართველოს მყინვარები. გამომცემლობა „კოლორი“, თბ., 2014; {{ქსე|11|380|ხაზარაძე რ.}} {{საქართველოს მყინვარები}} {{კავკასიონის მთიანეთი}} [[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის მყინვარები]] 8bbb6ys7zkvrq1bxrpeix5zdauoipso 4650418 4650417 2024-05-02T16:21:15Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ჭალაათი}} {{ინფოდაფა მყინვარი | სახელი = ჭალაათის მყინვარი | მშობლიური სახელი = | სურათი = Chalaati glacier near Mestia.JPG | წარწერა = ჭალაათის მყინვარი |lat_dir =N |lat_deg =43 |lat_min =07 |lat_sec =53.8 |lon_dir =E |lon_deg =42 |lon_min =42 |lon_sec =15.1 | ქვეყანა = {{დროშა|საქართველო}} | ტერიტორიული ერთეული = [[მესტიის მუნიციპალიტეტი]] | ქედი = [[სვანეთის კავკასიონი]] | ფართობი = 8,59 | სიგრძე = 9,35 | სიგანე = | სისქე = | ტიპი = ხეობური | მდგომარეობა = | პოზრუკა = საქართველო | პოზრუკა2 = საქართველო სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე }} '''ჭალაათის მყინვარი''' — [[ხეობა|ხეობის]] რთული ტიპის [[მყინვარი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე]]ში, [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]. მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[მულხრა|მულხრის]] მარჯვენა შენაკადის — [[მესტიაჭალა|მესტიაჭალის]] სათავეში. შედგება ორი ნაკადისაგან და იკვებება [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 4000 მეტრზე მაღალი მწვერვალების: [[უშბა|უშბის]], [[ჩათინი]]ს, [[კავკასი]]ს და [[ბჟედუხი]]ს ფერდობებიდან. ძირითადია მარცხენა ნაკადი, მის ზედაპირზე სამი ყინულჩანჩქერია განვითარებული, რაც მყინვარქვეშა [[რელიეფი|რელიეფში]] [[რიგელი|რიგელების]] არსებობაზე მიუთითებს. ყველაზე მძლავრი ზედა ყინულჩანჩქერის სიმაღლე 300 მეტრია, სიგანე 700 მეტრი. ქვედა ორი ყინულჩანჩქერი შედარებით მცირეა. ყინულვარდნილების მიდამოებში [[მყინვარის ენა]] სხვადასხვა მიმართულების ნაპრალებით არის დასერილი (სერაკები). იგი კავკასიონის სამხრეთ ფერდობებზე არსებული მყინვარებიდან ყველაზე დაბალ ნიშნულამდე [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1960 მ ჩამოდის და [[ტყე|ტყის]] ზონაში იჭრება. მყინვარის ფართობი 8,59 კმ²-ია, მარცხენა მთავარი ნაკადის სიგრძე 9,35 კმ, ხოლო მარჯვენა ნაკადის სიგრძე 7,30 კმ-ია. მყინვარიდან გამოდის მდინარე [[მესტიაჭალა|მესტიაჭალის]] შენაკადი [[ჭალაათი (მდინარე)|ჭალაათი]]. მისასვლელი გზა დაბა [[მესტია|მესტიიდან]]. == ლიტერატურა == {{commonscat|Chalaati (glacier)}} * ტიელიძე, ლევან, საქართველოს მყინვარები. გამომცემლობა „კოლორი“, თბ., 2014; {{ქსე|11|380|ხაზარაძე რ.}} {{საქართველოს მყინვარები}} {{კავკასიონის მთიანეთი}} [[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის მყინვარები]] 6hniezm3vf5avfh29n8e93eihai1ag2 0 78039 4650587 4629978 2024-05-03T08:18:14Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = დეგეულა |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |დაქვემდებარება = |პანორამა = Degeula.jpg |პანორამის სიგანე = |წარწერა = |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 55 |lat_sec = 13 |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 06 |lon_sec = 06 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკის ზომა = 300 |რაიონის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის ტიპი = მხარე |რეგიონი = შიდა ქართლის მხარე |რეგიონი ცხრილში = |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = გორის მუნიციპალიტეტი |თემი = ატენი{{!}}ატენი |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = |სტატუსი-დან = |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 680 |კლიმატი = |ოფიციალური ენა = |მოსახლეობა = 125<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref> |აღწერის წელი = 2014 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,4 % |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = +4 |DST = |სატელეფონო კოდი = +995 |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''დეგეულა''' — [[სოფელი]] [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ საქართველოში]], [[შიდა ქართლის მხარე|შიდა ქართლის მხარის]] [[გორის მუნიციპალიტეტი|გორის მუნიციპალიტეტში]] ([[ატენი]] [[მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეული|ადმინისტრაციული ერთეული]]). მდებარეობს [[თრიალეთის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ტანა (საქართველო)|ტანის]] ([[მტკვარი|მტკვრის]] მარჯვენა [[შენაკადი]]) მარცხენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 680 მეტრზე, [[გორი]]დან 11 კილომეტრის დაშორებით. ==დემოგრაფია== 2014 წლის აღწერის მონაცემებით, სოფელში ცხოვრობს 125 ადამიანი. {| class="wikitable" style="text-align:right" |- ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი |- | 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 197 || 107 || 90 |- | 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 125 || 64 || 61 |} ==ლიტერატურა== {{ქე|2||}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გორის მუნიციპალიტეტი}} [[კატეგორია:გორის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] 26bn1us1usapkwghf2ixdg9rmo6n23q 0 82594 4650634 4394591 2024-05-03T11:44:39Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = დედისფერული |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |პანორამა = |პანორამის სიგანე = 300 |წარწერა = |lat_dir = N|lat_deg = 42|lat_min = 10|lat_sec = 05 |lon_dir = E|lon_deg = 45|lon_min = 16|lon_sec = 49 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკის ზომა = |რაიონის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის ტიპი = მხარე |რეგიონი = კახეთის მხარე |რეგიონი ცხრილში = |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = ახმეტის მუნიციპალიტეტი |თემი = საკობიანო |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = |სტატუსი-დან = |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 800 |კლიმატი = |ოფიციალური ენა = |მოსახლეობა = 31<ref name="აღწერა 2014">{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}</ref> |აღწერის წელი = 2014 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 96,8 %<br />[[ქისტები]] 3,2 % |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = +4 |DST = |სატელეფონო კოდი = +995 |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''დედისფერული''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ახმეტის მუნიციპალიტეტი|ახმეტის მუნიციპალიტეტში]] ([[საკობიანო]]ს [[მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეული|ადმინისტრაციული ერთეული]]). მდებარეობს [[პანკისის ხეობა]]ში, [[მდინარე]] [[ალაზანი|ალაზნის]] მარჯვენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 800 [[მეტრი]]ს სიმაღლეზე, [[ახმეტა|ახმეტიდან]] 19 [[კილომეტრი]]ს დაშორებით. დედისფერული პირველად XVIII საუკუნეშია მოხსენიებული. ადგილობრივები კაკლიანის სახელითაც იცნობენ. სოფლის მახლობლად შემორჩენილია ფეოდალური ხანის [[ნასოფლარი]] ([[დედისფერულის საცხოვრებელი ნაგებობა]]), [[კოშკი]], ეკლესია და [[მარანი|მარნის]] ნაშთი. ==დემოგრაფია== 2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 31 ადამიანი. {| class="wikitable" style="text-align:right" |- ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი |- | 2002<ref name="აღწერა 2002">{{სახელმწიფო აღწერა 2002}}</ref>|| 43|| 24|| 19 |- | 2014<ref name="აღწერა 2014" />|| {{კლება}} 31|| 17|| 14 |} ==ლიტერატურა== {{ქე|2||მუსხელიშვილი დ.}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ახმეტის მუნიციპალიტეტი}} [[კატეგორია:ახმეტის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] i4njb7vxahrd9eo7w9g7fd6ku25fmvf 0 84080 4650521 4048047 2024-05-02T22:04:28Z Nikash222 160934 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = ქსუისი |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |პანორამა = |პანორამის სიგანე = |წარწერა = |lat_dir =N |lat_deg = 42 |lat_min = 14 |lat_sec = 42 |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 04 |lon_sec = 51 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკის ზომა = |რაიონის რუკის ზომა = |რეგიონის ტიპი = სპეციალური ერთეული |რეგიონი = სამხრეთ ოსეთის ადმინისტრაცია |რეგიონი ცხრილში = სამხრეთ ოსეთის დროებითი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = ერედვის მუნიციპალიტეტი |თემი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = |სტატუსი-დან = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე=930 |მოსახლეობა = |აღწერის წელი = |ეროვნული შემადგენლობა = |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''ქსუისი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ერედვის მუნიციპალიტეტი|ერედვის მუნიციპალიტეტში]]. ==გეოგრაფია== მდებარეობს [[შიდა ქართლის ვაკე|შიდა ქართლის ვაკის]] უკიდურეს ჩრდილოეთ ნაწილში, [[მდინარე]] [[ჭარებულა|ჭარებულის]] მარჯვენა ნაპირზე. იყო [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ბერიჯვარი]], [[დისევი]], [[დმენისი]], [[ზემო კორკულა]], [[ზემო სნეკვი]], [[ზემო ქერე]], [[კულბითი]], [[ნანიაური]], [[სათიხარი]], [[ქვემო კორკულა]], [[ჭარები]], [[ხელჩუა]], [[ხუგასთა]]). ზღვის დონიდან 930 [[მეტრი]], [[ცხინვალი]]დან 13 [[კილომეტრი]]. ==ისტორია== [[1991]] წლამდე შედიოდა [[ცხინვალის რაიონი|ცხინვალის რაიონში]], ხოლო [[2006]] წლამდე შედიოდა [[გორის მუნიციპალიტეტი|გორის მუნიციპალიტეტში]]. [[2008]] წლიდან ოკუპირებულია [[რუსეთის ფედერაცია|რუსეთის ფედერაციის]] მიერ<ref name="ოკუპაცია">[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/19132?publication=7 საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე — საქართველოს კანონი ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ]</ref>, ხოლო სოფელს დე ფაქტო აკონტროლებს სეპარატისტული [[სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკა]], რომლის ტერიტორიაზე სოფელს მიანიჭეს ოსური სახელწოდება ({{lang-os|Ксуис}}). == ცნობილი ადამიანები == ქსუისში დაიბადნენ: [[ნოდარ შოშიტაშვილი]] - ქართველი ისტორიკოსი და ეთნოლოგი ==ლიტერატურა== {{ქსე|10|566}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ესკიზი-საქართველო}} {{ერედვის მუნიციპალიტეტი}} [[კატეგორია:ერედვის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] 08a8xe25rzvoxcetu4ugvtyglec7xq5 4650617 4650521 2024-05-03T11:20:44Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = ქსუისი |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |პანორამა = |პანორამის სიგანე = |წარწერა = |lat_dir =N |lat_deg = 42 |lat_min = 14 |lat_sec = 42 |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 04 |lon_sec = 51 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკის ზომა = |რაიონის რუკის ზომა = |რეგიონის ტიპი = სპეციალური ერთეული |რეგიონი = სამხრეთ ოსეთის ადმინისტრაცია |რეგიონი ცხრილში = სამხრეთ ოსეთის დროებითი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = ერედვის მუნიციპალიტეტი |თემი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = |სტატუსი-დან = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე=930 |მოსახლეობა = |აღწერის წელი = |ეროვნული შემადგენლობა = |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''ქსუისი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ერედვის მუნიციპალიტეტი|ერედვის მუნიციპალიტეტში]]. ==გეოგრაფია== მდებარეობს [[შიდა ქართლის ვაკე|შიდა ქართლის ვაკის]] უკიდურეს ჩრდილოეთ ნაწილში, [[მდინარე]] [[ჭარებულა|ჭარებულის]] მარჯვენა ნაპირზე. იყო [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ბერიჯვარი]], [[დისევი]], [[დმენისი]], [[ზემო კორკულა]], [[ზემო სნეკვი]], [[ზემო ქერე]], [[კულბითი]], [[ნანიაური]], [[სათიხარი]], [[ქვემო კორკულა]], [[ჭარები]], [[ხელჩუა]], [[ხუგასთა]]). ზღვის დონიდან 930 [[მეტრი]], [[ცხინვალი]]დან 13 [[კილომეტრი]]. ==ისტორია== [[1991]] წლამდე შედიოდა [[ცხინვალის რაიონი|ცხინვალის რაიონში]], ხოლო [[2006]] წლამდე შედიოდა [[გორის მუნიციპალიტეტი|გორის მუნიციპალიტეტში]]. [[2008]] წლიდან ოკუპირებულია [[რუსეთის ფედერაცია|რუსეთის ფედერაციის]] მიერ<ref name="ოკუპაცია">[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/19132?publication=7 საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე — საქართველოს კანონი ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ]</ref>, ხოლო სოფელს დე ფაქტო აკონტროლებს სეპარატისტული [[სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკა]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|10|566}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ესკიზი-საქართველო}} {{ერედვის მუნიციპალიტეტი}} [[კატეგორია:ერედვის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] d6btjb9ou9o8l08a4qa5ilmpcppsnir 0 86989 4650571 4398775 2024-05-03T07:33:59Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = დგვარი |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |პანორამა = |პანორამის სიგანე = |წარწერა = |lat_dir =N|lat_deg =41|lat_min =44|lat_sec =12 |lon_dir =E|lon_deg =43|lon_min =15|lon_sec =59 |CoordAddon = type:city(40361)_region: |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |ქვეყნის რუკა = |რეგიონის რუკის ზომა = |რეგიონის რუკა = |რაიონის რუკის ზომა = |რეგიონის ტიპი = მხარე |რეგიონი = სამცხე-ჯავახეთის მხარე |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = ბორჯომის მუნიციპალიტეტი |თემი = ტაძრისი |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = |სტატუსი-დან = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1320 |კლიმატი = |მოსახლეობა = 224<ref name="აღწერა 2014">{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}</ref> |აღწერის წელი = 2014 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 % |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებლები]] |დროის სარტყელი = +4 |DST = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''დგვარი''' — [[სოფელი]] [[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი|ბორჯომის მუნიციპალიტეტში]] ([[ტაძრისი]]ს [[მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეული|ადმინისტრაციულ ერთეული]]). მდებარეობს [[თრიალეთის ქედი]]ს ჩრდილო-დასავლეთ კალთაზე, [[ბორჯომის ხეობა]]ში, [[მდინარე]] [[დვირულა|დვირულის]] მარცხენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1320 მ-ზე. [[ბორჯომი]]დან დაშორებულია 28 კმ-ით, [[ტაძრისი]]დან — 1 კმ-ით. ==დემოგრაფია== [[2014]] წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 224 ადამიანი.<ref name="აღწერა 2014"/> {| class="wikitable" |- ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა |- | 2002 || 348<ref name="აღწერა 2002">{{სახელმწიფო აღწერა 2002}}</ref> |- | 2014 || 224 {{კლება}} |} ==ლიტერატურა== {{ქსე|3|416}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ბორჯომის მუნიციპალიტეტი}} [[კატეგორია:ბორჯომის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] ethjmgzbh7s3gn5hewq61og8c62t8zg 0 91220 4650478 4640295 2024-05-02T20:24:05Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{მმ*|ვიქტორ დოლიძე (მრავალმნიშვნელოვანი)}} {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = ვიქტორ დოლიძე |სურათი = |სათაური = |ფონი = |ნამდვილისახელი = |მეტსახელი = |დაიბადა = [[30 ივლისი]], [[1890]] |გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1933|5|24|1890|7|30}} |წარმოშობა = |ინსტრუმენტი = [[გიტარა]] |ჟანრი = [[ოპერა]] |საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]] |აქტიურობის წლები = 1917-1933 |ლეიბლი = |ასოციაციები = |მეუღლე= |საიტი = |წევრები = |ყოფილიწევრები = }} '''ვიქტორ ისიდორეს ძე დოლიძე''' (დ. [[30 ივლისი]], [[1890]] — გ. [[24 მაისი]], [[1933]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[კომპოზიტორი]] და პირველი ქართული კომიკური ოპერის ავტორი. == ბიოგრაფია == ვიქტორ ისიდორეს ძე დოლიძე დაიბადა ქ. ოზურგეთში 1890 წლის 30 ივლისს ღარიბი გლეხის ოჯახში. ის ბავშვობიდან იპყრობდა ყურადღებას შესანიშნავი სმენით, მეხსიერებითა და იმპროვიზაციული ნიჭით. მამამისი კარგად მღეროდა და უკრავდა გარმონზე. მიუხედავად ამისა, სერიოზულად არ ეკიდებოდა ვაჟის მუსიკალურ აღზრდას. 1902 წელს დოლიძეების ოჯახი თბილისში გადასახლდა, სადაც ვიქტორი შეიყვანეს კომერციულ სასწავლებელში. პარალელურად იგი [[მანდოლინა]]ზე დაკვრას სწავლობდა. მოკლე ხანში ისე დაეუფლა ამ საკრავს, რომ სასწავლებლის მოწაფეებისგან შეადგინა მანდოლინისა და გიტარის დამკვრელთა თვითმოქმედი წრე, რომელსაც თვითონ ხელმძღვანელობდა. 1910 წელს გამართულ კონკურსში მანდოლინაზე დამკვრელთა შორის დაიკავა პირველი ადგილი. 1912 წელს 22 წლის დოლიძე კიევში ჩავიდა და კომერციულ ინსტიტუტში განაგრძო მეცადინეობა. აქ მას გაუძლიერდა ინტერესი მუსიკისადმი და საბოლოოდ დარწმუნდა, რომ მისი მოწოდება მუსიკა იყო. პარალელურად სწავლობდა კიევის სამუსიკო სასწავლებელში ვიოლინოსა და კომპოზიციის კლასში. ვიოლინოზე დაკვრას სწავლობდა ცნობილ პედაგოგ ერდენკოსთან. იქვე მოისმინა მუსიკის თეორიული დისციპლინების კურსი. ხუთი წელი, რომელიც მან კიევში გააატარა მეტად სასარგებლო აღმოჩნდა მისი მუსიკალური განვითარებისთვის. ინსტიტუტი დაასრულა 1917 წელს. 1917 წელს სამშობლოში დაბრუნდა და შეუდგა შემოქმედებით მოღვაწეობას. კიევიდან დაბრუნებისთანავე მას დაებადა სურვილი დაეწერა ოპერა, რისთვისაც აირჩია [[ავქსენტი ცაგარელი]]ს ცნობილი პიესა „ხანუმა“. ერთი წლის მუშაობის შემდეგ მან შექმნა პირველი ქართული კომიკური ოპერა — „[[ქეთო და კოტე (ოპერა)|ქეთო და კოტე]]“. ოპერის პრემიერა შედგა 1919 წლის 11 დეკემბერს. ნაწარმოებმა კომპოზიტორს დიდი აღიარება მოუტანა. 1926 წელს სწავლობდა ოსურ მუსიკალურ ფოლკლორს. მან 200-მდე ოსური სიმღერა ჩაიწერა. დოლიძის ოპერებია „ლეილა“ (ცაგარელის პიესის, „ლეკის ქალი გულჯავარის“ მიხედვით, 1922), „ცისანა“ (ერთაწმინდელის მიხედვით, 1929), „ზამირა“ (ოსურ ხალხურ თემებზე, დაუმთავრებელი, 1931). 1925 წელს დოლიძემ შექმნა სიმფონიური ფანტაზია „ივერიადა“, ხოლო 1932 წელს სიმფონია „აზერბაიჯანი“ და საფორტეპიანო კონცერტი. ავტორია რამდენიმე რომანსისა. ოპერა „ლეილაში“ მთავარ გმირად [[ერეკლე II]] იყო გამოყვანილი, რის გამოც ის „მონარქიული სენტიმენტების“ გაძლიერებად ჩაითვალა და რეპერტუარიდან მოიხსნა.<ref name="თალაკვაძე">{{წიგნი | | first=| ავტორი= [[ნიკიტა თალაკვაძე|თალაკვაძე ნ.]]| series= | სათაური=„მოქალაქე მღვდლის დღიურიდან“| გამომცემლობა=ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი |ადგილი=თბ. |წელი=2013| origyear=| isbn=978-99940-28-77-1| edition=|გვერდები=798|url=}}</ref> ვიქტორ დოლიძე გარდაიცვალა 1933 წლის 24 მაისს, [[პარატახტიანი ტიფი]]თ.<ref name="თალაკვაძე" /> დაკრძალეს 24 მაისს [[პანთეონი (დიდუბე)|დიდუბის მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში]]. == ლიტერატურა == {{ქე|2|427}} {{ქსე|3|610|ტორაძე., გ.}} * ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 125, თბ., 1994 *''ჩხიკვაძე გ.'' „საქართველოს საბჭოთა კომპოზიტორები“, თბილისი, 1956 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდენტიფიკატორები}} {{DEFAULTSORT:დოლიძე, ვიქტორ}} [[კატეგორია:დაბადებული 30 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1890]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 24 მაისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1933]] [[კატეგორია:ოზურგეთში დაბადებულები]] [[კატეგორია:თბილისში გარდაცვლილები]] [[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]] [[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]] [[კატეგორია:დოლიძეები|ვიქტორ]] mpr9h1znz1gd7brpjximv720e5j0dn8 4650481 4650478 2024-05-02T20:36:12Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{მმ*|ვიქტორ დოლიძე (მრავალმნიშვნელოვანი)}} {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = ვიქტორ დოლიძე |სურათი = |სათაური = |ფონი = |ნამდვილისახელი = |მეტსახელი = |დაიბადა = [[30 ივლისი]], [[1890]] |გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1933|5|24|1890|7|30}} |წარმოშობა = |ინსტრუმენტი = [[გიტარა]] |ჟანრი = [[ოპერა]] |საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]] |აქტიურობის წლები = 1917-1933 |ლეიბლი = |ასოციაციები = |მეუღლე= |საიტი = |წევრები = |ყოფილიწევრები = }} '''ვიქტორ ისიდორეს ძე დოლიძე''' (დ. [[30 ივლისი]], [[1890]] — გ. [[24 მაისი]], [[1933]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[კომპოზიტორი]] და პირველი ქართული კომიკური ოპერის ავტორი. == ბიოგრაფია == ვიქტორ ისიდორეს ძე დოლიძე დაიბადა ქ. ოზურგეთში 1890 წლის 30 ივლისს ღარიბი გლეხის ოჯახში. ის ბავშვობიდან იპყრობდა ყურადღებას შესანიშნავი სმენით, მეხსიერებითა და იმპროვიზაციული ნიჭით. მამამისი კარგად მღეროდა და უკრავდა გარმონზე. მიუხედავად ამისა, სერიოზულად არ ეკიდებოდა ვაჟის მუსიკალურ აღზრდას. 1902 წელს დოლიძეების ოჯახი თბილისში გადასახლდა, სადაც ვიქტორი შეიყვანეს კომერციულ სასწავლებელში. პარალელურად იგი [[მანდოლინა]]ზე დაკვრას სწავლობდა. მოკლე ხანში ისე დაეუფლა ამ საკრავს, რომ სასწავლებლის მოწაფეებისგან შეადგინა მანდოლინისა და გიტარის დამკვრელთა თვითმოქმედი წრე, რომელსაც თვითონ ხელმძღვანელობდა. 1910 წელს გამართულ კონკურსში მანდოლინაზე დამკვრელთა შორის დაიკავა პირველი ადგილი. 1912 წელს 22 წლის დოლიძე კიევში ჩავიდა და კომერციულ ინსტიტუტში განაგრძო მეცადინეობა. აქ მას გაუძლიერდა ინტერესი მუსიკისადმი და საბოლოოდ დარწმუნდა, რომ მისი მოწოდება მუსიკა იყო. პარალელურად სწავლობდა კიევის სამუსიკო სასწავლებელში ვიოლინოსა და კომპოზიციის კლასში. ვიოლინოზე დაკვრას სწავლობდა ცნობილ პედაგოგ ერდენკოსთან. იქვე მოისმინა მუსიკის თეორიული დისციპლინების კურსი. ხუთი წელი, რომელიც მან კიევში გააატარა მეტად სასარგებლო აღმოჩნდა მისი მუსიკალური განვითარებისთვის. ინსტიტუტი დაასრულა 1917 წელს. 1917 წელს სამშობლოში დაბრუნდა და შეუდგა შემოქმედებით მოღვაწეობას. კიევიდან დაბრუნებისთანავე მას დაებადა სურვილი დაეწერა ოპერა, რისთვისაც აირჩია [[ავქსენტი ცაგარელი]]ს ცნობილი პიესა „ხანუმა“. ერთი წლის მუშაობის შემდეგ მან შექმნა პირველი ქართული კომიკური ოპერა — „[[ქეთო და კოტე (ოპერა)|ქეთო და კოტე]]“. ოპერის პრემიერა შედგა 1919 წლის 11 დეკემბერს. ნაწარმოებმა კომპოზიტორს დიდი აღიარება მოუტანა. 1926 წელს სწავლობდა ოსურ მუსიკალურ ფოლკლორს. მან 200-მდე ოსური სიმღერა ჩაიწერა. დოლიძის ოპერებია „ლეილა“ (ცაგარელის პიესის, „ლეკის ქალი გულჯავარის“ მიხედვით, 1922), „ცისანა“ (ერთაწმინდელის მიხედვით, 1929), „ზამირა“ (ოსურ ხალხურ თემებზე, დაუმთავრებელი, 1931). 1925 წელს დოლიძემ შექმნა სიმფონიური ფანტაზია „ივერიადა“, ხოლო 1932 წელს სიმფონია „აზერბაიჯანი“ და საფორტეპიანო კონცერტი. ავტორია რამდენიმე რომანსისა. ოპერა „ლეილაში“ მთავარ გმირად [[ერეკლე II]] იყო გამოყვანილი, რის გამოც ის „მონარქიული სენტიმენტების“ გაძლიერებად ჩაითვალა და რეპერტუარიდან მოიხსნა.<ref name="თალაკვაძე">{{წიგნი | | first=| ავტორი= [[ნიკიტა თალაკვაძე|თალაკვაძე ნ.]]| series= | სათაური=„მოქალაქე მღვდლის დღიურიდან“| გამომცემლობა=ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი |ადგილი=თბ. |წელი=2013| origyear=| isbn=978-99940-28-77-1| edition=|გვერდები=798|url=}}</ref> ვიქტორ დოლიძე გარდაიცვალა 1933 წლის 24 მაისს, [[პარტახტიანი ტიფი]]თ.<ref name="თალაკვაძე" /> დაკრძალეს 24 მაისს [[პანთეონი (დიდუბე)|დიდუბის მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში]]. == ლიტერატურა == {{ქე|2|427}} {{ქსე|3|610|ტორაძე., გ.}} * ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 125, თბ., 1994 *''ჩხიკვაძე გ.'' „საქართველოს საბჭოთა კომპოზიტორები“, თბილისი, 1956 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდენტიფიკატორები}} {{DEFAULTSORT:დოლიძე, ვიქტორ}} [[კატეგორია:დაბადებული 30 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1890]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 24 მაისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1933]] [[კატეგორია:ოზურგეთში დაბადებულები]] [[კატეგორია:თბილისში გარდაცვლილები]] [[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]] [[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]] [[კატეგორია:დოლიძეები|ვიქტორ]] 66n0uccu0h62mf3grs9jlylyuu6pw2i 4650482 4650481 2024-05-02T20:36:58Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{მმ*|ვიქტორ დოლიძე (მრავალმნიშვნელოვანი)}} {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = ვიქტორ დოლიძე |სურათი = |სათაური = |ფონი = |ნამდვილისახელი = |მეტსახელი = |დაიბადა = [[30 ივლისი]], [[1890]] |გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1933|5|24|1890|7|30}} |წარმოშობა = |ინსტრუმენტი = [[გიტარა]] |ჟანრი = [[ოპერა]] |საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]] |აქტიურობის წლები = 1917-1933 |ლეიბლი = |ასოციაციები = |მეუღლე= |საიტი = |წევრები = |ყოფილიწევრები = }} '''ვიქტორ ისიდორეს ძე დოლიძე''' (დ. [[30 ივლისი]], [[1890]] — გ. [[24 მაისი]], [[1933]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[კომპოზიტორი]] და პირველი ქართული კომიკური ოპერის ავტორი. == ბიოგრაფია == ვიქტორ ისიდორეს ძე დოლიძე დაიბადა ქ. ოზურგეთში 1890 წლის 30 ივლისს ღარიბი გლეხის ოჯახში. ის ბავშვობიდან იპყრობდა ყურადღებას შესანიშნავი სმენით, მეხსიერებითა და იმპროვიზაციული ნიჭით. მამამისი კარგად მღეროდა და უკრავდა გარმონზე. მიუხედავად ამისა, სერიოზულად არ ეკიდებოდა ვაჟის მუსიკალურ აღზრდას. 1902 წელს დოლიძეების ოჯახი თბილისში გადასახლდა, სადაც ვიქტორი შეიყვანეს კომერციულ სასწავლებელში. პარალელურად იგი [[მანდოლინა]]ზე დაკვრას სწავლობდა. მოკლე ხანში ისე დაეუფლა ამ საკრავს, რომ სასწავლებლის მოწაფეებისგან შეადგინა მანდოლინისა და გიტარის დამკვრელთა თვითმოქმედი წრე, რომელსაც თვითონ ხელმძღვანელობდა. 1910 წელს გამართულ კონკურსში მანდოლინაზე დამკვრელთა შორის დაიკავა პირველი ადგილი. 1912 წელს 22 წლის დოლიძე კიევში ჩავიდა და კომერციულ ინსტიტუტში განაგრძო მეცადინეობა. აქ მას გაუძლიერდა ინტერესი მუსიკისადმი და საბოლოოდ დარწმუნდა, რომ მისი მოწოდება მუსიკა იყო. პარალელურად სწავლობდა კიევის სამუსიკო სასწავლებელში ვიოლინოსა და კომპოზიციის კლასში. ვიოლინოზე დაკვრას სწავლობდა ცნობილ პედაგოგ ერდენკოსთან. იქვე მოისმინა მუსიკის თეორიული დისციპლინების კურსი. ხუთი წელი, რომელიც მან კიევში გააატარა მეტად სასარგებლო აღმოჩნდა მისი მუსიკალური განვითარებისთვის. ინსტიტუტი დაასრულა 1917 წელს. 1917 წელს სამშობლოში დაბრუნდა და შეუდგა შემოქმედებით მოღვაწეობას. კიევიდან დაბრუნებისთანავე მას დაებადა სურვილი დაეწერა ოპერა, რისთვისაც აირჩია [[ავქსენტი ცაგარელი]]ს ცნობილი პიესა „ხანუმა“. ერთი წლის მუშაობის შემდეგ მან შექმნა პირველი ქართული კომიკური ოპერა — „[[ქეთო და კოტე (ოპერა)|ქეთო და კოტე]]“. ოპერის პრემიერა შედგა 1919 წლის 11 დეკემბერს. ნაწარმოებმა კომპოზიტორს დიდი აღიარება მოუტანა. 1926 წელს სწავლობდა ოსურ მუსიკალურ ფოლკლორს. მან 200-მდე ოსური სიმღერა ჩაიწერა. დოლიძის ოპერებია „ლეილა“ (ცაგარელის პიესის, „ლეკის ქალი გულჯავარის“ მიხედვით, 1922), „ცისანა“ (ერთაწმინდელის მიხედვით, 1929), „ზამირა“ (ოსურ ხალხურ თემებზე, დაუმთავრებელი, 1931). 1925 წელს დოლიძემ შექმნა სიმფონიური ფანტაზია „ივერიადა“, ხოლო 1932 წელს სიმფონია „აზერბაიჯანი“ და საფორტეპიანო კონცერტი. ავტორია რამდენიმე რომანსისა. ოპერა „ლეილაში“ მთავარ გმირად [[ერეკლე II]] იყო გამოყვანილი, რის გამოც ის „მონარქიული სენტიმენტების“ გაძლიერებად ჩაითვალა და რეპერტუარიდან მოიხსნა.<ref name="თალაკვაძე">{{წიგნი | | first=| ავტორი= [[ნიკიტა თალაკვაძე|თალაკვაძე ნ.]]| series= | სათაური=„მოქალაქე მღვდლის დღიურიდან“| გამომცემლობა=ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი |ადგილი=თბ. |წელი=2013| origyear=| isbn=978-99940-28-77-1| edition=|გვერდები=798|url=}}</ref> ვიქტორ დოლიძე გარდაიცვალა 1933 წლის 24 მაისს, [[პარატახტიანი ტიფი]]თ.<ref name="თალაკვაძე" /> დაკრძალეს [[პანთეონი (დიდუბე)|დიდუბის მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში]]. == ლიტერატურა == {{ქე|2|427}} {{ქსე|3|610|ტორაძე., გ.}} * ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 125, თბ., 1994 *''ჩხიკვაძე გ.'' „საქართველოს საბჭოთა კომპოზიტორები“, თბილისი, 1956 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდენტიფიკატორები}} {{DEFAULTSORT:დოლიძე, ვიქტორ}} [[კატეგორია:დაბადებული 30 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1890]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 24 მაისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1933]] [[კატეგორია:ოზურგეთში დაბადებულები]] [[კატეგორია:თბილისში გარდაცვლილები]] [[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]] [[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]] [[კატეგორია:დოლიძეები|ვიქტორ]] pwga3116npkjc8w2wwfks6uldhhg4dk 4650489 4650482 2024-05-02T20:44:26Z გიო ოქრო 84301 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ვიქტორ დოლიძე (მრავალმნიშვნელოვანი)}} {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = ვიქტორ დოლიძე |სურათი = |სათაური = |ფონი = |ნამდვილისახელი = |მეტსახელი = |დაიბადა = [[30 ივლისი]], [[1890]] |გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1933|5|24|1890|7|30}} |წარმოშობა = |ინსტრუმენტი = [[გიტარა]] |ჟანრი = [[ოპერა]] |საქმიანობა = [[კომპოზიტორი]] |აქტიურობის წლები = 1917-1933 |ლეიბლი = |ასოციაციები = |მეუღლე= |საიტი = |წევრები = |ყოფილიწევრები = }} '''ვიქტორ ისიდორეს ძე დოლიძე''' (დ. [[30 ივლისი]], [[1890]] — გ. [[24 მაისი]], [[1933]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[კომპოზიტორი]] და პირველი ქართული კომიკური ოპერის ავტორი. == ბიოგრაფია == ვიქტორ ისიდორეს ძე დოლიძე დაიბადა ქ. ოზურგეთში 1890 წლის 30 ივლისს ღარიბი გლეხის ოჯახში. ის ბავშვობიდან იპყრობდა ყურადღებას შესანიშნავი სმენით, მეხსიერებითა და იმპროვიზაციული ნიჭით. მამამისი კარგად მღეროდა და უკრავდა გარმონზე. მიუხედავად ამისა, სერიოზულად არ ეკიდებოდა ვაჟის მუსიკალურ აღზრდას. 1902 წელს დოლიძეების ოჯახი თბილისში გადასახლდა, სადაც ვიქტორი შეიყვანეს კომერციულ სასწავლებელში. პარალელურად იგი [[მანდოლინა]]ზე დაკვრას სწავლობდა. მოკლე ხანში ისე დაეუფლა ამ საკრავს, რომ სასწავლებლის მოწაფეებისგან შეადგინა მანდოლინისა და გიტარის დამკვრელთა თვითმოქმედი წრე, რომელსაც თვითონ ხელმძღვანელობდა. 1910 წელს გამართულ კონკურსში მანდოლინაზე დამკვრელთა შორის დაიკავა პირველი ადგილი. 1912 წელს 22 წლის დოლიძე კიევში ჩავიდა და კომერციულ ინსტიტუტში განაგრძო მეცადინეობა. აქ მას გაუძლიერდა ინტერესი მუსიკისადმი და საბოლოოდ დარწმუნდა, რომ მისი მოწოდება მუსიკა იყო. პარალელურად სწავლობდა კიევის სამუსიკო სასწავლებელში ვიოლინოსა და კომპოზიციის კლასში. ვიოლინოზე დაკვრას სწავლობდა ცნობილ პედაგოგ ერდენკოსთან. იქვე მოისმინა მუსიკის თეორიული დისციპლინების კურსი. ხუთი წელი, რომელიც მან კიევში გააატარა მეტად სასარგებლო აღმოჩნდა მისი მუსიკალური განვითარებისთვის. ინსტიტუტი დაასრულა 1917 წელს. 1917 წელს სამშობლოში დაბრუნდა და შეუდგა შემოქმედებით მოღვაწეობას. კიევიდან დაბრუნებისთანავე მას დაებადა სურვილი დაეწერა ოპერა, რისთვისაც აირჩია [[ავქსენტი ცაგარელი]]ს ცნობილი პიესა „ხანუმა“. ერთი წლის მუშაობის შემდეგ მან შექმნა პირველი ქართული კომიკური ოპერა — „[[ქეთო და კოტე (ოპერა)|ქეთო და კოტე]]“. ოპერის პრემიერა შედგა 1919 წლის 11 დეკემბერს. ნაწარმოებმა კომპოზიტორს დიდი აღიარება მოუტანა. 1926 წელს სწავლობდა ოსურ მუსიკალურ ფოლკლორს. მან 200-მდე ოსური სიმღერა ჩაიწერა. დოლიძის ოპერებია „ლეილა“ (ცაგარელის პიესის, „ლეკის ქალი გულჯავარის“ მიხედვით, 1922), „ცისანა“ (ერთაწმინდელის მიხედვით, 1929), „ზამირა“ (ოსურ ხალხურ თემებზე, დაუმთავრებელი, 1931). 1925 წელს დოლიძემ შექმნა სიმფონიური ფანტაზია „ივერიადა“, ხოლო 1932 წელს სიმფონია „აზერბაიჯანი“ და საფორტეპიანო კონცერტი. ავტორია რამდენიმე რომანსისა. ოპერა „ლეილაში“ მთავარ გმირად [[ერეკლე II]] იყო გამოყვანილი, რის გამოც ის „მონარქიული სენტიმენტების“ გაძლიერებად ჩაითვალა და რეპერტუარიდან მოიხსნა.<ref name="თალაკვაძე">{{წიგნი | | first=| ავტორი= [[ნიკიტა თალაკვაძე|თალაკვაძე ნ.]]| series= | სათაური=„მოქალაქე მღვდლის დღიურიდან“| გამომცემლობა=ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი |ადგილი=თბ. |წელი=2013| origyear=| isbn=978-99940-28-77-1| edition=|გვერდები=798|url=}}</ref> ვიქტორ დოლიძე გარდაიცვალა 1933 წლის 24 მაისს, [[პარტახტიანი ტიფი]]თ.<ref name="თალაკვაძე" /> დაკრძალეს [[პანთეონი (დიდუბე)|დიდუბის მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში]]. == ლიტერატურა == {{ქე|2|427}} {{ქსე|3|610|ტორაძე., გ.}} * ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 125, თბ., 1994 *''ჩხიკვაძე გ.'' „საქართველოს საბჭოთა კომპოზიტორები“, თბილისი, 1956 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდენტიფიკატორები}} {{DEFAULTSORT:დოლიძე, ვიქტორ}} [[კატეგორია:დაბადებული 30 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1890]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 24 მაისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1933]] [[კატეგორია:ოზურგეთში დაბადებულები]] [[კატეგორია:თბილისში გარდაცვლილები]] [[კატეგორია:ქართველი კომპოზიტორები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის კომპოზიტორები]] [[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]] [[კატეგორია:დოლიძეები|ვიქტორ]] bw3twvumfqga4ncmnu8ebwe6cli1icy 14 93783 4650459 918696 2024-05-02T19:12:17Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის გეოგრაფია|ტბები]] [[კატეგორია:საქართველოს ტბები]] e6j84bwrnu8ltux8t0dqzae755pximu 0 97149 4650629 4397332 2024-05-03T11:37:35Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = დედალაური |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |დაქვემდებარება = |პანორამა = |პანორამის სიგანე = |წარწერა = |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 21 |lat_sec = 02 |lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 31 |lon_sec = 00 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |ქვეყნის რუკა = |რეგიონის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკა = |რაიონის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის ტიპი = მხარე |რეგიონი = იმერეთის მხარე |რეგიონი ცხრილში = |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = ხონის მუნიციპალიტეტი |თემი = დედალაური |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = |სტატუსი-დან = |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 105 |კლიმატი = |ოფიციალური ენა = |მოსახლეობა = 949<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref> |აღწერის წელი = 2014 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,1 % |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]] |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = +4 |DST = |სატელეფონო კოდი = +995 |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''დედალაური''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[იმერეთის მხარე|იმერეთის მხარის]] [[ხონის მუნიციპალიტეტი|ხონის მუნიციპალიტეტში]]. [[მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეული|ადმინისტრაციული ერთეულის]] ცენტრი (სოფლები: [[ბესიაური (ხონის მუნიციპალიტეტი)|ბესიაური]], დედალაური, [[ჩუნეში (ხონის მუნიციპალიტეტი)|ჩუნეში]], [[ხარაბაული]]). მდებარეობს [[იმერეთის დაბლობი|იმერეთის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[გუბისწყალი|გუბისწყლის]] ნაპირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 105 [[მეტრი]]ს სიმაღლეზე, [[ხონი]]დან 10 [[კილომეტრი]]ს დაშორებით. ==დემოგრაფია== 2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 949 ადამიანი. {| class="wikitable" style="text-align:right" |- ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი |- | 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1628 || 793 || 835 |- | 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 949 || 468 || 481 |} ==ლიტერატურა== {{ქე|2|}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ხონის მუნიციპალიტეტი}} [[კატეგორია:ხონის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] l17zesmy5xjsunpbebr4rf41ii0tz7h 4650630 4650629 2024-05-03T11:37:58Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = დედალაური |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |დაქვემდებარება = |პანორამა = |პანორამის სიგანე = |წარწერა = |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 21 |lat_sec = 02 |lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 31 |lon_sec = 00 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |ქვეყნის რუკა = |რეგიონის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკა = |რაიონის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის ტიპი = მხარე |რეგიონი = იმერეთის მხარე |რეგიონი ცხრილში = |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = ხონის მუნიციპალიტეტი |თემი = დედალაური |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = |სტატუსი-დან = |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 120 |კლიმატი = |ოფიციალური ენა = |მოსახლეობა = 949<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref> |აღწერის წელი = 2014 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,1 % |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]] |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = +4 |DST = |სატელეფონო კოდი = +995 |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''დედალაური''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[იმერეთის მხარე|იმერეთის მხარის]] [[ხონის მუნიციპალიტეტი|ხონის მუნიციპალიტეტში]]. [[მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეული|ადმინისტრაციული ერთეულის]] ცენტრი (სოფლები: [[ბესიაური (ხონის მუნიციპალიტეტი)|ბესიაური]], დედალაური, [[ჩუნეში (ხონის მუნიციპალიტეტი)|ჩუნეში]], [[ხარაბაული]]). მდებარეობს [[იმერეთის დაბლობი|იმერეთის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[გუბისწყალი|გუბისწყლის]] ნაპირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 120 [[მეტრი]]ს სიმაღლეზე, [[ხონი]]დან 10 [[კილომეტრი]]ს დაშორებით. ==დემოგრაფია== 2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 949 ადამიანი. {| class="wikitable" style="text-align:right" |- ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი |- | 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1628 || 793 || 835 |- | 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 949 || 468 || 481 |} ==ლიტერატურა== {{ქე|2|}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ხონის მუნიციპალიტეტი}} [[კატეგორია:ხონის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] gre8hxwteju9teqqx7zqtb67wzsgzp1 0 98722 4650498 4609661 2024-05-02T21:20:29Z Arkaitz1974 85446 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | ფერი = | სახელი = დავით რონდელი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = 220პქ | წარწერა = | დაბსახელი = დავით რონდელი | დაბთარიღი = [[11 აპრილი]], [[1904]] | დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[საქართველო]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1974|3|12|1904|4|11}} | გარდადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] | საქმიანობა = [[რეჟისორი]] | სხვა სახელები= | აქტიურობის წლები = | მეუღლე= | მამა = | რეზიდენცია= | საიტი= }} '''დავით ევგენის ძე რონდელი''' (ნამდვილი გვარი ''ცაგარეიშვილი'') (დ. [[11 აპრილი]], [[1904]], [[ქუთაისი]] — გ. [[12 მარტი]], [[1974]], [[თბილისი]]) — [[ქართველი]] [[რეჟისორი|კინორეჟისორი]]. [[სტალინური პრემია|სტალინური პრემიის ლაურეატი]] ([[1950]]). [[საქართველოს სსრ სახალხო არტისტი]] ([[1961]]). საქართველოს ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე ([[1945]]). ==ბიოგრაფია== დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პოლიტექნიკური ფაკულტეტი. [[1928]] წლიდან მუშაობდა კინოში, ჯერ სახკინმრეწვის სალიტერატურო ნაწილის გამგედ, რეჟისორ ასისტენტად, 1930 წლიდან კი რეჟისორად. გადაიღო ფილმები: „[[უგუბზიარა]]“ (1930), „[[არშაულა]]“ (1935), „[[კოლხეთის ჩირაღდნები]]“ (1941), „[[მწვერვალთა დამპყრობნი]]“ (1951), „[[ჩრდილი გზაზე (ფილმი)|ჩრდილი გზაზე]]“ (1956), „[[მამლუქი (ფილმი)|მამლუქი]]“ (1959), „[[ენგურის ნაპირებზე]]“ (1961), „[[პიერი მილიციის თანამშრომელი]]“ (1965), „[[ჩემი მეგობარი ნოდარი]]“ (1967), „[[ზოია რუხაძე (ფილმი)|ზოია რუხაძე]]“ (1971), „[[საჰაერო ხიდი (ფილმი)|საჰაერო ხიდი]]“ (1974). 1937 წელს რონდელმა გადაიღო ქართული კინოს ერთ-ერთი შედევრი „[[დაკარგული სამოთხე (1937 წლის ფილმი)|დაკარგული სამოთხე]]“, რომელმაც რეჟისორს საყოველთაო აღიარება მოუტანა. ფილმ-სპექტაკლისათვის „[[ჯურღაის ფარი]]“ (1944, [[სიკო დოლიძე]]სთან ერთად) რონდელს 1950 წელს [[სსრკ სახელმწიფო პრემია]] მიენიჭა. დაჯილდოებულია [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]თა და 2 [[საპატიო ნიშანი|„საპატიო ნიშნის“]] ორდენით. დავით რონდელის შვილი იყო დიპლომატი და პოლიტოლოგი [[ალექსანდრე რონდელი]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|8|443|ოკუჯავა ე.}} * ''ლოლაძე ვ.,'' დავით რონდელი, თბ., 1954. ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00007905|დავით რონდელი}} *[http://geocinema.ge//ka/persons/5271 დავით რონდელი] — [[ეროვნული ფილმოგრაფია]] *{{imdb name|0740000|დავით რონდელი}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{დავით რონდელი}} {{DEFAULTSORT:რონდელი, დავით}} [[კატეგორია:დაბადებული 11 აპრილი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1904]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 12 მარტი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1974]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:ქართველი კინორეჟისორები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კინორეჟისორები]] [[კატეგორია:1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში მამაცური შრომისათვის მედლით დაჯილდოებულები]] [[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწეები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის სახალხო არტისტები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის წევრები]] [[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]] 16gsfryi15ucb16gbp0gyblop2pmdz3 4650503 4650498 2024-05-02T21:21:52Z Arkaitz1974 85446 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | ფერი = | სახელი = დავით რონდელი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = 220პქ | წარწერა = | დაბსახელი = დავით რონდელი | დაბთარიღი = [[11 აპრილი]], [[1904]] | დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[საქართველო]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1974|3|12|1904|4|11}} | გარდადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] | საქმიანობა = [[რეჟისორი]] | სხვა სახელები= | აქტიურობის წლები = | მეუღლე= | მამა = | რეზიდენცია= | საიტი= }} '''დავით ევგენის ძე რონდელი''' (ნამდვილი გვარი ''ცაგარეიშვილი'') (დ. [[11 აპრილი]], [[1904]], [[ქუთაისი]] — გ. [[12 მარტი]], [[1974]], [[თბილისი]]) — [[ქართველი]] [[რეჟისორი|კინორეჟისორი]]. [[სტალინური პრემია|სტალინური პრემიის ლაურეატი]] ([[1950]]). [[საქართველოს სსრ სახალხო არტისტი]] ([[1961]]). საქართველოს ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე ([[1945]]).<ref>[https://1tv.ge/video/davit-rondeli-hopla-chven-vcockhlobt-11-oqtomberi-1830/ დავით რონდელი — „ჰოპლა, ჩვენ ვცოცხლობთ!“]</ref> ==ბიოგრაფია== დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პოლიტექნიკური ფაკულტეტი. [[1928]] წლიდან მუშაობდა კინოში, ჯერ სახკინმრეწვის სალიტერატურო ნაწილის გამგედ, რეჟისორ ასისტენტად, 1930 წლიდან კი რეჟისორად. გადაიღო ფილმები: „[[უგუბზიარა]]“ (1930), „[[არშაულა]]“ (1935), „[[კოლხეთის ჩირაღდნები]]“ (1941), „[[მწვერვალთა დამპყრობნი]]“ (1951), „[[ჩრდილი გზაზე (ფილმი)|ჩრდილი გზაზე]]“ (1956), „[[მამლუქი (ფილმი)|მამლუქი]]“ (1959), „[[ენგურის ნაპირებზე]]“ (1961), „[[პიერი მილიციის თანამშრომელი]]“ (1965), „[[ჩემი მეგობარი ნოდარი]]“ (1967), „[[ზოია რუხაძე (ფილმი)|ზოია რუხაძე]]“ (1971), „[[საჰაერო ხიდი (ფილმი)|საჰაერო ხიდი]]“ (1974). 1937 წელს რონდელმა გადაიღო ქართული კინოს ერთ-ერთი შედევრი „[[დაკარგული სამოთხე (1937 წლის ფილმი)|დაკარგული სამოთხე]]“, რომელმაც რეჟისორს საყოველთაო აღიარება მოუტანა. ფილმ-სპექტაკლისათვის „[[ჯურღაის ფარი]]“ (1944, [[სიკო დოლიძე]]სთან ერთად) რონდელს 1950 წელს [[სსრკ სახელმწიფო პრემია]] მიენიჭა. დაჯილდოებულია [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]თა და 2 [[საპატიო ნიშანი|„საპატიო ნიშნის“]] ორდენით. დავით რონდელის შვილი იყო დიპლომატი და პოლიტოლოგი [[ალექსანდრე რონდელი]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|8|443|ოკუჯავა ე.}} * ''ლოლაძე ვ.,'' დავით რონდელი, თბ., 1954. ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00007905|დავით რონდელი}} *[http://geocinema.ge//ka/persons/5271 დავით რონდელი] — [[ეროვნული ფილმოგრაფია]] *{{imdb name|0740000|დავით რონდელი}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{დავით რონდელი}} {{DEFAULTSORT:რონდელი, დავით}} [[კატეგორია:დაბადებული 11 აპრილი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1904]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 12 მარტი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1974]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:ქართველი კინორეჟისორები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კინორეჟისორები]] [[კატეგორია:1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში მამაცური შრომისათვის მედლით დაჯილდოებულები]] [[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწეები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის სახალხო არტისტები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის წევრები]] [[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]] 7u3zzn23y801jb67sc90rx2f6gewsw8 4650507 4650503 2024-05-02T21:25:37Z Arkaitz1974 85446 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | ფერი = | სახელი = დავით რონდელი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = 220პქ | წარწერა = | დაბსახელი = დავით რონდელი | დაბთარიღი = [[11 აპრილი]], [[1904]] | დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[საქართველო]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1974|3|12|1904|4|11}} | გარდადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] | საქმიანობა = [[რეჟისორი]] | სხვა სახელები= | აქტიურობის წლები = | მეუღლე= | მამა = | რეზიდენცია= | საიტი= }} '''დავით ევგენის ძე რონდელი''' (ნამდვილი გვარი ''ცაგარეიშვილი'') (დ. [[11 აპრილი]], [[1904]], [[ქუთაისი]] — გ. [[12 მარტი]], [[1974]], [[თბილისი]]) — [[ქართველი]] [[რეჟისორი|კინორეჟისორი]]. [[სტალინური პრემია|სტალინური პრემიის ლაურეატი]] ([[1950]]). [[საქართველოს სსრ სახალხო არტისტი]] ([[1961]]). საქართველოს ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე ([[1945]]).<ref>[https://1tv.ge/video/davit-rondeli-hopla-chven-vcockhlobt-11-oqtomberi-1830/ დავით რონდელი — „ჰოპლა, ჩვენ ვცოცხლობთ!“]</ref> ==ბიოგრაფია== დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პოლიტექნიკური ფაკულტეტი. [[1928]] წლიდან მუშაობდა კინოში, ჯერ სახკინმრეწვის სალიტერატურო ნაწილის გამგედ, რეჟისორ ასისტენტად, 1930 წლიდან კი რეჟისორად. გადაიღო ფილმები: „[[უგუბზიარა]]“ (1930), „[[არშაულა]]“ (1935), „[[კოლხეთის ჩირაღდნები]]“ (1941), „[[მწვერვალთა დამპყრობნი]]“ (1951), „[[ჩრდილი გზაზე (ფილმი)|ჩრდილი გზაზე]]“ (1956), „[[მამლუქი (ფილმი)|მამლუქი]]“ (1959), „[[ენგურის ნაპირებზე]]“ (1961), „[[პიერი მილიციის თანამშრომელი]]“ (1965), „[[ჩემი მეგობარი ნოდარი]]“ (1967), „[[ზოია რუხაძე (ფილმი)|ზოია რუხაძე]]“ (1971), „[[საჰაერო ხიდი (ფილმი)|საჰაერო ხიდი]]“ (1974). 1937 წელს რონდელმა გადაიღო ქართული კინოს ერთ-ერთი შედევრი „[[დაკარგული სამოთხე (1937 წლის ფილმი)|დაკარგული სამოთხე]]“, რომელმაც რეჟისორს საყოველთაო აღიარება მოუტანა. ფილმ-სპექტაკლისათვის „[[ჯურღაის ფარი]]“ (1944, [[სიკო დოლიძე]]სთან ერთად) რონდელს 1950 წელს [[სსრკ სახელმწიფო პრემია]] მიენიჭა. დაჯილდოებულია [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]თა და 2 [[საპატიო ნიშანი|„საპატიო ნიშნის“]] ორდენით. დავით რონდელის შვილი იყო დიპლომატი და პოლიტოლოგი [[ალექსანდრე რონდელი]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|8|443|ოკუჯავა ე.}} * ''ლოლაძე ვ.,'' დავით რონდელი, თბ., 1954. ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00008645}} *[http://geocinema.ge//ka/persons/5271 დავით რონდელი] — [[ეროვნული ფილმოგრაფია]] *{{imdb name|0740000|დავით რონდელი}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{დავით რონდელი}} {{DEFAULTSORT:რონდელი, დავით}} [[კატეგორია:დაბადებული 11 აპრილი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1904]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 12 მარტი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1974]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:ქართველი კინორეჟისორები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კინორეჟისორები]] [[კატეგორია:1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში მამაცური შრომისათვის მედლით დაჯილდოებულები]] [[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწეები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის სახალხო არტისტები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის წევრები]] [[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]] 8uxykw3wx6zeagc0b2lifx3nkhs2agi 4650517 4650507 2024-05-02T21:38:44Z Arkaitz1974 85446 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | ფერი = | სახელი = დავით რონდელი | ფოტო = David Rondeli (1904–1976) — Georgian film director and script writer.jpg | ფოტოს სიგანე = | წარწერა = | დაბსახელი = დავით რონდელი | დაბთარიღი = [[11 აპრილი]], [[1904]] | დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[საქართველო]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1974|3|12|1904|4|11}} | გარდადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] | საქმიანობა = [[რეჟისორი]] | სხვა სახელები= | აქტიურობის წლები = | მეუღლე= | მამა = | რეზიდენცია= | საიტი= }} '''დავით ევგენის ძე რონდელი''' (ნამდვილი გვარი ''ცაგარეიშვილი'') (დ. [[11 აპრილი]], [[1904]], [[ქუთაისი]] — გ. [[12 მარტი]], [[1974]], [[თბილისი]]) — [[ქართველი]] [[რეჟისორი|კინორეჟისორი]]. [[სტალინური პრემია|სტალინური პრემიის ლაურეატი]] ([[1950]]). [[საქართველოს სსრ სახალხო არტისტი]] ([[1961]]). საქართველოს ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე ([[1945]]).<ref>[https://1tv.ge/video/davit-rondeli-hopla-chven-vcockhlobt-11-oqtomberi-1830/ დავით რონდელი — „ჰოპლა, ჩვენ ვცოცხლობთ!“]</ref> ==ბიოგრაფია== დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პოლიტექნიკური ფაკულტეტი. [[1928]] წლიდან მუშაობდა კინოში, ჯერ სახკინმრეწვის სალიტერატურო ნაწილის გამგედ, რეჟისორ ასისტენტად, 1930 წლიდან კი რეჟისორად. გადაიღო ფილმები: „[[უგუბზიარა]]“ (1930), „[[არშაულა]]“ (1935), „[[კოლხეთის ჩირაღდნები]]“ (1941), „[[მწვერვალთა დამპყრობნი]]“ (1951), „[[ჩრდილი გზაზე (ფილმი)|ჩრდილი გზაზე]]“ (1956), „[[მამლუქი (ფილმი)|მამლუქი]]“ (1959), „[[ენგურის ნაპირებზე]]“ (1961), „[[პიერი მილიციის თანამშრომელი]]“ (1965), „[[ჩემი მეგობარი ნოდარი]]“ (1967), „[[ზოია რუხაძე (ფილმი)|ზოია რუხაძე]]“ (1971), „[[საჰაერო ხიდი (ფილმი)|საჰაერო ხიდი]]“ (1974). 1937 წელს რონდელმა გადაიღო ქართული კინოს ერთ-ერთი შედევრი „[[დაკარგული სამოთხე (1937 წლის ფილმი)|დაკარგული სამოთხე]]“, რომელმაც რეჟისორს საყოველთაო აღიარება მოუტანა. ფილმ-სპექტაკლისათვის „[[ჯურღაის ფარი]]“ (1944, [[სიკო დოლიძე]]სთან ერთად) რონდელს 1950 წელს [[სსრკ სახელმწიფო პრემია]] მიენიჭა. დაჯილდოებულია [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]]თა და 2 [[საპატიო ნიშანი|„საპატიო ნიშნის“]] ორდენით. დავით რონდელის შვილი იყო დიპლომატი და პოლიტოლოგი [[ალექსანდრე რონდელი]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|8|443|ოკუჯავა ე.}} * ''ლოლაძე ვ.,'' დავით რონდელი, თბ., 1954. ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00008645}} *[http://geocinema.ge//ka/persons/5271 დავით რონდელი] — [[ეროვნული ფილმოგრაფია]] *{{imdb name|0740000|დავით რონდელი}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{დავით რონდელი}} {{DEFAULTSORT:რონდელი, დავით}} [[კატეგორია:დაბადებული 11 აპრილი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1904]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 12 მარტი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1974]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:ქართველი კინორეჟისორები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კინორეჟისორები]] [[კატეგორია:1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში მამაცური შრომისათვის მედლით დაჯილდოებულები]] [[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:საპატიო ნიშნის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწეები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის სახალხო არტისტები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის წევრები]] [[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]] pyr55234fq76e4e3j0axzdxxmq58p36 0 98754 4650411 4650012 2024-05-02T16:04:38Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება* | სახელი = დიდი მთავარი ოლღა ნიკოლოზის ასული რომანოვა<br /><small>Великая княжна Ольга Николаевна Романова</small> | სურათი =Olgachair.jpg | სურ_ზომა = 250px | ქვეტქსტი = დიდი კნეინა ოლღა. [[1914]] წლის სურათი | დაბ_სახელი = | დაბ_თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1895|11|15}} | დაბ_ადგილი = [[პეტერჰოფი]], [[ფაილი:Flag of Russia.svg|border|22px|რუსეთის იმპერია]][[რუსეთის იმპერია]] | გარდ_თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1918|7|17|1895|11|15}} | გარდ_ადგილი = [[ეკატერინბურგი]], [[ფაილი:Flag RSFSR 1918.svg|border|22px|რსფსრ]][[რსფსრ]] | გარდ_მიზეზი = [[რუსეთის სამეფო ოჯახის დახვრეტა|დახვრეტა]] | დაკრ_ადგილი = რუსეთის ახალწამებულთა ტაძარი | დაკრ_ადგილის_კოორდ = | ცხოვრების_ადგ = | ეროვნება = [[რუსები|რუსი]] | სხვა_სახელები = | ცნობილია = | განათლება = | დამქირავებელი = | საქმიანობა = | მშობ_ქალაქი = | ტიტული = [[დიდი მთავარი]] | ხელფასი = | სუფთა_ღირებ = | სიმაღლე = | წონა = | წლები = | წინამორბედი = | მომდევნო = | პარტია = | boards = | რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]] | მეუღლე = | პარტნიორი = | შვილები = | მშობლები =[[ნიკოლოზ II]] <br />[[ალექსანდრა ფეოდოროვნა]] | ნათესავები = | ხელმოწერა = | ვებგვერდი = | სქოლიო = }} '''ოლღა ნიკოლოზის ას. რომანოვა''' ({{Lang-ru|Ольга Николаевна Романова}}, {{დაბადების თარიღი|1895|11|15}} — [[17 ივლისი]], [[1918]]) — დიდ მთავარ [[ნიკოლოზ II]]-ისა და [[ალექსანდრა ფეოდოროვნა]]ს პირველი ქალიშვილი. დაიბადა [[1895]] წელს [[პეტერბურგი|პეტერბურგთან]] ახლოს. აღზრდილი იყო სამეფო კარზე თავის დებთან ([[ტატიანა რომანოვა|ტატიანა]], [[მარია რომანოვა|მარია]], [[ანასტასია რომანოვა|ანასტასია]]) და ძმასთან ([[ალექსეი ნიკოლოზის ძე რომანოვი|ალექსი]]) ერთად. სიცოცხლის მანძილზე ოლღას მომავალი ქორწინება ყველაზე განხილვადი საგანი იყო რუსეთში. სავარაუდო კანდიდატებად სახელდებოდნენ რუსი [[დიდი მთავარი დიმიტრი პავლოვიჩი]], რუმინეთის ტახტის მემკვიდრე [[კაროლ II|პრინცი კაროლი]], [[ედუარდ VIII|უელსის პრინცი ედუარდი]], ბრიტანეთის მეფე [[ჯორჯ V (დიდი ბრიტანეთი)|ჯორჯ მეხუთეს]] უფროსი ვაჟი; და [[სერბეთი|სერბეთის]] ტახტის მემკვიდრე [[ალექსანდრე I (იუგოსლავია)|ალექსანდრე]]. თავად ოლღას სურდა რუსზე ქორწინება და ქვეყანაში დარჩენა. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დროს ის სამხედრო ჰოსპიტალში დაჭრილ სამხედროებს უვლიდა, თუმცა მოგვიანებით ამ ყოველივეს ფსიქოლოგიური ტვირთის გამო ადმინისტრაციულ საქმიანობას მოჰკიდა ხელი. [[ოქტომბრის რევოლუცია|რუსეთის 1917 წლის რევოლუციის]] შედეგად ოლღას მკვლელობის შემდეგ ის [[რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|რუსეთის მართლმადიდებელმა ეკლესიამ]] წმინდანად შერაცხა. [[1990]]-იანებში მისი გვამის ნარჩენების იდენტიფიცირება მოხდა [[დნმ]]-ის ტესტის მეშვეობით და დაიკრძალა [[სანქტ-პეტერბურგის წმინდა პეტრესა და პავლეს საკათედრო ტაძარი|სანქტ-პეტერბურგის წმინდა პეტრესა და პავლეს საკათედრო ტაძარში]] მშობლებთან და დებთან ერთად. ==გარეგნობა და ხასიათი== სამეფო ოჯახთან დაახლოებულები იხსენებენ ოლღას, როგორც ჭკვიან, გონებაგახსნილ ბავშვს, მაგრამ ზოგჯერ ზარმაცს. ოლღას ჰქონდა წაბლისფერი ქერა თმა, ცისფერი თვალები, განიერი სახე და ზემოთ აპრეხილი ცხვირი. მისი ფრანგულის მასწავლებელი [[პიერ გილიარდი]] 10 წლის ოლღას აფასებდა როგორც „ძალიან ფერმკრთალს ციმციმა, ცელქი თვალებით“ და ოდნავ აპრეხილი(retrousee) ცხვირით.<ref>Pierre Gilliard, Thirteen Years at the Russian Court, p. 20</ref> ბარონესა [[სოფი ბუკსჰევდენი]]ს, დედამისის გუვერნანტის თქმით ის „იყო ქერა და მაღალი მომღიმარი ცისფერი თვალებით“, კარგი კბილებითა და „მოკლე ცხვირით, რომელსაც თავად უწოდებდა „ჩემს თავმდაბალ აბზეკილს“. <ref name="alexanderpalace.org">[https://www.alexanderpalace.org/alexandra/XVI.html Sophie Buxhoeveden, The Life and Tragedy of Alexandra Feodorovna, Chapter 16: The Empress and her Family]</ref> იმისდა მიუხდავად, რომ ის ზრდასთან ერთად უფრო და უფრო ლამაზდებოდა, ოლღას თავის დებზე - [[ტატიანა რომანოვა|ტატიანასა]] და [[მარია რომანოვა|მარიაზე]] ნაკლებად ლამაზად მიიჩნევდნენ.<ref>Massie, ''Nicholas and Alexandra'', pp. 132–133</ref> „ბავშვობაში ის უბრალო იყო, 15 წლის ასაკში კი ლამაზი“ - წერდა დედამისის მეგობარი ლილი დენი. „ის იყო საშუალოზე ოდნავ მაღალი, ფერმკრთალი, მუქი ლურჯი თვალებით, ღია წაბლისფერი თმითა და ლამაზი ხელებითა და ფეხებით.<ref name="Dehn">{{cite book|last=Dehn|first= Lili |authorlink=Lili Dehn|year=1922|url=http://www.alexanderpalace.org/realtsaritsa/ |title=The Real Tsaritsa|publisher= ТЕРРА--Книжный клуб |isbn= 5-300-02285-3|accessdate=1 აპრილი 2024}}</ref> მერიელ ბუქენენი თავის მემუარებში ახასიათებს 17 წლის ოლღას [[1912]] წლის იმპერიულ მეჯლისზე შემდეგნაირად: „მას არ ჰქონდა ჩვეულებრივი ნაკვთები, მისი დის - [[ტატიანა რომანოვა|ტატიანა ნიკოლოზის ასულის]] თითქოს მისტიკური სილამაზე, მაგრამ მისი წვერისკენ დახრილი ცხვირით, მისი ფართო მომცინარი პირით, მისი მბრწყინავი ცისფერი თვალებით, მას ჰქონდა შარმი, სიხასხასე და მომხიბლავი ენერგია, რომელიც მას მაცდუნებელს ხდიდა. <ref>[https://www.alexanderpalace.org/palace/olgabuchannan.php Meriel Buchanan.]</ref> ==გალერეა== <gallery> File:Grand Duchess Olga Nikolaevna of Russia.jpg|left|დიდი მთავარი ოლღა ნიკოლოზის ასული, 1914 File:Grand Duchess Olga Nikolaevna of Russia and Grand Duchess Tatiana Nikolaevna of Russia in 1914 in a better version (1).jpg|ოლღა დასთან, [[ტატიანა რომანოვა|ტატიანასთან]], ერთად, 1913 </gallery> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{commonscat|Grand Duchess Olga Nikolaevna}} {{რუსეთის იმპერატორებისა და დიდი მთავრების ასულები|მდგომარეობა=collapsed}} {{ბოლო რომანოვები}} [[კატეგორია:რომანოვების დინასტია]] [[კატეგორია:რუსეთის სამეფო ოჯახის წევრები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1895]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]] [[კატეგორია:რუსეთის იმპერატორებისა და დიდი მთავრების ასულები]] [[კატეგორია:წმინდა ეკატერინეს ორდენის კავალრები]] 8ie478u3kx9ob5yx6louoplpspeu092 0 101731 4650425 4649846 2024-05-02T17:13:03Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki '''Marvel Studios''', თავდაპირველად ცნობილი როგორც '''Marvel Films''' — ამერიკული ტელე და კინო კომპანია. მდებარეობს [[კალიფორნია]]ში ([[აშშ]]). ძირითადად იღებს კომპანიის [[Marvel Comics]]-ის კომიქსების ეკრანიზაციებს. == პროდუქცია == === ფილმები === ===მარველის რაინდები=== {| class="wikitable plainrowheaders" |- ! წელი ! ფილმი ! width="25%" | მწარმოებელი კომპანიები ! დისტრიბუტორი |- | 2008 | '''''დამსჯელი: ომის ზონა''''' | {{Plainlist| * Valhalla Entertainment * MHF Zweite Academy Film * SGF Entertainment Inc. }} | {{Plainlist| * Marvel Studios * [[Lionsgate Films]] }} |- | 2011 | '''''მრბოლელი მოჩვენება: შურისძიების სული''''' | {{Plainlist| * Marvel Studios * Crystal Sky Pictures * Hyde Park Entertainment * Image Nation }} | [[Columbia Pictures]] |- |} ===Marvel-ის კინოსამყარო=== {{მთავარი|Marvel-ის კინოსამყარო#ფილმები}} === ტელევიზია === === ანიმაციური === {| class="wikitable" !სერიალი !საპრემიერო ჩვენება !მწარმოებელი კომპანიები !დისტრიბუტორი !ქსელი |- style="background:#ccccff; text-align:center;" ! colspan="5" style="background-color:#ccccff;" |Marvel Films Animation |- |'''''ადამიანი-ობობა: ანიმაციური სერიალი''''' |1994–1998 |Marvel Films Animation |New World Entertainment |Fox Kids |- style="background:#ccccff; text-align:center;" ! colspan="5" style="background-color:#ccccff;" |Marvel Films |- |'''''იქს-ადამიანები''''' |1992–97 |Saban Entertainment / Graz Entertainment / AKOM / [[Marvel Entertainment#Marvel Entertainment Group|Marvel Entertainment Group]] / [[მომხმარებელი:Lado85/სავარჯიშო#Marvel Films|Marvel Films]] |Saban Entertainment |Fox Kids |- |'''''ფანტასტიკური ოთხეული''''' | rowspan="2" |1994–1996 | Philippine Animation Studios (მეორე სეზონი)<ref>{{Cite news |url=http://articles.latimes.com/1995-08-28/business/fi-39721_1_american-culture |title=A Bedrock of U.S. Cartoon Production |date=August 28, 1995 |work=Los Angeles Times |access-date=May 28, 2014 |publisher=[[Times Mirror Company]] |agency=AP |location=MANILA}}</ref> / Wang Film Productions Co., LTD. (პირველი სეზონი) / Marvel Entertainment Group / Marvel Films | rowspan="2" |Genesis Entertainment (US) / New World Entertainment (International) | rowspan="2" |The Marvel Action Hour<br />სინდიკაცია<ref name="mtz">{{Cite web |url=http://marvel.toonzone.net/spideytas/semperinterview4.htm |title=John Semper on "Spider-Man": 10th Anniversary Interview |website=Marvel Animation Age |publisher=toonzone.net |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110709060255/http://marvel.toonzone.net/spideytas/semperinterview4.htm |archive-date=July 9, 2011 |access-date=May 5, 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110709060255/http://marvel.toonzone.net/spideytas/semperinterview4.htm |archivedate=ივლისი 9, 2011 }}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.cataroo.com/020104.html|title=Marvel Films Animation 1993–1997|last=Cawley|first=John|website=Home of John Cawley|publisher=John Cawley|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120522140322/http://www.cataroo.com/020104.html|archive-date=May 22, 2012|access-date=May 5, 2011}}</ref> |- |'''''რკინის კაცი''''' |Rainbow Animation Korea / Marvel Entertainment Group / Marvel Films |- |'''''წარმოუდგენელი ჰალკი''''' |1996–1997 |New World Animation / Marvel Films |New World Entertainment (Season 1) / Saban Entertainment (Season 2) |UPN |- style="background:#ccccff; text-align:center;" ! colspan="5" style="background-color:#ccccff;" |Marvel Studios |- |'''''ვერცხლისფერი სერფერი''''' |1998 | colspan="2" rowspan="3" style="text-align:center;" |Saban Entertainment / Marvel Studios | rowspan="3" |Fox Kids |- |'''''შეუზღუდავი ადამიანი-ობობა''''' |1999–2001 |- |'''''შურისმაძიებლები: ყოველთვის ერთად''''' |1999–2000 |- |'''''იქს-ადამიანები: ევოლუცია''''' |2000–2003 |Film Roman / Marvel Studios |Warner Bros. Television Distribution / Marvel Entertainment |Kids' WB |- |'''''ფანტასტიკური ოთხეული: მსოფლიოს უდიდესი გმირები''''' |2006–2007 |Moonscoop / Marvel Entertainment / Marvel Studios |MoonScoop Group<br />[[Cartoon Network]] |[[Cartoon Network]] |- |'''''სამურავი და იქს-ადამიანები''''' |2009 |Toonz Entertainment / Marvel Entertainment / Marvel Studios |Lionsgate Television |Nicktoons |- |'''''მ.ო.დ.ო.კ.ი.<ref name="MarvelAnimated">{{cite web|last=Otterson|first=Joe|title=‘Howard the Duck’ Among Four Marvel Animated Shows Ordered at Hulu|url=https://variety.com/2019/tv/news/marvel-hulu-howard-the-duck-modok-hit-monkey-dazzler-tigra-1203134321/|website=[[Variety (magazine)|Variety]]|accessdate=February 11, 2019|date=February 11, 2019}}</ref>{{შენიშვნა|თავიდან წარმოებას აკონტროლებდა Marvel Television-ი..<ref name="MarvelAnimated"/><ref name="MarvelTVFolding">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/marvel-tv-division-folded-studio-unit-layoffs-expected-1261586|title=Marvel TV Division Folded Into Studio Unit, Layoffs Expected|last=Goldberg|first=Lesley|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=December 8, 2019|access-date=December 11, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191211034642/https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/marvel-tv-division-folded-studio-unit-layoffs-expected-1261586|archive-date=December 11, 2019|url-status=live}}</ref>|name="MarvelTVFold"}}''''' |2021 |Marvel Animation / Marvel Studios | rowspan="2" |Hulu | rowspan="2" |Hulu |- |'''''ჰით-მანკი<ref name="MarvelAnimated" />{{შენიშვნა|name="MarvelTVFold"}}''''' |2021 |- ! colspan="5" style="background-color:#ccccff;" |Marvel Studios Animation |- |'''''რა იქნებოდა თუ...?<ref>{{Cite web|url=https://www.slashfilm.com/what-if-tv-series-coming-to-disney-plus/|title=Exclusive: Marvel Studios Producing 'What If' TV Series For Disney+|last=Sciretta|first=Peter|date=March 11, 2019|website=[[/Film]]|access-date=March 11, 2019}}</ref>''''' | rowspan="2" |2021– |Blue Spirit / Squeeze / Flying Bark Productions |Disney Media Distribution |[[Disney+]] |- |'''''სპაიდი და მისი გასაოცარი მეგობრები'''' | Atomic Cartoons / Marvel Animation (მხოლოდ 1 სეზონი) | Disney–ABC Domestic Television | Disney Junior |- |'''''მე ვარ გრუტი'''''<ref>https://deadline.com/2020/12/guardians-of-the-galaxy-holiday-special-baby-groot-series-set-disney-plus-1234654602/</ref> |2022– |Marvel Studios Animation / Luma Pictures | rowspan="4" |Disney Platform Distribution | rowspan="4" |[[Disney+]] |- |'''''იქს-ადამიანები 97''''' | rowspan="3" |2024 | rowspan="3" | TBA |- |'''''ადამიანი-ობობა: პირველი წელი''''' |- |'''''Marvel ზომბები''''' |} {{reflist|group=georgian}} === მხატვრული === {{მთავარი|Marvel-ის კინოსამყარო#Marvel_Television-ის სერიალები}} {{მთავარი|Marvel-ის კინოსამყარო#Marvel Studios-ს სერიალები}} {| class="wikitable plainrowheaders" width="100%" !სერიალი !საპრემიერო ჩვენება !პარტნიორი მწარმოებელი კომპანიები !დისტრიბუტორი !ქსელი !შენიშვნა |- |'''''იქს-თაობა''''' |20, თებერვალი 1996 (პილოტი) |MT2 Services, Inc. / [[მომხმარებელი:Lado85/სავარჯიშო#Marvel Films|Marvel Films]]<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/1996/film/reviews/fox-tuesday-night-at-the-movies-generation-x-1200409083/|title=Fox Tuesday Night at the Movies Generation X|website=Variety|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20141227070706/http://variety.com/1996/film/reviews/fox-tuesday-night-at-the-movies-generation-x-1200409083/|archive-date=27 December 2014|access-date=15 December 2014}}</ref> / New World Television Production<!-- from copyright credits --> / Fox Films |New World Entertainment / 20th Television |[[Fox Broadcasting Company|Fox]]<ref>{{Cite news|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1996-02-19-ca-37760-story.html|title=Movie Banks on Popularity Carrying Over|last=McCaffery|first=James|date=1996-02-19|work=Los Angeles Times|access-date=2019-04-07|language=en-US|issn=0458-3035}}</ref> |არშეძენილი პილოტი |- |'''''იქს-მუტანტი''''' |2001–2004 |Fireworks Entertainment / Global Television Network |Tribune Entertainment |სინდიკაცია |არ არის დაგუძვებული Marvel-ის კომიქსებზე |- |'''''ჰელსტრომი''{{შენიშვნა|Marvel Television დახურვის შემდეგ «ჰელსტრომის» წარმოება გადავიდა Marvel Studios-თან, მაგრამ მას აკონტროლებს Marvel Television-ის ხელმძვანელობა<ref name="MarvelTVFolded">{{Cite web |url=https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/marvel-tv-division-folded-studio-unit-layoffs-expected-1261586 |title=Marvel TV Division Folded Into Studio Unit, Layoffs Expected |last=Goldberg |first=Lesley |date=December 8, 2019 |work=[[The Hollywood Reporter]] |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191211034642/https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/marvel-tv-division-folded-studio-unit-layoffs-expected-1261586 |archive-date=December 11, 2019 |access-date=December 11, 2019}}</ref>.}}''' |2020 |ABC Signature Studios |Disney Platform Distribution |Hulu |[[Marvel-ის კინოსამყარო|Marvel-ის კინოსამყაროს]] ნაწილი |} === დოკუმენტალური === {| class="wikitable" !Title !Aired !Distributor !Original network |- |''Marvel Studios: სამყაროს გაფართოება'' |2019 | rowspan="4" |Disney Platform Distribution | rowspan="4" |[[Disney+]] |- |Marvel Studios: ლეგენდები | rowspan="2" |2021–present |- |Marvel Studios: საერთო კრება |- |''MPower'' |2023 |- |} {{reflist|group=lower-alpha}} ==შენიშვნები== {{შენიშვნების სია}} ==სქოლიო== {{სქოლიოს სია}} {{კინო}} {{Marvel-ის კინოსამყარო}} [[კატეგორია:Marvel Studios]] [[კატეგორია:Marvel Entertainment]] [[კატეგორია:Marvel Comics-ზე დაფუძნებული ფილმები]] [[კატეგორია:ამერიკული კინოსტუდიები]] t08bgeds7se61wc65oyf08gtsahn7bb 0 103389 4650408 4650297 2024-05-02T15:52:22Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" cellpadding=0 cellspacing=0 style="width: 317px;" |- |[[File:Solar eclipse 1999 4.jpg|308px|მზის სრული დაბნელება]] |- | „მზის სრული დაბნელება“ ხდება მაშინ როდესაც მთვარის დისკო სრულად იმეორებს მზის დისკოს ზომას, რითაც მზის ზედაპირი ქრება თვალთახედვის არეალიდან. |- |[[File:Annular Eclipse. Taken from Middlegate, Nevada on May 20, 2012.jpg|x154px|Annular solar eclipse]][[File:Partial solar eclipse Oct 23 2014 Minneapolis 5-36pm Ruen1.png|x154px|Partial solar eclipse]] |- | მზის წრიული დაბნელება (მარცხნივ) ხდება, მაშინ როდესაც მთვარე დედამიწიდან ისე შორს იმყოფება რომ მისი დისკო ვერ ფარავს სრულად მზის დისკოს, რის გამოც გვერდებიდან შემოპარული მზის დისკო მთვარის გარშემო ქმნის წრეს. მზის ნაწილობრივი დაბნელების (მარჯვნივ) მთვარე ფარავს მხოლოდ მზის დისკოს ნაწილს. |} '''მზის დაბნელება''' — ბუნებრივი მოვლენა, ხდება [[მთვარე|მთვარის]] მოხვედრისას [[მზე]]სა და [[დედამიწა]]ს შორის, რის გამოც დედამიწაზე მყოფი დამკვირვებლისთვის მზე სრულად ან ნაწილობრივ დაფარულია. ეს შეიძლება მოხდეს მხოლოდ [[ახალი მთვარე|ახალ მთვარეზე]], როდესაც მზე და მთვარე ერთმანეთს ეხებიან, როგორც ეს დედამიწიდან ჩანს. სულ მცირე ორი და მაქსიმუმ ხუთი მზის დაბნელება შეიძლება მოხდეს ყოველ წელს დედამიწაზე, რომელთაგან არც ერთი ან მაქსიმუმ ორი სრული დაბნელება შეიძლება იყოს. მიუხედავად ამისა, სრული დაბნელება იშვიათი მოვლენაა ნებისმიერ ადგილას, ვინაიდან ყოველი დაბნელებისას სისრულე არსებობს მხოლოდ ძალიან ვიწრო კორიდორის გასწვრივ მთვარის უმბრის შედარებით მცირე ნაწილზე. მზის სრული დაბნელება საოცარი ბუნებრივი ფენომენია და მრავალი ადამიანი სპეციალურად მოგზაურობს შორი მანძილიდან ამ მოვლენაზე დასაკვირვებლად. [[ევროპა]]ში [[1999]] წელს მზის სრულმა დაბნელებამ შესაძლებელი გახდა საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება ამ ფენომენზე. ბოლო მზის სრული დაბნელება მოხდა [[2024]] წლის [[8 აპრილი|8 აპრილს]] ჩრდილოეთ ამერიკაში და მომავალუ სრული დაბნელება იქნება [[2026]] წელს.<ref>{{cite web|url=https://amindi.ge/ka/article/755-dges-mzis-dabnelebaa/|title=დღეს მზის დაბნელებაა|publisher=Amindi.ge|accessdate=2 მაისი, 2024}}</ref> == იხილეთ აგრეთვე == * [[მთვარის დაბნელება]] == რესურსები ინტერნეტში == {{Commons category|Solar eclipse}} * [http://www.eclipsewise.com/ Predictions for Solar and Lunar Eclipses] * [http://eclipse.gsfc.nasa.gov/eclipse.html NASA Eclipse Web Site] * [http://www.hermit.org/Eclipse/ Detailed eclipse explanations and predictions], Hermit Eclipse * [http://www.zam.fme.vutbr.cz/~druck/Eclipse/ Eclipse Photography], Prof. Miroslav Druckmüller * [http://www.shadowandsubstance.com/2009%200722%20SOLAR%20ECLIPSE/July%2022%202009%20Total%20Eclipse%20of%20the%20Sun.html Animated maps of 2009 solar eclipses] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090530152142/http://www.shadowandsubstance.com/2009%200722%20SOLAR%20ECLIPSE/July%2022%202009%20Total%20Eclipse%20of%20the%20Sun.html |date=2009-05-30 }}, Larry Koehn * [http://xjubier.free.fr/en/site_pages/solar_eclipses/5MCSE/xSE_Five_Millennium_Canon.html Five Millennium (−1999 to +3000) Canon of Solar Eclipses Database], Xavier M. Jubier ==გალერეა== <gallery> ფაილი:Geometry of a Total Solar Eclipse-ka.png|მზის სრული დაბნელების გეომეტრია ფაილი:მზის დაბნელების გამოსახვა.png|მზის დაბნელებისა და მისი ჩრდილების გამოსახვა (არ არის მასშტაბური) ფაილი:Moon transit of sun large.ogv|ვიდეო მასალა </gallery> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:მზის დაბნელებები]] [[კატეგორია:ბუნებრივი მოვლენები]] [[კატეგორია:მზე]] hn6gjkw7b8q3ug6vqqkmw0q18jqym18 4650409 4650408 2024-05-02T15:53:12Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" cellpadding=0 cellspacing=0 style="width: 317px;" |- |[[File:Solar eclipse 1999 4.jpg|308px|მზის სრული დაბნელება]] |- | „მზის სრული დაბნელება“ ხდება მაშინ როდესაც მთვარის დისკო სრულად იმეორებს მზის დისკოს ზომას, რითაც მზის ზედაპირი ქრება თვალთახედვის არეალიდან. |- |[[File:Annular Eclipse. Taken from Middlegate, Nevada on May 20, 2012.jpg|x154px|Annular solar eclipse]][[File:Partial solar eclipse Oct 23 2014 Minneapolis 5-36pm Ruen1.png|x154px|Partial solar eclipse]] |- | მზის წრიული დაბნელება (მარცხნივ) ხდება, მაშინ როდესაც მთვარე დედამიწიდან ისე შორს იმყოფება რომ მისი დისკო ვერ ფარავს სრულად მზის დისკოს, რის გამოც გვერდებიდან შემოპარული მზის დისკო მთვარის გარშემო ქმნის წრეს. მზის ნაწილობრივი დაბნელების (მარჯვნივ) მთვარე ფარავს მხოლოდ მზის დისკოს ნაწილს. |} '''მზის დაბნელება''' — ბუნებრივი მოვლენა, ხდება [[მთვარე|მთვარის]] მოხვედრისას [[მზე]]სა და [[დედამიწა]]ს შორის, რის გამოც დედამიწაზე მყოფი დამკვირვებლისთვის მზე სრულად ან ნაწილობრივ დაფარულია. ეს შეიძლება მოხდეს მხოლოდ [[ახალი მთვარე|ახალ მთვარეზე]], როდესაც მზე და მთვარე ერთმანეთს ეხებიან, როგორც ეს დედამიწიდან ჩანს. სულ მცირე ორი და მაქსიმუმ ხუთი მზის დაბნელება შეიძლება მოხდეს ყოველ წელს დედამიწაზე, რომელთაგან არც ერთი ან მაქსიმუმ ორი სრული დაბნელება შეიძლება იყოს. მიუხედავად ამისა, სრული დაბნელება იშვიათი მოვლენაა ნებისმიერ ადგილას, ვინაიდან ყოველი დაბნელებისას სისრულე არსებობს მხოლოდ ძალიან ვიწრო კორიდორის გასწვრივ მთვარის უმბრის შედარებით მცირე ნაწილზე. მზის სრული დაბნელება საოცარი ბუნებრივი ფენომენია და მრავალი ადამიანი სპეციალურად მოგზაურობს შორი მანძილიდან ამ მოვლენაზე დასაკვირვებლად. [[ევროპა]]ში [[1999]] წელს მზის სრულმა დაბნელებამ შესაძლებელი გახდა საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლება ამ ფენომენზე. ბოლო მზის სრული დაბნელება მოხდა [[2024]] წლის [[8 აპრილი|8 აპრილს]] ჩრდილოეთ ამერიკაში და მომავალი სრული დაბნელება იქნება [[2026]] წელს.<ref>{{cite web|url=https://amindi.ge/ka/article/755-dges-mzis-dabnelebaa/|title=დღეს მზის დაბნელებაა|publisher=Amindi.ge|accessdate=2 მაისი, 2024}}</ref> == იხილეთ აგრეთვე == * [[მთვარის დაბნელება]] == რესურსები ინტერნეტში == {{Commons category|Solar eclipse}} * [http://www.eclipsewise.com/ Predictions for Solar and Lunar Eclipses] * [http://eclipse.gsfc.nasa.gov/eclipse.html NASA Eclipse Web Site] * [http://www.hermit.org/Eclipse/ Detailed eclipse explanations and predictions], Hermit Eclipse * [http://www.zam.fme.vutbr.cz/~druck/Eclipse/ Eclipse Photography], Prof. Miroslav Druckmüller * [http://www.shadowandsubstance.com/2009%200722%20SOLAR%20ECLIPSE/July%2022%202009%20Total%20Eclipse%20of%20the%20Sun.html Animated maps of 2009 solar eclipses] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090530152142/http://www.shadowandsubstance.com/2009%200722%20SOLAR%20ECLIPSE/July%2022%202009%20Total%20Eclipse%20of%20the%20Sun.html |date=2009-05-30 }}, Larry Koehn * [http://xjubier.free.fr/en/site_pages/solar_eclipses/5MCSE/xSE_Five_Millennium_Canon.html Five Millennium (−1999 to +3000) Canon of Solar Eclipses Database], Xavier M. Jubier ==გალერეა== <gallery> ფაილი:Geometry of a Total Solar Eclipse-ka.png|მზის სრული დაბნელების გეომეტრია ფაილი:მზის დაბნელების გამოსახვა.png|მზის დაბნელებისა და მისი ჩრდილების გამოსახვა (არ არის მასშტაბური) ფაილი:Moon transit of sun large.ogv|ვიდეო მასალა </gallery> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:მზის დაბნელებები]] [[კატეგორია:ბუნებრივი მოვლენები]] [[კატეგორია:მზე]] pxxw1khqbl1gvbkpf8dj8tu822dvv0c 14 103708 4650457 2431771 2024-05-02T19:11:21Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის გეოგრაფია|მ]] [[კატეგორია:საქართველოს მდინარეები]] qwmmztywex8hfwjb4mpuje09vlv5cag 14 103710 4650458 1091306 2024-05-02T19:11:46Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:საქართველოს მთები]] [[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის გეოგრაფია|მ]] rkf7hw633swpy6we0059osrg9lbsirg 3 116656 4650534 4648206 2024-05-02T23:11:45Z MediaWiki message delivery 56643 /* Reminder to vote now to select members of the first U4C */ ახალი სექცია wikitext text/x-wiki {{მომწერეთ}} {{არქივის დაფა|დაფის-სიგანე=20em| *[[მომხმარებელი განხილვა:mikheil88/არქივი 1|არქივი 1]] - 13.01.2010 - 06.05.2011 *[[მომხმარებელი განხილვა:mikheil88/არქივი 2|არქივი 2]] - 09.05.2011 - 04.09.2011 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 3|არქივი 3]] - 04.09.2011 - 21.10.2011 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 4|არქივი 4]] - 23.10.2011 - 14.12.2011 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 5|არქივი 5]] - 14.12.2011 - 09.02.2012 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 6|არქივი 6]] - 09.02.2012 - 03.04.2012 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 7|არქივი 7]] - 03.05.2012 - 13.06.2012 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 8|არქივი 8]] - 13.06.2012 - 27.08.2012 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 9|არქივი 9]] - 27.08.2012 - 12.11.2012 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 10|არქივი 10]]- 12.11.2012 - 31.12.2012 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 11|არქივი 11]]- 01.01.2013 - 23.02.2013 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 12|არქივი 12]]- 23.02.2013 - 04.08.2013 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 13|არქივი 13]]- 05.08.2013 - 31.12.2013 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 14|არქივი 14]]- 31.12.2013 - 31.12.2014 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 15|არქივი 15]]- 31.12.2014 - 31.12.2015 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 16|არქივი 16]]- 31.12.2015 - 31.12.2016 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 17|არქივი 17]]- 31.12.2016 - 31.12.2017 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 18|არქივი 18]]- 31.12.2017 - 31.12.2019 *[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL/არქივი 19|არქივი 19]]- 31.12.2019 - 31.12.2020 }} == Autopatrol == Hi, is it possible to be given autopatrol rights? I am active on Polish and English Wikipedias mostly. On Georgian Wikipedia I make updates and minor technical edits that does not require understanding of your language (though I know the alphabet). As [https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98/2#Niegodzisie I was advised] to ask one of the administratos, I make a request here. [[მომხმარებელი:Niegodzisie|Niegodzisie]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Niegodzisie|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Niegodzisie|წვლილი]]</sub> 20:45, 13 იანვარი 2021 (UTC) :{{გაკეთდა|Done}}— [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 07:35, 14 იანვარი 2021 (UTC) == დაგდაგანი == თუ შეიძლება რომ აღვადგინოთ დაგდაგანი-ს სტატია. როგორც ვიცი გვერდი წაიშალა იმის გამო რომ მხოლოდ Facebook-ისა და Youtube-ის წყაროები იყო მითითებული. აღდგენის შედეგად ჩავამატებ [https://popmusic.ge/topic/dagdagani Popmusic.Ge], [https://rock.ge/tag/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98/ Rock.Ge]-ს და [https://batumelebi.netgazeti.ge/weekly1/109332/ Netgazeti.ge]-ს წყაროებს. მადლობა {{მომხმარებელი: ცოტნე გორგოშიძე}} {{ხელმოუწერელი|ცოტნე გორგოშიძე}} :აღდგენილია, თუმცა, გთხოვთ, დროულად დაარედაქტიროთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, კვლავ წაიშლება. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 21:12, 14 იანვარი 2021 (UTC) == სტატია: ირაკლი ღვალაძე == მოგესალმებით მიხეილ, უკვე მეორედ იშლება ეს სტატია, თუ წინა შემთხვევაში წყაროები არ იყო მითითებული ეხლა მაქსიმალურად მითითებული იყო, რაც შეეხება ს4 კიდე ერთხელ ვიმეორებ მსგავსი შინაარსის და ნაკლებ ღირებული უამრავი სტატიაა ქართულ ვიკიპედიაში და ამ შემთხვევაში რა განსაკუთრებული შემთხვევასთან გვაქვს საქმე ვერ გავიგე. ანნაგიორგი {{ხელმოუწერელი|ანნაგიორგი }} :გამარჯობა. ცნობადობას რომ თავი დავანებოთ, თხრობის სტილი იყო არავიკიპედიური. გთხოვთ, მიგვითითით „უამრავი ასეთი სტატია“. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 13:52, 18 იანვარი 2021 (UTC) == მომხმარებლის განხილვა:WoG team‎ == [[მომხმარებლის განხილვა:WoG team]] — გთხოვ, განხილვის გვერდის რედაქტირებაც დაუბლოკე. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 19:48, 21 იანვარი 2021 (UTC) :{{გაკეთდა}}— [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 19:50, 21 იანვარი 2021 (UTC) == DJDISCOKID == გამარჯობა მიხეილ, რატომ წაიშალა "ბექა ყაჭეიშვილი" გვერდი, რომელიც დავწერე?{{ხელმოუწერელი|DJDISCOKID }} :გამარჯობა. იმიტომ, რომ არ აკმაყოფილებდა ვიკიპედიის არც ერთ სტანდარტს. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 20:59, 29 იანვარი 2021 (UTC) გამარჯობა, მსურს სტატიების გამოქვეყნება ვიკიპედიაზე და მაინტრესებს ეს საქმე არის თუ არა ნაზღაურებადი --[[მომხმარებელი:ანრი ზოიძე|ანრი ზოიძე]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:ანრი ზოიძე|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/ანრი ზოიძე|წვლილი]]</sub> 18:50, 30 იანვარი 2021 (UTC) :{{ping|ანრი ზოიძე}} არ არის ანაზღაურებადი----<font color="red">'''''ჯეო'''''</font><font color="gold">'''''2007'''''</font>^{[[მომხმარებლის განხილვა:ჯეო|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/ჯეო|წვლილი]]</sub> 19:45, 30 იანვარი 2021 (UTC) == თხოვნა განხილვის შეფასების შესახებ == გამარჯობა, მიხეილ. გთხოვთ, გაეცნოთ [[მატილდა გვარლიანი|მატილდა გვარლიანის]] შესახებ სტატიის განხილვას. სტატიას დაადეს წაშლის თარგი. გთხოვთ, დაგვეხმაროთ. უღრმესი მადლობა წინასწარ, --[[სპეციალური:წვლილი/46.49.19.167|46.49.19.167]] 14:24, 7 თებერვალი 2021 (UTC) == სტატია მატილდა გვარლიანის შესახებ == გამარჯობა, მიხეილ. როგორც ადმინისტრატორს, მინდა, გთხოვოთ, რომ გაეცნოთ სტატია [[მატილდა გვარლიანი|მატილდა გვარლიანის]] შესახებ განხილვის გვერდს და მიიღოთ საბოლოო გადაწყვეტილება, რადგან დისკუსია ამოწურულია. კენჭისყრაშიც მიიღო მონაწილეობა რედაქტორების ნაწილმა, ნაწილმა კი თავი შეიკავა. სტატიის დადებიდან უკვე თითქმის 20 დღე გადის და მეც ველოდები გადაწყვეტილებას. დიდი მადლობა, --[[სპეციალური:წვლილი/46.49.19.167|46.49.19.167]] 19:47, 24 თებერვალი 2021 (UTC) == შეაჩერეთ ცანგალას ვანდალური ქმედებები. == უკვე კარგა ხანია ეს მომხმარებელი ეწევა ჩემი და ჩემი მოსწავლეების დევნას, მივყვეთ ქრონოლოგიურად ბოლო ბლოკის შემდეგ: [[განხილვა:აკაინოვო|ამ სტატიის განხილვაში]] (რომელიც ჩემი მოსწავლის დაწერილია) დაიწყო სრულიად დაუსაბუთებელი განხილვა. გამოავლინა, რა წყაროების მოძიების არცოდნა, მოიხადა ბოდიში, თუმცა ამით არ გაჩერებულა და დაიწყო ასევე ჩემი მოსწავლის მიერ დაწერილის ტატიების კვლავ შეგნებულად დამახინჯება. ამისათვის შეგიძლიათ იხილოთ ამ სტატიის [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9D&type=revision&diff=4145154&oldid=4145117 რეზიუმეში მინაწერი]: '''ან წელი უნდა შეიცვალოს ან წყარო უნდა მიეთითოს''', რაც ადასტურებს, რომ მომხმარებელმა გაიაზრა რა არის შესაცვლელი სტატიაში, მაგრამ განგებ „ამახინჯებს“ სტატიას და არ ახორციელებს ადეკვატურ ცვლილებას, ეს ვანდალიზმია. [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90%3AZangala&type=revision&diff=4151173&oldid=4138331 საკუთარ განხილვის გვერდზე მიწერის მიუხედავად] კვლავ აგრძელებს ვანდალიზმს, ახლა უკვე სხვა მოსწავლის მიერ 4 წლის წინ დაწერილ სტატიებში. ამ ადამიანის მოტივაცია სახეზეა: დევნის ყველა ჩემ ვიკი-მოსწავლეს და სტატიებში განგებ (სიტუაციის არევის, ჩხუბისა და აყალმაყალის გამოწვევის გამო) შეაქვს კვლავ არასათანადო ცვლილებები, რაზეც მივეცი მითითება. იხ. [[განხილვა:ალექსანდროვკა (აურგაზინის რაიონი)]]. ამ ადამიანის საქციელი უკვე არანაირ კრიტიკას არ უძლებს. გთხოვთ მიაქციოთ ყურადღება. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<font color="#006400">'''''Wiki -'''''</font>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 15:35, 27 თებერვალი 2021 (UTC) :დამატებით ყურადღება გაამახვილეთ [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90%3AZangala&type=revision&diff=4151811&oldid=4151691 ამ კომენტარზე]. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<font color="#006400">'''''Wiki -'''''</font>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 04:48, 28 თებერვალი 2021 (UTC) ::ასევე გაითვალისწინეთ [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90%3A%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9A%E1%83%98&type=revision&diff=4150114&oldid=4150088 ეს კომენტარი], სადაც ადამიანი ჩემ პირად ინფორმაციას ასაჯაროებს. ეს ის ადამიანია, რომელმაც საკუთარი რეალური სახელის ხსენება აგვიკრძალა ვიკიპედიაში. თავად კი ინფორმაციას ასაჯაროებს იქ სადაც მე არ ვახსენებ. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<font color="#006400">'''''Wiki -'''''</font>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 06:03, 28 თებერვალი 2021 (UTC) == How == How can I edit the bouncing Wikimedia? P.s I'm korean, so pls answer me for English [[მომხმარებელი:Toeruip|Toeruip]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Toeruip|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Toeruip|წვლილი]]</sub> 08:45, 3 მარტი 2021 (UTC) == შეკითხვა წაშლილ გვერდზე... == სალამი, რატომ წამიშალეთ გვერდი-გიორგი ბუნდოვანი(პოეტი), რომელიც დასრულებული ჯერ არ მქონდა? ვითხოვ უმორჩილესად, ამიხსნათ, რატომ შლიან აქ გვერდებს? ვის აქვს კონკრეტულად ამის უფლება და რა წესები მოქმედებს აქ? მადლობა დიდი წინასწარ...{{ხელმოუწერელი|გიორგი ბუნდოვანი}} :გამარჯობა. პირველ რიგში იმიტომ, ვიკიპედია საკუთარ თავზე სტატიის შექმნას კრძალავს; მეორე იმიტომ, რომ სტატიის სტილი არანაირად არ ჯდებოდა ენციკლოპედიურ და ვიკიპედიურ სტანდარტში; მესამე იმიტომ, რომ სტატიას არ ახლდა არანაირი წყარო. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 16:01, 18 მარტი 2021 (UTC) :გამარჯობათ, არც კი ვიცი მე რატომ მიწევს თქვენ შეკითხვაზე პასუხის გაცემა. მართალი გითხრათ პასუხი არ მაქვს. გთხოვთ თავიდან მისწერეთ ადმინისტრატორებს, თუ შეძლებთ მეც მითხარით ადმინისტრატორებს როგორ სწერთ, მეც მაქვს რამდენიმე შეკითხვა მათთან. [[მომხმარებელი:თათული ჩანტლაძე 11|თათული ჩანტლაძე 11]] ([[მომხმარებლის განხილვა:თათული ჩანტლაძე 11|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/თათული ჩანტლაძე 11|წვლილი]]) 14:34, 9 ნოემბერი 2022 (UTC) ::{{ping|თათული ჩანტლაძე 11}} ვფიქრობ, გასაგებად მაქვს პასუხი გაცემული ზემოთ. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 08:21, 10 ნოემბერი 2022 (UTC) == Stefania Turkewich == Hello MIKHEIL, When you have time, could you take a look at this article: [[en: Stefania Turkewich]]? Otogi has contributed to articles about composers, and Stefania was the first woman composer of classical music in Ukraine. If the article interests you, could you do a Georgian version of it for your Wikipedia? If no one else takes it up, as I have asked other Georgian editors to look at it. It looks like Mimos might be interested in it. I've just found a note from him. [[მომხმარებელი:Nicola Mitchell|Nicola Mitchell]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Nicola Mitchell|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Nicola Mitchell|წვლილი]]</sub> 15:35, 21 მარტი 2021 (UTC) == დახმარება == გამარჯობათ ვერ გავიგე რა გავაკეთო განთავსებისთვის დავიბენ ამდელ ტექსტებში{{ხელმოუწერელი|Rkatran}} :გამარჯობა, თუ წერთ გერბზე, დაწერეთ გერბზე. თქვენ გეწერათ გვარის შესახებ. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 14:07, 25 მარტი 2021 (UTC) == დახმარება == გამარჯობა, თუ შეგიძლიათ წაშალეთ ჩემი წვლილი ვიკიპედიაში.--[[სპეციალური:წვლილი/178.134.29.234|178.134.29.234]] 10:45, 29 მარტი 2021 (UTC) :გამარჯობა. ჩავხედე ხელსაწყოს და ვიკიპედია მხოლოდ თქვენ მიერ შექმნილი ახალი გვერდების წაშლის საშუალებას იძლება. სხვა დანარჩენი წვლილის წაშლა ფიზიკურად შეუძლებელია. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 11:32, 29 მარტი 2021 (UTC) გასაგებია, მადლობა.--[[სპეციალური:წვლილი/178.134.29.234|178.134.29.234]] 12:22, 29 მარტი 2021 (UTC) == წაშლილი გვერდი == გამარჯობა. მაინტერესებს რატომ წაშალეთ გვერდი საჯარო პირზე? (თამარ ფხაკაძეზე?) მე საკუთარ თავზე არ შემიქმნია. რა სტანდარტებს არ აკმაყოფილებდა? :გამარჯობა. სტატია არ აკმაყოფილებდა ვიკიპედიის სტანდარტებს — არ იყო ენციკლოპედიურ სტილში, არ ჰქონდა წყაროები, სადავოა ცნობადობის კრიტერიუმიც და ა. შ. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 11:22, 5 აპრილი 2021 (UTC) == წაშლილი სტატია == გამარჯობა, მიხეილ. ადმინისტრატორმა სახელად OTOGI-მ წაშალა ჩემი ახლად დამატებული სტატია ერთ-ერთი ქართული კომპანიის შესახებ. თავის თავად ეს ფაქტი არანაირ პრობლემას არ წარმოადგენს, უბრალოდ მინდა ვიცოდე რა შემეშალა, რომ მომავლისთვის, სხვა სტატიების დაწერა-დაედითებისას, გავითვალისწინო. ერთ-ერთ გამომცემლობაში ვმუშაობ, რომელიც ქართული ბიზნესის, სტარტაპებისა და ტექნოლოგიების შესახებ აქვეყნებს სტატიებს, ამიტომ მინდა ვიკიპედიაზეც ამ კუთხით შევიტანო წვლილი. თავად OTOGI-სთვის მისაწერი ფორმა ვერ ვიპოვე და ამიტომ გადავწყვიტე შენთვის მომეწერა. თუ დამეხმარები, ძალიან გამიხარდება. მადლობა!{{ხელმოუწერელი|Harzoo}} == წაშლილი გვერდის შესახებ == გამარჯობა, მიხეილ. რატომ წაიშალა სტატია და მისი განხილვის გვერდი - მატილდა გვარლიანი, ისე რომ არ განგიმარტავთ და არც გამოსწორების შესაძლებლობა მომეცით? ამ სტატიაზე საკმაოდ დიდი დისკუსია გაიმართა, შესაბამისი არგუმენტებიც იქნა მოყვანილი და ვიკიპედიის რედაქტორების ნაწილი კი სტატიას დატოვებას ემხრობოდა. მანამდე არაერთხელ მოგმართეთ პირად განხილვის გვერდზეც, და მაშინაც უპასუხოდ დატოვეთ ჩემი მომართვა განხილვის ან კომენტარის გაკეთების შესახებ. ვფიქრობ, არასამართლიანია ასეთი გადაწყვეტილებაც და ასეთი დამოკიდებულებაც. --[[სპეციალური:წვლილი/212.72.143.62|212.72.143.62]] 08:34, 12 აპრილი 2021 (UTC) :გამარჯობა. სტატია წაიშლა ვიკიპედიის ცნობადობის კრიტერიუმების შესაბამისად. რა თქმა უნდა, ზოგიერთი თავად ამ კრიტერიუმებსაც არ ემხრობა, მაგრამ ასეთია მოცემულობა. წერილის უკომენტაროდ დატოვება კი ჩემი უფლებაა :) — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 11:05, 12 აპრილი 2021 (UTC) ::რაც შეეხება განხილვას, არ წაშლილა, [[ვიკიპედია:წაშლილი გვერდების განხილვები/2021/განხილვა:მატილდა გვარლიანი|დაარქივდა]], როგორც ასეთ შემთხვევებში ხდება ხოლმე.— [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 11:06, 12 აპრილი 2021 (UTC) == წაშლილი სტატია == კიდევ ერთხელ, გამარჯობა, მიხეილ. წინა კომენტარზე არ მიპასუხეთ და ვიფიქრე კიდევ ვცდიდი ბედს. მაინტერესებს ჩემი ბოლო სტატია რატომ წაიშალა და რა შემიძლია, რომ მომავლისთვის გავითვალისწინო, რომ სწორად შევძლო ედითებისა და სტატიების გაკეთება. თუ დამეხმარებით, ძალიან გამიხარდება. მადლობა!{{ხელმოუწერელი|Harzoo}} :გამარჯობა. სტატია არ აკმაყოფილებდა ვიკიპედიის კრიტერიუმებს, არ გააჩნდა ენციკლოპედიური ღირებულება და მისი შექმნის მიზანი დიდწილად რეკლამა იყო. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 06:58, 14 აპრილი 2021 (UTC) == Privacy policy violation == გამარჯობა მიხეილ. ერთ-ერთი მომხმარებლის მხრიდან ადგილი აქვს ადევნების მცდელობასა და პირადი მონაცემების გამჟღავნების ფაქტს. გთხოვ, აუხსნა აღნიშნულ მომხმარებელს დესტრუქციული ქმედებების და პირადი მონაცემების გამჟღავნების შესახებ ვიკიპედიის პოლიტიკა. აღნიშნულ რედაქტირებას კი არსებული გაიდლაინის მიხედვით მოექცე. მადლობა. [https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%9A-%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%98].--[[მომხმარებელი:Melberg|<font color="red">M</font><font color="black">elberg</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 05:30, 3 მაისი 2021 (UTC) :[https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&oldid=4192541 კიდევ ერთი]. მემგონი ეს ორივე ედიტი დასამალია - ანუ არ მაქვს პრობლემა მე პირადად ჩემი ინფორმაციის გამჟღავნების შესახებ, მაგრამ მემგონი ცუდი პრეცედენტი იქნება სხვებისთვის მომავალში.--[[მომხმარებელი:Melberg|<font color="red">M</font><font color="black">elberg</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 05:57, 3 მაისი 2021 (UTC) ::გამარჯობა, გიორგი. უკვე მიუღია ზომები სხვა ადმინს. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 06:12, 3 მაისი 2021 (UTC) :მადლობა, კი, დათომ მიხედა.--[[მომხმარებელი:Melberg|<font color="red">M</font><font color="black">elberg</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 06:19, 3 მაისი 2021 (UTC) == სოტკილავების შესახებ == გამარჯობა, სოტკილავების გვარზე დავწერე თემა მაგრამ წაიშალა როგორც ვხედავ წყაროს არარსებობის გამო, სიმართლე გითხრათ ვერც ერთ დოკუმენტში და არქივში, საერთოდ ვერსად ვერ ნახავთ სოტკილავების შესახებ ინფორმაციას ვინაიდან ახალი გვარია, მხოლოდ ზეპირსიტყვიერი წყაროსგან გადმოცემული ნაწერი ისტორია არსებობს, რომელზეც აქვს ნასაუბრები ენათმეცნიერ და ისტორიკოს მანანა სოტკილავას, თუ ეგ წყაროდ ჩაითვლება შემიძლია ჩაგიგდოთ, საუბარი მიდიოდა ამაზე პირველი არხზე, რადიო გადაცემაში == წაშლილი თარგი == შეგიძლიათ ახსნათ რატომ წაიშალა <nowiki>{{თარგი:ჯედაების ორდენის ოსტატ-შეგირდის ურთიერთობები}}</nowiki>? [[მომხმარებელი:ზურა6446|<font color="#006400">'''''ზურა'''''</font>]] [[მომხმარებელი განხილვა:ზურა6446|<span style="color:#006400">'''''6446'''''</span>]] 06:12, 2 ივნისი 2021 (UTC) :გამარჯობა. თარგს ეჯდა „წასაშლელი“. როგორც ჩანს, რაღაც ხარვეზი იყო. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 12:22, 4 ივნისი 2021 (UTC) გასაგებია, მადლობა [[მომხმარებელი:ზურა6446|<font color="#006400">'''''ზურა'''''</font>]] [[მომხმარებელი განხილვა:ზურა6446|<span style="color:#006400">'''''6446'''''</span>]] 13:35, 4 ივნისი 2021 (UTC) == მიხეილს == ვწუხავრ, რომ ასეთი აჟიოტაჟი მოჰყვა ამ პიროვნების შესახებ სტატიის გამოქვეყნებას. მაინც ვფიქრობ, რომ უფრო პიროვნული დამოკიდებულებაა, ვიდრე სხვა მიზეზი, რადგან სხვა ბევრი ადამიანის შესახებ ვნახე ინფორმაცია და ამაზე მეტი არავის არაფერი უწერია გარდა ძველი სტატიებისა. ასევე სამწუხაროა, არ გქონდეს სურვილი იძებნებოდეს შენს ქართულ საიტზე იმ ადამიანის შესახებ ბიოგრაფია, რომელსაც საერთაშორისო ორგანიზაციები აზრს ეკითხებიან. არ ველდი თქვენგან ასეთ დამოკიდებულებას. შეგნებულად არ ვასახელებ სხვა პირებს, რომლებიც არიან ამ გვერდზე, მაგრამ მათი ბიოგრაფია არაფრით განსხვავდება რიგითი მოქალაქეებისაგნ. == შეკითხვა == გამარჯობა, 5 აგვისტოს, ჩემი IP მისამართი გლობალურად დაბლოკეს სამი დღის განმავლობაში. სიმართლე გითხრათ, ძალიან შემეშინდა, რადგან ქართული ვიკიპედია ჯერ არ ჩამიდენია ვანდალიზმი და საერთოდ არ ვარედაქტირებ უცხოურ ვიკიპედიებს. ვაღიარებ, ვიკიპედიის წესები კარგად არ ვიცი და ახლა ვსწავლობ. მაინტერესებს რა შეიძლება იყოს დაბლოკვის მიზეზი და თუ შეგიძლიათ მითხარით როგორ მოვიქცე ისევ რომ აღარ დავიბლოკო. მადლობა წინასწარ.--[[მომხმარებელი:ალიკო თარგამაძე|ალიკო თარგამაძე]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:ალიკო თარგამაძე|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/ალიკო თარგამაძე|წვლილი]]</sub> 11:56, 8 აგვისტო 2021 (UTC) == ახალგაზრდული საქმიანობა == '''ახალგაზრდული საქმიანობა''' საგანმანათლებლო საქმიანობაა, რომელიც ფარავს ყველა ტიპის სოციალურ, კულტურულ და საგანმანათლებლო საქმიანობას, რომელიც ხორციელდება ახალგაზრდებისათვის, ახალგაზრდებთან ერთად და ახალგაზრდების მიერ. ახალგაზრდული საქმიანობა დაფუძნებულია არაფორმალურ და ინფორმალურ განათლებაზე, რომელშიც ახალაგზრდები თავიანთი ინტერესებისა და საჭიროებების მიხედვით ნებაყოფლობით არიან ჩართულები. ახალგაზრდული საქმიანობა სოციალური პრაქტიკაა, რომელიც ხელს უწყობს ახალაგზრდების სრული პოტენციალის განვითარებას, მათ კეთილდღეობასა და აქტიურ მოქალაქეებად ჩამოყალიბებას. == ახალგაზრდული საქმიანობის ისტორია == == დახმარება == გამარჯობა, დავწერე სტატია ქართველ მეცნიერზე - ლევან ზანდარაშვილი, თუმცა ვერ ვტვირთავ "საქართველო მეცნიერება ვიკიპედიაში" ამ პლატფორმაზე, ხომ ვერ დამეხმარებით? --[[მომხმარებელი:Mariam937|Mariam937]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Mariam937|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Mariam937|წვლილი]]</sub> 18:45, 7 სექტემბერი 2021 (UTC) :გამარჯობა.მეც მჭირდება დახმარება “საქართველოს მეცნიერება ვიკიპედიაში” ამ პლატფორმაზე ასატვირთად.ვერ ვტვირთავ,იქნებ დსმეხმაროთ. [[მომხმარებელი:Mariami1177|Mariami1177]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Mariami1177|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Mariami1177|წვლილი]]</sub> 20:41, 30 სექტემბერი 2021 (UTC) ::გამარჯობა. სტატია უნდა შექმნათ ჩვეულებრივ, ვიკიპედიის წესების დაცვით და განხილვის გვერდზე ჩაუსვათ საკონკურსო თარგი „საქართველოს მეცნიერება ვიკიპედიაში“. სულ ეს არის. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 08:42, 1 ოქტომბერი 2021 (UTC) == აზიის თვე == გამარჯობა, როგორც წავიკითხე თქვენ აზიის თვის მარათონის ერთ-ერთი ჟიურის წევრი ხართ. მინდა გკითხოთ, კინცუგის შესახებ სტატია თუ მეთვლება, ან ზოგადად თუ ითვლება აზიური ხელოვნებების შესახებ სტატიები და საერთოდ ითვლება თუ არა სტატიები ყველაფერზე, რაც აზიას ეხება. მადლობა წინასწარ! ([[მომხმარებელი:Archva|Archva]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Archva|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Archva|წვლილი]]</sub> 21:41, 4 ნოემბერი 2021 (UTC))([[მომხმარებელი:Archva|Archva]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Archva|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Archva|წვლილი]]</sub>)[[მომხმარებელი:Archva|Archva]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Archva|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Archva|წვლილი]]</sub> 20:38, 4 ნოემბერი 2021 (UTC) == კონკურსი - "საქართველოს მეცნიერება უცხოურ ვიკიპედიაში" == გამარჯობა, ბატონო მიხეილ. ჩემს სტატიას — Georgian manuscripts of Saint Paul's letters ვერ ვტვირთავ, ვადა დღეს, 18:00 სთ-ზე მთავრდება, როგორ მოვიქცე? [[ფაილი:Wfdკjfjsdfjbfesuihesfj..jpg|მინი]] == კონკურსი - "საქართველოს მეცნიერება უცხოურ ვიკიპედიაში" == კვლავ მოგესალმებით, ბატონო მიხეილ! ჩემი სტატია ახალი შექმნილი სტატიების მხარეს ვერ დავამატე და გაუმჯობესებულებში ვცადე ახლა; იქ აიტვირთა და რაიმე პრობლემა ხომ არ იქნება? ზოგადად, ახალი შექმნილია)) == [[:w:en:The Office (American TV series)|The Office (American TV series)]] and [[:w:en:Tomb of Cyrus|Tomb of Cyrus]] == Hello! Can you or any other user please translate these two articles to Georgian? they don't need to be long, just a few sentences are enough. That would be appreciated :) Yours sincerely,[[მომხმარებელი:ChipsBaMast|ChipsBaMast]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:ChipsBaMast|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/ChipsBaMast|წვლილი]]</sub> 21:13, 9 დეკემბერი 2021 (UTC) == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:17, 4 იანვარი 2022 (UTC) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 --> == [[პრიშტინა]] == სალამი დავით. გთხოვ გადახედო პრიშტინისა და სერბეთის ისტორიებს. ჩემი აზრით, {{ping|გიო ოქრო}} დონეზე შესაზღუდია რედაქტირება ორივე გვერდზე. [[სპეციალური:წვლილი/37.29.40.87|37.29.40.87]] 13:21, 12 იანვარი 2022 (UTC) == ორდენი == {| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;" |rowspan="2" valign="middle" | [[სურათი:WikiDefender Barnstar.png|100px]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;" | '''ვიკიპედიის რაინდის ორდენი''' |- |style="vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;" | ქართული ვიკიპედიის წინაშე მრავალი დამსახურებისთვის, დაუღალავი ადმინისტრაციული შრომისა და თავდადებისთვის, გაჯილოდებ ქართული ვიკიპედიის უმაღლესი ჯილდოთი – '''ვიკიპედიის რაინდის''' ორდენით. |} --[[მომხმარებელი:Melberg|<font color="red">M</font><font color="black">elberg</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 17:57, 2 თებერვალი 2022 (UTC) :ვახ, დიდი მადლობა, გიორგი! დიდი პატივია! — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 21:06, 2 თებერვალი 2022 (UTC) == Just a little help on my personal page == Hi, dearest MIKHEIL, how are you? Me and my family are very well. Here in Italy, from Fry, Feb. 11th, we can go outdoors without mask. Please, I ask just a little help on my personale page: I ask you if it's correct the translation on mr Google. I wanted to say: ''Thank you everybody and greetings from Caselle Landi''. Is it correct in Georgian? Thank you again and I'll be pleased to help you in Italian and Portuguese. See you soon. [[მომხმარებელი:Rei Momo|Rei Momo]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Rei Momo|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Rei Momo|წვლილი]]</sub> 08:11, 17 თებერვალი 2022 (UTC) == წერილი / საჩივარი == მიხეილ გამარჯობა, რამოდენიმე დღის წინ ვქმნიდი სტატიას "დავით კორტავა" და წამიშალეთ. მიზეზი ვნახე, თუმცა სიმართლე გითხრა არასრულად მეჩვენა. ის, რომ აღნიშნული პიროვნება საკმაოდ ცნობადია, ინტერნეტ და მედია სივრცის ბევრი რესურსი იყო მოყვანილი სტატიაში. მენტორი ადვოკატი, ლექტორი, ნიკო ნიკოლაძის ფონდის დამფუძნებელი, პრაცედენტული-პრაქტიკული სამართლის სპეციალისტი (ქართული სასამართლო სისტემისთვის ზოგიერთი მისი მოგებული საქმე სიახლეც კი იყო), საერთაშორისოდ აღიარებული ტრენერი და მენეჯერია თან. თუ კიდევ სხვა რამ იყო მიზეზი მზად ვარ აღმოვფხვრა ისინიც და გთხოვ აღმიდგინო სტატია რომ გავაგრძელო მასზე მუშაობა. {{ხელმოუწერელი|NWO2022}} :გამარჯობა. აღნიშნული პიროვნება და მითითებული წყაროები ვერ აკმაყოფილებდა ვიკიპედიის [[:en:Wikipedia:Notability (people)|ცნობადობის კრიტერიუმებს]]. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 10:05, 22 თებერვალი 2022 (UTC) :მიხეილ, მეტი რა ცნობადობის კრიტერიუმებს უნდა აკმაყოფილებდეს გამაგებინე ერთი. ათასი უგვანი და უაზრო სტატია მინახავს ვიკიპედიაზე და საერთოდ რომ არ არიან ცნობადები და მარტო ვიკიში თუ შეხვდები. რამე პირადი დამოკიდებულების გამო შეზღუდეთ სტატია? ძალიან ბევრი წყარო იყო მითითებული და საკმაოდ ცნობილი პიროვნებაა არა მარტო საქართველოში, მის ფარგლებს გარეთაც. იქნებ აღადგინო სტატია რომ დავასრულო მასზე მუშაობა [[მომხმარებელი:NWO2022|NWO2022]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:NWO2022|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/NWO2022|წვლილი]]</sub> 08:54, 11 მარტი 2022 (UTC) ::მიხეილ, 11 მარტს მოწერილ კომენტაზე პასუხი არ გაგაიცია. სტატიას ხომ არ აღადგენ და პლუს პასუხსაც არ იწერები. [[მომხმარებელი:NWO2022|NWO2022]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:NWO2022|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/NWO2022|წვლილი]]</sub> 09:01, 30 მარტი 2022 (UTC) :::უკვე გითხარით, რომ აღნიშნული პიროვნება ვერ აკმაყოფილებს ვიკიპედიის [[:en:Wikipedia:Notability (people)|ცნობადობის კრიტერიუმებს]]. ვიკიპედია არ გახლავთ პიროვნების პიარის ადგილი. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 09:30, 30 მარტი 2022 (UTC) == Pfizer–BioNTech-ის COVID-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინა == [[Pfizer–BioNTech-ის COVID-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინა]] სტატია მისახედია.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]</sub> 20:07, 26 მარტი 2022 (UTC) == ცნობილი ქართველები: ჩ (ტარიელ ჩქარეულზე) == მოგესალმებით. ძალიან დიდი ბოდიში შეწუხებისთვის. 2 თვეა გთხოვთ ბატონი ტარიელ ჩქარეულის ცნობილი ქართველების სიაში შეყვანას. იგი მართლაც ცნობილი, სამართლიანი, სამშობლოსთვის და მისი მეომრებისთვის თავდადებული მეთაური იყო. მისმა თანამებრძოლებმა მას სიყვარულით პაპა შეარქვეს. მე ვფიქრობ და არა მარტო მე, რომ ჩქარეულებმა მეტად საამაყო ადამიანი დაკარგეს. გთხოვთ შეიყვანოთ ცნობილ ქართველებში ბატონი ტარიელ ჩქარეული.--[[მომხმარებელი:თამარ ქორიძე|თამარ ქორიძე]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:თამარ ქორიძე|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/თამარ ქორიძე|წვლილი]]</sub> 12:45, 14 აპრილი 2022 (UTC) :არ ვიცი, ვერ გავიგე ვერაფერი. ეს პასუხია თუ რა ხდება? :მე ვისზეც მოვიწერე შეიტანთ ცვლილებას თუ არა. ან ჰო ან არა... თუ არ შეიტანთ - რატომ? ყველაფერი გარკვევით მიწერია და რა არ გაკმაყოფილებთ? :ან გყავთ ვინმე თანამშრომელი ვინც ამ ცვლილებას შეიტანს? :ვერ გავიგე ვერაფერი... [[მომხმარებელი:თამარ ქორიძე|თამარ ქორიძე]] ([[მომხმარებლის განხილვა:თამარ ქორიძე|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/თამარ ქორიძე|წვლილი]]) 14:23, 19 აპრილი 2022 (UTC) ::გამარჯობა. ვიკიპედიას მოხალისეები ქმნიან და მგონი არ ღირს, ასეთი ტონით მომართვა. შეგიძლიათ, სათანადო, ავტორიტეტულ წყაროებზე (და არა გადმოცემებზე) დაყრდნობით, თავად იმუშაოთ. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 07:39, 20 აპრილი 2022 (UTC) == ბოტები == მიშა, გამარჯობა. როდესაც მოიცლი: 1.) [[მომხმარებელი:BotMel]] ჩამოართვი ბოტის სტატუსი 2.) [[მომხმარებელი:NeoMelbot]] მიანიჭე ბოტის სტატუსი (ძველი ანგარიშის პაროლი დავკარგე და ვეღარ აღვადგინე, ამიტომ ახალი გავაკეთე. ამ შემთხვევაში, მემგონი, სტანდარტული პროცედურა არ არის საჭირო, რადგანაც ბოტის ძველი ანგარიშის ჩანაცვლება ხდება ახლით).--[[მომხმარებელი:Melberg|<font color="red">M</font><font color="black">elberg</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 13:08, 17 აპრილი 2022 (UTC) :გამარჯობა, გიორგი. {{გაკეთდა}} — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 17:07, 18 აპრილი 2022 (UTC) გამარჯობა , მე დღეს დილით დავწერე სტატია ''უკრაინის თავდაცვის სამინისტრო'' და ''უკრაინის შინაგან საქმეთა სამინისტრო''. დღეს საძიებო ველში ცავწერე ''უკრაინის თავდაცვის სამინისტრო'' და არ მოიძებნე შემდეგ ჩავწერე ''უკრაინის შინაგან საქმეთა სამინისტრო'' და არც ეს მოიძებნა. ასევე მაინტერესებს როგორ მივიღო მონაწილეობა კონკურსში ''ვიკიგაზაფხული2022''. --[[მომხმარებელი:Roblox Brookhaven President|Roblox Brookhaven President]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Roblox Brookhaven President|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Roblox Brookhaven President|წვლილი]]) 15:55, 18 მაისი 2022 (UTC) == "ალექსანდრე თვალჭრელიძის სახელობის პრემია" და "ალექსანდრე ჯანელიძის სახელობის პრემია" == მოგესალმებით ბატონო მიხეილ, თქვენთან ერთი თხოვნა მაქვს. ჩემი სტატიები "ალექსანდრე თვალჭრელიძის სახელობის პრემია" და "ალექსანდრე ჯანელიძის სახელობის პრემია" დაიბლოკა ადმინისტრატორების Mehman 97 და DerFuchs მიერ, ჩემთვის გაურკვეველი მიზეზებით. თქვენს ბიოგრაფიულ ნაწილში წავიკითხე, რომ გეოგრაფი ბრძანდებით სპეციალობით და სწორედ ამიტომ გადავწყვიტე მომემართა თქვენთვის. აღნიშნული პრემიები უმაღლეს ჯილდოს წარმოადგენენ საქართველოს სახელმწიფოში დედამიწის შემსწავლელ მეცნიერებების დარგის სპეციალისტებისთვის (საქართველოს მინერალური ნედლეულის, გეოლოგიისა და ტექნოლოგიის დარგები). აქვე მინდა ავღნიშნო, რომ პრემიის ლაურეატები დედამიწის შემსწავლელ მეცნიერებათა ღვაწლმოსილი მეცნიერები არიან. მოგმართავთ თხოვნით, იქნებ გადაგეხდოთ აღნიშნულ სტატიებს და თუ თქვენც მიგაჩნიათ, რომ ისინი არ წარმოადგენენ ღირებულებას ვიკიპედიური ენციკლოპედიისთვის დამიდასტუროთ ეს ფაქტი. ან თუ მიგაჩნიათ, რომ ეს სტატიები შეიძლება განთავსთეს ვიკიპედიაში, გარკვეული ცვლილებების და კორექტირების შედეგად იქნებ დამეხმაროთ და მირჩიოთ, როგორ შემიძლია შევიტანო ცვლილებები, რომ ისინი მისაღები გახდეს ვიკიპედიის ადმინისტრატორებისთვის. პატივისცემით, --[[მომხმარებელი:Paleontology|Paleontology]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Paleontology|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Paleontology|წვლილი]]) 21:12, 30 მაისი 2022 (UTC) == Gamitexes saiyi == Saiyi gamitexes da axlis hedgena monds [[სპეციალური:წვლილი/176.221.141.141|176.221.141.141]] 11:46, 18 ივლისი 2022 (UTC) შეამოწმეთ საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს საიტი და გაიგებთ!!! == რატომ გაუქმდა გვერდი "ჩარლი სპრინგი"? == რატომ გაუქმდა გვერდი "ჩარლი სპრინგი"? თითქოს ყველა კრიტერიუმს აკმაყოფილებდა? == Wikidata 2022 Istanbul == {| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;" | rowspan="2" valign="middle" |[[ფაილი:Wikidata_Istanbul_2022_barnstar.svg|მარცხნივ|100x100პქ]] | rowspan="2" | | style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;" |'''This Star Is For You!''' |- | style="vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;" |<nowiki>Thank you for attending the Wikidata 2022 Istanbul Conference, held in Istanbul, Türkiye (Turkey), from 21 to 23 October 2022. See you again! ~~~~</nowiki> |} [[მომხმარებელი:Kurmanbek|Kurmanbek]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Kurmanbek|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Kurmanbek|წვლილი]]) 19:01, 23 ოქტომბერი 2022 (UTC) :{{ping|Kurmanbek}} Thank you! — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 12:56, 27 ოქტომბერი 2022 (UTC) == იღუმენია ქეთევანი (კოპალიანი) == მშვიდობა; გთხოვთ ამიხსნათ რატომ წაშალეთ სტატია, რა შეცდომა იყო და როგორ გამოვასწორო, მინდა რომ იღუმენიაზე იყოს ვიკიპედიაში ინფორმაცია. მადლობა წინასწარ. ([[მომხმარებელი:Samtavros monasteri|Samtavros monasteri]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Samtavros monasteri|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Samtavros monasteri|წვლილი]]) 12:51, 5 იანვარი 2023 (UTC)) :გამარჯობა. სტატიას არ გააჩნდა არანაირი წყარო და ტექსტი შესრულებული იყო ენციკლოპედიური თხრობის სტილის სრული უგულებელყოფით. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 13:14, 5 იანვარი 2023 (UTC) == "არაგვის ერისთავების წყაროების" საკითხი == გამარჯობა ბატონო მიხეილ! დიდი ბოდიში, რომ შეგაწუხეთ, მაგრამ ამ არაგვის ერისთავების განხილვაში მიმდინარეობს განხილვა წყაროზე, რომელსაც ბატონი გიორგი (გიო ოქრო) თვლის პირველად წყაროდ. სანამ რაიმეს იფიქრებდთ, მინდა იცოდეთ, რომ მაქვს წაკითხული ამ პლატოფორმის წესები: ვიკიპედიაში პირველადი წყაროების გამოყენება არ შეიძლება. მაგრამ შეკითხვა მაქვს (თქვენ შეგიძლიათ მონაწილეობა არც მიიღოთ ამ დისკუსიაში, უბრალოდ ბატონმა გიორგი (გიო ოქრო) შემომთავაზა, რომ სხვა ადმინისტრატორებსაც დაეფისირებინათ აზრი ამ თემასთან დაკავშირებით. ბატონმა ჯაბამ (Jaba1977) არ ისურვა ამ დისკუსიაში მონაწილეობა, სანამ თვითონ არ გავარკვევდით. ბატონი დავითი (David1010) "დავთაგე" და მისგან პასუხი ჯერ არ მიმიღია. ვიფიქრე, თქვენც მიიღებდით მონაწილეობას ამ საკითხის მოგვარებაში (ვიმეორებ, ეს თქვენი ნებაა მიიღებთ მონაწილეობას თუ არა). ასევე მინდა გითხრათ ერთი რამ... ბ.-ნი გიორგიმ (გიო ოქრო) თქვა, რომ "თუკი არის ნაშრომი, სადაც იოანე ბატონიშვილის ცნობებია დამუშავებული (ვისიმე რედაქციით გამოსული, კომენტარებით და ა.შ.), შეგიძლიათ ის გამოიყენოთ". მე ესეც მოვიქეცი (თუ წყაროში დაგაინტერესებთ, სად წერია შენიშვნები იხ. იოანე ბატონიშვილი, "შემოკლებით აღწერა საქართველოსა შინა მცხოვრებთა თავადთა და აზნაურთა გვარებისა" (ზ. კეცელაშვილის რედაქციით; შენიშვნების ფურცელი იწყება გვ. 136 ), „თბილისი“. — გვ.136). არ გეგონოთ, რომ თავს ვიმართლებ. უბრალოდ მე ჩემი ქმედება და პოზიცია გაგაცანით. პატივისცემით, [[მომხმარებელი:ლუკააა|ლუკააა]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ლუკააა|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ლუკააა|წვლილი]]) 16:42, 17 იანვარი 2023 (UTC)ლუკააა :გამარჯობა. ვიდრე წყაროებს გავეცნობი, ახლავე შემიძლია გითხრათ ის, რაც ერთი შეხედვითვე ჩანს — ტექსტი არის საშინლად არაენციკლოპედიური, არავიკიპედიური (სტილი) და ცხადია, ამ სახით ვერ დარჩება. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 18:24, 17 იანვარი 2023 (UTC) ::ეს თქვენი "ერთ შეხედვა" მხოლოდ ერთ შეხედვად რჩება; თუ არ შეამოწმეთ მთლიანად ვერაფერსაც გაიგებთ (და გთხოვოთ არ მიიღოთ ეს აგრესიული ტონით). [[მომხმარებელი:ლუკააა|ლუკააა]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ლუკააა|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ლუკააა|წვლილი]]) 18:58, 17 იანვარი 2023 (UTC) :::(*როგორც აგრესიული ტონი) [[მომხმარებელი:ლუკააა|ლუკააა]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ლუკააა|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ლუკააა|წვლილი]]) 18:58, 17 იანვარი 2023 (UTC) ::და სხვათაშორის თუ რამე ხარვეზს მეუბნებიან მოდერატორები, მე მათ ვასწორებ (იხ. განხილვა "არაგვის ერისთავების წყარეობი"). [[მომხმარებელი:ლუკააა|ლუკააა]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ლუკააა|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ლუკააა|წვლილი]]) 18:59, 17 იანვარი 2023 (UTC) :::ძალიან გთხოვთ, კორექტულად. თქვენ არ იცით, მე რას გავიგებ და რას ვერა. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 07:47, 18 იანვარი 2023 (UTC) ::::ნუ მთხოვთ ბატონო მიხეილ და ზოგადად რა კორექტულად? შეურაცხყოფა არ მომიყენებია; თქვენ უბრალოდ ეს შეამოწმეთ "ერთი შეხედვით" და შესაბამისად მიჩნდება კითხვა: საერთოდ შეამოწმეთ? და კიდევ: ნუ გაიკვირვებთ და ნუ მიიღებთ ამას შეურაცხყოფად ამ შეტყობინებას, როცა წაიკითხავთ. იცით რატომ? აი იმიტომ, რომ თუ კორექტორმა (იქნება ეს პედაგოგი, ვიკიპედიის, "დისკორდის" და ა.შ. ადმინისტრატორი) მხოლოდ "ერთი შეხედვით" შეამოწმა სტატია და არა თავიდან ბოლომდე (როგორც მოიქცა ბატონი გიორგი (გიო ოქრო), რასაც მე ვაფასებ, მიუხედავად იმისა, რომ უთანხმოება გვაქვს ერთ კონკრეტულ საკითხზე) ვერაფერსაც ვერ გაიგებს. '''კიდევ ერთხელ გავიმეორებ''': ნუ გაგიკვირდებათ და არ იგრძნოთ თავი შეურაცხყოფილი, ხოლო თუ თავი ასეთად იგრძენით, მაშინ ბოდიშს გიხდით. თუ რამეს შენიშნავენ (მაგ. ბ.-ნი გიორგი), მე ვასწორებ. [[მომხმარებელი:ლუკააა|ლუკააა]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ლუკააა|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ლუკააა|წვლილი]]) 12:42, 18 იანვარი 2023 (UTC) == Toyota == @[[მომხმარებელი:MIKHEIL|MIKHEIL]] გამარჯობა, გთხოვთ შექმნათ გვერდი Toyota-სთვის ქართულ ვიკიპედიაში, რადგან არის გვერდები Toyota Prius-ისა და Toyota Supra-სთვის, მაგრამ არა მთავარი ავტომობილების მწარმოებლის. მადლობა [[მომხმარებელი:HELGAPRV|HELGAPRV]] ([[მომხმარებლის განხილვა:HELGAPRV|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/HELGAPRV|წვლილი]]) 16:14, 21 იანვარი 2023 (UTC) :გამარჯობა. როცა დრო მექნება, შევეცდები, გავითვალისწინო თქვენი სურვილი. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 12:29, 23 იანვარი 2023 (UTC) @[[მომხმარებელი:MIKHEIL|MIKHEIL]] შეგიძლიათ შექმნათ სტატია Toyota-სთვის, რადგან ერთი კვირა გავიდა მას შემდეგ რაც მითხარით. [[მომხმარებელი:HELGAPRV|HELGAPRV]] ([[მომხმარებლის განხილვა:HELGAPRV|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/HELGAPRV|წვლილი]]) 08:42, 30 იანვარი 2023 (UTC) :მე არაფერს შეგპირებივართ. გითხარით, როცა ამისათვის დრო მექნება-მეთქი.— [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 13:48, 30 იანვარი 2023 (UTC) ::@[[მომხმარებელი:MIKHEIL|MIKHEIL]] გამარჯობა, შეგიძლიათ ახლა შექმნათ სტატია ტოიოტასთვის ქართულ ვიკიპედიაში, რადგან უკვე თვეზე მეტია, რაც ჩვენ ვკონტაქტობთ და ვფიქრობ, რომ ცოტა დრო გაქვთ მხოლოდ ამ სტატიისთვის. [[სპეციალური:წვლილი/188.172.111.124|188.172.111.124]] 05:29, 2 მარტი 2023 (UTC) :::@[[მომხმარებელი:MIKHEIL|MIKHEIL]] გავიდა კიდევ ერთი თვე და ჯერ კიდევ არ შეგიქმნიათ სტატია ტოიოტასთვის ქართულ ვიკიპედიაში. რამდენი უნდა დაველოდო აქამდე? [[სპეციალური:წვლილი/185.237.17.26|185.237.17.26]] 09:59, 18 აპრილი 2023 (UTC) გამარჯობა მიხეილ, 2023 წლის 17 იანვარს შეიქმნა გვერდი ნიკო რეხვიაშვილი, რომელიც წაიშალა.მადლობელი დაგრჩებით, თუ დამაკვალიანებთ, რა უნდა გავითვალისწინო სტატიის შექმნის დროს, რომ არ წაიშალოს.--[[სპეციალური:წვლილი/85.209.83.241|85.209.83.241]] 07:19, 23 იანვარი 2023 (UTC) :გამარჯობა. სტატია ვერ აკმაყოფილებდა ვიკიპედიის [[ვიკიპედია:რა არ არის ვიკიპედია|მინიმალურ მოთხოვნებს]]. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 12:30, 23 იანვარი 2023 (UTC) ბატონო მიხეილ,კვლავ წაიშალა გვერდი ნიკო რეხვიაშვილი.საფუძვლად მითითებულია-არაენციკლოპედიური გვერდი. პატივისცემის ნიშნად და მოკრძალებულად გთხოვთ, იქნებ თქვენმა ადმინისტრატორმა გამოქვეყნებულ(მაგრამ უკვე წაშლილ) მასალას(ტექსტის სახით) მისცეს სწორი მიმართულება.წყაროები გამოცემული წიგნებიდან არის მითითებული. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ეს გვერდი გამოქვეყნდეს--[[სპეციალური:წვლილი/85.209.83.241|85.209.83.241]] 09:37, 7 თებერვალი 2023 (UTC) :წაიშალა და კვლავ წაიშლება, ვიდრე არ მოხდება წყაროების მითითება, ვიკიპედიის შესაბამისი ფორმატირება და ა. შ. ვიკიპედიაში სტატიის შექმნა უბრალოდ ტექსტის ჩაგდება და შენახვა არ გახლავთ. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 10:12, 7 თებერვალი 2023 (UTC) == ბოდიშის მოხდა == გამარჯობა ბატონო მიხეილ! გწერთ, რადგან ბოდიში მოგიხადოთ. არ მოვიქეცი ისე, როგორც ეკადრება ეთიკურ ადამიანს. მე ისიც ვიცი, რომ სამუდოდ მადევს ბლოკი და რედაქტირება არ შემიძლია. ძალიან უხეში იყო ჩემი რიტორიკა თქვენ მიმართ. არავითარ შემთხვევაში არ გაიფიქროთ, რომ მე თქვენ მზაკვრულად და რაღაცის მიზნით გიხდით ბოდიშის. მე უბრალოდ ამის იმიტომ გწერთ, რომ ასეთ მიმართვას არავინ იმსახურებს. შეგიძლიათ გეგონოთ, რომ მე ვინმე ნაძირალა ან საზიზღარი ადამიანი, მაგრამ გარწმუნებთ ეს ასე არ არის; უბრალოდ ემოციებს ავყევი და არ მოვიქეცი ისე, როგორც ეკადრებოდა ზრდასრულ ადამიანს. არ ველოდები არავისგან ბლოკის მოხსნას, ვინაიდან ზრდასრულობა მოითხოვს უპირობო და უანგარო საქციელს. ბოდიშის მოხდა, ჩემი აზრით, არასოდესაა გვიან; მთავარია ეს იყოს გულწრფელი. მოკლედ, ბოდიშის გიხდით და რომც არ მაპატიოთ – მშვენივრად გავიგებ. პატივისცემით ― [[მომხმარებელი:ლუკააა|ლუკააა]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ლუკააა|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ლუკააა|წვლილი]]) 17:04, 21 თებერვალი 2023 (UTC)ლუკააა :ვარ* გაგიებთ* [[მომხმარებელი:ლუკააა|ლუკააა]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ლუკააა|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ლუკააა|წვლილი]]) 17:06, 21 თებერვალი 2023 (UTC) ::გამარჯობა. მიღებულია თქვენი ბოდიში. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 20:34, 22 თებერვალი 2023 (UTC) == სტატიის განთავსება == მიხეილ გამარჯობა, გუშინ განვათავსე სტატია "ფინანსური ლაბორატორიის" შესახებ, მაგრამ წაშლილია. შეგიძლიათ დამეხმაროთ და მითხრათ რა იყო პრობლემა რომ განთავსება შევძლოთ. == წასაშლელი სტატია == გამარჯობა მიხეილ გთხოვთ წაშალოთ ჩემ მიერ შექმნილი სტატია. გმადლობ. https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C_%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%AC%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98 --[[მომხმარებელი:Transmodernism|Transmodernism]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Transmodernism|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Transmodernism|წვლილი]]) 12:33, 16 აპრილი 2023 (UTC) == Toyota == @[[მომხმარებელი:MIKHEIL|MIKHEIL]] გავიდა კიდევ ერთი თვე და ჯერ კიდევ არ შეგიქმნიათ სტატია ტოიოტასთვის ქართულ ვიკიპედიაში. რამდენი უნდა დაველოდო აქამდე? [[სპეციალური:წვლილი/185.237.17.26|185.237.17.26]] 10:03, 18 აპრილი 2023 (UTC) :და რას ელოდებით? აიღეთ და თქვენ თვითონ შექმენით. აქ, ვიკიპედიაში, არავის რაიმის ვალდებულება არ გააჩნია. არც მიხეილს გააჩნია თქვენს წინაში. --[[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 14:34, 18 აპრილი 2023 (UTC) ::@[[მომხმარებელი:Mehman|Mehman]] გთხოვთ, შეგიძლიათ შექმნათ ის ჩემთვის? მხოლოდ ტოიოტას სტატიას ვითხოვ. ეს სტატია აკლია ქართულ ვიკიპედიაში, ის უკვე არის "Mingrelian" ვიკიპედიაში. სტატია არაერთხელ შეიქმნა სხვადასხვა მომხმარებლის მიერ 2009 წლიდან ან მანამდე, მაგრამ წაშლილია 5-ჯერ. დიდ მადლობას მოგახსენებთ, თუ ამ სიკეთეს გამიკეთებთ, მეტს არაფერს ვითხოვ! [[სპეციალური:წვლილი/185.237.17.26|185.237.17.26]] 15:23, 18 აპრილი 2023 (UTC) == [[:en:Glandieu Fall|Glandieu Fall]] == {{ინფოდაფა ჩანჩქერი | სახელი = Glandieu Fall | სურათი = Glandieu Falls France.jpg | სურათის_ზომა = | წარწერა = | მდებარეობა= |lat_dir = N |lat_deg = 45 |lat_min = 39 |lat_sec = 55 |lon_dir = W |lon_deg = 5 |lon_min = 36 |lon_sec = 50 | სიმაღლე = | ტიპი = | ფართობი = | მაქსიმალური_სიმაღლე = | საშუალო_ფართობი= | ვარდნილები = | საშუალო_დინება= | მდინარე = | მსოფლიო_სია = }} Bonjour, mon ami MIKHEIL, comment-va-tu? Moi ça va. Je te demande la gentilesse d'ouvrir un petit stub de cette page. Je l'ai visitée et est magnifique. Tu peut prendre exemple de [[გავარნის ჩანჩქერი]] (''კატეგორია:საფრანგეთის ჩანჩქერები''), si tu veux. Je serais disponible t'aider en Italien et Portugais. Grazie mille. [[მომხმარებელი:Rei Momo|Rei Momo]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Rei Momo|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Rei Momo|წვლილი]]) 09:24, 4 მაისი 2023 (UTC) == წაშლის მიზეზი == მოგესალმებით, შეგიძლიათ ამიხსნათ სტატიის წაშლის მიზეზი [[სპეციალური:წვლილი/188.169.243.150|188.169.243.150]] 05:17, 5 მაისი 2023 (UTC) :რომელ სტატიას გულისხმობთ? — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 09:37, 5 მაისი 2023 (UTC) ::so you just delete the articles irrespective of how much notable subject they may be? What kind of admin you are? [[მომხმარებელი:Zoglophie|Zoglophie]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zoglophie|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zoglophie|წვლილი]]) 14:44, 23 მაისი 2023 (UTC) :::You can see the reason. Machine translations don't work well in Georgian. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 10:25, 24 მაისი 2023 (UTC) == Need your input on a policy impacting gadgets and UserJS == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear interface administrator, This is Samuel from the Security team and I hope my message finds you well. There is an [[m:Talk:Third-party resources policy|ongoing discussion]] on a proposed policy governing the use of external resources in gadgets and UserJS. The proposed [[m:Special:MyLanguage/Third-party resources policy|Third-party resources policy]] aims at making the UserJS and Gadgets landscape a bit safer by encouraging best practices around external resources. After an initial non-public conversation with a small number of interface admins and staff, we've launched a much larger, public consultation to get a wider pool of feedback for improving the policy proposal. Based on the ideas received so far, the proposed policy now includes some of the risks related to user scripts and gadgets loading third-party resources, best practices for gadgets and UserJS developers, and exemptions requirements such as code transparency and inspectability. As an interface administrator, your feedback and suggestions are warmly welcome until July 17, 2023 on the [[m:Talk:Third-party resources policy|policy talk page]]. Have a great day!</div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Samuel (WMF)|Samuel (WMF)]], on behalf of the Foundation's Security team</bdi> 12:08, 10 ივლისი 2023 (UTC) <!-- Message sent by User:Samuel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/IAdmins_MassMessage_list_2&oldid=25272792 --> == სახელმწიფო კონსერვატორია == გამარჯობა მიხეილ. მინდოდა მეკითხა, თუ შეიძლებოდა ამ აბზაცის დამატება თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორიის გვერდზე. თქვენ მიგაჩნიათ თუ არა ამ აბზაცის კონტექსტი მიზანშეწონილი სტატიისთვის? დიდი მადლობა 2022 წლის 14 სექტემბერს, საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტრომ თბილისის ვანო სარაჯიშვილის სახელობის სახელმწიფო კონსერვატორიაში ინსტრუმენტების დეფიციტის აღმოფხვრაზე მუშაობა დაიწყო და მსოფლიოში აღიარებულ მწარმოებელთან „სტეინვეი ენდ სანს“ (STEINWAY & SONS) გაფორმდა რამდენიმეწლიანი სახელმწიფო შესყიდვის ხელშეკრულება, რომლის მიხედვით, ეტაპობრივად, 2025 წლამდე, კონსერვატორიას გადაეცემა 78 როიალი. მოლაპარაკებების დაწყებას განსაკუთრებულად შეუწყო ხელი ქართველ-ამერიკელმა პიანისტმა და კომპოზიტორმა, ცნობილმა ხელოვანმა, გიორგი ლაცომ. სტეინვეის კომპანიის მრავალწლიან ისტორიაში, მოცემული შესყიდვა უპრეცედენტოდ ითვლება ევროპის მასშტაბით, რაც ბუნებრივიცაა, ვინაიდან საქართველოს მოცემული შესყიდვების მიმართულებით 50-წლიანი წყვეტა ჰქონდა. [[მომხმარებელი:Asuas|Asuas]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Asuas|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Asuas|წვლილი]]) 06:00, 14 აგვისტო 2023 (UTC) == ქართველური ენების რუკა == ბარო მიხეილ, [[ქართველური ენები|ქართველური ენების სტატიის გვერდზე]] ასახულ რუკას რატომღაც აკლია სვანური და მეგრული, მე და მრავალმა წევრმა ამ საიტის ცადა ე.წ revert, მაგრამ რატომღაც სურათი არ იცვლება. შეგიძლიათ რაიმეთი დაგვეხმარო? ვიღაც ტროლის ნამუშევარს გავს == კონსერვატორია == გამარჯობა მიხელ. უბრალოდ კითხვის დასმა მინდოდა: რატომ წაშალეთ ინფორმაცია გიორგი ლაცოს შესახებ (https://ka.wikipedia.org/wiki/თბილისის_სახელმწიფო_კონსერვატორია#cite_note-1)? ის რომ არა, კონტრაქტი ჰამბურგ სტეინვეითან და 78 ფორტეპიანო არასოდეს შედსგებოდა და ეს ფაქტია. მიუხედავად ამისა, მე დავდე 3 სანდო წყარო, რომელიც ადასტურებს ამ ინფორმაციას. უფრო მეტიც, ამ ინფორმაციის ჩასმამდე სხვა ადმინისტრატორსაც მივმართე ([[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]]) და მან დაამოწმა. კიდევ ერთხელ: ეს არ იყო გიორგის რეკლამა, არამედ ეს ფაქტის კონსტატაციაა!გთხოვთ ამიხსნათ. მადლობა! [[მომხმარებელი:Asuas|Asuas]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Asuas|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Asuas|წვლილი]]) 21:33, 6 დეკემბერი 2023 (UTC) :Ველოდები თქვენს პასუხს! მადლობა [[მომხმარებელი:Asuas|Asuas]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Asuas|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Asuas|წვლილი]]) 19:37, 16 დეკემბერი 2023 (UTC) ::მსგავსი ცნობები იწერება პიროვნების ბიოგრაფიაში. როგორ წარმოგიდგენიათ, ყველა ის შემთხვევა ჩაიწეროს ინსტიტუციების შესახებ სტატიებში, როდესაც რომელიმე ადამიანმა მათ რამე აჩუქა ან შეძენაში დაეხმარა? ამ საკითხზე მეტს აღარ გიპასუხებთ. თუ პასუხი არ გაკმაყოფილებთ, მოუხმეთ ვიკისაზოგადოებას და იდავეთ ვიკიპედიის ფორუმში. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 13:49, 22 დეკემბერი 2023 (UTC) == ურემი-ბიბლიოთეკა == გამარჯობა, ზოგადად მე არ ვარედაქტირებ ვიკიპედიაზე გვერდებს, ეს არ არის ჩემი საქმე, თუმცა რახან აქამდე ამ კონკრეტული პროექტის მიმართ არავინ გამოიჩინა ყურადღება გადავწყვიტე თვითონვე მეცადა გვერდის შექმნა. შესაძლებელია იყოს ტექნიკური შეცდომა, თუმცა ვფიქრობ როცა ქვეყანაში ასეთი პროექტები ხოლციელდება აუცილებლად უნდა არსებობდეს მათზე სტატია ვიკიპედიაში და ამიტომ გთხოვთ თუ შეგიძლიათ რომ დატოვოთ ეს გვერდი წაუშლელი. ინტერნეტში უამრავი ინფორმაციაა განთავსებული ურემ ბიბლიოთეკის თაობაზე, რაც მიანიშნებს იმას რომ ამ სტატიაში ტყუილი არ წერია. მადლობა. [[სპეციალური:წვლილი/2A0B:6204:D0CF:E100:CDE1:8CF2:1205:7B05|2A0B:6204:D0CF:E100:CDE1:8CF2:1205:7B05]] 22:18, 30 დეკემბერი 2023 (UTC) :გამარჯობა. ამ შემთხვევაში საქმე ტყუილ-მართალზე კი არ არის, არამედ სტატიის ენციკლოპედიურ ღირებულებაზე. ვიკიპედია ხომ ენციკლოპედიაა და არა პიარის საშუალება. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 13:25, 31 დეკემბერი 2023 (UTC) == Un petit aide pour [[:fr:Marine Galstyan|Marine Galstyan]] == Bonjour mon ami Mikheil, comment va tu? Ça fait long tempo q'uon se communique pas. Ici ça va bien. Je te demande la gentilesse, quand tu a 5 minutes, d'ouvrir cetta page en Wiki KA; c'est une trés belle actrice arménienne. Je te rende le service en ouvrir une page que te plait en Italien et en Portugais. Merci beaucoup ppour ton aide. [[მომხმარებელი:Rei Momo|Rei Momo]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Rei Momo|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Rei Momo|წვლილი]]) 08:38, 5 თებერვალი 2024 (UTC) == პოსტების წაშლა == გამარჯობათ, ბოდიშს ვიხდი ჩემი გაუთვალისწინებლობის გამო, სავარაუდოდ დავარღვიე საავტორო უფლებები თარგმნისას იგივე სურათების გამოყენების გამო, ამიტომ მინდა, რომ დროებით წაიშალოს ჩემი ნამუშევარი , რათა წყაროები მივუთითო და სურათები ლიცენზირებული გავხადო --[[მომხმარებელი:Luka Gongliashvili|Luka Gongliashvili]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Luka Gongliashvili|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Luka Gongliashvili|წვლილი]]) 05:56, 10 თებერვალი 2024 (UTC) == შევქმენი გვერდი სქემ-მონაზონ ემანუელ კეკელიაზე რომელიც არის მონაზონი და მსახურობს თბილისში თაბორის მთის ფერისცვალების მამათა მონასტერში == მოგესალმებით, გთხოვთ მომანიჭოთ შემომწმებლის სტატუსი! --[[მომხმარებელი:გურიკა ესართია|გურიკა ესართია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:გურიკა ესართია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/გურიკა ესართია|წვლილი]]) 14:48, 26 მარტი 2024 (UTC)გ.ესართია :გამარჯობა. შემმოწმებლის სტატუსი კი არა, კიდევ ერთხელ შექმნით აღნიშნულ სტატიას და დაიბლოკებით. შეიგნეთ, რომ ეს პიროვნება არ აკმაყოფილებს [[ვიკიპედია:ბიოგრაფიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობა|ბიოგრაფიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობის]] სტანდარტებს! — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 16:24, 26 მარტი 2024 (UTC) == პინა პენელოპა ფეოსელაქტოს ბულუსაშვილი == მოგესალმებით! თქვენ წაშალეთ ჩემს მიერ შექმნილი გვერდი, ვიკიპედიაზე გვერდს ვქმნი პირველად და შესაძლოა რამე გამომრჩა, კიდევ რამოდენიმე გვერდი მაქვს შესაქმნელი და გთხოვთ გამარკვიოთ რა დავაკელი და როგორ უნდა ავარიდო თავი შემდგომ გართულებებს. --[[მომხმარებელი:WDS-Georgia|WDS-Georgia]] ([[მომხმარებლის განხილვა:WDS-Georgia|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/WDS-Georgia|წვლილი]]) 19:26, 5 აპრილი 2024 (UTC)-- :{{ping|WDS-Georgia}}გამარჯობა. ვიკიპედია ენციკლოპედიაა. ყველა პირზე სტატიას ვერ შექმნით. გთხოვთ, [[ვიკიპედია:ბიოგრაფიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობა|გაეცნოთ კრიტერიუმებს]]. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 08:14, 6 აპრილი 2024 (UTC) მოგესალმებით,აქაურო ადმინებო თავი რამისთვის ხომ არ მიგირტყიათ? ხდებით ადმინები და ვითომ მაგარი კაცები გგონიათ თავი?{{ხელმოუწერელი|Guiorgui Esartia}} :და თქვენ გსურდათ ვიკიპედიის ადმინობა? — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 06:10, 20 აპრილი 2024 (UTC) == Note == Sorry, I don't speak Georgian. Per [[:ticket:2024042210011073]], could you please delete [[სოსო კაპანაძე]] as a copyright violation? Thanks, [[მომხმარებელი:Matrix|Matrix]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Matrix|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Matrix|წვლილი]]) 17:09, 26 აპრილი 2024 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:11, 2 მაისი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_2&oldid=26721207 --> 99yf7mc9n73bn44vveblkhhd5vi6igk 14 124977 4650461 1095154 2024-05-02T19:12:49Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:საქართველოს ქედები]] [[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის გეოგრაფია|ქ]] n3l30tyq2z5ixqpu50y2lte4ouv95l1 14 127684 4650466 2441057 2024-05-02T19:21:17Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Geography of Tbilisi}} [[კატეგორია:გეოგრაფია ქალაქების მიხედვით]] [[კატეგორია:საქართველოს გეოგრაფია| ]] [[კატეგორია:თბილისი|გეოგრაფია]] 949jlr0vjgobjsl6vmostdgolk6psd5 4650468 4650466 2024-05-02T19:24:45Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Geography of Tbilisi}} [[კატეგორია:საქართველოს გეოგრაფია| ]] [[კატეგორია:გეოგრაფია ქალაქების მიხედვით]] [[კატეგორია:თბილისი|გეოგრაფია]] qtt2l5go8keeap6gkns6x75k8eptxxo 0 154915 4650573 4400381 2024-05-03T07:38:41Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = დგნალი |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |პანორამა = |პანორამის სიგანე = |წარწერა = |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 13 |lat_sec = 16 |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 39 |lon_sec = 26 |CoordAddon = type:city(40361)_region: |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |ქვეყნის რუკა = |რეგიონის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკა = |რაიონის რუკის ზომა = |რეგიონის ტიპი = მხარე |რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = დუშეთის მუნიციპალიტეტი |თემი = ანანური (დუშეთის მუნიციპალიტეტი){{!}}ანანური |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1060 |კლიმატი = |ოფიციალური ენა = |მოსახლეობა = 29<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=6 სექტემბერი 2016}}</ref> |აღწერის წელი = 2014 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 % |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = +4 |DST = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''დგნალი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[დუშეთის მუნიციპალიტეტი|დუშეთის მუნიციპალიტეტში]] ([[ანანური (დუშეთის მუნიციპალიტეტი)|ანანურის]] [[მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეული|ადმინისტრაციული ერთეული]]). მდებარეობს [[ალევის ქედი]]ს აღმოსავლეთ კალთაზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1100 [[მეტრი|მეტრზე]], [[დუშეთი]]დან 31 [[კილომეტრი|კილომეტრში]]. ==დემოგრაფია== 2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 29 ადამიანი.<ref name="აღწერა 2014" /> {| class="wikitable" |- ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! მამაკაცი !! ქალი |- | 1926<ref>ს. მაკალათია, „მთიულეთი“, ტფ., 1930, გვ. 11</ref> || 397 || 195 || 202 |- | 2002 || 83<ref name="აღწერა 2002">{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref> || || |- | 2014 || 29 {{კლება}} || || |} ==ლიტერატურა== {{ქსე|3|416}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{დუშეთის მუნიციპალიტეტი}} [[კატეგორია:დუშეთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] n9188v9ujjahqfo2l77fgxiv4pg3nlf 4650574 4650573 2024-05-03T07:39:23Z Kober 394 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = დგნალი |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |პანორამა = |პანორამის სიგანე = |წარწერა = |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 13 |lat_sec = 16 |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 39 |lon_sec = 26 |CoordAddon = type:city(40361)_region: |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |ქვეყნის რუკა = |რეგიონის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკა = |რაიონის რუკის ზომა = |რეგიონის ტიპი = მხარე |რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = დუშეთის მუნიციპალიტეტი |თემი = ანანური (დუშეთის მუნიციპალიტეტი){{!}}ანანური |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1050 |კლიმატი = |ოფიციალური ენა = |მოსახლეობა = 29<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=6 სექტემბერი 2016}}</ref> |აღწერის წელი = 2014 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 % |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = +4 |DST = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''დგნალი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[დუშეთის მუნიციპალიტეტი|დუშეთის მუნიციპალიტეტში]] ([[ანანური (დუშეთის მუნიციპალიტეტი)|ანანურის]] [[მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეული|ადმინისტრაციული ერთეული]]). მდებარეობს [[ალევის ქედი]]ს აღმოსავლეთ კალთაზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1050 [[მეტრი|მეტრზე]], [[დუშეთი]]დან 31 [[კილომეტრი|კილომეტრში]]. ==დემოგრაფია== 2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 29 ადამიანი.<ref name="აღწერა 2014" /> {| class="wikitable" |- ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! მამაკაცი !! ქალი |- | 1926<ref>ს. მაკალათია, „მთიულეთი“, ტფ., 1930, გვ. 11</ref> || 397 || 195 || 202 |- | 2002 || 83<ref name="აღწერა 2002">{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref> || || |- | 2014 || 29 {{კლება}} || || |} ==ლიტერატურა== {{ქე|2|?}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{დუშეთის მუნიციპალიტეტი}} [[კატეგორია:დუშეთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] expyyccpjlfyzu7la8br3vjyrff77qi 0 156073 4650636 3546217 2024-05-03T11:46:00Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ალექსანდრე ალექსანდრეს ძე კრუბერი''' ({{lang-ru|Крубер, Александр Александрович;}} დ. [[22 აგვისტო]] <small>[ძვ. სტ. 10 აგვისტო]</small>, [[1871]], — გ. [[15 დეკემბერი]], [[1941]], [[მოსკოვი]]) — რუსი [[გეოგრაფი]]. [[სპელეოლოგია|სპელეოლოგიის]] აღიარებული მკვლევარი. [[პროფესორი]]. რუსეთის და საერთოდ საბჭოთა კარსტოლოგიის ფუძემდებელი. ალექსანდრე კრუბერი დაიბადა ვოსკრესენსკში (ახლანდელი ისტრა, მოსკოვის ოლქი). [[1896|1896 წელს]] დაამთავრა [[მოსკოვის უნივერსიტეტი]]. [[1919]] წლიდან მოსკოვის უნივერსიტეტის გეოგრაფიის კათედრის გამგე. [[1923]]-[[1927]] წლებში იყო [[მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს გეოგრაფიის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის დირექტორი. [[1927]] წლიდან აღარ მუშაობდა მძიმე ავადმყოფობის გამო. [[კარსტი]]ს ერთ-ერთი ცნობილი რუსი მკვლევარია. [[1897]] წლიდან სწავლობდა აღმოსავლეთ ევროპის ვაკის, [[ყირიმი]]ს, [[კავკასია|კავკასიის]] კარსტულ რაიონებს. მონაწილეობდა გეოგრაფიული სახელმძღვანელოებისა და ქრესტომათიების შედგენაში. კრუბერის სახელობისაა ქედი კუნძულ იტურუპზე ([[კურილის კუნძულები]]), კარსტული უფსკრულები [[ყირიმი|ყირიმის მთებსა]] და [[კავკასიონი|კავკასიონზე]] ([[კრუბერის გამოქვაბული]]). == თხზულებები == * Гидрография карста, М., 1913; * Карстовая область горного Крыма, М., 1915; * Общее землеведение, 5 изд., ч. 1—3, М., 1938. == ლიტერატურა == {{ქსე|6|43-44|}} * Отечественные физико-географы и путешественники, М., 1959, с. 619—25 (имеется библ.). ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://big-archive.ru/geography/domestic_physical_geographers/88.php Александр Александрович Крубер (ბიოგრაფია)] {{ru icon}} {{DEFAULTSORT:კრუბერი, ალექსანდრე}} [[კატეგორია:საბჭოთა გეოგრაფები]] [[კატეგორია:რუსი გეოგრაფები]] tqo9glb3e2dvpnamkvvytbluyppvwzf 0 161093 4650382 4649339 2024-05-02T13:26:36Z Surprizi 14671 wikitext text/x-wiki '''კუთრი თბოტევადობა''', ''ხვედრითი თბოტევადობა'', ''კუთრი სითბოტევადობა'' (აღნიშვნა: '''c''') — [[სითბოს რაოდენობა]], რომელსაც ღებულობს ან გასცემს 1 კგ [[ნივთიერება]] [[ტემპერატურა|ტემპერატურის]] 1 [[კელვინი|K]]-ით ცვლილებისას. მისი ერთეულია – ჯ/(კგ·K). კუთრი თბოტევადობა გამოიანგარიშება ფორმულით: :<math>c=\frac{Q}{ m\Delta t}</math>, სადაც <math>c</math> — კუთრი თბოტევადობაა, <math>Q</math> — [[სითბოს რაოდენობა]], რომელიც მიღებულია ნივთიერების მიერ გახურებისას (ან გამოყოფილი გაცივებისას), <math>m</math> — გასაცხელებელი (გასაცივებელი) ნივთიერების მასა, <math>\Delta t</math> — ნივთიერების საბოლოო და საწყის ტემპერატურებს შორის სხვაობა. == ზოგი ნივთიერების კუთრი თბოტევადობის მნიშვნელობები == {| class="wikitable sortable" {{prettytable}} |+ ცხრილი I: კუთრი თბოტევადობის სტანდარტული მნიშვნელობები |- class="hintergrundfarbe6" ! ელემენტი ! [[აგრეგატული მდგომარეობა]] ! კუთრი<br /> თბოტევადობა<br /> კჯ·კგ⁻¹·K⁻¹ |- | [[ჰაერი]] (მშრალი) || [[აირი]] || align="right"| 1.005 |- | [[ჰაერი]] (100 % ტენიანობა)|| [[აირი]] || align="right"| ≈ 1.0301 |- | [[ალუმინი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 0.930 |- | [[ბერილიუმი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 1.8245 |- | [[თითბერი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 0.377 |- | [[სპილენძი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 0.385 |- | [[ალმასი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 0.502 |- | [[ეთანოლი]] || [[სითხე]] || align="right"| 2.460 |- | [[ოქრო]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 0.129 |- | [[გრაფიტი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 0.720 |- | [[ჰელიუმი]] || [[აირი]] || align="right" | 5.190 |- | [[წყალბადი]] || [[აირი]] || align="right"| 14.300 |- | [[რკინა]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 0.444 |- | [[ტყვია]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 0.130 |- | [[თუჯი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.540 |- | [[ვოლფრამი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 0.134 |- | [[ლითიუმი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 3.582 |- | [[ვერცხლისწყალი]] || [[სითხე]] || align="right"| 0.139 |- | [[აზოტი]] || [[აირი]] || align="right"| 1.042 |- | [[ზეთი]] || [[სითხე]] || align="right"| ≈ 2.000 |- | [[ჟანგბადი]] || [[აირი]] || align="right" | 0.920 |- | [[სილიციუმის დიოქსიდი|კვარცის მინა]] || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 0.703 |- | [[წყალი]] 373К (100&nbsp;°C) || [[აირი]] || align="right"| 2.020 |- | ლუდის დურდო || [[სითხე]] || align="right"| 3.9269 |- | [[წყალი]] || [[სითხე]] || align="right"| 4.183 |- | [[წყალი]] 273К (0&nbsp;°C) || [[მყარი სხეული]] || align="right"| 2.060 |- class="hintergrundfarbe8" style="font-size:80%;" ! colspan="3" | მნიშვნელობები მოყვანილია [[სტანდარტული პირობები#.D0.A1.D1.82.D0.B0.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D1.80.D1.82.D0.BD.D1.8B.D0.B5 .D1.83.D1.81.D0.BB.D0.BE.D0.B2.D0.B8.D1.8F .D0.B2 .D1.84.D0.B8.D0.B7.D0.B8.D0.BA.D0.B5 .D0.B8 .D1.85.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D0.B8|სტანდარტულ პირობებისთვის]]. თუ ეს არ არის განსაკუთრებულად აღნიშნული. |} {| class="wikitable sortable" {{prettytable}} |+ ცხრილი II: კუთრი თბოტევადობის მნიშვნელობა ზოგი სამშენებლო მასალისათვის |- class="hintergrundfarbe6" ! ნივთიერება ! [[აგრეგატული მდგომარეობა]] ! კუთრი<br /> თბოტევადობა<br />კჯ·კგ⁻¹·K⁻¹ ! კუთრი<br /> თბოტევადობა<br />კჯ·დმ³⁻¹·K⁻¹ |- | [[ასფალტი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.92 ||align="right" | 1.012-1.38 |- | მთლიანი [[აგური]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.84 ||align="right" | 1.344 |- | სილიკატური [[აგური]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 1 ||align="right" | 1.2 — 2.2 |- | [[ბეტონი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.88 || align="right" | 1.584 — 2.156 |- | კრონგლასი ([[მინა]]) || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.67 ||align="right" | 1.709 |- | ფლინტი ([[მინა]]) || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.503 ||align="right" | 1.761 — 2.414 |- | ფანჯრის [[მინა]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.84 ||align="right" | 2.016 — 2.268 |- | [[გრანიტი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.790 ||align="right" | 2.014 — 2.22 |- | [[გიფსი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 1.09 || align="right" | 2.507 |- | [[მარმარილო]]. [[ქარსი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.880 ||align="right" | 2.305 — 2.5 |- | [[ქვიშა]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.835 ||align="right" | 1.19 — 1.336 |- | [[ფოლადი]] || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.47 ||align="right" | 3.713 |- | მიწა (ნიადაგი) || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 0.80 |- | [[მერქანი]] ([[ხე]]) || [[მყარი სხეული]] || align="right" | 1.7 ||align="right" | 0.68 — 1.36 |} == იხილეთ აგრეთვე == * [[თბოტევადობა]] * [[დაფარული სითბო]] ==ლიტერატურა== *{{წიგნი| ავტორი= ხმელიძე თ., გურგენიძე დ., კლიმიაშვილი ლ., ხმელიძე კ.| series=| სათაური=„სამშენებლო ენციკლოპედიური ლექსიკონი“| გამომცემლობა=საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი|ადგილი=თბილისი |წელი=2019| isbn=978-9941-28-496-0| ტომი=II|გვერდი=314|ბმული=https://construction.gtu.ge/wp-content/uploads/2019/11/II.pdf|ადგილი=თბილისი|გამომცემლობა=„ტექნიკური უნივერსიტეტი“|ref=}} {{ქსე|4|620}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:თერმოდინამიკა]] [[კატეგორია:ფიზიკური სიდიდეები]] 2w8zb3f6i7l7s5z5y3svdc7io7ynwjn 0 163769 4650422 3486576 2024-05-02T17:01:40Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მყინვარი | სახელი = ხალდეს მყინვარი | მშობლიური სახელი = | სურათი = | წარწერა = |lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =59 |lat_sec =55 |lon_dir =E |lon_deg =43 |lon_min =02 |lon_sec =43 | ქვეყანა = {{დროშა|საქართველო}} | ტერიტორიული ერთეული = [[მესტიის მუნიციპალიტეტი]] | ქედი = [[სვანეთის კავკასიონი]] | ფართობი = 11,6 | სიგრძე = 7,4 | სიგანე = | სისქე = | ტიპი = ხეობური | მდგომარეობა = | პოზრუკა = საქართველო | პოზრუკა2 = საქართველო სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე }} '''ხალდეს მყინვარი''' — [[ხეობა|ხეობის]] რთული ტიპის სამხრეთ-დასავლეთური [[ექსპოზიცია (ლანდშაფტი)|ექსპოზიციის]] [[მყინვარი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე]]ში, [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]. მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადის — [[ხალდეჭალა|ხალდეჭალის]] სათავეში. სიგრძე 7,4 კმ, ფართობი 11,6 კმ². [[ფირნი]]ს ველი შემოფარგლულია [[კავკასიონის მთავარი წყალგამყოფი ქედი[[ს უმაღლესი [[მწვერვალი|მწვერვალებით]] ([[შხარა]], [[აღმოსავლეთი ჯანღა]], [[ჯანღა]], [[შოთა რუსთაველის მწვერვალი]] და სხვა), რომელთა სიმაღლე [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 5000 მ-ს აღემატება. ზემო ნაწილში ხალდეს მყინვარი წარმოდგენილია სამი ყინულვარდნილით, რომლებიც დიდი ნაპრალიანობით ხასიათდებიან. ყინულვარდნილთა შეერთება ხდება 2800 მეტრზე. ქვემოთ კი [[მყინვარის ენა]] იცვლის მიმართულებას სამხრეთ-დასავლეთისაკენ და ბოლოვდება 2545 მეტრის სიმაღლეზე. სამივე მყინვარის შეერთების ადგილას მყინვარი ფართოვდება და ვრცელ მოედანს აჩენს, რომლის ქვემოთ მყინვარი ერთ მძლავრ ნაკადად მოედინება. ხალდეს მყინვარის ენის ბოლო დაფარულია სქელი [[მორენა|მორენული]] საფარით და მყინვარის ზედაპირს ინტენსიური დნობისაგან იცავს. მყინვარიდან გამოდის მდინარე [[ხალდეჭალა]]. == ლიტერატურა == * ტიელიძე, ლევან, საქართველოს მყინვარები. გამომცემლობა „კოლორი“, თბ., 2014; {{ქსე|11|417|ხაზარაძე რ.}} {{საქართველოს მყინვარები}} {{კავკასიონის მთიანეთი}} [[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის მყინვარები]] 0wnol1krakjnnbrlnuiktl2s5ls0w45 4650423 4650422 2024-05-02T17:02:08Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მყინვარი | სახელი = ხალდეს მყინვარი | მშობლიური სახელი = | სურათი = | წარწერა = |lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =59 |lat_sec =55 |lon_dir =E |lon_deg =43 |lon_min =02 |lon_sec =43 | ქვეყანა = {{დროშა|საქართველო}} | ტერიტორიული ერთეული = [[მესტიის მუნიციპალიტეტი]] | ქედი = [[სვანეთის კავკასიონი]] | ფართობი = 11,6 | სიგრძე = 7,4 | სიგანე = | სისქე = | ტიპი = ხეობური | მდგომარეობა = | პოზრუკა = საქართველო | პოზრუკა2 = საქართველო სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე }} '''ხალდეს მყინვარი''' — [[ხეობა|ხეობის]] რთული ტიპის სამხრეთ-დასავლეთური [[ექსპოზიცია (ლანდშაფტი)|ექსპოზიციის]] [[მყინვარი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე]]ში, [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]. მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადის — [[ხალდეჭალა|ხალდეჭალის]] სათავეში. სიგრძე 7,4 კმ, ფართობი 11,6 კმ². [[ფირნი]]ს ველი შემოფარგლულია [[კავკასიონის მთავარი წყალგამყოფი ქედი]]ს უმაღლესი [[მწვერვალი|მწვერვალებით]] ([[შხარა]], [[აღმოსავლეთი ჯანღა]], [[ჯანღა]], [[შოთა რუსთაველის მწვერვალი]] და სხვა), რომელთა სიმაღლე [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 5000 მ-ს აღემატება. ზემო ნაწილში ხალდეს მყინვარი წარმოდგენილია სამი ყინულვარდნილით, რომლებიც დიდი ნაპრალიანობით ხასიათდებიან. ყინულვარდნილთა შეერთება ხდება 2800 მეტრზე. ქვემოთ კი [[მყინვარის ენა]] იცვლის მიმართულებას სამხრეთ-დასავლეთისაკენ და ბოლოვდება 2545 მეტრის სიმაღლეზე. სამივე მყინვარის შეერთების ადგილას მყინვარი ფართოვდება და ვრცელ მოედანს აჩენს, რომლის ქვემოთ მყინვარი ერთ მძლავრ ნაკადად მოედინება. ხალდეს მყინვარის ენის ბოლო დაფარულია სქელი [[მორენა|მორენული]] საფარით და მყინვარის ზედაპირს ინტენსიური დნობისაგან იცავს. მყინვარიდან გამოდის მდინარე [[ხალდეჭალა]]. == ლიტერატურა == * ტიელიძე, ლევან, საქართველოს მყინვარები. გამომცემლობა „კოლორი“, თბ., 2014; {{ქსე|11|417|ხაზარაძე რ.}} {{საქართველოს მყინვარები}} {{კავკასიონის მთიანეთი}} [[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის მყინვარები]] cy0mxd6op7w3kb3r5233h6ctuai0kbl 0 164923 4650381 4589687 2024-05-02T13:18:47Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ალბომი | სახელწოდება = I'm With You | ტიპი = studio | შემსრულებელი = [[Red Hot Chili Peppers]] | გარეკანი =Im-with-you.jpg | ჩარჩო = კი | გამოცემის თარიღი = 26 აგვისტო 2011 | ჩაწერის თარიღი = სექტემბერი 2010 – მარტი 2011, სტუდიები Cello და EastWest, [[ლოს-ანჯელესი]], სტუდია Shangri La, [[მალიბუ]], [[კალიფორნია]] | ჟანრი = [[ფანკ როკი]], [[ალტერნატიული როკი]] | ხანგრძლივობა = 59:24 | ლეიბლი = [[Warner Bros. Records|Warner Bros.]] | პროდიუსერი = [[რიკ რუბინი]] | წინა_სახელწოდება = [[Road Trippin' Through Time]] | წინა_წელი = 2011 | შემდეგი_სახელწოდება = [[Red Hot Chili Peppers Official Bootlegs|Official Bootlegs]] | შემდეგი_წელი = 2011 | სხვადასხვა = {{სინგლები | სახელი = I'm With You | ტიპი = studio | სინგლი 1 = [[The Adventures of Rain Dance Maggie]] | სინგლი 1 თარიღი = 18 ივლისი 2011 | სინგლი 2 = [[Monarchy of Roses]] | სინგლი 2 თარიღი = 7 ოქტომბერი 2011 | სინგლი 3 = [[Look Around (სიმღერა)|Look Around]]<ref>http://twitter.com/#!/RHCPchad</ref><ref>{{cite web |url=http://redhotchilipeppers.com/news/294-behind-the-scenes-look-around |title=Behind-The-Scenes: Look Around - RHCP News |publisher=Redhotchilipeppers.com |date= |accessdate=2012-02-14 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6A58XYboI?url=http://redhotchilipeppers.com/news/294-behind-the-scenes-look-around |archivedate=2012-08-21 }}</ref> | სინგლი 3 თარიღი = 25 იანვარი 2012 | სინგლი 4 = [[Did I Let You Know]]<ref name="redhotchilipeppers.com.br">{{cite web |url=http://www.redhotchilipeppers.com.br/newspepper/2011/12/os-fas-pediram-e-did-i-let-you-know-e-sngle/ |title=Os fãs pediram, e Brasil terá Did I Let You Know nas rádios &#124; RHCP BRASIL |publisher= |4= |date= |accessdate=2012-02-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120214012004/http://www.redhotchilipeppers.com.br/newspepper/2011/12/os-fas-pediram-e-did-i-let-you-know-e-sngle/ |archivedate=2012-02-14 }}</ref> | სინგლი 4 თარიღი = 2012 (ბრაზილია) | სინგლი 5 = [[Brendan's Death Song]]<ref>{{cite web|url=http://stadium-arcadium.com/06-03-2012/chad-smith-billboard-interview-მარტი-6th-2012/red-hot-chili-peppers-news/article16615 |title=Chad Smith Billboard Interview მარტი 6th 2012. John Frusciante not attending Hall of Fame |publisher=Stadium-arcadium.com |date=2012-03-06 |accessdate=2012-04-07}}</ref> | სინგლი 5 თარიღი = 11 ივნისი 2012 }} }} {{ალბომის რეიტინგები | rev1 = ''[[Artist Direct]]'' | rev1score = {{Rating|5|5}}<ref name="ArtistdirectReview">{{cite web|url=http://www.artistdirect.com/entertainment-news/article/red-hot-chili-peppers-i-m-with-you-album-review-5-out-of-5-stars/9049128|title=Red Hot Chili Peppers "I'm With You" Album Review — 5 out of 5 stars|publisher=''[[Artist Direct]]'' ([[Artist Direct]])|author=Florino, Rick|date=22 აგვისტო 2011|accessdate=22 აგვისტო 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120107144515/http://www.artistdirect.com/entertainment-news/article/red-hot-chili-peppers-i-m-with-you-album-review-5-out-of-5-stars/9049128|archivedate=7 იანვარი 2012}}</ref> | rev2 = [[FHM|''FMH'']] | rev2score = (დადებითი)<ref name="FHMReview">{{cite web|url=http://www.fhm.com.au/rhcp-im-with-you.htm|title=RHCP: I'm With You|publisher=[[FHM|''FMH'']] ([[Bauer Media Group]])|author=Mosel, Guy|date=19 აგვისტო 2011|accessdate=22 აგვისტო 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110821161400/http://www.fhm.com.au/rhcp-im-with-you.htm|archivedate=2011-08-21}}</ref> | rev3 = [[Metro (ბრიტანული ჟურნალი)|''Metro'']] | rev3score = {{Rating|4|5}}<ref name="MetReview">{{cite web|url=http://www.metro.co.uk/music/reviews/873014-red-hot-chili-peppers-im-with-you-is-the-sound-of-another-hungry-return|title=Red Hot Chili Peppers' I'm With You is the sound of another hungry return|publisher=[[Metro (British newspaper)|''Metro'']] ([[Associated Newspapers Ltd]])|author=Haider, Arwa|date=21 აგვისტო 2011|accessdate=22 აგვისტო 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826023154/http://www.metro.co.uk/music/reviews/873014-red-hot-chili-peppers-im-with-you-is-the-sound-of-another-hungry-return|archivedate=26 აგვისტო 2011}}</ref> | rev4 = ''[[MusicRadar]]'' | rev4score = (დადებითი)<ref name="MusicRadar">{{cite web|url=http://www.musicradar.com/news/guitars/red-hot-chili-peppers-im-with-you-review-490088/2#!1|title=Red Hot Chili Peppers I'm With You review|publisher=''[[MusicRadar]]'' ([[MusicRadar]])|author=Bosso, Joe|date=22 აგვისტო 2011|accessdate=22 აგვისტო 2011}}{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> | rev5 = ''[[The People]]'' | rev5score = (უარყოფითი)<ref name="PeopleReview">{{cite web|url=http://www.people.co.uk/news/uk-world-news/2011/08/21/chilis-go-cold-102039-23358675/|title=Chilis go cold |publisher=''[[The People]]'' ([[Trinity Mirror]])|author= Wiskar, Nigel|date=21 აგვისტო 2011|accessdate=22 აგვისტო 2011}}</ref> | rev6 = [[Q (ჟურნალი)|''Q'']] | rev6score = {{Rating|3|5}}<ref name="QReview">{{cite web|url=http://stadium-arcadium.com/images2/im-with-you-review-q-magazine-ოქტომბერი-2011-issue-303-red-hot-chili-peppers-rhcp-scan-image-01.jpg|title=Californian rock giants' sobering 10th album |publisher=[[Q (ჟურნალი)|''Q'']] ([[Bauer Media Group]])|author= McLean, Craig|date=ოქტომბერი 2011|accessdate=22 აგვისტო 2011}}</ref> | rev7 = ''[[Rock Sound]]'' | rev7score = {{Rating|7|10}}<ref name="RSReview">{{cite web|url=http://stadium-arcadium.com/images2/rock-sound-magazine-im-with-you-red-hot-chili-peppers-review-2011-scan.jpg|title=Red Hot Chili Peppers (7) 'I'm With You' (Warner) |publisher=''[[Rock Sound]]'' (Freeway Press)|author= Bangs, Amy|date=ოქტომბერი 2011|accessdate=22 აგვისტო 2011}}</ref> | rev8 = [[Spin (ჟურნალი)|''Spin'']] | rev8score = {{Rating|7|10}}<ref name="SpinReview">{{cite web|url=http://www.spin.com/reviews/red-hot-chili-peppers-im-you-warner-bros|title=Lap-Dance Diaries: Freaky stylists muse on higher (and lower) ground|publisher=''[[Spin (ჟურნალი)|Spin]]'' (Spin Media LLC)|author=Wood, Mikael|date=20 აგვისტო 2011|accessdate=22 აგვისტო 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826225558/http://www.spin.com/reviews/red-hot-chili-peppers-im-you-warner-bros|archivedate=26 აგვისტო 2011}}</ref> | rev9 = [[Uncut (ჟურნალი)|''Uncut'']] | rev9score = {{Rating|3|5}} | rev10 = | rev11 = | rev12 = }} '''''I'm With You''''' — ჯგუფ [[Red Hot Chili Peppers]]-ის მეთერთმეტე [[სტუდიური ალბომი]]. იგი გამოვიდა 2011 წლის 26 აგვისტოს. დისკი ჩაიწერა ჯგუფის ახალ გიტარისტ, [[ჯოშ კლინჰოფერი]]სა და პროდიუსერ [[რიკ რუბინი]]ს მონაწილეობით. პირველი სინგლი ალბომიდან არის [[The Adventures of Raindance Maggie]]. ვოკალისტ [[ენტონი კიდისი]]ს თქმით, „უეჭველია, რომ ეს არის დასაწყისი“<ref name=rollingstone1>{{cite web|url=http://www.rollingstone.com/music/blogs/alternate-take/exclusive-inside-the-red-hot-chili-peppers-comeback-album-20110608|title=Exclusive: Inside the Red Hot Chili Peppers' Comeback Album|publisher=Rolling Stone|accessdate=2011-06-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110611061219/http://www.rollingstone.com/music/blogs/alternate-take/exclusive-inside-the-red-hot-chili-peppers-comeback-album-20110608|archivedate=2011-06-11}}</ref>. == ისტორია == 2007 წელს, საკონცერტო ტურნეს [[Stadium Arcadium]] დასრულების შემდეგ, ჯგუფმა გადაწყვიტა ერთწლიანი დასვენებით სცენიდან დროებით წასვლა. თუმცა, პაუზამ 2 წელი გასტანა. ამ პერიოდში ფლი სწავლობდა მუსიკის თეორიას სამხრეთ კალიფორნიის უნივერსიტეტში, ჩედ სმითი მუშაობდა სუპერჯგუფ [[Chickenfoot]]-ში, ჯონ ფრუშანტე კი - მეათე სოლო ალბომზე, [[The Empyrean]]. ენტონი კიდისის თქმით, 1999 წლიდან კოლექტივი არ შეჩერებულა. საბოლოოდ, ფრუშანტემ განაცხადა ჯგუფის დატოვების შესახებ. მისი თქმით, ადგილი არ ჰქონია რამე სახის ჩხუბს. ჯონის წასვლას მოჰყვა დისკუსიები ახალი გიტარისტის აყვანის შესახებ. მრავალი დისკუსიის შემდეგ კოლექტივმა არჩევანი [[ჯოშ კლინჰოფერი|ჯოშ კლინჰოფერზე]], სასცენო ტექნიკურ ასისტენტზე შეაჩერა, რომელსაც დიდი ხნის განმავლობაში იცნობდა. 2009 წელს კლინჰოფერი შეუერთდა ჯგუფს და მათ რეპეტიციები დაიწყეს. საგულისხმოა, რომ რეპეტიციების პირველ დღეს, 12 ოქტომბერს, გარდაიცვალა ჯგუფის ბიოგრაფი, ბრენდან მალენი, რაც ფლის თქმით, სიმბოლური და ემოციური იყო. კლინჰოფერის საკონცერტო დებიუტი ჯგუფთან ერთად 2010 წლის 29 იანვარს შედგა, [[ნილ იანგი]]ს სიმღერის A Man Needs a Maid შესრულებით MusiCares-ის მიერ ორგანიზებულ საღამოზე, რომელზეც იანგის სიმღერები სრულდებოდა. == ჩაწერა == ალბომის პროდიუსერის სახით სტუდიაში დაბრუნდა [[რიკ რუბინი]]. მასალა იწერებოდა სტუდიაში Cello, ლოს-ანჯელესში, 2010 წლის სექტემბრიდან 2011 წლის მარტამდე. რუბინის თქმით, მასალის რაოდენობა იძლეოდა საშუალებას, კვლავ გამოეცათ ორმაგი ალბომი, მაგრამ გადაწყდა, რომ ასე არ მოხდებოდა. ფლიმ დაადასტურა, რომ დაიწერა 70 სიმღერამდე. ჩაწერის დროს კოლექტივი კმაყოფილი იყო კლინჰოფერის წვლილით, რაშიც მათ რუბინიც ეთანხმებოდა. კიდისის თქმით, ახალი ალბომის ჩაწერა ერთგვარი ევოლუციის მსგავსი იყო და ჯოშმა ჯგუფის ჟღერადობას ახალი დინამიკა დაამატა. ფლის თანახმად, კლინჰოფერი სიმღერებს ასევე ფორტეპიანოზე წერდა. ცნობილია, რომ პირველი სიმღერა, დაწერილი ალბომისთვის იყო Brendan's Death Song, რასაც მოჰყვა Annie Wants a Baby-ს ნაწილის ჩაწერაც. პირველი სიმღერა, Monarchy of Roses, იყო უფრო ბნელი სიმღერა, ფანკისა და პოპ-მუსიკის აღრევით, დაწერილი სამუშაო სათაურით Disco Sabbath. სხვა სიმღერები, მაგალითად Did I Let You Know, სოციალური თემატიკის მატარებელია, ხოლო Police Station-ში მიმოიხილება ლოს-ანჯელესის პოლიციის ისტორია, რომელსაც ასევე ახლავს ძალაუფლების გადამეტების ფაქტების აღნიშვნაც. ენტონის თანახმად, უკანასკნელი სიმღერა, რომელიც სტუდიაში ალბომისთვის შექმნეს, იყო Even You Brutus - ჩაწერილი მას შემდეგ, რაც ყველა სიმღერა უკვე დაიწერა და მიმდინარეობდა მათი სტუდიაში ჩაწერა. ფლის თქმით, ალბომის ძირითადი თემებია სიცოცხლე და სიკვდილი.<ref>{{Cite web |url=http://www.spin.com/articles/qa-flea-new-chili-peppers-album |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2011-08-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110828145255/http://www.spin.com/articles/qa-flea-new-chili-peppers-album |archivedate=2011-08-28 }}</ref> დისკის მუსიკალურ მხარეზე, მისივე მტკიცებით, გავლენა იქონიეს [[როლინგ სტოუნზი]]ს ალბომებმა [[Exile on Main Street]] და [[Tattoo You]], ასევე აფრიკული მუსიკის ჰანგებმა. ალბომის სათაურის შერჩევისას, ჯგუფს გრძელი სია ჰქონდა. I'm With You, კიდისის თქმით, არის ერთგვარი პასუხი კითხვაზე, რომელსაც ჯგუფს უსვამენ, როდესაც იგი მუსიკალური ჰორიზონტიდან ქრება. საგულისხმოა, რომ [[Mother's Milk]]-ის შემდეგ ეს არის პირველი ალბომი, რომელშიც არ არის შეტანილი სასათაურო კომპოზიცია.<ref>http://www.mtv.com/news/articles/1666877/red-hot-chili-peppers-im-with-you.jhtml</ref> == ყდა == ჩედის 2011 წლის ივნისის ინტერვიუში ნათქვამი იყო, რომ ალბომის ყდას მოამზადებდა ბრიტანელი მხატვარი დემიენ ჰერსტი. 5 ივლისს ყდა გამოქვეყნდა ინტერნეტ-რესურსებზე. == სიმღერების სია == {{Track listing | all_writing = [[ენტონი კიდისი]], [[ფლი]], [[ჩედ სმითი]] და [[ჯოშ კლინჰოფერი]] | title1 = [[Monarchy of Roses]] | length1 = 4:12 | title2 = Factory of Faith | length2 = 4:21 | title3 = [[Brendan's Death Song]] | length3 = 5:39 | title4 = Ethiopia | length4 = 3:50 | title5 = Annie Wants A Baby | length5 = 3:40 | title6 = [[Look Around (სიმღერა)|Look Around]] | length6 = 3:27 | title7 = [[The Adventures of Rain Dance Maggie]] | length7 = 4:43 | title8 = [[Did I Let You Know]] | length8 = 4:21 | title9 = Goodbye Hooray | length9 = 3:52 | title10 = Happiness Loves Company | length10 = 3:33 | title11 = Police Station | length11 = 5:35 | title12 = Even You Brutus? | length12 = 4:01 | title13 = Meet Me At The Corner | length13 = 4:22 | title14 = Dance, Dance, Dance | length14 = 3:45 | total_length = 59:21 }} {{Track listing | headline = ავსტრალიური გამოცემის დამატება (2013) | collapsed = yes | writing_credits = no | extra_column = | title1 = Strange Man | length1 = 3:36 | writer1 = | extra1 = | title2 = Long Progression | length2 = 3:58 | writer2 = | extra2 = | title3 = Magpies on Fire | length3 = 3:44 | writer3 = | extra3 = | title4 = Victorian Machinery | length4 = 4:06 | writer4 = | extra4 = | title5 = Never Is a Long Time | length5 = 2:46 | writer5 = | extra5 = | title6 = Love of Your Life | length6 = 4:06 | writer6 = | extra6 = | title7 = The Sunset Sleeps | length7 = 3:58 | writer7 = | extra7 = | title8 = Hometown Gypsy | length8 = 3:58 | writer8 = | extra8 = }} ორმაგი დისკი ''I'm with You - Australian Tour Edition'' გამოვიდა ავსტრალიაში, 2013 წლის 11 იანვარს. მასში შეტანილია სრული სტუდიური ალბომი და ზოგიერთი სიმღერა, რომელიც მოგვიანებით მოხვდა სინგლების სერიაში ''[[I'm with You Sessions]]''.<ref> {{cite web |url=http://musicfeeds.com.au/news/red-hot-chili-peppers-to-release-tour-edition-of-im-with-you/ |title=Red Hot Chili Peppers To Release Tour Edition of 'I'm With You{{'-}} |publisher=musicfeeds.com |first=Marc |last=Zanotti |date=4 იანვარი 2013 |accessdate=2013-03-25 }}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.jbhifionline.com.au/music/pop-rock/i-m-with-you-tour-edition/679116 |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2013-08-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131113170641/https://www.jbhifionline.com.au/music/pop-rock/i-m-with-you-tour-edition/679116 |archivedate=2013-11-13 }}</ref> ===I'm with You Sessions=== {{Main|I'm with You Sessions}} 2012 წლის აგვისტოში ჯგუფმა დაიწყო ალბომში არმოხვედრილი სიმღერების ცალკე სინგლებზე გამოცემა.<ref>{{cite web |url=http://redhotchilipeppers.com/news/357-18-unreleased-i-m-with-you-sides |title=18 Unreleased I'm With You Sides - RHCP News |publisher=Redhotchilipeppers.com |date=2012-03-28 |accessdate=2012-06-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120621001004/http://redhotchilipeppers.com/news/357-18-unreleased-i-m-with-you-sides |archivedate=2012-06-21 }}</ref> == პერსონალი == ;Red Hot Chili Peppers *[[ფლი]]&nbsp;– ბას გიტარა, დამატებითი ვოკალი, საყვირი, ფორტეპიანო *[[ენტონი კიდისი]]&nbsp;– წამყვანი ვოკალი *[[ჩედ სმითი]]&nbsp;– დასარტყმელი საკრავები, პერკუსია *[[ჯოშ კლინჰოფერი]]&nbsp;– გიტარები, კლავიშებიანი საკრავები, დამატებითი ვოკალები ;სხვა მუსიკოსები *[[გრეგ კერსტინი]] – ფორტეპიანო, კლავიშებიანი საკრავები *[[მანი მარკი]] – ორგანი სიმღერაში Look Around *[[მაურო რეფოსკო]] – პერკუსია *[[ლენი კასტრო]] – პერკუსია *მაიკლ ბალჯერი – საყვირი სიმღერაში Did I Let You Know ;ხმის ჩაწერის პერსონალი *[[გრეგ ფაიდელმენი]]&nbsp;– ხმის მიქსი * ვლადიმირ მელერი&nbsp;– ხმის მასტერინგი *[[რიკ რუბინი]]&nbsp;– პროდიუსერი *ენდრიუ შეპსი&nbsp;– მიქსი ;დამატებითი პერსონალი *კლარა ბალზარი&nbsp;– პრომო ფოტოგრაფია *[[დემიან ჰერსტი]]&nbsp;– მხატვრობა ==ჩარტები და სერტიფიცირებები== {{Col-begin}} {{Col-2}} ===ყოველკვირეული ჩარტები=== {| class="wikitable sortable" |- ! ჩარტი (2011) ! უმაღლესი<br />პოზიცია |- |[[CAPIF|არგენტინის ალბომების ჩარტი]]<ref name="marketwire1">{{cite web | title = Red Hot Chili Peppers "I'm With You" Debuts at No. 2 on Billboard's Top 200 Album Chart | url = http://www.marketwire.com/press-release/red-hot-chili-peppers-im-with-you-debuts-at-no-2-on-billboards-top-200-album-chart-1558178.htm | publisher = [[Marketwire]] | accessdate = სექტემბერი 7, 2011 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20121003102806/http://www.marketwire.com/press-release/red-hot-chili-peppers-im-with-you-debuts-at-no-2-on-billboards-top-200-album-chart-1558178.htm | archivedate = ოქტომბერი 3, 2012 }}</ref> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[ARIA Charts|ავსტრალიის ალბომების ჩარტი]]<ref name="australian-charts.com">{{cite web | url = http://australian-charts.com/showitem.asp?interpret=Red+Hot+Chili+Peppers&titel=I%27m+With+You&cat=a | title = ავსტრალიის ალბომების ჩარტი - Red Hot Chili Peppers - I'm With You | publisher = australian-charts.com | accessdate = სექტემბერი 6, 2011}}</ref> | style="text-align:center;"| 2 |- |[[Ö3 Austria Top 40|ავსტრიის ალბომების ჩარტი]]<ref name="Debut sof I'm With You">{{cite web|title=Debut sof I'm With You|url=https://translate.google.com/translate?hl=en&sl=pt&u=http://www.redhotchilipeppers.com.br/newspepper/2011/09/im-with-you-sucesso-de-vendas-pelo-mundo/&ei=mhgJT93dHI6gtweQ2eCiCQ&sa=X&oi=translate&ct=result&resnum=1&ved=0CCMQ7gEwAA&prev=/search%3Fq%3Dhttp://www.redhotchilipeppers.com.br/newspepper/2011/09/im-with-you-sucesso-de-vendas-pelo-mundo/%26hl%3Den%26prmd%3Dimvns|publisher=RedHotChillipepersBr|accessdate=2011-09-08}}</ref> | style="text-align:center;"|2 |- |[[Ultratop|ბელგიის ალბომების ჩარტი]] (ფლანდრია)<ref>{{cite web | url = http://www.ultratop.be/nl/showitem.asp?interpret=Red+Hot+Chili+Peppers&titel=I%27m+With+You&cat=a | title = ბელგიის ალბომების ჩარტი (ფლანდრია) - Red Hot Chili Peppers - I'm With You | publisher = www.ultratop.be | accessdate = სექტემბერი 6, 2011 | language = Dutch}}</ref> | style="text-align:center;"| 3 |- |[[Ultratop|ბელგიის ალბომების ჩარტი]] (ვალონია)<ref>{{cite web | url = http://www.ultratop.be/fr/showitem.asp?interpret=Red+Hot+Chili+Peppers&titel=I%27m+With+You&cat=a | title = ბელგიის ალბომების ჩარტი (ვალონია) - Red Hot Chili Peppers - I'm With You | publisher = www.ultratop.be | accessdate = სექტემბერი 6, 2011 | language = French}}</ref> | style="text-align:center;"| 2 |- |[[Associação Brasileira dos Produtores de Discos|ბრაზილიის ალბომების ჩარტი]]<ref name="marketwire1"/> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[კანადის ალბომების ჩარტი]]<ref name="Debut sof I'm With You"/> | style="text-align:center;"|2 |- |[[International Federation of the Phonographic Industry|ხორვატული ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|title=HDU Top 40|url=http://www.soundguardian.com/file/strana%20top%20lista%2036.pdf}}</ref> | style="text-align:center;"|1 |- |[[International Federation of the Phonographic Industry|ჩეხეთის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web | url = http://www.ifpicr.cz/hitparada/index.php?a=titul&hitparada=14&titul=149545&sec=d05f79344fdaf088743b9d5b87db5ceb | publisher = [[International Federation of the Phonographic Industry]] Czech Republic | language = Czech | accessdate = სექტემბერი 6, 2011 | title = Top 50 Prodejní: Red Hot Chili Peppers - I'm With You}}</ref> | style="text-align:center;"| 2 |- |[[დანიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|title=დანიის ალბომების ჩარტი - Red Hot Chili Peppers - I'm With You |publisher=hitlisten.nu |accessdate=სექტემბერი 9, 2011 |url=http://hitlisten.nu/ |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141226230629/http://hitlisten.nu/ |archivedate=დეკემბერი 26, 2014 |df= }}</ref> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[MegaCharts|ჰოლანდიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web | title = ჰოლანდიის ალბომების ჩარტი - Red Hot Chili Peppers - I'm With You | publisher = dutchcharts.nl | accessdate = სექტემბერი 6, 2011 | url=http://dutchcharts.nl/showitem.asp?interpret=Red+Hot+Chili+Peppers&titel=I%27m+With+You&cat=a | language = Dutch}}</ref> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[Finland's Official List|ფინეთის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web | title = Finnish Albums Chart - Red Hot Chili Peppers - I'm With You | publisher = finnishcharts.com | accessdate = სექტემბერი 6, 2011 | url = http://finnishcharts.com/showitem.asp?interpret=Red+Hot+Chili+Peppers&titel=I%27m+With+You&cat=a}}</ref> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[Syndicat National de l'Édition Phonographique|საფრანგეთის ალბომების ჩარტი]]<ref name="Debut sof I'm With You"/> | style="text-align:center;"|2 |- ||[[გერმანიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|url=http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/Red%20Hot%20Chili%20Peppers/?type=longplay|title=Chart History Germany|accessdate=2015-10-18|publisher=musicline.de|archiveurl=https://www.webcitation.org/6BUHBrPAg?url=http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/Red%20Hot%20Chili%20Peppers/?type=longplay|archivedate=2012-10-17}}</ref> | style="text-align:center;"|1 |- | [[IFPI Greece|საბერძნეთის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|url=http://www.cyta.gr/index.php?ID=Y7aKsTHcQH9aDS8f |title=CYTA |publisher=Cyta.gr |date= |accessdate=2012-04-07 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120125051128/http://www.cyta.gr/index.php?ID=Y7aKsTHcQH9aDS8f |archivedate=2012-01-25 |df= }}</ref> | style="text-align:center;"|3 |- |[[MAHASZ|უნგრეთის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|url=http://www.mahasz.hu/?menu=slagerlistak&menu2=archivum&lista=top40&ev=2011&het=35&submit_=Keres%E9s|title=MAHASZ – Magyar Hanglemezkiadók Szövetsége |publisher=mahasz.hu |date= |accessdate=2011-09-07}}</ref> | style="text-align:center;"|1 |- |[[ირლანდიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web | title = Chili Peppers Spice Up The Chart | url = http://www.chart-track.co.uk/?i=1169&s=1111 | accessdate = სექტემბერი 6, 2011 | date = სექტემბერი 2, 2011 | publisher = www.chart-track.co.uk | archiveurl = https://www.webcitation.org/69pVy4ptm?url=http://www.chart-track.co.uk/?i=1169 | archivedate = 2012-08-11 }}</ref> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[Federation of the Italian Music Industry|იტალიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|url=http://www.fimi.it/classifiche_artisti.php |title=იტალიის ალბომების ჩარტი - Red Hot Chili Peppers - I'm With You |publisher=Italian-charts.com |accessdate=სექტემბერი 9, 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100208100432/http://www.fimi.it/classifiche_artisti.php |archivedate=თებერვალი 8, 2010 |df= }}</ref> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[Oricon|იაპონიის ალბომების ჩარტი]]<ref name="oricon">{{cite news|url=http://www.oricon.co.jp/prof/artist/184081/products/music/926022/1/|title=アイム・ウィズ・ユー|accessdate=26 ოქტომბერი 2011|work=oricon.co.jp|language=იაპონურად}}</ref> | style="text-align:center;"| 2 |- |[[Top 100 Mexico|მექსიკის ალბომების ჩარტი]]<ref name="marketwire1"/> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[Recording Industry Association of New Zealand|ახალი ზელანდიის ალბომების ჩარტი]]<ref name="NewZealandCharts">{{cite web | url = http://www.rianz.org.nz/rianz/chart.asp?ChartKind=A&ChartNum=1789 | publisher = [[ახალი ზელანდიის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია]] | accessdate = სექტემბერი 6, 2011 | title = Top 40 Albums Chart - Monday 6 სექტემბერი 2011 | archiveurl = https://www.webcitation.org/69pVzpwG3?url=http://www.rianz.org.nz/rianz/chart.asp?ChartKind=A | archivedate = 2012-08-11 }}</ref> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[VG-lista|ნორვეგიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web | url = http://norwegiancharts.com/showitem.asp?interpret=Red+Hot+Chili+Peppers&titel=I%27m+With+You&cat=a | title = Norwegian Albums Chart - Red Hot Chili Peppers - I'm With You | publisher = norwegiancharts.com | accessdate = სექტემბერი 6, 2011}}</ref> | style="text-align:center;"| 4 |- |[[Polish Music Charts|პოლონეთის ალბომების ჩარტი]]<ref name="marketwire1"/> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[International Federation of the Phonographic Industry|სლოვენიის ალბომების ჩარტი]] | style="text-align:center;"| 1 |- |[[Gaon Album Chart|სამხრეთ კორეის საერთაშორისო ალბომების ჩარტი]]<ref name="marketwire1"/> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[Productores de Música de España|ესპანეთის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|url=http://www.spanishcharts.com/showitem.asp?interpret=Red+Hot+Chili+Peppers&titel=I%27m+With+You&cat=a|title=ესპანეთის ალბომების ჩარტი: Red Hot Chili Peppers - I'm With You|publisher=spanishcharts.com|accessdate=2011-09-14}}</ref> | style="text-align:center;"|1 |- |[[შვეიცარიის მუსიკალური ჩარტები|შვეიცარიის ალბომების ჩარტები]]<ref>{{cite web | title = შვეიცარიის ალბომების ჩარტი - Red Hot Chili Peppers - I'm With You | publisher = hitparade.ch | language = გერმანული | accessdate = სექტემბერი 6, 2011 | url = http://hitparade.ch/showitem.asp?interpret=Red+Hot+Chili+Peppers&titel=I%27m+With+You&cat=a}}</ref> | style="text-align:center;"| 1 |- |[[ბრიტანეთის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web | title = Top 40 Official UK Albums Archive - 10th სექტემბერი 2011 | url=http://www.theofficialcharts.com/archive-chart/_/3/2011-09-10/ | publisher = [[ოფიციალური ჩარტების კომპანია]] | accessdate = სექტემბერი 6, 2011}}</ref> | style="text-align:center;"| 1 |- |აშშ [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]<ref name="australian-charts.com"/> | style="text-align:center;"| 2 |} {{col-2}} ===წლის საბოლოო ჩარტები=== {| class="wikitable sortable" |- !scope="col"|ჩარტი (2011) !scope="col"|პოზიცია |- |[[ARIA Charts|ავსტრალიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|url=http://www.aria.com.au/pages/aria-charts-end-of-year-charts-top-100-albums-2011.htm|title=ARIA Top 100 Albums 2011|publisher=[[Australian Recording Industry Association|ARIA]]|accessdate=2015-01-15}}</ref> | style="text-align:center;"|27 |- |[[Ö3 Austria Top 40|ავსტრიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|url=http://oe3.orf.at/charts/stories/albumyear/ |title=Ö3 Austria Top40 - Album Charts 2011 |publisher=oe3.ORF.at |date= |accessdate=2012-02-14 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120104102925/http://oe3.orf.at/charts/stories/albumyear/ |archivedate=2012-01-04 |df= }}</ref> | style="text-align:center;"|19 |- |[[კანადის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|url=http://www.billboard.biz/bbbiz/charts/yearendcharts/2011/canadian-albums |title=Billboard.BIZ |publisher=Billboard.BIZ |date= |accessdate=2012-02-14}}</ref> | style="text-align:center;"|29 |- |[[Hitlisten|დანიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web |title=Album-Top 100 |publisher=[[Hitlisten]]. [[IFPI Danmark]]& Nielsen Music Control |url=http://www.hitlisterne.dk/yearlist2011.asp?list=Album%20100 |archiveurl=https://www.webcitation.org/64uMyOSLI?url=http://www.hitlisterne.dk/yearlist2011.asp?list=Album%20100 |archivedate=2012-01-23 |deadurl=yes |df= |accessdate=2017-06-25 }}</ref> |style="text-align:center;"|52 |- |[[GfK Entertainment|გერმანიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web |url=http://www.mtv.de/charts/Album_Jahrescharts_2011 |title=:: MTV &#124; Album Jahrescharts 2011 &#124; charts |publisher=Mtv.de |date=2011-12-31 |accessdate=2012-02-14 |deadurl=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/64doXytqd?url=http://www.mtv.de/charts/Album_Jahrescharts_2011 |archivedate=2012-01-12 |df= }}</ref> |style="text-align:center;"|21 |- |უნგრეთის ალბომების ჩარტი<ref>{{cite web|url=http://www.mahasz.hu/?menu=slagerlistak&menu2=eves_osszesitett_listak&id=album_db&ev=2011|title=Best selling albums in 2011 of Hungary|publisher=Mahasz|accessdate=2012-02-23}}</ref> | style="text-align:center;"|52 |- |[[Official New Zealand Music Chart|ახალი ზელანდიის ალბომების ჩარტი]] | style="text-align:center;"| 18 |- |სამხრეთ კორეის საერთაშორისო ალბომების ჩარტი<ref>{{cite web|url=http://gaonchart.co.kr/chart/album.php?f_type=year&f_year=2011&f_month=3&f_week=&f_chart_kind_cd=E |title=2011년 Album Chart |work=[[Gaon Album Chart]] |date=2012 |accessdate=2014-12-02 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141008170718/http://www.gaonchart.co.kr/chart/album.php?f_type=year&f_year=2011&f_month=3&f_week=&f_chart_kind_cd=E |archivedate=2014-10-08 |df= }}</ref> | style="text-align:center;"| 77 |- |[[Swiss Hitparade|შვეიცარიის ალბომების ჩარტი]]<ref>{{cite web|author=სტივენ ჰანგი |url=http://hitparade.ch/year.asp?key=2011 |title=Schweizer Jahreshitparade 2011 |publisher=hitparade.ch |date= |accessdate=2012-02-14 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130815083859/http://hitparade.ch/year.asp?key=2011 |archivedate=2013-08-15 |df= }}</ref> | style="text-align:center;"|13 |- |[[ბრიტანეთის ალბომების ჩარტი]]<ref>http://www.officialcharts.com/charts/end-of-year-artist-albums-chart/20110109/37502/</ref> | style="text-align:center;"|63 |- | აშშ [[Billboard 200|''Billboard'' 200]]<ref>{{cite web |url=http://www.billboard.com/charts/year-end/2011/the-billboard-200?begin=61&order=position |title=Billboard 200 Albums : Apr 22, 2014 - (Chart position) &#124; Billboard Chart Archive |publisher=Billboard.com |date= |accessdate=2014-04-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141005234139/http://www.billboard.com/charts/year-end/2011/the-billboard-200?begin=61&order=position |archivedate=2014-10-05 }}</ref> | style="text-align:center;"|71 |} === სერტიფიცირებები === <!-- addition lacking a backing citation will be reverted --> {{certification Table Top}} {{Certification Table Entry|region=Argentina|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=ოქრო|salesamount=20,000|certyear=2011|autocat=yes}} {{Certification Table Entry|region=Australia|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=პლატინა|certyear=2011|autocat=yes}} {{Certification Table Entry|region=Brazil|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=პლატინა|salesamount=40,000|certyear=2011|autocat=yes}} {{Certification Table Entry|region=Canada|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=პლატინა|salesamount=80,000|certyear=2012|autocat=yes}} {{Certification Table Entry|region=Denmark|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=ოქრო|relyear=2011|relmonth=08|certyear=2012|certmonth=01|autocat=yes|certref=<ref>{{cite web|title=Certificeringer|url=http://ifpi.dk/?q=certificeringer&page=15|publisher=[[IFPI Denmark]]|accessdate=23 იანვარი 2012|language=Danish}}</ref> }} {{Certification Table Entry|region=France|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=პლატინა|certyear=2012|autocat=yes}} {{Certification Table Entry|region=Germany|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=პლატინა|certyear=2012|autocat=yes|relyear=2011}} {{Certification Table Entry|region=Greece|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=პლატინა|relyear=2011|certyear=2012|certref=<ref>{{cite web|url=http://www.mtvgreece.gr/music/moysika-nea/item/18001-rhcp-aponomi-platinenioy-diskoy-gia-to-i%E2%80%99-m-with-you-apo-tin-warner-music-greece |title=RHCP: Απονομή πλατινένιου δίσκου για το "I’ m With You" από την Warner Music Greece! |publisher=MTVGreece.gr |date= |accessdate=2012-09-05 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120907025356/http://www.mtvgreece.gr/music/moysika-nea/item/18001-rhcp-aponomi-platinenioy-diskoy-gia-to-i%E2%80%99-m-with-you-apo-tin-warner-music-greece |archivedate=2012-09-07 |df= }}</ref>|autocat=yes}} {{Certification Table Entry|region=Ireland|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=ოქრო|certyear=2012|autocat=yes|relyear=2011}} {{Certification Table Entry|region=Italy|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=პლატინა|certyear=2012|autocat=yes|relyear=2011}} {{Certification Table Entry|region=Japan||title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=ოქრო|relyear=2011|certyear=2011|autocat=yes|}} {{Certification Table Entry|region=New Zealand|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=ოქრო|certyear=2011|autocat=yes|id=1797}} {{Certification Table Entry|region=Poland|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=პლატინა|certyear=2011|autocat=yes|relyear=2011}} {{Certification Table Entry|region=Switzerland|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=პლატინა|certyear=2012|autocat=yes|relyear=2011}} {{Certification Table Entry|region=United Kingdom|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=ოქრო|certyear=2012|autocat=yes|relyear=2012}} {{Certification Table Entry|region=United States|title=I'm with You|artist=Red Hot Chili Peppers|type=album|award=ოქრო|certyear=2012|autocat=yes|relyear=2012}}<ref>{{cite web|url=http://www.riaa.com/goldandplatinumdata.php?content_selector=gold-platinum-searchable-database |title=Gold & Platinum Searchable Database - სექტემბერი 05, 2012 |publisher=RIAA |date= |accessdate=2012-09-05}}</ref> {{Certification Table Bottom}} {{col-end}} == სქოლიო == {{სქოლიოს სია}} {{Red Hot Chili Peppers}} {{Red Hot Chili Peppers-ის სინგლები}} [[კატეგორია:Warner Bros. Records-ის ალბომები]] [[კატეგორია:2011 წლის ალბომები]] [[კატეგორია:Red Hot Chili Peppers-ის ალბომები]] [[კატეგორია:ალბომები რიკ რუბინის პროდიუსერობით]] bu0fuuybwuo7ad4urfxzimr86v6ey2b 0 166439 4650430 4650270 2024-05-02T17:51:38Z ალექსანდროს 131080 wikitext text/x-wiki {{სოციალ-დემოკრატია}} [[ფაილი:Bundesarchiv Bild 183-J0827-500-002, Ferdinand Lassalle.jpg|მინი|[[ფერდინანდ ლასალი]]]] '''სოციალ-დემოკრატია''' — წარმოადგენს პოლიტიკურ სპექტრზე [[მემარცხენე-ცენტრიზმი|მემარცხენე-ცენტრისტულ]] პოლიტიკურ იდეოლოგიას. თანამედროვე სოციალ-დემოკრატიული მოძრაობა მიისწრაფვის იმისაკენ, რომ მოახდინოს [[კაპიტალიზმი]]ს რეფორმირება და მისი სოციალური თანასწორობის ეთიკურ იდეალებთან თანხმობაში მოყვანა, კაპიტალისტური წარმოების მეთოდის შენარჩუნების პირობებში, რაც მას განასხვავებს სხვა, ალტერნატიული სოციალისტური ეკონომიკური სისტემებისგან. პრაქტიკაში თანამედროვე სოციალ-დემოკრატიული პოლისები საკუთარ თავში მოიცავენ საყოველთაო კეთილდღეობის სახელმწიფოს გავრცელებასა და ეკონომიკური დემოკრატიის შექმნას, რაც მშრომელთა უფლებების დაცვას გულისხმობს. ისტორიულად, სოციალ დემოკრატია ევოლუციური რეფორმისტური [[სოციალიზმი]]ს ფორმას წარმოადგენს. XX საუკუნის დასაწყისში ძირითადმა ევროპულმა სოციალ-დემოკრატიულმა პარტიებმა უარის თქმა დაიწყეს [[მარქსიზმი]]ს ელემენტებზე, რევოლუციურ სოციალიზმსა და კლასთა ბრძოლის იდეებზე და დაიკავეს უფრო ზომიერი პოზიცია, რაც გულისხმობდა იმის რწმენას რომ სოციალიზმის დამყარება პოლიტიკური რეფორმების მეშვეობით იყო შესაძლებელი. ამ დროისათვის განსხვავება სოციალ-დემოკრატიასა და დემოკრატიულ სოციალიზმს შორის ჯერ კიდევ არ იყო სრულად ჩამოყალიბებული. [[სოციალისტური ინტერნაციონალი]]ს ფრანკფურტის დეკლარაცია 1951 წელს, რომლის შექმნაშიც მრავალმა სოციალ-დემოკრატიულმა პარტიამ მიიღო მონაწილეობა მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან, უპირისპირდებოდა და უარყოფდა [[ბოლშევიკები|ბოლშევიკურ]] [[კომუნიზმი|კომუნიზმსა]] და [[სტალინიზმი|სტალინიზმს]] და მიზნად ისახავდა კაპიტალიზმის სოციალიზმში თანდათანობით ტრანსფორმაციას. ბევრი დემოკრატი სოციალისტი მხარს უჭერდა სოციალ-დემოკრატიას, როგორც გზას არსებული სისტემის რეფორმირებისათვის, მაგრამ იყვნენ ისეთებიც, რომლებიც სოციალისტური მიზნების მიღწევისათვის, უფრო რადიკალური და რევოლუციური ტაქტიკის უპირატესობას აღიარებდნენ. მეორე მხრივ თანამედროვე სოციალ-დემოკრატია აქცენტს აკეთებს კაპიტალიზმის თანდათანობით საკანონმდებლო გზით რეფორმირების პროგრამაზე, რათა მიღწეულ იქნას უფრო მეტი სამართლიანობა და ჰუმანურობა, თეორიულად კი საბოლოო მიზანი სოციალისტური საზოგადოების მშენებლობის შესახებ თითქმის მთლიანად იქნა დავიწყებული. [[ახალი მემარჯვენეები (პოლიტიკა)|ახალი მემარჯვენეობისა]] და [[ნეოლიბერალიზმი]]ს პოპულარობის ზრდასთან ერთად, მთელმა რიგმა მნიშვნელოვანმა სოციალ-დემოკრატიულმა პარტიებმა უარი თქვეს კაპიტალიზმიდან სოციალიზმზე თანდათანობით ევოლუციური გზით გადასვლის მიზანზე და სანაცვლოდ საყოველთაო კეთილდღეობის სახელმწიფოს კაპიტალიზმის მხარდაჭერა დაიწყეს. სოციალ-დემოკრატია წარმოიშვა როგორც [[დემოკრატიული სოციალიზმი]]სგან განსხვავებული იდეოლოგია. ბევრ ქვეყნებში სოციალ-დემოკრატები არსებობენ დემოკრატიულ სოციალისტებთან ერთად, რომლებიც პოლიტიკურ სპექტრზე, მათზე უფრო მარცხნივ არიან განლაგებულნი. ეს ორი მოძრაობა ზოგჯერ ერთი პოლიტიკური პარტიის შიგნით მოქმედებს, როგორებიცაა [[ბრაზილიის მუშათა პარტია]] და [[საფრანგეთის სოციალისტური პარტია]]. უკანასკნელ წლებში ზოგიერთმა სოციალ-დემოკრატიულმა პარტიებმა(მაგალითად [[ბრიტანეთის ლეიბორისტული პარტია|ბრიტანეთის ლეიბორისტულმა პარტიამ]]) გაიზიარეს უფრო ცენტრისტული, მესამე გზის პოლიტიკური პოზიციები. ამგვარმა განვითარებამ მემარცხენე და მემარცხენე-ცენტრისტულ წრეებში მნიშვნელოვანი დისკუსიები გამოიწვია. [[სოციალისტური ინტერნაციონალი]] სოციალ-დემოკრატიული და ზომიერი სოციალისტური პარტიების მთავარ საერთაშორისო ორგანიზაციას წარმოადგენს, რომელიც შემდეგ პრინციპებს აღიარებს: პირველი, ''თავისუფლება'' - არა მხოლოდ ინდივიდუალური თავისუფლებების, არამედ თავისუფლება დისკრიმინაციისგან, თავისუფლება რაიმე სახის დამოკიდებულებისგან წარმოების საშუალებების მფლობელებისგან ან პოლიტიკოსთა მიერ პოლიტიკური ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებისგან; მეორე, ''თანასწორობა'' და ''სოციალური სამართლიანობა'' - თანასწორობა არა მხოლოდ კანონის წინაშე, აგრეთვე ეკონომიკური და სოციალურ-კულტურული თანასწორობა; თანაბარი შესაძლებლობები ყველასთვის, მათ შორის ფიზიკურად, მენტალურად და სოციალურად შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ადამიანებისთვისაც; და მესამე, ''სოლიდარობა'' - ერთობა და თანაგრძნობის გრძნობა უსამართლობისა და უთანასწორობის მხვერპლთა მიმართ. სწორედ ეს იდეალებია(უფრო ვრცლად) ასახული სოციალისტური ინტერნაციონალის პრინციპების დეკლარაციაში. == ისტორია == === თავდაპირველი სოციალ-დემოკრატია === [[ფაილი:Arbeiterbew.jpg|მინი|ადრეული სოციალ-დემოკრატიის ლიდერები გერმანიაში]] [[XIX საუკუნე]]ში ტერმინი „სოციალ-დემოკრატი“ ფართო მნიშვნელობით გამოიყენებოდა, ყველა ინტერნაციონალისტ სოციალისტს მოიცავდა და გამოხატავდა მათ იდეოლოგიურ ერთგულებას [[კარლ მარქსი]]სა და [[ფერდინანდ ლასალი]]ს იდეების მიმართ. განსხვავებით იმათგან ვინც მხარს უტოპიური სოციალიზმის განსხვავებულ ფორმებს უჭერდა. ერთ-ერთი პირველი სამეცნიერო ნაშრომი, რომელიც ეძღვნებოდა ევროპულ სოციალიზმს დაწერილი იქნა ამერიკული აუდიტორიისათვის, [[რიჩარდ ელი]] თავის 1883 წელს დაწერილ წიგნში ''ფრანგული და გერმანული სოციალიზმი თანამედროვე ეპოქაში'', სოციალ-დემოკრატებს ახასიათებს როგორც „სოციალისტების ექსტრემისტულ ფრთას“. უკვე მოგვიანებით მოხდა სოციალისტური მოძრაობის შიგნით განხეთქილება და მისი გაყოფა ორ ნაწილად რეფორმისტულად განწყობილ სოციალ-დემოკრატებად და რევოლუციურად განწყობილ კომუნისტებად.<ref>Richard T. Ely, ''French and German Socialism in Modern Times.'' New York: Harper and Brothers, 1883; pg. 204.</ref> ამ ეპოქის ბევრი პარტია საკუთარ თავს „სოციალ-დემოკრატებს“ უწოდებდა, მათ შორის [[საერთოგერმანელ მუშათა ასოციაცია]] და [[გერმანიის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია]] (რომლებიც მოგვიანებით გაერთიანდნენ როგორ [[გერმანიის სოციალ-დემოკრატიული პარტია]] SPD), ბრიტანეთის სოციალ-დემოკრატების ფედერაცია და აგრეთვე [[რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია]]. ტერმინი „სოციალ-დემოკრატია“ ამ კონტექტსში არსებობას აგრძელებდა 1917 წლის ნოემბრის [[ბოლშევიკური რევოლუცია|ბოლშევიკურ რევოლუციამდე]], მანამდე სანამ ტერმინი „კომუნისტი“ შემოვიდოდა მოდაში იმ ფიზიკური პირებისა თუ ორგანიზაციების აღსანიშნავად რომლებიც სოციალიზმისკენ მიმავალ რევოლუციურ გზას უჭერდნენ მხარს. === თანამედროვე სოციალ-დემოკრატია === თანამედროვე სოციალ-დემოკრატიული მოძრაობა XX საუკუნის დასაწყისში სოციალისტურ მოძრაობაში მომხდარი განხეთქილების შედეგად წარმოიშვა. ფართო მნიშვნელობით რომ ვთქვათ ეს განხეთქილება შეიძლება აღწერილ იქნას როგორც გზების გაყოფა მათ შორის ვინც დაჟინებით მიიჩნევდა რომ პოლიტიკური რევოლუცია აუცილებელი წინაპირობაა სოციალისტური მიზნების მისაღწევად და მათ შორის ვინც ამტკიცებდა, რომ თანდათანობითი ან ევოლუციური გზით სოციალიზმამდე მისვლა შესაძლებელი და უფრო სასურველია.<ref name=Berman>{{cite web|url=http://www8.georgetown.edu/centers/cdacs//bermanpaper.pdf|title=Understanding Social Democracy|author=Berman, Sheri|accessdate=2007-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090224232225/http://www8.georgetown.edu/centers/cdacs//bermanpaper.pdf|archivedate=2009-02-24}}</ref> თანამედროვე სოციალ-დემოკრატიის იდეების ჩამოყალიბებაში უმნიშვნელოვანესი როლი ითამაშა [[ედუარდ ბერნშტეინი|ედუარდ ბერნშტეინმა]], რომელიც რეფორმისტულ სოციალიზმსა და რევიზიონისტულ [[მარქსიზმი|მარქსიზმს]] ემხრობოდა. ბერნშტეინი თავდაპირველად მარქსისტი იყო და ახლო ურთიერთობა ჰქონდა [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] და [[ფრიდრიხ ენგელსი|ფრიდრიხ ენგელსთან]], მაგრამ მოგვიანებით მან მარქსისტულ შეხედულებებში სუსტი წერილების დანახვა და მათი კრიტიკა დაიწყო.<ref>Berman, Sheri. ''Social Democracy and the Making of Europe's Twentieth Century''. Cambridge University Press, 2006. Pp. 38-39.</ref> ბერნშტეინი აკრიტიკებდა მარქსიზმის კონცეფციას „კლასების შეურიგებელი ბრძოლის“ შესახებ და მარქსიზმის მტრულ დამოკიდებულებას [[ლიბერალიზმი]]ს მიმართ. ბერნშტეინი ეწინააღმდეგებოდა მარქსის პოზიციას ლიბერალიზმის შესახებ და ამტკიცებდა, რომ [[ლიბერალური დემოკრატია|ლიბერალ-დემოკრატებსა]] და სოცაილ-დემოკრატებს გააჩნიათ ის საერთო საფუძვლები, რომლებსაც „სოციალისტური რესპუბლიკის“ შექმნა უნდა უზრუნველეყო. კლასობრივი ბრძოლის საკითხთან დაკავშირებით ბერნშტეინი თვლიდა, რომ ეკონომიკური განსხვავება [[ბურჟუაზია|ბურჟუაზიისა]] და [[პროლეტარიატი]]ს კლასებს შორის თანდათანობით გაქრებოდა ლეგალური საკანონმდებლო რეფორმებისა და რედისტრიბუციის ეკონომიკური პროგრამების მეშვეობით. ბერნშტეინმა უარყო მარქსისტული პრინციპი პროლეტარიატის დიქტატურის შესახებ და ამტკიცებდა, რომ თანდათანობითი დემოკრატიული რეფორმები გააუმჯობესებდა მუშათა კლასის მდგომარეობას. გარდა ამისა ის თვლიდა, რომ კლასთა შორის თანამშრომლობა უკეთესი გზა იყო სოციალიზმის მისაღწევად ვიდრე შეურიგებელი კლასობრივი ბრძოლა. ბერნშტეინი აღიარებდა, რომ სოციალ-დემოკრატები ამჯობინებენ კაპიტალისტური ეკონომიკის სოციალისტურ ეკონომიკაში ტრანსფორმიების გრძელვადიან გეგმას და არა კაპიტალიზმის უცაბედად რევოლუციურად ჩანაცვლებას. სოციალ-დემოკრატებს, რომლებმაც იმ ეპოქისთვის უმსხვილესი სოციალისტური ორგანიზაციები შექმნეს არ უარყვიათ მარქსიზმი, მაგრამ რამდენიმე მნიშვნელოვანმა წევრმა დაიწყო [[კარლ მარქსი|მარქსის]] არგუმენტების ''რეფორმირების'' მცდელობა, რათა კაპიტალიზმის კრიტიკა უფრო ნაკლებად რადიკალური და მტრული ყოფილიყო. ისინი ამტკიცებდნენ, რომ სოციალიზმი საზოგადოების ევოლუციის მეშვეობით უნდა მიღწეულიყო და არა რევოლუციის. ეს შეხედულებები მიმართული იყო რევოლუციონერი სოციალისტების წინააღმდეგ, რომლებიც ამტკიცებდნენ რომ კაპიტალიზმის რეფორმირების ნებისმიერი მცდელობა წარუმატებლობისთვისაა განწირული, თავად რეფორმატორები კი თანდათანობით გაიყიდებიან და საბოლოო ჯამში თავად გადაიქცევიან კაპიტალისტებად. მიუხედავად განსხვავებებისა სოციალიზმის რეფორმისტულ და რევოლუციურ ფრთებს შორის [[მეორე ინტერნაციონალი]] [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყებამდე ერთიანობას ინარჩუნებდა. ომის ლეგიტიმურობის შესახებ განსხვავებული შეხედულებები კი უკანასკნელი წვეთი აღმოჩნდა ამ ისედაც უკვე არამყარი კავშირისთვის. რეფორმისტი სოციალისტები ომში საკუთარ ნაციონალურ მთავრობებს უჭერდნენ მხარს, რაც რევოლუციონერი სოციალისტებისთვის აღქმული იყო როგორც მუშათა კლასის პირდაპირი ღალატი. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ რევოლუციონერი სოციალისტები მიიჩნევდნენ რომ ამგავარი პოზიცია უარყოფდა პრინციპს, რომ ყველა ქვეყნის მშრომელები უნდა გაერთიანებულიყვნენ კაპიტალიზმის წინააღმდეგ. ომს კი აფასებდნენ როგორც დაბალი კლასებისთვის იძულებას, რათა ებრძოლათ და იმპერიალისტურ და კაპიტალისტურ ომში დაღუპულიყვნენ. ამ განხეთქილებამ მწვავე დებატები გამოიწვია სოციალისტურ პარტიებში მაგალითად ედუარდ ბერნშტეინსა და [[როზა ლუქსემბურგი|როზა ლუქსემბურგს]] შორის როგორც რეფორმისტული და როვულუციური მიმართულების ლიდერებს შორის გერმანიის სოციალ-დემოკრატიულ პარტიაში. საბოლოოდ [[რუსეთის რევოლუცია (1917)|რუსეთის 1917 წლის რევოლუციიის]] შემდეგ მსოფლიოს სოციალისტური პარტიების უმრავლესობა დაიშალა. რეფორმისტმა სოციალისტებმა შეინარჩუნეს სოციალ-დემოკრატების სახელი, იმავე პერიოდში ბევრმა რევოლუციონერმა სოციალისტმა საკუთარ თავს კომუნისტი უწოდა და სწრაფადვე დაიწყო თანამედროვე [[კომუნიზმი|კომუნისტური]] მოძრაობის ფორმირება. ამ კომუნისტურმა პარტიებმა მალევე შექმნეს ექსკლუზიური მესამე ინტერნაციონალი, რომელიც მთელ მსოფლიოში ცნობილი გახდა როგორც [[კომინტერნი]]. [[1920]] წლის შემდეგ დოქტრინალური სხვაობები სოციალ-დემოკრატებსა და კომუნისტების ყველა ფრაქციას(ორთოდოქსი მარქსისტები, ბოლშევიკები, [[მენშევიკები]]) შორის უფრო აშკარა გახდა. === მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ === [[ფაშიზმი]]ს დამარცხების შემდეგ სოციალ-დემოკრატია [[1951]] წლისთვის [[ევროპა]]ში ჩამოყალიბდა, როგორც სოციალისტური მოძრაობა, რომელიც მხარს უჭერს [[გრადუალიზმი|გრადუალიზმს]]; ანუ მათ სჯეროდათ რომ კაპიტალისტური ეკონომიკის თანდათანობითი დემოკრატიული რეფორმირების მეშვეობით შესაძლებელი იქნება მისი ტრანსფორმირება სოციალისტურ ეკონომიკად და უარს ამბობდნენ სოციალიზმის რევოლუციის მეშვეობით, ძალადობრივი გზით დამყარებაზე. ასეთი პოზიციის გამო სხვადასხვა რადიკალურმა მემარცხენე ჯგუფებმა, მათ შორის კომუნისტებმა დაიწყეს სოციალ-დემოკრატების დადანაშაულება, იმაში რომ მათ მიიღეს და გაითავისეს კაპიტალისტური საზოგადოების ფასეულობები და შესაბამისად ისინი აღარ იყვნენ ნამდვილი სოციალისტები. სოციალ-დემოკრატებმა უარყვეს [[კარლ მარქსი|მარქსის]] პრინციპი პროლეტარიატის დიქტატურისა და სოციალისტური სახელმწიფოს შექმნის შესახებ და ამტკიცებდნენ, რომ თანდათანობითი დემოკრატიული რეფორმების გზით შესაძლებელია მუშათა უფლებებისა და მდგომარეობის გაუმჯობესება. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ 1951 წელს ახალი [[სოციალისტური ინტერნაციონალი]] შეიქმნა, საერთაშორისო ორგანიზაცია სადაც წარმოდგენილი უნდა ყოფილიყო სოციალ-დემოკრატიული პარტიები. სოციალისტური ინტერნაციონალის დამფუძნებელ ფრანკფურტის დეკლარაციაში გაკრიტკებული იქნა როგორც [[კაპიტალიზმი]], ისე ბოლშევიკური [[კომუნიზმი]]. სოციალ-დემოკრატებსა და კომუნისტებს შორის განხეთქილების შემდეგ მეორე აზრთა სხვადასხვაობა სოციალ-დემოკრატების შიგნით წარმოიშვა; მათ შორის ვისაც კვლავაც ჯეროდა რომ აუცილებელია კაპიტალიზმის გაუქმება (რევოლუციის გარეშე) და მისი შეცვლა სოციალისტური სისტემით, [[დემოკრატია|დემოკრატიული]] საპარლამენტო გზის საშუალებით და მათ შორის ვინც თვლიდა რომ კაპიტალისტური სისტემა შეიძლება შენარჩუნებულ იქნას, მაგრამ საჭიროა დემოკრატიული რეფორმები, ისეთები როგორიცაა მსხვილი საწარმოების [[ნაციონალიზაცია]], სოციალური პროგრამების რეალიზაცია და აგრეთვე სიმდიდრის ნაწილობრივი გადანაწილება პროგრესული გადასახადების სისტემის მეშვეობით. საბოლოოდ სოციალ-დემოკრატიული პარტიების უმრავლესობა უკანასკნელი პოზიციის უპირატესობის აღიარებამდე მივიდა და პოსტ II მსოფლიო ომის პერიოდში უარი თქვა რაიმე სახის ვალდებულებაზე კაპიტალისტური სისტემის დასრულებისთვის ბრძოლის შესახებ. მაგალითად [[1959]] წელს [[გსდპ|გერმანიის სოციალ-დემოკრატიულმა პარტიამ]] ქალაქ [[გოდესბერგი|გოდესბერგში]] მიიღო პროგრამა, რომელიც უარყოფდა კლასობრივ ბრძოლასა და მარქსიზმს. [[იტალია]]ში დემოკრატიულ სოციალისტური პარტია [[1947]] წელს დაარსდა და [[1948]] წელს მხარი დაუჭირა ცენტრისტული ალიანსის იდეას. [[1980]]-იანი წლების შემდეგ ბევრმა სოციალ-დემოკრატიულმა პარტიამ გაიზიარა „[[მესამე გზა (პოლიტიკა)|მესამე გზა]]“ და მისი პრინციპები როგორც ფორმალურად ისე პრაქტიკაში. თანამედროვე სოციალ-დემოკრატები როგორც წესი ემხრობიან შერეულ ეკონომიკას, რომელიც დიდწილად კაპიტალისტურია, მაგრამ აგრეთვე დაცულია დაქირავებული მუშახელის უფლებები, არსებობს ფართო სოციალური პროგრამები და საყოველთაო ხელმისაწვდომობა კეთილდღეობის ინსტიტუტებზე. === დღეს === იმ პოლიტიკის დიდი ნაწილი რასაც სოციალ-დემოკრატები მეოცე საუკუნის დასაწყისში უჭერდნენ მხარს, [[მსოფლიო]]ს ყველა ინდუსტრიულად განვითარებულ ნაწილში პრაქტიკაში იქნა განხორციელებული სოციალ-დემოკრატიული მთავრობების მიერ. ინდუსტრიული სფერო ნაციონალიზებული იქნა, ჩამოყალიბდა საყოველთაო კეთილდღეობის სახელმწიფო ანუ გაუმჯობესდა მუშათა უფლებები და მდგომარეობა, ხოლო სახელმწიფოს როლი უფასო ან სუბსიდირებული სამედიცინო მომსახურებისა და ჯანდაცვის მიმართულებით მნიშვნელოვანდ გაიზარდა. მიუხედავად ამისა [[1980-იანები|1980-იანი]] წლებიდან მოყოლებული სოციალ-დემოკრატია დასავლურ სამყაროში გარკვეულწილად პოზიციებს თმობს და უკან იხევს. განსაკუთრებით ინგლისურენოვან ქვეყნებში სადაც სოციალ-დემოკრატიული ფასეულობები არ არის იმდენად გამყარებული ადგილობრივი კანონმდებლობითა და კულტურით, როგორც სხვაგან. უკანასკნელ წლებში რამდენიმე ისტორიული სოციალ-დემოკრატიული პარტია და მთავრობა სოციალ-დემოკრატიის ტრადიციული ელემენტებიდან ე.წ. მესამე გზაზე გადავიდნენ და მხარს უჭერენ [[პრივატიზაცია|პრივატიზირების]] პროცესსა და ბაზრის რეგულირების ფორმების შემცირებას. ბევრი სოციალ-დემოკრატიული პარტიის მიერ მესამე გზის იდეოლოგიის მიღებამ განხეთქილება გამოიწვია უფრო ფართო სოციალ-დემოკრატიულ საზოგადოებაში. ტრადიციული სოციალ-დემოკრატები ამტკიცებენ რომ მესამე გზის იდეოლოგია მეტისმეტად [[ცენტრიზმი|ცენტრისტულია]] და უფრო მეტიც ასეთი ტემპებით მოძრაობა შეიძლება მემარჯვენე ცენტრისტულიც კი გახდეს. პარტიის შიგნით ოპოზიციის გარდა მესამე გზის მომხრეები პრობლემებს წააწყდნენ თავიანთ ძირითად ამომრჩევლებთანაც, რომლებიც მიიჩნევენ, რომ მათმა ლიდერებმა სოციალ-დემოკრატიის ძირითად პრინციპებს უღალატეს. მესამე გზის მომხრეები კი ამტკიცებენ, რომ ეს უბრალოდ წარმოადგენს სოციალ-დემოკრატიული იდეების თანამედროვე სამყაროს რეალიებთან აუცილებელ და პრაგმატულ ადაპტაციას: ტრადიციული სოციალ-დემოკრატიის აღმავლობის პერიოდი ომის შემდგომ [[ბრეტონ-ვუდსის სისტემა|ბრეტონ-ვუდსის კონსესუსის]] ჩამოყალიბებას დაემთხვა რომელიც [[1970]]-იან წლებში დასრულდა. გარდა ამისა განვითარებული ქვეყნის პოლიტიკური პარტიებისთვის მკაფიო მემარცხენე პალატფორმით არჩევნებში გამარჯვება სულ უფრო ძნელი გახდა, რადგან ამომრჩეველების უდიდესი ნაწილი საშუალო კლასს შეადგენს და უფრო სხვა სახის წინასაარჩევნო პროგრამებს უჭერს მხარს. [[ბრიტანეთი|ბრიტანეთში]] სწორედ ასეთმა ამომრჩეველმა [[ბრიტანეთის ლეიბორისტული პარტია|ლეიბორისტული პარტია]] ზედიზედ ოთხჯერ [[1979]]-დან [[1997]] წლამდე არ აირჩია ხელისუფლებად, ამის გამო მესამე გზის პოლიტიკოსმა [[ტონი ბლერი|ტონი ბლერმა]] და მისმა კოლეგებმა მიიღეს სტრატეგიული გადაწყვეტილება საჯაროდ უარყვეს მათი პარტიის ძველი აშკარად უფრო სოციალ-დემოკრატიული პრინციპები და საფუძველი ჩაუყარეს უფრო ცენტრისტული ორიენტაციის ახალ [[ლეიბორიზმი|ლეიბორიზმს]], რომლის მეშვეობითაც არჩევნებში გამარჯვება მოახერხეს, თუმცა ლეიბორისტულმა მთავრობამ, რომელიც ხელისუფლებაში 1997 წელს მოვიდა, ვერ შესძლო რეალური ცვლილებების მიღწევა და გააგრძელა ტენდენცია, რომელიც [[მარგარეტ ტეტჩერი|მარგარეტ ტეტჩერმა]] დაიწყო 1980-იან წლებში და პრივატიზირების პოლიტიკას გულისხმობდა. ხოლო განხვავება მდიდრებისა და ღარიბების შემოსავლებში კვლავაც არ შემცირებულა. მესამე გზის წარუმატებლობამ და მსოფლიოს ეკონომიკურმა კრიზისმა სოციალ-დემოკრატიის განახლება და ახალი პოლისების შემუშავება დააყენა დღის წესრიგში, რომლის ძირითადი პრინციპებისა და მიმართულებების შემუშავება ფართო განსჯის საგანი გახდა მემარცხენე და მემარცხენე-ცენტრისტულ პოლიტიკურ ძალებსა და ანალიტიკურ ცენტრებს შორის. ეს დისკუსია ჯერ კიდევ არ დასრულებულა, მაგრამ დღეისთვის არსებული ტენდენცია იმისაკენ მიუთითებს, რომ სოციალ-დემოკრატიული პარტიები ცდილობენ უფრო ტრადიციულ სოციალ-დემოკრატიულ პრინციპებსა და პოზიციებს დაუბრუნდნენ. === იდეოლოგია === ძირითადად თანამედროვე სოციალ-დემოკრატია მხარს უჭერს: * [[შერეული ეკონომიკა|შერეულ ეკონომიკას]], რომელიც შედგება კერძო და სახელმწიფო მფლობელობის ფორმებისგან, სუბსიდირებულ განათლების, საყოველთაო ჯანდაცვისა და სხვა სოციალურ სერვისებთან დაკავშირებულ პროგრამებს თითოეული მოქალაქისთვის. * სოციალური უზრუნველყოფის განვითარებულ სისტემას, რომელიც მიმართულია სიღარიბის წინააღმდეგ და მოქალაქეებს აზღვევს შემოსავლის დაკარგვის, შესაძლო ავადმყოფობის, უმუშევრობისა და საპენსიო ასაკის დროს. * სახელმწიფო ორგანოები არეგულირებენ კერძო საწარმოებს, [[მუშები]]სა და [[მომხმარებლები]]ს ინტერესების გათვალისწინებით, [[შრომითი უფლებები]]ს, (დაქირავებული მუშახელის [[პროფესიული კავშირი|პროფკავშირებთან]] დაკავშირება) მომხმარებელთა დაცვისა და სამართლიანი საბაზრო კონკურენციის დაცვის უზრუნველყოფის მეშვეობით. * [[გარემოს დაცვა]] და გარემოსდაცვითი კანონმდებლობის შემუშავება: მაგალითად [[ალტერნატიული ენერგიის წყაროები]]ს დაფინანსება და [[გლობალური დათბობა|გლობალური დათბობის]] წინააღმდეგ მიმართული კანონების მხარდაჭერა. * [[პროგრესული გადასახადები]]ს სისტემა, სახელმწიფოს ხარჯების ფინანსირებისათვის. * [[სეკულარიზმი|სეკულარული]] და სოციალურად პროგრესივისტული პოლიტიკა. * [[იმიგრაცია]] და [[მულტიკულტურალიზმი]]. * [[თავისუფალი ვაჭრობა]], [[სამართლიანი ვაჭრობა|სამართლიანი ვაჭრობის]] პრინციპის გათვალისწინებით. * [[საგარეო პოლიტიკა]] რომელიც მხარს უჭერს დემოკრატიის განვითარებას, ადამიანის უფლებებსა და ეფექტურ [[მულტილატერალიზი|მულტილატერალიზმს]]. * [[სოციალური სამართლიანობა|სოციალური სამართლიანობის]], [[ადამიანის უფლებები]]ს, [[სოციალური უფლებები|სოციალური]], [[სამოქალქო უფლებები]]სა და [[სამოქალაქო თავისუფლებები]]ს მხარდაჭერა. ==სოციალ-დემოკრატიული პარტიები== * '''{{დროშა|გერმანია}}''' — [[გერმანიის სოციალ-დემოკრატიული პარტია]]. * '''{{დროშა|შვედეთი}}''' — [[შვედეთის სოციალ-დემოკრატიული პარტია]]. * '''{{დროშა|თურქეთი}}''' — [[თურქეთის სახალხო რესპუბლიკური პარტია]]. * '''{{დროშა|ნორვეგია}}''' — [[ლეიბორისტული პარტია (ნორვეგია)|ლეიბორსტული პარტია]].<ref>[https://www.arbeiderpartiet.no/om/ Om Arbeiderpartiet]</ref> * '''{{დროშა|ბულგარეთი}}''' — [[ბულგარული სოციალისტური პარტია]]. * '''{{დროშა|ფინეთი}}''' — [[ფინეთის სოციალ-დემოკრატიული პარტია]]. * '''{{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}''' — [[ლეიბორისტული პარტია (გაერთიანებული სამეფო)|ლეიბორისტული პარტია]]. * '''{{დროშა|ავსტრია}}''' — [[ავსტრიის სოციალ-დემოკრატიული პარტია]]. * '''{{დროშა|რუმინეთი}}''' — [[რუმინეთის სოციალ-დემოკრატიული პარტია]]. * '''{{დროშა|ავსტრალია}}''' — [[ავსტრალიის ლეიბორისტული პარტია]]. * '''{{დროშა|ალბანეთი}}''' — [[ალბანეთის სოციალისტური პარტია]]. * '''{{დროშა|ესპანეთი}}''' — [[ესპანეთის სოციალისტური მუშათა პარტია]]. * '''{{დროშა|ბრაზილია}}''' — [[ბრაზილიის მუშათა პარტია]]. *'''{{დროშა|საფრანგეთი}}''' — [[საფრანგეთის სოციალისტური პარტია]]. * '''{{დროშა|მალტა}}''' — [[მალტის ლეიბორისტული პარტია]]. * '''{{დროშა|მონღოლეთი}}''' — [[მონღოლეთის სახალხო პარტია]]. * '''{{დროშა|იამაიკა}}''' — [[იამაიკის სახალხო ნაციონალური პარტია]]. * '''{{დროშა|დანია}}''' — [[სოციალ-დემოკრატები (დანია)|სოციალ-დემოკრატები]].<ref>Merkel, Wolfgang; Petring, Alexander; Henkes, Christian; Egle, Christoph (2008). ''Social Democracy in Power: the capacity to reform''. London: Taylor & Francis.</ref> *'''{{დროშა|საქართველო}}''' — [[ევროპელი სოციალისტები]], [[ქართული ოცნება]]. *'''{{დროშა|იტალია}}''' — [[დემოკრატიული პარტია (იტალია)|დემოკრატიული პარტია]].<ref name="CollinMartin2012">{{cite book|author1=Richard Collin|author2=Pamela L. Martin|title=An Introduction to World Politics: Conflict and Consensus on a Small Planet|url=https://books.google.com/books?id=-vSlx-_Z408C&pg=PA218|access-date=18 July 2013|year=2012|publisher=Rowman & Littlefield|isbn=978-1-4422-1803-1|page=218}}</ref> == იხილეთ აგრეთვე == * [[სოციალიზმი]] * [[კომუნიზმი]] == ლიტერატურა == * „პოლიტიკური იდეოლოგიები, შესავალი კურსი“, ენდრიუ ჰეივუდი, ლოგოს პრესი, 2004 წ. გვ. 159-169 ISBN 99928-928-4-6 == რესურსები == * [http://www.broadleft.org/socdem.htm სოციალ–დემოკრატიული პარტიები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130530221635/http://www.broadleft.org/socdem.htm |date=2013-05-30 }} * [http://www.socialistinternational.org/ სოცილაისტური ინტერნაციონალი] * [http://www.pes.org ევროპის სოციალისტური პარტია] * [http://www.socialistgroup.org/ ევროპარლამენტის სოციალისტური ფრაქცია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050715073401/http://www.socialistgroup.org/ |date=2005-07-15 }} == სქოლიო == {{სქოლიოს სია}} {{პოლიტიკური იდეოლოგიები}} [[კატეგორია:პოლიტიკური იდეოლოგიები]] miqkyrbindz0foqu8lz2cail3mllod7 0 177543 4650419 4609935 2024-05-02T16:33:08Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ჩათინი (მრავალმნიშვნელოვანი)}} {{ინფოდაფა მთა | სახელი = ჩათინი | სურათი = Ushbe double peak.jpg | სურათის_წარწერა = მწვერვალი უშბა (მარცხნივ) და ჩათინი (მარჯვნივ) | ქვეყანა = {{დროშა|საქართველო}}<br>{{დროშა|რუსეთი}} | ტერიტორიული ერთეული = [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე]]<br>[[ყაბარდო-ბალყარეთი]] | სიმაღლე = 4412 | შეფარდებითი სიმაღლე = |lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 08 |lat_sec = 18 |lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 40 |lon_sec = 45 | პოზრუკა = საქართველო | პოზრუკა2 = საქართველო სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე | იზოლაცია = | დაკავშირებული მთა = | სია = | მთის მასივი = | ქედი = [[სვანეთის კავკასიონი]] | ლანდშაფტი = ნივალური | ტიპი = | ვულკანური რკალი = | ვულკანური სარტყელი = | ამგებელი ქანები = [[გრანიტოიდი]] | ასაკი = | პირველი ასვლა = | უმარტივესი მარშრუტი = | ბოლო ამოფრქვევა = | საიტი = | ვიკისაწყობი = Category:Chatyn-Tau }} '''ჩათინი''', '''ჩათინთაუ''' — [[მწვერვალი]] [[საქართველო]]სა და [[რუსეთი]]ს ([[ყაბარდო-ბალყარეთი]]) საზღვარზე, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე]]ში, [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]. მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე. სიმაღლე [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 4412 მ. ჩათინი აგებულია პალეოზოური [[გრანიტოიდი|გრანიტოიდებით]]. დამახასიათებელია ნივალური [[ლანდშაფტი]]. მწვერვალის კალთებიდან ჩამონადენი ნაკადებით საზრდოობს [[მყინვარი]] [[ჭალაათის მყინვარი|ჭალაათი]]. პირველი საბჭოთა ასვლა განხორციელდა 1937 წელს. ==ლიტერატურა== {{ქსე|11|70|}} {{კავკასიონის მთიანეთი}} [[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის მთები]] [[კატეგორია:სვანეთის კავკასიონის მთები]] 210ghkmvrbjpufcz0u8ksn7clgws9pb 0 195474 4650413 4650187 2024-05-02T16:07:12Z Gobrona 28077 [[Special:Contributions/131.111.185.19|131.111.185.19]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია wikitext text/x-wiki {{მრავალმნიშვნელოვნება**|პარტია ქართულ ოცნებას|კოალიციის |ქართული ოცნება (კოალიცია)}} {{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია | პარტიის სახელი = ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო | პარტიის ლოგო = ocnebislogo.png | პარტიის ვიკიფერი = #0b4dc2 | პარტიის სახელი ფერი = white | ქვეყანა = საქართველო | ლიდერი = | თავმჯდომარე = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]] | გენერალური მდივანი = [[კახა კალაძე]] | დამფუძნებელი = [[ბიძინა ივანიშვილი]] | დაფუძნდა = 21 აპრილი, 2012 | იდეოლოგია = [[სოციალ-დემოკრატია]]<br>[[სოციალური კონსერვატიზმი]]<br>[[ევროსკეპტიციზმი]]<ref>{{Cite web|url=https://www.democracyresearch.org/geo/1122/|title=„ქართული ოცნების“ ლიდერების ანტიდასავლური განცხადებები პოლიტიკური პასუხისმგებლობის თავიდან არიდების მცდელობაა}}</ref> | პოლიტიკური პოზიცია = [[მემარცხენე-ცენტრიზმი]] | ევროპული = ევროპის სოციალისტური პარტია (დამკვირვებელი 2015–2023) | საერთაშორისო = [[პროგრესული ალიანსი]] | ფერები = {{colorbox|#0b4dc2|border=darkgray}} {{colorbox|#fcb614|border=darkgray}} | შტაბ-ბინა = ერეკლე II-ს მოედანი #3, [[თბილისი]], [[საქართველო]] | საიტი = {{url|gd.ge}} | ადგილები1_სათაური = [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტი]] | ადგილები1 = {{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|75|150|hex=#0b4dc2|ფერი=white}} | ადგილები2_სათაური = [[თბილისის საკრებულო|საკრებულო]] | ადგილები2 = {{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|29|50|hex=#0b4dc2|ფერი=white}} | წევრი= 42 000<ref name="ყრილობა-2023" /> }} '''ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო''' — [[პოლიტიკური პარტიები საქართველოში|პოლიტიკური პარტია]] [[საქართველო|საქართველოში]], რომელიც დააფუძნა [[ბიძინა ივანიშვილი|ბიძინა ივანიშვილმა]] [[2012]] წლის 21 აპრილს და არის საქართველოს მმართველი პოლიტიკური ძალა 2012 წლის 1 ოქტომბრიდან. პარტიამ მოახერხა გამარჯვების მოპოვება [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|2012]] (კოალიცია), [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2016|2016]] და [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|2020]] წლებში გამართულ საქართველოს საპარლამენტო არჩევნებში და ქვეყანას მესამე ვადით მართავს. პარტიის თავმჯდომარეა [[ირაკლი ღარიბაშვილი]], ხოლო საპატიო თავმჯდომარე – [[ბიძინა ივანიშვილი]]. == ისტორია == ბიძინა ივანიშვილმა პოლიტიკური ინტერესები [[2011]] წლის ოქტომბერში გაახმოვანა, ხოლო იმავე წლის დეკემბერში დააფუძნა საზოგადოებრივი მოძრაობა „ქართული ოცნება“. 2012 წლის თებერვალში მან პარტიის საინიციატივო ჯგუფი დაასახელა და გააფორმა კოალიცია [[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია|რესპუბლიკურ პარტიასთან]], [[ჩვენი საქართველო - თავისუფალი დემოკრატები|თავისუფალ დემოკრატებთან]], [[ეროვნული ფორუმი|ეროვნულ ფორუმთან]] ერთად.<ref>[http://civil.ge/geo/article.php?id=25112&search= ივანიშვილმა პოლიტიკური პარტიის საინიციატივო ჯგუფი წარადგინა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 15 თებ.'12 / 14:11</ref><ref>[http://civil.ge/geo/article.php?id=25139&search= ივანიშვილის კოალიცია დაფუძნდა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 21 თებ.'12 / 14:58</ref> აპრილში, კოალიციას „[[მრეწველობა გადაარჩენს საქართველოს]]“ შეუერთდა. პარტია „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“ ოფიციალურად 2012 წლის 21 აპრილს დაფუძნდა.<ref>[http://civil.ge/geo/article.php?id=25372&search= ივანიშვილის პოლიტიკური პარტია დაფუძნდა] - სივილ ჯორჯია, თბილისი / 21 აპრ.'12 / 18:31</ref> კოალიციამ ბლოკის სახით გადაწყვიტა [[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2012)|ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებში]] მონაწილეობის მიღება. ===2012 წლის საპარლამენტო არჩევნები=== [[ფაილი:Georgian parliamentary election,Party List, 2012.svg|thumb|250px| <small>საპარლამენტო არჩევნების შედეგების რუკა.<br /><span style="color:darkblue;">ლურჯი </span>ქართული ოცნება<br /><span style="color:#FF7F50;">წითელი </span>ნაციონალური მოძრაობა<br /></small>]] ოფიციალურად, კოალიციამ წინასარჩევნო კამპანია 27 მაისს მრავალათასიანი მიტინგით დაიწყო<ref>[http://www.radiotavisupleba.ge/archive/geo-news/20120527/1001/1001.html?id=24594667 ქართული ოცნების მრავალათასიანი მიტინგი მშვიდობიანად დასრულდა] რადიო თავისუფლება 27.05.2012</ref> და 29 სექტემბერს დაასრულა.<ref>[http://civil.ge/geo/article.php?id=26016&search= ივანიშვილმა თბილისში მრავალათასიანი აქცია გამართა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 29 სექ.'12 / 20:42</ref> საპარლამენტო არჩევნებში კოალიციამ ხმათა 54%-ით გაიმარჯვა, პარტიამ კი 65 წევრიანი ფრაქცია შექმნა. კოალიციის საარჩევნო შტაბს [[დავით საგანელიძე]] ხელმღვანელობდა.<ref> [https://reportiori.ge/old/?menuid=2&id=1583 reportiori.ge] </ref> კოალიციამ მოახერხა 44 პროპორციული მანდატის მოპოვება და 41 მაჟორიტარული ოლქის მოგება.<ref>[https://cesko.ge/res/old/other/13/13973.pdf ცესკო]{{Dead link|date=სექტემბერი 2023 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> [[2012]] წლის [[1 ოქტომბერი|1 ოქტომბერს]] საპარლამენტო არჩევნების პარალელურად გაიმართა [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის]] უმაღლესი საბჭოს არჩევნები, სადაც „ქართული ოცნების“ კოალიციამ ხმათა 57,6% მოიპოვა (103 254 ხმა).<ref> [https://results2012.sec.ge/ აჭარის უმაღლესი საბჭოს არჩევნები 2012] </ref> [[2012]] წლის [[9 ოქტომბერი|9 ოქტომბერს]] [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს რეზიდენციაში გაიმართა [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს და „ქართული ოცნების“ პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატის, [[ბიძინა ივანიშვილი]]ს შეხვედრა. შეხვედრას კოალიცია „ქართული ოცნების“ რიგებიდან [[დავით უსუფაშვილი]], [[ირაკლი ალასანია]], [[სოზარ სუბარი]] და [[ირაკლი ღარიბაშვილი]] ესწრებოდნენ. ივანიშვილმა შეხვედრა იმ შეაფასა „გაგრძელებად იმ ჯანსაღი პროცესისა, რომელიც მისმა გუნდმა შემოიტანა საქართველოს პოლიტიკურ სივრცეში“. მისი შეფასებით, ქვეყნის ისტორიაში ღირსეულად მოიხსენიება დემოკრატიული გზით ხელისუფლების შეცვლის პრეცედენტი.<ref> [https://www.radiotavisupleba.ge/a/saakshvili-ivanishvili/24733926.html პრეზიდენტის რეზიდენციაში გაიმართა მიხეილ სააკაშვილისა და ბიძინა ივანიშვილის შეხვედრა] </ref> [[2012]] წლის [[25 ოქტომბერი|25 ოქტომბერს]] პარლამენტმა 88 ხმით 54-ის წინააღმდეგ პრემიერ-მინისტრად კოალიციის კანდიდატი, [[ბიძინა ივანიშვილი]] დაამტკიცა.<ref> [https://www.radiotavisupleba.ge/a/ivanishvili-prime-minister/24750570.html ოცნებიდან რეალობაში: ივანიშვილი პრემიერ-მინისტრია] </ref> ===2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები და ბიძინა ივანიშვილის წასვლა პოლიტიკიდან=== [[ფაილი:Inauguration_of_President_Giorgi_Margevlashvili_of_Georgia._November_17,_2013..jpg|thumb|250px|[[გიორგი მარგველაშვილი]]ს ინაუგურაცია, [[2013]] წ. ]] [[2013]] წლის 27 აპრილს [[საქართველოს პარლამენტი]]ს შუალედური არჩევნები ჩატარდა ნაძალადევის, ბაღდათისა და სამტრედიის ოლქებში. [[თამარ კორძაია]]მ ნაძალადევის ოლქში ხმათა 39,48% მიიღო (15 487 ხმა) და პირველი ადგილი დაიკავა. [[პაატა კიკნაველიძე]]მ ბაღდათში ხმათა 61,81% (6975 ხმა) მიიღო. [[გიორგი კახიანი|გიორგი კახიანმა]] სამტრედიის მაჟორიტარულ ოლქში ხმათა 80,94% (17 163 ხმა) მიიღო.<ref> [https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2013/index.html ცესკო 2013] </ref> [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2013)|საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებზე]] კოალიცია „ქართულმა ოცნებამ“ კანდიდატად [[გიორგი მარგველაშვილი]] წარადგინა, რომელიც საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის თანამდებობას იკავებდა.<ref> [https://old.civil.ge/geo/article.php?id=27461 საპრეზიდენტო არჩევნების გზამკვლევი] </ref> მარგველაშვილმა არჩევნებში ხმათა 62,12%-ის მიღება მოახერხა (1 012 214 ხმა), რითაც პირველივე ტურში მოახერხა გამარჯვება. 2013 წლის, [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2013)|საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებისა]] და ახალი მთავრობის ფორმირების შემდეგ, ივანიშვილმა პოლიტიკა დატოვა. 24 ნოემბერს გაიმართა პარტიის ყრილობა, რომელმაც აირჩია ახალი თავმჯდომარე, [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] [[ირაკლი ღარიბაშვილი]] და ხელახლა დაკომპლექტა პოლიტიკური საბჭო. [[2013]] წლის [[20 ნოემბერი|20 ნოემბერს]] [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტმა]] [[ირაკლი ღარიბაშვილი]] საქართველოს პრემიერ-მინისტრად 93 ხმით 19-ის წინააღმდეგ დაამტკიცა.<ref> [https://old.civil.ge/geo/article.php?id=27584?id=27584 ახალმა პრემიერ-მინისტრმა პარლამენტის ნდობა მიიღო] </ref> ===2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები=== [[ფაილი:2014_Tbilisi,_Plakaty_wyborcze_partii_Gruzińskie_Marzenie.jpg|thumb|250px|[[დავით ნარმანია]]ს და „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერი პოსტერები, [[თბილისი]], [[2014]] წ. ]] [[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2014|2014 წლის თვითმმართველობის არჩევნებში]] პარტიამ მოიგო ყველა თვითმმართველი ერთეული. კოალიციამ ქვეყნის მასშტაბით ხმათა 50,82% მიიღო (719 431 ხმა). [[2014]] წლის არჩევნებზე საარჩევნო შტაბს [[კახა კალაძე]] ხელმძღვანელობდა.<ref> [https://tabula.ge/ge/news/562496-kartuli-otsnebis-saarchevno-slogani-ertad ქართული ოცნების საარჩევნო სლოგანი "ერთად ვიზრუნოთ საქართველოზე“ იქნება] </ref> დედაქალაქ [[თბილისი|თბილისში]] მერობის კანდიდატმა [[დავით ნარმანია]]მ პირველ ტურში ხმათა 46,09% მიიღო (151 807 ხმა). მეორე ტურში ნარმანიამ ხმათა 72,47% მიიღო (222 066 ხმა) და „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ კანდიდატი, [[ნიკანორ მელია]] დაამარცხა.<ref> [https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2014/index.html შედეგები 2014] </ref> პარტიამ [[თბილისი]]ს მასშტაბით 46,01% მიიღო (151 269 ხმა). [[2014]] წლის [[12 ივლისი|12 ივლისს]], მეორე ტურის დასრულების შემდგომ [[ირაკლი ღარიბაშვილი|ირაკლი ღარიბაშვილმა]] განაცხადა რომ მეორე ტური „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების პირობებში წარმატებით ჩატარდა და არჩევნებმა მშვიდ ვითარებაში ჩაიარა, რაც მან „ქვეყნის გამარჯვებად“ შეაფასა.<ref> [https://netgazeti.ge/news/33408/ ღარიბაშვილი: ჩვენმა ქვეყანამ გაიმარჯვა] </ref> ===2016 წლის საპარლამენტო არჩევნები=== [[ფაილი:Georgian_Dream_electoral_billboard,_Tbilisi,_August_2016.jpg|thumb|250px|„ქართული ოცნების“ საარჩევნო ბილბორდი, [[2016]] წ. ]] 2015 წლის დეკემბერში ღარიბაშვილმა პრემიერ-მინისტრის და პარტიის თავმჯდომარის პოსტი დატოვა, რის გამოც 30 დეკემბერს პარტიის თავმჯდომარედ და ქვეყნის პრემიერ-მინისტრად აირჩიეს [[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი]] [[გიორგი კვირიკაშვილი]], ასევე მესამედ დაკომპლექტდა პოლიტსაბჭო. პარლამენტმა კვირიკაშვილი პრემიერ-მინისტრად 86 ხმით 28-ის წინააღმდეგ დაამტკიცა.<ref> [https://civil.ge/ka/archives/154758 გიორგი კვირიკაშვილი ახალი პრემიერ-მინისტრია] </ref> [[2015]] წლის [[31 დეკემბერი|31 დეკემბერს]] პარტიის დამფუძნებელმა და ექს-პრემიერმა ბიძინა ივანიშვილმა განაცხადა რომ ის აპირებდა მონაწილეობის მიღებას „ქართული ოცნების“ 2016 წლის საარჩევნო კამპანიაში.<ref> [https://tabula.ge/ge/news/581861-ivanishvili-ra-tkma-unda-mivigheb-monacileobas ივანიშვილი: რა თქმა უნდა, მივიღებ მონაწილეობას საარჩევნო სიის შედგენაში] </ref> [[2016]] წელს კოალიციის დაშლის შემდეგ „ქართულმა ოცნებამ“ დამოუკიდებლად მიიღო მონაწილეობა საპარლამენტო არჩევნებში. [[2016]] წლის [[21 სექტემბერი|21 სექტემბერს]] „ქართულმა ოცნებამ“ გამოაქვეყნა მემორანდუმი რომელზე ხელმოწერისკენაც სხვა პოლიტიკურ პარტიებსაც მოუწოდა: {{ციტატა|ჩვენ, ქვემორე ხელმომწერი, 2016 წლის 8 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების მონაწილე საარჩევნო სუბიექტები, ვაცნობიერებთ რა, რომ არჩევნების მშვიდობიანად ჩატარება არის საქართველოში დემოკრატიის განვითარებისა და პოლიტიკური სისტემის კონსოლიდაციის აუცილებელი პირობა, ვაცნობიერებთ რა, რომ საარჩევნო სუბიექტის მიერ სხვა საარჩევნო სუბიექტის წინააღმდეგ კონტრაქციის მოწყობა ქმნის ძალადობის პროვოცირების განსაკუთრებულ საფრთხეს, ვთანხმდებით, რომ უზრუნველვყოფთ ჩვენი აქტივისტების დისტანცირებას სხვა საარჩევნო სუბიექტის მიერ ან მის მხარდასაჭერად გამართული აქციისგან, შეხვედრისგან ან სხვა მსგავსი სახის ღონისძიებისგან და მივიღებთ ყველა ზომას, რათა არ დავუშვათ ჩვენი აქტივისტების მიერ სხვა საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამართული ღონისძიების ხელშეშლა. წინამდებარე შეთანხმება ვრცელდება მთელ საარჩევნო პერიოდზე, არჩევნების საბოლოო შემაჯამებელი ოქმის გამოქვეყნებამდე.}}<nowiki> </nowiki><ref> [https://netgazeti.ge/news/142508/ კობახიძე: პასუხისმგებლობის მქონე ყველა სუბიექტი შემოუერთდება მემორანდუმს] </ref> [[2016]] წლის [[7 ოქტომბერი|7 ოქტომბერს]] პრემიერ-მინისტრმა კვირიკაშვილმა განაცხადა რომ წინასაარჩევნო გარემო „უპრენცედენტო“ იყო.<ref> [https://netgazeti.ge/news/146130/ კვირიკაშვილი: წინასაარჩევნო გარემო იყო უპრეცედენტო] </ref> [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2016|2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში]] პარტიამ 115 მანდატით ხელახლა მოიპოვა საპარლამენტო უმრავლესობა. „ქართული ოცნების“ 23-მა მაჟორიტარობის კანდიდატმა პირველ ტურში მოიგო არჩევნები.<ref>[http://rustavi2.com/ka/news/58708 23-მა მაჟორიტარობის კანდიდატმა პირველ ტურში მოიგო არჩევნები - ირაკლი კობახიძე]</ref> ჯამში „ქართულმა ოცნებამ“ 73-დან 71 მაჟორიტარულ ოლქში გამარჯვება მოიპოვა.<ref> [https://on.ge/elections/2016/results შედეგები 2016] </ref> პარტიის საარჩევნო შტაბს [[კახა კალაძე]] ხელმძღვანელობდა.<ref> [https://www.facebook.com/GeorgianDreamOfficial/photos/a.1086731538053457/1086731744720103/?locale=en განცხადება] </ref> [[2016]] წლის [[26 ნოემბერი|26 ნოემბერს]] პარლამენტმა მთავრობის განახლებული შემადგენლობა და სამთავრობო პროგრამა 110 ხმით 19-ის წინააღმდეგ დაამტკიცა.<ref> [https://netgazeti.ge/news/157817/ პარლამენტმა განახლებული მთავრობა დაამტკიცა] </ref> ===2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები=== [[2017]] წლის [[26 აგვისტო]]ს გაიხსნა „ქართული ოცნების“ მიერ [[თბილისი]]ს მერობის კანდიდატად წარდგენილი [[კახა კალაძე|კახა კალაძის]] საარჩევნო შტაბი.<ref> [https://gd.ge/show-news/428/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%9D-%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%A1%E1%83%9C%E1%83%90?lang=ge კახა კალაძის საარჩევნო შტაბის გახსნა] </ref> 2017 წლის თვითმმართველობის არჩევნებში პარტიამ მოიგო ყველა თვითმმართველი ერთეული. პარტიამ ხმათა 55,81% მიიღო (838 154 ხმა). [[თბილისი]]ს მასშტაბით პარტიამ 205 994 ხმა მიიღო (53,15%), ხოლო დედაქალაქის მერის არჩევნებში გამარჯვება კახა კალაძემ 51,09%-ით მოიპოვა (204 061).<ref> [https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20171021/index.html არჩევნები 2017] </ref> ===ბიძინა ივანიშვილის დაბრუნება პოლიტიკაში=== 2018 წლის აპრილში პარტიის დამფუძნებელი ბიძინა ივანიშვილი პოლიტიკაში დაბრუნდა. 11 მაისს ის ხელმეორედ აირჩიეს პარტიის თავმჯდომარედ, დაკომპლექტდა პარტიის მეოთხე პოლიტსაბჭო.<ref>{{Cite news | url = https://www.radiotavisupleba.ge/a/29221479.html | title = ბიძინა ივანიშვილი „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარედ აირჩიეს | website = radiotavisupleba.ge | date = 2018-05-11 | access-date = 19 იანვარი, 2021}}</ref> ===2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები=== [[ფაილი:Georgian_presidential_election_2018-tier_1.svg|thumb|250px|2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების პირველი ტური: <span style="color:#2E6FDF;">ლურჯი </span> - სალომე ზურაბიშვილი; <span style="color:#D40000;">წითელი</span> - გრიგოლ ვაშაძე.]] [[2018]] წლის [[9 სექტემბერი|9 სექტემბერს]] პარტია „[[ქართული ოცნება|ქართულმა ოცნებამ“]] საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებზე მხარი დამოუკიდებელ კანდიდატს, სალომე ზურაბიშვილს დაუჭერა. ამის შესახებ [[პარლამენტი]]ს სპიკერმა, [[ირაკლი კობახიძე]]მ პარტიის ცენტრალურ ოფისში გამართულ ბრიფინგზე განაცხადა.<ref>{{Cite web|url=http://on.ge/story/27412-ქართული-ოცნება-საპრეზიდენტო-არჩევნებზე-სალომე-ზურაბიშვილს-დაუჭერს-მხარს|title=ქართული ოცნება საპრეზიდენტო არჩევნებზე სალომე ზურაბიშვილს დაუჭერს მხარს|publisher=on.ge|accessdate=30 ნოემბერი, 2018}}</ref> ზურაბიშვილმა არჩევნების პირველ ტურში ხმების 38,64% (615 572 ხმა) მიიღო. [[2018]] წლის [[1 ნოემბერი|1 ნოემბერს]] „ქართულმა ოცნებამ“ კანდიდატის მხარდასაჭერად საარჩევნო შტაბი შექმნა, რომელსაც ირაკლი კობახიძე ხელმძღვანელობდა.<ref> [https://netgazeti.ge/news/316411/ II ტურში ზურაბიშვილის საარჩევნო შტაბს ირაკლი კობახიძე უხელმძღვანელებს] </ref> მეორე ტურისთვის ზურაბიშვილის საარჩევნო ბილბორდზე გამოჩნდნენ „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე, [[ბიძინა ივანიშვილი]] და საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე, [[ირაკლი კობახიძე]].<ref> [https://ajaratv.ge/article/35663 სალომე ზურაბიშვილის ნაცვლად, საარჩევნო ბილბორდებზე ბიძინა ივანიშვილისა და ირაკლი კობახიძის ფოტოები გამოჩნდა] </ref> მეორე ტურში ზურაბიშვილმა 59,52% (1 147 625 ხმა) მიიღო. საქართველოს პრემიერ-მინისტრი [[მამუკა ბახტაძე]] ჩართულ იყო [[სალომე ზურაბიშვილი]]ს [[2018]] წლის საპრეზიდენტო არჩევნების კამპანიაში. მან არჩევნებში სალომე ზურაბიშვილის გამარჯვება „დემოკრატიის გამარჯვებად“ შეაფასა.<ref>{{cite news |title=PM Bakhtadze Says Presidential Election ‘Victory for Democracy’ |url=https://civil.ge/archives/268805 |accessdate=6 January 2019 |work=Civil Georgia |date=30 November 2018}}</ref> [[2018]] წლის [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|საპრეზიდენტო არჩევნების კამპანიის მიმდინარეობისას]] ირაკლი კობახიძემ „ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას“ ბრალი დასდო [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომში]] „რუსული სცენარის“ განვითარების ხელშეწყობაში. კობახიძის შეფასებით ომი რუსულმა მხარემ დაიწყო, მაგრამ რომ არა „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“, ეს არ მოხდებოდა.<ref> [https://rustavi2.ge/ka/news/115132 „ომი დაიწყო რუსეთმა, თუმცა, ეს სცენარი ვერ განხორციელდებოდა "ნაცმოძრაობის" გარეშე“ - ირაკლი კობახიძე ენმ-ს ღალატში ადანაშაულებს] </ref> ===2020 წლის საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები, პოლიტიკური კრიზისი და 2021 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები=== [[ფაილი:2020 Georgian parliamentary election results — Majoritarian.svg|thumb|2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების პირველი ტურის მაჟორიტარული შედეგები (ყველაზე მეტი ხმა):{{ლეგენდა|#89b2d8|მოიპოვა ქართული ოცნების კანდიდატმა}}{{ლეგენდა|#e58080|მოიპოვა ძალა ერთობაშიას კანდიდატმა}}</td>|250პქ]] [[2020]] წლის 31 ოქტომბერს საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების პარალელურად გამართულ აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს არჩევნებში „ქართულმა ოცნებამ“ ხმათა 45,9% მოიპოვა (82 700 ხმა).<ref> [https://results2020.sec.ge/ უსკო 2020] </ref> საპარლამენტო არჩევნებში პარტიამ 48,22% მოიპოვა (928 004 ხმა). [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების]] მეორე ტურს ოპოზიციურმა პარტიებმა ბოიკოტი გამოუცხადეს, მათ აგრეთვე უარი თქვეს პარლამენტში შესვლაზე.<ref> [https://civil.ge/ka/archives/386597 მე-10 მოწვევის პარლამენტი ოპოზიციის ბოიკოტის ფონზე შეიკრიბა] </ref> [[2020]] წლის [[24 დეკემბერი|24 დეკემბერს]] პარლამენტმა მთავრობის შემადგენლობა 85 ხმით 0-ის წინააღმდეგ დაამტკიცა.<ref> [https://www.radiotavisupleba.ge/a/31017539.html პარლამენტმა ახალი მთავრობა თითქმის უცვლელი შემადგენლობით დაამტკიცა] </ref> [[2021]] წლის [[19 აპრილი|19 აპრილს]] [[შარლ მიშელი]]ს მედიაციით „ქართულმა ოცნებამ“ და ოპოზიციურმა პარტიებმა შეთანხმებას მიაღწიეს. შეთანხმების შედეგად [[27 აპრილი|27 აპრილს]] ოპოზიციის ნაწილი პარლამენტში შევიდა.<ref> [https://civil.ge/ka/archives/416446 ოპოზიციის დეპუტატების ნაწილი პარლამენტში შევიდა] </ref> [[2021]] წლის [[28 ივლისი|28 ივლისს]] შეთანხმებიდან 100 დღის თავზე „ქართულმა ოცნებამ“ შეთანხმების დატოვების შესახებ განაცხადა.<ref> [https://civil.ge/ka/archives/434261 ქართული ოცნება 19 აპრილის შეთანხმებას ტოვებს] </ref> 2021 წლის 11 იანვარს ივანიშვილმა ხელმეორედ დატოვა პოლიტიკა. 16 იანვრის ყრილობაზე პარტიის ახალ თავმჯდომარედ აირჩიეს საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი [[ირაკლი კობახიძე]], დაკომპლექტდა პარტიის მეხუთე პოლიტსაბჭო.<ref>{{Cite news | url = https://1tv.ge/news/partia-qartuli-ocnebis-tavmjdomared-irakli-kobakhidze-airchies/ | title = პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარედ ირაკლი კობახიძე აირჩიეს | website = 1tv.ge | date = 2021-01-16 | access-date = 19 იანვარი, 2021}}</ref> [[2021]] წლის 18 თებერვალს პარტია და თანამდებობა დატოვა პრემიერ-მინისტრმა [[გიორგი გახარია]]მ რომელიც ოპოზიციაში გადავიდა და ახალი პოლიტიკური პარტია, „[[საქართველოსთვის]]“ დააფუძნა. გახარიას გადადგომის მიზეზი იყო ოპოზიციური პარტია „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]]“ ლიდერის, [[ნიკა მელია]]ს დაკავების საკითხი. გახარია თანამდებობაზე [[ირაკლი ღარიბაშვილი|ირაკლი ღარიბაშვილმა]] ჩაანაცვალა, რომელიც პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატად „ქართულმა ოცნებამ“ წარადგინა. ღარიბაშვილის პოსტზე დამტკიცებიდან ერთი დღის შემდეგ ნიკა მელიას დაკავების გადაწყვეტილების აღსრულება დაიწყო.<ref>{{cite news |title=ნიკა მელია დააკავეს - რა არ უნდა გამოგრჩეს 23 თებერვალს |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/ნიკა-მელია-დააკავეს---რა-არ-უნდა-გამოგრჩეს-23-თებერვალს/31116178.html |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}</ref> [[2021]] წლის [[23 თებერვალი|23 თებერვალს]] დილით განხორციელდა სპეციალური დანიშნულების რაზმებისა და პოლიციის შტურმი „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ ოფისზე, სადაც შეკრებილი იყვნენ ოპოზიციური პარტიების ლიდერები და მხარდამჭერები, და „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ თავმჯდომარე [[ნიკა მელია]] დააკავეს.<ref>{{cite news |title=ნიკა მელია დაკავებულია |url=https://www.ambebi.ge/article/255843-nika-melia-dakavebulia/ |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}</ref> [[2021]] წლის [[5 აგვისტო]]ს „ქართული ოცნების“ მიერ თბილისის მერობის კანდიდატად წარდგენილმა [[კახა კალაძე]]მ საარჩევნო შტაბი გახსნა, რომლის ხელმძღვანელადაც [[გიორგი ამილახვარი]] წარადგინა.<ref> [https://www.radiotavisupleba.ge/a/31395637.html კახა კალაძის საარჩევნო შტაბს დეპუტატი გიორგი ამილახვარი უხელმძღვანელებს] </ref> [[2021]] წლის თვითმმართველობის არჩევნებამდე ერთი დღით ადრე, [[2021]] წლის [[1 ოქტომბერი|1 ოქტომბერს]] საქართველოს მესამე პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ „8 წლიანი დევნის შემდეგ“ დაბრუნდა [[საქართველო]]ში,<ref>{{Cite web|title=Саакашвили призвал сторонников пойти колоннами на Тбилиси|url=https://www.rbc.ru/politics/01/10/2021/6156c73f9a794763d67f3fda|access-date=2021-10-01|website=РБК|language=ru}}</ref><ref>{{Cite web|title=Михаил Саакашвили заявил, что вернулся в Грузию. Там он приговорен к двум тюремным срокам|url=https://meduza.io/news/2021/10/01/mihail-saakashvili-zayavil-chto-vernulsya-v-gruziyu-tam-on-prigovoren-k-dvum-tyuremnym-srokam|access-date=2021-10-01|website=Meduza|language=ru}}</ref> გამოაქვეყნა ვიდეო რომელიც მისი აღწერის მიხედვით [[ბათუმი|ბათუმში]] იყო გადაღებული. მმართველი პარტია, „ქართული ოცნება“ უარყოფდა გავრცელებულ ინფორმაციას და აცხადებდა რომ სააკაშვილი [[უკრაინა]]შია და არ დაუტოვებია უკრაინის ტერიტორია, მაგრამ მოგვიანებით ირაკლი ღარიბაშვილმა შინაგან საქმეთა მინისტრ [[ვახტანგ გომელაური|ვახტანგ გომელაურთან]] და სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროს [[გრიგოლ ლილუაშვილი|გრიგოლ ლილუაშვილთან]] ერთად გამართულ ბრიფინგზე განაცხადა, რომ მიხეილ სააკაშვილი დაკავებულია.<ref>[https://www.ambebi.ge/article/265917-mixeil-saakashvili-dakavebulia-premieri/ მიხეილ სააკაშვილი დაკავებულია - პრემიერი]</ref> 2 ოქტომბერს გამართულ [[2021]] წლის თვითმმართველობის არჩევნებში „ქართულმა ოცნებამ“ 46,75% (824 755 ხმა) მიიღო. უმრავლესობა დაკარგა რიგ საკრებულოებში, მაგრამ 64-დან 63 მუნიციპალიტეტში მოახერხა მერის არჩევნების მოგება.<ref>{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_45/dashboard |title=Results |accessdate=2021-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_45/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}</ref><ref>{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_46/dashboard |title=Results |accessdate=2021-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_46/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}</ref> [[თბილისი]]ს მასშტაბით პარტიამ 193 486 ხმა მიიღო (40,39%). ===„ხალხის ძალის“ გამოყოფა=== [[2022]] წლის [[28 ივნისი|28 ივნისს]] [[მიხეილ ყაველაშვილი|მიხეილ ყაველაშვილმა]], [[სოზარ სუბარი|სოზარ სუბარმა]] და [[დიმიტრი ხუნდაძე]]მ „ქართული ოცნება“ დატოვეს, რაც პარტიის ინფორმაციით, საჯარო ინფორმაციის საკითხზე უთანხმოებამ გამოიწვია.<ref>{{Cite web | url = https://on.ge/story/106241-სუბარი-ყაველაშვილი-და-ხუნდაძე-ქართულ-ოცნებას-ტოვებენ | title = სუბარი, ყაველაშვილი და ხუნდაძე ქართულ ოცნებას ტოვებენ | publisher = On.ge | date = 2022-06-28}}</ref> [[2022]] წლის [[2 აგვისტო]]ს „ქართულ ოცნებას“ გამოყოფილმა დეპუტატებმა (მათ შეუერთდა [[გურამ მაჭარაშვილი]]ც) მოძრაობა „ხალხის ძალა“ დააფუძნეს.<ref> [https://www.radiotavisupleba.ge/a/31970666.html „ხალხის ძალა" - სუბარმა, ყაველაშვილმა, ხუნდაძემ და მაჭარაშვილმა მოძრაობა დააფუძნეს] </ref> [[2022]] წლის [[4 ოქტომბერი|4 ოქტომბერს]] „ქართული ოცნების“ რიგებიდან „ხალხის ძალას“ კიდევ 5 დეპუტატი შეუერთდა ([[ეკა სეფაშვილი]], [[ვიქტორ ჯაფარიძე]], [[დავით კაჭარავა]], [[დაჩი ბერაია]] და [[ზაალ მიქელაძე]]),<ref> [https://civil.ge/ka/archives/510470 „ოცნებიდან“ გასულებს მმართველი პარტიის კიდევ 5 დეპუტატი შეუერთდა] </ref> რის შედეგადაც „ქართულმა ოცნებამ“ საპარლამენტო უმრავლესობა დაკარგა.<ref> [https://civil.ge/ka/archives/510520 ქართულ ოცნებას პარლამენტში უმრავლესობა აღარ აქვს] </ref> [[სოზარ სუბარი]]ს თქმით „ხალხის ძალის“ გარეშე, ფრაქცია „ქართულ ოცნებას“ 75 დეპუტატი დარჩა და დამოუკიდებლად უმრავლესობა აღარ აქვს, თუმცა ისინი საპარლამენტო უმრავლესობის შემადგენლობაში რჩებიან. ===ურთიერთობა „ევროპის სოციალისტურ პარტიასთან“=== [[ფაილი:Irakli_Garibashvili_-_keynote_speech_at_CPAC_Hungary_2023_(5).jpg|მინი|250px|ირაკლი ღარიბაშვილის სიტყვით გამოსვლა კონსერვატიული პოლიტიკური მოქმედების კონფერენციაზე]] [[2023]] წლის [[4 მაისი|4 მაისს]] „ევროპის სოციალისტურმა პარტიამ“ გამოაქვეყნა განცხადება სადაც დაგმო საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]ს მონაწილეობა კონსერვატიული პოლიტიკური მოქმედების კონფერენციაში (CPAC).<ref> [https://tabula.ge/ge/news/700884-pes-gharibashvilis-cpac-shi-monacileoba-evropul PES: ღარიბაშვილის CPAC-ში მონაწილეობა ევროპულ და პროგრესულ ღირებულებებს ეწინააღმდეგება] </ref> [[2023]] წლის [[11 მაისი|11 მაისს]] პარტიის თავმჯდომარემ, [[ირაკლი კობახიძე]]მ „ევროპის სოციალისტური პარტიის“ დატოვების შესახებ განაცხადა (რომლის დამკვირველები წევრიც „ქართული ოცნება“ [[2015]] წლიდან იყო).<ref> [https://civil.ge/ka/archives/541808 იდეოლოგიური შეუთავსებლობის მიზეზით „ქართული ოცნება“ ევროპის სოციალისტურ პარტიას ტოვებს] </ref> საპასუხოდ [[2023]] წლის [[30 ივნისი|30 ივნისს]] „ევროპის სოციალისტურმა პარტიამ“ „ქართულ ოცნებას“ წევრობა შეუწყვიტა.<ref> [https://civil.ge/ka/archives/550092 ევროპის სოციალისტურმა პარტიამ „ქართულ ოცნებას“ პოლიტიკური განსხვავებების გამო წევრობა შეუწყვიტა] </ref> ===სალომე ზურაბიშვილის იმპიჩმენტის საკითხი=== [[2023]] წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბერს]] „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარემ, [[ირაკლი კობახიძე]]მ განაცხადა, რომ პარტიამ მიიღო გადაწყვეტილება [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს, [[სალომე ზურაბიშვილი]]ს მიმართ აღძრას იმპიჩმენტის პროცედურა.<ref> [https://mtavari.tv/news/133660-mivighet-gadacqvetileba-prezidentis-mimart მივიღეთ გადაწყვეტილება, პრეზიდენტის მიმართ აღიძრას იმპიჩმენტის პროცედურა - კობახიძე]</ref><ref>[https://imedinews.ge/ge/politika/303630/irakli-kobakhidze-politsabchos-skhdomaze-miviget-gadatskvetileba-saqartvelos-prezidentis-mimart-agidzras-impichmentis-protsedura ირაკლი კობახიძე: პოლიტსაბჭოს სხდომაზე მივიღეთ გადაწყვეტილება საქართველოს პრეზიდენტის მიმართ აღიძრას იმპიჩმენტის პროცედურა]{{Dead link|date=სექტემბერი 2023 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოში პრეზიდენტ [[სალომე ზურაბიშვილი]]ს იმპიჩმენტის საქმეზე საპარლამენტო უმრავლესობას ოთხი დეპუტატი ([[ირაკლი კობახიძე]], [[ანრი ოხანაშვილი]], [[გიორგი კახიანი]] და [[თენგიზ შარმანაშვილი]]) წარმოადგენდა.<ref> [https://www.radiotavisupleba.ge/a/32620743.html სალომე ზურაბიშვილი საკონსტიტუციოში არ ესწრება თავისი იმპიჩმენტის საქმის განხილვას] </ref> ===ბიძინა ივანიშვილის დაბრუნება პოლიტიკაში (2023 წ.)=== [[2023]] წლის [[30 დეკემბერი|30 დეკემბერს]] გაიმართა პარტიის მეშვიდე ყრილობა, სადაც ცნობილი გახდა [[ბიძინა ივანიშვილი]]ს პოლიტიკაში დაბრუნების შესახებ, რომელმაც პარტიაში საპატიო თავმჯდომარის თანამდებობა დაიკავა.<ref>[https://netgazeti.ge/life/703874/ ბიძინა ივანიშვილი პოლიტიკაში ოფიციალურად დაბრუნდა] </ref><ref> [https://primetime.ge/news/politika/qartuli-otsnebis-sapatio-tavmjdomared-bidzina-ivanishvili-airchies „ქართული ოცნების“ საპატიო თავმჯდომარედ ბიძინა ივანიშვილი აირჩიეს] </ref> ყრილობაზე დამტკიცდა პარტიის პოლიტიკური საბჭოს განახლებული შემადგენლობა.<ref name="ყრილობა-2023"> [https://imedinews.ge/ge/politika/319356/qartuli-otsnebis-krilobaze-partiis-politikuri-sabchos-ganakhlebuli-shemadgenloba-damtkitsda „ქართული ოცნების“ ყრილობაზე, პარტიის პოლიტიკური საბჭოს განახლებული შემადგენლობა დამტკიცდა] </ref> [[2024]] წლის [[1 თებერვალი|1 თებერვალს]] გაიმართა პარტიის მერვე რიგგარეშე ყრილობა, სადაც პოლიტიკური საბჭოს წარდგინებით პარტიის თავმჯდომარედ დამტკიცებული იქნა [[ირაკლი ღარიბაშვილი]].<ref> [https://imedinews.ge/ge/politika/322426/irakli-garibashvili-qartuli-otsnebis-tavmjdomared-airchies ირაკლი ღარიბაშვილი „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარედ აირჩიეს] </ref> საპატიო თავმჯდომარემ პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატად [[ირაკლი კობახიძე]] წარადგინა. == პოლიტიკური პლატფორმა == „ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო“ [[მემარცხენე-ცენტრიზმი|მემარცხენე-ცენტრისტული]] მიმართულების პარტიაა. მისი გამოცხადებული მიზნებია საშინაო პოლიტიკაში: [[სოფლის მეურნეობა|სოფლის მეურნეობის]] აღორძინება, საყოველთაო [[დაზღვევა]], ხოლო საგარეო პოლიტიკაში: ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაცია და [[რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობები|რუსეთთან ურთიერთობის]] ნორმალიზება, ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა. „ქართული ოცნება“ ევროპულ სოციალ-დემოკრატიულ ოჯახში გაერთიანებას ესწრაფვის. === სიმბოლიკა === პარტიის ლოგოზე ლურჯ ფონზე წრიულად გამოსახულია თეთრ ფერში შესრულებული სიტყვები – „ქართული ოცნება“, რომლებიც ერთმანეთისგან გამოყოფილია ორი თეთრი ჯვრით, წრის ცენტრში ოქროსფერი 28-ქიმიანი მზის ფონზე გამოსახულია 7-ქიმიანი ლურჯი ვარსკვლავი. პარტიის დროშა არის მართკუთა ფორმის ლურჯი ფერის ქსოვილი, რომლის ცენტრალურ ნაწილშიც გამოსახულია პარტიის ლოგო, ხოლო მის ქვემოთ დატანილია წარწერა „ქართული ოცნება – დემოკრატიული საქართველო“.<ref name="წესდება"> [https://gd.ge/uploads/rules/c1625f96c0d3cbda4.pdf „ქართული ოცნების“ წესდება]</ref> == პარტიული სტრუქტურა == „ქართული ოცნების“ პარტიული ორგანოებია: პარტიის ყრილობა, პარტიის პოლიტიკური საბჭო, პარტიის სარევიზიო კომისია, პარტიის თავმჯდომარე, პარტიის გენერალური მდივანი და პარტიის სამდივნო. პარტიაში ფუნქციონირებს ახალგაზრდული, ქალთა და საოლქო ორგანიზაციები. პარტიის ყრილობას თავმჯდომარის არჩევანიდან 4 წლის შემდეგ იწვევს თავმჯდომარე ან პოლიტიკური საბჭო.<ref name="წესდება"/> ===ახალგაზრდული ორგანიზაცია=== [[2012]] წლის [[7 მაისი|7 მაისს]] „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველოს“ ახალგაზრდულ ორგანიზაციას შეუერთდა საზოგადოებრივი მოძრაობა „ქართული ოცნების“ ახალგაზრდული ჯგუფი, რის შედეგადაც გუნდმა წარმოადგინა ერთობლივად შემუშავებული ახალგაზრდული პოლიტიკის კონცეფცია და სტრატეგია. 2016 წლის 26 ივნისს, თბილისის ახალ სპორტის სასახლეში გაიმართა პარტიის ახალგაზრდული ორგანიზაციის ყრილობა, სადაც დელეგატების მიერ ორგანიზაციის თავმჯდომარედ არჩეული იქნა [[გიორგი ჩაკვეტაძე (პოლიტიკოსი)|გიორგი ჩაკვეტაძე]].<ref> [https://gd.ge/young „ქართული ოცნების“ ახალგაზრდული ორგანიზაცია] </ref> [[2018]] წელს, „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველოს“ ახალგაზრდული ორგანიზაცია IUSY-ს (ახალგაზრდა სოციალისტთა საერთაშორისო გაერთიანება) წევრი გახდა.<ref> [https://gd.ge/show-news/575/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1%E2%80%9C-%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90-IUSY--%E1%83%A1-%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%93%E1%83%90?lang=ge „ქართული ოცნება-დემოკრატიული საქართველოს“ ახალგაზრდული ორგანიზაცია IUSY- ს წევრი გახდა] </ref> ===ქალთა ორგანიზაცია=== [[2022]] წლის [[14 მაისი|14 მაისს]] დაფუძნდა „ქართული ოცნების“ ქალთა ორგანიზაცია.<ref> [https://netgazeti.ge/news/610560/ „ქართულმა ოცნებამ“ ქალთა ორგანიზაცია დააფუძნა] </ref> ქალთა ორგანიზაციის გამგეობის თავმჯდომარეა [[ნინო წილოსანი]].<ref> [https://www.interpressnews.ge/ka/article/755728-kartuli-ocnebis-kalta-organizaciam-ertcliani-mushaoba-sheajama/ „ქართული ოცნების“ ქალთა ორგანიზაციამ ერთწლიანი მუშაობა შეაჯამა] </ref> ==პარტიის თავმჯდომარეები== {| class="wikitable" |- ! !სახელი ! class=unsortable|სურათი ! წელი |- |'''1''' | [[ბიძინა ივანიშვილი]] | [[ფაილი:Bidzina_Ivanishvili_Senate_of_Poland_(cropped).JPG|70px]] | [[2012]]- [[24 ნოემბერი]], [[2013]] |- |'''2''' | [[ირაკლი ღარიბაშვილი]] | [[ფაილი:Irakli_Gharibashvili_(16211044716).jpg|70px]] | [[24 ნოემბერი]], [[2013]] <ref> [https://tabula.ge/ge/news/558278-partia-kartuli-otsnebis-tavmjdomared-irakli პარტია ქართული ოცნების თავმჯდომარედ ირაკლი ღარიბაშვილი აირჩიეს] </ref>-[[2015]] |- |'''3''' | [[გიორგი კვირიკაშვილი]] | [[ფაილი:PM_Giorgi_Kvirikashvili_meeting_with_Iranian_VP_Eshaq_Jahangiri.jpg|70px]] | [[14 მაისი]], [[2016]] <ref> [https://tabula.ge/ge/news/585954-kartuli-otsnebis-tavmjdomaris-postze-giorgi ქართული ოცნების თავმჯდომარის პოსტზე გიორგი კვირიკაშვილი აირჩიეს] </ref>-[[11 მაისი]], [[2018]] <ref> [https://reginfo.ge/politics/item/6875-biwina-ivanishvili-%E2%80%9Eqartuli-oznebis%E2%80%9C-tavmjdomared-airchies ბიძინა ივანიშვილი „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარედ აირჩიეს] </ref> |- |'''4''' | [[ბიძინა ივანიშვილი]] (მეორედ) | [[ფაილი:Bidzina_Ivanishvili_2013-07-19.jpg|70px]] | [[11 მაისი]], [[2018]]-[[2021]] |- |'''5''' | [[ირაკლი კობახიძე]] | | [[16 იანვარი]], [[2021]]-[[24 იანვარი]], [[2024]] |- |'''6''' | [[ირაკლი ღარიბაშვილი]] | [[ფაილი:Irakli_Gharibashvili_(16211044716).jpg|70px]] | [[1 თებერვალი]], [[2024]]- |} ==პოლიტიკური საბჭო== {| class="wikitable" |- !სახელი ! class=unsortable|სურათი ! თანამდებობა |- | [[ირაკლი ღარიბაშვილი]] | [[ფაილი:Irakli Garibashvili in 2015.jpg|70px]] | თავმჯდომარე |- | [[ბიძინა ივანიშვილი]] | [[ფაილი:Bidzina_Ivanishvili_2013-07-19.jpg|70px]] | საპატიო თავმჯდომარე |- | [[კახა კალაძე]] | [[ფაილი:Kakha_kaladze.jpg|70px]] | გენერალური მდივანი |- | [[მამუკა მდინარაძე]] | [[ფაილი:Mamukamdinaradze.png|70px]] | აღმასრულებელი მდივანი |- | [[ირაკლი კობახიძე]] | | პოლიტიკური მდივანი |- | [[დიმიტრი სამხარაძე]] | [[ფაილი:Dimitrisamkharadze.png|70px]] | რეგიონული მდივანი |- | [[არჩილ თალაკვაძე]] | [[ფაილი:Talakvadze.jpg|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |- | [[თეა წულუკიანი]] | [[ფაილი:Eastern_Partnership_justice_and_home_affairs_ministers'_meeting_Thea_Tsulukiani_(35609681782)_(cropped).jpg|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |- | [[ანრი ოხანაშვილი]] | [[ფაილი:Anriokhanashvili.png|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |- | [[ვახტანგ გომელაური]] | [[ფაილი:Vakhtangogomelauri.jpg|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |- | [[გიორგი ვოლსკი]] | [[ფაილი:Giorgivolski.png|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |- | [[მაკა ბოჭორიშვილი]] | [[ფაილი:Makabochorishvili.png|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |- | [[მარიამ ქვრივიშვილი]] | [[ფაილი:Mariamkvrivishvili.png|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |- | [[შალვა პაპუაშვილი]] | [[ფაილი:Shalvapapuashvili.png|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |- | [[ნიკოლოზ სამხარაძე]] | [[ფაილი:Nikolozsamkharadze.png|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |- | [[თორნიკე რიჟვაძე]] | [[ფაილი:Tornike_Rizhvadze.jpg|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |- | [[ირაკლი ჩიქოვანი]] | [[ფაილი:Iraklichikovani.jpg|70px]] | პოლიტიკური საბჭოს წევრი |} ==შედეგები არჩევნებში== === საპარლამენტო === {| class="wikitable" |- !არჩევნები !ხმები !% !მანდატები !+/– !სტატუსი !კოალიცია |- |align=center | [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|2012]] |1 181 862 |54,97 |{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|85|150|hex=#0b4dc2}} |''ახალი'' |align=center style="background:#bbffdd;"| მთავრობა |align=center | [[ქართული ოცნება (კოალიცია)|ქართული ოცნება]] |- |align=center | [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2016|2016]] |856 638 |48,68 |{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|115|150|hex=#0b4dc2}} |{{ზრდა}} 30 |align=center style="background:#bbffdd;"| მთავრობა |align=center | დამოუკიდებელი |- |align=center | [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|2020]] |928 004 |48,22 |{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|90|150|hex=#0b4dc2}} |{{კლება}} 25 |align=center style="background:#bbffdd;"| მთავრობა |align=center | დამოუკიდებელი |} === საპრეზიდენტო === {| class="wikitable" |+ ! rowspan="2" |არჩევნები ! rowspan="2" |კანდიდატი ! colspan="2" |პირველი ტური ! colspan="2" |მეორე ტური ! rowspan="2" |შედეგი |- !ხმები !% !ხმები !% |- |align=center | [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები 2013|2013]] |[[გიორგი მარგველაშვილი]] |1 012 569 |62,12 |colspan="2" style="background:lightgrey;"| |პირველი ადგილი |- |align=center | [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები 2018|2018]] |მხარი დაუჭირა [[სალომე ზურაბიშვილი|სალომე ზურაბიშვილს]] |615 572 |38,64 |1 147 701 |59,52 |პირველი ადგილი |- |} === ადგილობრივი === {| class="wikitable" |+ !არჩევნები !ხმები !% !მანდატები !+/– |- |align=center | [[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2014|2014]] |719 431 |50,82 |{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|1370|2088|hex=#0b4dc2}} |''ახალი'' |- |align=center | [[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2017|2017]] |838 154 |55,81 |{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|1610|2058|hex=#0b4dc2}} |{{ზრდა}} 240 |- |align=center | [[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|2021]] |824 755 |46,75 |{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|1358|2068|hex=#0b4dc2}} |{{კლება}} 252 |- |} === აჭარის უმაღლესი საბჭო === {| class="wikitable" |+ !არჩევნები !ხმები !% !მანდატები !+/– |- |align=center | 2012 |103 254 |57,6 |{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|13|21|hex=#0b4dc2}} |''ახალი'' |- |align=center | 2016 |71 039 |45,13 |{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|14|21|hex=#0b4dc2}} |{{ზრდა}} 1 |- |align=center | [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს არჩევნები (2020)|2020]] |82 700 |45,9 |{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია/ადგილები|14|21|hex=#0b4dc2}} |{{უცვლელი}} 0 |- |} == რესურსები ინტერნეტში == * [http://gd.ge/ კოალიციის „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნების“ ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150706141511/http://41.ge/ |date=2015-07-06 }}. * [https://gd.ge/ „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველოს“ ოფიციალური საიტი] == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{საქართველოს პოლიტიკური პარტიები}} {{საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2012)}} {{საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2016)}} {{საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)}} {{საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2020)}} [[კატეგორია:საქართველოს პოლიტიკური პარტიები]] hlk3zrn3g20r50ybrf3xfhs6b4fmu3n 0 196360 4650540 4517043 2024-05-03T03:16:52Z BrankoMarinovic99 139422 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Senado de Paraguay.jpg|მინი|250პქ|რედაქტირება პარაგვაის სენატი]] '''პარაგვაის სენატი''' (''{{lang-es|Cámara de Senadores}}'') — [[პარაგვაი]]ს [[ორპალატიანი პარლამენტი|ორპალატიანი]] [[პარაგვაის კონგრესი|კონგრესის]] ზედა პალატა. შედგება 45 წევრისგან, რომლებსაც 5 წლით [[პროპორციული წარმომადგენლობით სისტემა|პროპორციული წარმომადგენლობით სისტემით]] ირჩევენ. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.senat.fr/senatsdumonde/english/paraguay.html THE PARAGUAYAN SENATE] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120128040822/http://www.senat.fr/senatsdumonde/english/paraguay.html |date=2012-01-28 }} [[კატეგორია:პარაგვაის პოლიტიკა]] 580uz2m7f4p0af9ol1yv2aqt5wj7j71 4650543 4650540 2024-05-03T03:49:47Z Jaba1977 3604 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Senado de Paraguay.jpg|მინი|250პქ|რედაქტირება პარაგვაის სენატი]] '''პარაგვაის სენატი''' (''{{lang-es|Cámara de Senadores}}'') — [[პარაგვაი]]ს [[ორპალატიანი პარლამენტი|ორპალატიანი]] [[პარაგვაის კონგრესი|კონგრესის]] ზედა პალატა. შედგება 45 წევრისგან, რომლებსაც 5 წლით [[პროპორციული წარმომადგენლობითი სისტემა|პროპორციული წარმომადგენლობითი სისტემით]] ირჩევენ. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.senat.fr/senatsdumonde/english/paraguay.html THE PARAGUAYAN SENATE] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120128040822/http://www.senat.fr/senatsdumonde/english/paraguay.html |date=2012-01-28 }} [[კატეგორია:პარაგვაის პოლიტიკა]] 50qna5r95c2ecwae6sbqd4nfd5f4lpp 4650544 4650543 2024-05-03T03:50:02Z Jaba1977 3604 /* top */ wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Senado de Paraguay.jpg|მინი|250პქ|პარაგვაის სენატი]] '''პარაგვაის სენატი''' (''{{lang-es|Cámara de Senadores}}'') — [[პარაგვაი]]ს [[ორპალატიანი პარლამენტი|ორპალატიანი]] [[პარაგვაის კონგრესი|კონგრესის]] ზედა პალატა. შედგება 45 წევრისგან, რომლებსაც 5 წლით [[პროპორციული წარმომადგენლობითი სისტემა|პროპორციული წარმომადგენლობითი სისტემით]] ირჩევენ. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.senat.fr/senatsdumonde/english/paraguay.html THE PARAGUAYAN SENATE] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120128040822/http://www.senat.fr/senatsdumonde/english/paraguay.html |date=2012-01-28 }} [[კატეგორია:პარაგვაის პოლიტიკა]] jossjgilaztesiz5xb1z6axb1rs6ku9 0 235792 4650572 2444134 2024-05-03T07:34:45Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''დგიმი''' — ჰორიზონტალური საქსოვი დაზგის მუშა ნაწილი, ქსლის ძაფების ამწევ-დამწევი. ქართულ-ხალხურ ჰორიზონტალურ ანუ დგიმ-სავარცხლიან საქსოვ-დაზგებში ქსოვისას უმთავრესად ორ (წინა და უკანა) დგიმს იყენებდნენ. დგიმებს სოფლად თვითონ მქსოველი ქალები „ამოასხამდნენ“ ე.წ. სადგიმე ფიცარზე კანაფის მკედით. საქსოვ დაზგაზე ჩამოკიდებული წყვილი დგიმის თვლებში მქსოველი გაატარებდა: წინა დგიმში კენტ, უკანაში — ლუწ ძაფებს, რითაც ჰორიზონტალურად დაგებული ქსელი ორ ფენად იყოფოდა. ქსოვის დროს მქსოველს ფეხები დგიმზე გამობმულ საფეხურებში ჰქონდა გაყოფილი. ფეხის დაწევით დგიმი ძირს დაიწევდა და ქსელი ორად გაიყოფოდა. ხალხურ ფეიქრობაში ამას ქსლის „უბის“ ([[რაჭა]]), „ქირცის“ ([[ხევსურეთი]]) ან „ხიფხას“ ([[ხევი (მხარე)|ხევი]]) მოყვანა ეწოდებოდა. ქსოვის დროს ასეთი დგიმი მალე ცვდებოდა და ქსლის 2-3 ამოჭრის შემდეგ მქსოველს ახლით უნდა შეეცვალა. == ლიტერატურა == * ''ჩაჩაშვილი, გ.'' [[საქართველო (ენციკლოპედია)|ენციკლოპედია „საქართველო“]] ტ. 2, გვ. 344-345, თბ. 2012 წ. [[კატეგორია:ფეიქრობა]] [[კატეგორია:ტექსტილი]] dvvhq8fzapsorw4x67cvexzqnt7jeop 0 235793 4650579 4272795 2024-05-03T08:01:37Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''დე ბუა''' ({{lang-la|de Boyx}}) — XIII საუკუნის დასაწყისის [[ჯვაროსნები|ჯვაროსანი]] რაინდი. [[ვატიკანი]]ს ფონდში დაცულია დე ბუას საინტერესო წერილი [[საფრანგეთი]]ს ქალაქ [[ბეზანსონი]]ს არქიეპისკოპოსის ამადე დეტრემლესადმი, რომელშიც მოხსენიებულია ქართველთა მეფის ლაშქრობა მუსულმანთა წინააღმდეგ და გარდაცვლილი დედოფლის თამარის ნეშტის იერუსალიმში დაკრძალვის განზრახვა. წერილის ავტორი de Boyx შესაძლოა იყოს იგივე ჟილბერ დე ბუა (Gilbert de Boi), ფრანგი რაინდი, რომელიც ცნობილია 1221 წლით დათარიღებული ერთ-ერთი დოკუმენტიდან. == დე ბუას წერილის შინაარსი == დე ბუას წერილი დაწერილი უნდა იყოს 1220-22 წლებში (შ. ლომსაძე). წერილის ლათინური ტექსტი პირველად 1893 წელს გამოაქვეყნა რ. რერიხტმა. [[საქართველო]]ში წერილის ლათინური ტექსტიც და თარგმანიც (ა. ურუშაძე) პირველად დაიბეჭდა 1974 წელს ვ. ჩაჩანიძის წიგნში „პეტრე იბერიელი და ქართული მონასტრის არქეოლოგიური გათხრები იერუსალიმში“. ფრანგი რაინდი წერს, რომ ვიღაც ქრისტიანები იბერიიდან, რომელთაც გეორგენებს (ქართველებს) უწოდებენ, ღვთის შემწეობით შეგონებულნი, უთვალავი მეომრით უშიშრად აღსდგნენ ურწმუნოთა წინააღმდეგ, აიღეს მათი 300 ციხესიმაგრე და 9 დიდი ქალაქი... სახელგანთქმული მათი თექვსმეტი წლის მეფე, მსგავსია ალექსანდრესი (მაკედონელის) შემართებითა და მოკრძალებულობით, რწმენით კი — არა. ამ ახალგაზრდას მოაქვს დედამისის — უძლიერესი [[თამარ მეფე|დედოფლის თამარის]] (ლათ. regina potentissima Thamar) ძვლები, ვინაიდან (თამარს) მისთვის სიცოცხლეში ანდერძად დაუტოვებია, როცა მოკვდებოდა, მისი ძვლები იერუსალიმში წაეღოთ და უფლის საფლავის ახლოს დაეკრძალათ. დედის სურვილის ღრმად პატივისმცემელს, მას გადაუწყვეტია დანაბარების აღსრულება და დედის ნეშტის წმინდა ქალაქში დამარხვა ურწმუნოთა ნება-სურვილის მიუხედავად“. ზოგიერთი მეცნიერის — ს. კაკაბაძის, შ. ამირანაშვილის — მოსაზრებით, ეს ახალგაზრდა მეფე [[ლაშა-გიორგი]]ა და შესაძლოა, თამარ მეფის ნეშტი მართლაც [[იერუსალიმი|იერუსალიმში]] იყოს დაკრძალული. ვატიკანის ფონდებში დაცულმა ცნობამ დიდად შეუწყო ხელი არქეოლოგიური გათხრების დაწყებას [[1946]] წელს იერუსალიმში, [[იორდანიის უდაბნო]]ში ვ. კორბოს ხელმძღვანელობით, რასაც შედეგად მოჰყვა V საუკუნის ქართული ტაძრის უძველესი ქართული წარწერის და კულტურის უძვირფასესი ძეგლების აღმოჩენა ([[1952]]). == ლიტერატურა == {{ქე|2|345}} * Regesta regni Hierosolymitani, 1097-1291, ed. Reinhold Röhricht. Innsbruck, 1893; reprint New York, 1960, no. 868, [https://archive.org/details/regestaregnihie00rhgoog/page/232/mode/2up?q=Thamar&view=theater pp. 233-4]. [[კატეგორია:უცხოელი ავტორები საქართველოსა და ქართველების შესახებ]] [[კატეგორია:ჯვაროსნები]] [[კატეგორია:ფრანგი სამხედრო მოღვაწეები]] p6zg13ekvo8612d0n4oq01dmj1t8807 0 235805 4650628 3526422 2024-05-03T11:36:29Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''დედაკაცების ფერხული''' — უძველესი ქართული ხალხური [[ცეკვა]], ქალთა [[ფერხული]], რომელიც სრულდებოდა სამხმიანი სიმღერის თანხლებით. [[დათვი]]ს სამოსელში გამოწყობილი „დათო-ბერიკა“ ქალთა ფერხულში ჩადგებოდა და ასრულებდა სიმღერის შინაარსის შესაბამის მოძრაობებს. მეფერხულე დედაკაცები წრეში იმწყვდევდნენ დათვისნიღბიან მამაკაცს, უმღეროდნენ მას და აიძულებდნენ განესახიერებინა სიმღერის ტექსტი. [[ბერიკა]] ხშირად ტექსტისგან დამოუკიდებელ, იმპროვიზებულ მოძრაობებსაც აკეთებდა, რის გამოც დედაკაცები დაირცხვენდნენ და წივილ-კივილით დაიშლებოდნენ. ცეკვას ზოგჯერ დათოსაც უწოდებდნენ. == ლიტერატურა == {{ქე|2|347|თათარაძე ა.}} {{ქართული ცეკვები}} [[კატეგორია:ქართული ცეკვები]] kscgyntg2l16is5mrl6ubed4w3uh0q6 0 239473 4650585 4509354 2024-05-03T08:14:34Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''გუსტავო ალფრედო დე ლა ტორე ბოტარო''' ({{lang-es|Gustavo Alfredo de la Torre Botarro}}) — თანამედროვე [[ჩილელები|ჩილელი]] მწერალი და საზოგადო მოღვაწე. ეკუთვნის ნარკვევები [[საქართველოს ისტორია|საქართველოს ისტორიის]], [[ქართული კულტურა|კულტურისა]] და მწერლობის შესახებ. 1964 წელს [[სანტიაგო|სანტიაგო-დე-ჩილე]]ში [[ესპანური ენა|ესპანურ ენაზე]] გამოსცა [[ვეფხისტყაოსანი|ვეფხისტყაოსნის]] სრული პროზაული თარგმანი. თარგმანს დართული აქვს ვრცელი ნარკვევი, რომელშიც ავტორი, თავის სხვა ნაშრომების მსგავსად, ავითარებს აზრს, რომ პოემა ემყარება ძველ ქართულ მდიდარ კულტურას და გამოხატავს ეროვნულ, სახელმწიფოებრივ და სოციალურ-პოლიტიკურ იდეალებს. მისმა სტატიებმა ხელი შეუწყო ქართული კულტურის პოპულარიზებას ესპანურ ენაზე მოლაპარაკე ხალხთა ქვეყნებში. 1966 წელს სანტიაგო-დე-ჩილეში ჩატარდა [[შოთა რუსთაველი]]ს 800 წლისთავისადმი მიძღვნილი ზეიმი, სადაც დე ლა ტორე ბოტარო მოხსენებით გამოვიდა. == ლიტერატურა == *[[საქართველო (ენციკლოპედია)|ენციკლოპედია საქართველო]], თბ. 2012, ტ. II, გვ. 370. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.nplg.gov.ge/kartv/ka/00000055/ ალფრედო დე ლა ტორე | უცხოელი ქართველოლოგები] * [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/111333 Sh., El caballero de la piel de tigre: epos heroico georg. del siglo XII = ვეფხისტყაოსანი [trad. Espanola de Gustavo Alfredo de la Torre Botarro; ed. Avthandil Merabachvili]. Santiago de Chile, 1964.] [[კატეგორია:ჩილელი ქართველოლოგები]] r6w4xpyx75r16eimrbfpyz1nft5lfny 0 253969 4650474 4541608 2024-05-02T19:35:32Z 109.172.158.138 დავაზუსტეთ ინფორმაცია wikitext text/x-wiki {{მმ*|ყაველაშვილი}} {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = მიხეილ ყაველაშვილი |სურათი = |სურათის ზომა = |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = მიხეილ ყაველაშვილი |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|df=y|1971|7|22}} |დაბადების ადგილი = [[ბოლნისი]], [[საქართველოს სსრ]], <br />[[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრ კავშირი]] |სიმაღლე = 180 [[სანტიმეტრი|სმ]] |პოზიცია = [[თავდამსხმელი (ფეხბურთი)|თავდამსხმელი]] |ახალგაზრდული წელი1 = 1989–1991 |ახალგაზრდული კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |წელი1 = 1988–1995 |წელი2 = 1994–1995 |წელი3 = 1995–1997 |წელი4 = 1997–1999 |წელი5 = 1999–2002 |წელი6 = 2002–2003 |წელი7 = 2003–2004 |წელი8 = 2004–2005 |წელი9 = 2004 |წელი10 = 2005–2006 |კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |კლუბი2 = {{იჯარა}} [[ალანია ვლადიკავკაზი (საფეხბურთო კლუბი)|ალანია]] |კლუბი3 = [[მანჩესტერ სიტი (საფეხბურთო კლუბი)|მანჩესტერ სიტი]] |კლუბი4 = {{იჯარა}} [[გრასჰოფერი (საფეხბურთო კლუბი)|გრასჰოფერი]] |კლუბი5 = [[ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|ციურიხი]] |კლუბი6 = [[ლუცერნი (საფეხბურთო კლუბი)|ლუცერნი]] |კლუბი7 = [[სიონ (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]] |კლუბი8 = [[არაუ (საფეხბურთო კლუბი)|არაუ]] |კლუბი9 = {{იჯარა}} [[ალანია ვლადიკავკაზი (საფეხბურთო კლუბი)|ალანია]] |კლუბი10 = [[ბაზელი (საფეხბურთო კლუბი)|ბაზელი]] |მატჩი1 = 132 |მატჩი2 = 24 |მატჩი3 = 28 |მატჩი4 = 59 |მატჩი5 = 81 |მატჩი6 = 25 |მატჩი7 = 10 |მატჩი8 = 16 |მატჩი9 = 7 |მატჩი10 = 14 |გოლი1 = 80 |გოლი2 = 12 |გოლი3 = 3 |გოლი4 = 20 |გოლი5 = 28 |გოლი6 = 5 |გოლი7 = 6 |გოლი8 = 8 |გოლი9 = 0 |გოლი10 = 4 |სულ მატჩი = 396 |სულ გოლი = 166 |ეროვნული წელი1 = 1992–2002 |ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]] |ეროვნული მატჩი1 = 46 |ეროვნული გოლი1 = 9 |მედლის თარგები = }} '''მიხეილ ყაველაშვილი''' (დ. [[22 ივლისი]], [[1971]], [[ბოლნისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ყოფილი [[ფეხბურთელი]] და რუსი [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ეროვნული ნაკრების]] ყოფილი [[თავდამსხმელი (ფეხბურთი)|თავდამსხმელი]]. 2016 წლიდან არის საქართველოს პარლამენტის წევრი. == ბიოგრაფია == [[1989]] წელს ჩაირიცხა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ეკონომიკის ფაკულტეტზე, 1990 წლიდან კი მისი წარმატებული სპორტული კარიერა დაიწყო. 1988–1995 წლებში „[[დინამო თბილისი]]“, ფეხბურთელი; 1994–1995 წლებში „[[ალანია ვლადიკავკაზი (საფეხბურთო კლუბი)|ალანია-ვლადიკავკაზი]]“, ფეხბურთელი; 1995–1997 წლებში „[[მანჩესტერ სიტი (საფეხბურთო კლუბი)|მანჩესტერ-სიტი]]“, ფეხბურთელი; 1997–1999 წლებში „გრასჰოფერი“, ფეხბურთელი; 1999–2002 წლებში „ციურიხი“, ფეხბურთელი; 2002–2003 წლებში „ლუცერნი“, ფეხბურთელი; 2003-2004 წლებში „[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]]“, ფეხბურთელი; 2004–2005 წლებში „არაუ“, ფეხბურთელი; 2004 წელს „ალანია-ვლადიკავკაზი“, ფეხბურთელი; 2005–2006 წლებში „გაზელი“, ფეხბურთელი; 2016 წელს საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საფეხბურთო ექსპერტი; 2009 წლიდან FiFPro, დამფუძნებელი და საპატიო პრეზიდენტი. 2006 წელს მოიპოვა [[შვეიცარია|შვეიცარიის]] სამწვრთნელო განათლების C კატეგორიის ლიცენზია; 2009 წლიდან საქართველოში მსოფლიოს ფეხბურთელთა გაერთიანების (FIFPro) დამფუძნებელი და საპატიო პრეზიდენტი; „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ საფეხბურთო ექსპერტი და არაერთი პუბლიკაციის ავტორი; 2014 წელს შეიმუშავა ფეხბურთის განვითარების სტრატეგია „ტალანტების ფაბრიკა“; 2016 წელს მოიპოვა [[უეფა]]-ს მწვრთნელთა განათლების B კატეგორიის ლიცენზია. [[2016]]–[[2020]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (თბილისის სანზონის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. [[2020|2020 წლიდან]] არის [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (თბილისის ნაძალადევის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“.<ref>{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 19 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}</ref> [[2022]] წლის [[28 ივნისი|28 ივნისს]] [[სოზარ სუბარი|სოზარ სუბართან]] და [[დიმიტრი ხუნდაძე]]სთან ერთად დატოვა „ქართული ოცნება“, რაც პარტიის ინფორმაციით, საჯარო ინფორმაციის საკითხზე უთანხმოებამ გამოიწვია.<ref>{{Cite web | url = https://on.ge/story/106241-სუბარი-ყაველაშვილი-და-ხუნდაძე-ქართულ-ოცნებას-ტოვებენ | title = სუბარი, ყაველაშვილი და ხუნდაძე ქართულ ოცნებას ტოვებენ | publisher = On.ge | date = 2022-06-28}}</ref> == ტიტულები == === საკლუბო === * [[უმაღლესი ლიგა|საქართველოს ჩემპიონი]] (3): 1990, 1994, 1995. * [[რუსეთის პრემიერ ლიგა|რუსეთის ჩემპიონი]] (1): 1995. * [[შვეიცარიის სუპერ ლიგა]] (1): 1998. === ინდივიდუალური === * 33 საუკეთესოთა სიაში: №1 – 1995 == რესურსები ინტერნეტში == * [https://www.facebook.com/MikheilKavelashviliOfficial/?ref=py_c მიხეილ ყაველაშვილი Facebook-ზე] {{nplg ბიოგრაფია|00007320}} {{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5663}} * [http://www.transfermarkt.co.uk/en/mikhail-kavelashvili/leistungsdaten-verein/spieler_4933.html პროფილი Transfermarkt-ზე] {{en icon}} * [http://int.soccerway.com/players/mikheil-kavelashvili/225477/ პროფილი Soccerway-ზე] {{en icon}} * [http://www.national-football-teams.com/player/2516/Mikheil_Kavelashvili.html სტატისტიკა national-football-teams.com-ზე] {{en icon}} * [http://legioner.kulichki.com/index.php?id=11&lang=ru&player=99 სტატისტიკა legioner.kulichki.com-ზე] {{en icon}} * [http://www.rsssf.com/miscellaneous/geor-recintlp.html ნაკრებში ჩატარებული მატჩები] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{DEFAULTSORT:ყაველაშვილი, მიხეილ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1971]] [[კატეგორია:დაბადებული 22 ივლისი]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საბჭოთა ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ვლადიკავკაზის ალანიას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:მანჩესტერ სიტის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ციურიხის გრასჰოფერის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ციურიხის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ლუცერნის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:არაუს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ბაზელის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:ბოლნისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:„ქართული ოცნების“ წევრები]] [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]] 04hw9p3muniga6ucb479xy17v8hp9ng 4650479 4650474 2024-05-02T20:28:56Z MIKHEIL 18439 [[Special:Contributions/109.172.158.138|109.172.158.138]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:ჯეო|ჯეო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია wikitext text/x-wiki {{მმ*|ყაველაშვილი}} {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = მიხეილ ყაველაშვილი |სურათი = |სურათის ზომა = |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = მიხეილ ყაველაშვილი |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|df=y|1971|7|22}} |დაბადების ადგილი = [[ბოლნისი]], [[საქართველოს სსრ]], <br />[[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრ კავშირი]] |სიმაღლე = 180 [[სანტიმეტრი|სმ]] |პოზიცია = [[თავდამსხმელი (ფეხბურთი)|თავდამსხმელი]] |ახალგაზრდული წელი1 = 1989–1991 |ახალგაზრდული კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |წელი1 = 1988–1995 |წელი2 = 1994–1995 |წელი3 = 1995–1997 |წელი4 = 1997–1999 |წელი5 = 1999–2002 |წელი6 = 2002–2003 |წელი7 = 2003–2004 |წელი8 = 2004–2005 |წელი9 = 2004 |წელი10 = 2005–2006 |კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |კლუბი2 = {{იჯარა}} [[ალანია ვლადიკავკაზი (საფეხბურთო კლუბი)|ალანია]] |კლუბი3 = [[მანჩესტერ სიტი (საფეხბურთო კლუბი)|მანჩესტერ სიტი]] |კლუბი4 = {{იჯარა}} [[გრასჰოფერი (საფეხბურთო კლუბი)|გრასჰოფერი]] |კლუბი5 = [[ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|ციურიხი]] |კლუბი6 = [[ლუცერნი (საფეხბურთო კლუბი)|ლუცერნი]] |კლუბი7 = [[სიონ (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]] |კლუბი8 = [[არაუ (საფეხბურთო კლუბი)|არაუ]] |კლუბი9 = {{იჯარა}} [[ალანია ვლადიკავკაზი (საფეხბურთო კლუბი)|ალანია]] |კლუბი10 = [[ბაზელი (საფეხბურთო კლუბი)|ბაზელი]] |მატჩი1 = 132 |მატჩი2 = 24 |მატჩი3 = 28 |მატჩი4 = 59 |მატჩი5 = 81 |მატჩი6 = 25 |მატჩი7 = 10 |მატჩი8 = 16 |მატჩი9 = 7 |მატჩი10 = 14 |გოლი1 = 80 |გოლი2 = 12 |გოლი3 = 3 |გოლი4 = 20 |გოლი5 = 28 |გოლი6 = 5 |გოლი7 = 6 |გოლი8 = 8 |გოლი9 = 0 |გოლი10 = 4 |სულ მატჩი = 396 |სულ გოლი = 166 |ეროვნული წელი1 = 1992–2002 |ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]] |ეროვნული მატჩი1 = 46 |ეროვნული გოლი1 = 9 |მედლის თარგები = }} '''მიხეილ ყაველაშვილი''' (დ. [[22 ივლისი]], [[1971]], [[ბოლნისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ყოფილი [[ფეხბურთელი]] და [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ეროვნული ნაკრების]] ყოფილი [[თავდამსხმელი (ფეხბურთი)|თავდამსხმელი]]. 2016 წლიდან არის საქართველოს პარლამენტის წევრი. == ბიოგრაფია == [[1989]] წელს ჩაირიცხა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ეკონომიკის ფაკულტეტზე, 1990 წლიდან კი მისი წარმატებული სპორტული კარიერა დაიწყო. 1988–1995 წლებში „[[დინამო თბილისი]]“, ფეხბურთელი; 1994–1995 წლებში „[[ალანია ვლადიკავკაზი (საფეხბურთო კლუბი)|ალანია-ვლადიკავკაზი]]“, ფეხბურთელი; 1995–1997 წლებში „[[მანჩესტერ სიტი (საფეხბურთო კლუბი)|მანჩესტერ-სიტი]]“, ფეხბურთელი; 1997–1999 წლებში „გრასჰოფერი“, ფეხბურთელი; 1999–2002 წლებში „ციურიხი“, ფეხბურთელი; 2002–2003 წლებში „ლუცერნი“, ფეხბურთელი; 2003-2004 წლებში „[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]]“, ფეხბურთელი; 2004–2005 წლებში „არაუ“, ფეხბურთელი; 2004 წელს „ალანია-ვლადიკავკაზი“, ფეხბურთელი; 2005–2006 წლებში „გაზელი“, ფეხბურთელი; 2016 წელს საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საფეხბურთო ექსპერტი; 2009 წლიდან FiFPro, დამფუძნებელი და საპატიო პრეზიდენტი. 2006 წელს მოიპოვა [[შვეიცარია|შვეიცარიის]] სამწვრთნელო განათლების C კატეგორიის ლიცენზია; 2009 წლიდან საქართველოში მსოფლიოს ფეხბურთელთა გაერთიანების (FIFPro) დამფუძნებელი და საპატიო პრეზიდენტი; „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ საფეხბურთო ექსპერტი და არაერთი პუბლიკაციის ავტორი; 2014 წელს შეიმუშავა ფეხბურთის განვითარების სტრატეგია „ტალანტების ფაბრიკა“; 2016 წელს მოიპოვა [[უეფა]]-ს მწვრთნელთა განათლების B კატეგორიის ლიცენზია. [[2016]]–[[2020]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (თბილისის სანზონის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. [[2020|2020 წლიდან]] არის [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (თბილისის ნაძალადევის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“.<ref>{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 19 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}</ref> [[2022]] წლის [[28 ივნისი|28 ივნისს]] [[სოზარ სუბარი|სოზარ სუბართან]] და [[დიმიტრი ხუნდაძე]]სთან ერთად დატოვა „ქართული ოცნება“, რაც პარტიის ინფორმაციით, საჯარო ინფორმაციის საკითხზე უთანხმოებამ გამოიწვია.<ref>{{Cite web | url = https://on.ge/story/106241-სუბარი-ყაველაშვილი-და-ხუნდაძე-ქართულ-ოცნებას-ტოვებენ | title = სუბარი, ყაველაშვილი და ხუნდაძე ქართულ ოცნებას ტოვებენ | publisher = On.ge | date = 2022-06-28}}</ref> == ტიტულები == === საკლუბო === * [[უმაღლესი ლიგა|საქართველოს ჩემპიონი]] (3): 1990, 1994, 1995. * [[რუსეთის პრემიერ ლიგა|რუსეთის ჩემპიონი]] (1): 1995. * [[შვეიცარიის სუპერ ლიგა]] (1): 1998. === ინდივიდუალური === * 33 საუკეთესოთა სიაში: №1 – 1995 == რესურსები ინტერნეტში == * [https://www.facebook.com/MikheilKavelashviliOfficial/?ref=py_c მიხეილ ყაველაშვილი Facebook-ზე] {{nplg ბიოგრაფია|00007320}} {{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5663}} * [http://www.transfermarkt.co.uk/en/mikhail-kavelashvili/leistungsdaten-verein/spieler_4933.html პროფილი Transfermarkt-ზე] {{en icon}} * [http://int.soccerway.com/players/mikheil-kavelashvili/225477/ პროფილი Soccerway-ზე] {{en icon}} * [http://www.national-football-teams.com/player/2516/Mikheil_Kavelashvili.html სტატისტიკა national-football-teams.com-ზე] {{en icon}} * [http://legioner.kulichki.com/index.php?id=11&lang=ru&player=99 სტატისტიკა legioner.kulichki.com-ზე] {{en icon}} * [http://www.rsssf.com/miscellaneous/geor-recintlp.html ნაკრებში ჩატარებული მატჩები] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{DEFAULTSORT:ყაველაშვილი, მიხეილ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1971]] [[კატეგორია:დაბადებული 22 ივლისი]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საბჭოთა ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ვლადიკავკაზის ალანიას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:მანჩესტერ სიტის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ციურიხის გრასჰოფერის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ციურიხის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ლუცერნის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:არაუს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ბაზელის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:ბოლნისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:„ქართული ოცნების“ წევრები]] [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]] fdq9iap4cvz6jrvdxaf68abderm4uzd 14 278044 4650463 2731847 2024-05-02T19:19:21Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Abkhazia}} [[კატეგორია:საქართველოს გეოგრაფია| ]] [[კატეგორია:აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა]] a2l0w1t1p1i444d520kdrc0s3lilf3r 0 278876 4650378 3338849 2024-05-02T12:48:42Z 37.75.133.174 /* რესურსები ინტერნეტში */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = ნოკო ხურცია |სურათი = |სათაური = |სურათისზომა = |color = |ფონი = |ნამდვილისახელი = |მეტსახელი = |დაიბადა =[[1908]] |დაბადების ადგილი = [[მენჯი (ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი)|მენჯი]] |გარდ = [[1940]] |გარდ ადგილი = |წარმოშობა = [[სამეგრელო]] |ინსტრუმენტი = |ჟანრი = [[ფოლკლორი]] |საქმიანობა = [[მომღერალი]], [[ლოტბარი]] |აქტიურობის წლები = |ლეიბლი = |ასოციაციები = |მეუღლე= |საიტი = |წევრები = |ყოფილი წევრები = |აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = }} '''ნოკო ხურცია''' (დ. [[1908]], [[მენჯი (ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი)|მენჯი]] — გ. [[1940]]) — ქართველი მომღერალი, ხალხური სიმღერების შემსრულებელი, ლოტბარი. სიმღერა დაიწყო ადრეული ასაკიდან. 1936 წელს ის ქართული ცეკვისა და სიმღერის სახელმწიფო ანსამბლის მთავარი სოლისტი გახდა. მღეროდა [[კახეთი|კახურ]], [[იმერეთი|იმერულ]], [[გურია|გურულ]], [[სვანეთი|სვანურ]], [[აფხაზეთი|აფხაზურ]] სიმღერებს. მან აღადგინა რამდენიმე მივიწყებული სიმღერა „[[უტუს ლაშქრული]]“ და „[[ჰარირა]]“. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://georgianmusicblog.wordpress.com/2013/11/15/nokoxurcia/ ნოკო ხურცია უნიკალური ჩანაწერები] {{DEFAULTSORT:ხურცია, ნოკო}} [[კატეგორია:ქართველი მომღერლები]] [[კატეგორია:ქართველი ლოტბარები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1908]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1949]] rlwf6n3rzzcbjkb199ysbfbtv80vt2g 4650379 4650378 2024-05-02T12:51:48Z ალექსანდროს 131080 მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/37.75.133.174|37.75.133.174]] ცვლილებების გაუქმება (№4650378) wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = ნოკო ხურცია |სურათი = |სათაური = |სურათისზომა = |color = |ფონი = |ნამდვილისახელი = |მეტსახელი = |დაიბადა =[[1908]] |დაბადების ადგილი = [[მენჯი (ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი)|მენჯი]] |გარდ = [[1940]] |გარდ ადგილი = |წარმოშობა = [[სამეგრელო]] |ინსტრუმენტი = |ჟანრი = [[ფოლკლორი]] |საქმიანობა = [[მომღერალი]], [[ლოტბარი]] |აქტიურობის წლები = |ლეიბლი = |ასოციაციები = |მეუღლე= |საიტი = |წევრები = |ყოფილი წევრები = |აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = }} '''ნოკო ხურცია''' (დ. [[1908]], [[მენჯი (ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი)|მენჯი]] — გ. [[1940]]) — ქართველი მომღერალი, ხალხური სიმღერების შემსრულებელი, ლოტბარი. სიმღერა დაიწყო ადრეული ასაკიდან. 1936 წელს ის ქართული ცეკვისა და სიმღერის სახელმწიფო ანსამბლის მთავარი სოლისტი გახდა. მღეროდა [[კახეთი|კახურ]], [[იმერეთი|იმერულ]], [[გურია|გურულ]], [[სვანეთი|სვანურ]], [[აფხაზეთი|აფხაზურ]] სიმღერებს. მან აღადგინა რამდენიმე მივიწყებული სიმღერა „[[უტუს ლაშქრული]]“ და „[[ჰარირა]]“. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://georgianmusicblog.wordpress.com/2013/11/15/nokoxurcia/ ნოკო ხურცია უნიკალური ჩანაწერები] {{DEFAULTSORT:ხურცია, ნოკო}} [[კატეგორია:ქართველი მომღერლები]] [[კატეგორია:ქართველი ლოტბარები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1908]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1940]] 279bsv6yt56zbi6q07n161di1wsw2kk 14 294850 4650462 2843807 2024-05-02T19:13:59Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:საქართველოს უღელტეხილები]] [[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის გეოგრაფია|უ]] cbpxv5zdxlek5qxhtxd1qfxg6k5lc0l 0 296274 4650490 3984937 2024-05-02T20:45:53Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დაავადება |სახელწოდება = ტიფი | სურათი = Epidemic typhus Burundi.jpg | Alt = | ტიტრი = | DiseasesDB = | GeneReviewsID = | GeneReviewsName = | ICD10 = A75 | ICD9 = 080-083 | ICDO = | OMIM = | MedlinePlus = 001363 | eMedicineSubj = | eMedicineTopic = | MeSH = D014438 | GeneReviewsNBK = }} '''ტიფი''' ({{lang-el|typhos}} — კვამლი, ბურუსი, ცნობიერების დაბინდვა) — ინფექციური გადამდები [[დაავადება]], რომელსაც ახასიათებს ძლიერი [[ცხელება]] და ცნობიერების მოშლა. ამ ტერმინს იყენებენ მთელი რიგი მწვავე ინფექციების აღსანიშნავად, რომლებსაც აქვთ ზოგიერთი მსგავსი გამოვლინება, მაგრამ განსხვავებული [[ეტიოლოგია]]. ასეთებია: *[[მუცლის ტიფი]] *[[პარატიფი]] *[[პარტახტიანი ტიფი]] *[[შებრუნებითი ტიფი]] ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|730}} ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.medgeo.net/2009/12/25/%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%98/ ტიფი — MedGeo.Net] [[კატეგორია:დაავადებები]] g0u7fpeb9u6712tx0an9tbybzwsd7io 0 303257 4650390 4370789 2024-05-02T14:44:27Z CommonsDelinker 635 (ბოტი: Ратуша.jpg შეიცვალა Ратуша_на_площі_Ринок,_Бережани.jpg-ით) wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = ქალაქი |ქართული სახელი = რავა-რუსკა |მშობლიური სახელი = Рава-Руська |ქვეყანა = უკრაინა |დაქვემდებარება = |პანორამა = Ратуша на площі Ринок, Бережани.jpg |პანორამის სიგანე = 300px |წარწერა = |დროშა = Flag of Rava-Rus'ka (variant).gif |დროშწარწ = |გერბი = Herb Rava-Rus'ka.png |გერბწარწ = |გერბის სიგანე = |დროშის სიგანე = 100 |lat_dir =N |lat_deg =50 |lat_min =13 |lat_sec = 30 |lon_dir =E |lon_deg =23 |lon_min =37 |lon_sec = 27 |CoordAddon = type:city(40361)_region: |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკის ზომა = 300 |რაიონის რუკის ზომა = |რეგიონის ტიპი = ოლქი |რეგიონი = ლვივის ოლქი{{!}}ლვივი |რეგიონი ცხრილში = |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = |რაიონი = ჟოვკვის რაიონი |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = 1455 |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = |სტატუსი-დან = |ფართობი = 8.5 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე=349 მ. |კლიმატი= |ოფიციალური ენა= |მოსახლეობა = 8426<ref>{{cite web |url=http://www.holocaustresearchproject.org/ghettos/rawaruska.html |title= "Чисельність наявного населення України (Actual population of Ukraine)"|publisher=უკრაინის სახელმწიფო სტატისტიკის სამსახური|date=2011 |accessdate=21 იანვარი, 2015}}</ref> |აღწერის წელი = 2013 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = |DST = |სატელეფონო კოდი = +380 3252 |საფოსტო ინდექსი = 80316—80317 |საავტომობილო კოდი=BC, НС / 14 |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''რავა-რუსკა''' ({{lang-uk|Рава-Руська}}) — ქალაქი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ლვივის ოლქი|ლვივის ოლქში]]. [[2013]] წელს ქალაქის მოსახლეობა 8426 კაცს შეადგენდა. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://rava.org.ua/ რავა-რუსკას საკრებულო] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140429075604/http://rava.org.ua/ |date=2014-04-29 }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ლვივის ოლქი}} [[კატეგორია:ლვივის ოლქის ქალაქები]] 4bz27puhboirz2a2rw11lylors2lpoj 0 306561 4650591 4453509 2024-05-03T08:40:41Z Ttabefbou98 129304 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი = ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი |name_color=white |back_color=#07143e |მშობლიური სახელი = Bakı Dövlət Universiteti |ლათინური სახელი = |ლოგო = Baku State University Dark Logo.png |სურათი = |დევიზი = |დაფუძნდა = [[1919]] |ტიპი = საჯარო |ფონდები = |თანამშრომელი = 1300 |რექტორი = აბელ მაჰარამოვი |პრორექტორი = |კანცლერი = |პრეზიდენტი = |პროვოსტი = |დეკანი = |პროფესორი = |სტუდენტი = |ჩარიცხვა = |ბაკალავრი = |მაგისტრი = |სადოქტორო = |პროფესიონალი = |კურსდამთავრებული = |ქალაქი = [[ბაქო]] |შტატი = |პროვინცია = |ქვეყანა = [[აზერბაიჯანი]] |კამპუსი = |ფერები = |მისამართი = |ტელეფონი = |თილისმა = |მეტსახელი = |კავშირები = |ფილიალები = |საიტი = [http://www.bsu.edu.az www.bsu.edu.az] }} '''ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი''' ({{lang-az|Bakı Dövlət Universiteti}}) — უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]]. დაარსდა [[1919]] წელს [[მამედ ემინ რასულზადე]]ს მიერ. უნივერსიტეტში 13 ფაკულტეტია რომელზეც 22000-ზე მეტი სტუდენტი სწავლობს. უნივერსიტეტის დაქვემდებარებაში შედის აგრეთვე გამოყენებითი მათემატიკის და ფიზიკური პრობლემების სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტები, საგამოფენო ცენტრი, 5 მუზეუმი, ბიბლიოთეკა და გამომცემლობა. უნივერსიტეტში 121 კათედრაა, მათ შორის საბუნებისმეტყველო და ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა, 37 სამეცნიერო-კვლევითი და სამეცნიერო ლაბორატორია და სხვა. == ისტორია == [[ფაილი:Coat of arms of Azerbaijan State University (1980).jpg|მარცხნივ|მინი|უნივერსიტეტის გერბი]] [[1919]] წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბერს]] აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის პარლამენტის სხდომაზე მიღებული იქნა კანონი ბაქოში სახელმწიფო უნივერსიტეტის შექმნის თაობაზე — ახალი სასწავლო დაწესებულება შეიქმნა ევროპისა და აზიის კვეთაზე. უნივერსიტეტი დაარსდა 4 ფაკულტეტით (ისტორიულ-ფილოლოგიური, ფიზიკა- მათემატიკიკური, სამართალსა და მედიცინის ფაკულტეტები). უნივერსიტეტის პირველი რექტორი იყო ცნობილი ქირურგი ვ. რაზუმოვსკი. [[1920]] წელს სახელმწიფო უნივერსიტეტი გაიხსნა სამედიცინო და ისტორიულ-ფილოლოგიურ ფაკულტეტთა საფუძველზე. [[1924]] წელს მას აზერბაიჯანის სახელმწიფო უნივერსიტეტი დაერქვა.[[1930]] წელს უნივერსიტეტი რამდენიმე დამოუკიდებელ ინსტიტუტად გარდაიქმნა. [[1934]] წლის 4 ნოემბერს უნივერსიტეტი აღდგენილი იქნა როგორც აზერბაიჯანის სახელმწიფო უნივერსიტეტი<ref>[https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/338757/1/Komunisti_1934_N257.pdf გაზ. კომუნისტი №357 (4117), 5 ნოემბერი, 1934]</ref>, მას ს. კიროვის სახელი დაერქვა. დიდი სამამულო ომის დროს, ბევრი პროფესორის და მასწავლებლის არარსებობის მიუხედავად, უნივერსიტეტი მაინც წინარე პოზიციაზე დარჩა. [[1945]] წელს უნივერსიტეტის მეცნიერებმა აქტიური მონაწილეობა მიიღეს აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის ორგანიზაციაში. აზერბაიჯანის რესპუბლიკის უმაღლესი სასწავლებლების უმრავლესობა, მათ შორის, [[აზერბაიჯანის სამედიცინო უნივერსიტეტი]], [[აზერბაიჯანის სახელმწიფო ეკონომიკური უნივერსიტეტი]], [[აზერბაიჯანის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტი]] და სხვები დაარსდა ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე. მან თავისი 50 წლის იუბილე 13 ფაკულტეტით აღნიშნა. == ჩარიცხვა და სწავლის საფასური == სტუდენტების ჩარიცხვა ხდება გამოცდების საფუძველზე. არსებობს უფასო და ფასიანი ფაკულტეტები. საბაკალავრო სწავლების ღირებულება 3000 აშშ დოლარზე ნაკლებია<ref>{{Cite web |url=http://portal.edu.az/index.php?r=article%2Fitem&id=320&mid=0&lang=ru |title=Бакинский Государственный университет включен в список 700 университетов мира |accessdate=2021-01-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180520193605/http://portal.edu.az/index.php?r=article%2Fitem&id=320&mid=0&lang=ru |archivedate=2018-05-20 }}</ref>. == უნივერსიტეტის შემადგენლობა == ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებაა, სტუდენტთა რაოდენობა 22 ათასს შეადგენს, მათ შორის არიან უცხოელები (სტუდენტების საერთო რაოდენობის 3%). პროფესორთა რიცხვი თითქმის 1400 ადამიანია. სტუდენტებს სთავაზობენ სხვადასხვა პროგრამებს საერთაშორისო გაცვლისთვის. == უნივერსიტეტის ინფრასტრუქტურა == [[ფაილი:Baku state university image.jpg|მინი|253x253პქ|ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] უნივერსიტეტს 4 კორპუსი აქვს. საგანმანათლებლო დაწესებულებას გააჩნია საკუთარი ბიბლიოთეკა და სპორტული ობიექტები. უნივერსიტეტს ასევე აქვს გამომცემლობა, სადაც სამეცნიერო ნაშრომები, სხვადასხვა ლიტერატურა და გაზეთი „ბაქოს უნივერსიტეტი“ გამოიცემა, რომელიც აღწერს სტუდენტის ცხოვრებასა და უნივერსიტეტის სასწავლო საქმიანობას. საგანმანათლებლო დაწესებულებას აქვს საკუთარი სპორტული კომპლექსი და პოლიკლინიკა. უნივერსიტეტი ევროპის უნივერსიტეტის ასოციაციის (EUA) შემადგენლობაში შედის<ref>[https://www.unipage.net/ru/4907/baku_state_university_bak_d_vl_t_universiteti Бакинский государственный университет]</ref>. == განათლების სისტემა == ევროპის განათლების სისტემაში ინტეგრირების მიზნით, უნივერსიტეტმა გადაანაცვლა სამწლიანი განათლებაზე (ბაკალავრიატი, მაგისტრატურა, დოქტორანტურა). საბაკალავრო დონეზე სწავლების დასრულებულის შემდეგ  დიპლომის დაცვა ხდება. მაგისტრატურაში სწავლება მთავრდება სამაგისტრო ნაშრომის დაცვით. უნივერსიტეტში სტუდენტთა ცოდნა შეფასებულია ას ქულიანი საკრედიტო სისტემით. დოქტორანტურა დასრულებულად ითვლება დისერტაციის დაცვითა და მეცნიერების კანდიდატის ხარისხის მინიჭებით. == მეორე უმაღლესი განათლება == მეორე უმაღლესი განათლება შეიძლება მიღებულ იქნას ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტსა და კონკურსში ინდივიდუალურ მოქალაქეებს შორის დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე უნივერსიტეტის მიერ დადგენილი წესით. ისინი, ვინც წარმატებით გაივლიან გასაუბრებას მეორე უმაღლესი განათლების მისაღებად ირიცხებიან უნივერსიტეტში. სწავლება ფასიანია<ref>[http://bsu.edu.az/ru/content/mejdunarodnie_otnosenia Бакинский Государственный Университет] </ref>. == სპეციალობები == უნივერსიტეტში ეუფლებიან შემდეგ სპეციალობას: * [[მათემატიკა]]; * [[გამოყენებითი მათემატიკა|გამოყენებითი მათემატიკა;]] * [[მექანიკა|მექანიკა;]] * [[ფიზიკა|ფიზიკა;]] * [[ასტრონომია|ასტრონომია;]] * [[ქიმია|ქიმია;]] * [[ბიოლოგია]]; * [[ბიოქიმია]]; * [[გეოგრაფია]]; * [[მეტეოროლოგია]] და [[კლიმატოლოგია]]; * [[ჰიდროლოგია]]; * [[ოკეანოლოგია]]; * [[ფილოსოფია]]; * [[პოლიტიკის მეცნიერება]]; * [[სოციოლოგია]]; * [[ფსიქოლოგია]]; * [[ისტორია]]; * სამართალმცოდნეობა; * [[საერთაშორისო სამართალი|საერთაშორისო სამართალი;]] * [[საერთაშორისო ურთიერთობები]]; * [[აღმოსავლეთმცოდნეობა]] (არაბული, თურქული, სპარსული, ჩინური, ებრაული, იაპონური, ჩინური, კორეული ფილოლოგია); * [[ჟურნალისტიკა]]; * საერთაშორისო ჟურნალისტიკა; * რუსული ენა და ლიტერატურა; * აზერბაიჯანული ენა და ლიტერატურა; * [[ეკონომიკა]]; * [[ეკონომიკური კიბერნეტიკა|ეკონომიკური კიბერნეტიკა;]] * ბიბლიოთეკის მეცნიერება და ბიბლიოგრაფია; * სასარგებლო წიაღისეულის ძიება და შესწავლა; * ბუნების დაცვა და ბუნებრივი რესურსების რაციონალური გამოყენება; * [[გეოდეზია|გამოყენებითი გეოდეზია]]; * [[კარტოგრაფია]]; * [[ჰიდროგეოლოგია]] და [[საინჟინრო გეოლოგია]]; * [[გეოქიმია]]; * [[მინერალოგია]] და [[კრისტალიზაცია]]; * ფიზიკური ელექტრონიკა; * ბიბლიოგრაფია და წიგნის სავაჭრო ორგანიზაცია; * [[თეოლოგია]]; * იურისპრუდენცია. == რეიტინგი == 2014 წელს, „აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ექსპერტთა ჯგუფის“ სააგენტომ უნივერსიტეტს მიანიჭა რეიტინგი „D”, რაც ნიშნავს „მისაღები დონის“ კურსდამთავრებულებს<ref>[https://ru.wikinews.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B3_%D0%92%D0%A3%D0%97%D0%BE%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%A1%D0%9D%D0%93#%D0%A0%D0%B5%D0%B9%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B3_%D0%92%D0%A3%D0%97%D0%BE%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D0%A1%D0%9D%D0%93 Составлен свежий рейтинг ВУЗов России и стран СНГ]</ref>. ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი აზერბაიჯანის ეროვნული რეიტინგის მეორე რიგშია. რეიტინგში „QS World University Rankings-2011“ ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი შევიდა მსოფლიოს 700 უნივერსიტეტების სიაში<ref>[https://www.topuniversities.com/universities/baku-state-university#wurs Baku State University]</ref>. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://bsu.edu.az/ უნივერსიტეტის ოფიციალური საიტი] {{az}}, {{en}}, {{ru icon}} *[http://nature.web.ru/db/msg.html?mid=1156116 БАКИНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200714220458/http://nature.web.ru/db/msg.html?mid=1156116 |date=2020-07-14 }} *[https://www.timeshighereducation.com/cn/world-university-rankings/baku-state-university The World University Rankings] *[http://lr.bsulawss.org/en/about/ Baku State University Law Review] == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{აზერბაიჯანის უნივერსიტეტები}} [[კატეგორია:აზერბაიჯანის უნივერსიტეტები]] 2c4glakrn0ush89yu7w6a9zc893fy83 4650592 4650591 2024-05-03T08:43:03Z Ttabefbou98 129304 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი = ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი |name_color = #e7b97e |back_color = #07143e |მშობლიური სახელი = Bakı Dövlət Universiteti |ლათინური სახელი = |ლოგო = Baku State University Dark Logo.png |სურათი = |დევიზი = |დაფუძნდა = [[1919]] |ტიპი = საჯარო |ფონდები = |თანამშრომელი = 1300 |რექტორი = აბელ მაჰარამოვი |პრორექტორი = |კანცლერი = |პრეზიდენტი = |პროვოსტი = |დეკანი = |პროფესორი = |სტუდენტი = |ჩარიცხვა = |ბაკალავრი = |მაგისტრი = |სადოქტორო = |პროფესიონალი = |კურსდამთავრებული = |ქალაქი = [[ბაქო]] |შტატი = |პროვინცია = |ქვეყანა = [[აზერბაიჯანი]] |კამპუსი = |ფერები = |მისამართი = |ტელეფონი = |თილისმა = |მეტსახელი = |კავშირები = |ფილიალები = |საიტი = [http://www.bsu.edu.az www.bsu.edu.az] }} '''ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი''' ({{lang-az|Bakı Dövlət Universiteti}}) — უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]]. დაარსდა [[1919]] წელს [[მამედ ემინ რასულზადე]]ს მიერ. უნივერსიტეტში 13 ფაკულტეტია რომელზეც 22000-ზე მეტი სტუდენტი სწავლობს. უნივერსიტეტის დაქვემდებარებაში შედის აგრეთვე გამოყენებითი მათემატიკის და ფიზიკური პრობლემების სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტები, საგამოფენო ცენტრი, 5 მუზეუმი, ბიბლიოთეკა და გამომცემლობა. უნივერსიტეტში 121 კათედრაა, მათ შორის საბუნებისმეტყველო და ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა, 37 სამეცნიერო-კვლევითი და სამეცნიერო ლაბორატორია და სხვა. == ისტორია == [[ფაილი:Coat of arms of Azerbaijan State University (1980).jpg|მარცხნივ|მინი|უნივერსიტეტის გერბი]] [[1919]] წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბერს]] აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის პარლამენტის სხდომაზე მიღებული იქნა კანონი ბაქოში სახელმწიფო უნივერსიტეტის შექმნის თაობაზე — ახალი სასწავლო დაწესებულება შეიქმნა ევროპისა და აზიის კვეთაზე. უნივერსიტეტი დაარსდა 4 ფაკულტეტით (ისტორიულ-ფილოლოგიური, ფიზიკა- მათემატიკიკური, სამართალსა და მედიცინის ფაკულტეტები). უნივერსიტეტის პირველი რექტორი იყო ცნობილი ქირურგი ვ. რაზუმოვსკი. [[1920]] წელს სახელმწიფო უნივერსიტეტი გაიხსნა სამედიცინო და ისტორიულ-ფილოლოგიურ ფაკულტეტთა საფუძველზე. [[1924]] წელს მას აზერბაიჯანის სახელმწიფო უნივერსიტეტი დაერქვა.[[1930]] წელს უნივერსიტეტი რამდენიმე დამოუკიდებელ ინსტიტუტად გარდაიქმნა. [[1934]] წლის 4 ნოემბერს უნივერსიტეტი აღდგენილი იქნა როგორც აზერბაიჯანის სახელმწიფო უნივერსიტეტი<ref>[https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/338757/1/Komunisti_1934_N257.pdf გაზ. კომუნისტი №357 (4117), 5 ნოემბერი, 1934]</ref>, მას ს. კიროვის სახელი დაერქვა. დიდი სამამულო ომის დროს, ბევრი პროფესორის და მასწავლებლის არარსებობის მიუხედავად, უნივერსიტეტი მაინც წინარე პოზიციაზე დარჩა. [[1945]] წელს უნივერსიტეტის მეცნიერებმა აქტიური მონაწილეობა მიიღეს აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის ორგანიზაციაში. აზერბაიჯანის რესპუბლიკის უმაღლესი სასწავლებლების უმრავლესობა, მათ შორის, [[აზერბაიჯანის სამედიცინო უნივერსიტეტი]], [[აზერბაიჯანის სახელმწიფო ეკონომიკური უნივერსიტეტი]], [[აზერბაიჯანის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტი]] და სხვები დაარსდა ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე. მან თავისი 50 წლის იუბილე 13 ფაკულტეტით აღნიშნა. == ჩარიცხვა და სწავლის საფასური == სტუდენტების ჩარიცხვა ხდება გამოცდების საფუძველზე. არსებობს უფასო და ფასიანი ფაკულტეტები. საბაკალავრო სწავლების ღირებულება 3000 აშშ დოლარზე ნაკლებია<ref>{{Cite web |url=http://portal.edu.az/index.php?r=article%2Fitem&id=320&mid=0&lang=ru |title=Бакинский Государственный университет включен в список 700 университетов мира |accessdate=2021-01-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180520193605/http://portal.edu.az/index.php?r=article%2Fitem&id=320&mid=0&lang=ru |archivedate=2018-05-20 }}</ref>. == უნივერსიტეტის შემადგენლობა == ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებაა, სტუდენტთა რაოდენობა 22 ათასს შეადგენს, მათ შორის არიან უცხოელები (სტუდენტების საერთო რაოდენობის 3%). პროფესორთა რიცხვი თითქმის 1400 ადამიანია. სტუდენტებს სთავაზობენ სხვადასხვა პროგრამებს საერთაშორისო გაცვლისთვის. == უნივერსიტეტის ინფრასტრუქტურა == [[ფაილი:Baku state university image.jpg|მინი|253x253პქ|ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] უნივერსიტეტს 4 კორპუსი აქვს. საგანმანათლებლო დაწესებულებას გააჩნია საკუთარი ბიბლიოთეკა და სპორტული ობიექტები. უნივერსიტეტს ასევე აქვს გამომცემლობა, სადაც სამეცნიერო ნაშრომები, სხვადასხვა ლიტერატურა და გაზეთი „ბაქოს უნივერსიტეტი“ გამოიცემა, რომელიც აღწერს სტუდენტის ცხოვრებასა და უნივერსიტეტის სასწავლო საქმიანობას. საგანმანათლებლო დაწესებულებას აქვს საკუთარი სპორტული კომპლექსი და პოლიკლინიკა. უნივერსიტეტი ევროპის უნივერსიტეტის ასოციაციის (EUA) შემადგენლობაში შედის<ref>[https://www.unipage.net/ru/4907/baku_state_university_bak_d_vl_t_universiteti Бакинский государственный университет]</ref>. == განათლების სისტემა == ევროპის განათლების სისტემაში ინტეგრირების მიზნით, უნივერსიტეტმა გადაანაცვლა სამწლიანი განათლებაზე (ბაკალავრიატი, მაგისტრატურა, დოქტორანტურა). საბაკალავრო დონეზე სწავლების დასრულებულის შემდეგ  დიპლომის დაცვა ხდება. მაგისტრატურაში სწავლება მთავრდება სამაგისტრო ნაშრომის დაცვით. უნივერსიტეტში სტუდენტთა ცოდნა შეფასებულია ას ქულიანი საკრედიტო სისტემით. დოქტორანტურა დასრულებულად ითვლება დისერტაციის დაცვითა და მეცნიერების კანდიდატის ხარისხის მინიჭებით. == მეორე უმაღლესი განათლება == მეორე უმაღლესი განათლება შეიძლება მიღებულ იქნას ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტსა და კონკურსში ინდივიდუალურ მოქალაქეებს შორის დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე უნივერსიტეტის მიერ დადგენილი წესით. ისინი, ვინც წარმატებით გაივლიან გასაუბრებას მეორე უმაღლესი განათლების მისაღებად ირიცხებიან უნივერსიტეტში. სწავლება ფასიანია<ref>[http://bsu.edu.az/ru/content/mejdunarodnie_otnosenia Бакинский Государственный Университет] </ref>. == სპეციალობები == უნივერსიტეტში ეუფლებიან შემდეგ სპეციალობას: * [[მათემატიკა]]; * [[გამოყენებითი მათემატიკა|გამოყენებითი მათემატიკა;]] * [[მექანიკა|მექანიკა;]] * [[ფიზიკა|ფიზიკა;]] * [[ასტრონომია|ასტრონომია;]] * [[ქიმია|ქიმია;]] * [[ბიოლოგია]]; * [[ბიოქიმია]]; * [[გეოგრაფია]]; * [[მეტეოროლოგია]] და [[კლიმატოლოგია]]; * [[ჰიდროლოგია]]; * [[ოკეანოლოგია]]; * [[ფილოსოფია]]; * [[პოლიტიკის მეცნიერება]]; * [[სოციოლოგია]]; * [[ფსიქოლოგია]]; * [[ისტორია]]; * სამართალმცოდნეობა; * [[საერთაშორისო სამართალი|საერთაშორისო სამართალი;]] * [[საერთაშორისო ურთიერთობები]]; * [[აღმოსავლეთმცოდნეობა]] (არაბული, თურქული, სპარსული, ჩინური, ებრაული, იაპონური, ჩინური, კორეული ფილოლოგია); * [[ჟურნალისტიკა]]; * საერთაშორისო ჟურნალისტიკა; * რუსული ენა და ლიტერატურა; * აზერბაიჯანული ენა და ლიტერატურა; * [[ეკონომიკა]]; * [[ეკონომიკური კიბერნეტიკა|ეკონომიკური კიბერნეტიკა;]] * ბიბლიოთეკის მეცნიერება და ბიბლიოგრაფია; * სასარგებლო წიაღისეულის ძიება და შესწავლა; * ბუნების დაცვა და ბუნებრივი რესურსების რაციონალური გამოყენება; * [[გეოდეზია|გამოყენებითი გეოდეზია]]; * [[კარტოგრაფია]]; * [[ჰიდროგეოლოგია]] და [[საინჟინრო გეოლოგია]]; * [[გეოქიმია]]; * [[მინერალოგია]] და [[კრისტალიზაცია]]; * ფიზიკური ელექტრონიკა; * ბიბლიოგრაფია და წიგნის სავაჭრო ორგანიზაცია; * [[თეოლოგია]]; * იურისპრუდენცია. == რეიტინგი == 2014 წელს, „აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ექსპერტთა ჯგუფის“ სააგენტომ უნივერსიტეტს მიანიჭა რეიტინგი „D”, რაც ნიშნავს „მისაღები დონის“ კურსდამთავრებულებს<ref>[https://ru.wikinews.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B3_%D0%92%D0%A3%D0%97%D0%BE%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%A1%D0%9D%D0%93#%D0%A0%D0%B5%D0%B9%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B3_%D0%92%D0%A3%D0%97%D0%BE%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8_%D0%B8_%D0%A1%D0%9D%D0%93 Составлен свежий рейтинг ВУЗов России и стран СНГ]</ref>. ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი აზერბაიჯანის ეროვნული რეიტინგის მეორე რიგშია. რეიტინგში „QS World University Rankings-2011“ ბაქოს სახელმწიფო უნივერსიტეტი შევიდა მსოფლიოს 700 უნივერსიტეტების სიაში<ref>[https://www.topuniversities.com/universities/baku-state-university#wurs Baku State University]</ref>. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://bsu.edu.az/ უნივერსიტეტის ოფიციალური საიტი] {{az}}, {{en}}, {{ru icon}} *[http://nature.web.ru/db/msg.html?mid=1156116 БАКИНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200714220458/http://nature.web.ru/db/msg.html?mid=1156116 |date=2020-07-14 }} *[https://www.timeshighereducation.com/cn/world-university-rankings/baku-state-university The World University Rankings] *[http://lr.bsulawss.org/en/about/ Baku State University Law Review] == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{აზერბაიჯანის უნივერსიტეტები}} [[კატეგორია:აზერბაიჯანის უნივერსიტეტები]] 4plx49jwv48dpf73p2ejfaras0p2mmk 0 324424 4650426 4646757 2024-05-02T17:13:57Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 7 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა შემსრულებლის დისკოგრაფია |შემსრულებელი = [[Massive Attack]]-ის |სურათი = Massive Attack2.jpg |ტიტრი = Massive Attack ჰაიდ პარკში, ივლისი 2009 |სტუდიური = 5 |ბმული სტუდიურზე = სტუდიური ალბომები |საკონცერტო = |კომპილაციები = 3 |კომპილაციებზე ბმული = ალბომები |ვიდეო = |ტრიბიუტი = |EP-ები = 4 |სინგლები = 18 |მუსიკალური ვიდეოები = 27 |B-მხარეები = |საუნდტრეკები = 1 |ოპცია = 5 |ოპციის სახელი = რემიქს ალბომები |ოპციაზე ბმული = ალბომები |ოპციის ფერი = #F08080 }} [[ინგლისი|ინგლისური]] [[ტრიპ-ჰოპი|ტრიპ-ჰოპ]] ჯგუფ [[Massive Attack]]-ის დისკოგრაფია მოიცავს 5 სტუდიურ ალბომს, 5 რემიქსების ალბომს, 1 საუნდტრეკს, 4 [[EP]]-ს, 18 [[სინგლი|სინგლს]] და 27 [[მუსიკალური ვიდეო|მუსიკალურ ვიდეოს]]. ჯგუფი ჩამოაყალიბა [[რობერტ დელ ნაია|რობერტ „3D“ დელ ნაიამ]], [[Daddy G|გრანტ „Daddy G“ მარშალმა]], [[ენდრიუ ვაულზი|ენდრიუ „Mushroom“ ვაულზმა]] და [[Tricky|ედრიან „Tricky“ თოუსმა]] 1988 წელს [[ბრისტოლი|ბრისტოლში]]. ჯგუფის დაარსებამდე ყველანი იყვნენ [[ინგლისი|ინგლისური]] ხმის სისტემის, [[The Wild Bunch]]-ის, წევრები. [[Massive Attack]]-ის სადებიუტო ალბომი, [[Blue Lines]], გამოვიდა 1991 წელს და ითვლება ერთ-ერთ პირველად [[ტრიპ-ჰოპი|ტრიპ-ჰოპ]] ჟანრში<ref>{{cite web | url = {{Allmusic|class=artist|id=p13625/biography|pure_url=yes}} | publisher = [[Allmusic]]. Macrovision | accessdate = 2008-08-10 | title = Massive Attack > Biography}}</ref>. [[Blue Lines]]-მა მიაღწია მე-13 ადგილს [[UK Singles Chart]]-ში და იყო სერტიფიცირებული როგორც ორჯერ პლატინა [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებულ სამეფოში]]. ალბომში შევიდა 4 [[სინგლი]], რომელთაგან სამი, 1994 წელს, მოხვდა [[UK Singles Chart]]-ის 100 საუკეთესოში. იმავე წელს ჯგუფმა გამოუშვა მეორე ალბომი, [[Protection (ალბომი)|Protection]], რომელიც გახდა #4 [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებულ სამეფოში]]. 1998 წელს ჯგუფმა გამოუშვა მისი მესამე ალბომი, [[Mezzanine (ალბომი)|Mezzanine]], რომელმაც პირველი ადგილი დაიკავა ინგლისში და ავსტრალიაში, და იყო პირველი გამოცემა, რომელიც მოხვდა [[აშშ]]-ს ჩარტებში. [[100th Window]], რომელიც გამოვიდა 2003 წელს, იყო #1 [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებულ სამეფოში]] და სამ სხვა ქვეყანაში. 2006 წელს [[Massive Attack]]-მა მაგოუშვა Collected, ჯგუფის სინგლების და მუსიკალური ვიდეობის [[კომპილაციური ალბომი]]. ის იყო სერტიფიცირებული როგორც პლატინა [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებულ სამეფოში]] და მოხვდა სხვა შვიდი ქვეყნის ჩარტებში. ==ალბომები== ===სტუდიური ალბომები=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" |+ სტუდიური ალბომების სია, რჩეული პოზიციებით ჩარტში და სერტიფიცირებებით ! scope="col" rowspan="2" style="width:13em;"| ალბომი ! scope="col" rowspan="2" style="width:19.5em;"| დეტალები ! scope="col" colspan="10"| უმაღლესი პოზიცია ჩარტში ! scope="col" rowspan="2" style="width:12em;"| სერტიფიცირება |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბრიტანეთი|ბრიტ]]<br /><ref name="UK-albums">Peak chart positions for albums in the United Kingdom: * All except ''Singles 90/98'': {{cite web | url=http://www.officialcharts.com/artist/_/massive%20attack/ | title=Massive Attack | publisher=Official Charts Company | accessdate=29 November 2012 | format=select "Albums" tab}} * ''Singles 90/98'': {{cite web | url=http://www.zobbel.de/cluk/CLUK_M.HTM | title=Chart Log UK: M – My Vitriol | work={{noitalic|zobbel.de}} | publisher=Tobias Zywietz | accessdate=29 November 2012}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Australia.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ავსტრალია|ავსტრ]]<br /><ref name="AUS-albums">Peak chart positions for albums in Australia: * All except ''Blue Lines'': {{cite web | url=http://australian-charts.com/showinterpret.asp?interpret=Massive+Attack | title=Discography Massive Attack | publisher=Hung Medien | work={{noitalic|australian-charts.com}} | accessdate=29 November 2012}} * ''Blue Lines'': {{cite book|last=Ryan|first=Gavin|title=Australia's Music Charts 1988-2010|year=2011|publisher=Moonlight Publishing|location=Mt. Martha, VIC, Australia}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Austria.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ავსტრია|ავს]]<br /><ref name="AUT">{{cite web | url=http://austriancharts.at/showinterpret.asp?interpret=Massive+Attack | title=Discographie Massive Attack | work={{noitalic|austriancharts.at}} | publisher=Hung Medien | accessdate=29 November 2012 | language=German}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Belgium.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბელგია|ბელ]]<br /><ref name="BEL (FL)">{{cite web | url=http://ultratop.be/nl/showinterpret.asp?interpret=Massive+Attack | title=Discografie Massive Attack | work={{noitalic|ultratop.be}} | publisher=Hung Medien | accessdate=29 November 2012 | author=Dutch}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of France.svg|border|{{{1|25px}}}]][[საფრანგეთი|საფ]]<br /><ref name="FRA">{{cite web | url=http://lescharts.com/showinterpret.asp?interpret=Massive+Attack | title=Discographie Massive Attack | work={{noitalic|lescharts.com}} | publisher=Hung Medien | accessdate=29 November 2012 | language=French}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Germany.svg|border|{{{1|25px}}}]][[გერმანია|გერ]]<br /><ref name="GER-albums">{{cite web | title=Chartverfolgung / Massive Attack / Longplay | url=http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/Massive+Attack/?type=longplay | work={{noitalic|musicline.de}} | publisher=Media Control Charts | accessdate=29 November 2012 | language=German | archiveurl=https://web.archive.org/web/20180717212758/http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/Massive+Attack/?type=longplay | archivedate=17 ივლისი 2018 }}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the Netherlands.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ნიდერლანდები|ნიდ]]<br /><ref name="NLD">{{cite web | url=http://dutchcharts.nl/showinterpret.asp?interpret=Massive+Attack | title=Discografie Massive Attack | work={{noitalic|dutchcharts.nl}} | publisher=Hung Medien | accessdate=29 November 2012 | language=Dutch}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of New Zealand.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ახალი ზელანდია|ახ.ზ.]]<br /><ref name="NZ">{{cite web | url=http://charts.org.nz/showinterpret.asp?interpret=Massive+Attack | title=Discography Massive Attack | work={{noitalic|charts.org.nz}} | publisher=Hung Medien | accessdate=29 November 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121109203647/http://charts.org.nz/showinterpret.asp?interpret=Massive+Attack | archivedate=9 ნოემბერი 2012 }}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Switzerland.svg|border|{{{1|25px}}}]][[შვეიცარიის მუსიკალური ჩარტები|შვეიც]]<br /><ref name="SWI">{{cite web | url=http://hitparade.ch/showinterpret.asp?interpret=Massive+Attack | title=Discography Massive Attack | work={{noitalic|hitparade.ch}} | publisher=Hung Medien | accessdate=29 November 2012 | language=Swiss German}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the United States.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბილბორდ 200|აშშ]]<br /><ref name="US-albums">{{cite web | url={{BillboardURLbyName|artist=massive attack|chart=Billboard 200}} | title=Massive Attack – Chart History: Billboard 200 | work=Billboard | publisher=Prometheus Global Media | accessdate=1 July 2013}}</ref> |- ! scope="row" | ''[[Blue Lines]]'' | * გამოიცა: 1 ივნისი 1991 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Blue-Lines-Massive-Attack/dp/B000000WHX | title=Blue Lines | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი [[Virgin Records|Virgin]] * ფორმატები: [[CD]], [[კომპაქტ-კასეტა|კასეტა]], [[გრამფირფიტა|LP]] | 13 || 69 || 5 || 81 || 31 || 31 || 39 || 26 || 26 || — | * [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ბრიტანეთი]] 2× პლატინა<ref name="BPI">{{cite web | url=http://www.bpi.co.uk/certified-awards/search.aspx | title=Certified Awards Search | publisher=British Phonographic Industry | accessdate=29 November 2012 | format=To access, enter the search parameter "Massive Attack" | archiveurl=https://web.archive.org/web/20170801142929/http://www.bpi.co.uk/certified-awards/Search.aspx | archivedate=1 აგვისტო 2017 }}</ref> * [[ფაილი:Flag of France.svg|border|{{{1|23px}}}|link=საფრანგეთი]] 2× ოქრო<ref name="SNEP-Massive-Attack">{{cite web | url=http://www.snepmusique.com/les-disques-dor/?q=Massive+Attack&submit=OK&awards_year=0 | title=Notre Base de Données: Massive Attack | publisher=Syndicat National de l'Édition Phonographique | accessdate=March 7, 2014 | language=French | archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304030351/http://www.snepmusique.com/les-disques-dor/?q=Massive+Attack&submit=OK&awards_year=0 | archivedate=მარტი 4, 2016 }}</ref> |- ! scope="row" | ''[[Protection (ალბომი)|Protection]]'' | * გამოიცა: 26 სექტემბერი 1994 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Protection-Massive-Attack/dp/B000000W6X | title=Protection | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[კომპაქტ-კასეტა|კასეტა]], [[გრამფირფიტა|LP]] | 4 || 15 || 21 || 47 || 24 || 63 || 76 || 9 || 29 || — | * [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ბრიტანეთი]] 2× პლატინა<ref name="BPI"/> * [[ფაილი:Flag of Switzerland.svg|border|{{{1|23px}}}|link=შვეიცარიის მუსიკალური ჩარტები]] ოქრო<ref name="IFPI SWI">{{cite web | url=http://www.swisscharts.com/search_certifications.asp?search=Massive+Attack | title=The Official Swiss Charts and Music Community: Awards (Massive Attack) | work={{noitalic|swisscharts.com}} | publisher=Hung Medien | accessdate=2 June 2013 | language=Swiss German}}</ref> * [[ფაილი:Flag of France.svg|border|{{{1|23px}}}|link=საფრანგეთი]] ოქრო<ref name="SNEP-Massive-Attack"/> |- ! scope="row" | ''[[Mezzanine (ალბომი)|Mezzanine]]'' | * გამოიცა: 20 აპრილი 1998 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Mezzanine-Massive-Attack/dp/B000006045 | title=Mezzanine | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[კომპაქტ-კასეტა|კასეტა]], [[გრამფირფიტა|LP]], [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | 1 || 1 || 3 || 4 || 3 || 6 || 17 || 1 || 6 || 60 | * [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ბრიტანეთი]] 2× პლატინა<ref name="BPI"/> * [[ფაილი:Flag of Australia.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ავსტრალია]] პლატინა<ref name="ARIA-1998-albums">{{cite web | url=http://www.aria.com.au/pages/aria-charts-accreditations-albums-1998.htm | title=ARIA Charts – Accreditations – 1998 Albums | publisher=Australian Recording Industry Association | accessdate=29 November 2012}}</ref> * [[ფაილი:Flag of Belgium.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ბელგია]] პლატინა<ref name="BEA-2003">http://www.ultratop.be/nl/ultratop50</ref> * [[ფაილი:Flag of Germany.svg|border|{{{1|23px}}}|link=გერმანია]] ოქრო<ref name="BVMI">{{cite web | url=http://www.musikindustrie.de/ოქრო_platin_datenbank/?action=suche&strTitel=&strInterpret=Massive+Attack | title=ოქრო–/Platin-Datenbank (Massive Attack) | publisher=Bundesverband Musikindustrie | accessdate=12 June 2014 | language=German}}</ref> * [[ფაილი:Flag of New Zealand.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ახალი ზელანდია]] ოქრო<ref name="BEA-2006">http://www.austriancharts.at</ref> * [[ფაილი:Flag of Switzerland.svg|border|{{{1|23px}}}|link=შვეიცარიის მუსიკალური ჩარტები]] პლატინა<ref name="IFPI SWI"/> * [[ფაილი:Flag of France.svg|border|{{{1|23px}}}|link=საფრანგეთი]] 2× ოქრო<ref name="SNEP-Massive-Attack"/> |- ! scope="row" | ''[[100th Window]]'' | * გამოიცა: 10 თებერვალი 2003 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/100th-Window-Massive-Attack/dp/B00007KK7V | title=100th Window | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[გრამფირფიტა|LP]], [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | 1 || 4 || 4 || 1 || 1 || 3 || 9 || 5 || 1 || 69 | * [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ბრიტანეთი]] ოქრო<ref name="BPI"/> * [[ფაილი:Flag of Australia.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ავსტრალია]] ოქრო<ref name="ARIA-2003-albums">{{cite web | url=http://www.aria.com.au/pages/aria-charts-accreditations-albums-2003.htm | title=ARIA Charts – Accreditations – 2003 Albums | publisher=Australian Recording Industry Association | accessdate=29 November 2012}}</ref> * [[ფაილი:Flag of Belgium.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ბელგია]] ოქრო<ref name="BEA-2003"/> * [[ფაილი:Flag of New Zealand.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ახალი ზელანდია]] ოქრო<ref name="BEA-2006"/> * [[ფაილი:Flag of Switzerland.svg|border|{{{1|23px}}}|link=შვეიცარიის მუსიკალური ჩარტები]] ოქრო<ref name="IFPI SWI"/> |- ! scope="row" | ''[[Heligoland (ალბომი)|Heligoland]]'' | * გამოიცა: 8 თებერვალი 2010 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Heligoland-Massive-Attack/dp/B002ZPIC1M | title=Heligoland | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[გრამფირფიტა|LP]], [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | 6 || 8 || 5 || 1 || 2 || 4 || 5 || 7 || 2 || 46 | * [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ბრიტანეთი]] ოქრო<ref name="BPI"/> * [[ფაილი:Flag of France.svg|border|{{{1|23px}}}|link=საფრანგეთი]] ოქრო<ref name="SNEP-Massive-Attack"/> |- | colspan="14" style="font-size:90%" | "—" აღნიშნავს, რომ ჩარტში არ მოხვედრილა ან ამ ტერიტორიაზე არ გამოცემულა. |} ===კომპილაციური ალბომები=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" |+ კომპილაციური ალბომების სია, რჩეული პოზიციებით ჩარტში და სერტიფიცირებებით ! scope="col" rowspan="2" style="width:15em;"| ალბომი ! scope="col" rowspan="2" style="width:19.5em;"| დეტალები ! scope="col" colspan="9"| უმაღლესი პოზიცია ჩარტში ! scope="col" rowspan="2" style="width:12em;"| სერტიფიცირება |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბრიტანეთი|ბრიტ]]<br /><ref name="UK-albums" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Australia.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ავსტრალია|ავსტრ]]<br /><ref name="AUS-albums" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Austria.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ავსტრია|ავს]]<br /><ref name="AUT" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Belgium.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბელგია|ბელ]]<br /><ref name="BEL (FL)" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Germany.svg|border|{{{1|25px}}}]][[გერმანია|გერ]]<br /><ref name="GER-albums" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the Netherlands.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ნიდერლანდები|ნიდ]]<br /><ref name="NLD" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of New Zealand.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ახალი ზელანდია|ახ.ზ.]]<br /><ref name="NZ" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Switzerland.svg|border|{{{1|25px}}}]][[შვეიცარიის მუსიკალური ჩარტები|შვეიც]]<br /><ref name="SWI" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the United States.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბილბორდ 200|აშშ]]<br /><ref name="US-albums" /> |- ! scope="row" | ''[[Singles 90/98]]'' | * გამოიცა: 7 დეკემბერი 1998 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Singles-90-98-CDs-Tracks/dp/B00000G4ZO | title=Singles 90/98 (11 CD's/63 Tracks) | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი: [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], ბოქს-სეტი | 118 || — || — || — || — || — || — || — || — | |- ! scope="row" | ''[[Collected (Massive Attack-ის ალბომი)|Collected]]'' | * გამოიცა: 27 მარტი 2006 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Collected-Best-Massive-Attack-Greatest/dp/B000E5L8D4 | title=Collected – The Best Of Massive Attack : Greatest Hits | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი: [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[გრამფირფიტა|LP]], [[CD]], DualDisc | 2 || 19 || 13 || 1 || 24 || 19 || 3 || 4 || 198 | * [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ბრიტანეთი]] 2× პლატინა<ref name="BPI"/> * [[ფაილი:Flag of Belgium.svg|border|{{{1|25px}}}|link=ბელგია]] ოქრო<ref name="BEA-2006"/> * [[ფაილი:Flag of Switzerland.svg|border|{{{1|25px}}}|link=შვეიცარიის მუსიკალური ჩარტები]] ოქრო<ref name="IFPI SWI"/> * [[ფაილი:Flag of France.svg|border|{{{1|25px}}}|link=საფრანგეთი]] ოქრო<ref name="SNEP-Massive-Attack"/> |- ! scope="row" | ''Selected'' | * გამოიცა: 4 აპრილი 2006 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://itunes.apple.com/gb/album/selected/id362104498 | title=Selected by Massive Attack | work={{noitalic|[[iTunes Store]]}} | publisher=[[Apple Inc.|Apple]] | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი: [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | — || — || — || — || — || — || — || — || — | |- | colspan="14" style="font-size:90%" | "—" აღნიშნავს, რომ ჩარტში არ მოხვედრილა ან ამ ტერიტორიაზე არ გამოცემულა. |} ===რემიქს ალბომები=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" |+ რემიქს ალბომების სია, რჩეული პოზიციებით ჩარტში ! scope="col" rowspan="2" style="width:15em;"| ალბომი ! scope="col" rowspan="2" style="width:19.5em;"| დეტალები ! scope="col" colspan="2"| უმაღლესი პოზიცია ჩარტში |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბრიტანეთი|ბრიტ]]<br /><ref name="UK-albums" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of New Zealand.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ახალი ზელანდია|ახ.ზ.]]<br /><ref name="NZ" /> |- ! scope="row" | ''[[No Protection (Massive Attack-ის ალბომი)|No Protection]]''<br /><span style="font-size:85%;">(with Mad Professor)</span> | * გამოიცა: 17 თებერვალი 1995 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/No-Protection-Massive-Attack/dp/B000025YQR | title=No Protection | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი: Gyroscope * ფორმატები: [[გრამფირფიტა|LP]], [[CD]] | 10 || 29 |- ! scope="row" | ''Blue Lines – The Remixes'' | * გამოიცა: 30 January 2006 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Blue-Lines-The-Remixes/dp/B001JPZPVY | title=Blue Lines – The Remixes: Massive Attack | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | — || — |- ! scope="row" | ''Protection – The Remixes'' | * გამოიცა: 30 January 2006 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Protection-The-Remixes/dp/B001JPZ47O | title=Protection – The Remixes: Massive Attack | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | — || — |- ! scope="row" | ''Mezzanine – The Remixes'' | * გამოიცა: 30 January 2006 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Mezzanine-The-Remixes/dp/B001VTES4S | title=Mezzanine – The Remixes: Massive Attack | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | — || — |- ! scope="row" | ''100th Window – The Remixes'' | * გამოიცა: 30 January 2006 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/100th-Window-The-Remixes/dp/B001I5PPDS | title=100th Window – The Remixes: Massive Attack | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | — || — |- | colspan="4" style="font-size:90%" | "—" აღნიშნავს, რომ ჩარტში არ მოხვედრილა ან ამ ტერიტორიაზე არ გამოცემულა. |} ===საუნდტრეკები=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" |+ საუნდტრეკების სია, რჩეული პოზიციებით ჩარტში ! scope="col" rowspan="2" style="width:15em;"| ალბომი ! scope="col" rowspan="2" style="width:19.5em;"| დეტალები ! scope="col" colspan="4"| უმაღლესი პოზიცია ჩარტში |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბრიტანეთი|ბრიტ]]<br /><ref name="UK-albums" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Belgium.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბელგია|ბელ]]<br /><ref name="BEL (FL)" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of France.svg|border|{{{1|25px}}}]][[საფრანგეთი|საფ]]<br /><ref name="FRA" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Switzerland.svg|border|{{{1|25px}}}]][[შვეიცარიის მუსიკალური ჩარტები|შვეიც]]<br /><ref name="SWI" /> |- ! scope="row" | ''[[აწყვეტილი (ფილმი)#საუნდტრეკი|Danny the Dog]]'' | * გამოიცა: 11 ოქტომბერი 2004 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Danny-The-Dog-Massive-Attack/dp/B0002VJT4A | title=Danny The Dog | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი: Gyroscope * ფორმატები: [[CD]] | 70 || 65 || 60 || 92 |- |} ===EP=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" |+ EP ალბომების სია, რჩეული პოზიციებით ჩარტში ! scope="col" rowspan="2" style="width:15em;"| ალბომი ! scope="col" rowspan="2" style="width:19.5em;"| დეტალები ! scope="col" colspan="3"| უმაღლესი პოზიცია ჩარტში |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბრიტანეთი|ბრიტ]]<br /><ref name="UK-EPs">{{cite web | url=http://www.officialcharts.com/artist/_/massive%20attack/ | title=Massive Attack | publisher=Official Charts Company | accessdate=29 November 2012}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Australia.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ავსტრალია|ავსტრ]]<br /><ref name="AUS-albums" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Switzerland.svg|border|{{{1|25px}}}]][[შვეიცარიის მუსიკალური ჩარტები|შვეიც]]<br /><ref name="SWI" /> |- ! scope="row" | ''Massive Attack EP'' | * გამოიცა: 10 თებერვალი 1992 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.nme.com/artists/massive-attack/album/hymn-of-the-big-wheel/6264 | title=Massive Attack – Hymn of the Big Wheel | work=[[NME]] | publisher=IPC Media | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი: Circa, Wild Bunch * ფორმატები: [[CD]] | 27 || 49 || 35 |- ! scope="row" | ''Bite Size Massive Attack'' | * გამოიცა: 25 დეკემბერი 2006 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Bite-Size-Massive-Attack-video/dp/B003X56KZ8 | title=Bite Size Massive Attack <nowiki>[+video]</nowiki>: Massive Attack | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი: [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | — || — || — |- ! scope="row" | ''[[Splitting the Atom]]'' | * გამოიცა: 4 ოქტომბერი 2009 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Splitting-The-Atom/dp/B002P3XPAW | title=Splitting The Atom: Massive Attack | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი: [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[გრამფირფიტა|LP]], [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | 64 || — || 68 |- ! scope="row" | ''Atlas Air'' | * გამოიცა: 21 ნოემბერი 2010 <span style="font-size:85%;">([[გაერთიანებული სამეფო|UK]])</span><ref>{{cite web | url=http://www.amazon.co.uk/Atlas-Air-EP-Video/dp/B0048X0AJG | title=Atlas Air EP <nowiki>[+Video]</nowiki>: Massive Attack | work={{noitalic|[[Amazon.com]]}} | accessdate=29 November 2012}}</ref> * ლეიბლი: [[Virgin Records]] * ფორმატები: [[CD]], [[გრამფირფიტა|LP]], [[ციფრული ჩამონატვირთი|ციფრული]] | — || — || — |- | colspan="5" style="font-size:90%" | "—" აღნიშნავს, რომ ჩარტში არ მოხვედრილა ან ამ ტერიტორიაზე არ გამოცემულა. |} ==სინგლები== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" border="1" |+ სინგლების სია, პოზიციით ჩარტებში, ალბომის სახელით და სერტიფიცირებით ! scope="col" rowspan="2" style="width:10.5em;" | სინგლი ! scope="col" rowspan="2" | წელი ! scope="col" colspan="9" | უმაღლესი პოზიცია ჩარტში ! scope="col" rowspan="2" style="width:8em;"| სერტიფიცირება ! scope="col" rowspan="2" | ალბომი |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბრიტანეთი|ბრიტ]]<br /><ref name="UK-albums" /> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Australia.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ავსტრალია|ავსტრ]]<br /><ref name="AUS-singles">Peak chart positions for singles in Australia: * Singles charting within the top 50: {{cite web | url=http://australian-charts.com/showinterpret.asp?interpret=Massive+Attack | title=Discography Massive Attack | work={{noitalic|australian-charts.com}} | publisher=Hung Medien | accessdate=29 November 2012}} * Singles charting within the top 100, including those peaking between 51-100: {{cite book|last=Ryan|first=Gavin|title=Australia's Music Charts 1988-2010|year=2011|publisher=Moonlight Publishing|location=Mt. Martha, VIC, Australia}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Austria.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ავსტრია|ავს]]<br /><ref name="AUT"/> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Belgium.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბელგია|ბელ]]<br /><ref name="BEL (FL)"/> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Germany.svg|border|{{{1|25px}}}]][[გერმანია|გერ]]<br /><ref name="GER-singles">{{cite web | title=Chartverfolgung / Massive Attack / Single | url=http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/Massive+Attack/?type=single | work={{noitalic|musicline.de}} | publisher=Media Control Charts | accessdate=29 November 2012 | language=German | archiveurl=https://web.archive.org/web/20180717212619/http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/Massive+Attack/?type=single | archivedate=17 ივლისი 2018 }}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the Netherlands.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ნიდერლანდები|ნიდ]]<br /><ref name="NLD"/> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of New Zealand.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ახალი ზელანდია|ახ.ზ.]]<br /><ref name="NZ"/> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of Switzerland.svg|border|{{{1|25px}}}]][[შვეიცარიის მუსიკალური ჩარტები|შვეიც]]<br /><ref name="SWI"/> ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;"| [[ფაილი:Flag of the United States.svg|border|{{{1|25px}}}]][[ბილბორდ 200|აშშ]]<br /><ref name="US-Dance-singles">{{cite web | url={{BillboardURLbyName|artist=massive attack|chart=Dance/Club Play Songs}} | title=Massive Attack – Chart History: Dance/Club Play Songs | work=Billboard | publisher=Prometheus Global Media | accessdate=1 July 2013}}</ref> |- ! scope="row" | "Any Love"<ref>{{cite AV media notes | others=[[Massive Attack]] | date=1988 | title=Any Love | type=track listing | publisher=Massive Attack Records | id=MASS 001}}</ref> | 1988 | — || — || — || — || — || — || — || — || — | | |- ! scope="row"| „[[Daydreaming (სიმღერა)|Daydreaming]]“ | 1990 | 81 || — || — || — || — || — || — || — || — | | rowspan="3"| ''Blue Lines'' |- ! scope="row"| „[[Unfinished Sympathy]]“ | rowspan="2"| 1991 | 13 || 95 || — || 15 || 17 || 2 || 48 || 9 || — | * [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ბრიტანეთი]] ვერცხლი<ref name="BPI"/> |- ! scope="row"| „[[Safe from Harm (სიმღერა)|Safe from Harm]]“ | 25 || — || 23 || — || 33 || 28 || — || 15 || 35 | |- ! scope="row"| „Sly" | 1994 | 24 || 98 || — || — || — || — || — || — || — | | rowspan="3"| ''Protection'' |- ! scope="row"| „[[Protection (სიმღერა)|Protection]]“ | rowspan="2"| 1995 | 14 || 91 || — || — || — || — || 27 || — || — | |- ! scope="row"| „[[Karmacoma]]“ | 28 || — || — || — || — || — || 19 || — || — | |- ! scope="row" | „[[Risingson]]“ | 1997 | 11 || — || — || 43 || — || — || 30 || — || — | | rowspan="4"| ''Mezzanine'' |- ! scope="row"| „[[Teardrop]]“ | rowspan="3"| 1998 | 10 || 16 || — || 67 || 52 || 64 || 19 || 75 || — | * [[ფაილი:Flag of the United Kingdom.svg|border|{{{1|23px}}}|link=ბრიტანეთი]] ოქრო<ref name="BPI"/> |- ! scope="row"| „[[Angel (Massive Attack-ის სიმღერა)|Angel]]“ | 30 || — || — || — || — || — || 33 || — || — | |- ! scope="row" | „[[Inertia Creeps]]“ | — || — || — || — || — || — || 16 || — || — | |- ! scope="row"| „[[Special Cases]]“ | rowspan="2"| 2003 | 15 || — || — || — || — || — || — || — || — | | rowspan="2"| ''100th Window'' |- ! scope="row"| „[[Butterfly Caught]]“ | — || — || — || — || — || — || — || — || — | |- ! scope="row"| „[[Live with Me (სიმღერა)|Live with Me]]“ | rowspan="2"| 2006 | 17 || — || 58 || 52 || 74 || — || — || 64 || — | | rowspan="2"| ''Collected'' |- ! scope="row"| "False Flags" | 158 || — || — || — || — || — || — || — || — | |- ! scope="row"| "Psyche" | 2009 | — || — || — || 67 || — || — || — || — || — | | rowspan="2"| ''Heligoland'' |- ! scope="row"| "Paradise Circus" | 2010 | 117 || — || — || 33 || — || — || — || 41 || — | |- ! scope="row"| „[[Four Walls / Paradise Circus|Four Walls]]“<ref>{{cite web | url=http://www.allmusic.com/album/four-walls-mw0002281819 | title=Four Walls – Massive Attack | work={{noitalic|[[AllMusic]]}} | publisher=Rovi Corporation | accessdate=29 November 2012}}</ref> | 2011 | — || — || — || — || — || — || — || — || — | | |- | colspan="14" style="font-size:90%" | "—" აღნიშნავს, რომ ჩარტში არ მოხვედრილა ან ამ ტერიტორიაზე არ გამოცემულა. |} ==მუსიკალური ვიდეოები== {| class="wikitable" |- ! scope="col" | წელი ! scope="col" | სახელი ! scope="col" | რეჟისორი(ები) |- ! scope="row"| 1990 | „[[Daydreaming (სიმღერა)|Daydreaming]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=JG9CXQxhfL4]] | rowspan="3"| ბეილი ვოლში<ref name="Collected">{{cite AV media notes | type=liner notes | others=Massive Attack | year=2006 | title=Collected | publisher=[[Virgin Records]] | id=CDVX 3017}}</ref> |- ! scope="row" rowspan="4"| 1991 | „[[Unfinished Sympathy]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=ZWmrfgj0MZI]] |- | „[[Safe from Harm (სიმღერა)|Safe from Harm]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=PKtTmZnVhhI]] |- | „Just a Matter of Time“ | როჯერ პომფრი |- | „Be Thankful For What You've Got“ | ბეილი ვოლში |- ! scope="row"| 1994 | „Sly“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=Dsv21Qq3hOc]] | სტეფან სენდაუი <ref>{{cite web | url=http://www.mtv.com/videos/massive-attack/55398/sly.jhtml | title=Sly {{!}} Massive Attack {{!}} Music Video | work={{noitalic|[[MTV]]}} | publisher=Viacom Media Networks | accessdate=29 November 2012}}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3"| 1995 | „[[Protection (სიმღერა)|Protection]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=Epgo8ixX6Wo]] | მიშელ გონდრი<ref>{{cite web | url=http://www.mtv.com/videos/massive-attack/34078/protection.jhtml | title=Protection {{!}} Massive Attack {{!}} Music Video | work={{noitalic|[[MTV]]}} | publisher=Viacom Media Networks | accessdate=29 November 2012}}</ref> |- | „[[Karmacoma]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=Vi76bxT7K6U]] | ჯონათან გლეიზერი<ref name="Collected"/> |- | «I Want You» | ერლ სებასტიანი |- ! scope="row"| 1997 | „[[Risingson]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=85E9Q5Wx210]] | rowspan="3"| უოლტერ შტერნი<ref name="Collected"/><ref>{{cite web | url=http://www.mtv.com/videos/massive-attack/59348/teardrop.jhtml | title=Teardrop {{!}} Massive Attack {{!}} Music Video | work={{noitalic|[[MTV]]}} | publisher=Viacom Media Networks | accessdate=29 November 2012}}</ref> |- ! scope="row" rowspan="2"| 1998 | „[[Teardrop]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=u7K72X4eo_s]] |- | „[[Angel (Massive Attack-ის სიმღერა)|Angel]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=hbe3CQamF8k]] |- ! scope="row"| 1999 | „[[Inertia Creeps]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=w3mn7EC-skg]] | ''W.I.Z.'' —<br />ენტონი უინსტონი |- ! scope="row"| 2000 | „Nature of Threat“ | [[რობერტ დელ ნაია]]<br />ტომ ჰინგსტონი |- ! scope="row" rowspan="3"| 2003 | „[[Special Cases]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=OQ31yNp6Nao]] | rowspan="2"| H5<ref name="Collected"/><ref>{{cite web | url=http://www.mtv.com/videos/massive-attack/310472/special-cases.jhtml | title=Special Cases {{!}} Massive Attack {{!}} Music Video | work={{noitalic|[[MTV]]}} | publisher=Viacom Media Networks | accessdate=29 November 2012}}</ref> |- | „[[Special Cases]]“ |- | „[[Butterfly Caught]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=g45PgMJMqLY]] | დენიელ ლევი<ref>{{cite web | url=http://www.mtv.com/videos/massive-attack/22319/butterfly-caught.jhtml | title=Butterfly Caught {{!}} Massive Attack {{!}} Music Video | work={{noitalic|[[MTV]]}} | publisher=Viacom Media Networks | accessdate=29 November 2012}}</ref> |- ! scope="row" rowspan="3"| 2006 | „[[Live with Me (სიმღერა)|Live with Me]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=AIIovpUQiro]] | rowspan="2"| ჯონათან გლეიზერი<ref name="Collected"/> |- | „[[Live with Me (სიმღერა)|Live with Me]]“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=o_mi7rD-_9c]] |- | „False Flags“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=DilYs7scIgU]] | პოლ გორი |- ! scope="row" rowspan="3"| 2009 | „United Snakes“ | UnitedVisualArtists<ref>{{cite web | url=http://massiveattack.com/blog/2009/10/30/united-snakes/ | title=United Snakes | publisher=[[Massive Attack]] | date=30 October 2009 | accessdate=29 November 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121116154655/http://massiveattack.com/blog/2009/10/30/united-snakes/ | archivedate=16 ნოემბერი 2012 }}</ref> |- | „[[Splitting the Atom]]“ | ბეილი ვოლში<ref>{{cite web | url=http://massiveattack.com/blog/2009/09/17/splitting-the-atom/ | title=Splitting The Atom | publisher=[[Massive Attack]] | date=17 September 2009 | accessdate=29 November 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121126095921/http://massiveattack.com/blog/2009/09/17/splitting-the-atom/ | archivedate=26 ნოემბერი 2012 }}</ref> |- | „[[Four Walls / Paradise Circus|Paradise Circus]]“ | ტობი დაი<ref>{{cite web | url=http://massiveattack.com/blog/2009/12/15/paradise-circus/ | title=Paradise Circus | publisher=[[Massive Attack]] | date=15 December 2009 | accessdate=29 November 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121220022549/http://massiveattack.com/blog/2009/12/15/paradise-circus/ | archivedate=20 დეკემბერი 2012 }}</ref> |- ! scope="row" rowspan="7"| 2010 | „[[Splitting the Atom]]“ | ედუარდ სალიე<ref>{{cite web | url=http://massiveattack.com/blog/2010/02/04/splitting-the-atom-film-by-edouard-salier/ | title=Splitting The Atom film by Edouard Salier | publisher=[[Massive Attack]] | date=4 February 2010 | accessdate=29 November 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121116154700/http://massiveattack.com/blog/2010/02/04/splitting-the-atom-film-by-edouard-salier/ | archivedate=16 ნოემბერი 2012 }}</ref> |- | „Flat of the Blade“ | იუენ სპენსერი<ref>{{cite web | url=http://massiveattack.com/blog/2010/02/05/flat-of-the-blade-film-by-ewen-spencer/ | title=Flat of the Blade film by Ewen Spencer | publisher=[[Massive Attack]] | date=5 February 2010 | accessdate=29 November 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121105211330/http://massiveattack.com/blog/2010/02/05/flat-of-the-blade-film-by-ewen-spencer/ | archivedate=5 ნოემბერი 2012 }}</ref> |- | „Saturday Come Slow“„“ | ადამ ბრუმბერგი, ოლივერ ჩანარინი<ref>{{cite web | url=http://massiveattack.com/blog/2010/03/16/saturday-come-slow-film/ | title=Saturday Come Slow Film | publisher=[[Massive Attack]] | date=16 March 2010 | accessdate=29 November 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121109184521/http://massiveattack.com/blog/2010/03/16/saturday-come-slow-film/ | archivedate=9 ნოემბერი 2012 }}</ref> |- | „Psyche" | დუგლას უილსონი<ref>{{cite web | url=http://pitchfork.com/news/38898-video-massive-attack-psyche/ | title=Video: Massive Attack: 'Psyche' | publisher=Pitchfork Media | date=24 May 2010 | accessdate=29 November 2012 | author=Dombal, Ryan}}</ref> |- | „Psyche" | ჯონ დაუნერი<ref>{{cite web | url=http://massiveattack.com/blog/2010/05/26/psyche-film-by-john-downer/ | title=Psyche film by John Downer | publisher=[[Massive Attack]] | date=26 May 2010 | accessdate=29 November 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121109172758/http://massiveattack.com/blog/2010/05/26/psyche-film-by-john-downer/ | archivedate=9 ნოემბერი 2012 }}</ref> |- | „Atlas Air“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=c61jlHO3rVM]] | ედუარდ სალიე<ref>{{cite web | url=http://www.guardian.co.uk/music/video/2010/oct/18/massive-attack-atlas-air | title=New music video: Massive Attack – Atlas Air | work=The Guardian | date=18 October 2010 | accessdate=29 November 2012}}</ref> |- | „Pray for Rain“ [[ფაილი:YouTube Logo.svg|40px|right|link=http://www.youtube.com/watch?v=pvu2iQXJ30s]] | ჯეიკ სკოტი<ref>{{cite web | url=http://massiveattack.com/blog/2010/11/19/pray-for-rain-film-by-jake-scott/ | title=Pray For Rain – film by Jake Scott | publisher=[[Massive Attack]] | date=19 November 2010 | accessdate=29 November 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121126212013/http://massiveattack.com/blog/2010/11/19/pray-for-rain-film-by-jake-scott/ | archivedate=26 ნოემბერი 2012 }}</ref> |} ==სქოლიო== <div style="height:250px; overflow:auto; padding:3px; border:1px solid #aaa;" class="scrollbox"> {{სქოლიოს სია|2}} </div> ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.massiveattack.com/ ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080509171513/http://www.massiveattack.com/ |date=2008-05-09 }} * [http://www.allmusic.com/artist/massive-attack-mn0000378288 Massive Attack] [[AllMusic]]-ზე * {{Discogs artist | artist=Massive Attack | name=Massive Attack}} {{Massive Attack}} [[კატეგორია:ბრიტანელი შემსრულებლების დისკოგრაფიები]] [[კატეგორია:ელექტრონული მუსიკის მომღერლების დისკოგრაფიები]] tetlyfprptc5hwmmz97d71d9s8bodmh 3 325754 4650531 4617641 2024-05-02T23:11:45Z MediaWiki message delivery 56643 /* Reminder to vote now to select members of the first U4C */ ახალი სექცია wikitext text/x-wiki {{მომწერეთ}} {{არქივის დაფა|დაფის-სიგანე=14em| *''[[მომხმარებლის_განხილვა:Surprizi/არქივი_1|არქივი 1.'' ]] *''[[მომხმარებლის_განხილვა:Surprizi/არქივი_2|არქივი 2.'' ]] *''[[მომხმარებლის_განხილვა:Surprizi/არქივი_3|არქივი 3.'' ]] *''[[მომხმარებლის_განხილვა:Surprizi/არქივი_4|არქივი 4.'' ]] *''[[მომხმარებლის_განხილვა:Surprizi/არქივი_5|არქივი 5.'' ]] }} {{ვიკიბანერი}} == შარვაშიძეების გენეალოგია == გამარჯობა, თქვენი ცვლილებები შევნიშნე შარვაშიძეების გენეალოგიაში და კითხვა გამიჩნდა. მანუჩარის მამა სოლომონი, ხუტუნია შარვაშიძის ძე არის ხო? თავად სოლომონი თუ მართავდა სამურზაყანოს? თუ გაქვთ ინფორმაცია ამის შესახებ შევეცდები მათი გენეალოგია დეტალურად ავაწყო. [[მომხმარებელი:Georgiano|Georgiano]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Georgiano|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Georgiano|წვლილი]]</sub> 11:13, 30 აპრილი 2021 (UTC) :{{ping|Georgiano}} [https://www.prlib.ru/item/363881 აჰა]--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]</sub> 12:24, 30 აპრილი 2021 (UTC) :: გამარჯობა. როცა მოიცლით [[ტაო]]ს სტატიას გადაავლეთ თვალი და შენიშვნები თუ გექნებათ შემატყობინეთ. კარგი იქნება თუ თქვენც მიიღებთ მონაწილეობას სტატიის გაუმჯობესებაში. პატივისცემით [[მომხმარებელი:Georgiano|Georgiano]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Georgiano|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Georgiano|წვლილი]]</sub> 15:06, 5 მაისი 2021 (UTC) :::ჩვენ ყველა როცა ვიცლით ვავლებთ თვალს რისი სურვილიც გვაქვს.--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]</sub> 15:08, 5 მაისი 2021 (UTC) :::: ძალიან ფილოსოფიური პასუხი ჩანს, მაგრამ თქვენ თუ გაქვთ დრო და სურვილი ჩემს მიერ ზემოთ ხსენებული სტატიის გასაუმჯობესებლად? თუ არა, არ არის პრობლემა. [[მომხმარებელი:Georgiano|Georgiano]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Georgiano|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Georgiano|წვლილი]]</sub> 15:31, 5 მაისი 2021 (UTC) :::::არ მინდა რო მივიღო მონაწილეობა. მაგრამ შეიძლება როდესმე მომინდეს. ეს კი როდის მოხდება არ ვიცი.--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]</sub> 15:52, 5 მაისი 2021 (UTC) == თვითმმართველი ქალაქი == გამარჯობა. რუსთავისა და ფოთის კატეგორიებში შენი ცვლილებები გავაუქმე. ამ ქალაქებს მუნიციპალიტეტის სტატუსიც აქვთ (სსიპ ფოთის მუნიციპალიტეტი, სსიპ რუსთავის მუნიციპალიტეტი და ა.შ.) ამიტომ შესაბამისი კატეგორიებიც უნდა ჰქონდეს მითითებული. ყველა თვითმმარველი თვითმმართველი ქალაქი ამავდროულად არის მუნიციპალიტეტი, ასე რომ. მაგ. ქვემო ქართლის მუნიციპალიტეტიების ჩამონათვალში, კატეგორიაში და ა.შ. უნდა ჩანდეს რუსთავი და ასე შემდეგ --[[მომხმარებელი:M.|M.]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:M.|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/M.|წვლილი]]</sub> 17:04, 28 ივნისი 2021 (UTC) :ბოდიშით. მადლობა რომ დააბრუნე!--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]</sub> 17:07, 28 ივნისი 2021 (UTC) ==შეკითხვა== გამარჯობა. შესაძლოა ვიკიპედიელთა შორის იყო განხილვა ამ თემაზე, მაგრამ, რადგან ვერსად მივაგენი, თქვენ მოგმართავთ შეკითხვით, რომელიც ეხება სხვადასხვა სტატიებსა და კატეგორიებში გამოყენებულ სიტყვათა სხვადასხვა ფორმებს, მათ შორის, მაგალითად, — საქართველოს სსრ-ის უმაღლესი საბჭო და საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭო. რომელი ფორმაა მართებული — პირველი თუ მეორე? წინასწარ გიხდით მადლობას დახმარებისათვის.--[[მომხმარებელი:Arkaitz1974|Arkaitz1974]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Arkaitz1974|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Arkaitz1974|წვლილი]]</sub> 08:35, 30 მარტი 2022 (UTC) :სადღაც მახსოვს გაკვრით საუბარი ამასთან დაკავშირებით (ბუნდოვნად მახსოვს, იმედია არ ვცდები რომ ცანგალას შეუსწორეს რომ საბჭოთა დროს რა გამოიყენებოდა ერთია და გრამატიკულად რაა სწორი —მეორეო. აბა კითხე ცანგალას.). ჩემი სუბიექტური აზრით ფორმა — საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭო — მარტო საბჭოთა პერიოდში გამოიყენებოდა, უბრალოდ არ ტვირთავდნენ ზედმეტი ასონიშნებით. რეალურად მისი სრულფასოვანი ფორმაა — საქართველოს სს რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭო. ყოველ შემთხვევაში ჩემთვის ამდენი ხანი არავის არ მოუმართავს დღევანდელ დღემდე მსგავსი შეკიტხვით, არადა იმდენი სტატიაა უკვე დაწერილი, აფხაზეთისა და საქართველოს ასსრ-სსრ-ებზე რომ არვიცი.--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]</sub> 10:51, 30 მარტი 2022 (UTC) ::{{ping|Surprizi}} დიდი მადლობა პასუხისთვის, თქვენის ნებართვით ცანგალას შევეხმიანები იგივე შეკითხვით. კიდევ ერთხელ მადლობა ყურადღებისა და გულისხმიერებისთვის.--[[მომხმარებელი:Arkaitz1974|Arkaitz1974]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Arkaitz1974|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Arkaitz1974|წვლილი]]</sub> 13:29, 30 მარტი 2022 (UTC) == ვიკი-ორდენი == {| style="border: 1px solid gray; background-color: #fdffe7;" |rowspan="2" valign="middle" | [[სურათი:Invisible Barnstar Hires.png|100px]] |rowspan="2" | |style="font-size: large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;" | '''უხილავი ვიკი-ორდენი''' |- |style="vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;" | დიდია თქვენი წვლილი ვიკიპედიაში!. გაწეული სამსახურისთვის ჯილდოვდებით იშვიათი, უხილავი ვიკი-ორდენით!. გისურვებთ წარმატებას!. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 11:23, 29 მარტი 2022 (UTC) |} :) უღრმესი მადლობა! :*--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 13:50, 23 აპრილი 2022 (UTC) == [[:ფაილი:Zemo betlemi-tbilisi1.JPG]] == გამარჯობა! როგორც ვხედავ აღნიშნული ფაილი თქვენია და ხომ არ აჯობებს კომონზზე ატვირთოთ და შემდეგ სტატიაში ჩავაგდოთ ?. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 10:25, 18 მაისი 2022 (UTC) :კი. ჩავუჯდები და სხვებსაც ავტვირთავ.--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 10:35, 18 მაისი 2022 (UTC) ::მადლობა!. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 10:56, 18 მაისი 2022 (UTC) == სახელობითი ბრუნვის ნიშანი == სახელობითი ბრუნვის ნიშანი ნუ გავიწყდება, ბატონო ჩემო :D--[[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 17:00, 22 ივლისი 2022 (UTC) :წიგნში სათაურად სახელობითის გარეშეა ბატონო ფუხს და რა ვუყო? [[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 17:01, 22 ივლისი 2022 (UTC) ::დაუმატე კაცო, წიგნში თუა შეცდომით ჩვენ რატომ გავიმეოროთ? [[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 17:03, 22 ივლისი 2022 (UTC) :::ნუ კეთილი, რადგან წიგნში შეცდომაა. ნუ იდეაში შეიძლება რომ აფხაზური სახელით დატოვეს. კაი იებით გავუშვებ. [[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 17:08, 22 ივლისი 2022 (UTC) == ხარება == სტატიაში [[ხარება (წალკის მუნიციპალიტეტი)]], შეტანილ ინფორმაციას მითითებული არ აქვს წყარო. იქნებ დაუმატო. [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 09:16, 24 ივლისი 2022 (UTC) == Thank you for being a medical contributors! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Wiki Project Med Foundation logo.svg|130px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" |'''The 2023 Cure Award''' |- | style="vertical-align: middle; padding: 3px;" |In 2023 you '''[https://mdwiki.org/wiki/WikiProjectMed:WikiProject_Medicine/Stats/Top_medical_editors_2023_(all) were one of the top medical editors in your language]'''. Thank you from [[m:WikiProject_Med|Wiki Project Med]] for helping bring free, complete, accurate, up-to-date health information to the public. We really appreciate you and the vital work you do! Wiki Project Med Foundation is a [[meta:Wikimedia_thematic_organizations|thematic organization]] whose mission is to improve our health content. '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdWfjVFbDO4ji-_qn2SsAgdCflhcOZychLnr1JUacsPaBr1eA/viewform Consider joining for 2024]''', there are no associated costs. Additionally one of our primary efforts revolves around translation of health content. We invite you to '''[https://mdwiki.toolforge.org/Translation_Dashboard/index.php try our new workflow]''' if you have not already. Our dashboard automatically [https://mdwiki.toolforge.org/Translation_Dashboard/leaderboard.php collects statistics] of your efforts and we are working on [https://mdwiki.toolforge.org/fixwikirefs.php tools to automatically improve formating]. |} Thanks again :-) -- [https://mdwiki.org/wiki/User:Doc_James <span style="color:#0000f1">'''Doc James'''</span>] along with the rest of the team at '''[[m:WikiProject_Med|Wiki Project Med Foundation]]''' 22:25, 3 თებერვალი 2024 (UTC) </div> <!-- Message sent by User:Doc James@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Top_Other_Language_Editors_2023&oldid=26173705 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:11, 2 მაისი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_2&oldid=26721207 --> m9j8zyd887091cfesuna9eobgoipv2s 3 329665 4650530 4647071 2024-05-02T23:11:45Z MediaWiki message delivery 56643 /* Reminder to vote now to select members of the first U4C */ ახალი სექცია wikitext text/x-wiki {{მომწერეთ}} {{აქ გიპასუხებთ}} {{არქივის დაფა|სურათი=[[სურათი:Archive information icon.png]]|დაფის-სიგანე=22em| *[[მომხმარებელი განხილვა:Mehman/არქივი 1|07.01.2016 - 27.01.2016]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 2|27.01.2016 - 31.12.2016]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 3|01.01.2017 - 31.12.2017]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 4|01.01.2018 - 31.12.2018]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 5|01.01.2019 - 31.12.2019]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 6|01.01.2020 - 31.12.2020]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 7|01.01.2021 - 31.12.2021]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 8|01.01.2022 - 31.12.2022]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 9|01.01.2023 - 31.12.2023]] }} == ჩიფლაქი (ჩანაქკალეს რაიონი) == მეჰმან, თავად თურქულ ვიკიპედიაში გადახედე როგორ აქვთ აწყობილი სოფლების შესახებ სტატიები. ჩანაქკალეს პროვინციაში არის 11 რაიონი და ამ რაიონებში არის სოფლები. ყველა სოფელს რაიონების მიხედვით აქვს თარგები და არა პროვინციების მიხედვით. შესაბამისად ფრჩხილებში მიეწერებათ რაიონის სახელი და არა პროვინციის. რადგან აქმ შემტხვევაში რაიონი და პროვინცია მსგავსი სახელითაა პროვინცია შევცვალე რაიონით. [https://tr.wikipedia.org/wiki/Kategori:%C3%87anakkale_%C5%9Fablonlar%C4%B1 აი აქაა ამ პროვინციის ყველა რიონის სოფლის თარგები]. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 19:17, 22 იანვარი 2024 (UTC) :დიახ, ახლა მივხვდი რას გულისხმობდი. შემდეგში განხილვაში ან რეზიუმეში დამიწერე ხოლმე, რომ არ გამიკვირდეს :) — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 19:21, 22 იანვარი 2024 (UTC) ::კაი :) [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 19:24, 22 იანვარი 2024 (UTC) ==კითხვა== Hi, I don't know If I'm writing this message to the right person but I'll still try. I created this account today and I want to delete it. the site gives me some kind of vibe that my IP would get leaked any moment and stuff, like I don't feel protected here. I also want to have those articles deleted that I made, translated etc. is it possible? thanks. {{ხელმოუწერელი|Bloodsoulzz}} :Hello. Technically, it's impossible to delete an account; even more so, it's unavailable to local admins. I recommend applying for this [[m:Steward requests/Miscellaneous|on this page]] to Stewards who have more technical capabilities than us. You can also contact the Wikimedia Foundation via ca@wikimedia.org. --[[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 18:24, 1 აპრილი 2024 (UTC) ==ჰესილისის ქრონიკები== ::გამარჯობა შევქმენი ინფორმაცია წიგნის შესახებ "ჰესილისის ქრონიკები" და სიმართლე გითხრათ ვერ მივხდი რა იყო პრობლემა რის გამოც გაუქმდა, გალინკული მქონდა წიგნის გვერდი საბას ფლათფორმაზე სადაც იყიდება ოფიციალურად, საბას საიტი ყველაზე დიდია საქარტველოში სადაც ელექტრონული წიგნები იყიდება, და ეს ინფორმაცია არ იყო სანდო თუ პრობლემა რა გახდა მისი დაბლოკვის? [[მომხმარებელი:Ramistel|Ramistel]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Ramistel|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Ramistel|წვლილი]]) 22:30, 1 აპრილი 2024 (UTC) :მოგესალმებით. სტატიას არ გააჩნდა სანდო და გადამოწმებადი წყაროები, არ იყო ვიკიფიცირებული, არ იყო დაცული ენციკლოპედიური სტანდარტი და ა.შ. მარტო „გალინკვა“ არ არის საკმარისი. ასევე თავი შეიკავეთ ვიკიპედიაში კომერციული პლატფორმების რეკლამირებას. პატივისცემით, --[[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 22:40, 1 აპრილი 2024 (UTC) == არაობიექტურობა, პოლიტიკურობა, ენობრივი გაუმართაობა == გადმომაქვს კომენტარი რომელიც ბაგრატ მუხრანბატონის განხილვის გვერდზე დაგიწერეთ: ვხედავ რომ ქართულია (ვიკიპედია) და არა ინგლისური, რადგან ჩრდილოეთ კორეის სტილში წერთ სტატიებს თურქ ლიდერებზე და ასევე ჩრდილოეთ კორეის სტილში დიქტატურულად არ აძლევთ საშუალებას სხვებს ისინი უცხოენოვანი ვიკიპედიებივით მიუკერძოებლები გახადონ... ახლა როცა არ მომეცით საშუალება ათათურქის სტატიაში პატარა მონაკვეთი ჩამემატებინა შესაბამისი წყაროთი გენოციდებზე, რომლებზეც უცხოურ ვიკიპედიებში მთელი თავია დათმობილი ათათურქის სტატიაში (თურქულის გარდა რა თქმა უნდა), კიდევ უფრო სასაცილო გახდა თქვენი არგუმენტი რომ "კატეგორიის ამ სტატიაში არსებობა არაფერს ვნებს. მკითხველმა სტატიის წაკითხვის შემდეგ თვითონ შეუძლია გადაწყვიტოს რა არის სწორი." ათათურქზე არ შეუძლია? მითუმეტეს რომ ათათურქისთვის ამ ბრალდებების წაყენებას აქვს არგუმენტაცია, მუხრანბატონისთვის კი - არა. და მე ეს საკმარისად ავხსენი. თქვენ რა თქმა უნდა აქაც მიკერძოებულობა გამოიჩინეთ. P.S. მკითხველმა შეუძლია გადაწყვიტოს კი არა, მკითხველს შეუძლია გადაწყვიტოს. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, თქვენ აშკარად არ იცით ქართული ენა იმ დონეზე რომ სხვების სტატიების შემმოწმებელი და მითუმეტეს ქართული ვიკიპედიის ადმინისტრატორი იყოთ. (თქვენი სტატიები ენობრივად გაუმართავია და მანქანურ თარგმანს ჰგავს) მაგრამ ეს არაა მთავარი, მთავარი ისაა რომ საქართველო ჩრდილოეთ კორეა და საბჭოთა კავშირი არაა და ქართულ ვიკიპედიაში ვიღაც პოლიტიკურ ლიდერებზე "ლენინს ვაქებდეთ" სტილის სტატიები არ უნდა იწერებოდეს. არამედ ისეთი მიუკერძოებელი და დაბალანსებული უნდა იყოს როგორც ეს უცხოურ და განსაკუთრებით დიახაც ინგლისურ ვიკიპედიაშია. {{ხელმოუწერელი|უცნოობი}} :მოდით ჯერ იმით დავიწყებ, რომ ადმინობას იმ ადამიანისგან ვერ ვისწავლი, ვისაც ელემენტარულად ხელმოწერა ავიწყდება. ასევე ტონს დაუწიეთ, თქვენი ამპარტავანი საქციელიდან არაფერი არ მაქვს სასწავლი. აშკარად ვერ ხვდებით თქვენს საქციელს და აზრიც არ აქვს ამ განხილვის გაგრძელებას. თქვენი მოღვაწეობის ბოლო ორი თვე მარტო კონფლიქტებს დაუთმეთ ვიკიპედიაში, შესაბამისად თქვენთან მსჯელობას აზრი არ აქვს. --[[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 11:01, 8 აპრილი 2024 (UTC) == არასამართლიანობა == მოგესალმებით, თქვენს ბაზაში არის რამოდენიმე პანტომიმის სახელმწიფო თეატრის გვერდი სადაც ყველგან სიცრუე წერია და თქვენ არ გვაძლევთ საშუალებას ზუსტი ინფორმაცია დავწეროთ! ასევე რაც მთავარია ჩვენი სამხატვრო ხელმძღვანელის დამსახურებებით და მემკვიდრეს ჯუნიორ ამირან შალიკაშვილის გვერდს გვიშლით რამდენჯერაც ავაწყეტ. ეს უკვე გამიზნული შეტევაა თუ აგვუხსენით რა ხდება!? ერთხელ გვითხრეს მიზეზი ცოცხლებზე არ შეიძლებაო და რობერტ სტურუა მოკვდა? ან ბევრი არტისტი ვინც ბაზაში გყავთ. აქ სხვა რაღაც დევს და გთხოვთ სასწრაფოდ თქვენი შეცდომები გამოასწოროთ. მადლობა წინასწარ. {{ხელმოუწერელი|JuniorAmiran}} == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:11, 2 მაისი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_2&oldid=26721207 --> 3nojz787d26sztnix8u38likdlqfgai 0 335935 4650467 4439395 2024-05-02T19:22:16Z Pietiboii 160931 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება |სახელი = f0rest |ფოტო = IEM Katowice 2019 f0rest IMG 1297 (47347471282).jpg |ფოტოს სიგანე = 220პქ |დაბსახელი = პატრიკ ლინდბერგი |დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1988|6|10}} |დაბადგილი = |მოქალაქეობა = {{დროშა|შვედეთი}} |საქმიანობა = კიბერსპორტსმენი || მოღვაწეობა = [[კიბერსპორტი]] }} '''პატრიკ ლინდბერგი''' ({{lang-sv|Patrik Lindberg}}; ასევე ცნობილია როგორც {{lang-sv|'''f0rest'''}}; დ. [[10 ივნისი]], [[1988]]) — [[შვედები|შვედი]] კიბერსპორტსმენი, „[[Counter-Strike]]“ და „[[Counter-Strike: Global Offensive]]“-ის მოთამაშე. პატრიკმა თავისი კარიერა დაიწყო [[2005]] წელს. მან ფართოდ მოიხვეჭა რეპუტაცია [[კიბერსპორტი|კიბერსპორტში]], როდესაც გახდა საუკეთესო მოთამაშე მსოფლიოში.<ref>{{cite news | url = http://www.gotfrag.com/cs/story/39590/ | title = Patrik "f0rest" Lindberg: The best there is? | date = September 4, 2007 | last = Vilkan | first = Jonas Alsaker | publisher = GotFrag | access-date = მარტი 18, 2016 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20120923002638/http://www.gotfrag.com/cs/story/39590 | archivedate = სექტემბერი 23, 2012 }}</ref> ასევე აღსანიშნავია მისი გატარებული 4 წელი [[Fnatic]]-ში, პატრიკი დაეხმარა Fnatic-ს და გახადა დომინანტი გუნდი 2009 წელს, ასევე ამ წელს Fnatic გახდა მაღალ შემოსავლიანი გუნდი „Counter-Strike“-ს ისტორიაში. [[2010]] წლის მიწურულს პატრიკმა დატოვა Fnatic და შეუერთდა [[SK Gaming]]-ს, სადაც დარჩა [[2012]] წლის ივლისამდე. ცოტახანში პატრიკი გადავიდა „Counter-Strike:Global Offensive“-ში და შეუერთდა გუნდს [[Ninjas in Pyajamas]].<ref name=NiP>{{cite news | url = http://www.sk-gaming.com/content/55121-NiP_comes_back_for_CSGO | title = NiP comes back for CS:GO | date = August 11, 2012 | last = Velazco | first = Gerardo | publisher = SK Gaming | access-date = მარტი 18, 2016 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150924115413/http://www.sk-gaming.com/content/55121-NiP_comes_back_for_CSGO | archivedate = სექტემბერი 24, 2015 }}</ref> == პროფესიული კარიერა == პატრიკმა თავისი კარიერა დაიწყო 2005 წელს, როდესაც ჰქოდა დებიუტი სამხრეთ კორეაში [[World e-Sports Games]]-ზე, სადაც თამაშობდა შვედურ გუნდ [[Bergrip Gaming]] სთვის.[[Bergrip]] მა დაამარცხა ყველა მისი მოწინააღმდეგე [[Catch-Gamers]] ის ჩათვლით, გახდა ჩემპიონი და მოიგო 50,000 ამერიკული დოლარი.გამარჯვების შემდგომ პატრიკმა დატოვა სკოლა რადგან კონცენტრაცია მოეხდინა თავის „Counter-Strike“-ის კარიერაზე. პატრიკი ნომინირებული იქნა [[eSports Award]] 2005 ზე საუკეთესო მოთამაშის კატეგორიაზე. მან დატოვა Bergrip თავის თანაგუნდელთან Kristoffer „Tentpole“ Nordlund თან ერთად და შეუერთდა [[Fnatic]]-ს სადაც გახდა გუნდის სამუდამო წევრი. პატრიკმა თავის პირველი წელი [[Fnatic]]-ში ჩაატარა წარმატებულად, სადაც გუნდმა გამოიმუშავა 100,000 ამერიკული დოლარი.2006 წელს Fnatic-მა მოიგო [[Cyberathlete Professional League]] ჩემპიონატი. ხოლო ვერცხლის მედალზე გავიდა [[Electronic Sports World Cup]]-ზე.პატრიკი კიდევ ერთხელ ნომინირებული იქნა კიბერსპორტის დაჯილოდოვებაზე, სადაც გახდა საუკეთესო „Counter-Strike“-ის მოთამაშე. [[2010]] წლის სეზონზე პატრიკმა და თავისმა გუნდელმა კრისტოფერ ალესუნდმა დატოვეს Fnatic და შეუერთდნენ [[SK Gaming]]-ს. [[2012]] წელს პატრიკი გადავიდა „Counter-Strike Global Offensive“-ში სადაც შეუერთდა გუნდს [[Ninjas in Pyjamas]] სადაც ის დღემდე თამაშობს, Ninjas in Pyjamas გახდა დომინანტი გუნდი „Counter-Strike: Global Offensive“ ში სადაც მათ მოიგეს 87თამაში მიყოლებით წაგების გარეშე. [[2014]] წელს Ninjas in Pyjamas-მა მოიგო უმაღლესი ტურნირი [[ESL One Cologne]].  ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:დაბადებული 10 ივნისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1988]] [[კატეგორია:შვედი კიბერსპორტსმენები]] 2ki3b8lqx0l0yu6xn02qbld7ptobaqd 4650471 4650467 2024-05-02T19:30:51Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება |სახელი = f0rest |ფოტო = IEM Katowice 2019 f0rest IMG 1297 (47347471282) (cropped).jpg |ფოტოს სიგანე = 220პქ |დაბსახელი = პატრიკ ლინდბერგი |დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1988|6|10}} |დაბადგილი = |მოქალაქეობა = {{დროშა|შვედეთი}} |საქმიანობა = კიბერსპორტსმენი || მოღვაწეობა = [[კიბერსპორტი]] }} '''პატრიკ ლინდბერგი''' ({{lang-sv|Patrik Lindberg}}; ასევე ცნობილია როგორც {{lang-sv|'''f0rest'''}}; დ. [[10 ივნისი]], [[1988]]) — [[შვედები|შვედი]] კიბერსპორტსმენი, „[[Counter-Strike]]“ და „[[Counter-Strike: Global Offensive]]“-ის მოთამაშე. პატრიკმა თავისი კარიერა დაიწყო [[2005]] წელს. მან ფართოდ მოიხვეჭა რეპუტაცია [[კიბერსპორტი|კიბერსპორტში]], როდესაც გახდა საუკეთესო მოთამაშე მსოფლიოში.<ref>{{cite news | url = http://www.gotfrag.com/cs/story/39590/ | title = Patrik "f0rest" Lindberg: The best there is? | date = September 4, 2007 | last = Vilkan | first = Jonas Alsaker | publisher = GotFrag | access-date = მარტი 18, 2016 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20120923002638/http://www.gotfrag.com/cs/story/39590 | archivedate = სექტემბერი 23, 2012 }}</ref> ასევე აღსანიშნავია მისი გატარებული 4 წელი [[Fnatic]]-ში, პატრიკი დაეხმარა Fnatic-ს და გახადა დომინანტი გუნდი 2009 წელს, ასევე ამ წელს Fnatic გახდა მაღალ შემოსავლიანი გუნდი „Counter-Strike“-ს ისტორიაში. [[2010]] წლის მიწურულს პატრიკმა დატოვა Fnatic და შეუერთდა [[SK Gaming]]-ს, სადაც დარჩა [[2012]] წლის ივლისამდე. ცოტახანში პატრიკი გადავიდა „Counter-Strike:Global Offensive“-ში და შეუერთდა გუნდს [[Ninjas in Pyajamas]].<ref name=NiP>{{cite news | url = http://www.sk-gaming.com/content/55121-NiP_comes_back_for_CSGO | title = NiP comes back for CS:GO | date = August 11, 2012 | last = Velazco | first = Gerardo | publisher = SK Gaming | access-date = მარტი 18, 2016 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150924115413/http://www.sk-gaming.com/content/55121-NiP_comes_back_for_CSGO | archivedate = სექტემბერი 24, 2015 }}</ref> == პროფესიული კარიერა == პატრიკმა თავისი კარიერა დაიწყო 2005 წელს, როდესაც ჰქოდა დებიუტი სამხრეთ კორეაში [[World e-Sports Games]]-ზე, სადაც თამაშობდა შვედურ გუნდ [[Bergrip Gaming]] სთვის.[[Bergrip]] მა დაამარცხა ყველა მისი მოწინააღმდეგე [[Catch-Gamers]] ის ჩათვლით, გახდა ჩემპიონი და მოიგო 50,000 ამერიკული დოლარი.გამარჯვების შემდგომ პატრიკმა დატოვა სკოლა რადგან კონცენტრაცია მოეხდინა თავის „Counter-Strike“-ის კარიერაზე. პატრიკი ნომინირებული იქნა [[eSports Award]] 2005 ზე საუკეთესო მოთამაშის კატეგორიაზე. მან დატოვა Bergrip თავის თანაგუნდელთან Kristoffer „Tentpole“ Nordlund თან ერთად და შეუერთდა [[Fnatic]]-ს სადაც გახდა გუნდის სამუდამო წევრი. პატრიკმა თავის პირველი წელი [[Fnatic]]-ში ჩაატარა წარმატებულად, სადაც გუნდმა გამოიმუშავა 100,000 ამერიკული დოლარი.2006 წელს Fnatic-მა მოიგო [[Cyberathlete Professional League]] ჩემპიონატი. ხოლო ვერცხლის მედალზე გავიდა [[Electronic Sports World Cup]]-ზე.პატრიკი კიდევ ერთხელ ნომინირებული იქნა კიბერსპორტის დაჯილოდოვებაზე, სადაც გახდა საუკეთესო „Counter-Strike“-ის მოთამაშე. [[2010]] წლის სეზონზე პატრიკმა და თავისმა გუნდელმა კრისტოფერ ალესუნდმა დატოვეს Fnatic და შეუერთდნენ [[SK Gaming]]-ს. [[2012]] წელს პატრიკი გადავიდა „Counter-Strike Global Offensive“-ში სადაც შეუერთდა გუნდს [[Ninjas in Pyjamas]] სადაც ის დღემდე თამაშობს, Ninjas in Pyjamas გახდა დომინანტი გუნდი „Counter-Strike: Global Offensive“ ში სადაც მათ მოიგეს 87თამაში მიყოლებით წაგების გარეშე. [[2014]] წელს Ninjas in Pyjamas-მა მოიგო უმაღლესი ტურნირი [[ESL One Cologne]].  ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:დაბადებული 10 ივნისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1988]] [[კატეგორია:შვედი კიბერსპორტსმენები]] op1dsgsseb33bwo4fnm5gdggnhopgbc 0 337510 4650607 4301062 2024-05-03T09:54:13Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Ajka accident d7df9fea08 b.jpg|მინი|250პქ|აფეთქების ადგილის ფოტო]] '''აიკის ალუმინის ქარხნის ავარია''' ({{lang-hu|Ajkai vörösiszap-katasztrófa}}) — ეკოლოგიური კატასტროფა, რომელიც მოხდა [[2010]] წლის 4 ოქტომბერს [[უნგრეთი|უნგრეთში]], ქალაქ [[აიკა|აიკის]] ალუმინის ქარხანაში, [[ბუდაპეშტი]]დან 160 კილომეტრში. აფეთქებამ დაანგრია კაშხალი და დაიღვარა ატომური ნარჩენი, წითელი ტალახი, რომლის საერთო რაოდენობა იყო 1,1 მლნ მ³. აფეთქების შედეგად დაიტბორა უნგრეთის სამი მედიეს ტერიტორია ([[ვესპრემის მედიე|ვესპრემი]], [[ვაშის მედიე|ვაში]] და [[დიორ-მოშონ-შოპრონის მედიე|დიორ-მოშონ-შოპრონი]]). უბედურების ზონაში უნგრეთის მთავრობბამ საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა<ref name="vesti.ru">{{cite news|url=http://www.vesti.ru/theme.html?tid=84153|title=Тема: Химическая авария в Венгрии|date=6 октября 2010|publisher=Вести.ру|accessdate=2010-10-07}}</ref>. [[5 ნოემბერი|5 ნოემბრის]] მონაცემებით დაღუპული იყო 10 ადამიანი<ref>[http://lenta.ru/news/2010/11/05/ten Умер десятый пострадавший при разливе шлама в Венгрии]</ref>. დაზარალებულთა საერთო რიცხვმა 140-ს გადააჭარბა<ref>[http://www.aif.ru/society/news/69559 Власти Венгрии опасаются повторного разлива ядохимикатов — Аргументы и Факты<!-- Заголовок добавлен ботом HBot -->]</ref>. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://in.survivali.st/nRciPF Photos of the aftermath taken December 27, 2010]{{Dead link|date=დეკემბერი 2020 |bot=InternetArchiveBot }} * [http://compitent.ru/?id=photo Ajka alumina plant accident. Photos with the damage (Russian)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101113011829/http://compitent.ru/?id=photo |date=2010-11-13 }} * [http://redsludge.bm.hu/ "Redsludge" tragedy – Official Website of the Hungarian Government] * [http://www.mal.hu/Engine.aspx Official site of MAL Magyar Alumínium] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101007164459/http://www.mal.hu/engine.aspx |date=2010-10-07 }} {{hu icon}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ეკოლოგიური კატასტროფები]] bbbprarjj45722u3es5b5op66rms44n 0 342882 4650380 4270829 2024-05-02T13:00:42Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი =ჰომო ნალედი | სურათის ფაილი =Homo_naledi_skeletal_specimens.jpg | სურათის წარწერა =ჰომო ნალედი | სურათის აღწერა = | ზესამეფო = | სამეფო =ცხოველები | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი =[[ქორდიანები]] | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =[[ძუძუმწოვრები]] | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი =[[პრიმატები]] | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =[[ჰომინიდები]] | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი =ჰომო | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =Homo naledi | ქვესახეობა = | ლათ =Homo naledi | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | არეალის რუკა =Rising Star Cave Gauteng South Africa location map.svg | არეალის რუკის წარწერა =აღოჩენის არეალი, გაუტენგი, სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა. | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = }} '''Homo Naledi''' — გადაშენებული [[ჰომინიდები]]ს ერთ-ერთ სახეობა, რომელიც [[სამხრეთი აფრიკა|სამხრეთ აფრიკაში]], კერძოდ დინალედი ჩამბერში, „ამომავალი ვარსკვლავის გამოქვაბულში“ აღმოაჩინეს. მოცემულ გამოქვაბულში არ შეინიშნება არავითარი კვალი სხვა ცხოველების არსებობისა, და არც აქ არსებული განამარხებული სახეობები არ ატარებენ რაიმე ტიპის დაზიანებებს, რომლებიც მტაცებელთან გამოქვაბულის დასაკავებლად გამართული ბრძოლის დრო შეიძლებოდა მიეღოთ. სულ 1550-მდე ეგზემპლიარი აღმოჩნინეს<ref name="NGS-20150910">{{cite web|last=Shreeve |first=Jamie |title=This Face Changes the Human Story. But How? |url=http://news.nationalgeographic.com/2015/09/150910-human-evolution-change/ |date=10 September 2015 |work=[[ეროვნული გეოგრაფიული საზოგადოება|National Geographic News]] |accessdate=10 სექტემბერი, 2015 }}</ref>. ნამარხებზე დაკვირვებით დგინდება, რომ ისინი ჩამბერში სრულაიდ ჯანმრთელები ჩამოვიდნენ და მხოლოდ გარდაცვალების შემდეგ დაიწყეს გახრწნა. მათი განამარხებული [[ჩონჩხი]] მეცნიერებმა ბიოლოგიური ნალექებით მდიდარი რბილი თიხის ფენიდან ამოიღეს, რომელიც ჩემბერში დროთა განმავლობაში გროვდებოდა. ამ სახეობისათვის დამახასიათებელია სხეულის მცირე ზომის მქონე ადამიანთა პოპულაციების მსგავსი სხეულის წონა და სიმაღლე, მაგრამ შიდა ქალის მცირე ტევადობით იგი [[ავსტრალოპითეკები|ავსტრალოპითეკის]] მსგავსია. იგი უმეტესწილად ადრეული ჰომინიდებისათვის, [[ჰომო ერექტუსი]]სთვის, [[Homo habilis|ჰომო ჰაბილისისა]] და [[Homo rudolfensis|ჰომო რუდოლფენსისთვის]], დამახასიათებელი ნიშან-თვისებების მატარებელია, მაგრამ გამოირჩევა იმითაც, რომ მას გააჩნია ხელისა და მაჯის ისეთი მანიპულატორული ადამპტაციები, როგორიც დამახასიათებელია თანამედროვე ადამიანისათვის. გამოკვლევების შედეგად დადგინდა კიდევ ერთი თანხვედრა თანამედროვე ადამიანის აგებულებასთან, რაც მოიცავს ტერფისა და ქვედა კიდურების მსგავსებას. ეს ადამიანური ნიშნები კონტრასტს ქმნის პრიმიტიულ ან უფრო მეტად [[ავსტრალოპითეკები|ავსტრალიოპიტეკურ]] ტორსთან, მხრებთან, [[მენჯი (ანატომია)|მენჯთან]] და პროქსიმალურ ბარძაყთან. იქიდან გამომდინარე,რომ წარმოდგენილია სულ მცირე 15 ინდივიდი, ჩონჩხის მრავალი ელემენტის მსგავსებით, ''ჰომო ნალედი'' იქცა ერთ-ერთ უდიდეს აღმოჩენად აფრიკის ტერიტორიაზე. ჩემბერში პირველი აღმოჩენები 2013 წელს განხორციელდა, რომელიც იძლეოდა მრავალი ინდივიდის შემადგენელ ნაწილებს,რომლებიც ჯერ კიდევ გამოკვლევის პროცესშია.<ref>[https://elifesciences.org/content/4/e09560 Homo naledi, a new species of the genus Homo from the Dinaledi Chamber, South Africa]</ref> === დინალედის ჩამბერი === [[ფაილი:Cartoon illustrating the geological and taphonomic context and distribution of fossils, sediments and flowstones within the Dinaledi Chamber.jpg|მინი|მარცხნივ|325x325პქ|დინალედის ჩამბერის აღწერილობა.]] '''„ამომავალი ვარსკვლავის გამოქვაბულის სისტემა“''' (აგრეთვე ცნობილი როგორც '''ვესტმინსტერის''' ან '''იმპერიის''' გამოქვაბული) მდებარეობს [[გაუტენგი|გაუტენგის პროცინციაში]], [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]]ში. 2013 წლის 13 სექტემბერს გამოქვაბულების მოყვარული მკვლევარები სტივენ ტაკერი და რიკ ჰანტერი [[დოლომიტი|დოლომიტის]] ქანით ნაგებ გამოქვაბულთა სისტემაში შევიდნენ<ref name="NGS-20150910" /><ref name="SEC-20131113">{{Cite web |last=Tucker |first=Steven |title=Rising Star Expedition |publisher=Speleological Exploration Club |date=13 November 2013 | url=http://www.sec-caving.co.za/2013/11/rising-star-expedition.html |accessdate=8 სექტემბერი, 2015}}</ref> , ეს გამოქვაბული „ამომავალი მზის“ სახელითაა ცნობილი. მიუხედავად იმისა, რომ გამოქვაბული კარგად იყო შესწავლილი მკვლევრებს იმედი ჰქონდათ, რომ რაიმე უცნაურს მაინც იპოვიდნენ. შემთხვევით ტაკერმა გამოქვაბულის იატაკში ნაპრალი დაინახა, რომლის გასვლის შემდეგაც იგი დინალედის ჩამბერში მოხვდა. მიწაზე მოფენილმა ძვლება მათი ყურადღება მიიპყრო, ძველები ზედაპირზე ეყარა, ძვლები თანამედროვე ადამიანს არ ეკუთვნოდა. მათი ამოტანა მალევე დაიწყო, სულ 1550-მდე ეგზემპლიარი იქნა ამოღებული, იმაზე მეტი, ვიდრე უპოვიათ აფრიკის ყველა წერტილში ერთად: თავის ქალები, ყბები, ნეკნები, კბილები, თითქმის მთლიანი ფეხი, ხელი. პრაქტიკულად ყველა ძვალი დაუზიანებელი იყო. ზრდასრულები, ახალგაზრდები, ჩვილები, ხანდაზმულები, გამოქვაბულში თითქმის ყველაფერი აღმოჩნდა ჰომო ნალედის გვარის სრულად შესასწავლად<ref>[http://press.nationalgeographic.com/2015/09/10/homo_naledi/ New Species of Human Relative Discovered in South African Cave" National Geographic]</ref>. აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ მღვიმე მუდმივ სიბნელეშია და მას მზე არცერთი მხრიდან არ ხვდება. ეს გარემოებები, მჭიდრო პარალელს ქმნის სიმას გამოქვაბულთან, სადაც არაერთი ნამარხი აღმოაჩინეს. თუმცა, დინალედის გამოქვაბულისგან განსხვავებით, სიმას გამოქვაბული არ შეიცავდა დიდი ზომის [[ძუძუმწოვრები]]ს ნამარხებს. ასევე, არ არსებობდა მტკიცებულებები ადამიანების ოკუპაციასთან დაკავშირებით, მაგრამ სიმას გამოქვაბულში ბევრად უფრო საშინელ, მაგრამ საინტერესო ფაქტს წააწყდნენ. ატაპუერკას გუნდმა აღნიშნული გამოქვაბულიდან ამოიღო ხელების და ფეხების ძვლები, ხერხემლები. ეს ნაშთები ეკუთვნის სულ მცირე 28 [[ნეანდერტალელი|ნეანდერტალელს]]. ამ ფაქტმა მეცნიერები ასეთი გამოწვევის წინაშე დააყენა: 28 ნეანდერტანელი ვიღაცამ შეგნებულად ჩაყარა ორმოში, საიდანაც ვეღარ ამოვიდნენ და შესაბამისად მათი სხეულები დროთა განმავლობაში გაიხრწნა. მეცნიერებმა დაამტკიცეს, რომ სწორედ ასეთი გამოქვაბულები დაიკავეს შემდგომ ჰომო ნალედებმა. თუმცა გვამების განზრახ ჩაგდებაში გამომჟღავნდა [[პრიმატები]]ს საკმაოდ რთული ქცევა, რასაც ბევრად დიდი ზომის ტვინი სჭირდებოდა, ვიდრე მაშინ ჰქონდათ. აქედან გამომდინარე, მეცნიერები ფიქრობენ, რომ ეს [[გორილა]]ს ან ჰომო ჰაბილისის ნამოქმედარია.<ref name="elifesciences">{{cite web|last=Stringer|first=Chris|title=Human Evolution: The many mysteries of Homo naledi|url=https://elifesciences.org/content/4/e10627/|date=10 სექტემბერი, 2015|work=elifesciences.org|accessdate=10 სექტემბერი, 2015 }}</ref> „ამომავალი ვარსკვლავის გამოქვაბულის“ ორიგინალი რუკა შეიქნა ჯგუფის მიერ, რომელიც შეისწავლიდა გამოქვაბულის შიდა აგებულებას, ჯგუფი, რომელმაც ჰომო ნალედის შესწავლა დაიწყო, ამ რუკით სარგებლობდა, თუმცა რუკაზე არ იყო დინალედი ჩამბერის შესახებ ინფორმაცია. დინალედი ჩამბერი ბევრ საიდუმლოებას შეიცავს, მას შემდეგ რაც ეს აღმოაჩინეს, მიმდინარეობდა მისი სრული შესწავლა, გამოიყენეს ყველა თანამედროვე ტექნიკა, იმასთვის, რომ სრულიად შეესწავლად მისი [[მორფოლოგია|მორფოლოგიური]] მახასიათებლები. როდესაც დინალედი ჩამბერში პირველად შევიდნენ, ცხადი იყო რომ, იქამდე სხვა იყო ნამყოფი ამ ოთახში, რადგან ძვლები გადაადგილებული იყო, ასევე დატოვებული იყო რამდენიმე კვლევის სამაგრიც. მოკვლევამ ცხადყო, რომ ეს იყო ათწლეულის წინანდელი კვალი. დინალედის ოთახში შესვლა დღესდღეობით ძალიან რთულია. აქედან გამომდინარე ჩნდება კითხვა, თუ საიდან აღმოჩნდნენ ეს არსებები აქ. შეიძლება აქ შემოცოცდნენ და გაიჭედნენ, ან მოკვდნენ როცა გამოქვაბული წყლით აივსო. ბერგერი და მისი მეგობრები კი ფიქრობენ, რომ ამ ოთახს რაღაც სარიტუალო მნიშვნელობა ჰქონად, მათი აზრით აქ ისინი მკვდრებს ინახავდნენ.ამ მოსაზრებას ბევრი შეეწინააღმდეგა, თუმცა ზოგი ფიქრობს, რომ სხვანაირად აქ ვერ აღმოჩნდებოდნენ ჩვილები და მოხუცები. კრის სტრინგერი ლონდონის მუზეუმიდან, ამბობს რომ მართლაც დიდი ამოცანაა თუ საიდან აღმოჩნდნენ ეს ადამიანები აქ, თავიანთ უკანასკნელ განსასვენებელ ადგილას. ის ასევე ამბობს რომ, თუ მას მართლაც ფორთოხლის ზომის ტვინი ჰქონდა, მაგრამ შეეძლო სიბნელეში ღრმად გამოქვაბულში შესვლა და მიცვალებულთა ამ ოთახში ნაპრალიდან ჩაშვება, ეს ყოველივე მართლაც საინტერესოა, იმიტომ რომ მას წესით არ უნდა შეძლებოდა ასეთი კომპლექსური საქმის განხორცილება.შეიძლება სხვა ახსნა-განმარტებებიცაა, თუმცა ჯერჯერობით ყველაფრის დადგენა ვერ ხერხდება. === გათხრის პროცესი === სტატიაში მოთხრობილი ნარჩენების ამოთხრასა და გამოკვლევაზე ნებართვა გაიცა სამხრეთ აფრიკის ბუნებრივ რესურსთა მემკიდრეობის სააგენტოს ხელოვნებისა და კულტურის დეპარტამენტის მეირ. მთელ ამ გამოკვლევებს კოორდინირებას უწევდა ვიტვატერსრენდის უნივერსიტეტის ევოლუციური განვითარების ინტიტუტი და პალეო მეცნიერების სახელმწიფო ცენტრი. თავად უნივერსიტეტზე უნდა ითქვას ისიც, რომ ყველა ნიმუში შენახულია სპეციალურ ნიადაგში და მეცნიერებს შესაძლებლობა აქვთ შეისწავლონ ისინი. გამომდინარე იქიდან რომ კვლევები ტარდებოდა რთულ გარემოპირობებში, რასაც ერთვოდა ისიც, რომ ფიზიკური ძალა ძალიან მცირე იყო, გათხრები ჩატარდა სპეციალური ჯგუფის დახმარებით. კიდევ ერთი საინტერესო ფაქტი, რომელიც ამ გათხრებს უკავშირდება არის ის, რომ სპეციალურად დინალედი ჩამბერში განხორციელებული კვლევების დასახმარებლად შემუშავდა უნიკალური სისტემა ჩაწერისა და აღდგენის. მთელი ეს პროცესები და სტრატეგია ფოკუსირებული იყო იმაზე, რომ მკვლევრებს მოეხერხებინათ შეძლებისდაგვარად მაქსიმალური ქრომოტოგრაფული და სივრცული ინფორმაციის შეგროვება. ტექნიკური კუთხით საგულისხმოა, რომ კვლევების დროს იყენებდნენ სამ განზომილებიან უკონტაქტო სკანირების საშუალებებს, რომელთა მეშვეობითაც შესაძლებელი ხდებოდა პირდაპირ ეთერში თვალი მიედევნებინათ მიწისქვეშ მიმდინარე პროცესებისათვის. გარდა თანამედროვე ტექნოლოგიებისა, კვლევების დროს იყენებდნენ ტრადიციულ საშუალებებსაც, რომელთა დახმარებითაც ადვილდებოდა ამოღებული ნივთიერებების შესწავლა. კვლევის ორგანიზატორებმა, იმისათვის რომ საბოლოოდ დარწმუნებულიყვნენ შეგროვილი ინფორმაციის სრულყოფილებაში, მოიწვიეს ძალიან დიდი რაოდენობა ექსპერტებისა. ყოველი მომდევნო ადგილის ამოთხრისას, წინასწარ დგებოდა ის ფარგლები სადაც უნდა ემუშავათ არქეოლოგებს. ამასთანავე მათ თავიანთი არსენალიდან ამოიღეს მეტალის ხელსაწყოები, რათა არ მომხდარიყო ნამარხების უნებლიე დაზიანება, ხოლო რაც შეეხება ზედაპირის გაწმენდით სამუშაოებს, იგი ტარდებოდა ერთი ან ორი ხელის ჯაგრისით. ყველა მატრიქსი, რომლის ამოღებაც მოხერხდა, შემდგომში ორმაგად იქნა შეფუთული და აღდგენილი გამოკვლევებისათვის. გარდა მატრიქსისა, ძვლებიც და სხვა სახის ნარჩენებიც იგივე გზას გადიოდნენ სანამ ანალიზები ჩაუტარდებოდათ. მეცნიერები ათვიცნობიერებდნენ თუ რაოდენ დიდ აღმოჩენასთან ჰქოდნათ საქმე, ამიტომ დიდი სიფრთხილითა და გულისყურით ეპყრობოდნენ თითოეულ ნიმუშს. შეიძლება ითქვას, რომ დინალედი ჩმაბერში ჩატარებული ეს გამოკვლევები, არქეოლოგიის ისტორიაში წარმოადგენს ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს და ინოვაციურ გათხრებს როგორც აღმოჩენილი ნამარხებით, ასევე იმ საშუალებებით, რომელთა ხელშეწყობითაც ტარდებოდა ექსპედიცია. გარდა ჩანაწერებისა, მთლიანი პროცესის დროს კეთდებოდა მაღალი რეზოლუციის ფოტოგადაღებაც, რომლის საშუალებითაც ინახავდნენ ინფორმაციას ზედაპირისა და ადგილმდებარეობის შესახებ. მეცნიერებმა, როგორც კი დასრულებული სახით მიიღეს ჩანაწერები, გამოყვეს განსხვავებული შრეები, რომელთა შორისაც კიდევ სულ მცირე სამ-სამი ძირითადი ნაწილია მითითებული<ref name="elifesciences" />. == „ადრეული“ ჰომოები == უახლესი ინფორმაციის გარეშეც ცხადია, რომ ჰომოს გვარის წარმოშობას საკმაოდ რთული ისტორია ჰქონდა. ამის ყველაზე ნათელი მაგალითი ჰომო ნალედის ჩონჩხის აგებულებაა. ნამარხების მრავალფეროვნება მიუთითებს, რომ ჰომოს გვარი [[აფრიკა|აფრიკის]] სხვადასხვა მხარეში განსხვავებულად ჩამოყალიბდა. მიუხედავად იმისა, რომ მრავალი მეცნიერის გონება კონცენტრირებულია აღმოსავლეთ აფრიკისკენ, როგორც ნამარხების კერიისკენ, სამხრეთ აფრიკა ყოველდღიურად აცვიფრებს და განსხვავებული დილემის წინაშე აყენებს მათ<ref name="elifesciences" />.  „ადრეული“ ჰომოების განამარხებული ნივთები წარმოადგენენ მეცნიერთათვის გამოწვევას, ამ ნივთებთან დაკავშირებული მთავარი სირთულე მდგომარეობს უკვე არსებულ აღმოჩენილ და გამოკვლეულ ნამარხებთან მათ მისადაგებაში. [[კრეაციონიზმი|კრეაციონისტები]] დაობენ იმაზე, რომ „ადრეულ“ ჰომინიდებს არ გააჩნიათ ადამიანური ნიშნები. ბოლოდროინდელ პუბლიკაციებზე დაყრდნობით შეიძლება ითქვას, რომ ჰომო ნალედი თავისუფლად დაიკავებს ადგილს ადამიანთა წინაპრებს შორის. ასევე მცირე ზომის დმანისელი ჰომინიდიც და ბრგე D4500 სახეობაც მიეკუთვნებიან ადამიანთა კლასს. დროთა განმავლობაში, თანამედროვე მეცნიერების მეირ ჩატარებული კვლევები კიდევ უფრო აფართოებს იმ არეალს, რომელიც ადამიანის წინაპრების ვარიაციებს მოიცავს. რაც ყველაზე მთავარია ამ კვლევებში, შეიძლება ითქვას, რომ ადამიანთა სახეობების დივერსიფიცირება ჯერ კიდევ მაშინ დაიწყო, როდესაც ჩვენი წინაპრები მუდმივ მაცხოვრებლებს წარმოადგენდნენ [[ბაბილონი|ბაბილონში]]<ref>{{cite web|title=An Evaluation of Homo naledi and “Early” Homo from a Young-Age Creationist Perspective|url=http://coresci.org/jcts/index.php/jctsb/article/view/44|date=9 მაისი, 2016|published=Life Science|work=Creation Theology and Science|accessdate=22 ივლისი, 2016}}</ref>. მთელი ეს აღმოჩენები მეცნიერების ხელში გადაიქცა კიდევ ერთ მტკიცებულებად იმის შესახებ, რომ ევოლუციურად ადამიანი წარმოიქმნა მისგან განსხვავებული წინაპრებისაგან. კერძოდ, ეს განამარხებული ინდივიდები, რომლებიც ერთიანდებიან "''ადრეული"'' ჰომოების კლასში, წარმოადგენენ საშუალებას, რომელთა მეშვეობითაც შესაძლებელი გახდება იმ კავშირის დამტკიცება, რომელიც არსებობს თანამედროვე ადამიანისა და აუსტრალიოპიტეკის გვარს შორის. მთელი ეს განამარხებული ინდივიდები მკვლევართა ნაწილისათვის წარმოადგენს მტკიცებულებას იმ თეორიის სასარგებლოდ, რომელიც ემხრობა ე.წ „bushiness“ მოსაზრებას, რის მიხედვითაც ყველა ეს სახეობა და მათ შორის თანამედროვე ადამიანიც, წარმოადგენს ერთი მთლიანი ბუჩქის კონკრეტული ტოტების განშტოებას. == ჩამბერის ტერიტორიაზე აღმოჩენილი ნაკვალევი == [[ფაილი:Views of the Dinaledi Chamber.jpg|მინი|329x329პქ|ჩამბერის ტერიტორია პირველი დათვალიერებისას.]] კიდევ ერთი მსგავსება ჰომო ნალედსა და თანამედროვე ადამიანს შორის, რომელიც ამყარებს მოსაზრებას მათ ევოლუციური კავშირის შესახებ, არის ჩამბერის ტერიტორიაზე აღმოჩენილი ნაკვალევი. აღმოჩენილ 107 სატერფული ელემენტიდან, ერთი-ერთი თითქმის ზრდასრული ადამიანის ტერფის მსგავსია. ჰომო ნალედის ტერფი მისი მორფოლოგიური შედგენილობით, განცალკევებული ცერა თითით, წაგრძელებული ტარზალური ფირფიტით, გამოკვეთილი კოჭითა და შეერთებებით ევოლუციურად პრივიტივიზმიდან თანამედროვე ადამიანისკენ არის უფრო მეტად გადახრილი. ყველა ეს ზემოთჩამოთვლილი ელემენტები მიუთითებს გამართულ [[ბიპედალიზმი|ბიპედალიზმზე]], მაგრამ აქვე უნდა აღინიშნოს ის სხვაობები, რომელიც ჰომო ნალედის ტერფს თანამედროვე ადამიანის ტერფისაგან განასხვავებს. კერძოდ, მრუდე პროქსიმალური ფალანგები და შემცირებული შუა ტერფის სიგრძივი თაღი. ამ მხრივ უნდა ითქვას, რომ ჩამბერში აღმოჩენილი ეს მახასიათებლები ნათელს ხდის გადაადგილების ნაირსახეობის მსგავსებას ჰომო ნალედისა და თანამედროვე ადამიანის შემთხვევაში. გარდა მამოძრავებელი სისტემის მსგავსებისა, ჰომო ნალედის ტერფის აგებულება იძლევა მეცნიერებისათვის საშუალებას, გამოიკვლიონ ის თუ რამდენად იყო იმდროინდელი ჰომოების ეს სახეობა ადაპტირებული [[ანატომია|ანატომიურ]] ფუნქციებთან, რომელიც სწორედ ამგვარი მამოძრავებელი სისტემით არის განპირობებული. ამ კუთხით, ბოლო ოცი წლის განმავლობაში, მეცნიერების მიერ მიღწეული შედეგები, საშუალებას იძლევა მოხდეს იმის შესწავლა, თუ როგორ იცვლებოდა ევოლუციურად ტერფის ფორმა და ფუნქციონირება, რაც შედგომში სახეობების კლასობრივი დაჯგუფებისათვის კიდევ ერთი ხელშემწყობი ფაქტორი გახდება. ჰომო ნალედის სრული მორფოლოგია ჰომოების გვარის რიგებში უფრო ჯდება, ვიდრე ავსტრალოპითეკის ან სხვა ადრეული ჰომინინის გვარში. ჰომო ნალედისა და სხვა ჰომოების წევრებს შორის მსგავსი ნაკვთები იკავებს ჰომო ნალედის ჩონჩხის უმეტეს ნაწილს და წარმოადგენენ სხვადასხვა ფუნქციონალურ სისტემებს, რომელშიც შედის საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემა, ღეჭვისა და მანიპულირების სისტემა. საყრდენ-მამოძრავებელ შტრიხებში, რომლებიც ჰომოების მსგავსია, შედის გრძელი ქვედა კიდურები, განსაკუთრებით მკაფიო ლინეა ასპერა, ძლიერი დუნდულის კუნთების ჩართვები, წერწეტა ფიბულები და საერთოდ ადამიანის მსგავსი კოჭები და ტერფები. ქვედა კიდურების ეს ასპექტები ზრდის საყრდენ-მამოძრევებელი სისტემის ნაბიჯების შესრულებას. ჰომო ნალედის ხელს აქვს ჰომოსთან მსგავსება მაჯის, ცერისა და ხელისგულის სახით. ჰომო ნალედს აქვს ძლიერად ღეჭვის უკმარისობა რაც ავსტრალოპითეკისა და [[პარანთროპუსი]]სათვის არის დამახასიათებელი - პატარა კბილები. ზედა კიდურებს, მხრებს და გულმკერდის არეს აქვთ უფრო პრიმიტიული მორფოლოგიური ნაკვთები, მაგრამ ვერ აცილებს ჰომო ნალედს ჰომოსთან წევრობას<ref name="nature">{{cite web|last=Stringer|first=Chris|title=The foot of Homo naledi|url=http://www.nature.com/ncomms/2015/151006/ncomms9432/full/ncomms9432.html?WT.ec_id=NCOMMS-20151007&spMailingID=49717544&spUserID=MTA5NjM3MTAyODYxS0&spJobID=780943740&spReportId=NzgwOTQzNzQwS0|date=06 ოქტომბერი, 2015|published=nature.com|accessdate=22 ივლისი, 2016 }}</ref>. == დათარიღება == ჯერჯერობით ჰომო ნალედის დათარიღება ვერ ხერხდება, მიუხედავად იმისა რომ მეცნერებმა სცადეს დათარიღების სამივე მეთოდი, რომელიც გამოიყენება პრაქტიკაში, ზუსტი დროის განსაზღვრა შეუძლებელი არის, ადგილობრივი მეცნიერები მუშაობენ რომ ახალი დათარიღების ტექნოლოგია შექმნან, რომელიც, სავარაუდოა რომ 2017 წლისათვის იქნება მზად.დათარიღებისას რადიოკარბონატი არ გამოყენება, ვინაიდან შეიძლება დააზიანოს აღმოჩენილი ჰომო ნალედის სხეული ნაწილები. აღმოსავლეთ აფრიკაში აღმოჩენილი ნაწილები განისაზღვრა ვულკანური ფერფლით, მაგრამ ამ შემთხვევაში ჰომო ნალედი აღმოჩენილის ადგილას არ აღმოჩენილა ისეთი სახის მატერია, რომელიც მოგვცემთა რაიმე ინფორმაცია მისი ზუსტი თარიღის გასაგებად. რადგან ჰომოს გვარი საშუალოდ 2.5 – 2.8 მილიონ წლის წინანდელია უნდა ივარაუდებოდეს, რომ აღმოჩენილი ნაწილებიც სწორედ ამ პერიოდს მიეკუთვნება, მაგრამ მრავალი მეცნიერი მიიჩნევს, რომ ეს ნაწილები უფრო ახალგაზრდაა. თუ ჰომო ნალედი არის ორ მილიონზე მეტი წლის, როგორც ამას ვარაუდობენ, მას შესაძლოა საკმაოდ ახლო კავშირი ჰქონდეს ჰომოს გვარის წარმოშობასთან. მაგრამ იმ შემთხვევაში თუ კი ჰომო ნალედი ასი ათასზე ნაკლები წლისაა, ეს შესაძლოა ნიშნავდეს იმას, რომ იგი გადარჩა ახლო წარსულში, როგორც [[Homo floresiensis|ჰომო ფლორენსისი]] [[ინდონეზია]]ში (კიდევ ერთი სახეობა, რომელიც ხასიათდება მცირე ტვინითა და პატარა კბილებით). იმის გამო, რომ დღესდღეობით ცნობილია ჰომო ნალედის მხოლოდ ერთი ადგილსამყოფელი, გაურკვეველია როგორ აღმოჩნდა [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]]ში. თუ აღმოჩნდება, რომ აღნიშნული სახეობა იყო უფრო ფართოდ გავრცელებული, მისმა სხეულის ზომამ, შესაძლოა მეცნიერები დააყენოს ნამრხების ხელახლა შესწავლის ფაქტის წინაშე უკვე მთელი [[აფრიკა|აფრიკის კონტინენტი]]ს მასშტაბით<ref name="elifesciences" />.  == ჰომო ნალედის ანატომია == ჰომო ნალედს აქვს [[ანატომია|ანატომიური]] ნაკვთების მსგავსებები აუსტრალოპითეკთან, ასევე ჰომოსთან და რამდენიმე  ნაკვთი, რომელიც სხვა ჰომინინის სახეობაში არ გვხვდება. ეს ანატომიური მოზაიკა ჩონჩხის სხვადასხვა რეგიონში ჩანს. თავის ქალის, ქვედა ყბისა და კბილების მორფოლოგია უმეტესად ჰომოს გვარის აქვს, თუმცა ჰომო ნალედის ტვინის ზომა ავსტრალოპითეკის საზღვრებშია. ქვედა კიდურები ჰომოს მსგავსია, ტერფები და კოჭები თავიანთი კონფიგურაციით ადამიანის მსგავსი აქვთ, მაგრამ მენჯები შესამჩნევად გაფართოებულია, როგორც [[ავსტრალოპითეკ აფარენსისი]]ს შემთხვევაშია. მაჯები, თითის წვერები და თითების პროპორციები ჰომოსთვის დამახასიათებელია, თუმცა ხელის პროქსიმალური და შუალედური ფალანგები შესამჩნევად მოღუნულია, გაცილებით მეტად, ვიდრე ნებისმიერი ავსტრალოპითეკის შემთხვევაში. ამ უკანასკნელთა მსგავსად არის ასევე მხრების კონფიგურაცია. მალები უმეტესად არის [[პლეისტოცენი]]ს დროინდელი ჰომოს გვარის წევრების მსგავსი, მაშინ როდესაც ნეკნები დისტალურად ფართოდ არის, როგორც ავსტრალოპიტეკ აფარენსისის შემთხვევაში. ჰომო ნალედს სხეულის მასა აქვს თანამედროვე ტანდაბალი ადამიანის მსგავსი და არის ასევე ტანდაბალი ადამიანისა და ჩვენთვის ცნობილი უდიდესი ავსტრალოპითეკის სიმაღლის. სხეულის მასა გამოთვლილია რვა ბარძაყის ნიმუშით, და მერყეობს 39,7 კილოგრამსა და 55.8 კილოგრამს შორის. არცერთი ბარძაყის ნიმუში არ არის სრული, რათა ზუსტად გამოვთვალოთ ბარძაყის სიგრძე, თუმცა U.W. 101-484-ის დიდი წვივის ძვალი თითქმის მთლიანად არის შენარჩუნებული, რაც მისი სიგრძის გამოთვლის საშუალებას გვაძლევს და ის დაახლოებით 325 მმ-ია. აფრიკელი ადამიანის პოპულაციაზე დაფუძნებული ამ ინდივიდუალის სიმაღლის გამოთვლები მერყეობს 144.5 სანტიმეტრსა და 147.8 სანტიმეტრს შორის. ეს გამოთვლები დაახლოებით თანხვედრაშია [[დმანისი]]ს პოსტკრანიალური ელემენტების გამოთვლებთან და ოდნავ პატარაა ადრეული ჰომოების KNM-ER 1472 და KNM-ER 1481-ის ბარძაყების ნიმუშების გამოთვლებზე. ზოგიერთ დიდ აუსტრალოპითეკსაც ჰქონდა გრძელი დიდი წვივის ძვლები და სავარაუდოდ შედარებით დიდი სიმაღლე, როგორც მაგალითად ვორანსო-მილედან KSD-VP 1/1-ის ჩონჩხის აგებულებიდან ჩანს. ჰომო ნალედის ნამარხების ამოღებისას, ნამარხები გამოირჩეოდა მაღალი ხარისხის ძვლის მოტეხილობებითა და ფრაგმენტაციით. გამოკვლევებმა აჩვენა რომ ეს დიდწილად გამოწვეულია გამოფიტვასთან. მრავალი ფრაგმენტი ძვალზე მიუთითებს იმ საკითხზე, რომ დაზიანება სხვადასხვა დროს მოხდა. მნიშვნელოვანია ჩატარდეს [[ნახშირბადი|ნახშირბადზე]] კვლევა, რაც ბევრ რამეს დაადგენს, თუმცა ამის გამო შესაძლებელია დაზიანდეს ნიმუშები, ამიტომ ეს მხოლოდ მას შემდეგ განხორციელდება, როდესაც სრული დეტალური შესწავლა დასრულდება ყველა ნიმუშის. ჰომო ნალედის ნამარხები მართლაც საოცარ ინფორმაციას შეიცავენ. ამასთანავე, ადრეული ჰომინინების ბევრი ძვალი პირველად აღმოაჩინეს. ჰომო ნალედისთვის დამახასიათებელია პრიმიტიული ქალა მცირე ტვინით, პრიმიტიული ზედა კიდურები და თანამედროვე აღნაგობის ქვედა კიდურები. უნდა ითქვას, რომ მსგავსი ტენდენცია [[Homo georgicus|დმანისელი ჰომინიდებისათვისაცაა]] დამახასიათებელი, მაგრამ ამაზე მეცნიერებმს მომავალში აქვთ სამუშაო, კერძოდ შეადარონ ეს ორი ჰომინიდი ერთმანეთს და აწარმოონ დეტალური და კვლევა. ჰომო ნალედის ნიმუშების თავის ქალის შიდა ნაწილის მოცულობა არის ჩვენთვის ნაცნობი ჰომოების უმეტესობაზე შედარებით პატარა. მეცნიერებმა გააერთიანეს ინფორმაცია უმეტესი სრული თავის ქალის კამარის ნიმუშებზე, რათა რათა გამოეთვალათ დიდი (სავარაუდოდ კაცის) და პატარა (სავარაუდოდ ქალის) თავის ქალის შიდა მოცულობა. შედეგები დაახლოებით 560 და 465 კუბური სანტიმეტრია, შესაბამისად, მთლიანად ფარავს ავსტრალოპითეკის თავის ქალის შიდა მოცულობას. ჰომოს გვარში მხოლოდ [[Homo habilis|ჰომო ჰაბილისის]] უმცირესი ნიმუში, [[ჰომო ერექტუსი]]ს ერთი ნიმუში და ჰომო ფლორესისი ფარავს ამ შედეგებს. კამარის მცირე ზომის მიუხედავად, ჰომო ნალედის თავის ქალა სტრუქტურულად მსგავსია ადრეული ჰომოებისა. === თავის ქალა === [[ფაილი:HomoNalediSkull.jpg|მინი|მარცხნივ|200პქ|ჰომო ნალედის თავის ქალა, რესტავრაციის შემდეგ.]] თავის ქალაზე ერთი შეხედვით შესაძლებელია იმის მიხვედრა რომ იგი არ ეკუთვნის თანამედროვე ადამიანს, შტრიხებზე დაკვირვებით ცხადია, რომ ზედმეტად პრიმიტიული ქვედა ყბა და კბილები აქ თავის ქალას. ძალიან ადრეულ ჰომინიდებს, როგორიცაა აუსტრალოპითეკი , ანდაც ლუსი, აქვს ბევრად უფრო პატარა, ნუშის ფორმის თავის ქალა, ხოლო ჰომო ნალედის უფრო საინტერესო აღმოჩნდა მეცნიერთათვის, მას ნამდვილად პატარა თავის ქალა აქვს და სულ რაღაც ფორთოხლისხელა ტვინი უნდა ჰქონოდა, თუმცა ის ძალიან მომრგვალებულია, სწორედ ეს აღძრავს ინტერესს, ცვირიდან კბილების მიმართულებით კი მცირე დაქანებასაც შეიმჩნევა, ძალიან წააგავს, [[ავსტრალოპითეკ სედიბა|აუსტალოპითეკ სედიბას]] თავის ქალის ფორმას, თუმცა ჰომო ნალედი ამ მხრივ ბევრად გამოირჩება თავის ქალი ფორმით, ვიდრე სხვა რომელიმე აუსტრალოპითეკი. ეს სიმრგვალე და სიბრტყელე თავის ქალისა განაპირობებს პატარა კბილებისა და საღეჭი კუნთების არსებობას, ამიტომ ივარაუდება, რომ ჰომო ნალედები მეტად მიირთმევდნენ საკვებს ისე, როგორc თანამედროვე ადამიანი, ვიდრე გორილები ან ჩვენი რომელიმე სხვა წინაპრები. ყბის ცვლილებამ გავლენა მოახდინა სხვა ტიპის გარეგნულ მახასიათებლებზეც, ნელ-ნელა ყბა უკან შედის და ნაკლებ ადგილს იკავებს, ხოლო ცხვირი უფრო ფართოვდება და ბრტყელ ფორმას კარგავს, ჰომო ნალედი ამ დასკვნის გაკეთების საშუალებას იძლევა. მრავალი წლის განმავლობაში ჰომოებისათვის დამახასიათებლად მიიჩნეოდა დიდი თავის ქალა, მაგალითისთვის თუ ავიღებთ [[ჰომო ერექტუსი]]ს თავის ქალას იგი 900 სმ³ არის, პატარა თავის ქალის აღმოჩენამ მრავალი მეცნიერი გააკვირვა, ჰომო ნალედის თავის ქალა, სულ რაღაც 560 სმ³ არის, ჰომო ნალედი მრავალი ფიზიკური მახასიათებლით ჰგავს ჩვენს გვარს. ტვინის მცირე ზომა მრავალ მეცნიერს აფიქრებდა, მაგრამ ნეიროლოგები მიიჩნევენ, რომ ტვინის ფორმირების პერიოდში უპირატესობა ენიჭება არა ტვინის დიდ ზომას, არამედ ტვინის სტრუქტურას, თუ რამდენად რთულადაა იგი მოწყობილი ან რამდენად მარტივად, ეს ფაქტორი განაპირობებს ტვინის პოტენციალის მაქსიმალური გამოყენების შესაძლებლობას. თავის ქალები ერთმანეთისგან გასხვავდებოდა ზომით, მაქსიმალური განსხვავება კი 15 % არის, მეცნიერები მივიდნენ დასკვნამდე, რომ ეს განსხვავება სქესობრივი ნიშნით არის განპირობებული, მცირე განსხვავება სქესთა ფიქიკურ აგებულებათა შორისა ასევე საინტერესოა ჰომო ნალედის გახილვისას. მეცნიერები ვარაუდობენ რომ სქესთა შორის რაც უფრო მცირე განხვავებაა, ეს ევოლუციურ პროცესში მეტად ეხმარება ერთი გვარის წევრებს, თუ გარემოპირებობი უხეშად არ ჩაერევა მათი განვითარების პროცესში<ref>{{cite web|last=Howley|first=Andrew|title=What Can We Learn From Homo naledi’s Skull?|url=http://voices.nationalgeographic.com/2015/09/17/what-can-we-learn-from-homo-naledis-skull/|date=17 სექტემბერი, 2015|work=[[ეროვნული გეოგრაფიული საზოგადოება|nationalgeographic.com]]|accessdate=22 ივლისი, 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160222233908/http://voices.nationalgeographic.com/2015/09/17/what-can-we-learn-from-homo-naledis-skull/|archivedate=2016-02-22}}</ref>. === ხელის მორფოლოგია === [[ფაილი:Homo naledi right hand dorsal.jpg|მინი|მარჯვნივ|250პქ|განამარხებული ჰომო ნალედის მარჯვენა ხელი.]] „ამომავალი ვარსკვლავის“ გამოქვაბულთა სისტემაში აღმოაჩინეს ზრდასრული ჰომინიდის თითქმის მთლიანი მარჯვენა ხელი. ჰომინიდების მასალაზე დაყრდნობით, აღნიშნული ძვლები ჰომო ნალედის მიაკუთნეს. გრძელი, ძლიერი ცერა თითი და მაჯა თანამედროვე ადამიანებს, სწორედ ჰომო ნალედისგან ერგო მემკვიდრეობით. თუმცა, ავსტრალოპითეკისგან განსხვავებით, თითის ფალანგები არის ბევრად უფრო გრძელი და მრუდე, რაც მიუთითებს ხელის ხშირ გამოყენებაზე. [[პალეონტოლოგია|პალეონტოლოგები]] ბევრს მსჯელობენ აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით. ამ მხრივ ჰომინიდების ხელის ანატომიამ შესაძლოა მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანოს მათ მსჯელობაში, მაგრამ სამწუხაროდ კარგად შემონახული ძვლები საკმაოდ იშვიათია. დღესდღეობით დაახლოებით 150 მხრის ძვლის ნიმუში იქნა აღმოჩენილი ამომავალი ვარსკვლავის გამოქვაბულთა სისტემაში, რომელიც ჰომო ნალედის ეკუთვნის, კერძოდ, ექვს მოზრდილ და ორ ამოუცნობ პრიმატს. აქედან ოცდაექვსი ძვალი არის მარჯვენა ხელის. ხელი საკმაოდ პატარაა და დაახლოებით იგივე ზომის, როგორიც მდედრ ავსტრალოპითეკს ჰქონდა, თუმცა არსებობს სხვა ძვლებიც, რომლებიც უფრო პატარა ან უფრო მოზრდილია. თანამედროვე და არქაულ ადამიანებს სხვა მაიმუნებისგან განასხვავებთ, მოკლე თითები და საკმაოდ ძლიერი ცერა თითი აქვთ. მრავალ ავსტრალოპითეკს, მაგალითად [[ავსტრალოპითეკ აფარენსისი|ავსტრალოპითეკ აფარენსის]] და [[ავსტრალოპითეკ აფრიკანუსი|ავსტრალოპითეკ აფრიკანუსს]], იმდენად გრძელი ცერა თითი აქვთ, რომ თანამედროვე ადამიანის მეშვიდე, მერვე და მეცხრე თითს უტოლდება, მაგრამ განსხვავებით ჰომო ნალედისგან მათ იმდენი ძალა ცერა თითში არ გააჩნიათ. მისი სიძლიერე ფუნქციონალურად მნიშვნელოვანია, იქიდან გამომდინარე, რომ დიდი ზომის საგნების ჭერის დროს მეტი დატვირთვა სწორედ ცერა თითს აქვს. საერთო ჯამში, აღნიშული თითის კუნთები წარმოშობს ყველაზე მეტ მგავსებას თანამედროვე ადამიანსა და ჰომო ნალედის შორის<ref name="nature" />. === ნების ძვლის მორფოლოგია === თანამედროვე ადამიანებსა და ნეანდერტანიელებს შორის ნების ძვლის მსგავსების მიუხედავად, ცერა თითის მორფოლოგიის სხვა ასპექტები განასხვავებს მათგან ჰომო ნალედის. ნების ძვლის მცირე სახსროვანი ზედაპირი მკვეთრად პატარა ზომისაა მისი მონათესავე არსებებისგან განსხვავებით. ეს განსხვავება შეინიშნება როგორც იდაყვის, ასევე კეფისკენ მიმართული ძვლის ზომებში. გარდა ამისა, ჰომო ნალედის აღნიშნულ ძველბში გააჩნდა ექვსი დამატებითი სახსარი. დისტალურ სასახსრე ზედაპირი არის ბევრად ბრტყელი და ასიმეტრიული. ეს ასიმეტრიულობა კიდევ უფრო მეტად შეინიშნება ხელის გულ–სხივური შვრელის ჭრილზე. ჰომო ნალედის დისტალური ფალანგი არის დიდი და ძლიერი. მისი საერთო ფორმა ყველაზე მეტად ჰგავს ჰომო ჰაბილისის ხელის ფორმას, მაგრამ ჰომო ნალედის კარგად ჰქონდა განვითარებული ე.წ საზღვარი ხელისგულის ფოსოსა და მყესს შორის. ასეთი მკაფიო საზღვრის ზოგიერთი მახასიათებელი გვხვდება ადრეულ ჰომინიდებშიც, მაგრამ სრული კომპლექტის თვისებები მხოლოდ ჰომო ნალედის ჰქონდა. ძლიერი ნების ძვლები, თანამედროვე ადამიანებსა და ნენადერტანიელებში, უკავშირდება მაჯის ძვლის ფორმის ცვლილებას და სასახსრე კონფიგურაციის გართულებას. მიუხედავად იმისა, რომ ადრეულმა ჰომინინებმა გაუზიარეს თანამედროვე ადამიანებს და ნეანდერტანელებს მრავალი თვისება, ეს სრულიად არ ნიშნავს იმას, რომ მათ ჰქონდათ სრული მორფოლოგიური კომპლექსი. ამას მოწმობს ადრეული ჰომინინების ტაქსონების შესწავლა, რომლითაც მტკიცდება, რომ სრული კომპლექტი არცერთ ჰომინის არ გააჩნდა. თუმცა ჰომო ერექტუსის მაჯის ძვლები ართულებს ამ ევოლუციურ ინტერპრეტაციას. [[კენია]]ში აღმოჩენილი ძვლები არის ერთადერთი მტკიცებულება იმისა, რომ შესაძლებელია ზემოთ ხსენებული პროცესი ჰომოების გვარის ევოლუციის პროცესში დაიწყო<ref name="nature" />. === თითის ფალანგები === თანამედროვე ადამიანისა და ნენადერტანელის პროქსიმალური და შუალედური ფალანგები არის მოკლე, ნაკლებად მოღუნული და ნაკლებად ძლიერი. ასევე ის გამოირჩევა ცუდად განვითარებული ფლექსორული მყესის ფიქსაციით (მიმაგრებით). ჰომო ნალედის აქვს უჩვეულოდ მოღუნული პროქსიმალური და შუალედური ფალანგები. ჰომო ნალედის პროქსიმალური ფალანგების საშუალო გამრუდება არის (PPS, n=11). საშუალო სიმრუდის ეს მაჩვენებლები (IPS, n=14) ბევრად უფრო მაღალია, ვიდრე იმ მაიმუნებისა, რომელიც აფრიკაში სახლობდნენ. მიუხედავად იმისა, რომ „წიაღისეული“ ჰომინინების ვარიაცია საკმაოდ მრავალრიცხოვანია, გამრუდების PPS და IPS მაჩვენებლები უჩვეულოა. ჩვენამდე მოღწეული ნამარხების შესწავლის საფუძველზე, შეიძლება ითქვას, რომ ერთადერთი ჰომო ნალედისთან მიახლოებული იყო აფარენსისი, რომელსაც ჰქონდა ბევრად უფრო მრუდე PPS და შედარებით სწორი IPS. ექსპერიმენტული, ქცევითი და მორფოლოგიური მტკიცებულებების შესაწავლამ აჩვენა, რომ ფალანგების გამრუდება არის ადაპტური პასუხი გადააგილების მუდმივ სტრესზე, რათა ხშირად და სწრაფად შეეძლოთ ცოცვა, გაქცევა, შეჩერება და ხმელეთის უფორ ძლიერი პრიმატებისგან თავის დაღწევა ან თუნდაც მათთან გამკლავება. ბიომექანიკური შესწავლის დროს დადგინდა, რომ მრუდე ძვალი ამცირებს საერთო დაძაბულობას, განსაკუთრებით ეს ხდება თითის მოხრის პროცესში, რადგან მრუდე ძვალი უფრო მჭიდრო კავშირში შედის სახსართან. აქედან გამომდინარე, ფალანგების გამრუდების ძლიერი ხარისხი არის წმინდა ფუნქციური მითითება იმ ფაქტებზე, რომ მას ხშირად უწევდა ცოცვა, გადაადგილება და მტრისგან თავის დაღწევა. მის თითებს მაღალი დატვირთვისთვის უნდა გაეძლოთ. მოზრდილი ჰომო ნალედის ფალანგები იყო უფრო მეტად მრუდე ვიდრე არასწრულწოვნების. ეს ონტოგენეზური მტკიცებულება მიუთითებს სწორედ იმ ფაქტზე, რომ მოზრდილი ჰომო ნალედების ცხოვრება იყო მკაცრი, ფრთხილი და საკმაოდ საშიში. არასრულწლოვნები მანამ, სანამ ამაზე ფიქრს დაიწყებდნენ გამრუდება იმდენად არ აღენიშნებოდათ<ref name="nature" />.  გარდა ფალანგების სიმრუდისა, ჰომო ნალედის საკმაოდ გრძელი თითებიც ჰქონდა. აშკარაა, რომ თითების ზომები ადრეულ ჰომინინებში დროთა განმავლობაში მკვეთრად იცვლებოდა. თუმცა, აღსანიშნავია, რომ ნალედის მესამე და მეოთხე თითი ყველა სხვა ჰომინიდის თითზე გრძელი იყო, გარდა რამიდუსსა და ადრეულ თანამედროვე ადამიანზე. (ამ უკანასკნელს უჩვეულოდ გრძელი, მაგრამ სწორი ფალანგები ჰქონდა). კარგად განვითარებულ თითებს შორის რკალი კი მაღალ დატვირთვაზე მიუთითებდა. გრძელი და მრუდე თითები დაკავშირებულია ჰომო ნალედის მუდმივ გადაადგილებასთან. თუმცა ფალანგების ფლექსოლური გარსის გამყოფი ზედაპირი არც თუ ისე კარგად ჰქონდა განვითარებული. ამით თანამედროვე ადამიანებს ძალიან წააგავს. საერთო ჯამში, გამრუდება ორივე PPS და IPS კომპონენტში ერთმნიშვნელოვნად მიუთითებს, რომ მოძრაობა იყო ყველაზე მნიშვნელოვანი კომპონენტი ჰომო ნალედის რეპერტუარში. ევოლუციურ პროცესებზე დაკვირვებამ, ანთროპოლოგებს აჩვენა, რომ ჰომო ნალედის ხელები მალე გათავისუფლდნენ „ზედმეტი“ დატვირთვისგან და ის ერთგავრი მანიპულაციის საგანი გახდა. როდესაც მოხდა ერთგვარი მოძრაობის რეკონსტრუქცია, ანუ პრიმატები გადავიდნენ [[ბიპედალიზმი|ბიპედალიზმზე]] (ორ ფეხზე სიარული დაიწყეს), ხელებს მიეცათ უფრო მეტი თავისუფლება, ამიტომ დაიწყეს ფიქრი იმაზე, თუ რა შეიძლებოდა გაეკეთებინათ თავისუფალი ხელებით. ავსტრალოპითეკები და ჰომო ჰაბილისი ხასიათდებიან ადამიანის მსგავსი მორფოლოგიით. რაც უპირველესად გამომდინარეობს ქვედა კიდურიდან, რაც ნათლად მიუთითებს ჩვეულ ბიპედალიზმზე. მაგრამ ასევე დიდი მსგავსებაა მაიმუნებთანაც. ეს შეინიშნება ზედა კიდურზე, რომელმაც თავისთავად გამოიწვია სხვადასხვა ფუნქციური ინტერპრეტაციები. პრიმიტიული თვისებები, თითოეულ ჰომინინში არსებობს, რაც წინაპრისგან ერგოთ. მაგრამ დროთა განმავლობაში გახდა ნეიტრალური, როგორც სხვა ადაპტაციური ნიშან–თვისებები. სხვები, ცდილობდნენ პრიმიტიული თვისებების აღდგენას, რადგან თვლიდნენ, რომ მის შენარჩუნებას ფუნქციურად სასარგებლო ადაპტური მნშივნელობა ჰქონდა. ჰომო ნალედის მკაცრად მრუდე ფალაგნები ასოცირდება თანამედროვე ადამიანთან სხვა მხრივაც. კერძოდ, პრიმიტის ზედა კიდური წარმოადგენს ერთადერთ მტკიცებულებას იმისა, თუ როგორ შეიძლება შეცვალოს ქცევის ინტენსივობამ ჰომინინის მორფოლოგიური სტრუქტურა. ფალანგური მორფოლოგიისგან განსხვავებით, შეიძლება ითქვას, რომ ასეთი ცერა თითისა და იდაყვის სრული კომპლექტი გვხვდებოდა მხოლოდ ნეანდერტანელებში და თანამედროვე ადამიანებში, ანუ ისეთ არსებებში რომლებმაც იცოდნენ იარაღის დამუშავება და გამოყენება. ყოველივე ეს შეიძლება მიუთითებდეს იმ ფაქტზე, რომ ჰომო ნალედის ხელის ასეთი სრული კომპლექტი შეექმნა სწორედ იარაღის გამოყენების დროს, ანუ იარაღის გამოყენებამ უბიძგა მათ ორგანიზმს მსგავსი სტრუქტურის ჩამოყალიბებისკენ. (თუმცა რაიმე სახის იარაღი ვერ იქნა აღმოჩენილი დინალედის გამოქვაბულში). მიუხედავად ამისა, გრძელი და მრუდე ფალანგები მიუთითებენ ჰომო ნალედის ძლიერი ცხოვრების წესზე, რაც მიანიშნებს იმაზე, რომ მას ჰქონდა ძალის ზუსტად და სწორად მანიპულირების უნარი. ამ ორმაგი როლის საჭიროებას თანამედროვე ანთროპოლოგები ვერ ხედავენ, შესაბამისად ჰომო ნალედის საქციელს ზუსტ ახსნას ვერ უძებნიან. ჰომო ნალედის მორფოლოგიის შესწავლამ განამტკიცა მანამდე არსებული კიდევ ერთი ჰიპოთეზა იმის შესახებ, რომ ჰომინინებმა შეინარჩუნეს უნარი იმისა, რომ პრიმიტიულად გამოეყენებინათ ზედა კიდური, მაშინაც კი როდესაც კონკრეტული ასპექტების დახვეწა მოხდა. ამ ყოველივემ კი შემდგომში ხელი შეუწყო პრიმატების უკეთეს მოძრაობას და იარაღის გამოყენებას<ref name="nature" />. === ქუსლის და კოჭის ძვლები === [[ფაილი:Homo_naledi_foot.jpg|მინი|მარჯვნივ|250პქ|ჰომო ნალედის ქუსლის და კოჭის ძვლები]] ჩამბერში აღმოჩენილი ნამარხების ტერფის სხვა ნაწილებთან ერთად, მეცნიერებმა მიაკვლიეს ქუსლისა და კოჭის ნაწილებსაც. ჰომო ნალედის ძვლის სახსრიანი ბოლოს თავი მსგავსია აფარენსისისა და სხვა შემდგომ დროინდელი ჰომოების ჯგუფისა (მათ შორის ჰომო საპიენსის). ამ მხრივ ნალედი განსხვავდება აფრიკული მაიმუნებისაგან, რომელთა კიდურების ეს ნაწილი უფრო მეტად ღარებიანი და დახრილია. თანამედროვე ადამიანის მსგავსი სახეობების კოჭის ძვლის ბლოკის შეერთებებთან ერთად კომბინაციაში, ჰომო ნალედის მახასიათებლები ცხადყოფს, რომ ამ უკანასკნელს კოჭის მოძრაობა ბევრად ნაკლები მიმართულებით შეეძლო, და გააჩნდა ადამიანის მსგავსი ტრაექტორია და სიარულის მანერა. ჰომო ნალედის შემთხვევაში უნდა აღინიშნოს,რომ არც პროქსიმალური ნავისებრი ზედაპირი არის გაფართოებული, პირიქით იგი მსგავსია თანამედროვე ადამიანისთვის დამახასიათებელი ფეხის უკან გადახრისა და მობრუნების იმ ზღვრის, რომელიც გააჩნიათ შეერთებებს ამ ნაწილში. გარდა ზემოთჩამოთვლილი მსგავსებებისა, ჰომო ნალედის კოჭის ძვალს გააჩნია მახასიათებლები, რომლებიც განსხვავებულია თანამედროვე ადამიანისაგან. გვერდითი და მედიალური კოჭის საზღვრები შედარებით დაზიანებულია, ხოლო სამი ჯანსაღი ზრდასრული ინდივიდის შემთხვევაში, კუთხე, რომელიც იქმნება კოჭის თავის ლანჩის ნორმიდან გადახვევის შემთხვევაში მერყეობს 10-დან 18 გრადუსამდე. ეს კი სცდება იმ საზღვრებს, რომელიც თანამედროვე ადამიანისთვის არის დამახასიათებელი და უფრო მეტად ჰომო ნალედი ამ კუთხით დიდი ზომის მაიმუნებს ემსგავსება. ეს მცირე გადახვევა მიჩნეული იქნა იმის ნიშნად რომ მედიალურ სიგრძივი თაღი იყო მცირე ან საერთოდ არ არსებობდა. ფეხის ამ ნაწილის გამოკვლევის შედეგად, მეცნიერები მივიდნენ იმ დასკვნამდე, რომ ჰომო ნალედი ორი ყველაზე სრულყოფილი ინდივიდი ცდება ისეთი მაიმუნების შესაძლო ვარიაციების საზღვარს, როგორებიც არიან გორილები და ხვდებიან ადამიანის მსგავსი არსებების შესაძლო ვარიაციული ჩარჩოს კიდეში. ჰომო ნალედი დიდი ზომის მაიმუნებისგან განსხვავდება ბრტყელი კოჭის ძვლის ბლოკით, ნაკლებად კაშკაშა კოჭის მოტეხილობის საზღვრებით და ქუსლის ძვლის უფრო ბრტყელი ზედაპირით. ჰომო ნალედის ყველაზე სრულყოფილი ქუსლის ძვალი კარგად არის შემონახული მთელი თავისი სიგრძით, მაგრამ მაინც გააჩნია ისეთი მცირე დაზიანებები, რომელსაც ინახავს ქუსლის მიმაგრება ნებისმიერი სახის კუნთის ამობურცულობაზე. დამჭერი სისტემის ორიენტაცია დაბალია თანამედროვე ადამიანთან შედარებით, ამის გამო ჰომო ნალედი ამ ნიშნის მიხედვით ხვდება გიგანტი მაიმუნების რიგში. ეს ნიშან-თვისება დიდი დავის საგანი გახდა მეცნიერულ საზოგადოებაში, ვინაიდან გადასაწყვეტი გახდა მიეკუთვნებინათ ის მცირე თუ საერთოდ არ არსებული მედიალური სიგრძივი თაღისათვის არა-ადამიანის მსგავსი პრიმატებისათვის. პერონეალური კოჭის ძვლის ბლოკი სუსტად არის განვითარებული, განსხვავებით ''ტროგლოდიტების (გამოქვაბულში მცხოვრები ადამიანები), აუსტრალიოპიტის სებიდას, აფარენსის და აფრიკანუსისაგან,'' მაგრამ მსგავსია თანამედროვე ადამიანისა ''და [[ნეანდერტალელი|ნეანდერტალელის]].'' შესაძლოა ეს ყველაფერი უკავშირდებოდეს პერონეალური მუსკულატურის შემცირებას. მიუხედავად იმისა, რომ ჰომო ნალედის შემთხვევაში ლანჩის ჩამოყალიბების პროცესი არ არის შემონახული, რეტროტროქალური (ტროქალური ნერვის ერთ-ერთი ტიპი) დონე სავარაუდოდ უფრო მეტად მიუთითებს თანამედროვე ადამიანისათვის დამახასიათებელ ლანჩის პოზიციაზე, ვიდრე [[შიმპანზე|შიმპანზეებისაზე]]. ასევე, ქუსლის ძვლის ბორცვი საკმაოდ თხელი და წვრილია, ხოლო შედარებითი სიძლიერის გამო იგი სცდება ადამიანისათვის დამახასიათებელი ვარიაციების საზღვარს. დისტალურად, კუბის ფორმის მქონე მცირე სახსროვანი ზედაპირი არის შეღუნული, და აქვს პროქსიმალური სიღრმე. ამგვარი მორფოლოგიური მსგავსება თანამედროვე ადამიანთან საკამათოს ხდის იმ მიზეზებს, რომლის საშუალებითაც იქმნება ჩამკეტი სისტემა ქუსლის ძვლის კუბისებურ შეერთებებში. == გალერეა == [[ფაილი:Comparison_of_skull_features_of_Homo_naledi_and_other_early_human_species.jpg|მინი|center|680პქ|ჰომო ნალედისა და სხვა ადრინდელი სახეობების თავის ქალის მახასიათებლების შედარება<ref name="EL-20150910s">{{cite journal |last=Stringer |first=Chris |title=The many mysteries of Homo naledi |url=http://elifesciences.org/content/4/e10627 |journal=[[eLife]] |date=10 September 2015 |issn=2050-084X |pmc=4559885 |pmid=26354290 |volume=4 |pages=e10627 |doi=10.7554/eLife.10627 |accessdate=15 სექტემბერი, 2015}}</ref>]] [[ფაილი:Homo_naledi_holotype_specimen_(DH1).jpg|მინი|center|340პქ|ჰომო ნალედის თავის ქალის ნარჩენები და ყბის ძვლები]] ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.talkorigins.org/faqs/homs/specimen.html Prominent Hominid Fossils] * [http://www.bradshawfoundation.com/origins/index.php Exploring the Hominid Fossil Record] * [http://voices.nationalgeographic.com/blog/rising-star-expedition/?order=asc National Geographic blog of Rising Star Expedition members]: * [http://morphosource.org/index.php/Detail/ProjectDetail/Show/project_id/124 Three-dimensional scans of ''Homo naledi'' fossils] at MorphoSource ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:გადაშენებული სახეობები]] [[კატეგორია:2013 წლის არქეოლოგიური აღმოჩენები]] [[კატეგორია:აფრიკის პრეისტორიული ძუძუმწოვრები]] 21vz2f4hngqx8yd71sdtq46u15ykpmx 0 344997 4650526 4603491 2024-05-02T22:29:46Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Seventeen (세븐틴) at 2015 Summer K-POP Festival.jpg|350px|მინი]] '''Seventeen''' ({{lang-ko|세븐틴}}: ) — [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეული]] [[ბოიბენდი]] Pledis Entertainment-ში. Seventeen - ეს არის ჯგუფი, შემდგარი 13 წევრისგან, რომელთა ასაკიც საშუალოდ 17 წელია<ref>{{cite web|url=http://www.soompi.com/2012/04/26/pledis-to-debut-17-member-boy-group-with-average-age-of-17|title=Pledis Entertainment заявило о дебюте группы из 17 участников, средний возраст которых составит 17 лет|publisher=Allkpop|accessdate=2016-07-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924122541/http://www.soompi.com/2012/04/26/pledis-to-debut-17-member-boy-group-with-average-age-of-17/|archivedate=2015-09-24}}</ref>. თუკი იქნებოდა ისე, როგორც ისინი აპირებდნენ თავიდან 17 წევრით დებიუტს იქნებოდნენ ყველაზე მრავალ წევრიანი ჯგუფი კორეაში, მაგრამ [[2015]] წელს ჯგუფში 13 წევრი დარჩა. Seventeen იყოფა სამ ქვეჯგუფად: [[ჰიპ-ჰოპი|ჰიპ-ჰოპ]] (რეპზე პასუხისმგებელი), წარმოდგენების (ცეკვაზე პასუხისმგებელი) და ვოკალი (ვოკალზე პასუხისმგებელი). სახელწოდება Seventeen წარმოიქმნა შემდეგისგან: 13 წევრს +3 ქვეჯგუფი +1 ჯგუფი. ==დებიუტამდე== Seventeen - ეს არის ჯგუფი 13 წევრისგან. მათ მზადებას დებიუტისთვის აჩვენებდნენ შოუ „Seventeen TV“-ზე. უწინ Pledis Entertainment-მა ახსნა რომ: {{ციტატა/„Seventeen TV“-ის არა ყველა მონაწილე გახდება ზუსტად Seventeen-ის წევრი. ის ვინც გაივლის სხვადასხვა ტრენინგებს, მხოლოდ ის მოხდება Seventeen-ის შემადგენლობაში. ჯგუფი Seventeen - ეს არის ჯგუფი რომელიც იქმნება სახალხოდ. ჯგუფის წევრები მაყურებლის ხმების მიხედვით იქნება არჩეული}}<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2013/02/seventeen-reveals-second-member-jerry|title=Pledis Entertainment о Seventeen|publisher=Allkpop}}</ref>. ==ჯგუფის წევრები== {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ |- ! colspan="2" | ფსევდონიმი !! colspan="2" | ნამდვილი სახელი !! rowspan="2" | დაბადების თარიღი !! rowspan="2" | ქვეყანა!! rowspan="2" | პოზიცია ჯგუფში |- ! align="center" | [[ქართული]]/[[ინგლისური]] ! align="center" | [[ჰანგული]] ! align="center" | [[ქართული]]/[[ინგლისური]] ! align="center" | [[ჰანგული]] |- | ესქუფსი / S. Coups<s><ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2013/06/get-to-know-choi-seungcheol-from-seventeen#axzz2n8N5WvK3|title=Чой Сынчоль из Seventeen|publisher=Allkpop}}</ref></s> || 에스.쿱스 || ჩოი სინჩოლი / Choi Seungcheol || 최승철 || [[8 აგვისტო]] [[1995]] || {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} || რეპერი, ჯგუფის ლიდერი |- | ჯონჰანი / Jeonghan || 정한 || იუნ ჯონჰანი / Yoon Jeonghan || 윤정한 || [[4 ოქტომბერი]] [[1995]] || {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} ||საბ-ვოკალისტი, ჯგუფის სახელი |- | ჯოშუა / Joshua <ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2013/06/seventeen-release-profile-introduction-for-samuel-yao-mingming-lee-seokmin-hong-jisoo|title=Джису из Seventeen|publisher=Allkpop}}</ref> || 조슈아 || ჰონგ ჯისუ / Hong Jisoo || 홍지수 ||[[30 დეკემბერი]] [[1995]] ||{{დროშა|აშშ}} / {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} | სუბვოკალისტი |- | ჯუნ / Jun<s><ref>{{cite web|url=http://www.koreaboo.com/index.html/_/debuts/pledis-entertainment-reveals-2nd-seventeen-memb-r19849|title=Джунхуэй из Seventeen|publisher=Koreaboo|accessdate=2016-07-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140202111900/http://www.koreaboo.com/index.html/_/debuts/pledis-entertainment-reveals-2nd-seventeen-memb-r19849|archivedate=2014-02-02}}</ref><ref name="autogenerated1">{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2013/05/seventeen-unveil-member-profiles-for-jang-doyoon-chwe-hansol-and-wen-junhui|title=Анкеты Доюна, Хансоля и Джунхуэя|publisher=Allkpop}}</ref></s> || 준 || ვენ ჯუნჰვეი / Wen Junhui || 文俊辉 || [[10 ივნისი]] [[1996]] || {{დროშა|ჩინეთი}} || მოცეკვავე |- | ჰოში / Hoshi || 호시 || კვონ სუნიონგი / Kwon Soonyoung || 권순영 || [[15 ივნისი]] [[1996]] || {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} || მთავარი მოცეკვავე, ჯგუფის ქორეოგრაფი და ვოკალისტი |- | ვონუ / Wonwoo<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2013/06/seventeens-wonwoo-explains-who-seventeen-is|title=Вону из Seventeen|publisher=Allkpop}}</ref> || 원우 || ჩონ ვონუ / Jeon Wonwoo || 전원우 || [[17 ივლისი]] [[1996]] || {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} ||მთავარი რეპერი |- | უჯი / Woozi || 우지 || ლი ჯიჰუნ / Lee Jihun || 이지훈 || [[22 ნოემბერი]] [[1996]] || {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} || ლიდერი ვოკალისტი, ჯგუფის კომპოზიტორი და მოცეკვავე |- |დოკიომი/Dokyum || 도겸 || ლი სოკმინ / Lee Seokmin || 이석민 || [[18 თებერვალი]] [[1997]] || {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} || მთავარი ვოკალისტი |- | მინგიუ / Mingyu<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2013/01/seventeen-reveals-first-member-minkyu|title=Мингю из Seventeen|publisher=Allkpop}}</ref> || 민규 || კიმ მინგიუ / Kim Mingyu || 김민규 || [[6 აპრილი]] [[1997]] || {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} ||წამყვანი რეპერი |- | დიეით / The8 || 디에잇 || შუ მინჰაო / Xu Minghao || 徐明浩 || [[7 ნოემბერი]] [[1997]] || {{დროშა|ჩინეთი}} || მოცეკვავე |- | სინკვანი / Seungkwan<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2013/05/seventeen-introduces-another-flower-boy-with-member-profile-of-boo-seungkwan|title=Сынгван из Seventeen|publisher=Allkpop}}</ref> || 승관 || ბუ სეუნგვანი / Boo Seungkwan || 부승관 || [[16 იანვარი]] [[1998]] || {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} || მთავარი ვოკალისტი |- | ვერნონი / Vernon || 버논 || ჩოი ჰანსოლი / Choi Hansol || 최한솔 || [[18 თებერვალი]] [[1998]] || {{დროშა|აშშ}} / {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} ||წამყვანი რეპერი და მოცეკვავე |- | დინო / Dino || 디노 || ლი ჩანი / Lee Chan || 이찬 || [[11 თებერვალი]] [[1999]] || {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} || რეპერი, მოცეკვავე, მაკნე |- |} == Seventeen-ის წევრების გაერთიანება ჯგუფში დებიუტამდე== <timeline> ImageSize = width:600 height:500 PlotArea = width:500 height:400 left:70 bottom:65 Alignbars = justify DateFormat = mm/dd/yyyy Period = from:2013 till:08/01/2014 TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy ScaleMajor = unit:month increment:1 start:2013 gridcolor:black PlotData = color:black width:10 textcolor:black align:left anchor:from bar:Seungcheol from:04/10/2013 till:end bar:Doyoon from:04/10/2013 till:07/11/2014 bar:Jeonghan from:06/18/2013 till:end bar:Joshua from:04/17/2013 till:end bar:Junhui from:start till:end bar:Wonwoo from:start till:end bar:Soonyoung from:start till:end bar:Jihun from:start till:end bar:Mingming from:start till:07/11/2014 bar:Seokmin from:start till:end bar:Mingyu from:start till:end bar:Myungho from:07/11/2014 till:end bar:Seungkwan from:start till:end bar:Hansol from:start till:end bar:Chan from:start till:end bar:Dongjin from:06/10/2013 till:end bar:Samuel from:start till: 07/25/2013 </timeline><br /> == დისკოგრაფია == * ''An Ode 2: Fear'' (2019) * ''YOU MADE MY DAWN'' (2019) * ''You Make My Day'' (2018) * ''WE MAKE YOU'' (2018; იაპონური) * ''SEVENTEEN Special Album ‘Director’s Cut’ - EP'' (2018) * ''TEEN, AGE'' (2017) * ''BEFORE AL1'' (2017) * ''AI1 - EP'' (2017) * ''LOVE&LETTER'' (2016) * ''Going Seventeen - EP'' (2016) * ''Boys Be - EP'' (2015) * ''17 CARAT - EP'' (2015) ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://seventeen-17.com/ ოფიციალური сайт SEVENTEEN] * [http://www.youtube.com/channel/UCfkXDY7vwkcJ8ddFGz8KusA/ ოფიციალური YouTube Seventeen] * [https://www.facebook.com/seventeennews/ ოფიციალური Facebook Seventeen] * [https://twitter.com/pledis_17/ ოფიციალური Twitter Seventeen] *[http://cafe.daum.net/pledis-17 ოფიციალური ფანკაფე Seventeen] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:სამხრეთკორეული მუსიკალური ჯგუფები]] [[კატეგორია:სამხრეთკორეელი მომღერლები]] k3th7uvzf4r1w5wm16hu8mpmegkiqay 0 345266 4650383 4603486 2024-05-02T13:46:03Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 2 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{მმ*|Infinite (მრავალმნიშვნელოვანი)}} [[ფაილი:Korea KPOP World Festival 44.jpg|250px|მინი]] '''infinite''' ({{lang-ko|인피니트}}) — [[სამხრეთ კორეა|სამხრეთ კორეული]] [[ბოიბენდი]], რომელიც ჩამოყალიბდა [[2010]] წელს Woollim Entertainment-ის მიერ. ჯგუფის შემადგენლობაში არიან სუნგკიუ, დონგვუ, ვუჰიუნი, ჰოია, სუნგიოლი, L და სუნგჯონგი. მათი მინი ალბომი „New Challenge“ სამხრეთ კორეაში 160 000 ცალი გაიყიდა და დასახელდა 2013 წლის ერთ-ერთ ყველაზე გაყიდვად [[ალბომი|ალბომად]]. მათ მეორე სრული ალბომი „Season 2“ გამოუშვეს [[2014]] წლის მაისში. ==ისტორია== ===2010-2011: დებიუტი, Over the Top და დებიუტი იაპონიაში=== [[ფაილი:Infinite from acrofan.jpg|250px|მინი|2011 წლის აგვისტო]] [[2010]] წელს Infinite პირველად გამოჩნდა Mnet [[რეალითი შოუ]]ში "You Are My Oppa". მათ დებიუტი [[9 ივნისი|9 ივნისს]] ჰქონდათ. მათ შეასრულეს თავიანთი პირველი [[სინგლი]] "Come Back Again" და "She's Back".<ref>{{Cite web|url=http://www.newsen.com/news_view.php?uid=201006091807141002|title=ko:''포토엔,인피니트,긴장되는 첫 무대~'' |date=June 9, 2010 |publisher=Newsen |language=Korean}} Retrieved March 15, 2010.</ref> ხანგრძლივი შესვენების შემდეგ ჯგუფი [[2011]] წლის [[7 იანვარი|7 იანვარს]] დაბრუნდა ახალი სინგლით „Before the Dawn (BTD)“. მათი პირველი ალბომი Over The Top გამოვიდა [[2011]] წლის [[21 ივლისი|21 ივლისს]] მუსიკალურ ვიდეოსთან ერთად Be Mine (내꺼하자). მათი პირველი გამოსვლა 2011 წლის 21 ივლისს მუსიკალურ შოუზე M! Countdown გამარჯვებით დასრულდა და მიიღეს "Double Crown" ზედიზედ ორი გამარჯვებისთვის M! Countdown-ზე.ალბომ "Be Mine"-ის წარმატების შემდეგ მათ გამოუშვეს ახალი ალბომი Paradise, და [[2011]] წლის [[26 სექტემბერი|26 სექტემბერს]] გამოუშვეს იმავე სახელწოდების [[ტრეკი]]. [[9 ოქტომბერი|9 ოქტომბერს]] Infinite-მა მოიპოვა გამარჯვება Inkigayo-ში სიმღერით „Paradise“. [[13 ოქტომბერი|13 ოქტომბერს]] Infinite-მა მოიპოვა პირველი ადგილი ამავე სიმღერით M! Countdown-ზე. Infinite-ს [[2011]] წლის [[26 იანვარი|26 იანვარს]] [[იაპონია]]ში ჰქონდა არაოფიციალური დებიუტი მათი პირველი [[იაპონური]] სინგლით To-Ra-Wa,<ref>{{cite web |url=http://osen.mt.co.kr/news/view.html?gid=G1101280306 |title=''인피니트, 日 강타 'TO-RA-WA' 벨소리 1위 기염'' |date=January 28, 2011 |publisher=Osen |language=Korean |accessdate=ივლისი 31, 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110201235404/http://osen.mt.co.kr/news/view.html?gid=G1101280306 |archivedate=თებერვალი 1, 2011 }} Retrieved January 29, 2011.</ref> რომელიც იყო იაპონური ვერსია ჯგუფის კორეული დებიუტის პირველი სიმღერისა "Come Back Again". ალბომის გამოსვლისთანავე მან დაიკავა მესამე ადგილი კორეის ალბომის გაყიდვების ჩარტებში.<ref>{{cite web|url=http://news.nate.com/view/20110107n20130 |title=ko:''인피니트 ‘에볼루션’ 발매 즉시 한터 실시간 차트 3위 ‘기염’'' |date=January 7, 2011 |publisher=Nate News|language=Korean}} Retrieved January 07, 2011.</ref> სიმღერა იყო [[კეი-პოპ]] ჩართების საუკეთესოთა შორის ყოველდღიურ გადმოწერებში იაპონიის მობილური [[ვებგვერდი|ვებგვერდის]] ცნობით. სანამ ჯგუფს ოფიციალურად ექნებოდათ დებიუტი იაპონიაში, მანამდე მათ გამოუშვეს სხვადასხვა წარმატებული სინგლები როგორებიცაა, "She's Back", "BTD (Before The Dawn)" და "Nothing's Over". [[2011]] წლის [[19 ნოემბერი|19 ნოემბერს]] Infinite-ს ოფიციალურად ფქონდა იაპონური დებიუტი თავიანთი სიმღერის "BTD"-ის იაპონური ვერსიით. მეორე მხარე სინგლისა არის "Can U Smile", რომელსაც რიმეიკი გაუკეთდა მათი მეორე მცირე ალბომისთვის EVOLUTION. ეს არის მესამე ტრეკი მათი პირველი ერთიანი ალბომისთვის Inspirit. [[2011]] წლის დეკემბერში მათ ციფრულ ფორმატში გამოუშვეს პირველი საშობაო სიმღერა „White Confession.“ ===2012:პირველი კონცერტი და Infinitize=== [[ფაილი:Infinite cyworld dream music festival.jpg|250px|მინი|Infinite-ის შესრულება 2011 წლის Cyworld Dream Music Festival-ზე]] Infinite-მა გამართა თავისი პირველი კონცერტი<ref>{{cite web|title=INFINITE 1st CONCERT TEASER|url=http://www.youtube.com/watch?v=qLZXhHoAcB8}}</ref> [[11 თებერვალი|11]]-[[12 თებერვალი|12 თებერვალს]] [[სეული]]ს ოლიმპიურ პარკში, სამხრეთ სეულში, რომელსაც დაახლოებით 8 000 გულშემატკივარი ესწრებოდა. კონცერტის სახელწოდება იყო Second Invasion, რომელიც ჯგუფის სადებიუტო ალბომის First Invasion-ის მიმდევარი იყო. [[14 დეკემბერი|14 დეკემბერს]], როდესაც [[ინტერნეტი|ინტერნეტში]] გავრცელდა ჯგუფის კონცერტის შესახებ, 10 წუთში ყველა ბილეთი უკვე გაყიდული იყო.<ref>{{Cite web|title=Infinite tickets sell out in ten minutes|url=http://koreajoongangdaily.joinsmsn.com/news/article/Article.aspx?aid=2945616|date=December 15, 2011|publisher=Korea JoongAng Daily By Carla Sunwoo|language=English, Korean}} Retrieved January 11, 2012.</ref> ჯგუფი ფოკუსირდა ინდივიდუალურ აქტივობებზე: დონგვუმ მონაწილეობა მიიღო იუძიას ახალ პოპულარულ [[სინგლი|სინგლში]] "She's a Flirt", რომელიც გამოვიდა [[18 იანვარი|18 იანვარს]],<ref>{{Cite web|title=Dongwoo featured on Baby Soul/Yoo Jia's new single|url=http://www.allkpop.com/2012/01/baby-soul-yoo-jia-rank-high-on-music-charts-with-shes-a-flirt |date=Jan 19, 2012|publisher=allkpop|language=Korean}} Retrieved January 9, 2012.</ref> L-მა მონაწილეობა მიიღო tvN-ის სატელევიზიო დრამაში „Shut Up Flower Boy Band“ , რომელიც [[30 იანვარი|30 იანვარს]] დაიწყო<ref>{{Cite web|title=Member L casted on TV drama|url=http://news.naver.com/main/read.nhn?mode=LSD&mid=sec&sid1=106&oid=109&aid=0002293288|date=Jan 6, 2012|publisher=OSEN via Naver|language=Korean}} Retrieved January 9, 2012.</ref>, ჰოია მონაწილეობას იღებდა „Reply 1997“-ში, რომელიც [[24 ივლისი|24 ივლისს]] გამოვიდა,<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/2012/04/infinites-hoya-a-pinks-eunji-to-join-cast-of-new-tvn-sitcom|title=INFINITE's Hoya & A Pink's Eunji to join cast of new tvN sitcom?|work=allkpop.com}}</ref> ვუჰიუნი მონაწილეობას იღებდა „Thousandth Man“-ში, რომელიც [[17 აგვისტო]]ს გამოვიდა,<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/2012/07/infinites-woohyun-cast-in-hyomins-upcoming-drama-the-thousandth-man|title=INFINITE's Woohyun cast in Hyomin's upcoming drama 'The Thousandth Man'|work=allkpop.com}}</ref> L-მა მონაწილეობა მიიღო „What is Mom“ -ში რომელიც [[8 ოქტომბერი|8 ოქტომბერს]] გამოვიდა.<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/2012/09/infinites-l-confirmed-for-role-in-upcoming-sitcom-what-is-mom|title=INFINITE's L confirmed for role in upcoming sitcom, 'What Is Mom'|work=allkpop.com}}</ref> Infinite მღეროდა sitcom-ის ოსტს, Fantasy.<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/2012/10/infinite-shows-their-support-for-l-with-a-new-ost-for-what-is-love|title=INFINITE shows their support for L with a new OST for 'What is Mom'|work=allkpop.com}}</ref> [[2012]] წლის [[18 აპრილი|18 აპრილ]]ს ჯგუფმა გამოუშვა მეორე [[იაპონური]] [[სინგლი]]. ის შეიცავდა იაპონურ ვერსიას მათი სიმღერისა „Be Mine“, რომელიც იაპონურად ცნობილია როგორც „Julia“. მაინ დაიკავა მეორე ადგილი Oricon-ის ყოველდღიურ და ყოველკვირეულ ჩარტებში.<ref>{{cite web|title=INFINITE & FT Island place in Top 10 on Oricon Weekly Chart|url=http://www.allkpop.com/2012/04/infinite-ft-island-place-in-top-10-on-oricon-weekly-chart|date=April 25, 2012 |publisher=allkpop}}</ref> სრული ინფორმაციით გაყიდვების რაოდენობა 54,218-ს აღწევდა. ჯგუფის მესამე მინი ალბომი იყო INFINITIZE, რომელიც დაჯილდოვდა „Triple Crown“-ით, რადგან ალბომმა ყველა მუსიკალურ პროგრამაში პირველი ადგილი დაიკავა. [[2012]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნის]]ს Infinite won-მა M! Countdown-ზე მოიგო პირველი „triple crown“ სიმღერით „The Chaser“, რომელიც ზედიზედ სამი კვირის განმავლობაში ჩარტებში პირველ ადგილს იკავებდა.<ref>{{cite web|title=INFINITE wins #1 triple crown + performances from June 14th’s ‘M! Countdown’!|url=http://www.allkpop.com/2012/06/infinite-wins-1-triple-crown-performances-from-june-14ths-m-countdown|date=June 14, 2012 |publisher=allkpop}}</ref> Billboard-მა „The Chaser“ წლის ნომერ პირველ [[კეი-პოპი|კეი-პოპ]] სიმღერად გამოაცხადა.<ref>[http://www.billboard.com/articles/news/1481268/20-best-k-pop-songs-of-2012-bigbang-psy-2ne1-more#/column/year-in-music-2012/20-best-k-pop-songs-of-2012-bigbang-psy-1008059902.story 20 Best K-Pop Songs of 2012: BIGBANG, PSY, 2NE1 & More] [[Billboard charts|Billboard]] (December 21, 2012). Retrieved on December 12, 2014.</ref> ===2013: New Challenge და პირველი მსოფლიო ტური=== [[ფაილი:Korea KPOP World Festival 44.jpg|250px|მინი|მარცხნივ|Infinite [[2013]] წლის K-POP World Festival-ზე ჩანგვონში]] 21 მარტს ჯგუფმა გამოუშვა თავისი მეოთხე მინი ალბომი New Challenge. ტრეკმა "Man in Love"-მა კი მოიგო 7 მუსიკალური შოუს პრიზი მათი ხელშეწყობის პერიოდში.<ref>{{cite news|last=Jeon|first=Seonha|title='뮤뱅' 인피니트, 달콤하게 돌아왔다 '맨인러브'|url=http://osen.mt.co.kr/article/G1109561569|accessdate=27 May 2013|newspaper=interview365|date=2013-03-22}}</ref> ჯგუფმა [[6 ივნისი|6 ივნისს]] გამოუშვა [[იაპონური]] სადებიუტო [[მუსიკალური ალბომი|ალბომი]] კოი ნი ოჩირუ ტოკი.<ref>{{cite web|url=http://www.universal-music.co.jp/infinite/news/2013/03/20130329/|title=INFINITE|work=Universal Music Japan}}</ref> მან დაიკავა პირველი ადგილი Oricon-ის ყოველდღიურ ჩარტებში [[2 ივნისი]]დან [[9 ივნისი|9 ივნის]]ს ჩათვლით 69,647 გაყიდვებით. [[16 ივლისი|16 ივლის]]ს ჯგუფმა გამოუშვა მეორე [[სინგლი]] „Destiny“.<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2013/07/infinite-makes-a-comeback-with-mv-for-destiny|title=INFINITE makes a comeback with single album + MV for "Destiny"|publisher=Allkpop|accessdate=March 11, 2014}}</ref> ჯგუფმა [[18 ივლისი|18 ივლის]]ს შეასრულა „Destiny“ 2013 Mnet 20's Choice Awards-ზე და დაიწყო წამახალისებები შესრულებების შესრულება MBC-ის შოუს მეოცე ეპიზოდში! Music Core და სხვადასხვა მუსიკალური პროგრამები.<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=howZBaW2YEw|title=[HOT] Comeback Stage, Infinite&nbsp;– Destiny, 인피니트&nbsp;– 데스티니, Music core 20130720|publisher=YouTube|accessdate=March 11, 2014}}</ref> [[9 აგვისტო]]ს ჯგუფმა [[სეული]]დან დაიწყო პირველი [[მსოფლიო ტური]] სახელად „One Great Step“. ტური აერთიანდება 22 შოუს [[აზია]]ში, [[ჩრდილოეთ ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკაში]] და [[დუბაი]]ში. ჯგუფმა მსოფლიო ტური დაასრულა [[2014]] წლის თებერვალში სეულში განმეორებითი კონცერტით „One Great Step Returns“. [[2013]] წლის [[22 ნოემბერი|22 ნოემბერ]]ს Infinite-მა მოიგო საუკეთესო მამაკაცი გუნდის პრიზი MAMA (Mnet Asian Music Awards) 2013-ზე და დამატებით „Sony MDR Worldwide Performer“- ის პრიზი. ===2014: season 2=== 16 იანვარს Mnet-მა განაცხადა ჯგუფის ახალი რეალითი შოუს შესახებ „This is INFINITE“, და 6 თებერვალს უკვე გავიდა ეთერში შოუს პირველი ეპიზოდი. ეს იყო მათი პირველი გასართობი შოუ როგორც ჯგუფისა 2012 წლის Ranking King-ის შემდეგ.<ref name="Allkpop">{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2014/01/mnet-releases-preview-for-infinites-new-reality-program|title=Mnet releases preview for INFINITE's new reality program|publisher=Allkpop|accessdate=March 11, 2014}}</ref> მას შემდეგ რაც ჯგუფმა 15 ქვეყანაში ჩაატარა თავისი მსოფლიო ტური „One Great Step“ Infinite-მა ჩაატრა განმეორებითი კონცერტი „One Great Step Returns“, რომ დაებრუნებინათ მსოფლიო ტური.<ref name="allkpop.com">{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2014/01/infinites-encore-concert-one-great-step-returns-in-seoul-sells-out-immediately|title=INFINITE's encore concert 'One Great Step Returns' in Seoul sells out immediately|publisher=Allkpop|accessdate=March 11, 2014}}</ref> განმეორებითი კონცერტი ჩატარდა 28 თებერვალს და 1 მარტს ორი დღით Olympic Gymnastics Arena-ზე სეულში. ახალ ჯგუფს Toheart<ref name="MWave">{{cite web|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/59181/shinee-key-and-infinite-woohyun-to-debut-as-unit|title=[Video] SHINee’s Key and Infinite’s Woo Hyun Join as ‘To Heart’ in Special Prologue Video|publisher=MWave|accessdate=March 11, 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140305182740/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/59181/shinee-key-and-infinite-woohyun-to-debut-as-unit|archivedate=მარტი 5, 2014}}</ref><ref name="Soompi">{{cite web|url=http://www.soompi.com/2014/01/23/shinees-key-and-infinites-woohyun-confirmed-to-promote-as-a-unit-this-february/#.Ux6OOOeSwQ4|title=SHINee’s Key and Infinite’s Woohyun Confirmed to Promote as a Unit This February|publisher=Soompi|accessdate=March 11, 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140226114005/http://www.soompi.com/2014/01/23/shinees-key-and-infinites-woohyun-confirmed-to-promote-as-a-unit-this-february/#.Ux6OOOeSwQ4|archivedate=თებერვალი 26, 2014}}</ref>-ს 10 მარტს ჰქონდათ დებიუტი.<ref name="Kpop Starz">{{cite web|url=http://www.kpopstarz.com/articles/82949/20140310/unit-group-toheart-releases-the-first-mini-album-today.htm|title=Unit Group TOHEART Releases 'The First Mini Album' Today|publisher=Kpop Starz|accessdate=March 11, 2014}}</ref> 10 აპრილს Infinite-მა გამოუშვა The Origin, ინსტრუმენტალური ალბომი, რომელშიც გაერთიანებული იყო ყველაზე წარმატებული სიმღერები. The Origin-ის გამოსვლის შემდეგ ჯგუფმა გამოუშვა ინსტრუმენტალური მუსიკალური ვიდეო თავისი სიმღერისთვის „BTD (Before the Dawn)“, რომელშიც გამოჩნდა მანამდე უცნობი კადრები „BTD“-ის მუსიკალური ვიდეოდან.<ref>{{cite web|url=http://www.soompi.com/2014/04/02/infinite-features-never-before-seen-footage-in-new-before-the-dawn-mv/#.U0zi-PmqlOI|title=Infinite Features Never-Before-Seen Footage in New "Before the Dawn" MV! - Soompi|work=Soompi|accessdate=2016-07-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160629222924/http://www.soompi.com/2014/04/02/infinite-features-never-before-seen-footage-in-new-before-the-dawn-mv/#.U0zi-PmqlOI|archivedate=2016-06-29}}</ref> 12 მაისს Woollim Entertainment-ი დათანხმდა ინტერვიუზე Newsen-ს Infinite-ის მეორე სტუდი ალბომის შესახებ და განაცხადა, რომ Season 2 გამოვიდოდა 21 მაისს.<ref>{{cite web|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/65515/infinite-confirms-on-comeback-date|title=Infinite Confirms Comeback Date for New Album ′Season 2′|publisher=M Wave|date=May 12, 2014|accessdate=May 15, 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304050323/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/65515/infinite-confirms-on-comeback-date|archivedate=მარტი 4, 2016}}</ref> ალბომზე მუშაობის გამო ჯგუფმა გადადო showcase სახელად 1.2.3 სამხრეთ კორეაში, იაპონიაში და ტაივანში. ჯგუფმა გადადო პირველი showcase იაპონიაში 19 მაისს და ტაივანში 20 მაისს.<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2014/05/infinite-announce-their-123-comeback-showcase-to-be-held-in-korea-japan-and-taiwan|title=INFINITE announce their '1.2.3' comeback showcase to be held in Korea, Japan, and Taiwan|publisher=M Wave|date=May 12, 2014|accessdate=May 15, 2014}}</ref> 21 მაისს მუსიკალური ვიდეო „Last Romeo“ გამოვიდა. Infinite 21 მაისს დაბრუნდა თავისი ახლადშეფუთული ალბომით Be Back. ჯგუფმა პირველად პირდაპირ ეთერში შეასრულა სიმღერა „Back“ KBS-ის Music Bank-ში 18 ივლისს. 11 სექტემბერს, ჯგუფმა სიმღერით „Last Romeo“ დაიკავა Billboard-ების ტოპ ადგილი. ტვიტერის ტოპ ტრეკების ჩართებში კი ოცდამეცამეტე ადგილი დაიკავეს, ეს ჯერ არცერთ კეი-პოპ ჯგუფს არ დაუკეთებია.<ref>{{cite web|last=Benjamin|first=Jeff|title=INFINITE Become First Korean Act to Top Twitter Emerging Artist Chart, Enter Top Tracks|url=http://www.billboard.com/articles/columns/k-town/6251240/infinite-no-1-billboard-twitter-emerging-artist-top-tracks-chart-last-romeo|date=September 11, 2014|publisher=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|accessdate=September 28, 2014}}</ref> 18 დეკემბერს, Infinite-მა გამოუშვა თავისი პირველი იაპონური მუსიკალური ვიდეო , „Dilemma“, აწყობილი იაპონელი მუსიკოსისა და გიტარისტის Tomoyasu Hotei<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2014/12/infinite-rock-out-to-their-dilemma-in-full-pv|title=Infinite rock out to their 'Dilemma' in full PV|publisher=allkpop|date=Dec 18, 2014|accessdate=Mar 15, 2015}}</ref> -ის მიერ. სინგლი გამოვიდა 24 დეკემბერს და გამოყენებული იქნა მათი შემდეგი იაპონური ტურისთვის „Dilemma Tour“ [[2015]] წელს.<ref>{{cite web|url=http://www.koreaboo.com/video/infinite-teases-fans-for-upcoming-dilemma-tour-in-japan/|title=INFINITE teases fans for upcoming "Dilemma" tour in Japan|publisher=koreaboo|date=Jan 23, 2015|accessdate=Mar 15, 2015}}</ref> ===Reality და მეორე მსოფლიო ტური=== 24 იანვარს გულშემატკივრებს აჩვენა „Dilemma Tour“-ის ოფიციალური ტრეილერი. ტური დაიწყო 1 თებერვალს ფუკოკაში, ასევე დაგეგმეს კონცერტები ტოკიოში, ოსაკაში და აიჩიში.<ref>{{cite web|url=http://www.universal-music.co.jp/infinite/news/2015/01/27|title=2015 INFINITE JAPAN TOUR -DILEMMA- グッズ販売詳細決定|publisher=Universal Music Japan|date=January 27, 2015|accessdate= March 15, 2015|language=ja}}</ref> 20 მაისს ჯგუფმა გამოუშვა თავისი თიზერი იაპონური სინგლისა „24 Hours“! ეს შეიცავდა ბიჭების ინდივიდუალურ ჩაცმულობას, რომ ისინი თეთრებში გამოწყობილი გამოსახავდნენ ანგელოზებს დედამიწაზე.<ref>{{Cite web|title = INFINITE release teaser for their Japanese single '24 hours' {{!}} allkpop.com|url = http://www.allkpop.com/article/2015/03/infinite-release-teaser-for-their-japanese-single-24-hours|website = www.allkpop.com|accessdate = 2015-12-26}}</ref> 30 ივნისს ჯგუფმა გამოუშვა ახალი ქამბექის ფოტოები მინი ალბომისთვის Reality.<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2015/06/infinite-make-their-comeback-into-reality-with-first-teaser-photo|title=INFINITE make their comeback into 'Reality' with first teaser photo|publisher=Allkpop|date=June 30, 2015|accessdate=July 13, 2015}}</ref> 2 ივლისს მათ განაცხადეს, რომ ტრეკი „Bad“ იქნებოდა სიმღერა ალბომისთვის Reality.<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2015/07/infinite-releases-third-teaser-photo-and-the-title-song-to-their-new-album|title=INFINITE releases third teaser photo and the title song to their new album!|publisher=Allkpop|date=July 2, 2015|accessdate=July 13, 2015}}</ref> პირველი მუსიკალური ვიდეოს თიზერი 6 ივლისს დაიდო,<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2015/07/infinite-releases-third-teaser-photo-and-the-title-song-to-their-new-album|title=INFINITE are 'Bad' in a good way in first MV teaser|publisher=Allkpop|date=July 6, 2015|accessdate=July 13, 2015}}</ref> სიმღერაც და მუსიკალური ვიდეოც ერთად დაიდო 12 ივლისს.<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/article/2015/07/the-boys-of-infinite-are-back-with-their-mv-release-of-bad|title=The boys of INFINITE are back with their MV release of 'Bad'|publisher=Allkpop|date=July 12, 2015|accessdate=July 13, 2015}}</ref> 16 იანვარს Mnet-მა განაცხადა ჯგუფის ახალი რეალითი შოუს შესახებ „This is INFINITE“, და 6 თებერვალს უკვე გავიდა ეთერში შოუს პირველი ეპიზოდი. ეს იყო მათი პირველი გასართობი შოუ როგორც ჯგუფისა 2012 წლის Ranking King-ის შემდეგ.<ref name="Allkpop"/> მას შემდეგ რაც ჯგუფმა 15 ქვეყანაში ჩაატარა თავისი მსოფლიო ტური „One Great Step“ Infinite-მა ჩაატრა განმეორებითი კონცერტი „One Great Step Returns“, რომ დაებრუნებინათ მსოფლიო ტური.<ref name="allkpop.com"/> განმეორებითი კონცერტი ჩატარდა 28 თებერვალს და 1 მარტს ორი დღით Olympic Gymnastics Arena-ზე სეულში. ახალ ჯგუფს Toheart<ref name="MWave"/><ref name="Soompi"/>-ს 10 მარტს ჰქონდათ დებიუტი.<ref name="Kpop Starz"/> ==წევრები== * [[კიმ სუნგ-კიუ]] - ლიდერი, მთავარი ვოკალი<ref name=position>{{Cite web |url=http://ifnt7.com/mobile/profile.wol |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2016-07-31 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160701105434/http://ifnt7.com/mobile/profile.wol |archivedate=2016-07-01 }}</ref> * [[ჯანგ დონგვუ]] - მთავარი რეპერი<ref name=position/> * [[ნამ ვუ-ჰიუნ]] - მთავარი ვოკალი<ref name=position/> * [[ჰოია]] - რეპერი, ვოკალი, მთავარი მოცეკვავე <ref name=position/> * [[ლი სუნგ-იოლ]] - ვოკალი<ref name=position/> * [[L]] - ვოკალი<ref name=position/> * [[ლი სუნგ-ჯონგ]] - ვოკალი<ref name=position/> ==დისკოგრაფია== {{Main|Infinite discography}} {{col-begin}} {{col-2}} === კორეული === * ''[[Over the Top (Infinite album)|Over the Top]]'' (2011) * ''[[Season 2 (Infinite album)|Season 2]]'' (2014) {{col-2}} === იაპონური === * ''[[Koi ni Ochiru Toki]]'' (2013) * ''For You'' (2015) {{col-end}} ==ტური და კონცერტი== ===მსოფლიო ტური=== * 2013 Infinite პირველი მსოფლიო ტური "One Great Step" (2013–2014) * 2015 Infinite მეორე მსოფლიო ტური "INFINITE EFFECT" (2015–2016) ===კორეული ტური=== * Infinite Second Invasion (2012) * 2012 Infinite კონცერტი: That Summer (2012) * 2014 Infinite კონცერტი: That Summer 2 (2014) * 2016 Infinite კონცერტი: That Summer 3 (2016) ===იაპონური ტური=== * Infinite იაპონიაში პირველი პირდაპირი ეთერი - Leaping Over (2011) * Infinite პირველი არენა ტური იაპონიაში - Second Invasion Evolution Plus (2012) * 2015 Infinite იაპონური ტური - DILEMMA (2015) * Infinite იაპონური ტური: That Summer 3 (2016) ==ფილმოგრაფია== ===ფილმი=== {| class="wikitable" border="1" ! წელი ! ტიტლი ! როლი |- | 2012 |''Infinite კონცერტი: Second Invasion Evolution the Movie 3D''<ref>{{Cite web | title = Infinite 3-D film shown in Japan | last = Sunwoo | first = Carla | work = [[Korea JoongAng Daily]] | date = September 10, 2012 | accessdate = 2015-07-12 | url = http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=2959147 }}</ref> || rowspan="2"| თავად |- |2014 |''[http://www.hancinema.net/korean_movie_GROW_2p__Infinite__s_Real_Youth_Life.php Grow: Infinite's Real Youth Life]'' |} ===სატელევიზიო სერიალები=== {| class="wikitable" border="1" ! წელი ! ტიტლი ! არხი ! როლი |- | 2011 | ''[[Welcome to Convenience Store|Wara Store]]'' | [[Tooniverse]] | თავად (ხმები)<ref>{{cite news|title=Infinite’s L transforms into an animation character|url=http://en.korea.com/infinite/news/infinites-l-transforms-into-an-animation-character/|accessdate=31 May 2015|work=Xports News|publisher=Korea.com|date=13 January 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150713082458/http://en.korea.com/infinite/news/infinites-l-transforms-into-an-animation-character/|archivedate=13 ივლისი 2015}}</ref><ref>{{Cite news | title = Infinite Members Become Voice Actors for ‘Wara! Store’ Cartoon | author = Lee, Nancy | work = enewsWorld | date = | accessdate = 2015-05-31 | url = http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/4887/infinite-records-voiceovers-for-tv-animation | archiveurl = https://web.archive.org/web/20151215002126/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/4887/infinite-records-voiceovers-for-tv-animation | archivedate = 2015-12-15 }}</ref> |} === გასართობი შოუ === {| class="wikitable" border="1" ! წელი ! ტიტლი ! არხი ! შენიშვნები |- | rowspan="2"|2010 | ''Infinite! You Are My Oppa''<ref>{{Cite web | title = Infinite artist profile | author = | publisher = [[KBS World Radio]] | date = | accessdate = 2015-07-12 | url = http://world.kbs.co.kr/english/program/program_artist_detail.htm?No=105452 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20120911094329/http://world.kbs.co.kr/english/program/program_artist_detail.htm?No=105452 | archivedate = 2012-09-11 }}</ref> | rowspan="6"| [[Mnet (TV channel)|Mnet]] | პრე-დებიუტის რეალითი შოუ [[Lovelyz]]-ის [[Yoo Ji-ae|Jiae]] |- | ''Days of Infinite''<ref>{{Cite web | title = Days of Infinite | author = | publisher = Mnet Japan | date = | accessdate = 2015-07-12 | url = http://jp.mnet.com/program/main.m?program_id=764 | language = ja }}</ref> || |- | rowspan="1"|2011 | ''Infinite's Sesame Player'' | |- | rowspan="1"|2012 | ''Infinite's Ranking King''<ref>{{Cite web | title = Infinite Members to Have Own Show and Battle Each Other | author = | work = enewsWorld | date = May 22, 2012 | accessdate = 2015-07-12 | url = http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/7024/infinite-members-to-have-own-show-and-battle-each-other | publisher = [[CJ E&M]] | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150708220247/http://mwave.interest.me/enewsworld/en/article/7024/infinite-members-to-have-own-show-and-battle-each-other | archivedate = 2015-07-08 }}</ref> | |- | rowspan="1"|2013 | ''Infinite's Japan Story'' | |- | rowspan="1"|2014 | ''This Is Infinite''<ref>{{Cite web | title = Mnet, To Launch the Reality Program ‘This is INFINITE’ | last = Pak | first = Sunghee | work = BNT News | date = January 17, 2014 | accessdate = 2015-07-12 | url = http://www.bntnews.co.uk/app/news.php?nid=9037 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150713145447/http://www.bntnews.co.uk/app/news.php?nid=9037 | archivedate = 2015-07-13 }}</ref> | |- | rowspan="1"|2015 | ''Infinite Showtime'' | [[MBC Every1]] | |} ===[[Mnet Asian Music Awards]] (MAMA)=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" !width="50"|Bout !width="50"|Year !width="258"|Nominated work !width="250"|Award !width="90"|Result |- | align="center"|12th | align="center"|[[2010 Mnet Asian Music Awards|2010]] | align="center"|''Come Back Again'' | [[Mnet Asian Music Award for Best New Artist (Solo or Group)|Best New Male Artist Award]]<ref name="2010_nom">{{cite web |url=http://www.mb.com.ph/articles/284825/controversial-mnet-asian-music-awards-bares-nominees |title=Controversial Mnet Asian Music Awards bares nominees |author=Hicap, Jonathan M. |work=Manila Bulletin |publisher=Manila Bulletin Publishing |date=October 29, 2010 |accessdate=February 12, 2011}}</ref> | {{nom}} |- | align="center" rowspan="3"|13th | rowspan="3" align="center" |2011 | align="center" rowspan="3"|''[[Over the Top (Infinite album)|Be Mine]]'' |- | Song of the Year<ref name="Best Dance Performance by a Male Group">{{cite web|url=http://www.mb.com.ph/articles/339794/mnet-asian-music-awards-2011-nominees-bared|title=Mnet Asian Music Awards 2011 nominees bared|date=November 2, 2011|language=ko|accessdate=ივლისი 31, 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111209123428/http://www.mb.com.ph/articles/339794/mnet-asian-music-awards-2011-nominees-bared|archivedate=დეკემბერი 9, 2011}}</ref> | {{nom}} |- | Best Dance Performance by a Male Group<ref name="Best Dance Performance by a Male Group"/> | {{nom}} |- | align="center" rowspan="4"|14th | rowspan="4" align="center" |2012 | align="center" rowspan="4"|''[[Infinitize|The Chaser]]'' |- | Song of the Year<ref>{{cite web |url=http://enewsworld.mnet.com/enews/contents.asp?idx=18595 |title=[MAMA] Nominees for the 2012 MAMA Announced |work=2012 Mnet Asian Music Award |publisher=Mnet Media Corp |date=October 23, 2012 |accessdate=October 25, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6CpF0Kbbu?url=http://enewsworld.mnet.com/enews/contents.asp?idx=18595 |archivedate=დეკემბერი 11, 2012 }}</ref><ref name="2012 MAMA Result">{{cite news|url=http://www.allkpop.com/2012/11/winners-from-the-2012-mnet-asian-music-awards|title=Winners from the ’2012 Mnet Asian Music Awards’|publisher=[[Allkpop]]|date=November 30, 2012|accessdate=November 30, 2012}}</ref> | {{nom}} |- | Best Music Video<ref name="2012 MAMA Result"/><ref name="2012 mama award">{{cite web |url=http://enewsworld.mnet.com/enews/contents.asp?idx=18521 |title=[MAMA] Nominees for the 2012 MAMA Announced |work=2012 Mnet Asian Music Award |publisher=Mnet Media Corp |date=October 23, 2012 |accessdate=October 25, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6CpF5rGYf?url=http://enewsworld.mnet.com/enews/contents.asp?idx=18521 |archivedate=დეკემბერი 11, 2012 }}</ref> | {{nom}} |- | Best Dance Performance by a Male Group<ref name="2012 MAMA Result"/><ref name="2012 mama award"/> | {{nom}} |- | align="center" rowspan="3"|15th | align="center" rowspan="3"|2013 | align="center" |''Infinite'' | [[Mnet Asian Music Award for Best Male Group|Best Male Group]] | {{won}} |- | align="center" |''[[New Challenge|Man In Love]]'' | Best Dance Performance – Male Group | {{nom}} |- | align="center" |''1st World Tour - One Great Step'' | Sony MDR World Wide Performer | {{won}} |- | align="center" rowspan="4"|16th | align="center" rowspan="4"|2014 | align="center" |''[[Season 2 (Infinite album)|Last Romeo]]'' | Best Dance Performance – Male Group | {{won}} |- | align="center" |''Infinite'' | K-pop Fan's Choice - Male | {{won}} |- | align="center" |''[[Season 2 (Infinite album)|Season 2]]'' | ''BC – UnionPay [[Mnet Asian Music Award for Album of the Year|Album of the Year]]'' | {{nom}} |- | align="center" |''[[Last Romeo]]'' | Song of the Year | {{nom}} |- | rowspan="4" |17th | rowspan="4" |2015 |''Infinite'' |Best Dance Performance - Male Group | {{nom}} |- |''Infinite H'' |Best Collaboration & Unit | {{nom}} |- | rowspan="2" |''Bad'' |Best Music Video | {{nom}} |- |UnionPay Song of the Year | {{nom}} |- |} ===[[Korean Music Awards]]=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" !width="50"|Bout !width="50"|Year !width="258"|Nominated work !width="250"|Award !width="90"|Result |- | align="center" rowspan="1"|9th | align="center" |2012 | align="center" |''[[Over the Top (Infinite album)|Over the Top]]'' | Group Musician of the Year by Netizens<ref name="Musician of the Year by Netizens">{{cite web|url=http://www.koreanmusicawards.com/2012/_ahgul.html?userkey=ahahah|title=9th Korean Music Award|date=February 29, 2012|language=ko|accessdate=ივლისი 31, 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160313235408/http://koreanmusicawards.com/2012/_ahgul.html?userkey=ahahah|archivedate=მარტი 13, 2016}}</ref> | {{won}} |- | align="center" rowspan="1"|12th | align="center" |2015 | align="center" |''[[Season 2 (Infinite album)|Season 2]]'' | Group Musician of the Year by Netizens<ref>{{cite web|title=Infinite, Jay Park, and HA:TFELT Take Home Netizen’s Artist of the Year Award at Korean Music Awards|url=http://www.ohkpop.com/204798/infinite-jay-park-and-hatfelt-take-home-netizens-artist-of-the-year-award-at-korean-music-awards?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter|publisher=ohkpop|accessdate=1 March 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402194512/http://www.ohkpop.com/204798/infinite-jay-park-and-hatfelt-take-home-netizens-artist-of-the-year-award-at-korean-music-awards?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter|archivedate=2 აპრილი 2015}}</ref> | {{won}} |} ===[[Melon Music Awards]]=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |+ ! width="50" |Bout ! width="50" |Year ! width="258" |Nominated work ! width="250" |Award ! width="90" |Result |- | rowspan="1" align="center" |3rd | align="center" |2011 | rowspan="3" align="center" |''Infinite'' | 2011 Top 10<ref name="2011 Top 10">{{cite web|url=http://www.melon.com/svc/awards/2011/vote/award_vote_top10_list.jsp |title=Top 10 Melon Music Awards 2011 |date=October 28, 2011|language=ko}}</ref> | {{nom}} |- | rowspan="2" align="center" |4th | rowspan="2" align="center" |2012 | 2012 Top 10 | {{won}} |- | Daesang - Artist of the Year | {{nom}} |- | rowspan="2" |7th | rowspan="2" |2015 |''Infinite'' |Netizen Popularity Award |{{Nominated|style = red}} |- |''Kim Sungkyu'' |Rock Award |{{Won}} |} ===[[Mnet 20's Choice Awards]]=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" !width="50"|Bout !width="50"|Year !width="258"|Nominated work !width="250"|Award !width="90"|Result |- | align="center" rowspan="2"|7th | align="center" rowspan="2"|2013 | align="center" rowspan="2"|''Infinite'' | Best Global Touring Artist<ref>{{cite news|last=Eun|first=Elizabeth|title=[20′s Choice] 2NE1′s CL, Infinite, Shinhwa and More Win Big at 2013 20′s Choice Awards|url=http://mwave.interest.me/enewsworld/article/41178|accessdate=18 July 2013|date=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130721202237/http://mwave.interest.me/enewsworld/article/41178|archivedate=21 ივლისი 2013}}</ref> | {{won}} |- | 20’s Mwave Global Star | {{nom}} |} ===სხვა=== {| class="wikitable" style="text-align:left; |- ! Year ! Award ! Category ! Nominated Work ! Result |- align="center" |2010 |18th Korean Culture Entertainment Awards<ref name=Come>{{cite web|url=http://www.hancinema.net/the-18th-korean-culture-entertainment-awards-26636.html |title=The 18th Korean Culture Entertainment Awards |date=December 16, 2010|language=ko}}</ref> | New Generation Popular Music Teen Singer Award | align="center" |Infinite | {{won}} |- align="center" |rowspan="4"|2011 |Mnet M! Countdown<ref name="Mnet M! Countdown Idol Dance Competition (with trophy)">{{cite web |url=http://www.koreaboo.com/index.html/_/music-shows/infinites-hoya-and-dongwoo-win-m-coun-r9333 |title=Infinite's Hoya and Dongwoo win M! Countdown's Idol dance battle |date=August 25, 2011 |accessdate=ივლისი 31, 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140106040845/http://www.koreaboo.com/index.html/_/music-shows/infinites-hoya-and-dongwoo-win-m-coun-r9333 |archivedate=იანვარი 6, 2014 }}</ref> | Idol Dance Competition | Hoya and Dongwoo | {{won}} |- align="center" |The Seoul Foreign Correspondents’ Club (SFCC) PR Awards<ref name=SFCC>{{cite web |url=http://www.korea.net/news.do?mode=detail&guid=60142 |title=2011 SFCC Year-End Charity Gala for raising awareness of Korea overseas |date=December 13, 2011 }}{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> | Performance Group | Infinite | {{won}} |- align="center" | Mnet M! Countdown Awards | Best Action Performance | [[Evolution (Infinite EP)|Before the Dawn (BTD)]] <br>"Scorpion Dance" | {{won}} |- align="center" | OBS Idol Stars Awards<ref name=obs>{{cite web|url=http://tvpot.daum.net/clip/ClipView.do?clipid=38328679|title=111225 아이돌별별어워즈 폭풍성장아이돌 1위 인피니트|language=korean|publisher=OBS via Daumtv|date=December 25, 2011|accessdate=ივლისი 31, 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151224104451/http://tvpot.daum.net/clip/ClipView.do?clipid=38328679|archivedate=დეკემბერი 24, 2015}}</ref> | Idol Growth No.1 | Infinite | {{won}} |- align="center" |rowspan="2"|2012 |Billboard Korea | Best K-Pop Song of 2012<ref>{{cite web|title=20 Best K-Pop Songs of 2012: BIGBANG, PSY, 2NE1 & More|url=http://www.billboard.com/articles/news/1481268/20-best-k-pop-songs-of-2012-bigbang-psy-2ne1-more|publisher=Billboard|date=21 December 2012|accessdate=21 December 2012}}</ref><ref>{{cite web|title=Billboard Names Infinite’s ′The Chaser′ as its Best K-Pop Song of 2012|url=http://enewsworld.interest.me/enews/contents.asp?idx=24707|publisher=eNEWSWORLD|date=24 December 2012|accessdate=24 December 2012|archiveurl=https://archive.today/20130703033147/http://enewsworld.interest.me/enews/contents.asp?idx=24707|archivedate=3 ივლისი 2013}}</ref> |rowspan="2"|[[Infinitize|The Chaser]] | {{won}} |- align="center" |rowspan="2"| SBS MTV Best of the Best Awards | Best Dance Music Video | {{won}} |- align="center" |rowspan="4"|2013 |Best Unit<ref>{{cite web|title=SBS MTV Best of the Best Winner|url=http://www.mtv.co.kr/shows/2013-sbs-mtv-best-of-the-best|accessdate=22 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131221183702/http://www.mtv.co.kr/shows/2013-sbs-mtv-best-of-the-best/|archivedate=21 დეკემბერი 2013}}</ref> | Infinite H | {{won}} |- align="center" |13th Republic of Korea National Assembly Awards<ref>{{cite web|title=제13회 대한민국 국회대상 시상식 개최|url=http://www.globalnewsagency.kr/news/articleView.html?idxno=1523|publisher=globalnewsagency|date=5 March 2013|accessdate=13 March 2013}}</ref> | Popular Music of the Year | Infinite | {{won}} |- align="center" |SBS Inkigayo Half-Year Wrap Up Special |Viewer's Choice Award (Popularity)<ref>{{cite web|title=SBS Inkigayo Chart|url=http://gayo.sbs.co.kr/gayo_chart_rankList.jsp|accessdate=18 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160813052918/http://gayo.sbs.co.kr/gayo_chart_rankList.jsp|archivedate=13 აგვისტო 2016}}</ref> | [[New Challenge|Man In Love]] | {{won}} |- align="center" |SBS Gayo Daejun SOTY Poll |#1 Group People Want to Meet<ref>{{cite web|title=Infinite chosen as #1 group people want to meet at sbs gayo Daejun |url=http://news.naver.com/main/read.nhn?mode=LS2D&mid=shm&sid1=106&sid2=221&oid=108&aid=0002270914|accessdate=30 December 2013}}</ref> |rowspan="6"| Infinite | {{won}} |- align="center" |rowspan="2"| 2014 |rowspan="2"|SBS Gayo Daejun |Best Performance Chosen by Viewers<ref>{{cite web|title=INFINITE wins Syrup’s "Best Team Performance" for SBS Gayo Daejun |url=http://www.koreaboo.com/news/infinite-wins-syrups-best-team-performance-sbs-gayo-daejun/|accessdate=5 January 2015}}</ref> | {{won}} |- align="center" |Top 10 award<ref>{{cite web|title=The Winners From SBS Gayo Daejun 2014 (+ Performances) |url=http://koreanupdates.com/2014/12/21/the-winners-from-sbs-gayo-daejun-2014-performances/ |accessdate=21 December 2014}}</ref> | {{won}} |- align="center" | rowspan="2" |2015 |21st Republic of Korea Entertainment Art Awards |Best Male Group<ref>{{cite news|url=http://www.datanews.co.kr/site/datanews/DTWork.asp?aID=20150118052740503|title=[포토] 연예예술상 인피니트, 오늘 동우 웃기더라|publisher=datanews|accessdate=18 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150722102359/http://www.datanews.co.kr/site/datanews/DTWork.asp?aID=20150118052740503|archivedate=22 ივლისი 2015}}</ref> | {{won}} |- align="center" | iQiyi All Star Carnival | Best Asia Performing Group <br> Best Music Award Of The Year | {{won}} |- align="center" |2016 |Korea Cable TV Awards |Best Singer<ref>{{cite web|url=http://www.asiatoday.co.kr/view.php?key=20160325010015502|title=[포토]인피니트 ‘무대 밖에서 더 강렬하게’ (케이블방송대상)|date=March 25, 2016}}</ref> | {{won}} |} ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://ifnt7.com/ ოფიციალური ვებგვერდი] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} [[კატეგორია:სამხრეთკორეული მუსიკალური ჯგუფები]] l2l4erazjy7emyrsscrp1a3nmk8v2yi 0 349624 4650537 4447380 2024-05-03T02:16:51Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = Uaral |სურათი = |color = |ფონი = group_or_band |ნამდვილისახელი = |მეტსახელი = |ლანდშაფტი = კი |დაიბადა = |გარდ = |წარმოშობა = [[კურიკო]], [[ჩილე]] |ინსტრუმენტი = |ჟანრი = [[დუმ მეტალი]], [[ფოლკ მეტალი]] |საქმიანობა = |აქტიურობის წლები = 1996 - 2013 |ლეიბლი = |ასოციაციები = |საიტი = |წევრები = Aciago <br /> Caudal }} '''Uaral''' — ჩილეური [[დუმ-მეტალი|დუმ-მეტალ]] ჯგუფი. ჩამოყალიბდა [[1996]] წელს.<ref>http://www.metal-archives.com/bands/Uaral/25123</ref> ==ისტორია== ჯგუფის წევრების თქმით მათ ამ სახელწოდებით ჯგუფის შექმნის იდეა მაშინ გაუჩნდათ, როდესაც ძლიერი წვიმის დროს თავის ვაშლის ბაღს შეაფარეს. აქ მათ მოხუცი კაცი ნახეს გიტარით ხელში. გიტარაზე კი „Uaral“ ეწერა. ისინი დამეგობრდნენ და ერთმანეთს თავიანთი სევდა გაუზიარეს. სწორედ ეს მოხუცი ადამიანი გახდა ჯგუფის წევრთა მენტორი გიტარის დაკვრაში, სიმღერასა და პოეზიაში.<ref>{{Cite web |url=http://www.octagonmusicgroup.net/index-3.html |title=Entrevista a Uaral |accessdate=2016-09-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111209100154/http://www.octagonmusicgroup.net/index-3.html |archivedate=2011-12-09 }}</ref> პირადი და ოჯახური ურთიერთობები, [[ჩილე|ჩილეში]] ცხოვრება — სწორედ ეს ყველაფერი არის „Uaral“ და ის გადმოცემულია მუსიკის სახით. მუსიკა ბუნებაში ყოფნისას, წვიმის დროს იქმნება. მათ უარი განაცხადეს ჯგუფის თუნდაც ერთი წევრის დამატებაზე, რადგან ვერ შეძლებდნენ მუშაობას მათთან, ვინც მათი ცხოვრება არ იცოდა. ჯგუფის წევრთა ვინაობა უცნობია. ისინი თავიანთ ანონიმურობას კარგად იცავენ. პირველი სტუდიური ალბომის გამოშვება დაარსებიდან მხოლოდ 9 წლის შემდეგ გადაწყდა, თუმცა მანამდე 4 EP გამოუშვეს. ალბომი სახელწოდებით [[Sounds of Pain...]] [[2005]] წელს გამოვიდა. ალბომი 2003 წელს ჩაიწერა. სიმღერებში არის წვიმის, ტირილის, გოდების ხმა, რაც იმ მდგომარეობასთან არის კავშირში, რაშიც კონკრეტული სიმღერა დაიწერა. გაყიდვაში ალბომის მხოლოდ 500 ეგზემპლარი გამოვიდა. მოგვიანებით ალბომმა საზღვარგარეთ დიდი აღიარება მოიპოვა, განსაკუთრებით პოპულარული აღმოჩნდა მეექვსე ტრეკი - Depresión. მეორე სტუდიური ალბომი, სახელწოდებით — [[Lamentos a Poema Muerto]] [[2007]] წლის 16 ივლისს გამოვიდა. ალბომში უმეტესად შესული იყო ძველ EP-ებში შესულ სიმღერათა განახლებული ვერსიები, მათ შორის ცნობილი Lamentos.... გაუგებარი მიზეზების გამო, აღნიშნული ალბომი ბოლო აღმოჩნდა ჯგუფის შემოქმედებაში. [[2013]] წელს Uaral დაიშალა. == დისკოგრაფია == === სტუდიური ალბომები === * [[Sounds of Pain...]] (2005) * [[Lamentos a Poema Muerto]] (2007) === EP === * ''Uaral'' ([[1997]]) * ''[[Laments]]'' ([[1998]]) * ''[[From the Agony to the Hopelessness]]'' ([[1998]]) * ''[[Acidal]]'' ([[2004]]) == ჯგუფის შემადგენლობა == * Aciago - ინსტრუმენტები * Caudal - ვოკალი. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://uaral.com/ არაოფივიალური ფან-საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161010203328/http://uaral.com/ |date=2016-10-10 }} * [https://www.facebook.com/Uaralfanpage არაოფიციალური ფან-გვერდი Facebook-ზე] * [https://myspace.com/uaral არაოფიციალური myspace ფან-გვერდი] == სქოლიო == {{სქოლიოს სია}} [[კატეგორია:ჩილეური როკ-ჯგუფები]] [[კატეგორია:დუმ მეტალ ჯგუფები]] [[კატეგორია:1996 წელს ჩამოყალიბებული ჯგუფები]] [[კატეგორია:2013 წელს დაშლილი ჯგუფები]] ptacm1ad4ck9bsgjc6pes20h424epzb 0 360708 4650377 4603483 2024-05-02T12:25:14Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუსიკოსი |სახელი = Girls’ Generation |სურათი = LG 시네마 3D TV 새 모델 ‘소녀시대’ 영입.jpg |ლანდშაფტი = <!-- კი, თუ სურათი განიერია --> |სათაური = |სურათისზომა = <!-- გამოიყენეთ მხოლოდ 220 (300, თუ განიერი სურათია) პიქსელზე მცირე სურათებისთვის --> |ფონი = |ნამდვილისახელი = |მეტსახელი = |დაიბადა = |დაბადების ადგილი = |გარდ = |გარდ ადგილი = |წარმოშობა = [[სამხრეთი კორეა]] |ინსტრუმენტი = |ჟანრი = K-pop , ლექტრო-პოპი, თანამედროვე პოპი, |საქმიანობა = |აქტიურობის წლები = [[2007]] წლიდან - დღემდე |ლეიბლი = [[S.M.Entertainment]] (სამხრეთი კორეა) Nayutawave Records ([[იაპონია]]) <br /> [[Avex Taiwan]] ([[ტაივანი]]) (2007–2010) <br /> [[Universal Music]] (ტაივანი) ([[2010]] წელი) <br /> Interscope ([[აშშ]])<br /> Polydor ([[საფრანგეთი]])<br /> United Asia Management |ასოციაციები = |საიტი = http://girlsgeneration.smtown.com/ |წევრები = კიმ თეიონი <br />სანი <br /> ტიფანი <br />კიმ ჰიოიონი <br />იური <br />სუიონი <br />იუნა <br />სოჰიონი |ყოფილი წევრები = ჯესიკა |აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = }} '''Girls’ Generation''' ({{lang-ko|소녀시대}}, So Nyeo Shi Dae) — სამხრეთ კორეული ჯგუფი, შემდგარი რვა წევრისაგან და დაფუძნებული კომპანია [[S.M.Entertainment]]-ის მიერ [[2007]] წელს. საერთაშორისო სახელწოდება — Girls' Generation, ფანები ასევე იყენებენ აბრივიატურას SNSD / SoShi და კორეულ ვარიანტს So Nyeo Shi Dae. დებიუტამდე ჯგუფის წევრები უკვე მონაწილეობდნენ შოუ-ბიზნესში, როგორც მსახიობები, დიჯეი და მოდელები. ==კარიერა== ===პრე-დებიუტი === მამაკაცთა ჯგუფის [[Super Junior (ჯგუფი)|Super Junior]]-ის წარმატების შემდეგ, [[S.M.Entertainment|S.M. Entertainment]]-მა გადაწყვიტა ახალი გოგოების ჯგუფი შეექმნა. თავდაპირველად ჯგუფი 11 წევრისგან შედგებოდა. დაახლოებით ორი წლის მანძილზე კორეულ ვებ-გვერდებზე, განხილვის თემა იყო S.M.Ent.ის მოვარჯიშეებიდან ვინ იქნება ჯგუფში. ყველა მათგანს პროფესიონალურად ჰქონდათ შესწავლილი [[სიმღერა]] და [[ცეკვა]], ზოგიერთი არჩეული იყო სამსახიობო და სამოდელო ბიზნესის შესაცნობად. ზოგიერთ მათგანს უკვე ჰქონდა სახელი გასართობ ინდუსტრიაში რეკლამებში მონაწილეობის მიღების, ჟურნალებისა და სატელევიზიო პროგრამების ხარჯზე<ref name="sonyuhshidaenews.blogspot.com">[http://sonyuhshidaenews.blogspot.com/p/snsds-history.html The Power Of 9: SNSD’s History]</ref>. რამდენიმე გადათვალიერების შემდეგ მიღებული იქნა გადაწყვეტილება, რომ ჯგუფში 12 ადამიანი დარჩენილიყო, თუმცა, [[2006]] წლის შუა პერიოდში წევრთა რიცხვი 9-მდე ჩამოვიდა, ზოგი გააგდეს ხოლო ზოგიერთი წავიდა. თავიდან დადიოდა ჭორები იმის შესახებ რომ ჯგუფს ერქმეოდა „Super Girls“, როგორც [[ბოიბენდი|ბოიბენდ]] Super Junior-ის გოგოების ვერსია<ref>[http://snsdkorean.com/2010/01/02/the-making-of-so-nyuh-shi-dae/ The Making of So Nyuh Shi Dae «SNSD Korean»<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>. ჯგუფის წევრთა უმრავლესობას უკვე ჰქონდა სცენაზე გამოსვლის გამოცდილება, ხოლო სუიონს უკვე დებიუტიც კი ჰქონდა იაპონიაში დუეტ Route θ-თან ერთად. მაგრამ დებიუტიდან ერთ წელიწადში ჯგუფი დაიშალა<ref name="route0 profile">{{Cite web |url=http://www.randc.jp/route0/profile.html |title=Route theta — official website — profile |accessdate=2017-01-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060216220007/http://randc.jp/route0/profile.html |archivedate=2006-02-16 }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.musicasia.net/sooyoung-choi-sooyoung |title=Sooyoung — Choi Sooyoung {{!}} Music Asia {{!}} Singer — Asia Music Portal |accessdate=2017-01-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120908204806/http://www.musicasia.net/sooyoung-choi-sooyoung/ |archivedate=2012-09-08 }}</ref>. პირველი წევრი, რომელიც S.M. Entertainment-ის მოვარჯიშეებს შეუერთდა , იყო ჯესიკა [[2000]] წელს. ამის შემდეგ მისი და კრისტალ ჩონი (ჯგუფი f(x)-ის წევრი) შეუერთდა სააგენტოს, გოგოები შეამჩნიეს საოჯახო დასვენების დროს სავაჭრო ცენტრში. სუიონი და ჰიოიონი ასევე 2000 წელს გავიდნენ ქასტინგზე და გახდნენ კომპანიის წევრები. ჰიოიონი — ნიჭიერი მოცეკვავეა, სწავლობთა მოცეკვავეებთა სკოლაში „Winners Dance School“, ცნობილ სპციალობაზე ჰიპ-ჰოპი. ქასტინგზე მან იცეკვ. თავდაპირველად მისი მიზანი არ ყოფილა სააგენტოში მოხვედრა, მაგრამ დედამისი ჯგუფი H.O.T.-ის დიდი გულშემატკივარი იყო, მან მოიყვანა შვილი კომპანიაში კუმირების სანახავად. მოიგვიანებით იგი გაემგზვარება ჩინეთში ჩინური ენის სასწვალებლად კომპანიის ერთ-ერთ წევრთან {{нп5|Чхве Сивон|Чхве Сивоном||Choi_Siwon}}-თან ერთად (ჯგუფი Super Junior-ის წევრი). იური Girls' Generation-ის შემდეგი წევრია, რომელიც კომპანიაში მეორე SM Youth Best Dancer-ის შეჯიბრის შემდეგ მიიღეს [[2001]] წელს. ის მოსმენის შემდეგ იმავე წელს გამოვიდა ქასთინგზე. იგი მღეროდა და ცეკვავდა თავისი ყველაზე საყავრელი შემსრუმლებლის სიმღერებზე BoA და Britney Spears. სოჰიონი, ჯგუფის მაკნე (ყველაზე პატარა წევრი) მოსმენას [[2003]] წელს გადიოდა, სადაც საბავშვო სიმღერა იმღერა<ref>{{Cite web|url=http://www.allkpop.com/2010/08/seohyun-sulli-krystal-and-taemins-audition-clips-revealed|title=Seohyun, Sulli, Krystal and Taemin’s audition clips revealed|date=Aug 1, 2010|accessdate=Sep 18, 2012|publisher=allkpop.com|archiveurl=https://www.webcitation.org/6BhcCMxS2?url=http://www.allkpop.com/2010/08/seohyun-sulli-krystal-and-taemins-audition-clips-revealed|archivedate=ოქტომბერი 26, 2012}}</ref>. ჯგუფის ლიდერი თეიონი „ოჯახს“ SM’s 8th Annual Best Contest-ის გამარჯვების შემდეგ შეუერთდა<ref>{{en icon}} [http://www.sm-academy.com/community/news_view.asp?seq=41&page=4&searchField=&searchValue= SM-Academy.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121104033314/http://www.sm-academy.com/community/news_view.asp?seq=41&page=4&searchField=&searchValue= |date=2012-11-04 }}</ref><ref name="The Musical report">{{ko}} [http://www.themusical.co.kr/magazine/magzine_sub_090526.aspx?part=12&num=16918 소녀, 자유를 꿈꾸다, <태양의 노래>의 김태연 (No.80)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130202092740/http://www.themusical.co.kr/magazine/magzine_sub_090526.aspx?part=12&num=16918 |date=2013-02-02 }}, ''The Musical''. May 11, 2010. Retrieved May 15, 2010</ref>. იმავე წელს SM’s Starlight Casting System-ზე ლოს-ანჯელესში გადიოდა მოსმენას ტიფანი, და შეუერთდა S.M.Ent.-ს 2004 წლის ოქტომბერში<ref>{{ko}} Newsen.com: [http://www.newsen.com/news_view.php?uid=200708011017271002 소녀시대 티파니 «LA 축제서 캐스팅»], August 1, 2007</ref><ref>{{ko}} Chosun.com: [http://choen.chosun.com/site/data/html_dir/2009/02/13/2009021301267.html 홀로 숙소 지키는 티파니 «이제서야 외로움이 몰려와요»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110708150114/http://choen.chosun.com/site/data/html_dir/2009/02/13/2009021301267.html |date=2011-07-08 }}. February 13, 2009</ref>. მეცხრე და ბოლო წევრი გახდა სანი, იგი ვარჯიშობდა 1998 წლიდან სხვა სააგენტოში Starworld, სადაც დებიუტისთვის ემზადებოდა დუეტ „Sugar-თან“ ერთად, თუმცა ის არ გამოვიდა ასპარეზზე. ჯგუფი Iconiq-დან მომღერალი Ayumi-ს რეკომენდაციის შემდეგ, გადმოვიდა S.M. Entertainment-ში 2007 წელს<ref name="Sugar">{{ko}} [http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2007113015350222567&nvr= 소녀시대 써니 SM 이수만 친조카 ‘슈가 후속 그룹 멤버 될 뻔’]. asiae.co.kr. November 30, 2007. Retrieved June 15, 2010.</ref>. ასევე ის კომპანია SM Entertainment-ის დამფუძნებლის ლი სუმანის ნათესავია<ref>[http://www.ohmynews.com/NWS_Web/view/at_pg.aspx?CNTN_CD=A0000779709 '소녀시대' 써니는 이수만의 조카…아버지도 가수 출신 — 오마이뉴스<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>. === დებიუტი, პირველი ალბომი=== [[19 ივლისი]] [[2007]] წელი Girls' Generation-მა ჩაატარა თავისი პირველი არაოფიციალური გამოსვლები პროგრამა M.Net’s School of Rock-ში თავის სადებიუტო სინგლით „Into the New World“ (다시 만난 세계, ''დასი მანნან სეგე''). ასევე მათ დოკუმენტურად აღნიშნეს ეს ფაქტი შოუში — „Girls Go To School“, რომელსაც მთელი ამ დროის განმავლობაში იღებდნენ. შოუში ნაჩვენებია როგორ გადავიდნენ ყველანი ერთ ბინაში საცხოვრებლად და ემზადებოდნენ თავიანთი პირველი სადებიუტო გამოსვლებისთვის. პირველი სინგლი გამოშვებული იყო ახლო მომავალში და მთავარი ტრეკის მიუხედავად, მის ინსტრუმენტარულ და კიდევ ორ სიმღერას შეიცავდა: „Beginning“ და „Perfect for You“. ამათგან ბოლოს კორეულად „სურვილს“ უწოდებენ (소원, ''სოვონ''), რაც მოგვიანებით ჯგუფი Girls' Generation-ის ოფიციალური ფანდომის სახელწოდება გახდა (S♡NE)<ref name="SONE">{{ko}}{{cite web|title=Girls' Generation official Fan Club|author=|publisher=SM Entertainment|date=|url=http://www.smtown.com/link/fanclub/|accessdate=|archiveurl=https://www.webcitation.org/6BhcDGhzN?url=http://www.smtown.com/link/fanclub/|archivedate=2012-10-26}}</ref>. ჯგუფის ოფიციალური დებიუტი შედგა 2007 წლის [[5 აგვისტო|5 აგვისტოს]] არხი SBS-ის მუსიკალურ შოუ „Inkigayo-ზე“ პირველი გამოსვლით<ref name="Girls’ Generation celebrates 5th anniversary">{{en icon}}{{cite web|title=Girls’ Generation celebrates 5th anniversary|author=|publisher=allkpop|date=2011-08-04|url=http://www.allkpop.com/2012/08/girls-generation-celebrates-5th-anniversary|accessdate=|archiveurl=https://www.webcitation.org/6BhcKVl2P?url=http://www.allkpop.com/2012/08/girls-generation-celebrates-5th-anniversary|archivedate=2012-10-26}}</ref>, და სხვა მომდევნო გამოსვლებით მუსიკალურ პროგრემებში სამხრეთი კორეის არხებთა შორის სხვა ორზე: MBC „Show! Music Core“, KBS „Music Bank“. ჯგუფმა თავისი პირველი სტუდიური ალბომი 2007 წლის გვიან შემოდგომაზე გამოუშვა, რომლის მთავარი სიმღერაც გახდა „Girls' Generation“ (소녀시대, ''სონიო სიდე''), ლი სინჩხოლის [[1989]] წლის [[რიმეიკი]].ამ სიმღერის ფრომოუშენი ნოემბრის დასაწყისში დაიწყო. ალბომში ასევე ჯგუფის პირველი სინგლი „Into the New World-ც“ შევიდა, ასევე სიმღერა „Perfect For You“, გადარქმეული „Honey-ზე“, და სხვა 8 სიმღერა. 2008 წლის დასაწყისში Girls' Generation დაიწყეს მეორე სიმღერის პრომოუშენი ალბომიდან — „Kissing You“. 2008 წლის მარტში ალბომი თავიდან იქნა გამოშვებული და გადარმეული „Baby Baby-ზე“. მესამე სინგლი „Baby Baby“ ამჯერად ყველაზე მთავარი იყო. [[ფაილი:Girls Generation in BKK.jpg|thumb|250px|left|თებერვალი 2008, გამოსვლა სტადიონზე Rajamangala, ბანგკოკი, ტალანდი]] ქამ დროს სამი წევრი: ჯესიკა, ტიფანი და სოხიონმა გამოუშვეს მინი-ალბომი სახელწოდებით „Roommate“ (მეზობლები) 2008 წლის 1 დეკემბერს. ალბომის მთავარი სიმღერა იყო „ოპპა ნაპპა“ (오빠 나빠, ცუდი ძამიკო)<ref>{{ko}} [http://www.newsen.com/news_view.php?uid=200805221519191002&search=title&searchstring=&#65533;%EA%B7%9A%EC%8A%A4&#65533;%EB%93%A4%EB%A3%86&#65533;%EB%93%95%EB%B3%B4%E5%A4%9C%EB%85%B7%EB%B1%9C&#65533;%EB%97%A9%EB%BC%BC%E5%9A%A5%EB%85%B7%EB%87%A1&#65533;%EB%9A%B3%ED%89%AA&#65533;%E2%91%A2%EB%A6%B6&#65533;%EC%84%87%ED%89%B8age=3 [포토엔&#93;3人3色, 소녀시대 서현-티파니-제시카 (Girls' Generation Jessica Tiffany Seohyun]</ref><ref>{{ko}} [http://www.newsen.com/news_view.php?uid=200805050845271001 소녀시대 제티현 ‘오빠나빠' 신고식 여인의 향기 물씬 (Girls' Generation JeTiHyun «Oppa Nappa»)]</ref>. ეს სიმღერა გამოშვებული იყო ადე 2008 წლის აპრილში. მოგვიანებით იმავე წელს სამმა წევრმა გამოუშვა „Mabinogi“ (It’s Fantastic!), რომელიც შემდგომში ვიდეო თამაშების Nexon game Mabinogi-ს რეკლამირებისთვი გამოიყენეს, ვიდეოში ტიფანიმ მთავარი როლი ითამაშა<ref>{{ko}} [http://media.paran.com/enter/view.kth?dirnews=1906281&year=2008&dir=5&rtlog=MV 소녀시대, 마비노기 상큼 주제곡 ‘공개' (Mabinogi Theme Song by Girls' Generation Released)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120401064353/http://media.paran.com/enter/view.kth?dirnews=1906281&year=2008&dir=5&rtlog=MV |date=2012-04-01 }}</ref>. === 2009: „Gee“, „Genie“ ზრდადი პოპულარობა=== 2008 წლის 26 დეკემბერს Girls' Generation-ის პოსტერები წევრებთან ერთად მთელ სეულზე იყო გაკრული. 3 დღის შემდეგ კომპანიამ ოფიციალურად განაცხადა, რომ პოსტერები რეკლამის მნიშვნელობით იყო გამოფენილი, როგორც თიზერები SNSD-ის პირველი მინი-ალბომის, რომელიც შემდეგ თვეში გამოდიოდა — 2009 წლის იანვარში — სახელად კი „Gee“ ერქმეოდა<ref>{{ko}} [https://archive.today/20120707113138/article.joins.com/article/article.asp?total_id=3438457&cloc=rss|news|total_list 소녀시대 티저포스터 품귀현상 ‘제발 떼가지마' (Girls' Generation Poster Shortage Phenomenon)]</ref><ref name="comeback">{{ko}} Shin, Su-jin. [http://buk.dailian.co.kr/news/articleView.html?idxno=17265 소녀시대, 다음달 7일 미니앨범 ‘Gee'로 컴백 (''Girls' Generation, Next Month on the 7th, Mini Album «Gee» Comeback''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090921065436/http://buk.dailian.co.kr/news/articleView.html?idxno=17265 |date=2009-09-21 }}. ''Dailian/ebnews''. December 29, 2008. Retrieved January 5, 2009.</ref>. ვიდეო თიზერები და მათ შემდეგ სინგლი, გამოშვებული იყო იანვარში. ჯგუფმა პრომოუშენი 2009 წლის იანვარში MBC Show! Music Core-ზე ჩაატარა, სადაც მათ ორი მთავარი სიმღერა შეასრულეს — Gee და Himnae (Way To Go) . სიმღერამ საუკეთესო შედეგებს მიარჭია სხვა მუსიკალურ შოუებში — Mujikon, Melon და M.Net ორჯერ პირველ ადგილას, Dosirak 7კვრია, Muse 6 გიტარანდა Baksu 4 კვირა<ref>{{ko}} Lee, Soo-hyeon. [http://star.moneytoday.co.kr/view/stview.php?no=2009010516291222142&type=1 소녀시대 신곡 '지', 공개 동시 싸이월드 실시간 1위 (''Girls' Generation’s New Song «Gee» Tops Cyworld’s Hourly Chart After Release'')]. ''MoneyToday''. January 5, 2009. Retrieved January 5, 2009.</ref>. სიმღერას ეკავა პირველი ადგილი უმრავლესობა მუსიკალურ ჩარტში ორი დღის განმავლობაში<ref name="chart6">{{ko}} Park, Young-woong. [http://www.mydaily.co.kr/news/read.html?newsid=200901071156201131 소녀시대, 'Gee' 공개 2일 만에 음원 차트 '올킬' (''Girls' Generation’s «Gee» Does Chart «All-Kill» 2 Days After Release'')]. ''MyDaily''. January 7, 2009. Retrieved January 7, 2009.</ref><ref>{{ko}} Kim, Hyeon-woo. [http://news.joins.com/article/3445506.html?ctg=15 소녀시대 gee, 국민 요정 김연아 홈피로 홍보 효과 만점! (''Girls' Generation’s «Gee», Korean Sensation Kim Yeona Publicly Uploads to Mini-Homepage and Endorses!'')]{{Dead link|date=ოქტომბერი 2021|bot=InternetArchiveBot}}. ''[[Joongang Ilbo|Joins.com]]/Newsen''. January 5, 2009. Retrieved January 5, 2009.</ref>. ასევე, ტიფანი და იური არჩეული იყვნენ წამყვანებად MBC Music Core-ზე. ხანმოკლე შესვენების შემდეგ ჯგუფმა გამოუშვა სინგლი „Tell Me Your Wish“ (소원을 말해봐, სოვონილ მალჰება)<ref name="Genie release">{{ko}} [http://www.newsen.com/news_view.php?uid=200906231509181002 소녀시대 제로센 논란에 음반 발매일 29일로 연기 ‘문제 부분 삭제'], Newsen.com. June 23, 2009. Retrieved May 20, 2010.</ref><ref>{{ko}} Jang, Hwi-jae. [http://www.todaykorea.co.kr/news/articleView.html?idxno=73554 소녀시대, 타이틀 곡 ‘소원을 말해봐'로 활동 재개 (''Girls' Generation, Title Song «Tell Me Your Wish» for Comeback'')]. ''TodayKorea''. June 17, 2009. Retrieved June 17, 2009.</ref>. ამ სიმღერით პირველი გამოსვლა პირველად MBC’s Music Core-ის 27 და 28 ივნისს 2009 წელს SBS’s Inkigayo-ზე შედგა<ref name=cnb>{{ko}} [http://www.cnbnews.com/category/read_org.html?bcode=82226 소녀시대, 25일 두 번째 싱글 '소원을 말해봐' 공개 (''Girls' Generation'', Second mini-album ''Tell Me Your Wish (Genie)'' Released on 22nd'')] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131104181542/http://www.cnbnews.com/category/read_org.html?bcode=82226 |date=2013-11-04 }}. ''Korea Precious News.com''. October 16, 2009 . Retrieved October 16, 2009.</ref>. [[ფაილი:LG전자 모바일 월드컵 - 소녀시대 축하공연.jpg|მინი|მარცხნივ|გამოსვლა „Genie“ LG Mobile Worldcup-ზე 2009 წელს]] 7 ოქტომბერს შედგა სინგლი „Chocolate Love“ რელიზი რეკლამისთვის LG CYON phone, „Chocolate“. Girls' Generation-მა შეასრულა რეტრო პოპ შესრულება, იმ დროს როდესაც ჯგუფი f(x) (ამ ჯგუფის წევრია ჯესიკას და — Krystal) მღეროდა ელექტრო-პოპ სტილში. ასევე გამოშვებული ჰქონდათ სიმღერისთვის ორი ვიდეო. 27—28 თებერვალს შედგა ჯგუფის პირველი სოლო კონცერტი „Into the New World“<ref>[http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?sec=ent9&idxno=2009111110054389701 Girls' Generation to embark on Asia tour next month — 아시아경제]</ref>. ===2010: „Oh!“, „Run Devil Run“, „Hoot“=== [[ფაილი:SNSD 2.jpg|მინი|მარჯვნივ|Girls' Generation LG event-ზე 2010-ში.]] 28 იანვარს შედგა მეორე ალბომი „Oh!-ს“ რელიზი. პირველი პრომოუშენი შედგა 30 იანვარს MBC’s Music Core-ზე. 25 იანვარს გამოშვებული იქნა ვიდეო, რომელიც დასასრულიც იყო შემდეგი კონცეპტი „Black Girls' Generation“. 17 მარტს შედგა რელიზი მეორე გადამუშავებული ალბომის „Run Devil Run“, ხოლო 19 მარტს შედგა ქამბექი Music Bank-ზე. Black Girls' Generation სრულიად განსხვავდება „Oh!-გან“. აგვისტოში შედგა იაპონიის პრომოუშენი, 11 აგვისტოს გამოვიდა DVD, 7 მუსიკალური ვიდეოთი და დამატებითი სიმღერებით. დებიუტი იაპონიაში Ariake Coliseum-ში 25 აგვისტოს შედგა. იაპონიაში ისინი ლეიბლი Universal Music-ის ქვეშ მუშაობენ. მესამე მინი-ალბომი „Hoot“ გამოშვებული იყო 25 ოქტომბერს კორეული დროით 10 საათზე, რომელიც გავრცელებული იყო სხვადასხვა მუსიკალური ინტერნეტ-საიტებიდან. „Hoot“ უცებ ავარდა პირველ ადგილებზე და სხვადასხვა მუსიკალურ ჩარტებში იკავებდა პირველ ადგილს, რითაც ჯგუფის ერთ-ერთი წარმატებული რელიზი გახდა. გოგოები ერთდროულად გამოდიოდნენ „Hoot-ით“ კორეაში და „Gee“ იაპონიაში, მიიღეს მონაწილეობა იაპონიის ისეთ ღონისძიებებში, როგორიცაა „FNS Music Festival“, სადაც 4 დეკემბერს შეასრულეს 2 სინგლი: „Gee“ და „Genie“. 22 დეკემბერს „Hoot“ გადაუშავებული იყო იაპონიაში, მას დაუმატეს რამდენიმე სინგლი წინა ალბომებიდან. პირველივე დღეს გაყიდული იყო 21 000 ასლი, და ალბომმა შედძლო დაეკვაებინა მეორე ადგილი ჩარტში „Oricon“, გასაკვირვად კარგი შედეგია, რადგან სიმღერების უმეტესობა კორეულ ენაზეა<ref name="Sonyeo Sidae Hoot Ranks Second On Oricon Daily Chart">[http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?sec=ent99&idxno=2010122219030738196], 소녀시대, '훗' 발매 당일 2만장••日오리콘 2위 '이례적' (Sonyeo Sidae «Hoot» Ranks Second On Oricon Daily Chart) 소녀시대, '훗' 발매 당일 2만장••日오리콘 2위 '이례적' (Sonyeo Sidae «Hoot» Ranks Second On Oricon Daily Chart).</ref>. 9 დეკემბერს გოგოები გამოვიდნენ „Golden Disk Awards-ზე“, სადაც მათ ორი ილდო მიირეს, მათ შორის „Disk Daesang“ („წლის ალბომი“) მათი მეორე ალბომისთვის „Oh!“. ასევე ისინი იყვნენ პირველი გოგოების ჯგუფი რომლებმაც მიირეს „Disk Daesang“ (2010-ში), და „Digital Daesang“ (2009-ში). 15 დეკემბერს ჯგუფი გამოვიდა დაჯილდოებაზე „Melon Music Awards“: გოგოებმა მიირეს ისეთი ჯილდოები, როგორიცაა „ყველაზე მოდური შემსრულებელი“, „ცხელი ჰიტი“ მათი ბოლო სიმღერისთვის, „Hoot“, და ასევე „წლის შემსრულებელი“ — მეორე წელი ზედიზედ.ისინი ასევე ჩარტი „Hanteo-ს“ პირველ ადგილზე გავიდნენ 2010 წლისთვის<ref name="Hanteo. Retrieved December 27, 2010">[http://hanteo.com/rank/nHanteo_award_s2.asp?part=singer] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130307221549/http://www.hanteo.com/rank/nHanteo_award_s2.asp?part=singer|date=2013-03-07}}, Hanteo. Retrieved December 27, 2010.</ref>. ისინი გახდნენ ერთადერთი აიდოლ-ჯგუფი, რომელიც მოხვდა სიაში „2011 წლის კორეის 50 გამოჩენილი პიროვნება“ „Asia Today-ის“ ვერსიით (გოგოებმა 44-ე ადგილი დაიკავეს)<ref name="Asia Today. December 31, 2010.">[http://www.asiatoday.co.kr/news/view.asp?seq=434747], Asia Today. December 31, 2010.</ref>. „წლის შემსრულებლად“ Girls' Generation აღიარეს ასევე „Dosirak-მა“, „Soribada-მ“, „Korea Gallup-მა“, „Hanteo-მ“ და „Sport Korea-მ“. ამის გარდა სიმღერა „Oh!“ გახდა „წლის საუკეთესო სიმღერა“ „Monkey 3-ზე“<ref name="Nate. Retrieved December 20, 2010.">[http://news.nate.com/view/20101220n07523],Nate. Retrieved December 20, 2010.</ref><ref name="Nate. December 21, 2010. Retrieved December 21, 2010.">[http://news.nate.com/view/20101221n09118], Nate. December 21, 2010..</ref>. === 2011: „Mr. Taxi“, „Girls' Generation“ და „The Boys“=== [[ფაილი:SNSD Visual Dream World Premiere Showcase (2).jpg|thumb|250px|Girls' Generation შოუქესზე Visual Dream World Premiere.]] 2011 წლის დასაწყისში ჯგუფმა ჩაწერა ახალი სიმღერა სახელწოდებით „Visual Dreams“, რომელიც გახდა მათი სარეკლამო კომპანია „Intel Core-ს“ პროცესორებისთვის აზიაში. ვიდეო სიმღერისთვის 17 იანვარს იყო გამოშვებული. სარეკლამო კომპანიაში შედიოდა სიმღერები, 2D და 3D ვიდეოები, საიტი, ფოტოები და კომპიტერული მაღაზიების ეკრანები<ref name="Daum News. Daum. Retrieved 23 June 2011.">[http://media.daum.net/entertain/enews/view?newsid=20110110101937620] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110414094327/http://media.daum.net/entertain/enews/view?newsid=20110110101937620|date=2011-04-14}}, Daum News. Daum. Retrieved 23 June 2011.</ref>. იანვრის მეორე ნახევარში იყო გამოცხადებული, რომ ჯგუფი ბრუნდება იაპონურ სცენაზე სინგლით „Run Devil Run“. რელიზი დაგეგმილი იყო 25 იანვრისთვის<ref name="Nate. January 18, 2011. Retrieved January 18, 2011.">[http://news.nate.com/view/20110118n04083], Nate. January 18, 2011. Retrieved January 18, 2011.</ref>. 20 იანვარს „Seoul Music Awards-ზე“ ჯგუფმა მიიღო ჯილდო „წლის შემსრულებელი“, „Bonsang prize“, ჯილდო პოპულარობისთვის და „Hallyu award“. Girls' Generation კორეულ მუსიკალურ ისტორიაში გახდნენ ერთ-ერთი ოთხი შემსრულებლიდან (სონგ ტეჩინთან, [http://en.wikipedia.org/wiki/Jo_Sungmo ჯო სუნგმო] და [http://en.wikipedia.org/wiki/H.O.T. H.O.T.-თან ერთად]), რომლებიც ორი წლის განმავლობაში იღებდნენ „წლის შემსრულებლის“ ჯილდოს „Seoul Music Awards-ზე“. გოგოები ასევე გახდნენ ერთადერთნი რომლებმაც აიღეს ეს ჯილდო როგორც „Seoul Music Awards-ზე“ ასევე „Melon Music Awards-ზე“ ორი წლის განმავლობაში. ამის გარდა, მათ მიიღეს ჯილდო „Daesang“ „Golden Disk Ceremony-ზე“: „Digital Daesang“ (2010 წელს) და „Physical Album Sales Daesang“ (2010 წელს)<ref name="Star News. January 20, 2011. Retrieved January 21, 2011.">[http://star.mt.co.kr/stview.php?no=2011012020554329072&type=], Star News. January 20, 2011. Retrieved January 21, 2011..</ref>. 8 მარტს SM Japan-მა ოფიციალურ საიტზე გამოაცხადა Girls' Generation-ის მესამე სინგლის გამოსვლის და ჯგუფის პირველი იაპონური ტურის დაწყების შესახებ. მოხსენებული იყო, რომ 27 აპრილს Girls' Generation გამოუშვებს მესამე იაპონურ სინგლს „MR. TAXI / Run Devil Run“, სადაც შევა მათი პირველი ორიგინალური იაპონური სიმღერა „MR. TAXI“<ref name="Mr Taxi music video YeinJee Asian Journal. April 26, 2011.">[http://yeinjee.com/girls-generation-mr-taxi-music-video/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161216211824/http://yeinjee.com/girls-generation-mr-taxi-music-video/|date=2016-12-16}}, Mr Taxi music video YeinJee Asian Journal. April 26, 2011.</ref> და იაპონური ვერსია „Run Devil Run“. იაპონური სინგლების „MR. TAXI / Run Devil Run-დან“ მიღებული შემოსავალი ნაწილობრივ გადაგზვანილი იყო იაპონური წითელი ჯვრის კომიტეტისთვის და იაპონური მიწისძვრის (2011-ში) დროს დაშავებული ხალხის მხარდასაჭერად. 4 აპრილს გამოვიდა ვიდეო სიმღერისთვის „Run Devil Run“<ref name="Girls' Generation - Run Devil Run Music Video (JPN ver.)">[http://www.youtube.com/watch?v=LJReD9chwFk], «Girls' Generation — Run Devil Run Music Video (JPN ver.)».</ref>. ასევე გამოცხადებული იყო რომ ჯგუფი მიემგზავრება ტურით რომლის სახელწოდებაცაა „The 1st Japan Arena Tour“, რომელიც დაიწყებოდა ოსაკაში 31 მაისს. Дთვენახევრის განმავლობაში გოგოები ჩაატარებდნენ 14 კონცერტს 6 ქალაქში. „2011 MTV Video Music Aid Japan (VMAJ)-ზე“ Girls' Generation ნომინირებულები იყვნენ სამ ჯილდოზე: „ჯგუფის საუკეთესო ვიდეო“, „წლის ვიდეო“ „კარაოკეს საუკეთესო სიმღერა<ref name="Genie Nominated for 3 Awards in MTV Video Music Aid Japan">[http://soshified.com/2011/04/04-30-11-genie-nominated-for-3-awards-in-mtv-video-music-aid-japan], «Genie Nominated for 3 Awards in MTV Video Music Aid Japan» from soshified.com.</ref>. ღონისძიების სახელწოდება შეცვალეს „[[MTV Video Music Awards]] Japan (VMAJ)-დან“ „2011 MTV Video Music Aid Japan (VMAJ)-ზე“. Girls' Generation შეასრულეს ორი სიმღერა მსოფლიო დონის შემსრულებლებთან ერთად, კონკრეტულად კი [[Tokio Hotel]], [[Lady Gaga]] და [[AKB48]]. 2 ივლის გახდა ცნობილი, რომ ჯგუფმა აიღო ორი ჯილდო სამიდან: „ჯგუფის საუკეთესო ვიდეო“ და „კარაოკეს საუკეთესო სიმღერა“ იაპონური ვერსიით „Genie“<ref name="Girls’ Generation Win Two Awards at MTV VMAJ">[http://soshified.com/2011/07/2011-07-02-girls-generation-win-two-awards-at-mtv-vmaj], «Girls’ Generation Win Two Awards at MTV VMAJ» from soshified.com.</ref>. 1 ივნის ჯგუფმა გამოუშვა თავისი პირველი იაპონური სტუდიური ალბომი „Girls' Generation“<ref name="Retrieved May 16, 2011">[http://www.girls-generation.jp/mrtaxi/ad/album_ad.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924022303/http://www.girls-generation.jp/mrtaxi/ad/album_ad.html|date=2015-09-24}},Retrieved May 16, 2011.</ref>. ალბომში 12 სიმღერა შევიდა მათ შორის სინგლები „Genie“, „Gee“, „Run Devil Run“, „MR. TAXI“ და იაპონური ვერსია „Hoot“. „Girls' Generation“ გახდა პლატინის ალბომი (250 000 გაყიდული ასლი), როგორც აცხადებს იაპონიის ხმაჩამწერი სტუდიები 2011 წლის 14 ივნისს. Girls’ Generation გახნდნენ მეოხუთე კორეელი შემრულებელი რომლებმაც ასეთ წარმატებას მიაღწიეს ([http://en.wikipedia.org/wiki/S.E.S._(band) S.E.S], [[BoA]], TVXQ და KARA). 8 ივლის „Girls' Generation“ ორჯერ გახდა პლატინის (500 000 გაყიდული ასლი), რასაც არც ერთ კორეულ გოგოების ჯგუფს არ მიურწევია<ref name="RIAJ June 2011Award List. Recording Industry Association of Japan (RIAJ). Retrieved 13 July 2011.">[http://www.riaj.or.jp/data/others/gold/201106.html], «RIAJ June 2011Award List». Recording Industry Association of Japan (RIAJ). Retrieved 13 July 2011.".</ref><ref name="Girls' Generation 1st Japan album goes double platinum. 10Asia. 10Asia. Retrieved 13 July 2011.">[http://10.asiae.co.kr/Articles/new_view.htm?sec=ent0&a_id=2011070816463290163] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120117151758/http://10.asiae.co.kr/Articles/new_view.htm?sec=ent0&a_id=2011070816463290163|date=2012-01-17}}, «Girls' Generation 1st Japan album goes double platinum». 10Asia.Retrieved 13 July 2011.".</ref>. ჯგუფმა ასევე დაამყარა რეკორდი პირველი იაპონური ალბომების გაყიდვებში. Girls' Generation — მეოთხეა ვინც დაიკავა პირველი ადგილი ყოველკვირეულ ჩარტში (BoA-ს შემდეგ, TVXQ და [[Big Bang (ჯგუფი)|Big Bang]])<ref name="Girls’ Generation’s 1st Japanese Full Album to be Sold Over 500,000 Copies! (in Korean). Official SMTOWN Facebook. Retrieved 13 July 2011.">[http://www.facebook.com/notes/smtown/girls-generations-1st-japanese-full-album-to-be-sold-over-500000-copies/218202211555954], Girls’ Generation’s 1st Japanese Full Album to be Sold Over 500,000 Copies!« (in Korean). Official SMTOWN Facebook. Retrieved 13 July 2011.».</ref>, და მესამე ვისი ალბომების გაყიდვებიც გადააჭარბა 500 000 ასლს (BoA-ს და TVXQ-ის შემდეგ). ზრდადი პოპულარობის გამო Girls' Generation გახდნენ ყველაზე მაღარ ანაზღაურებადი ჯგუფი საზრვრებს გარეთ 2011 წლის პირველი ნახევრისთვის<ref name="【オリコン上半期】少女時代、海外歌手1位の26億円　K-POP勢が大躍進 (in Japanese). Oricon. Retrieved 23 June 2011.">[http://www.oricon.co.jp/news/rankmusic/89091/full/], «【オリコン上半期】少女時代、海外歌手1位の26億円　K-POP勢が大躍進» (in Japanese). Oricon. Retrieved 23 June 2011.".</ref>. როგორც აცხადებს „Oricon“ გაყიდული იყო ალბომი „Girls' Generation-ის“ 630 000-მდე ასლი, რომელსაც უკავია მეხუთე ადგილი ყველაზე გაყიდვად ალბომებს შორის 2011 წელს<ref name="2011年12月26日～2012年01月01日のCDアルバム週間ランキング (in Japanese). Oricon. January 7, 2011. Retrieved January 7, 2011.">[http://www.oricon.co.jp/rank/ja/w/2012-01-09/], «2011年12月26日～2012年01月01日のCDアルバム週間ランキング» (in Japanese). Oricon. January 7, 2011. Retrieved January 7, 2011..</ref><ref name="Girls' Generation (album). Generasia. January 7, 2011. Retrieved January 7, 2011.">[http://www.generasia.com/wiki/Girls%27_Generation_(album)], «Girls' Generation (album)». Generasia. January 7, 2011. Retrieved January 7, 2011.".</ref>. არც ისე დიდი ხნის წინ გოგოებს მეორე შუააზიური ტური ჰქონდა. მათ ჩაატარეს ორი სოლო კონცერტი 23 და 24 ივლისს, შემდგომ მოყვა ტაიბეის კონცერტი (ტაივანი) 9, 10 და 11 სექტემბერს — და ასე სინგაპურის კონცერტამდე 9 დეკემებრს<ref name="Girls’ Generation ― it’s the girls’ time!">[http://www.koreatimes.co.kr/www/news/art/2011/07/143_91680.html], Girls’ Generation ― it’s the girls’ time! .</ref>. 21 აგვისტოს DVD „The 1st Asia Tour: Into The New World“ მიაღწია პირველ ადგილს იაპონურ ჩარტში „Tower Records“, რითაც ერთ-ერთი ყველაზე გაყიდვადი DVD გახდა 15-21 აგვისტოს შუალედში. „SISA Press-მა“ დაარქვა Girls' Generation-ს ყველაზე ძლევამოსილი კორეელი შემსრულებელი 2011 წელს.2010 წელს გოგოები მეექვსე ადგილს იკავებდნენ ამ სიაში<ref name="[2011한국, 누가 움직이는가 - 연예스타 거침없는 그들, 영향력도 ‘훗훗훗’]. SISA Press. Retrieved 2 October 2011.">[http://www.sisapress.com/news/articleView.html?idxno=55816], [2011한국, 누가 움직이는가 — 연예스타 거침없는 그들, 영향력도 ‘훗훗훗’"]. SISA Press. Retrieved 2 October 2011..</ref>. [[ფაილი:Girls' Generation—2011 SMtown concert.jpg|მინი|მარცხნივ|„The Boys“ გამოსვლა Madison Square Garden-ში, 2011 წლის ოქტომბერი]] 26 სექტემბერს გამოვიდა პირველი ფოტო-ტიზერი მესამე კორეული ალბომისთვის „The Boys“ — თეიონის სურათი. 27 სექტებერს გამოვდა სონისა და ხიოიონის, ჯესიკა, სუიონი და ტიფანის, 28-ში — იუნი, იური და სოხიონი. თიზერის პირველი კონცეპტი გამოშვებული იყო 1 ოქტომბრის შუაღამეს ოფიციალურ გევრდზე YouTube SM Entertainment<ref name="Girls' Generation 소녀시대_The Boys_Image Teaser #1. Retrieved October 2, 2011.">[http://www.youtube.com/watch?v=yeiB3Pq_5dY], «Girls' Generation 소녀시대_The Boys_Image Teaser #1». Retrieved October 2, 2011.".</ref>. თავდაპირველად მესამე ალბომი „The Boys“ უნდა გამოსულიყო [[iTunes]]-ზე მთელ მსოფლიოში ასატვირთად და აზიის სხვადასხვა მუსიკალურ საიტებზე, მათ შორის კორეაშიც. მაგრამ 30 სექტემბერს გამოაცხადეს რომ ეს შეიცვალა მსოფლიო რელიზის გამო და ტარიღი ცნობილი იქნება მხოლოდ დასტურის შემდეგ<ref name="소시, 3집 韓발매연기 공식발표 美앨범발매때문. Star News. January 21, 2010. Retrieved October 2, 2011.">[http://star.mt.co.kr/view/stview.php?no=2011093019024680455&type=1&outlink=1], «소시, 3집 韓발매연기 공식발표 „美앨범발매때문“». Star News. January 21, 2010. Retrieved October 2, 2011.".</ref>. 10 ოქტომბერს დამტკიცებული იყო, რომ რელიზი 19 ოქტომბერს იქნებოდა, ხოლო ქამბექი 21 ოქტომბერს „KBS Music Bank-ის“ სცენაზე. საერთაშორისო ველზე ბედნიერების გამოცდის მიზნით, Girls' Generation-მა “[[Universal Music Group]]-თან“ მოაწერა ხელი ლეიბლ „[[Interscope Records]]-ის“ ქვეშ 2011 წელს<ref name="Girls' Generation brings The Boys out. Asia Pacific Arts. 2011-10-18.">[http://asiapacificarts.usc.edu/article@apa?girls_generation_brings_the_boys_out_17554.aspx] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141006102537/http://asiapacificarts.usc.edu/article@apa?girls_generation_brings_the_boys_out_17554.aspx|date=2014-10-06}}, «Girls' Generation brings „The Boys“ out». Asia Pacific Arts. 2011-10-18.".</ref>. მთავარი ტრეკი „The Boys“ გამოშვებული იყო კორეულ და ინგლისურ ენებზე. სიმღერისთვის ტექსტი, მუსიკა და არანჟირება დაწერა ტედი რაილმა, მაიკლ ჯექსონის ყოფილმა პროდიუსერმა<ref name="The Third Album Title Song, ‘The Boys,’ will be Released Worldwide at the Same Time on October 4th! On 21st Oct, THE BOYS began it promotion in Music Bank with Mr. Taxi (korean ver.). Facebook.com. 2011-09-26. Retrieved 2011-10-09.">[http://www.facebook.com/notes/smtown/the-third-album-title-song-the-boys-will-be-released-worldwide-at-the-same-time-/253778391331669], «The Third Album Title Song, ‘The Boys,’ will be Released Worldwide at the Same Time on October 4th! On 21st Oct, THE BOYS began it promotion in Music Bank with Mr. Taxi (korean ver.)». Facebook.com. 2011-09-26. Retrieved 2011-10-09." .</ref>. რელიზიდან რამდნეიმე წუთში „The Boys“ სათავეში ჩაუდგა ყველა ონ თუ ოფლაინ მუსიკალურ ჩარტს. 21 ოქტომბერს Girls' Generation-მა დაიწყო პრომოუშენი „KBS Music Bank-ზე“ სიმღერით „The Boys“ და „MR. TAXI“. 23 ოქტომებრს „SMTown Live '10 World Tour-ზე“ გოგოებმა დაამტკიცეს, რომ მაკს-სინგლი „The Boys“ გამოშვებული იქნება მთელ მსოფლიოში 19 ოქტომბერს, თუმცა მოგვიანებით თარიღი შეიცვალა 8 დეკემბერზე. ქამბექიდან ერთ კვირაში Girls' Generation-მა დაიკავა პირველი ადგილი „The Boys-ით“ „M! Countdown-ზე“ 27 ოქტომბერს, 28 — „KBS Music Bank-ზე“, ხოლო 30 — „SBS Inkigayo-ზე“, ამგვარად, „The Boys“ ყველა მუსიკალური პროგრამის სათავეში აღმოჩნდა. შემდგომ გოგოები იღებენ „Triple crown-ს“ „SBS Inkigayo-ზე“. საშუალოდ გოგოებმა მუსიკალურ შოუებზე 12-ჯერ მოიგეს. სულ 12 დღის განმავლობაში გაიყიდა ალბომი „The Boys-ის“ 227 994 ასლი მხოლოდ სამხრეთ კორეაში. ამგვარად „The Boys“ გახდა ოქტომბრის ყველაზე გაყიდვადი ალბომი და იმ მომენტისთვის მესამე 2011 წლის ყველაზე გამყიდველ ალბომებს შორის. 11 ნოემბერს გამოაცხადეს, რომ Girls’ Generation გამოუშვებენ იაპონურ ფოტობუქს სახელწოდებით „Holiday“ („არდადეგები“). 14 დეკემბერს „The 1st Japan Arena Tour“ იყო გამოშვებული Blu-ray და DVD. Girls' Generation-ის პირველი იაპონური ფოტობუქი first „Holiday-მ“ დაიკავა პირველი ადგილი წიგნების გაყიდვაში კატეგორია „სურათების კოლექციის“ სახელით. ჯგუფმა ასევე ჩაწერა სიმღერა „Diamond“ ალბომი „2011 Winter SMTown — The Warmest Gift-სთვის“, რომელიც გამოვიდა 13 დეკემბერს. დეკემბერის ბოლოს „The Boys“ ავიდა 385 348 ასლამდე სამხრეთ კორეაში, და „The Boys“ 2011 წლის ყველაზე გაყიდვად ალბომად გამოცხადდა. 7 დეკემბერს გამოაცხადეს ჯგუფის გადამუშავებული ალბომის შესახებ. გადამუშავებულ ალბომში შედიოდა: იაპონური ვერსია „The Boys“, რემიქსები „The Great Escape-სთვის“, „Bad Girl“, „Mr.Taxi“, და ასევე ახალი სიმღერა „Time Machine“. ალბომი გამოუშვეს 28 დეკემბერს და მისი გაყიდვების რიცხმა 800 000 ასლს მიაღწია<ref name="「少女時代」、日本の初アルバムがミリオンセラー秒読み">[https://archive.today/20120722122836/www.asahi.com/showbiz/korea/AUT201112070050.html], «「少女時代」、日本の初アルバムがミリオンセラー秒読み».</ref>. ალბომი იკავებდა მეხუთე ადგილს ყოველკვირეულ ჩარტში Oricon 2012 წლის იანვრის მეორე კვირამდე (9 იანვარი — 15)<ref name="Weekly rankings CD album January 15, 2012 Jan 09, 2012 (in Japanese). Oricon. Retrieved January 26, 2012.">[http://www.oricon.co.jp/rank/ja/w/2012-01-23/],Weekly rankings CD album January 15, 2012 Jan 09, 2012" (in Japanese). Oricon. Retrieved January 26, 2012.".</ref>, ეს იყო პირველი შემთხვევა Oricon-ის ისტორიაში, როდესაც კორეელი არტისტები გაჩერდნენ Top 10-ში 17 კვირის განმავლობაში. შემდეგი რეკორდი ეხებოდა საუნდტრეკს კორეული სერიალისთვის „ზამთრის სონატა“, რომელიც გაჩერდა Top 10-ში 16 კვირა<ref name="Oricon Music News (in Japanese). Oricon. Retrieved January 26, 2012.">[http://www.oricon.co.jp/news/music/2005790/full/], «Oricon Music News» (in Japanese). Oricon. Retrieved January 26, 2012.".</ref><ref name="Girls’ Generation’s First Japanese Album Breaks Record. Soshified. Retrieved January 26, 2012 2011.">[http://soshified.com/2012/01/girls-generations-first-japanese-album-breaks-record], «Girls’ Generation’s First Japanese Album Breaks Record». Soshified. Retrieved January 26, 2012 2011.".</ref>. გაყიდვების გამო, ჯგუფი არის მეხუთე ადგილას ანაზღაურების მიხედვით იაპონელ შემსრულებლებს შორის, საშუალოდ 2011 წელს მიიღო 4,5 მილიარ იენამდე (57 მილიონი ამერიკული დოლარი)<ref name="[CDU ESL 연예뉴스 잉글리시 스캔들 소녀시대•카라, 일본 활동 수익 공개] (in korean). Jan 2, 2012. Retrieved July 8, 2012.">[http://news.nate.com/view/20120102n25988], «[CDU ESL 연예뉴스 잉글리시 스캔들 소녀시대•카라, 일본 활동 수익 공개»] (in korean). Jan 2, 2012. Retrieved July 8, 2012.".</ref>. === 2012: გამოსვლები საზღვარგარეთ, ქვე-ჯგუფის დაარსება, იაპონიაში დაბრუნება=== 2 იანვარს ჯგუფი დაესწრო „Golden Disk Awards“ ოსაკაში, სადაც გოგოებმა მიიღეს ორი ჯილდო: „Digital Bonsang“ და ყველაზე მაღალი , „Digital Daesang“. 19 იანვარს „Seoul Music Awards-ზე“ ჯგუფმა კვლავ აიღო ორი ჯილდო: „Bonsang“ და ჯილდო პოპულარობისთვის.<ref name="Girls’ Generation Releases MV Teaser for Time Machine. soompi.com. Retrieved Feb 25, 2012.">[http://www.soompi.com/2012/02/24/girls-generation-releases-mv-teaser-for-time-machine/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131216100925/http://www.soompi.com/2012/02/24/girls-generation-releases-mv-teaser-for-time-machine/ |date=2013-12-16 }}, «Girls’ Generation Releases MV Teaser for „Time Machine“». soompi.com. Retrieved Feb 25, 2012.</ref>. 31 იანვარს Girls' Generation პირველად გამოვიდა ამერიკულ ტოკ-შოუში „Late Show with David Letterman“<ref name="Girls’ Generation Performs on “Late Show with David Letterman”">[http://soshified.com/2012/02/girls-generation-performs-on-late-show-with-david-letterman], Girls’ Generation Performs on «Late Show with David Letterman»,http://soshified.com.</ref>. მათ შეასრულეს ამერიკული რემიქსი „The Boys“. 1 თებერვალს გოგოები გამოვიდნენ ტოკ-შოუზე „Live! with Kelly“<ref name="Girls’ Generation Performs on ‘Live! with Kelly’">[http://soshified.com/2012/02/girls-generation-performs-on-live-with-kelly], Girls’ Generation Performs on ‘Live! with Kelly’, http://soshified.com.</ref>. ისინი იყვნენ პირველი კორეელი შემსრულებლები ვინც ამ შოუებზე გამოვიდნენ. ჯგუფი ასევე გამოვიდა ფრანგულ შოუზე „Le Grand Journal“ 9 თებერვალს. 7 თებერვალს გახდა ცნობილი, რომ Girls’ Generation გამოუშვებენ თავიან ალბომს „The Boys“ 13 თებერვალს საფრანგეთში „[[Polydor Records]]“ „[[Universal Music Group]]-გან“. 22 თებერვალს Girls' Generation მოიგეს ორი ჯილდო [http://en.wikipedia.org/wiki/Gaon_Chart_Awards „Gaon Chart Awards“]: „წლის ალბომი“ და „შემსრულებელი Oricon Hallyu“. 2012 წლის აპრილში SM Entertainment-მა ოფიციალურად განაცხადა ქვეჯგუფის შექმნის შესახებ. მასში შედიოდა თეიონი, ტიფანი და სოხიონი, ქვეჯგუფმა მიიღო სახელწოდება „თეთისო“/„TaeTiSeo“<ref name="소녀시대 첫번째 유닛 '소녀시대-태티서' 탄생.">[http://sports.chosun.com/news/ntype.htm?id=201204200100142240012588&servicedate=20120419], 소녀시대 첫번째 유닛 '소녀시대-태티서' 탄생..</ref>. 2 მაისს ქვე-ჯგუფმა გამოუშვა თავისი მინი-ალბომი „Twinkle“. ჯგუფი პრომოუშენს ერთი თვის მანძილზე ატარებდა, ასევე გამოვიდა Hallyu Dream Wave Concert-ზე. „Twinkle“ სტარტი 126 პოზიციიდან აიღო Billboard ტოპ 200 ჟურნალში, გაყიდული იყო 3 000 ასლამდე<ref name="TaeTiSeo Reaches Into the Billboard 200 Chart in 40 Hours!. soompi.com. Retrieved May 4, 2012.">[http://www.soompi.com/news/taetiseo-reaches-into-the-billboard-200-chart-in-40-hours] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120507010648/http://www.soompi.com/news/taetiseo-reaches-into-the-billboard-200-chart-in-40-hours|date=2012-05-07}}, «TaeTiSeo Reaches Into the Billboard 200 Chart in 40 Hours!». soompi.com. Retrieved May 4, 2012..</ref>. 2012 წლის ივლისისთვის გაყიდული იყო 140 000 ასლი სამხრეთ კორეაში და 24 000 ასლი საზღვარგარეთ<ref name="Gaon physical sales. Gaon Chart. Retrieved 24 June 2012.">[http://gaonchart.co.kr/main/section/album/list.gaon], «Gaon physical sales». Gaon Chart. Retrieved 24 June 2012..</ref>. [[ფაილი:SNSD at LG Cinema 3D World Festival (1).jpg|მინი|მარცხნივ|გამოსვლა „The Boys-თან“ LG Cinema 3D World Festival-ზე, 1 აპრილი 2012 წელი]] იმავე თვეს ჯგუფი, იუნასა და იურის გარდა, იმყოფებოდა S.M. Entertainment-ის ბიოგრაფიული ფილმის პრეზენტაციაზე — I AM, რომლის პრემიერაც 30 აპრილს სეულში გაიმართა<ref name="Documentary Shows Top K-Pop Singers Behind the Scenes. Chosun Ilbo. 2 May 2012. Retrieved 4 May 2012.">[http://english.chosun.com/site/data/html_dir/2012/05/02/2012050200829.html], «Documentary Shows Top K-Pop Singers Behind the Scenes». Chosun Ilbo. 2 May 2012. Retrieved 4 May 2012..</ref>. მანამდე, ერთი კვირით ადრე გამოუშვეს ვიდეო მთავარი სინგლით „Dear My Family“, სადაც ნაჩვენები იყო კონცერტები და კულისების სცენები. ტრეკი შეასრულეს SM Ent.-ის არტისტებმა, მათ შორის ჯგუფის ლიდერმა თეიონმა<ref name="SM Entertainment Releases Music Video for Dear My Family for I AM. enewsWorld. [[CJ E&M]]. Retrieved 13 June 2012.">[http://enewsworld.mnet.com/enews/contents.asp?idx=5883] {{Webarchive|url=https://archive.today/20121209033341/http://enewsworld.mnet.com/enews/contents.asp?idx=5883|date=2012-12-09}}, «SM Entertainment Releases Music Video for Dear My Family for I AM». enewsWorld. [[CJ E&M]]. Retrieved 13 June 2012..</ref>. 20 მაისს ჯგუფი გამოვიდა სპორტულ კომპლექსში Honda Center, [[ანაჰაიმი (კალიფორნია)]] SMTown Live World Tour III-ის ფარგლებში. იუნა და იური ვერ დასწრნენ სერიალი Love Rain (იუნა) და Fashion King-ის (იური) გადაღებების გამო. გადაღებების დასრულების შემდეგ გოგოები დაუბრუნდნენ ჯგუფს ტაივანში, სადაც კონცერტზე 30 000 ადამიანი მოვიდა. ტურში ასევე შედიოდა [[ტოკიო]], [[სეული]], [[პეკინი]], [[ამერიკის შეერთებული შტატები]] და [[ევროპა]]<ref name="SM Entertainment artists to hold concert in Los Angeles on May 20. Asiae (asiae.co.kr). 3 April 2012. Retrieved 25 April 2012.">[http://www.asiae.co.kr/news/view.htm?idxno=2012040314283067243], «SM Entertainment artists to hold concert in Los Angeles on May 20». Asiae (asiae.co.kr). 3 April 2012. Retrieved 25 April 2012.</ref>. 29 მაისში გამოვიდა თიზერი ახალი იაპონური სინგლისთვის „Paparazzi“<ref name="Girl's Generation teaser + PV preview for Paparizzi revealed. All K-pop. 2012-05-29. Retrieved on 12-06-16.">[http://www.allkpop.com/2012/05/girls-generations-teaser-pv-preview-for-paparazzi-revealed], Girl’s Generation teaser + PV preview for «Paparizzi» revealed. All K-pop. 2012-05-29. Retrieved on 12-06-16..</ref>. 14 ივნისს გამოვიდა ვიდეოს სრული ვერსია, და ასევე ქორეოგრაფიის ვიდეო<ref name="Girls' Generation's Paparazzi PV + dance version released. All-Kpop. 12-06-14. Retrieved on 12-06-16.">[http://www.allkpop.com/2012/06/girls-generations-paparazzi-pv-dance-version-released],Girls' Generation’s «Paparazzi» PV + dance version released. All-Kpop. 12-06-14. Retrieved on 12-06-16.</ref>. 2012 წლის 27 ივნისს გამოშვებული სიმღერა, გახდა ჯგუფის შემდეგი ალბომის მთავარი სიმღერა<ref name="Girls' Generation releases details + track list for Paparazzi. All K-pop. 2012-06-02. Retrieved on 2012-06-16.">[http://www.allkpop.com/2012/06/girls-generation-releases-album-details-track-list-for-paparazzi],Girls' Generation releases details + track list for «Paparazzi». All K-pop. 2012-06-02. Retrieved on 2012-06-16.</ref>. „Paparazzi-ს“ დებიუტი Hot 100-ის მწერვალზე ჰქონდა, პირველ კვირას გაყიდული იყო დაახლოებით 92 000 ასლი, რამაც გახადა მეორე წარმატებულ სინგლებს შორის ერთი წლით გამოშვებული Mr. Taxi-ს მერე (102,000 ასლი პირველ კვირაში). SoundScan Japan-ის მიხედვით,იაპონიაში გაყიდული იყო 647 000-ზე მეტი ასლი<ref name="Girls' Generation Push Japanese Domination With 'Paparazzi,' 1 Million Albums Sold Read more at http://www.billboard.com/news/girls-generation-push-japanese-domination-1007539752.story#64EpMS8YDmUpZr3v.99. billboard.com. Retrieved July 29, 2012.">[http://www.billboard.com/news/girls-generation-push-japanese-domination-1007539752.story#/news/girls-generation-push-japanese-domination-1007539752.story], "Girls' Generation Push Japanese Domination With 'Paparazzi,' 1 Million Albums Sold Read more at http://www.billboard.com/news/girls-generation-push-japanese-domination-1007539752.story#64EpMS8YDmUpZr3v.99». billboard.com. Retrieved July 29, 2012.</ref>. იმავე თვეს ჯგუფმა მოიგო „წლის საუკეთესო ალბომი“ 2012 VMAJs-ზე თავისი პირველი იაპონური ალბომისთვის „Girls’ Generation“, ასევე ამ ჯილდოზე ნომინირებული იყვნენ ლედი გაგა და ჯგუფი KARA<ref name="2NE1, 2PM and SNSD won MTV VMA Japan. my.entertainment.yahoo.com. Retrieved July 22, 2012.">[http://my.entertainment.yahoo.com/news/2ne1-2pm-snsd-won-mtv-vma-japan-094000561.html], «2NE1, 2PM and SNSD won MTV VMA Japan». my.entertainment.yahoo.com. Retrieved July 22, 2012.</ref>. ჯგუფი გამოვიდა „კორეულ-ჩინური მუსიკის მე-14 ფესტივალზე“ რომელიც ტარდებოდა გალერეა Yeosu Expo Digital-ში<ref name="소녀시대,카라,아이유,2PM 등 '제14회 한중가요제' 출연 (in korean). news.naver.com. August 24, 2012. Retrieved August 30, 2012.">[http://news.naver.com/main/read.nhn?mode=LSD&mid=sec&sid1=106&oid=073&aid=0002166179]{{Dead link|date=სექტემბერი 2021|bot=InternetArchiveBot}}, «소녀시대,카라,아이유,2PM 등 '제14회 한중가요제' 출연» news.naver.com. August 24, 2012. Retrieved August 30, 2012..</ref>. 10 აგვისტოს გამოაცხადეს ვიდეო კოლექციის Blu-ray/DVD-ის გამოსვლის შესახებ სახელწოდებით „Girls' Generation Complete Video Collection“<ref name="Girls’ Generation to Release New Japanese Single and Complete Video Collection. soshified.com. Retrieved August 11, 2012.">[http://soshified.com/2012/08/girls-generation-to-release-new-japanese-single-and-complete-video-collection], «Girls’ Generation to Release New Japanese Single and Complete Video Collection». soshified.com. Retrieved August 11, 2012.</ref>. ორი კვირის შემდეგ, 29 აგვისტოს, ჯგუფის ოფიციალური იაპონური საიტი აცხადებდა მეორე იაპონური ტურის შესახებ, რომელიც იწყებოდა 2013 წელს<ref name="Girls’ Generation Announces 2013 Japan Concert Tour. soshified.com. Retrieved August 29, 2012.">[http://soshified.com/2012/08/girls-generation-announces-2013-japan-concert-tour], «Girls’ Generation Announces 2013 Japan Concert Tour». soshified.com. Retrieved August 29, 2012.</ref><ref name="2013 Japan Concert Tour (in Japanese). sonejapan.net. August 29, 2012. Retrieved August 29, 2012.">[http://www.sonejapan.net/], «2013 Japan Concert Tour» (in Japanese). sonejapan.net. August 29, 2012. Retrieved August 29, 2012.</ref>. „Oh! / All My Love Is For You“ მეორე სინგლი მეორე იაპონური ალბომიდან, გამოვიდა 2012 წლის 26 სექტემბერს, სიმღერა „Oh!“ — რიმეიკია იმავე სახელის კორეული სიმღერის რიმეიკია, გამოშვებული 2010 წელს<ref name="Girls’ Generation to Release Japanese Version of ‘Oh!’. soshified.com. Retrieved September 10, 2012.">[http://soshified.com/2012/09/girls-generation-to-release-japanese-version-of-oh], «Girls’ Generation to Release Japanese Version of ‘Oh!’». soshified.com. Retrieved September 10, 2012.</ref>. 4 სექტემბერს გამოვიდა ვიდეო სიმღერაზე „All My Love Is For You“<ref name="Girls’ Generation Releases Music Video for ‘All My Love Is For You’. soshified.com. Retrieved September 10, 2012.">[http://soshified.com/2012/09/girls-generation-releases-music-video-for-all-my-love-is-for-you], «Girls’ Generation Releases Music Video for ‘All My Love Is For You’». soshified.com. Retrieved September 10, 2012.</ref>,ხოლო 14 სექტემბერს — სიმღერა „Oh!-სთვის“<ref name="Girls’ Generation releases Japanese “Oh!” PV. allkpop.com. September 14, 2012. Retrieved September 14.">[http://www.allkpop.com/2012/09/girls-generation-releases-japanese-oh-pv], «Girls’ Generation releases Japanese „Oh!“ PV». allkpop.com. September 14, 2012. Retrieved September 14.</ref>. იაპონური სინგლი „Oh!“ სტარტს იღებდა ყოველკვირეული ჩარტი Oricon-ის პირველი ადგილიდან, გაყიდვებით 66 ათას ასლზე მეტი რელიზის დღეს 26 სექტემბერი. ამის გარდა, ვიდეოს კოლექცია ფორმატში DVD და Blu-Ray სახელწოდებით Girls' Generation Complete Video Collection. Girls' Generation გახდა პირველი გოგოების ჯგუფი რომელმაც მიიღო პირველი ადგილი სამ სხვადასხვა Oricon-ის ჩარტში: Weekly Single, DVD, და Blu-Ray ერთ კვირაში. აქამდე მხოლოდ ერთმა ჯგუფმა შეძლო მიეღწია ამ შედეგისთვის — Mr. Children,იაპონური პოპ როკ-ჯგუფი<ref name="Japanese Single ‘Oh!’ Reaches Number One on Oricon’s ’10/8 Single Weekly Ranking’ Chart. soshified.com. October 2, 2012. Retrieved October 2, 2012.">[http://soshified.com/2012/10/japanese-single-oh-reaches-number-one-on-oricons-108-single-weekly-ranking-chart], «Japanese Single ‘Oh!’ Reaches Number One on Oricon’s ’10/8 Single Weekly Ranking’ Chart». soshified.com. October 2, 2012. Retrieved October 2, 2012.</ref>. ჯგუფმა მონაწილეობა მიიღო BoA-ს სადებიუტო ფილმისთვის საუნდტრეკის ჩაწერაში — „COBU 3D“. ეს არის სიმღერა ინგლისურ ენაზე სახელწოდებით „Cheap Creeper“. ასევე ჯესიკამ შეასრულა ერთ-ერთი საუნდტრეკი თავის პატარა დასთან კრისტალთან და კრისთან ერთდ (EXO ჯგუფის წევრი), ტრექს ჰქვია „Say Yes“<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/Cobu3DTweets/status/257318091921448962|author=COBU3DTweets|publisher=twitter.com/Cobu3DTweets|date=14, October 2012|accessdate=14, October 2012|title=3 new songs. played at K-Con were Running On Empty by TVXQ- Cheap Creeper by Girls Generation and Say Yes by Jessica/Kristal &KRIS #cobu3D}}</ref>. 2012 წლის 16 ოქტომბერს გამოცხადებული იყო რომ წევრები, ხიოიონი და ჯესიკა მონაწილეობას მიირებენ მუსიკალური ალბომის ჩაწერაში<ref>{{cite web|url=http://bntnews.hankyung.com/apps/news?popup=0&nid=04&c1=04&c2=04&c3=00&nkey=201210161120593&mode=sub_view|language=korean|date=October 16, 2012|accessdate=October 19, 2012|publisher=bntnews.hankyung.com|title=SM, 현대자동차와 콜라보레이션…‘PYL 유니크 앨범’ 발표|archiveurl=https://www.webcitation.org/6BhcL2xcY?url=http://bntnews.hankyung.com/apps/news?popup=0|archivedate=ოქტომბერი 26, 2012}}</ref>. 18 ოქტომბერს გამოვიდა ჯესიკას და რეპერი Dok2-ს ერთობლივი სიმღერა — „My Lifestyle“<ref>{{cite web|url=http://soshified.com/2012/10/jessica-and-hyoyeon-to-be-featured-in-pyl-younique-album|title=Update: Jessica and Hyoyeon to be Featured in ‘PYL Younique Album’|publisher=soshified.com|date=October 16, 2012|accessdate=October 19, 2012|archiveurl=https://www.webcitation.org/6BhcPXX7u?url=http://soshified.com/2012/10/jessica-and-hyoyeon-to-be-featured-in-pyl-younique-album|archivedate=ოქტომბერი 26, 2012}}</ref>. ხიოიონის მიერ შესრულებული სიმღერა „Maxstep“ ჩაწერილი იყო ინჰიოკთან (Super Junior-ის წევრი), თემინთან (SHINee), ჰენრისთან (Super Junior-M), კაისთან ( EXO-k) და ლუჰანთან (EXO-m) ერთად<ref>{{cite web|url=http://www.allkpop.com/2012/10/sm-entertainments-dance-unit-for-hyundais-pyl-reveals-video-teaser-for-maxstep|title=SM Entertainment’s dance unit for Hyundai’s ‘PYL’ reveals video teaser for “MAXSTEP”|publisher=allkpop.com|date=October 17, 2012|accessdate=Oct 19, 2012|archiveurl=https://www.webcitation.org/6BhcQ99DU?url=http://www.allkpop.com/2012/10/sm-entertainments-dance-unit-for-hyundais-pyl-reveals-video-teaser-for-maxstep|archivedate=ოქტომბერი 26, 2012}}</ref>. [[ფაილი:Girls' Generation 2012.jpg|thumbnail|right|250px|გამოსვლა სინგაპურში, 2012 წლის ნოემბერი]] თავდაპირველად ქამბექი იგეგმებოდა ოქტომბრის ბოლოს — ნოემბრის დასაწყისში, მაგრამ გეგმები შეიცვალა<ref>{{cite web|url=http://news.sportsseoul.com/read/entertain/1101832.htm|title=[단독]소녀시대, 2012 가요계에서는 못본다|language=Korean|publisher=news.sportsseoul.com|author=김상호기자|date=November 5, 2012|accessdate=November 5, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121109112434/http://news.sportsseoul.com/read/entertain/1101832.htm|archivedate=ნოემბერი 9, 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kpopstarz.com/articles/16786/20121105/girls-generation-to-focus-on-japan-promotions-until-end-of-this-year.htm|title=Girls' Generation (SNSD) to Focus on Japan Promotions until End of this Year|date=November 5, 2012|accessdate=November 14, 2012|publisher=kpopstarz.com|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMwXQ6Hi?url=http://www.kpopstarz.com/articles/16786/20121105/girls-generation-to-focus-on-japan-promotions-until-end-of-this-year.htm|archivedate=ნოემბერი 22, 2012}}</ref>.2012 წლის 30 ნოემბერს გამოვიდა DVD „2011 Girls' Generation Tour DVD“ 2011 წელს იმავე სახელის კონცერტის ჩანაწერით<ref>{{cite web|url=http://soshified.com/2012/11/girls-generation-to-release-2011-girls-generation-tour-dvd|title=Girls’ Generation to Release ’2011 Girls’ Generation Tour DVD’|author=bhost909|publisher=soshified.com|date=November 15, 2012|accessdate=November 15, 2012|archiveurl=https://www.webcitation.org/6DT4M0Z3F?url=http://soshified.com/2012/11/girls-generation-to-release-2011-girls-generation-tour-dvd|archivedate=იანვარი 6, 2013}}</ref>. 2012 წელს იაპონიაში მუშაობის შედეგად ჯგუფმა მიიღო 4,3 მილიარდი იენი (51 მილიონი დოლარი)და დაიკავა მეშვიდე ადგილი იაპონელ არტისტებში და პირველი კორეელ არტისტებს შორის იაპონიაში<ref>{{cite web|url=http://enews24.interest.me/news/10/4150001_1601.html|title=소녀시대, 日 오리콘 연간매출 '550억' 종합 7위•한국가수 1위|language=Korean|publisher=enews24.interest.me|date=December 20, 2012|accessdate=December 21, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131022120633/http://enews24.interest.me/news/10/4150001_1601.html|archivedate=ოქტომბერი 22, 2013}}</ref>.16 ნოემბერს გამოჩნდა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ SNSD დაბრუნდება კორეულ სცენაზე 2013 წელს<ref>{{cite web|url=http://news.nate.com/view/20121117n02624?mid=e0101|title=두근두근…내년 1월 소녀시대가 돌아온다|date=November 17, 2012|accessdate=November 19, 2012|author=김원겸 기자|publisher=news.nate.com|language=Korean|archiveurl=https://www.webcitation.org/6DT4TPy4s?url=http://news.nate.com/view/20121117n02624?mid=e0101|archivedate=იანვარი 6, 2013}}</ref>. შემდეგ თვეში, 11 დეკემბერს 2012 წელს, SM.Ent.-ის წარმომადგენელმა გამოაცხადა, რომ ჯგუფი მეოთხე ალბომის საბოლოოდ შესრულების დონეზეა<ref>{{cite web|url=http://www.tvreport.co.kr/?c=news&m=newsview&idx=289789|title=소녀시대, 내년 새 앨범 컴백 “시기 미정, 韓日활동 병행”|language=Korean|date=December 11, 2012|accessdate=December 11, 2012|publisher=tvreport.co.k|author=기사입력|archiveurl=https://www.webcitation.org/6DT4dxLeM?url=http://www.tvreport.co.kr/?c=news|archivedate=იანვარი 6, 2013}}</ref>. ==ქვე-ჯგუფი== 2012 წლის 19 აპრილს SM Entertainment-მა ოფიციალურად გამოაცხადა Girls’ Generation-ის ქვე-ჯგუფის შექმნის შესახებ რომლის სახელწოდებაცაა TaeTiSeo (შემოკლებით TTS). ქვეჯგუფში სამი წევრი შედიოდა: თეიონი, ტიფანი და სოხონი. 29 აპრილს ჯგუფის პირველი მინი-ალბომი გამოვიდა „Twinkle“. SM Entertainment-ის გამოცხადებით, „ქვე-ჯგუფის დაფუძნება დაეხმარება ყოველ წევრს წარმოაჩინოს თავისი ნიჭი, ყოველი ქვე-ჯგუფი ერთანეთისგან კონცექციითა და მუსიკის სტილით განსხვავდება. ასეთი მიდგომა მიზნათ ისახავს სხვადასხვა მუსიკის სტილისა და ცეკვის მოყვარულთა ყურადღების მიქცევას“<ref>{{Cite web|url=http://soshified.com/2012/04/taeyeon-tiffany-and-seohyun-to-release-mini-album-on-may-2nd|title=Taeyeon, Tiffany, and Seohyun to Release Mini-Album on May 2nd|date=April 19, 2012|publisher=soshified.com|author=taengsoshi|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMwaJKiM?url=http://soshified.com/2012/04/taeyeon-tiffany-and-seohyun-to-release-mini-album-on-may-2nd|archivedate=2012-11-22|accessdate=2017-01-07}}</ref> ჯგუფისგან განსხვავებით ქვე-ჯგუფის მუშაობა ძირითადად ვოკალზეა კონცენტრილებული ვიდრე ქორეოგრაფიაზე, რითაც არის პოპულარული SNSD<ref>{{Cite web|url=http://soshified.com/2012/06/taeyeon-tiffany-and-seohyun-featured-in-interview-as-first-korean-stars-on-elle-girl-korea-cover|title=Taeyeon, Tiffany, and Seohyun Featured in Interview as First Korean Stars on ‘Elle Girl’ Korea Cover|date=June 21, 2012|accessdate=July 12, 2012|publisher=soshified.com|author=bhost909|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CMwb2alL?url=http://soshified.com/2012/06/taeyeon-tiffany-and-seohyun-featured-in-interview-as-first-korean-stars-on-elle-girl-korea-cover|archivedate=ნოემბერი 22, 2012}}</ref>. ==რეკლამა== {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=4 style="background:#E0FFFF"| 2003 |-align=center ! |რეკლამა|| ქვეყანა || წევრი || შენიშვნა |- | '''[[Samsung Anycall]]''' «Song Battle» ||rowspan="2"| იაპონია ||rowspan="2"| სუიონი || |- | '''Chubbygang''' ტანსაცმლის მოდელი || |} {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=4 style="background:#E0FFFF"| 2004 |- align=center !| რეკლამა || ქვეყანა || წევრი || შენიშვნა |- | '''Elite''' უნიფორმების მოდელი ||rowspan="3"| სამხრეთი კორეა || იუნა || 2008 წლამდე |- | '''Smart''' უნიფორმის მოდელი || სოხიონი || |- | '''Skoolooks''' უნიფორმის მოდელი || სუიონი || |} {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=4 style="background:#E0FFFF"| 2006 |- align=center !style="width:250px"| რეკლამა !! style="width:50px"| ქვეყანა !!style="width:100px"| წევრი !!style="width:100px"| შენიშვნა |- | '''Teun Teun English''' „Follow Me“ ||rowspan="5"| სამხრეთი კორეა ||rowspan="2"| იუნა || |- | '''Sanyo Eneloop''' აკუმულიატორის ბატარეა || |- | '''Orion''' ჩოკოპაი || rowspan="3"| იური || |- | '''Dongil Highvill''' Lake City || |- | '''Hot Choco''' Mite || |} {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=4 style="background:#E0FFFF"| 2007 |- align=center !style="width:250px"| რეკლამა !! style="width:50px"| ქვეყანა !!style="width:100px"| წევრი !!style="width:200px"| შენიშვნა |- | '''Elite''' Tuning Style Uniform ||rowspan="4"| სამხრეთი კორეა || ყველა || 2008 წლამდე |- | '''[[Sunkist (soft drink)|Sunkist]]''' ლიმონათი || rowspan="2"| იუნა || |- | '''Solar-C''' ვიტამინები || |- | '''[[Gamevil]]''' Skipping Stone 3 || თეიონი || |} {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=4 style="background:#E0FFFF"| 2008 |- align=center !style="width:250px"| რეკლამა !! style="width:50px"| ქვეყანა !!style="width:100px"| წევრი !!style="width:200px"| შენიშვნა |- | '''Goobne''' ||rowspan="13"| სამხრეთი კორეა ||rowspan="2"| ყველა || 2011 წლამდე |- | '''[[Sunkist (soft drink)|Sunkist]]''' Sweetieade || |- | '''Elite''' Tuning Style Uniform || იუნა || |- | '''[[Ellesse]]''' || rowspan="2"| ყველა || |- | '''Viliv''' PMP X5 || |- | '''[[Samsung Anycall]]''' „Haptic“ || ჯესიკა, ტიფანი, იუნა || |- | '''[[Nexon]]''' Mabinogi || ტიფანი || |- | '''[[Nexon]]''' Maple Story || rowspan="2"| ყველა || |- | '''[[Nexon]]''' Bubble Fighter || |- | '''[[Clean & Clear]]''' || იუნა || 2010 წლამდე |- | '''A-Solution''' || თეიონი, ტიფანი || 2010 წლამდე |- | '''[[SK Telecom]]''' 1682 Collect Call || ტიფანი || |- | '''[[Yejimiin|YeJiMin]]''' || იუნა || 2009 წლამდე |} {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=4 style="background:#E0FFFF"| 2009 |- align=center !style="width:200px"| რეკლამა !! style="width:50px"| ქვეყანა !!style="width:100px"| წევრი !!style="width:200px"| შენიშვნა |- | '''Miero''' Beauty N ||rowspan="18"| სამხრეთი კორეა || ყველა || |- | '''Banana Milk''' ||თეიონი, სანი, იური, სუიონი, სოხიონი|| |- | '''Post Granola''' Cereal || სანი, სუიონი, სოხიონი|| |- | '''Samyang Ramyun''' || rowspan="6"| ყველა || 2010 წლამდე |- | '''SPAO''' ზამტრის კოლექცია || |- | '''Viliv''' P-Book S5 || |- | '''Viliv''' Hand Top S7 || |- | '''LG Cyon''' Chocolate || |- | '''[[Nexton]]''' Dungeon & Fighter || |- | '''Innisfree''' || იუნა || 2013 წლამდე |- | '''Phone Widge''' T-store || rowspan="5"| ყველა || |- | '''[[Shinhan Card]]''' || |- | '''[[Incheon|Incheon City]]''' || |- | '''Incheon''' Global Fair Festival || |- | '''[[Seoul]]''' საჯარო სერვიცი || |} {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=4 style="background:#E0FFFF"| 2010 |- align=center !style="width:250px"| რეკლამა !! style="width:50px"| ქვეყანა !!style="width:100px"| წევრი !!style="width:200px"| შენიშვნა |- | '''[[Domino's Pizza]]''' ||rowspan="7"| სამხრეთი კორეა ||rowspan="8"| ყველა || 2011 წლამდე |- | '''SPAO''' || 2012 წლამდე |- | '''SPAO''' მსოფლიო ჩემპიონატის ვერსია || |- | '''LG Cyon''' MAXX || |- | '''LG Cyon''' COOKY || |- | '''iPopcorn''' || |- | '''[[Nintendo DSi]]''' || |- | '''[[Samsung]]''' || ჩინეთი || |- | '''[[Biotherm]]''' UV SUPRA D-TOX || rowspan="8"| სამხრეთი კორეა || იური || |- | '''[[Biotherm]]''' Aquasource 1,2,3 || იური, ტიფანი, სუიონი || |- | '''[[Clean & Clear]]''' || სოჰიონი || |- | '''[[Biotherm]]''' Aquasource || rowspan="2"| ყველა || |- | '''[[Everland]] [[Caribbean Bay]]''' || |- | '''[[S-Oil]]''' || იუნა || |- | '''[[Daum Communications|Daum]]''' screensaver || rowspan="2"| ყველა || 2011 წლამდე |- | '''[[Samsung]]''' PAVV LED TV || |} {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=4 style="background:#E0FFFF"| 2011 |- align=center !style="width:250px"| რეკლამა !! style="width:50px"| ქვეყანა !!style="width:100px"| წევრი !!style="width:200px"| შენიშვნა |- | '''[[Intel]]''' || აზია || ყველა || |- | '''[[Christian Dior S.A.|Christian Dior]]''' || სამხრეთი კორეა || ჯესიკა, ტიფანი, სანი, იური, სუიონი, ხიოიონი || |- | '''E-ma Nodoame''' || Япония ||rowspan="5"| ყველა || 2012 წლამდე |- | '''Vita500''' ||rowspan="2"| სამხრეთი კორეა || |- | '''Woongjin Coway''' || |- | '''[[Lipton]]''' || rowspan="2"| იაპონია || |- | '''7-Eleven Fair''' || |- | '''Eider''' || rowspan="4"| სამხრეთი კორეა || იუნა || 2013 წლამდე |- | '''J-Estina''' || ყველა || 2012 წლამდე |- | '''[[The Face Shop]]''' || სოხიონი || 2013 წლამდე |- | '''Freestyle Sports''' || ყველა || |} {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=4 style="background:#E0FFFF"| 2012 |- align=center !style="width:250px"| რეკლამა !! style="width:50px"| ქვეყანა !!style="width:100px"| წევრი !!style="width:200px"| შენიშვნა |- | '''LG Cinema''' 3D TV ||rowspan="9"| სამხრეთი კორეა ||rowspan="2"| ყველა || |- | '''[[Lotte Department Store]]''' || 2013 წლამდე |- | '''Coming Step''' || ჯესიკა || |- | '''Mamonde''' || იური || 2013 წლამდე |- | '''Ace Bed''' || rowspan="3"| ყველა || 2013 წლამდე |- | '''[[Korea Yakult]]''' || |- | '''Corso GIRL''' || 2013 წლამდე |- | '''Amore Pacific''' || იური || |- | '''Ciba Vision''' FreshLook Illuminate || იუნა || |- | '''[[Casio]]''' Baby G & Sheen || აზია || ყველა || 2013 წლამდე |- | '''12Plus''' || [[ტაილანდი]] || ტიფანი || |- | '''[[Korea Post]]''' || rowspan="7"| სამხრეთი კორეა || ყველა || |- | '''Llang''' || სუიონი || 2013 წლამდე |- | '''[[Chanel]]''' || ტიფანი, ჯესიკა || |- | '''Bean Pole''' || ტიფანი || |- | '''[[Hyundai Motors]]''' || ჯესიკა || |- | '''Levi’s''' || ტიფანი || |- | '''Banila Co''' || ჯესიკა || 2013 წლამდე |- | '''[[G-Star Raw]]''' || იაპონია || ყველა || |- | '''Cartier''' ||rowspan="2"| სამხრეთი კორეა || ჯესიკა || |- | '''[[Naver]]''' Line || ყველა || |} {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=4 style="background:#E0FFFF"| 2013 |- align=center !style="width:250px"| რეკლამა !! style="width:50px"| ყველანა !!style="width:100px"| წევრი !!style="width:200px"| შენიშვნა |- | '''Stonehenge''' ||rowspan="3"| სამხრეთი კორეა || ჯესიკა<ref>{{cite news|last=Ho|first=Stewart|title=SNSD’s Jessica-f(x)’s Krystal Siblings Model for Stonehenge|url=http://enewsworld.mnet.com/enews/contents.asp?idx=25750|accessdate=12 January 2013|newspaper=enewsWorld|date=7 January 2013|publisher=[[CJ E&M]]}}{{Dead link|date=თებერვალი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>|| |- | '''Double M''' || სუიონი || |- | '''[[Tommy Hilfiger Corporation|Tommy Hilfiger]]''' Denim || სუიონი, ხოიონი || |- | '''Hair Couture''' || აზია, აშშ ||rowspan="2"| ყველა || |- | '''Freestyle 2: Street Basketball''' ||rowspan="2"| სამხრეთი კორეა|| |- | '''[[SK Telecom]]''' LTE || იუნა, სოხიონი || |- | '''True Move H''' || ტაილანდი || ყველა || |- | '''[[Topshop]]''' || ჰონგკონგი || ხიოიონი || |- | '''SOUP''' ||rowspan="3"| სამხრეთი კორეა || ჯესიკა || |- | '''QUA''' ||rowspan="2"| ტიფანი || |- | '''IPKN''' || |- | '''B-Ing Collagen''' || ტაილანდი ||rowspan="2"| თეიონი || |- | '''Nature Republic''' || აზია || |- | '''Samantha Thavasa''' || იაპონია ||rowspan="2"| ყველა || |- | '''Magu Magu''' ||rowspan="2"| სამხრეთი კორეა || |- | '''Pierre Balmain''' || ჯესიკა || |} {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=5 style="background:#E0FFFF"| კეთილი ნების ელჩი |- align=center !| წელი !! style="width:100px"| სახელწოდება !!style="width:200px"|ორგანიზატორი კომპანია !!style="width:100px"| წევრი !! style="width:50px"| შენიშვნა |- | 2011-2012 || ღონისძიება „კორეის დასწრების წელის“ წარმომადგენლები || ორგანიზირების კომიტეტი „კორეის დასწრების წელი“ || ყველა ||<ref>[http://www.allkpop.com/2011/08/snsd-feels-honored-to-be-appointed-as-ambassadors-for-visit-korea-year SNSD feels honored to be appointed as ambassadors for ‘Visit Korea Year’]</ref> |- |rowspan="6"| 2012 || რაიონი ჯუნგუს, სეული წარმომადგენლები || ტურიზმის სამინისტრო || იუნა ||<ref>{{Cite web |url=http://blog.ningin.com/2012/01/29/snsds-yoona-appointed-as-honorary-ambassador-of-jung-gu-seoul/ |title=SNSD Yoona appoined as honorary ambassador |accessdate=2017-01-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160306051557/http://blog.ningin.com/2012/01/29/snsds-yoona-appointed-as-honorary-ambassador-of-jung-gu-seoul/ |archivedate=2016-03-06 }}</ref> |- | რაიონი კანგნამის, [[სეული]] წარმომადგენლები|| ტურიზმის სამინისტრო || ყველა ||<ref>[http://fanwonder.com/?p=10796 Girls’ Generation appointed as ambassador of Gangnam]</ref> |- |კეთილი ნების ელჩები || UN 2012 Yeosu Expo || სოხიონი ||<ref>[http://www.soshified.com/2012/05/seohyun-appointed-as-goodwill-ambassador-for-the-un-2012-yeosu-expo Seohyun Appointed as Goodwill Ambassador for the UN 2012 Yeosu Expo]</ref> |- | პიგმენტული რეიტინგის კორეული საზოგადოება|| სიბრმავის წინააღმდეგ მებრძოლი ფონდი || ყველა ||<ref>[http://www.allkpop.com/2012/04/girls-generation-appointed-as-ambassadors-of-koreas-retinitis-pigmentosa-society Girls’ Generation appointed as ambassadors of Korea’s Retinitis Pigmentosa Society]</ref> |- | კეთილი ნების ელჩი პარალიმპიურ თამაშებზე || პარალიმპიური თამაშები ლონდონში || ჯესიკა ||<ref>{{Cite web |url=http://www.wonderfulgeneration.net/2012/08/snsd-jessica-krystal-2012-paralympics-inaugural-ceremony.html |title=SNSD’s Jessica and f(x)'s Krystal at the Inaugural Ceremony of the 2012 Paralympics |accessdate=2017-01-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305094502/http://wonderfulgeneration.net/2012/08/snsd-jessica-krystal-2012-paralympics-inaugural-ceremony.html |archivedate=2016-03-05 }}</ref> |- | Global Hope || საგარეო საქმეთა სამინისტრო და საგარეო ვაჭრობა || ტიფანი ||<ref>[http://enewsworld.interest.me/enews/contents.asp?idx=25148 Issue SNSD?s Tiffany Appointed Honorary Ambassador for Global Hope]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |} ==ჯგუფის შემადგენლობა == <div class="NavContent"> {| class="wikitable" |- |align=center| [[ფაილი:Kim Tae-yeon LG 3D TV, Jan 2012.jpg|130 px]] |align=center| [[ფაილი:Jessica Jung, snsd, LG 3D.jpg|130px]] |align=center| [[ფაილი:Sunny LG 3D TV, Jan 2012.jpg|130 px]] |- | style="text-align:center; width:16%;" | თეიონი | style="text-align:center; width:16%;" | ჯესიკა ''(ყოფილი წევრი)'' | style="text-align:center; width:16%;"| სანი |} {| class="wikitable" |+ |- | align="center" | [[ფაილი:Tiffany LG 3D TV, Jan 2012.jpg|130 px]] | align="center" | [[ფაილი:Kim Hyoyeon, LG 3D TV, Jan 2012.jpg|130 px]] | align="center" | [[ფაილი:Kwon yuri, lg 3D tv, snsd.jpg|130 px]] |- | style="text-align:center; width:16%;" | ტიფანი | style="text-align:center; width:16%;" | ჰიოიონი | style="text-align:center; width:16%;" | იური |} {| class="wikitable" |- |align=center| [[ფაილი:Sooyoung 2012x.jpg|130 px]] |align=center| [[ფაილი:Yoona,LG 3D, snsd.jpg|130 px]] |align=center| [[ფაილი:Seohyun LG (cropped).jpg|130 px]] |- | style="text-align:center; width:16%;"| სუიონი | style="text-align:center; width:16%;"| იუნა | style="text-align:center; width:16%;"| სოჰიონი |} {| class="wikitable" ! colspan="2" align="center" | სასცენო ფსევდონიმი ! colspan="2" align="center" | სრული სახელი ! align="center" | დაბადების თარიღი |- ! align="center" | ქართული ! align="center" | ჰანგული ! align="center" | ქართული ! align="center" | ჰაგული ! align="center" | თარიღი |- |align="center" | თეიონი || align="center" | 태연 |align="center" | კიმ თეიონი||align="center" | 김태연 |align="center" | 9 მარტი, 1989 |- |align="center" | ჯესიკა||align="center" | 제시카 |align="center" | ჯონგ ჯესიკა (ჯონგ სუიონ)||align="center" |정수연 |align="center" | 18 აპრილი, 1989 |- |align="center" | სანი ||align="center" | 써니 |align="center" | ლი სუნგიუ ||align="center" | 이순규 |align="center" | 15 მაისი, 1989 |- |align="center" | ტიფანი ||align="center" | 티파니 |align="center" | ჰვანგ სტეფნი (ჰვანგ მიიეონგ) ||align="center" | 황미영 |align="center" | 1 აგვისტო, 1989 |- |align="center" | ჰიოიონი || align="center" | 효연 |align="center" | კიმ ჰიოიონი|| align="center" | 김효연 |align="center" | 22 სექტემბერი, 1989 |- |align="center" | იური ||align="center" | 유리 |align="center" | კვონ იური ||align="center" | 권유리 |align="center" | 5 დეკემბერი, 1989 |- |align="center" | სუიონ ||align="center" | 수영 |align="center" | ჩოი სუიონ ||align="center" | 최수영 |align="center" | 10 თებერვალი, 1990 |- |align="center" | იუნა ||align="center" | 윤아 |align="center" | იმ იუნა ||align="center" | 임윤아 |align="center" | 30 მაისი, 1990 |- |align="center" | სოჰიონ ||align="center" | 서현 |align="center" | სო ჯუჰიონ ||align="center" | 서주현 |align="center" | 28 ივნისი, 1991 |} == დისკოგრაფია == {{col-begin}} {{col-3}} === კორეული დისკოგრაფია === ;სტუდიური ალბომები * 2007: ''[[:en:Girls' Generation (2007 album)|Girls' Generation]]'' * 2010: ''[[:en:Oh! (Girls' Generation album)|Oh!]]'' * 2011: ''[[:en:The Boys (Girls' Generation album)|The Boys]]'' * 2013: ''[[:en:I Got a Boy (Girls' Generation album)|I Got a Boy]]'' * 2015: ''[[:en:Lion Heart (album)|Lion Heart]]'' ;მინი-ალბომები * 2009: ''[[:en:Gee (EP)|Gee]]'' * 2009: ''[[:en:Tell Me Your Wish (Genie) (EP)|Tell Me Your Wish (Genie)]] * 2010: ''[[:en:Hoot (EP)|Hoot]]'' * 2014: ''[[:en:Mr. Mr. (EP)|Mr. Mr.]]'' {{col-3}} ===იაპონური დისკოგრაფია=== ;სტუდიური ალბომები: * 2011: ''[[:en:Girls' Generation (2011 album)|Girls' Generation]]'' * 2012: ''[[:en:Girls & Peace (Girls' Generation album)|Girls & Peace]]'' * 2013: ''[[:en:Love & Peace|Love & Peace]]'' ;სინგლები * 2010: ''[[:en:Tell Me Your Wish (Genie) (song)|Genie]]'' * 2010: ''[[:en:Gee (Girls' Generation song)|Gee]]'' * 2011: ''[[:en:Mr. Taxi/Run Devil Run|Mr. Taxi/Run Devil Run]]'' * 2012: ''[[:en:Paparazzi (Girls' Generation song)|Paparazzi]]'' * 2012: ''[[:en:Oh! / All My Love Is For You|Oh! / All My Love Is For You]]'' * 2012: ''[[:en:Flower Power (song)|Flower Power]]'' * 2013: ''Love & Girls'' * 2013: ''Galaxy Supernova'' * 2015: ''Catch Me If You Can'' {{col-3}} ===ამერიკული დისკოგრაფია=== ;სტუდიური ალბომი: * 2013: TBA<ref>{{cite web|url=http://www.guardian.co.uk/music/2012/nov/17/girls-generation-psy-gangnam-k-pop|title=After Psy's Gangnam Style, here come Korea pop princesses Girls' Generation|date=November 17. 2012|accessdate=November 18, 2012|author=Justin McCurry|publisher=guardian.co.uk|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CnjRuEHm?url=http://www.guardian.co.uk/music/2012/nov/17/girls-generation-psy-gangnam-k-pop|archivedate=2012-12-10}}</ref> ;სინგლები: * 2011: ''[[:en:The Boys (Girls' Generation song)|The Boys]]'' {{col-end}} == DVD, კონცერტები == '''DVDs''' * 2010: Girls in Tokyo (bonus DVD from Girls' Generation’s first photobook) * 2010: New Beginning of Girls' Generation (Japan debut DVD) * 2013: Girls' Generation -Girls & Peace- Japan 2nd Tour '''კონცერტის ტურები''' * [[:en:Into the New World (concert)|Girls' Generation 1st Asia Tour: Into the New World (2009—2010)]] * [[:en:The First Japan Arena Tour (Girls' Generation)|The 1st Japan Arena Tour (2011)]] * [[:en:Girls' Generation Tour|Girls' Generation Tour (2011—2012)]] * [[:en:Second Japan Arena Tour|Second Japan Arena Tour (2013)]] * Girls' Generation World Tour — Girls & Peace (2013) * Girls' Generation Japan 3rd Tour 2014 (2014) * Girls' Generation's Phantasia (2015–2016) '''კონცერტში მონაწილე''' * SMTown Live '08 (2008—2009) * SMTown Live '09 (2009—2010) * SMTown Live '10 World Tour (2010—2011) * SMTown Live '12 World Tour (2012—2013) * SMTown Week (2013) * SMTown Live World Tour IV (2014–2015) == ფილმოგრაფია == === ფილმები === {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=5 style="background:#e7f9e5"| ფილმები |-align=center ! წელი ! სახელწოდება ! როლი ! წევრი ! class="unsortable" | შენიშვნა |- |2007 |''[[Attack on the Pin-Up Boys]]'' |ბალერინა |იური |(კამეო) |- |2008 |''[[Hello, Schoolgirl]]'' |ჯონგ და ჩონ |სუიონი |მეორე ხარისხოვანი როლი; კორეული პოპულარული ვებ-კომიქსის ადაპტაცია |- |rowspan="2"| 2010 ||rowspan="2"| ''[[Despicable Me]]'' || ედითი || სოჰიონი ||rowspan="3"| კორეული დუბლი |- |მარგო || თეიონი |- |rowspan="3"| 2012 || ''Koala Kid: Birth of A Hero'' || მირანდა || სანი |- | ''[[I AM.]]'' |თავისივე როლი |ყველა | SMTown დოკუმენტური ფილმი |- |''SMTOWN Live in Tokyo Special Edition in 3D'' |თავისივე თავის როლი |ყველა სუიონის გარდა |მარგო || თეიონი |- | ''[[No Breathing]]'' || Jung Eun ||იური || მთავარი როლი |} === სერიალები === {|width="500" class="standard collapsible collapsed" !colspan=5 style="background:#e7f9e5"| სერიალები |-align=center ! წელი ! სახელწოდება ! როლი ! წევრი ! class="unsortable" | შენიშვნა |- |rowspan=2 | 2007 || ''[[Kimcheed Radish Cubes]]''||თავისივე თავის როლში||ყველა||([[კამეო]]) |- |''9 Ends 2 Outs''||სინ ჩუ იონი||იუნა||მეორეხარისხოვანი როლი |- |rowspan=3| 2008 || ''Woman of Matchless Beauty'' || მი ე|| იუნა ||; ჩნდება 19, 20, 23 ეპიზოდებში |- |''[[Unstoppable Marriage]]''||რამდენიმე როლი||ყველა||იმავე სახელის 2007 წლის ფილმის ადაპტაცია |- |''You Are My Destiny'' || ჩანგ სე ბიოკ||იუნა|| მთავარი როლი |- | rowspan=2 | 2009 ||''Taehee, Hyekyo, Jihyun!'' || თავისივე როლში ||ჯესიკა, სანი|| კამეო |- | ''Cinderella Man'' || სო იუ ჯინი || იუნა || ტავარი როლი |- | 2010 || ''[[Oh My Lady!]]'' || თავისივე თავის როლში|| ჯესიკა, სუიონი, ხიოიონი || კამეო; ჩნდებიან მეშვიდე ეპიზოდში |- |rowspan=2| 2011|| ''[[Sazae-san 3]]''||თავისივე თავის როლში||ყველა||კამეო |} ===ფოტოალბომები=== * 2010: ''Girls' Generation 1st Photobook in Tokyo'' * 2011: ''All About Girls Generation: Paradise in Phuket'' * 2011: ''1st Japan Official Photobook: Holiday'' * 2014: "Girls' Generation in Las Vegas" ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://girlsgeneration.smtown.com Официальный корейский сайт] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100109001519/http://girlsgeneration.smtown.com/ |date=2010-01-09 }} * [http://www.girls-generation.jp/ Официальный японский сайт] * '''{{youtube|0q_pP4eakyo|SNSD/Girls'Generation - Mr.Taxi - Live Mix HD, 2011}}''' * [http://soshified.com/pages/articles/_/news/040811-girls-generation-to-donate-mr-taxirun-devil-run-revenue-to-red-cross-r1600 «Girls' Generation to Donate „Mr. Taxi/Run Devil Run“ Revenue to Red Cross»] * 이정혁. [http://news.nate.com/view/20110414n13640 «[애프터스토리일본 대지진으로 활동 연기된 소녀시대, 뭐하나 봤더니»<nowiki>]</nowiki>] (на корейском языке) * [http://www.facebook.com/notes/smtown/girls-generations-1st-japanese-full-album-to-be-sold-over-500000-copies/218202211555954 «Girls’ Generation’s 1st Japanese Full Album to be Sold Over 500,000 Copies!»] (на английском языке) * [http://www.mtvjapan.com/vmaj/en/2011-07-04/4808 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111006010900/http://www.mtvjapan.com/vmaj/en/2011-07-04/4808 |date=2011-10-06 }}] * [http://www.riaj.or.jp/data/others/gold/201106.html «RIAJ June 2011Award List»] * [http://10.asiae.co.kr/Articles/new_view.htm?sec=ent0&a_id=2011070816463290163 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120117151758/http://10.asiae.co.kr/Articles/new_view.htm?sec=ent0&a_id=2011070816463290163 |date=2012-01-17 }}] * [http://www.oricon.co.jp/news/rankmusic/89091/full/ «【オリコン上半期】少女時代、海外歌手1位の26億円　K-POP勢が大躍進»] * [http://www.generasia.com/wiki/Girls%27_Generation_(album) «Girls' Generation (album)»] * [http://www.youtube.com/watch?v=yeiB3Pq_5dY «Girls' Generation 소녀시대_The Boys_Image Teaser #1»] * [http://asiapacificarts.usc.edu/w_apa/showarticle.aspx?articleID=17554&AspxAutoDetectCookieSupport=1{{Dead link|date=დეკემბერი 2020 |bot=InternetArchiveBot }} «Girls' Generation brings „The Boys“ out»] * [http://sstv.tvreport.co.kr/index.html?page=news/flypage&od=1&cid=1&nid=76061 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304141844/http://sstv.tvreport.co.kr/index.html?page=news%2Fflypage&od=1&cid=1&nid=76061 |date=2016-03-04 }}] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} [[კატეგორია:სამხრეთკორეული მუსიკალური ჯგუფები]] q45wbxnmjl1oe6y1cz0374saimfntm9 0 368374 4650535 4590772 2024-05-02T23:14:29Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ალბომი | სახელწოდება = Super | ტიპი = studio | შემსრულებელი = [[Pet Shop Boys]] | გარეკანი = Pet Shop Boys - Super.png | ჩარჩო = კი | Alt = | გამოცემის თარიღი = {{Start date|2016|4|1|df=yes}} | ჩაწერის თარიღი = 2015 | სტუდია = | ჟანრი = {{hlist|[[სინთპოპი]]|[[hi-NRG]]|[[დიპ-ჰაუსი]]}} | ხანგრძლივობა = 46:33 | ლეიბლი = x2 | პროდიუსერი = [[სტიუარტ პრაისი]] | წინა_სახელწოდება = [[Electric (Pet Shop Boys-ის ალბომი)|Electric]] | წინა_წელი = 2013 | შემდეგი_სახელწოდება = [[Agenda (EP)|Agenda]] | შემდეგი_წელი = 2019 | სხვადასხვა = {{სინგლები | სახელი = Super | ტიპი = studio | სინგლი 1 = [[The Pop Kids]] | სინგლი 1 თარიღი = 16 თებერვალი 2016 | სინგლი 2 = Twenty-something | სინგლი 2 თარიღი = 24 ივნისი 2016 | სინგლი 3 = Inner Sanctum | სინგლი 3 თარიღი = 22 ივლისი 2016 | სინგლი 4 = [[Say It to Me]] | სინგლი 4 თარიღი = 16 სექტემბერი 2016 | სინგლი 5 = Undertow | სინგლი 5 თარიღი = 21 აპრილი 2017 }} }} {{Album ratings | MC = 75/100<ref name="metacritic">{{Metacritic album|super|accessdate=27 აპრილი 2016}}</ref> | rev1 = ''[[Attitude (ჟურნალი)|Attitude]]'' | rev1Score = 8/10<ref>{{cite web |last=O'Brien |first=Jon |url=http://attitude.co.uk/album-review-pet-shop-boys-super/ |title=ALBUM REVIEW: PET SHOP BOYS – SUPER |publisher=Attitude |date=30 მარტი 2016 |accessdate=1 აპრილი 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160402081157/http://attitude.co.uk/album-review-pet-shop-boys-super/ |archivedate=2 აპრილი 2016 }}</ref> | rev2 = [[Consequence of Sound]] | rev2Score = C+<ref>{{cite web |last=Comaratta |first=Len |url=http://consequenceofsound.net/2016/03/album-review-pet-shop-boys-super/ |title=Pet Shop Boys – Super |publisher=Consequence of Sound |date= 29 მარტი 2016 |accessdate=1 აპრილი 2016}}</ref> | rev3 = ''[[The Guardian]]'' | rev3Score = {{Rating|4|5}}<ref>{{cite web |last=ლინსკი |first=დორიან |url=https://www.theguardian.com/music/2016/mar/31/pet-shop-boys-super-cd-review-neil-tennant-chris-lowe-stuart-price |title=Pet Shop Boys: Super review – punky, urgent and laser bright |publisher=[[The Guardian]] |date=31 მარტი 2016 |accessdate=1 აპრილი 2016}}</ref> | rev4 = [[PopMatters]] | rev4Score = {{Rating|9|10}}<ref name=PM>{{cite web|work=[[PopMatters]]|first=კრის|last=Gerard|date=4 აპრილი 2016|accessdate=4 აპრილი 2016|title=Super|url=http://www.popmatters.com/review/pet-shop-boys-super/}}</ref> | rev5 = ''[[Rolling Stone|Rolling Stone Russia]]'' | rev5Score = {{Rating|5|5}}<ref>{{cite web |last=Бухарин |first=Андрей |url=http://www.rollingstone.ru/music/review/22856.html |title=Pet Shop Boys - "Super" |publisher=[[Rolling Stone|Rolling Stone Russia]] |date=31 მარტი 2016 |accessdate=1 აპრილი 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160410214751/http://www.rollingstone.ru/music/review/22856.html |archivedate=10 აპრილი 2016 }}</ref> | rev6 = ''[[Evening Standard]]'' | rev6Score = {{Rating|4|5}}<ref>{{cite web |last= Aizlewood |first=ჯონ |url=http://www.standard.co.uk/stayingin/music/pet-shop-boys-super-album-review-they-are-indestructible-a3215891.html|title=Pet Shop Boys – Super, album review: ‘they are indestructible’|work= Evening Standard |date=1 აპრილი 2016 |accessdate=6 აპრილი 2016}}</ref> }} '''''Super''''' — ინგლისური [[სინთპოპი|სინთპოპ]] დუეტ [[Pet Shop Boys]]-ის მეცამეტე სტუდიური ალბომი, გამოცემული 2016 წლის 1 აპრილს, ჯგუფის საკუთარ ლეიბლზე x2, [[Kobalt Label Services]]-ის მეშეობით. იგი გამოვიდა გრამფირფიტის, CD-ის და [[ციფრული ჩამონატვირთი]]ს ფორმატებში.<ref name="whatissuper">{{cite web |url=http://whatissuper.co/|title=What Is Super |publisher=petshopboys.co.uk |date=21 იანვარი 2016|accessdate=21 იანვარი 2016}}</ref> გამოსვლისთანავე ჩანაწერი [[ბრიტანეთის ალბომების ჩარტი]]ს #3 პოზიციაზე მოხვდა. ==სიმღერების სია== {{Track listing | all_writing = [[ნილ ტენანტი]] და [[კრის ლოუ]], გარდა სიმღერის "Say It to Me" (ტენანტი/ლოუ/[[სტიუარტ პრაისი]]) | title1 = Happiness | length1 = 4:04 | title2 = [[The Pop Kids]] | length2 = 3:55 | title3 = Twenty-something | length3 = 4:22 | title4 = Groovy | length4 = 3:29 | title5 = The Dictator Decides | length5 = 4:50 | title6 = Pazzo! | length6 = 2:44 | title7 = Inner Sanctum | length7 = 4:18 | title8 = Undertow | length8 = 4:15 | title9 = Sad Robot World | length9 = 3:18 | title10 = [[Say It to Me]] | length10 = 3:08 | title11 = Burn | length11 = 3:53 | title12 = Into Thin Air | length12 = 4:17 | total_length = 46:33 }} ==ჩარტები== ===ყოველკვირეული ჩარტები=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" style="text-align:center" |- ! scope="col"| ჩარტი (2016) ! scope="col"| Peak<br>position |- {{album chart|Australia|12|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=9 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Austria|8|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=14 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Flanders|21|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=8 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Wallonia|27|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=8 აპრილი 2016}} |- {{album chart|BillboardCanada|35|artist=Pet Shop Boys|rowheader=true|accessdate=12 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Croatia|21|id=1637|rowheader=true|accessdate=10 დეკემბერი 2016}} |- {{album chart|Czech|2|date=201614|rowheader=true}} |- {{album chart|Denmark|27|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=13 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Netherlands|13|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=8 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Finland|8|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=10 აპრილი 2016}} |- {{album chart|France|39|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=14 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Germany4|3|id=298945|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=8 აპრილი 2016}} |- ! scope="row"| საბერძნეთის ალბომები ([[IFPI Greece|IFPI]])<ref>{{cite web |url=http://www.ifpi.gr/charts_en.html |title=Official IFPI Charts – Top-75 Albums Sales Chart (Week: 16/2016) |publisher=[[IFPI Greece]] |archiveurl=https://www.webcitation.org/6hMP9N9y2?url=http://www.ifpi.gr/charts_en.html |archivedate=2016-05-08 |accessdate=10 დეკემბერი 2016 }}</ref> | 24 |- {{album chart|Ireland|16|year=2016|week=14|rowheader=true|accessdate=8 აპრილი 2016}} |- {{album chart|IrelandIndependent|3|year=2016|week=14|rowheader=true|accessdate=10 დეკემბერი 2016}} |- {{album chart|Italy|20|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=8 აპრილი 2016}} |- ! scope="row"| იაპონიის ალბომები ([[Oricon Albums Chart|Oricon]])<ref>{{cite web |url=http://www.oricon.co.jp/prof/152447/products/1169019/1/ |title=スーパー {{!}} ペット・ショップ・ボーイズ |trans-title=Super {{!}} Pet Shop Boys |language=იაპონურად |publisher=[[Oricon]] |accessdate=10 დეკემბერი 2016}}</ref> | 47 |- {{album chart|Norway|28|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=9 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Poland|48|id=1015|rowheader=true|accessdate=14 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Scotland|5|date=2016-04-14|rowheader=true|accessdate=10 დეკემბერი 2016}} |- {{album chart|Spain|7|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=10 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Sweden|10|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=9 აპრილი 2016}} |- {{album chart|Switzerland|4|artist=Pet Shop Boys|album=Super|rowheader=true|accessdate=13 აპრილი 2016}} |- {{album chart|UK2|3|date=2016-04-14|rowheader=true|accessdate=9 აპრილი 2016}} |- {{album chart|UKIndependent|2|date=2016-04-14|rowheader=true|accessdate=10 დეკემბერი 2016}} |- {{album chart|Billboard200|58|artist=Pet Shop Boys|rowheader=true|accessdate=12 აპრილი 2016}} |- {{album chart|BillboardDanceElectronic|1|artist=Pet Shop Boys|rowheader=true|accessdate=14 აპრილი 2016}} |- {{album chart|BillboardIndependent|5|artist=Pet Shop Boys|rowheader=true|accessdate=10 დეკემბერი 2016}} |} ===წლის საბოლოო ჩარტები=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" |- ! scope="col"| ჩარტი (2016) ! scope="col"| პოზიცია |- ! scope="row"| აშშ - Dance/Electronic Albums (''Billboard'')<ref>{{cite web |url=http://www.billboard.com/charts/year-end/2016/dance-electronic-albums |title=Dance/Electronic Albums – Year-End 2016 |work=Billboard |accessdate=10 დეკემბერი 2016}}</ref> | 14 |} ==სქოლიო== {{სქოლიოს სია}} {{Pet Shop Boys}} [[კატეგორია:2016 წლის ალბომები]] [[კატეგორია:ალბომები სტიუარტ პრაისის პროდიუსერობით]] [[კატეგორია:Pet Shop Boys-ის ალბომები]] bkffucckl9cahtjmxhcv0vqqrgd1lc2 0 374736 4650506 4646462 2024-05-02T21:23:42Z CommonsDelinker 635 - "Ivana_Baquero.png". ფაილი წაიშალა Commons-იდან მომხმარებელ [[commons:User:P199|P199]]-ს მიერ. მიზეზი: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Ivana Baquero.png|]]. wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = ივანა ბაკერო | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = 220პქ | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{birth date and age|1994|06|11}} | დაბადგილი = [[ბარსელონა]], [[ესპანეთი]] | მოინათლა = | გაუჩინარების თარიღი = | გაუჩინარების ადგილი = | გაუჩინარების სტატუსი = | გარდთარიღი = | გარდადგილი = | გარდაცვალების მიზეზი = | სხეულის პოვნის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | რეზიდენცია = | სხვა სახელები = | ეროვნება = | მოქალაქეობა = | ეთნიკური წარმომავლობა = | ქვეშევრდომობა = | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა = მსახიობი | აქტიურობის წლები = 2004–დღემდე | დამსაქმებელი = | ორგანიზაცია = | ხელფასი = | ქონება = | ცნობილია როგორც = | ცნობილი ნაშრომები = | სიმაღლე = | წონა = | წოდება = | წლები = | წინამორბედი = | მემკვიდრე = | პარტია = | მოძრაობა = | ოპონენტები = | რელიგია = | წაყენებული ბრალდება = | განაჩენი = | დანაშაულებრივი სტატუსი = | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | მოსახმობი სიგნალი = | სუფთა მოგება = | სახელი1 = | მოდული1 = | სახელი2 = | მოდული2 = | სახელი3 = | მოდული3 = | სახელი4 = | მოდული4 = | სახელი5 = | მოდული5 = | სახელი6 = | მოდული6 = | სახელი7 = | მოდული7 = | საიტი = [http://ivanabaquero.com/ www.ivanabaquero.com] | ხელმოწერა = | ხელმოწერის ზომა = | ხელმოწერა ალტ = | შენიშვნები = }} '''ივანა ბაკერო''' (დ. [[11 ივნისი]], [[1994]]) — [[ესპანელები|ესპანელი]] მსახიობი. == ადრეული ცხოვრება == ივანა დაიბადა ბარსელონაში, ივან ბაკეროსა და ჯულია მასიასის ოჯახში. ის სწავლობდა ბარსელონას ამერიკულ სკოლაში, სადაც დაეუფლა [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[ესპანური ენა|ესპანურ]] და [[კატალანური ენა|კატალანურ]] ენებზე საუბარს. == კარიერა == ივანამ მსახიობობა რვა წლის ასაკში დაიწყო. იგი პატარა როლებს ასრულებდა სხვადასხვა ფილმებში. მათ შორის ყველაზე მნიშვნელოვანია „[[მტვრევადი (ფილმი)|მტვრევადი]]“, რომელშიც თამაშობდა მცირე როლს, მსახიობებთან, კალისტა ფლოქჰარტთან და რიჩარდ როქსბურგთან ერთად. ივანა აგრეთვე მონაწილეობს ფილმებში „[[ნადირობა მაქციაზე]]“ და „[[როტვეილერი (ფილმი)|როტვეილერი]]“. იგი აგრეთვე რამდენიმეჯერ გამოჩნდა ესპანურ ტელევიზიაში<ref>[http://ivana-baquero.net/ Ivana Baquero Fansource]</ref>. 1000 მსახიობს შორის, ბაკერომ შეძლო მიეღო ოფელიას როლი ფილმში „[[ფავნის ლაბირინთი]]“. თავდაპირველად ეს როლი განკუთვნილი იყო 8 წლის გოგონასთვის, თუმცა მოგვიანებით სცენარი შეცვალეს და მთავარ როლზე 11 წლის ბაკერო აირჩიეს. ამ როლისთვის მან მიიღო გოიას ჯილდო საუკეთესო ახალი მსახიობისთვის. 2009 წელს მან ითამაშა მთავარი როლი ჯონ კონოლის საშინელებათა ფილმში „ახალი ქალიშვილი“, [[კევინ კოსტნერი|კევინ კოსტნერთან]] ერთად. 2015 წელს მონაწილეობა მიიღო [[MTV]]-ს ტელესერიალში „[[შანარას ქრონიკები]]“, რომელშიც ერეტრიას როლს თამაშობდა. სერიალის პრემიერა გაიმართა 2016 წლის იანვარში. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commonscat-inline|Ivana Baquero}} * {{Official|http://ivanabaquero.com}} * {{IMDb name|1419440}} ==სქოლიო== {{სქოლიოს სია}} {{DEFAULTSORT:ბაკერო, ივანა}} [[კატეგორია:ესპანელი მსახიობები]] [[კატეგორია:დაბადებული 11 ივნისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1994]] fprrl7ged5or9to04vaomrjs0zir9vg 0 376613 4650536 4627168 2024-05-02T23:35:17Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Take-Two Interactive Logo.svg|მინი|250პქ|კომპანიის ლოგო]] [[Take-Two Interactive]] არის ამერიკული ვიდეო თამაშების გამომცემელი კომპანია, დაარსებული 1933 წელს. კომპანია წარსულში მართავდა რამდენიმე კომპანიას, მათ შორის [[Gathering of Developers]], [[Global Star Software]], [[Gotham Games]], Take-Two Publishing, [[TalonSoft]] და [[TDK Mediactive]]. დღესდღეობით ის თამაშებს უშვებს 2K-ის სახელით ცნობილი ბრენდების, ([[2K Games]], [[2K Play]], და [[2K Sports]]), და [[Social Point]]-ისა და [[Rockstar Games]]-ის მეშვეობით. კომპანია ფლობს რამდენიმე კარგად ცნობილ ფრენჩაიზსს: „''[[BioShock (სერია)|BioShock]]''“, „''[[Borderlands]]''“, „''[[Civilization]]''“, „''[[Grand Theft Auto]]''“, „''[[Mafia (სერია)|Mafia]]''“, „''[[Manhunt]]''“, „''[[Max Payne]]''“, „''[[NBA 2K]]''“, „''[[Red Dead]]''“, „''[[WWE 2K]]''“, და „''[[X-COM|XCOM]]''“.. == თამაშების სია == {| class="wikitable sortable" style="width: 100%" |- ! style="width:25%" | სათაური ! style="width:15%" | სისტემა ! style="width:15%" | გამოცემის თარიღი ! style="width:25%" | დეველოპერი ! style="width:17%" | გამომცემელი ! style="width:3%" class="unsortable" |სქოლიო |- | „''[[Star Crusader]]''“ | [[DOS]] | 1 სექტემბერი, 1993 | [[Take-Two Interactive]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing">{{Cite web |url=http://www.sec.gov/Archives/edgar/data/946581/0000891554-98-000123.txt |title=10KSB: Annual report filed by small businesses |publisher=[[U.S. Securities and Exchange Commission]] |date=1998-02-06 |accessdate=2013-05-12}}</ref> |- | „''[[Star Crusader: Bonus Missions Pack]]''“ | [[DOS]] | 12 ნოემბერი, 1994| | [[Take-Two Interactive]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/star-crusader-bonus-missions-pack|title=Star Crusader: Bonus Missions Pack for DOS (1994) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2017-05-13}}</ref> |- | rowspan="3" |„''[[Hell: A Cyberpunk Thriller]]''“ | [[3DO Interactive Multiplayer|3DO]] | rowspan="3" | 31 დეკემბერი, 1994 | rowspan="3" | [[GameTek]] | rowspan="3" | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/hell-a-cyberpunk-thriller/ |title=Hell: A Cyberpunk Thriller |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | [[DOS]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/hell-a-cyberpunk-thriller-145499/pc-6393 |title=Hell: A Cyberpunk Thriller&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130524104800/http://www.ign.com/games/hell-a-cyberpunk-thriller-145499/pc-6393 |archivedate=2013-05-24 }}</ref> |- | [[Mac OS|Mac]] | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | „''[[Bureau 13]]''“ | [[DOS]] | 1 თებერვალი, 1995 | [[GameTek]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | „''[[Millennia: Altered Destinies]]''“ | [[DOS]] | 1 სექტემბერი, 1995 | [[Take-Two Interactive]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | „''[[Maximum Roadkill]]''“ | [[DOS]] | 1 თებერვალი, 1996| | [[Bits Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | rowspan="2" | „''[[Ripper (ვიდეო თამაში)|Ripper]]''“ | [[DOS]] | rowspan="2" | 1 თებერვალი, 1996 | rowspan="2" | [[Take-Two Interactive]] | rowspan="2" | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | [[Mac OS|Mac]] | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | „''[[Battlecruiser 3000AD]]''“ | [[DOS]] | 1 ოქტომბერი, 1996 | 3000AD | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | rowspan="3" | „''[[Iron & Blood: Warriors of Ravenloft]]''“ | [[DOS]] | rowspan="3" | 31 ოქტომბერი, 1996 | rowspan="3" | [[Acclaim Entertainment]] | rowspan="3" | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | [[PlayStation]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/iron-and-blood/ |title=Advanced Dungeons & Dragons: Iron & Blood: Warriors of Ravenloft |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | [[Sega Saturn]] | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | „''[[JetFighter III]]''“ | [[DOS]] | 1 ნოემბერი, 1996 | [[Mission Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | „''[[Callahan's Crosstime Saloon]]''“ | [[DOS]] | 1 აპრილი, 1997 | [[Legend Entertainment]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | „''[[JetFighter III: Enhanced Campaign CD]]''“ | [[DOS]] | 30 აპრილი, 1997 | [[Mission Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/jetfighter-iii-enhanced-campaign-cd/|title=JetFighter III: Enhanced Campaign CD|website=GameSpot|language=en|access-date=2017-05-13}}</ref> |- | „''[[Dark Colony]]''“ | [[Microsoft Windows]] | 1 აგვისტო, 1997 | [[GameTek]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing" /> |- | „''[[Wheel of Fortune]]''“ | [[Nintendo 64]] | 1 ნოემბერი, 1997 | [[GameTek]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | „''[[The Reap]]''“ | [[Microsoft Windows]] | 30 ნოემბერი, 1997 | [[Housemarque]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="1998-02-06 SEC filing"/> |- | „''[[Dark Colony: The Council Wars]]''“ | [[Microsoft Windows]] | 8 იანვარი, 1998 | [[Sold-Out Software]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=https://www.mobygames.com/game/dark-colony-the-council-wars|title=Dark Colony: The Council Wars for Windows (1998) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2017-05-10}}</ref> |- | „''[[Jeopardy!]]''“ | [[Nintendo 64]] | 25 თებერვალი, 1998 | [[GameTek]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/jeopardy-1998/n64-1998|title=Jeopardy! [1998] (Nintendo 64)|website=IGN|language=en|access-date=2017-05-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171110131033/http://www.ign.com/games/jeopardy-1998/n64-1998|archivedate=2017-11-10}}</ref> |- | ''[[Black Dahlia (video game)|Black Dahlia]]'' | [[Microsoft Windows]] | 28 თებერვალი, 1998 | [[Interplay Entertainment]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/black-dahlia/ |title=Black Dahlia |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | „''[[Grand Theft Auto (video game)|Grand Theft Auto]]''“ | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|1998|6|30}} | [[DMA Design]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamefaqs.com/ps/197477-grand-theft-auto/data |title=Grand Theft Auto Release Information for PlayStation |publisher=[[GameFAQs]] |accessdate=2016-06-09}}</ref> |- | ''[[Space Station Silicon Valley]]'' | [[Nintendo 64]] | {{Dts|1998|10|21}} | [[DMA Design]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/space-station-silicon-valley/n64-1946 |title=Space Station Silicon Valley&nbsp;- Nintendo 64 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-05}}</ref> |- | ''[[Las Vegas Cool Hand]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|1998|12|1}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=15302 |title=Las Vegas Cool Hand&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-29 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=15302 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Rats!]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|1998|12|1}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/rats-10786/gbc-10786 |title=Rats!&nbsp;- Game Boy Color |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-03 |archiveurl=https://archive.today/20130629115124/http://www.ign.com/games/rats-10786/gbc-10786 |archivedate=2013-06-29 }}</ref> |- | ''[[Montezuma's Return!]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|1998|12|23}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=15268 |title=Montezuma's Return!&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-29 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=15268 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Lula: The Sexy Empire]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1998|12|31}} | [[cdv Software Entertainment]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/lula-the-sexy-empire/ |title=Lula: The Sexy Empire |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2014-01-10}}</ref> |- | ''[[Golden Goal (video game)|Golden Goal]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|1999|1|1}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.honestgamers.com/36935/game-boy-color/golden-goal/game.html |title=Golden Goal (Game Boy Color) |publisher=HonestGamers |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Monkey Hero]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|1999|2|26}} | Blam! | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/monkey-hero/ps-3797 |title=Monkey Hero&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-29}}</ref> |- | ''[[Biosys]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|2|28}} | Jumpstart Interactive | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.mobygames.com/game/biosys |title=Biosys for Windows (1999) |publisher=[[MobyGames]] |accessdate=2014-01-10}}</ref> |- | ''[[Battle of Britain (1999 video game)|Battle of Britain]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|2|28}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/battle-of-britain-654705/pc-654705 |title=Battle of Britain&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- | ''[[Three Lions (video game)|Three Lions]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|1999|3|30}} | [[Underground Development|Z-Axis]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/alexi-lalas-international-soccer/ |title=Alexi Lalas International Soccer |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[Grand Theft Auto: London 1969]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|1999|3|31}} | rowspan="3" | [[Rockstar Canada]] | rowspan="3" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":1" /> |- | [[MS-DOS]] | style="text-align:center" | <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-london-1969/pc-11252|title=Grand Theft Auto: London 1969 (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | [[PlayStation]] | {{Dts|1999|4|30}} | style="text-align:center" | <ref name=":1" /> |- | ''[[Grand Theft Auto: London 1961]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|6|1}} | [[Rockstar Canada]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-london-1961/pc-488021|title=Grand Theft Auto: London 1961 (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Hollywood Pinball]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|1999|6|2}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/hollywood-pinball/|title=Hollywood Pinball|website=GameSpot|language=en|access-date=2017-05-10}}</ref> |- | {{Sort|Operational Art of War 2|''[[The Operational Art of War|The Operational Art of War II: Modern Battles 1956–2000]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|6|15}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/the-operational-art-of-war-ii-modern-battles-1956-2000/pc-12999 |title=The Operational Art of War II: Modern Battles 1956-2000&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-22}}</ref> |- | ''[[Vinnie's Tomb]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|6|24}} | Reldni Productions | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/935250-vinnies-tomb|title=Vinnie's Tomb for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Monster Truck Madness 2]]'' | [[Nintendo 64]] | {{Dts|1999|6|30}} | [[Edge of Reality]]&nbsp;/ [[Terminal Reality]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/monster-truck-madness-64/n64-3908|title=Monster Truck Madness 64 (Nintendo 64)|website=IGN|access-date=2016-08-27}}</ref> |- | ''[[West Front: Sea Lion|West Front: Operation Sea Lion]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|6|30}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/575884-west-front-sea-lion|title=West Front: Sea Lion for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Space Station Silicon Valley]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|1999|7|1}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamefaqs.com/gbc/577972-space-station-silicon-valley |title=Space Station Silicon Valley for Game Boy Color |publisher=[[GameFAQs]] |accessdate=2013-05-05}}</ref> |- | ''[[Thrust, Twist + Turn]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|7|19}} | Cars Entertainment | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/thrust-twist-and-turn|title=Thrust Twist and Turn|website=GameSpot|language=en|access-date=2017-05-10}}</ref> |- | ''[[Jagged Alliance 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|7|23}} | [[Sir-Tech|Sir-Tech Canada]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/jagged-alliance-2/pc-3557 |title=Jagged Alliance 2&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- | ''[[Hidden & Dangerous]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|7|27}} | [[2K Czech|Illusion Softworks]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/hidden-dangerous/pc-11207 |title=Hidden & Dangerous&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121109113956/http://www.ign.com/games/hidden-dangerous/pc-11207 |archivedate=2012-11-09 }}</ref> |- | ''[[Bass Hunter 64]]'' | [[Nintendo 64]] | {{Dts|1999|7|30}} | GearHead Entertainment | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite journal |title=Bass Hunter 64 |journal=Nintendo World |issue=8 |date=January 2000 |page=47 |publisher=[[Future Publishing]]}}</ref> |- |''[[The Operational Art of War Vol 1: 1939-1955 - Battle Pack I Scenario Add-on Disk]]'' |[[Microsoft Windows]] |August 24, 1999 |TalonSoft |TalonSoft |<ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/norm-kogers-the-operational-art-of-war-vol-1-1939-1955-battle-pa|title=Norm Koger's The Operational Art of War Vol 1: 1939-1955 - Battle Pack I Scenario Add-on Disk for Windows (1999) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2017-05-21}}</ref> |- | ''[[Thrasher: Skate and Destroy]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|1999|9|26}} | [[Underground Development|Z-Axis]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Doug |last=Perry |url=http://www.ign.com/articles/1999/12/07/thrasher-skate-and-destroy |title=Thrasher: Skate and Destroy |publisher=[[IGN]] |date=2016-12-06 |accessdate=2016-08-16}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Grand Theft Auto 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|9|30}} | rowspan="2" | [[DMA Design]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto 2">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/grand-theft-auto-2/ |title=Grand Theft Auto 2 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|1999|10|25}} | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto 2"/> |- |''[[Battleground (series)|Battleground 9: Chickamauga]]'' |[[Microsoft Windows]] |October 23, 1999 |TalonSoft |TalonSoft |<ref>{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/battleground-9-chickamauga/|title=Battleground 9: Chickamauga|website=GameSpot|language=en|access-date=2017-05-21}}</ref> |- | ''[[Earthworm Jim 3D]]'' | [[Nintendo 64]] | {{Dts|1999|10|31}} | [[VIS Entertainment]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/earthworm-jim-3d/ |title=Earthworm Jim 3D |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- |''[[Spec Ops II: Green Berets]]'' |[[Microsoft Windows]] |October 31, 1999 |[[Zombie Studios]] |TalonSoft |<ref>{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/spec-ops-ii-green-berets/|title=Spec Ops II: Green Berets|website=GameSpot|language=en|access-date=2017-05-21}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto (video game)|Grand Theft Auto]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|1999|11|15}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=20333 |title=Grand Theft Auto&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=20333 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Evel Knievel (video game)|Evel Knievel]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|1999|12|1}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/evel-knievel/ |title=Evel Knievel |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | ''[[12 O'Clock High: Bombing the Reich]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|12|15}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/12-oclock-high-bombing-the-reich/pc-13309 |title=12 O'Clock High: Bombing the Reich&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-19}}</ref> |- | ''[[East Front II: The Russian Front&nbsp;– World War Two|East Front II]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|12|30}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/east-front-ii-the-russian-front-world-war-two/pc-660913 |title=East Front II: The Russian Front&nbsp;-- World War Two&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- | ''[[The Operational Art of War II: Flashpoint Kosovo]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|1999|12|30}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/the-operational-art-of-war-ii-flashpoint-kosovo-battle-pack/pc-660949|title=The Operational Art of War II: Flashpoint Kosovo Battle Pack (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-27}}</ref> |- | ''[[Rising Sun (video game)|Rising Sun]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|2|1}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/rising-sun/pc-13376 |title=Rising Sun&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- | ''[[Wild Metal Country|Wild Metal]]'' | [[Dreamcast]] | {{Dts|2000|2|1}} | [[DMA Design]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/wild-metal/dc-11886 |title=Wild Metal&nbsp;- Dreamcast |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | ''[[Hidden & Dangerous|Hidden & Dangerous: Devil's Bridge]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|2|7}} | [[2K Czech|Illusion Softworks]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|title=Hidden & Dangerous: Devil's Bridge Review|url=http://www.ign.com/games/hidden-dangerous-devils-bridge/pc-13690|work=[[IGN]]|accessdate=2017-06-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170222210409/http://www.ign.com/games/hidden-dangerous-devils-bridge/pc-13690|archivedate=2017-02-22}}</ref> |- | ''[[Tower of the Ancients]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|2|13}} | Fiendish Games | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/tower-of-the-ancients|title=Tower of the Ancients for Windows (2000) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2017-05-13}}</ref> |- | ''[[Tzar: The Burden of the Crown]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|3|22}} | [[Haemimont Games]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/tzar-the-burden-of-the-crown/pc-13337 |title=Tzar: The Burden of the Crown&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-22}}</ref> |- | ''[[Codename Eagle]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|3|29}} | Refraction Games | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/codename-eagle/pc-13936 |title=Codename Eagle&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- | ''[[Muppets (video game)|Jim Henson's The Muppets]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|2000|4|14}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/muppets/gbc-12931 |title=Las Vegas Cool Hand&nbsp;- Game Boy Color |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-02}}</ref> |- | ''[[Airport Tycoon]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|4|24}} | [[Krisalis Software]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=25004 |title=Airport Tycoon&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-24 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=25004 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Grudge Warriors]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2000|4|27}} | Tempest Software | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grudge-warriors/ps-14426 |title=Grudge Warriors&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Lemmings Revolution]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|4|28}} | [[SCE Studio Liverpool|Psygnosis]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/lemmings-revolution/pc-14916 |title=Lemmings Revolution&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-29}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto 2]]'' | [[Dreamcast]] | {{Dts|2000|4|30}} | [[DMA Design]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto 2"/> |- | ''[[Martian Gothic: Unification]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|4|30}} | Creative Reality | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref name="Martian Gothic">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/martian-gothic-unification/ |title=Martian Gothic: Unification |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- | ''[[Master of the Skies: The Red Ace]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|4|30}} | [[Small Rockets]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/master-of-the-skies-the-red-ace/pc-14289|title=Master of the Skies: The Red Ace (PC)|website=IGN|language=en|access-date=2017-05-13}}</ref> |- | ''[[Flying Heroes]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|5|2}} | [[2K Czech|Illusion Softworks]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/flying-heroes/pc-14017 |title=Flying Heroes&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Spec Ops: Stealth Patrol]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2000|5|3}} | [[Runecraft]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=20415 |title=Spec Ops: Stealth Patrol&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-05-06 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=20415 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Space Station Silicon Valley|Evo's Space Adventures]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2000|6|1}} | [[DMA Design]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamefaqs.com/ps/586513-evos-space-adventures |title=Evo's Space Adventures for PlayStation |publisher=[[GameFAQs]] |accessdate=2013-05-05}}</ref> |- | ''[[Kiss Psycho Circus: The Nightmare Child]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|7|18}} | Third Law Interactive | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/kiss-psycho-circus-the-nightmare-child/pc-11646 |title=KISS Psycho Circus: The Nightmare Child&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- |''[[Siege of Avalon]]'' | [[Microsoft Windows]] |{{Dts|2000|7|19}} |Digital Tome | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/342119-siege-of-avalon|title=Siege of Avalon for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Action Bass]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2000|7|27}} | Syscom Entertainment | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/action-bass/ps-15046 |title=Action Bass&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[Ball Breakers]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2000|7|27}} | Lost Toys | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=26348 |title=Ball Breakers&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=26348 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Dogs of War: Battle on Primus IV]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|7|30}} | [[Silicon Dreams Studio]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/dogs-of-war-battle-on-primus-iv/pc-13853 |title=Dogs of War: Battle On Primus IV&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- |''[[Metal Fatigue (video game)|Metal Fatigue]]'' | [[Microsoft Windows]] |July 31, 2000 |[[Zono Incorporated|Zono Inc]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/197907-metal-fatigue|title=Metal Fatigue for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Hidden & Dangerous]]'' | [[Dreamcast]] | {{Dts|2000|8|1}} | [[2K Czech|Illusion Softworks]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/hidden-dangerous/dc-12076 |title=Hidden & Dangerous&nbsp;- Dreamcast |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130301070936/http://www.ign.com/games/hidden-dangerous/dc-12076 |archivedate=2013-03-01 }}</ref> |- | ''[[Hot Chix 'n' Gear Stix]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|8|5}} | Fiendish Games | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/hot-chix-n-gear-stix/pc-15318 |title=Hot Chix n' Gear Stix&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-24}}</ref> |- | ''[[Heavy Metal: F.A.K.K.²]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|8|6}} | [[Ritual Entertainment]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Heavy Metal">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/heavy-metal-f-a-k-k-2/ |title=Heavy Metal: F.A.K.K. 2 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Duke Nukem Advance]]'' | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2000|8|14}} | [[Torus Games]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=37633 |title=Duke Nukem Advance&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=37633 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Austin Powers: Oh, Behave!]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|2000|9|18}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/austin-powers-oh-behave/ |title=Austin Powers: Oh, Behave! |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | ''[[Austin Powers: Welcome to My Underground Lair!]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|2000|9|18}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/austin-powers-welcome-to-my-underground-lair/ |title=Austin Powers: Welcome to my Underground Lair! |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | ''[[The Blair Witch Project (video games)|Blair Witch Volume I: Rustin Parr]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|10|4}} | [[Terminal Reality]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/blair-witch-volume-1-rustin-parr/pc-13905 |title=Blair Witch Volume 1: Rustin Parr&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Rollcage Stage II|Death Track Racing]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|10|10}} | Attention to Detail | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/death-track-racing/pc-15535 |title=Death Track Racing&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | {{Sort|Midnight Club 1: Street Racing|''[[Midnight Club: Street Racing]]''}} | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2000|10|16}} | [[Rockstar San Diego|Angel Studios]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/midnight-club-street-racing/ps2-13933 |title=Midnight Club: Street Racing&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | ''[[Smuggler's Run]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2000|10|16}} | [[Rockstar San Diego|Angel Studios]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/smugglers-run/ps2-13934 |title=Smuggler's Run&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | ''[[Q-Ball: Billiards Master]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2000|10|26}} | Ask | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=26528 |title=Q-Ball: Billiards Master&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-05-02 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=26528 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Surfing H3O]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2000|10|26}} | Opus Studio | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/surfing-h3o/ps2-15566 |title=Surfing H3O&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | rowspan="2" | {{Sort|04x4 Evolution|''[[4x4 Evolution]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|10|29}} | rowspan="2" | [[Terminal Reality]] | rowspan="2" | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="4x4 Evolution">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/4x4-evolution/ |title=4x4 Evolution |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-14}}</ref> |- | [[Dreamcast]] | {{Dts|2000|10|30}} | style="text-align:center" | <ref name="4x4 Evolution"/> |- | rowspan="2" | ''[[Rune (video game)|Rune]]'' | [[Mac OS|Mac]] | rowspan="2" | {{Dts|2000|10|30}} | rowspan="2" | [[Human Head Studios]] | rowspan="2" | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/rune/mac-497471 |title=Rune&nbsp;- Macintosh |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | [[Microsoft Windows]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/rune/pc-11643 |title=Rune&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[The Blair Witch Project (video games)|Blair Witch Volume II: The Legend of Coffin Rock]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|10|31}} | [[Human Head Studios]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/blair-witch-volume-ii-the-legend-of-coffin-rock/pc-14435 |title=Blair Witch Volume II: The Legend of Coffin Rock&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | {{Sort|Devil Inside|''[[The Devil Inside (video game)|The Devil Inside]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|10|31}} | GameSquad | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=28533 |title=The Devil Inside&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=28533 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Kiss Psycho Circus: The Nightmare Child]]'' | [[Dreamcast]] | {{Dts|2000|10|31}} | Third Law Interactive | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/kiss-psycho-circus-the-nightmare-child/dc-13157 |title=KISS Psycho Circus: The Nightmare Child&nbsp;- Dreamcast |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- |''[[Spec Ops II: Operation Bravo]]'' |[[Microsoft Windows]] |October 31, 2000 |[[Zombie Studios]] |TalonSoft |<ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/spec-ops-ii-operation-bravo/pc-663649|title=Spec Ops II: Operation Bravo (PC)|website=IGN|language=en|access-date=2017-05-21}}</ref> |- | {{Sort|04x4 Evolution|''[[4x4 Evolution]]''}} | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2000|11|1}} | [[Terminal Reality]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/4x4-evo/mac-497474 |title=4x4 EVO&nbsp;- Macintosh |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-14}}</ref> |- | ''[[Search & Rescue 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|11|1}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=28972 |title=Search & Rescue 2&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=28972 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[UEFA Champions League video games|UEFA Champions League Season 2000/2001]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2000|11|3}} | [[Silicon Dreams Studio]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.mobygames.com/game/playstation/uefa-champions-league-season-20002001 |title=UEFA Champions League Season 2000/2001 for PlayStation (2000) |publisher=[[MobyGames]] |accessdate=2013-05-06}}</ref> |- | ''[[Heavy Metal: F.A.K.K.²]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2000|11|7}} | [[Ritual Entertainment]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Heavy Metal"/> |- | {{Sort|Untouchable|''[[The Untouchable (2000 video game)|The Untouchable]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|11|11}} | Creative Edge Studios | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/the-untouchable/pc-665867 |title=The Untouchable&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[The Blair Witch Project (video games)|Blair Witch Volume III: The Elly Kedward Tale]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|11|20}} | [[Ritual Entertainment]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/blair-witch-volume-3-the-elly-kedward-tale/pc-15176 |title=Blair Witch Volume 3: The Elly Kedward Tale&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- |''[[The Operational Art of War: Century of Warfare]]'' | [[Microsoft Windows]] |November 20, 2000 | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/the-operational-art-of-war-century-of-warfare/pc-655482|title=The Operational Art of War: Century of Warfare (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-27}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto 2]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|2000|12|1}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto 2"/> |- | ''[[Motocross Mania]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2000|12|1}} | Deibus Studios | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/motocross-mania/pc-15786 |title=Motocross Mania&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-01}}</ref> |- | ''[[Lemmings (video game)|Lemmings]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|2000|12|4}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=24180 |title=Lemmings&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-29 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=24180 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Formula One 2000 (video game)|Formula One 2000]]'' | [[Game Boy Color]] | {{Dts|2000|12|18}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=28081 |title=Formula One 2000&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=28081 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Aqua GT]]'' | [[Dreamcast]] | {{Dts|2000|12|22}} | [[East Point Software]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamefaqs.com/dreamcast/580270-aqua-gt |title=Aqua GT for Dreamcast |publisher=[[GameFAQs]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- |''[[Rising Sun: Imperial Strike]]'' | [[Microsoft Windows]] |{{Dts|2000|12|31}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/579999-rising-sun-imperial-strike|title=Rising Sun: Imperial Strike for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- |''[[Backgammon]]'' | [[Microsoft Windows]] |{{Dts|2001|1|1}} | Global Star Software | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/backgammon-854220/pc-854220|title=Backgammon (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Gadget Tycoon]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|1|1}} | [[Monte Cristo (company)|Monte Cristo]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/gadget-tycoon/pc-614180 |title=Gadget Tycoon&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[JetFighter (Palm)|JetFighter]]'' | [[Palm OS|Palm]] | {{Dts|2001|1|1}} | [[Mission Studios]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=37878 |title=JetFighter [Palm]&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-26 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=37878 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Kingdom Under Fire: A War of Heroes]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|1|15}} | [[Phantagram]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/kingdom-under-fire-gold/pc-13924 |title=Kingdom Under Fire: A War of Heroes&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130222033251/http://www.ign.com/games/kingdom-under-fire-gold/pc-13924 |archivedate=2013-02-22 }}</ref> |- | ''[[Aqua GT]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2001|1|26}} | [[East Point Software]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamefaqs.com/ps/580683-aqua-gt |title=Aqua GT for PlayStation |publisher=[[GameFAQs]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Oni (video game)|Oni]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|1|28}} | [[Bungie]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Oni">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/oni/ |title=Oni |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | ''[[Oni (video game)|Oni]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2001|1|29}} | [[Bungie]]&nbsp;/ [[Rockstar Toronto|Rockstar Canada]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Oni"/> |- | ''[[Darkstone]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2001|1|31}} | [[Delphine Software International]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/darkstone/ps-13672 |title=Darkstone&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Age of Sail II]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|1|31}} | [[Akella]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/age-of-sail-ii/pc-14857 |title=Age of Sail II&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-19}}</ref> |- | {{Sort|04x4 Evolution|''[[4x4 Evolution]]''}} | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2001|2|26}} | [[Terminal Reality]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="4x4 Evolution"/> |- | ''[[Excessive Speed]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|3|1}} | Iridon Interactive AB | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/915165-excessive-speed|title=Excessive Speed for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[East Front II: The Russian Front&nbsp;– World War Two|East Front II: Fall of the Reich]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|3|15}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/fall-of-the-reich/pc-663458|title=Fall of the Reich (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-27}}</ref> |- | ''[[Outlive]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|3|21}} | Continuum Entertainment | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=31780 |title=Outlive&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-05-02 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=31780 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Serious Sam]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|3|21}} | [[Croteam]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/serious-sam-the-first-encounter/ |title=Serious Sam: The First Encounter |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-13}}</ref> |- | ''[[Muscle Car '76]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|4|1}} | [[Small Rockets]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/muscle-cars-76/pc-837032 |title=Muscle Car '76&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[Tropico]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|4|5}} | [[PopTop Software]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/tropico/ |title=Tropico |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Rune: Halls of Valhalla]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|4|24}} | [[Human Head Studios]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/rune-halls-of-valhalla|title=Rune: Halls of Valhalla|website=IGN|language=en|access-date=2017-05-13}}</ref> |- | ''[[Fly! II]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|4|26}} | [[Terminal Reality]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Fly! II">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/fly-ii/platform/pc/ |title=Fly! II |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Kiss Pinball]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2001|4|26}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/kiss-pinball/ps-16386 |title=KISS Pinball&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130414010733/http://www.ign.com/games/kiss-pinball/ps-16386 |archivedate=2013-04-14 }}</ref> |- | ''[[Spec Ops: Ranger Elite]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2001|4|27}} | [[Runecraft]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/spec-ops-ranger-elite/ps-16383 |title=Spec Ops: Ranger Elite&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-06}}</ref> |- | ''[[Merchant Prince II]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|5|1}} | [[Holistic Design]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/merchant-prince-ii/pc-15998 |title=Merchant Prince II&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- | {{Sort|04th Coming|''[[The 4th Coming]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|5|12}} | Vircom Interactive | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/the-4th-coming/pc-663668 |title=The 4th Coming&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- |''[[Political Tycoon]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|5|15}} | [[Monte Cristo (company)|Monte Cristo]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/581314-political-tycoon|title=Political Tycoon for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Mahjongg Classic]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|5|24}} | [[Small Rockets]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/mahjongg-classic/pc-854730 |title=Mahjongg Classic&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[Motocross Mania]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2001|6|6}} | Deibus Studios | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/motocross-mania/ps-16460 |title=Motocross Mania&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-01}}</ref> |- | ''[[MAD: Global Thermonuclear Warfare]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|7|5}} | [[Small Rockets]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/mad-global-thermonuclear-war|title=MAD: Global Thermonuclear War for Windows (2001) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | {{Sort|Corporate Machine|''[[The Corporate Machine]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|7|15}} | [[Stardock]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/the-corporate-machine/pc-16858 |title=The Corporate Machine&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-06}}</ref> |- | ''[[City Crisis]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2001|7|17}} | Syscom Entertainment | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/city-crisis/ps2-16644 |title=City Crisis&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Divided Ground: The Middle East Conflict 1948–1973]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|7|27}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/divided-ground-the-middle-east-conflict-1948-1973/pc-16773 |title=Divided Ground: The Middle East Conflict 1948-1973&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- | ''[[Rune (video game)|Rune: Viking Warlord]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2001|7|30}} | [[Human Head Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/rune-viking-warlord/ps2-15838 |title=Rune: Viking Warlord&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-05}}</ref> |- | ''[[Akimbo: Kung-Fu Hero]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|7|31}} | Iridon Interactive AB | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/532679-akimbo-kung-fu-hero|title=Akimbo: Kung-Fu Hero for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Mahjongg Classic]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2001|8|1}} | [[Small Rockets]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/mahjongg-classic/mac-14271294 |title=Mahjongg Classic&nbsp;- Macintosh |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[Oil Tycoon]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|8|23}} | Soft Enterprises | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=35746 |title=Oil Tycoon&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=35746 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[MTV TRL Trivia]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|9|1}} | [[Hypnotix]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=Matthew |last=House |url=http://www.allgame.com/game.php?id=35742 |title=MTV TRL Trivia&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-10 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=35742 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Tang Tang]]'' | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2001|9|1}} | GameVision | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=35533 |title=Tang Tang&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-05-06 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=35533 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Fly! II]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2001|9|19}} | [[Terminal Reality]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Fly! II"/> |- | ''[[Moraff's Maximum Mahjongg]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|10|1}} | Moraff Games | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/moraffs-maximum-mahjongg/pc-617791 |title=Moraff's Maximum Mahjongg&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[Stronghold (2001 video game)|Stronghold]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|10|21}} | [[Firefly Studios]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/stronghold/ |title=Stronghold |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Max Payne (video game)|Max Payne]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|10|22}} | [[Remedy Entertainment]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Max Payne">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/max-payne/ |title=Max Payne |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | {{Sort|Grand Theft Auto 3|''[[Grand Theft Auto III]]''}} | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2001|10|22}} | [[DMA Design]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto III">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/grand-theft-auto-iii/ |title=Grand Theft Auto III |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | ''[[Search & Rescue 3]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|10|22}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/search-rescue-3/pc-497758 |title=Search & Rescue 3&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Smuggler's Run 2: Hostile Territory]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2001|10|29}} | [[Rockstar San Diego|Angel Studios]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/smugglers-run-2-hostile-territory/ps2-15551 |title=Smuggler's Run 2: Hostile Territory&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | {{Sort|04x4 Evolution 2|''[[4x4 EVO 2]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|10|30}} | [[Terminal Reality]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="4x4 EVO 2">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/4x4-evo-2/ |title=4x4 EVO 2 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-14}}</ref> |- | ''[[Carrera Grand Prix]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|10|30}} | [[Intelligent Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/carrera-grand-prix|title=Carrera Grand Prix for Windows (2001) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2017-05-13}}</ref> |- | ''[[Star Leader]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|10|30}} | TalonSoft | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/starleader/ |title=StarLeader |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- | {{Sort|04x4 Evolution 2|''[[4x4 EVO 2]]''}} | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2001|11|2}} | [[Terminal Reality]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/4x4-evo-2/mac-497475 |title=4x4 Evo 2&nbsp;- Macintosh |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-14}}</ref> |- | ''[[Myth III: The Wolf Age]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|11|2}} | [[MumboJumbo]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/myth-iii-the-wolf-age/pc-15794 |title=Myth III: The Wolf Age&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Martian Gothic: Unification]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2001|11|4}} | Creative Reality&nbsp;/ Coyote Developments | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="Martian Gothic"/> |- | {{Sort|04x4 Evolution 2|''[[4x4 EVO 2]]''}} | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2001|11|14}} | [[Terminal Reality]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="4x4 EVO 2"/> |- | ''[[Hidden & Dangerous]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2001|11|23}} | [[2K Czech|Illusion Softworks]]&nbsp;/ [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.mobygames.com/game/playstation/hidden-dangerous/credits |title=Hidden & Dangerous (2001) PlayStation credits |publisher=[[MobyGames]] |accessdate=2013-02-20}}</ref> |- | ''[[Saltwater Sportfishing]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2001|11|28}} | [[Coresoft]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/saltwater-sportfishing/ps-496025 |title=Saltwater Sportfishing&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-05}}</ref> |- | ''[[Spec Ops: Covert Assault]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2001|11|28}} | [[Runecraft]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/spec-ops-covert-assault/ps-483413 |title=Spec Ops: Covert Assault&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-06}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Max Payne (video game)|Max Payne]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2001|12|6}} | [[Remedy Entertainment]]&nbsp;/ [[Rockstar Toronto|Rockstar Canada]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Max Payne"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2001|12|12}} | [[Remedy Entertainment]]&nbsp;/ [[Neo Software]] | style="text-align:center" | <ref name="Max Payne"/> |- | ''[[Kayak Extreme]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|12|19}} | [[Small Rockets]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/535997-kayak-extreme|title=Kayak Extreme for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[High Rollerz]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|1|1}} | Purple Software | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=41131 |title=High Rollerz&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-03-24 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=41131 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Moraff's Maximum Mahjongg Volume 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|1|1}} | Moraff Games | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=37919 |title=Moraff's Maximum Mahjongg: Vol. 2&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=37919 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Tournament Chess (video game)|Tournament Chess]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|1|1}} | Purple Software | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=40561 |title=Tournament Chess&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=40561 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Train Sim: The Activities]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|1|1}} | LAGO | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=42466 |title=Train Sim: The Activities&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=42466 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | {{Sort|Worlds of Billy 2|''[[The Worlds of Billy 2]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|1|1}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=40713 |title=The Worlds of Billy 2&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=40713 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[UEFA Champions League video games|UEFA Champions League Season 2001/2002]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2002|2|1}} | rowspan="2" | [[Silicon Dreams Studio]] | rowspan="2" | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref name="UEFA Champions League Season 2001/2002">{{Cite web |url=http://www.mobygames.com/game/playstation/uefa-champions-league-season-20012002 |title=UEFA Champions League Season 2001/2002 (2002) |publisher=[[MobyGames]] |accessdate=2013-05-06}}</ref> |- | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | style="text-align:center" | <ref name="UEFA Champions League Season 2001/2002"/> |- | ''[[Mall Tycoon]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|2|4}} | [[Holistic Design]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/mall-tycoon/pc-17280 |title=Mall Tycoon&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-29}}</ref> |- | ''[[Tropico: Paradise Island]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|2|4}} | [[PopTop Software]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news|url=https://www.gamespot.com/reviews/tropico-paradise-island-review/1900-2846919/|title=Tropico: Paradise Island Review|work=GameSpot|access-date=2017-05-13|language=en}}</ref> |- | ''[[State of Emergency (video game)|State of Emergency]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2002|2|12}} | [[VIS Entertainment]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="State of Emergency">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/state-of-emergency/ |title=State of Emergency |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | rowspan="2" |''[[Army Men: RTS]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|3|24}} | rowspan="2" |[[Pandemic Studios]] / [[The 3DO Company|3DO]] | rowspan="2" | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/540061-army-men-rts|title=Army Men: RTS for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2002|3|27}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/ps2/545010-army-men-rts|title=Army Men: RTS for PlayStation 2 - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Austin Powers Pinball]]'' | [[Palm OS|Palm]] | {{Dts|2002|4|2}} | [[Rockstar Lincoln|Tarantula Studios]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/austin-powers-pinball/palm-947225 |title=Austin Powers Pinball&nbsp;- Palm Organizer |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-24}}</ref> |- | ''[[Red Ace: Squadron]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|4|19}} | [[Small Rockets]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=38242 |title=Red Ace: Squadron&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=38242 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | {{Sort|Italian Job|''[[The Italian Job (2001 video game)|The Italian Job]]''}} | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2002|5|3}} | Pixelogic | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.mobygames.com/game/playstation/italian-job/credits |title=The Italian Job (2001) PlayStation credits |publisher=[[MobyGames]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | ''[[Big Bass Fishing]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2002|5|7}} | [[Coresoft]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/big-bass-fishing/ps-498446 |title=Big Bass Fishing&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Omar Sharif Bridge]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|5|16}} | Purple Software | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=39411 |title=Omar Sharif Bridge&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=39411 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | {{Sort|Grand Theft Auto 3|''[[Grand Theft Auto III]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|5|20}} | [[DMA Design]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto III"/> |- | ''[[Assimilation (video game)|Assimilation]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|6|1}} | [[Small Rockets]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/assimilation/pc-486654 |title=Assimilation&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-24}}</ref> |- | ''[[Loco-Commotion]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|6|1}} | Plastic Reality | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/loco-commotion/pc-854714 |title=Loco-Commotion&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-29}}</ref> |- | ''[[Muscle Car 2: American Spirit]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|6|4}} | Silverfish Studios | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/muscle-car-2-american-spirit/pc-482643 |title=Muscle Car 2: American Spirit&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[Age of Wonders II: The Wizard's Throne]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|6|12}} | [[Triumph Studios]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/age-of-wonders-ii-the-wizards-throne/ |title=Age of Wonders II: The Wizard's Throne |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Flight Sim Scenery Enhancer]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|7|12}} | [[Global Star Software]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/flight-sim-scenery-enhancer/pc-535968|title=Flight Sim Scenery Enhancer (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Smuggler's Run: Warzones]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2002|8|6}} | [[Rockstar San Diego|Angel Studios]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/smugglers-run-warzones/gcn-477167 |title=Smuggler's Run: Warzones&nbsp;- GameCube |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | {{Sort|Italian Job|''[[The Italian Job (2001 video game)|The Italian Job]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|8|14}} | Pixelogic | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.mobygames.com/game/windows/italian-job/credits |title=The Italian Job (2001) Windows credits |publisher=[[MobyGames]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | ''[[Mafia: The City of Lost Heaven|Mafia]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|8|28}} | [[2K Czech|Illusion Softworks]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Mafia">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/mafia/ |title=Mafia |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Stronghold: Crusader]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|9|25}} | [[Firefly Studios]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/stronghold-crusader/|title=Stronghold: Crusader|website=GameSpot|language=en|access-date=2017-05-12}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[Conflict: Desert Storm]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2002|9|30}} | rowspan="3" | [[Pivotal Games]] | rowspan="3" | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Desert Storm">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/conflict-desert-storm/ |title=Conflict: Desert Storm |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-09}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Desert Storm"/> |- | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|10|1}} | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Desert Storm"/> |- | ''[[Take-Out Weight Curling]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|10|1}} | Nathan Sorenson | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=41812 |title=Take-Out Weight Curling&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=41812 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Model Railroad Simulator]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|10|7}} | IncaGold | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/model-rail-road-simulator/pc-833866 |title=Model Rail Road Simulator&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[Austin Powers Pinball]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2002|10|10}} | [[Wildfire Studios]] | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=38580 |title=Austin Powers Pinball&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-24 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=38580 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Airlines (video game)|Airlines 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|10|22}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=41742 |title=Airlines Two&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-23 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=41742 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2002|10|27}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto: Vice City">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/grand-theft-auto-vice-city/ |title=Grand Theft Auto: Vice City |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | ''[[Search & Rescue: Vietnam MED+EVAC]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|10|29}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=41831 |title=Search & Rescue: Vietnam MED+EVAC&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=41831 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Spec Ops: Airborne Commando]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2002|10|31}} | Big Grub | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=38595 |title=Spec Ops: Airborne Commando&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-05-06 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=38595 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Serious Sam]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2002|11|12}} | [[Croteam]] | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/serious-sam/xbox-17393 |title=Serious Sam&nbsp;- Xbox |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-13}}</ref> |- | ''[[World's Greatest Coasters 3D]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|11|12}} | [[Virtual Playground]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=42027 |title=Virtual Pool: World's Greatest Coasters 3D&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=42027 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | {{Sort|JetFighter 0004: Fortress America|''[[JetFighter IV: Fortress America]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|12|15}} | [[Mission Studios]] | TalonSoft | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/jetfighter-iv-fortress-america/pc-15141 |title=JetFighter IV: Fortress America&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-26}}</ref> |- | ''[[Brainstorm: The Game Show]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|12|31}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/brain-storm/pc-10022 |title=Brain Storm&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-28}}</ref> |- | ''[[Austin Powers Pinball]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|1|29}} | [[Wildfire Studios]] | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=42315 |title=Austin Powers Pinball&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-24 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=42315 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Airport Tycoon 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|2|26}} | [[Sunstorm Interactive]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/airport-tycoon-2/pc-540177 |title=Airport Tycoon 2&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-24}}</ref> |- | ''[[Big Strike Bowling]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2003|3|19}} | [[Coresoft]] | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/big-strike-bowling/ps-571778 |title=Big Strike Bowling&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-09}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Piglet's Big Game]]'' | [[GameCube]] | rowspan="2" | {{Dts|2003|3|19}} | rowspan="2" | Doki Denki Studio | rowspan="2" | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Piglet's Big Game">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/piglets-big-game/ |title=Disney Presents Piglet's Big Game |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121110090109/http://www.gamespot.com/piglets-big-game/ |archivedate=2012-11-10 }}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="Piglet's Big Game"/> |- | ''[[State of Emergency (video game)|State of Emergency]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2003|3|26}} | [[VIS Entertainment]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="State of Emergency"/> |- | ''[[Vietcong (video game)|Vietcong]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|3|26}} | [[Pterodon (company)|Pterodon]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/vietcong/pc-483519 |title=Vietcong&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Tropico 2: Pirate Cove]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|4|8}} | [[Frog City Software]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/tropico-2-pirate-cove/pc-478551 |title=Tropico 2: Pirate Cove&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | {{Sort|Midnight Club 2|''[[Midnight Club II]]''}} | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2003|4|9}} | [[Rockstar San Diego]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Midnight Club II">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/midnight-club-ii/ |title=Midnight Club II |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | ''[[Moraff's Maximum Mahjongg Volume 3]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|4|21}} | Moraff Games | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=43041 |title=Moraff's Maximum Mahjongg: Vol. 3&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=43041 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Conflict: Desert Storm]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2003|4|22}} | [[Pivotal Games]] | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Desert Storm"/> |- | ''[[Patriotic Pinball]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2003|4|23}} | [[Wildfire Studios]] | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=42527 |title=Patriotic Pinball&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-05-02 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=42527 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|5|12}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto: Vice City"/> |- | ''[[PC Basket 2003]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|5|29}} | DEMSoft | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/windows/pc-basket-2003|title=PC Basket 2003 for Windows (2003) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | {{Sort|Midnight Club 2|''[[Midnight Club II]]''}} | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2003|6|3}} | [[Rockstar San Diego]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Midnight Club II"/> |- | ''[[Motocross Mania 2]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2003|6|17}} | Alpine Studios | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/motocross-mania-2/ps-499634 |title=Motocross Mania 2&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-01}}</ref> |- | rowspan="3" | {{Sort|Great Escape|''[[The Great Escape (2003 video game)|The Great Escape]]''}} | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2003|6|23}} | rowspan="3" | [[Pivotal Games]] | rowspan="3" | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="The Great Escape">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/the-great-escape/ |title=The Great Escape |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-13}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="The Great Escape"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="The Great Escape"/> |- | ''[[Age of Wonders: Shadow Magic]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|6|29}} | [[Triumph Studios]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/age-of-wonders-shadow-magic/pc-564068 |title=Age of Wonders: Shadow Magic&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[State of Emergency (video game)|State of Emergency]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|6|29}} | [[VIS Entertainment]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="State of Emergency"/> |- | {{Sort|Midnight Club 2|''[[Midnight Club II]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|6|30}} | [[Rockstar San Diego]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Midnight Club II"/> |- | ''[[ATV Mania]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2003|7|22}} | Deibus Studios | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=42667 |title=ATV Mania&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=42667 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Muscle Car 3]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|7|30}} | {{Sort|0003Romans|3Romans}} | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=43716 |title=Muscle Car 3&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=43716 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Final Stretch: Horse Racing Sim]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|8|10}} | [[Cyanide (company)|Cyanide]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/final-stretch-horse-racing-sim/pc-573823 |title=Final Stretch: Horse Racing Sim&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-13}}</ref> |- | ''[[Friday Night 3D Bowling]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|8|12}} | AI Factory | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=43717 |title=Friday Night 3D Bowling&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-03-24 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=43717 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Age of Sail II: Privateer's Bounty]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2002|8|23}} | [[Akella]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/age-of-sail-ii/pc-488894|title=Age of Sail II: Privateer's Bounty (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Starsky & Hutch (video game)|Starsky & Hutch]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2003|9|9}} | rowspan="2" | [[Mind's Eye Productions]] | rowspan="2" | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Starsky & Hutch">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/starsky-and-hutch/ |title=Starsky & Hutch |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-13}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Starsky & Hutch"/> |- | ''[[Ring II: Twilight of Gods]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|9|10}} | [[Arxel Tribe]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/ring-ii-twilight-of-gods/pc-605481 |title=Ring II: Twilight of Gods&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[Starsky & Hutch (video game)|Starsky & Hutch]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|9|10}} | [[Mind's Eye Productions]] | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Starsky & Hutch"/> |- | ''[[Friday Night 3D Darts]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|9|15}} | AI Factory | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=44003 |title=Friday Night 3D Darts&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-03-24 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=44003 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Ford Truck Mania]]'' | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2003|9|16}} | Alpine Studios | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/ford-truck-mania/ps-854535 |title=Ford Truck Mania&nbsp;- PlayStation |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-10}}</ref> |- | ''[[Ultimate Demolition Derby]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|9|16}} | {{Sort|0003Romans|3Romans}} | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/ultimate-demolition-derby/ |title=Ultimate Demolition Derby |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Friday Night 3D Pool]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|9|22}} | AI Factory | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=43757 |title=Friday Night 3D Pool&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-03-24 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=43757 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Mall Tycoon 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|9|24}} | [[Virtual Playground]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=43164 |title=Mall Tycoon 2&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=43164 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[Conflict: Desert Storm II]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2003|10|4}} | rowspan="3" | [[Pivotal Games]] | rowspan="3" | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Desert Storm II">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/conflict-desert-storm-ii-back-to-baghdad/ |title=Conflict: Desert Storm II&nbsp;- Back to Baghdad |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-10}}</ref> |- | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|10|8}} | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Desert Storm II"/> |- | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2003|10|8}} | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Desert Storm II"/> |- | rowspan="2" | ''[[Celebrity Deathmatch (video game)|Celebrity Deathmatch]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2003|10|14}} | rowspan="2" | [[Big Ape Productions]] | rowspan="2" | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Celebrity Deathmatch">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/mtvs-celebrity-deathmatch/ |title=MTV's Celebrity Deathmatch |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-10}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Celebrity Deathmatch"/> |- | ''[[Max Payne 2: The Fall of Max Payne]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|10|14}} | [[Remedy Entertainment]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Max Payne 2">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/max-payne-2-the-fall-of-max-payne/ |title=Max Payne 2: The Fall of Max Payne |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | ''[[Space Colony (video game)|Space Colony]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|10|14}} | [[Firefly Studios]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Space Colony">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/space-colony/ |title=Space Colony |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Celebrity Deathmatch (video game)|Celebrity Deathmatch]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|10|19}} | [[Big Ape Productions]] | rowspan="2" | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Celebrity Deathmatch"/> |- | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2003|10|21}} | [[Coresoft]] | style="text-align:center" | <ref name="Celebrity Deathmatch"/> |- | ''[[Hidden & Dangerous 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|10|21}} | [[2K Czech|Illusion Softworks]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/hidden-dangerous-2/pc-16362 |title=Hidden & Dangerous 2&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130305142442/http://www.ign.com/games/hidden-dangerous-2/pc-16362 |archivedate=2013-03-05 }}</ref> |- | {{Sort|JetFighter 0005: Homeland Protector|''[[JetFighter V: Homeland Protector]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|10|21}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/jetfighter-v-homeland-protector/pc-655421 |title=JetFighter V: Homeland Protector&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-26}}</ref> |- | ''[[Airport Tycoon 3]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|10|25}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/airport-tycoon-3/pc-619287 |title=Airport Tycoon 3&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-24}}</ref> |- | ''[[Railroad Tycoon 3]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|10|27}} | [[PopTop Software]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/railroad-tycoon-3/pc-16967 |title=Railroad Tycoon 3&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Ford Racing 2]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2003|10|28}} | rowspan="2" | [[Razorworks]] | rowspan="2" | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Ford Racing 2">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/ford-racing-2/ |title=Ford Racing 2 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-10}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2003|11|3}} | style="text-align:center" | <ref name="Ford Racing 2"/> |- |''[[Chrome (video game)|Chrome]]'' |[[Microsoft Windows]] |October 29, 2003 |[[Techland]] |Gathering of Developers |<ref>{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/chrome/|title=Chrome|website=GameSpot|language=en|access-date=2017-05-17}}</ref> |- | ''[[Take-Out Weight Curling 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|11|3}} | Nathan Sorenson | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/take-out-weight-curling-2/pc-740428 |title=Take-Out Weight Curling 2&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | {{Sort|Grand Theft Auto 3|''[[Grand Theft Auto III]]''}} | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2003|11|4}} | [[Rockstar North]]&nbsp;/ [[Rockstar Vienna]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto Double Pack">{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-double-pack-grand-theft-auto-iii-grand-theft-auto-vice-city/xbox-16137 |title=Grand Theft Auto Double Pack: Grand Theft Auto III & Grand Theft Auto: Vice City |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130117161131/http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-double-pack-grand-theft-auto-iii-grand-theft-auto-vice-city/xbox-16137 |archivedate=2013-01-17 }}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2003|11|4}} | [[Rockstar North]]&nbsp;/ [[Rockstar Vienna]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto Double Pack"/> |- | ''[[Firefighter 259]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|11|14}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/firefighter-259/pc-608085 |title=Firefighter 259&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-22}}</ref> |- | {{Sort|Dora Explorer: Barnyard Buddies|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Barnyard Buddies]]''}} | [[PlayStation (console)|PlayStation]] | {{Dts|2003|11|18}} | [[Santa Cruz Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/dora-the-explorer-barnyard-buddies/ps-734323 |title=Dora The Explorer: Barnyard Buddies&nbsp;- Game Boy Advance |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-09}}</ref> |- | ''[[Manhunt (video game)|Manhunt]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2003|11|18}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Manhunt">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/manhunt/ |title=Manhunt |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | ''[[Spy Muppets: License to Croak]]'' | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2003|11|18}} | [[Vicarious Visions]] | TDK Mediactive | style="text-align:center" | <ref name=":22">{{Cite web|url=https://www.giantbomb.com/spy-muppets-license-to-croak/3030-12574/|title=Spy Muppets: License To Croak (Game) - Giant Bomb|website=Giant Bomb|language=en|access-date=2017-05-12}}</ref> |- | {{Sort|Dora Explorer: Super Spies|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Super Spies]]''}} | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2003|11|25}} | [[CinéGroupe]] | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/dora-the-explorer-super-spies/gba-708237 |title=Dora the Explorer: Super Spies&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-03-09}}</ref> |- | ''[[Max Payne 2: The Fall of Max Payne]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2003|11|25}} | [[Remedy Entertainment]]&nbsp;/ [[Rockstar Vienna]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Max Payne 2"/> |- | ''[[Rebel Trucker: Cajun Blood Money]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|11|25}} | {{Sort|0003Romans|3Romans}} | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/rebel-trucker-cajun-blood-money/ |title=Rebel Trucker: Cajun Blood Money |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[Max Payne 2: The Fall of Max Payne]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2003|12|2}} | [[Remedy Entertainment]]&nbsp;/ [[Rockstar Vienna]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Max Payne 2"/> |- | ''[[Corvette (video game)|Corvette]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|12|10}} | Steel Monkeys | TDK Mediactive | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/corvette/pc-640599|title=Corvette (PC)|website=IGN|language=en|access-date=2017-05-12}}</ref> |- | ''[[Ford Racing 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|12|11}} | [[Razorworks]] | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Ford Racing 2"/> |- | ''[[Max Payne (video game)|Max Payne]]'' | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2003|12|18}} | [[Rockstar Leeds|Mobius Entertainment]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Max Payne"/> |- | ''[[Spy Muppets: License to Croak]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2003|12|28}} | [[Vicarious Visions]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name=":22" /> |- | ''[[Search & Rescue: Coastal Heroes]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|1|1}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/search-rescue-coastal-heroes/pc-491670 |title=Search & Rescue: Coastal Heroes&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Tournament Chess II]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|1|2}} | AI Factory | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/pc/927363-tournament-chess-ii|title=Tournament Chess II for PC - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Emergency Services Sim]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|1|5}} | InterActive Vision | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://games.gamepressure.com/game_info.asp?ID=2466 |title=Emergency Services Sim [PC] |publisher=GamePressure |accessdate=2013-02-24}}</ref> |- | ''[[Conflict: Desert Storm II]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2004|1|7}} | [[Pivotal Games]] | Gotham Games | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Desert Storm II"/> |- | rowspan="2" |''[[Star Trek: Shattered Universe]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | rowspan="2" |January 14, 2004 | rowspan="2" |Starsphere Interactive | rowspan="2" |TDK Mediactive | style="text-align:center" | <ref name=":23">{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/star-trek-shattered-universe/|title=Star Trek: Shattered Universe|website=GameSpot|language=en|access-date=2017-05-12}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name=":23" /> |- | ''[[Space Colony (video game)|Space Colony]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2004|1|16}} | [[Firefly Studios]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Space Colony"/> |- | ''[[Vegas Tycoon]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|1|19}} | [[DR Studios|Deep Red Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/vega-tycoon/pc-546198 |title=Vega$ Tycoon&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Luxury Liner Tycoon]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|1|20}} | [[Virtual Playground]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/luxury-liner-tycoon/pc-641365 |title=Luxury Liner Tycoon&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[School Tycoon]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|1|20}} | [[Cat Daddy Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/school-tycoon/pc-641367 |title=School Tycoon&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Mafia: The City of Lost Heaven|Mafia]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|1|28}} | [[2K Czech|Illusion Softworks]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Mafia"/> |- | ''[[Vietcong: Fist Alpha]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|2|4}} | [[Pterodon (company)|Pterodon]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/vietcong-fist-alpha/pc-621297|title=Vietcong: Fist Alpha (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | rowspan="2" |''[[Conan (2004 video game)|Conan]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2004|2|19}} | rowspan="2" |[[Cauldron (video game company)|Cauldron]] | rowspan="2" |TDK Mediactive | style="text-align:center" | <ref name=":24">{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/conan|title=Conan for GameCube (2004) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2017-05-12}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name=":24" /> |- | ''[[Carve (video game)|Carve]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2004|2|26}} | [[Argonaut Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/carve/xbox-621267 |title=Carve&nbsp;- Xbox |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-28}}</ref> |- |''[[Drakengard (video game)|Drakengard]]'' |[[PlayStation 2]] |March 2, 2004 |[[Square Enix]] |Gathering of Developers |<ref>{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/drakengard/|title=Drakengard|website=GameSpot|language=en|access-date=2017-05-17}}</ref> |- | ''[[Mafia: The City of Lost Heaven|Mafia]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2004|3|13}} | [[2K Czech|Illusion Softworks]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Mafia"/> |- | ''[[Corvette (video game)|Corvette]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|3|17}} | Steel Monkeys | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/corvette/ps2-482731 |title=Corvette &nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-05}}</ref> |- | ''[[Knights of the Temple: Infernal Crusade]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2004|3|19}} | [[Starbreeze Studios]] | TDK Mediactive | style="text-align:center" | <ref name=":25">{{Cite web|url=https://www.mobygames.com/game/knights-of-the-temple-infernal-crusade|title=Knights of the Temple: Infernal Crusade for GameCube (2004) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2017-05-12}}</ref> |- | {{Sort|Road to Baghdad|''[[The Road to Baghdad]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|3|27}} | [[Destineer]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=45074 |title=The Road to Baghdad&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=45074 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Destruction Derby: Arenas]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|4|1}} | [[Studio 33]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/destruction-derby-arenas/ |title=Destruction Derby Arenas |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-03-05}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Knights of the Temple: Infernal Crusade]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2004|4|8}} | rowspan="2" | [[Starbreeze Studios]] | rowspan="2" | TDK Mediactive | style="text-align:center" | <ref name=":25" /> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name=":25" /> |- | ''[[Serious Sam: Next Encounter]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2004|4|12}} | [[Climax Studios]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Serious Sam: Next Encounter">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/serious-sam-next-encounter/ |title=Serious Sam: Next Encounter |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Serious Sam Advance]]'' | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2004|4|19}} | [[Climax Studios]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/serious-sam-advance/gba-664729 |title=Serious Sam Advance&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Manhunt (video game)|Manhunt]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2004|4|20}} | rowspan="2" | [[Rockstar North]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Manhunt"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Manhunt"/> |- | ''[[UFC: Sudden Impact]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|4|21}} | Opus Studio | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/ufc-sudden-impact/ps2-566192 |title=UFC: Sudden Impact&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Serious Sam: Next Encounter]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|4|22}} | [[Climax Studios]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Serious Sam: Next Encounter"/> |- | rowspan="2" | ''[[Red Dead Revolver]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2004|5|3}} | rowspan="2" | [[Rockstar San Diego]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Red Dead Revolver">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/red-dead-revolver/ |title=Red Dead Revolver |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Red Dead Revolver"/> |- | ''[[Conan (2004 video game)|Conan]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|5|7}} | [[Cauldron (video game company)|Cauldron]] | TDK Mediactive | style="text-align:center" | <ref name=":24" /> |- | ''[[Omar Sharif Bridge II]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|5|25}} | AI Factory | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=45837 |title=Omar Sharif Bridge II&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=45837 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Knights of the Temple: Infernal Crusade]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|6|4}} | [[Starbreeze Studios]] | TDK Mediactive | style="text-align:center" | <ref name=":25" /> |- | ''[[John Deere: American Farmer]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|6|23}} | [[Gabriel Entertainment]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/john-deere-american-farmer|title=John Deere: American Farmer for Windows (2004) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | {{Sort|Traumschiff Surprise|''[[Traumschiff Surprise – Periode 1 (video game)|(T)Raumschiff Surprise&nbsp;– Periode 1]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|7|1}} | [[Sproing Interactive Media]] | Take-Two Publishing | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.mobygames.com/game/traumschiff-surprise-periode-1 |title=(T)Raumschiff Surprise&nbsp;- Periode 1 for Windows (2004) |publisher=[[MobyGames]] |accessdate=2013-05-06}}</ref> |- | ''[[In-Fisherman Freshwater Trophies|In-Fisherman: Freshwater Trophies]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|7|20}} | NFusion Interactive | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/in-fisherman-freshwater-trophies|title=In-Fisherman Freshwater Trophies for Windows (2004) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Army Men: Sarge's War]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|7|23}} | Tactical Development | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Army Men: Sarge's War">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/army-men-sarges-war/ |title=Army Men: Sarge's War |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-24}}</ref> |- | ''[[Starship Tycoon]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|7|25}} | Positech Games | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/starship-tycoon/pc-768303 |title=Starship Tycoon&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Army Men: Sarge's War]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|7|27}} | Tactical Development | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Army Men: Sarge's War"/> |- | ''[[Holiday World (Video Game)|Holiday World]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|7|30}} | Island Games | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=https://www.giantbomb.com/holiday-world/3030-11224/|title=Holiday World (Game) - Giant Bomb|website=Giant Bomb|language=en|access-date=2017-05-13}}</ref> |- | ''[[Army Men: Sarge's War]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2004|8|2}} | Tactical Development | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Army Men: Sarge's War"/> |- | ''[[Army Men: Sarge's War]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2004|8|21}} | Tactical Development | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Army Men: Sarge's War"/> |- | {{Sort|Guy Game|''[[The Guy Game]]''}} | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2004|8|30}} | Top Heavy Studios | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="The Guy Game">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/the-guy-game/ |title=The Guy Game |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-17}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Wings of War (video game)|Wings of War]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2004|8|30}} | rowspan="2" | [[2K Czech|Silver Wish Games]] | rowspan="2" | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Wings of War">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/wings-of-war/platform/ |title=Wings of War |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-17}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Wings of War"/> |- | {{Sort|Guy Game|''[[The Guy Game]]''}} | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|8|31}} | Top Heavy Studios | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="The Guy Game"/> |- | ''[[Medieval Conquest]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|9|6}} | [[Cat Daddy Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/medieval-conquest/pc-699775 |title=Medieval Conquest&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Vietcong (video game)|Vietcong: Purple Haze]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2004|9|15}} | rowspan="2" | [[Pterodon (company)|Pterodon]]&nbsp;/ Coyote Developments | rowspan="2" | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="Vietcong: Purple Haze">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/vietcong-purple-haze/ |title=Vietcong: Purple Haze |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-17}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Vietcong: Purple Haze"/> |- |''[[Arena Wars]]'' |[[Microsoft Windows]] |September 21, 2004 |[[Ascaron|Ascaron Entertainment]] |Gathering of Developers |<ref>{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/arena-wars/|title=Arena Wars|website=GameSpot|language=en|access-date=2017-05-17}}</ref> |- | ''[[Kohan II: Kings of War]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2001|9|21}} | [[TimeGate Studios]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/kohan-ii-kings-of-war/pc-483247 |title=Kohan II: Kings of War&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-26}}</ref> |- | ''[[Railroad Tycoon 3]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2004|9|24}} | [[PopTop Software]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Conrad |last=Quilty-Harper |url=http://www.insidemacgames.com/news/story.php?ArticleID=10177 |title=Apple Tracks Railroad Tycoon 3 |publisher=[[Inside Mac Games]] |date=2004-09-24 |accessdate=2013-02-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121114100429/http://insidemacgames.com/news/story.php?ArticleID=10177 |archivedate=2012-11-14 }}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Conflict: Vietnam]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2004|10|5}} | rowspan="2" | [[Pivotal Games]] | rowspan="2" | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/conflict-vietnam/pc-619913 |title=Conflict: Vietnam&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-03}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/conflict-vietnam/xbox-487339 |title=Conflict: Vietnam&nbsp;- Xbox |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-03}}</ref> |- | ''[[Outdoor Life: Sportsman's Challenge]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|10|5}} | [[Cat Daddy Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/outdoor-life-sportsmans-challenge/ |title=Outdoor Life: Sportsman's Challenge |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-05-02}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Robotech: Invasion]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2004|10|5}} | rowspan="2" | [[Vicious Cycle Software]] | rowspan="2" | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Robotech: Invasion">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/robotech-invasion/ |title=Robotech: Invasion |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Robotech: Invasion"/> |- | ''[[Conflict: Vietnam]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|10|6}} | [[Pivotal Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/conflict-vietnam/ps2-619914 |title=Conflict: Vietnam&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-03}}</ref> |- | ''[[Wildfire (video game)|Wildfire]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|10|7}} | [[Cat Daddy Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/wildfire/pc-713012 |title=Wildfire&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-06}}</ref> |- | ''[[Hidden & Dangerous 2|Hidden & Dangerous 2: Sabre Squadron]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|10|19}} | [[2K Czech|Illusion Softworks]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/hidden-dangerous-2-sabre-squadron/pc-688593|title=Hidden & Dangerous 2: Sabre Squadron (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160920223740/http://www.ign.com/games/hidden-dangerous-2-sabre-squadron/pc-688593|archivedate=2016-09-20}}</ref> |- | ''[[Scaler]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2004|10|20}} | [[Behaviour Interactive|Artificial Mind and Movement]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Scaler">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/scaler/ |title=Scaler |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | ''[[Outlaw Golf 2]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2004|10|21}} | [[Hypnotix]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Outlaw Golf 2">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/outlaw-golf-2/ |title=Outlaw Golf 2 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-28}}</ref> |- | ''[[Scaler]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|10|21}} | [[Behaviour Interactive|Artificial Mind and Movement]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Scaler"/> |- | ''[[Grand Theft Auto (Game Boy Advance)|Grand Theft Auto Advance]]'' | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2004|10|25}} | [[Backbone Entertainment|Digital Eclipse Software]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto/gba-621241 |title=Grand Theft Auto&nbsp;- Game Boy Advance |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: San Andreas]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|10|26}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto: San Andreas">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/grand-theft-auto-san-andreas/ |title=Grand Theft Auto: San Andreas |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | ''[[Ski Resort Extreme]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|10|31}} | [[Cat Daddy Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/ski-resort-extreme/pc-715601 |title=Ski Resort Extreme&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | ''[[Army Men: RTS]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2004|11|2}} | [[Pandemic Studios]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamefaqs.com/gamecube/915624-army-men-rts|title=Army Men: RTS for GameCube - GameFAQs|website=www.gamefaqs.com|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Codename: Kids Next Door&nbsp;– Operation: S.O.D.A.]]'' | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2004|11|2}} | [[Vicarious Visions]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/codename-kids-next-door-operation-soda/gba-718147 |title=Codename: Kids Next Door&nbsp;-- Operation S.O.D.A.&nbsp;- Game Boy Advance |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-28}}</ref> |- | ''[[Scaler]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2004|11|17}} | [[Behaviour Interactive|Artificial Mind and Movement]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Scaler"/> |- | {{Sort|Dora Explorer: Super Star Adventures|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Super Star Adventures]]''}} | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2004|11|19}} | [[ImaginEngine]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/dora-the-explorer-super-star-adventures/gba-708236 |title=Dora The Explorer: Super Star Adventures&nbsp;- Game Boy Advance |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-09}}</ref> |- | ''[[Outlaw Golf 2]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2004|11|25}} | [[Hypnotix]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Outlaw Golf 2"/> |- | ''[[Corvette (video game)|Corvette]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2004|12|10}} | Steel Monkeys | TDK Mediactive | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/corvette/xbox-566697|title=Corvette (Xbox)|website=IGN|language=en|access-date=2017-05-12}}</ref> |- | {{Sort|Guy Game|''[[The Guy Game]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2004|12|22}} | Top Heavy Studios | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref name="The Guy Game"/> |- | ''[[Sid Meier's Pirates! (2004 video game)|Sid Meier's Pirates!]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|2|5}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamewatcher.com/games/sid-meiers-pirates|title=Sid Meier's Pirates! PC Summary {{!}} GameWatcher|website=www.gamewatcher.com|access-date=2016-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160911031331/http://www.gamewatcher.com/games/sid-meiers-pirates|archivedate=2016-09-11}}</ref> |- | {{Sort|Major League Baseball 2K05|''[[Major League Baseball 2K5]]''}} | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|2|23}} | [[Kush Games]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K5">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/major-league-baseball-2k5/ |title=Major League Baseball 2K5 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | ''[[Ford Racing 3]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|3|1}} | [[Razorworks]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Ford Racing 3">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/ford-racing-3/ |title=Ford Racing 3 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | ''[[Safari Adventures: Africa]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|3|16}} | [[Neko Entertainment]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=46812 |title=Safari Adventures: Africa&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-05-06 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=46812 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Gotcha! (2005 video game)|Gotcha!]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|3|18}} | Sixteen Tons Entertainment | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://pc.gamespy.com/pc/gotcha/ |title=Gotcha!&nbsp;- PC |publisher=[[GameSpy]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Ford Racing 3]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|3|22}} | rowspan="2" | [[Razorworks]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Ford Racing 3"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Ford Racing 3"/> |- | ''[[Close Combat: First to Fight]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|4|6}} | [[Destineer]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Close Combat: First to Fight">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/close-combat-first-to-fight/ |title=Close Combat: First to Fight |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-27}}</ref> |- | ''[[Spy vs. Spy (2005 video game)|Spy vs. Spy]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|4|6}} | [[Vicious Cycle Software]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Spy vs. Spy">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/spy-vs-spy/ |title=Spy vs. Spy |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Midnight Club 3: DUB Edition]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|4|11}} | rowspan="2" | [[Rockstar San Diego]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Midnight Club 3">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/midnight-club-3-dub-edition/ |title=Midnight Club 3: DUB Edition |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Midnight Club 3"/> |- | ''[[Conan (2004 video game)|Conan]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2005|4|15}} | [[Cauldron (video game company)|Cauldron]] | TDK Mediactive | style="text-align:center" | <ref name=":24" /> |- | ''[[Gotcha! (2005 video game)|Gotcha!]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|4|15}} | Sixteen Tons Entertainment | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamefaqs.com/xbox/926905-gotcha |title=Gotcha! for Xbox |publisher=[[GameFAQs]] |accessdate=2013-03-24}}</ref> |- | ''[[Close Combat: First to Fight]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|4|18}} | [[Destineer]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Close Combat: First to Fight"/> |- | ''[[Ford Mustang: The Legend Lives]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2005|4|19}} | [[Eutechnyx]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Ford Mustang">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/ford-mustang-the-legend-lives/ |title=Ford Mustang: The Legend Lives |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | ''[[Stronghold 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|4|19}} | [[Firefly Studios]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/stronghold-2/pc-699738 |title=Stronghold 2&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | ''[[Ford Mustang: The Legend Lives]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|4|20}} | [[Eutechnyx]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Ford Mustang"/> |- | rowspan="2" | ''[[Motocross Mania 3]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2005|4|26}} | rowspan="2" | Deibus Studios | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/motocross-mania-3/ps2-621238 |title=Motocross Mania 3&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2016-08-16}}</ref> |- | [[Xbox]] | {{Dts|2005|4|27}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/motocross-mania-3/xbox-699809 |title=Motocross Mania 3&nbsp;- Xbox |publisher=[[IGN]] |accessdate=2016-08-16}}</ref> |- | ''[[Spy vs. Spy (2005 video game)|Spy vs. Spy]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2005|4|29}} | [[WayForward Technologies]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Spy vs. Spy"/> |- | ''[[American Civil War: Gettysburg]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|5|3}} | [[Cat Daddy Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=46813 |title=American Civil War: Gettysburg&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-24 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=46813 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Virtual Pool: Tournament Edition]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|5|11}} | [[Celeris]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=45981 |title=Virtual Pool: Tournament Edition&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-28 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=45981 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Tropico 2: Pirate Cove]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2005|5|17}} | [[Frog City Software]]&nbsp;/ [[MacSoft]] | Gathering of Developers | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/tropico-2-pirate-cove/mac-768315 |title=Tropico 2: Pirate Cove&nbsp;- Macintosh |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-15}}</ref> |- | ''[[Outlaw Volleyball Remixed]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2005|5|19}} | [[Hypnotix]]&nbsp;/ [[Buzz Monkey Software]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/outlaw-volleyball-146116/ps2-697493 |title=Outlaw Volleyball Remixed&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140928020516/http://www.ign.com/games/outlaw-volleyball-146116/ps2-697493 |archivedate=2014-09-28 }}</ref> |- | ''[[Classified: The Sentinel Crisis]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|5|24}} | [[Torus Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/classified-the-sentinel-crisis/xbox-746242 |title=Classified: The Sentinel Crisis&nbsp;- Xbox |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-28}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Grand Theft Auto: San Andreas]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|6|7}} | rowspan="2" | [[Rockstar North]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto: San Andreas"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto: San Andreas"/> |- | ''[[Midnight Club 3: DUB Edition]]'' | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2005|6|27}} | [[Rockstar Leeds]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Midnight Club 3"/> |- | rowspan="4" | ''[[Charlie and the Chocolate Factory video games#Charlie and the Chocolate Factory (2005)|Charlie and the Chocolate Factory]]'' | [[Game Boy Advance]] | rowspan="4" | {{Dts|2005|7|11}} | rowspan="4" | [[High Voltage Software]] | rowspan="4" | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Charlie and the Chocolate Factory">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/charlie-and-the-chocolate-factory/ |title=Charlie and the Chocolate Factory |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-28}}</ref> |- | [[GameCube]] | style="text-align:center" | <ref name="Charlie and the Chocolate Factory"/> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="Charlie and the Chocolate Factory"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Charlie and the Chocolate Factory"/> |- | ''[[Sid Meier's Pirates! (2004 video game)|Sid Meier's Pirates!]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|7|11}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Sid Meier's Pirates">{{Cite web|url=http://www.gamespot.com/sid-meiers-pirates/|title=Sid Meier's Pirates!|publisher=[[GameSpot]]|accessdate=2013-01-21}}</ref> |- | ''[[Charlie and the Chocolate Factory video games#Charlie and the Chocolate Factory (2005)|Charlie and the Chocolate Factory]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|7|12}} | [[Backbone Entertainment]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Charlie and the Chocolate Factory"/> |- | rowspan="2" | ''[[Outlaw Tennis]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|7|26}} | rowspan="2" | [[Hypnotix]] | rowspan="2" | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Outlaw Tennis">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/outlaw-tennis/ |title=Outlaw Tennis |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-28}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Outlaw Tennis"/> |- | ''[[JetFighter 2015]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|8|30}} | [[CI Games|City Interactive]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/windows/jetfighter-2015/|title=JetFighter 2015 for Windows (2005) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2016-09-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121208112337/http://www.mobygames.com/game/windows/jetfighter-2015|archivedate=2012-12-08}}</ref> |- | rowspan="2" | {{Sort|NHL 2K06|''[[NHL 2K6]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|9|6}} | rowspan="2" | [[Kush Games]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/nhl-2k6/ps2-740959 |title=NHL 2K6&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/nhl-2k6/xbox-740960 |title=NHL 2K6&nbsp;- Xbox |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | rowspan="2" | {{Sort|NBA 2K06|''[[NBA 2K6]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|9|26}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K6">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nba-2k6/ |title=NBA 2K6 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K6"/> |- | ''[[Top Spin (video game)|Top Spin]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2005|9|26}} | [[PAM Development]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/top-spin/ps2-733797 |title=Top Spin&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[Conflict: Global Terror]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2005|10|4}} | rowspan="3" | [[Pivotal Games]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Global Terror">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/conflict-global-terror/ |title=Conflict: Global Terror |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Global Terror"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Conflict: Global Terror"/> |- | rowspan="2" | ''[[Codename: Kids Next Door&nbsp;– Operation: V.I.D.E.O.G.A.M.E.]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|10|11}} | rowspan="2" | [[High Voltage Software]] | rowspan="2" | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Codename: Kids Next Door">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/codename-kids-next-door-operation-v-i-d-e-o-g-a/ |title=Codename: Kids Next Door: Operation V.I.D.E.O.G.A.M.E. |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-28}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Codename: Kids Next Door"/> |- | {{Sort|Serious Sam 2|''[[Serious Sam II]]''}} | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|10|11}} | [[Croteam]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Serious Sam II">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/serious-sam-ii/ |title=Serious Sam II |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Splat Magazine Renegade Paintball]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|10|11}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Splat Magazine Renegade Paintball">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/splat-renegade-paintball/ |title=Splat Magazine Renegade Paintball |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Splat Magazine Renegade Paintball"/> |- | {{Sort|Dora Explorer: Journey to the Purple Planet|''[[Dora the Explorer: Journey to the Purple Planet]]''}} | [[GameCube]] | {{Dts|2005|10|13}} | [[Monkey Bar Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Journey to the Purple Planet">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/dora-the-explorer-journey-to-the-purple-planet/ |title=Dora the Explorer: Journey to the Purple Planet |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-03-09}}</ref> |- | ''[[Codename: Kids Next Door&nbsp;– Operation: V.I.D.E.O.G.A.M.E.]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2005|10|16}} | [[High Voltage Software]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Codename: Kids Next Door"/> |- | rowspan="2" | ''[[Shattered Union]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|10|17}} | rowspan="2" | [[PopTop Software]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Shattered Union">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/shattered-union/ |title=Shattered Union |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Shattered Union"/> |- | rowspan="2" | {{Sort|Warriors|''[[The Warriors (video game)|The Warriors]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|10|17}} | rowspan="2" | [[Rockstar Toronto]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Warriors">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/the-warriors/ |title=The Warriors |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Warriors"/> |- | {{Sort|Major League Baseball 2K05|''[[Major League Baseball 2K5]]''}} | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2005|10|18}} | [[Kush Games]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K5"/> |- | rowspan="3" | ''[[World Poker Tour (video game)|World Poker Tour]]'' | [[Game Boy Advance]] | rowspan="3" | {{Dts|2005|10|18}} | [[Backbone Entertainment]] | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="World Poker Tour">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/world-poker-tour-2005/ |title=World Poker Tour |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | [[Coresoft]] | style="text-align:center" | <ref name="World Poker Tour"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | [[Coresoft]] | style="text-align:center" | <ref name="World Poker Tour"/> |- | ''[[Mall Tycoon 3]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|10|19}} | [[Cat Daddy Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=48266 |title=Mall Tycoon 3&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-04-27 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=48266 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | {{Sort|Serious Sam 2|''[[Serious Sam II]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|10|19}} | [[Croteam]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Serious Sam II"/> |- | ''[[Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|10|24}} | [[Headfirst Productions]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/call-of-cthulhu-dark-corners-of-the-earth/xbox-496019 |title=Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth&nbsp;- Xbox 360 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-21}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Liberty City Stories]]'' | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2005|10|24}} | [[Rockstar Leeds]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Liberty City Stories">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/grand-theft-auto-liberty-city-stories/ |title=Grand Theft Auto: Liberty City Stories |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | {{Sort|Sid Meier's Civilization 4|''[[Civilization IV|Sid Meier's Civilization IV]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|10|25}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-civilization-iv/pc-620513 |title=Sid Meier's Civilization IV&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-22}}</ref> |- | ''[[Vietcong 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2005|10|25}} | [[Pterodon (company)|Pterodon]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/vietcong-2/pc-744656 |title=Vietcong 2&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Zathura: A Space Adventure (video game)|Zathura: A Space Adventure]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|11|3}} | rowspan="2" | [[High Voltage Software]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/zathura-a-space-adventure/ps2-746938 |title=Zathura: A Space Adventure&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/zathura-a-space-adventure/xbox-746937 |title=Zathura: A Space Adventure&nbsp;- Xbox |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Ford vs. Chevy]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2005|11|9}} | rowspan="2" | [[Eutechnyx]] | rowspan="2" | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Ford vs. Chevy">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/ford-vs-chevy/ |title=Ford vs. Chevy |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-03-22}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Ford vs. Chevy"/> |- | ''[[Amped 3]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2005|11|15}} | [[Indie Built]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/amped-3/xbox-360-748406 |title=Amped 3&nbsp;- Xbox 360 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | {{Sort|NBA 2K06|''[[NBA 2K6]]''}} | [[Xbox 360]] | {{Dts|2005|11|16}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K6"/> |- | {{Sort|NHL 2K06|''[[NHL 2K6]]''}} | [[Xbox 360]] | {{Dts|2005|11|16}} | [[Kush Games]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/nhl-2k6/xbox-360-748408 |title=NHL 2K6&nbsp;- Xbox 360 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[College Hoops 2K6]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2005|11|21}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="College Hoops 2K6">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/college-hoops-2k6/ |title=College Hoops 2K6 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2005|11|30}} | style="text-align:center" | <ref name="College Hoops 2K6"/> |- | {{Sort|Sid Meier's Civilization 3|''[[Civilization III|Sid Meier's Civilization III]]''}} | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2005|12|1}} | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-civilization-iii/mac-818885 |title=Sid Meier's Civilization III&nbsp;- Macintosh |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[Torino 2006 (video game)|Torino 2006]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2006|1|24}} | rowspan="3" | {{Sort|0049Games|49Games}} | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Torino 2006">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/torino-2006-the-official-video-game-of-the-xx-ol/ |title=Torino 2006&nbsp;- The Official Video Game of the XX Olympic Winter Games |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130607061948/http://www.gamespot.com/torino-2006-the-official-video-game-of-the-xx-ol/ |archivedate=2013-06-07 }}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Torino 2006"/> |- | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2006|1|26}} | style="text-align:center" | <ref name="Torino 2006"/> |- | ''[[Sudoku Fever]]'' | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2006|2|8}} | puzzle.tv | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/sudoku-fever/gba-792356 |title=Sudoku Fever&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-28}}</ref> |- | {{Sort|Dora Explorer: Journey to the Purple Planet|''[[Dora the Explorer: Journey to the Purple Planet]]''}} | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2006|2|9}} | [[Monkey Bar Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Journey to the Purple Planet"/> |- | ''[[24: The Game]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2006|2|28}} | [[Guerrilla Cambridge|SCE Cambridge Studio]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/24-the-game-805187/ps2-738161 |title=24: The Game&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | ''[[College Hoops 2K6]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2006|3|7}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="College Hoops 2K6"/> |- | rowspan="2" | {{Sort|Elder Scrolls IV: Oblivion|''[[The Elder Scrolls IV: Oblivion]]''}} | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2006|3|20}} | rowspan="2" | [[Bethesda Game Studios]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="The Elder Scrolls IV">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/the-elder-scrolls-iv-oblivion/ |title=The Elder Scrolls IV |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="The Elder Scrolls IV"/> |- | rowspan="3" | {{Sort|Major League Baseball 2K06|''[[Major League Baseball 2K6]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2006|4|3}} | rowspan="3" | [[Kush Games]] | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K6">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/major-league-baseball-2k6/ |title=Major League Baseball 2K6 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K6"/> |- | [[Xbox 360]] | {{Dts|2006|4|10}} | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K6"/> |- | ''[[Hummer Badlands]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2006|4|13}} | [[Eutechnyx]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Hummer Badlands">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/hummer-badlands/ |title=Hummer Badlands |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-03-24}}</ref> |- | {{Sort|Major League Baseball 2K06|''[[Major League Baseball 2K6]]''}} | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2006|4|13}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K6"/> |- | ''[[Hummer Badlands]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2006|4|14}} | [[Eutechnyx]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Hummer Badlands"/> |- | ''[[Army Men: Major Malfunction]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2006|4|17}} | [[Team17]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Army Men: Major Malfunction">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/army-men-major-malfunction/ |title=Army Men: Major Malfunction |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-24}}</ref> |- | ''[[World Poker Tour (video game)|World Poker Tour]]'' | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2006|4|17}} | [[Coresoft]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="World Poker Tour"/> |- | rowspan="3" | {{Sort|Da Vinci Code|''[[The Da Vinci Code (video game)|The Da Vinci Code]]''}} | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2006|5|19}} | rowspan="3" | {{Sort|Collective|[[The Collective, Inc.|The Collective]]}} | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Da Vinci Code">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/the-da-vinci-code/ |title=The Da Vinci Code |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="Da Vinci Code"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Da Vinci Code"/> |- | ''[[Rockstar Games Presents Table Tennis]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2006|5|23}} | [[Rockstar San Diego]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Table Tennis">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/rockstar-games-presents-table-tennis/ |title=Rockstar Games presents Table Tennis |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-29}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Liberty City Stories]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2006|6|6}} | [[Rockstar Leeds]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Liberty City Stories"/> |- | rowspan="2" | ''[[Prey (2006 video game)|Prey]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2006|6|11}} | [[Human Head Studios]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Prey">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/prey/ |title=Prey |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | [[Human Head Studios]]&nbsp;/ [[Venom Games]] | style="text-align:center" | <ref name="Prey"/> |- | ''[[Major League Baseball 2K6]]'' | [[GameCube]] | {{Dts|2006|6|12}} | [[Kush Games]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.gamespot.com/major-league-baseball-2k6/|title=Major League Baseball 2K6|website=GameSpot|access-date=2016-09-01}}</ref> |- | ''[[CivCity: Rome]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2006|7|24}} | [[Firefly Studios]]&nbsp;/ [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/civcity-rome/pc-818085 |title=CivCity: Rome&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Civilization IV: Warlords|Sid Meier's Civilization IV: Warlords]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2006|7|24}} | [[Firaxis Games]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-civilization-iv-warlords/pc-818084|title=Sid Meier's Civilization IV: Warlords (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | [[Macintosh SE/30|Mac]] | [[Firaxis Games]] / [[Aspyr]] | style="text-align:center" | <ref name=":2" /> |- | ''[[Army Men: Major Malfunction]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2006|8|4}} | [[Team17]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Army Men: Major Malfunction"/> |- | ''[[Dungeon Siege II: Broken World]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2006|9|1}} | [[Wargaming Seattle|Gas Powered Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/dungeon-siege-ii-broken-world/pc-817590 |title=Dungeon Siege II: Broken World&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2016-08-16}}</ref> |- | rowspan="2" | {{Sort|NHL 2K07|''[[NHL 2K7]]''}} | [[Xbox (console)|Xbox]] | rowspan="2" | {{Dts|2006|9|12}} | rowspan="2" | [[Kush Games]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K7">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nhl-2k7/ |title=NHL 2K7 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K7"/> |- | rowspan="3" | {{Sort|NBA 2K07|''[[NBA 2K7]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="3" | {{Dts|2006|9|25}} | rowspan="3" | [[Visual Concepts]] | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K7">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nba-2k7/ |title=NBA 2K7 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K7"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K7"/> |- | ''[[Family Feud (video game)|Family Feud]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2006|9|26}} | [[Ingram Entertainment Holdings Inc.|Ingram Entertainment]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Family Feud">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/family-feud-2006/ |title=Family Feud (2006) |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-03-10}}</ref> |- | {{Sort|NHL 2K07|''[[NHL 2K7]]''}} | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2006|10|2}} | [[Kush Games]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K7"/> |- | {{Sort|Dora Explorer: Doras World Adventure|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Dora's World Adventure!]]''}} | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2006|10|10}} | Black Lantern Studios | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=50397 |title=Dora the Explorer: Dora's World Adventure!&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-03-09 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=50397 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Family Feud (video game)|Family Feud]]'' | [[Game Boy Advance]] | rowspan="2" | {{Dts|2006|10|12}} | [[Atomic Planet Entertainment]] | rowspan="2" | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Family Feud"/> |- | [[PlayStation 2]] | [[Ingram Entertainment Holdings Inc.|Ingram Entertainment]] | style="text-align:center" | <ref name="Family Feud"/> |- | rowspan="3" | ''[[Family Guy (video game)|Family Guy]]'' | [[PlayStation Portable]] | rowspan="3" | {{Dts|2006|10|16}} | rowspan="3" | [[High Voltage Software]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Family Guy">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/family-guy/ |title=Family Guy |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-25}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="Family Guy"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | style="text-align:center" | <ref name="Family Guy"/> |- | ''[[Bully (video game)|Bully]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2006|10|17}} | [[Rockstar Vancouver]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/bully/platform/ |title=Bully |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-28}}</ref> |- | ''[[Sid Meier's Railroads!]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2006|10|17}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-railroads/pc-818083 |title=Sid Meier's Railroads!&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | ''[[Stronghold Legends]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2006|10|23}} | [[Firefly Studios]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/stronghold-legends/pc-805123 |title=Stronghold Legends&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | ''[[Dungeon Siege: Throne of Agony]]'' | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2006|10|30}} | [[SuperVillain Studios]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/dungeon-siege-throne-of-agony/psp-695420 |title=Dungeon Siege: Throne of Agony&nbsp;- PlayStation Portable |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-25}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City Stories]]'' | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2006|10|31}} | [[Rockstar Leeds]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Vice City Stories">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/grand-theft-auto-vice-city-stories/ |title=Grand Theft Auto: Vice City Stories |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-29}}</ref> |- | {{Sort|NBA 2K07|''[[NBA 2K7]]''}} | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2006|11|13}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K7"/> |- | {{Sort|NHL 2K07|''[[NHL 2K7]]''}} | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2006|11|13}} | [[Kush Games]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K7"/> |- | rowspan="2" | ''[[College Hoops 2K7]]'' | [[Xbox (console)|Xbox]] | rowspan="2" | {{Dts|2006|11|20}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="College Hoops 2K7">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/college-hoops-2k7/ |title=College Hoops 2K7 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="College Hoops 2K7"/> |- | ''[[Deal or No Deal (video game)|Deal or No Deal]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2006|11|22}} | [[Cat Daddy Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/deal-or-no-deal-898891/pc-854357 |title=Deal or No Deal&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-05}}</ref> |- | ''[[College Hoops 2K7]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2006|12|11}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="College Hoops 2K7"/> |- | ''[[Prey (2006 video game)|Prey]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2007|1|15}} | [[Human Head Studios]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Prey"/> |- | {{Sort|Warriors|''[[The Warriors (video game)|The Warriors]]''}} | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2007|2|12}} | [[Rockstar Toronto]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Warriors"/> |- | rowspan="3" | ''[[Ghost Rider (video game)|Ghost Rider]]'' | [[Game Boy Advance]] | rowspan="3" | {{Dts|2007|2|13}} | [[Magic Pockets (game studio)|Magic Pockets]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Ghost Rider">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/ghost-rider/ |title=Ghost Rider |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | [[Climax Studios]] | style="text-align:center" | <ref name="Ghost Rider"/> |- | [[PlayStation Portable]] | [[Climax Studios]] | style="text-align:center" | <ref name="Ghost Rider"/> |- | ''[[Jade Empire]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2007|2|26}} | [[BioWare]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/jade-empire/platform/pc/ |title=Jade Empire: Special Edition |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | rowspan="5" | {{Sort|Major League Baseball 2K07|''[[Major League Baseball 2K7]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="4" | {{Dts|2007|2|26}} | rowspan="2" | [[Kush Games]] | rowspan="5" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K7">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/major-league-baseball-2k7/ |title=Major League Baseball 2K7 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K7"/> |- | [[PlayStation Portable]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K7"/> |- | [[Xbox 360]] | [[Kush Games]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K7"/> |- | [[Xbox (console)|Xbox]] | {{Dts|2007|2|27}} | [[Kush Games]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K7"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City Stories]]'' | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2007|3|5}} | [[Rockstar Leeds]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Vice City Stories"/> |- | ''[[College Hoops 2K7]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2007|3|13}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="College Hoops 2K7"/> |- | ''[[Top Spin 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2007|3|16}} | [[PAM Development]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Top Spin 2">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/top-spin-2/ |title=Top Spin 2 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | {{Sort|Major League Baseball 2K07|''[[Major League Baseball 2K7]]''}} | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2007|3|19}} | [[Skyworks Interactive|Skyworks Technologies]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K7"/> |- |''[[The Elder Scrolls IV: Shivering Isles]]'' |[[Microsoft Windows]] |March 26, 2007 |[[Bethesda Game Studios]] |2K Games |<ref name=":28">{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/the-elder-scrolls-iv-the-shivering-isles/pc-874118|title=The Elder Scrolls IV: The Shivering Isles (PC)|website=IGN|language=en|access-date=2017-05-17}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[Top Spin 2]]'' | [[Game Boy Advance]] | rowspan="3" | {{Dts|2007|3|29}} | [[Magic Pockets (game studio)|Magic Pockets]] | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Top Spin 2"/> |- | [[Nintendo DS]] | [[Indie Built]] | style="text-align:center" | <ref name="Top Spin 2"/> |- | [[Xbox 360]] | [[PAM Development]] | style="text-align:center" | <ref name="Top Spin 2"/> |- | {{Sort|Major League Baseball 2K07|''[[Major League Baseball 2K7]]''}} | [[Game Boy Advance]] | {{Dts|2007|5|22}} | [[Skyworks Interactive|Skyworks Technologies]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K7"/> |- | rowspan="5" | ''[[Fantastic Four: Rise of the Silver Surfer (video game)|Fantastic Four: Rise of the Silver Surfer]]'' | [[Nintendo DS]] | rowspan="5" | {{Dts|2007|6|15}} | rowspan="2" | {{Sort|0007 Studios|7 Studios}} | rowspan="5" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Fantastic Four">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/fantastic-four-rise-of-the-silver-surfer/ |title=Fantastic Four: Rise of the Silver Surfer |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-04-27}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="Fantastic Four"/> |- | [[PlayStation 3]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="Fantastic Four"/> |- | [[Wii]] | {{Sort|0007 Studios|7 Studios}} | style="text-align:center" | <ref name="Fantastic Four"/> |- | [[Xbox 360]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="Fantastic Four"/> |- | rowspan="5" | {{Sort|Bigs|''[[The Bigs]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="5" | {{Dts|2007|6|25}} | rowspan="5" | [[Capcom Vancouver|Blue Castle Games]] | rowspan="5" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/the-bigs/ |title=The Bigs |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs"/> |- | [[PlayStation Portable]] | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs"/> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs"/> |- | rowspan="2" | {{Sort|Darkness|''[[The Darkness (video game)|The Darkness]]''}} | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2007|6|25}} | rowspan="2" | [[Starbreeze Studios]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Darkness">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/the-darkness/ |title=The Darkness |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Darkness"/> |- | rowspan="2" | ''[[All-Pro Football 2K8]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2007|7|16}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="All-Pro Football 2K8">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/all-pro-football-2k8/ |title=All-Pro Football 2K8 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="All-Pro Football 2K8"/> |- | ''[[Sid Meier's Pirates! (2004 video game)|Sid Meier's Pirates!]]'' | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2007|7|22}} | [[Full Fat]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Sid Meier's Pirates"/> |- | rowspan="2" | ''[[Civilization IV: Beyond the Sword|Sid Meier's Civilization IV: Beyond the Sword]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2007|7|23}} | [[Firaxis Games]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name=":3">{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-civilization-iv-beyond-the-sword/pc-896712|title=Sid Meier's Civilization IV: Beyond the Sword (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | [[Mac OS|Mac]] | [[Firaxis Games]] / [[Aspyr]] | style="text-align:center" | <ref name=":3" /> |- | rowspan="2" | ''[[BioShock]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2007|8|21}} | rowspan="2" | {{Sort|0002K Boston|[[Irrational Games|2K Boston]]}} | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="BioShock">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/bioshock/ |title=BioShock |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="BioShock"/> |- | ''[[Carnival Games]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2007|8|28}} | [[Cat Daddy Games]] | Global Star Software | style="text-align:center" | <ref name="Carnival Games">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/carnival-games/ |title=Carnival Games |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | rowspan="3" | {{Sort|NHL 2K08|''[[NHL 2K8]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="3" | {{Dts|2007|9|10}} | rowspan="3" | [[Kush Games]] | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K8">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nhl-2k8/ |title=NHL 2K8 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K8"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K8"/> |- | ''[[Silverfall (PSP Video Game)|Silverfall]]'' | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2007|9|14}} | Kyiv's Games | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/silverfall_|title=Silverfall for PSP (2007) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2017-05-13}}</ref> |- | rowspan="3" | {{Sort|NBA 2K08|''[[NBA 2K8]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="3" | {{Dts|2007|10|2}} | rowspan="3" | [[Visual Concepts]] | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K8">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nba-2k8/ |title=NBA 2K8 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K8"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K8"/> |- | rowspan="2" | ''[[MLB Power Pros]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2007|10|3}} | rowspan="2" | [[Konami]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="MLB Power Pros">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/mlb-power-pros/ |title=MLB Power Pros |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="MLB Power Pros"/> |- |''[[The Elder Scrolls IV: Shivering Isles]]'' |[[Xbox 360]] |October 16, 2007 |[[Bethesda Game Studios]] |2K Games |<ref name=":28" /> |- | ''[[Rockstar Games Presents Table Tennis]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2007|10|17}} | [[Rockstar San Diego]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Table Tennis"/> |- | rowspan="3" | ''[[Manhunt 2]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="3" | {{Dts|2007|10|29}} | [[Rockstar London]] | rowspan="3" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Manhunt 2">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/manhunt-2/ |title=Manhunt 2 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-29}}</ref> |- | [[PlayStation Portable]] | [[Rockstar London]]&nbsp;/ [[Rockstar Leeds]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/manhunt-2/psp-883117 |title=Manhunt 2&nbsp;- PlayStation Portable |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-29}}</ref> |- | [[Wii]] | [[Rockstar London]]&nbsp;/ [[Rockstar Toronto]] | style="text-align:center" | <ref name="Manhunt 2"/> |- | {{Sort|Dora Explorer: Dora Saves the Mermaids|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Dora Saves the Mermaids]]''}} | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2007|11|5}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/dora-the-explorer-dora-saves-the-mermaids/nds-966781 |title=Dora the Explorer: Dora Saves The Mermaids&nbsp;- Nintendo DS |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | ''[[Go, Diego, Go! Safari Rescue]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2007|11|6}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/go-diego-go-2-game-set/nds-966784 |title=Go, Diego, Go! Safari Rescue&nbsp;- Nintendo DS |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[College Hoops 2K8]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="3" | {{Dts|2007|11|19}} | rowspan="3" | [[Visual Concepts]] | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="College Hoops 2K8">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/college-hoops-2k8/ |title=College Hoops 2K8 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="College Hoops 2K8"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="College Hoops 2K8"/> |- | ''[[Deal or No Deal: Secret Vault Games]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2007|11|30}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/deal-or-no-deal-secret-vault-games/pc-966764 |title=Deal Or No Deal: Secret Vault Games&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-05}}</ref> |- | {{Sort|Dora Explorer: Dora Saves the Mermaids|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Dora Saves the Mermaids]]''}} | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2008|2|11}} | [[Totally Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/dora-the-explorer-dora-saves-the-mermaids/ps2-14225804 |title=Dora the Explorer: Dora Saves The Mermaids&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Go, Diego, Go! Safari Rescue]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2008|2|11}} | rowspan="2" | [[High Voltage Software]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/go-diego-go-2-game-set/ps2-14225785 |title=Go, Diego, Go! Safari Rescue&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/go-diego-go-2-game-set/wii-14225784 |title=Go, Diego, Go! Safari Rescue&nbsp;- Wii |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | ''[[Sid Meier's Pirates! (2004 video game)|Sid Meier's Pirates!]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2008|2|11}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-pirates/xbox-360-14233288 |title=Sid Meier's Pirates! Live the Life&nbsp;- Xbox 360 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-21}}</ref> |- | rowspan="5" | {{Sort|Major League Baseball 2K08|''[[Major League Baseball 2K8]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="5" | {{Dts|2008|3|3}} | rowspan="5" | [[Kush Games]] | rowspan="5" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K8">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/major-league-baseball-2k8/ |title=Major League Baseball 2K8 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K8"/> |- | [[PlayStation Portable]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K8"/> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K8"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K8"/> |- | rowspan="2" | ''[[Bully (video game)|Bully]]'' | [[Wii]] | rowspan="2" | {{Dts|2008|3|4}} | rowspan="2" | [[Rockstar Vancouver]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Bully">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/bully-scholarship-edition/platform/ |title=Bully: Scholarship Edition |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-28 }}{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Bully"/> |- | {{Sort|Major League Baseball 2K08 Fantasy All-Stars|''[[Major League Baseball 2K8 Fantasy All-Stars]]''}} | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2008|4|14}} | Deep Fried Entertainment | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/major-league-baseball-2k8-fantasy-all-stars/ |title=Major League Baseball 2K8 Fantasy All-Stars |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | rowspan="2" | {{Sort|Grand Theft Auto 4|''[[Grand Theft Auto IV]]''}} | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2008|4|29}} | rowspan="2" | [[Rockstar North]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto IV">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/grand-theft-auto-iv/ |title=Grand Theft Auto IV |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-28}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto IV"/> |- | ''[[Don King Presents: Prizefighter]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2008|6|9}} | [[Venom Games]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/don-king-boxing/xbox-360-14223231 |title=Don King Presents: Prizefighter&nbsp;- Xbox 360 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | rowspan="4" | ''[[Top Spin 3]]'' | [[Nintendo DS]] | rowspan="4" | {{Dts|2008|6|24}} | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | rowspan="4" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=Scott Alan |last=Marriott |url=http://www.allgame.com/game.php?id=62801 |title=Top Spin 3&nbsp;- Overview (Nintendo DS) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-10 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=62801 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | [[PAM Development]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=Scott Alan |last=Marriott |url=http://www.allgame.com/game.php?id=62799 |title=Top Spin 3&nbsp;- Overview (PlayStation 3) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-10 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=62799 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Wii]] | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=Scott Alan |last=Marriott |url=http://www.allgame.com/game.php?id=62800 |title=Top Spin 3&nbsp;- Overview (Wii) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-10 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=62800 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | [[PAM Development]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=Scott Alan |last=Marriott |url=http://www.allgame.com/game.php?id=62798 |title=Top Spin 3&nbsp;- Overview (Xbox 360) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-10 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=62798 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Carnival Games]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2008|7|8}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Carnival Games"/> |- | rowspan="3" | ''[[Civilization Revolution|Sid Meier's Civilization Revolution]]'' | [[Nintendo DS]] | rowspan="3" | {{Dts|2008|7|8}} | rowspan="3" | [[Firaxis Games]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Civilization Revolution">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/sid-meiers-civilization-revolution/ |title=Sid Meier's Civilization Revolution |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="Civilization Revolution"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Civilization Revolution"/> |- | rowspan="3" | ''[[MLB Power Pros 2008]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="3" | {{Dts|2008|7|29}} | rowspan="3" | [[Konami]] | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="MLB Power Pros 2008">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/mlb-power-pros-2008/ |title=MLB Power Pros 2008 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="MLB Power Pros 2008"/> |- | [[Nintendo DS]] | style="text-align:center" | <ref name="MLB Power Pros 2008"/> |- | ''[[Sid Meier's Pirates! (2004 video game)|Sid Meier's Pirates!]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2008|8|29}} | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ [[Feral Interactive]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Sid Meier's Pirates"/> |- | rowspan="4" | {{Sort|NHL 2K09|''[[NHL 2K9]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="4" | {{Dts|2008|9|8}} | rowspan="4" | [[Visual Concepts]] | rowspan="4" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K9">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nhl-2k9/ |title=NHL 2K9 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K9"/> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K9"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K9"/> |- | rowspan="2" | ''[[Civilization IV: Colonization|Sid Meier's Civilization IV: Colonization]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2008|9|21}} | [[Firaxis Games]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name=":4">{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-civilization-iv-colonization/pc-890713|title=Sid Meier's Civilization IV: Colonization (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | [[Mac OS|Mac]] | [[Firaxis Games]] / [[Aspyr]] | style="text-align:center" | <ref name=":4" /> |- | rowspan="3" | {{Sort|NBA 2K09|''[[NBA 2K9]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="3" | {{Dts|2008|10|7}} | rowspan="3" | [[Visual Concepts]] | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K9">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nba-2k9/ |title=NBA 2K9 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K9"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K9"/> |- | ''[[MLB Stickball]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2008|10|8}} | Gaia Industries | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/mlb-stickball/ |title=MLB Stickball |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | ''[[Carnival Games MiniGolf]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2008|10|20}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/carnival-games-mini-golf/wii-14240355 |title=Carnival Games MiniGolf&nbsp;- Wii |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-04}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: San Andreas]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2008|10|20}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-san-andreas/xbox-360-14290746 |title=Grand Theft Auto: San Andreas&nbsp;- Xbox 360 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | {{Sort|Midnight Club: LA Remix|''[[Midnight Club: Los Angeles#Midnight Club: L.A. Remix|Midnight Club: L.A. Remix]]''}} | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2008|10|20}} | [[Rockstar London]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/midnight-club-la-remix/ |title=Midnight Club: LA Remix |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-28}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Midnight Club: Los Angeles]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2008|10|20}} | rowspan="2" | [[Rockstar San Diego]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Midnight Club: Los Angeles">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/midnight-club-los-angeles/ |title=Midnight Club: Los Angeles |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-28}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Midnight Club: Los Angeles"/> |- | {{Sort|NBA 2K09|''[[NBA 2K9]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2008|10|20}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K9"/> |- | ''[[BioShock]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2008|10|21}} | {{Sort|0002K Boston|[[Irrational Games|2K Boston]]}}&nbsp;/ [[Digital Extremes]] / [[2K Marin]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="BioShock"/> |- | ''[[Bully (video game)|Bully]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2008|10|21}} | [[Rockstar Vancouver]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Bully"/> |- | rowspan="2" | {{Sort|Dora Explorer: Dora Saves the Snow Princess|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Dora Saves the Snow Princess]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2008|10|27}} | rowspan="2" | [[High Voltage Software]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Dora Saves the Snow Princess">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/dora-the-explorer-dora-saves-the-snow-princess/ |title=Dora the Explorer: Dora Saves the Snow Princess |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="Dora Saves the Snow Princess"/> |- | rowspan="3" | ''[[Go, Diego, Go! Great Dinosaur Rescue]]'' | [[Nintendo DS]] | rowspan="3" | {{Dts|2008|10|27}} | Black Lantern Studios | rowspan="3" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/go-diego-go-2-game-set-14271791/nds-14271786 |title=Go, Diego, Go! Great Dinosaur Rescue&nbsp;- Nintendo DS |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | [[High Voltage Software]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/go-diego-go-2-game-set-14271791/ps2-14271787 |title=Go, Diego, Go! Great Dinosaur Rescue&nbsp;- PlayStation 2 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | [[Wii]] | [[High Voltage Software]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/go-diego-go-2-game-set-14271791/wii-14271788 |title=Go, Diego, Go! Great Dinosaur Rescue&nbsp;- Wii |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | ''[[Wonder Pets! Save the Animals!|The Wonder Pets! Save the Animals!]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2008|10|27}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/wonder-pets-save-the-animals/nds-14272145 |title=Wonder Pets! Save the Animals!&nbsp;- Nintendo DS |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | {{Sort|Dora Explorer: Dora Saves the Snow Princess|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Dora Saves the Snow Princess]]''}} | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2008|11|5}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Dora Saves the Snow Princess"/> |- | ''[[MLB Superstars]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2008|11|10}} | Deep Fried Entertainment | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/mlb-superstars/ |title=MLB Superstars |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | {{Sort|Grand Theft Auto 4|''[[Grand Theft Auto IV]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2008|12|2}} | [[Rockstar North]]&nbsp;/ [[Rockstar Toronto]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto IV"/> |- |''[[The Elder Scrolls IV: Shivering Isles]]'' |[[PlayStation 3]] |December 8, 2007 |[[Bethesda Game Studios]] |2K Games |<ref name=":28" /> |- | rowspan="3" | ''[[MLB Front Office Manager]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2009|1|26}} | rowspan="3" | [[Capcom Vancouver|Blue Castle Games]] | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="MLB Front Office Manager">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/mlb-front-office-manager/ |title=MLB Front Office Manager |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="MLB Front Office Manager"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="MLB Front Office Manager"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: The Lost and Damned]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2009|2|17}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":5">{{Cite web|url=http://www.gamerankings.com/xbox360/955085-grand-theft-auto-iv-the-lost-and-damned/index.html|title=Grand Theft Auto IV: The Lost and Damned for Xbox 360 - GameRankings|website=www.gamerankings.com|access-date=2016-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924152014/http://www.gamerankings.com/xbox360/955085-grand-theft-auto-iv-the-lost-and-damned/index.html|archivedate=2015-09-24}}</ref> |- | rowspan="5" | {{Sort|Major League Baseball 2K09|''[[Major League Baseball 2K9]]''}} | [[Microsoft Windows]] | rowspan="5" | {{Dts|2009|3|3}} | rowspan="3" | [[Visual Concepts]] | rowspan="5" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K9">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/major-league-baseball-2k9/ |title=Major League Baseball 2K9 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K9"/> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K9"/> |- | [[Wii]] | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=67424 |title=Major League Baseball 2K9&nbsp;- Overview (Wii) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-10 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=67424 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K9"/> |- | {{Sort|Major League Baseball 2K09 Fantasy All-Stars|''[[Major League Baseball 2K9 Fantasy All-Stars]]''}} | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2009|3|3}} | Deep Fried Entertainment | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/major-league-baseball-2k9-fantasy-all-stars/nds-14315400 |title=Major League Baseball 2K9 Fantasy All-Stars&nbsp;- Nintendo DS |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Chinatown Wars]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2009|3|17}} | [[Rockstar Leeds]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto: Chinatown Wars">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/grand-theft-auto-chinatown-wars/ |title=Grand Theft Auto: Chinatown Wars |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-27}}</ref> |- | {{Sort|Major League Baseball 2K09|''[[Major League Baseball 2K9]]''}} | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2009|3|24}} | [[Visual Concepts]]&nbsp;/ [[2K China]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=67425 |title=Major League Baseball 2K9&nbsp;- Overview (PSP) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-10 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=67425 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Don King Boxing]]'' | [[Nintendo DS]] | rowspan="2" | {{Dts|2009|3|31}} | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=62693 |title=Don King Boxing&nbsp;- Overview (Nintendo DS) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-10 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=62693 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Wii]] | [[Venom Games]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=62692 |title=Don King Boxing&nbsp;- Overview (Wii) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-10 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=62692 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Max Payne (video game)|Max Payne]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2009|4|27}} | [[Remedy Entertainment]]&nbsp;/ [[Neo Software]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/max-payne/xbox-360-14343849 |title=Max Payne&nbsp;- Xbox 360 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2012-01-31}}</ref> |- | rowspan="5" | {{Sort|Bigs 2|''[[The Bigs 2]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="5" | {{Dts|2009|7|7}} | rowspan="5" | [[Capcom Vancouver|Blue Castle Games]] | rowspan="5" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs 2">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/the-bigs-2/ |title=The Bigs 2 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs 2"/> |- | [[PlayStation Portable]] | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs 2"/> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs 2"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs 2"/> |- | ''[[Birthday Party Bash]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2009|7|14}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/birthday-party-bash/wii-14347524 |title=Birthday Party Bash&nbsp;- Wii |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | ''[[Civilization Revolution|Sid Meier's Civilization Revolution]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2009|8|6}} | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=70586 |title=Sid Meier's Civilization Revolution&nbsp;- Overview (iPhone) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=70586 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[NBA 2K10 Draft Combine|NBA 2K10: Draft Combine]]'' | [[Xbox 360]] | rowspan="2" | {{Dts|2009|8|26}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name=":27">{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/nba-2k10-draft-combine/xbox-360-19627|title=NBA 2K10: Draft Combine (Xbox 360)|website=IGN|language=en|access-date=2017-05-13}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name=":27" /> |- | ''[[The Stronghold Collection]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2009|8|27}} | [[Firefly Studios]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/the-stronghold-collection/pc-41619|title=The Stronghold Collection (PC)|website=IGN|language=en|access-date=2017-05-12}}</ref> |- | {{Sort|Bigs 2|''[[The Bigs 2]]''}} | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2009|8|31}} | [[Capcom Vancouver|Blue Castle Games]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="The Bigs 2"/> |- | rowspan="4" | ''[[NHL 2K10]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="4" | {{Dts|2009|9|15}} | rowspan="4" | [[Visual Concepts]] | rowspan="4" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K10">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nhl-2k10/ |title=NHL 2K10 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K10"/> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K10"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K10"/> |- | ''[[Baseball Blast!]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2009|9|29}} | [[WayForward Technologies]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/baseball-blast/wii-21886 |title=Baseball Blast!&nbsp;- Wii |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Beaterator]]'' | [[iOS]] | rowspan="2" | {{Dts|2009|9|29}} | rowspan="2" | [[Rockstar Leeds]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Beaterator">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/beaterator/ |title=Beaterator |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-27}}</ref> |- | [[PlayStation Portable]] | style="text-align:center" | <ref name="Beaterator"/> |- | rowspan="4" | ''[[NBA 2K10]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="4" | {{Dts|2009|10|6}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="4" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K10">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nba-2k10/ |title=NBA 2K10 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K10"/> |- | [[PlayStation Portable]] | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=69887 |title=NBA 2K10&nbsp;- Overview (PSP) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=69887 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K10"/> |- | ''[[BioShock]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2009|10|7}} | {{Sort|0002K Boston|[[Irrational Games|2K Boston]]}}&nbsp;/ [[Feral Interactive]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="BioShock"/> |- | ''[[NBA 2K10]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2009|10|12}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K10"/> |- | ''[[Axel & Pixel]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2009|10|13}} | [[2K Czech|Silver Wish Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Axel & Pixel">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/axel-and-pixel/ |title=Axel & Pixel |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Borderlands (video game)|Borderlands]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2009|10|20}} | rowspan="2" | [[Gearbox Software]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/borderlands/ |title=Borderlands |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: Chinatown Wars]]'' | [[PlayStation Portable]] | {{Dts|2009|10|20}} | [[Rockstar Leeds]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto: Chinatown Wars"/> |- | {{Sort|Backyardigans|''[[The Backyardigans (video game)|The Backyardigans]]''}} | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2009|10|26}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=70198 |title=The Backyardigans&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-08 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=70198 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Borderlands (video game)|Borderlands]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2009|10|26}} | [[Gearbox Software]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands"/> |- | rowspan="2" | ''[[Ni Hao, Kai-lan: Super Game Day]]'' | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2009|10|27}} | rowspan="2" | [[High Voltage Software]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=70200 |title=Ni Hao, Kai-lan: Super Game Day&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-08 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=70200 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=70201 |title=Ni Hao, Kai-lan: Super Game Day&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-08 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=70201 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: The Ballad of Gay Tony]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2009|10|29}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":6">{{Cite web|url=http://www.eurogamer.net/articles/new-gtaiv-dlc-gets-release-date|title=New GTAIV DLC gets release date|last=Gibson|first=Ellie|date=2009-07-23|website=Eurogamer|language=en-UK|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Episodes from Liberty City]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2009|10|29}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Episodes from Liberty City">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/grand-theft-auto-iv-episodes-from-liberty-city/ |title=Grand Theft Auto IV: Episodes From Liberty City |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130131003457/http://www.gamespot.com/grand-theft-auto-iv-episodes-from-liberty-city/ |archivedate=2013-01-31 }}</ref> |- | {{Sort|Dora Explorer: Dora Saves the Crystal Kingdom|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Dora Saves the Crystal Kingdom]]''}} | [[Wii]] | {{Dts|2009|11|3}} | [[High Voltage Software]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=70203 |title=Dora the Explorer: Dora Saves the Crystal Kingdom&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-06 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=70203 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Dora the Explorer video games|Dora Puppy]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2009|11|3}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/dora-puppy/ |title=Dora Puppy |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | ''[[Ni Hao, Kai-lan: New Year's Celebration]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2009|11|3}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=70199 |title=Ni Hao, Kai-lan: New Year's Celebration&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-08 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=70199 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Manhunt 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2009|11|6}} | [[Rockstar London]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Manhunt 2"/> |- | ''[[NBA 2K10]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2009|11|9}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K10"/> |- | {{Sort|Dora Explorer: Dora Saves the Crystal Kingdom|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Dora Saves the Crystal Kingdom]]''}} | [[PlayStation 2]] | {{Dts|2009|11|10}} | [[High Voltage Software]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=70922 |title=Dora the Explorer: Dora Saves the Crystal Kingdom&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-06 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=70922 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Ringling Bros. and Barnum&nbsp;& Bailey Circus]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2009|11|10}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/ringling-bros-and-barnum-bailey-circus/wii-14340348 |title=Ringling Bros. and Barnum&nbsp;& Bailey Circus&nbsp;- Wii |publisher=IGN |accessdate=2016-08-16}}</ref> |- | ''[[Ringling Bros. and Barnum & Bailey Circus|Ringling Bros. and Barnum&nbsp;& Bailey Circus Friends: Asian Elephants]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2009|11|10}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/ringling-bros-and-barnum-bailey-circus/nds-14340349|title=Ringling Bros. and Barnum&nbsp;& Bailey Circus: Asian Elephants&nbsp;- Nintendo DS |publisher=IGN |accessdate=2016-08-16}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Chinatown Wars]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2010|1|18}} | [[Rockstar Leeds]]&nbsp;/ War Drum Studios | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto: Chinatown Wars"/> |- | rowspan="3" | ''[[BioShock 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2010|2|9}} | rowspan="3" | {{Sort|0002K Marin|[[2K Marin]]}} | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="BioShock 2">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/bioshock-2/ |title=BioShock 2 |publisher=[[GameStop]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="BioShock 2"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="BioShock 2"/> |- | {{Sort|Misadventures of P.B. Winterbottom|''[[The Misadventures of P.B. Winterbottom]]''}} | [[Xbox 360]] | {{Dts|2010|2|17}} | {{Sort|Odd Gentlemen|[[The Odd Gentlemen]]}} | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Misadventures of P.B. Winterbottom">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/the-misadventures-of-p-b-winterbottom/ |title=The Misadventures of P.B. Winterbottom |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | rowspan="7" | ''[[Major League Baseball 2K10]]'' | [[Nintendo DS]] | rowspan="7" | {{Dts|2010|3|2}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="7" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K10">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/major-league-baseball-2k10/ |title=Major League Baseball 2K10 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[Microsoft Windows]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K10"/> |- | [[PlayStation 2]] | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=71025 |title=Major League Baseball 2K10&nbsp;- Overview (PlayStation 2) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=71025 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K10"/> |- | [[PlayStation Portable]] | rowspan="2" | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=71026 |title=Major League Baseball 2K10&nbsp;- Overview (PSP) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=71026 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=71023 |title=Major League Baseball 2K10&nbsp;- Overview (Wii) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=71023 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K10"/> |- | rowspan="2" | ''[[Grand Theft Auto: The Ballad of Gay Tony]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2010|4|13}} | [[Rockstar North]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":6" /> |- | [[Microsoft Windows]] | [[Rockstar North]] | style="text-align:center" | <ref name=":6" /> |- | rowspan="2" | ''[[Grand Theft Auto: Episodes from Liberty City]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2010|4|13}} | [[Rockstar North]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Episodes from Liberty City"/> |- | [[PlayStation 3]] | [[Rockstar North]] | style="text-align:center" | <ref name="Episodes from Liberty City"/> |- | rowspan="2" | ''[[Grand Theft Auto: The Lost and Damned]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" |{{Dts|2010|4|13}} | [[Rockstar North]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":5" /> |- | [[Microsoft Windows]] | [[Rockstar North]] | style="text-align:center" | <ref name=":5" /> |- | {{Sort|Misadventures of P.B. Winterbottom|''[[The Misadventures of P.B. Winterbottom]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2010|4|20}} | {{Sort|Odd Gentlemen|[[The Odd Gentlemen]]}}&nbsp;/ [[2K China]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=Christopher |last=Brown |url=http://www.allgame.com/game.php?id=72360 |title=The Misadventures of P.B. Winterbottom&nbsp;- Overview (PC) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=72360 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | {{Sort|Sid Meier's Civilization 4|''[[Civilization IV|Sid Meier's Civilization IV]]''}} | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2010|5|12}} | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-civilization-iv/mac-818882 |title=Sid Meier's Civilization IV&nbsp;- Macintosh |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-22}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Red Dead Redemption]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2010|5|18}} | rowspan="2" | [[Rockstar San Diego]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Red Dead Redemption">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/red-dead-redemption/ |title=Red Dead Redemption |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Red Dead Redemption"/> |- | rowspan="3" | ''[[Mafia II]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2010|8|24}} | rowspan="3" | {{Sort|0002K Czech|[[2K Czech]]}} | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Mafia II">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/mafia-ii/ |title=Mafia II |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="Mafia II"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Mafia II"/> |- | rowspan="2" | ''[[NHL 2K11]]'' | [[iOS]] | rowspan="2" | {{Dts|2010|8|24}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K11">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nhl-2k11/ |title=NHL 2K11 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K11"/> |- | ''[[Carnival Games]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2010|9|10}} | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=https://itunes.apple.com/us/app/carnival-games-for-iphone/id384911545 |title=Carnival Games for iPhone |publisher=[[Apple Inc.|Apple]] |date=2010-09-10 |accessdate=2013-05-25}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[New Carnival Games]]'' | [[Nintendo DS]] | rowspan="2" | {{Dts|2010|9|21}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="New Carnival Games">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/new-carnival-games/ |title=New Carnival Games |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="New Carnival Games"/> |- | {{Sort|Sid Meier's Civilization 5|''[[Civilization V|Sid Meier's Civilization V]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2010|9|21}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Civilization V">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/sid-meiers-civilization-v/ |title=Sid Meier's Civilization 5 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | ''[[Sid Meier's Pirates! (2004 video game)|Sid Meier's Pirates!]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2010|9|28}} | [[Virtuos]]&nbsp;/ [[2K China]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=72582 |title=Sid Meier's Pirates!&nbsp;- Overview (Wii) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=72582 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | rowspan="5" | ''[[NBA 2K11]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="5" | {{Dts|2010|10|5}} | rowspan="3" | [[Visual Concepts]] | rowspan="5" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K11">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nba-2k11/ |title=NBA 2K11 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K11"/> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K11"/> |- | [[PlayStation Portable]] | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=Scott Alan |last=Marriott |url=http://www.allgame.com/game.php?id=72501 |title=NBA 2K11&nbsp;- Overview (PSP) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=72501 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K11"/> |- | ''[[Axel & Pixel]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2010|10|6}} | [[2K Czech|Silver Wish Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Axel & Pixel"/> |- | ''[[NBA 2K11]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2010|10|19}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K11"/> |- | rowspan="2" | {{Sort|Doras Big Birthday Adventure|''[[Dora the Explorer video games|Dora's Big Birthday Adventure]]''}} | [[PlayStation 2]] | rowspan="2" | {{Dts|2010|10|26}} | rowspan="2" | [[High Voltage Software]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=72926 |title=Dora's Big Birthday Adventure&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-06 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=72926 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=72925 |title=Dora's Big Birthday Adventure&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-06 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=72925 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | {{Sort|Doras Cooking Club|''[[Dora the Explorer video games|Dora's Cooking Club]]''}} | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2010|10|26}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=72925 |title=Dora's Cooking Club&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-06 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=72925 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Mega Bloks: Diego's Build and Rescue]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2010|10|26}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=72924 |title=Mega Bloks: Diego's Build and Rescue&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-08 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=72924 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Undead Nightmare|Red Dead Redemption: Undead Nightmare]]'' | [[Xbox 360]] | rowspan="2" | {{Dts|2010|10|26}} | rowspan="2" | [[Rockstar San Diego]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":7">{{Cite web|url=http://www.gamespot.com/articles/red-dead-redemption-sales-jump-6000-after-xbox-one/1100-6441527/|title=Red Dead Redemption Sales Jump 6000% After Xbox One Backwards Compatibility Announcement|access-date=2016-08-30}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name=":7" /> |- | ''[[Nickelodeon Fit]]'' | [[Wii]] | {{Dts|2010|11|10}} | [[High Voltage Software]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/nickelodeon-fit/wii-77136 |title=Nickelodeon Fit&nbsp;- Wii |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | {{Sort|Grand Theft Auto 3|''[[Grand Theft Auto III]]''}} | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2010|11|12}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto III"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: San Andreas]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2010|11|12}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto: San Andreas"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2010|11|12}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto: Vice City"/> |- | {{Sort|Sid Meier's Civilization 5|''[[Civilization V|Sid Meier's Civilization V]]''}} | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2010|11|23}} | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Civilization V"/> |- | ''[[Borderlands (video game)|Borderlands]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2010|12|3}} | [[Gearbox Software]]&nbsp;/ [[Feral Interactive]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Johnny |last=Cullen |url=http://www.vg247.com/2010/11/18/borderlands-goty-version-heading-to-mac-on-december-3/ |title=Borderlands GOTY version heading to Mac on December 3 |publisher=[[VG247]] |date=2010-11-18 |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | ''[[Carnival Games (series)|Carnival Games Volume II]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2011|2|9}} | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=https://itunes.apple.com/us/app/carnival-games-vol.-2/id417248434 |title=Carnival Games® vol. 2 |publisher=[[Apple Inc.|Apple]] |date=2011-02-09 |accessdate=2013-05-25}}</ref> |- | rowspan="7" | ''[[Major League Baseball 2K11]]'' | [[Nintendo DS]] | rowspan="7" | {{Dts|2011|3|8}} | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | rowspan="7" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=74803 |title=Major League Baseball 2K11&nbsp;- Overview (Nintendo DS) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=74803 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Microsoft Windows]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K11">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/major-league-baseball-2k11/ |title=Major League Baseball 2K11 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=74799 |title=Major League Baseball 2K11&nbsp;- Overview (PlayStation 2) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=74799 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K11"/> |- | [[PlayStation Portable]] | rowspan="2" | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=74801 |title=Major League Baseball 2K11&nbsp;- Overview (PSP) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=74801 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=74802 |title=Major League Baseball 2K11&nbsp;- Overview (Wii) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=74802 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K11"/> |- | rowspan="3" | ''[[Top Spin 4]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="3" | {{Dts|2011|3|15}} | {{Sort|0002K Czech|[[2K Czech]]}} | rowspan="3" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Top Spin 4">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/top-spin-4/ |title=Top Spin 4 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-03}}</ref> |- | [[Wii]] | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=T.J. |last=Deci |url=http://www.allgame.com/game.php?id=74161 |title=Top Spin 4&nbsp;- Overview (Wii) |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2014-01-10 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=74161 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | {{Sort|0002K Czech|[[2K Czech]]}} | style="text-align:center" | <ref name="Top Spin 4"/> |- | ''[[Carnival Games: Monkey See, Monkey Do]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2011|4|5}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/carnival-games-monkey-see-monkey-do/xbox-360-98938 |title=Carnival Games: Monkey See, Monkey Do&nbsp;- Wii |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-04}}</ref> |- | ''[[Duke Nudem (Video Game)|Duke Nudem]]'' | [[Web browser|Web Browser]] | {{Dts|2011|5|16}} | Ralph Creative Agency | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.mobygames.com/game/duke-nudem|title=Duke Nudem for Browser (2011) - MobyGames|website=MobyGames|access-date=2017-05-13}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[L.A. Noire]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2011|5|17}} | rowspan="2" | [[Team Bondi]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="L.A. Noire">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/l-a-noire/ |title=L.A. Noire |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="L.A. Noire"/> |- | rowspan="3" | ''[[Duke Nukem Forever]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2011|6|14}} | rowspan="3" | [[Gearbox Software]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/duke-nukem-forever/pc-3880 |title=Duke Nukem Forever&nbsp;- PC |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/duke-nukem-forever/ps3-895108 |title=Duke Nukem Forever&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/duke-nukem-forever/xbox-360-873999 |title=Duke Nukem Forever&nbsp;- Xbox 360 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | ''[[Civilization World|Sid Meier's Civilization World]]'' | [[Browser game|Web Browser]] | {{Dts|2011|7|6}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=John |last=Callaham |url=http://www.neowin.net/news/civilization-world-launches-on-facebook |title=Civilization World launches on Facebook |publisher=[[Neowin]] |date=2011-07-06 |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | ''[[Sid Meier's Pirates! (2004 video game)|Sid Meier's Pirates!]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2011|7|21}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Sid Meier's Pirates"/> |- | ''[[Duke Nukem Forever]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2011|8|11}} | [[Gearbox Software]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/duke-nukem-forever/mac-112311 |title=Duke Nukem Forever&nbsp;- Macintosh |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | ''[[Mafia II]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2011|8|24}} | {{Sort|0002K Czech|[[2K Czech]]}}&nbsp;/ [[Feral Interactive]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/mafia-ii-directors-cut/platform/mac/ |title=Mafia II: Director's Cut |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120415033108/http://www.gamespot.com/mafia-ii-directors-cut/platform/mac/ |archivedate=2012-04-15 }}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[Nicktoons MLB]]'' | [[Nintendo DS]] | rowspan="3" | {{Dts|2011|9|13}} | Black Lantern Studios | rowspan="3" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Nicktoons MLB">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nicktoons-mlb/ |title=Nicktoons MLB |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | [[Wii]] | [[High Voltage Software]] | style="text-align:center" | <ref name="Nicktoons MLB"/> |- | [[Xbox 360]] | [[High Voltage Software]] | style="text-align:center" | <ref name="Nicktoons MLB"/> |- | rowspan="7" | ''[[NBA 2K12]]'' | [[iOS]] | rowspan="7" | {{Dts|2011|10|4}} | rowspan="4" | [[Visual Concepts]] | rowspan="7" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Owen |last=Good |url=http://kotaku.com/5845245/nba-2k12-debuts-on-iphone-next-week |title=''NBA 2K12'' Debuts on iPhone Next Week |publisher=[[Kotaku]] |date=2011-09-29 |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | [[Microsoft Windows]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K12">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nba-2k12/ |title=NBA 2K12 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K12"/> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K12"/> |- | [[PlayStation Portable]] | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=Christopher |last=Brown |url=http://www.allgame.com/game.php?id=76103 |title=NBA 2K12&nbsp;- Overview (PSP) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=76103 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Wii]] | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K12"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K12"/> |- | {{Sort|Dora Kai-Lan's Pet Shelter|''[[Dora the Explorer video games|Dora & Kai-Lan's Pet Shelter]]''}} | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2011|11|1}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/dora-and-kai-lans-pet-shelter/ |title=Dora & Kai-Lan's Pet Shelter |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | ''[[Team Umizoomi (video game)|Team Umizoomi]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2011|11|1}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/team-umizoomi/nds-110993 |title=Team Umizoomi&nbsp;- Nintendo DS |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | ''[[Let's Cheer!]]'' | [[Xbox 360]] | {{Dts|2011|11|7}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/lets-cheer/ |title=Let's Cheer! |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Nickelodeon Dance]]'' | [[Wii]] | rowspan="2" | {{Dts|2011|11|8}} | rowspan="2" | [[High Voltage Software]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Nickelodeon Dance">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nickelodeon-dance/ |title=Nickelodeon Dance |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Nickelodeon Dance"/> |- | ''[[L.A. Noire]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2011|11|8}} | [[Team Bondi]]&nbsp;/ [[Rockstar Leeds]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/l-a-noire-the-complete-edition/platform/pc/ |title=L.A. Noire: The Complete Edition |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130208200855/http://www.gamespot.com/l-a-noire-the-complete-edition/platform/pc/ |archivedate=2013-02-08 }}</ref> |- | ''[[Carnival Games: Wild West 3D]]'' | [[Nintendo 3DS]] | {{Dts|2011|11|22}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/carnival-games-wild-west-3d/3ds-77813 |title=Carnival Games: Monkey See, Monkey Do&nbsp;- Nintendo 3DS |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-04}}</ref> |- | rowspan="2" | {{Sort|Grand Theft Auto 3|''[[Grand Theft Auto III]]''}} | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2011|12|15}} | rowspan="2" | [[Rockstar North]]&nbsp;/ War Drum Studios | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-iii/android-120201 |title=Grand Theft Auto III&nbsp;- Android |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-iii/iphone-120197 |title=Grand Theft Auto III&nbsp;- iPhone |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | rowspan="3" | {{Sort|Darkness II |''[[The Darkness II]]''}} | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2012|2|6}} | rowspan="3" | [[Digital Extremes]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Darkness II">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/the-darkness-ii/ |title=The Darkness II |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="Darkness II"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Darkness II"/> |- | rowspan="7" | ''[[Major League Baseball 2K12]]'' | [[Nintendo DS]] | rowspan="7" | {{Dts|2012|3|6}} | rowspan="5" | [[Visual Concepts]] | rowspan="7" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K12">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/major-league-baseball-2k12/ |title=Major League Baseball 2K12 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[Microsoft Windows]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K12"/> |- | [[PlayStation 2]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K12"/> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K12"/> |- | [[PlayStation Portable]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K12"/> |- | [[Wii]] | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|first=Scott Alan |last=Marriott |url=http://www.allgame.com/game.php?id=77367 |title=Major League Baseball 2K12&nbsp;- Overview (Wii) |publisher=[[Allgame]] |date=2014-01-11 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=77367 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K12"/> |- | ''[[Nicktoons MLB]]'' | [[Nintendo 3DS]] | {{Dts|2012|3|6}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.allgame.com/game.php?id=77569 |title=Nicktoons MLB&nbsp;- Overview |publisher=[[Allgame]] |accessdate=2013-02-08 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141114234309/http://www.allgame.com/game.php?id=77569 |archivedate=2014-11-14}}</ref> |- | ''[[Civilization Revolution|Sid Meier's Civilization Revolution]]'' | [[Windows Phone]] | {{Dts|2012|3|26}} | {{Sort|0002K China|[[2K China]]}} | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-civilization-revolution/winphone-135705 |title=Sid Meier's Civilization Revolution&nbsp;- Windows Phone |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | ''[[BioShock 2]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2012|3|29}} | {{Sort|0002K Marin|[[2K Marin]]}}&nbsp;/ [[Feral Interactive]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="BioShock 2"/> |- | ''[[Sid Meier's Pirates! (2004 video game)|Sid Meier's Pirates!]]'' | [[Windows Phone]] | {{Dts|2012|4|9}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-pirates/winphone-136856 |title=Sid Meier's Pirates! Live the Life&nbsp;- Windows Phone |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-21}}</ref> |- | ''[[Max Payne (video game)|Max Payne]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2012|4|12}} | [[Remedy Entertainment]]&nbsp;/ War Drum Studios | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/max-payne/iphone-131421 |title=Max Payne&nbsp;- iPhone |publisher=[[IGN]] |accessdate=2012-01-31}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Max Payne (video game)|Max Payne]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2012|5|1}} | rowspan="2" | [[Remedy Entertainment]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/max-payne/ps3-133579 |title=Max Payne&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2012-01-31}}</ref> |- | [[PlayStation Portable]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/max-payne/psp-133580 |title=Max Payne&nbsp;- PlayStation Portable |publisher=[[IGN]] |accessdate=2012-01-31}}</ref> |- | {{Sort|Darkness II |''[[The Darkness II]]''}} | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2012|5|3}} | [[Digital Extremes]]&nbsp;/ [[TransGaming]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=https://itunes.apple.com/us/app/the-darkness-ii/id498002581 |title=The Darkness II |publisher=[[Apple Inc.|Apple]] |date=2013-05-03 |accessdate=2014-01-07}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[Max Payne 3]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2012|5|15}} | rowspan="3" | [[Rockstar Games|Rockstar Studios]] | rowspan="3" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Max Payne 3">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/max-payne-3/ |title=Max Payne 3 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-27}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Max Payne 3"/> |- | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2012|6|1}} | style="text-align:center" | <ref name="Max Payne 3"/> |- | ''[[Max Payne (video game)|Max Payne]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2012|6|14}} | [[Remedy Entertainment]]&nbsp;/ War Drum Studios | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/max-payne/android-132135 |title=Max Payne&nbsp;- Android |publisher=[[IGN]] |accessdate=2012-01-31}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Civilization V: Gods & Kings|Sid Meier's Civilization V: Gods & Kings]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2012|6|19}} | [[Firaxis Games]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name=":8">{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-civilization-v-gods-kings/pc-128862|title=Sid Meier's Civilization V: Gods & Kings (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160816213952/http://www.ign.com/games/sid-meiers-civilization-v-gods-kings/pc-128862|archivedate=2016-08-16}}</ref> |- | [[Mac OS|Mac]] | [[Firaxis Games]] / [[Aspyr]] | style="text-align:center" | <ref name=":8" /> |- | rowspan="3" | {{Sort|Spec Ops: Line|''[[Spec Ops: The Line]]''}} | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2012|6|26}} | rowspan="3" | [[Yager Development]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Spec Ops: The Line">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/spec-ops-the-line/ |title=Spec Ops: The Line |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="Spec Ops: The Line"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Spec Ops: The Line"/> |- | rowspan="2" | ''[[Comedy Central's Indecision Game]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2012|7|10}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Indecision Game">{{Cite news |url=http://gamasutra.com/view/pressreleases/173881/2K_Play_Launches_COMEDY_CENTRALs_Indecision_Game_for_iPhoneiPad_iPod_touch_and_Android.php |title=2K Play Launches COMEDY CENTRAL's Indecision Game for iPhone, iPad, iPod touch and Android |publisher=[[Gamasutra]] |date=2013-02-04 |accessdate=2013-02-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303194703/http://gamasutra.com/view/pressreleases/173881/2K_Play_Launches_COMEDY_CENTRALs_Indecision_Game_for_iPhoneiPad_iPod_touch_and_Android.php |archivedate=2016-03-03 }}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="Indecision Game"/> |- | {{Sort|NBA 2KAll Stars|''[[NBA 2K All Stars]]''}} | [[Browser game|Web Browser]] | {{Dts|2012|7|19}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |url=http://www.reuters.com/article/2012/10/31/idUS145024+31-Oct-2012+BW20121031 |title=Take-Two Interactive Software, Inc. Reports Strong Results for Second Quarter Fiscal 2013 |publisher=[[Reuters]] |date=2012-10-31 |accessdate=2013-02-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141011050419/http://www.reuters.com/article/2012/10/31/idUS145024+31-Oct-2012+BW20121031 |archivedate=2014-10-11 }}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[House Pest starring Fiasco the Cat]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2012|9|10}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Fiasco the Cat">{{Cite news |url=http://www.gamasutra.com/view/pressreleases/177430/MOVE_OVER_GARFIELD_THERES_A_NEW_HOUSE_PEST_IN_TOWN__FIASCOTHE_CAT.php |title=Move Over Garfied! There's a New House Pest in Town&nbsp;- Fiasco the Cat |publisher=[[Gamasutra]] |date=2012-09-10 |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="Fiasco the Cat"/> |- | rowspan="3" | ''[[Borderlands 2]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2012|9|18}} | rowspan="3" | [[Gearbox Software]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands 2">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/borderlands-2/ |title=Borderlands 2 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands 2"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands 2"/> |- | rowspan="2" | ''[[GridBlock]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2012|9|20}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="GridBlock">{{Cite news |url=http://bhimpact.gamespress.com/release.asp?i=1112 |title=Gravity Defied! GridBlock Is the Physics-Based Puzzle Game You'll Flip Over |publisher=Bender/Helper Impact |date=2012-09-20 |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="GridBlock"/> |- | {{Sort|Grand Theft Auto 3|''[[Grand Theft Auto III]]''}} | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2012|9|25}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-iii/ps3-127023 |title=Grand Theft Auto III&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-31}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[My NBA 2K|MyNBA 2K]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2012|10|2}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="MyNBA2K/NBA 2KMyLIFE">{{Cite news |first=Giancarlo |last=Valdes |url=http://venturebeat.com/2012/10/02/nba-2k-everywhere-preview/ |title=Beef up your NBA 2K13 career with Facebook and mobile apps (preview) |publisher=[[VentureBeat]] |date=2010-10-02 |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="MyNBA2K/NBA 2KMyLIFE"/> |- | rowspan="7" | ''[[NBA 2K13]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="7" | {{Dts|2012|10|2}} | rowspan="7" | [[Visual Concepts]] | rowspan="7" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K13">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/nba-2k13/ |title=NBA 2K13 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K13"/> |- | [[Microsoft Windows]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K13"/> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K13"/> |- | [[PlayStation Portable]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K13"/> |- | [[Wii]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K13"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K13"/> |- | ''[[NBA 2KMyLIFE|NBA 2K MyLIFE]]'' | [[Browser game|Web Browser]] | {{Dts|2012|10|2}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="MyNBA2K/NBA 2KMyLIFE"/> |- | rowspan="3" | ''[[XCOM: Enemy Unknown]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2012|10|9}} | rowspan="3" | [[Firaxis Games]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="XCOM: Enemy Unknown">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/xcom-enemy-unknown/ |title=XCOM: Enemy Unknown |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-01-26}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="XCOM: Enemy Unknown"/> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="XCOM: Enemy Unknown"/> |- | {{Sort|NBA 2KOnline|''[[NBA 2K Online]]''}} | [[Browser game|Web Browser]] | {{Dts|2012|10|24}} | [[Visual Concepts]]&nbsp;/ [[Tencent Holdings|Tencent Games]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Press release 2013-02-05">{{Cite web |url=http://www.businesswire.com/news/home/20130205006684/en/Take-Two-Interactive-Software-Reports-Strong-Results-Quarter |title=Take-Two Interactive Software, Inc. Reports Strong Results for Third Quarter Fiscal 2013 |publisher=[[Business Wire]] |date=2013-02-05 |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | ''[[Borderlands (video game)#Borderlands Legends|Borderlands Legends]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2012|10|31}} | [[Gearbox Software]]&nbsp;/ [[2K China]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/borderlands-legends/iphone-145721 |title=Borderlands Legends&nbsp;- iPhone |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | ''[[Sid Meier's Railroads!]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2012|11|1}} | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ [[Feral Interactive]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Cord |last=Kruse |url=http://www.insidemacgames.com/news/story.php?ID=21317 |title=Sid Meier's Railroads! To Pull Into Station On November 1 |publisher=[[Inside Mac Games]] |date=2012-10-19 |accessdate=2013-01-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121227214322/http://www.insidemacgames.com/news/story.php?ID=21317 |archivedate=2012-12-27 }}</ref> |- | ''[[Bubble Guppies (video game)|Bubble Guppies]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2012|11|12}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Press release 2012-11-12">{{Cite news |url=http://www.marketwatch.com/story/2k-play-and-nickelodeons-holiday-video-game-lineup-features-favorite-characters-hit-new-shows-and-special-surprises-2012-11-12 |title=2K Play and Nickelodeon's Holiday Video Game Lineup Features Favorite Characters, Hit New Shows and Special Surprises |publisher=[[MarketWatch]] |date=2012-11-12 |accessdate=2013-02-08}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Nickelodeon Dance 2]]'' | [[Wii]] | rowspan="2" | {{Dts|2012|11|12}} | rowspan="2" | [[High Voltage Software]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Press release 2012-11-12"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Press release 2012-11-12"/> |- | ''[[Team Umizoomi & Dora's Fantastic Flight]]'' | [[Nintendo DS]] | {{Dts|2012|11|12}} | Black Lantern Studios | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Press release 2012-11-12"/> |- | ''[[NBA 2K13]]'' | [[Wii U]] | {{Dts|2012|11|18}} | [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K13"/> |- | ''[[Borderlands 2]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2012|11|21}} | [[Gearbox Software]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands 2"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2012|12|6}} | [[Rockstar North]]&nbsp;/ War Drum Studios | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-double-pack-grand-theft-auto-iii-grand-theft-auto-vice-city/iphone-146059 |title=Grand Theft Auto: Vice City&nbsp;- iPhone |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130117180703/http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-double-pack-grand-theft-auto-iii-grand-theft-auto-vice-city/iphone-146059 |archivedate=2013-01-17 }}</ref> |- | ''[[Herd, Herd, Herd]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2012|12|6}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |url=http://www.marketwatch.com/story/its-man-vs-chicken-as-2k-play-launches-herd-herd-herd-for-iphone-ipad-and-ipod-touch-2012-12-06 |title=It's Man vs. Chicken as 2K Play Launches Herd, Herd, Herd for iPhone, iPad and iPod touch |publisher=[[MarketWatch]] |date=2012-12-06 |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: San Andreas]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2012|12|11}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-san-andreas/ps3-146165 |title=Grand Theft Auto: San Andreas&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2012|12|12}} | [[Rockstar North]]&nbsp;/ War Drum Studios | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Press release 2013-02-05"/> |- | ''[[Bully (video game)|Bully]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2012|12|18}} | [[Rockstar Vancouver]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/bully/ps3-150887 |title=Bully&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-01}}</ref> |- | ''[[Midnight Club 3: DUB Edition]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2012|12|18}} | [[Rockstar San Diego]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/midnight-club-3-dub-edition/ps3-150886 |title=Midnight Club 3: DUB Edition&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-05-01}}</ref> |- | ''[[Red Dead Revolver]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2012|12|18}} | [[Rockstar San Diego]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/red-dead-revolver/ps3-150888 |title=Red Dead Revolver&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-30}}</ref> |- | {{Sort|Dora Explorer: Dora Saves the Mermaids|''[[Dora the Explorer video games|Dora the Explorer: Dora Saves the Mermaids]]''}} | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2013|1|8}} | [[Totally Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/dora-the-explorer-dora-saves-the-mermaids/ps3-139063 |title=Dora the Explorer: Dora Saves The Mermaids&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | ''[[Go, Diego, Go! Great Dinosaur Rescue]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2013|1|8}} | [[High Voltage Software]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/go-diego-go-2-game-set-14271791/ps3-152661 |title=Go, Diego, Go! Great Dinosaur Rescue&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-02-06}}</ref> |- | ''[[Herd, Herd, Herd]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2013|1|9}} | [[Cat Daddy Games]] | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Press release 2013-02-05"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2013|1|25}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-double-pack-grand-theft-auto-iii-grand-theft-auto-vice-city/ps3-127021 |title=Grand Theft Auto: Vice City&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-01-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130128073649/http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-double-pack-grand-theft-auto-iii-grand-theft-auto-vice-city/ps3-127021 |archivedate=2013-01-28 }}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Major League Baseball 2K13]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2013|3|5}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K13">{{Cite news |first=Sinan |last=Kubba |url=http://www.joystiq.com/2013/01/09/mlb-2k13-hits-march-5-tampa-bays-david-price-as-cover-star/ |title=MLB 2K13 hits March 5, Tampa Bay's David Price as cover star |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-01-09 |accessdate=2013-02-02}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Major League Baseball 2K13"/> |- | {{Sort|Midnight Club 1: Street Racing|''[[Midnight Club: Street Racing]]''}} | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2013|3|5}} | [[Rockstar San Diego]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/midnight-club-street-racing/ps3-161690 |title=Midnight Club: Street Racing&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-05}}</ref> |- | {{Sort|Midnight Club 2|''[[Midnight Club II]]''}} | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2013|3|5}} | [[Rockstar San Diego]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/midnight-club-ii/ps3-161692 |title=Midnight Club II&nbsp;- PlayStation 3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-03-05}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[BioShock Infinite]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2013|3|26}} | rowspan="3" | [[Irrational Games]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="BioShock Infinite">{{Cite news |first=Xav |last=de Matos |url=http://www.joystiq.com/2012/12/07/bioshock-infinite-delayed-once-again-now-launching-march-26/ |title=BioShock Infinite delayed once again, now launching on March 26 |publisher=[[Joystiq]] |date=2012-12-07 |accessdate=2013-01-23}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="BioShock Infinite"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="BioShock Infinite"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: Liberty City Stories]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2013|4|2}} | [[Rockstar Leeds]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-double-pack-liberty-city-stories-vice-city-stories/ps3-163894 |title=Grand Theft Auto: Liberty City Stories&nbsp;- PlayStation3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-06}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City Stories]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2013|4|2}} | [[Rockstar Leeds]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/games/grand-theft-auto-vice-city-stories/ps3-163895 |title=Grand Theft Auto: Vice City Stories&nbsp;- PlayStation3 |publisher=[[IGN]] |accessdate=2013-04-06}}</ref> |- | ''[[XCOM: Enemy Unknown]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2013|4|25}} | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ [[Feral Interactive]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Jeffrey |last=Matulef |url=http://www.eurogamer.net/articles/2013-03-23-xcom-enemy-unknown-coming-to-ios-dated-for-mac |title=XCOM: Enemy Unknown coming to iOS, dated for Mac |publisher=[[Eurogamer]] |date=2013-03-23 |accessdate=2013-03-24}}</ref> |- | ''[[Haunted Hollow]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2013|5|2}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Danny |last=Cowan |url=http://www.joystiq.com/2013/04/23/firaxiss-haunted-hollow-spooks-app-store/ |title=Firaxis's Haunted Hollow spooks App Store [update] |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-04-23 |accessdate=2013-04-24}}</ref> |- | ''[[Pro Baseball 2K]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2013|5|2}} | [[Visual Concepts]]&nbsp;/ [[Nexon Co. Ltd.|Nexon]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="FY2012 Q4 report">{{Cite web |url=http://ir.take2games.com/phoenix.zhtml?c=86428&p=irol-newsArticle&ID=1818758 |title=Take-Two Interactive Software, Inc. Reports Strong Results for Fourth Quarter and Fiscal Year 2013 |publisher=Take-Two Interactive Software |date=2013-05-13 |accessdate=2013-05-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140911015732/http://ir.take2games.com/phoenix.zhtml?c=86428&p=irol-newsArticle&ID=1818758 |archivedate=2014-09-11 }}</ref> |- | ''[[Sid Meier's Ace Patrol]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2013|5|9}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=David |last=Hinkle |url=http://www.joystiq.com/2013/05/01/sid-meiers-ace-patrol-lands-on-ios-may-9/ |title=Sid Meier's Ace Patrol lands on iOS May 9 |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-05-01 |accessdate=2013-05-01}}</ref> |- | ''[[Manhunt (video game)|Manhunt]]'' | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2013|5|14}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Manhunt/Warriors PS3">{{Cite news |url=http://www.polygon.com/2013/5/9/4316794/manhunt-playstation-store-release-date-may-14 |title=Rockstar's violent stealth game Manhunt hits PlayStation Store May 14, Warriors to come |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2013-05-10 |accessdate=2013-05-10}}</ref> |- | {{Sort|Warriors|''[[The Warriors (video game)|The Warriors]]''}} | [[PlayStation 3]] | {{Dts|2013|5|28}} | [[Rockstar Toronto]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Dave |last=Tach |url=http://www.polygon.com/2013/5/22/4356742/the-warriors-psn-release-date-may-28 |title=The Warriors hits PSN May 28 |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2013-05-22 |accessdate=2013-05-22}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Beejumbled]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2013|6|13}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Beejumbled">{{Cite news |first=David |last=Diaz |url=http://www.justpushstart.com/2013/06/beejumbled-coming-soon/ |title=Beejumbled Coming Soon |publisher=Just Push Start |date=2013-06-06 |accessdate=2013-06-06}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="Beejumbled"/> |- | ''[[Max Payne 3]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2013|6|20}} | [[Rockstar Games|Rockstar Studios]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Jessica |last=Conditt |url=http://www.joystiq.com/2013/06/18/max-payne-3-makes-the-slow-mo-leap-to-mac-on-june-20/ |title=Max Payne 3 makes the slow-mo leap to Mac on June 20 |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-06-18 |accessdate=2013-06-18}}</ref> |- | ''[[XCOM: Enemy Unknown]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2013|6|20}} | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ [[2K China]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Alexander |last=Sliwinski |url=http://www.joystiq.com/2013/06/17/xcom-enemy-unknown-ios-june-20/ |title=Commander, XCOM: Enemy Unknown is on iOS June 20 |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-06-17 |accessdate=2013-06-17}} {{Cite news |first=David |last=Hinkle |url=http://www.joystiq.com/2013/05/30/jake-solomon-on-xcom-ios-and-the-happy-accident-of-mobile-stra/ |title=Jake Solomon on XCOM iOS and the 'happy accident' of mobile strategy games |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-05-30 |accessdate=2014-08-04}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Turd Birds]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2013|6|27}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Enrique |last=Garcia |url=http://www.meristation.com/iphone/noticias/turd-birds-los-angry-birds-cagones-de-2k-games/793/1877946 |title=Turd Birds, los Angry Birds cagones de 2K Games iPhone |language=Spanish |publisher=MeriStation |date=2013-06-24 |accessdate=2013-07-09}}</ref> |- | [[iOS]] | {{Dts|2013|7|11}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web |url=https://itunes.apple.com/us/app/t**d-birds/id609800311?mt=8I |title=T**d Birds™ |publisher=[[Apple Inc.|Apple]] |date=2010-07-11 |accessdate=2013-07-19}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Civilization V: Brave New World|Sid Meier's Civilization V: Brave New World]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="2" | {{Dts|2013|7|9}} | [[Firaxis Games]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name=":9">{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/sid-meiers-civilization-v-brave-new-world/pc-162658|title=Sid Meier's Civilization V: Brave New World (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | [[Mac OS|Mac]] | [[Firaxis Games]] / [[Aspyr]] | style="text-align:center" | <ref name=":9" /> |- | rowspan="3" | {{Sort|Bureau: XCOM Declassified|''[[The Bureau: XCOM Declassified]]''}} | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2013|8|20}} | rowspan="3" | {{Sort|0002K Marin|[[2K Marin]]}} | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="XCOM Declassified">{{Cite news |first=Alexander |last=Sliwinski |url=http://www.joystiq.com/2013/04/26/xcom-shooter-now-the-bureau-xcom-declassified-out-august/ |title=XCOM shooter now 'The Bureau: XCOM Declassified,' out this August |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-04-26 |accessdate=2013-04-26}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="XCOM Declassified"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="XCOM Declassified"/> |- | ''[[Sid Meier's Ace Patrol]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2013|8|27}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Jeffrey |last=Matulef |url=http://www.eurogamer.net/articles/2013-08-27-sid-meiers-ace-patrol-launches-on-steam |title=Sid Meier's Ace Patrol launches on Steam |publisher=[[Eurogamer]] |date=2013-08-27 |accessdate=2013-08-28}}</ref> |- | ''[[BioShock Infinite]]'' | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2013|8|29}} | [[Irrational Games]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Sinan |last=Kubba |url=http://www.joystiq.com/2013/08/02/bioshock-infinite-loops-onto-mac-this-month/ |title=BioShock Infinite loops onto Mac this month |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-08-02 |accessdate=2013-08-02}}</ref> |- | ''[[2K Drive]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2013|9|5}} | [[Lucid Games]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Sinan |last=Kubba |url=http://www.joystiq.com/2013/09/05/ios-racer-2k-drive-out-now-for-7/ |title=iOS racer 2K Drive out now for $7 |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-09-05 |accessdate=2013-09-05}}</ref> |- | rowspan="2" | {{Sort|Grand Theft Auto 5|''[[Grand Theft Auto V]]''}} | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2013|9|17}} | rowspan="2" | [[Rockstar North]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto V">{{Cite news |first=Tom |last=Phillips |url=http://www.eurogamer.net/articles/2013-01-31-grand-theft-auto-5-release-date-is-september-17th |title=Grand Theft Auto 5 release date is 17th September |publisher=[[Eurogamer]] |date=2013-01-31 |accessdate=2013-02-01}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Grand Theft Auto V"/> |- | rowspan="2" | ''[[Grand Theft Auto Online]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2013|10|1}} | rowspan="2" | [[Rockstar North]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":10">{{Cite web|url=http://www.computerandvideogames.com/424264/gta-online-first-look-rockstars-persistent-online-world-is-its-most-ambitious-project-in-years/ |title=GTA Online first look: Rockstar's persistent online world is its most ambitious project in years - ComputerAndVideoGames.com |date=2013-08-17 |access-date=2016-08-30 |deadurl=bot: unknown |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130817062416/http://www.computerandvideogames.com/424264/gta-online-first-look-rockstars-persistent-online-world-is-its-most-ambitious-project-in-years/ |archivedate=2013-08-17 |df= }}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name=":10" /> |- | rowspan="5" | ''[[NBA 2K14]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="5" | {{Dts|2013|10|1}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]]&nbsp;/ [[2K China]] | rowspan="5" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K14 mobile">{{Cite news |first=Mike |last=Suszek |url=http://www.joystiq.com/2013/10/03/nba-2k14-bounces-to-ios-and-amazon-app-store/ |title=NBA 2K14 bounces to iOS and Amazon App Store |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-10-03 |accessdate=2013-10-04}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K14 mobile"/> |- | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | [[Visual Concepts]] | style="text-align:center" | <ref name="FY2012 Q4 report"/> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="FY2012 Q4 report"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="FY2012 Q4 report"/> |- | rowspan="2" | ''[[WWE 2K14]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2013|10|29}} | rowspan="2" | [[Yuke's]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K14">{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/wwe-2k14/ |title=WWE 2K14 |publisher=[[GameSpot]] |accessdate=2013-06-27}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K14"/> |- | {{Sort|Spec Ops: Line|''[[Spec Ops: The Line]]''}} | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2013|11|7}} | [[Yager Development]]&nbsp;/ Digital Tribe Games | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Colin |last=Campbell |url=http://www.polygon.com/2013/11/6/5074708/spec-ops-the-line-landing-for-mac |title=Spec Ops: The Line landing for Mac |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2013-11-06 |accessdate=2014-07-03}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[My NBA 2K14|MyNBA 2K14]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2013|11|8}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="MyNBA 2K14">{{Cite news |first=Steve |last=Noah |url=http://www.operationsports.com/news/678965/mynba2k14-companion-app-available-now-free-on-ios-android-kindle-devices/ |title=MyNBA2K14 Companion App Available Now&nbsp;- Free on iOS, Android & Kindle Devices |publisher=Operation Sports |date=2013-11-09 |accessdate=2013-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131215220925/http://www.operationsports.com/news/678965/mynba2k14-companion-app-available-now-free-on-ios-android-kindle-devices/ |archivedate=2013-12-15 }}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="MyNBA 2K14"/> |- | rowspan="2" | ''[[Sid Meier's Ace Patrol: Pacific Skies]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2013|11|5}} | rowspan="2" | [[Firaxis Games]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Pacific Skies">{{Cite news |first=Samit |last=Sarkar |url=http://www.polygon.com/2013/10/29/5042038/sid-meiers-ace-patrol-pacific-skies-release-date-price-pc-ios |title=Sid Meier's Ace Patrol: Pacific Skies hits in early Nov. on PC, iOS (update) |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-10-29 |accessdate=2013-10-30}}</ref> |- | [[iOS]] | {{Dts|2013|11|7}} | style="text-align:center" | <ref name="Pacific Skies"/> |- | rowspan="4" | ''[[XCOM: Enemy Within]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="4" | {{Dts|2013|11|12}} | rowspan="3" | [[Firaxis Games]] | rowspan="4" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name=":11">{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/xcom-enemy-within/pc-20003302|title=XCOM: Enemy Within (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name=":11" /> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name=":11" /> |- | [[Mac OS|Mac]] | [[Firaxis Games]] / [[Feral Interactive]] | style="text-align:center" | <ref name=":11" /> |- | rowspan="2" | ''[[NBA 2K14]]'' | [[PlayStation 4]] | {{Dts|2013|11|15}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Brett |last=Molina |url=http://www.usatoday.com/story/tech/gaming/2013/08/20/sony-playstation-gamescom/2677405/ |title=Sony to launch PlayStation 4 on Nov. 15 |work=[[USA Today]] |date=2013-08-20 |accessdate=2013-08-22}}</ref> |- | [[Xbox One]] | {{Dts|2013|11|19}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Mike |last=Suszek |url=http://www.joystiq.com/2013/11/15/nba-2k14-arriving-on-november-19-for-xbox-one-features-detailed/ |title=NBA 2K14 arriving on November 19 for Xbox One, features detailed in 'uber trailer' |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-11-16 |accessdate=2013-11-16}}</ref> |- | {{Sort|Bureau: XCOM Declassified|''[[The Bureau: XCOM Declassified]]''}} | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2013|11|27}} | {{Sort|0002K Marin|[[2K Marin]]}}&nbsp;/ [[TransGaming]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Jordan |last=Kahn |url=http://9to5mac.com/2013/11/28/the-bureau-xcom-declassified-arrives-on-the-mac-app-store/ |title=The Bureau&nbsp;– XCOM Declassified arrives on the Mac App Store |publisher=[[9to5Mac]] |date=2013-11-28 |accessdate=2014-01-08}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Sensei Wars]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2013|12|11}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name="Sensei Wars">{{Cite news |first=Tracey |last=Lien |url=http://www.polygon.com/2013/12/11/5202266/tycoon-series-developer-launches-strategy-game-sensei-wars |title=Tycoon series developer launches strategy game Sensei Wars |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2013-12-11 |accessdate=2013-12-15}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="Sensei Wars"/> |- | rowspan="3" | ''[[Grand Theft Auto: San Andreas]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2013|12|12}} | rowspan="3" | [[Rockstar North]]&nbsp;/ War Drum Studios | rowspan="3" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=David |last=Hinkle |url=http://www.joystiq.com/2013/12/12/grand-theft-auto-san-andreas-out-now-on-ios/ |title=Grand Theft Auto: San Andreas out now on iOS |publisher=[[Joystiq]] |date=2013-12-12 |accessdate=2013-12-12}}</ref> |- | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2014|1|7}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Samit |last=Sarkar |url=http://www.polygon.com/2014/1/7/5284840/grand-theft-auto-san-andreas-release-date-android-kindle-fire-hdx |title=Grand Theft Auto: San Andreas now available on Android, Kindle |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2014-01-07 |accessdate=2014-01-08}}</ref> |- | [[Windows Phone]] | {{Dts|2014|1|27}} | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Tom |last=Warren |url=http://www.theverge.com/2014/1/27/5349620/grand-theft-auto-san-andreas-windows-phone-download |title='GTA: San Andreas' arrives on Windows Phone, just a month after iOS and Android |publisher=[[The Verge]] |date=2014-01-27 |accessdate=2014-01-28}}</ref> |- | ''[[XCOM: Enemy Unknown]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2014|4|24}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Sinan |last=Kubba |url=http://www.joystiq.com/2014/04/24/xcom-enemy-unknown-gets-acquainted-with-android-out-now/ |title=XCOM: Enemy Unknown gets acquainted with Android, out now |publisher=[[Joystiq]] |date=2014-04-24 |accessdate=2014-04-24}}</ref> |- | ''[[Borderlands 2]]'' | [[PlayStation Vita]] | {{Dts|2014|5|6}} | [[Gearbox Software]]&nbsp;/ [[Iron Galaxy Studios]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Alexa Ray |last=Corriea |url=http://www.polygon.com/2014/4/8/5594692/new-playstation-vita-model-coming-may-6-in-borderlands-2-bundle |title=New PlayStation Vita model coming May 6 in Borderlands 2 bundle |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2014-04-08 |accessdate=2014-04-09}}</ref> |- | ''[[XCOM: Enemy Unknown]]'' | [[Linux]] | {{Dts|2014|6|19}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Brad |last=Chacos |url=http://www.pcworld.com/article/2365364/linux-gaming-revolution-continues-as-xcom-enemy-unknown-all-add-ons-hit-linux.html |title=Linux gaming revolution continues as XCOM: Enemy Unknown hits SteamOS |work=[[PC World]] |date=2014-06-19 |accessdate=2014-07-17}}</ref> |- | ''[[Civilization Revolution 2|Sid Meier's Civilization Revolution 2]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2014|7|2}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Civilization Revolution 2">{{Cite news |first=Alexander |last=Sliwinski |url=http://www.joystiq.com/2014/06/23/civilization-revolution-2-announced/ |title=Civilization Revolution 2 announced |publisher=[[Joystiq]] |date=2014-06-23 |accessdate=2014-06-24}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[WWE SuperCard]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2014|8|14}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="WWE SuperCard">{{Cite news |first=Mike |last=Suszek |url=http://www.joystiq.com/2014/08/14/2k-launches-wwe-card-game-for-ios-android/ |title=2K launches WWE card game for iOS, Android |publisher=[[Joystiq]] |date=2014-08-14 |accessdate=2014-08-14}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE SuperCard"/> |- | ''[[BioShock]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2014|8|28}} | [[Irrational Games]]&nbsp;/ [[2K China]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Alexander |last=Sliwinski |url=http://www.joystiq.com/2014/08/27/bioshock-ios-available-tonight-priced-at-14-99/ |title=BioShock iOS available tonight, priced at $14.99 |publisher=[[Joystiq]] |date=2014-08-27 |accessdate=2014-08-28}}</ref> |- | ''[[Borderlands 2]]'' | [[Linux]] | {{Dts|2014|10|1}} | [[Gearbox Software]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Russ |last=Looney |url=http://blog.gameagent.com/borderlands-2-now-available-linux/ |title=Borderlands 2 Now Available on Linux |publisher=[[GameAgent]] |date=2014-10-01 |accessdate=2014-10-01 |archiveurl=https://archive.today/20141001181713/http://blog.gameagent.com/borderlands-2-now-available-linux/ |archivedate=2014-10-01 }}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[NHL 2K (2014 video game)|NHL 2K]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2014|10|1}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]]&nbsp;/ [[Virtuos]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K">{{Cite news |first=Mike |last=Suszek |url=http://www.joystiq.com/2014/10/01/nhl-2k-faces-off-on-ios-android-today/ |title=NHL 2K faces off on iOS, Android today |publisher=[[Joystiq]] |date=2014-10-01 |accessdate=2014-10-01}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL 2K"/> |- | rowspan="5" | ''[[NBA 2K15]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="5" | {{Dts|2014|10|7}} | rowspan="5" | [[Visual Concepts]] | rowspan="5" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K15">{{Cite news |first=Mike |last=Suszek |url=http://www.joystiq.com/2014/05/07/nba-2k15-nets-mvp-cover-athlete-kevin-durant/ |title=NBA 2K15 nets MVP cover athlete Kevin Durant |publisher=[[Joystiq]] |date=2014-05-07 |accessdate=2014-05-07}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K15"/> |- | [[PlayStation 4]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K15"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K15"/> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K15"/> |- | rowspan="2" | ''[[My NBA 2K15|MyNBA 2K15]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2014|10|13}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="My NBA 2K15">{{Cite news |first=Chris |last=Priestman |url=http://www.pocketgamer.co.uk/r/Android/My+NBA+2K15/news.asp?c=61997 |title=My NBA 2K15, the card-battling companion app to NBA 2K15, is out now on iOS and Android |publisher=[[Pocket Gamer]] |date=2014-10-13 |accessdate=2014-10-16}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="My NBA 2K15"/> |- | rowspan="2" | ''[[XCOM: Enemy Within]]'' | [[IOS 9|iOS]] | rowspan="2" | {{Dts|2014|11|13}} | [[Firaxis Games]] / [[2K China]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name=":11" /> |- | [[Android (operating system)|Android]] | [[Firaxis Games]] | style="text-align:center" | <ref name=":11" /> |- | rowspan="5" | {{Sort|Borderlands Presequel|''[[Borderlands: The Pre-Sequel!]]''}} | [[Linux]] | rowspan="5" | {{Dts|2014|10|14}} | rowspan="5" | [[Gearbox Software]]&nbsp;/ {{Sort|0002K Australia|[[2K Australia]]}} | rowspan="5" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands: The Pre-Sequel Linux and Mac">{{Cite web |url=http://ir.take2games.com/phoenix.zhtml?c=86428&p=irol-newsArticle&ID=1955544&highlight |title=Take-Two Interactive Software, Inc. Reports Results for Fiscal First Quarter 2015 |publisher=[[Business Wire]] |date=2014-08-05 |accessdate=2014-08-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140923110300/http://ir.take2games.com/phoenix.zhtml?c=86428&p=irol-newsArticle&ID=1955544&highlight |archivedate=2014-09-23 }}</ref> |- | [[Mac OS|Mac]] | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands: The Pre-Sequel Linux and Mac"/> |- | [[Microsoft Windows]] | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands: The Pre-Sequel">{{Cite news |first=Seth G. |last=Macy |url=http://www.ign.com/articles/2014/06/05/borderlands-the-pre-sequel-release-date-announced |title=Borderlands: The Pre-Sequel Release Date Announced |publisher=[[Eurogamer]] |date=2014-06-05 |accessdate=2014-06-12}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands: The Pre-Sequel"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands: The Pre-Sequel"/> |- | rowspan="2" | ''[[NBA 2K15]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2014|10|16}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K15 mobile">{{Cite news |first=Jordan |last=Sirani |url=http://www.ign.com/articles/2014/10/16/nba-2k15-now-available-on-mobile |title=NBA 2K15 Now Available on Mobile |publisher=[[IGN]] |date=2014-10-16 |accessdate=2014-10-16}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K15 mobile"/> |- | {{Sort|Sid Meier's Civilization Beyond Earth|''[[Civilization: Beyond Earth|Sid Meier's Civilization: Beyond Earth]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2014|10|24}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Mike |last=Suszek |url=http://www.joystiq.com/2014/07/03/civilization-beyond-earth-enters-orbit-on-october-24/ |title=Civilization: Beyond Earth enters orbit on October 24 |publisher=[[Joystiq]] |date=2014-07-03 |accessdate=2014-07-04}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[WWE 2K15]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="2" | {{Dts|2014|10|28}} | rowspan="2" | [[Yuke's]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K15">{{Cite news |first=Mike |last=Suszek |url=http://www.joystiq.com/2014/09/16/wwe-2k15-delayed-to-november-on-next-gen/ |title=WWE 2K15 delayed to November on next-gen |publisher=[[Joystiq]] |date=2014-09-16 |accessdate=2014-10-01}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K15"/> |- | ''[[Civilization Revolution 2|Sid Meier's Civilization Revolution 2]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2014|11|7}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Ryan |last=Whitwam |url=http://www.androidpolice.com/2014/11/07/civilization-revolution-2-finally-gets-a-turn-on-android/ |title=Civilization Revolution 2 Finally Gets A Turn On Android |publisher=Android Police |date=2014-11-07 |accessdate=2014-11-09}}</ref> |- | rowspan="2" | {{Sort|Grand Theft Auto 5|''[[Grand Theft Auto V]]''}} | [[PlayStation 4]] | rowspan="2" | {{Dts|2014|11|18}} | rowspan="2" | [[Rockstar North]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="GTAVPS4XBO">{{Cite news |first=Alexander |last=Sliwinski |url=http://www.joystiq.com/2014/09/12/grand-theft-auto-5-hits-ps4-xbox-one-nov-18-pc-in-2015/ |title=Grand Theft Auto 5 hits PS4, Xbox One Nov. 18; PC in 2015 |publisher=[[Joystiq]] |date=2014-09-12 |accessdate=2014-09-12}}</ref> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="GTAVPS4XBO"/> |- | rowspan="2" | ''[[Grand Theft Auto Online]]'' | [[PlayStation 4]] | rowspan="2" | {{Dts|2014|11|18}} | rowspan="2" | [[Rockstar North]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":10" /> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name=":10" /> |- | rowspan="2" | ''[[WWE 2K15]]'' | [[PlayStation 4]] | rowspan="2" | {{Dts|2014|11|18}} | rowspan="2" | [[Yuke's]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K15"/> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K15"/> |- | {{Sort|Sid Meier's Civilization Beyond Earth|''[[Civilization: Beyond Earth|Sid Meier's Civilization: Beyond Earth]]''}} | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2014|12|3}} | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Russ |last=Looney |url=http://blog.gameagent.com/civilization-beyond-earth-mac-linux-dev-update-6/ |title=Civilization: Beyond Earth Mac and Linux Dev Update #6 |publisher=[[GameAgent]] |date=2014-12-03 |accessdate=2014-12-21 |archiveurl=https://archive.today/20141205082846/http://blog.gameagent.com/civilization-beyond-earth-mac-linux-dev-update-6/ |archivedate=2014-12-05 }}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: Chinatown Wars]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2014|12|18}} | [[Rockstar Leeds]]&nbsp;/ War Drum Studios | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Eddie |last=Makuch |url=http://www.gamespot.com/articles/gta-chinatown-wars-hits-android-today/1100-6424301/ |title=GTA: Chinatown Wars Hits Android Today |publisher=[[GameSpot]] |date=2014-12-18 |accessdate=2014-12-21}}</ref> |- | {{Sort|Sid Meier's Civilization Beyond Earth|''[[Civilization: Beyond Earth|Sid Meier's Civilization: Beyond Earth]]''}} | [[Linux]] | {{Dts|2014|12|18}} | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Connor |last=Sears |url=http://www.gamenguide.com/articles/17292/20141217/civilization-beyond-earth-linux-release-date-announced-port-will-come-with-latest-patch-already-installed.htm |title=Civilization: Beyond Earth Linux Release Date Announced: Port Will Come With Latest Patch Already Installed |publisher=GamenGuide |date=2014-12-17 |accessdate=2014-12-21}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[Evolve: Hunter's Quest]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="3" | {{Dts|2015|1|29}} | rowspan="3" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Evolve: Hunter's Quest">{{Cite news |first=Michael |last=McWhertor |url=http://www.polygon.com/2015/1/29/7934133/turtle-rock-evolve-hunters-quest-android-ios-windows-phone |title=Turtle Rock's Evolve spawns a match-3 puzzle game for mobile |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2015-01-29 |accessdate=2015-01-30}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="Evolve: Hunter's Quest"/> |- | [[Windows Phone]] | style="text-align:center" | <ref name="Evolve: Hunter's Quest"/> |- | rowspan="3" | ''[[Evolve (video game)|Evolve]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2015|2|10}} | rowspan="3" | [[Turtle Rock Studios]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Evolve">{{Cite news |first=Mike |last=Suszek |url=http://www.joystiq.com/2014/08/05/evolve-pushed-back-to-february/ |title=Evolve picks a fight in October |publisher=[[Joystiq]] |date=2014-08-05 |accessdate=2014-08-06}}</ref> |- | [[PlayStation 4]] | style="text-align:center" | <ref name="Evolve"/> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="Evolve"/> |- | rowspan="3"| ''[[Sid Meier's Starships]]'' | [[iOS]] | rowspan="3" | {{Dts|2015|3|12}} | rowspan="3" | [[Firaxis Games]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Starships">{{Cite news |first=Eddie |last=Makuch |url=http://www.gamespot.com/articles/sid-meier-s-starships-launching-in-march-price-rev/1100-6425503/ |title=Sid Meier's Starships Launching in March, Price Revealed |publisher=[[GameSpot]] |date=2015-02-24 |accessdate=2015-02-24}}</ref> |- | [[Mac OS|Mac]] | style="text-align:center" | <ref name="Starships"/> |- | [[Microsoft Windows]] | style="text-align:center" | <ref name="Starships"/> |- | ''[[BioShock Infinite]]'' | [[Linux]] | {{Dts|2015|3|17}} | [[Irrational Games]]&nbsp;/ Virtual Programming | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Liam |last=Dawe |url=https://www.gamingonlinux.com/articles/bioshock-infinite-released-for-linux-thanks-to-virtual-programming.5108 |title=BioShock Infinite Released For Linux, Thanks To Virtual Programming |publisher=GamingOnLinux |date=2015-03-17 |accessdate=2015-03-18}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[Borderlands 2]]'' | [[PlayStation 4]] | rowspan="2" | {{Dts|2015|3|24}} | rowspan="2" | [[Gearbox Software]]&nbsp;/ [[Armature Studio]]&nbsp;/ [[Iron Galaxy Studios]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands: The Handsome Collection">{{Cite news |url=http://www.inquisitr.com/1770983/the-handsome-collection-of-borderlands-2-and-the-pre-sequel-is-coming-to-ps4-and-xbox-one/ |title='The Handsome Collection' Of 'Borderlands 2' and 'The Pre-Sequel' Is Coming To PS4 And Xbox One |publisher=The Inquisitr News |date=2015-01-20 |accessdate=2015-01-21}}</ref> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands: The Handsome Collection"/> |- | rowspan="2" | {{Sort|Borderlands Presequel|''[[Borderlands: The Pre-Sequel!]]''}} | [[PlayStation 4]] | rowspan="2" | {{Dts|2015|3|24}} | rowspan="2" | [[Gearbox Software]]&nbsp;/ {{Sort|0002K Australia|[[2K Australia]]}}&nbsp;/ [[Armature Studio]]&nbsp;/ [[Iron Galaxy Studios]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands: The Handsome Collection"/> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="Borderlands: The Handsome Collection"/> |- | {{Sort|Grand Theft Auto 5|''[[Grand Theft Auto V]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2015|4|14}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Rob |last=Crossley |url=http://www.gamespot.com/articles/gta-5-pc-release-date-delayed-again/1100-6425490/ |title=GTA 5 PC Release Date Delayed Again |publisher=[[GameSpot]] |date=2015-02-24 |accessdate=2015-02-24 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6WaYmqhlT?url=http://www.gamespot.com/articles/gta-5-pc-release-date-delayed-again/1100-6425490/ |archivedate=2015-02-24 |url-status=live |df= }}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto Online]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2015|4|14}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":10" /> |- | rowspan="2" | ''[[WWE 2K]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2015|4|16}} | rowspan="2" | [[n-Space]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K">{{Cite news |first=Dave |last=Tach |url=http://www.polygon.com/2015/4/16/8429583/wwe-2k-ios-android-release-screenshots-video |title=WWE 2K brings wrestling simulation and The Undertaker to mobile today |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2015-04-16 |accessdate=2015-04-18}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K"/> |- | ''[[WWE 2K15]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2015|4|28}} | [[Yuke's]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Eddie |last=Makuch |url=http://www.gamespot.com/articles/console-exclusive-no-longer-as-wwe-2k15-hits-pc-to/1100-6426942/ |title=Console Exclusive No Longer, as WWE 2K15 Hits PC Today |publisher=[[GameSpot]] |date=2015-04-28 |accessdate=2015-04-28}}</ref> |- | {{Sort|Spec Ops: Line|''[[Spec Ops: The Line]]''}} | [[Linux]] | {{Dts|2015|5|14}} | [[Yager Development]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Michael |last=Larabel |url=https://www.phoronix.com/scan.php?page=news_item&px=spec-ops-the-line-linux |title=Spec Ops: The Line Is The Latest Linux Shooter |publisher=[[Phoronix]] |date=2015-05-15 |accessdate=2015-05-16}}</ref> |- | rowspan="5" | ''[[NBA 2K16]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="5" | {{Dts|2015|9|29}} | rowspan="5" | [[Visual Concepts]] | rowspan="5" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K16">{{Cite news |first=Vikki |last=Blake |url=http://www.ign.com/articles/2015/05/26/2k-confirms-release-date-and-pre-order-bonuses-for-nba-2k16 |title=2K Confirms Release Date and Pre-Order Bonuses for NBA 2K16 |publisher=[[IGN]] |date=2015-05-26 |accessdate=2015-08-05}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K16"/> |- | [[PlayStation 4]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K16"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K16"/> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K16"/> |- | rowspan="2" | ''[[My NBA 2K16|MyNBA 2K16]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2015|10|1}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="My NBA 2K16">{{Cite news |first=Eddie |last=Makuch |url=http://www.gamespot.com/articles/nba-2k16-now-has-a-total-of-four-cover-stars/1100-6430620/ |title=NBA 2K16 Now Has a Total of Four Cover Stars |publisher=[[GameSpot]] |date=2015-09-16 |accessdate=2015-10-07}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="My NBA 2K16"/> |- | rowspan="2" | ''[[NHL SuperCard]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2015|10|8}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NHL SuperCard">{{Cite news |first=Lauren |last=Keating |url=http://www.techtimes.com/articles/92784/20151008/2k-releases-nhl-supercard-card-collecting-game-featuring-cover-athlete.htm |title=2K Releases 'NHL SuperCard' Card-Collecting Game Featuring Minnesota Wild Left Wing Zach Parise |publisher=Tech Times |date=2015-10-08 |accessdate=2015-10-09}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="NHL SuperCard"/> |- | rowspan="3" | ''[[Civilization: Beyond Earth - Rising Tide|Sid Meier's Civilization: Beyond Earth - Rising Tide]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2015|10|9}} | [[Firaxis Games]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name=":12">{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/civilization-beyond-earth-rising-tide/pc-20040683|title=Sid Meier's Civilization: Beyond Earth -- Rising Tide (PC)|website=IGN|access-date=2016-08-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171110135701/http://www.ign.com/games/civilization-beyond-earth-rising-tide/pc-20040683|archivedate=2017-11-10}}</ref> |- | [[Mac OS|Mac]] | rowspan="2" |[[Firaxis Games]] / [[Aspyr]] | style="text-align:center" | <ref name=":12" /> |- | [[Linux]] | style="text-align:center" | <ref name=":12" /> |- | rowspan="2" | ''[[NBA 2K16]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2015|10|15}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K16 mobile">{{Cite news |first=Lauren |last=Keating |url=http://www.techtimes.com/articles/95775/20151015/2k-launches-nba-2k16-8-app-stores.htm |title=2K Launches 'NBA 2K16' For $8 In App Stores |publisher=Tech Times |date=2015-10-15 |accessdate=2015-10-24}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K16 mobile"/> |- | rowspan="4" | ''[[WWE 2K16]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="4" | {{Dts|2015|10|27}} | rowspan="4" | [[Yuke's]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | rowspan="4" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K16">{{Cite news |first=Owen S. |last=Good |url=http://www.polygon.com/2015/5/18/8622183/wwe-2k16-launches-oct-27-on-current-and-past-consoles-says-take-two |title=WWE 2K16 launches Oct. 27 on current and past consoles, says Take-Two |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2015-05-18 |accessdate=2015-05-19}}</ref> |- | [[PlayStation 4]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K16"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K16"/> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K16"/> |- | ''[[Civilization Online|Sid Meier's Civilization Online]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2015|12|2}} | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ XL Games | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Sung-won |last=Yoon |url=https://www.koreatimes.co.kr/www/news/tech/2015/11/133_191767.html |title=Civilization Online to be launched on Dec. 2 |work=[[The Korea Times]] |date=2015-11-27 |accessdate=2016-02-04}}</ref> |- | {{Sort|Grand Theft Auto 3|''[[Grand Theft Auto III]]''}} | [[PlayStation 4]] | {{Dts|2015|12|5}} | [[DMA Design]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="GTA ports to PS4">{{Cite news |first=Shuhei |last=Yoshida |url=http://blog.us.playstation.com/2015/12/04/fan-favorite-ps2-games-launching-on-ps4-tomorrow/ |title=Fan-Favorite PS2 Games Launching on PS4 Tomorrow |publisher=[[PlayStation Blog]] |date=2015-12-04 |accessdate=2016-08-16}}</ref> |- | ''[[Grand Theft Auto: San Andreas]]'' | [[PlayStation 4]] | {{Dts|2015|12|5}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="GTA ports to PS4"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: Vice City]]'' | [[PlayStation 4]] | {{Dts|2015|12|5}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="GTA ports to PS4"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: Liberty City Stories]]'' | [[iOS]] | {{Dts|2015|12|17}} | [[Rockstar Leeds]]&nbsp;/ [[Lucid Games]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Andrew |last=Webster |url=http://www.theverge.com/2015/12/17/10300628/gta-liberty-city-stories-iphone-ipad |title=Grand Theft Auto: Liberty City Stories is now on iPhone |publisher=[[The Verge]] |date=2015-12-17 |accessdate=2015-12-17}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[XCOM 2]]'' | [[Linux]] | rowspan="3" | {{Dts|2016|2|5}} | rowspan="2" | [[Firaxis Games]]&nbsp;/ [[Feral Interactive]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="XCOM 2">{{Cite news |first=Dave |last=Tach |url=http://www.polygon.com/2015/8/28/9220729/xcom-2-delayed-new-release-date-february |title=XCOM 2 delayed three months |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2015-08-28 |accessdate=2015-08-28}}</ref> |- | [[Mac OS|Mac]] | style="text-align:center" | <ref name="XCOM 2"/> |- | [[Microsoft Windows]] | [[Firaxis Games]] | style="text-align:center" | <ref name="XCOM 2"/> |- | ''[[Grand Theft Auto: Liberty City Stories]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2016|2|10}} | [[Rockstar Leeds]]&nbsp;/ [[Lucid Games]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=John |last=Dye |url=http://www.androidauthority.com/grand-theft-auto-liberty-city-stories-672912/ |title=Grand Theft Auto: Liberty City Stories hits Android |publisher=Android Authority |date=2016-02-11 |accessdate=2016-02-17}}</ref> |- | ''[[WWE 2K16]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2016|3|11}} | [[Yuke's]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Andy |last=Chalk |url=http://www.pcgamer.com/wwe-2k16-pc-release-date/ |title=WWE 2K16 is headed for the PC |work=[[PC Gamer]] |date=2016-02-17 |accessdate=2016-02-17}}</ref> |- | ''[[XCOM: Enemy Unknown|XCOM: Enemy Unknown Plus]]'' | [[PlayStation Vita]] | {{Dts|2016|3|19}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Tamoor |last=Hussain |url=http://www.gamespot.com/articles/xcom-enemy-unknown-playstation-vita-is-real-and-ou/1100-6435889/ |title=XCOM: Enemy Unknown PlayStation Vita Is Real and Out Now |publisher=[[GameSpot]] |date=2016-03-22 |accessdate=2016-03-24}}</ref> |- | ''[[XCOM: Enemy Within|XCOM: Enemy Within Plus]]'' | [[PlayStation Vita]] | {{Dts|2016|3|19}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.ign.com/games/xcom-enemy-unknown/vita-20043213|title=XCOM: Enemy Unknown Plus (PlayStation Vita)|website=IGN|access-date=2016-08-29}}</ref> |- | ''[[Bully (video game)|Bully]]'' | [[PlayStation 4]] | {{Dts|2016|3|22}} | [[Rockstar Vancouver]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Bully/Manhunt PS4">{{Cite news |first=Kimberley |last=Wallace |url=http://www.gameinformer.com/b/news/archive/2016/03/21/bully-manhunt-and-xcom-vita-appear-on-uk-psn-store.aspx |title=[Update] Bully And Manhunt Hit PS4, XCOM: Enemy Unknown Plus Lands On Vita |work=[[Game Informer]] |date=2016-03-22 |accessdate=2016-03-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160325003012/http://www.gameinformer.com/b/news/archive/2016/03/21/bully-manhunt-and-xcom-vita-appear-on-uk-psn-store.aspx |archivedate=2016-03-25 }}</ref> |- |''[[Manhunt (video game)|Manhunt]]'' | [[PlayStation 4]] | {{Dts|2016|3|22}} | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name="Bully/Manhunt PS4"/> |- | ''[[Civilization Revolution 2|Sid Meier's Civilization Revolution 2 Plus]]'' | [[PlayStation Vita]] | {{Dts|2016|3|29}} | [[Firaxis Games]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |url=http://www.gameinformer.com/b/news/archive/2016/03/29/2k-finally-releases-civilization-revolution-2-plus-on-vita.aspx |title=2K Finally Releases Civilization Revolution 2 Plus On Vita |work=[[Game Informer]] |date=2016-03-29 |accessdate=2016-03-30}}</ref> |- | {{Sort|Borderlands Presequel|''[[Borderlands: The Pre-Sequel!]]''}} | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2016|3|31}} | [[Gearbox Software]]&nbsp;/ [[2K Australia]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Quinten |last=Plummer |url=http://www.techtimes.com/articles/37204/20150304/doom-3-crysis-3-borderlands-the-pre-sequel-lands-on-android-this-year.htm |title=Doom 3, Crysis 3, Borderlands: The Pre-Sequel Land On Android This Year |publisher=Tech Times |date=2015-03-04 |access-date=2016-06-15}}</ref> |- | ''[[Max Payne (video game)|Max Payne]]'' | [[PlayStation 4]] | {{Dts|2016|4|22}} | [[Remedy Entertainment]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Francesca |last=Mead |url=https://blog.eu.playstation.com/2016/04/19/new-on-playstation-store-ratchet-clank-invisible-inc-axiom-verge/ |title= New on PlayStation Store: Ratchet&nbsp;& Clank, Invisible Inc., Axiom Verge |publisher=PlayStation Blogl |date=2016-04-19 |accessdate=2016-08-16}}</ref> |- | rowspan="5" | ''[[Tales from the Borderlands]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="5" | {{Dts|2016|4|26}} | rowspan="5" | [[Telltale Games]] | rowspan="5" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name=":26">{{Cite news|url=https://www.gamespot.com/articles/tales-from-the-borderlands-getting-released-on-dis/1100-6434922/|title=Tales from The Borderlands Getting Released on Disc|work=GameSpot|access-date=2017-05-12|language=en}}</ref> |- |[[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name=":26" /> |- |[[PlayStation 4]] | style="text-align:center" | <ref name=":26" /> |- |[[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name=":26" /> |- |[[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name=":26" /> |- | rowspan="3" | ''[[Battleborn (video game)|Battleborn]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2016|5|3}} | rowspan="3" | [[Gearbox Software]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Battleborn">{{Cite news |first=Seth G. |last=Macy |url=http://www.ign.com/articles/2015/11/05/battleborn-delayed-until-may-2016 |title=Battleborn Delayed Until May 2016 |publisher=[[IGN]] |date=2015-11-05 |accessdate=2015-11-06}}</ref> |- | [[PlayStation 4]] | style="text-align:center" | <ref name="Battleborn" /> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="Battleborn" /> |- | rowspan="2" | ''[[Battleborn Tap]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|4|27}} | rowspan="2" | Bee Square | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Battleborn Tap">{{Cite web |url=https://www.2k.com/games/battleborn-tap |title=Battleborn Tap |publisher=2K |date=2016-05-03 |accessdate=2016-05-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160602095837/https://www.2k.com/games/battleborn-tap |archivedate=2016-06-02 }}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name="Battleborn Tap"/> |- | {{Sort|Warriors|''[[The Warriors (video game)|The Warriors]]''}} | [[PlayStation 4]] | {{Dts|2016|7|5}} | [[Rockstar Toronto]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Owen S. |last=Good |url=http://www.polygon.com/2016/7/5/12098102/the-warriors-rockstars-classic-adaptation-of-the-cult-film-available |title=The Warriors, Rockstar's classic adaptation of the cult film, available now for PS4 |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2016-07-05 |accessdate=2016-07-06}}</ref> |- | ''[[Borderlands 2]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | {{Dts|2016|7|20}} | [[Gearbox Software]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=John |last=Dye |url=http://www.androidauthority.com/borderlands-2-nvidia-shield-tablet-android-tv-704992/ |title=Borderlands 2 arrives on NVIDIA Shield Tablet and Android TV |publisher=Android Authority |date=2016-07-21 |accessdate=2016-07-25}}</ref> |- | rowspan="2" | ''[[My NBA 2K17|MyNBA 2K17]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|9|6}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] / [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name=":14">{{Cite web|url=https://www.gottabemobile.com/2016/09/09/my-nba-2k17-nba-2k17-the-prelude-release-arrives/|title=My NBA 2K17 & NBA 2K17 The Prelude Release Arrives|date=2016-09-09|access-date=2016-09-09}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name=":14" /> |- | rowspan="2" | ''[[NBA 2K17: The Prelude]]'' | [[PlayStation 4]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|9|9}} | rowspan="2" | [[Visual Concepts]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.forbes.com/sites/brianmazique/2016/08/26/nba-2k17-news-the-prelude-gives-fans-a-chance-to-start-their-mycareer-journey-early/|title='NBA 2K17' News: 'The Prelude' Lets Fans Start Their MyCareer Journey Early|last=Mazique|first=Brian|access-date=2016-08-26}}</ref> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name=":0" /> |- | rowspan="2" |''[[BioShock]]'' | [[PlayStation 4]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|9|13}} | rowspan="2" | [[Irrational Games]]&nbsp;/ Blind Squirrel Games | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="BioShock Remastered Collection">{{Cite news |first=Mat |last=Paget |url=http://www.gamespot.com/articles/bioshock-remastered-collection-confirmed-for-ps4-x/1100-6441390/ |title=BioShock Remastered Collection Confirmed for PS4, Xbox One, and PC |publisher=[[GameSpot]] |date=2016-06-30 |accessdate=2016-06-30}}</ref> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="BioShock Remastered Collection"/> |- | rowspan="2" |''[[BioShock 2]]'' | [[PlayStation 4]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|9|13}} | rowspan="2" | {{Sort|0002K Marin|[[2K Marin]]}}&nbsp;/ Blind Squirrel Games | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="BioShock Remastered Collection"/> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="BioShock Remastered Collection"/> |- | rowspan="2" |''[[BioShock Infinite]]'' | [[PlayStation 4]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|9|13}} | rowspan="2" | [[Irrational Games]]&nbsp;/ Blind Squirrel Games | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="BioShock Remastered Collection"/> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="BioShock Remastered Collection"/> |- | rowspan="7" | ''[[NBA 2K17]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="5" | {{Dts|2016|9|20}} | rowspan="7" | [[Visual Concepts]] | rowspan="7" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K17">{{Cite news |first=Brian |last=Mazique |url=http://www.forbes.com/sites/brianmazique/2016/06/03/nba-2k17-release-date-and-additional-details/ |title=NBA 2K17 Is Coming In September And Has Plenty Of Pre-Order Bonuses |work=[[Forbes]] |date=2016-06-03 |accessdate=2016-06-07}}</ref> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K17"/> |- | [[PlayStation 4]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K17"/> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K17"/> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="NBA 2K17"/> |- | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|9|22}} | style="text-align:center" | <ref name=":16">{{Cite web|url=http://toucharcade.com/2016/09/22/nba-2k17-now-available/|title='NBA 2K17' Slam Dunks Its Way to the App Store|date=2016-09-22|website=TouchArcade|access-date=2016-09-23}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name=":16" /> |- | rowspan="2" | ''[[XCOM 2]]'' | [[PlayStation 4]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|9|29}} | rowspan="2" | [[Firaxis Games]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="XCOM 2 PS4/Xbox One">{{Cite news|url=http://www.gamespot.com/articles/formerly-a-pc-exclusive-xcom-2-heads-to-ps4-and-xb/1100-6440514/|title=Formerly a PC Exclusive, XCOM 2 Heads to PS4 and Xbox One|last=Pereira|first=Chris|date=2016-06-07|publisher=[[GameSpot]]|accessdate=2016-06-07}}</ref> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="XCOM 2 PS4/Xbox One" /> |- | rowspan="3" | ''[[Mafia III]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="3" | {{Dts|2016|10|7}} | rowspan="3" | [[Hangar 13 (company)|Hangar 13]] | rowspan="3" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name="Mafia III">{{Cite news |first=Owen S. |last=Good |url=http://www.polygon.com/2016/4/19/11458054/mafia-3-launch-date-october-7-ps4-xbox-one-pc |title=Mafia 3 launches its tale of revenge in October |publisher=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=2016-04-19 |accessdate=2016-04-20}}</ref> |- | [[PlayStation 4]] | style="text-align:center" | <ref name="Mafia III"/> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="Mafia III"/> |- | rowspan="2" | ''[[Mafia III: Rivals]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|10|7}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref name=":15">{{Cite web|url=http://www.gamespot.com/articles/mafia-3s-mobile-version-is-more-of-an-rpg/1100-6443819/|title=Mafia 3's Mobile Version Is More of an RPG|access-date=2016-09-22}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name=":15" /> |- | ''[[Red Dead Revolver]]'' | [[PlayStation 4]] | {{Dts|2016|10|11}} | [[Rockstar San Diego]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news|url=http://www.gamespot.com/articles/red-dead-revolver-re-released-on-ps4/1100-6444360/|title=Red Dead Revolver Re-Released on PS4|newspaper=GameSpot|access-date=2016-10-11}}</ref> |- | rowspan="4" | ''[[WWE 2K17]]'' | [[PlayStation 3]] | rowspan="4" | {{Dts|2016|10|11}} | rowspan="4" | [[Yuke's]]&nbsp;/ [[Visual Concepts]] | rowspan="4" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K17">{{Cite news |url=http://www.gamasutra.com/view/pressreleases/277074/2K_Announces_WWEreg_2K17_Collectorrsquos_EditionCelebrating_WWE_NXTreg.php |title=2K Announces WWE® 2K17 Collector's Edition Celebrating WWE NXT® |publisher=[[Gamasutra]] |date=2016-06-14 |accessdate=2016-06-25}}</ref> |- | [[PlayStation 4]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K17" /> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K17" /> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name="WWE 2K17" /> |- | rowspan="2" | ''[[NHL SuperCard 2K17]]'' | [[Android (operating system)|Android]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|10|12}} | rowspan="2" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="2" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name=":17">{{Cite web|url=http://www.businesswire.com/news/home/20161013005067/en/2K-Announces-NHL%C2%AE-SuperCard-2K17-Featuring-NHL|title=2K Announces NHL® SuperCard 2K17 Featuring NHL All-Star and San Jose Sharks Center Logan Couture {{!}} Business Wire|website=www.businesswire.com|access-date=2016-10-13}}</ref> |- | [[iOS]] | style="text-align:center" | <ref name=":17" /> |- | rowspan="2" | {{Sort|Sid Meier's Civilization 6|''[[Civilization VI|Sid Meier's Civilization VI]]''}} | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2016|10|21}} | [[Firaxis Games]] | rowspan="2" | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Mike |last=Mahardy |url=http://www.gamespot.com/articles/civilization-6-revealed-brings-major-changes/1100-6439691/ |title=Civilization 6 Revealed, Brings Major Changes |publisher=[[GameSpot]] |date=2016-05-11 |accessdate=2016-05-11}}</ref> |- | [[Mac OS|Mac]] | {{Dts|2016|10|24}} | [[Firaxis Games]] / [[Aspyr]] | style="text-align:center" | <ref name="Civilization 6, Mac/Linux">{{Cite news |first=Liam |last=Dawe |url=https://www.gamingonlinux.com/articles/civilization-vi-announced-will-support-linux-steamos.7205 |title=Civilization VI announced, will support Linux & SteamOS |publisher=GamingOnLinux |date=2016-05-11 |accessdate=2016-06-04}}</ref> |- | rowspan="3" | ''[[Carnival Games VR]]'' | [[HTC Vive]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|10|26}} | rowspan="3" | [[Cat Daddy Games]] | rowspan="3" | 2K Play | style="text-align:center" | <ref name=":13">{{Cite web|url=https://blog.2k.com/news/2k-blog-carnival-games-vr-coming-to-ps4-htc-vive-and-oculus-rift|title=Carnival Games VR Coming to PS4, HTC Vive and Oculus Rift|last=Games|first=2K|website=blog.2k.com|accessdate=2017-06-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170718141730/https://blog.2k.com/news/2k-blog-carnival-games-vr-coming-to-ps4-htc-vive-and-oculus-rift|archivedate=2017-07-18}}</ref> |- | [[PlayStation VR]] | style="text-align:center" | <ref name=":13" /> |- | [[Oculus Rift]] | {{Dts|2016|12|6}} | style="text-align:center" | <ref name=":13" /> |- | rowspan="4" | ''[[NBA 2KVR Experience]]'' | [[HTC Vive]] | rowspan="4" | {{Dts|2016|11|22}} | rowspan="4" | [[Visual Concepts]] / [[Specular Interactive]] | rowspan="4" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name=":19">{{Cite web|url=http://ir.take2games.com/phoenix.zhtml?c=86428&p=irol-newsArticle&ID=2224820&highlight=|title=Take-Two Interactive Software - Investor Relations - Take-Two News Release|website=ir.take2games.com|access-date=2016-11-21}}{{Dead link|date=დეკემბერი 2020 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> |- | [[PlayStation VR]] | style="text-align:center" | <ref name=":19" /> |- | [[Samsung Gear VR]] | style="text-align:center" | <ref name=":19" /> |- | [[Oculus Rift]] | style="text-align:center" | <ref name=":19" /> |- | rowspan="2" | ''[[Bully (video game)|Bully]]'' | [[iOS]] | rowspan="2" | {{Dts|2016|12|8}} | rowspan="2" | [[Rockstar Vancouver]] / War Drum Studios | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":20">{{Cite news|url=http://www.gamespot.com/articles/bully-re-released-to-celebrate-10th-anniversary/1100-6446087/|title=Bully Re-Released to Celebrate 10th Anniversary|newspaper=GameSpot|access-date=2016-12-10}}</ref> |- | [[Android (operating system)|Android]] | style="text-align:center" | <ref name=":20" /> |- | ''[[WWE 2K17]]'' | [[Microsoft Windows]] | {{Dts|2017|2|7}} | [[Yuke's]] / [[Visual Concepts]] | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news|url=http://www.gamespot.com/articles/wwe-2k17-pc-release-date-slated-for-february/1100-6446932/|title=WWE 2K17 PC Release Date Slated for February|newspaper=GameSpot|access-date=2017-01-14}}</ref> |- | {{Sort|Sid Meier's Civilization 6|''[[Civilization VI|Sid Meier's Civilization VI]]''}} | [[Linux]] | {{Dts|2017|2|9}} | [[Firaxis Games]] / [[Aspyr]] | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{cite web|title=Civilization 6 is coming to Linux on February 9|url=https://www.pcgamesn.com/civilization-vi/civilization-vi-steamos-linux|last=Scott-James|first=Richard|work=[[PCGamesN]]|date=2017-02-06|accessdate=2017-05-16}}</ref> |- | rowspan="3" |''[[XCOM 2: War of the Chosen]]'' |[[Microsoft Windows]] | rowspan="3" |August 29, 2017 | rowspan="3" |[[Firaxis Games]] | rowspan="3" |2K Games |<ref name=":29">{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/articles/e3-2017-xcom-2-expansion-announced-adds-shadow-of-/1100-6450808/|title=E3 2017: XCOM 2 Expansion Announced, Adds Shadow Of Mordor-Esque Nemesis System|last=Newhouse|first=Alex|date=2017-06-12|website=GameSpot|language=en-US|access-date=2017-06-12}}</ref> |- |[[Xbox One]] |<ref name=":29" /> |- |[[PlayStation 4]] |<ref name=":29" /> |- | rowspan="6" | ''[[NBA 2K18]]'' | [[Microsoft Windows]] | rowspan="6" | {{Dts|2017|9|19}} | rowspan="6" | [[Visual Concepts]] | rowspan="6" | 2K Sports | style="text-align:center" | <ref name=":21">{{Cite news|url=https://www.gamespot.com/articles/nba-2k18-special-edition-is-all-about-shaq/1100-6449849/|title=NBA 2K18 Special Edition Is All About Shaq|work=GameSpot|access-date=2017-05-08|language=en}}</ref> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name=":21" /> |- | [[PlayStation 4]] | style="text-align:center" | <ref name=":21" /> |- | [[Nintendo Switch]] | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=http://www.vg247.com/2017/01/13/nba-2k18-announced-for-nintendo-switch-releases-in-september/|title=NBA 2K18 announced for Nintendo Switch, releases in September|website=VG247.com|access-date=2017-01-14}}</ref> |- | [[Xbox 360]] | style="text-align:center" | <ref name=":21" /> |- | [[PlayStation 3]] | style="text-align:center" | <ref name=":21" /> |- | rowspan="2" | ''[[Red Dead Redemption 2]]'' | [[PlayStation 4]] | rowspan="2"| Spring 2018 | rowspan="2" | [[Rockstar San Diego]] | rowspan="2" | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref name=":18">{{Cite news|url=http://www.gamespot.com/articles/red-dead-redemption-2-confirmed-for-fall-2017-trai/1100-6444557/|title=Red Dead Redemption 2 Confirmed for Fall 2017, Trailer Coming Thursday|newspaper=GameSpot|access-date=2016-10-18}}</ref> |- | [[Xbox One]] | style="text-align:center" | <ref name=":18" /> |- | ''[[Agent (video game)|Agent]]'' | [[PlayStation 3]] | TBD | [[Rockstar North]] | Rockstar Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite news |first=Rob |last=Crossley |url=http://www.computerandvideogames.com/360963/no-sign-of-progress-for-ps3-exclusive-agent/ |title=PS3 News: No sign of progress for PS3 exclusive Agent |work=[[Computer and Video Games]] |date=2012-08-01 |accessdate=2013-01-27}}</ref> |- |''[[Kerbal Space Program|Kerbal Space Program: Making History]]'' |[[Microsoft Windows]] |TBD |[[Squad (company)|Squad]] |TBA |<ref>{{Cite web|url=https://www.gamespot.com/articles/rockstar-parent-company-take-two-acquires-kerbal-s/1100-6450444/|title=Rockstar Parent Company Take-Two Acquires Kerbal Space Program|last=Pereira|first=Chris|date=2017-05-31|website=GameSpot|language=en-US|access-date=2017-05-31}}</ref> |- | ''[[Sid Meier's CivilizationEDU|Sid Meier's Civilization EDU]]'' | [[Microsoft Windows]] | TBD | [[Firaxis Games]] / GlassLab Games | 2K Games | style="text-align:center" | <ref>{{Cite web|url=https://www.engadget.com/2016/06/24/civilizationedu-takes-the-strategy-franchise-to-school/|title='CivilizationEDU' takes the strategy franchise to school|website=Engadget|access-date=2016-08-27}}</ref> |} == სქოლიო== {{სქოლიო|3}} {{Take-Two Interactive}} [[კატეგორია:Take-Two Interactive]] [[კატეგორია:ვიდეო თამაშების სიები კომპანიების მიხედვით]] tkmj7qylhmx8tljv6saiaaxgo306zie 0 394307 4650603 3440189 2024-05-03T09:40:18Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა რელიგიური მოღვაწე|ეპისკოპოსი | სახელი = ათელჰეიჰი | წოდება = [[შერბორნის ეპისკოპოსი (ძველი)|შერბორნის ეპისკოპოსი]] | სურათი = | წარწერა = | პროვინცია = | ეპარქია = | ეკლესია = | მფარველი = | თანამდებობის დაკავება = [[871]]-[[877]] წლებს შორის | ინთრონიზაცია = | წასვლა = [[879]]-[[889]] წლებს შორის | წინამორბედი = [[ჰემუნდი]] | მემკვიდრე = [[ვულფსიგ I|ვულჰსიგი]] | კურთხევა = | სხვა თანამდებობები = | საერო სახელი = | დაბადების თარიღი = | დაბადების ადგილი = | გარდაცვალების თარიღი = [[879]]-[[889]] წლებს შორის | გარდაცვალების ადგილი = | საფლავი = | ეროვნება = | რელიგია = [[ქრისტიანობა]] | საცხოვრებელი ადგილი = | პარტნიორი = | მეუღლე = | შვილები = | მშობლები = | საქმიანობა = | პროფესია = | ალმა მატერი = | ხელმოწერა = | საიტი = | ხსენების_დღე = | წმინდა ტიტული = | ბეატიფიკაციის თარიღი = | ბეატიფიკაციის ადგილი = | ბეატიფიკატორი = | კანონიზაციის თარიღი = | კანონიზაციის ადგილი = | კანონიზატორი = | თვისებები = | მფარველი = | განკვეთის თარიღი = | განმკვეთავი = }} '''ათელჰეიჰი''' ({{lang-en|Æthelheah}}) — [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] [[შერბორნის ეპისკოპოსი (ძველი)|შერბორნის ეპისკოპოსი]]. ათელჰეიჰი აკურთხეს [[867]]-[[868]] წლებში. გარდაიცვალა [[879]]-[[889]] წლებს შორის.<ref name=Handbook222>Fryde, et al. ''Handbook of British Chronology'' p. 222</ref> == ლიტერატურა == * {{cite book |author1=Fryde, E. B. |author2=Greenway, D. E. |author3=Porter, S. |author4=Roy, I. |title=Handbook of British Chronology|edition=Third revised |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |year=1996 |isbn=0-521-56350-X }} == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.pase.ac.uk/jsp/persons/CreatePersonFrames.jsp?personKey=13866 ათელჰეიჰი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201103225118/http://www.pase.ac.uk/jsp/persons/CreatePersonFrames.jsp?personKey=13866 |date=2020-11-03 }} Prosopography of Anglo-Saxon England-ზე == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:IX საუკუნის ეპისკოპოსები]] [[კატეგორია:შერბორნის ეპისკოპოსები (ძველი)]] ohas6ws1v68wecci99ulu88u6lxkvro 3 409427 4650532 4604849 2024-05-02T23:11:45Z MediaWiki message delivery 56643 /* Reminder to vote now to select members of the first U4C */ ახალი სექცია wikitext text/x-wiki {{მომწერეთ}}{{არქივის დაფა|[[მომხმარებლის განხილვა:ზურა6446/არქივი1|არქივი 1]]}} {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|ოპერაცია ნეპტუნი}} == მეილი == გამარჯობა. გთხოვთ, შეამოწმოთ მეილი. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL (WMGE)|MIKHEIL (WMGE)]] ([[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL (WMGE)|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/MIKHEIL (WMGE)|წვლილი]]) 09:19, 19 სექტემბერი 2022 (UTC) :არაფერი მოსულა :( -[[მომხმარებელი:ზურა6446|<span style="color:#000080;">'''''ზურა'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:ზურა6446|<span style="color:#008000">'''''6446'''''</span>]] 17:02, 19 სექტემბერი 2022 (UTC) ::Spam-იც შეამოწმე. — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 23:23, 19 სექტემბერი 2022 (UTC) {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|ხაშამის ბრძოლა}} [[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 10:31, 1 თებერვალი 2023 (UTC) == გასწორების თარგი == სტატიაში „[[ვაგნერის ჯგუფის აჯანყება]]“ არის უამრავი სტილისტური ხარვეზი და არასწორი თარგმანი. ერთი წინადადების გასწორება მაგ თარგის ამოღების საფუძველი ვერ იქნება. მთლიანად გასასწორებელია, რადგან არის ცუდი მანქანური თარგმანი. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] <span style="color:#1DA1F2; font-size:17px">⬤</span><span style="position:relative; left:-11.5px; top:-2px; font-size:10px; color:white">✔</span> 18:29, 24 ივნისი 2023 (UTC) :გასწორებულია ხარვეზები. თარგი თავად მოხსენით ან თუ რაიმე შეცდომას იპოვით შეგიძლიათ თავადაც გაასწოროთ, ვიკიპედია ხომ კოლექტიური მუშაობის სივრცეა. --[[მომხმარებელი:ზურა6446|<span style="color:#000080;">'''''ზურა'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:ზურა6446|<span style="color:#000080">'''''6446'''''</span>]] 07:33, 25 ივნისი 2023 (UTC) == Прошу помочь == Приветствую уважаемый коллега! Хочу залить статью в грузинскую Википедию. Сможете проверить потом ошибки, возможно дополнить? С уважением — [[მომხმარებელი:CesarNS1980|CesarNS1980]] ([[მომხმარებლის განხილვა:CesarNS1980|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/CesarNS1980|წვლილი]]) 11:33, 3 იანვარი 2024 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:11, 2 მაისი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_2&oldid=26721207 --> cbey1d8dxkf5ofixpkzep67n9xjdg9c 0 418177 4650590 4467217 2024-05-03T08:37:42Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Azerbaijan relief location map.jpg|მინი|290x290პქ|აზერბაიჯანის რელიეფი]] '''აზერბაიჯანის რელიეფი''' ძალიან მრავალფეროვანია. აზერბაიჯანის ტერიტორიის ნახევარს უკავია მთები, რომელიც მიეკუთვნება კავკასიონი ჩრდილოეთის და მცირე კავკასიონის დასავლეთ და სამხრეთ-დასავლეთის სისტემას. აზერბაიჯანის ტერიტორიის ნაკვეთები, რომლებიც მდებარეობენ ზღვის დონიდან დაბლა, შეადგენენ რესპუბლიკის მთლიანი ტერიტორიის 18%-ს<ref name=":1" />. == რელიეფის ფორმირება == აზერბაიჯანის თანამედროვე რელიეფის ჩამოყალიბების პროცესი სახელმწიფოს ისტორიის მანძილზე მიმდინარეობდა. აღსანიშნავია, რომ მთის ზონების დონე 2.5-4.5 კმ-ით გაიზარდა, ვაკეები 2.5-დან 3 კმ-მდე შემცირდა. მთის ფორმირების პროცესი მთლიანად დამოკიდებულია ტექტონიკური პროცესის სიჩქარეზე. ვაკეების გამოჩენა დამოკიდებულია საზღვაო და კონტინენტური ცვლილებების ფორმირებაზე. ამ ეტაპზე, ტექტონიკური მოქმედებების მკვეთრი კონტრასტი იზრდება, იქმნება მდინარის სისტემის საფუძველები, რომლებიც ძველ ზედაპირებს ეფუძნება. შემდეგ ვერტიკალური ლანდშაფტის ეპოქა იწყება. ეგზოგენური პროცესების განახლდება ხდება<ref>[http://www.ksam.org/index.php?mtype=news1&mid=203 Особенности формирования рельефа]</ref>. აზერბაიჯანის რელიეფის მრავალფეროვნება მისი წარმოშობიდან გამომდინარეობს<ref>[https://ontology.inhost.com.ua/index.php?graph_uid=152&item_name=%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D1%84+%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0 Рельеф Азербайджана]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>. ქვეყნის ტერიტორიაზე არსებობს ტექტონიკური, ვულკანური, ფსევდო-ვულკანური, გრავიტაციული, ფლუვიური, არიდულ-დენუსაციური, ეოლიანი, კარტისური, თალასოგენური და წარმოშობის სხვა ფორმები. ტექტონური რელიეფი ქვეყანაში ძალზედ გავრცელებულია. ტექტონიკური რელიეფის დამახასიათებელი ნიშნებია ლავა და მისი ნაკადები. ვულკანის ამოფრქვევის პროცესი გამოიწვია ხრეშის ნაკვეთების გამოვლენამ<ref name=":0">{{Cite web |url=http://www.iicas.org/page.php?c=azerbaijan&id=1053 |title=Азербайджан / Рельеф - Международный евразийский институт |accessdate=2018-09-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160626083815/http://www.iicas.org/page.php?c=azerbaijan&id=1053 |archivedate=2016-06-26 }}</ref>. მთის ფსევდო-ვულკანური რელიეფის ტიპის ძირითადი ფორმები და კონუსური ფორმები გავრცელებულია გობუსტანში, აფშერონის ნახევარკუნძულზე, შირვანის ველის სამხრეთ-აღმოსავლეთით, კასპიის ზღვის ბაქოს არქიპელაგზე და ა.შ<ref name=":0" />. მყინვარების გათხრებისა და დაგროვების აქტივობამ ხელი შეუწყო ხეობის გლუვი რელიეფის ჩამოყალიბებას. [[ფაილი:Khinaliqmountain.JPG|მარცხნივ|მინი|240x240პქ|ხინალუღი]] გრავიტაციული რელიეფი მოიცავს ზვავებსა და მეწყერებს. ზვავები ძირითადად გავრცელებულია [[შაჰდაღი|შაჰდაღისა]] და ყიზილგაიას (კავკასიონი) პლატოებზე, მცირე კავკასიონზე (აღმოსავლეთ გოიჩა, მუროვდაღი, ყარაბაღის მაღლობი) და ქიაფაზის მთიან მასივზე. მაღალმთიანი მეწყერის შედეგად ჩამოყალიბდა ქვეყნის მთის ტბები (გოქ-გიოლი, მარალ-გიოლი, განლი-გიოლი). კავკასიონის კეთილგანწყობილი ლითოლოგიურმა და ჰიდროგეოლოგიურმა პირობებმა მეწყერის ჩამოყალიბებაში დიდი როლი ითამაშეს. რესპუბლიკის ტერიტორიაზე ფლუვიური რელიეფი ყველაზე ხშირად გვხვდება. ფლავური რელიეფის ფორმის ნათელი მაგალითია ტბა გოქ-გიოლი. არიდო-დენუდაციური რელიეფის ფორმა შეინიშნება მშრალ ადგილებში (გობუსტანი, აფშერონის ნახევარკუნძულის დასავლეთი ნაწილი, კავკასიონის მთის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ფერდობი, ჯეირანჩოლ-აჯინავრუსის მთისწინეთი და ა.შ. არიდული-დენადების რელიეფის ძირითადი მახასიათებლებია არასასურველი მიწები და თიხის ფსევდოკარსტები. აეოლინის რელიეფის წარმოდგენილია ქვიშიანი ტიპებით, დუნებითა და ბორცვებით. კარსტული რელიეფი ფართოდ გავრცელებულია დიდ და მცირე კავკასიაში, ნახშირწყალბადების ქანების ადგილებში. კრსტული რელიეფის მაგალითია მღვიმეები (აზიხის მღვიმე) და ჭები<ref>[http://irs-az.com/new/files/2015/178/2310.pdf Азыхская пещера]</ref>. კასპიის აკუმულატორიულმა საქმიანობამ ხელი შეუწყო თალასოგენური რელიეფის ჩამოყალიბებას, რომელიც მოიცავს ტერასებსა და კლდეებს. ქვეყნის მთაგორიან ნაწილში პოლეგენეტიკური რელიეფი გვხვდება. მელიორაციისა და მშენებლობის პროცესმა გამოიწვია ანთროპოგენური (ტექნოგენური) რელიეფის ფორმირება, რომელიც, ძირითადად, შეინიშნება მტკვარ-არაქსის დაბლობში. == მცირე კავკასიონის რელიეფი == მცირე კავკასიონის ტერიტორია ქვეყნის სამხრეთ-დასავლეთსა და დასავლეთს მოიცავს. მთიანი სისტემა წარმოდგენილია, ძირითადად, ქედებით, რომელთაც არ გააჩნიათ ძირითადი წყალგამყოფი: მუროვდაღი, ყარაბაღი, მიხთოქანი და ა.შ. შაჰდაღის ქედი იღებს სათავეს ქვეყნის ჩრდილო-დასავლეთიდან, შაჰდაღის მწვერვალიდან და გრძელდება ხინალდაღის მწვერვლამდე ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში<ref>[http://www.babochki-kavkaza.ru/index.php/lycaenidae-/53.html Хребет Шахдаг]</ref>. ხინალდაღის მწვერვალიდან აღმოსავლეთით მდებარეობს [[მუროვდაღის ქედი]]. ჩრდილოეთით მდებარეობს ბაშქენდ-დესთაფურის ღრმული და შამქორის გუმბათოვანი მაღლობი. აღმოსავლეთ გოიჩას ქედი მოიცავს ტბა გოიჩაისა და მდინარე თართარის წყალგამყოფ აუზებს. უმაღლესი მწვერვალია მთა ქათი დაღი (3437 მ). ყარაბაღის ქედი იწყება ჩრდილოეთიდან და გადაჭიმულია მდინარე არაქსამდე. ჩრდილო-დასავლეთით ეს ქედი უკავშირდება მუხთოქანის ქედს (მთა დელიდაგი, 3613 მ). ზანგეზურის ქედი გადაჭიმულია არაქსიის მდინარეზე და იგი ყველაზე მაღალია კავკასიონის მცირე ზომის ქედებს შორის<ref name=":1">{{Cite web |url=http://azerbaijan.az/portal/Nature/Landscape/landscape_01_r.html |title=ОРОГРАФИЯ И ВЫСОТНЫЕ ПОЯСА |accessdate=2018-09-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190522052116/http://azerbaijan.az/portal/Nature/Landscape/landscape_01_r.html |archivedate=2019-05-22 }}</ref>. დარალაიაზის ქედისათვის დამახასიათებელია ისეთი მწვერვალები, როგორიცაა ქუქუ - 3210 მ და ქეჩალდაღი - 3115 მ<ref>[https://sibac.info/conf/science/xx/40721 АНАЛИЗ  ФИЗИКО-ГЕОГРАФИЧЕСКОГО  ПОЛОЖЕНИЯ  НАХЧЫВАНСКОЙ  АР  АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ  РЕСПУБЛИКИ]</ref>. === თალიშის მთიანი სისტემა === [[თალიშის მთები]] განლაგებულია რესპუბლიკის სამხრეთ-აღმოსავლეთით (ქვემო-არაქსის აუზი). მთები ჩამოყალიბებულია მესამე პერიოდის ქანების ნალექებიდან. აფშერონის ნახევარკუნძულის რელიეფი წარმოდგენილია რიგი ქედებით, მთებით, ასევე ტალახის ვულკანებით. არსებობს დიდი რაოდენობის პატარა მარილიანი ტბები<ref>[https://iwwtar.livejournal.com/6692.html Ленкорань и Талышские горы]</ref>. თალისში მთის ჯაჭვი წარმოადგენს გარდამავალ წერტილს მცირე კავკასიონის მთის სისტემადან იალბუზის მთებამდე ([[ირანი|ირანის რესპუბლიკა]]). იგი მოიცავს თალიშის, ფეშთასარის  და ბუროვარის ქედებს. === მტკვრის დაბლობი === მტკვრის დაბლობი მდებარეობს ქვეყნის ცენტრში. რელიეფის მოიცავს ფართო ვაკეებსა და მთისწინეთებს. აქ მდებარეობს [[მტკვარ-არაქსის დაბლობი]], რომელიც ყველაზე დიდია სამხრეთ კავკასიაში<ref>[http://big-archive.ru/geography/physical_geography_of_the_Soviet_Union/88.php Кура-Араксинская низменность]</ref>. დაბლობების ჩრდილო-დასავლეთით განჯა-ყაზახის ვაკეებია გადაჭიმული. განჯა-ყაზახის ვაკის ჩრდილოეთ ნაწილსა და მტკვარ-არაქსის დაბლობზე მდებარეობენ ჯეირანჩოლის, აჯინაურის, ლანგაბის-ალიათის მთისწინეთები. === სამურ-დევეჩის დაბლობი === [[აფშერონის ნახევარკუნძული|აფშერონის ნახევარკუნძულის]] ჩრდილოეთის მიმართულებით მდებარეობს სამურ-დევეჩის დაბლობი, რომელიც ეყრდნობა გუსარის ვაკეს. ამ დაბლობის უმეტესი ნაწილი ოკეანის დონის ქვემოთ მდებარეობს<ref>[https://kataloq.gomap.az/ru/about-azerbaijan/nature Рельеф Азербайджанской Республики] </ref>. === დაბლობები, შუამთიანეთი და მაღალმთიანეთი === აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე ძირითადად ორი რელიეფის ფორმაა: დაბლობები და მაღალი მთები<ref>[http://www.mountain.ru/world_mounts/caucasia/east_caucasia/azerbaydgan/spravka.shtml КРАТКАЯ СПРАВКА ПО АЗЕРБАЙДЖАНУ] </ref>. მაღალმთიან ადგილებს მიეკუთვნება ნაკვეთი, რომლის სიმაღლე 2500 მ აჭარბებს. '''კავკასიონზე''' ეს არის: კავკასიონის მთავარი და გვერდითი ქედები; '''[[მცირე კავკასიონი|მცირე კავკასიონზე]]''': ზანგეზური, მუროვადაღი და შაჰდაღის ქედის გვერდითი ნაწილები. ამ ტერიტორიაზე ნიადაგის საფარისა და ფლორის სუსტი განვითარებაა. კავკასიონის მაღალმთიანეთს ახასიათებს მყინვარები და მთის მდინარეები. შუამთიანეთი იყოფა ღრმა ხეობებით. მცირე კავკასიონის მთები მცირე სიმაღლით გამოირჩევა და შედგება რიგი ქედებისა და ყარაბაღის ვულკანური პლატოსაგან. შუამთიანეთი იკავებს ნაკვეთებს სიმაღლით 1000-2500 მ. შუამთიანეთისათვის დამახასიათებელია ტერასები და ფერდობები. დაბალმთიანეთი მოიცავს დაახლოებით 200 მ სიმაღლესა (გობუსტან და აჯინაური) და მთისწინეთ ნაკვეთებს 50-დან 100 მ-მდე. აქ მთის ფერდობები და გლუვი წყლები არსებობს. დამახასიათებელია არიდული-დენუსაციური პროცესების განვითარება<ref name=":1" />. == გეომორფოლოგიური რეგიონები == [[ფაილი:Bazardyuzyu.jpg|მინი|260x260პქ|[[ბაზარდუზუ]]]] აზერბაიჯანის ტერიტორიის გეომორფოლოგიური სტრუქტურა კომპლექსურია. აქ არის დენუნსაციურ - სტრუქტურული მთები, სტრუქტურული ეროზიის მთები, ვულკანური მთები, აკუმულაციური დენუნსაციური პლატოები და ვაკეები, აკუმულაციური ვაკეები. აღმოსავლეთის კავკასიონის რეგიონი ხასიათდება ნივალ-გლუვური და გადაჭარბებული გლუვური რელიეფის ფორმებით. ძირითადი სახეობებია: ხეობები, გორაკები, ტალახის ვულკანები, მეწყერები, კარსტული რელიეფის თიხის ფორმები. განვითარებულია ეროზიისა და გრავიტაციის პროცესები. თავად რეგიონი პირობითად დაყოფილია სამხრეთ კავკასიის მთის ჯაჭვის სამხრეთ ფერდობზე და კავკასიის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილზე. '''კავკასიონის სამხრეთი ფერდობი''' მდებარეობს  მაზიმსა და გირდიმანს მდინარეებს შორის და იყოფა მდინარის ხეობებით. სუბრეგიონისთვის დამახასიათებელია: ვიწრო წყალგამყოფი აუზები, არხები, ტერასები, ძლიერი ღვარცოფები, მეწყერები. სუბრეგიონი დაყოფილია ისეთი გეომორფოლოგიური რეგიონებად, როგორიცაა ზაქათალა, შაქი და ლაღიჩი. '''კავკასიონის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში''' შედის ქედები, შიშველი ფერდობები, გლუვი პლატოები, ხეობები, მეწყერები. აღმოსავლეთით სუბრეგიონი მოიცავს: შემახის ბუნებრივ ნაწილს, გობუსტანს, აფშერონის ნახევარკუნძულსა და ა.შ. სუნრეგიონში შედის შემდეგი რეგიონები: ბაზარდუზუ, შახნაბად-ხიზი, შაჰდაგი, თანგი-ბეშბარმაღი, დუბრარი, შემახი, გობუსტანი და აფშერონი. მტკვრის ღრმული პირობითად იყოფა 4 გეომორფოლოგიურ რეგიონებად: '''ალაზან-აირიჩაის რეგიონი'''. მოიცავს ალაზანსა და ისმაილის გეომორფოლოგიური რეგიონებს. ჩრდილოეთით მდგომარეობს '''აჯინაურ-ჯეირანჩოლის მთისწინეთი'''. იგი მოიცავს: ალაზან-აირიჩაის ხეობას, ჯეირანჩოლის მთისწინეთს, აჯინურის მთისწინეთს, ლანგაბიზ-ალიათის მთისწინეთს. '''[[მტკვარ-არაქსის დაბლობი]]''' არის ყველაზე ფართო რეგიონი მტკვრის ღრმულში. რეგიონი იყოფა ისეთი გეომორფოლოგიური რეგიონებად, როგორიცაა შირვანი, სამხრეთ შირვანი,  მუღანლო და სალიანი. მცირეკავკასიონის მთის სისტემა მოიცავს მცირე კავკასიონის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ფერდობებს, კერძოდ მდინარე ხრამსა და არაქსს. იგი დაყოფილია ყარაბაღისა და განჯა-ყაზახის გეომორფოლოგიურ რეგიონებად. მცირე კავკასიონის გეომორფოლოგიურ რეგიონში ძალიან ცოტა აკუმულაციური ნაკვეთია. განვითარებულია ეროზიის პროცესი. რეგიონი დაყოფილია 3 გეომორფოლოგიური სუბრეგიონად: ჩრდილო-აღმოსავლეთი, აღმოსავლეთი და სამხრეთ-დასავლეთის ფერდობები. '''ჩრდილო-აღმოსავლეთ ფერდობში''' შედის: შაჰდაღისა და მუროვდაღის მთის ქედები, შამქორის გუმბათოვანი მაღლობი და სხვა. აქ ინტენსიურად მიმდინარეობს ეროზიისა და გრავიტაციის პროცესები. '''აღმოსავლეთ ფერდობზე''' წარმოდგენილია ყარაბაღის მთის ქედი. ყველგან შიშველი ფერდობებია. მიმდინარეობს გრავიტაციის პროცესი. დამახასიათებელია მდინარის ხეობები, ქედები, შიდა კუნძულოვანი აუზები. '''სამხრეთი ფერდობი''' მოიცავს მდინარე აკერის აუზსა და მდ. თართარის ნაწილს. სუბრეგიონისთვის დამახასიათებელია ქედები, ინტრუზიული მთები, კარსტის ტერასული დონეები. იგი იყოფა ქალბაჯარისა და მიხთოქანის რაიონებად. მცირე კავკასიონის გეომორფოლოგიური რეგიონი მოიცავს მთიან ღრმულებს. რეგიონი ხასიათდება ვულკანური და გლუვი რელიეფის ფორმებით. იგი ჩვეულებრივ იყოფა ისეთ გეომორფოლოგიურ ქვეზონად, როგორიცაა ყარაბაღის ვულკანური მაღლობი, იმიერ არაზის მთები და ნახიჩევანის ღრმული. თალიშის გეომორფოლოგიური რეგიონი მოიცავს [[თალიშის მთები|თალიშის მთებსა]] და ლენქორანის დაბლობს. აქ არის ფართო ღრმულები, ზღვის ტერასები, მეწყერები<ref>[http://www.ksam.org/index.php?mtype=news1&mid=204 Основные типы рельефа в Азербайджане]</ref>. რესპუბლიკის სამხრეთ-აღმოსავლეთით არის ლენქორანის მთები, რომელიც შედგება სამი ქედისგან. ყველაზე მაღალი ქედი თალიშის ქედია. კავკასიონის ჩრდილო-აღმოსავლეთ მიმართულებით მდებარეობს გუსარის ვაკე<ref>[http://restinworld.ru/stories/azerbaijan/848/1.html Рельеф Азербайджана]</ref>. აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორიის დაახლოებით 60% მთიან ტერიტორიას იკავებს<ref>[http://www.agrien.ru/zar/%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD.html#rel Сельское хозяйство Азербайджана]</ref>. საშუალო მაღლობი 400 მეტრია. ხმელეთის სიმაღლე -26.5 მ-დან იწყება. == „გეომორფოლოგიის“ დეპარტამენტი == „გეომორფოლოგიის“ განყოფილებას საფუძვლი ჩაეყარა [[1950]] წელს. [[1969]] წლიდან [[1982]] წლამდე დეპარტამენტი ფუნქციონირებდა „გამოყენებითი გეომორფოლოგიის“ ლაბორატორიაში. [[2009]] წელს დეპარტამენტის სახელი შეიცვალა და გახდა „გეომორფოლოგია და ბუნებრივი რისკები“. ამჟამად განყოფილების უფროსი გეოგრაფიული მეცნიერების დოქტორი ხალიდ თანრივერდიევია<ref name=":2">{{Cite web |url=http://old.igaz.az/index.php/ru/2012-12-04-15-28-43/148-geomorfologiya-i-prirodnye-riski/nauchnaya-deyatelnost/124-geomorfologiya-i-prirodnye-riski |title=ГЕОМОРФОЛОГИЯ И ПРИРОДНЫЕ РИСКИ |accessdate=2018-09-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181005204802/http://old.igaz.az/index.php/ru/2012-12-04-15-28-43/148-geomorfologiya-i-prirodnye-riski/nauchnaya-deyatelnost/124-geomorfologiya-i-prirodnye-riski |archivedate=2018-10-05 }}</ref>. განყოფილების ძირითადი ამოცანებია: რელიეფის ტიპების შესწავლა, მორფოსტრუქტურული ანალიზის სამეცნიერო საფუძვლების გადამუშავება, მორფოსტრუქტურის გენეტიკური და ტაქსონომიური კლასიფიკაციის შედგენა, გარკვეულ რეგიონებში დენუსაციის შემცირების რაოდენობის განსაზღვრა, ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე მცირე, საშუალო და ფართომასშტაბიანი გეომორფოლოგიური რუკების შედგენა და ა.შ<ref name=":2" /><ref>{{Cite web |url=http://gisap.eu/node/25352 |title=МАТЕМАТИКО-КАРТОГРАФИЧЕСКОЕ МОДЕЛИРОВАНИЕ РЕЛЬЕФА ДЛЯ ЦЕЛЕЙ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННОГО ПЛАНИРОВАНИЯ ТЕРРИТОРИИ (НА ПРИМЕРЕ ТЕРРИТОРИИ АЗЕРБАЙДЖАНА) |accessdate=2018-09-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180517011628/http://gisap.eu/node/25352 |archivedate=2018-05-17 }}</ref>. == იხილეთ აგრეთვე == * [[აზერბაიჯანის გეოგრაფია]] == რესურსები ინტერნეტში == * [http://igaz.az/ru ჰასან ალიევის სახელობის გეოგრაფიის ინსტიტუტი] == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:აზერბაიჯანის რელიეფი]] a623u88fqtlari0i3hkb16riss6pxwn 0 426255 4650588 4316826 2024-05-03T08:28:36Z OldTbilisi7 153455 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{მმ*|ებრალიძე}} '''არჩილ ებრალიძე''' (დ. [[21 მარტი]], [[1908]], [[ფოთი]], [[ქუთაისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[15 აგვისტო]], [[1960]]) — [[ქართველები|ქართველი]] სპორტსმენი, მოჭადრაკე, სსრკ-ის სპორტის ოსტატი (1941). ==ბიოგრაფია== სწავლობდა თბილისის სამხატვრო აკადემიაში ქანდაკების ფაკულტეტზე [[1924]]–[[1926]] წლებში, მოსკოვის სამხატვრო აკადემიაში ქანდაკების ფაკულტეტზე [[1926]]–[[1928]] წლებში. დაამთავრა საქართველოს ინდუსტრიული ინსტიტუტის ჰიდროტექნიკური ფაკულტეტი [[1935]] წელს. რამდენჯერმე მიიღო მონაწილეობა სსრკ ჩემპიონატის ნახევარფინალში, ერთხელ ფინალში [[1937]] წელს, იყო [[ტიგრან პეტროსიანი]]ს მწვრთნელი. გახლდათ, ქართული საჭადრაკო სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი. ქართულ ენაზე თარგმნა ლასკერის, კაპაბლანკას, ეივეს და ავერბახის შრომები. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|530}} {{ქსე|3|668|აბაშიძე ვ.}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00006351}} {{DEFAULTSORT:ებრალიძე, არჩილ}} [[კატეგორია:დაბადებული 21 მარტი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1908]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 აგვისტო]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1960]] [[კატეგორია:ფოთში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი მოჭადრაკეები]] [[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]] [[კატეგორია:საქართველოს ინდუსტრიული ინსტიტუტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის სპორტის ოსტატები]] 70hamyg2j3pwjmkj2dw3eorypvuhox9 4650623 4650588 2024-05-03T11:27:24Z გიო ოქრო 84301 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ებრალიძე}} '''არჩილ ებრალიძე''' (დ. [[21 მარტი]], [[1908]], [[ფოთი]], [[ქუთაისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[15 აგვისტო]], [[1960]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მოჭადრაკე, ქართული საჭადრაკო სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი. სსრკ-ის სპორტის ოსტატი (1941). ==ბიოგრაფია== სწავლობდა თბილისის სამხატვრო აკადემიაში ქანდაკების ფაკულტეტზე [[1924]]–[[1926]] წლებში, მოსკოვის სამხატვრო აკადემიაში ქანდაკების ფაკულტეტზე [[1926]]–[[1928]] წლებში. დაამთავრა საქართველოს ინდუსტრიული ინსტიტუტის ჰიდროტექნიკური ფაკულტეტი [[1935]] წელს. რამდენჯერმე მიიღო მონაწილეობა სსრკ ჩემპიონატის ნახევარფინალში, ერთხელ ფინალში [[1937]] წელს, იყო [[ტიგრან პეტროსიანი]]ს მწვრთნელი. ქართულ ენაზე თარგმნა ლასკერის, კაპაბლანკას, ეივეს და ავერბახის შრომები. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|530}} {{ქსე|3|668|აბაშიძე ვ.}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00006351}} {{DEFAULTSORT:ებრალიძე, არჩილ}} [[კატეგორია:დაბადებული 21 მარტი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1908]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 აგვისტო]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1960]] [[კატეგორია:ფოთში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი მოჭადრაკეები]] [[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]] [[კატეგორია:საქართველოს ინდუსტრიული ინსტიტუტის კურსდამთავრებულები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის სპორტის ოსტატები]] 39ypqeto9xrpb5zsjl9v4tlg0phhiyy 0 426370 4650600 4401646 2024-05-03T09:32:18Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მწერალი}} '''აზრა ''აკილაჰ'' კოჰენი''' ({{lang-tr|Azra "Akilah" Kohen}}; დ. [[1979]], [[იზმირი]], [[თურქეთი]]) — თურქი მწერალი, რომელიც ცნობილია თავისი რომანებით. პირველი რომანი „[[Fi (რომანი)|Fi]]“ მეტსახელით ''აკილაჰით'' გამოქვეყნების შემდეგ, მეორე და მესამე რომანი, „[[Çi (რომანი)|Çi]]“ და [[Pi (რომანი)|Pi]]“ ნამდვილი სახელით, აზრა კოჰენით გამოაქვეყნა. == ადრეული წლები და კარიერა == აზრა კოჰენი, მანდვილი სახელით „აზრა სარიზეიბეკი“ 1979 წელს, [[თურქეთი]]ს ქალაქ [[იზმირი|იზმირში]] დაიბადა.<ref>{{cite web |url=http://www.sozcu.com.tr/hayatim/magazin-haberleri/akilah-azra-kohen-kimdir/ |title=Akilah Azra Kohen kimdir? |accessdate=30 მარტი 2017 |last= |first= |coauthors= |date=21 დეკემბერი 2016 |work= |publisher=Sözcü |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170331030502/http://www.sozcu.com.tr/hayatim/magazin-haberleri/akilah-azra-kohen-kimdir/ |archivedate=31 მარტი 2017 }}</ref> [[სტამბოლის უნივერსიტეტი]]ს საკომუნიკაციო ფაკულტეტის რადიოს, ტელევიზიისა და კინოს მიმართულების დასრულების შემდეგ, კოჰენმა სწავლა [[კანადა|კანადის]] ოტავის უნივერსიტეტში გააგრძელა. განათლების მიმართ თავისი დამოკიდებულება კოჰენმა ერთ-ერთი რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვებით გამოხატა: „ამ სამყაროზე სწავლისთვის მოვევლინეთ“. ფლობს ინგლისურ და იტალიურ ენებს.<ref>{{cite web |url=http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ayse-arman_12/dunyayi-degistirmek-icin-yazdim_29823238 |title=Dünyayı değiştirmek için yazdım |accessdate=14 მარტი 2017 |last=Arman |first=Ayşe |coauthors= |date=16 აგვისტო 2015 |work= |publisher=Hürriyet |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160927051450/http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ayse-arman_12/dunyayi-degistirmek-icin-yazdim_29823238 |archivedate=27 სექტემბერი 2016 }}</ref> კოჰენის მიერ დაწერილი სამი რომანი „Fi“, „Çi“ და „Pi“ მალე ბესტსელერი გახდა თურქეთში, ხოლო პირველ რომანზე „Fi“-ზე დაყრდნობით ინტერნეტ სერიალი გადაიღეს.<ref name="haberturk">{{cite web |url=http://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/1346118-akilah-azra-kohen-bilinmeyenlerini-anlatti |title=Akilah Azra Kohen: "Akilah ismi aslında..." |accessdate=15 მარტი 2017 |last=Şener |first=Nuri Mertcan |coauthors= |date=8 იანვარი 2017 |work= |publisher=HaberTürk |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170315002658/http://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/1346118-akilah-azra-kohen-bilinmeyenlerini-anlatti |archivedate=15 მარტი 2017 }}</ref> 2017 წლის დეკემბერში, კოჰენმა ერთ-ერთ რადიო გადაცემაში განაცხადა, რომ ახალ ორ რომანზე დაიწყო მუშიაობა, სახელად „მნახე“ ({{lang-tr|Gör Beni}}) და „მომისმინე“ ({{lang-tr|Dinle Beni}}).<ref name="radyoMarmara">{{cite web |url=http://haber.radyotrafikmarmara.com/haber-detay.php?id=2209 |title=Yazarın Dilinden |accessdate=30 იანვარი 2018 |last= |first= |coauthors= |date=22 დეკემბერი 2017 |work= |publisher=Radyo Trafik Marmara |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180131024249/http://haber.radyotrafikmarmara.com/haber-detay.php?id=2209 |archivedate=2018-01-31 }}</ref> == პირადი ცხოვრება == 2001 წელს, აზრა კოჰენი სადოკ კოჰენზე დაქორწინდა, 2009 წელს წყვილს ვაჟი შეეძინათ.<ref name="posta1">{{Cite web |url=http://www.posta.com.tr/ozge-ozpirincci-fi-ci-pi-dizisinde-haberi-1274693 |title=Akilah Azra Kohen'in çok satan Fi Çi Pi kitap üçlemesinden uyarlanan aynı isimdeki diziye sürpriz bir isim daha katılıyor |accessdate=2017-03-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170323222621/http://www.posta.com.tr/ozge-ozpirincci-fi-ci-pi-dizisinde-haberi-1274693 |archivedate=2017-03-23 }}</ref> კოჰენი თავის ერთ-ერთ ინტერვიუში განაცხადა, რომ ვეგეტარიანელი არ არის, თუმცა, შეეცადა რომ გამხდარიყო.<ref name="haberturk" /> == ბიბლიოგრაფია == * ''[[Fi (რომანი)|Fi]]'' * ''[[Çi (რომანი)|Çi]]'' * ''[[Pi (რომანი)|Pi]]'' * ''Aeden'' ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.akilah.co ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190628035604/http://akilah.co/ |date=2019-06-28 }} *[http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ayse-arman_12/dunyayi-degistirmek-icin-yazdim_29823238 აიშე არმანთან რეპორტაჟი] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:კოჰენი, აზრა}} [[კატეგორია:დაბადებული 1979]] [[კატეგორია:თურქი მწერლები]] 98hog1yot9ddi9iw3dqkr697ivp4zc2 0 450663 4650440 4626945 2024-05-02T18:30:41Z 91.80.75.60 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პოლიტიკოსი | სახელი= მამუკა მდინარაძე | მშობლიურ ენაზე= | სურათი= mdinaradzemamuka.png | სურათის ზომა= | წარწერა= | დაბადების სახელი= | ფსევდონიმი= | დაბადების თარიღი= {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|11|24}} | დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდაცვალების თარიღი= | გარდაცვალების ადგილი= | მოქალაქეობა= {{დროშა|სსრკ}} →<br />{{დროშა|საქართველო}} | განათლება= [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] | სამეცნიერო ხარისხი= სამართლის დოქტორი | ეროვნება= [[ქართველები|ქართველი]] | რელიგია= | პარტია= „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]“ | ძირითადი იდეები= | საქმიანობა= იურისტი, პოლიტიკოსი | მამა= | დედა= | მეუღლე= | შვილები= | ჯილდოები= | ხელმოწერა= | საიტი= }} '''მამუკა მდინარაძე''' (დ. [[24 ნოემბერი]], [[1978]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მოღალატე,იურისტი და [[პოლიტიკოსი]]. [[საქართველოს პარლამენტი]]ს წევრი და საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი. ==ბიოგრაფია== დაიბადა [[1978]] წლის [[24 ნოემბერი|24 ნოემბერს]], ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]]. [[2000]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიული ფაკულტეტი. [[1996]]-[[2001]] წლებში იყო [[შსს]]-ს საგამოძიებო დეპარტამენტი სტაჟიორი. [[1999]]-[[2006]] წლებში იყო [[დავით გურამიშვილის სახელობის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტი]]ს მოწვეული ლექტორი. [[2001]]-[[2004]] წლებში იყო ვაკე-საბურთალოს საგამოძიებო სამსახურის გამომძიებელი. [[2004]] წლიდან იგი არის [[საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია|საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის]] წევრი. [[2007]]-[[2014]] წლებში — სას „თბილისის იურიდიული ცენტრის“ მმართველი პარტნიორი და ადვოკატი. [[2009]] წელს დააფუძნდა (ა)აიპ „სამართლის მონიტორინგის ცენტრი“ და იყო მისი ხელმძღვანელი [[2014]] წლამდე. [[2014]]-[[2016]] წლებში იყო „ადვოკატთა ალიანსის“ თავმჯდომარე. [[2014]] წელს იყო „ლიგალ კონსალტინგ გრუპის“ ადვოკატი და სისხლის სამართლის მიმართულების ხელმძღვანელი. [[2014]]-[[2016]] წლებში — საქართველოს პარალიმპიური ფონდის პრეზიდენტი. [[2015]] წელს დააფუძნა შპს „მდინარაძე და პარტნიორი ადვოკატები“, [[2016]] წლამდე იყო მისი მმართველი პარტნიორი. [[2016]]-[[2020]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (თბილისის დიდი დიღმის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. მაჟორიტარულ არჩევნებში ხმათა 51,7% მიიღო (11 718 ხმა).<ref> [https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20161008/index.html შედეგები 2016] </ref> [[2016]]-[[2019]] წლებში საპარლამენტო ფრაქცია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე. [[2020|2020 წლიდან]] არის [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“.<ref>{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 18 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}</ref> [[2020]]-[[2024]] წლებში პარლამენტის ფრაქცია „[[ქართული ოცნება|ქართული ოცნების]]“ თავმჯდომარე. [[2024]] წლის [[21 თებერვალი|21 თებერვლიდან]] საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი. == რესურსები ინტერნეტში == * [https://www.facebook.com/GDMamukaMdinaradze/?ref=py_c მამუკა მდინარაძე Facebook-ზე] {{nplg ბიოგრაფია|00007306}} {{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5654}} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{DEFAULTSORT:მდინარაძე, მამუკა}} [[კატეგორია:დაბადებული 24 ნოემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1978]] [[კატეგორია:ქართველი იურისტები]] [[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:„ქართული ოცნების“ წევრები]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] 7lfz0jaqzubuu8rmcfjkvv2q9ca3asw 4650443 4650440 2024-05-02T18:36:42Z გიო ოქრო 84301 [[Special:Contributions/91.80.75.60|91.80.75.60]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:ჯეო|ჯეო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პოლიტიკოსი | სახელი= მამუკა მდინარაძე | მშობლიურ ენაზე= | სურათი= mdinaradzemamuka.png | სურათის ზომა= | წარწერა= | დაბადების სახელი= | ფსევდონიმი= | დაბადების თარიღი= {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|11|24}} | დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდაცვალების თარიღი= | გარდაცვალების ადგილი= | მოქალაქეობა= {{დროშა|სსრკ}} →<br />{{დროშა|საქართველო}} | განათლება= [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] | სამეცნიერო ხარისხი= სამართლის დოქტორი | ეროვნება= [[ქართველები|ქართველი]] | რელიგია= | პარტია= „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]“ | ძირითადი იდეები= | საქმიანობა= იურისტი, პოლიტიკოსი | მამა= | დედა= | მეუღლე= | შვილები= | ჯილდოები= | ხელმოწერა= | საიტი= }} '''მამუკა მდინარაძე''' (დ. [[24 ნოემბერი]], [[1978]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] იურისტი და [[პოლიტიკოსი]]. [[საქართველოს პარლამენტი]]ს წევრი და საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი. ==ბიოგრაფია== დაიბადა [[1978]] წლის [[24 ნოემბერი|24 ნოემბერს]], ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]]. [[2000]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიული ფაკულტეტი. [[1996]]-[[2001]] წლებში იყო [[შსს]]-ს საგამოძიებო დეპარტამენტი სტაჟიორი. [[1999]]-[[2006]] წლებში იყო [[დავით გურამიშვილის სახელობის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტი]]ს მოწვეული ლექტორი. [[2001]]-[[2004]] წლებში იყო ვაკე-საბურთალოს საგამოძიებო სამსახურის გამომძიებელი. [[2004]] წლიდან იგი არის [[საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია|საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციის]] წევრი. [[2007]]-[[2014]] წლებში — სას „თბილისის იურიდიული ცენტრის“ მმართველი პარტნიორი და ადვოკატი. [[2009]] წელს დააფუძნდა (ა)აიპ „სამართლის მონიტორინგის ცენტრი“ და იყო მისი ხელმძღვანელი [[2014]] წლამდე. [[2014]]-[[2016]] წლებში იყო „ადვოკატთა ალიანსის“ თავმჯდომარე. [[2014]] წელს იყო „ლიგალ კონსალტინგ გრუპის“ ადვოკატი და სისხლის სამართლის მიმართულების ხელმძღვანელი. [[2014]]-[[2016]] წლებში — საქართველოს პარალიმპიური ფონდის პრეზიდენტი. [[2015]] წელს დააფუძნა შპს „მდინარაძე და პარტნიორი ადვოკატები“, [[2016]] წლამდე იყო მისი მმართველი პარტნიორი. [[2016]]-[[2020]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (თბილისის დიდი დიღმის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. მაჟორიტარულ არჩევნებში ხმათა 51,7% მიიღო (11 718 ხმა).<ref> [https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20161008/index.html შედეგები 2016] </ref> [[2016]]-[[2019]] წლებში საპარლამენტო ფრაქცია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე. [[2020|2020 წლიდან]] არის [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“.<ref>{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 18 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}</ref> [[2020]]-[[2024]] წლებში პარლამენტის ფრაქცია „[[ქართული ოცნება|ქართული ოცნების]]“ თავმჯდომარე. [[2024]] წლის [[21 თებერვალი|21 თებერვლიდან]] საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი. == რესურსები ინტერნეტში == * [https://www.facebook.com/GDMamukaMdinaradze/?ref=py_c მამუკა მდინარაძე Facebook-ზე] {{nplg ბიოგრაფია|00007306}} {{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5654}} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{DEFAULTSORT:მდინარაძე, მამუკა}} [[კატეგორია:დაბადებული 24 ნოემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1978]] [[კატეგორია:ქართველი იურისტები]] [[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:„ქართული ოცნების“ წევრები]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] 4rtvhnkkq6h66vsyaijvwez4ogd9xiu 0 470530 4650641 3955335 2024-05-03T11:52:22Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''დევებიანის ნამოსახლარი''' — არქეოლოგიური ძეგლი, მდებარეობდა [[დუშეთის მუნიციპალიტეტი|დუშეთის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ ჟინვალის ჩრდილოეთით, 2 კილომეტრზე, მდინარე [[ფშავის არაგვი]]ს მარჯვენა ნაპირზე, ფერდობზე, დევებიანად წოდებულ ადგილზე. განეკუთვნება [[XIII საუკუნე|XII]]-[[XIII საუკუნე|XIII საუკუნეებს]]. 1985 წლიდან მოქცეულია [[ჟინვალის წყალსაცავი|ჟინვალჰესის წყალსაცავით]] დატბორილ ზონაში. [[1974]] წელს გათხარა ისტორიის არქეოლოოგიისა და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტის ჟინვალის არქეოლოგიურმა ექსპედიციამ (ხელმძღვანელი რ. რამიშვილი). ფართო ხელოვნურ ტერასაზე განლაგებული იყო სამი საცხოვრებელი კომპლექსი. შენობები ნაგები იყო ნატეხი ქვით. თითოეული საცხოვრებელი კომპლექსი მოიცავდა ოთახს, [[მარანი|მარანს]] და გომურს. საცხოვრებელ ოთახს დატკეპნილი [[თიხა|თიხის]] იატაკი ჰქონდა, ოთახის შუაში კერა იყო მოწყობილი, კედლების მთელ სიგრძეზე — საფეხური, მარანში კი — ქვითკირის [[საწნახელი]]. გომურს ფიქლით მოგებული იატაკი ჰქონდა. ნამოსახლარზე შემორჩენილი იყო დამხმარე სათავსების ნაშთებიც. მთელ კომპლექსს შემოვლებული ჰქონდა მშრალად ნაწყობი ქვის კედელი. მოპოვებული არქეოლოგიური მასალა დაცულია აკც-ის დუშეთის არქეოლოგიურ ბაზაში. ==ლიტერატურა== {{სძა|2|296|რჩეულიშვილი გ.}} {{ქე|2|}} [[კატეგორია:დუშეთის მუნიციპალიტეტის არქეოლოგიური ძეგლები]] gglh09ogam6wypmg4hn7kgoo3pfhzzb 4650642 4650641 2024-05-03T11:52:55Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''დევებიანის ნამოსახლარი''' — არქეოლოგიური ძეგლი, მდებარეობდა [[დუშეთის მუნიციპალიტეტი|დუშეთის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ ჟინვალის ჩრდილოეთით, 2 კილომეტრზე, მდინარე [[ფშავის არაგვი]]ს მარჯვენა ნაპირზე, ფერდობზე, დევებიანად წოდებულ ადგილზე. განეკუთვნება [[XIII საუკუნე|XII]]-[[XIII საუკუნე|XIII საუკუნეებს]]. 1985 წლიდან მოქცეულია [[ჟინვალის წყალსაცავი|ჟინვალჰესის წყალსაცავით]] დატბორილ ზონაში. [[1974]] წელს გათხარა ისტორიის არქეოლოოგიისა და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტის ჟინვალის არქეოლოგიურმა ექსპედიციამ (ხელმძღვანელი რ. რამიშვილი). ფართო ხელოვნურ ტერასაზე განლაგებული იყო სამი საცხოვრებელი კომპლექსი. შენობები ნაგები იყო ნატეხი ქვით. თითოეული საცხოვრებელი კომპლექსი მოიცავდა ოთახს, [[მარანი|მარანს]] და გომურს. საცხოვრებელ ოთახს დატკეპნილი [[თიხა|თიხის]] იატაკი ჰქონდა, ოთახის შუაში კერა იყო მოწყობილი, კედლების მთელ სიგრძეზე — საფეხური, მარანში კი — ქვითკირის [[საწნახელი]]. გომურს ფიქლით მოგებული იატაკი ჰქონდა. ნამოსახლარზე შემორჩენილი იყო დამხმარე სათავსების ნაშთებიც. მთელ კომპლექსს შემოვლებული ჰქონდა მშრალად ნაწყობი ქვის კედელი. სამოსახლო განადგურებულია ძლიერი ხანძრის შედეგად, რაც ქრონოლოგიურად არაგვის ხეობაში მონღოლთა ურდოების შემოსევებს ემთხვევა. ამის შემდეგ ცხოვრება აღარ განახლებულა. მოპოვებული არქეოლოგიური მასალა დაცულია აკც-ის დუშეთის არქეოლოგიურ ბაზაში. ==ლიტერატურა== {{სძა|2|296|რჩეულიშვილი გ.}} {{ქე|2|}} [[კატეგორია:დუშეთის მუნიციპალიტეტის არქეოლოგიური ძეგლები]] tr9hi59rzz0xli9m22xa2yryzqktrf7 3 475112 4650529 4645906 2024-05-02T23:11:45Z MediaWiki message delivery 56643 /* Reminder to vote now to select members of the first U4C */ ახალი სექცია wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 17:37, 29 ივლისი 2020 (UTC) == აზიის კონტინენტის კულტურა == [[აზიის კონტინენტის კულტურა]], არასწორი სათაურია, სიტყვა „კონტინენტის“ ზედემეტია, როგორც ინგლისურშია, პირდაპირ უნდა მიეთითოს „აზიის კულტურა“, იმედია შემდეგისთვის გაითვალისწინებთ :), წარმატებები!--[[მომხმარებელი:ჯეო|ჯეო 4WIKI]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:ჯეო|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/ჯეო|წვლილი]]</sub> 17:50, 2 ნოემბერი 2020 (UTC) :თუმცა უკვე არსებობს სტატია „[[აზიის კულტურა]]“, ამიტომ თქვენი სტატია წასაშლელია და მასში არსებული ტექსტი უნდა გაერთიანდეს სტატიასთან „[[აზიის კულტურა]]“--[[მომხმარებელი:ჯეო|ჯეო 4WIKI]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:ჯეო|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/ჯეო|წვლილი]]</sub> 17:51, 2 ნოემბერი 2020 (UTC) == კატეგორიზაცია და შესავალი == გამარჯობა. თქვენს საკონკურსო სტატიებს არ აქვს კატეგორიები, შესავალიც სხვანაირი უნდა იყოს, მაგალითად: დამასკოს უნივერსიტეტი — ყველაზე დიდი და ძველი უნივერსიტეტი, მდებარეობს დედაქალაქ დამასკოში. დიდი ტირეს „—“ შემდეგ აღარ ვწერთ „არის”. ასევე, მისაღები იქნება თუ ვიკი-ბმულებს თარიღებსაც ჩაუსვამთ. საკონკურსო სტატიებია და არ შემიძლია ახლა ჩასწორება, შემდეგ ერთიანად ამდენის ჩასწორება გართულდება, კარგი იქნება თუ გაასწორებთ. წარმატებები. --<font color="red">'''''Nia'''''</font> <font color="purple">'''''Che'''''</font>^{[[მომხმარებლის განხილვა:Nia chelidze3|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Nia chelidze3|წვლილი]]</sub>. 13:07, 16 ნოემბერი 2020 (UTC) ==წყარო== გამარჯობათ. სტატიებს აუცილებლად უნდა დაურთოთ წყარო, წინააღმდეგ შემთხვევაში წაიშლება.[[მომხმარებელი:Gobrona|Gobrona]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Gobrona|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Gobrona|წვლილი]]</sub> 15:40, 19 ნოემბერი 2020 (UTC) == [[რანგანათას ტაძარი შრირანგამში]] == ყველაფრის გადმოკოპირება არ შეიძლება. თუ როგორი სათაურები შეიძლება იყოს ამისათვის გაეცანით [[ვიკიპედია:გვერდების სახელები|ამ გვერდს]]. გარდა ამისა გაეცანით [[დახმარება:უცხოური გეოგრაფიული სახელების გადმოცემა ქართულში|ამ გვერდსაც]] და დასკვნები თქვენ გააკეთეთ რა ფორმის შეიძლება იყოს აღნიშნული სათაური. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<font color="#006400">'''''Wiki -'''''</font>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 04:56, 26 ნოემბერი 2020 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2020 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2020|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] Dear Participants, Jury members and Organizers, Congratulations! It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2020, the sixth Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2020. Please kindly fill '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftK0OwA_f1ZVtCULlyi4bKU9w2Z7QfW4Y_1v9ltdTIFKFcXQ/viewform the form]''', let the postcard can send to you asap! * This form will be closed at February 15. * For tracking the progress of postcard delivery, please check '''[[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Postcards and Certification|this page]]'''. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2020/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.01</div> <!-- Message sent by User:KOKUYO@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WAM_2020_Postcards&oldid=20923776 --> == Wikipedia Asian Month 2020 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2020|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] Dear Participants and Organizers, Kindly remind you that we only collect the information for Wikipedia Asian Month postcard 15/02/2021 UTC 23:59. If you haven't filled the [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftK0OwA_f1ZVtCULlyi4bKU9w2Z7QfW4Y_1v9ltdTIFKFcXQ/viewform Google form], please fill it asap. If you already completed the form, please stay tun, [[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Postcards and Certification|wait for the postcard and tracking emails]]. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Team#International Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.01 </div> <!-- Message sent by User:KOKUYO@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WAM_2020_Postcards&oldid=20923776 --> == [[ნინის წმინდა ნიკოლოზის ეკლესია]] == ამ სტატიაში არის სექცია აგრეთვე იხილეთ, სწორია - იხილეთ აგრეთვე. ასევე შეცდომაა ამავე სექციაში ინგლისური ლინკებით სტატიების მითითება. ზოგადად მსგავსად ქართულენოვან სტატიებში ბმულებს არ ვაკეთებთ. გთხოვთ გაითვალისწინოთ. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<font color="#006400">'''''Wiki -'''''</font>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 06:03, 27 მარტი 2021 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2021 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear Participants, Congratulations! It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2021, the seventh Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2021. Please kindly fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSck2FFBSatWmQYubvyCSWDEAvYzplfL_ZNDvr8j5hWU2bmNww/viewform the form], let the postcard can send to you asap! :This form will be closed at March 15. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2021/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2022.02 </div> </div> <!-- Message sent by User:Reke@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Asian_Month_Winners&oldid=22878389 --> ==ელფოსტა== გამარჯობა. გთხოვთ, შეამოწმოთ ელფოსტა. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL (WMGE)|MIKHEIL (WMGE)]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:MIKHEIL (WMGE)|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/MIKHEIL (WMGE)|წვლილი]]</sub> 13:16, 12 აპრილი 2022 (UTC) :დიდი მადლობა. [[მომხმარებელი:Ekkatterrinna|Ekkatterrinna]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Ekkatterrinna|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Ekkatterrinna|წვლილი]]</sub> 14:41, 12 აპრილი 2022 (UTC) == [[სერგეი დიაჩენკო]] == მოგესალმებით, მონაწილეობთ კონკურსში და წერთ საკონკურსო სტატიებს. ამიტომ არ გვაქვს უფლება კონკურსის დასრულებამდე შევასწოროთ თქვენი დაწერილი სტატიები. გთხოვთ მითითებულ სტატიაში დაბადება გარდაცვალების თარიღი სტატიის შესავალში გააკეთოთ ისე, როგორც ეს არის სხვა ნებისმიერ ბიოგრაფიულ სტატიაში. უფრო დეტალურად გეტყვით: * '''სერგეი დიაჩენკო''' (1898 წლის 6 ოქტომბერი, სოფელი ნოვაია ბასანი, [[კიევი|კიევის]] გუბერნია, [[რუსეთის იმპერია]]; ახლა ბობროვიცკის ოლქი, [[ჩერნიჰივის ოლქი|ჩერნიგოვის ოლქი]] —1992 წლის 21 იანვარი, [[კიევი]]) — ეს არასწორი ფორმატია. * '''სერგეი დიაჩენკო''' (დ. [[6 ოქტომბერი]], [[1898]], [[ნოვაია-ბასანი]], [[კიევის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[21 იანვარი]], [[1992]], [[კიევი]]) — ეს სწორი ფორმატია გარდა ამისა იქნებ ინფოდაფა სტანდარტულ ფორმატში დაწეროთ. ასე, როგორც ამ სტატიაშია ოთხ ხაზზე მიყოლებით დაწერილი, საკმაოდ არასწორია. იხ. {{თ|ინფოდაფა პიროვნება}} წარმატებებს გისურვებთ. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 18:52, 13 აპრილი 2022 (UTC) :დიდი მადლობა შენიშვნისთვის. აუცილებლად გავითვალისწინებ. [[მომხმარებელი:Ekkatterrinna|Ekkatterrinna]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Ekkatterrinna|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Ekkatterrinna|წვლილი]]</sub> 20:01, 13 აპრილი 2022 (UTC) ::მადლობა თანამშრომლობისათვის. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 16:05, 14 აპრილი 2022 (UTC) ==კიდევ ერთი თხოვნა== კიდევ ერთი თხოვნა მაქვს: * <nowiki>([[გერმანული ენა|გერმ]]. Matthias Achazel)</nowiki> — ეს არასწორი ფორმატია * (<nowiki>{{Lang-de|Matthias Achazel}})</nowiki> — ეს სწორი ფორმატია Lang-de არის ენის თარგი, რომლის პირველ ნაწილი ენას აღნიშნავს ხოლო დეფისის შემდეგ გერმანული ენის კოდი (de) უწერია (მაგალითად ინგლისურის კოდია lang-en, რუსულის lang-ru, ფრანგულის lang-fr და ა. შ. ეს ენის კოდები შეგიძლია ნახო აქ [[:კატეგორია:ენების თარგები]]. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 16:05, 14 აპრილი 2022 (UTC) :მადლობა სასარგებლო რჩევებისთვის! [[მომხმარებელი:Ekkatterrinna|Ekkatterrinna]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Ekkatterrinna|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Ekkatterrinna|წვლილი]]</sub> 17:29, 14 აპრილი 2022 (UTC) == შიდა ბმულები == მოგესალმებით. * დ. 7 ივნისი, 1899 - გ. 3 სექტემბერი, 1970 — არასწორი ფორმატია * დ. [[7 ივნისი]], [[1899]] — გ. [[3 სექტემბერი]], [[1970]] — სწორი ფორმატია (დააკვირდით, დაბადება გარდაცვალებას შორის ტირე ჩავწერე და არა დეფისი) წარმატებებს გისურვებთ. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 04:39, 23 აპრილი 2022 (UTC) :მადლობა! [[მომხმარებელი:Ekkatterrinna|Ekkatterrinna]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Ekkatterrinna|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Ekkatterrinna|წვლილი]]) 08:14, 23 აპრილი 2022 (UTC) ::არაფრის. უბრალოდ თარიღებიც შიდა ბმულებში მოათავსეთ, ანუ გაალურჯეთ, ისე როგორც მე მოგწერეთ. [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 08:50, 23 აპრილი 2022 (UTC) == სათაური == გამარჯობა, ვნახე თქვენი სტატია [[წმინდა ლაზარეს ეკლესია]] და ვფიქრობ ვიკიპედიაში არსებული პრაქტიკის მიხედვით ამ სტატიის სათაური უნდა იყოს [[ლარნაკის წმინდა ლაზარეს ეკლესია]]. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 16:26, 27 აპრილი 2022 (UTC) :ჯაბა, მოგესალმებით. მადლობა. შევასწორებ. [[მომხმარებელი:Ekkatterrinna|Ekkatterrinna]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Ekkatterrinna|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Ekkatterrinna|წვლილი]]) 17:47, 27 აპრილი 2022 (UTC) ::ჯაბა, მოგესალმებით. ჩემს მიერ ვიკიგაზაფხულისთვის შეცდომით დაწერილი სტატია <nowiki> ლარნაკის ციხესიმაგრე </nowiki> როგორც ვნახე, არ შედის საკონკურსო სტატიების ჩამონათვალში. როგორ შეიძლება ამოღება საკონკურსო სტატიების სიიდან? მადლობა! [[მომხმარებელი:Ekkatterrinna|Ekkatterrinna]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Ekkatterrinna|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Ekkatterrinna|წვლილი]]) 22:50, 30 აპრილი 2022 (UTC) :::{{ping|MIKHEIL}} გთხოვ დაეხმარე მომხმარებელს და ამოიღე მითითებული სტატია საკონკურსო სტატიების სიიდან.--[[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 06:19, 1 მაისი 2022 (UTC) == თარგები == გამარჯობა! სტატიებში ენის თარგები გამოიყენეთ ხოლმე და აგრეთვე, ზედა კატეგორიებს ნუ იყენებთ. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 21:08, 14 იანვარი 2024 (UTC) :მადლობა, გავითვალისწინებ. [[მომხმარებელი:Ekkatterrinna|Ekkatterrinna]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Ekkatterrinna|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Ekkatterrinna|წვლილი]]) 05:38, 15 იანვარი 2024 (UTC) == დახარისხება გვარით-სახელით == გამარჯობა. გთხოვთ, სტატიის ბოლოს [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%AF%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%9C_%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98&diff=4628767&oldid=4628743 გამოიყენოთ ფუნქცია Defaultsort]. კატეგორიაში შეტანის დროს დახარისხება ხდება გვარით-სახელით. თუ ასე არ იქნება, მაშინ კატეგორიაში პიროვნებები არასწორად იქნება დახარისხებული. --[[მომხმარებელი:L H R B S20|L H R B S20]] ([[მომხმარებლის განხილვა:L H R B S20|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/L H R B S20|წვლილი]]) 09:57, 29 თებერვალი 2024 (UTC) : როგორც ჩანს, სტატიებს რუსული ვიკიდან თარგმნით, იქ კი ეს დახარისხება ავტომატურად ხდება სხვა ფუნქციების მიერ. ჩვენთან ეს ფუნქცია ამჟამად არ არის. --[[მომხმარებელი:L H R B S20|L H R B S20]] ([[მომხმარებლის განხილვა:L H R B S20|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/L H R B S20|წვლილი]]) 09:58, 29 თებერვალი 2024 (UTC) ::მადლობა შენიშვნისთვის. გავითვალისწინებ [[მომხმარებელი:Ekkatterrinna|Ekkatterrinna]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Ekkatterrinna|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Ekkatterrinna|წვლილი]]) 10:43, 29 თებერვალი 2024 (UTC) == [[ვიტალი ჟოლობოვი]] == [[სურათი:Text document with red question mark.svg|მარცხნივ|60 პქ|link=]] გამარჯობა, თქვენ მნიშვნელოვანი წვლილი მიგიძღვით სტატიის „[[ვიტალი ჟოლობოვი]]“ დაწერისათვის. სტატიის ამჟამინდელ რედაქციაში გამოყენებული ბრჭყალები (''"'', ''«»'', '',,<nowiki>''</nowiki>'' (ორი მძიმე '',,'' და ორი აპოსტროფი''<nowiki>''</nowiki>''), ან სხვა მისთანაა) '''არ შეესაბამება''' ქართული ენის ნორმებს. გთხოვთ, შეძლებისდაგვარად ჩაასწოროთ სტატია და გამოიყენოთ ქართულ ენაში მიღებული ბრჭყალები - '''„ “''' , რათა ერთად გავაუმჯობესოთ სტატიის ხარისხი. [[მომხმარებელი:Beqabai|~ბ.ბ.~]] <small>([[მომხმარებლის განხილვა:Beqabai|მომწერეთ აქ!]])</small> 12:36, 19 აპრილი 2024 (UTC) :დიდი მადლობა. გავითვალისწინებ. [[მომხმარებელი:Ekkatterrinna|Ekkatterrinna]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Ekkatterrinna|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Ekkatterrinna|წვლილი]]) 12:52, 19 აპრილი 2024 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:11, 2 მაისი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_2&oldid=26721207 --> qdzd8flch4bnd54m6ifum0zkky5zr80 0 475903 4650406 4401108 2024-05-02T15:37:47Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სახელი = ჯონ დენვერი | ფოტო = John Denver 1974.jpg | წარწერა = დენვერი 1974 წელს | ფოტოს სიგანე = 220პქ | დაბსახელი = ჰენრი ჯონ დოიჩენდორფი უმცროსი | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1943|12|31|mf=y}} | დაბადგილი = [[როზუელი]], [[ნიუ-მექსიკო]], [[აშშ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|mf=yes|1997|10|12|1943|12|31}} | გარდადგილი = [[მონტერეის ყურე]], პესიფიკ-გრუვთან ახლოს, [[კალიფორნია]], აშშ | გარდაცვალების მიზეზი = ავიაკატასტროფა | აქტიურობის წლები = [[1962]]–[[1997]] | მოქალაქეობა = {{დროშა|აშშ}} | მეუღლეები = {{ubl|{{ქორწინება|ენი მარტელი|1967|1982|მიზეზი=განქ.}}|{{ქორწინება|კასანდრა დელეინი|1988|1993|მიზეზი=განქ.}}}} | საქმიანობა = {{hlist|მომღერალი|სიმღერების ავტორი|მუსიკოსი|აქტივისტი|მუსიკალური პროდიუსერი|მსახიობი|ჰუმანიტარი}} | სახელი1 = ინსტრუმენტები | მოდული1 = {{hlist|აკუსტიკური გიტარა|ვოკალი}} | სახელი2 = ჟანრი | მოდული2 = {{hlist|[[ფოლკი]]|[[ფოლკ-როკი]]|[[პოპ-მუსიკა|პოპი]]|[[ვესტერნი (მუსიკა)|ვესტერნი]]|[[ქანთრი]]|{{nowrap|[[სოფტ-როკი]]<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=dmmLAgAAQBAJ&pg=PA708&lpg=PA708&dq=john+denver+soft+rock#v=onepage&q=john+denver+soft+rock |title = The Concise Encyclopedia of American Radio |first1=Christopher H. |last1=Sterling |first2=Cary |last2=O'Dell |date=12 აპრილი, 2010 |publisher = Routledge |via=Google Books|isbn = 9781135176846 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.allmusic.com/album/the-music-of-john-denver-mw0000825709 |title=The Music of John Denver |website=AllMusic}}</ref>}}}} | სახელი3 = ლეიბლი | მოდული3 = {{hlist|[[Mercury Records|Mercury]]|[[Reprise Records|Reprise]]|[[RCA Records]]|[[Windstar Records|Windstar]]|[[Sony Wonder]]}} | სახელი4 = ასოციაციები | მოდული4 = {{hlist|[[The John Denver Band]]|[[Starland Vocal Band]]|[[The Back Porch Majority]]|[[The New Christy Minstrels]]|[[Chad Mitchell Trio]]|[[The Muppets]]|[[კას ელიოტი]]|[[ოლივია ნიუტონ-ჯონი]]|[[პლასიდო დომინგო]]|[[ემილუ ჰარისი]]|[[Peter, Paul and Mary]]|[[ჯონი ქეში]]|[[ტინა ტერნერი]]|[[გლენ კემბელი]]|[[ჯორჯ ბერნსი]]|[[ფრენკ სინატრა]]}} | საიტი = {{URL|johndenver.com}} }} '''ჰენრი ჯონ დოიჩენდორფი უმცროსი''' ({{lang-en|Henry John Deutschendorf Jr.}}; დ. [[31 დეკემბერი]], [[1943]] — გ. [[12 ოქტომბერი]], [[1997]])<ref>{{cite news |last1=Leigh |first1=Spencer |title=Obituary: John Denver |url=https://www.independent.co.uk/news/obituaries/obituary-john-denver-1235844.html |accessdate=20 ივნისი, 2020 |work=[[The Independent]] |date=14 ოქტომბერი, 1997}}</ref>, სასცენო სახელით ცნობილი როგორც '''ჯონ დენვერი''' — [[ამერიკელი]] მომღერალი, სიმღერების ავტორი, მუსიკალური პროდიუსერი, მსახიობი, აქტივისტი და ჰუმანიტარი. ჯონ დენვერი დაიაბადა [[1943]] წლის [[31 დეკემბერი|31 დეკემბერს]] [[როზუელი|როზუელში]], [[ნიუ-მექსიკო]]ში. დედა — ერმა ლუიზა სვოუპი, მამა — ჰენრი ჯონ დოიჩენდორფი, აშშ-ის სამხედრო საჰაერო ძალების ოფიცერი.<ref>{{cite web|url=http://www.wargs.com/other/denver.html |title=Ancestry of John Denver compiled by William Addams Reitwiesner |publisher=Wargs.Com |accessdate=May 9, 2011}}</ref> მამის სამსახურის გამო, ოჯახს ხშირად უწევდა საცხოვრებელი ადგილის გამოცვლა. ჯონ დენვერმა გიტარაზე დაკვრა 11 წლისამ დაიწყო. [[1963]] წელს უნივერსიტეტი მიატოვა და საცხოვრებლად [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელესში]] გადავიდა. [[1965]] წელს იგი შეუერთდა ვოკალურ ჯგუფ The Chad Mitchell Trio-ს. [[1969]] წელს მან დატოვა ჯგუფი და სოლო კარიერა დაიწყო. იმავე წელს გამოსცა პირველი სოლო ალბომი ''[[Rhymes & Reasons]]''. [[1970-იანები|1970-იანი წლების]] დასაწყისში იგი უკვე ერთ-ერთი ყველაზე გაყიდვადი შემსრულებელი იყო.<ref>{{cite web |url=http://www.mademan.com/mm/10-best-selling-artists-70s.html |title=10 Best Selling Artists of the 1970s |author=Maphis, Susan |publisher=mademan.com |accessdate=16 მაისი, 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120521192326/http://www.mademan.com/mm/10-best-selling-artists-70s.html |archivedate=21 მაისი, 2012 |url-status=dead }}</ref> დენვერმა ჩაწერა და გამოუშვა დაახლოებით 300-მდე სიმღერა. საერთო ჯამში გამოსცა 33 ალბომი და სინგლი, რომლებსაც სხვადასხვა დროს [[ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია|ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაციის]] მიერ მიენიჭა 14 ოქროსა და 4 პლატინის სტატუსი.<ref>{{cite web|url=https://www.riaa.com/?s=JOHN+DENVER|title=John Denver |website=RIAA}}</ref> მთლიანობაში გაყიდული აქვს 33 მილიონი ალბომი.<ref>{{cite web |url=http://floridatheatre.com/event/john-denver-rocky-mountain-high-concert/ |title=John Denver, A Rocky Mountain High Concert |publisher=The Florida Theatre |date=19 ნომებერი, 2013 |accessdate=25 აგვისტო, 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180619040301/http://floridatheatre.com/event/john-denver-rocky-mountain-high-concert/ |archivedate=2018-06-19 }}</ref> დენვერი მუსიკას ძირითადად ასრულებდა აკუსტიკურ გიტარაზე. მისი სიმღერები გამოირჩეოდა ბუნებისადმი სიყვარულით და ქალაქური ცხოვრებისადმი გულგრილობით. დენვერის კომპოზიციები ხშირად ხვდებოდა სხვადასხვა მუსიკალური ჩარტების მაღალ პოზიციებზე. მას ეკუთვნის ისეთი ცნობილი სიმღერები როგორებიცაა „[[Take Me Home, Country Roads]]“, „Annie's Song“, „Rocky Mountain High“, „Calypso“, „Thank God I'm a Country Boy“ და „Sunshine on My Shoulders“. [[1970-იანები|1970]]-[[1980-იანები|1980]]-იან წლებში დენვერი დაკავებული იყო სამსახიობო კარიერით, მონაწილეობდა რამდენიმე ფილმში. იგი აგრეთვე დიდ ყურადღებას უთმობდა ეკოლოგიურ პრობლემებს. ცხოვრების უმეტესი ნაწილი გაატარა [[ასპენი (კოლორადო)|ასპენში]], [[კოლორადო]]ში. [[1974]] წელს დენვერს მიენიჭა შტატის პოეტი-ლაურეატის წოდება.<ref name="JD">{{cite web |title=Biography – The World Family of John Denver |url=http://www.john-denver.org/default.asp?nc=1168&id=444 |accessdate=9 ივლისი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060628051820/http://www.john-denver.org/default.asp?nc=1168&id=444 |archivedate=28 ივნისი, 2006 |date=28 ივნისი, 2006}}</ref> გარდაიცვალა [[1997]] წლის [[12 ოქტომბერი|12 ოქტომბერს]] ავიაკატასტროფაში. მუსიკოსის გვამის იდენტიფიკაცია მისი თითის ანაბეჭდით მოხერხდა.<ref>{{Cite web|url=http://www.highbeam.com/doc/1P2-4413095.html|title=John Denver dies in crash // Singer's experimental plane falls into ocean - Chicago Sun-Times {{!}} HighBeam Research|date=2014-06-10|publisher=web.archive.org|accessdate=2019-08-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140610055804/http://www.highbeam.com/doc/1P2-4413095.html|archivedate=2014-06-10}}</ref> გამოძიებაზე დაყრდნობით თვითმფრინავის ჩამოვარდნის მიზეზი მასში საწვავის ნაკლებობა გახდა. გვამის კრემაციის შემდეგ მისი ფერფლი [[კლდოვანი მთები|კლდოვან მთებში]] მიმოფანტეს. [[2007]] წლის [[23 სექტემბერი|23 სექტემბერს]] თვითმფრინავის კატასტროფის ადგილზე გაიხსნა მომღერლის მემორიალური დაფა.<ref>{{cite web|url=http://johndenverclub.org/JohnDenverPlaque/johndenvermemorialplaquepacificgrove.html |title=John Denver Memorial Plaque Pacific Grove |publisher=Johndenverclub.org |accessdate=9 მაისი, 2011}}</ref> ჯონ დენვერს მიღებული აქვს უამრავი პრესტიჟული ჯილდო, მათ შორისაა [[ამერიკული მუსიკის დაჯილდოება|ამერიკული მუსიკის ჯილდო]], [[ქანთრი მუსიკის ასოციაცია|ქანთრი მუსიკის ასოციაციის]] ჯილდო, [[ემის ჯილდო]] და [[გრემის ჯილდო]]. [[1996]] წელს იგი შეყვანილი იქნა [[სიმღერების ავტორთა დიდების დარბაზი|სიმღერების ავტორთა დიდების დარბაზში]]. [[2014]] წლის [[24 ოქტომბერი|24 ოქტომბერს]] [[ჰოლივუდის დიდების ხეივანი|ჰოლივუდის დიდების ხეივანში]] გაიხსნა მისი სახელობის ვარსკვლავი.<ref>{{cite news|last1=Baskin|first1=Gregory|title=John Denver To Get Posthumous Star on Hollywood Walk of Fame [Video]|url=http://guardianlv.com/2014/10/john-denver-to-get-posthumous-star-on-hollywood-walk-of-fame-video/|accessdate=October 18, 2014|publisher=Guardian Liberty Voice|date=October 16, 2014}}</ref> ==დისკოგრაფია== * ''John Denver Sings'' (1966) * ''[[Rhymes & Reasons (John Denver album)|Rhymes & Reasons]]'' (1969) * ''[[Take Me to Tomorrow]]'' (1970) * ''[[Whose Garden Was This]]'' (1970) * ''[[Poems, Prayers & Promises]]'' (1971) * ''[[Aerie (album)|Aerie]]'' (1971) * ''[[Rocky Mountain High (album)|Rocky Mountain High]]'' (1972) * ''[[Farewell Andromeda]]'' (1973) * ''[[Back Home Again (John Denver album)|Back Home Again]]'' (1974) * ''[[Windsong]]'' (1975) * ''[[Rocky Mountain Christmas]]'' (1975) * ''[[Spirit (John Denver album)|Spirit]]'' (1976) * ''[[I Want to Live (album)|I Want to Live]]'' (1977) * ''[[John Denver (album)|John Denver]]'' (1979) * ''[[Autograph (album)|Autograph]]'' (1980) * ''[[Some Days Are Diamonds (album)|Some Days Are Diamonds]]'' (1981) * ''[[Seasons of the Heart (album)|Seasons of the Heart]]'' (1982) * ''[[It's About Time (John Denver album)|It's About Time]]'' (1983) * ''[[Dreamland Express]]'' (1985) * ''[[One World (John Denver album)|One World]]'' (1986) * ''[[Higher Ground (John Denver album)|Higher Ground]]'' (1988) * ''[[Earth Songs]]'' (1990) * ''[[The Flower That Shattered the Stone]]'' (1990) * ''[[Different Directions (John Denver album)|Different Directions]]'' (1991) * ''[[All Aboard! (John Denver album)|All Aboard!]]'' (1997) ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|John Denver}} * {{ოფიციალური|http://www.johndenver.com/}} * {{imdb name|0000135}} * [https://vault.fbi.gov/john-denver FBI Records: The Vault – John Denver] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დენვერი, ჯონ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1943]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1997]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი მამაკაცი მსახიობები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი პოეტები]] [[კატეგორია:ამერიკელი მომღერლები და სიმღერების ავტორები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ეკოლოგები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ფოლკ-მომღერლები]] [[კატეგორია:ამერიკელი მამაკაცი მომღერლები და სიმღერების ავტორები]] [[კატეგორია:გრემის ჯილდოს მფლობელები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ფოლკ-პოპ მომღერლები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ფოლკ-გიტარისტები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ქანთრი გიტარისტები]] [[კატეგორია:ამერიკელი მამაკაცი კინომსახიობები]] [[კატეგორია:ამერიკელი მამაკაცი ტელემსახიობები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ჰუმანიტარები]] [[კატეგორია:აშშ-ის პოეტი-ლაურეატები]] [[კატეგორია:ამერიკელი მამაკაცი გიტარისტები]] [[კატეგორია:RCA Records-ის შემსრულებლები]] [[კატეგორია:Mercury Records-ის შემსრულებლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი მამაკაცი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი გიტარისტები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი მომღერლები]] n98rb38z78ru9xu6wh60yw5q038mizp 4650407 4650406 2024-05-02T15:38:34Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სახელი = ჯონ დენვერი | ფოტო = John Denver 1974.jpg | წარწერა = დენვერი 1974 წელს | ფოტოს სიგანე = 220პქ | დაბსახელი = ჰენრი ჯონ დოიჩენდორფი უმცროსი | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1943|12|31|mf=y}} | დაბადგილი = [[როზუელი]], [[ნიუ-მექსიკო]], [[აშშ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|mf=yes|1997|10|12|1943|12|31}} | გარდადგილი = [[მონტერეის ყურე]], პესიფიკ-გრუვთან ახლოს, [[კალიფორნია]], აშშ | გარდაცვალების მიზეზი = ავიაკატასტროფა | აქტიურობის წლები = [[1962]]–[[1997]] | მოქალაქეობა = {{დროშა|აშშ}} | მეუღლეები = {{ubl|{{ქორწინება|ენი მარტელი|1967|1982|მიზეზი=განქ.}}|{{ქორწინება|კასანდრა დელეინი|1988|1993|მიზეზი=განქ.}}}} | საქმიანობა = {{hlist|მომღერალი|სიმღერების ავტორი|მუსიკოსი|აქტივისტი|მუსიკალური პროდიუსერი|მსახიობი|ჰუმანიტარი}} | სახელი1 = ინსტრუმენტები | მოდული1 = {{hlist|აკუსტიკური გიტარა|ვოკალი}} | სახელი2 = ჟანრი | მოდული2 = {{hlist|[[ფოლკი]]|[[ფოლკ-როკი]]|[[პოპ-მუსიკა|პოპი]]|[[ვესტერნი (მუსიკა)|ვესტერნი]]|[[ქანთრი]]|{{nowrap|[[სოფტ-როკი]]<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=dmmLAgAAQBAJ&pg=PA708&lpg=PA708&dq=john+denver+soft+rock#v=onepage&q=john+denver+soft+rock |title = The Concise Encyclopedia of American Radio |first1=Christopher H. |last1=Sterling |first2=Cary |last2=O'Dell |date=12 აპრილი, 2010 |publisher = Routledge |via=Google Books|isbn = 9781135176846 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.allmusic.com/album/the-music-of-john-denver-mw0000825709 |title=The Music of John Denver |website=AllMusic}}</ref>}}}} | სახელი3 = ლეიბლი | მოდული3 = {{hlist|[[Mercury Records|Mercury]]|[[Reprise Records|Reprise]]|[[RCA Records]]|[[Windstar Records|Windstar]]|[[Sony Wonder]]}} | სახელი4 = ასოციაციები | მოდული4 = {{hlist|[[The John Denver Band]]|[[Starland Vocal Band]]|[[The Back Porch Majority]]|[[The New Christy Minstrels]]|[[Chad Mitchell Trio]]|[[The Muppets]]|[[კას ელიოტი]]|[[ოლივია ნიუტონ-ჯონი]]|[[პლასიდო დომინგო]]|[[ემილუ ჰარისი]]|[[Peter, Paul and Mary]]|[[ჯონი კეში]]|[[ტინა ტერნერი]]|[[გლენ კემბელი]]|[[ჯორჯ ბერნსი]]|[[ფრენკ სინატრა]]}} | საიტი = {{URL|johndenver.com}} }} '''ჰენრი ჯონ დოიჩენდორფი უმცროსი''' ({{lang-en|Henry John Deutschendorf Jr.}}; დ. [[31 დეკემბერი]], [[1943]] — გ. [[12 ოქტომბერი]], [[1997]])<ref>{{cite news |last1=Leigh |first1=Spencer |title=Obituary: John Denver |url=https://www.independent.co.uk/news/obituaries/obituary-john-denver-1235844.html |accessdate=20 ივნისი, 2020 |work=[[The Independent]] |date=14 ოქტომბერი, 1997}}</ref>, სასცენო სახელით ცნობილი როგორც '''ჯონ დენვერი''' — [[ამერიკელი]] მომღერალი, სიმღერების ავტორი, მუსიკალური პროდიუსერი, მსახიობი, აქტივისტი და ჰუმანიტარი. ჯონ დენვერი დაიაბადა [[1943]] წლის [[31 დეკემბერი|31 დეკემბერს]] [[როზუელი|როზუელში]], [[ნიუ-მექსიკო]]ში. დედა — ერმა ლუიზა სვოუპი, მამა — ჰენრი ჯონ დოიჩენდორფი, აშშ-ის სამხედრო საჰაერო ძალების ოფიცერი.<ref>{{cite web|url=http://www.wargs.com/other/denver.html |title=Ancestry of John Denver compiled by William Addams Reitwiesner |publisher=Wargs.Com |accessdate=May 9, 2011}}</ref> მამის სამსახურის გამო, ოჯახს ხშირად უწევდა საცხოვრებელი ადგილის გამოცვლა. ჯონ დენვერმა გიტარაზე დაკვრა 11 წლისამ დაიწყო. [[1963]] წელს უნივერსიტეტი მიატოვა და საცხოვრებლად [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელესში]] გადავიდა. [[1965]] წელს იგი შეუერთდა ვოკალურ ჯგუფ The Chad Mitchell Trio-ს. [[1969]] წელს მან დატოვა ჯგუფი და სოლო კარიერა დაიწყო. იმავე წელს გამოსცა პირველი სოლო ალბომი ''[[Rhymes & Reasons]]''. [[1970-იანები|1970-იანი წლების]] დასაწყისში იგი უკვე ერთ-ერთი ყველაზე გაყიდვადი შემსრულებელი იყო.<ref>{{cite web |url=http://www.mademan.com/mm/10-best-selling-artists-70s.html |title=10 Best Selling Artists of the 1970s |author=Maphis, Susan |publisher=mademan.com |accessdate=16 მაისი, 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120521192326/http://www.mademan.com/mm/10-best-selling-artists-70s.html |archivedate=21 მაისი, 2012 |url-status=dead }}</ref> დენვერმა ჩაწერა და გამოუშვა დაახლოებით 300-მდე სიმღერა. საერთო ჯამში გამოსცა 33 ალბომი და სინგლი, რომლებსაც სხვადასხვა დროს [[ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია|ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაციის]] მიერ მიენიჭა 14 ოქროსა და 4 პლატინის სტატუსი.<ref>{{cite web|url=https://www.riaa.com/?s=JOHN+DENVER|title=John Denver |website=RIAA}}</ref> მთლიანობაში გაყიდული აქვს 33 მილიონი ალბომი.<ref>{{cite web |url=http://floridatheatre.com/event/john-denver-rocky-mountain-high-concert/ |title=John Denver, A Rocky Mountain High Concert |publisher=The Florida Theatre |date=19 ნომებერი, 2013 |accessdate=25 აგვისტო, 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180619040301/http://floridatheatre.com/event/john-denver-rocky-mountain-high-concert/ |archivedate=2018-06-19 }}</ref> დენვერი მუსიკას ძირითადად ასრულებდა აკუსტიკურ გიტარაზე. მისი სიმღერები გამოირჩეოდა ბუნებისადმი სიყვარულით და ქალაქური ცხოვრებისადმი გულგრილობით. დენვერის კომპოზიციები ხშირად ხვდებოდა სხვადასხვა მუსიკალური ჩარტების მაღალ პოზიციებზე. მას ეკუთვნის ისეთი ცნობილი სიმღერები როგორებიცაა „[[Take Me Home, Country Roads]]“, „Annie's Song“, „Rocky Mountain High“, „Calypso“, „Thank God I'm a Country Boy“ და „Sunshine on My Shoulders“. [[1970-იანები|1970]]-[[1980-იანები|1980]]-იან წლებში დენვერი დაკავებული იყო სამსახიობო კარიერით, მონაწილეობდა რამდენიმე ფილმში. იგი აგრეთვე დიდ ყურადღებას უთმობდა ეკოლოგიურ პრობლემებს. ცხოვრების უმეტესი ნაწილი გაატარა [[ასპენი (კოლორადო)|ასპენში]], [[კოლორადო]]ში. [[1974]] წელს დენვერს მიენიჭა შტატის პოეტი-ლაურეატის წოდება.<ref name="JD">{{cite web |title=Biography – The World Family of John Denver |url=http://www.john-denver.org/default.asp?nc=1168&id=444 |accessdate=9 ივლისი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060628051820/http://www.john-denver.org/default.asp?nc=1168&id=444 |archivedate=28 ივნისი, 2006 |date=28 ივნისი, 2006}}</ref> გარდაიცვალა [[1997]] წლის [[12 ოქტომბერი|12 ოქტომბერს]] ავიაკატასტროფაში. მუსიკოსის გვამის იდენტიფიკაცია მისი თითის ანაბეჭდით მოხერხდა.<ref>{{Cite web|url=http://www.highbeam.com/doc/1P2-4413095.html|title=John Denver dies in crash // Singer's experimental plane falls into ocean - Chicago Sun-Times {{!}} HighBeam Research|date=2014-06-10|publisher=web.archive.org|accessdate=2019-08-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140610055804/http://www.highbeam.com/doc/1P2-4413095.html|archivedate=2014-06-10}}</ref> გამოძიებაზე დაყრდნობით თვითმფრინავის ჩამოვარდნის მიზეზი მასში საწვავის ნაკლებობა გახდა. გვამის კრემაციის შემდეგ მისი ფერფლი [[კლდოვანი მთები|კლდოვან მთებში]] მიმოფანტეს. [[2007]] წლის [[23 სექტემბერი|23 სექტემბერს]] თვითმფრინავის კატასტროფის ადგილზე გაიხსნა მომღერლის მემორიალური დაფა.<ref>{{cite web|url=http://johndenverclub.org/JohnDenverPlaque/johndenvermemorialplaquepacificgrove.html |title=John Denver Memorial Plaque Pacific Grove |publisher=Johndenverclub.org |accessdate=9 მაისი, 2011}}</ref> ჯონ დენვერს მიღებული აქვს უამრავი პრესტიჟული ჯილდო, მათ შორისაა [[ამერიკული მუსიკის დაჯილდოება|ამერიკული მუსიკის ჯილდო]], [[ქანთრი მუსიკის ასოციაცია|ქანთრი მუსიკის ასოციაციის]] ჯილდო, [[ემის ჯილდო]] და [[გრემის ჯილდო]]. [[1996]] წელს იგი შეყვანილი იქნა [[სიმღერების ავტორთა დიდების დარბაზი|სიმღერების ავტორთა დიდების დარბაზში]]. [[2014]] წლის [[24 ოქტომბერი|24 ოქტომბერს]] [[ჰოლივუდის დიდების ხეივანი|ჰოლივუდის დიდების ხეივანში]] გაიხსნა მისი სახელობის ვარსკვლავი.<ref>{{cite news|last1=Baskin|first1=Gregory|title=John Denver To Get Posthumous Star on Hollywood Walk of Fame [Video]|url=http://guardianlv.com/2014/10/john-denver-to-get-posthumous-star-on-hollywood-walk-of-fame-video/|accessdate=October 18, 2014|publisher=Guardian Liberty Voice|date=October 16, 2014}}</ref> ==დისკოგრაფია== * ''John Denver Sings'' (1966) * ''[[Rhymes & Reasons (John Denver album)|Rhymes & Reasons]]'' (1969) * ''[[Take Me to Tomorrow]]'' (1970) * ''[[Whose Garden Was This]]'' (1970) * ''[[Poems, Prayers & Promises]]'' (1971) * ''[[Aerie (album)|Aerie]]'' (1971) * ''[[Rocky Mountain High (album)|Rocky Mountain High]]'' (1972) * ''[[Farewell Andromeda]]'' (1973) * ''[[Back Home Again (John Denver album)|Back Home Again]]'' (1974) * ''[[Windsong]]'' (1975) * ''[[Rocky Mountain Christmas]]'' (1975) * ''[[Spirit (John Denver album)|Spirit]]'' (1976) * ''[[I Want to Live (album)|I Want to Live]]'' (1977) * ''[[John Denver (album)|John Denver]]'' (1979) * ''[[Autograph (album)|Autograph]]'' (1980) * ''[[Some Days Are Diamonds (album)|Some Days Are Diamonds]]'' (1981) * ''[[Seasons of the Heart (album)|Seasons of the Heart]]'' (1982) * ''[[It's About Time (John Denver album)|It's About Time]]'' (1983) * ''[[Dreamland Express]]'' (1985) * ''[[One World (John Denver album)|One World]]'' (1986) * ''[[Higher Ground (John Denver album)|Higher Ground]]'' (1988) * ''[[Earth Songs]]'' (1990) * ''[[The Flower That Shattered the Stone]]'' (1990) * ''[[Different Directions (John Denver album)|Different Directions]]'' (1991) * ''[[All Aboard! (John Denver album)|All Aboard!]]'' (1997) ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|John Denver}} * {{ოფიციალური|http://www.johndenver.com/}} * {{imdb name|0000135}} * [https://vault.fbi.gov/john-denver FBI Records: The Vault – John Denver] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დენვერი, ჯონ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1943]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1997]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი მამაკაცი მსახიობები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი პოეტები]] [[კატეგორია:ამერიკელი მომღერლები და სიმღერების ავტორები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ეკოლოგები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ფოლკ-მომღერლები]] [[კატეგორია:ამერიკელი მამაკაცი მომღერლები და სიმღერების ავტორები]] [[კატეგორია:გრემის ჯილდოს მფლობელები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ფოლკ-პოპ მომღერლები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ფოლკ-გიტარისტები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ქანთრი გიტარისტები]] [[კატეგორია:ამერიკელი მამაკაცი კინომსახიობები]] [[კატეგორია:ამერიკელი მამაკაცი ტელემსახიობები]] [[კატეგორია:ამერიკელი ჰუმანიტარები]] [[კატეგორია:აშშ-ის პოეტი-ლაურეატები]] [[კატეგორია:ამერიკელი მამაკაცი გიტარისტები]] [[კატეგორია:RCA Records-ის შემსრულებლები]] [[კატეგორია:Mercury Records-ის შემსრულებლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი მამაკაცი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი გიტარისტები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ამერიკელი მომღერლები]] 1y7oulw3mreu82p8a57mll0nnqj72jv 0 478161 4650581 3953796 2024-05-03T08:05:19Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''შარლ დე გრაი დე ფუა''' ({{Lang-fr|Charles de Grailly de Foix}}; დ. და გ. თარიღი უცნობია) — XVIII საუკუნის მეორე ნახევრის [[ფრანგები|ფრანგი]] ოფიცერი. [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774)|რუსეთ-ოსმალეთის ომის (1768-1774)]] დროს [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის]] არმიაში კაპიტნად მსახურობდა და გენერალ [[გოტლიბ კურტ ჰაინრიხ ტოტლებენი|ტოტლებენის]] [[ადიუტანტი]] იყო. მასთან ერთად [[1770]] წლის სექტემბერში შემოვიდა საქართველოში. [[1777]]–[[1783]] წლებში დაწერა მემუარული ხასიათის რელაცია, რომელიც ინახებოდა საფრანგეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს არქივში (პირველად გამოსცა [[1954]] წელს ინგლისელმა ქართველოლოგმა [[დევიდ ლენგი|დ. ლენგმა]]). რელაციაში აღწერილია იმდროინდელი საქართველო, გადმოცემულია ცნობები ქვეყნის სოციალურ-პოლიტიკური და ეკონომიკური ვითარების შესახებ. ავტორი აღწერს ტოტლებენის ჯარის შემოსვლას [[საქართველოს სამხედრო გზა|საქართველოს სამხედრო გზით]] [[სტეფანწმინდა]]ში, მეფე [[ერეკლე II]]-ისა და ტოტლებენის შეხვედრას, ერეკლეს სასახლეს [[თბილისი|თბილისში]], მეფე [[სოლომონ I]]-თან ტოტლებენის შეხვედრას და სხვ. დე გრაი დე ფუა მომსწრე იყო ქართველ-რუსთა ჯარის ოსმალებთან ბრძოლისა [[აწყურის ციხე|აწყურის ციხის]] აღების დროს. იგი დეტალურად აღწერს საომარი კამპანიის მსვლელობას და, როგორც სამხედრო საქმის მცოდნე, სწორ შეფასებას აძლევს ერეკლე II-ის ტაქტიკას და სტრატეგიას. რელაცია ადასტურებს, რომ საქართველოს პოლიტიკური წრეები მტკიცედ ადგნენ პრო-რუსული პოლიტიკური ორიენტაციის გზას. დე გრაი დე ფუა აღნიშნავს ქართველებისა და ზოგიერთი [[კავკასია|კავკასიის]] სხვა ხალხის ყოფის დეტალებს. მაგ., მას შეუნიშნავს საქართველოში დამკვიდრებული ჩვევა, რომლის მიხედვითაც მამაკაცი მამაკაცს სახეზე არ კოცნის. რელაციაში იგრძნობა მისი სიმპათიები ერეკლე II-ის მიმართ. დე გრაი დე ფუა თავდაპირველად ტოტლებენის ნდობით აღჭურვილი პირი იყო, შემდეგ იგი ტოტლებენის წინააღმდეგ განზრახულ ოფიცრების შეთქმულებას მიემხრო და თბილისში დარჩა ერეკლე II-ის კარზე. [[1771]] წლის [[22 აპრილი|22 აპრილს]] შეთქმულების სხვა მონაწილეებთან ერთად [[ყაზანი|ყაზანში]] გაასამართლეს, დიდ დამნაშავედ ვერ ცნეს და უნტერ-ოფიცრად ჩამოაქვეითეს. ==ლიტერატურა== * დე გრაი დე ფუას ცნობები საქართველოს შესახებ. ფრანგულიდან თარგმნა, შესავალი, შენიშვნები და საძიებლები დაურთო ჯ. ოდიშელმა, თბ., 1985; {{ქე|2||ოდიშელი ჯ.}} {{DEFAULTSORT:დე გრაი დე ფუა, შარლ}} [[კატეგორია:ფრანგი სამხედრო მოღვაწეები]] [[კატეგორია:უცხოელი ავტორები საქართველოსა და ქართველების შესახებ]] [[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის ოფიცრები]] 3ubyugevqxgswkhen6e56zxogj1lhux 4650582 4650581 2024-05-03T08:08:14Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''შარლ დე გრაი დე ფუა''' ({{Lang-fr|Charles de Grailly de Foix}}; დ. და გ. თარიღი უცნობია) — XVIII საუკუნის მეორე ნახევრის [[ფრანგები|ფრანგი]] ოფიცერი. [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774)|რუსეთ-ოსმალეთის ომის (1768-1774)]] დროს [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის]] არმიაში კაპიტნად მსახურობდა და გენერალ [[გოტლიბ კურტ ჰაინრიხ ტოტლებენი|ტოტლებენის]] [[ადიუტანტი]] იყო. მასთან ერთად [[1770]] წლის სექტემბერში შემოვიდა საქართველოში. [[1777]]–[[1783]] წლებში დაწერა მემუარული ხასიათის რელაცია, რომელიც ინახებოდა საფრანგეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს არქივში (პირველად გამოსცა [[1954]] წელს ინგლისელმა ქართველოლოგმა [[დევიდ ლენგი|დ. ლენგმა]]). რელაციაში აღწერილია იმდროინდელი საქართველო, გადმოცემულია ცნობები ქვეყნის სოციალურ-პოლიტიკური და ეკონომიკური ვითარების შესახებ. ავტორი აღწერს ტოტლებენის ჯარის შემოსვლას [[საქართველოს სამხედრო გზა|საქართველოს სამხედრო გზით]] [[სტეფანწმინდა]]ში, მეფე [[ერეკლე II]]-ისა და ტოტლებენის შეხვედრას, ერეკლეს სასახლეს [[თბილისი|თბილისში]], მეფე [[სოლომონ I]]-თან ტოტლებენის შეხვედრას და სხვ. დე გრაი დე ფუა მომსწრე იყო ქართველ-რუსთა ჯარის ოსმალებთან ბრძოლისა [[აწყურის ციხე|აწყურის ციხის]] აღების დროს. იგი დეტალურად აღწერს საომარი კამპანიის მსვლელობას და, როგორც სამხედრო საქმის მცოდნე, სწორ შეფასებას აძლევს ერეკლე II-ის ტაქტიკას და სტრატეგიას. რელაცია ადასტურებს, რომ საქართველოს პოლიტიკური წრეები მტკიცედ ადგნენ პრო-რუსული პოლიტიკური ორიენტაციის გზას. დე გრაი დე ფუა აღნიშნავს ქართველებისა და ზოგიერთი [[კავკასია|კავკასიის]] სხვა ხალხის ყოფის დეტალებს. მაგ., მას შეუნიშნავს საქართველოში დამკვიდრებული ჩვევა, რომლის მიხედვითაც მამაკაცი მამაკაცს სახეზე არ კოცნის. რელაციაში იგრძნობა მისი სიმპათიები ერეკლე II-ის მიმართ. დე გრაი დე ფუა თავდაპირველად ტოტლებენის ნდობით აღჭურვილი პირი იყო, შემდეგ იგი ტოტლებენის წინააღმდეგ განზრახულ ოფიცრების შეთქმულებას მიემხრო და თბილისში დარჩა ერეკლე II-ის კარზე. [[1771]] წლის [[22 აპრილი|22 აპრილს]] შეთქმულების სხვა მონაწილეებთან ერთად [[ყაზანი|ყაზანში]] გაასამართლეს, დიდ დამნაშავედ ვერ ცნეს და უნტერ-ოფიცრად ჩამოაქვეითეს. ==ლიტერატურა== *Lang, D. M., Count Todtleben's Expedition to Georgia 1769-1771 according to a French Eyewitness, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 13, No. 4 (1951), pp. 878-907. * დე გრაი დე ფუას ცნობები საქართველოს შესახებ. ფრანგულიდან თარგმნა, შესავალი, შენიშვნები და საძიებლები დაურთო ჯ. ოდიშელმა, თბ., 1985. {{ქე|2||ოდიშელი ჯ.}} {{DEFAULTSORT:დე გრაი დე ფუა, შარლ}} [[კატეგორია:ფრანგი სამხედრო მოღვაწეები]] [[კატეგორია:უცხოელი ავტორები საქართველოსა და ქართველების შესახებ]] [[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის ოფიცრები]] ng3iptoz9o9eh62ubg97lk1cztcqdqq 4650584 4650582 2024-05-03T08:13:38Z Kober 394 wikitext text/x-wiki '''შარლ დე გრაი დე ფუა''' ({{Lang-fr|Charles de Grailly de Foix}}; დ. და გ. თარიღი უცნობია) — XVIII საუკუნის მეორე ნახევრის [[ფრანგები|ფრანგი]] ოფიცერი. [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774)|რუსეთ-ოსმალეთის ომის (1768-1774)]] დროს [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის]] არმიაში კაპიტნად მსახურობდა და გენერალ [[გოტლიბ კურტ ჰაინრიხ ტოტლებენი|ტოტლებენის]] [[ადიუტანტი]] იყო. მასთან ერთად [[1770]] წლის სექტემბერში შემოვიდა საქართველოში. [[1777]]–[[1783]] წლებში დაწერა მემუარული ხასიათის რელაცია, რომელიც ინახებოდა საფრანგეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს არქივში (პირველად გამოსცა [[1954]] წელს ინგლისელმა ქართველოლოგმა [[დევიდ ლენგი|დ. ლენგმა]]). რელაციაში აღწერილია იმდროინდელი საქართველო, გადმოცემულია ცნობები ქვეყნის სოციალურ-პოლიტიკური და ეკონომიკური ვითარების შესახებ. ავტორი აღწერს ტოტლებენის ჯარის შემოსვლას [[საქართველოს სამხედრო გზა|საქართველოს სამხედრო გზით]] [[სტეფანწმინდა]]ში, მეფე [[ერეკლე II]]-ისა და ტოტლებენის შეხვედრას, ერეკლეს სასახლეს [[თბილისი|თბილისში]], მეფე [[სოლომონ I]]-თან ტოტლებენის შეხვედრას და სხვ. დე გრაი დე ფუა მომსწრე იყო ქართველ-რუსთა ჯარის ოსმალებთან ბრძოლისა [[აწყურის ციხე|აწყურის ციხის]] აღების დროს. იგი დეტალურად აღწერს საომარი კამპანიის მსვლელობას და, როგორც სამხედრო საქმის მცოდნე, სწორ შეფასებას აძლევს ერეკლე II-ის ტაქტიკას და სტრატეგიას. რელაცია ადასტურებს, რომ საქართველოს პოლიტიკური წრეები მტკიცედ ადგნენ პრო-რუსული პოლიტიკური ორიენტაციის გზას. დე გრაი დე ფუა აღნიშნავს ქართველებისა და ზოგიერთი [[კავკასია|კავკასიის]] სხვა ხალხის ყოფის დეტალებს. მაგ., მას შეუნიშნავს საქართველოში დამკვიდრებული ჩვევა, რომლის მიხედვითაც მამაკაცი მამაკაცს სახეზე არ კოცნის. რელაციაში იგრძნობა მისი სიმპათიები ერეკლე II-ის მიმართ. დე გრაი დე ფუა თავდაპირველად ტოტლებენის ნდობით აღჭურვილი პირი იყო, შემდეგ იგი ტოტლებენის წინააღმდეგ განზრახულ ოფიცრების შეთქმულებას მიემხრო და თბილისში დარჩა ერეკლე II-ის კარზე. ტოტლებენმა კაპიტან დე გრაის და პოდპოლკოვნიკების — თავად ნიკოლოზ იურის ძე რატიევის (რატიშვილი) და ნაუმ ნიკოლოზის ძე ჩოგლოკაევის (ჩოლოყაშვილი) შეპყრობისთვის ჯილდოც დააწესა. [[1771]] წლის [[22 აპრილი|22 აპრილს]] შეთქმულების სხვა მონაწილეებთან ერთად [[ყაზანი|ყაზანში]] გაასამართლეს, დიდ დამნაშავედ ვერ ცნეს და უნტერ-ოფიცრად ჩამოაქვეითეს. ==ლიტერატურა== *Lang, D. M., Count Todtleben's Expedition to Georgia 1769-1771 according to a French Eyewitness, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 13, No. 4 (1951), pp. 878-907. * დე გრაი დე ფუას ცნობები საქართველოს შესახებ. ფრანგულიდან თარგმნა, შესავალი, შენიშვნები და საძიებლები დაურთო ჯ. ოდიშელმა, თბ., 1985. {{ქე|2||ოდიშელი ჯ.}} {{DEFAULTSORT:დე გრაი დე ფუა, შარლ}} [[კატეგორია:ფრანგი სამხედრო მოღვაწეები]] [[კატეგორია:უცხოელი ავტორები საქართველოსა და ქართველების შესახებ]] [[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის ოფიცრები]] 7zbcb5kafi4py9mjhwxwo5oi1zputye 0 478307 4650635 3984994 2024-05-03T11:45:53Z Kober 394 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Mariinskoelogo.jpg|მინი|დედოფალ მარიას დაწესებულებათა უწყების ემბლემა]] '''დედოფალ მარიას დაწესებულებათა უწყება''' ({{lang-ru|Ведомство учреждений императрицы Марии}}) — [[რუსეთის იმპერია]]ში უწყება, რომელსაც ექვემდებარებოდა კეთილშობილ ქალთა ინსტიტუტები, ქალთა გიმნაზიები, ბავშვთა თავშესაფრები, უსინათლო და ყრუ-მუნჯ ბავშვთა სასწავლო დაწესებულებები, ზოგიერთი საავადმყოფო. ოფიციალურად სახელი ეწოდა [[1854]] წელს იმპერატორ [[პავლე I (რუსეთი)|პავლე I]]-ის ცოლის, დედოფალ [[მარია თეოდორეს ასული]]ს მიხედვით, რომელსაც [[1797]] წლიდან ჩაბარებული ჰქონდა კეთილშობილ ქალთა სააღმზრდელო საზოგადოებაზე მზრუნველობა. XX საუკუნის დასაწყისისთვის ამ უწყების გამგებლობაში იყო: 70 ქალთა ინსტიტუტი და გიმნაზია, 176 ბავშვთა თავშესაფარი, 21 სასწავლებელი უსინათლო და ყრუ-მუნჯი ბავშვებისათვის, 21 უპოვართა თავშესაფარი, 40 საავადმყოფო, მრავალი უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებელი და სხვ.; მაგრამ განსაკუთრებული ყურადღება ექცეოდა კეთილშობილ ქალთა ინსტიტუტებს. მაღალჩინოსან მოხელეთა ოჯახებს ამ დაწესებულებებში საგვარეულო ადგილები ჰქონდათ. სწავლაში წარჩინებული მოსწავლე ქალებისათვის დაწესებული იყო ოქროსა და ვერცხლის მედლები, ხოლო უმაღლესი ჯილდო იყო შავი ხავერდის დიდ ბანტზე მიმაგრებული, უმაღლესი სინჯის ოქროსაგან ჩამოსხმული რუსული ინიციალების МФ-ის (მარია თევდორეს ასული) მონოგრამა, რომელსაც დაჯილდოებული მარცხენა ბეჭზე იკეთებდა. უწყებამ იარსება [[1917]] წლამდე. [[თბილისი|თბილისში]] იყო დედოფალ მარიამის უწყების სასწავლებლები, მ. შ. კეთილშობილ ქალთა ინსტიტუტი, რომელსაც [[ამიერკავკასიის ქალთა ინსტიტუტი]] ერქვა. ==ლიტერატურა== {{ქე|2||}} * [https://ru.wikisource.org/wiki/ЭСБЕ/Собственная_Его_Императорского_Величества_канцелярия Собственная Его Императорского Величества канцелярия] // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907. [[კატეგორია:რუსეთის იმპერია]] 8aq012jary5y86qxys5aramhq5j3aw9 0 501984 4650410 4649852 2024-05-02T15:57:57Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ვიდეო თამაში | სახელი = Left 4 Dead | სურათი = Left4Dead Windows cover.jpg | სურათის ზომა = | წარწერა = | დეველოპერები = [[Turtle Rock Studios]] | გამომცემელი = [[Valve Corporation]] | დისტრიბუტორი = | სერია = „[[Left 4 Dead (სერია)|Left 4 Dead]]“ | ძრავა = [[Source]] | პლატფორმები = [[Microsoft Windows]], [[OS X]] | თარიღი ={{Collapsible list|title=17 ოქტომბერი, 2008| '''Windows,Xbox 360'''{{Video game release|ჩრდილოეთ ამერიკა|18 ნოემბერი, 2008}} {{Video game release|ავსტრალია|18 ნოემბერი, 2008}} {{Video game release|ევროპა|21 ნოემბერი, 2008}} '''OS X'''{{Video game release|მსოფლიო|12 ოქტომბერი, 2010}}}} | ჟანრი = [[პირველი პირის მსროლელი]] | რეჟიმები = [[ერთმოთამაშიანი ვიდეო თამაში]]<br/>[[მრავალმოთამაშიანი ვიდეო თამაში|მრავალმოთამაშიანი]] | რეჟისორი = | პროდიუსერი = | დიზაინერები = | პროგრამისტი = | მხატვარი = | სცენარისტი = | კომპოზიტორი = [[მაიკ მორასკი]] | ლიცენზია = | ვერსია = | შეფასება = | მედია = | მოთხოვნილებები = | საიტი = }} „Left 4 Dead“ — [[მრავალმოთამაშიანი ვიდეო თამაში|მრავალმოთამაშიანი]], [[Survival horror]]-ის ჟანრის ვიდეო თამაში, რომელიც შექმნა კომპანიებმა Valve South და Turtle Rock Studios-მა, ხოლო გამოსცა Valve Corporation-მა 2008 წლის 21 ნოემბერს [[Microsoft Windows]]-სა და [[Xbox 360]]-ზე. თამაშის უკვე დასრულებული ვერსია გამოვიდა 2008 წლის 13 ნოემბერს, ამას გარდა ორი ვერსია გამოვიდა ციფრული სახით: ჩამოსატვირთი ციფრული ვერსია რომელიც ხელმისაწვდომი იყო 2008 წლის 17 ნოემბერს, და ციფრული საცალო დისკი, რომლის გამოშვების თარიღი რეგიონის მიხედვით განისაზღვრება. ==მიმოხილვა== {{Video game reviews | MC = 89/100<ref name="MCPC">{{cite web |url=https://www.metacritic.com/game/pc/left-4-dead |title=Left 4 Dead for PC Reviews |website=[[Metacritic]] |publisher=[[CBS Interactive]] |access-date=April 16, 2019}}</ref><ref name="MCX360">{{cite web |url=https://www.metacritic.com/game/xbox-360/left-4-dead |title=Left 4 Dead for Xbox 360 Reviews |website=[[Metacritic]] |publisher=[[CBS Interactive]] |access-date=April 16, 2019}}</ref> | 1UP = A-<ref>{{cite web|url=http://www.1up.com/reviews/left-4-dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160614174538/http://www.1up.com/reviews/left-4-dead|title=Left 4 Dead for 360 from 1UP.com|work=[[1Up.com]]|first=Thierry|last=Nguyen|date=November 21, 2011|archive-date=June 14, 2016|access-date=October 12, 2020|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160614174538/http://www.1up.com/reviews/left-4-dead|archivedate=ივნისი 14, 2016}}</ref> | Edge = 9/10<ref>{{cite magazine|title=Left 4 Dead (Xbox 360)|magazine=[[Edge (magazine)|Edge]]|publisher=[[Future plc]]|date=December 2008|page=82|issue=196}}</ref> | EGM = A<ref>"Electronic Gaming Monthly, January 2009, Issue 236, pp. 84–85."</ref> | EuroG = 9/10<ref name="L4Dreview-Eurogamer">{{cite web |url=http://www.eurogamer.net/articles/left-4-dead-review |title=Left 4 Dead Review |last=Gillen |first=Kieron |date=November 19, 2008 |publisher=[[Eurogamer]] |access-date=December 2, 2008 |archive-date=May 31, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130531034422/http://www.eurogamer.net/articles/left-4-dead-review |url-status=live }}</ref> | Fam = 35/40<ref>{{cite web |url=http://www.rergroup.co.uk/aruna/ |title=Magic Tricks Revealed |access-date=March 5, 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140305195104/http://www.rergroup.co.uk/aruna/ |archive-date=March 5, 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140305195104/http://www.rergroup.co.uk/aruna/ |archivedate=მარტი 5, 2014 }}</ref> | GI = 9.25/10<ref>{{cite web|url=https://www.gameinformer.com/games/left_4_dead/b/xbox360/archive/2009/09/22/review.aspx|title=Left 4 Dead - Imaginative, Visceral, and Indecently Impactful|work=[[Game Informer]]|publisher=[[GameStop]]|first=Andrew|last=Reiner|date=September 22, 2009|access-date=October 12, 2020}}</ref> | GSpot = 8.5/10<ref name="L4Dreview-Gamespot">{{cite web |url=http://www.gamespot.com/pc/action/left4dead/review.html?om_act=convert&om_clk=gssummary&tag=summary;read-review |title=Left 4 Dead for PC Review |last=Watters |first=Chris |date=November 20, 2008 |publisher=[[GameSpot]] |access-date=December 8, 2008 |archive-date=August 14, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090814030754/http://www.gamespot.com/pc/action/left4dead/review.html?om_act=convert&om_clk=gssummary&tag=summary;read-review |url-status=live }}</ref> | GSpy = 4.5/5<ref name="L4Dreview360-Gamespy">{{cite web |url=http://xbox360.gamespy.com/xbox-360/left-4-dead/930843p1.html |title=Left 4 Dead Review |last=Tuttle |first=Will |date=November 17, 2008 |publisher=[[GameSpy]] |access-date=November 18, 2008 |archive-date=September 30, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930044930/http://xbox360.gamespy.com/xbox-360/left-4-dead/930843p1.html |url-status=live }}</ref> | GB = {{Rating|4|5}}<ref name="L4Dreview-Giant Bomb">{{cite web |url=http://www.giantbomb.com/left-4-dead/61-20690/reviews/ |title=Left 4 Dead Review |last=Davis |first=Ryan |date=November 18, 2008 |publisher=[[Giant Bomb]] |access-date=December 19, 2008 |archive-date=December 16, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081216013910/http://www.giantbomb.com/left-4-dead/61-20690/reviews/ |url-status=live }}</ref> | IGN = 9.0/10<ref name="L4Dreview-IGN">{{cite web |url=http://pc.ign.com/articles/930/930763p1.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20081202060737/http://pc.ign.com/articles/930/930763p1.html |url-status=dead |archive-date=December 2, 2008 |title=Left 4 Dead Review |last=Ocampo |first=Jason |publisher=IGN |access-date=November 18, 2008}}</ref> | OXM = 9.5/10<ref name="OXM Review">{{cite web|last=Amrich|first=Dan|title=Left 4 Dead|url=http://www.oxmonline.com/article/reviews/xbox-360/g-l/left-4-dead|publisher=Official Xbox Magazine|access-date=July 31, 2011}}</ref> | PCGUK = 93%<ref name="Left4Deadpc-pcguk">{{Cite news| last = Pearson| first = Craig| title = Left 4 Dead| newspaper = [[PC Gamer UK]]|date=Christmas 2008}}</ref> | TX = 9.1/10<ref name="L4Dreview360-Teamxbox">{{cite web |url=http://reviews.teamxbox.com/xbox-360/1622/Left-4-Dead/p1/ |title=Left 4 Dead Review (Xbox 360) |last=Eddy |first=Andy |date=November 17, 2008 |quote=''The motion-capture animation that makes up the varied zombie behavior is incredibly good, with the visuals peaking when a rushing gray-black mass of zombies are climbing up, over and through the terrain to get at you(...) On the other hand, it's irritating when you come into a room and see an enraged zombie clipping through from the other side of a wall or door'' |publisher=[[TeamXbox]] |access-date=November 18, 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20090323080021/http://reviews.teamxbox.com/xbox-360/1622/Left-4-Dead/p1/|archive-date=March 23, 2009}}</ref> | XPlay = 5/5<ref>{{cite web|url=http://g4tv.com/xplay/reviews/1871/Left_4_Dead.html|title=Left 4 Dead Review Videos|publisher=[[X-Play]]|access-date=April 19, 2009|archiveurl=https://www.webcitation.org/6HktSk4H1?url=http://www.g4tv.com/games/xbox-360/44000/left-4-dead/|archivedate=ივნისი 30, 2013}}</ref> }} ==იხილეთ აგრეთვე== * [[Valve Corporation]] ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.steampowered.com/ Steam] — [[Steam (პროგრამა)|Steam]]-ის ოფიციალური საიტი {{ref-en}} * [http://www.valvesoftware.com/ Valve] — [[Valve Corporation]]-ის ოფიციალური საიტი {{ref-en}} * [https://store.steampowered.com/app/500/Left_4_Dead/ Steam] — „Left 4 Dead“ [[Steam (პროგრამა)|Steam]]-ზე {{ref-en}} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{Valve-ს თამაშები}} [[კატეგორია:Left 4 Dead]] [[კატეგორია:2008 წლის ვიდეო თამაშები]] [[კატეგორია:პირველი პირის შუტერი თამაშები]] [[კატეგორია:ასიმეტრიული მრავალმოთამაშიანი ვიდეო თამაშები]] [[კატეგორია:Source ძრავის თამაშები]] [[კატეგორია:Microsoft-ის თამაშები]] [[კატეგორია:მრავალმოთამაშიანი ონლაინ თამაშები]] [[კატეგორია:Mac OS X-ის თამაშები]] [[კატეგორია:Valve Corporation-ის თამაშები]] [[კატეგორია:ვიდეო თამაშები ცენზურის ქვეშ]] [[კატეგორია:Windows-ის თამაშები]] n9rikyjdm7cb7vfdsg22238quwmar4h 0 513322 4650495 4224542 2024-05-02T21:00:39Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{მმ|Président|Président (მრავალმნიშვნელოვანი)}} {{ინფოდაფა სავაჭრო ნიშანი | სახელწოდება = Président <br>{{small|პრეზიდენტი}} | ლოგო = პრეზიდენტის_ლოგო.png | ლოგოს_წარწერა = | სურათი = | სურათის_ზომა = | წარწერა = | პროდუქტის ტიპი =[[კარაქი]], [[ყველი]] და [[რძე|რძის]] სხვა ნაწარმი | ამჟამინდელი მფლობელი = [[Lactalis]] | წარმოებულია = | ქვეყანა = {{დროშა|საფრანგეთი}} | შეყვანილი = | შეჩერებული = | დაკავშირებული = | ბაზრები = მსოფლიო | წინამფლობელები = | რეგისტრაცია სავაჭრო ნიშნებში = | წარმომადგენლები = | ტეგლაინი = | საიტი = {{url|www.presidentcheese.com|ოფიციალური ვებგვერდი}}<br>{{url|https://facebook.com/presidentdairy/|Président საქართველოს Facebook გვერდი}} | მოდული = <!-- ან: misc --> | მოდული 1 = <!-- ან: misc1 --> }} [[ფაილი:Camembert_de_marque_President.png|მინი| პრეზიდენტის ბრენდის ყველი კამემბერი]] '''Président''' — ფრანგული რძის ნაწარმის ბრენდი, რომელიც ეკუთვნის ქალაქ ლავალში დაფუძნებულ კომპანია [[Lactalis]]-ს. ბრენდი 1933 წელს ანდრე ბესნიემ შექმნა. იგი აწარმოებს კარაქს, ტრადიციული ყველის ნაირსახეობებს და რძის სხვა პროდუქტებს. == ისტორია == ბრენდი შეიქმნა 1933 წელს ანდრე ბესნიეს მიერ, რომელიც იმ დროისთვის უკვე წამყვანი ფიგურა იყო საფრანგეთის რძის ბიზნესში. ბრენდის სახელწოდების ახსნისას, ბესნიემ განმარტა, რომ: {{ციტირება|1=საფრანგეთი პრეზიდენტების ქვეყანაა, [აქ] ყველა პრეზიდენტია: მეთევზეების კლუბის, მშვილდოსნების კლუბის, ვეტერანთა კლუბის {{lang|fr|La France est le pays des présidents, tout le monde est préident!'' ''De l'asociation de pêche, des boulistes, des anciens combattants}}<ref>{{cite web |url=http://www.president.fr/html/histoire/index.html |title=PRÉSIDENT - L'HISTOIRE |language=ფრანგულად |trans_title=Président-ის ისტორია |publisher=president.fr |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100406063012/http://www.president.fr/html/histoire/index.html |archivedate=2010-04-06 |accessdate=2021-07-12 }}</ref>}} (1958 წელს, მას შემდეგ რაც [[შარლ დე გოლი]] ხელისუფლებაში მოვიდა, საფრანგეთში პრეზიდენტს უფრო მეტი ძალაუფლება მიენიჭა და უფრო მაღალი თანამდებობა გახდა. ) === აღსანიშნავი თარიღები === * 1968: Président იწყებს ყველ კამამბერის გამოშვებას. * 1972: Président იწყებს ყველ კულომიეს გამოშვებას. * 1972: Président [[კარაქი|კარაქის]] წარმოებას იწყებს. * 1975: Président იწყებს ყველ ბრის წარმოებას. * 1991: Président უშვებს ყველ [[ემენტალი|ემენტალის]] ხაზს. * 1993: Président ყიდის თავის მემილიარდე კამამბერს. * 1995: Président-ის ბრენდი გერმანიასა და შეერთებულ შტატებში შედის. * 1999: Président კამამბერსა და ემენტალზე დაფუძნებული მდნარი ყველის წარმოებას იწყებს * 2003: Président იწყებს მოცარელასა და თხის ყველის წარმოებას. * 2006: Président იწყებს კანტალის წარმოებას. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.presidentcheese.com/ ყველი Président] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180328231027/https://presidentcheese.com/ |date=2018-03-28 }} {{Ref-en}} {{ოფიციალური|http://www.president.fr/}} {{Ref-fr}} * [http://www.lactopole.fr/ Le lactopole] {{Ref-fr}} * [https://web.archive.org/web/20100124022745/http://www.fermepresident.com/francais/accueil.html La ferme Président] {{Ref-fr}} == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ფრანგული ბრენდები]] rrz3q2iqnfm7w5nkv8dc7o72a08hhwh 0 519869 4650416 4649769 2024-05-02T16:14:36Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}} {{გასწორება}}{{მანქანური თარგმანი}} {{ინფოდაფა წიგნი | სახელწოდება = ჯოჯოს უცნაური თავგადასავალი | მშობ_სახელი = | მთარგმნელი = | სურათი = JoJo's Bizarre Adventure logo.png | სურათის ზომა = | ტიტრი = | ავტორი = ჰიროჰიკო არაკი | რედაქტორი = | ილუსტრატორი = | გარეკანის_მხატვარი = | ქვეყანა = [[იაპონია]] | ენა = იაპონური | სერია = | თემა = | ჟანრი = [[მოგზაურობა]], [[ფანტაზია]] | გამომცემელი = | გამოც_თარიღი = [[1987]] | ქართულად_გამოც_თარიღი = | მედია = | გვერდი = | isbn = | oclc = | წინამორბედი = | მომდევნო = }} '''ჯოჯოს უცნაური თავგადასავალი''' ({{lang-ja|ジョジョの奇妙な冒険}}) — [[იაპონური ენა|იაპონური]] [[მანგა|მანგას]] სერია, დაწერილი და ილუსტრირებული [[ჰიროჰიკო არაკი|ჰიროჰიკო არაკის]] მიერ. [[1987]]-[[2004]] წლებში გამოდიოდა ჟურნალ „[[Weekly Shonen Jump]]“. [[2005]] წლიდან ყოველთვიურ ჟურნალ „[Ultra Jump]]“-ში გადავიდა. სერია დაყოფილია ცხრა ნაწილად, თითოეულ მათგანი ახალ გმირსა და მის თავგადასავალზე მოგვითხრობს. ჯოჯოს უცნაური თავგადასავალი არის „[[შუეშია|შუეშიას]]“ უდიდესი მიმდინარე მანგას სერია მოცულობის მიხედვით, მასში 130 ტომი გამოიშვა 2021 წლის მაისის მონაცემებით. 1993 წლიდან 2002 წლამდე [[A.P.P.P. Co]].-მ 13 ეპიზოდიანი ანიმაციური სერიალი გამოუშვა, რომელიც არის მანგას მესამე ნაწილზე, „სტარდასტ ქრუსეიდერები“-ის მიხედვით გამოშვებული. [[2007]] წელს სტუდიამ გამოუშვა ანიმე ფილმი პირველი ნაწილის ადაპტირებით, „პანტომ ბლოდ“, რომელიც იაპონიის კინოთეატრებში გამოვიდა. [[2012 |2012]] წლის ოქტომბერში, „დავიდ პროდაქშენი"-ს მიერ წარმოებული ანიმე სატელევიზიო სერიალი, რომელიც ადაპტირებდა „პანტომ ბლოდ“ და „ბათელ თენდენცი“ დაიწყო გამოშვება „ტოკიო მხ"-ზე. [[2019]] წლის ივლისს, სტუდიამ გამოუშვა ოთხი სეზონი, რომელიც ადაპტირებულია მანგას მეხუთე ნაწილის, „გოლდენ ვინდ"-ზე. [[2017]] წელს აპონიაში მეოთხე ნაწილის მიხედვით, „დაიმონდ იზ ანბრეიქებელ“ ცოცხალი ფილმი გამოვიდა. ჯოჯოს უცნაური თავგადასავალი ცნობილია თავისი ხატვის სტილითა, პოზებით და ხშირი ხსენებით დასავლურ პოპულარულ მუსიკასა და მოდაზე. ამ ანიმეში ბრძოლები ხშირია, რომლებიც ორიენტირებულია '''სტენდების''' გარშემო (ფსიქო-სულიერი გამოვლინებები უნიკალური ზებუნებრივი შესაძლებლობებით). დღემდე გაყიდულია 100 მილიონზე მეტი დაბეჭდილი ასლი, რაც მას ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე გაყიდვად მანგას სერიად აქცევს. მასზე შეიქმნა მედია ფრენჩაიზი, მათ შორის, ერთჯერადი (one-shot) მანგა, მსუბუქი რომანები და ვიდეოთამაშები. მანგა, სატელევიზიო ანიმე და ცოცხალი ფილმი ჩრდილოეთ ამერიკაში „ვიზ მედია“-ს მიერ ლიცენზირებული არის , რომელიც [[2005]] წლიდან აწარმოებს სერიის სხვადასხვა ინგლისურენოვან გამოშვებებს. == შინაარსი == ჯოჯოს უცნაური თავგადასავლის სამყარო ასახავს რეალურ სამყაროს ზებუნებრივი ძალებისა და არსებების დამატებით.<ref name="1000manga">{{cite web|title=Jason Thompson's House of 1000 Manga - Jojo's Bizarre Adventure|url=http://www.animenewsnetwork.com/house-of-1000-manga/2010-12-23|work=[[Anime News Network]]|access-date=April 15, 2012|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20120422183157/http://www.animenewsnetwork.com/house-of-1000-manga/2010-12-23|archive-date=April 22, 2012|df=mdy-all}}</ref> ამ გარემოში, ზოგიერთ ადამიანს შეუძლია თავისი შინაგანი სულიერი ძალა სტენდად (スタンド, სუტანდო) გადააქციოს; ასევე ენერგიის კიდევ ერთი ფორმა ჰამონი (波紋, "რიპლი") არის, საბრძოლო ხელოვნების ტექნიკა, რომელიც საშუალებას აძლევს მის მომხმარებელს მზის ენერგია სუნთქვის საშუალებით გამოიყენოს. ჯოჯოს უცნაური თავგადასავლი დაყოფილია ნაწილებად, განსხვავებული ისტორიებითა და პერსონაჟებით. სერიალის თითოეული გმირი ჯოსტარების ოჯახის წევრია, რომლის შთამომავლებს აქვთ ვარსკვლავის ფორმის დაბადების ნიშანი მარცხენა მხარზე და სახელი, რომლის შემოკლების შემდეგ ხდება "ჯოჯო". ჯოჯოს პირველ ექვს ნაწილში მომხდარი მოვლენები ჯონათან ჯოსტარის და დიო ბრანდოს მეტოქეობის გამო ხდება. ხოლო მომდევნო ნაწილები განსხვავებულ სამყაროში ხდება სადაც ჯოსტარების საგვარეულო ხე დიდად შეცვლილია. ; ; ნაწილი 1<nowiki>:</nowiki> {{nihongo|''Phantom Blood''|ファントムブラッド|Fantomu Buraddo}} :ტომები 1–5, 44 თავი. [[XIX საუკუნე|მე-19 საუკუნის]] მეორე ნახევარში [[ინგლისი|ინგლისში]], მდიდარი მიწის მესაკუთრის ვაჟი, ჯონათან ჯოესტარი, თავის ახალ ნაშვილებ ძმას დიო ბრანდოს ხვდება, რომელსაც ის ეზიზღება და აპირებს ჯოესტარების ოჯახის მემკვიდრეს მოპარვას. როდესაც დიოს მცდელობები ჩაიშალა, ის [[ვამპირი|ვამპირად]] გადაიქცევა ძველი ქვის ნიღბის გამოყენებით და ჯოესტარის ქონებას ანადგურებს. ჯონათანი მოგზაურობას იწყებს, ხვდება სანდო ხალხს ვინც მას დაეხმარება და ჰამონის (波紋, "Ripple") საბრძოლო ხელოვნების ტექნიკას ისწავლის, რათა შეაჩეროს დიო, რომელმაც თავისი მიზანი გახადა რომ ქვეყანას ებატონოს ;ნაწილი 2<nowiki>:</nowiki> {{nihongo|''Battle Tendency''|戦闘潮流|Sentō Chōryū}} :ტომები 5–12, 69 თავი. [[1938]] წელს გერმანიის ექსპედიცია აღმოაჩენს ვამპირს და გაიგებენ რომ კიდევ არის მისნაირი ვამპირები [[იტალია|იტალიაში]]. მთავარი პერსონაჟი ჯოსეფ ჯოსტარი გაიგებს ამის შესახებ და მათ დასამარცხებლად წავა. იქ შეხვდება სეზარ ზეპელის ვისთანაც ერთად ცდის მათ დამარცხებას. მაგრამ მათთვის ეგრეთ წოდებული სვეტის კაცები ძლიერები აღმოჩნდნენ, ამიტომაც ჯოსეფს მოუწია მისი საიდუმლო ტექნიკის გამოყენება და გაქცევა მოახერხა. ამის შემდეგ ის იწყებს ჰამონის ტრეინინგს სიზარ ზეპელისთან ერთად და მეორედ ხვდება სვეტის კაცებს. ;ნაწილი3<nowiki>:</nowiki> {{nihongo|''Stardust Crusaders''|スターダストクルセイダース|Sutādasuto Kuruseidāsu}} ტომები 13–28, 152 თავი. [[1989]] წელს დიო ბრანდო იღვიძებს მას შემდეგ, რაც მისი საფლავი ოკეანიდან ამოიღეს. დიომ მოახერხა ჯონათანის სხეულის ხელში ჩაგდება, რის გამოც ის გადარჩება. ის ღებულობს ახალ ძალას სახელად სტენდს, რასაც ასევე ჯონათანის შთამომავლები ღებულობს, რომელიც შედგება ჯოზეფის, მისი ქალიშვილის ჰოლი კუჯოსა და შვილიშვილი ასევე მთავარი პერსონაჟი ჯოტარო კუჯოსგან. მაგრამ, ჰოლი საკუთარ მდგომარეობას ვერ უმკლავდება და 50 დღე აქვს სანამ მოკვდება. ჯოტარო, ჯოზეფი და მათი ახალი მოკავშირეები აპირებენ დიოს დამარცხებას ამ ვადის ამოწურვამდე და გზად დიოს მხლებლებს ხვდებიან. ; ;ნაწილი4<nowiki>:</nowiki> {{nihongo|''Diamond Is Unbreakable''|ダイヤモンドは砕けない|Daiyamondo wa Kudakenai}} ტომები 29–47, 174 თავი. [[1999]] წელს ჯოსტარების ოჯახი გაიგებს, რომ ჯოზეფს უკანონო ვაჟი ჰყავს, ჯოსკე ჰიგაშიკიტა, რომელიც გამოგონილ იაპონურ ქალაქ მორიოში ცხოვრობს. ჯოსკე მისტიურ მშვილდ-ისარზე გაიგებს, რომელიც სტენდს აძლევს მათ, ვისაც ისარი შეერჭობა. როდესაც ისინი ცდილობენ მშვილდი და ისარი იპოვონ, ჯოსკე და მისი მოკავშირეები სერიული მკვლელ მკვლელ იოშიკაგე კირას გადააწყდებიან, რომელსაც სტენდი აქვს. ; ;ნაწილი5<nowiki>:</nowiki> {{nihongo|''Golden Wind|Golden Wind''|黄金の風|Ōgon no Kaze}} ტომები 47–63, 155 თავი. [[2001]] წელს, იტალიაში, ნეაპოლში, ჯორნო ჯოვანა, დიოს ვაჟი, ცდილობს მაფიის ბოსი გახდეს, რათა მოაშოროს ნარკოდილერები, რომლებიც თავიანთ პროდუქტს ბავშვებს ყიდიან. მისმა გუნდმა, რომელიც სტენდის მომხმარებლებისგან შედგება, მაფიის ბოს დიავოლოს უნდა დაუპირისპირდეს და დაიცვას მისი ქალიშვილი ტრიშ უნა, რომლის მოკვლასაც დიავოლო თავისი ვინაობის დასამალად აპირებს. ; ;ნაწილი6<nowiki>:</nowiki> {{nihongo|''Stone Ocean''|ストーンオーシャン|Sutōn Ōshan}} ტომები 64–80, 158 თავი. [[2011]] წელს, პორტ სენტ-ლუსიის მახლობლად, ფლორიდაში, ჯოტარო კუჯოს ქალიშვილი ასევე მთავარი პერსონაჟი ჯოლინ კუჯოს მკვლელობაში ადანაშაულებენ და ციხეში ჩასვეს. იგი სხვა სტენდის მოხმარებელ პატიმრებთან და მამასთან ერთად ციხის კაპელანის, მამაო ენრიკო პუჩის დასამარცხებას ცდილობს, ის დიოს ერთგულია და ცდილობს შექმნას ახალი სამყარო თავისი და დიოს ნებაზე. ; ;ნაწილი7<nowiki>:</nowiki> {{nihongo|''Steel Ball Run''|スティール・ボール・ラン|Sutīru Bōru Ran}} ტომები 81–104, 95 თავი. [[1890]] წლის ალტერნატიულ სამყაროში, შეერთებული შტატების პრეზიდენტი ფანი ვალენტინი ცხენების რბოლას ატარებს და გამარჯვებული 50 მილიონი დოლარს ღებულობს. ვალენტინი აპირებს რბოლა გამოიყენოს წმინდა გვამის მიმოფანტული ნაწილების შესაგროვებლად, საკუთარი მიზნებისთვის. მრბოლელები ჯაირო ზეპელი და ჯონი ჯოსტარი ვალენტინის ხრიკს აღმოაჩენენ და თავი მისი დაქირავებული მკვლელებისგან უნდა დაიცვან. ; ;ნაწილი8<nowiki>:</nowiki> {{nihongo|''JoJolion''|ジョジョリオン|Jojorion}} ტომები 105–131, 110 თავი. ჯოჯოლიონ ხდება იმავე სამყაროში როგორც რკინის ბურთის რბოლა. [[2012]] წელს იასუჰო ჰიროსე იპოვის ერთ მიჭს სანაპიროზე დამარხულს, რომელსაც მისი წარსული არ ახსოვს. იასუჰე მას ჯოსკეს დაარქმევს და ცდის რომ მისი მეხსიერება დაიბრუნოს. მაგრამ ისინი გაარკვევენ რომ ჯოსკე ორი ადამიანის შერწყმა არის. ჯოსკე ასევე კრიმინალური სინდიკატის საქმიანობას უპირისპირდება, რომელიც იდუმალ ლოკაკაკას ხის ნაყოფს ყიდის, რომელსაც შეუძლია განკურნოს ადამიანები და სანაცვლოდ რაღაც "წაიღოს". ==წარმოება== [[File:Paul Gauguin 106.jpg|thumb|არაკი დასავლური ხელოვნებით შთაგონებულია, როგორიცაა პოლ გოგენის ეს ნამუშევარი, რომელმაც შთააგონა, რომ თავად უჩვეულო ფერები გამოეყენა საკუთარ ხელოვნებაში.]] ჯოჯოს უცნაური თავგადასავალისთვის არაკის კლასიკური მეთოდის გამოყენება სურდა, საფუძვლად თანამედროვე ელემენტების დანერგვამდე. მაგალითად, ის ხშირად რეალისტურ სტილში ხატავს, მაგრამ [[სიურრეალისტური მანიფესტი|სიურეალისტურ ფერებს]] იყენებს. არაკის მიზანი ჯოჯოში ნამდვილი სულების დახატვა იყო, რის გამოც იგი მდინარე კაპასთან ტონოში, [[ივატეს პრეფექტურა|ივატეში]] გაემგზავრა, რათა კონცეფცია უკეთ გაეგო.<ref>{{cite book |last=Clamp |author-link=Clamp (manga artists) |others=translanted and adapted by William Flanagan |title=The Official xxxHOLiC Guide |url=https://archive.org/details/isbn_9780345510006 |publisher=[[Del Rey Manga]] |year=2009|location=[[New York City|New York]] |pages=[https://archive.org/details/isbn_9780345510006/page/154 154]–163 |isbn=978-0-345-51000-6}}</ref> არაკი აცხადებს, რომ [[1980]]-იანი წლების ხელოვნებით შთაგონებულია, დასავლური ხელოვნების დაჩრდილვის ტექნიკით და კლასიკური ფერწერით; მანგას შეღებვა გამოთვლებს და არა თანმიმდევრულობას ეფუძნება, არაკი ასახელებს მხატვრებს, რომლებიცაა პოლ გოგენი, როგორც ინსპირაცია.<ref name="comipress">{{cite web|url=http://comipress.com/article/2006/07/25/516|title=Hirohiko Araki Lecture Part 2: Drawing Manga, Araki-Style|publisher=Comipress|access-date=August 3, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810124755/http://comipress.com/article/2006/07/25/516|archive-date=August 10, 2014|url-status=live}}</ref> ის ასევე აცხადებს, რომ იდუმალება მანგას ცენტრალური თემაა, რადგან ბავშვობაში იგი ამით მოხიბლული იყო. გარდა ამისა, არაკის სურდა სუპერძალები და ენერგია ჯოჯოს უცნაურ თავგადასავალში გამოეკვლია, რამაც გამოიწვია სხვადასხვა კონცეფციები, როგორიცაა ჰამონი და სტენდები.<ref name="comipress" /> მან თქვა, რომ მისი სერიების ბრძოლების ზებუნებრივი საფუძველი ბრძოლის ველი ქალებისა და ბავშვებისთვის გაათანაბრა, რათა შეებრძოლონ ძლიერ მამაკაცებს. განსაკუთრებით „სტარდასტ კრუსეიდერები“-სთვის, არაკიმ პერსონაჟების უნარების დიზაინში როლური თამაშების გავლენა მოახდინა. მანგას თაობათა ამბის შექმნისას არაკი სიკვდილზე და იმ მემკვიდრეობაზე ბევრს ფიქრობდა, რაც ადამიანებმა თავიანთი შთამომავლებისთვის დატოვეს, ბაბუის გარდაცვალების შემდეგ. მან შთაგონება მიიღო "რუთსი"-დან: ამერიკული ოჯახის საგა და ედემის აღმოსავლეთი. არაკიმ ყურადღება გაამახვილა რუთსი-ზე მის ოჯახზე ორიენტირებული ისტორიისთვის და მან მიიღო იდეა გადახლართული ბედის და მეტოქეობის შესახებ ორ ოჯახს შორის ედემის აღმოსავლეთიდან. ის ისტორიებზე დიდად ფიქრობდა, რომლებიც კარგად მიიღეს პროტაგონისტების შეცვლის შემდეგ, რამაც გავლენა მოახდინა არაკის გადაწყვეტილებაზე, ჯონათან ჯოსტარის მოკვლა და ახალი თაობზე ამბების დაწერა და მისი „სული“ საკუთარ შთამომავლებს გადასცა. გმირებს მოდელები არ ჰქონდათ, გარდა ჯოტარო კუჯოსა, რომელიც კლინტ ისტვუდზე დაფუძნებული იყო. არაკიმ განაცხადა, რომ მას სურდა განსხვავებული ტიპის მთავარი გმირი ყველა ნაწილისთვის გამოეცადა; მაგალითად, ნაწილი 1-ის ჯონათან ჯოსტარი სერიოზული და პატიოსანი ადამიანი იყო, ხოლო ნაწილი 2-ის ჯოზეფ ჯოსტარი ხუმარა იყო. მიუხედავად იმისა, რომ მათი პიროვნული თვისებები განსხვავებული არის, ორივე ფიზიკურად ერთმანეთს გვანან, რათა გარკვეული უწყვეტობა ჰქონდეთ, რადგან 1980-იან წლებში მთავარი გმირის სიკვდილი ყოველკვირეულ „შონენ ჯამპის“ სერიაში გაუგონარი იყო. არაკის თანმიმდევრული ფოკუსირება ჯოსტარების ოჯახზე მიზნად სიამაყის განცდას ისახავდა, ისევე როგორც საოცრებასა და საიდუმლოებას შთამომავლობის გარშემო. არაკიმ თავდაპირველად სერია ტრილოგიად დაგეგმა, რომლის დასასრული დღევანდელ იაპონიაში განვითარდებოდა. მიუხედავად ამისა, არ უნდოდა მესამე ნაწილი, რომელიც ყოველკვირეულ „შონენ ჯამპ“-ის გამოშვებაში პოპულარული იყო, ასე დასრულებულიყო, ამიტომაც ის მოგზაურობის ჟანრად შეცვალა, რომელიც ფილმ „80 დღე დედამიწის გარშემო“-თი შთაგონებული იყო. მეოთხე ნაწილიდან მან თქვა, რომ ის ტოვებდა „დაკუნთული კაცების" სტილს რადგან მისმა პოპულარობამ იკლო, მას უნდოდა რომ მოდაზე კონცეტრილებულიყო. როცა არაკი პერსონაჟების ტანსაცმლის დიზაინს ქმნიდა, არაკი რეალობაზე მეტად მოდაზე კონცენტრირებული იყო. მეექვსე ნაწილისთვის არაკიმ ქალ პროტაგონისტზე პირველად დაწერა, რომელიც თავდაპირველად ძნელი აღმოჩნდა, მაგრამ ასევე საინტერესო იმის გამო თუ რამდენი ადამიანობა გააჩნდა. მან შემდეგ აღწერა მეორე ნაწილის მეორადი პერსონაჟი ლისა ლისა, როგორც იმ დროისთვის ახალი და გაუგებარი, მანგასა და საზოგადოებაში და მან თქვა რომ სახალისო იქნებოდა მებრძოლე ტიპის ქალი პერსონაჟით ხალხის მოლოდინების გამოწვევა. მას აზრად არ მოსვლია პარალიზებული პერსონაჟის შექმნა, არაკიმ ახსნა რომ მეშვიდე ნაწილში პარალიზებული ჯონი ისეთი ტიპის პერსონაჟი იყო რომელსაც გაზრდა შეეძლო, ფიზიკურად და მენტალურად, დოღის დროს სადაც ის იძულებული იქნებოდა სხვებზე და ცხენებზე დამოკიდებულიყო. არაკი იყენებს „ონომატოპოეია"-ს და პოზებს სერიაში, რომლებიც იაპონიაში არის ცნობილი როგორც „ჯოჯო-დაჩი", უმეტესად ყდაზე არის გამოსახული. არაკის იტალიაში მოგზაურობამ და [[მიქელანჯელო ბუონაროტი|მიქელანჯელოს]] ქანდაკებების შესწავლამ, მანგაში პოზების გამოყენება შთააგონა. ==მედია== ===მანგა=== დაწერილი და ილუსტრირებული ჰიროჰიკო არაკისგან. [[1987]] წლის 1 იანვარს ჯოჯოს უცნაური თავგადასავალი ყოველკვირეულ შონენ ჯამპში შუეიშასგან პირველად გამოიშვა. სერია რვა ნაწილად არის დაყოფილი, თითოეული მათგანი ახალ პროტაგონისტზე რომლებსაც ზედმეტ სახელი „ჯოჯო" ქვიათ და მათ თავგადასავალზე არის დაწერილი. პირველი ნაწილი სათაურად „ფანტომ ბლოდი" 1987 წლის ოქტომბრამდე გამოდიოდა; მეორე ნაწილი, „ბათელ თენდენცი" 7 ტომად [[1987]] წლის ნოემბრიდან [[1989]] წლის მარტამდე გამოდიოდა; მესქმე ნაწილი, „სტარდასტ კრუსეიდერები" 16 ტომად 1989 წლის მარტიდან [[1992]] წლის აპრილამდე გამოდიოდა; მეოთხე ნაწილი, „დაიმონდ იზ ანდრეიქებელ" 18 ტომად 1992 წლის აპრილიდან [[1995]] წლის ნოემბრამდე გამოდიოდა; მეხუთე ნაწილი, „გოლდენ ვინდ" 17 ტომად 1995 წლის ნოემბრიდან [[1999]] წლის აპრილამდე გამოდიოდა. [[2002]]-დან [[2009]] წლამდე, სერიის პირველი ექვსი ნაწილი „შუეიშა“-მ ბუნკობანის ფორმატში ხელახლა გამოუშვა; [[2017]] და [[2018]] წლებში „სტილ ბალ რან“ იმავე ფორმატში ხელახლა გამოვიდა. „შონენ ომნიბუს“ სერია, რომელიც პირველ ოთხ ნაწილს ხელახლა ქმნის, როგორც ისინი თავდაპირველად გამოჩნდა კვირაობით „შონენ ჯამპ“-ში (ფერადი გვერდების, სარეკლამო ტექსტისა და შემდეგი თავების გადახედვის ჩათვლით) [[2012]]-დან [[2016]] წლამდე გამოქვეყნდა. 2012 წლიდან სერიის რვავე ნაწილი ციფრულად არის გაფერადებული და განაწილებული „შუეიშა“-ს მიერ [[სმარტფონი|სმარტფონებისა]] და პლანშეტური [[კომპიუტერი|კომპიუტერებისთვის]] ბრენდის სახელწოდებით "ჯოჯო-დ". [[2013]]-[[2015]] წლებში პირველი სამი ნაწილის პრემიუმ მყარი ყდა გამოქვეყნდა ბრენდით "ჯოჯონიუმ" [[1990]]-იანი წლების პირველ ნახევარში „ვიზ მედია“-ს ჯოჯოს უცნაური თავგადასავალის ჩრდილოეთ ამერიკაში ინგლისური ენით გამოშვება მოისურვა, [[2002]] წელს გამოცხადდა რომ სერიის ყოველ თვიური კომიქსის გამოშვება წარუმატებელი იყო. [[2005]] წლის ნოემბრიდან [[2010]] წლის დეკემბრამდე, „ვიზმა“-მა გამოაქვეყნა „სტარ დასტ კრუსეიდერები“, 16 ტომად, რომელიც სერიის ყველაზე ცნობილი ნაწილი იყო, თუმცა კომპანიას მოუწია რამდენიმე პერსონაჯისა და სტენდების სახელების შეცვლა, საავტორო უფლებების შიშის გამო და ასევე ზოგიერთ სცენებს ცენზურა დაედო, მათ შორის ცხოველებზე ძალადობის სცენები იყო, რომლებიც თავად არაკიმ გადახატა. [[2013]] წელს „ვიზ“-მა სერიის გამოშვების მიმართ ინტერესი გამოთქვა, მაგრამ ეს ძნელი იყო რადგან არაკი იყენებდა მუსიკალური ბენდების სახელებს. [[2014]] წლის სექტემბერს „ვიზ“-მა სერიის „პანტომ ბლოდი“ სამი ტომი ციფრულად გამოუშვა. [[2015]] და [[2016]] წლებში „ბათელ თენდენცი“ ოთხ ტომად გამოქვეყნდა. [[2016]] წლიდან [[2019]] წლამდე „სტარ დასტ კრუსეიდერები“ ათ ტომად გამოიცა. 2019 წლიდან [[2021]] წლამდე „დაიმონდ იზ ანბრეიქებელ“ ცხრა ტომად გამოქვეყნდა. ხოლო 2021 წლის აგვისტოში „გოლდენ ვინდ“-ის გამოქვეყნება დაიწყო. ვიზ აგრძელებს სერიის ციფრულად გამოქვეყნებას. ===ანიმე=== ====სტუდიო A.P.P.P==== 13 ეპიზოდიანი ანიმაცია მესამე ნაწილის მიხედვით, „სტარდასტ კრუსეიდერები", A.P.P.P-მ გამოუშვა. პირველი ექვსი ეპიზოდი, რომელიც იწყება მანგას მეორე ნახევრიდან, გამოუშვა „pony canyon"-მა „VHS"-სა და „Laserdisc"-ზე [[1993]] წლიდან [[1994]] წლამდე. [[2000]] წლიდან [[2002]] წლამდე სერიას უშვეებდა „Klock Worx" DVD-ზე და VHS-ზე, რომლებიც იყო მანგას დასაწყისის მიხედვით. [[2003]] წლიდნ [[2005]] წლამდე „Super Techno Arts"-მა გამოუშვა ინგლისური გახმოვანება ჩრდილოეთ ამერიკაში. A.P.P.P-მ ასევე გამოუშვა „ჯოჯოს უცნაური თავგადასავალი:ფანტომ ბლოდ", კინო ადაპტაცია მანგას პირველი ნაწილის; 2007 წლის 17 თებერვალს გამოვიდა იაპონიის თეატრებში. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Wikiquote}} * {{Official website}} * [http://www.viz.com/jojo-s-bizarre-adventure ''JoJo's Bizarre Adventure''] at [[Viz Media]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:მანგა]] [[კატეგორია:ანიმე]] ac5bbntpf55d84n4xmb72g0u38ibsjv 3 534310 4650528 4641171 2024-05-02T23:11:45Z MediaWiki message delivery 56643 /* Reminder to vote now to select members of the first U4C */ ახალი სექცია wikitext text/x-wiki {{მომწერეთ}}{{არქივის დაფა|[[მომხმარებელი:Anry.kiknavelidze/არქივი 1|არქივი 1]]}} {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|პარსიფალი}} [[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 06:52, 17 ივლისი 2022 (UTC) {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|ოლივიე მესიანი}} [[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 15:06, 7 აგვისტო 2022 (UTC) == ბათუმის ბულვარი == სალამი. აქ ახალი ვარ და ახლა ვერ კვევი ყველაფერში, თუმცა პირველი სტატია (ბათუმის ბულვარი) უკვე დავმატე და ვცდილობ ყოველდღიურად დავხვეწო. უბრალოდ, სტატიის დასაწყისში ავტომატურად მიწერს რომ თითიქოს "არ არის მითითებული სანდო და გადამოწმებადი წყარო" (რეალურად მითითებული მაქ რამდენიმე ლიტერატურა და ოფიციალური ასევე ვებგვერდი), ასევე მიუხედავად იმისა რომ კატეგორია მითთებული მაქვს კატეგორია - აქ მიწერს რომ "ეს სტატია უკატეგორიოაო". პარკის ადმინისტრაციისგან ველოდები ოფიციალურ ფოტოებს და ნელნელა განვაახლებ გალერეას, უბრალოდ ზემოთხსენებული პრობლემა როგორ მოვაგვარო ვერ ვხვდები. იქნებ დამეხმაროთ ან შენიშვნები მომცეთ, რათა გავასწორო არსებული პრობლემები. მადლობა წინასწარ. პატივისცემით, სოსო--[[სპეციალური:წვლილი/146.255.230.202|146.255.230.202]] 13:00, 2 სექტემბერი 2022 (UTC) ==გილოცავთ== {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|მორის რაველი}} [[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 09:21, 9 ოქტომბერი 2022 (UTC) {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|არნოლდ შონბერგი}} {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|რევანი}} [[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 21:05, 31 დეკემბერი 2022 (UTC) {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|წმინდა ნიკოლოზი}} {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|ტრისტან და იზოლდა (ოპერა)}} {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|გრიგორიანული კალენდარი}} [[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 13:08, 5 იანვარი 2024 (UTC) {{ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/გილოცავთ|დიდი აფეთქება}} == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:11, 2 მაისი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_2&oldid=26721207 --> 48jku2n5jrkr9mbrpjl6wya5qhz492i 0 536422 4650538 4402577 2024-05-03T03:08:58Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა იარაღი | name = SIG Sauer XM5 | image = SIG Sauer XM5.png | image_size = | alt = | caption = SIG Sauer XM5 | type = [[ავტომატი]]<ref name=AF_Times/> | origin = [[ამერიკის შეერთებული შტატები]] <!-- Type selection --> | is_ranged = yes | is_bladed = | is_explosive = | is_artillery = | is_vehicle = | is_missile = | is_UK = <!-- Service history --> | service = 2022—დღემდე | used_by = {{army|აშშ}} | wars = <!-- Production history --> | designer = [[SIG Sauer]] | design_date = 2019 | manufacturer = [[SIG Sauer]] | unit_cost = | production_date = | number = | variants = <!-- General specifications --> | spec_label = | mass = 3.80 კგ<br />4.46 კგ (მაყუჩით)<br />0.64 კგ (20-ტყვიიანი მჭიდი)<ref name="military2may22">{{Cite web |last=Beynon |first=Steve |url=https://www.military.com/daily-news/2022/05/02/how-well-do-armys-new-guns-perform-thats-classified-soldiers-will-carry-more-weight-less-ammo.html |title=How Well Do the Army's New Guns Perform? That's Classified, But Soldiers Will Carry More Weight, Less Ammo |website=Military.com |archive-url=https://web.archive.org/web/20220530230702/https://www.military.com/daily-news/2022/05/02/how-well-do-armys-new-guns-perform-thats-classified-soldiers-will-carry-more-weight-less-ammo.html |archive-date=30 May 2022 |date=2 May 2022}}</ref> | length = 866 მმ<br>914 მმ (მაყუჩით)<ref name="TFB details">{{Cite web |last=Moss |first=Matthew |url=https://www.thefirearmblog.com/blog/2022/05/16/us-army-shares-details-next-generation-squad-weapons/ |title=US Army Shares Details on Next Generation Squad Weapons |website=The Firearm Blog |archive-url=https://web.archive.org/web/20220518021918/https://www.thefirearmblog.com/blog/2022/05/16/us-army-shares-details-next-generation-squad-weapons/ |archive-date=18 May 2022 |date=16 May 2022}}</ref> | part_length = 330 მმ<br>389 მმ <ref name="armymil13may22">{{Cite web |last=Reinsch |first=Michael |date=13 May 2022 |title=NGSW signifies an evolution in Soldier lethality |url=https://www.army.mil/article/256697/ngsw_signifies_an_evolution_in_soldier_lethality |archive-url=https://web.archive.org/web/20220716030659/https://www.army.mil/article/256697/ngsw_signifies_an_evolution_in_soldier_lethality |archive-date=16 July 2022 |website=US Army}}</ref> (მაყუჩით) | diameter = | crew = | passengers = <!-- Ranged weapon specifications --> | cartridge = 6.8×51მმ | cartridge_weight = | caliber = [[.277 Fury]] (6.8×51მმ) | barrels = | action = გაზით მართული გადატენვა, მბრუნავი საკეტი<ref name="modernfirearms">{{Cite web |last=Popenker |first=Maxim |url=https://modernfirearms.net/en/assault-rifles/u-s-a-assault-rifles/ngsw-r-sig-mcx-spear-2/ |title=SIG Sauer NGSW-R MCX Spear XM5 assault rifle (USA) |website=Modern Firearms |archive-url=https://web.archive.org/web/20220604053341/https://modernfirearms.net/en/assault-rifles/u-s-a-assault-rifles/ngsw-r-sig-mcx-spear-2/ |archive-date=4 June 2022}}</ref> | rate = | velocity = | range = | max_range = | feed = 20-ტყვიიანი მჭიდი | sights = <!-- Artillery specifications --> | breech = | recoil = | carriage = | elevation = | traverse = <!-- Bladed weapon specifications --> | blade_type = | hilt_type = | sheath_type = | head_type = | haft_type = <!-- Explosive specifications --> | filling = | filling_weight = | detonation = | yield = <!-- Vehicle/missile specifications --> | armour = | primary_armament = | secondary_armament = | engine = | engine_power = | pw_ratio = | payload_capacity = | drive = | transmission = | suspension = | clearance = | fuel_capacity = | vehicle_range = | speed = | guidance = | steering = <!-- Missiles only --> | wingspan = | propellant = | ceiling = | altitude = | boost = | depth = | accuracy = | launch_platform = | transport = <!-- For all --> | ref = }} '''SIG Sauer XM5''' — [[SIG MCX Spear]]-ის აშშ-ის არმიის ვარიანტი, 6.8×51 მმ, გაზზე მომუშავე, მჭიდით მომუშავე, ავტომატი, რომელიც შექმნილია [[SIG Sauer]]-ის მიერ 2022 წელს შემდეგი თაობის რაზმის იარაღის პროგრამისთვის M4-ის ჩასანაცვლებლად. XM5-ს აქვს თავისუფალი გამაგრებული [[M-LOK]] ხელის დამცავი აქსესუარის უშუალო დასამაგრებლად „ნეგატიური სივრცის“ (ცარიელი ადგილი) სამონტაჟო წერტილებზე. == ისტორია == 2019 წლის იანვარში შეერთებული შტატების სამხედროებმა დაიწყეს შემდეგი თაობის რაზმის იარაღის პროგრამა [[M4|M4 შაშხანისა]] და [[M249 SAW]] მსუბუქი ტყვიამფრქვევის შემცვლელების მოსაძებნად. 2019 წლის სექტემბერში SIG Sauer-მა წარადგინა თავისი დიზაინი.<ref>{{Cite web|last=Moss|first=Matthew|date=2022-04-19|title=SIG Sauer Wins US Army Next Generation Squad Weapon Contract|url=https://www.overtdefense.com/2022/04/19/sig-sauer-wins-us-army-next-generation-squad-weapon-contract/|access-date=2022-04-20|language=en-CA}}</ref> XM5 შექმნილია 6.8×51მმ (.277) SIG Fury ვაზნისთვის, იმ შეშფოთების საპასუხოდ, რომ [[აბჯარი|აბჯრის]] გაუმჯობესება შეამცირებს ჩვეულებრივი საბრძოლო ტყვიის ეფექტურობას, როგორიცაა 5.56×45მმ (გამოიყენება M4 და M249-ში) და 7.62×51 მმ.<ref name="AF_Times" /><ref>{{Cite web|last=Schogol|first=Jeff|date=2022-04-19|title=Army selects Sig Sauer to produce Next Generation Squad Weapon and ammo|url=https://taskandpurpose.com/military-tech/army-selects-sig-sauer-next-generation-squad-weapon/|access-date=2022-04-20|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Mizokami|first=Kyle|date=2022-04-21|title=The Army's Next-Gen Infantry Weapons Will Be More Lethal and More Accurate|url=https://www.popularmechanics.com/military/weapons/a39774920/army-next-gen-infantry-weapons/|access-date=2022-04-24|language=en-US}}</ref> ''Army Times'' აღწერს ამას, როგორც „შუალედური კალიბრის 6.8 მმ ვაზნას“.<ref name="AF_Times">{{Cite web|last=South|first=Todd|date=2022-04-19|title=Army chooses Sig Sauer to build its Next Generation Squad Weapon|url=https://www.armytimes.com/news/your-army/2022/04/19/army-chooses-sig-sauer-to-build-its-next-generation-squad-weapon/|access-date=2022-04-20}}</ref> 6.8×51მმ Fury-ის ბალისტიკა მიუთითებს იმაზე, რომ ის სავარაუდოდ [[სრული ძალის ვაზნა]]ა, რადგან მას აქვს უფრო მაღალი კამერის წნევა, სიჩქარე და ენერგია<ref>{{Cite web|last=Langston|first=Jay|date=20 December 2019|title=277 SIG Fury: SIG Sauer Unveils New Caliber with Hybrid Case Design|url=https://www.tactical-life.com/gear/ammo/277-sig-fury-hybrid-case-design/}}</ref> სამიზნეზე, ვიდრე 7.62×51მმ ტყვიას.<ref>{{Cite web|date=23 September 2020|title=277 SIG FURY [277 SIG FURY]|url=https://saami.org/wp-content/uploads/2020/11/277-Sig-Public-Introduction-Orig-2020-11-11.pdf}}</ref> 2022 წლის 19 აპრილს [[აშშ-ის არმია|ამერიკის შეერთებული შტატების არმიამ]] SIG Sauer-ს 10-წლიანი კონტრაქტი გააფორმა XM5 შაშხანის წარმოებაზე, [[XM250]] ავტომატურ შაშხანასთან ერთად, რათა შეცვალოს M4 და M249, შესაბამისად;<ref>{{Cite web|last=Beynon|first=Steve|date=2022-04-19|title=Army Picks Its Replacement for the M4 and SAW|url=https://www.military.com/daily-news/2022/04/19/army-picks-its-replacement-m4-and-saw.html|access-date=2022-04-20|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|author=U.S. Army Public Affairs|date=19 April 2022|title=Army awards Next Generation Squad Weapon contract|url=https://www.army.mil/article/255827/army_awards_next_generation_squad_weapon_contract|archive-url=https://web.archive.org/web/20220531042016/https://www.army.mil/article/255827/army_awards_next_generation_squad_weapon_contract|archive-date=31 May 2022|website=US Army}}{{PD-notice}}</ref> ეს მოდელის ნომრები არის შემდეგი ნომრები იმ იარაღის თანმიმდევრობით, რომელიც უნდა შეიცვალოს. 25 XM5 და 15 XM250-ის პირველი პარტიის დამზადება 2023 წლის ბოლოს იგეგმება. არმია გეგმავს შეიძინოს სულ 107 000 შაშხანა და 13 000 მსუბუქი ტყვიამფრქვევი ახლო საბრძოლო ძალებისთვის, მათ შორის ქვეითების, კავალერიის მზვერავების, საბრძოლო ინჟინრების, დამკვირვებლებისა და საბრძოლო მედიკოსებისთვის; თავდაპირველად არ იგეგმება იარაღის არასაბრძოლო ჯარისკაცებისთვის გაცემა. კონტრაქტს აქვს დამატებითი იარაღის შექმნის შესაძლებლობა, თუ [[აშშ-ის საზღვაო ქვეითთა კორპუსი]] და [[აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების სარდლობა]] გადაწყვეტენ ამ იარაღების სამსახურში მიღებას.<ref>{{Cite web|last=Smith|first=Todd|date=20 April 2022|title=Army expects Next Generation Squad Weapon to get to its first unit by next year|url=https://www.armytimes.com/news/your-army/2022/04/20/army-expects-next-generation-squad-weapon-to-get-to-its-first-unit-by-next-year/}}</ref> XM5 იწონის 3.80კგ-ს, 4.46კგ-ს მაყუჩით, და აქვს ძირითადი საბრძოლო დატვირთვა: 140 ტყვიით შვიდი 20-ტყვიიანი მჭიდით , რომლებიც 4.4კგ-ს იწონის. M4A1-თან შედარებით, რომლის წონაა 2.88 კგ მაყუჩით, ძირითადი საბრძოლო დატვირთვით: 210 ტყვია შვიდი 30-ტყვიიანი მჭიდით, რომელიც იწონის 3.4კგ-ს. XM5 იწონის [[M4A1]]-ზე დაახლოებით 0.91 კგ-ით მეტს, მსროლელი ატარებს დაახლოებით 1.8კგ-ით მძიმე ტვირთს და 70-ტყვიით ნაკლებს. XM5 შაშხანის, XM250 ავტომატური შაშხანის, [[XM157 ცეცხლის კონტროლის ოპტიკა|XM157 ცეცხლის კონტროლის ოპტიკის]] და 6.8×51 მმ საბრძოლო ვაზნის შეიარაღების ოპერატიული ტესტირება უნდა დაიწყოს 2024 წელს და არ იძლევა გარანტიას რეალურის მომავლისთვის.<ref name="the warzone">{{Cite web|last=Parsons|first=Dan|date=2022-04-20|title=Here's Everything We Now Know About The Army's New Squad Rifles|url=https://www.thedrive.com/the-war-zone/heres-everything-we-now-know-about-the-armys-new-squad-rifles|access-date=2022-04-30|language=en-US|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220530055103/https://www.thedrive.com/the-war-zone/heres-everything-we-now-know-about-the-armys-new-squad-rifles|archivedate=2022-05-30}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{პორტალი|ომი}} [[კატეგორია:შეიარაღება]] 62g95qjas08fdbn5dz3fl2jal9albdj 0 536703 4650570 4619809 2024-05-03T07:12:23Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Localización_de_la_provincia_de_Ávila.svg|300px|მინი|ავილის მდებარეობა ესპანეთის რუკაზე]] [[ავილის პროვინცია]] ({{lang-es|Ávila}}) შედის [[კასტილია და ლეონი]]ს ავტონომიურ გაერთიანებაში და შედგება 248 მუნიციპალიტეტისაგან. ესპანეთის ადგილობრივი თვითმმართველობის კანონის ({{lang-es|Ley reguladora de las Bases del Régimen Local}}) თანახმად მუნიციპალიტეტი წარმოადგენს სახელმწიფოს ტერიტორიული მოწყობის ძირითად სუბიექტს, რომლის ძირითადი ელემენტებია ტერიტორია, მოსახლეობა და ადგილობრივი ადმინისტრაცია. თითოეულ მუნიციპალიტეტს აქვს საბჭო, კომისია (მინისტრთა კაბინეტის მსგავსი) და ყავს მერი (ალკალდი). მუნიციპალური საბჭოს წევრებს ირჩევენ პროპორციული არჩევნების გზით.<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201029162123/http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html |date=2020-10-29 }} art.11</ref><ref>{{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Spain/Government-and-society#ref70305|title=Spain. Local government|publisher=''britannica.com''|lang=en|accessdate=2020-11-17|archive-date=2020-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20200914224528/https://www.britannica.com/place/Spain/Government-and-society#ref70305|dead-url=no}}</ref> ავილის მუნიციპალიტეტები ერთიანდებიან 5 კომარკაში: [[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]], [[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]], [[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]], [[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]], [[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]. ავილის პროვინციის ფართობია 8 050 კმ² და [[2020]] წლის მონაცემებით მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 157 664 მაცხოვრებელს.<ref name="ine.es"></ref> დედაქალაქია [[ავილა]], რომელიც ასევე მოსახლეობის მიხედვით და ფართობით ყველაზე დიდია (230,71 კმ²), ხოლო ყველაზე პატარაა — [[პოიალეს-დელ-ოიო]] (3,38 კმ²)<ref name="infolaso"></ref>. ==მუნიციპალიტეტების სია== {| class="sortable wikitable" style="text-align: center; font-size: 95%" |- !class="unsortable"|სახელწოდება !class="unsortable"|ფოტო !class="unsortable"|გერბი !ფართობი (კმ²)<ref name="infolaso">{{cite web|url=https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1159-extension-geografica-de-los-municipios-de-asturias.html|title=Extensión Geográfica de los Municipios de Asturias|author=|lang=es|date=|work=|publisher=infolaso.com|description=список муниципалитетов Астурии по площади|accessdate=2020-11-18|archive-date=2020-11-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201118233218/https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1159-extension-geografica-de-los-municipios-de-asturias.html|dead-url=no}}</ref> !მოსახლეობა (2020)<ref name="ine.es">{{cite web|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2886#!tabs-tabla|title=Asturias: Población por municipios y sexo|publisher=''ine.es''|lang=es|accessdate=2020-11-18}}</ref> !class="unsortable"|კოორდინატები !კომარკა !class="unsortable"|რუკა !class="unsortable"|სქოლიო |-align="center" |[[ადანერო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Adanero''</small>||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento Adanero.jpg|170px|[[Аданеро]]]]||[[ფაილი:Escudo de Adanero.svg|80px|Герб муниципалитета [[Аданеро]]]]||31,42||211||{{coord|40.94583|4.60667}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Adanero.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.adanero.es|title=Официальный сайт муниципалитета Аданеро|publisher=''adanero.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127054239/https://www.adanero.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ალბორნოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Albornos''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Albornos (ruta Daganzo-Narros) - panoramio.jpg|170px|[[Альборнос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Albornos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альборнос]]]]||17,15||177||{{coord|40.83861|4.88139}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Albornos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.albornos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альборнос|publisher=''albornos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210127002150/https://www.albornos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ალდეანუევა-დე-სანტა-კრუსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Aldeanueva de Santa Cruz''</small>||align=center|[[ფაილი:Aldeanueva de Santa Cruz 01.jpg|170px|[[Альдеануэва-де-Санта-Крус]]]]||[[ფაილი:Escudo de Aldeanueva de Santa cruz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альдеануэва-де-Санта-Крус]]]]||8,48||117||{{coord|40.38167|5.41944}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Aldeanueva de Santa Cruz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aldeanuevadesantacruz.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Альдеануэва-де-Санта-Крус|publisher=''aldeanuevadesantacruz.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128053750/http://aldeanuevadesantacruz.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ალდეასეკა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Aldeaseca''</small>||align=center|[[ფაილი:Aldeaseca (Ávila).jpg|170px|[[Альдеасека]]]]||[[ფაილი:Escudo de Aldeaseca.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альдеасека]]]]||24,25||228||{{coord|41.04944|4.81750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Aldeaseca.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aldeaseca.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альдеасека|publisher=''aldeaseca.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319111325/http://www.aldeaseca.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ამავიდა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Amavida''</small>||align=center|[[ფაილი:Amavida-iglesia2.JPG|170px|[[Амавида]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Амавида]]]]||15||127||{{coord|40.57333|5.06667}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Amavida.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.amavida.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Амавида|publisher=''amavida.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201090921/https://www.amavida.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[არენას-დე-სან-პედრო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Arenas de San Pedro''</small>||align=center|[[ფაილი:View of Arenas de San Pedro modified.JPG|170px|[[Аренас-де-Сан-Педро]]]]||[[ფაილი:Escudo de Arenas de San Pedro (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Аренас-де-Сан-Педро]]]]||194,85||6344||{{coord|40.20889|5.09111}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Arenas de San Pedro municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aytoarenas.com|title=Официальный сайт муниципалитета Аренас-де-Сан-Педро|publisher=''aytoarenas.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319113646/http://www.aytoarenas.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[არევალილიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Arevalillo''</small>||align=center|[[ფაილი:Arevalillo-panorama.jpg|170px|[[Аревалильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Аревалильо]]]]||15||69||{{coord|40.58722|5.37444}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Arevalillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.arevalillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Аревалильо|publisher=''arevalillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201150815/https://www.arevalillo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[არევალო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Arévalo''</small>||align=center|[[ფაილი:Arevalo 01 by-dpc.jpg|170px|[[Аревало]]]]||[[ფაილი:Escudo de Arévalo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Аревало]]]]||80||7960||{{coord|41.06667|4.71667}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Arévalo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ayuntamientoarevalo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Аревало|publisher=''ayuntamientoarevalo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125024429/http://www.ayuntamientoarevalo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ავეინტე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Aveinte''</small>||align=center|[[ფაილი:Aveinte iglesia parroquial.jpg|170px|[[Авейнте]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Авейнте]]]]||12,78||83||{{coord|40.78222|4.83750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Aveinte.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.aveinte.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Авейнте|publisher=''aveinte.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125062710/https://www.aveinte.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[აველიანედა (ავილა)|აველიანედა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Avellaneda''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Авельянеда (Авила)|Авельянеда]]]]||[[ფაილი:Escudo de Avellaneda.svg|80px|Герб муниципалитета [[Авельянеда (Авила)|Авельянеда]]]]||12,78||26||{{coord|40.38861|5.38806}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Avellaneda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.avellaneda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Авельянеда|publisher=''avellaneda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2009-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20090327130448/http://www.avellaneda.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ავილა (ესპანეთი)|ავილა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Ávila''</small>||align=center|[[ფაილი:Avila 001.jpg|170px|[[Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Авила]]]]||231,9||58 369||{{coord|40.6543472|4.6962222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Ávila municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.avila.es|title=Официальный сайт муниципалитета Авила|publisher=''avila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-07-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725035534/http://www.avila.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბარომანი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Barromán''</small>||align=center|[[ფაილი:Barromán-Iglesia de la Asunción.jpg|170px|[[Барроман]]]]||[[ფაილი:Escudo de Barromán.svg|80px|Герб муниципалитета [[Барроман]]]]||20||185||{{coord|41.06500|4.93139}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Barromán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.barroman.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Барроман|publisher=''barroman.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127232526/https://www.barroman.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბესედასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Becedas''</small>||align=center|[[ფაილი:Becedas 40.jpg|170px|[[Беседас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Becedas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Беседас]]]]||32||191||{{coord|40.40500|5.63472}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Becedas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.becedas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беседас|publisher=''becedas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204210827/https://www.becedas.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბესედილიასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Becedillas''</small>||align=center|[[ფაილი:Becedillas-panorama.jpg|170px|[[Беседильяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Becedillas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Беседильяс]]]]||19||80||{{coord|40.53722|5.32500}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Becedillas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.becedillas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беседильяс|publisher=''becedillas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128074228/https://www.becedillas.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბერსიალ-დე-საპარდიელი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bercial de Zapardiel''</small>||align=center|[[ფაილი:Bercial De Zapardiel.jpg|170px|[[Берсияль-де-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bercial de Zapardiel.svg|80px|Герб муниципалитета [[Берсияль-де-Сапардьель]]]]||17||197||{{coord|41.04639|4.96917}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Bercial de Zapardiel.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.bercialdezapardiel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Берсияль-де-Сапардьель|publisher=''bercialdezapardiel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125172808/https://www.bercialdezapardiel.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბერნუი-საპარდიელი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bernuy-Zapardiel''</small>||align=center|[[ფაილი:Casa consistorial de Bermuy-Zapardiel.jpg|170px|[[Бернуй-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bernuy Zapardiel.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бернуй-Сапардьель]]]]||19,78||97||{{coord|40.97611|4.94389}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Bernuy-Zapardiel.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.bernuyzapardiel.es|title=Официальный сайт муниципалитета Бернуй-Сапардьель|publisher=''bernuyzapardiel.e''|lang=es|accessdate=2021-01-22}}</ref> |-align="center" |[[ბეროკალეხო-დე-არაგონა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Berrocalejo de Aragona''</small>||align=center|[[ფაილი:Berrocalejo de Aragona 01 by-dpc.jpg|170px|[[Беррокалехо-де-Арагона]]]]||[[ფაილი:Escudo de Berrocalejo de Aragona.svg|80px|Герб муниципалитета [[Беррокалехо-де-Арагона]]]]||9||49||{{coord|40.69417|4.59694}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Berrocalejo de Aragona.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aytoberrocalejo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беррокалехо-де-Арагона|publisher=''aytoberrocalejo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2011-07-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20110729154558/http://www.aytoberrocalejo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბლასკომილიანი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Blascomillán''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Бласкомильян]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бласкомильян]]]]||39,6||181||{{coord|40.80139|5.08861}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Blascomillán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.blascomillan.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бласкомильян|publisher=''blascomillan.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203163308/https://www.blascomillan.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბლასკონუნიო-დე-მატაკაბრასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Blasconuño de Matacabras''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Martín, Blasconuño de Matacabras 01.jpg|170px|[[Бласконуньо-де-Матакабрас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бласконуньо-де-Матакабрас]]]]||12,99||14||{{coord|41.12333|4.99028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Blasconuño de Matacabras.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.blasconunodematacabras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бласконуньо-де-Матакабрас|publisher=''blasconunodematacabras.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125022623/https://www.blasconunodematacabras.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბლასკოსანჩო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Blascosancho''</small>||align=center|[[ფაილი:Blascosancho 01 by-dpc.jpg|170px|[[Бласкосанчо]]]]||[[ფაილი:Escudoblas2.jpg|80px|Герб муниципалитета [[Бласкосанчо]]]]||23||96||{{coord|40.87778|4.63583}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Blascosancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.blascosancho.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бласкосанчо|publisher=''blascosancho.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125105557/https://www.blascosancho.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბოოიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bohoyo''</small>||align=center|[[ფაილი:Bohoyo.jpg|170px|[[Боойо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bohoyo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Боойо]]]]||74||232||{{coord|40.31500|5.44111}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Bohoyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.bohoyo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Боойо|publisher=''bohoyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130234135/https://www.bohoyo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბონილია-დე-ლა-სიერა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bonilla de la Sierra''</small>||align=center|[[ფაილი:Bonilla de la Sierra-AV.jpg|170px|[[Бонилья-де-ла-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бонилья-де-ла-Сьерра]]]]||55||125||{{coord|40.52889|5.26417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Bonilla de la Sierra.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ayto-bonilla.com|title=Официальный сайт муниципалитета Бонилья-де-ла-Сьерра|publisher=''ayto-bonilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-01-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200123060932/http://www.ayto-bonilla.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბრაბოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Brabos''</small>||align=center|[[ფაილი:Brabos-Ávila.jpg|170px|[[Брабос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Брабос]]]]||18,35||43||{{coord|40.77833|4.93778}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Brabos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.brabos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Брабос|publisher=''brabos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202152331/https://www.brabos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბულაროსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bularros''</small>||align=center|[[ფაილი:Bularros10.jpg|170px|[[Буларрос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Буларрос]]]]||32||66||{{coord|40.74556|4.88750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Bularros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.bularros.es|title=Официальный сайт муниципалитета Буларрос|publisher=''bularros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20210129074218/https://www.bularros.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ბურგოონდო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Burgohondo''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Burgohondo.JPG|170px|[[Бургоондо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Burgohondo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бургоондо]]]]||55||1180||{{coord|40.41361|4.78639}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Burgohondo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.burgohondo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Бургоондо|publisher=''burgohondo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128174159/https://burgohondo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კაბესას-დე-ალამბრე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabezas de Alambre''</small>||align=center|[[ფაილი:Ermita de Cabezas de Alambre.JPG|170px|[[Кабесас-де-Аламбре]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cabezas de Alambre.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабесас-де-Аламбре]]]]||11||161||{{coord|40.94028|4.84250}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cabezas de Alambre.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cabezasdealambre.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кабесас-де-Аламбре|publisher=''cabezasdealambre.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127171405/https://www.cabezasdealambre.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კაბესას-დელ-პოსო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabezas del Pozo''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia Nuestra Señora de la Asunción en Cabezas del Pozo.jpg|170px|[[Кабесас-дель-Посо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cabezas del Pozo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабесас-дель-Посо]]]]||18||70||{{coord|41.0006278|4.9521000}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cabezas del Pozo.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cabezasdelpozo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Кабесас-дель-Посо|publisher=''cabezasdelpozo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127015639/https://www.cabezasdelpozo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კაბესას-დელ-ვილიარი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabezas del Villar''</small>||align=center|[[ფაილი:Cabezas del Villar-iglesia.JPG|170px|[[Кабесас-дель-Вильяр]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабесас-дель-Вильяр]]]]||110||257||{{coord|40.71528|5.20833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Cabezas del Villar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cabezasdelvillar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кабесас-дель-Вильяр|publisher=''cabezasdelvillar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127140941/https://www.cabezasdelvillar.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კაბისუელა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabizuela''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Кабисуэла]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабисуэла]]]]||19||79||{{coord|40.90111|4.80028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cabizuela.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cabizuela.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кабисуэла|publisher=''cabizuela.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722200156/http://www.cabizuela.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კანალესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Canales''</small>||align=center|[[ფაილი:Canales (Ávila).jpg|170px|[[Каналес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Каналес]]]]||7||42||{{coord|41.0027972|4.8997694}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Canales.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.canales.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Каналес|publisher=''canales.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203193452/https://www.canales.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კანდელედა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Candeleda''</small>||align=center|[[ფაილი:CandeledaVistaDelPueblo.jpg|170px|[[Канделеда]]]]||[[ფაილი:Escudo de Candeleda.svg|80px|Герб муниципалитета [[Канделеда]]]]||215||5025||{{coord|40.15583|5.24083}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Candeleda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ayuntamientocandeleda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Канделеда|publisher=''ayuntamientocandeleda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201173711/https://ayuntamientocandeleda.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კანტივეროსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cantiveros''</small>||align=center|[[ფაილი:Ábside de la Iglesia de San Miguel Arcángel de Cantiveros.JPG|170px|[[Кантиверос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кантиверос]]]]||14,37||98||{{coord|40.95278|4.95444}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cantiveros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cantiveros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кантиверос|publisher=''cantiveros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130084855/https://www.cantiveros.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კარდენიოსა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cardeñosa''</small>||align=center|[[ფაილი:Cardenhosa01.jpg|170px|[[Карденьоса]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Карденьоса]]]]||41||435||{{coord|40.74167|4.74528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Cardeñosa.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cardenosa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Карденьоса|publisher=''cardenosa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125045813/https://www.cardenosa.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კასას-დელ-პუერტო-დე-ვილიატორო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casas del Puerto''</small>||align=center|[[ფაილი:CASAS DEL PUERTO.jpg|170px|[[Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо]]]]||39,8||85||{{coord|40.52750|5.19417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Casas del Puerto.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.casasdelpuerto.es|title=Официальный сайт муниципалитета Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо|publisher=''casasdelpuerto.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202063114/https://www.casasdelpuerto.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კასასოლა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casasola''</small>||align=center|[[ფაილი:Casasola 15.jpg|170px|[[Касасола]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касасола]]]]||18||73||{{coord|40.66889|4.82667}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Casasola.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.casasola.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Касасола|publisher=''casasola.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127054710/https://www.casasola.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კასავიეხა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casavieja''</small>||align=center|[[ფაილი:Casavieja vista general.jpg|170px|[[Касавьеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Casavieja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касавьеха]]]]||39||1434||{{coord|40.28111|4.76667}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Casavieja municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.casavieja.es|title=Официальный сайт муниципалитета Касавьеха|publisher=''casavieja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20200715111253/http://www.casavieja.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კასილიასი (ავილა)|კასილიასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casillas''</small>||align=center|[[ფაილი:Casillas, Avila (39778512643).jpg|170px|[[Касильяс (Авила)|Касильяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Casillas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касильяс (Авила)|Касильяс]]]]||12||640||{{coord|40.32417|4.57250}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Casillas municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.casillas.es|title=Официальный сайт муниципалитета Касильяс|publisher=''casillas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20200824134311/http://www.casillas.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კასტელიანოს-დე-საპარდიელი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Castellanos de Zapardiel''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santa María del Castillo, Castellanos de Zapardiel 01.jpg|170px|[[Кастельянос-де-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Castellanos de Zapardiel.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кастельянос-де-Сапардьель]]]]||12||94||{{coord|41.08528|4.90972}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Castellanos de Zapardiel.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.castellanosdezapardiel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кастельянос-де-Сапардьель|publisher=''castellanosdezapardiel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128075503/https://www.castellanosdezapardiel.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სებრეროსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cebreros''</small>||align=center|[[ფაილი:Cebreros, vista parcial (43665523784).jpg|170px|[[Себрерос]]]]|| ||137,47||3152||{{coord|40.45500|4.46472}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Cebreros municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villadecebreros.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Себрерос|publisher=''villadecebreros.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201024140843/http://www.villadecebreros.org/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სეპედა-ლა-მორა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cepeda la Mora''</small>||align=center|[[ფაილი:CEPEDA LA MORA.jpg|170px|[[Сепеда-ла-Мора]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cepeda la Mora.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сепеда-ла-Мора]]]]||31||74||{{coord|40.45778|5.04833}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Cepeda la Mora.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cepedalamora.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сепеда-ла-Мора|publisher=''cepedalamora.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126154331/https://www.cepedalamora.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ჩამარტინი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Chamartín''</small>||align=center|[[ფაილი:Chamartín de la Sierra.jpg|170px|[[Чамартин]]]]||[[ფაილი:Escudo de Chamartin.svg|80px|Герб муниципалитета [[Чамартин]]]]||15||74||{{coord|40.70111|4.95806}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Chamartín.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.chamartin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Чамартин|publisher=''chamartin.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125045851/https://www.chamartin.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სილიანი (ესპანეთი)|სილიანი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cillán''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Cillán.jpg|170px|[[Сильян (Испания)|Сильян]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сильян (Испания)|Сильян]]]]||14||88||{{coord|40.70500|4.97806}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Cillán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cillan.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сильян|publisher=''cillan.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125105631/https://www.cillan.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სისლა (ესპანეთი)|სისლა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cisla''</small>||align=center|[[ფაილი:Cisla.jpg|170px|[[Сисла]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сисла]]]]||20,31||98||{{coord|40.96472|5.01222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cisla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cisla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сисла|publisher=''cisla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218062718/https://www.cisla.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კოლიადო-დე-კონტრერასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Collado de Contreras''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Collado Contreras (Provincia de Ávila).jpg|170px|[[Кольядо-де-Контрерас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Collado de Contreras.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кольядо-де-Контрерас]]]]||18,44||160||{{coord|40.88667|4.92778}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Collado de Contreras.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.colladodecontreras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кольядо-де-Контрерас|publisher=''colladodecontreras.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202185532/https://www.colladodecontreras.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კოლიადო-დელ-მირონი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Collado del Mirón''</small>||align=center|[[ფაილი:Collado del Mirón-cruz.jpg|170px|[[Кольядо-дель-Мирон]]]]|| ||5||31||{{coord|40.55278|5.35389}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Collado del Mirón.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.colladodelmiron.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кольядо-дель-Мирон|publisher=''colladodelmiron.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218062806/https://www.colladodelmiron.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კონსტანსანა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Constanzana''</small>||align=center|[[ფაილი:Constanzana.jpg|170px|[[Констансана]]]]||[[ფაილი:Escudo de Constanzana (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Констансана]]]]||26||105||{{coord|40.93861|4.87444}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Constanzana.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.constanzana.es|title=Официальный сайт муниципалитета Констансана|publisher=''constanzana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204224225/https://www.constanzana.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კრესპოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Crespos''</small>||align=center|[[ფაილი:EspadanaPascualgrande2.jpg|170px|[[Креспос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Crespos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Креспос]]]]||32||493||{{coord|40.89444|4.91528}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Crespos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.crespos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Креспос|publisher=''crespos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126014453/https://www.crespos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[კუევას-დელ-ვალიე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cuevas del Valle''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Cuevas del Valle.JPG|170px|[[Куэвас-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cuevas del Valle.svg|80px|Герб муниципалитета [[Куэвас-дель-Валье]]]]||19||475||{{coord|40.29361|5.00889}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Cuevas del Valle.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cuevasdelvalle.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Куэвас-дель-Валье|publisher=''cuevasdelvalle.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204235538/https://www.cuevasdelvalle.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[დიეგო-დელ-კარპიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Diego del Carpio''</small>||align=center|[[ფაილი:Diego Alvaro.jpg|170px|[[Дьего-дель-Карпио]]]]||[[ფაილი:Escudo de Diego del Carpio.svg|80px|Герб муниципалитета [[Дьего-дель-Карпио]]]]||34||126||{{coord|40.66861|5.33417}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Diego del Carpio.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.diegodelcarpio.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Дьего-дель-Карпио|publisher=''diegodelcarpio.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218063103/https://www.diegodelcarpio.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[დონხიმენო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Donjimeno''</small>||align=center|[[ფაილი:Donjimeno 01 - by smart-drone.es.jpg|170px|[[Донхимено]]]]||[[ფაილი:Escudo de Donjimeno.svg|80px|Герб муниципалитета [[Донхимено]]]]||14||77||{{coord|40.95972|4.84528}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Donjimeno.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.donjimeno.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Донхимено|publisher=''donjimeno.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201024341/https://www.donjimeno.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[დონვიდასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Donvidas''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Juan Bautista, Donvidas 01.jpg|170px|[[Донвидас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Донвидас]]]]||11,48||30||{{coord|41.08917|4.80778}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Donvidas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.donvidas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Донвидас|publisher=''donvidas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20190417001159/http://www.donvidas.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-არენალი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Arenal''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de El Arenal.JPG|170px|[[Эль-Ареналь]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Arenal.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Ареналь]]]]||27||948||{{coord|40.26472|5.08722}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:El Arenal municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.elarenal.es|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Ареналь|publisher=''elarenal.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127224036/http://elarenal.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-ბარკო-დე-ავილა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Barco de Ávila''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista barco de avila.jpg|170px|[[Эль-Барко-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Barco de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Барко-де-Авила]]]]||12||2330||{{coord|40.35972|5.52361}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:El Barco de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aytobarcodeavila.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Барко-де-Авила|publisher=''aytobarcodeavila.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210101160453/https://www.aytobarcodeavila.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-ბარაკო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Barraco''</small>||align=center|[[ფაილი:Cebrera.jpg|170px|[[Эль-Баррако]]]]||[[ფაილი:Escudo del Barraco.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Баррако]]]]||153||1893||{{coord|40.47528|4.64194}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:El Barraco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.elbarraco.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Баррако|publisher=''elbarraco.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127031422/https://www.elbarraco.org/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-ბოოდონი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Bohodón''</small>||align=center|[[ფაილი:El Bohodon 02 by-dpc.jpg|170px|[[Эль-Боодон]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Bohodón.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Боодон]]]]||22||117||{{coord|40.9160611|4.7286389}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:El Bohodón.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.elbohodon.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Боодон|publisher=''elbohodon.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20200810085049/https://www.elbohodon.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-ფრესნო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Fresno''</small>||align=center|[[ფაილი:El Fresno-casa consistorial1.jpg|170px|[[Эль-Фресно]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Fresno.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Фресно]]]]||12||582||{{coord|40.61361|4.75750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:El Fresno.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.elfresno.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Фресно|publisher=''elfresno.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218071626/https://www.elfresno.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-ორნილიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Hornillo''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de El Hornillo, Ávila.JPG|170px|[[Эль-Орнильо]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Hornillo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Орнильо]]]]||24,22||277||{{coord|40.24972|5.10417}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:El Hornillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.elhornillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Орнильо|publisher=''elhornillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20200825075531/http://www.elhornillo.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200825075531/http://www.elhornillo.es/|archivedate=2020-08-25}}</ref> |-align="center" |[[ელ-ოიო-დე-პინარესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Hoyo de Pinares''</small>||align=center|[[ფაილი:Pueblo de El Hoyo de Pinares.JPG|170px|[[Эль-Ойо-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Hoyo de Pinares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Ойо-де-Пинарес]]]]||80,51||2129||{{coord|40.50083|4.42389}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:El Hoyo de Pinares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.elhoyodepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Ойо-де-Пинарес|publisher=''elhoyodepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20201110162104/https://www.elhoyodepinares.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-ლოსარ-დელ-ბარკო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Losar del Barco''</small>||align=center|[[ფაილი:Tormes09.jpg|170px|[[Эль-Лосар-дель-Барко]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Лосар-дель-Барко]]]]||19,54||107||{{coord|40.39250|5.53944}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:El Losar del Barco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ellosardelbarco.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Лосар-дель-Барко|publisher=''ellosardelbarco.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127082538/https://www.ellosardelbarco.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-მირონი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Mirón''</small>||align=center|[[ფაილი:El Mirón 015—View.jpg|170px|[[Эль-Мирон]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Mirón.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Мирон]]]]||31||118||{{coord|40.53194|5.40528}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:El Mirón.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.elmiron.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Мирон|publisher=''elmiron.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218071723/https://www.elmiron.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-ოსო (ავილა)|ელ-ოსო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Oso''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Эль-Осо (Авила)|Эль-Осо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Осо (Авила)|Эль-Осо]]]]||18||158||{{coord|40.84167|4.77056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:El Oso.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.elosoavila.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Осо|publisher=''elosoavila.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127004225/http://elosoavila.org/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-პარალი (კასტილია და ლეონი)|ელ-პარალი]]<br><small>{{lang-es|El Parral}}</small>||align=center|[[ფაილი:El Parral-iglesia 1.jpg|170px|[[Эль-Парраль (Кастилия и Леон)|Эль-Парраль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Парраль (Кастилия и Леон)|Эль-Парраль]]]]||11||62||{{coord|40.80056|4.98083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:El Parral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.elparral.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Парраль|publisher=''elparral.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130175133/https://www.elparral.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ელ-ტიემბლო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Tiemblo''</small>||align=center|[[ფაილი:El Tiemblo 7 (29946201038) (cropped).jpg|170px|[[Эль-Тьембло]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Tiemblo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Тьембло]]]]||75||4180||{{coord|40.41444|4.50028}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:El Tiemblo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.eltiemblo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Тьембло|publisher=''eltiemblo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219002223/http://www.eltiemblo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ესპინოსა-დე-ლოს-კაბალიეროსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Espinosa de los Caballeros''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Espinosa de los Caballeros.jpg|170px|[[Эспиноса-де-лос-Кабальерос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эспиноса-де-лос-Кабальерос]]]]||19,4||112||{{coord|41.03028|4.67306}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Espinosa de los Caballeros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.espinosadeloscaballeros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эспиноса-де-лос-Кабальерос|publisher=''espinosadeloscaballeros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319165310/http://www.espinosadeloscaballeros.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ფლორეს-დე-ავილა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Flores de Ávila''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia-santa-maria-del-castillo-flores-de-avila.jpg|170px|[[Флорес-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Флорес-де-Авила]]]]||43||295||{{coord|40.93333|5.07889}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Flores de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.floresdeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Флорес-де-Авила|publisher=''floresdeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204051755/https://www.floresdeavila.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ფონტივეროსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fontiveros''</small>||align=center|[[ფაილი:Fontiveros fuente 01.jpg|170px|[[Фонтиверос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fontiveros (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Фонтиверос]]]]||36||749||{{coord|40.93333|4.99028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Fontiveros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.fontiveros.es|title=Официальный сайт муниципалитета Фонтиверос|publisher=''fontiveros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225102923/https://www.fontiveros.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ფრესნედილია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fresnedilla''</small>||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Fresnedilla.JPG|170px|[[Фреснедилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Фреснедилья]]]]||24,52||107||{{coord|40.23361|4.62056}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Fresnedilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.fresnedilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фреснедилья|publisher=''fresnedilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20190416232629/http://www.fresnedilla.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ფუენტე-ელ-საუსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fuente el Saúz''</small>||align=center|[[ფაილი:Fuente el Sauz rollo.jpg|170px|[[Фуэнте-эль-Саус]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fuente el Sauz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Фуэнте-эль-Саус]]]]||10||159||{{coord|40.97750|4.90889}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Fuente el Saúz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.fuenteelsauz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фуэнте-эль-Саус|publisher=''fuenteelsauz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202032425/https://www.fuenteelsauz.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ფუენტე-დე-ანიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fuentes de Año''</small>||align=center|[[ფაილი:Palacio del Conde de Valdelágila en Fuentes de Año (Ávila).jpg|170px|[[Фуэнтес-де-Аньо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fuentes de Año (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Фуэнтес-де-Аньо]]]]||20||95||{{coord|41.01583|4.90861}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Fuentes de Año.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.fuentesdeano.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фуэнтес-де-Аньо|publisher=''fuentesdeano.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204223721/https://www.fuentesdeano.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[გალიეგოს-დე-ალტამიროსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gallegos de Altamiros''</small>||align=center|[[ფაილი:Gallegos de Altamiros 12.jpg|170px|[[Гальегос-де-Альтамирос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Гальегос-де-Альтамирос]]]]||20||66||{{coord|40.70944|4.89833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gallegos de Altamiros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gallegosdealtamiros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гальегос-де-Альтамирос|publisher=''gallegosdealtamiros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130234855/https://www.gallegosdealtamiros.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[გალიეგოს-დე-სობრინოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gallegos de Sobrinos''</small>||align=center|[[ფაილი:Gallegos de Sobrinos-casa 4.jpg|170px|[[Гальегос-де-Собринос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Гальегос-де-Собринос]]]]||43||40||{{coord|40.71639|5.11194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gallegos de Sobrinos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gallegosdesobrinos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гальегос-де-Собринос|publisher=''gallegosdesobrinos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124090640/https://www.gallegosdesobrinos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[გარგანტა-დელ-ვილიარი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Garganta del Villar''</small>||align=center|[[ფაილი:IGLESIA DE GARGANTA DEL VILLAR.jpg|170px|[[Гарганта-дель-Вильяр]]]]||[[ფაილი:Escudo de Garganta del Villar (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гарганта-дель-Вильяр]]]]||18,57||39||{{coord|40.44889|5.10417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Garganta del Villar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gargantadelvillar.es|title=Официальный сайт муниципалитета Гарганта-дель-Вильяр|publisher=''gargantadelvillar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127172809/https://www.gargantadelvillar.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[გავილანესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gavilanes''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Gavilanes.JPG|170px|[[Гавиланес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gavilanes (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гавиланес]]]]||29||563||{{coord|40.27750|4.85111}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Gavilanes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gavilanes.com|title=Официальный сайт муниципалитета Гавиланес|publisher=''gavilanes.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2008-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20080908051223/http://www.gavilanes.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ხემუნიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gemuño''</small>||align=center|[[ფაილი:Gemuño-panorama.jpg|170px|[[Хемуньо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хемуньо]]]]||17||152||{{coord|40.59306|4.78222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gemuño.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://gemuno.orgfree.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Хемуньо|publisher=''gemuno.orgfree.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123185344/http://gemuno.orgfree.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ხილ-გარსია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gil García''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Хиль-Гарсия]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хиль-Гарсия]]]]||15||38||{{coord|40.29778|5.59417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Gil García.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gilgarcia.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хиль-Гарсия|publisher=''gilgarcia.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130180010/https://www.gilgarcia.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ხილბუენა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gilbuena''</small>||align=center|[[ფაილი:Gilbuena 14.jpg|170px|[[Хильбуэна]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хильбуэна]]]]||15||60||{{coord|40.41528|5.60528}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Gilbuena.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gilbuena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хильбуэна|publisher=''gilbuena.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218073413/https://www.gilbuena.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ხიმიალკონი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gimialcón''</small>||align=center|[[ფაილი:Gimialcon 03 by-dpc.jpg|170px|[[Химиялькон]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Химиялькон]]]]||19||75||{{coord|40.87750|5.12222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Gimialcón.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.gimialcon.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Химиялькон|publisher=''gimialcon.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20201116010421/https://www.gimialcon.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[გოტარენდურა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gotarrendura''</small>||align=center|[[ფაილი:Gotarrendura 01 by-dpc.jpg|170px|[[Готаррендура]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gotarrendura.svg|80px|Герб муниципалитета [[Готаррендура]]]]||10||170||{{coord|40.82667|4.73917}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gotarrendura.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gotarrendura.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Готаррендура|publisher=''gotarrendura.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20201109104025/http://www.gotarrendura.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[გრანდეს-ი-სან-მარტინი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Grandes y San Martín''</small>||align=center|[[ფაილი:Grandes-Iglesia de san Juan Bautista.jpg|170px|[[Грандес-и-Сан-Мартин]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Грандес-и-Сан-Мартин]]]]||11,59||25||{{coord|40.75583|4.95556}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Grandes y San Martín.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.grandesysanmartin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Грандес-и-Сан-Мартин|publisher=''grandesysanmartin.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204104551/https://www.grandesysanmartin.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[გისანდო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Guisando''</small>||align=center|[[ფაილი:GUISANDO, Ávila. España-Spain.jpg|170px|[[Гисандо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Guisando (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гисандо]]]]||37,38||510||{{coord|40.22167|5.13972}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Guisando location map.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.guisando.net|title=Официальный сайт муниципалитета Гисандо|publisher=''guisando.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203213007/https://guisando.net/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[გუტიერე-მუნიოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gutierre-Muñoz''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Gutierre-Muñoz.jpg|170px|[[Гутьерре-Муньос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gutierre-Muñoz (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гутьерре-Муньос]]]]||11||75||{{coord|40.98333|4.63861}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Gutierre-Muñoz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gutierremunoz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гутьерре-Муньос|publisher=''gutierremunoz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204072649/https://www.gutierremunoz.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ერნანსანჩო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hernansancho''</small>||align=center|[[ფაილი:Hernansancho 10 by-dpc.jpg|170px|[[Эрнансанчо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эрнансанчо]]]]||19,38||155||{{coord|40.85750|4.72944}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Hernansancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.hernansancho.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эрнансанчо|publisher=''hernansancho.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125054253/https://www.hernansancho.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ერადონ-დე-პინარესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Herradón de Pinares''</small>||align=center|[[ფაილი:Herradón de Pinares panorámica.jpg|170px|[[Эррадон-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эррадон-де-Пинарес]]]]||48,4||419||{{coord|40.56333|4.55833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Herradón de Pinares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.herradondepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эррадон-де-Пинарес|publisher=''herradondepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2014-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140612003105/http://www.herradondepinares.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ერეროს-დე-სუსო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Herreros de Suso''</small>||align=center|[[ფაილი:Herreros de Suso 5.jpg|170px|[[Эррерос-де-Сусо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Herreros de Suso (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Эррерос-де-Сусо]]]]||21,53||129||{{coord|40.80194|5.03833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Herreros de Suso.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.herrerosdesuso.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эррерос-де-Сусо|publisher=''herrerosdesuso.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125022637/https://www.herrerosdesuso.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[იგერა-დე-ლას-დუენიასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Higuera de las Dueñas''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Higuera de las Dueñas.JPG|170px|[[Игера-де-лас-Дуэньяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Higuera de las Dueñas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Игера-де-лас-Дуэньяс]]]]||35||260||{{coord|40.23972|4.60167}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Higuera de las Dueñas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.higueradelasduenas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Игера-де-лас-Дуэньяс|publisher=''higueradelasduenas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218074229/https://www.higueradelasduenas.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ორკახო-დე-ლას-ტორესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Horcajo de las Torres''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Horcajo de las Torres.JPG|170px|[[Оркахо-де-лас-Торрес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Horcajo de las Torres.svg|80px|Герб муниципалитета [[Оркахо-де-лас-Торрес]]]]||47||496||{{coord|41.06500|5.09083}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Horcajo de las Torres.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.horcajodelastorres.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Оркахо-де-лас-Торрес|publisher=''horcajodelastorres.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210124131413/https://www.horcajodelastorres.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ოიოკასერო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyocasero''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Hoyocasero.JPG|170px|[[Ойокасеро]]]]|| ||52||281||{{coord|40.39889|4.97583}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Hoyocasero municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.hoyocasero.es|title=Официальный сайт муниципалитета Ойокасеро|publisher=''hoyocasero.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128100105/https://www.hoyocasero.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ოიორედონდო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyorredondo''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Ойорредондо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойорредондо]]]]||17,22||61||{{coord|40.46222|5.41000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyorredondo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.hoyorredondo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ойорредондо|publisher=''hoyorredondo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210127072254/https://www.hoyorredondo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ოიოს-დე-მიგელ-მუნიოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyos de Miguel Muñoz''</small>||align=center|[[ფაილი:Hoyos de Miguel Muñoz panorama.jpg|170px|[[Ойос-де-Мигель-Муньос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойос-де-Мигель-Муньос]]]]||12||27||{{coord|40.3922417|5.0671389}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyos de Miguel Muñoz.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.hoyosdemiguelmunoz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ойос-де-Мигель-Муньос|publisher=''hoyosdemiguelmunoz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203004347/https://www.hoyosdemiguelmunoz.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ოიოს-დელ-კოლიადო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyos del Collado''</small>||align=center|[[ფაილი:Hoyos del Collado.JPG|170px|[[Ойос-дель-Кольядо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойос-дель-Кольядо]]]]||10||33||{{coord|40.35944|5.20111}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyos del Collado.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.hoyosdelcollado.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ойос-дель-Кольядо|publisher=''hoyosdelcollado.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124120711/https://www.hoyosdelcollado.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ოიოს-დელ-ესპინო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyos del Espino''</small>||align=center|[[ფაილი:P1070707hoyosdelespino.JPG|170px|[[Ойос-дель-Эспино]]]]||[[ფაილი:Escudo de Hoyos del Espino.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойос-дель-Эспино]]]]||52||368||{{coord|40.35667|5.17417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyos del Espino.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.hoyosdelespino.es|title=Официальный сайт муниципалитета Ойос-дель-Эспино|publisher=''hoyosdelespino.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20200216153229/http://www.hoyosdelespino.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ურტუმპასკუალი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hurtumpascual''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Asunción de Nuestra Señora-Hurtumpascual.JPG|170px|[[Уртумпаскуаль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Уртумпаскуаль]]]]||18,61||48||{{coord|40.69222|5.11250}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Hurtumpascual.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.hurtumpascual.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Уртумпаскуаль|publisher=''hurtumpascual.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205093715/https://www.hurtumpascual.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ხუნსიანა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Junciana''</small>||align=center|[[ფაილი:Junciana 11.jpg|170px|[[Хунсиана]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хунсиана]]]]||15||35||{{coord|40.41000|5.55778}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Junciana.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.junciana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хунсиана|publisher=''junciana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127174140/https://www.junciana.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლა-ადრადა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Adrada''</small>||align=center|[[ფაილი:La Adrada (Ávila).JPG|170px|[[Ла-Адрада]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Adrada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Адрада]]]]||58||2539||{{coord|40.29917|4.63500}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:La Adrada municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.laadrada.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Адрада|publisher=''laadrada.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201074545/https://www.laadrada.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლა-ალდეუელა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Aldehuela''</small>||align=center|[[ფაილი:La Aldehuela Avila.jpg|170px|[[Ла-Альдеуэла]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Aldehuela.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Альдеуэла]]]]||17||153||{{coord|40.41083|5.40917}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Aldewela.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aytolaaldehuela.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Альдеуэла|publisher=''aytolaaldehuela.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126172625/http://aytolaaldehuela.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლა-კარერა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Carrera''</small>||align=center|[[ფაილი:Fuente de La Carrera (Ávila).jpg|170px|[[Ла-Каррера]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Carrera.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Каррера]]]]||14||167||{{coord|40.34778|5.55472}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:La Carrera.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lacarrera.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Каррера|publisher=''lacarrera.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130075602/https://www.lacarrera.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლა-კოლილია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Colilla''</small>||align=center|[[ფაილი:Panoramica La Colilla.JPG|170px|[[Ла-Колилья]]]]||[[ფაილი:Escudo de La colilla.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Колилья]]]]||11||335||{{coord|40.64611|4.76583}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Colilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lacolilla.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Колилья|publisher=''lacolilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205083027/http://lacolilla.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლა-იხა-დე-დიოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Hija de Dios''</small>||align=center|[[ფაილი:IGLESIA DE LA HIJA DE DIOS.jpg|170px|[[Ла-Иха-де-Диос]]]]||[[ფაილი:Escudo La Hija de Dios.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Иха-де-Диос]]]]||12,5||75||{{coord|40.53139|4.96583}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Hija de Dios.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lahijadedios.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Иха-де-Диос|publisher=''lahijadedios.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130232007/https://www.lahijadedios.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლა-ორკახადა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Horcajada''</small>||align=center|[[ფაილი:Lahorcajada.jpg|170px|[[Ла-Оркахада]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Horcajada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Оркахада]]]]||47||486||{{coord|40.43750|5.46667}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:La Horcajada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lahorcajada.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Оркахада|publisher=''lahorcajada.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2008-02-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20080221143957/http://www.lahorcajada.org/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლა-სერადა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Serrada''</small>||align=center|[[ფაილი:La Serrada (cropped).JPG|170px|[[Ла-Серрада]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Серрада]]]]||7||118||{{coord|40.63139|4.79222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Serrada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.laserrada.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Серрада|publisher=''laserrada.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202223929/https://www.laserrada.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლა-ტორე (ავილა)|ლა-ტორე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Torre''</small>||align=center|[[ფაილი:La Torre carretera.jpg|170px|[[Ла-Торре (Авила)|Ла-Торре]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Торре (Авила)|Ла-Торре]]]]||58||230||{{coord|40.58917|4.96528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Torre.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.latorre.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Торре|publisher=''latorre.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127031200/https://www.latorre.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლანგა (ავილა)|ლანგა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Langa''</small>||align=center|[[ფაილი:Plaza de la Constitución en Langa (Ávila).JPG|170px|[[Ланга (Авила)|Ланга]]]]||[[ფაილი:Escudo de Langa.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ланга (Авила)|Ланга]]]]||80,51||480||{{coord|41.00778|4.85944}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Langa municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.langa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ланга|publisher=''langa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127193454/https://www.langa.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლანსაიტა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Lanzahíta''</small>||align=center|[[ფაილი:Lanzahíta.JPG|170px|[[Лансаита]]]]||[[ფაილი:Escudo de Lanzahita.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лансаита]]]]||33||811||{{coord|40.20389|4.93722}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Lanzahíta.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lanzahita.es|title=Официальный сайт муниципалитета Лансаита|publisher=''lanzahita.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2013-06-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20130608000519/http://www.lanzahita.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ლას-ბერლანასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Las Berlanas''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Nuestra señora de la Concepción. Las Berlanas (Ávila).JPG|170px|[[Лас-Берланас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Las Berlanas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лас-Берланас]]]]||16||329||{{coord|40.80306|4.76056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Las Berlanas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lasberlanas.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Лас-Берланас|publisher=''lasberlanas.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2011-12-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20111221021508/http://www.lasberlanas.com/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111221021508/http://www.lasberlanas.com/|archivedate=2011-12-21}}</ref> |-align="center" |[[ლას-ნავას-დელ-მარკესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Las Navas del Marqués''</small>||align=center|[[ფაილი:View of Las Navas del Marqués.jpg|170px|[[Лас-Навас-дель-Маркес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Las Navas del Marqués.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лас-Навас-дель-Маркес]]]]||9793||5146||{{coord|40.60389|4.32778}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Las Navas del Marqués.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navasdelmarques.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Las Navas del Marqués|publisher=''navasdelmarques.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2006-02-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20060209055209/http://www.navasdelmarques.com/|deadlink=yes}}</ref> |-align="center" |[[ლოს-ლიანოს-დე-ტორმესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Los Llanos de Tormes''</small>||align=center|[[ფაილი:Los llanos de Tormes.jpg|170px|[[Лос-Льянос-де-Тормес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Los Llanos de Tormes.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лос-Льянос-де-Тормес]]]]||17||60||{{coord|40.3281556|5.5001972}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Los Llanos de Tormes municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.losllanosdetormes.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лос-Льянос-де-Тормес|publisher=''losllanosdetormes.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218113452/https://www.losllanosdetormes.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მადრიგალ-დე-ლას-ალტას-ტორესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Madrigal de las Altas Torres''</small>||align=center|[[ფაილი:Madrigal de las Altas Torres b.jpg|170px|[[Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Madrigal de las Altas Torres (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес]]]]||106||1399||{{coord|41.08944|4.99889}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Madrigal de las Altas Torres.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.madrigaldelasaltastorres.es|title=Официальный сайт муниципалитета Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес|publisher=''madrigaldelasaltastorres.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130111802/https://www.madrigaldelasaltastorres.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მაელიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Maello''</small>||align=center|[[ფაილი:Maello 01 by-dpc.jpg|170px|[[Маэльо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Maello.svg|80px|Герб муниципалитета [[Маэльо]]]]||65||590||{{coord|40.81111|4.50889}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Maello.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.maello.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Маэльо|publisher=''maello.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2017-08-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20170825120435/http://www.maello.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მალპარტიდა-დე-კორნეხა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Malpartida de Corneja''</small>||align=center|[[ფაილი:Malpartida de Corneja 1.jpg|170px|[[Мальпартида-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мальпартида-де-Корнеха]]]]||19||96||{{coord|40.52111|5.35111}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Malpartida de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.malpartidadecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мальпартида-де-Корнеха|publisher=''malpartidadecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129133318/https://www.malpartidadecorneja.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მამბლასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mamblas''</small>||align=center|[[ფაილი:Mamblas2.jpg|170px|[[Мамблас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mamblas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мамблас]]]]||24||200||{{coord|41.01944|5.01111}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Mamblas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.mamblas.es|title=Официальный сайт муниципалитета Мамблас|publisher=''mamblas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204010726/https://www.mamblas.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მანსერა-დე-არიბა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mancera de Arriba''</small>||align=center|[[ფაილი:Mancera de arriba-casa.jpg|170px|[[Мансера-де-Арриба]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мансера-де-Арриба]]]]||17,59||69||{{coord|40.79111|5.14722}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mancera de Arriba.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.manceradearriba.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мансера-де-Арриба|publisher=''manceradearriba.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218113530/https://www.manceradearriba.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მანხაბალაგო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Manjabálago y Ortigosa de Rioalmar''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Ortigosa de Rioalmar.jpg|170px|[[Манхабалаго]]]]||[[ფაილი:Escudo de Manjabálago y Ortigosa de Rioalmar.svg|80px|Герб муниципалитета [[Манхабалаго]]]]||17||24||{{coord|40.66444|5.07611}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Manjabálago.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.manjabalago.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Манхабалаго|publisher=''manjabalago.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20190913085304/http://www.manjabalago.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მარლინი (ავილა)|მარლინი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Marlín''</small>||align=center|[[ფაილი:Marlin 01 by-dpc.jpg|170px|[[Марлин (Авила)|Марлин]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Марлин (Авила)|Марлин]]]]||6||32||{{coord|40.71139|4.82972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Marlín.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.marlin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Марлин|publisher=''marlin.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202022529/https://www.marlin.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მარტიერერო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Martiherrero''</small>||align=center|[[ფაილი:Martiherrero 3.jpg|170px|[[Мартиерреро]]]]||[[ფაილი:Escudo de Martiherrero.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мартиерреро]]]]||22,79||314||{{coord|40.69500|4.80417}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Martiherrero.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.martiherrero.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мартиерреро|publisher=''martiherrero.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127150417/https://www.martiherrero.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მარტინესი (ავილა)|მარტინესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Martínez''</small>||align=center|[[ფაილი:Martínez 2.jpg|170px|[[Мартинес (Авила)|Мартинес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мартинес (Авила)|Мартинес]]]]||18||113||{{coord|40.63083|5.34833}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Martínez.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.martinez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мартинес|publisher=''martinez.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203044401/https://www.martinez.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მედიანა-დე-ვოლტოია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mediana de Voltoya''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santo Tomás Apóstol, Mediana de Voltoya 01.jpg|170px|[[Медияна-де-Вольтойя]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mediana de Voltoya.svg|80px|Герб муниципалитета [[Медияна-де-Вольтойя]]]]||18,38||114||{{coord|40.70056|4.56389}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mediana de Voltoya.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.medianadevoltoya.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Медияна-де-Вольтойя|publisher=''medianadevoltoya.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201000455/http://medianadevoltoya.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მედინილია (ავილა)|მედინილია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Medinilla''</small>||align=center|[[ფაილი:Medinilla 21.jpg|170px|[[Мединилья (Авила)|Мединилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мединилья (Авила)|Мединилья]]]]||23||91||{{coord|40.43944|5.61750}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Medinilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.medinilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мединилья|publisher=''https://www.medinilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20210131031839/https://www.medinilla.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მენგამუნიოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mengamuñoz''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Mengamuñoz 2.jpg|170px|[[Менгамуньос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mengamuñoz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Менгамуньос]]]]||11,75||61||{{coord|40.500|5.000}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mengamuñoz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.mengamunoz.es|title=Официальный сайт муниципалитета Менгамуньос|publisher=''mengamunoz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012657/https://www.mengamunoz.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მესეგარ-დე-კორნეხა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mesegar de Corneja''</small>||align=center|[[ფაილი:Mesegar de Corneja-puerta verde.jpg|170px|[[Месегар-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mesegar de Corneja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Месегар-де-Корнеха]]]]||10||57||{{coord|40.50278|5.30167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Mesegar de Corneja.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.mesegardecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Месегар-де-Корнеха|publisher=''mesegardecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203003536/https://www.mesegardecorneja.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მიხარესი (ავილა)|მიხარესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mijares''</small>||align=center|[[ფაილი:Mijares, Avila - 50104694648.jpg|170px|[[Михарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mijares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Михарес]]]]||46,32||694||{{coord|40.29750|4.83667}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Mijares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.mijares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Михарес|publisher=''mijares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125091522/http://www.mijares.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მინგორია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mingorría''</small>||align=center|[[ფაილი:Mingorria32.jpg|170px|[[Мингоррия]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мингоррия]]]]||30||373||{{coord|40.75083|4.66528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mingorría.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.mingorria.com|title=Официальный сайт муниципалитета Мингоррия|publisher=''mingorria.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2004-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20041202131743/http://www.mingorria.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მირონსილიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mironcillo''</small>||align=center|[[ფაილი:Mironcillo Ávila.JPG|170px|[[Миронсильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Миронсильо]]]]||15||106||{{coord|40.55500|4.82556}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mironcillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.mironcillo.net|title=Официальный сайт муниципалитета Миронсильо|publisher=''mironcillo.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20201031073532/http://www.mironcillo.net/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მირუენია-დე-ლოს-ინფანსონესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mirueña de los Infanzones''</small>||align=center|[[ფაილი:Mirueña de los Infanzones-iglesia portada.jpg|170px|[[Мируэния-де-лос-Инфансонес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mirueña de los Infanzones.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мируэния-де-лос-Инфансонес]]]]||31,21||94||{{coord|40.73750|5.09083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mirueña de los Infanzones.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.miruenadelosinfanzones.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мируэния-де-лос-Инфансонес|publisher=''miruenadelosinfanzones.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201114721/https://www.miruenadelosinfanzones.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მომბელტრანი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mombeltrán''</small>||align=center|[[ფაილი:Mombeltrán udsigt over dalen 4.JPG|170px|[[Момбельтран]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mombeltrán.svg|80px|Герб муниципалитета [[Момбельтран]]]]||49||942||{{coord|40.26000|5.01778}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Mombeltrán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.mombeltran.es|title=Официальный сайт муниципалитета Момбельтран|publisher=''mombeltran.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20200402030330/https://www.mombeltran.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მონსალუპე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Monsalupe''</small>||align=center|[[ფაილი:Monsalupe.jpg|170px|[[Монсалупе]]]]||[[ფაილი:Escudo de Monsalupe (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Монсалупе]]]]||17,5||62||{{coord|40.76861|4.78111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Monsalupe.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.monsalupe.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Монсалупе|publisher=''monsalupe.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125084957/https://www.monsalupe.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მორალეხა-დე-მატაკაბრასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Moraleja de Matacabras''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de la Asunción de Nuestra Señora, Moraleja de Matacabras 02.jpg|170px|[[Моралеха-де-Матакабрас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Moraleja de Matacabras (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Моралеха-де-Матакабрас]]]]||15||49||{{coord|41.10722|4.95750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Moraleja de Matacabras.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.moralejadematacabras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Моралеха-де-Матакабрас|publisher=''moralejadematacabras.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127232242/https://www.moralejadematacabras.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მუნიანა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñana''</small>||align=center|[[ფაილი:Muñana.jpg|170px|[[Муньяна]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñana.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньяна]]]]||33,61||371||{{coord|40.59056|5.01500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñana.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.munana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньяна|publisher=''munana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127115318/https://www.munana.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მუნიიკო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñico''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Muñico.JPG|170px|[[Муньико]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñico.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньико]]]]||13,28||86||{{coord|40.70472|5.02667}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñico.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.munico.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньико|publisher=''munico.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129064529/https://www.munico.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მუნიოგალინდო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñogalindo''</small>||align=center|[[ფაილი:Muñogalindo-cruceros 1.jpg|170px|[[Муньогалиндо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñogalindo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньогалиндо]]]]||18||326||{{coord|40.60250|4.89500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñogalindo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.ayuntamientodemunogalindo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньогалиндо|publisher=''ayuntamientodemunogalindo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205074856/https://www.ayuntamientodemunogalindo.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201205074856/https://www.ayuntamientodemunogalindo.es/|archivedate=2020-12-05}}</ref> |-align="center" |[[მუნიოგრანდე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñogrande''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Andrés Apóstol, Muñogrande 04.jpg|170px|[[Муньогранде]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньогранде]]]]||16||70||{{coord|40.82111|4.92194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñogrande.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.munogrande.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньогранде|publisher=''munogrande.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130193236/https://www.munogrande.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მუნიომერ-დელ-პეკო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñomer del Peco''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Муньомер-дель-Пеко]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñomer del Peco.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньомер-дель-Пеко]]]]||10||109||{{coord|40.85861|4.88028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Muñomer del Peco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.munomerdelpeco.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньомер-дель-Пеко|publisher=''munomerdelpeco.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130011115/https://www.munomerdelpeco.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მუნიოპეპე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñopepe''</small>||align=center|[[ფაილი:Muñopepe (cropped).JPG|170px|[[Муньопепе]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньопепе]]]]||6||101||{{coord|40.63556|4.81806}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñopepe.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.munopepe.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньопепе|publisher=''munopepe.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201085314/https://www.munopepe.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მუნიოსანჩო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñosancho''</small>||align=center|[[ფაილი:MuñoSancho.jpg|170px|[[Муньосанчо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньосанчо]]]]||19,72||91||{{coord|40.92194|5.03583}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Muñosancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.munosancho.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньосанчо|publisher=''munosancho.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218113809/https://www.munosancho.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[მუნიოტელიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñotello''</small>||align=center|[[ფაილი:Muñotello vista desde pandero mozas.jpg|170px|[[Муньотельо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньотельо]]]]||20||58||{{coord|40.54306|5.04083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñotello.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.munotello.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньотельо|publisher=''munotello.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130181611/https://www.munotello.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნარილიოს-დელ-ალამო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narrillos del Álamo''</small>||align=center|[[ფაილი:Narrillos del Álamo.jpg|170px|[[Наррильос-дель-Аламо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Narrillos del Álamo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррильос-дель-Аламо]]]]||29,35||72||{{coord|40.56694|5.46694}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Narrillos del Álamo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.narrillosdelalamo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррильос-дель-Аламо|publisher=''narrillosdelalamo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201027113149/https://www.narrillosdelalamo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნარილიოს-დელ-რებოლიარი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narrillos del Rebollar''</small>||align=center|[[ფაილი:Narrillos del Rebollar-casa.jpg|170px|[[Наррильос-дель-Ребольяр]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррильос-дель-Ребольяр]]]]||17,41||43||{{coord|40.66444|4.96472}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Narrillos del Rebollar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.narrillosdelrebollar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррильос-дель-Ребольяр|publisher=''narrillosdelrebollar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218114326/https://www.narrillosdelrebollar.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნაროს-დე-სალდუენია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narros de Saldueña''</small>||align=center|[[ფაილი:Narros de Saldueña castillo.jpg|170px|[[Наррос-де-Сальдуэния]]]]||[[ფაილი:Escudo de Narros de Saldueña.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррос-де-Сальдуэния]]]]||9||106||{{coord|40.87528|4.86944}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Narros de Saldueña.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.narrosdesalduena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррос-де-Сальдуэния|publisher=''narrosdesalduena.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201172507/https://www.narrosdesalduena.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნაროს-დელ-კასტილიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narros del Castillo''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Narros del Castillo - panoramio.jpg|170px|[[Наррос-дель-Кастильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррос-дель-Кастильо]]]]||33,61||151||{{coord|40.85861|5.05861}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Narros del Castillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.narrosdelcastillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррос-дель-Кастильо|publisher=''narrosdelcastillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218114326/https://www.narrosdelcastillo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნაროს-დელ-პუერტო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narros del Puerto''</small>||align=center|[[ფაილი:DehesaNarros.JPG|170px|[[Наррос-дель-Пуэрто]]]]||[[ფაილი:Escudo NarrosDelPuerto.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррос-дель-Пуэрто]]]]||10,37||23||{{coord|40.54167|4.99194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Narros del Puerto.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.narrosdelpuerto.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррос-дель-Пуэрто|publisher=''narrosdelpuerto.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123192642/https://www.narrosdelpuerto.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავა-დე-არევალო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Nava de Arévalo''</small>||align=center|[[ფაილი:Arevalillo 04 by-dpc.jpg|170px|[[Нава-де-Аревало]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Нава-де-Аревало]]]]||58,26||718||{{coord|40.97833|4.77583}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Nava de Arévalo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navadearevalo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Нава-де-Аревало|publisher=''navadearevalo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210121170752/https://www.navadearevalo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავა-დელ-ბარკო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Nava del Barco''</small>||align=center|[[ფაილი:Nava del Barco.jpg|170px|[[Нава-дель-Барко]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Нава-дель-Барко]]]]||29,37||79||{{coord|40.29250|5.54028}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Nava del Barco.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navadelbarco.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Нава-дель-Барко|publisher=''navadelbarco.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126084803/http://www.navadelbarco.com/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201126084803/http://www.navadelbarco.com/|archivedate=2020-11-26}}</ref> |-align="center" |[[ნავასეპედილია-დე-კორნეხა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navacepedilla de Corneja''</small>||align=center|[[ფაილი:Plaza mayor de Navacepedilla del Corneja.jpg|170px|[[Навасепедилья-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navacepedilla de Corneja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навасепедилья-де-Корнеха]]]]||29||94||{{coord|40.48583|5.18444}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navacepedilla de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navacepedilladecorneja.es|title=Официальный сайт муниципалитета Навасепедилья-де-Корнеха|publisher=''navacepedilladecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127133646/https://www.navacepedilladecorneja.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავადიხოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navadijos''</small>||align=center|[[ფაილი:NAVADIJOS.jpg|170px|[[Навадихос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navadijos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навадихос]]]]||20||31||{{coord|40.42583|5.08361}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navadijos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.navadijos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навадихос|publisher=''navadijos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205123352/https://www.navadijos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავაესკურიალი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navaescurial''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Наваэскурияль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наваэскурияль]]]]||35||45||{{coord|40.47194|5.27778}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navaescurial.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navaescurial.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наваэскурияль|publisher=''navaescurial.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203095003/https://www.navaescurial.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავაონდილია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navahondilla''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista general de Navahondilla.JPG|170px|[[Наваондилья]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navahondilla.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наваондилья]]]]||22,07||321||{{coord|40.32528|4.49444}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Navahondilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navahondilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наваондилья|publisher=''navahondilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129171541/https://www.navahondilla.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავალაკრუსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalacruz''</small>||align=center|[[ფაილი:Navalacruz carnicería.jpg|170px|[[Навалакрус]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalacruz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалакрус]]]]||50||226||{{coord|40.44028|4.93250}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalacruz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navalacruz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навалакрус|publisher=''navalacruz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129013130/https://www.navalacruz.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავალმორალი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalmoral''</small>||align=center| ||[[ფაილი:Escudo de Navalmoral de la Sierra (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Навальмораль]]]]||43,35||338||{{coord|40.45972|4.76861}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalmoral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navalmoraldelasierra.com|title=Официальный сайт муниципалитета Навальмораль|publisher=''navalmoraldelasierra.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2016-03-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20160310005633/http://navalmoraldelasierra.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავალონგილია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalonguilla''</small>||align=center|[[ფაილი:Fplazuela.jpg|170px|[[Навалонгилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалонгилья]]]]||90||216||{{coord|40.27833|5.50194}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navalonguilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.navalonguilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навалонгилья|publisher=''navalonguilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201024094841/https://www.navalonguilla.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავალოსა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalosa''</small>||align=center|[[ფაილი:Navalosa nevada.jpeg|170px|[[Навалоса]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalosa.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалоса]]]]||30||300||{{coord|40.40139|4.93139}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalosa.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navalosa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навалоса|publisher=''navalosa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127174753/https://www.navalosa.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავალპერალ-დე-პინარესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalperal de Pinares''</small>||align=center|[[ფაილი:Estación de Navalperal.jpg|170px|[[Навальпераль-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalperal de Pinares ( Avila).jpg|80px|Герб муниципалитета [[Навальпераль-де-Пинарес]]]]||49||757||{{coord|40.59444|4.41083}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalperal de Pinares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navalperal.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Навальпераль-де-Пинарес|publisher=''navalperal.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722123026/https://navalperal.com/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200722123026/https://navalperal.com/|archivedate=2020-07-22}}</ref> |-align="center" |[[ნავალპერალ-დე-ტორმესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalperal de Tormes''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Navalperal de Tormes.jpg|170px|[[Навальпераль-де-Тормес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalperal de Tormes.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навальпераль-де-Тормес]]]]||61||81||{{coord|40.35278|5.30056}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navalperal de Tormes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navalperaldetormes.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Навальпераль-де-Тормес|publisher=''navalperaldetormes.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-05-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20200518232551/http://www.navalperaldetormes.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავალუენგა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navaluenga''</small>||align=center|[[ფაილი:Navaluenga 01 by-dpc.jpg|170px|[[Навалуэнга]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалуэнга]]]]||73,70||2018||{{coord|40.41111|4.70778}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navaluenga.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navaluenga.es|title=Официальный сайт муниципалитета Навалуэнга|publisher=''navaluenga.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2015-08-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20150825230456/http://www.navaluenga.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავაკესერა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navaquesera''</small>||align=center| ||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навакесера]]]]||9,16||16||{{coord|40.42500|4.90861}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navacasquera.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navaquesera.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навакесера|publisher=''navaquesera.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125085402/https://www.navaquesera.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავარედონდა-დე-გრედოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navarredonda de Gredos''</small>||align=center|[[ფაილი:Navarredonda de Gredos.JPG|170px|[[Наварредонда-де-Гредос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navarredonda de Gredos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наварредонда-де-Гредос]]]]||79||430||{{coord|40.36250|5.13361}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navarredonda de Gredos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://navarredondadegredos.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Наварредонда-де-Гредос|publisher='' https://navarredondadegredos.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124002624/http://navarredondadegredos.net/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავარედონდილია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navarredondilla''</small>||align=center|[[ფაილი:Navarredondilla (cropped).jpg|170px|[[Наварредондилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наварредондилья]]]]||20,27||177||{{coord|40.45361|4.82139}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navarredondilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navarredondilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наварредондилья|publisher=''navarredondilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203202848/https://www.navarredondilla.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავარევისკა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navarrevisca''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Navarrevisca.jpg|170px|[[Наварревиска]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navarrevisca.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наварревиска]]]]||40||256||{{coord|40.36417|4.89500}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navarrevisca.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navarrevisca.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наварревиска|publisher=''navarrevisca.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124002104/http://www.navarrevisca.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნავატალგორდო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navatalgordo''</small>||align=center|[[ფაილი:Navatalgordo 8.jpg|170px|[[Наватальгордо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navatalgordo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наватальгордо]]]]||20||231||{{coord|40.41000|4.87222}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navatalgordo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navatalgordo.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Наватальгордо|publisher=''navatalgordo.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203222426/https://navatalgordo.com/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201203222426/https://navatalgordo.com/|archivedate=2020-12-03}}</ref> |-align="center" |[[ნავატეხარესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navatejares''</small>||align=center|[[ფაილი:La quinta del chocolatero (Navatejares, Ávila).jpg|170px|[[Наватехарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navatejares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наватехарес]]]]||11||51||{{coord|40.33556|5.53083}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navatejares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.navatejares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наватехарес|publisher=''navatejares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127230900/https://www.navatejares.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნეილა-დე-სან-მიგელი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Neila de San Miguel''</small>||align=center|[[ფაილი:Torre de la Iglesia (Neila de San Miguel).jpg|170px|[[Нейла-де-Сан-Мигель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Neila de San Miguel (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Нейла-де-Сан-Мигель]]]]||8||67||{{coord|40.42194|5.59722}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Neila de San Miguel.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.neiladesanmiguel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Нейла-де-Сан-Мигель|publisher=''neiladesanmiguel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130044649/https://www.neiladesanmiguel.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ნიარა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Niharra''</small>||align=center|[[ფაილი:Niharra 01 by smart-drone.es.JPG|170px|[[Ниарра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Niharra.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ниарра]]]]||11||202||{{coord|40.58944|4.83972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Niharra.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://niharra.iespana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ниарра|publisher=''niharra.iespana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2010-04-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20100403230509/http://niharra.iespana.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100403230509/http://niharra.iespana.es/|archivedate=2010-04-03}}</ref> |-align="center" |[[ოხოს-ალბოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Ojos-Albos''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Ojos-Albos.JPG|170px|[[Охос-Альбос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Охос-Альбос]]]]||43||76||{{coord|40.70667|4.51639}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Ojos-Albos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aytoojosalbos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Охос-Альбос|publisher=''aytoojosalbos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20190414140241/http://www.aytoojosalbos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ორბიტა (ავილა)|ორბიტა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Orbita''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Orbita.jpg|170px|[[Орбита (Авила)|Орбита]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Орбита (Авила)|Орбита]]]]||14||69||{{coord|40.99861|4.64750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Orbita.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.orbita.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Орбита|publisher=''orbita.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026042514/https://www.orbita.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პადიერნოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Padiernos''</small>||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Padiernos.jpeg|170px|[[Падьернос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Padiernos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Падьернос]]]]||37||273||{{coord|40.62167|4.84556}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Padiernos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.padiernos.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Падьернос|publisher=''padiernos.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2011-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20110109094447/http://padiernos.net/|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110109094447/http://padiernos.net/|archivedate=2011-01-09}}</ref> |-align="center" |[[პახარეს-დე-ადახა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pajares de Adaja''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Pajares de Adaja.jpg|170px|[[Пахарес-де-Адаха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pajares de Adaja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пахарес-де-Адаха]]]]||23||138||{{coord|40.92361|4.64056}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Pajares de Adaja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.pajaresdeadaja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пахарес-де-Адаха|publisher=''pajaresdeadaja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123163742/https://www.pajaresdeadaja.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პალასიოს-დე-გოდა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Palacios de Goda''</small>||align=center|[[ფაილი:Palacios de Goda 09 by-dpc.jpg|170px|[[Паласиос-де-Года]]]]||[[ფაილი:Escudo de Palacios de Goda.svg|80px|Герб муниципалитета [[Паласиос-де-Года]]]]||53||389||{{coord|41.11722|4.78417}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Palacios de Goda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.palaciosdegoda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Паласиос-де-Года|publisher=''palaciosdegoda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125085938/https://www.palaciosdegoda.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პაპატრიგო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Papatrigo''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Папатриго]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Папатриго]]]]||21||227||{{coord|40.86722|4.83194}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Papatrigo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.papatrigo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Папатриго|publisher=''papatrigo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125021950/https://www.papatrigo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პასკუალკობო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pascualcobo''</small>||align=center|[[ფაილი:Pascualcobo Nevado.jpg|170px|[[Паскуалькобо]]]]||[[ფაილი:Escudo pascualcobo.jpg|80px|Герб муниципалитета [[Паскуалькобо]]]]||16||43||{{coord|40.65694|5.27694}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Pascualcobo.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.pascualcobo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Паскуалькобо|publisher=''pascualcobo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202055420/https://www.pascualcobo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პედრო-ბერნარდო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pedro Bernardo''</small>||align=center|[[ფაილი:Pedro Bernardo (Ávila, Castilla y León).jpg|170px|[[Педро-Бернардо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pedro Bernardo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Педро-Бернардо]]]]||69||787||{{coord|40.24278|4.91472}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Pedro Bernardo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.pedrobernardo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Педро-Бернардо|publisher=''pedrobernardo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2016-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304073811/http://www.pedrobernardo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პედრო-როდრიგესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pedro-Rodríguez''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia San Pedro Apostol, Pedro Rodríguez.JPG|170px|[[Педро-Родригес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pedro Rodriguez.svg|80px|Герб муниципалитета [[Педро-Родригес]]]]||14||133||{{coord|40.93694|4.78500}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Pedro-Rodríguez.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.pedrorodriguez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Педро-Родригес|publisher=''pedrorodriguez.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126131626/https://www.pedrorodriguez.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პეგერინოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Peguerinos''</small>||align=center|[[ფაილი:View of Peguerinos.JPG|170px|[[Пегеринос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Peguerinos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пегеринос]]]]||87||275||{{coord|40.62722|4.23278}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Peguerinos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.peguerinos.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Пегеринос|publisher=''peguerinos.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2017-09-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20170918042836/http://peguerinos.net/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170918042836/http://peguerinos.net/|archivedate=2017-09-18}}</ref> |-align="center" |[[პენიალბა-დე-ავილა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Peñalba de Ávila''</small>||align=center|[[ფაილი:Penhalba0509.jpg|170px|[[Пеньяльба-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пеньяльба-де-Авила]]]]||24||105||{{coord|40.77194|4.74611}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Peñalba de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.penalbadeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пеньяльба-де-Авила|publisher=''penalbadeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124083015/https://www.penalbadeavila.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პიედრაიტა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Piedrahíta''</small>||align=center|[[ფაილი:Piedrahitacuesta.jpg|170px|[[Пьедраита]]]]||[[ფაილი:Escudo de Piedrahita.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пьедраита]]]]||28||1802||{{coord|40.46361|5.32750}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Piedrahíta.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aytopiedrahita.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Пьедраита|publisher=''aytopiedrahita.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128154332/https://www.aytopiedrahita.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პიედრალავესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Piedralaves''</small>||align=center|[[ფაილი:Piedralavs Municipio.jpg|170px|[[Пьедралавес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Piedralaves (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Пьедралавес]]]]||55,25||2070||{{coord|40.31722|4.69806}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Piedralaves.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.piedralaves.info|title=Официальный сайт муниципалитета Пьедралавес|publisher=''piedralaves.info''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203135411/http://piedralaves.info/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პოვედა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Poveda''</small>||align=center|[[ფაილი:Poveda-panorama.JPG|170px|[[Поведа]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Поведа]]]]||6||39||{{coord|40.56694|5.07972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Poveda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.poveda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Поведа|publisher=''poveda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130014612/https://www.poveda.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პოიალეს-დელ-ოიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Poyales del Hoyo''</small>||align=center|[[ფაილი:Poyales del Hoyo.JPG|170px|[[Пойялес-дель-Ойо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пойялес-дель-Ойо]]]]||3,38||458||{{coord|40.17167|5.15694}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Poyales del Hoyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.poyalesdelhoyo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пойялес-дель-Ойо|publisher=''poyalesdelhoyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205062253/https://www.poyalesdelhoyo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პოსანკო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pozanco''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Juan Bautista. Pozanco.JPG|170px|[[Посанко]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Посанко]]]]||11||53||{{coord|40.80139|4.66722}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Pozanco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.pozanco.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Посанко|publisher=''pozanco.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20210122022215/https://www.pozanco.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პრადოსეგარი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pradosegar, barrio de arriba''</small>||align=center|[[ფაილი:Barrio de Arriba-Pradosegar.JPG|170px|[[Прадосегар]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Прадосегар]]]]||11,29||109||{{coord|40.55083|5.07111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Pradosegar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.pradosegar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Прадосегар|publisher=''pradosegar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210127052057/https://www.pradosegar.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[პუერტო-კასტილია (ავილა)|პუერტო-კასტილია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Puerto Castilla''</small>||align=center|[[ფაილი:Santiago de Aravalle, fuente e iglesia.jpg|170px|[[Пуэрто-Кастилья (Авила)|Пуэрто-Кастилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пуэрто-Кастилья (Авила)|Пуэрто-Кастилья]]]]||43,28||107||{{coord|40.28944|5.62972}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Puerto Castilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.puertocastilla.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Пуэрто-Кастилья|publisher=''puertocastilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201029194459/http://puertocastilla.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[რასუეროსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Rasueros''</small>||align=center|[[ფაილი:Fuente en Rasueros.jpg|170px|[[Расуэрос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Расуэрос]]]]||40||174||{{coord|41.02306|5.07444}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Rasueros.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.rasueros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Расуэрос|publisher=''rasueros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201028044730/https://www.rasueros.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[რიოკაბადო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Riocabado''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Риокабадо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Riocabado.svg|80px|Герб муниципалитета [[Риокабадо]]]]||19||137||{{coord|40.83000|4.80306}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Riocabado.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.riocabado.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Риокабадо|publisher=''riocabado.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124004046/https://www.riocabado.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[რიოფრიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Riofrío''</small>||align=center|[[ფაილი:Sierra de Guadarrama Ávila.JPG|170px|[[Риофрио]]]]||[[ფაილი:Escudo de Riofrio.svg|80px|Герб муниципалитета [[Риофрио]]]]||65||203||{{coord|40.54722|4.77722}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Riofrío.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.riofrio.es|title=Официальный сайт муниципалитета Риофрио|publisher=''riofrio.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202100251/https://www.riofrio.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[რივილია-დე-ბარახასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Rivilla de Barajas''</small>||align=center|[[ფაილი:Rivilla de Barajas 01 by-dpc.jpg|170px|[[Ривилья-де-Барахас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ривилья-де-Барахас]]]]||24,38||67||{{coord|40.90194|4.98806}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Rivilla de Barajas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.rivilladebarajas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ривилья-де-Барахас|publisher=''rivilladebarajas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219034459/http://www.rivilladebarajas.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სალობრალი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Salobral''</small>||align=center|[[ფაილი:Salobral (cropped).JPG|170px|[[Салобраль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Салобраль]]]]||8||112||{{coord|40.61167|4.81111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Salobral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.salobral.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Салобраль|publisher=''salobral.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204143505/https://www.salobral.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სალვადიოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Salvadiós''</small>||align=center|[[ფაილი:Salvadios 01 by-dpc.jpg|170px|[[Сальвадиос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сальвадиос]]]]||20,38||69||{{coord|40.87694|5.09639}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Salvadiós.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.salvadios.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сальвадиос|publisher=''salvadios.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130010334/https://www.salvadios.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ბარტოლომე-დე-ბეხარი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Bartolomé de Béjar''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Сан-Бартоломе-де-Бехар]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Бартоломе-де-Бехар]]]]||16,49||39||{{coord|40.40806|5.66306}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Bartolomé de Béjar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanbartolomedebejar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Бартоломе-де-Бехар|publisher=''sanbartolomedebejar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202090002/https://www.sanbartolomedebejar.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ბარტოლომე-დე-კორნეხა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Bartolomé de Corneja''</small>||align=center|[[ფაილი:San Bartolomé de Corneja 20.jpg|170px|[[Сан-Бартоломе-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Бартоломе-де-Корнеха]]]]||7||44||{{coord|40.49278|5.38528}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Bartolomé de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanbartolomedecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Бартоломе-де-Корнеха|publisher=''sanbartolomedecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125051633/https://www.sanbartolomedecorneja.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ბარტოლომე-დე-პინარესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Bartolomé de Pinares''</small>||align=center|[[ფაილი:San Bartolomé de Pinares (Ávila).jpg|170px|[[Сан-Бартоломе-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Bartolomé de Pinares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Бартоломе-де-Пинарес]]]]||74,49||534||{{coord|40.54250|4.54250}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:San Bartolomé de Pinares municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanbartolomedepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Бартоломе-де-Пинарес|publisher=''sanbartolomedepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225120102/https://www.sanbartolomedepinares.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ესტებან-დე-ლოს-პატოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Esteban de los Patos''</small>||align=center|[[ფაილი:Lospatos11.jpg|170px|[[Сан-Эстебан-де-лос-Патос]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Esteban de los Patos (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Эстебан-де-лос-Патос]]]]||10||23||{{coord|40.74583|4.62500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Esteban de los Patos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanestebandelospatos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Эстебан-де-лос-Патос|publisher=''sanestebandelospatos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201112610/https://www.sanestebandelospatos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ესტებან-დე-საპარდიელი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Esteban de Zapardiel''</small>||align=center|[[ფაილი:San Esteban de Zapardiel, torre.jpg|170px|[[Сан-Эстебан-де-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Эстебан-де-Сапардьель]]]]||13||40||{{coord|41.09306|4.90083}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:San Esteban de Zapardiel.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanestebandezapardiel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Эстебан-де-Сапардьель|publisher=''sanestebandezapardiel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129064514/https://www.sanestebandezapardiel.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ესტებან-დელ-ვალიე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Esteban del Valle''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de San Esteban del Valle.JPG|170px|[[Сан-Эстебан-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Esteban del Valle.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Эстебан-дель-Валье]]]]||37||718||{{coord|40.27528|4.98000}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:San Esteban del Valle municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanestebandelvalle.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Эстебан-дель-Валье|publisher=''sanestebandelvalle.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823174546/https://www.sanestebandelvalle.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-გარსია-დე-ინხელმოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San García de Ingelmos''</small>||align=center|[[ფაილი:San García de Ingelmos- San Fabián y San Sebastián.jpg|170px|[[Сан-Гарсия-де-Инхельмос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Гарсия-де-Инхельмос]]]]||38||75||{{coord|40.76972|5.11639}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San García de Ingelmos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sangarciadeingelmos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Гарсия-де-Инхельмос|publisher=''sangarciadeingelmos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225120103/https://www.sangarciadeingelmos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ხუან-დე-გრედოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan de Gredos''</small>||align=center|[[ფაილი:Molino en San Juan de Gredos.jpg|170px|[[Сан-Хуан-де-Гредос]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Juan de Gredos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-де-Гредос]]]]||96||247||{{coord|40.35611|5.24222}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Juan de Gredos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanjuandegredos.com|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-де-Гредос|publisher=''sanjuandegredos.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823171129/http://www.sanjuandegredos.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ხუან-დე-ლა-ენსინილია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan de la Encinilla''</small>||align=center|[[ფაილი:San Juan de la Encinilla Ermita del Cristo 2.jpg|170px|[[Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья]]]]||17,38||80||{{coord|40.83000|4.83833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Juan de la Encinilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.san-juan-de-la-encinilla.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья|publisher=''san-juan-de-la-encinilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2012-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20120531134503/http://www.san-juan-de-la-encinilla.com/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120531134503/http://www.san-juan-de-la-encinilla.com/|archivedate=2012-05-31}}</ref> |-align="center" |[[სან-ხუან-დე-ლა-ნავა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan de la Nava''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de San Juan de la Nava.JPG|170px|[[Сан-Хуан-де-ла-Нава]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Juan de la Nava (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-де-ла-Нава]]]]||60,78||459||{{coord|40.47917|4.68194}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:San Juan de la Nava.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanjuandelanava.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-де-ла-Нава|publisher=''sanjuandelanava.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305003847/http://www.sanjuandelanava.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ხუან-დელ-მოლინილიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan del Molinillo''</small>||align=center|[[ფაილი:San Juan del Molinillo-iglesia 1.jpg|170px|[[Сан-Хуан-дель-Молинильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-дель-Молинильо]]]]||35,79||196||{{coord|40.46167|4.82861}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:San Juan del Molinillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanjuandelmolinillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-дель-Молинильо|publisher=''sanjuandelmolinillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201170510/https://www.sanjuandelmolinillo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ხუან-დელ-ოლმო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan del Olmo''</small>||align=center|[[ფაილი:San Juan del Olmo- Iglesia parroquial.JPG|170px|[[Сан-Хуан-дель-Ольмо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-дель-Ольмо]]]]||31||90||{{coord|40.65278|5.04972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Juan del Olmo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanjuandelolmo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-дель-Ольмо|publisher=''sanjuandelolmo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129093628/https://www.sanjuandelolmo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-ლორენსო-დე-ტორმესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Lorenzo de Tormes''</small>||align=center|[[ფაილი:Ermita de la Inmaculada.jpg|170px|[[Сан-Лоренсо-де-Тормес]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Lorenzo de Tormes.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Лоренсо-де-Тормес]]]]||14,5||27||{{coord|40.37028|5.48806}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Lorenzo de Tormes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanlorenzodetormes.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Лоренсо-де-Тормес|publisher=''sanlorenzodetormes.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202114931/https://www.sanlorenzodetormes.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-მარტინ-დე-ლა-ვეგა-დელ-ალბერჩე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Martín de la Vega del Alberche''</small>||align=center|[[ფაილი:San Martín de la Vega del Alberche.jpg|170px|[[Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче]]]]||50,48||166||{{coord|40.43111|5.15667}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Martín de la Vega del Alberche.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanmartindelavegadelalberche.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче|publisher=''sanmartindelavegadelalberche.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201212846/https://www.sanmartindelavegadelalberche.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-მარტინ-დელ-პიმპოლიარი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Martín del Pimpollar''</small>||align=center|[[ფაილი:IGLESIA DE NAVALSAUZ.jpg|170px|[[Сан-Мартин-дель-Пимпольяр]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мартин-дель-Пимпольяр]]]]||45,64||186||{{coord|40.3687278|5.0540500}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Martín del Pimpollar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanmartindelpimpollar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мартин-дель-Пимпольяр|publisher=''sanmartindelpimpollar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203140613/https://www.sanmartindelpimpollar.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-მიგელ-დე-კორნეხა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Miguel de Corneja''</small>||align=center|[[ფაილი:San Miguel de Corneja. Cruz.JPG|170px|[[Сан-Мигель-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Miguel de Corneja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мигель-де-Корнеха]]]]||7||53||{{coord|40.48667|5.28750}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Miguel de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanmigueldecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мигель-де-Корнеха|publisher=''sanmigueldecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20190414140315/http://www.sanmigueldecorneja.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-მიგელ-დე-სერესუელა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Miguel de Serrezuela''</small>||align=center|[[ფაილი:San Miguel de Serrezuela-iglesia.JPG|170px|[[Сан-Мигель-де-Серресуэла]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мигель-де-Серресуэла]]]]||34,75||115||{{coord|40.67028|5.28750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Miguel de Serrezuela.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanmigueldeserrezuela.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мигель-де-Серресуэла|publisher=''sanmigueldeserrezuela.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202193012/https://www.sanmigueldeserrezuela.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-პასკუალი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Pascual''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Pascual (Ávila).JPG|170px|[[Сан-Паскуаль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Паскуаль]]]]||18,61||39||{{coord|40.88222|4.75611}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:San Pascual.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanpascual.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Паскуаль|publisher=''sanpascual.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201111059/https://www.sanpascual.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სან-პედრო-დელ-აროიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Pedro del Arroyo''</small>||align=center|[[ფაილი:Sanpedro01.jpg|170px|[[Сан-Педро-дель-Арройо]]]]||[[ფაილი:Escudo San Pedro del Arroyo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Педро-дель-Арройо]]]]||18,55||422||{{coord|40.80222|4.87083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Pedro del Arroyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanpedrodelarroyo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Педро-дель-Арройо|publisher=''sanpedrodelarroyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20201022060748/https://www.sanpedrodelarroyo.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201022060748/https://www.sanpedrodelarroyo.es/|archivedate=2020-10-22}}</ref> |-align="center" |[[სან-ვისენტე-დე-არევალო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Vicente de Arévalo''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Сан-Висенте-де-Аревало]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Vicente de Arévalo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Висенте-де-Аревало]]]]||16||170||{{coord|40.96778|4.80000}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:San Vicente de Arévalo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanvicentedearevalo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Висенте-де-Аревало|publisher=''sanvicentedearevalo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200723182328/http://www.sanvicentedearevalo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანჩიდრიანი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sanchidrián''</small>||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Sanchidrián.JPG|170px|[[Санчидриян]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sanchidrián.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санчидриян]]]]||26||714||{{coord|40.89194|4.58139}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Sanchidrián municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanchidrian.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санчидриян|publisher=''sanchidrian.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203142934/https://www.sanchidrian.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანჩორეხა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sanchorreja''</small>||align=center|[[ფაილი:Sanchorreja-casa 2.jpg|170px|[[Санчорреха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sanchorreja (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Санчорреха]]]]||35||83||{{coord|40.66472|4.91528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Sanchorreja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sanchorreja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санчорреха|publisher=''sanchorreja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125222939/https://www.sanchorreja.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტა-კრუს-დე-პინარესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa Cruz de Pinares''</small>||align=center|[[ფაილი:Santa Cruz de Pinares.JPG|170px|[[Санта-Крус-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo Santa Cruz de Pinares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Крус-де-Пинарес]]]]||41||148||{{coord|40.54194|4.57944}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Localizacion Santa Cruz de Pinares.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santacruzdepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Крус-де-Пинарес|publisher=''santacruzdepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124122433/https://www.santacruzdepinares.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტა-კრუს-დელ-ვალიე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa Cruz del Valle''</small>||align=center|[[ფაილი:Santa Cruz del Valle.JPG|170px|[[Санта-Крус-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Крус-дель-Валье]]]]||15,15||332||{{coord|40.25083|5.00389}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Santa Cruz del Valle.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santacruzdelvalle.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Крус-дель-Валье|publisher=''santacruzdelvalle.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519075913/https://www.santacruzdelvalle.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტა-მარია-დე-ლოს-კაბალიეროსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María de los Caballeros''</small>||align=center|[[ფაილი:SantaMaríaDeLosCaballeros storks.jpg|170px|[[Санта-Мария-де-лос-Кабальерос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa María de los Caballeros.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-де-лос-Кабальерос]]]]||22||63||{{coord|40.38889|5.45167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santa María de los Caballeros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santamariadeloscaballeros.com|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-де-лос-Кабальерос|publisher=''santamariadeloscaballeros.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20201022185135/http://santamariadeloscaballeros.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტა-მარია-დელ-აროიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Arroyo''</small>||align=center|[[ფაილი:Santa María del Arroyo.jpg|170px|[[Санта-Мария-дель-Арройо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Арройо]]]]||11||105||{{coord|40.60028|4.92222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santa María del Arroyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santamariadelarroyo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Арройо|publisher=''santamariadelarroyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130015304/https://www.santamariadelarroyo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტა-მარია-დელ-ბეროკალი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Berrocal''</small>||align=center|[[ფაილი:Santa María del Berrocal 32.jpg|170px|[[Санта-Мария-дель-Беррокаль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa María del Berrocal.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Беррокаль]]]]||28,34||388||{{coord|40.50944|5.40639}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santa María del Berrocal.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santamariadelberrocal.es|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Беррокаль|publisher=''santamariadelberrocal.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2010-06-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20100630205156/http://www.santamariadelberrocal.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტა-მარია-დელ-კუბილიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Cubillo''</small>||align=center|[[ფაილი:20070824aldeavieja.jpg|170px|[[Санта-Мария-дель-Кубильо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa Maria del Cubillo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Кубильо]]]]||65||303||{{coord|40.71778|4.46167}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santa María del Cubillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santamariadelcubillo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Кубильо|publisher=''santamariadelcubillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126011513/https://www.santamariadelcubillo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტა-მარია-დელ-ტიეტარი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Tiétar''</small>||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Santa María del Tiétar.JPG|170px|[[Санта-Мария-дель-Тьетар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa María del Tiétar.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Тьетар]]]]||12||447||{{coord|40.30417|4.55417}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Santa María del Tiétar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santamariadeltietar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Тьетар|publisher=''santamariadeltietar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203013813/http://santamariadeltietar.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტიაგო-დელ-კოლიადო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santiago del Collado''</small>||align=center|[[ფაილი:Santiago del Collado 8.jpg|170px|[[Сантияго-дель-Кольядо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сантияго-дель-Кольядо]]]]||43||170||{{coord|40.43361|5.35639}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santiago del Collado.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santiagodelcollado.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сантияго-дель-Кольядо|publisher=''santiagodelcollado.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204180344/https://www.santiagodelcollado.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტიაგო-დელ-ტორმესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santiago del Tormes''</small>||align=center|[[ფაილი:No image available.svg|170px|[[Сантияго-дель-Тормес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сантияго-дель-Тормес]]]]||68,45||114||{{coord|40.34556|5.38000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santiago del Tormes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santiagodeltormes.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сантияго-дель-Тормес|publisher=''santiagodeltormes.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129164824/https://www.santiagodeltormes.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტო-დომინგო-დე-ლას-პოსადასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santo Domingo de las Posadas''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santo Domingo de las Posadas.jpg|170px|[[Санто-Доминго-де-лас-Посадас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санто-Доминго-де-лас-Посадас]]]]||13||69||{{coord|40.81222|4.63361}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santo Domingo de las Posadas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santodomingodelasposadas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санто-Доминго-де-лас-Посадас|publisher=''santodomingodelasposadas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127022823/https://www.santodomingodelasposadas.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სანტო-ტომე-დე-საბარკოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santo Tomé de Zabarcos''</small>||align=center|[[ფაილი:SANTOTOME 20090316 01.JPG|170px|[[Санто-Томе-де-Сабаркос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santo Tomé de Zabarcos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санто-Томе-де-Сабаркос]]]]||8||67||{{coord|40.78611|4.91000}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santo Tomé de Zabarcos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santotomedezabarcos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санто-Томе-де-Сабаркос|publisher=''santotomedezabarcos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123161005/https://www.santotomedezabarcos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სერანილიოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Serranillos''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Serranillos.jpg|170px|[[Серранильос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Serranillos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Серранильос]]]]||20,74||243||{{coord|40.33583|4.91167}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Serranillos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.serranillos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Серранильос|publisher=''serranillos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202120643/https://www.serranillos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სიხერესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sigeres''</small>||align=center|[[ფაილი:Sigeres.jpg|170px|[[Сихерес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сихерес]]]]||13,7||45||{{coord|40.79944|4.93250}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Sigeres.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sigeres.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сихерес|publisher=''sigeres.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202150049/https://www.sigeres.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სინლაბახოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sinlabajos''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Pelayo II.jpg|170px|[[Синлабахос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sinlabajos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Синлабахос]]]]||20||143||{{coord|41.07722|4.83194}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Sinlabajos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sinlabajos.es|title=Официальный сайт муниципалитета Синлабахос|publisher=''sinlabajos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823214531/http://www.sinlabajos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სოლანა-დე-ავილა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Solana de Ávila''</small>||align=center|[[ფაილი:SOLANA DE AVILA.(Avila).jpg|170px|[[Солана-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Солана-де-Авила]]]]||68||110||{{coord|40.31472|5.61583}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Solana de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.solanadeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Солана-де-Авила|publisher=''solanadeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202123830/https://www.solanadeavila.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სოლანა-დე-რიოალმარი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Solana de Rioalmar''</small>||align=center|[[ფაილი:Cupae y verraco Solana de Rioalmar.jpg|170px|[[Солана-де-Риоальмар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Solana de Rioalmar.svg|80px|Герб муниципалитета [[Солана-де-Риоальмар]]]]||37||151||{{coord|40.73722|5.01056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Solana de Rioalmar.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.solanaderioalmar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Солана-де-Риоальмар|publisher=''solanaderioalmar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125095631/https://www.solanaderioalmar.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სოლოსანჩო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Solosancho''</small>||align=center|[[ფაილი:Solosancho 01 by-dpc.jpg|170px|[[Солосанчо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Solosancho.svg|80px|Герб муниципалитета [[Солосанчо]]]]||54,4||820||{{coord|40.55361|4.90611}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Solosancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.solosancho.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Солосанчо|publisher=''solosancho.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823225258/http://www.solosancho.com/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200823225258/http://www.solosancho.com/|archivedate=2020-08-23}}</ref> |-align="center" |[[სოტალბო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sotalbo''</small>||align=center|[[ფაილი:Sotalbo 01 by-dpc.jpg|170px|[[Сотальво]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sotalbo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сотальво]]]]||90||232||{{coord|40.55306|4.87167}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Sotalbo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sotalbo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сотальво|publisher=''sotalbo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124112411/https://www.sotalbo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[სოტილიო-დე-ლა-ადრადა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sotillo de la Adrada''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Sotillo de la Adrada.JPG|170px|[[Сотильо-де-ла-Адрада]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sotillo de la Adrada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сотильо-де-ла-Адрада]]]]||43,96||4653||{{coord|40.28306|4.58306}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Sotillo de la Adrada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sotillo.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Сотильо-де-ла-Адрада|publisher=''sotillo.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101035313/https://www.sotillo.net/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ტინიოსილიოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tiñosillos''</small>||align=center|[[ფაილი:Tiñosillos 02 by-dpc.jpg|170px|[[Тиньосильос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Tiñosillos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тиньосильос]]]]||27,25||775||{{coord|40.93417|4.72750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Tiñosillos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.tinosillos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Тиньосильос|publisher=''tinosillos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023030834/https://www.tinosillos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ტოლბანიოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tolbaños''</small>||align=center|[[ფაილი:070408tolbanhos.jpg|170px|[[Тольбаньос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Tolbaños.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тольбаньос]]]]||52||78||{{coord|40.75111|4.58139}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Tolbaños.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.tolbanos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Тольбаньос|publisher=''tolbanos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204052049/https://www.tolbanos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ტორმელიასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tormellas''</small>||align=center|[[ფაილი:Tormellas 4.jpg|170px|[[Тормельяс]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тормельяс]]]]||9||37||{{coord|40.30417|5.51167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Tormellas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.tormellas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Тормельяс|publisher=''tormellas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129020339/https://www.tormellas.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ტორნადისოს-დე-ავილა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tornadizos de Ávila''</small>||align=center|[[ფაილი:Tornadizos de Ávila.jpg|170px|[[Торнадисос-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de Tornadizos de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Торнадисос-де-Авила]]]]||95,47||418||{{coord|40.62611|4.61528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Tornadizos de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ayuntamientodetornadizosdeavila.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Торнадисос-де-Авила|publisher=''ayuntamientodetornadizosdeavila.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203192901/http://ayuntamientodetornadizosdeavila.com/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ტორტოლესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tórtoles''</small>||align=center|[[ფაილი:Tórtoles.jpg|170px|[[Тортолес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тортолес]]]]||20,78||46||{{coord|40.56083|5.26167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Tórtoles.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.wikidata.org/wiki/Q1606741|title=Официальный сайт муниципалитета Тортолес|publisher=''wikidata.org/wiki/Q1606741''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20190414132109/https://www.wikidata.org/wiki/Q1606741|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[უმბრიასი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Umbrías''</small>||align=center|[[ფაილი:Ávila (provincia) 1976 05.jpg|170px|[[Умбриас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Умбриас]]]]||12||96||{{coord|40.31306|5.57806}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Umbrías.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.umbrias.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Умбриас|publisher=''umbrias.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205021537/https://www.umbrias.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვადილიო-დე-ლა-სიერა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Vadillo de la Sierra''</small>||align=center|[[ფაილი:Vadillo de la Sierra II.jpg|170px|[[Вадильо-де-ла-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вадильо-де-ла-Сьерра]]]]||42||54||{{coord|40.60639|5.12472}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Vadillo de la Sierra.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.vadillodelasierra.es|title=Официальный сайт муниципалитета Вадильо-де-ла-Сьерра|publisher=''vadillodelasierra.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202034804/https://www.vadillodelasierra.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვალდეკასა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Valdecasa''</small>||align=center|[[ფაილი:Valdecasa (cropped).JPG|170px|[[Вальдекаса]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вальдекаса]]]]||21,76||59||{{coord|40.65778|5.03500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Valdecasa.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.valdecasa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вальдекаса|publisher=''valdecasa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126160324/https://www.valdecasa.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვეგა-დე-სანტა-მარია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Vega de Santa María''</small>||align=center|[[ფაილი:Vega de Santa Maria 01 by-dpc.JPG|170px|[[Вега-де-Санта-Мария]]]]||[[ფაილი:Escudo de Vega de Santa María.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вега-де-Санта-Мария]]]]||18||77||{{coord|40.83583|4.64194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Vega de Santa María.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.vegadesantamaria.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вега-де-Санта-Мария|publisher=''vegadesantamaria.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126182350/https://www.vegadesantamaria.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ველაიოსი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Velayos''</small>||align=center|[[ფაილი:Velayos 02 by-dpc.jpg|170px|[[Велайос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Velayos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Велайос]]]]||20||214||{{coord|40.8397806|4.6216056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Velayos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.velayos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Велайос|publisher=''velayos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202184848/https://www.velayos.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვილიაფლორი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villaflor''</small>||align=center|[[ფაილი:Villaflor4.jpg|170px|[[Вильяфлор]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villaflor.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяфлор]]]]||18||111||{{coord|40.75833|4.87417}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Villaflor.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villaflor.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяфлор|publisher=''villaflor.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124112836/https://www.villaflor.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვილიაფრანკა-დე-ლა-სიერა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villafranca de la Sierra''</small>||align=center|[[ფაილი:VILLAFRANCA 10.jpg|170px|[[Вильяфранка-де-ла-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villafranca de la sierra.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяфранка-де-ла-Сьерра]]]]||39||129||{{coord|40.49861|5.23139}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Villafranca de la Sierra.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villafrancadelasierra.es|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяфранка-де-ла-Сьерра|publisher=''villafrancadelasierra.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124060518/https://www.villafrancadelasierra.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვილიანუევა-დე-ავილა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva de Ávila''</small>||align=center|[[ფაილი:Vista de Villanueva de Ávila.JPG|170px|[[Вильянуэва-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villanueva de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-де-Авила]]]]||21||217||{{coord|40.37972|4.82194}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Villanueva de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villanuevadeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-де-Авила|publisher=''villanuevadeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126182917/https://www.villanuevadeavila.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვილიანუევა-დე-გომესი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva de Gómez''</small>||align=center|[[ფაილი:Sta M la Mayor, Villanueva de Gómez, restos.JPG|170px|[[Вильянуэва-де-Гомес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villanueva de Gómez.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-де-Гомес]]]]||21||115||{{coord|40.88389|4.71528}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Villanueva de Gómez.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villanuevadegomez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-де-Гомес|publisher=''villanuevadegomez.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218221458/https://www.villanuevadegomez.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვილიანუევა-დელ-ასერალი]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva del Aceral''</small>||align=center|[[ფაილი:VillanuevaDelAceral.jpg|170px|[[Вильянуэва-дель-Асераль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-дель-Асераль]]]]||17,57||109||{{coord|41.04139|4.85222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Villanueva del Aceral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villanuevadelaceral.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-дель-Асераль|publisher=''villanuevadelaceral.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203160109/https://www.villanuevadelaceral.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვილიანუევა-დელ-კამპილიო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva del Campillo''</small>||align=center|[[ფაილი:VERRACO DE VILLANUEVA DEL CAMPILLO 2.jpg|170px|[[Вильянуэва-дель-Кампильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-дель-Кампильо]]]]||46||101||{{coord|40.57833|5.18000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Villanueva del Campillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villanuevadelcampillo.es/?|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-дель-Кампильо|publisher=''villanuevadelcampillo.es/?''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124055639/https://www.villanuevadelcampillo.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვილიარ-დე-კორნეხა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villar de Corneja''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia villar corneja2.jpg|170px|[[Вильяр-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяр-де-Корнеха]]]]||7||35||{{coord|40.47528|5.42917}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Villar de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villardecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяр-де-Корнеха|publisher=''villardecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130011541/https://www.villardecorneja.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვილიარეხო-დელ-ვალიე]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villarejo del Valle''</small>||align=center|[[ფაილი:Villarejo del Valle.jpg|170px|[[Вильярехо-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villarejo del Valle.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильярехо-дель-Валье]]]]||41,6||328||{{coord|40.28583|4.99750}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]||[[ფაილი:Villarejo del Valle.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villarejodelvalle.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильярехо-дель-Валье|publisher=''villarejodelvalle.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722123241/http://www.villarejodelvalle.com/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200722123241/http://www.villarejodelvalle.com/|archivedate=2020-07-22}}</ref> |-align="center" |[[ვილიატორო]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villatoro''</small>||align=center|[[ფაილი:VILLATORO 2.jpg|170px|[[Вильяторо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villatoro (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяторо]]]]||56||157||{{coord|40.55611|5.11111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Villatoro.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villatoro.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяторо|publisher=''villatoro.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20201208011919/https://www.villatoro.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვინიეგრა-დე-მორანია]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Viñegra de Moraña''</small>||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santo Domingo de Guzmán, Viñegra de Moraña 02.jpg|170px|[[Виньегра-де-Морания]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Виньегра-де-Морания]]]]||10||53||{{coord|40.84917|4.92222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Viñegra de Moraña.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.vinegrademorana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Виньегра-де-Морания|publisher=''vinegrademorana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204084035/https://www.vinegrademorana.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[ვიტა (ავილა)|ვიტა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Vita''</small>||align=center|[[ფაილი:Vita.jpg|170px|[[Вита (Авила)|Вита]]]]||[[ფაილი:Escudo de Vita.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вита (Авила)|Вита]]]]||16,75||83||{{coord|40.81194|5.00472}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Vita.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.vita.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вита|publisher=''vita.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129133042/https://www.vita.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[საპარდიელ-დე-ლა-კანიადა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Zapardiel de la Cañada''</small>||align=center|[[ფაილი:Zapardiel 5 (2011) - panoramio.jpg|170px|[[Сапардьель-де-ла-Каньяда]]]]||[[ფაილი:Coat of arms of Zapardiel de la Cañada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сапардьель-де-ла-Каньяда]]]]||40||91||{{coord|40.60583|5.34000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Zapardiel de la Cañada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.zapardieldelacanada.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сапардьель-де-ла-Каньяда|publisher=''zapardieldelacanada.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129073056/https://www.zapardieldelacanada.es/|deadlink=no}}</ref> |-align="center" |[[საპარდიელ-დე-ლა-რიბერა]]<br><small>[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Zapardiel de la Ribera''</small>||align=center|[[ფაილი:Zapardiel de la Ribera.jpg|170px|[[Сапардьель-де-ла-Рибера]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сапардьель-де-ла-Рибера]]]]||43||107||{{coord|40.35556|5.32861}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Zapardiel de la Ribera.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.zapardieldelaribera.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сапардьель-де-ла-Рибера|publisher=''zapardieldelaribera.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22}}</ref> |} ==რუკა== {{პოზრუკა+|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|width=1100|float=center|caption=ავილის პროვინციის მუნიციპალიტეტები|places= {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ადანერო|1]]|lat=40.94583||long=-4.60667|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ალბორნოსი|2]]|lat=40.83861||long=-4.88139|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ალდეანუევა-დე-სანტა-კრუსი|3]]|lat=40.38167||long=-5.41944|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ალდეასეკა|4]]|lat=41.04944||long=-4.81750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ამავიდა|5]]|lat=40.57333||long=-5.06667|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[არენას-დე-სან-პედრო|6]]|lat=40.20889||long=-5.09111|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[არევალილიო|7]]|lat=40.58722||long=-5.37444|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[არევალო|8]]|lat=41.06667||long=-4.71667|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ავეინტე|9]]|lat=40.78222||long=-4.83750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[აველიანედა (ავილა)|10]]|lat=40.38861||long=-5.38806|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ავილა (ესპანეთი)|11]]|lat=40.6543472||long=-4.6962222|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბარომანი|12]]|lat=41.06500||long=-4.93139|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბესედასი|13]]|lat=40.40500||long=-5.63472|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბესედილიასი|14]]|lat=40.53722||long=-5.32500|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბერსიალ-დე-საპარდიელი|15]]|lat=41.04639||long=-4.96917|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბერნუი-საპარდიელი|16]]|lat=40.97611||long=-4.94389|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბეროკალეხო-დე-არაგონა|17]]|lat=40.69417||long=-4.59694|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბლასკომილიანი|18]]|lat=40.80139||long=-5.08861|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბლასკონუნიო-დე-მატაკაბრასი|19]]|lat=41.12333||long=-4.99028|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბლასკოსანჩო|20]]|lat=40.87778||long=-4.63583|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბოოიო|21]]|lat=40.31500||long=-5.44111|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბონილია-დე-ლა-სიერა|22]]|lat=40.52889||long=-5.26417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბრაბოსი|23]]|lat=40.77833||long=-4.93778|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბულაროსი|24]]|lat=40.74556||long=-4.88750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ბურგოონდო|25]]|lat=40.41361||long=-4.78639|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კაბესას-დე-ალამბრე|26]]|lat=40.94028||long=-4.84250|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კაბესას-დელ-პოსო|27]]|lat=41.0006278||long=-4.9521000|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კაბესას-დელ-ვილიარი|28]]|lat=40.71528||long=-5.20833|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კაბისუელა|29]]|lat=40.90111||long=-4.80028|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კანალესი|30]]|lat=41.0027972||long=-4.8997694|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კანდელედა|31]]|lat=40.15583||long=-5.24083|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კანტივეროსი|32]]|lat=40.95278||long=-4.95444|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კარდენიოსა|33]]|lat=40.74167||long=-4.74528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კასას-დელ-პუერტო-დე-ვილიატორო|34]]|lat=40.52750||long=-5.19417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კასასოლა|35]]|lat=40.66889||long=-4.82667|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კასავიეხა|36]]|lat=40.28111||long=-4.76667|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კასილიასი (ავილა)|37]]|lat=40.32417||long=-4.57250|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კასტელიანოს-დე-საპარდიელი|38]]|lat=41.08528||long=-4.90972|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სებრეროსი|39]]|lat=40.45500||long=-4.46472|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სეპედა-ლა-მორა|40]]|lat=40.45778||long=-5.04833|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ჩამარტინი|41]]|lat=40.70111||long=-4.95806|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სილიანი (ესპანეთი)|42]]|lat=40.70500||long=-4.97806|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სისლა (ესპანეთი)|43]]|lat=40.96472||long=-5.01222|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კოლიადო-დე-კონტრერასი|44]]|lat=40.88667||long=-4.92778|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კოლიადო-დელ-მირონი|45]]|lat=40.55278||long=-5.35389|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კონსტანსანა|46]]|lat=40.93861||long=-4.87444|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კრესპოსი|47]]|lat=40.89444||long=-4.91528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[კუევას-დელ-ვალიე|48]]|lat=40.29361||long=-5.00889|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[დიეგო-დელ-კარპიო|49]]|lat=40.66861||long=-5.33417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[დონხიმენო|50]]|lat=40.95972||long=-4.84528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[დონვიდასი|51]]|lat=41.08917||long=-4.80778|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-არენალი|52]]|lat=40.26472||long=-5.08722|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-ბარკო-დე-ავილა|53]]|lat=40.35972||long=-5.52361|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-ბარაკო|54]]|lat=40.47528||long=-4.64194|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-ბოოდონი|55]]|lat=40.9160611||long=-4.7286389|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-ფრესნო|56]]|lat=40.61361||long=-4.75750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-ორნილიო|57]]|lat=40.24972||long=-5.10417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-ოიო-დე-პინარესი|58]]|lat=40.50083||long=-4.42389|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-ლოსარ-დელ-ბარკო|59]]|lat=40.39250||long=-5.53944|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-მირონი|60]]|lat=40.53194||long=-5.40528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-ოსო (ავილა)|61]]|lat=40.84167||long=-4.77056|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-პარალი (კასტილია და ლეონი)|62]]|lat=40.80056||long=-4.98083|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ელ-ტიემბლო|63]]|lat=40.41444||long=-4.50028|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ესპინოსა-დე-ლოს-კაბალიეროსი|64]]|lat=41.03028||long=-4.67306|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ფლორეს-დე-ავილა|65]]|lat=40.93333||long=-5.07889|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ფონტივეროსი|66]]|lat=40.93333||long=-4.99028|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ფრესნედილია|67]]|lat=40.23361||long=-4.62056|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ფუენტე-ელ-საუსი|68]]|lat=40.97750||long=-4.90889|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ფუენტეს-დე-ანიო|69]]|lat=41.01583||long=-4.90861|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[გალიეგოს-დე-ალტამიროსი|70]]|lat=40.70944||long=-4.89833|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[გალიეგოს-დე-სობრინოსი|71]]|lat=40.71639||long=-5.11194|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[გარგანტა-დელ-ვილიარი|72]]|lat=40.44889||long=-5.10417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[გავილანესი|73]]|lat=40.27750||long=-4.85111|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ხემუნიო|74]]|lat=40.59306||long=-4.78222|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ხილ-გარსია|75]]|lat=40.29778||long=-5.59417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ხილბუენა|76]]|lat=40.41528||long=-5.60528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ხიმიალკონი|77]]|lat=40.87750||long=-5.12222|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[გოტარენდურა|78]]|lat=40.82667||long=-4.73917|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[გრანდეს-ი-სან-მარტინი|79]]|lat=40.75583||long=-4.95556|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[გისანდო|80]]|lat=40.22167||long=-5.13972|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[გუტიერე-მუნიოსი|81]]|lat=40.98333||long=-4.63861|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ერნანსანჩო|82]]|lat=40.85750||long=-4.72944|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ერადონ-დე-პინარესი|83]]|lat=40.56333||long=-4.55833|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ერეროს-დე-სუსო|84]]|lat=40.80194||long=-5.03833|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[იგერა-დე-ლას-დუენიასი|85]]|lat=40.23972||long=-4.60167|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ორკახო-დე-ლას-ტორესი|86]]|lat=41.06500||long=-5.09083|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ოიოკასერო|87]]|lat=40.39889||long=-4.97583|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ოიორედონდო|88]]|lat=40.46222||long=-5.41000|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ოიოს-დე-მიგელ-მუნიოსი|89]]|lat=40.3922417||long=-5.0671389|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ოიოს-დელ-კოლიადო|90]]|lat=40.35944||long=-5.20111|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ოიოს-დელ-ესპინო|91]]|lat=40.35667||long=-5.17417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ურტუმპასკუალი|92]]|lat=40.69222||long=-5.11250|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ხუნსიანა|93]]|lat=40.41000||long=-5.55778|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლა-ადრადა|94]]|lat=40.29917||long=-4.63500|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლა-ალდეუელა|95]]|lat=40.41083||long=-5.40917|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლა-კარერა|96]]|lat=40.34778||long=-5.55472|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლა-კოლილია|97]]|lat=40.64611||long=-4.76583|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლა-იხა-დე-დიოსი|98]]|lat=40.53139||long=-4.96583|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლა-ორკახადა|99]]|lat=40.43750||long=-5.46667|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლა-სერადა|100]]|lat=40.63139||long=-4.79222|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლა-ტორე (ავილა)|101]]|lat=40.58917||long=-4.96528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლანგა (ავილა)|102]]|lat=41.00778||long=-4.85944|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლანსაიტა|103]]|lat=40.20389||long=-4.93722|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლას-ბერლანასი|104]]|lat=40.80306||long=-4.76056|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლას-ნავას-დელ-მარკესი|105]]|lat=40.60389||long=-4.32778|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ლოს-ლიანოს-დე-ტორმესი|106]]|lat=40.3281556||long=-5.5001972|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მადრიგალ-დე-ლას-ალტას-ტორესი|107]]|lat=41.08944||long=-4.99889|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მაელიო|108]]|lat=40.81111||long=-4.50889|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მალპარტიდა-დე-კორნეხა|109]]|lat=40.52111||long=-5.35111|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მამბლასი|110]]|lat=41.01944||long=-5.01111|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მანსერა-დე-არიბა|111]]|lat=40.79111||long=-5.14722|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მანხაბალაგო|112]]|lat=40.66444||long=-5.07611|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მარლინი (ავილა)|113]]|lat=40.71139||long=-4.82972|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მარტიერერო|114]]|lat=40.69500||long=-4.80417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მარტინესი (ავილა)|115]]|lat=40.63083||long=-5.34833|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მედიანა-დე-ვოლტოია|116]]|lat=40.70056||long=-4.56389|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მედინილია (ავილა)|117]]|lat=40.43944||long=-5.61750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მენგამუნიოსი|118]]|lat=40.500||long=-5.000|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მესეგარ-დე-კორნეხა|119]]|lat=40.50278||long=-5.30167|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მიხარესი (ავილა)|120]]|lat=40.29750||long=-4.83667|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მინგორია|121]]|lat=40.75083||long=-4.66528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მირონსილიო|122]]|lat=40.55500||long=-4.82556|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მირუენია-დე-ლოს-ინფანსონესი|123]]|lat=40.73750||long=-5.09083|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მომბელტრანი|124]]|lat=40.26000||long=-5.01778|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მონსალუპე|125]]|lat=40.76861||long=-4.78111|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მორალეხა-დე-მატაკაბრასი|126]]|lat=41.10722||long=-4.95750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მუნიანა|127]]|lat=40.59056||long=-5.01500|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მუნიიკო|128]]|lat=40.70472||long=-5.02667|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მუნიოგალინდო|129]]|lat=40.60250||long=-4.89500|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მუნიოგრანდე|130]]|lat=40.82111||long=-4.92194|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მუნიომერ-დელ-პეკო|131]]|lat=40.85861||long=-4.88028|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მუნიოპეპე|132]]|lat=40.63556||long=-4.81806|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მუნიოსანჩო|133]]|lat=40.92194||long=-5.03583|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[მუნიოტელიო|134]]|lat=40.54306||long=-5.04083|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნარილიოს-დელ-ალამო|135]]|lat=40.56694||long=-5.46694|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნარილიოს-დელ-რებოლიარი|136]]|lat=40.66444||long=-4.96472|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნაროს-დე-სალდუენია|137]]|lat=40.87528||long=-4.86944|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნაროს-დელ-კასტილიო|138]]|lat=40.85861||long=-5.05861|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნაროს-დელ-პუერტო|139]]|lat=40.54167||long=-4.99194|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავა-დე-არევალო|140]]|lat=40.97833||long=-4.77583|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავა-დელ-ბარკო|141]]|lat=40.29250||long=-5.54028|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავასეპედილია-დე-კორნეხა|142]]|lat=40.48583||long=-5.18444|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავადიხოსი|143]]|lat=40.42583||long=-5.08361|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავაესკურიალი|144]]|lat=40.47194||long=-5.27778|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავაონდილია|145]]|lat=40.32528||long=-4.49444|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავალაკრუსი|146]]|lat=40.44028||long=-4.93250|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავალმორალი|147]]|lat=40.45972||long=-4.76861|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავალონგილია|148]]|lat=40.27833||long=-5.50194|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავალოსა|149]]|lat=40.40139||long=-4.93139|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავალპერალ-დე-პინარესი|150]]|lat=40.59444||long=-4.41083|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავალპერალ-დე-ტორმესი|151]]|lat=40.35278||long=-5.30056|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავალუენგა|152]]|lat=40.41111||long=-4.70778|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავაკესერა|153]]|lat=40.42500||long=-4.90861|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავარედონდა-დე-გრედოსი|154]]|lat=40.36250||long=-5.13361|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავარედონდილია|155]]|lat=40.45361||long=-4.82139|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავარევისკა|156]]|lat=40.36417||long=-4.89500|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავატალგორდო|157]]|lat=40.41000||long=-4.87222|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნავატეხარესი|158]]|lat=40.33556||long=-5.53083|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნეილა-დე-სან-მიგელი|159]]|lat=40.42194||long=-5.59722|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ნიარა|160]]|lat=40.58944||long=-4.83972|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ოხოს-ალბოსი|161]]|lat=40.70667||long=-4.51639|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ორბიტა (ავილა)|162]]|lat=40.99861||long=-4.64750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პადიერნოსი|163]]|lat=40.62167||long=-4.84556|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პახარეს-დე-ადახა|164]]|lat=40.92361||long=-4.64056|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პალასიოს-დე-გოდა|165]]|lat=41.11722||long=-4.78417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პაპატრიგო|166]]|lat=40.86722||long=-4.83194|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პასკუალკობო|167]]|lat=40.65694||long=-5.27694|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პედრო-ბერნარდო|168]]|lat=40.24278||long=-4.91472|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პედრო-როდრიგესი|169]]|lat=40.93694||long=-4.78500|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პეგერინოსი|170]]|lat=40.62722||long=-4.23278|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პენიალბა-დე-ავილა|171]]|lat=40.77194||long=-4.74611|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პიედრაიტა|172]]|lat=40.46361||long=-5.32750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პიედრალავესი|173]]|lat=40.31722||long=-4.69806|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პოვედა|174]]|lat=40.56694||long=-5.07972|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პოიალეს-დელ-ოიო|175]]|lat=40.17167||long=-5.15694|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პოსანკო|176]]|lat=40.80139||long=-4.66722|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პრადოსეგარი|177]]|lat=40.55083||long=-5.07111|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[პუერტო-კასტილია (ავილა)|178]]|lat=40.28944||long=-5.62972|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[რასუეროსი|179]]|lat=41.02306||long=-5.07444|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[რიოკაბადო|180]]|lat=40.83000||long=-4.80306|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[რიოფრიო|181]]|lat=40.54722||long=-4.77722|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[რივილია-დე-ბარახასი|182]]|lat=40.90194||long=-4.98806|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სალობრალი|183]]|lat=40.61167||long=-4.81111|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სალვადიოსი|184]]|lat=40.87694||long=-5.09639|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სსან-ბარტოლომე-დე-ბეხარი|185]]|lat=40.40806||long=-5.66306|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ბარტოლომე-დე-კორნეხა|186]]|lat=40.49278||long=-5.38528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ბარტოლომე-დე-პინარესი|187]]|lat=40.54250||long=-4.54250|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ესტებან-დე-ლოს-პატოსი|188]]|lat=40.74583||long=-4.62500|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ესტებან-დე-საპარდიელი|189]]|lat=41.09306||long=-4.90083|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ესტებან-დელ-ვალიე|190]]|lat=40.27528||long=-4.98000|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-გარსია-დე-ინხელმოსი|191]]|lat=40.76972||long=-5.11639|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ხუან-დე-გრედოსი|192]]|lat=40.35611||long=-5.24222|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ხუან-დე-ლა-ენსინილია|193]]|lat=40.83000||long=-4.83833|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ხუან-დე-ლა-ნავა|194]]|lat=40.47917||long=-4.68194|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ხუან-დელ-მოლინილიო|195]]|lat=40.46167||long=-4.82861|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ხუან-დელ-ოლმო|196]]|lat=40.65278||long=-5.04972|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ლორენსო-დე-ტორმესი|197]]|lat=40.37028||long=-5.48806|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-მარტინ-დე-ლა-ვეგა-დელ-ალბერჩე|198]]|lat=40.43111||long=-5.15667|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-მარტინ-დელ-პიმპოლიარი|199]]|lat=40.3687278||long=-5.0540500|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-მიგელ-დე-კორნეხა|200]]|lat=40.48667||long=-5.28750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-მიგელ-დე-სერესუელა|201]]|lat=40.67028||long=-5.28750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-პასკუალი|202]]|lat=40.88222||long=-4.75611|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-პედრო-დელ-აროიო|203]]|lat=40.80222||long=-4.87083|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სან-ვისენტე-დე-არევალო|204]]|lat=40.96778||long=-4.80000|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანჩიდრიანი|205]]|lat=40.89194||long=-4.58139|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანჩორეხა|206]]|lat=40.66472||long=-4.91528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტა-კრუს-დე-პინარესი|207]]|lat=40.54194||long=-4.57944|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტა-კრუს-დელ-ვალიე|208]]|lat=40.25083||long=-5.00389|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტა-მარია-დე-ლოს-კაბალიეროსი|209]]|lat=40.38889||long=-5.45167|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტა-მარია-დელ-აროიო|210]]|lat=40.60028||long=-4.92222|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტა-მარია-დელ-ბეროკალი|211]]|lat=40.50944||long=-5.40639|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტა-მარია-დელ-კუბილიო|212]]|lat=40.71778||long=-4.46167|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტა-მარია-დელ-ტიეტარი|213]]|lat=40.30417||long=-4.55417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტიაგო-დელ-კოლიადო|214]]|lat=40.43361||long=-5.35639|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტიაგო-დელ-ტორმესი|215]]|lat=40.34556||long=-5.38000|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტო-დომინგო-დე-ლას-პოსადასი|216]]|lat=40.81222||long=-4.63361|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სანტო-ტომე-დე-საბარკოსი|217]]|lat=40.78611||long=-4.91000|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სერანილიოსი|218]]|lat=40.33583||long=-4.91167|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სიხერესი|219]]|lat=40.79944||long=-4.93250|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სინლაბახოსი|220]]|lat=41.07722||long=-4.83194|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სოლანა-დე-ავილა|221]]|lat=40.31472||long=-5.61583|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სოლანა-დე-რიოალმარი|222]]|lat=40.73722||long=-5.01056|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სოლოსანჩო|223]]|lat=40.55361||long=-4.90611|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სოტალბო|224]]|lat=40.55306||long=-4.87167|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[სოტილიო-დე-ლა-ადრადა|225]]|lat=40.28306||long=-4.58306|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ტინიოსილიოსი|226]]|lat=40.93417||long=-4.72750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ტოლბანიოსი|227]]|lat=40.75111||long=-4.58139|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ტორმელიასი|228]]|lat=40.30417||long=-5.51167|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ტორნადისოს-დე-ავილა|229]]|lat=40.62611||long=-4.61528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ტორტოლესი|230]]|lat=40.56083||long=-5.26167|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[უმბრიასი|231]]|lat=40.31306||long=-5.57806|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვადილიო-დე-ლა-სიერა|232]]|lat=40.60639||long=-5.12472|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვალდეკასა|233]]|lat=40.65778||long=-5.03500|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვეგა-დე-სანტა-მარია|234]]|lat=40.83583||long=-4.64194|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ველაიოსი|235]]|lat=40.8397806||long=-4.6216056|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვილიაფლორი|236]]|lat=40.75833||long=-4.87417|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვილიაფრანკა-დე-ლა-სიერა|237]]|lat=40.49861||long=-5.23139|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვილიანუევა-დე-ავილა|238]]|lat=40.37972||long=-4.82194|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვილიანუევა-დე-გომესი|239]]|lat=40.88389||long=-4.71528|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვილიანუევა-დელ-ასერალი|240]]|lat=41.04139||long=-4.85222|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვილიანუევა-დელ-კამპილიო|241]]|lat=40.57833||long=-5.18000|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვილიარ-დე-კორნეხა|242]]|lat=40.47528||long=-5.42917|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვილიარეხო-დელ-ვალიე|243]]|lat=40.28583||long=-4.99750|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვილიატორო|244]]|lat=40.55611||long=-5.11111|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვინიეგრა-დე-მორანია|245]]|lat=40.84917||long=-4.92222|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ვიტა (ავილა)|246]]|lat=40.81194||long=-5.00472|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[საპარდიელ-დე-ლა-კანიადა|247]]|lat=40.60583||long=-5.34000|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[საპარდიელ-დე-ლა-რიბერა|248]]|lat=40.35556||long=-5.32861|background=#FEFEE9|position=top}} }} ==რესურსები ინტერნეტში== * {{cite web|url=https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1198-extension-geografica-de-los-municipios-de-teruel.html|title=Extensión Geográfica de los Municipios de Teruel|author= |lang=es|date= |work= |publisher=infolaso.com|description=список муниципалитетов провинции Теруэль по площади|accessdate=2021-02-02}} * {{cite web|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2899#!tabs-tabla|title=Teruel: Población por municipios y sexo|publisher=''ine.es''|lang=es|accessdate=2021-02-02}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ესპანეთის მუნიციპალიტეტები}} [[კატეგორია:ავილის მუნიციპალიტეტები|*]] jwo3mldzw6lpq2u9phvgla0efgh248s 0 539960 4650632 4546226 2024-05-03T11:40:38Z ალექს პორტნოი 145100 /* გავლენა */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა წიგნი}} '''სატანის ელექსირები''' ({{lang-de|Die Elixiere des Teufels}}) — გერმანელი ავტორის, [[ერნსტ თეოდორ ჰოფმანი|ერნსტ თეოდორ ჰოფმანის]], 1815 წლის რომანი. == სიუჟეტი == {{სიუჟეტი}} ნაწარმოებში პროტაგონისტად [[კაპუცინები|კაპუცინების]] ორდენის წარმომნადგენელი - ბერი მედარდი - გვევლინება. ესაა ადამიანი, რომელსაც საკუთარი წარსულიდან არაფერი ახსოვს და ერთადერთი, რაც ბავშვობასთან აკავშირებს, დედის მონაყოლია.<ref>[https://books.google.com/books?id=gEoHAAAAQAAJ&printsec=titlepage&hl=pt-BR&source=gbs_navlinks_s#v=onepage&q=&f=false Full text of "The devil's elixir", by Ernst Theodor Amadeus Hoffmann]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.amazines.com/Art_and_Culture/article_detail.cfm/361614?articleid=361614 |title=The Devil's Elixirs – a classic gothic tale by ETA Hoffmann |accessdate=2022-10-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171215054136/http://www.amazines.com/Art_and_Culture/article_detail.cfm/361614?articleid=361614 |archivedate=2017-12-15 }}</ref> ბერს არ ძალუძს, გაუწიოს წინააღმდეგობა იდუმალებით მოცულ სითხეს, რომელიც მასში ძირეულ ვნებებსა და ცხოველურ ინსტინქტებს აღვიძებს. ყველაფერი იწყება იმით, რომ ასკეტურ გზაზე მიმავალს მოუწევს საკმაოდ საპასუხისმგებლო დავალებასთან გამკლავება - განაგოს და დაეუფლოს რელიქვიებით აღსავსე პალატას, რომელშიც, [[ანტონი დიდი|წმინდა ანტონის]] თანახმად, მრავალი გველის შხამისგან დამზადებული ელექსირი იყო შენახეული. მიუხედავად ამისა, მსგავსმა პატივმა მასზე დესტრუქციულად იმოქმედა, რაც საბოლოოდ იმით დაგვირგვინდა, რომ ბერმა საკუთარი თავი ზემოხსენებულ წმინდანთან გააიგივა. ამ მომენტიდან იწყება მასში გაორების პროცესი - მკითხველს ექმნება შთაბეჭდილება, რომ მის გვერდით მიმავალი შავი აჩრდილი მისი ბნელი მხარეა, რომელიც მას მძიმე ცოდვების ჩადენისკენ უბიძგებს. ცოტა ხანში მას სიყვარულის ობიექტი გამოუჩნდება - სახელად ავრელი -, რომლის შემხედვარე ბერიც მონასტერში ვერ გაძლებს, ამის გამო კი მას [[რომი|რომში]] გააგზავნიან. რომისკენ მიმავალ გზაზე ის ხვდება კაცს, რომელსაც ორმოსთან სძინავს და მასში ჩავარდნის საფრთხე ემუქრება. ბერი მის დახმარებას გადაწყვეტს, თუმცა აღმოჩნდება, რომ ეს მახეა - ბერის გაწვდილ ხელზე უბედური შეშინდება და გადავარდება, რის შემდეგაც ბერს მიიყვანენ სასახლეში, როგორც პრინც ვიქტორინს. აქ მას ურთიერთობა ექნება აურელიას დედინაცვალთან, ევფემიასთან. სიყვარულისგან გაშმაგებული, ის კლავს ევფემიას და მის ძმას - ჰერმოგენს. ის ციხიდან მეტყევეთა საცხოვრებელში გარბის, სადაც შეხვდება თავის ორეულს - აღმოჩნდება, რომ სწორედ ის ვიქტორინია, რომელიც ორმოში ჩავარდა და ლოდზე თავის დარტყმისგან მოყენებული ჭრილობის შედეგად გაგიჟდა. მალე მედარდს ციხეში ჩასვამენ, თუმცა ორეულის წყალობით იგი მალევე თავს დააღწევს იქაურობას. საბოლოოდ, ორეულის წყალობით, ყველაფერი იქითკენ წარიმართება, რომ აურელია ბერს სიყვარულში გამოუტყდება და მალევე ისინი დაქორწინდებიან. თუმცა, ქორწილის დღეს, როცა ბერი ორეულსა და გადამრჩენს სიკვდილს მიუსჯიან, მედარდი სიმართლეს გაამხელს და სასახლიდან მეორეჯერ გაიქცევა, ამჯერად ორეულთან ერთად, რომელთანაც გზაში შებრძოლება მოუწევს. მიუხედავად მასზე გამარჯვებისა, მედარდი გონებას კარგავს, გონს მოსვლის შემდეგ აცნობიერებს, რომ ის იტალიურ სამკურნალო დაწესებულებაშია. იგი საკუთარ ცოდვებს [[რომის პაპი|პაპის]] წინაშე მოინანიებს, თუმცა გარკვეულ კონსპირაციულ საკითხებში გაეხვევა, შედეგად ის კიდევ ერთხელ გადაურჩება სიკვდილს. აქედან ის მალევე ბრუნდება მონასტერში, სადაც იგი საბოლოოდ დაინახავს, თუ როგორ კლავს მისი ორეული აურელიას. მისი სიკვდილიდან ერთი წლის გასვლის შემდეგ კი ბერი საკუთარი მემუარების წერას ამთავრებს. == ანალიზი == ცნობილია, რომ ნაწარმოების შთაგონების წყაროს წარმოადგენს მე-19 საუკუნის დასაწყისში მოღვაწე ინგლისელი ავტორის, [[მეთიუ გრეგორი ლუისი|მეთიუ გრეგორი ლუისის]] რომანი - ''"ბერი"''. კრიტიკოსთა ნაწილი წიგნს გოთიკური რომანის ჟანრს მიაკუთვნებს,<ref>Lee M. Roberts, ''Literary nationalism in German and Japanese Germanistik''. Peter Lang, 2010, {{ISBN|1433109344}}, (pp.114–116).</ref> ასევე შესაძლებელია მისი კლასიფიკაცია ბნელი რომანტიზმის ქვეჟანრში. რომანში რელიგიურ მოტივებს სიუჟეტის განვითარებაში მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია, რაც არ არის დამახასიათებელი ჰოფმანის შემოქმედებისთვის. ეს ნაწილობრივ იმითაც არის განპირობებული, რომ რომანი ფართო მკითხველისთვის იყო განკუთვნილი. რომანში ასახულია ჰოფმანის გატაცება მუსიკით, მხატვრობითა და არქიტექტურით. ნაწარმოების ერთ-ერთ ლაიტმოტივად [[დოპელგანგერი]] - ანუ ბოროტი ორეულის საკითხი - მიიჩნევა. შესაძლებელია, რომ ნაწარმოები შიზოფრენიის საგნის ლიტერატურული შესწავლაა , რადგან მედარდი თავის ორეულში ხვდება თავის მეორე მეს. == გავლენა == ნაწარმოების პირველი გამოცემები [[ბერლინი|ბერლინში]] იბეჭდებოდა 1815-1816 წლებში. 1827 წელს, ავტორის გარდაცვალებიდან 5 წლის შემდეგ იგი ხელახლა გამოიცა. აღსანიშნავია, რომ ცნობილი გერმანელი პოეტი, [[ჰაინრიხ ჰაინე]] აღნიშნულ წიგნზე საუბრისას წერდა:<blockquote>''"სატანის ელექსირები შეიცავს ყველაზე საშინელს და საზარელს, რაც ადამიანის გონებას ძალუძს, გაიფიქროს. "''</blockquote>ბოროტი ორეულის საკითხმა დიდი გავლენა იქონია [[ედგარ ალან პო|ედგარ ალან პოზე]], სახელდობრ მის მოთხრობაზე – [[უილიამ უილსონი (მოთხრობა)|უილიამ უილსონი]].<ref>{{Cite web|url=https://journals.lib.unb.ca/index.php/ifr/article/view/7718/8775|title=Edgar Allan Poe and E. T. A. Hoffmann: The Double in "William Wilson" and The Devil's Elixirs|author=Patrick Labriola, Bonn, Germany}}</ref> რომანზე დაყრდნობით 1976 წელს რეჟისორმა მანფრედ პურცერმა გადაიღო ამავე სახელწოდების ფილმი. == იხილეთ აგრეთვე == * [[ერნსტ თეოდორ ჰოფმანი]] ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.zeno.org/Literatur/M/Hoffmann,+E.+T.+A./Romane/Die+Elixiere+des+Teufels The entire German text of the novel online] *[https://archive.org/download/elixiere_teufel_librivox/elixiere_teufel_librivox_64kb_mp3.zip MP3-zip of the entire German audiobook (358 MB)] *{{Cite Americana|wstitle=Die Elixiere des Teufels|author=Benjamin W. Wells |short=x}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:გერმანულენოვანი რომანები]] [[კატეგორია:გოთიკური ლიტერატურა]] [[კატეგორია:ფილმებად ადაპტირებული რომანები]] 1uluu1t4r87t14t387jyupv6ri63pui 0 548539 4650483 4495716 2024-05-02T20:39:55Z გიო ოქრო 84301 მომხმარებელმა გიო ოქრო გვერდი „[[პარატახტიანი ტიფი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[პარტახტიანი ტიფი]]“ wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Epidemic Typhus. Macular rash.png|მინი|250პქ|პარატახტიანი ტიფისგან გამოწვეული გამონაყარი]] '''პარტახტიანი ტიფი''' — ეპიდემიური ინფექციური დაავადება, რომელიც ხასიათდება ციკლური მიმდინარებით, [[ცხრლება|ცხელებით]], სპეციფიკური ეგზანთემით, ცენტრალური ნერვული სისტემისა და სისხლძარღვების დაზიანებით. ==ეტიოლოგია== დაავადების გამომწვევია პროვაჩეკის რიკეტსია – Rickettsia prowazekii; ინფექციის წყაროა დაავადებული ადამიანი; ინფექციის გადამტანია [[ტილიანობა|ტანსაცმლის ტილი]]. [[ტილიანობა|თავისა]] და [[ტილიანობა|ბოქვენის ტილები]] ასევე შესაძლოა იყვნენ გადამტანები, მაგრამ მათი ეპიდემიოლოგიური როლი შედარებით ნაკლებია. ინფექციური პროცესი პარტახტიანი ტიფის დროს მიმდინარეობს მყარი და ხანგრძლივი იმუნიტეტის განვითარებით. ==კლინიკა== ინკუბაციური პერიოდი მერყეობს 5-დან 25 დღემდე. განასხვავებენ დაავადების მსუბუქ, საშუალოდ მძიმე, მძიმე და ძალიან მძიმე მიმდინარეობას. დაავადება იწყება ტემპერატურის მომატებით, თავბრუსხვევით და თავის ტკივილით, სისუსტით, შემცივნებით და ოფლიანობით, დამტვრეულობის შეგრძნებით მთელს სხეულში, წყურვილითა და მადის დაქვეითებით. აღნიშნული მოვლენები სწრაფად ძლიერდება, განსაკუთრებით მატულობს თავის ტკივილი. აღინიშნება უძილობა, ტკივილი კუნთებსა და სახსრებში, ეიფორიისა და აგზნების მდგომარეობები. გამოხატულია სახისა და კონიუნქტივის ჰიპერემია. ავადმყოფობის მესამე დღეზე ჩნდება გამონაყარი, რომელიც მდებარეობს კონიუნქტივის გარდამავალ ნაოჭებზე ერთეული პეტექიების სახით, ასევე ენანთემა რბილ სასაზე; დიდდება ელენთა, აღინიშნება ზომიერი ქოშინი, ტაქიკარდია, გულის ტონების მოყრუება. ავადმყოფობის მე – 4 – 6 დღეზე ჩნდება უხვი როზეოლურ – პეტექიური გამონაყარი გულმკერდის, მუცლის, ზედა კიდურების მომხრელების კანზე. გამონაყრის ელემენტებს 3 – 5 დღის განმავლობაში აქვთ ვარდისფერი, წითელი ან ციანოზური შეფერილობა, შემდგომში ისინი ფერმკრთალდება, ხოლო პეტექიები ხდებიან პიგმენტირებულნი. დაახლოებით 7 – 9 დღის შემდეგ გამონაყარი ქრება. გამონაყრის გამოჩენასთან ერთად უფრო გამოხატულია კონიუნქტივალური გამონაყარი და ენანთემა, ასევე დარღვევები ცენტრალური ნერვული სისტემის მხრივ. ქვეითდება არტერიული წნევა, აღინიშნება გულის ტონების მოყრუება და საზღვრების გადიდება, სისუსტე, თავის ტკივილი, უძილობა; დამახასიათებელია აგზნება, მოუსვენრობა; ვლინდება თავის ტვინის გარსების დაზიანების სიმპტომები: სუსტადაა გამოხატული კეფის კუნთების რიგიდობა. ავადმყოფს მადა დაქვეითებული აქვს; ენა მშრალია, დაფარულია რუხი – ჭუჭყისფერი ნადებით, ღვიძლი და ელენთა გადიდებულია. სხეულის ტემპერატურა დაავადების მე – 5 დღეზე აღწევს მაქსიმუმს (39 – 400) და ნარჩუნდება 12 – 14 დღემდე, შემდგომი 2 – 3 დღის განმავლობაში ნორმალიზაციით. გამოჯანრთელება იწყება ტემპერატურის დაქვეითებით და ინტოქსიკაციის შემცირებით. ნორმალური ტემპერატურის მე – 3 – 5 დღეზე ღვიძლი და ელენთა ნორმაში დგება; სრული გამოჯანმრთელება დგება დაახლოებით ერთი თვის შემდეგ ტემპერატურის ნორმალიზაციიდან. გართულებები: პნევმონია, ვენების თრომბოზი, ოტიტები და სხვ. ==დიაგნოზი== დიაგნოზის დასადასტურებლად გამოიყენება კომპლემენტის შებოჭვის რეაქცია პროვაცეკის რიკეტსიებთან და აგლუტინაციის რეაქცია. ანტისხეულები ვლინდება დაავადების მე – 2 კვირაზე. ==მკურნალობა== ინიშნება ანტიბიოტიკები; პროგნოზი კეთილსაიმედოა. პროფილაქტიკა. რეკონვალესცენტებს გამოწერენ ტემპერატურის ნორმალიზაციიდან მე – 12 დღეზე. ეპიდემიოლოგიური ჩვენების მიხედვით ტარდება სპეციფიკური პროფილაქტიკა. ==ლიტერატურა== *დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით. *დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით. სარედაქციო კოლეგია: ჭუმბურიძე ვახტანგ, კორძაია დიმიტრი, მალაზონია მარინა, ვაჭარაძე კახა, ტყეშელაშვილი ბესარიონ. [[კატეგორია:ზოონოზები]] 6ggoybjcgnn77s6htsq9wkm4r2saksf 4650485 4650483 2024-05-02T20:40:13Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Epidemic Typhus. Macular rash.png|მინი|250პქ|პარტახტიანი ტიფისგან გამოწვეული გამონაყარი]] '''პარტახტიანი ტიფი''' — ეპიდემიური ინფექციური დაავადება, რომელიც ხასიათდება ციკლური მიმდინარებით, [[ცხრლება|ცხელებით]], სპეციფიკური ეგზანთემით, ცენტრალური ნერვული სისტემისა და სისხლძარღვების დაზიანებით. ==ეტიოლოგია== დაავადების გამომწვევია პროვაჩეკის რიკეტსია – Rickettsia prowazekii; ინფექციის წყაროა დაავადებული ადამიანი; ინფექციის გადამტანია [[ტილიანობა|ტანსაცმლის ტილი]]. [[ტილიანობა|თავისა]] და [[ტილიანობა|ბოქვენის ტილები]] ასევე შესაძლოა იყვნენ გადამტანები, მაგრამ მათი ეპიდემიოლოგიური როლი შედარებით ნაკლებია. ინფექციური პროცესი პარტახტიანი ტიფის დროს მიმდინარეობს მყარი და ხანგრძლივი იმუნიტეტის განვითარებით. ==კლინიკა== ინკუბაციური პერიოდი მერყეობს 5-დან 25 დღემდე. განასხვავებენ დაავადების მსუბუქ, საშუალოდ მძიმე, მძიმე და ძალიან მძიმე მიმდინარეობას. დაავადება იწყება ტემპერატურის მომატებით, თავბრუსხვევით და თავის ტკივილით, სისუსტით, შემცივნებით და ოფლიანობით, დამტვრეულობის შეგრძნებით მთელს სხეულში, წყურვილითა და მადის დაქვეითებით. აღნიშნული მოვლენები სწრაფად ძლიერდება, განსაკუთრებით მატულობს თავის ტკივილი. აღინიშნება უძილობა, ტკივილი კუნთებსა და სახსრებში, ეიფორიისა და აგზნების მდგომარეობები. გამოხატულია სახისა და კონიუნქტივის ჰიპერემია. ავადმყოფობის მესამე დღეზე ჩნდება გამონაყარი, რომელიც მდებარეობს კონიუნქტივის გარდამავალ ნაოჭებზე ერთეული პეტექიების სახით, ასევე ენანთემა რბილ სასაზე; დიდდება ელენთა, აღინიშნება ზომიერი ქოშინი, ტაქიკარდია, გულის ტონების მოყრუება. ავადმყოფობის მე – 4 – 6 დღეზე ჩნდება უხვი როზეოლურ – პეტექიური გამონაყარი გულმკერდის, მუცლის, ზედა კიდურების მომხრელების კანზე. გამონაყრის ელემენტებს 3 – 5 დღის განმავლობაში აქვთ ვარდისფერი, წითელი ან ციანოზური შეფერილობა, შემდგომში ისინი ფერმკრთალდება, ხოლო პეტექიები ხდებიან პიგმენტირებულნი. დაახლოებით 7 – 9 დღის შემდეგ გამონაყარი ქრება. გამონაყრის გამოჩენასთან ერთად უფრო გამოხატულია კონიუნქტივალური გამონაყარი და ენანთემა, ასევე დარღვევები ცენტრალური ნერვული სისტემის მხრივ. ქვეითდება არტერიული წნევა, აღინიშნება გულის ტონების მოყრუება და საზღვრების გადიდება, სისუსტე, თავის ტკივილი, უძილობა; დამახასიათებელია აგზნება, მოუსვენრობა; ვლინდება თავის ტვინის გარსების დაზიანების სიმპტომები: სუსტადაა გამოხატული კეფის კუნთების რიგიდობა. ავადმყოფს მადა დაქვეითებული აქვს; ენა მშრალია, დაფარულია რუხი – ჭუჭყისფერი ნადებით, ღვიძლი და ელენთა გადიდებულია. სხეულის ტემპერატურა დაავადების მე – 5 დღეზე აღწევს მაქსიმუმს (39 – 400) და ნარჩუნდება 12 – 14 დღემდე, შემდგომი 2 – 3 დღის განმავლობაში ნორმალიზაციით. გამოჯანრთელება იწყება ტემპერატურის დაქვეითებით და ინტოქსიკაციის შემცირებით. ნორმალური ტემპერატურის მე – 3 – 5 დღეზე ღვიძლი და ელენთა ნორმაში დგება; სრული გამოჯანმრთელება დგება დაახლოებით ერთი თვის შემდეგ ტემპერატურის ნორმალიზაციიდან. გართულებები: პნევმონია, ვენების თრომბოზი, ოტიტები და სხვ. ==დიაგნოზი== დიაგნოზის დასადასტურებლად გამოიყენება კომპლემენტის შებოჭვის რეაქცია პროვაცეკის რიკეტსიებთან და აგლუტინაციის რეაქცია. ანტისხეულები ვლინდება დაავადების მე – 2 კვირაზე. ==მკურნალობა== ინიშნება ანტიბიოტიკები; პროგნოზი კეთილსაიმედოა. პროფილაქტიკა. რეკონვალესცენტებს გამოწერენ ტემპერატურის ნორმალიზაციიდან მე – 12 დღეზე. ეპიდემიოლოგიური ჩვენების მიხედვით ტარდება სპეციფიკური პროფილაქტიკა. ==ლიტერატურა== *დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით. *დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით. სარედაქციო კოლეგია: ჭუმბურიძე ვახტანგ, კორძაია დიმიტრი, მალაზონია მარინა, ვაჭარაძე კახა, ტყეშელაშვილი ბესარიონ. [[კატეგორია:ზოონოზები]] a1ddg1t4toli41g8v1ka5bd46l4iyy0 4650486 4650485 2024-05-02T20:43:54Z გიო ოქრო 84301 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Epidemic Typhus. Macular rash.png|მინი|250პქ|პარტახტიანი ტიფისგან გამოწვეული გამონაყარი]] '''პარტახტიანი ტიფი''', ''ეპიდემიური ტიფი'', ''ტილის ტიფი''<ref>{{წიგნი |გვარი=გოგიჩაძე |სახელი=გ. |სახელი2=ა. |გვარი2=გედენიძე |სახელი3=ჯ. |გვარი3=ჭუმბურიძე |სათაური=სამედიცინო ტერმინოლოგიის ქართულ-ინგლისურ-რუსულ-ლათინური განმარტებითი ლექსიკონი |ადგილი=თბ. |გამომცემლობა=„მერიდიანი“ |წელი=2009 |isbn=978-9941-10-174-8 |ნაწილი=პარტახტიანი (ეპიდემიური, ტილის) ტიფი |ნაწილის ბმული=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=13&t=10016}}</ref> — ეპიდემიური ინფექციური დაავადება, რომელიც ხასიათდება ციკლური მიმდინარებით, [[ცხრლება|ცხელებით]], სპეციფიკური ეგზანთემით, ცენტრალური ნერვული სისტემისა და სისხლძარღვების დაზიანებით. ==ეტიოლოგია== დაავადების გამომწვევია პროვაჩეკის რიკეტსია – Rickettsia prowazekii; ინფექციის წყაროა დაავადებული ადამიანი; ინფექციის გადამტანია [[ტილიანობა|ტანსაცმლის ტილი]]. [[ტილიანობა|თავისა]] და [[ტილიანობა|ბოქვენის ტილები]] ასევე შესაძლოა იყვნენ გადამტანები, მაგრამ მათი ეპიდემიოლოგიური როლი შედარებით ნაკლებია. ინფექციური პროცესი პარტახტიანი ტიფის დროს მიმდინარეობს მყარი და ხანგრძლივი იმუნიტეტის განვითარებით. ==კლინიკა== ინკუბაციური პერიოდი მერყეობს 5-დან 25 დღემდე. განასხვავებენ დაავადების მსუბუქ, საშუალოდ მძიმე, მძიმე და ძალიან მძიმე მიმდინარეობას. დაავადება იწყება ტემპერატურის მომატებით, თავბრუსხვევით და თავის ტკივილით, სისუსტით, შემცივნებით და ოფლიანობით, დამტვრეულობის შეგრძნებით მთელს სხეულში, წყურვილითა და მადის დაქვეითებით. აღნიშნული მოვლენები სწრაფად ძლიერდება, განსაკუთრებით მატულობს თავის ტკივილი. აღინიშნება უძილობა, ტკივილი კუნთებსა და სახსრებში, ეიფორიისა და აგზნების მდგომარეობები. გამოხატულია სახისა და კონიუნქტივის ჰიპერემია. ავადმყოფობის მესამე დღეზე ჩნდება გამონაყარი, რომელიც მდებარეობს კონიუნქტივის გარდამავალ ნაოჭებზე ერთეული პეტექიების სახით, ასევე ენანთემა რბილ სასაზე; დიდდება ელენთა, აღინიშნება ზომიერი ქოშინი, ტაქიკარდია, გულის ტონების მოყრუება. ავადმყოფობის მე – 4 – 6 დღეზე ჩნდება უხვი როზეოლურ – პეტექიური გამონაყარი გულმკერდის, მუცლის, ზედა კიდურების მომხრელების კანზე. გამონაყრის ელემენტებს 3 – 5 დღის განმავლობაში აქვთ ვარდისფერი, წითელი ან ციანოზური შეფერილობა, შემდგომში ისინი ფერმკრთალდება, ხოლო პეტექიები ხდებიან პიგმენტირებულნი. დაახლოებით 7 – 9 დღის შემდეგ გამონაყარი ქრება. გამონაყრის გამოჩენასთან ერთად უფრო გამოხატულია კონიუნქტივალური გამონაყარი და ენანთემა, ასევე დარღვევები ცენტრალური ნერვული სისტემის მხრივ. ქვეითდება არტერიული წნევა, აღინიშნება გულის ტონების მოყრუება და საზღვრების გადიდება, სისუსტე, თავის ტკივილი, უძილობა; დამახასიათებელია აგზნება, მოუსვენრობა; ვლინდება თავის ტვინის გარსების დაზიანების სიმპტომები: სუსტადაა გამოხატული კეფის კუნთების რიგიდობა. ავადმყოფს მადა დაქვეითებული აქვს; ენა მშრალია, დაფარულია რუხი – ჭუჭყისფერი ნადებით, ღვიძლი და ელენთა გადიდებულია. სხეულის ტემპერატურა დაავადების მე – 5 დღეზე აღწევს მაქსიმუმს (39 – 400) და ნარჩუნდება 12 – 14 დღემდე, შემდგომი 2 – 3 დღის განმავლობაში ნორმალიზაციით. გამოჯანრთელება იწყება ტემპერატურის დაქვეითებით და ინტოქსიკაციის შემცირებით. ნორმალური ტემპერატურის მე – 3 – 5 დღეზე ღვიძლი და ელენთა ნორმაში დგება; სრული გამოჯანმრთელება დგება დაახლოებით ერთი თვის შემდეგ ტემპერატურის ნორმალიზაციიდან. გართულებები: პნევმონია, ვენების თრომბოზი, ოტიტები და სხვ. ==დიაგნოზი== დიაგნოზის დასადასტურებლად გამოიყენება კომპლემენტის შებოჭვის რეაქცია პროვაცეკის რიკეტსიებთან და აგლუტინაციის რეაქცია. ანტისხეულები ვლინდება დაავადების მე – 2 კვირაზე. ==მკურნალობა== ინიშნება ანტიბიოტიკები; პროგნოზი კეთილსაიმედოა. პროფილაქტიკა. რეკონვალესცენტებს გამოწერენ ტემპერატურის ნორმალიზაციიდან მე – 12 დღეზე. ეპიდემიოლოგიური ჩვენების მიხედვით ტარდება სპეციფიკური პროფილაქტიკა. ==ლიტერატურა== *დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. თბილისი, 2005. “ტექინფორმის” დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით. *დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; “ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია”. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი “ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა”. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით. სარედაქციო კოლეგია: ჭუმბურიძე ვახტანგ, კორძაია დიმიტრი, მალაზონია მარინა, ვაჭარაძე კახა, ტყეშელაშვილი ბესარიონ. == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ზოონოზები]] hu531i7j59nmvobzk0sota2cldgihzg 0 560688 4650391 4650283 2024-05-02T15:01:42Z Lado85 35378 wikitext text/x-wiki {{მიმდსპორტი|ფეხბურთი}} {{ინფოდაფა ფეხბურთის ლიგის სეზონი | შეჯიბრება = [[ეროვნული ლიგა]] | სეზონი = 2024 | გამარჯვებულები = | დაქვეითდა = | კონტინენტურითასი1 = [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025–26|ჩემპიონთა ლიგა]] | კონტინენტურითასი1 კვალიფიცირებული = | კონტინენტურითასი2 = [[უეფა-ს ევროპა ლიგა 2025-26|ევროპა ლიგა]] | კონტინენტურითასი2 კვალიფიცირებული = | ლიგის ბომბარდირი = | უდიდესი საშინაო მოგება = | უდიდესი საგარეო მოგება = | უხვგოლიანი შეხვედრა = | შეხვედრები = 58 | გატანილი გოლი = 143 | საშუალო გოლი = 2,47 | წინა სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] | შემდ. სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] }} '''ეროვნული ლიგა 2023''' — [[საქართველო]]ს უმაღლესი ლიგის 36-ე გათამაშება. == ფორმატი == ჩემპიონატში მონაწილეობას იღებს 10 გუნდი, ერთმანეთთან გუნდები ოთხ თამაშს თამაშობენ. საბოლოო ჯამში თითო გუნდმა 36 მატჩი უნდა ითამაშოს. ტურნირის გამარჯვებული [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26|ჩემპიონთა ლიგაზე]] მონაწილეობას დაიწყებს I შესარჩევი ეტაპიდან. მეორე და მესამე ადგილზე გასული გუნდები და საქართველოს თასის გამარჯვებული მონაწილეობას მიიღებს [[უეფას კონფერენციების ლიგა|უეფას კონფერენციების ლიგაზე]] I შესარჩევი რაუნდიდან. თუ თასის გამარჯვებული გახდება გუნდი ჩემპიონატის ცხრილის პირველი სამეულიდან, უეფას კონფერენციების ლიგაზე მონაწილეობის საშუალება მიეცემა ჩემპიონატის IV-ადგილოსან გუნდს. == კლუბები == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !კლუბი !მდგომარეობა <br />[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] !ქალაქი !რეგიონი !სტადიონი !ტევადობა |- | style="text-align:left;" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |1 |[[ბათუმი]] |[[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარა]] |[[აჭარაბეთ არენა]] |20 000 |- | style="text-align:left;" |[[დინამო თბილისი]] |2 | colspan="2" |[[თბილისი]] |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|ბორის პაიჭაძის დინამო არენა]] |54 139 |- | style="text-align:left;" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | 3 |[[ქუთაისი]] | |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]] |14 700 |- | style="text-align:left;" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | 4 |[[გორი]] | [[შიდა ქართლის მხარე|შიდა ქართლი]] | [[თენგიზ ბურჯანაძის სტადიონი]] | 5 000 |- | style="text-align:left;" |[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] | 5 |[[წყალტუბო]] |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] | 26 მაისის სტადიონი |12 000 |- | style="text-align:left;" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]{{efn|ყოფილი საბურთალო}} | 6 | colspan="2" rowspan="2" |[[თბილისი]] | rowspan="2" |დავით პეტრიაშვილის სახელობის სტადიონი | rowspan="2" |2 130 |- | style="text-align:left;" |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | 7 |- | style="text-align:left;" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] | 8 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[თელავი]] |[[კახეთი]] |კავკასიონი არენა |1 000 |- | style="text-align:left;" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | 9 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[სამტრედია]] |[[იმერეთი]] | [[ეროსი მანჯგალაძის სტადიონი]] |5 000 |- | style="text-align:left;" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |[[ეროვნული ლიგა 2]] |[[ფოთი]] |[[სამეგრელო]] |სფფ ტექნიკური ცენტრი, [[კობალეთი|კობულეთი]] |1 000 |- |} {{Notelist}} ==ცხრილი== <onlyinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=WDL |source=[https://erovnuliliga.ge/ge/tables ეროვნული ლიგა], [https://int.soccerway.com/national/georgia/umaglesi-liga/2023/regular-season/r74006/ Soccerway] <!--Update team positions here--> |team_order=IBE, DBT, DIL, TKU, KOL, DTB, TEL, GAG, SMG, SAM <!--Update team qualifications here (defined below)--> |result1=CL1Q |result2=EL1Q |result3=EL1Q |result8=RPO |result9=RPO |result10=REL <!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter)--> |update= 1 მაისი 2024 |win_GAG=3 |draw_GAG=1 |loss_GAG=8|gf_GAG=9|ga_GAG=16<!-- გაგრა --> |win_DIL=7 |draw_DIL=3 |loss_DIL=1|gf_DIL=17|ga_DIL=6<!-- დილა გორი --> |win_DBT=8 |draw_DBT=2 |loss_DBT=2 |gf_DBT=17 |ga_DBT=10<!-- დინამო ბათუმი --> |win_DTB=3|draw_DTB=4 |loss_DTB=4|gf_DTB=9|ga_DTB=13<!-- დინამო თბილისი --> |win_TEL=3 |draw_TEL=2|loss_TEL=6|gf_TEL=9|ga_TEL=12<!-- თელავი --> |win_IBE=8 |draw_IBE=2 |loss_IBE=1 |gf_IBE=25 |ga_IBE=14<!-- იბერია 1999 --> |win_KOL=3 |draw_KOL=4 |loss_KOL=5 |gf_KOL=15 |ga_KOL=17<!--კოლხეთი-1913--> |win_SMG=2 |draw_SMG=3|loss_SMG=7|gf_SMG=10|ga_SMG=17<!-- სამგურალი წყალტუბო --> |win_SAM=1 |draw_SAM=4 |loss_SAM=6 |gf_SAM=10 |ga_SAM=21<!-- სამტრედია --> |win_TKU=5 |draw_TKU=3 |loss_TKU=3 |gf_TKU=19 |ga_TKU=14<!-- ტორპედო ქუთაისი --> <!--Status--> <!--Head-to-head--> <!--Team definitions (wikilinks in table)--> |name_GAG=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_DIL=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_DBT=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_DTB=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_TEL=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_IBE=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_KOL=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_SMG=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_SAM=[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_TKU=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] <!--Table settings and rules--> |show_limit=5 |class_rules=1) ქულები; 2) ქულები ურთიერთშეხვედრებში; 3) გოლების სხვაობა ურთიერთშეხვედრებში; 4) გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში; 5) გასვლაზე გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში (მხოლოდ 2 გუნდის დროს); 6) გოლების სხვაობა; 7) გატანილი გოლები. <!--Qualification and relegation column definitions--> |res_col_header=QR |col_CL1Q=green1 |text_CL1Q= [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-2026|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_EL1Q=yellow1 |text_EL1Q= [[უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-2026|უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_RPO=red2 |text_RPO= [[ეროვნული_ლიგა_2024#პლეი-ოფი|ლიგაში ადგილის შესანარჩუნებელი პლეი-ოფი]] |col_REL=red1 |text_REL= [[ეროვნული ლიგა 2]] }}</onlyinclude> ==შედეგები== ყველა გუნდი თამაშობს 18 საშინაო და 18 გასვლით თამაშს (თითო გუნდს ეთამაშება 4ჯერ), ჯამში 36 თამაშს. {{col-begin}} {{col-2}} ===ტური 1-18=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = 1 მაისი 2024 | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = 0–1 | match_გაგ_დბთ = 1–3 | match_გაგ_დთბ = 0–2 | match_გაგ_თელ = {{small|15 მაი}} | match_გაგ_იბე = {{small|25 მაი}} | match_გაგ_კოლ = 2–0 | match_გაგ_სმგ = 0–0 | match_გაგ_სამ = {{small|2 მაი}} | match_გაგ_ტორ = 0–1 | match_დილ_გაგ = 2–0 | match_დილ_დბთ = 0–0 | match_დილ_დთბ = {{small|15 მაი}} | match_დილ_თელ = 1–0 | match_დილ_იბე = 3–1 | match_დილ_კოლ = {{small|29 მაი}} | match_დილ_სმგ = 1–1 | match_დილ_სამ = 3–0 | match_დილ_ტორ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_გაგ = 0–1 | match_დბთ_დილ = {{small|25 მაი}} | match_დბთ_დთბ = 2–0 | match_დბთ_თელ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_იბე = {{small|15 მაი}} | match_დბთ_კოლ = 1–0 | match_დბთ_სმგ = 1–0 | match_დბთ_სამ = 3–1 | match_დბთ_ტორ = 3–2 | match_დთბ_გაგ = {{small|29 მაი}} | match_დთბ_დილ = 2–2 | match_დთბ_დბთ = {{small|19 მაი}} | match_დთბ_თელ = 0–0 | match_დთბ_იბე = {{small|2 მაი}} | match_დთბ_კოლ = 0–0 | match_დთბ_სმგ = 2–0 | match_დთბ_სამ = 1–1 | match_დთბ_ტორ = 1–0 | match_თელ_გაგ = 1–0 | match_თელ_დილ = {{small|28 აპრ}} | match_თელ_დბთ = 0–1 | match_თელ_დთბ = 4–0 | match_თელ_იბე = 0–3 | match_თელ_კოლ = {{small|11 მაი}} | match_თელ_სმგ = {{small|19 მაი}} | match_თელ_სამ = {{small|25 მაი}} | match_თელ_ტორ = 0–0 | match_იბე_გაგ = 3–1 | match_იბე_დილ = {{small|11 მაი}} | match_იბე_დბთ = 3–0 | match_იბე_დთბ = 1–0 | match_იბე_თელ = 1–0 | match_იბე_კოლ = {{small|19 მაი}} | match_იბე_სმგ = {{small|29 მაი}} | match_იბე_სამ = 2–2 | match_იბე_ტორ = 3–3 | match_კოლ_გაგ = 2–1 | match_კოლ_დილ = 1–3 | match_კოლ_დბთ = 2–2 | match_კოლ_დთბ = {{small|25 მაი}} | match_კოლ_თელ = 3–1 | match_კოლ_იბე = 1–2 | match_კოლ_სმგ = {{small|2 მაი}} | match_კოლ_სამ = 2–0 | match_კოლ_ტორ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_გაგ = {{small|11 მაი}} | match_სმგ_დილ = 0–1 | match_სმგ_დბთ =0–1 | match_სმგ_დთბ =3–1 | match_სმგ_თელ = 2–1 | match_სმგ_იბე = 2–3 | match_სმგ_კოლ = 1–1 | match_სმგ_სამ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_ტორ = {{small|25 მაი}} | match_სამ_გაგ = 1–3 | match_სამ_დილ = {{small|19 მაი}} | match_სამ_დბთ = {{small|29 მაი}} | match_სამ_დთბ = {{small|11 მაი}} | match_სამ_თელ = 1–2 | match_სამ_იბე = {{small|28 აპრ}} | match_სამ_კოლ = 1–1 | match_სამ_სმგ = 2–0 | match_სამ_ტორ = 0–0 | match_ტორ_გაგ = {{small|19 მაი}} | match_ტორ_დილ = 1–0 | match_ტორ_დბთ = {{small|11 მაი}} | match_ტორ_დთბ = {{small|28 აპრ}} | match_ტორ_თელ = {{small|29 მაი}} | match_ტორ_იბე = 2–3 | match_ტორ_კოლ = 3–2 | match_ტორ_სმგ = 3–1 | match_ტორ_სამ = 4–1 }} {{col-2}} ===ტური 19-36=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = {{small|5 ოქტ}} | match_გაგ_დბთ = {{small|3 აგვ}} | match_გაგ_დთბ = {{small|28 სექ}} | match_გაგ_თელ = {{small|23 ნოე}} | match_გაგ_იბე = {{small|4 დეკ}} | match_გაგ_კოლ = {{small|26 ოქტ}} | match_გაგ_სმგ = {{small|24 აგვ}} | match_გაგ_სამ = {{small|2 ნოე}} | match_გაგ_ტორ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_გაგ = {{small|2 ივნ}} | match_დილ_დბთ = {{small|21 სექ}} | match_დილ_დთბ = {{small|23 ნოე}} | match_დილ_თელ = {{small|10 აგვ}} | match_დილ_იბე = {{small|24 აგვ}} | match_დილ_კოლ = {{small|8 დეკ}} | match_დილ_სმგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დილ_სამ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_ტორ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_გაგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დბთ_დილ = {{small|4 დეკ}} | match_დბთ_დთბ = {{small|14 სექ}} | match_დბთ_თელ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_იბე = {{small|23 ნოე}} | match_დბთ_კოლ = {{small|2 ივნ}} | match_დბთ_სმგ = {{small|10 აგვ}} | match_დბთ_სამ = {{small|28 სექ}} | match_დბთ_ტორ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_გაგ = {{small|8 დეკ}} | match_დთბ_დილ = {{small|31 აგვ}} | match_დთბ_დბთ = {{small|30 ნოე}} | match_დთბ_თელ = {{small|19 ოქტ}} | match_დთბ_იბე = {{small|2 ნოე}} | match_დთბ_კოლ = {{small|21 სექ}} | match_დთბ_სმგ = {{small|2 ივნ}} | match_დთბ_სამ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_ტორ = {{small|10 აგვ}} | match_თელ_გაგ = {{small|31 აგვ}} | match_თელ_დილ = {{small|26 ოქტ}} | match_თელ_დბთ = {{small|17 აგვ}} | match_თელ_დთბ = {{small|3 აგვ}} | match_თელ_იბე = {{small|5 ოქტ}} | match_თელ_კოლ = {{small|9 ნოე}} | match_თელ_სმგ = {{small|30 ნოე}} | match_თელ_სამ = {{small|4 დეკ}} | match_თელ_ტორ = {{small|28 სექ}} | match_იბე_გაგ = {{small|21 სექ}} | match_იბე_დილ = {{small|9 ნოე}} | match_იბე_დბთ = {{small|31 აგვ}} | match_იბე_დთბ = {{small|17 აგვ}} | match_იბე_თელ = {{small|2 ივნ}} | match_იბე_კოლ = {{small|30 ნოე}} | match_იბე_სმგ = {{small|8 დეკ}} | match_იბე_სამ = {{small|10 აგვ}} | match_იბე_ტორ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_გაგ = {{small|10 აგვ}} | match_კოლ_დილ = {{small|28 სექ}} | match_კოლ_დბთ = {{small|5 ოქტ}} | match_კოლ_დთბ = {{small|4 დეკ}} | match_კოლ_თელ = {{small|24 აგვ}} | match_კოლ_იბე = {{small|14 სექ}} | match_კოლ_სმგ = {{small|2 ნოე}} | match_კოლ_სამ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_ტორ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_გაგ = {{small|9 ნოე}} | match_სმგ_დილ = {{small|3 აგვ}} | match_სმგ_დბთ = {{small|26 ოქტ}} | match_სმგ_დთბ = {{small|5 ოქტ}} | match_სმგ_თელ = {{small|14 სექ}} | match_სმგ_იბე = {{small|28 სექ}} | match_სმგ_კოლ = {{small|17 აგვ}} | match_სმგ_სამ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_ტორ = {{small|4 დეკ}} | match_სამ_გაგ = {{small|17 აგვ}} | match_სამ_დილ = {{small|30 ნოე}} | match_სამ_დბთ = {{small|8 დეკ}} | match_სამ_დთბ = {{small|9 ნოე}} | match_სამ_თელ = {{small|21 სექ}} | match_სამ_იბე = {{small|26 ოქტ}} | match_სამ_კოლ = {{small|3 აგვ}} | match_სამ_სმგ = {{small|31 აგვ}} | match_სამ_ტორ = {{small|5 ოქტ}} | match_ტორ_გაგ = {{small|30 ნოე}} | match_ტორ_დილ = {{small|17 აგვ}} | match_ტორ_დბთ ={{small|9 ნოე}} | match_ტორ_დთბ = {{small|26 ოქტ}} | match_ტორ_თელ = {{small|8 დეკ}} | match_ტორ_იბე = {{small|3 აგვ}} | match_ტორ_კოლ = {{small|31 აგვ}} | match_ტორ_სმგ = {{small|21 სექ}} | match_ტორ_სამ = {{small|2 ივნ}} }} {{col-end}} == პლეი-ოფი == {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} ---- {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} == სტატისტიკა == === ბომბარდირები === :{{updated|1 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !გოლები<ref name="goals & assists">{{cite web |title=Crystalbet Erovnuli Liga - Top Scorers |url=https://www.soccer24.com/georgia/crystalbet-erovnuli-liga/standings/#/I3Uhz1IK/top_scorers |website=soccer24.com |publisher=Soccer24 |access-date=20 March 2024}}</ref> |- | rowspan="1" |1 | align="left" | {{flagicon|NOR}} ბიორნ იონსენი | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="1" |7 |- |2 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი კოხრეიძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |6 |- | rowspan="2" |3 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი არაბიძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="2" |5 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[შოთა ნონიკაშვილი]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | rowspan="6" |4 | align="left" | {{flagicon|AFG}} ომრან ჰაიდარი | align="left" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | rowspan="6" |4 |- | align="left" | {{flagicon|RUS}} კირილ კლიმოვი | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლაშა კოხრეიძე | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ვლადიმერ მამუჩაშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} შოთა შეყილაძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | align="left" | {{flagicon|NLD}} ტაირელ ვაუტერი | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |} {{notelist}} <!--- === Hat-tricks === ---> ===მშრალი მატჩები=== :{{updated|1 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !'''მშრ. მატ.''' |- | rowspan="1" |1 | align="left" | {{flagicon|GEO}} დავით კერესელიძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | rowspan="1" |6 |- | rowspan="3" |2 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[როინ კვასხვაძე]] | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] | rowspan="3" |4 |- | align="left" |{{flagicon|GEO}} [[ლაზარე კუპატაძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] | align="left" | [[დინამო თბილისი]] |- |3 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ოთარ გოშაძე|ოთო გოშაძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] |3 |- | rowspan="4" |4 | align="left" | {{flagicon|UKR}} ოლეკსანდრ ვორობეი | align="left" | [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | rowspan="4" |2 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლუკა ხარატიშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ბექა ქურდაძე]] | align="left" | [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ლევან თანდილაშვილი]] | align="left" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |} ===დისციპლინა=== ====წითელი ბარათები==== {{updated|1 მაისი 2024}} {{div col|colwidth=35em|small=yes}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით გოგოტიშვილი - [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლუკა ხორხელი - [[დინამო თბილისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი მაისურაძე - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ჯემალ ჩაჩუა - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|FRA}} მაჰამატ ტიამი - [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(6 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ბექა ქურდაძე - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(11 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(15 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} შოთა ნონიკაშვილი - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} თორნიკე ახვლედიანი - [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი აბუაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ცოტნე ნადარაია - '''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]''' vs [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] {{small|(2 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} საბა ფირანაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(6 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|SER}} სტეფან ბუკორაცი - [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(7 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ნიკა კალანდარიშვილი - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(11 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ვახტანგ ბოჭორიშვილი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლევან კუტალია - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]''' {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|BRA}} ლეო ასუნსეუ - [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(26 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|ANG}} ანტონიო ლოპესი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(27 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით მეგრელიშვილი - [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(1 მაისი 2024)}}}} {{div col end}} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://erovnuliliga.ge/ge ეროვნული ლიგის ოფიციალური ვებ-გვერდი] * [http://www.scoresway.com/?sport=soccer&page=season&id=16894&view=rules ჩემპიონატის წესები] {{ეროვნული ლიგა}} [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის სეზონები]] [[კატეგორია:უმაღლესი ლიგის სეზონები]] mndu7atnhz3e60v7298g3xcidqwbu3d 4650392 4650391 2024-05-02T15:02:50Z Lado85 35378 /* ცხრილი */ wikitext text/x-wiki {{მიმდსპორტი|ფეხბურთი}} {{ინფოდაფა ფეხბურთის ლიგის სეზონი | შეჯიბრება = [[ეროვნული ლიგა]] | სეზონი = 2024 | გამარჯვებულები = | დაქვეითდა = | კონტინენტურითასი1 = [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025–26|ჩემპიონთა ლიგა]] | კონტინენტურითასი1 კვალიფიცირებული = | კონტინენტურითასი2 = [[უეფა-ს ევროპა ლიგა 2025-26|ევროპა ლიგა]] | კონტინენტურითასი2 კვალიფიცირებული = | ლიგის ბომბარდირი = | უდიდესი საშინაო მოგება = | უდიდესი საგარეო მოგება = | უხვგოლიანი შეხვედრა = | შეხვედრები = 58 | გატანილი გოლი = 143 | საშუალო გოლი = 2,47 | წინა სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] | შემდ. სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] }} '''ეროვნული ლიგა 2023''' — [[საქართველო]]ს უმაღლესი ლიგის 36-ე გათამაშება. == ფორმატი == ჩემპიონატში მონაწილეობას იღებს 10 გუნდი, ერთმანეთთან გუნდები ოთხ თამაშს თამაშობენ. საბოლოო ჯამში თითო გუნდმა 36 მატჩი უნდა ითამაშოს. ტურნირის გამარჯვებული [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26|ჩემპიონთა ლიგაზე]] მონაწილეობას დაიწყებს I შესარჩევი ეტაპიდან. მეორე და მესამე ადგილზე გასული გუნდები და საქართველოს თასის გამარჯვებული მონაწილეობას მიიღებს [[უეფას კონფერენციების ლიგა|უეფას კონფერენციების ლიგაზე]] I შესარჩევი რაუნდიდან. თუ თასის გამარჯვებული გახდება გუნდი ჩემპიონატის ცხრილის პირველი სამეულიდან, უეფას კონფერენციების ლიგაზე მონაწილეობის საშუალება მიეცემა ჩემპიონატის IV-ადგილოსან გუნდს. == კლუბები == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !კლუბი !მდგომარეობა <br />[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] !ქალაქი !რეგიონი !სტადიონი !ტევადობა |- | style="text-align:left;" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |1 |[[ბათუმი]] |[[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარა]] |[[აჭარაბეთ არენა]] |20 000 |- | style="text-align:left;" |[[დინამო თბილისი]] |2 | colspan="2" |[[თბილისი]] |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|ბორის პაიჭაძის დინამო არენა]] |54 139 |- | style="text-align:left;" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | 3 |[[ქუთაისი]] | |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]] |14 700 |- | style="text-align:left;" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | 4 |[[გორი]] | [[შიდა ქართლის მხარე|შიდა ქართლი]] | [[თენგიზ ბურჯანაძის სტადიონი]] | 5 000 |- | style="text-align:left;" |[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] | 5 |[[წყალტუბო]] |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] | 26 მაისის სტადიონი |12 000 |- | style="text-align:left;" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]{{efn|ყოფილი საბურთალო}} | 6 | colspan="2" rowspan="2" |[[თბილისი]] | rowspan="2" |დავით პეტრიაშვილის სახელობის სტადიონი | rowspan="2" |2 130 |- | style="text-align:left;" |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | 7 |- | style="text-align:left;" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] | 8 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[თელავი]] |[[კახეთი]] |კავკასიონი არენა |1 000 |- | style="text-align:left;" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | 9 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[სამტრედია]] |[[იმერეთი]] | [[ეროსი მანჯგალაძის სტადიონი]] |5 000 |- | style="text-align:left;" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |[[ეროვნული ლიგა 2]] |[[ფოთი]] |[[სამეგრელო]] |სფფ ტექნიკური ცენტრი, [[კობალეთი|კობულეთი]] |1 000 |- |} {{Notelist}} ==ცხრილი== <onlyinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=WDL |source=[https://erovnuliliga.ge/ge/tables ეროვნული ლიგა], [https://int.soccerway.com/national/georgia/umaglesi-liga/2023/regular-season/r74006/ Soccerway] <!--Update team positions here--> |team_order=IBE, DBT, DIL, TKU, KOL, DTB, TEL, GAG, SMG, SAM <!--Update team qualifications here (defined below)--> |result1=CL1Q |result2=EL1Q |result3=EL1Q |result8=RPO |result9=RPO |result10=REL <!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter)--> |update= 2 მაისი 2024 |win_GAG=3 |draw_GAG=1 |loss_GAG=8|gf_GAG=9|ga_GAG=16<!-- გაგრა --> |win_DIL=7 |draw_DIL=3 |loss_DIL=1|gf_DIL=17|ga_DIL=6<!-- დილა გორი --> |win_DBT=8 |draw_DBT=2 |loss_DBT=2 |gf_DBT=17 |ga_DBT=10<!-- დინამო ბათუმი --> |win_DTB=3|draw_DTB=4 |loss_DTB=4|gf_DTB=9|ga_DTB=13<!-- დინამო თბილისი --> |win_TEL=3 |draw_TEL=2|loss_TEL=6|gf_TEL=9|ga_TEL=12<!-- თელავი --> |win_IBE=9 |draw_IBE=2 |loss_IBE=1 |gf_IBE=28 |ga_IBE=14<!-- იბერია 1999 --> |win_KOL=3 |draw_KOL=4 |loss_KOL=5 |gf_KOL=15 |ga_KOL=17<!--კოლხეთი-1913--> |win_SMG=2 |draw_SMG=3|loss_SMG=7|gf_SMG=10|ga_SMG=17<!-- სამგურალი წყალტუბო --> |win_SAM=1 |draw_SAM=4 |loss_SAM=7 |gf_SAM=10 |ga_SAM=24<!-- სამტრედია --> |win_TKU=5 |draw_TKU=3 |loss_TKU=3 |gf_TKU=19 |ga_TKU=14<!-- ტორპედო ქუთაისი --> <!--Status--> <!--Head-to-head--> <!--Team definitions (wikilinks in table)--> |name_GAG=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_DIL=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_DBT=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_DTB=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_TEL=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_IBE=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_KOL=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_SMG=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_SAM=[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_TKU=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] <!--Table settings and rules--> |show_limit=5 |class_rules=1) ქულები; 2) ქულები ურთიერთშეხვედრებში; 3) გოლების სხვაობა ურთიერთშეხვედრებში; 4) გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში; 5) გასვლაზე გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში (მხოლოდ 2 გუნდის დროს); 6) გოლების სხვაობა; 7) გატანილი გოლები. <!--Qualification and relegation column definitions--> |res_col_header=QR |col_CL1Q=green1 |text_CL1Q= [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-2026|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_EL1Q=yellow1 |text_EL1Q= [[უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-2026|უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_RPO=red2 |text_RPO= [[ეროვნული_ლიგა_2024#პლეი-ოფი|ლიგაში ადგილის შესანარჩუნებელი პლეი-ოფი]] |col_REL=red1 |text_REL= [[ეროვნული ლიგა 2]] }}</onlyinclude> ==შედეგები== ყველა გუნდი თამაშობს 18 საშინაო და 18 გასვლით თამაშს (თითო გუნდს ეთამაშება 4ჯერ), ჯამში 36 თამაშს. {{col-begin}} {{col-2}} ===ტური 1-18=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = 1 მაისი 2024 | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = 0–1 | match_გაგ_დბთ = 1–3 | match_გაგ_დთბ = 0–2 | match_გაგ_თელ = {{small|15 მაი}} | match_გაგ_იბე = {{small|25 მაი}} | match_გაგ_კოლ = 2–0 | match_გაგ_სმგ = 0–0 | match_გაგ_სამ = {{small|2 მაი}} | match_გაგ_ტორ = 0–1 | match_დილ_გაგ = 2–0 | match_დილ_დბთ = 0–0 | match_დილ_დთბ = {{small|15 მაი}} | match_დილ_თელ = 1–0 | match_დილ_იბე = 3–1 | match_დილ_კოლ = {{small|29 მაი}} | match_დილ_სმგ = 1–1 | match_დილ_სამ = 3–0 | match_დილ_ტორ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_გაგ = 0–1 | match_დბთ_დილ = {{small|25 მაი}} | match_დბთ_დთბ = 2–0 | match_დბთ_თელ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_იბე = {{small|15 მაი}} | match_დბთ_კოლ = 1–0 | match_დბთ_სმგ = 1–0 | match_დბთ_სამ = 3–1 | match_დბთ_ტორ = 3–2 | match_დთბ_გაგ = {{small|29 მაი}} | match_დთბ_დილ = 2–2 | match_დთბ_დბთ = {{small|19 მაი}} | match_დთბ_თელ = 0–0 | match_დთბ_იბე = {{small|2 მაი}} | match_დთბ_კოლ = 0–0 | match_დთბ_სმგ = 2–0 | match_დთბ_სამ = 1–1 | match_დთბ_ტორ = 1–0 | match_თელ_გაგ = 1–0 | match_თელ_დილ = {{small|28 აპრ}} | match_თელ_დბთ = 0–1 | match_თელ_დთბ = 4–0 | match_თელ_იბე = 0–3 | match_თელ_კოლ = {{small|11 მაი}} | match_თელ_სმგ = {{small|19 მაი}} | match_თელ_სამ = {{small|25 მაი}} | match_თელ_ტორ = 0–0 | match_იბე_გაგ = 3–1 | match_იბე_დილ = {{small|11 მაი}} | match_იბე_დბთ = 3–0 | match_იბე_დთბ = 1–0 | match_იბე_თელ = 1–0 | match_იბე_კოლ = {{small|19 მაი}} | match_იბე_სმგ = {{small|29 მაი}} | match_იბე_სამ = 2–2 | match_იბე_ტორ = 3–3 | match_კოლ_გაგ = 2–1 | match_კოლ_დილ = 1–3 | match_კოლ_დბთ = 2–2 | match_კოლ_დთბ = {{small|25 მაი}} | match_კოლ_თელ = 3–1 | match_კოლ_იბე = 1–2 | match_კოლ_სმგ = {{small|2 მაი}} | match_კოლ_სამ = 2–0 | match_კოლ_ტორ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_გაგ = {{small|11 მაი}} | match_სმგ_დილ = 0–1 | match_სმგ_დბთ =0–1 | match_სმგ_დთბ =3–1 | match_სმგ_თელ = 2–1 | match_სმგ_იბე = 2–3 | match_სმგ_კოლ = 1–1 | match_სმგ_სამ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_ტორ = {{small|25 მაი}} | match_სამ_გაგ = 1–3 | match_სამ_დილ = {{small|19 მაი}} | match_სამ_დბთ = {{small|29 მაი}} | match_სამ_დთბ = {{small|11 მაი}} | match_სამ_თელ = 1–2 | match_სამ_იბე = {{small|28 აპრ}} | match_სამ_კოლ = 1–1 | match_სამ_სმგ = 2–0 | match_სამ_ტორ = 0–0 | match_ტორ_გაგ = {{small|19 მაი}} | match_ტორ_დილ = 1–0 | match_ტორ_დბთ = {{small|11 მაი}} | match_ტორ_დთბ = {{small|28 აპრ}} | match_ტორ_თელ = {{small|29 მაი}} | match_ტორ_იბე = 2–3 | match_ტორ_კოლ = 3–2 | match_ტორ_სმგ = 3–1 | match_ტორ_სამ = 4–1 }} {{col-2}} ===ტური 19-36=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = {{small|5 ოქტ}} | match_გაგ_დბთ = {{small|3 აგვ}} | match_გაგ_დთბ = {{small|28 სექ}} | match_გაგ_თელ = {{small|23 ნოე}} | match_გაგ_იბე = {{small|4 დეკ}} | match_გაგ_კოლ = {{small|26 ოქტ}} | match_გაგ_სმგ = {{small|24 აგვ}} | match_გაგ_სამ = {{small|2 ნოე}} | match_გაგ_ტორ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_გაგ = {{small|2 ივნ}} | match_დილ_დბთ = {{small|21 სექ}} | match_დილ_დთბ = {{small|23 ნოე}} | match_დილ_თელ = {{small|10 აგვ}} | match_დილ_იბე = {{small|24 აგვ}} | match_დილ_კოლ = {{small|8 დეკ}} | match_დილ_სმგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დილ_სამ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_ტორ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_გაგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დბთ_დილ = {{small|4 დეკ}} | match_დბთ_დთბ = {{small|14 სექ}} | match_დბთ_თელ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_იბე = {{small|23 ნოე}} | match_დბთ_კოლ = {{small|2 ივნ}} | match_დბთ_სმგ = {{small|10 აგვ}} | match_დბთ_სამ = {{small|28 სექ}} | match_დბთ_ტორ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_გაგ = {{small|8 დეკ}} | match_დთბ_დილ = {{small|31 აგვ}} | match_დთბ_დბთ = {{small|30 ნოე}} | match_დთბ_თელ = {{small|19 ოქტ}} | match_დთბ_იბე = {{small|2 ნოე}} | match_დთბ_კოლ = {{small|21 სექ}} | match_დთბ_სმგ = {{small|2 ივნ}} | match_დთბ_სამ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_ტორ = {{small|10 აგვ}} | match_თელ_გაგ = {{small|31 აგვ}} | match_თელ_დილ = {{small|26 ოქტ}} | match_თელ_დბთ = {{small|17 აგვ}} | match_თელ_დთბ = {{small|3 აგვ}} | match_თელ_იბე = {{small|5 ოქტ}} | match_თელ_კოლ = {{small|9 ნოე}} | match_თელ_სმგ = {{small|30 ნოე}} | match_თელ_სამ = {{small|4 დეკ}} | match_თელ_ტორ = {{small|28 სექ}} | match_იბე_გაგ = {{small|21 სექ}} | match_იბე_დილ = {{small|9 ნოე}} | match_იბე_დბთ = {{small|31 აგვ}} | match_იბე_დთბ = {{small|17 აგვ}} | match_იბე_თელ = {{small|2 ივნ}} | match_იბე_კოლ = {{small|30 ნოე}} | match_იბე_სმგ = {{small|8 დეკ}} | match_იბე_სამ = {{small|10 აგვ}} | match_იბე_ტორ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_გაგ = {{small|10 აგვ}} | match_კოლ_დილ = {{small|28 სექ}} | match_კოლ_დბთ = {{small|5 ოქტ}} | match_კოლ_დთბ = {{small|4 დეკ}} | match_კოლ_თელ = {{small|24 აგვ}} | match_კოლ_იბე = {{small|14 სექ}} | match_კოლ_სმგ = {{small|2 ნოე}} | match_კოლ_სამ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_ტორ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_გაგ = {{small|9 ნოე}} | match_სმგ_დილ = {{small|3 აგვ}} | match_სმგ_დბთ = {{small|26 ოქტ}} | match_სმგ_დთბ = {{small|5 ოქტ}} | match_სმგ_თელ = {{small|14 სექ}} | match_სმგ_იბე = {{small|28 სექ}} | match_სმგ_კოლ = {{small|17 აგვ}} | match_სმგ_სამ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_ტორ = {{small|4 დეკ}} | match_სამ_გაგ = {{small|17 აგვ}} | match_სამ_დილ = {{small|30 ნოე}} | match_სამ_დბთ = {{small|8 დეკ}} | match_სამ_დთბ = {{small|9 ნოე}} | match_სამ_თელ = {{small|21 სექ}} | match_სამ_იბე = {{small|26 ოქტ}} | match_სამ_კოლ = {{small|3 აგვ}} | match_სამ_სმგ = {{small|31 აგვ}} | match_სამ_ტორ = {{small|5 ოქტ}} | match_ტორ_გაგ = {{small|30 ნოე}} | match_ტორ_დილ = {{small|17 აგვ}} | match_ტორ_დბთ ={{small|9 ნოე}} | match_ტორ_დთბ = {{small|26 ოქტ}} | match_ტორ_თელ = {{small|8 დეკ}} | match_ტორ_იბე = {{small|3 აგვ}} | match_ტორ_კოლ = {{small|31 აგვ}} | match_ტორ_სმგ = {{small|21 სექ}} | match_ტორ_სამ = {{small|2 ივნ}} }} {{col-end}} == პლეი-ოფი == {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} ---- {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} == სტატისტიკა == === ბომბარდირები === :{{updated|1 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !გოლები<ref name="goals & assists">{{cite web |title=Crystalbet Erovnuli Liga - Top Scorers |url=https://www.soccer24.com/georgia/crystalbet-erovnuli-liga/standings/#/I3Uhz1IK/top_scorers |website=soccer24.com |publisher=Soccer24 |access-date=20 March 2024}}</ref> |- | rowspan="1" |1 | align="left" | {{flagicon|NOR}} ბიორნ იონსენი | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="1" |7 |- |2 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი კოხრეიძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |6 |- | rowspan="2" |3 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი არაბიძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="2" |5 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[შოთა ნონიკაშვილი]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | rowspan="6" |4 | align="left" | {{flagicon|AFG}} ომრან ჰაიდარი | align="left" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | rowspan="6" |4 |- | align="left" | {{flagicon|RUS}} კირილ კლიმოვი | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლაშა კოხრეიძე | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ვლადიმერ მამუჩაშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} შოთა შეყილაძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | align="left" | {{flagicon|NLD}} ტაირელ ვაუტერი | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |} {{notelist}} <!--- === Hat-tricks === ---> ===მშრალი მატჩები=== :{{updated|1 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !'''მშრ. მატ.''' |- | rowspan="1" |1 | align="left" | {{flagicon|GEO}} დავით კერესელიძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | rowspan="1" |6 |- | rowspan="3" |2 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[როინ კვასხვაძე]] | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] | rowspan="3" |4 |- | align="left" |{{flagicon|GEO}} [[ლაზარე კუპატაძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] | align="left" | [[დინამო თბილისი]] |- |3 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ოთარ გოშაძე|ოთო გოშაძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] |3 |- | rowspan="4" |4 | align="left" | {{flagicon|UKR}} ოლეკსანდრ ვორობეი | align="left" | [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | rowspan="4" |2 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლუკა ხარატიშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ბექა ქურდაძე]] | align="left" | [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ლევან თანდილაშვილი]] | align="left" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |} ===დისციპლინა=== ====წითელი ბარათები==== {{updated|1 მაისი 2024}} {{div col|colwidth=35em|small=yes}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით გოგოტიშვილი - [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლუკა ხორხელი - [[დინამო თბილისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი მაისურაძე - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ჯემალ ჩაჩუა - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|FRA}} მაჰამატ ტიამი - [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(6 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ბექა ქურდაძე - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(11 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(15 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} შოთა ნონიკაშვილი - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} თორნიკე ახვლედიანი - [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი აბუაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ცოტნე ნადარაია - '''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]''' vs [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] {{small|(2 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} საბა ფირანაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(6 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|SER}} სტეფან ბუკორაცი - [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(7 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ნიკა კალანდარიშვილი - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(11 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ვახტანგ ბოჭორიშვილი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლევან კუტალია - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]''' {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|BRA}} ლეო ასუნსეუ - [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(26 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|ANG}} ანტონიო ლოპესი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(27 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით მეგრელიშვილი - [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(1 მაისი 2024)}}}} {{div col end}} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://erovnuliliga.ge/ge ეროვნული ლიგის ოფიციალური ვებ-გვერდი] * [http://www.scoresway.com/?sport=soccer&page=season&id=16894&view=rules ჩემპიონატის წესები] {{ეროვნული ლიგა}} [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის სეზონები]] [[კატეგორია:უმაღლესი ლიგის სეზონები]] fczaxrzj8dvamkl119ckpkyh4kfjjqr 4650393 4650392 2024-05-02T15:03:41Z Lado85 35378 wikitext text/x-wiki {{მიმდსპორტი|ფეხბურთი}} {{ინფოდაფა ფეხბურთის ლიგის სეზონი | შეჯიბრება = [[ეროვნული ლიგა]] | სეზონი = 2024 | გამარჯვებულები = | დაქვეითდა = | კონტინენტურითასი1 = [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025–26|ჩემპიონთა ლიგა]] | კონტინენტურითასი1 კვალიფიცირებული = | კონტინენტურითასი2 = [[უეფა-ს ევროპა ლიგა 2025-26|ევროპა ლიგა]] | კონტინენტურითასი2 კვალიფიცირებული = | ლიგის ბომბარდირი = | უდიდესი საშინაო მოგება = | უდიდესი საგარეო მოგება = | უხვგოლიანი შეხვედრა = | შეხვედრები = 58 | გატანილი გოლი = 143 | საშუალო გოლი = 2,47 | წინა სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] | შემდ. სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] }} '''ეროვნული ლიგა 2023''' — [[საქართველო]]ს უმაღლესი ლიგის 36-ე გათამაშება. == ფორმატი == ჩემპიონატში მონაწილეობას იღებს 10 გუნდი, ერთმანეთთან გუნდები ოთხ თამაშს თამაშობენ. საბოლოო ჯამში თითო გუნდმა 36 მატჩი უნდა ითამაშოს. ტურნირის გამარჯვებული [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26|ჩემპიონთა ლიგაზე]] მონაწილეობას დაიწყებს I შესარჩევი ეტაპიდან. მეორე და მესამე ადგილზე გასული გუნდები და საქართველოს თასის გამარჯვებული მონაწილეობას მიიღებს [[უეფას კონფერენციების ლიგა|უეფას კონფერენციების ლიგაზე]] I შესარჩევი რაუნდიდან. თუ თასის გამარჯვებული გახდება გუნდი ჩემპიონატის ცხრილის პირველი სამეულიდან, უეფას კონფერენციების ლიგაზე მონაწილეობის საშუალება მიეცემა ჩემპიონატის IV-ადგილოსან გუნდს. == კლუბები == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !კლუბი !მდგომარეობა <br />[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] !ქალაქი !რეგიონი !სტადიონი !ტევადობა |- | style="text-align:left;" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |1 |[[ბათუმი]] |[[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარა]] |[[აჭარაბეთ არენა]] |20 000 |- | style="text-align:left;" |[[დინამო თბილისი]] |2 | colspan="2" |[[თბილისი]] |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|ბორის პაიჭაძის დინამო არენა]] |54 139 |- | style="text-align:left;" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | 3 |[[ქუთაისი]] | |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]] |14 700 |- | style="text-align:left;" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | 4 |[[გორი]] | [[შიდა ქართლის მხარე|შიდა ქართლი]] | [[თენგიზ ბურჯანაძის სტადიონი]] | 5 000 |- | style="text-align:left;" |[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] | 5 |[[წყალტუბო]] |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] | 26 მაისის სტადიონი |12 000 |- | style="text-align:left;" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]{{efn|ყოფილი საბურთალო}} | 6 | colspan="2" rowspan="2" |[[თბილისი]] | rowspan="2" |დავით პეტრიაშვილის სახელობის სტადიონი | rowspan="2" |2 130 |- | style="text-align:left;" |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | 7 |- | style="text-align:left;" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] | 8 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[თელავი]] |[[კახეთი]] |კავკასიონი არენა |1 000 |- | style="text-align:left;" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | 9 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[სამტრედია]] |[[იმერეთი]] | [[ეროსი მანჯგალაძის სტადიონი]] |5 000 |- | style="text-align:left;" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |[[ეროვნული ლიგა 2]] |[[ფოთი]] |[[სამეგრელო]] |სფფ ტექნიკური ცენტრი, [[კობალეთი|კობულეთი]] |1 000 |- |} {{Notelist}} ==ცხრილი== <onlyinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=WDL |source=[https://erovnuliliga.ge/ge/tables ეროვნული ლიგა], [https://int.soccerway.com/national/georgia/umaglesi-liga/2023/regular-season/r74006/ Soccerway] <!--Update team positions here--> |team_order=IBE, DBT, DIL, TKU, KOL, DTB, TEL, GAG, SMG, SAM <!--Update team qualifications here (defined below)--> |result1=CL1Q |result2=EL1Q |result3=EL1Q |result8=RPO |result9=RPO |result10=REL <!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter)--> |update= 2 მაისი 2024 |win_GAG=3 |draw_GAG=1 |loss_GAG=8|gf_GAG=9|ga_GAG=16<!-- გაგრა --> |win_DIL=7 |draw_DIL=3 |loss_DIL=1|gf_DIL=17|ga_DIL=6<!-- დილა გორი --> |win_DBT=8 |draw_DBT=2 |loss_DBT=2 |gf_DBT=17 |ga_DBT=10<!-- დინამო ბათუმი --> |win_DTB=3|draw_DTB=4 |loss_DTB=4|gf_DTB=9|ga_DTB=13<!-- დინამო თბილისი --> |win_TEL=3 |draw_TEL=2|loss_TEL=6|gf_TEL=9|ga_TEL=12<!-- თელავი --> |win_IBE=9 |draw_IBE=2 |loss_IBE=1 |gf_IBE=28 |ga_IBE=14<!-- იბერია 1999 --> |win_KOL=3 |draw_KOL=4 |loss_KOL=5 |gf_KOL=15 |ga_KOL=17<!--კოლხეთი-1913--> |win_SMG=2 |draw_SMG=3|loss_SMG=7|gf_SMG=10|ga_SMG=17<!-- სამგურალი წყალტუბო --> |win_SAM=1 |draw_SAM=4 |loss_SAM=7 |gf_SAM=10 |ga_SAM=24<!-- სამტრედია --> |win_TKU=5 |draw_TKU=3 |loss_TKU=3 |gf_TKU=19 |ga_TKU=14<!-- ტორპედო ქუთაისი --> <!--Status--> <!--Head-to-head--> <!--Team definitions (wikilinks in table)--> |name_GAG=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_DIL=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_DBT=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_DTB=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_TEL=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_IBE=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_KOL=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_SMG=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_SAM=[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_TKU=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] <!--Table settings and rules--> |show_limit=5 |class_rules=1) ქულები; 2) ქულები ურთიერთშეხვედრებში; 3) გოლების სხვაობა ურთიერთშეხვედრებში; 4) გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში; 5) გასვლაზე გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში (მხოლოდ 2 გუნდის დროს); 6) გოლების სხვაობა; 7) გატანილი გოლები. <!--Qualification and relegation column definitions--> |res_col_header=QR |col_CL1Q=green1 |text_CL1Q= [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-2026|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_EL1Q=yellow1 |text_EL1Q= [[უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-2026|უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_RPO=red2 |text_RPO= [[ეროვნული_ლიგა_2024#პლეი-ოფი|ლიგაში ადგილის შესანარჩუნებელი პლეი-ოფი]] |col_REL=red1 |text_REL= [[ეროვნული ლიგა 2]] }}</onlyinclude> ==შედეგები== ყველა გუნდი თამაშობს 18 საშინაო და 18 გასვლით თამაშს (თითო გუნდს ეთამაშება 4ჯერ), ჯამში 36 თამაშს. {{col-begin}} {{col-2}} ===ტური 1-18=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = 2 მაისი 2024 | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = 0–1 | match_გაგ_დბთ = 1–3 | match_გაგ_დთბ = 0–2 | match_გაგ_თელ = {{small|15 მაი}} | match_გაგ_იბე = {{small|25 მაი}} | match_გაგ_კოლ = 2–0 | match_გაგ_სმგ = 0–0 | match_გაგ_სამ = {{small|2 მაი}} | match_გაგ_ტორ = 0–1 | match_დილ_გაგ = 2–0 | match_დილ_დბთ = 0–0 | match_დილ_დთბ = {{small|15 მაი}} | match_დილ_თელ = 1–0 | match_დილ_იბე = 3–1 | match_დილ_კოლ = {{small|29 მაი}} | match_დილ_სმგ = 1–1 | match_დილ_სამ = 3–0 | match_დილ_ტორ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_გაგ = 0–1 | match_დბთ_დილ = {{small|25 მაი}} | match_დბთ_დთბ = 2–0 | match_დბთ_თელ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_იბე = {{small|15 მაი}} | match_დბთ_კოლ = 1–0 | match_დბთ_სმგ = 1–0 | match_დბთ_სამ = 3–1 | match_დბთ_ტორ = 3–2 | match_დთბ_გაგ = {{small|29 მაი}} | match_დთბ_დილ = 2–2 | match_დთბ_დბთ = {{small|19 მაი}} | match_დთბ_თელ = 0–0 | match_დთბ_იბე = {{small|2 მაი}} | match_დთბ_კოლ = 0–0 | match_დთბ_სმგ = 2–0 | match_დთბ_სამ = 1–1 | match_დთბ_ტორ = 1–0 | match_თელ_გაგ = 1–0 | match_თელ_დილ = {{small|28 აპრ}} | match_თელ_დბთ = 0–1 | match_თელ_დთბ = 4–0 | match_თელ_იბე = 0–3 | match_თელ_კოლ = {{small|11 მაი}} | match_თელ_სმგ = {{small|19 მაი}} | match_თელ_სამ = {{small|25 მაი}} | match_თელ_ტორ = 0–0 | match_იბე_გაგ = 3–1 | match_იბე_დილ = {{small|11 მაი}} | match_იბე_დბთ = 3–0 | match_იბე_დთბ = 1–0 | match_იბე_თელ = 1–0 | match_იბე_კოლ = {{small|19 მაი}} | match_იბე_სმგ = {{small|29 მაი}} | match_იბე_სამ = 2–2 | match_იბე_ტორ = 3–3 | match_კოლ_გაგ = 2–1 | match_კოლ_დილ = 1–3 | match_კოლ_დბთ = 2–2 | match_კოლ_დთბ = {{small|25 მაი}} | match_კოლ_თელ = 3–1 | match_კოლ_იბე = 1–2 | match_კოლ_სმგ = {{small|2 მაი}} | match_კოლ_სამ = 2–0 | match_კოლ_ტორ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_გაგ = {{small|11 მაი}} | match_სმგ_დილ = 0–1 | match_სმგ_დბთ =0–1 | match_სმგ_დთბ =3–1 | match_სმგ_თელ = 2–1 | match_სმგ_იბე = 2–3 | match_სმგ_კოლ = 1–1 | match_სმგ_სამ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_ტორ = {{small|25 მაი}} | match_სამ_გაგ = 1–3 | match_სამ_დილ = {{small|19 მაი}} | match_სამ_დბთ = {{small|29 მაი}} | match_სამ_დთბ = {{small|11 მაი}} | match_სამ_თელ = 1–2 | match_სამ_იბე = 0–3 | match_სამ_კოლ = 1–1 | match_სამ_სმგ = 2–0 | match_სამ_ტორ = 0–0 | match_ტორ_გაგ = {{small|19 მაი}} | match_ტორ_დილ = 1–0 | match_ტორ_დბთ = {{small|11 მაი}} | match_ტორ_დთბ = {{small|28 აპრ}} | match_ტორ_თელ = {{small|29 მაი}} | match_ტორ_იბე = 2–3 | match_ტორ_კოლ = 3–2 | match_ტორ_სმგ = 3–1 | match_ტორ_სამ = 4–1 }} {{col-2}} ===ტური 19-36=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = {{small|5 ოქტ}} | match_გაგ_დბთ = {{small|3 აგვ}} | match_გაგ_დთბ = {{small|28 სექ}} | match_გაგ_თელ = {{small|23 ნოე}} | match_გაგ_იბე = {{small|4 დეკ}} | match_გაგ_კოლ = {{small|26 ოქტ}} | match_გაგ_სმგ = {{small|24 აგვ}} | match_გაგ_სამ = {{small|2 ნოე}} | match_გაგ_ტორ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_გაგ = {{small|2 ივნ}} | match_დილ_დბთ = {{small|21 სექ}} | match_დილ_დთბ = {{small|23 ნოე}} | match_დილ_თელ = {{small|10 აგვ}} | match_დილ_იბე = {{small|24 აგვ}} | match_დილ_კოლ = {{small|8 დეკ}} | match_დილ_სმგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დილ_სამ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_ტორ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_გაგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დბთ_დილ = {{small|4 დეკ}} | match_დბთ_დთბ = {{small|14 სექ}} | match_დბთ_თელ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_იბე = {{small|23 ნოე}} | match_დბთ_კოლ = {{small|2 ივნ}} | match_დბთ_სმგ = {{small|10 აგვ}} | match_დბთ_სამ = {{small|28 სექ}} | match_დბთ_ტორ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_გაგ = {{small|8 დეკ}} | match_დთბ_დილ = {{small|31 აგვ}} | match_დთბ_დბთ = {{small|30 ნოე}} | match_დთბ_თელ = {{small|19 ოქტ}} | match_დთბ_იბე = {{small|2 ნოე}} | match_დთბ_კოლ = {{small|21 სექ}} | match_დთბ_სმგ = {{small|2 ივნ}} | match_დთბ_სამ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_ტორ = {{small|10 აგვ}} | match_თელ_გაგ = {{small|31 აგვ}} | match_თელ_დილ = {{small|26 ოქტ}} | match_თელ_დბთ = {{small|17 აგვ}} | match_თელ_დთბ = {{small|3 აგვ}} | match_თელ_იბე = {{small|5 ოქტ}} | match_თელ_კოლ = {{small|9 ნოე}} | match_თელ_სმგ = {{small|30 ნოე}} | match_თელ_სამ = {{small|4 დეკ}} | match_თელ_ტორ = {{small|28 სექ}} | match_იბე_გაგ = {{small|21 სექ}} | match_იბე_დილ = {{small|9 ნოე}} | match_იბე_დბთ = {{small|31 აგვ}} | match_იბე_დთბ = {{small|17 აგვ}} | match_იბე_თელ = {{small|2 ივნ}} | match_იბე_კოლ = {{small|30 ნოე}} | match_იბე_სმგ = {{small|8 დეკ}} | match_იბე_სამ = {{small|10 აგვ}} | match_იბე_ტორ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_გაგ = {{small|10 აგვ}} | match_კოლ_დილ = {{small|28 სექ}} | match_კოლ_დბთ = {{small|5 ოქტ}} | match_კოლ_დთბ = {{small|4 დეკ}} | match_კოლ_თელ = {{small|24 აგვ}} | match_კოლ_იბე = {{small|14 სექ}} | match_კოლ_სმგ = {{small|2 ნოე}} | match_კოლ_სამ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_ტორ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_გაგ = {{small|9 ნოე}} | match_სმგ_დილ = {{small|3 აგვ}} | match_სმგ_დბთ = {{small|26 ოქტ}} | match_სმგ_დთბ = {{small|5 ოქტ}} | match_სმგ_თელ = {{small|14 სექ}} | match_სმგ_იბე = {{small|28 სექ}} | match_სმგ_კოლ = {{small|17 აგვ}} | match_სმგ_სამ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_ტორ = {{small|4 დეკ}} | match_სამ_გაგ = {{small|17 აგვ}} | match_სამ_დილ = {{small|30 ნოე}} | match_სამ_დბთ = {{small|8 დეკ}} | match_სამ_დთბ = {{small|9 ნოე}} | match_სამ_თელ = {{small|21 სექ}} | match_სამ_იბე = {{small|26 ოქტ}} | match_სამ_კოლ = {{small|3 აგვ}} | match_სამ_სმგ = {{small|31 აგვ}} | match_სამ_ტორ = {{small|5 ოქტ}} | match_ტორ_გაგ = {{small|30 ნოე}} | match_ტორ_დილ = {{small|17 აგვ}} | match_ტორ_დბთ ={{small|9 ნოე}} | match_ტორ_დთბ = {{small|26 ოქტ}} | match_ტორ_თელ = {{small|8 დეკ}} | match_ტორ_იბე = {{small|3 აგვ}} | match_ტორ_კოლ = {{small|31 აგვ}} | match_ტორ_სმგ = {{small|21 სექ}} | match_ტორ_სამ = {{small|2 ივნ}} }} {{col-end}} == პლეი-ოფი == {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} ---- {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} == სტატისტიკა == === ბომბარდირები === :{{updated|1 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !გოლები<ref name="goals & assists">{{cite web |title=Crystalbet Erovnuli Liga - Top Scorers |url=https://www.soccer24.com/georgia/crystalbet-erovnuli-liga/standings/#/I3Uhz1IK/top_scorers |website=soccer24.com |publisher=Soccer24 |access-date=20 March 2024}}</ref> |- | rowspan="1" |1 | align="left" | {{flagicon|NOR}} ბიორნ იონსენი | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="1" |7 |- |2 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი კოხრეიძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |6 |- | rowspan="2" |3 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი არაბიძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="2" |5 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[შოთა ნონიკაშვილი]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | rowspan="6" |4 | align="left" | {{flagicon|AFG}} ომრან ჰაიდარი | align="left" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | rowspan="6" |4 |- | align="left" | {{flagicon|RUS}} კირილ კლიმოვი | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლაშა კოხრეიძე | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ვლადიმერ მამუჩაშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} შოთა შეყილაძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | align="left" | {{flagicon|NLD}} ტაირელ ვაუტერი | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |} {{notelist}} <!--- === Hat-tricks === ---> ===მშრალი მატჩები=== :{{updated|1 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !'''მშრ. მატ.''' |- | rowspan="1" |1 | align="left" | {{flagicon|GEO}} დავით კერესელიძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | rowspan="1" |6 |- | rowspan="3" |2 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[როინ კვასხვაძე]] | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] | rowspan="3" |4 |- | align="left" |{{flagicon|GEO}} [[ლაზარე კუპატაძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] | align="left" | [[დინამო თბილისი]] |- |3 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ოთარ გოშაძე|ოთო გოშაძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] |3 |- | rowspan="4" |4 | align="left" | {{flagicon|UKR}} ოლეკსანდრ ვორობეი | align="left" | [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | rowspan="4" |2 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლუკა ხარატიშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ბექა ქურდაძე]] | align="left" | [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ლევან თანდილაშვილი]] | align="left" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |} ===დისციპლინა=== ====წითელი ბარათები==== {{updated|1 მაისი 2024}} {{div col|colwidth=35em|small=yes}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით გოგოტიშვილი - [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლუკა ხორხელი - [[დინამო თბილისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი მაისურაძე - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ჯემალ ჩაჩუა - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|FRA}} მაჰამატ ტიამი - [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(6 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ბექა ქურდაძე - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(11 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(15 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} შოთა ნონიკაშვილი - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} თორნიკე ახვლედიანი - [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი აბუაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ცოტნე ნადარაია - '''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]''' vs [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] {{small|(2 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} საბა ფირანაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(6 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|SER}} სტეფან ბუკორაცი - [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(7 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ნიკა კალანდარიშვილი - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(11 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ვახტანგ ბოჭორიშვილი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლევან კუტალია - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]''' {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|BRA}} ლეო ასუნსეუ - [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(26 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|ANG}} ანტონიო ლოპესი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(27 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით მეგრელიშვილი - [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(1 მაისი 2024)}}}} {{div col end}} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://erovnuliliga.ge/ge ეროვნული ლიგის ოფიციალური ვებ-გვერდი] * [http://www.scoresway.com/?sport=soccer&page=season&id=16894&view=rules ჩემპიონატის წესები] {{ეროვნული ლიგა}} [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის სეზონები]] [[კატეგორია:უმაღლესი ლიგის სეზონები]] nr2updly9nzgt4d9wi2qtm1cts8bs7g 4650394 4650393 2024-05-02T15:08:48Z Lado85 35378 /* სტატისტიკა */ wikitext text/x-wiki {{მიმდსპორტი|ფეხბურთი}} {{ინფოდაფა ფეხბურთის ლიგის სეზონი | შეჯიბრება = [[ეროვნული ლიგა]] | სეზონი = 2024 | გამარჯვებულები = | დაქვეითდა = | კონტინენტურითასი1 = [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025–26|ჩემპიონთა ლიგა]] | კონტინენტურითასი1 კვალიფიცირებული = | კონტინენტურითასი2 = [[უეფა-ს ევროპა ლიგა 2025-26|ევროპა ლიგა]] | კონტინენტურითასი2 კვალიფიცირებული = | ლიგის ბომბარდირი = | უდიდესი საშინაო მოგება = | უდიდესი საგარეო მოგება = | უხვგოლიანი შეხვედრა = | შეხვედრები = 58 | გატანილი გოლი = 143 | საშუალო გოლი = 2,47 | წინა სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] | შემდ. სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] }} '''ეროვნული ლიგა 2023''' — [[საქართველო]]ს უმაღლესი ლიგის 36-ე გათამაშება. == ფორმატი == ჩემპიონატში მონაწილეობას იღებს 10 გუნდი, ერთმანეთთან გუნდები ოთხ თამაშს თამაშობენ. საბოლოო ჯამში თითო გუნდმა 36 მატჩი უნდა ითამაშოს. ტურნირის გამარჯვებული [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26|ჩემპიონთა ლიგაზე]] მონაწილეობას დაიწყებს I შესარჩევი ეტაპიდან. მეორე და მესამე ადგილზე გასული გუნდები და საქართველოს თასის გამარჯვებული მონაწილეობას მიიღებს [[უეფას კონფერენციების ლიგა|უეფას კონფერენციების ლიგაზე]] I შესარჩევი რაუნდიდან. თუ თასის გამარჯვებული გახდება გუნდი ჩემპიონატის ცხრილის პირველი სამეულიდან, უეფას კონფერენციების ლიგაზე მონაწილეობის საშუალება მიეცემა ჩემპიონატის IV-ადგილოსან გუნდს. == კლუბები == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !კლუბი !მდგომარეობა <br />[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] !ქალაქი !რეგიონი !სტადიონი !ტევადობა |- | style="text-align:left;" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |1 |[[ბათუმი]] |[[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარა]] |[[აჭარაბეთ არენა]] |20 000 |- | style="text-align:left;" |[[დინამო თბილისი]] |2 | colspan="2" |[[თბილისი]] |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|ბორის პაიჭაძის დინამო არენა]] |54 139 |- | style="text-align:left;" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | 3 |[[ქუთაისი]] | |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]] |14 700 |- | style="text-align:left;" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | 4 |[[გორი]] | [[შიდა ქართლის მხარე|შიდა ქართლი]] | [[თენგიზ ბურჯანაძის სტადიონი]] | 5 000 |- | style="text-align:left;" |[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] | 5 |[[წყალტუბო]] |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] | 26 მაისის სტადიონი |12 000 |- | style="text-align:left;" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]{{efn|ყოფილი საბურთალო}} | 6 | colspan="2" rowspan="2" |[[თბილისი]] | rowspan="2" |დავით პეტრიაშვილის სახელობის სტადიონი | rowspan="2" |2 130 |- | style="text-align:left;" |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | 7 |- | style="text-align:left;" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] | 8 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[თელავი]] |[[კახეთი]] |კავკასიონი არენა |1 000 |- | style="text-align:left;" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | 9 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[სამტრედია]] |[[იმერეთი]] | [[ეროსი მანჯგალაძის სტადიონი]] |5 000 |- | style="text-align:left;" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |[[ეროვნული ლიგა 2]] |[[ფოთი]] |[[სამეგრელო]] |სფფ ტექნიკური ცენტრი, [[კობალეთი|კობულეთი]] |1 000 |- |} {{Notelist}} ==ცხრილი== <onlyinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=WDL |source=[https://erovnuliliga.ge/ge/tables ეროვნული ლიგა], [https://int.soccerway.com/national/georgia/umaglesi-liga/2023/regular-season/r74006/ Soccerway] <!--Update team positions here--> |team_order=IBE, DBT, DIL, TKU, KOL, DTB, TEL, GAG, SMG, SAM <!--Update team qualifications here (defined below)--> |result1=CL1Q |result2=EL1Q |result3=EL1Q |result8=RPO |result9=RPO |result10=REL <!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter)--> |update= 2 მაისი 2024 |win_GAG=3 |draw_GAG=1 |loss_GAG=8|gf_GAG=9|ga_GAG=16<!-- გაგრა --> |win_DIL=7 |draw_DIL=3 |loss_DIL=1|gf_DIL=17|ga_DIL=6<!-- დილა გორი --> |win_DBT=8 |draw_DBT=2 |loss_DBT=2 |gf_DBT=17 |ga_DBT=10<!-- დინამო ბათუმი --> |win_DTB=3|draw_DTB=4 |loss_DTB=4|gf_DTB=9|ga_DTB=13<!-- დინამო თბილისი --> |win_TEL=3 |draw_TEL=2|loss_TEL=6|gf_TEL=9|ga_TEL=12<!-- თელავი --> |win_IBE=9 |draw_IBE=2 |loss_IBE=1 |gf_IBE=28 |ga_IBE=14<!-- იბერია 1999 --> |win_KOL=3 |draw_KOL=4 |loss_KOL=5 |gf_KOL=15 |ga_KOL=17<!--კოლხეთი-1913--> |win_SMG=2 |draw_SMG=3|loss_SMG=7|gf_SMG=10|ga_SMG=17<!-- სამგურალი წყალტუბო --> |win_SAM=1 |draw_SAM=4 |loss_SAM=7 |gf_SAM=10 |ga_SAM=24<!-- სამტრედია --> |win_TKU=5 |draw_TKU=3 |loss_TKU=3 |gf_TKU=19 |ga_TKU=14<!-- ტორპედო ქუთაისი --> <!--Status--> <!--Head-to-head--> <!--Team definitions (wikilinks in table)--> |name_GAG=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_DIL=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_DBT=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_DTB=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_TEL=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_IBE=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_KOL=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_SMG=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_SAM=[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_TKU=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] <!--Table settings and rules--> |show_limit=5 |class_rules=1) ქულები; 2) ქულები ურთიერთშეხვედრებში; 3) გოლების სხვაობა ურთიერთშეხვედრებში; 4) გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში; 5) გასვლაზე გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში (მხოლოდ 2 გუნდის დროს); 6) გოლების სხვაობა; 7) გატანილი გოლები. <!--Qualification and relegation column definitions--> |res_col_header=QR |col_CL1Q=green1 |text_CL1Q= [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-2026|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_EL1Q=yellow1 |text_EL1Q= [[უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-2026|უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_RPO=red2 |text_RPO= [[ეროვნული_ლიგა_2024#პლეი-ოფი|ლიგაში ადგილის შესანარჩუნებელი პლეი-ოფი]] |col_REL=red1 |text_REL= [[ეროვნული ლიგა 2]] }}</onlyinclude> ==შედეგები== ყველა გუნდი თამაშობს 18 საშინაო და 18 გასვლით თამაშს (თითო გუნდს ეთამაშება 4ჯერ), ჯამში 36 თამაშს. {{col-begin}} {{col-2}} ===ტური 1-18=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = 2 მაისი 2024 | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = 0–1 | match_გაგ_დბთ = 1–3 | match_გაგ_დთბ = 0–2 | match_გაგ_თელ = {{small|15 მაი}} | match_გაგ_იბე = {{small|25 მაი}} | match_გაგ_კოლ = 2–0 | match_გაგ_სმგ = 0–0 | match_გაგ_სამ = {{small|2 მაი}} | match_გაგ_ტორ = 0–1 | match_დილ_გაგ = 2–0 | match_დილ_დბთ = 0–0 | match_დილ_დთბ = {{small|15 მაი}} | match_დილ_თელ = 1–0 | match_დილ_იბე = 3–1 | match_დილ_კოლ = {{small|29 მაი}} | match_დილ_სმგ = 1–1 | match_დილ_სამ = 3–0 | match_დილ_ტორ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_გაგ = 0–1 | match_დბთ_დილ = {{small|25 მაი}} | match_დბთ_დთბ = 2–0 | match_დბთ_თელ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_იბე = {{small|15 მაი}} | match_დბთ_კოლ = 1–0 | match_დბთ_სმგ = 1–0 | match_დბთ_სამ = 3–1 | match_დბთ_ტორ = 3–2 | match_დთბ_გაგ = {{small|29 მაი}} | match_დთბ_დილ = 2–2 | match_დთბ_დბთ = {{small|19 მაი}} | match_დთბ_თელ = 0–0 | match_დთბ_იბე = {{small|2 მაი}} | match_დთბ_კოლ = 0–0 | match_დთბ_სმგ = 2–0 | match_დთბ_სამ = 1–1 | match_დთბ_ტორ = 1–0 | match_თელ_გაგ = 1–0 | match_თელ_დილ = {{small|28 აპრ}} | match_თელ_დბთ = 0–1 | match_თელ_დთბ = 4–0 | match_თელ_იბე = 0–3 | match_თელ_კოლ = {{small|11 მაი}} | match_თელ_სმგ = {{small|19 მაი}} | match_თელ_სამ = {{small|25 მაი}} | match_თელ_ტორ = 0–0 | match_იბე_გაგ = 3–1 | match_იბე_დილ = {{small|11 მაი}} | match_იბე_დბთ = 3–0 | match_იბე_დთბ = 1–0 | match_იბე_თელ = 1–0 | match_იბე_კოლ = {{small|19 მაი}} | match_იბე_სმგ = {{small|29 მაი}} | match_იბე_სამ = 2–2 | match_იბე_ტორ = 3–3 | match_კოლ_გაგ = 2–1 | match_კოლ_დილ = 1–3 | match_კოლ_დბთ = 2–2 | match_კოლ_დთბ = {{small|25 მაი}} | match_კოლ_თელ = 3–1 | match_კოლ_იბე = 1–2 | match_კოლ_სმგ = {{small|2 მაი}} | match_კოლ_სამ = 2–0 | match_კოლ_ტორ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_გაგ = {{small|11 მაი}} | match_სმგ_დილ = 0–1 | match_სმგ_დბთ =0–1 | match_სმგ_დთბ =3–1 | match_სმგ_თელ = 2–1 | match_სმგ_იბე = 2–3 | match_სმგ_კოლ = 1–1 | match_სმგ_სამ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_ტორ = {{small|25 მაი}} | match_სამ_გაგ = 1–3 | match_სამ_დილ = {{small|19 მაი}} | match_სამ_დბთ = {{small|29 მაი}} | match_სამ_დთბ = {{small|11 მაი}} | match_სამ_თელ = 1–2 | match_სამ_იბე = 0–3 | match_სამ_კოლ = 1–1 | match_სამ_სმგ = 2–0 | match_სამ_ტორ = 0–0 | match_ტორ_გაგ = {{small|19 მაი}} | match_ტორ_დილ = 1–0 | match_ტორ_დბთ = {{small|11 მაი}} | match_ტორ_დთბ = {{small|28 აპრ}} | match_ტორ_თელ = {{small|29 მაი}} | match_ტორ_იბე = 2–3 | match_ტორ_კოლ = 3–2 | match_ტორ_სმგ = 3–1 | match_ტორ_სამ = 4–1 }} {{col-2}} ===ტური 19-36=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = {{small|5 ოქტ}} | match_გაგ_დბთ = {{small|3 აგვ}} | match_გაგ_დთბ = {{small|28 სექ}} | match_გაგ_თელ = {{small|23 ნოე}} | match_გაგ_იბე = {{small|4 დეკ}} | match_გაგ_კოლ = {{small|26 ოქტ}} | match_გაგ_სმგ = {{small|24 აგვ}} | match_გაგ_სამ = {{small|2 ნოე}} | match_გაგ_ტორ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_გაგ = {{small|2 ივნ}} | match_დილ_დბთ = {{small|21 სექ}} | match_დილ_დთბ = {{small|23 ნოე}} | match_დილ_თელ = {{small|10 აგვ}} | match_დილ_იბე = {{small|24 აგვ}} | match_დილ_კოლ = {{small|8 დეკ}} | match_დილ_სმგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დილ_სამ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_ტორ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_გაგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დბთ_დილ = {{small|4 დეკ}} | match_დბთ_დთბ = {{small|14 სექ}} | match_დბთ_თელ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_იბე = {{small|23 ნოე}} | match_დბთ_კოლ = {{small|2 ივნ}} | match_დბთ_სმგ = {{small|10 აგვ}} | match_დბთ_სამ = {{small|28 სექ}} | match_დბთ_ტორ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_გაგ = {{small|8 დეკ}} | match_დთბ_დილ = {{small|31 აგვ}} | match_დთბ_დბთ = {{small|30 ნოე}} | match_დთბ_თელ = {{small|19 ოქტ}} | match_დთბ_იბე = {{small|2 ნოე}} | match_დთბ_კოლ = {{small|21 სექ}} | match_დთბ_სმგ = {{small|2 ივნ}} | match_დთბ_სამ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_ტორ = {{small|10 აგვ}} | match_თელ_გაგ = {{small|31 აგვ}} | match_თელ_დილ = {{small|26 ოქტ}} | match_თელ_დბთ = {{small|17 აგვ}} | match_თელ_დთბ = {{small|3 აგვ}} | match_თელ_იბე = {{small|5 ოქტ}} | match_თელ_კოლ = {{small|9 ნოე}} | match_თელ_სმგ = {{small|30 ნოე}} | match_თელ_სამ = {{small|4 დეკ}} | match_თელ_ტორ = {{small|28 სექ}} | match_იბე_გაგ = {{small|21 სექ}} | match_იბე_დილ = {{small|9 ნოე}} | match_იბე_დბთ = {{small|31 აგვ}} | match_იბე_დთბ = {{small|17 აგვ}} | match_იბე_თელ = {{small|2 ივნ}} | match_იბე_კოლ = {{small|30 ნოე}} | match_იბე_სმგ = {{small|8 დეკ}} | match_იბე_სამ = {{small|10 აგვ}} | match_იბე_ტორ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_გაგ = {{small|10 აგვ}} | match_კოლ_დილ = {{small|28 სექ}} | match_კოლ_დბთ = {{small|5 ოქტ}} | match_კოლ_დთბ = {{small|4 დეკ}} | match_კოლ_თელ = {{small|24 აგვ}} | match_კოლ_იბე = {{small|14 სექ}} | match_კოლ_სმგ = {{small|2 ნოე}} | match_კოლ_სამ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_ტორ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_გაგ = {{small|9 ნოე}} | match_სმგ_დილ = {{small|3 აგვ}} | match_სმგ_დბთ = {{small|26 ოქტ}} | match_სმგ_დთბ = {{small|5 ოქტ}} | match_სმგ_თელ = {{small|14 სექ}} | match_სმგ_იბე = {{small|28 სექ}} | match_სმგ_კოლ = {{small|17 აგვ}} | match_სმგ_სამ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_ტორ = {{small|4 დეკ}} | match_სამ_გაგ = {{small|17 აგვ}} | match_სამ_დილ = {{small|30 ნოე}} | match_სამ_დბთ = {{small|8 დეკ}} | match_სამ_დთბ = {{small|9 ნოე}} | match_სამ_თელ = {{small|21 სექ}} | match_სამ_იბე = {{small|26 ოქტ}} | match_სამ_კოლ = {{small|3 აგვ}} | match_სამ_სმგ = {{small|31 აგვ}} | match_სამ_ტორ = {{small|5 ოქტ}} | match_ტორ_გაგ = {{small|30 ნოე}} | match_ტორ_დილ = {{small|17 აგვ}} | match_ტორ_დბთ ={{small|9 ნოე}} | match_ტორ_დთბ = {{small|26 ოქტ}} | match_ტორ_თელ = {{small|8 დეკ}} | match_ტორ_იბე = {{small|3 აგვ}} | match_ტორ_კოლ = {{small|31 აგვ}} | match_ტორ_სმგ = {{small|21 სექ}} | match_ტორ_სამ = {{small|2 ივნ}} }} {{col-end}} == პლეი-ოფი == {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} ---- {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} == სტატისტიკა == === ბომბარდირები === :{{updated|2 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !გოლები<ref name="goals & assists">{{cite web |title=Crystalbet Erovnuli Liga - Top Scorers |url=https://www.soccer24.com/georgia/crystalbet-erovnuli-liga/standings/#/I3Uhz1IK/top_scorers |website=soccer24.com |publisher=Soccer24 |access-date=20 March 2024}}</ref> |- | rowspan="2" |1 | align="left" | {{flagicon|NOR}} ბიორნ იონსენი | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="2" |7 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი კოხრეიძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | rowspan="2" |2 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი არაბიძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="2" |5 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[შოთა ნონიკაშვილი]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | rowspan="7" |3 | align="left" | {{flagicon|AFG}} ომრან ჰაიდარი | align="left" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | rowspan="7" |4 |- | align="left" | {{flagicon|RUS}} კირილ კლიმოვი | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლაშა კოხრეიძე | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ვლადიმერ მამუჩაშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} შოთა შეყილაძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | align="left" | {{flagicon|NLD}} ტაირელ ვაუტერი | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | align="left" | {{flagicon|MLI}}შეიკნე სილა | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |} {{notelist}} <!--- === Hat-tricks === ---> ===მშრალი მატჩები=== :{{updated|2 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !'''მშრ. მატ.''' |- | rowspan="1" |1 | align="left" | {{flagicon|GEO}} დავით კერესელიძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | rowspan="1" |6 |- |2 | align="left" |{{flagicon|GEO}} [[ლაზარე კუპატაძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |5 |- | rowspan="2" |3 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[როინ კვასხვაძე]] | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] | rowspan="2" |4 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] | align="left" | [[დინამო თბილისი]] |- |4 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ოთარ გოშაძე|ოთო გოშაძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] |3 |- | rowspan="4" |5 | align="left" | {{flagicon|UKR}} ოლეკსანდრ ვორობეი | align="left" | [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | rowspan="4" |2 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლუკა ხარატიშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ბექა ქურდაძე]] | align="left" | [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ლევან თანდილაშვილი]] | align="left" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |} ===დისციპლინა=== ====წითელი ბარათები==== {{updated|1 მაისი 2024}} {{div col|colwidth=35em|small=yes}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით გოგოტიშვილი - [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლუკა ხორხელი - [[დინამო თბილისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი მაისურაძე - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ჯემალ ჩაჩუა - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|FRA}} მაჰამატ ტიამი - [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(6 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ბექა ქურდაძე - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(11 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(15 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} შოთა ნონიკაშვილი - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} თორნიკე ახვლედიანი - [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი აბუაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ცოტნე ნადარაია - '''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]''' vs [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] {{small|(2 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} საბა ფირანაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(6 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|SER}} სტეფან ბუკორაცი - [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(7 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ნიკა კალანდარიშვილი - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(11 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ვახტანგ ბოჭორიშვილი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლევან კუტალია - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]''' {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|BRA}} ლეო ასუნსეუ - [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(26 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|ANG}} ანტონიო ლოპესი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(27 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით მეგრელიშვილი - [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(1 მაისი 2024)}}}} {{div col end}} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://erovnuliliga.ge/ge ეროვნული ლიგის ოფიციალური ვებ-გვერდი] * [http://www.scoresway.com/?sport=soccer&page=season&id=16894&view=rules ჩემპიონატის წესები] {{ეროვნული ლიგა}} [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის სეზონები]] [[კატეგორია:უმაღლესი ლიგის სეზონები]] gm4oycqk9pzdzy6skuadyurk06se0o6 4650441 4650394 2024-05-02T18:31:49Z Lado85 35378 wikitext text/x-wiki {{მიმდსპორტი|ფეხბურთი}} {{ინფოდაფა ფეხბურთის ლიგის სეზონი | შეჯიბრება = [[ეროვნული ლიგა]] | სეზონი = 2024 | გამარჯვებულები = | დაქვეითდა = | კონტინენტურითასი1 = [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025–26|ჩემპიონთა ლიგა]] | კონტინენტურითასი1 კვალიფიცირებული = | კონტინენტურითასი2 = [[უეფა-ს ევროპა ლიგა 2025-26|ევროპა ლიგა]] | კონტინენტურითასი2 კვალიფიცირებული = | ლიგის ბომბარდირი = | უდიდესი საშინაო მოგება = | უდიდესი საგარეო მოგება = | უხვგოლიანი შეხვედრა = | შეხვედრები = 59 | გატანილი გოლი = 144 | საშუალო გოლი = 2,44 | წინა სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] | შემდ. სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] }} '''ეროვნული ლიგა 2023''' — [[საქართველო]]ს უმაღლესი ლიგის 36-ე გათამაშება. == ფორმატი == ჩემპიონატში მონაწილეობას იღებს 10 გუნდი, ერთმანეთთან გუნდები ოთხ თამაშს თამაშობენ. საბოლოო ჯამში თითო გუნდმა 36 მატჩი უნდა ითამაშოს. ტურნირის გამარჯვებული [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26|ჩემპიონთა ლიგაზე]] მონაწილეობას დაიწყებს I შესარჩევი ეტაპიდან. მეორე და მესამე ადგილზე გასული გუნდები და საქართველოს თასის გამარჯვებული მონაწილეობას მიიღებს [[უეფას კონფერენციების ლიგა|უეფას კონფერენციების ლიგაზე]] I შესარჩევი რაუნდიდან. თუ თასის გამარჯვებული გახდება გუნდი ჩემპიონატის ცხრილის პირველი სამეულიდან, უეფას კონფერენციების ლიგაზე მონაწილეობის საშუალება მიეცემა ჩემპიონატის IV-ადგილოსან გუნდს. == კლუბები == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !კლუბი !მდგომარეობა <br />[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] !ქალაქი !რეგიონი !სტადიონი !ტევადობა |- | style="text-align:left;" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |1 |[[ბათუმი]] |[[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარა]] |[[აჭარაბეთ არენა]] |20 000 |- | style="text-align:left;" |[[დინამო თბილისი]] |2 | colspan="2" |[[თბილისი]] |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|ბორის პაიჭაძის დინამო არენა]] |54 139 |- | style="text-align:left;" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | 3 |[[ქუთაისი]] | |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]] |14 700 |- | style="text-align:left;" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | 4 |[[გორი]] | [[შიდა ქართლის მხარე|შიდა ქართლი]] | [[თენგიზ ბურჯანაძის სტადიონი]] | 5 000 |- | style="text-align:left;" |[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] | 5 |[[წყალტუბო]] |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] | 26 მაისის სტადიონი |12 000 |- | style="text-align:left;" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]{{efn|ყოფილი საბურთალო}} | 6 | colspan="2" rowspan="2" |[[თბილისი]] | rowspan="2" |დავით პეტრიაშვილის სახელობის სტადიონი | rowspan="2" |2 130 |- | style="text-align:left;" |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | 7 |- | style="text-align:left;" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] | 8 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[თელავი]] |[[კახეთი]] |კავკასიონი არენა |1 000 |- | style="text-align:left;" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | 9 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[სამტრედია]] |[[იმერეთი]] | [[ეროსი მანჯგალაძის სტადიონი]] |5 000 |- | style="text-align:left;" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |[[ეროვნული ლიგა 2]] |[[ფოთი]] |[[სამეგრელო]] |სფფ ტექნიკური ცენტრი, [[კობალეთი|კობულეთი]] |1 000 |- |} {{Notelist}} ==ცხრილი== <onlyinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=WDL |source=[https://erovnuliliga.ge/ge/tables ეროვნული ლიგა], [https://int.soccerway.com/national/georgia/umaglesi-liga/2023/regular-season/r74006/ Soccerway] <!--Update team positions here--> |team_order=IBE, DIL, DBT, TKU, KOL, DTB, TEL, GAG, SMG, SAM <!--Update team qualifications here (defined below)--> |result1=CL1Q |result2=EL1Q |result3=EL1Q |result8=RPO |result9=RPO |result10=REL <!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter)--> |update= 2 მაისი 2024 |win_GAG=3 |draw_GAG=1 |loss_GAG=8|gf_GAG=9|ga_GAG=16<!-- გაგრა --> |win_DIL=8 |draw_DIL=3 |loss_DIL=1|gf_DIL=18|ga_DIL=6<!-- დილა გორი --> |win_DBT=8 |draw_DBT=2 |loss_DBT=2 |gf_DBT=17 |ga_DBT=10<!-- დინამო ბათუმი --> |win_DTB=3|draw_DTB=4 |loss_DTB=4|gf_DTB=9|ga_DTB=13<!-- დინამო თბილისი --> |win_TEL=3 |draw_TEL=2|loss_TEL=7|gf_TEL=9|ga_TEL=13<!-- თელავი --> |win_IBE=9 |draw_IBE=2 |loss_IBE=1 |gf_IBE=28 |ga_IBE=14<!-- იბერია 1999 --> |win_KOL=3 |draw_KOL=4 |loss_KOL=5 |gf_KOL=15 |ga_KOL=17<!--კოლხეთი-1913--> |win_SMG=2 |draw_SMG=3|loss_SMG=7|gf_SMG=10|ga_SMG=17<!-- სამგურალი წყალტუბო --> |win_SAM=1 |draw_SAM=4 |loss_SAM=7 |gf_SAM=10 |ga_SAM=24<!-- სამტრედია --> |win_TKU=5 |draw_TKU=3 |loss_TKU=3 |gf_TKU=19 |ga_TKU=14<!-- ტორპედო ქუთაისი --> <!--Status--> <!--Head-to-head--> <!--Team definitions (wikilinks in table)--> |name_GAG=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_DIL=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_DBT=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_DTB=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_TEL=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_IBE=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_KOL=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_SMG=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_SAM=[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_TKU=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] <!--Table settings and rules--> |show_limit=5 |class_rules=1) ქულები; 2) ქულები ურთიერთშეხვედრებში; 3) გოლების სხვაობა ურთიერთშეხვედრებში; 4) გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში; 5) გასვლაზე გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში (მხოლოდ 2 გუნდის დროს); 6) გოლების სხვაობა; 7) გატანილი გოლები. <!--Qualification and relegation column definitions--> |res_col_header=QR |col_CL1Q=green1 |text_CL1Q= [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-2026|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_EL1Q=yellow1 |text_EL1Q= [[უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-2026|უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_RPO=red2 |text_RPO= [[ეროვნული_ლიგა_2024#პლეი-ოფი|ლიგაში ადგილის შესანარჩუნებელი პლეი-ოფი]] |col_REL=red1 |text_REL= [[ეროვნული ლიგა 2]] }}</onlyinclude> ==შედეგები== ყველა გუნდი თამაშობს 18 საშინაო და 18 გასვლით თამაშს (თითო გუნდს ეთამაშება 4ჯერ), ჯამში 36 თამაშს. {{col-begin}} {{col-2}} ===ტური 1-18=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = 2 მაისი 2024 | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = 0–1 | match_გაგ_დბთ = 1–3 | match_გაგ_დთბ = 0–2 | match_გაგ_თელ = {{small|15 მაი}} | match_გაგ_იბე = {{small|25 მაი}} | match_გაგ_კოლ = 2–0 | match_გაგ_სმგ = 0–0 | match_გაგ_სამ = {{small|2 მაი}} | match_გაგ_ტორ = 0–1 | match_დილ_გაგ = 2–0 | match_დილ_დბთ = 0–0 | match_დილ_დთბ = {{small|15 მაი}} | match_დილ_თელ = 1–0 | match_დილ_იბე = 3–1 | match_დილ_კოლ = {{small|29 მაი}} | match_დილ_სმგ = 1–1 | match_დილ_სამ = 3–0 | match_დილ_ტორ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_გაგ = 0–1 | match_დბთ_დილ = {{small|25 მაი}} | match_დბთ_დთბ = 2–0 | match_დბთ_თელ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_იბე = {{small|15 მაი}} | match_დბთ_კოლ = 1–0 | match_დბთ_სმგ = 1–0 | match_დბთ_სამ = 3–1 | match_დბთ_ტორ = 3–2 | match_დთბ_გაგ = {{small|29 მაი}} | match_დთბ_დილ = 2–2 | match_დთბ_დბთ = {{small|19 მაი}} | match_დთბ_თელ = 0–0 | match_დთბ_იბე = {{small|2 მაი}} | match_დთბ_კოლ = 0–0 | match_დთბ_სმგ = 2–0 | match_დთბ_სამ = 1–1 | match_დთბ_ტორ = 1–0 | match_თელ_გაგ = 1–0 | match_თელ_დილ = 0–1 | match_თელ_დბთ = 0–1 | match_თელ_დთბ = 4–0 | match_თელ_იბე = 0–3 | match_თელ_კოლ = {{small|11 მაი}} | match_თელ_სმგ = {{small|19 მაი}} | match_თელ_სამ = {{small|25 მაი}} | match_თელ_ტორ = 0–0 | match_იბე_გაგ = 3–1 | match_იბე_დილ = {{small|11 მაი}} | match_იბე_დბთ = 3–0 | match_იბე_დთბ = 1–0 | match_იბე_თელ = 1–0 | match_იბე_კოლ = {{small|19 მაი}} | match_იბე_სმგ = {{small|29 მაი}} | match_იბე_სამ = 2–2 | match_იბე_ტორ = 3–3 | match_კოლ_გაგ = 2–1 | match_კოლ_დილ = 1–3 | match_კოლ_დბთ = 2–2 | match_კოლ_დთბ = {{small|25 მაი}} | match_კოლ_თელ = 3–1 | match_კოლ_იბე = 1–2 | match_კოლ_სმგ = {{small|2 მაი}} | match_კოლ_სამ = 2–0 | match_კოლ_ტორ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_გაგ = {{small|11 მაი}} | match_სმგ_დილ = 0–1 | match_სმგ_დბთ =0–1 | match_სმგ_დთბ =3–1 | match_სმგ_თელ = 2–1 | match_სმგ_იბე = 2–3 | match_სმგ_კოლ = 1–1 | match_სმგ_სამ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_ტორ = {{small|25 მაი}} | match_სამ_გაგ = 1–3 | match_სამ_დილ = {{small|19 მაი}} | match_სამ_დბთ = {{small|29 მაი}} | match_სამ_დთბ = {{small|11 მაი}} | match_სამ_თელ = 1–2 | match_სამ_იბე = 0–3 | match_სამ_კოლ = 1–1 | match_სამ_სმგ = 2–0 | match_სამ_ტორ = 0–0 | match_ტორ_გაგ = {{small|19 მაი}} | match_ტორ_დილ = 1–0 | match_ტორ_დბთ = {{small|11 მაი}} | match_ტორ_დთბ = {{small|28 აპრ}} | match_ტორ_თელ = {{small|29 მაი}} | match_ტორ_იბე = 2–3 | match_ტორ_კოლ = 3–2 | match_ტორ_სმგ = 3–1 | match_ტორ_სამ = 4–1 }} {{col-2}} ===ტური 19-36=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = {{small|5 ოქტ}} | match_გაგ_დბთ = {{small|3 აგვ}} | match_გაგ_დთბ = {{small|28 სექ}} | match_გაგ_თელ = {{small|23 ნოე}} | match_გაგ_იბე = {{small|4 დეკ}} | match_გაგ_კოლ = {{small|26 ოქტ}} | match_გაგ_სმგ = {{small|24 აგვ}} | match_გაგ_სამ = {{small|2 ნოე}} | match_გაგ_ტორ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_გაგ = {{small|2 ივნ}} | match_დილ_დბთ = {{small|21 სექ}} | match_დილ_დთბ = {{small|23 ნოე}} | match_დილ_თელ = {{small|10 აგვ}} | match_დილ_იბე = {{small|24 აგვ}} | match_დილ_კოლ = {{small|8 დეკ}} | match_დილ_სმგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დილ_სამ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_ტორ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_გაგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დბთ_დილ = {{small|4 დეკ}} | match_დბთ_დთბ = {{small|14 სექ}} | match_დბთ_თელ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_იბე = {{small|23 ნოე}} | match_დბთ_კოლ = {{small|2 ივნ}} | match_დბთ_სმგ = {{small|10 აგვ}} | match_დბთ_სამ = {{small|28 სექ}} | match_დბთ_ტორ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_გაგ = {{small|8 დეკ}} | match_დთბ_დილ = {{small|31 აგვ}} | match_დთბ_დბთ = {{small|30 ნოე}} | match_დთბ_თელ = {{small|19 ოქტ}} | match_დთბ_იბე = {{small|2 ნოე}} | match_დთბ_კოლ = {{small|21 სექ}} | match_დთბ_სმგ = {{small|2 ივნ}} | match_დთბ_სამ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_ტორ = {{small|10 აგვ}} | match_თელ_გაგ = {{small|31 აგვ}} | match_თელ_დილ = {{small|26 ოქტ}} | match_თელ_დბთ = {{small|17 აგვ}} | match_თელ_დთბ = {{small|3 აგვ}} | match_თელ_იბე = {{small|5 ოქტ}} | match_თელ_კოლ = {{small|9 ნოე}} | match_თელ_სმგ = {{small|30 ნოე}} | match_თელ_სამ = {{small|4 დეკ}} | match_თელ_ტორ = {{small|28 სექ}} | match_იბე_გაგ = {{small|21 სექ}} | match_იბე_დილ = {{small|9 ნოე}} | match_იბე_დბთ = {{small|31 აგვ}} | match_იბე_დთბ = {{small|17 აგვ}} | match_იბე_თელ = {{small|2 ივნ}} | match_იბე_კოლ = {{small|30 ნოე}} | match_იბე_სმგ = {{small|8 დეკ}} | match_იბე_სამ = {{small|10 აგვ}} | match_იბე_ტორ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_გაგ = {{small|10 აგვ}} | match_კოლ_დილ = {{small|28 სექ}} | match_კოლ_დბთ = {{small|5 ოქტ}} | match_კოლ_დთბ = {{small|4 დეკ}} | match_კოლ_თელ = {{small|24 აგვ}} | match_კოლ_იბე = {{small|14 სექ}} | match_კოლ_სმგ = {{small|2 ნოე}} | match_კოლ_სამ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_ტორ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_გაგ = {{small|9 ნოე}} | match_სმგ_დილ = {{small|3 აგვ}} | match_სმგ_დბთ = {{small|26 ოქტ}} | match_სმგ_დთბ = {{small|5 ოქტ}} | match_სმგ_თელ = {{small|14 სექ}} | match_სმგ_იბე = {{small|28 სექ}} | match_სმგ_კოლ = {{small|17 აგვ}} | match_სმგ_სამ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_ტორ = {{small|4 დეკ}} | match_სამ_გაგ = {{small|17 აგვ}} | match_სამ_დილ = {{small|30 ნოე}} | match_სამ_დბთ = {{small|8 დეკ}} | match_სამ_დთბ = {{small|9 ნოე}} | match_სამ_თელ = {{small|21 სექ}} | match_სამ_იბე = {{small|26 ოქტ}} | match_სამ_კოლ = {{small|3 აგვ}} | match_სამ_სმგ = {{small|31 აგვ}} | match_სამ_ტორ = {{small|5 ოქტ}} | match_ტორ_გაგ = {{small|30 ნოე}} | match_ტორ_დილ = {{small|17 აგვ}} | match_ტორ_დბთ ={{small|9 ნოე}} | match_ტორ_დთბ = {{small|26 ოქტ}} | match_ტორ_თელ = {{small|8 დეკ}} | match_ტორ_იბე = {{small|3 აგვ}} | match_ტორ_კოლ = {{small|31 აგვ}} | match_ტორ_სმგ = {{small|21 სექ}} | match_ტორ_სამ = {{small|2 ივნ}} }} {{col-end}} == პლეი-ოფი == {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} ---- {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} == სტატისტიკა == === ბომბარდირები === :{{updated|2 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !გოლები<ref name="goals & assists">{{cite web |title=Crystalbet Erovnuli Liga - Top Scorers |url=https://www.soccer24.com/georgia/crystalbet-erovnuli-liga/standings/#/I3Uhz1IK/top_scorers |website=soccer24.com |publisher=Soccer24 |access-date=20 March 2024}}</ref> |- | rowspan="2" |1 | align="left" | {{flagicon|NOR}} ბიორნ იონსენი | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="2" |7 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი კოხრეიძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | rowspan="3" |2 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი არაბიძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="3" |5 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[შოთა ნონიკაშვილი]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | align="left" | {{flagicon|NLD}} ტაირელ ვაუტერი | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | rowspan="6" |3 | align="left" | {{flagicon|AFG}} ომრან ჰაიდარი | align="left" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | rowspan="6" |4 |- | align="left" | {{flagicon|RUS}} კირილ კლიმოვი | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლაშა კოხრეიძე | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ვლადიმერ მამუჩაშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} შოთა შეყილაძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | align="left" | {{flagicon|MLI}}შეიკნე სილა | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |} {{notelist}} <!--- === Hat-tricks === ---> ===მშრალი მატჩები=== :{{updated|2 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !'''მშრ. მატ.''' |- | rowspan="1" |1 | align="left" | {{flagicon|GEO}} დავით კერესელიძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | rowspan="1" |7 |- |2 | align="left" |{{flagicon|GEO}} [[ლაზარე კუპატაძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |5 |- | rowspan="2" |3 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[როინ კვასხვაძე]] | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] | rowspan="2" |4 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] | align="left" | [[დინამო თბილისი]] |- |4 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ოთარ გოშაძე|ოთო გოშაძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] |3 |- | rowspan="4" |5 | align="left" | {{flagicon|UKR}} ოლეკსანდრ ვორობეი | align="left" | [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | rowspan="4" |2 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლუკა ხარატიშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ბექა ქურდაძე]] | align="left" | [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ლევან თანდილაშვილი]] | align="left" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |} ===დისციპლინა=== ====წითელი ბარათები==== {{updated|1 მაისი 2024}} {{div col|colwidth=35em|small=yes}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით გოგოტიშვილი - [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლუკა ხორხელი - [[დინამო თბილისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი მაისურაძე - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ჯემალ ჩაჩუა - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|FRA}} მაჰამატ ტიამი - [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(6 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ბექა ქურდაძე - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(11 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(15 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} შოთა ნონიკაშვილი - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} თორნიკე ახვლედიანი - [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი აბუაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ცოტნე ნადარაია - '''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]''' vs [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] {{small|(2 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} საბა ფირანაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(6 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|SER}} სტეფან ბუკორაცი - [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(7 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ნიკა კალანდარიშვილი - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(11 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ვახტანგ ბოჭორიშვილი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლევან კუტალია - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]''' {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|BRA}} ლეო ასუნსეუ - [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(26 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|ANG}} ანტონიო ლოპესი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(27 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით მეგრელიშვილი - [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(1 მაისი 2024)}}}} {{div col end}} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://erovnuliliga.ge/ge ეროვნული ლიგის ოფიციალური ვებ-გვერდი] * [http://www.scoresway.com/?sport=soccer&page=season&id=16894&view=rules ჩემპიონატის წესები] {{ეროვნული ლიგა}} [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის სეზონები]] [[კატეგორია:უმაღლესი ლიგის სეზონები]] 3c9f9y7q1sxplhj2y219uo5hlrj7u8k 4650442 4650441 2024-05-02T18:32:50Z Lado85 35378 /* წითელი ბარათები */ wikitext text/x-wiki {{მიმდსპორტი|ფეხბურთი}} {{ინფოდაფა ფეხბურთის ლიგის სეზონი | შეჯიბრება = [[ეროვნული ლიგა]] | სეზონი = 2024 | გამარჯვებულები = | დაქვეითდა = | კონტინენტურითასი1 = [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025–26|ჩემპიონთა ლიგა]] | კონტინენტურითასი1 კვალიფიცირებული = | კონტინენტურითასი2 = [[უეფა-ს ევროპა ლიგა 2025-26|ევროპა ლიგა]] | კონტინენტურითასი2 კვალიფიცირებული = | ლიგის ბომბარდირი = | უდიდესი საშინაო მოგება = | უდიდესი საგარეო მოგება = | უხვგოლიანი შეხვედრა = | შეხვედრები = 59 | გატანილი გოლი = 144 | საშუალო გოლი = 2,44 | წინა სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] | შემდ. სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] }} '''ეროვნული ლიგა 2023''' — [[საქართველო]]ს უმაღლესი ლიგის 36-ე გათამაშება. == ფორმატი == ჩემპიონატში მონაწილეობას იღებს 10 გუნდი, ერთმანეთთან გუნდები ოთხ თამაშს თამაშობენ. საბოლოო ჯამში თითო გუნდმა 36 მატჩი უნდა ითამაშოს. ტურნირის გამარჯვებული [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26|ჩემპიონთა ლიგაზე]] მონაწილეობას დაიწყებს I შესარჩევი ეტაპიდან. მეორე და მესამე ადგილზე გასული გუნდები და საქართველოს თასის გამარჯვებული მონაწილეობას მიიღებს [[უეფას კონფერენციების ლიგა|უეფას კონფერენციების ლიგაზე]] I შესარჩევი რაუნდიდან. თუ თასის გამარჯვებული გახდება გუნდი ჩემპიონატის ცხრილის პირველი სამეულიდან, უეფას კონფერენციების ლიგაზე მონაწილეობის საშუალება მიეცემა ჩემპიონატის IV-ადგილოსან გუნდს. == კლუბები == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !კლუბი !მდგომარეობა <br />[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] !ქალაქი !რეგიონი !სტადიონი !ტევადობა |- | style="text-align:left;" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |1 |[[ბათუმი]] |[[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარა]] |[[აჭარაბეთ არენა]] |20 000 |- | style="text-align:left;" |[[დინამო თბილისი]] |2 | colspan="2" |[[თბილისი]] |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|ბორის პაიჭაძის დინამო არენა]] |54 139 |- | style="text-align:left;" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | 3 |[[ქუთაისი]] | |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]] |14 700 |- | style="text-align:left;" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | 4 |[[გორი]] | [[შიდა ქართლის მხარე|შიდა ქართლი]] | [[თენგიზ ბურჯანაძის სტადიონი]] | 5 000 |- | style="text-align:left;" |[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] | 5 |[[წყალტუბო]] |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] | 26 მაისის სტადიონი |12 000 |- | style="text-align:left;" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]{{efn|ყოფილი საბურთალო}} | 6 | colspan="2" rowspan="2" |[[თბილისი]] | rowspan="2" |დავით პეტრიაშვილის სახელობის სტადიონი | rowspan="2" |2 130 |- | style="text-align:left;" |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | 7 |- | style="text-align:left;" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] | 8 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[თელავი]] |[[კახეთი]] |კავკასიონი არენა |1 000 |- | style="text-align:left;" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | 9 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[სამტრედია]] |[[იმერეთი]] | [[ეროსი მანჯგალაძის სტადიონი]] |5 000 |- | style="text-align:left;" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |[[ეროვნული ლიგა 2]] |[[ფოთი]] |[[სამეგრელო]] |სფფ ტექნიკური ცენტრი, [[კობალეთი|კობულეთი]] |1 000 |- |} {{Notelist}} ==ცხრილი== <onlyinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=WDL |source=[https://erovnuliliga.ge/ge/tables ეროვნული ლიგა], [https://int.soccerway.com/national/georgia/umaglesi-liga/2023/regular-season/r74006/ Soccerway] <!--Update team positions here--> |team_order=IBE, DIL, DBT, TKU, KOL, DTB, TEL, GAG, SMG, SAM <!--Update team qualifications here (defined below)--> |result1=CL1Q |result2=EL1Q |result3=EL1Q |result8=RPO |result9=RPO |result10=REL <!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter)--> |update= 2 მაისი 2024 |win_GAG=3 |draw_GAG=1 |loss_GAG=8|gf_GAG=9|ga_GAG=16<!-- გაგრა --> |win_DIL=8 |draw_DIL=3 |loss_DIL=1|gf_DIL=18|ga_DIL=6<!-- დილა გორი --> |win_DBT=8 |draw_DBT=2 |loss_DBT=2 |gf_DBT=17 |ga_DBT=10<!-- დინამო ბათუმი --> |win_DTB=3|draw_DTB=4 |loss_DTB=4|gf_DTB=9|ga_DTB=13<!-- დინამო თბილისი --> |win_TEL=3 |draw_TEL=2|loss_TEL=7|gf_TEL=9|ga_TEL=13<!-- თელავი --> |win_IBE=9 |draw_IBE=2 |loss_IBE=1 |gf_IBE=28 |ga_IBE=14<!-- იბერია 1999 --> |win_KOL=3 |draw_KOL=4 |loss_KOL=5 |gf_KOL=15 |ga_KOL=17<!--კოლხეთი-1913--> |win_SMG=2 |draw_SMG=3|loss_SMG=7|gf_SMG=10|ga_SMG=17<!-- სამგურალი წყალტუბო --> |win_SAM=1 |draw_SAM=4 |loss_SAM=7 |gf_SAM=10 |ga_SAM=24<!-- სამტრედია --> |win_TKU=5 |draw_TKU=3 |loss_TKU=3 |gf_TKU=19 |ga_TKU=14<!-- ტორპედო ქუთაისი --> <!--Status--> <!--Head-to-head--> <!--Team definitions (wikilinks in table)--> |name_GAG=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_DIL=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_DBT=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_DTB=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_TEL=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_IBE=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_KOL=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_SMG=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_SAM=[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_TKU=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] <!--Table settings and rules--> |show_limit=5 |class_rules=1) ქულები; 2) ქულები ურთიერთშეხვედრებში; 3) გოლების სხვაობა ურთიერთშეხვედრებში; 4) გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში; 5) გასვლაზე გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში (მხოლოდ 2 გუნდის დროს); 6) გოლების სხვაობა; 7) გატანილი გოლები. <!--Qualification and relegation column definitions--> |res_col_header=QR |col_CL1Q=green1 |text_CL1Q= [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-2026|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_EL1Q=yellow1 |text_EL1Q= [[უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-2026|უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_RPO=red2 |text_RPO= [[ეროვნული_ლიგა_2024#პლეი-ოფი|ლიგაში ადგილის შესანარჩუნებელი პლეი-ოფი]] |col_REL=red1 |text_REL= [[ეროვნული ლიგა 2]] }}</onlyinclude> ==შედეგები== ყველა გუნდი თამაშობს 18 საშინაო და 18 გასვლით თამაშს (თითო გუნდს ეთამაშება 4ჯერ), ჯამში 36 თამაშს. {{col-begin}} {{col-2}} ===ტური 1-18=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = 2 მაისი 2024 | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = 0–1 | match_გაგ_დბთ = 1–3 | match_გაგ_დთბ = 0–2 | match_გაგ_თელ = {{small|15 მაი}} | match_გაგ_იბე = {{small|25 მაი}} | match_გაგ_კოლ = 2–0 | match_გაგ_სმგ = 0–0 | match_გაგ_სამ = {{small|2 მაი}} | match_გაგ_ტორ = 0–1 | match_დილ_გაგ = 2–0 | match_დილ_დბთ = 0–0 | match_დილ_დთბ = {{small|15 მაი}} | match_დილ_თელ = 1–0 | match_დილ_იბე = 3–1 | match_დილ_კოლ = {{small|29 მაი}} | match_დილ_სმგ = 1–1 | match_დილ_სამ = 3–0 | match_დილ_ტორ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_გაგ = 0–1 | match_დბთ_დილ = {{small|25 მაი}} | match_დბთ_დთბ = 2–0 | match_დბთ_თელ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_იბე = {{small|15 მაი}} | match_დბთ_კოლ = 1–0 | match_დბთ_სმგ = 1–0 | match_დბთ_სამ = 3–1 | match_დბთ_ტორ = 3–2 | match_დთბ_გაგ = {{small|29 მაი}} | match_დთბ_დილ = 2–2 | match_დთბ_დბთ = {{small|19 მაი}} | match_დთბ_თელ = 0–0 | match_დთბ_იბე = {{small|2 მაი}} | match_დთბ_კოლ = 0–0 | match_დთბ_სმგ = 2–0 | match_დთბ_სამ = 1–1 | match_დთბ_ტორ = 1–0 | match_თელ_გაგ = 1–0 | match_თელ_დილ = 0–1 | match_თელ_დბთ = 0–1 | match_თელ_დთბ = 4–0 | match_თელ_იბე = 0–3 | match_თელ_კოლ = {{small|11 მაი}} | match_თელ_სმგ = {{small|19 მაი}} | match_თელ_სამ = {{small|25 მაი}} | match_თელ_ტორ = 0–0 | match_იბე_გაგ = 3–1 | match_იბე_დილ = {{small|11 მაი}} | match_იბე_დბთ = 3–0 | match_იბე_დთბ = 1–0 | match_იბე_თელ = 1–0 | match_იბე_კოლ = {{small|19 მაი}} | match_იბე_სმგ = {{small|29 მაი}} | match_იბე_სამ = 2–2 | match_იბე_ტორ = 3–3 | match_კოლ_გაგ = 2–1 | match_კოლ_დილ = 1–3 | match_კოლ_დბთ = 2–2 | match_კოლ_დთბ = {{small|25 მაი}} | match_კოლ_თელ = 3–1 | match_კოლ_იბე = 1–2 | match_კოლ_სმგ = {{small|2 მაი}} | match_კოლ_სამ = 2–0 | match_კოლ_ტორ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_გაგ = {{small|11 მაი}} | match_სმგ_დილ = 0–1 | match_სმგ_დბთ =0–1 | match_სმგ_დთბ =3–1 | match_სმგ_თელ = 2–1 | match_სმგ_იბე = 2–3 | match_სმგ_კოლ = 1–1 | match_სმგ_სამ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_ტორ = {{small|25 მაი}} | match_სამ_გაგ = 1–3 | match_სამ_დილ = {{small|19 მაი}} | match_სამ_დბთ = {{small|29 მაი}} | match_სამ_დთბ = {{small|11 მაი}} | match_სამ_თელ = 1–2 | match_სამ_იბე = 0–3 | match_სამ_კოლ = 1–1 | match_სამ_სმგ = 2–0 | match_სამ_ტორ = 0–0 | match_ტორ_გაგ = {{small|19 მაი}} | match_ტორ_დილ = 1–0 | match_ტორ_დბთ = {{small|11 მაი}} | match_ტორ_დთბ = {{small|28 აპრ}} | match_ტორ_თელ = {{small|29 მაი}} | match_ტორ_იბე = 2–3 | match_ტორ_კოლ = 3–2 | match_ტორ_სმგ = 3–1 | match_ტორ_სამ = 4–1 }} {{col-2}} ===ტური 19-36=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = {{small|5 ოქტ}} | match_გაგ_დბთ = {{small|3 აგვ}} | match_გაგ_დთბ = {{small|28 სექ}} | match_გაგ_თელ = {{small|23 ნოე}} | match_გაგ_იბე = {{small|4 დეკ}} | match_გაგ_კოლ = {{small|26 ოქტ}} | match_გაგ_სმგ = {{small|24 აგვ}} | match_გაგ_სამ = {{small|2 ნოე}} | match_გაგ_ტორ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_გაგ = {{small|2 ივნ}} | match_დილ_დბთ = {{small|21 სექ}} | match_დილ_დთბ = {{small|23 ნოე}} | match_დილ_თელ = {{small|10 აგვ}} | match_დილ_იბე = {{small|24 აგვ}} | match_დილ_კოლ = {{small|8 დეკ}} | match_დილ_სმგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დილ_სამ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_ტორ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_გაგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დბთ_დილ = {{small|4 დეკ}} | match_დბთ_დთბ = {{small|14 სექ}} | match_დბთ_თელ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_იბე = {{small|23 ნოე}} | match_დბთ_კოლ = {{small|2 ივნ}} | match_დბთ_სმგ = {{small|10 აგვ}} | match_დბთ_სამ = {{small|28 სექ}} | match_დბთ_ტორ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_გაგ = {{small|8 დეკ}} | match_დთბ_დილ = {{small|31 აგვ}} | match_დთბ_დბთ = {{small|30 ნოე}} | match_დთბ_თელ = {{small|19 ოქტ}} | match_დთბ_იბე = {{small|2 ნოე}} | match_დთბ_კოლ = {{small|21 სექ}} | match_დთბ_სმგ = {{small|2 ივნ}} | match_დთბ_სამ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_ტორ = {{small|10 აგვ}} | match_თელ_გაგ = {{small|31 აგვ}} | match_თელ_დილ = {{small|26 ოქტ}} | match_თელ_დბთ = {{small|17 აგვ}} | match_თელ_დთბ = {{small|3 აგვ}} | match_თელ_იბე = {{small|5 ოქტ}} | match_თელ_კოლ = {{small|9 ნოე}} | match_თელ_სმგ = {{small|30 ნოე}} | match_თელ_სამ = {{small|4 დეკ}} | match_თელ_ტორ = {{small|28 სექ}} | match_იბე_გაგ = {{small|21 სექ}} | match_იბე_დილ = {{small|9 ნოე}} | match_იბე_დბთ = {{small|31 აგვ}} | match_იბე_დთბ = {{small|17 აგვ}} | match_იბე_თელ = {{small|2 ივნ}} | match_იბე_კოლ = {{small|30 ნოე}} | match_იბე_სმგ = {{small|8 დეკ}} | match_იბე_სამ = {{small|10 აგვ}} | match_იბე_ტორ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_გაგ = {{small|10 აგვ}} | match_კოლ_დილ = {{small|28 სექ}} | match_კოლ_დბთ = {{small|5 ოქტ}} | match_კოლ_დთბ = {{small|4 დეკ}} | match_კოლ_თელ = {{small|24 აგვ}} | match_კოლ_იბე = {{small|14 სექ}} | match_კოლ_სმგ = {{small|2 ნოე}} | match_კოლ_სამ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_ტორ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_გაგ = {{small|9 ნოე}} | match_სმგ_დილ = {{small|3 აგვ}} | match_სმგ_დბთ = {{small|26 ოქტ}} | match_სმგ_დთბ = {{small|5 ოქტ}} | match_სმგ_თელ = {{small|14 სექ}} | match_სმგ_იბე = {{small|28 სექ}} | match_სმგ_კოლ = {{small|17 აგვ}} | match_სმგ_სამ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_ტორ = {{small|4 დეკ}} | match_სამ_გაგ = {{small|17 აგვ}} | match_სამ_დილ = {{small|30 ნოე}} | match_სამ_დბთ = {{small|8 დეკ}} | match_სამ_დთბ = {{small|9 ნოე}} | match_სამ_თელ = {{small|21 სექ}} | match_სამ_იბე = {{small|26 ოქტ}} | match_სამ_კოლ = {{small|3 აგვ}} | match_სამ_სმგ = {{small|31 აგვ}} | match_სამ_ტორ = {{small|5 ოქტ}} | match_ტორ_გაგ = {{small|30 ნოე}} | match_ტორ_დილ = {{small|17 აგვ}} | match_ტორ_დბთ ={{small|9 ნოე}} | match_ტორ_დთბ = {{small|26 ოქტ}} | match_ტორ_თელ = {{small|8 დეკ}} | match_ტორ_იბე = {{small|3 აგვ}} | match_ტორ_კოლ = {{small|31 აგვ}} | match_ტორ_სმგ = {{small|21 სექ}} | match_ტორ_სამ = {{small|2 ივნ}} }} {{col-end}} == პლეი-ოფი == {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} ---- {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} == სტატისტიკა == === ბომბარდირები === :{{updated|2 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !გოლები<ref name="goals & assists">{{cite web |title=Crystalbet Erovnuli Liga - Top Scorers |url=https://www.soccer24.com/georgia/crystalbet-erovnuli-liga/standings/#/I3Uhz1IK/top_scorers |website=soccer24.com |publisher=Soccer24 |access-date=20 March 2024}}</ref> |- | rowspan="2" |1 | align="left" | {{flagicon|NOR}} ბიორნ იონსენი | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="2" |7 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი კოხრეიძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | rowspan="3" |2 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი არაბიძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="3" |5 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[შოთა ნონიკაშვილი]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | align="left" | {{flagicon|NLD}} ტაირელ ვაუტერი | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | rowspan="6" |3 | align="left" | {{flagicon|AFG}} ომრან ჰაიდარი | align="left" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | rowspan="6" |4 |- | align="left" | {{flagicon|RUS}} კირილ კლიმოვი | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლაშა კოხრეიძე | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ვლადიმერ მამუჩაშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} შოთა შეყილაძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | align="left" | {{flagicon|MLI}}შეიკნე სილა | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |} {{notelist}} <!--- === Hat-tricks === ---> ===მშრალი მატჩები=== :{{updated|2 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !'''მშრ. მატ.''' |- | rowspan="1" |1 | align="left" | {{flagicon|GEO}} დავით კერესელიძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | rowspan="1" |7 |- |2 | align="left" |{{flagicon|GEO}} [[ლაზარე კუპატაძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |5 |- | rowspan="2" |3 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[როინ კვასხვაძე]] | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] | rowspan="2" |4 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] | align="left" | [[დინამო თბილისი]] |- |4 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ოთარ გოშაძე|ოთო გოშაძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] |3 |- | rowspan="4" |5 | align="left" | {{flagicon|UKR}} ოლეკსანდრ ვორობეი | align="left" | [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | rowspan="4" |2 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლუკა ხარატიშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ბექა ქურდაძე]] | align="left" | [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ლევან თანდილაშვილი]] | align="left" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |} ===დისციპლინა=== ====წითელი ბარათები==== {{updated|2 მაისი 2024}} {{div col|colwidth=35em|small=yes}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით გოგოტიშვილი - [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლუკა ხორხელი - [[დინამო თბილისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი მაისურაძე - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ჯემალ ჩაჩუა - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|FRA}} მაჰამატ ტიამი - [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(6 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ბექა ქურდაძე - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(11 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(15 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} შოთა ნონიკაშვილი - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} თორნიკე ახვლედიანი - [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი აბუაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ცოტნე ნადარაია - '''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]''' vs [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] {{small|(2 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} საბა ფირანაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(6 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|SER}} სტეფან ბუკორაცი - [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(7 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ნიკა კალანდარიშვილი - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(11 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ვახტანგ ბოჭორიშვილი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლევან კუტალია - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]''' {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|BRA}} ლეო ასუნსეუ - [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(26 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|ANG}} ანტონიო ლოპესი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(27 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით მეგრელიშვილი - [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(1 მაისი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|ESP}} კიკე ლოპესი - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[დინამო თბილისი]]''' {{small|(2 მაისი 2024)}}}} {{div col end}} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://erovnuliliga.ge/ge ეროვნული ლიგის ოფიციალური ვებ-გვერდი] * [http://www.scoresway.com/?sport=soccer&page=season&id=16894&view=rules ჩემპიონატის წესები] {{ეროვნული ლიგა}} [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის სეზონები]] [[კატეგორია:უმაღლესი ლიგის სეზონები]] di0o42wlhhg71g4an5bln3cydqxsf7x 4650550 4650442 2024-05-03T05:37:29Z Lado85 35378 wikitext text/x-wiki {{მიმდსპორტი|ფეხბურთი}} {{ინფოდაფა ფეხბურთის ლიგის სეზონი | შეჯიბრება = [[ეროვნული ლიგა]] | სეზონი = 2024 | გამარჯვებულები = | დაქვეითდა = | კონტინენტურითასი1 = [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025–26|ჩემპიონთა ლიგა]] | კონტინენტურითასი1 კვალიფიცირებული = | კონტინენტურითასი2 = [[უეფა-ს ევროპა ლიგა 2025-26|ევროპა ლიგა]] | კონტინენტურითასი2 კვალიფიცირებული = | ლიგის ბომბარდირი = | უდიდესი საშინაო მოგება = | უდიდესი საგარეო მოგება = | უხვგოლიანი შეხვედრა = | შეხვედრები = 60 | გატანილი გოლი = 144 | საშუალო გოლი = 2,4 | წინა სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] | შემდ. სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] }} '''ეროვნული ლიგა 2023''' — [[საქართველო]]ს უმაღლესი ლიგის 36-ე გათამაშება. == ფორმატი == ჩემპიონატში მონაწილეობას იღებს 10 გუნდი, ერთმანეთთან გუნდები ოთხ თამაშს თამაშობენ. საბოლოო ჯამში თითო გუნდმა 36 მატჩი უნდა ითამაშოს. ტურნირის გამარჯვებული [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26|ჩემპიონთა ლიგაზე]] მონაწილეობას დაიწყებს I შესარჩევი ეტაპიდან. მეორე და მესამე ადგილზე გასული გუნდები და საქართველოს თასის გამარჯვებული მონაწილეობას მიიღებს [[უეფას კონფერენციების ლიგა|უეფას კონფერენციების ლიგაზე]] I შესარჩევი რაუნდიდან. თუ თასის გამარჯვებული გახდება გუნდი ჩემპიონატის ცხრილის პირველი სამეულიდან, უეფას კონფერენციების ლიგაზე მონაწილეობის საშუალება მიეცემა ჩემპიონატის IV-ადგილოსან გუნდს. == კლუბები == {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !კლუბი !მდგომარეობა <br />[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] !ქალაქი !რეგიონი !სტადიონი !ტევადობა |- | style="text-align:left;" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |1 |[[ბათუმი]] |[[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარა]] |[[აჭარაბეთ არენა]] |20 000 |- | style="text-align:left;" |[[დინამო თბილისი]] |2 | colspan="2" |[[თბილისი]] |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|ბორის პაიჭაძის დინამო არენა]] |54 139 |- | style="text-align:left;" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | 3 |[[ქუთაისი]] | |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]] |14 700 |- | style="text-align:left;" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | 4 |[[გორი]] | [[შიდა ქართლის მხარე|შიდა ქართლი]] | [[თენგიზ ბურჯანაძის სტადიონი]] | 5 000 |- | style="text-align:left;" |[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] | 5 |[[წყალტუბო]] |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]] | 26 მაისის სტადიონი |12 000 |- | style="text-align:left;" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]{{efn|ყოფილი საბურთალო}} | 6 | colspan="2" rowspan="2" |[[თბილისი]] | rowspan="2" |დავით პეტრიაშვილის სახელობის სტადიონი | rowspan="2" |2 130 |- | style="text-align:left;" |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | 7 |- | style="text-align:left;" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] | 8 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[თელავი]] |[[კახეთი]] |კავკასიონი არენა |1 000 |- | style="text-align:left;" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | 9 / პლეი-ოფის გამარჯვებული |[[სამტრედია]] |[[იმერეთი]] | [[ეროსი მანჯგალაძის სტადიონი]] |5 000 |- | style="text-align:left;" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |[[ეროვნული ლიგა 2]] |[[ფოთი]] |[[სამეგრელო]] |სფფ ტექნიკური ცენტრი, [[კობალეთი|კობულეთი]] |1 000 |- |} {{Notelist}} ==ცხრილი== <onlyinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=WDL |source=[https://erovnuliliga.ge/ge/tables ეროვნული ლიგა], [https://int.soccerway.com/national/georgia/umaglesi-liga/2023/regular-season/r74006/ Soccerway] <!--Update team positions here--> |team_order=IBE, DIL, DBT, TKU, DTB, KOL, TEL, GAG, SMG, SAM <!--Update team qualifications here (defined below)--> |result1=CL1Q |result2=EL1Q |result3=EL1Q |result8=RPO |result9=RPO |result10=REL <!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter)--> |update= 2 მაისი 2024 |win_GAG=3 |draw_GAG=1 |loss_GAG=8|gf_GAG=9|ga_GAG=16<!-- გაგრა --> |win_DIL=8 |draw_DIL=3 |loss_DIL=1|gf_DIL=18|ga_DIL=6<!-- დილა გორი --> |win_DBT=8 |draw_DBT=2 |loss_DBT=2 |gf_DBT=17 |ga_DBT=10<!-- დინამო ბათუმი --> |win_DTB=3|draw_DTB=5 |loss_DTB=4|gf_DTB=9|ga_DTB=13<!-- დინამო თბილისი --> |win_TEL=3 |draw_TEL=2|loss_TEL=7|gf_TEL=9|ga_TEL=13<!-- თელავი --> |win_IBE=9 |draw_IBE=2 |loss_IBE=1 |gf_IBE=28 |ga_IBE=14<!-- იბერია 1999 --> |win_KOL=3 |draw_KOL=4 |loss_KOL=5 |gf_KOL=15 |ga_KOL=17<!--კოლხეთი-1913--> |win_SMG=2 |draw_SMG=3|loss_SMG=7|gf_SMG=10|ga_SMG=17<!-- სამგურალი წყალტუბო --> |win_SAM=1 |draw_SAM=4 |loss_SAM=7 |gf_SAM=10 |ga_SAM=24<!-- სამტრედია --> |win_TKU=5 |draw_TKU=4 |loss_TKU=3 |gf_TKU=19 |ga_TKU=14<!-- ტორპედო ქუთაისი --> <!--Status--> <!--Head-to-head--> <!--Team definitions (wikilinks in table)--> |name_GAG=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_DIL=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_DBT=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_DTB=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_TEL=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_IBE=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_KOL=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_SMG=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_SAM=[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_TKU=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] <!--Table settings and rules--> |show_limit=5 |class_rules=1) ქულები; 2) ქულები ურთიერთშეხვედრებში; 3) გოლების სხვაობა ურთიერთშეხვედრებში; 4) გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში; 5) გასვლაზე გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში (მხოლოდ 2 გუნდის დროს); 6) გოლების სხვაობა; 7) გატანილი გოლები. <!--Qualification and relegation column definitions--> |res_col_header=QR |col_CL1Q=green1 |text_CL1Q= [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-2026|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_EL1Q=yellow1 |text_EL1Q= [[უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-2026|უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2025-26 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]] |col_RPO=red2 |text_RPO= [[ეროვნული_ლიგა_2024#პლეი-ოფი|ლიგაში ადგილის შესანარჩუნებელი პლეი-ოფი]] |col_REL=red1 |text_REL= [[ეროვნული ლიგა 2]] }}</onlyinclude> ==შედეგები== ყველა გუნდი თამაშობს 18 საშინაო და 18 გასვლით თამაშს (თითო გუნდს ეთამაშება 4ჯერ), ჯამში 36 თამაშს. {{col-begin}} {{col-2}} ===ტური 1-18=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = 2 მაისი 2024 | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = 0–1 | match_გაგ_დბთ = 1–3 | match_გაგ_დთბ = 0–2 | match_გაგ_თელ = {{small|15 მაი}} | match_გაგ_იბე = {{small|25 მაი}} | match_გაგ_კოლ = 2–0 | match_გაგ_სმგ = 0–0 | match_გაგ_სამ = {{small|2 მაი}} | match_გაგ_ტორ = 0–1 | match_დილ_გაგ = 2–0 | match_დილ_დბთ = 0–0 | match_დილ_დთბ = {{small|15 მაი}} | match_დილ_თელ = 1–0 | match_დილ_იბე = 3–1 | match_დილ_კოლ = {{small|29 მაი}} | match_დილ_სმგ = 1–1 | match_დილ_სამ = 3–0 | match_დილ_ტორ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_გაგ = 0–1 | match_დბთ_დილ = {{small|25 მაი}} | match_დბთ_დთბ = 2–0 | match_დბთ_თელ = {{small|2 მაი}} | match_დბთ_იბე = {{small|15 მაი}} | match_დბთ_კოლ = 1–0 | match_დბთ_სმგ = 1–0 | match_დბთ_სამ = 3–1 | match_დბთ_ტორ = 3–2 | match_დთბ_გაგ = {{small|29 მაი}} | match_დთბ_დილ = 2–2 | match_დთბ_დბთ = {{small|19 მაი}} | match_დთბ_თელ = 0–0 | match_დთბ_იბე = {{small|2 მაი}} | match_დთბ_კოლ = 0–0 | match_დთბ_სმგ = 2–0 | match_დთბ_სამ = 1–1 | match_დთბ_ტორ = 1–0 | match_თელ_გაგ = 1–0 | match_თელ_დილ = 0–1 | match_თელ_დბთ = 0–1 | match_თელ_დთბ = 4–0 | match_თელ_იბე = 0–3 | match_თელ_კოლ = {{small|11 მაი}} | match_თელ_სმგ = {{small|19 მაი}} | match_თელ_სამ = {{small|25 მაი}} | match_თელ_ტორ = 0–0 | match_იბე_გაგ = 3–1 | match_იბე_დილ = {{small|11 მაი}} | match_იბე_დბთ = 3–0 | match_იბე_დთბ = 1–0 | match_იბე_თელ = 1–0 | match_იბე_კოლ = {{small|19 მაი}} | match_იბე_სმგ = {{small|29 მაი}} | match_იბე_სამ = 2–2 | match_იბე_ტორ = 3–3 | match_კოლ_გაგ = 2–1 | match_კოლ_დილ = 1–3 | match_კოლ_დბთ = 2–2 | match_კოლ_დთბ = {{small|25 მაი}} | match_კოლ_თელ = 3–1 | match_კოლ_იბე = 1–2 | match_კოლ_სმგ = {{small|2 მაი}} | match_კოლ_სამ = 2–0 | match_კოლ_ტორ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_გაგ = {{small|11 მაი}} | match_სმგ_დილ = 0–1 | match_სმგ_დბთ =0–1 | match_სმგ_დთბ =3–1 | match_სმგ_თელ = 2–1 | match_სმგ_იბე = 2–3 | match_სმგ_კოლ = 1–1 | match_სმგ_სამ = {{small|15 მაი}} | match_სმგ_ტორ = {{small|25 მაი}} | match_სამ_გაგ = 1–3 | match_სამ_დილ = {{small|19 მაი}} | match_სამ_დბთ = {{small|29 მაი}} | match_სამ_დთბ = {{small|11 მაი}} | match_სამ_თელ = 1–2 | match_სამ_იბე = 0–3 | match_სამ_კოლ = 1–1 | match_სამ_სმგ = 2–0 | match_სამ_ტორ = 0–0 | match_ტორ_გაგ = {{small|19 მაი}} | match_ტორ_დილ = 1–0 | match_ტორ_დბთ = {{small|11 მაი}} | match_ტორ_დთბ = 0–0 | match_ტორ_თელ = {{small|29 მაი}} | match_ტორ_იბე = 2–3 | match_ტორ_კოლ = 3–2 | match_ტორ_სმგ = 3–1 | match_ტორ_სამ = 4–1 }} {{col-2}} ===ტური 19-36=== {{#invoke:sports results|main | source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი] | update = | a_note = | matches_style = FBR | team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6= იბე | team7= კოლ | team8= სმგ | team9= სამ | team10= ტორ |name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |name_დილ=[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |name_კოლ=[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |name_იბე=[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] |name_სამ= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | match_გაგ_დილ = {{small|5 ოქტ}} | match_გაგ_დბთ = {{small|3 აგვ}} | match_გაგ_დთბ = {{small|28 სექ}} | match_გაგ_თელ = {{small|23 ნოე}} | match_გაგ_იბე = {{small|4 დეკ}} | match_გაგ_კოლ = {{small|26 ოქტ}} | match_გაგ_სმგ = {{small|24 აგვ}} | match_გაგ_სამ = {{small|2 ნოე}} | match_გაგ_ტორ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_გაგ = {{small|2 ივნ}} | match_დილ_დბთ = {{small|21 სექ}} | match_დილ_დთბ = {{small|23 ნოე}} | match_დილ_თელ = {{small|10 აგვ}} | match_დილ_იბე = {{small|24 აგვ}} | match_დილ_კოლ = {{small|8 დეკ}} | match_დილ_სმგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დილ_სამ = {{small|14 სექ}} | match_დილ_ტორ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_გაგ = {{small|19 ოქტ}} | match_დბთ_დილ = {{small|4 დეკ}} | match_დბთ_დთბ = {{small|14 სექ}} | match_დბთ_თელ = {{small|2 ნოე}} | match_დბთ_იბე = {{small|23 ნოე}} | match_დბთ_კოლ = {{small|2 ივნ}} | match_დბთ_სმგ = {{small|10 აგვ}} | match_დბთ_სამ = {{small|28 სექ}} | match_დბთ_ტორ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_გაგ = {{small|8 დეკ}} | match_დთბ_დილ = {{small|31 აგვ}} | match_დთბ_დბთ = {{small|30 ნოე}} | match_დთბ_თელ = {{small|19 ოქტ}} | match_დთბ_იბე = {{small|2 ნოე}} | match_დთბ_კოლ = {{small|21 სექ}} | match_დთბ_სმგ = {{small|2 ივნ}} | match_დთბ_სამ = {{small|24 აგვ}} | match_დთბ_ტორ = {{small|10 აგვ}} | match_თელ_გაგ = {{small|31 აგვ}} | match_თელ_დილ = {{small|26 ოქტ}} | match_თელ_დბთ = {{small|17 აგვ}} | match_თელ_დთბ = {{small|3 აგვ}} | match_თელ_იბე = {{small|5 ოქტ}} | match_თელ_კოლ = {{small|9 ნოე}} | match_თელ_სმგ = {{small|30 ნოე}} | match_თელ_სამ = {{small|4 დეკ}} | match_თელ_ტორ = {{small|28 სექ}} | match_იბე_გაგ = {{small|21 სექ}} | match_იბე_დილ = {{small|9 ნოე}} | match_იბე_დბთ = {{small|31 აგვ}} | match_იბე_დთბ = {{small|17 აგვ}} | match_იბე_თელ = {{small|2 ივნ}} | match_იბე_კოლ = {{small|30 ნოე}} | match_იბე_სმგ = {{small|8 დეკ}} | match_იბე_სამ = {{small|10 აგვ}} | match_იბე_ტორ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_გაგ = {{small|10 აგვ}} | match_კოლ_დილ = {{small|28 სექ}} | match_კოლ_დბთ = {{small|5 ოქტ}} | match_კოლ_დთბ = {{small|4 დეკ}} | match_კოლ_თელ = {{small|24 აგვ}} | match_კოლ_იბე = {{small|14 სექ}} | match_კოლ_სმგ = {{small|2 ნოე}} | match_კოლ_სამ = {{small|19 ოქტ}} | match_კოლ_ტორ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_გაგ = {{small|9 ნოე}} | match_სმგ_დილ = {{small|3 აგვ}} | match_სმგ_დბთ = {{small|26 ოქტ}} | match_სმგ_დთბ = {{small|5 ოქტ}} | match_სმგ_თელ = {{small|14 სექ}} | match_სმგ_იბე = {{small|28 სექ}} | match_სმგ_კოლ = {{small|17 აგვ}} | match_სმგ_სამ = {{small|23 ნოე}} | match_სმგ_ტორ = {{small|4 დეკ}} | match_სამ_გაგ = {{small|17 აგვ}} | match_სამ_დილ = {{small|30 ნოე}} | match_სამ_დბთ = {{small|8 დეკ}} | match_სამ_დთბ = {{small|9 ნოე}} | match_სამ_თელ = {{small|21 სექ}} | match_სამ_იბე = {{small|26 ოქტ}} | match_სამ_კოლ = {{small|3 აგვ}} | match_სამ_სმგ = {{small|31 აგვ}} | match_სამ_ტორ = {{small|5 ოქტ}} | match_ტორ_გაგ = {{small|30 ნოე}} | match_ტორ_დილ = {{small|17 აგვ}} | match_ტორ_დბთ ={{small|9 ნოე}} | match_ტორ_დთბ = {{small|26 ოქტ}} | match_ტორ_თელ = {{small|8 დეკ}} | match_ტორ_იბე = {{small|3 აგვ}} | match_ტორ_კოლ = {{small|31 აგვ}} | match_ტორ_სმგ = {{small|21 სექ}} | match_ტორ_სამ = {{small|2 ივნ}} }} {{col-end}} == პლეი-ოფი == {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} ---- {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} {{football box |date = TBA |time = TBA |team1 = TBD |score = |report = |team2 = TBD |goals1 = |goals2 = |stadium = TBA |attendance = |referee = TBA }} == სტატისტიკა == === ბომბარდირები === :{{updated|2 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !გოლები<ref name="goals & assists">{{cite web |title=Crystalbet Erovnuli Liga - Top Scorers |url=https://www.soccer24.com/georgia/crystalbet-erovnuli-liga/standings/#/I3Uhz1IK/top_scorers |website=soccer24.com |publisher=Soccer24 |access-date=20 March 2024}}</ref> |- | rowspan="2" |1 | align="left" | {{flagicon|NOR}} ბიორნ იონსენი | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="2" |7 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი კოხრეიძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | rowspan="3" |2 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი არაბიძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] | rowspan="3" |5 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[შოთა ნონიკაშვილი]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |- | align="left" | {{flagicon|NLD}} ტაირელ ვაუტერი | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | rowspan="6" |3 | align="left" | {{flagicon|AFG}} ომრან ჰაიდარი | align="left" | [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] | rowspan="6" |4 |- | align="left" | {{flagicon|RUS}} კირილ კლიმოვი | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლაშა კოხრეიძე | align="left" | [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ვლადიმერ მამუჩაშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} შოთა შეყილაძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |- | align="left" | {{flagicon|MLI}}შეიკნე სილა | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] |} {{notelist}} <!--- === Hat-tricks === ---> ===მშრალი მატჩები=== :{{updated|2 მაისი 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- !ადგილი !ფეხბურთელი !კლუბი !'''მშრ. მატ.''' |- | rowspan="1" |1 | align="left" | {{flagicon|GEO}} დავით კერესელიძე | align="left" | [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] | rowspan="1" |7 |- | rowspan="2" |2 | align="left" |{{flagicon|GEO}} [[ლაზარე კუპატაძე]] | align="left" | [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] | rowspan="2" |5 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] | align="left" | [[დინამო თბილისი]] |- |3 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[როინ კვასხვაძე]] | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |4 |- |4 | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ოთარ გოშაძე|ოთო გოშაძე]] | align="left" | [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] |3 |- | rowspan="4" |5 | align="left" | {{flagicon|UKR}} ოლეკსანდრ ვორობეი | align="left" | [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] | rowspan="4" |2 |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} ლუკა ხარატიშვილი | align="left" | [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ბექა ქურდაძე]] | align="left" | [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |- | align="left" | {{flagicon|GEO}} [[ლევან თანდილაშვილი]] | align="left" |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |} ===დისციპლინა=== ====წითელი ბარათები==== {{updated|2 მაისი 2024}} {{div col|colwidth=35em|small=yes}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით გოგოტიშვილი - [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლუკა ხორხელი - [[დინამო თბილისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი მაისურაძე - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ჯემალ ჩაჩუა - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(2 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|FRA}} მაჰამატ ტიამი - [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(6 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ბექა ქურდაძე - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(11 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} [[გიორგი ლორია]] - '''[[დინამო თბილისი]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(15 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} შოთა ნონიკაშვილი - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} თორნიკე ახვლედიანი - [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} გიორგი აბუაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] {{small|(29 მარტი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ცოტნე ნადარაია - '''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]''' vs [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]] {{small|(2 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} საბა ფირანაშვილი - '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' vs [[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]] {{small|(6 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|SER}} სტეფან ბუკორაცი - [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] vs '''[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]''' {{small|(7 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ნიკა კალანდარიშვილი - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]''' {{small|(11 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ვახტანგ ბოჭორიშვილი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} ლევან კუტალია - [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] vs '''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]''' {{small|(12 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|BRA}} ლეო ასუნსეუ - [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] vs '''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]''' {{small|(26 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|ANG}} ანტონიო ლოპესი - '''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]''' vs [[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]] {{small|(27 აპრილი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|GEO}} დავით მეგრელიშვილი - [[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] vs '''[[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|კოლხეთი-1913]]''' {{small|(1 მაისი 2024)}}}} * {{nowrap|{{flagicon|ESP}} კიკე ლოპესი - [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] vs '''[[დინამო თბილისი]]''' {{small|(2 მაისი 2024)}}}} {{div col end}} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://erovnuliliga.ge/ge ეროვნული ლიგის ოფიციალური ვებ-გვერდი] * [http://www.scoresway.com/?sport=soccer&page=season&id=16894&view=rules ჩემპიონატის წესები] {{ეროვნული ლიგა}} [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის სეზონები]] [[კატეგორია:უმაღლესი ლიგის სეზონები]] b08dvjhxqxibcpmdoiexknqzqo6q36o 0 564114 4650465 4646842 2024-05-02T19:20:45Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 0 წყარო და 1 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ალბომი | სახელწოდება = Once | ტიპი = studio | შემსრულებელი = [[Nightwish]] | გარეკანი = OnceNightwishOriginalCover.jpg | ჩარჩო = yes | Alt = | გამოცემის თარიღი = {{start date|2004|06|07|df=yes}} | ჩაწერის თარიღი = ნოემბერი, 2003 – მარტი, 2004 | სტუდია = * Tempputupa ([[კიტეე]], ფინეთი) * [[Finnvox Studios|Finnvox]] ([[ჰელსინკი]], ფინეთი) * E-Major ([[კერავა]], ფინეთი) * Phoenix Sound ([[უემბლი]], ინგლისი) | ჟანრი = [[სიმფონიური მეტალი]] | ხანგრძლივობა = 60:06 | ენა = {{hlist|ინგლისური|ფინური}} | ლეიბლი = *[[Spinefarm Records|Spinefarm]] (ფინეთი) *[[Nuclear Blast Records|Nuclear Blast]] (ევროპა) *[[Roadrunner Records|Roadrunner]] (აშშ) | პროდიუსერი = * [[ტუომას ჰოლოპაინენი]] * ტისი კინუნენი | ქრონოლოგია = [[Nightwish]]-ის სტუდიური ალბომები | წინა_სახელწოდება = [[Century Child]] | წინა_წელი = 2002 | შემდეგი_სახელწოდება = [[Dark Passion Play]] | შემდეგი_წელი = 2007 | სხვადასხვა = {{დამატებითი გარეკანი | ტიპი = studio | გარეკანი = OnceNightwishCover.jpg | ჩარჩო = yes | Alt = | გარეკანის აღწერა = სპეციალური გამოცემის გარეკანი }} {{სინგლები | სახელი = Once | ტიპი = studio | სინგლი 1 = [[Nemo (სიმღერა)|Nemo]] | სინგლი 1 თარიღი = 19 აპრილი 2004 | სინგლი 2 = [[Wish I Had an Angel]] | სინგლი 2 თარიღი = 15 სექტემბერი 2004 | სინგლი 3 = [[Kuolema tekee taiteilijan|Kuolema Tekee Taiteilijan]] | სინგლი 3 თარიღი = 24 ნოემბერი 2004 (მხოლოდ ფინეთი და იაპონია) | სინგლი 4 = [[The Siren (სიმღერა)|The Siren]] | სინგლი 4 თარიღი = 25 ივნისი 2005 }} }} {{Album ratings | rev1 = [[AllMusic]] | rev1score = {{Rating|3.5|5}}<ref>{{cite web |url=https://www.allmusic.com/album/once-mw0000697591 |title=Once – Nightwish |work=[[AllMusic]] |access-date=8 სექტემბერი 2014}}</ref> | rev2 = [[Metal.de]] | rev2score = {{Rating|8|10}}<ref>{{cite web |url=http://www.metal.de/heavy-metal/review/nightwish/4315-once/= |title=Nightwish – "Once“ |language=de |last=ვებერი |first=ტომას |website=[[Metal.de]] |date=6 ივლისი 2004 |access-date=6 სექტემბერი 2014 }}{{Dead link|date=მაისი 2024 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> | rev3 = ''[[Metal Hammer]]'' (გერმანია) | rev3score = {{Rating|7|7}}<ref>{{cite web |url=http://www.metal-hammer.de/suche/?searchString=nightwish+once&from=01.01.1900&to=01.01.2100&pub=mth&src=all&src=wbs&src=pct&sortBy=publishdate&filter= |title=Nightwish: Once |language=de |work=[[Metal Hammer]] |date=June 2004 |access-date=6 სექტემბერი 2014 }}{{Dead link|date=მარტი 2024 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> | rev4 = ''[[Metal Storm (webzine)|Metal Storm]]'' | rev4score = {{Rating|6.5|10}}<ref>{{cite web |url=http://www.metalstorm.net/pub/review.php?review_id=598&page=&message_id= |title=Nightwish – Once |website=[[Metal Storm (ვებზინი)|Metal Storm]] |date=7 ივნისი 2004 |access-date=6 სექტემბერი 2014}}</ref> | rev5 = ''[[PopMatters]]'' | rev5score = 7/10<ref>{{cite web |url=http://www.popmatters.com/review/nightwish-once/ |title=Nightwish: Once / Over the Hills and Far Away |last=ბეგრანი |first=ადრიენ |website=[[PopMatters]] |date=23 იანვარი 2005 |access-date=30 აგვისტო 2014}}</ref> | rev6 = ''[[Rock Hard (ჟურნალი)|Rock Hard]]'' | rev6score = 9.5/10<ref>{{cite magazine |title=Rock Dynamit |magazine=[[Rock Hard (ჟურნალი)|Rock Hard]] |date=June 2004 |last=ალბრეხტი |first=ფრანკ |issue=205 |url=http://www.rockhard.de/megazine/reviewarchiv/review-anzeigen.html?tx_rxsearch_pi1%5Breview%5D=16354 |access-date=24 მაისი 2013| language= de}}</ref> | rev7 = Sea of Tranquility | rev7score = {{Rating|5|5}}<br>{{Rating|4|5}}<ref>{{cite web |url=http://www.seaoftranquility.org/reviews.php?op=showcontent&id=1904 |title=Nightwish: Once |last1=პეტენგილი |first1=სტივ |last2=პირსი |first2=კენ |website=Sea of Tranquility |date=7 აპრილი 2005 |access-date=6 სექტემბერი 2014}}</ref> }} '''''Once''''' — ფინური [[სიმფონიური მეტალი|სიმფონიური მეტალ]] ჯგუფ [[Nightwish]]-ის მეხუთე სტუდიური ალბომი, გამოცემული 2004 წლის 7 ივნისს ფინეთში, [[Spinefarm Records]]-ზე, ხოლო [[Nuclear Blast]]-ის მიერ — სხვა ქვეყნებში. ეს არის ჯგუფის უკანასკნელი ალბომი [[ტარია ტურუნენი]]ს მონაწილეობით. 250.000 ევროს ბიუჯეტით ჩაწერილი ''Once''<ref>{{cite web |url=http://www.metalfromfinland.com/interviews/193 |title=Interviews at Metal from Finland |publisher=Metalfromfinland.com |access-date=16 მარტი 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100131020641/http://metalfromfinland.com/interviews/193 |archive-date=31 იანვარი 2010 |df=dmy-all |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100131020641/http://metalfromfinland.com/interviews/193 |archivedate=31 იანვარი 2010 }}</ref> (საერთო ბიუჯეტი იყო 1,000,000, რაშიც შედიოდა მუსიკალური ვიდეოების გადასაღები თანხა<ref name="MHammer">{{cite web|last1=Everley|first1=Dave|title=How Nightwish became a modern metal phenomenon|url=http://metalhammer.teamrock.com/features/2015-12-08/how-nightwish-became-a-modern-metal-phenomenon|website=[[Metal Hammer]]|access-date=2 იანვარი 2016|date=8 დეკემბერი 2015}}</ref>) არის თავის დროისთვის ფინეთში ოდესმე ჩაწერილი ყველაზე ძვირადღირებულიც (თუმცა, შემდეგი ალბომის, ''[[Dark Passion Play]]''-ს ბიუჯეტმა უკვე 500.000 ევრო შეადგინა).<ref>{{cite web |title=Nightwish release Finland's costliest-ever album |work=[[Helsingin Sanomat]] |date=24 სექტემბერი 2007 |last=ალროთი |first=იუსი|url=http://www.hs.fi/english/article/Nightwish+release+Finlands+costliest-ever+album+/1135230577662 |access-date=8 სექტემბერი 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20081223081854/http://www.hs.fi/english/article/Nightwish+release+Finlands+costliest-ever+album+/1135230577662 |archive-date=23 დეკემბერი 2008 |df=dmy-all}}</ref> 2013 წლისთვის მსოფლიოში გაიყიდა მისი 2.3 მილიონი ასლი, რამაც ის იმ დროისთვის Nightwish-ს ყველაზე წარმატებულ ალბომად აქცია. 2021 წელს გამოიცა მისი რემასტერიც.<ref>{{cite web |last=ეუინგი |first=ჯერი |title=Nightwish announce remastered reissue of Once |url=https://www.loudersound.com/news/nightwish-announce-remastered-reissue-of-once |website=Prog Magazine |access-date=11 ივნისი 2021 |language=en |date=11 ივნისი 2021}}</ref> ==სიმღერების სია== {{tracklist | headline = | all_lyrics = [[ტუომას ჰოლოპაინენი]] | all_music = ჰოლოპაინენი, გარდა მითითებულისა | title1 = Dark Chest of Wonders | length1 = 4:28 | title2 = [[Wish I Had an Angel]] | length2 = 4:03 | title3 = [[Nemo (სიმღერა)|Nemo]] | length3 = 4:36 | title4 = [[Planet Hell]] | length4 = 4:39 | title5 = Creek Mary's Blood | length5 = 8:29 | title6 = [[The Siren (სიმღერა)|The Siren]] | music6 = {{hlist|ჰოლოპაინენი|ემპპუ ვუორინენი}} | length6 = 4:45 | title7 = Dead Gardens | length7 = 4:26 | title8 = Romanticide | music8 = {{hlist|ჰოლოპაინენი|[[მარკო ჰიეტალა]]}} | length8 = 4:57 | title9 = Ghost Love Score | length9 = 10:00 | title10 = [[Kuolema tekee taiteilijan|Kuolema Tekee Taiteilijan]] | note10 = | length10 = 3:34 | title11 = Higher Than Hope | note11 = ეძღვნება მარკ ბრელანდს | music11 = {{hlist|ჰიეტალა|ჰოლოპაინენი}} | length11 = 5:35 | total_length = 60:06 }} {{tracklist | headline = საერთაშორისო გამოცემის დამატებები | title12 = White Night Fantasy | length12 = 4:04 | title13 = Live to Tell the Tale | length13 = 5:02 | total_length = 69:12 }} {{tracklist | headline = კორეული გამოცემის დამატებითი დისკი | title1 = [[Where Were You Last Night (სიმღერა)|Where Were You Last Night]] | note1 = [[ანკი ბაგერი]]ს სიმღერა | writer1 = [[ნორელ ოსონ ბარდი]] | length1 = 3:53 | title2 = Wish I Had an Angel | note2 = დემო | length2 = 4:08 | total_length = 8:01 }} ==ჩარტები== ===ყოველკვირეული ჩარტები=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" style="text-align:center" |+ ყოველკვირეული წარმატება ჩარტებში, ''Once'' ! scope="col"| ჩარტი (2004) ! scope="col"| უმაღლესი პოზიცია |- {{album chart|Austria|4|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=11 სექტემბერი 2014}} |- {{album chart|Flanders|30|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=11 სექტემბერი 2014}} |- {{album chart|Wallonia|42|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=11 სექტემბერი 2014}} |- ! scope="row"| ჩეხური ალბომები ([[ფონოგრამების ინდუსტრიის საერთაშორისო ფედერაცია|ČNS IFPI]])<ref>{{cite web |url=https://mam.cz/zpravy/2004-06/oficialni-ceska-hitparada-ifpi-cr-25-tyden-2004/ |title=Oficiální česká hitparáda IFPI ČR – 25. týden 2004 |website=Marketing & Media |language=cs |date=18 ივნისი 2004 |access-date=19 ივნისი 2022}}</ref> | 32 |- {{album chart|Netherlands|11|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=11 სექტემბერი 2014}} |- ! scope="row"| [[100 საუკეთესო ევროპული ალბომი|ევროპული ალბომები]] (''[[Billboard (ჟურნალი)|Billboard]]'')<ref name="euro">{{cite magazine |last=Sexton |first=პოლ |url=https://www.billboard.com/music/music-news/nightwish-claims-euro-chart-crown-for-once-1434469/ |title=Nightwish Claims Euro Chart Crown For 'Once' |magazine=Billboard |date=1 ივლისი 2004 |access-date=19 ივნისი 2022}}</ref> | 1 |- {{album chart|Finland|1|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=19 ივნისი 2022|refname="fin"}} |- {{album chart|France|9|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=19 ივნისი 2022}} |- {{album chart|Germany4|1|id=5011|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=19 ივნისი 2022|refname="ger"}} |- {{album chart|Hungary|5|year=2004|week=24|rowheader=true|access-date=19 ივნისი 2022}} |- {{album chart|Italy|39|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=19 ივნისი 2022}} |- {{album chart|Norway|1|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=11 სექტემბერი 2014|refname="nor"}} |- {{album chart|Poland|16|id=209|rowheader=true|access-date=19 ივნისი 2022}} |- {{album chart|Sweden|3|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=11 სექტემბერი 2014}} |- ! scope="row"| შვედური მძიმე როკ-ალბომები ([[Sverigetopplistan]])<ref>{{cite web |url=https://www.sverigetopplistan.se/chart/93?dspy=2004&dspp=25 |title=Veckolista Hårdrock, vecka 25, 2004 |language=sv |publisher=[[Sverigetopplistan]] |access-date=19 ივნისი 2022}}</ref> | 1 |- {{album chart|Switzerland|4|artist=Nightwish|album=Once|rowheader=true|access-date=11 სექტემბერი 2014}} |- {{album chart|UK|102|M|url=http://www.zobbel.de/cluk/CLUK_N.HTM|title=Chart Log UK (1994–2010): Nadanuf – Michael Nyman|publisher=Zobbel.de|rowheader=true|access-date=8 სექტემბერი 2014}} |- {{album chart|UKRock|10|date=20040613|rowheader=true|access-date=19 ივნისი 2022|refname="UK rock"}} |- ! scope="row"| აშშ-ის ჩარტი [[Top Heatseekers|Heatseekers Albums]] (''[[Billboard (ჟურნალი)|Billboard]]'')<ref name="US heat">{{cite magazine |url=http://www.billboard.com/artist/312296/nightwish/chart?f=324 |title=Nightwish Chart History (Heatseekers Albums) |magazine=Billboard |access-date=19 ივნისი 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160414091132/http://www.billboard.com/artist/312296/nightwish/chart?f=324 |archive-date=14 აპრილი 2016}}</ref> | 42 |} ===წლის საბოლოო ჩარტები=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" style="text-align:center" |+ წლის შემაჯამებელი წარმატება ჩარტებში, ''Once'' ! scope="col"| ჩარტი (2004) ! scope="col"| პოზიცია |- ! scope="row"| ავსტრიული ალბომები (Ö3 Austria)<ref>{{cite web |url=https://austriancharts.at/year.asp?cat=a&id=2004 |title=Jahreshitparade Alben 2004 |website=austriancharts.at |language=de |access-date=19 ივნისი 2022}}</ref> | 72 |- ! scope="row"| ფინური ალბომები (Suomen virallinen lista)<ref>The first list is the list of best-selling domestic albums of 2004 in Finland and the second is that of the best-selling foreign albums: * {{cite web |url=http://www.ifpi.fi/tilastot/myydyimmat/2004/kotimaiset/albumit |title=Myydyimmät kotimaiset albumit vuonna 2004 |language=fi |publisher=Musiikkituottajat – IFPI Finland |access-date=19 ივნისი 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150604003356/http://www.ifpi.fi/tilastot/myydyimmat/2004/kotimaiset/albumit |archive-date=4 ივნისი 2015}} * {{cite web |url=http://www.ifpi.fi/tilastot/myydyimmat/2004/ulkomaiset/albumit |title=Myydyimmät ulkomaiset albumit vuonna 2004 |language=fi |publisher=Musiikkituottajat – IFPI Finland |access-date=19 ივნისი 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150604030520/http://www.ifpi.fi/tilastot/myydyimmat/2004/ulkomaiset/albumit |archive-date=4 ივნისი 2015}}</ref> | 1 |- ! scope="row"| გერმანული ალბომები (Offizielle Top 100)<ref>{{cite web |url=https://www.offiziellecharts.de/charts/album-jahr/for-date-2004 |title=Top 100 Album-Jahrescharts – 2004 |language=de |publisher=GfK Entertainment |access-date=19 ივნისი 2022}}</ref> | 20 |- ! scope="row"| შვედური ალბომები (Sverigetopplistan)<ref>{{cite web |url=https://www.sverigetopplistan.se/chart/83?dspy=2004&dspp=1 |title=Årslista Album, 2004 |language=sv |publisher=Sverigetopplistan |access-date=19 ივნისი 2022}}</ref> | 37 |- ! scope="row"| შვედური ალბომები და კომპილაციები (Sverigetopplistan)<ref>{{cite web |url=https://www.sverigetopplistan.se/chart/42?dspy=2004&dspp=1 |title=Årslista Album (inkl samlingar), 2004 |language=sv |publisher=Sverigetopplistan |access-date=19 ივნისი 2022}}</ref> | 47 |- ! scope="row"| შვეიცარიული ალბომები (Schweizer Hitparade)<ref>{{cite web |url=https://hitparade.ch/charts/jahreshitparade/2004/alben |title=Schweizer Jahreshitparade 2004 |website=hitparade.ch |language=de |access-date=19 ივნისი 2022}}</ref> | 34 |} ==სერტიფიცირებები და გაყიდვები== {{Certification Table Top|caption=სერტიფიცირებები და გაყიდვები, ''Once''}} {{Certification Table Entry|region=Austria|artist=Nightwish|title=Once|award=ოქრო|type=album|relyear=2004|certyear=2004|date=13 ოქტომბერი 2004|access-date=19 ივნისი 2022}} {{Certification Table Entry|region=Finland|artist=Nightwish|title=Once|award=პლატინა|number=2|type=album|domestic=true|relyear=2004|certyear=2004|salesamount=107,288|access-date=19 ივნისი 2022|refname="ifpi fin"}} {{Certification Table Entry|region=Germany|artist=Nightwish|title=Once|award=ოქრო|number=3|type=album|relyear=2004|certyear=2012|access-date=19 ივნისი 2022|refname="bvmi"}} {{Certification Table Entry|region=Greece|artist=Nightwish|title=Once|award=ოქრო|type=album|relyear=2004|certyear=2004|certref=<ref>{{cite web |url=https://blabbermouth.net/news/nightwish-highest-hopes-to-receive-north-american-release-in-october |title=Nightwish: 'Highest Hopes' To Receive North American Release In October |website=[[Blabbermouth.net]] |date=9 აგვისტო 2006 |access-date=11 სექტემბერი 2014}}</ref>}} {{Certification Table Entry|region=Norway|artist=Nightwish|title=Once|award=ოქრო|type=album|relyear=2004|certyear=2004|access-date=19 ივნისი 2022}} {{Certification Table Entry|region=Sweden|artist=Nightwish|title=Once|award=ოქრო|type=album|relyear=2004|certyear=2004|date=12 სექტემბერი 2004|access-date=19 ივნისი 2022|refname="ifpi swe"}} {{Certification Table Entry|region=Switzerland|artist=Nightwish|title=Once|award=ოქრო|type=album|relyear=2004|certyear=2004|access-date=19 ივნისი 2022}} {{Certification Table Entry|region=United Kingdom|title=Once|type=album|artist=Nightwish|relyear=2004|certyear=2019|award=ვერცხლი|id=9177-5008-2}} {{Certification Table Summary}} {{Certification Table Entry|region=მსოფლიო|nocert=yes|type=album|salesamount=2,300,000|salesref=<ref name="WW sales">{{cite web|last=ლააკონენი|first=ტაპიო|url=https://yle.fi/uutiset/3-6672610|title=Nightwish näyttely Kiteelle – bändin elokuva suositumpi maailmalla|publisher=[[Yle]]|language=fi|date=4 ივნისი, 2013}}</ref>}} {{Certification Table Bottom|streaming=true}} ==გამოცემების ისტორია== {| class="wikitable plainrowheaders" |+ ''Once'', გამოცემის ისტორია ! scope="col"| რეგიონი ! scope="col"| თარიღი ! scope="col"| ლეიბლი ! scope="col"| ნომერი კატალოგში ! scope="col"| შენიშვნა |- ! scope="row"| ფინეთი | rowspan="2"| 7 ივნისი 2004 | [[Spinefarm Records|Spinefarm]] | 981890-4<ref name="number" >{{cite web |url=http://www.nightwish.fr/darkchestofwonders/pages/albums-05.php |title=Albums / ONCE |work=Dark Chest of Wonders.com |publisher=Nightwish.fr |access-date=12 სექტემბერი 2014}}</ref> | |- ! scope="row"| ევროპა | [[Nuclear Blast]] | 27361 12912<ref name="number" /> | ოთხი სხვადასხვა ვერსიის გამოცემის თარიღი |- ! scope="row"| იაპონია | 21 ივლისი 2004 | {{hlist|Spinefarm|[[Universal Music Group|Universal]]}} | UICO-1067<ref name="number" /> | |- ! scope="row"| ავსტრალია | rowspan="4"| 5 ოქტომბერი 2004<ref>{{cite web |url=http://www.nightwish.com/en/news/archive?month=09&year=2004 |title="Once“ Roadrunner Release |publisher=Nightwish Official Website |date=12 სექტემბერი 2004 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091006111424/http://www.nightwish.com/en/news/archive?month=09&year=2004 |archive-date=6 ოქტომბერი 2009 |access-date=12 სექტემბერი 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091006111424/http://www.nightwish.com/en/news/archive?month=09&year=2004 |archivedate=6 ოქტომბერი 2009 }}</ref> | rowspan="4"| [[Roadrunner Records|Roadrunner]] | rowspan="2"| RR 8216-2<ref name="number" /> | |- ! scope="row"| ახალი ზელანდია | |- ! scope="row"| კანადა | rowspan="2"| 168618217-2<ref name="number" /> | |- ! scope="row"| აშშ | |- ! scope="row"| ბრაზილია | 15 დეკემბერი 2004 | {{hlist|Spinefarm|Universal}} | AK5000<ref>{{cite web |url=http://www.musik-sammler.de/album/11546 |title=Nightwish – Once (2004) |publisher=Musik-Sammler.de |access-date=12 სექტემბერი 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140912205033/http://www.musik-sammler.de/album/11546 |archivedate=12 სექტემბერი 2014 }}</ref> | |- ! scope="row"| არგენტინა | 12 თებერვალი 2005 | NEMS Enterprises | NEMS 335<ref name="number" /> | ორი სხვადასხვა ვერსიის გამოცემის თარიღი |- ! scope="row"| იაპონია | 3 დეკემბერი 2008<ref>{{cite web|url=http://www.hmv.co.jp/product/detail/2787573|title="Once“ Japan Release|access-date=13 ოქტომბერი 2010|publisher=[[HMV Group]]}}</ref> | {{hlist|Spinefarm|Universal}} | UICY-91258 | [[Super Audio CD]] |- ! scope="row"| სხვადასხვა | 6 აგვისტო 2021 | Nuclear Blast | NE 4534 | რემასტერი |} ==სქოლიო== {{სქოლიოს სია}} {{Nightwish}} {{Authority control}} [[კატეგორია:2004 წლის ალბომები]] [[კატეგორია:Nightwish-ის ალბომები]] [[კატეგორია:Nuclear Blast-ის ალბომები]] [[კატეგორია:Roadrunner Records-ის ალბომები]] [[კატეგორია:Spinefarm Records-ის ალბომები]] tr364yglgknu27nr1wu4u2evb5en8d5 0 564226 4650491 4641317 2024-05-02T20:46:44Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}}'''ნიკოლაი გამალეია''' (დ. [[5 თებერვალი|5]] [ [[17 თებერვალი|17 ] თებერვალი]] <nowiki/>[[1859]], [[ოდესა]] — გ. [[29 მარტი]], [[1949]], [[მოსკოვი]] ) — [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] და საბჭოთა <ref>{{Cite web|url=https://old.bigenc.ru/medicine/text/2342604|title=БРЭ|access-date=2022-11-22}}</ref> ექიმი, [[მიკრობიოლოგია|მიკრობიოლოგი]] და [[ეპიდემიოლოგია|ეპიდემიოლოგი]], [[სსრკ მეცნიერებათა აკადემია|სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის]] წევრ-კორესპონდენტი ([[1939]]), [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ]] სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო წევრი [[1940|(1940]]) , [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ]] სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი [[1945|(1945]]). [[სტალინური პრემია|სტალინური პრემიის]] ლაურეატი [[1943|(1943)]]. == ბიოგრაფია == === წარმომავლობა. ადრეული წლები === ნიკოლაი გამალეია დაიბადა 5 (17) თებერვალს [[ოდესა|ოდესაში]] კანატნაისას ქუჩაზე მდებარე სახლში. ის იყო წარსულში [[ბოროდინოს ბრძოლა|ბოროდინოს ბრძოლისა]] და [[კავკასია]]ში ბრძოლების მონაწილის და ოდესის კომერციული სასამართლოს თავმჯდომარის, გადამდგარი პოლკოვნიკის ფიოდორ გამალეიას (გარდაიცვალა [[1881]] წელს {{Sfn|Корчагин|2015}} ) 12 შვილიდან უმცროსი. როდესაც უმცროსი ვაჟი დაიბადა, მამა უკვე ხანშიშესული იყო, აღარ მუშაობდა და მამულებიდან მიღებული შემოსავლით ცხოვრობდა. ნიკოლაი პირადად არ იცნობდა მამის ახლო ნათესავებს. თავის მოგონებებში აღნიშნავდა, რომ მისი ბაბუა იყო სამედიცინო ინსპექტორი [[ტულა|ტულაში]], ფლობდა მამულებს ტულას პროვინციაში ეფრემოვსკის და ბოგოროდიცკის რაიონებში. ეს მამულები მემკვიდრეობით მიიღეს მამის უფროსმა ძმებმა, რომელთაგან ერთი გახდა თანამინისტრი (მინისტრის მოადგილე), ხოლო მეორე გამგებელი. {{Sfn|Гамалея|1953}} <ref>{{Cite web|url=http://books.e-heritage.ru/Catalog/ShowPers/2515|title=Гамалея Николай Фёдорович|publisher=[[МСЦ РАН]]|access-date=2023-04-25}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.health-ua.com/article/18049-dinastii-vrachej-i-uchenyh-gamaleev--420-lethronika-zhizni-treh-pokolenij|title=Династии врачей и ученых Гамалеев – 420 лет. Хроника жизни трех поколений|publisher=Видавничий дім “Здоров’я України. Медичні видання”|access-date=2023-04-25}}</ref> ადრეულ ასაკში ნიკოლაის აღზრდით ძირითადად დედა — კაროლინა გამალეია იყო დაკავებული, რომელიც წარმოშობით ეკუთვნოდა ვადეცკების პოლონურ ოჯახს. {{Sfn|Гамалея|1953}} დაწყებითი განათლება კერძო საბავშვო ბაღში მიიღო, სწავლა გააგრძელა კანატნაიას ქუჩაზე მდებარე დიმიტრიევის კერძო სკოლაში, შემდეგ კი გიმნაზიაში ჩააბარა. {{Sfn|Гамалея|1953}} === სწავლის წლები === [[1880]] წელს დაამთავრა ნოვოროსიისკის უნივერსიტეტი, ხოლო [[1883]] წელს [[პეტერბურგი|პეტერბურგის]] სამხედრო სამედიცინო აკადემია. აკადემიის დამთავრების შემდეგ დაბრუნდა ოდესაში, სადაც მუშაობა დაიწყო ოსიპ მოჩუტკოვსკის საავადმყოფოში. ის იყო ერთ-ერთი პირველი რუსეთის იმპერიაში, რომელმაც დაიწყო სამამულო [[ბაქტერიოლოგია|ბაქტერიოლოგიის]] განვითარება. [[1885]] წელს, კონკურსის საფუძველზე ბაქტერიოლოგიის სფეროში გამოცდილების გაღრმავების მიზნით, ნიკოლაის კანდიდატურა დაასახელეს [[პარიზი|პარიზში]] [[ლუი პასტერი|ლუი პასტერის]] ლაბორატორიაში გასამგზავრებლად, === რუსეთში პირველი ბაქტერიოლოგიური სადგურის დამფუძნებელი === პარიზში ჩასვლისთანავე პასტერის ლაბორატორიაში ერთი წელი [[ცოფი|ცოფის]] შესწავლით იყო დაკავებული. როდესაც ისწავლა [[ვაქცინა|ვაქცინის]] მომზადების მეთოდი და ცოფის საწინააღმდეგო ვაქცინაციის ტექნიკა, დაბრუნდა [[ოდესა|ოდესაში]] . იქ, [[ილია მეჩნიკოვი|ილია მეჩნიკოვთან]] ერთად, დააარსა საქალაქო ლაბორატორია (ახლანდელი მეჩნიკოვის კვლევითი ინსტიტუტი) კვლევითი სამუშაოების ჩასატარებლად, სადაც მალევე დაიწყო საექსპერიმენტო ცხოველების (კურდღლების) აცრა. [[1886]] წელს, [[ლუი პასტერი|ლუი პასტერის]] დახმარებით, გამალეიამ მეჩნიკოვთან და ბარდახთან ერთად დააარსა პირველი ბაქტერიოლოგიური სადგური რუსეთში (და მეორე მსოფლიოში) და პირველად რუსეთში მოახდინა ცოფის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია. მუშაობის პირველი 3 წლის განმავლობაში ოდესის სადგურმა დაახლოებით 1500 ადამიანის აცრა მოახდინა. სიკვდილიანობის მაჩვენებელი, რომელიც დაახლოებით 2,5% იყო, მეთოდის გაუმჯობესების შემდგომ 0,61%-მდე დაეცა. [[1887]] წელს გააქტიურდა [[ლუი პასტერი]]სა და მისი მკურნალობის მეთოდების კონსერვატიული კრიტიკა — პარიზის სამედიცინო აკადემიის სხდომაზე მოექცა მძიმე ობსტრუქციის ქვეშ. შედეგად, [[გაერთიანებული სამეფო|ინგლისში]] შეიქმნა სპეციალური კომისია პასტერის მეთოდის შესამოწმებლად, რომელსაც ხელმძღვანელობდა ცნობილი პროფესორი ჯეიმზ პეჯეტი. იმ დროს ოდესის ბაქტერიოლოგიური სადგურის დაგროვილი გამოცდილებით და მისი წარმატებული ვაქცინაციის დამაჯერებელი სტატისტიკით, გამალეია გაემგზავრა ინგლისში, სადაც ისაუბრა კომისიის სხდომაზე, თავდაჯერებულად დაიცვა პასტერისა და ბაქტერიოლოგების ინოვაციური იდეები. მომდევნო ხუთი წლის განმავლობაში, გამალეია, მუდმივად იმყოფებოდა [[პარიზი|პარიზსა]] და [[ოდესა|ოდესას]] შორის, ეხმარებოდა პასტერს რეაქციული მეცნიერების წინააღმდეგ ბრძოლაში, თეორიული და პრაქტიკული გამოცდილების მოპოვებაში. [[ოდესა|ოდესაში]] ვაქცინაციის პრაქტიკა ნიკოლაი გამალეიას და მისი თანამშრომლის დოქტორ იაკოვ ბარდახის მეცნიერული კვლევებით იქნა გამყარებული, რაც მეცნიერებმა საფუძვლად გამოიყენეს პასტერის მეთოდის პრინციპების სრულად დადასტურებაში. === სამეცნიერო და პრაქტიკული მოღვაწეობა ოდესაში (1892-1912 წწ.) === [[1892]] წელს, რუსეთში დაბრუნების შემდეგ, მან დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე ''"ქოლერას ეტიოლოგია ექსპერიმენტული პათოლოგიის თვალსაზრისით"'' (გამოქვეყნდა [[1893]] წელს). 1899-1908 წლებში იყო ოდესის ბაქტერიოლოგიური ინსტიტუტის დირექტორი, რომელიც თავად დააარსა. თავისი საქმიანობის ფარგლებში, შეისწავლა გემის [[ვირთაგვა|ვირთხების]] როლი დაავადების გავრცელებაში, ხოლო [[1901]]-[[1902]] წლებში ნიკოლაი გამალეია ხელმძღვანელობდა ანტიეპიდემიურ ზომებს ოდესაში [[ჭირი|ჭირის]] გავრცელების დროს, ორგანიზება გაუწია სრულ დერატიზაციას. მომდევნო წლებში ის სამხრეთ რუსეთში [[ქოლერა|ქოლერის]] წინააღმდეგ იბრძოდა. [[1908]] წელს მან პირველად დაამტკიცა, რომ [[პარტახტიანი ტიფი|ტიფი]] გადადის [[ტილები|ტილების]] მეშვეობით. ის ასევე ბევრს მუშაობდა ტიფის, ქოლერის, ჩუტყვავილას და სხვა ინფექციური დაავადებების თავიდან ასაცილებლად. [[1910]] წელს პირველად დაასაბუთა დეზინსექციის ნიშვნელობა ტიფის აღმოსაფხვრელად. [[1910]]-[[1913]] წლებში იყო ჟურნალ „ჰიგიენა და სანიტარია-ს“ გამომცემელი და რედაქტორი. === სამეცნიერო მოღვაწეობა პეტერბურგსა და მოსკოვში (1912-1949 წწ.) === 1912 წელს გადავიდა [[სანქტ-პეტერბურგი|პეტერბურგში]]. [[1912]]-[[1928]] წლებში ხელმძღვანელობდა პეტერბურგის (პეტროგრადი) [[ედუარდ ჯენერი|ედუარდ ჯენერის]] ჩუტყვავილას ვაქცინაციის ინსტიტუტს. მისი ინიციატივით, ჩუტყვავილას საწინააღმდეგო მის მიერ შემუშავებული მეთოდის გამოყენებით, [[1918]] წელს პეტროგრადში ჩატარდა ზოგადი ჩუტყვავილას ვაქცინაცია, რომელიც შემდეგ მიღებულ იქნა მთელი ქვეყნის მასშტაბით, [[ვლადიმერ ლენინი|ლენინის]] მიერ ხელმოწერილი [[1919]] წლის 10 აპრილის ბრძანებულების მიხედვით. [[1918]]-[[1919]] წლებში სწავლობდა ტიფის საწინააღმდეგო ვაქცინის მომზადების მეთოდებს. [[1930]]-[[1938]] წლებში იყო [[მოსკოვი|მოსკოვის]] ეპიდემიოლოგიის და მიკრობიოლოგიის ცენტრალური ინსტიტუტის სამეცნიერო დირექტორი (ამჟამად მის სახელს ატარებს ინსტიტუტი). [[1938]] წლიდან სიცოცხლის ბოლომდე მუშაობდამოსკოვის II სამედიცინო ინსტიტუტის მიკრობიოლოგიის კათედრაზე, ხოლო [[1939]] წლიდან იყო სსრკ სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის ეპიდემიოლოგიისა და მიკრობიოლოგიის ინსტიტუტის ლაბორატორიის გამგე. [[1939]] წლიდან — მიკრობიოლოგთა, ეპიდემიოლოგთა და ინფექციურ დაავადებათა გაერთიანების საზოგადოების თავმჯდომარე, შემდგომში საპატიო თავმჯდომარე. [[1939]] წელს აირჩიეს სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტად. ერთი წლის შემდეგ აირჩიეს სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო აკადემიკოსად. [[1945]] წელს აირჩიეს [[სსრკ]] სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსად. სიცოცხლის ბოლო წლებში მეცნიერმა შეიმუშავა ზოგადი იმუნოლოგიის, [[ვირუსოლოგია|ვირუსოლოგიის]] საკითხები, შეისწავლა ჩუტყვავილა, [[გრიპი]] (1942 წელს მან წარმოადგინა გრიპის პროფილაქტიკის მეთოდი ოლეინის მჟავას პრეპარატებით ცხვირის ლორწოვანის დამუშავებით) და ინტენსიურად განავითარა სპეციფიკური პრობლემა. [[ტუბერკულოზი|ტუბერკულოზის]] მკურნალობა. გარდაიცვალა [[1949|1949 წლის]] [[29 მარტი|29 მარტს]] მოსკოვში; დაკრძალულია ნოვოდევიჩის სასაფლაოზე, მე-4 განყოფილებაში. == სამეცნიერო მემკვიდრეობა == [[1956|1954-1956]] წლებში გამოიცა გამალეას სამეცნიერო შრომების ექვსტომეული კრებული. ე.წ ინტენსიური ვაქცინაციის მეთოდის შემქმნელმა და აქტიურმა პოპულარიზატორმა შეიმუშავა და პრაქტიკაში განახორციელა ეპიდემიებთან ბრძოლის სამოქმედო გეგმა ადგილზე. იგი აქტიურად ებრძოდა ჭირის ეპიდემიებს [[ოდესა|ოდესაში]], ქოლერას დონბასში, [[სამხრეთი კავკასია|ამიერკავკასიასა]] და ვოლგის რეგიონში და ტიფს პეტერბურგში. [[1888]] წელს მან აღმოაჩინა ქოლერის მსგავსი ფრინველის ვიბრიონი ( ''Mechnikovsky vibrio'' ), ფრინველებში ქოლერის მსგავსი დაავადების გამომწვევი აგენტი და წარმოადგინა ქოლერის საწინააღმდეგო ვაქცინა. [[1894]]-[[1896]] წლებში მან აღწერა ეგრეთ წოდებული ბაქტერიული ჰეტერომორფიზმის ფენომენი. პირველად მან წამოაყენა იდეა ინფექციის ლატენტური ფორმების არსებობის შესახებ. ჯერ კიდევ [[1899]] წელს მეცნიერმა გამოთქვა მოსაზრება "უხილავი მიკრობების" — [[კარცინომა|კიბოს]] გამომწვევი აგენტების შესახებ. იგი სიცოცხლის ბოლომდე იცავდა კიბოს ვირუსულ თეორიას. მეცნიერმა გაწვრთნა საბჭოთა მიკრობიოლოგების მთელი პლეადა.  მეცნიერმა ერთ-ერთმა პირველმა დაადგინა სადეზინფექციო ღონისძიებების ეპიდემიოლოგიური მნიშვნელობა ქოლერასთან ბრძოლაში და დერატიზაცია ჭირის წინააღმდეგ ბრძოლაში. სანქტ-პეტერბურგის თავშესაფრებში პარაზიტულ ტიფთან ბრძოლის გამოცდილებაზე დაყრდნობით, მან პირველმა აჩვენა სადეზინფექციო ღონისძიებების წამყვანი როლი ამ ინფექციების დროს ტილების წინააღმდეგ ბრძოლაში და შეისწავლა ზოგიერთი სადეზინფექციო საშუალების მოქმედება და მათი ეფექტურობა. უკვე ამ დროს მისთვის ნათელი გახდა ბუზების როლი ნაწლავური ინფექციების გადაცემაში და მათ წინააღმდეგ გაძლიერებული ბრძოლის აუცილებლობა. მან ასევე აჩვენა მღრღნელების როლი ჭირის ა გავრცელებაში და ყველა შემთხვევაში მათი სავალდებულო განადგურების აუცილებლობა. ნიკოლაი გამალეია რუსეთში დეზინფექციის ერთ-ერთი ფუძემდებელია. == საჯარო პოზიცია == [[1948]] წელს, 90 წლის ასაკში, იგი გახდა პარტიის წევრი ( [[საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტია|ბოლშევიკების საკავშირო კომუნისტური პარტიის]] ცენტრალური კომიტეტის დადგენილებით), იმ პირობის საფუძველზე, რომელიც მისცა [[ვლადიმერ ლენინი|ლენინს]], რომ გახდებოდა პარტიის წევრი. [[1949]] წლის თებერვალში, საკუთარი კოლეგების ლინა შტერნის, იაკოვ პარნასისა და ბორის შიმელიოვიჩის დაპატიმრებასთან დაკავშირებით, მან ორი წერილით მიმართა [[იოსებ სტალინი|სტალინს]], სადაც აპროტესტებდა სსრკ-ში დაწყებულ [[ანტისემიტიზმი|ანტისემიტურ]] კამპანიას. <ref>Г. Костырченко. Сталин против «космополитов»: власть и еврейская интеллигенция в СССР. — М.: РОССПЭН, 2009. — С. 182—183.</ref> <ref>[http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69207 Н. Ф. Гамалея — И. В. Сталину об антисемитизме в государственном аппарате управления СССР] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180120190134/http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69207 |date=2018-01-20 }}: Письмо от 4.02.1949. // АП РФ. Ф. 3. Оп. 32. Д. 11. Л. 167—168 об.</ref> <ref>[http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69208 Н. Ф. Гамалея — И. В. Сталину в защиту арестованных Л. Штерн, Я. Парнаса, Б. Шимелиовича] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170813104751/http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69208 |date=2017-08-13 }}: Письмо от 16.02.1949. // АП РФ. Ф. 3. Оп. 32. Д. 12. Л. 83—84 об.</ref> == ხსოვნა == გამალეიას სახელს ატარებენ: * ცენტრალური ეპიდემიოლოგიისა და მიკრობიოლოგიის ინსტიტუტი. * ქუჩები ოდესაში, მოსკოვში, ტომსკში, [[სუმი|სუმიში]], [[ტარაზი|ტარაზიში]] . [[1956]] წელს მოსკოვში, პოგოდინსკაიას ქუაზე, მეექვსე კორპუსის ეზოში, მეცნიერს დაუდგეს ძეგლი. {{Sfn|Кожевников|1976}} ნიკოლაი გამალეას დაბადებიდან 125 წლისთავისთვის [[1987]] წელს დაამზადეს ბრინჯაოს (დიამეტრი 60 მმ.) სამახსოვრო მედალი. ავტორი — სკულპტორი მარიანა რომანოვსკაია. ოდესაში, ბაქტერიოლოგიური სადგურის შენობაზე (პასტერას ქ. 2), არის მემორიალური დაფა წარწერით: „ნიკოლაი ფედოროვიჩ გამლეია მუშაობდა ოდესის ბაქტერიოლოგიურ სადგურზე 1886 წლიდან 1888 წლამდე“. <ref>{{Cite web|url=https://2gis.ua/ru/odesa/geo/1970960492165095|title=Пастера, 2 в Одессе|author=Anatoliy Blazhko|date=2021-01-16|access-date=2021-11-06}}</ref> == Ჯილდოები == * [[ლენინის ორდენი|ლენინის ორი ორდენი]] (მათ შორის 02/16/[[1949]]) * [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]] (06/10/[[1945]]) * მედლები * [[სტალინური პრემია]] [[სტალინური პრემია|ლინის მეორე ხარისხის პრემია]] ([[1943]]) ''მრავალი წლის გამოჩენილი მუშაობისთვის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების სფეროში.'' == სქოლიო == {{სქოლიოს სია}} {{DEFAULTSORT:გამალეია, ნიკოლაი}} [[კატეგორია:დაბადებული 17 თებერვალი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1859]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 მარტი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1949]] [[კატეგორია:ოდესაში დაბადებულები]] [[კატეგორია:მოსკოვში გარდაცვლილები]] [[კატეგორია:ნოვოდევიჩიეს სასაფლაოზე დაკრძალულები]] [[კატეგორია:სსრკ-ის მედიცინის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი]] [[კატეგორია:სსრკ-ის მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტები]] [[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]] tj8kl7wwk0j4x4coirzxhp3cnnpbeus 4650492 4650491 2024-05-02T20:49:10Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ნიკოლაი გამალეია''' (დ. {{OldStyleDate|17|თებერვალი|1859|5}}, [[ოდესა]] — გ. [[29 მარტი]], [[1949]], [[მოსკოვი]]) — [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] და საბჭოთა <ref>{{Cite web|url=https://old.bigenc.ru/medicine/text/2342604|title=БРЭ|access-date=2022-11-22}}</ref> ექიმი, [[მიკრობიოლოგია|მიკრობიოლოგი]] და [[ეპიდემიოლოგია|ეპიდემიოლოგი]], [[სსრკ მეცნიერებათა აკადემია|სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის]] წევრ-კორესპონდენტი ([[1939]]), [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ]] სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო წევრი [[1940|(1940]]) , [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ]] სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი [[1945|(1945]]). [[სტალინური პრემია|სტალინური პრემიის]] ლაურეატი [[1943|(1943)]]. == ბიოგრაფია == === წარმომავლობა. ადრეული წლები === ნიკოლაი გამალეია დაიბადა 5 (17) თებერვალს [[ოდესა|ოდესაში]] კანატნაისას ქუჩაზე მდებარე სახლში. ის იყო წარსულში [[ბოროდინოს ბრძოლა|ბოროდინოს ბრძოლისა]] და [[კავკასია]]ში ბრძოლების მონაწილის და ოდესის კომერციული სასამართლოს თავმჯდომარის, გადამდგარი პოლკოვნიკის ფიოდორ გამალეიას (გარდაიცვალა [[1881]] წელს {{Sfn|Корчагин|2015}} ) 12 შვილიდან უმცროსი. როდესაც უმცროსი ვაჟი დაიბადა, მამა უკვე ხანშიშესული იყო, აღარ მუშაობდა და მამულებიდან მიღებული შემოსავლით ცხოვრობდა. ნიკოლაი პირადად არ იცნობდა მამის ახლო ნათესავებს. თავის მოგონებებში აღნიშნავდა, რომ მისი ბაბუა იყო სამედიცინო ინსპექტორი [[ტულა|ტულაში]], ფლობდა მამულებს ტულას პროვინციაში ეფრემოვსკის და ბოგოროდიცკის რაიონებში. ეს მამულები მემკვიდრეობით მიიღეს მამის უფროსმა ძმებმა, რომელთაგან ერთი გახდა თანამინისტრი (მინისტრის მოადგილე), ხოლო მეორე გამგებელი. {{Sfn|Гамалея|1953}} <ref>{{Cite web|url=http://books.e-heritage.ru/Catalog/ShowPers/2515|title=Гамалея Николай Фёдорович|publisher=[[МСЦ РАН]]|access-date=2023-04-25}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.health-ua.com/article/18049-dinastii-vrachej-i-uchenyh-gamaleev--420-lethronika-zhizni-treh-pokolenij|title=Династии врачей и ученых Гамалеев – 420 лет. Хроника жизни трех поколений|publisher=Видавничий дім “Здоров’я України. Медичні видання”|access-date=2023-04-25}}</ref> ადრეულ ასაკში ნიკოლაის აღზრდით ძირითადად დედა — კაროლინა გამალეია იყო დაკავებული, რომელიც წარმოშობით ეკუთვნოდა ვადეცკების პოლონურ ოჯახს. {{Sfn|Гамалея|1953}} დაწყებითი განათლება კერძო საბავშვო ბაღში მიიღო, სწავლა გააგრძელა კანატნაიას ქუჩაზე მდებარე დიმიტრიევის კერძო სკოლაში, შემდეგ კი გიმნაზიაში ჩააბარა. {{Sfn|Гамалея|1953}} === სწავლის წლები === [[1880]] წელს დაამთავრა ნოვოროსიისკის უნივერსიტეტი, ხოლო [[1883]] წელს [[პეტერბურგი|პეტერბურგის]] სამხედრო სამედიცინო აკადემია. აკადემიის დამთავრების შემდეგ დაბრუნდა ოდესაში, სადაც მუშაობა დაიწყო ოსიპ მოჩუტკოვსკის საავადმყოფოში. ის იყო ერთ-ერთი პირველი რუსეთის იმპერიაში, რომელმაც დაიწყო სამამულო [[ბაქტერიოლოგია|ბაქტერიოლოგიის]] განვითარება. [[1885]] წელს, კონკურსის საფუძველზე ბაქტერიოლოგიის სფეროში გამოცდილების გაღრმავების მიზნით, ნიკოლაის კანდიდატურა დაასახელეს [[პარიზი|პარიზში]] [[ლუი პასტერი|ლუი პასტერის]] ლაბორატორიაში გასამგზავრებლად, === რუსეთში პირველი ბაქტერიოლოგიური სადგურის დამფუძნებელი === პარიზში ჩასვლისთანავე პასტერის ლაბორატორიაში ერთი წელი [[ცოფი|ცოფის]] შესწავლით იყო დაკავებული. როდესაც ისწავლა [[ვაქცინა|ვაქცინის]] მომზადების მეთოდი და ცოფის საწინააღმდეგო ვაქცინაციის ტექნიკა, დაბრუნდა [[ოდესა|ოდესაში]] . იქ, [[ილია მეჩნიკოვი|ილია მეჩნიკოვთან]] ერთად, დააარსა საქალაქო ლაბორატორია (ახლანდელი მეჩნიკოვის კვლევითი ინსტიტუტი) კვლევითი სამუშაოების ჩასატარებლად, სადაც მალევე დაიწყო საექსპერიმენტო ცხოველების (კურდღლების) აცრა. [[1886]] წელს, [[ლუი პასტერი|ლუი პასტერის]] დახმარებით, გამალეიამ მეჩნიკოვთან და ბარდახთან ერთად დააარსა პირველი ბაქტერიოლოგიური სადგური რუსეთში (და მეორე მსოფლიოში) და პირველად რუსეთში მოახდინა ცოფის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია. მუშაობის პირველი 3 წლის განმავლობაში ოდესის სადგურმა დაახლოებით 1500 ადამიანის აცრა მოახდინა. სიკვდილიანობის მაჩვენებელი, რომელიც დაახლოებით 2,5% იყო, მეთოდის გაუმჯობესების შემდგომ 0,61%-მდე დაეცა. [[1887]] წელს გააქტიურდა [[ლუი პასტერი]]სა და მისი მკურნალობის მეთოდების კონსერვატიული კრიტიკა — პარიზის სამედიცინო აკადემიის სხდომაზე მოექცა მძიმე ობსტრუქციის ქვეშ. შედეგად, [[გაერთიანებული სამეფო|ინგლისში]] შეიქმნა სპეციალური კომისია პასტერის მეთოდის შესამოწმებლად, რომელსაც ხელმძღვანელობდა ცნობილი პროფესორი ჯეიმზ პეჯეტი. იმ დროს ოდესის ბაქტერიოლოგიური სადგურის დაგროვილი გამოცდილებით და მისი წარმატებული ვაქცინაციის დამაჯერებელი სტატისტიკით, გამალეია გაემგზავრა ინგლისში, სადაც ისაუბრა კომისიის სხდომაზე, თავდაჯერებულად დაიცვა პასტერისა და ბაქტერიოლოგების ინოვაციური იდეები. მომდევნო ხუთი წლის განმავლობაში, გამალეია, მუდმივად იმყოფებოდა [[პარიზი|პარიზსა]] და [[ოდესა|ოდესას]] შორის, ეხმარებოდა პასტერს რეაქციული მეცნიერების წინააღმდეგ ბრძოლაში, თეორიული და პრაქტიკული გამოცდილების მოპოვებაში. [[ოდესა|ოდესაში]] ვაქცინაციის პრაქტიკა ნიკოლაი გამალეიას და მისი თანამშრომლის დოქტორ იაკოვ ბარდახის მეცნიერული კვლევებით იქნა გამყარებული, რაც მეცნიერებმა საფუძვლად გამოიყენეს პასტერის მეთოდის პრინციპების სრულად დადასტურებაში. === სამეცნიერო და პრაქტიკული მოღვაწეობა ოდესაში (1892-1912 წწ.) === [[1892]] წელს, რუსეთში დაბრუნების შემდეგ, მან დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე ''"ქოლერას ეტიოლოგია ექსპერიმენტული პათოლოგიის თვალსაზრისით"'' (გამოქვეყნდა [[1893]] წელს). 1899-1908 წლებში იყო ოდესის ბაქტერიოლოგიური ინსტიტუტის დირექტორი, რომელიც თავად დააარსა. თავისი საქმიანობის ფარგლებში, შეისწავლა გემის [[ვირთაგვა|ვირთხების]] როლი დაავადების გავრცელებაში, ხოლო [[1901]]-[[1902]] წლებში ნიკოლაი გამალეია ხელმძღვანელობდა ანტიეპიდემიურ ზომებს ოდესაში [[ჭირი|ჭირის]] გავრცელების დროს, ორგანიზება გაუწია სრულ დერატიზაციას. მომდევნო წლებში ის სამხრეთ რუსეთში [[ქოლერა|ქოლერის]] წინააღმდეგ იბრძოდა. [[1908]] წელს მან პირველად დაამტკიცა, რომ [[პარტახტიანი ტიფი|ტიფი]] გადადის [[ტილები|ტილების]] მეშვეობით. ის ასევე ბევრს მუშაობდა ტიფის, ქოლერის, ჩუტყვავილას და სხვა ინფექციური დაავადებების თავიდან ასაცილებლად. [[1910]] წელს პირველად დაასაბუთა დეზინსექციის ნიშვნელობა ტიფის აღმოსაფხვრელად. [[1910]]-[[1913]] წლებში იყო ჟურნალ „ჰიგიენა და სანიტარია-ს“ გამომცემელი და რედაქტორი. === სამეცნიერო მოღვაწეობა პეტერბურგსა და მოსკოვში (1912-1949 წწ.) === 1912 წელს გადავიდა [[სანქტ-პეტერბურგი|პეტერბურგში]]. [[1912]]-[[1928]] წლებში ხელმძღვანელობდა პეტერბურგის (პეტროგრადი) [[ედუარდ ჯენერი|ედუარდ ჯენერის]] ჩუტყვავილას ვაქცინაციის ინსტიტუტს. მისი ინიციატივით, ჩუტყვავილას საწინააღმდეგო მის მიერ შემუშავებული მეთოდის გამოყენებით, [[1918]] წელს პეტროგრადში ჩატარდა ზოგადი ჩუტყვავილას ვაქცინაცია, რომელიც შემდეგ მიღებულ იქნა მთელი ქვეყნის მასშტაბით, [[ვლადიმერ ლენინი|ლენინის]] მიერ ხელმოწერილი [[1919]] წლის 10 აპრილის ბრძანებულების მიხედვით. [[1918]]-[[1919]] წლებში სწავლობდა ტიფის საწინააღმდეგო ვაქცინის მომზადების მეთოდებს. [[1930]]-[[1938]] წლებში იყო [[მოსკოვი|მოსკოვის]] ეპიდემიოლოგიის და მიკრობიოლოგიის ცენტრალური ინსტიტუტის სამეცნიერო დირექტორი (ამჟამად მის სახელს ატარებს ინსტიტუტი). [[1938]] წლიდან სიცოცხლის ბოლომდე მუშაობდამოსკოვის II სამედიცინო ინსტიტუტის მიკრობიოლოგიის კათედრაზე, ხოლო [[1939]] წლიდან იყო სსრკ სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის ეპიდემიოლოგიისა და მიკრობიოლოგიის ინსტიტუტის ლაბორატორიის გამგე. [[1939]] წლიდან — მიკრობიოლოგთა, ეპიდემიოლოგთა და ინფექციურ დაავადებათა გაერთიანების საზოგადოების თავმჯდომარე, შემდგომში საპატიო თავმჯდომარე. [[1939]] წელს აირჩიეს სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტად. ერთი წლის შემდეგ აირჩიეს სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო აკადემიკოსად. [[1945]] წელს აირჩიეს [[სსრკ]] სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსად. სიცოცხლის ბოლო წლებში მეცნიერმა შეიმუშავა ზოგადი იმუნოლოგიის, [[ვირუსოლოგია|ვირუსოლოგიის]] საკითხები, შეისწავლა ჩუტყვავილა, [[გრიპი]] (1942 წელს მან წარმოადგინა გრიპის პროფილაქტიკის მეთოდი ოლეინის მჟავას პრეპარატებით ცხვირის ლორწოვანის დამუშავებით) და ინტენსიურად განავითარა სპეციფიკური პრობლემა. [[ტუბერკულოზი|ტუბერკულოზის]] მკურნალობა. გარდაიცვალა [[1949|1949 წლის]] [[29 მარტი|29 მარტს]] მოსკოვში; დაკრძალულია ნოვოდევიჩის სასაფლაოზე, მე-4 განყოფილებაში. == სამეცნიერო მემკვიდრეობა == [[1956|1954-1956]] წლებში გამოიცა გამალეას სამეცნიერო შრომების ექვსტომეული კრებული. ე.წ ინტენსიური ვაქცინაციის მეთოდის შემქმნელმა და აქტიურმა პოპულარიზატორმა შეიმუშავა და პრაქტიკაში განახორციელა ეპიდემიებთან ბრძოლის სამოქმედო გეგმა ადგილზე. იგი აქტიურად ებრძოდა ჭირის ეპიდემიებს [[ოდესა|ოდესაში]], ქოლერას დონბასში, [[სამხრეთი კავკასია|ამიერკავკასიასა]] და ვოლგის რეგიონში და ტიფს პეტერბურგში. [[1888]] წელს მან აღმოაჩინა ქოლერის მსგავსი ფრინველის ვიბრიონი ( ''Mechnikovsky vibrio'' ), ფრინველებში ქოლერის მსგავსი დაავადების გამომწვევი აგენტი და წარმოადგინა ქოლერის საწინააღმდეგო ვაქცინა. [[1894]]-[[1896]] წლებში მან აღწერა ეგრეთ წოდებული ბაქტერიული ჰეტერომორფიზმის ფენომენი. პირველად მან წამოაყენა იდეა ინფექციის ლატენტური ფორმების არსებობის შესახებ. ჯერ კიდევ [[1899]] წელს მეცნიერმა გამოთქვა მოსაზრება "უხილავი მიკრობების" — [[კარცინომა|კიბოს]] გამომწვევი აგენტების შესახებ. იგი სიცოცხლის ბოლომდე იცავდა კიბოს ვირუსულ თეორიას. მეცნიერმა გაწვრთნა საბჭოთა მიკრობიოლოგების მთელი პლეადა.  მეცნიერმა ერთ-ერთმა პირველმა დაადგინა სადეზინფექციო ღონისძიებების ეპიდემიოლოგიური მნიშვნელობა ქოლერასთან ბრძოლაში და დერატიზაცია ჭირის წინააღმდეგ ბრძოლაში. სანქტ-პეტერბურგის თავშესაფრებში პარაზიტულ ტიფთან ბრძოლის გამოცდილებაზე დაყრდნობით, მან პირველმა აჩვენა სადეზინფექციო ღონისძიებების წამყვანი როლი ამ ინფექციების დროს ტილების წინააღმდეგ ბრძოლაში და შეისწავლა ზოგიერთი სადეზინფექციო საშუალების მოქმედება და მათი ეფექტურობა. უკვე ამ დროს მისთვის ნათელი გახდა ბუზების როლი ნაწლავური ინფექციების გადაცემაში და მათ წინააღმდეგ გაძლიერებული ბრძოლის აუცილებლობა. მან ასევე აჩვენა მღრღნელების როლი ჭირის ა გავრცელებაში და ყველა შემთხვევაში მათი სავალდებულო განადგურების აუცილებლობა. ნიკოლაი გამალეია რუსეთში დეზინფექციის ერთ-ერთი ფუძემდებელია. == საჯარო პოზიცია == [[1948]] წელს, 90 წლის ასაკში, იგი გახდა პარტიის წევრი ( [[საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტია|ბოლშევიკების საკავშირო კომუნისტური პარტიის]] ცენტრალური კომიტეტის დადგენილებით), იმ პირობის საფუძველზე, რომელიც მისცა [[ვლადიმერ ლენინი|ლენინს]], რომ გახდებოდა პარტიის წევრი. [[1949]] წლის თებერვალში, საკუთარი კოლეგების ლინა შტერნის, იაკოვ პარნასისა და ბორის შიმელიოვიჩის დაპატიმრებასთან დაკავშირებით, მან ორი წერილით მიმართა [[იოსებ სტალინი|სტალინს]], სადაც აპროტესტებდა სსრკ-ში დაწყებულ [[ანტისემიტიზმი|ანტისემიტურ]] კამპანიას. <ref>Г. Костырченко. Сталин против «космополитов»: власть и еврейская интеллигенция в СССР. — М.: РОССПЭН, 2009. — С. 182—183.</ref> <ref>[http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69207 Н. Ф. Гамалея — И. В. Сталину об антисемитизме в государственном аппарате управления СССР] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180120190134/http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69207 |date=2018-01-20 }}: Письмо от 4.02.1949. // АП РФ. Ф. 3. Оп. 32. Д. 11. Л. 167—168 об.</ref> <ref>[http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69208 Н. Ф. Гамалея — И. В. Сталину в защиту арестованных Л. Штерн, Я. Парнаса, Б. Шимелиовича] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170813104751/http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69208 |date=2017-08-13 }}: Письмо от 16.02.1949. // АП РФ. Ф. 3. Оп. 32. Д. 12. Л. 83—84 об.</ref> == ხსოვნა == გამალეიას სახელს ატარებენ: * ცენტრალური ეპიდემიოლოგიისა და მიკრობიოლოგიის ინსტიტუტი. * ქუჩები ოდესაში, მოსკოვში, ტომსკში, [[სუმი|სუმიში]], [[ტარაზი|ტარაზიში]] . [[1956]] წელს მოსკოვში, პოგოდინსკაიას ქუაზე, მეექვსე კორპუსის ეზოში, მეცნიერს დაუდგეს ძეგლი. {{Sfn|Кожевников|1976}} ნიკოლაი გამალეას დაბადებიდან 125 წლისთავისთვის [[1987]] წელს დაამზადეს ბრინჯაოს (დიამეტრი 60 მმ.) სამახსოვრო მედალი. ავტორი — სკულპტორი მარიანა რომანოვსკაია. ოდესაში, ბაქტერიოლოგიური სადგურის შენობაზე (პასტერას ქ. 2), არის მემორიალური დაფა წარწერით: „ნიკოლაი ფედოროვიჩ გამლეია მუშაობდა ოდესის ბაქტერიოლოგიურ სადგურზე 1886 წლიდან 1888 წლამდე“. <ref>{{Cite web|url=https://2gis.ua/ru/odesa/geo/1970960492165095|title=Пастера, 2 в Одессе|author=Anatoliy Blazhko|date=2021-01-16|access-date=2021-11-06}}</ref> == Ჯილდოები == * [[ლენინის ორდენი|ლენინის ორი ორდენი]] (მათ შორის 02/16/[[1949]]) * [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]] (06/10/[[1945]]) * მედლები * [[სტალინური პრემია]] [[სტალინური პრემია|ლინის მეორე ხარისხის პრემია]] ([[1943]]) ''მრავალი წლის გამოჩენილი მუშაობისთვის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების სფეროში.'' == სქოლიო == {{სქოლიოს სია}} {{DEFAULTSORT:გამალეია, ნიკოლაი}} [[კატეგორია:დაბადებული 17 თებერვალი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1859]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 მარტი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1949]] [[კატეგორია:ოდესაში დაბადებულები]] [[კატეგორია:მოსკოვში გარდაცვლილები]] [[კატეგორია:ნოვოდევიჩიეს სასაფლაოზე დაკრძალულები]] [[კატეგორია:სსრკ-ის მედიცინის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი]] [[კატეგორია:სსრკ-ის მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტები]] [[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]] 7paoehyco36o4ogk5ix1ldv3g4tsydu 4650493 4650492 2024-05-02T20:50:59Z გიო ოქრო 84301 ნოვოროსიისკი სხვა ქალაქია. დაკვირვებაა საჭირო, მითუმეტეს მანქანურად თარგმნისას wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ნიკოლაი გამალეია''' (დ. {{OldStyleDate|17|თებერვალი|1859|5}}, [[ოდესა]] — გ. [[29 მარტი]], [[1949]], [[მოსკოვი]]) — [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] და საბჭოთა <ref>{{Cite web|url=https://old.bigenc.ru/medicine/text/2342604|title=БРЭ|access-date=2022-11-22}}</ref> ექიმი, [[მიკრობიოლოგია|მიკრობიოლოგი]] და [[ეპიდემიოლოგია|ეპიდემიოლოგი]], [[სსრკ მეცნიერებათა აკადემია|სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის]] წევრ-კორესპონდენტი ([[1939]]), [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ]] სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო წევრი [[1940|(1940]]) , [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ]] სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი [[1945|(1945]]). [[სტალინური პრემია|სტალინური პრემიის]] ლაურეატი [[1943|(1943)]]. == ბიოგრაფია == === წარმომავლობა. ადრეული წლები === ნიკოლაი გამალეია დაიბადა 5 (17) თებერვალს [[ოდესა|ოდესაში]] კანატნაისას ქუჩაზე მდებარე სახლში. ის იყო წარსულში [[ბოროდინოს ბრძოლა|ბოროდინოს ბრძოლისა]] და [[კავკასია]]ში ბრძოლების მონაწილის და ოდესის კომერციული სასამართლოს თავმჯდომარის, გადამდგარი პოლკოვნიკის ფიოდორ გამალეიას (გარდაიცვალა [[1881]] წელს {{Sfn|Корчагин|2015}} ) 12 შვილიდან უმცროსი. როდესაც უმცროსი ვაჟი დაიბადა, მამა უკვე ხანშიშესული იყო, აღარ მუშაობდა და მამულებიდან მიღებული შემოსავლით ცხოვრობდა. ნიკოლაი პირადად არ იცნობდა მამის ახლო ნათესავებს. თავის მოგონებებში აღნიშნავდა, რომ მისი ბაბუა იყო სამედიცინო ინსპექტორი [[ტულა|ტულაში]], ფლობდა მამულებს ტულას პროვინციაში ეფრემოვსკის და ბოგოროდიცკის რაიონებში. ეს მამულები მემკვიდრეობით მიიღეს მამის უფროსმა ძმებმა, რომელთაგან ერთი გახდა თანამინისტრი (მინისტრის მოადგილე), ხოლო მეორე გამგებელი. {{Sfn|Гамалея|1953}} <ref>{{Cite web|url=http://books.e-heritage.ru/Catalog/ShowPers/2515|title=Гамалея Николай Фёдорович|publisher=[[МСЦ РАН]]|access-date=2023-04-25}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.health-ua.com/article/18049-dinastii-vrachej-i-uchenyh-gamaleev--420-lethronika-zhizni-treh-pokolenij|title=Династии врачей и ученых Гамалеев – 420 лет. Хроника жизни трех поколений|publisher=Видавничий дім “Здоров’я України. Медичні видання”|access-date=2023-04-25}}</ref> ადრეულ ასაკში ნიკოლაის აღზრდით ძირითადად დედა — კაროლინა გამალეია იყო დაკავებული, რომელიც წარმოშობით ეკუთვნოდა ვადეცკების პოლონურ ოჯახს. {{Sfn|Гамалея|1953}} დაწყებითი განათლება კერძო საბავშვო ბაღში მიიღო, სწავლა გააგრძელა კანატნაიას ქუჩაზე მდებარე დიმიტრიევის კერძო სკოლაში, შემდეგ კი გიმნაზიაში ჩააბარა. {{Sfn|Гамалея|1953}} === სწავლის წლები === [[1880]] წელს დაამთავრა ნოვოროსიის უნივერსიტეტი (ოდესა), ხოლო [[1883]] წელს [[პეტერბურგი|პეტერბურგის]] სამხედრო სამედიცინო აკადემია. აკადემიის დამთავრების შემდეგ დაბრუნდა ოდესაში, სადაც მუშაობა დაიწყო ოსიპ მოჩუტკოვსკის საავადმყოფოში. ის იყო ერთ-ერთი პირველი რუსეთის იმპერიაში, რომელმაც დაიწყო სამამულო [[ბაქტერიოლოგია|ბაქტერიოლოგიის]] განვითარება. [[1885]] წელს, კონკურსის საფუძველზე ბაქტერიოლოგიის სფეროში გამოცდილების გაღრმავების მიზნით, ნიკოლაის კანდიდატურა დაასახელეს [[პარიზი|პარიზში]] [[ლუი პასტერი|ლუი პასტერის]] ლაბორატორიაში გასამგზავრებლად, === რუსეთში პირველი ბაქტერიოლოგიური სადგურის დამფუძნებელი === პარიზში ჩასვლისთანავე პასტერის ლაბორატორიაში ერთი წელი [[ცოფი|ცოფის]] შესწავლით იყო დაკავებული. როდესაც ისწავლა [[ვაქცინა|ვაქცინის]] მომზადების მეთოდი და ცოფის საწინააღმდეგო ვაქცინაციის ტექნიკა, დაბრუნდა [[ოდესა|ოდესაში]] . იქ, [[ილია მეჩნიკოვი|ილია მეჩნიკოვთან]] ერთად, დააარსა საქალაქო ლაბორატორია (ახლანდელი მეჩნიკოვის კვლევითი ინსტიტუტი) კვლევითი სამუშაოების ჩასატარებლად, სადაც მალევე დაიწყო საექსპერიმენტო ცხოველების (კურდღლების) აცრა. [[1886]] წელს, [[ლუი პასტერი|ლუი პასტერის]] დახმარებით, გამალეიამ მეჩნიკოვთან და ბარდახთან ერთად დააარსა პირველი ბაქტერიოლოგიური სადგური რუსეთში (და მეორე მსოფლიოში) და პირველად რუსეთში მოახდინა ცოფის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია. მუშაობის პირველი 3 წლის განმავლობაში ოდესის სადგურმა დაახლოებით 1500 ადამიანის აცრა მოახდინა. სიკვდილიანობის მაჩვენებელი, რომელიც დაახლოებით 2,5% იყო, მეთოდის გაუმჯობესების შემდგომ 0,61%-მდე დაეცა. [[1887]] წელს გააქტიურდა [[ლუი პასტერი]]სა და მისი მკურნალობის მეთოდების კონსერვატიული კრიტიკა — პარიზის სამედიცინო აკადემიის სხდომაზე მოექცა მძიმე ობსტრუქციის ქვეშ. შედეგად, [[გაერთიანებული სამეფო|ინგლისში]] შეიქმნა სპეციალური კომისია პასტერის მეთოდის შესამოწმებლად, რომელსაც ხელმძღვანელობდა ცნობილი პროფესორი ჯეიმზ პეჯეტი. იმ დროს ოდესის ბაქტერიოლოგიური სადგურის დაგროვილი გამოცდილებით და მისი წარმატებული ვაქცინაციის დამაჯერებელი სტატისტიკით, გამალეია გაემგზავრა ინგლისში, სადაც ისაუბრა კომისიის სხდომაზე, თავდაჯერებულად დაიცვა პასტერისა და ბაქტერიოლოგების ინოვაციური იდეები. მომდევნო ხუთი წლის განმავლობაში, გამალეია, მუდმივად იმყოფებოდა [[პარიზი|პარიზსა]] და [[ოდესა|ოდესას]] შორის, ეხმარებოდა პასტერს რეაქციული მეცნიერების წინააღმდეგ ბრძოლაში, თეორიული და პრაქტიკული გამოცდილების მოპოვებაში. [[ოდესა|ოდესაში]] ვაქცინაციის პრაქტიკა ნიკოლაი გამალეიას და მისი თანამშრომლის დოქტორ იაკოვ ბარდახის მეცნიერული კვლევებით იქნა გამყარებული, რაც მეცნიერებმა საფუძვლად გამოიყენეს პასტერის მეთოდის პრინციპების სრულად დადასტურებაში. === სამეცნიერო და პრაქტიკული მოღვაწეობა ოდესაში (1892-1912 წწ.) === [[1892]] წელს, რუსეთში დაბრუნების შემდეგ, მან დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე ''"ქოლერას ეტიოლოგია ექსპერიმენტული პათოლოგიის თვალსაზრისით"'' (გამოქვეყნდა [[1893]] წელს). 1899-1908 წლებში იყო ოდესის ბაქტერიოლოგიური ინსტიტუტის დირექტორი, რომელიც თავად დააარსა. თავისი საქმიანობის ფარგლებში, შეისწავლა გემის [[ვირთაგვა|ვირთხების]] როლი დაავადების გავრცელებაში, ხოლო [[1901]]-[[1902]] წლებში ნიკოლაი გამალეია ხელმძღვანელობდა ანტიეპიდემიურ ზომებს ოდესაში [[ჭირი|ჭირის]] გავრცელების დროს, ორგანიზება გაუწია სრულ დერატიზაციას. მომდევნო წლებში ის სამხრეთ რუსეთში [[ქოლერა|ქოლერის]] წინააღმდეგ იბრძოდა. [[1908]] წელს მან პირველად დაამტკიცა, რომ [[პარტახტიანი ტიფი|ტიფი]] გადადის [[ტილები|ტილების]] მეშვეობით. ის ასევე ბევრს მუშაობდა ტიფის, ქოლერის, ჩუტყვავილას და სხვა ინფექციური დაავადებების თავიდან ასაცილებლად. [[1910]] წელს პირველად დაასაბუთა დეზინსექციის ნიშვნელობა ტიფის აღმოსაფხვრელად. [[1910]]-[[1913]] წლებში იყო ჟურნალ „ჰიგიენა და სანიტარია-ს“ გამომცემელი და რედაქტორი. === სამეცნიერო მოღვაწეობა პეტერბურგსა და მოსკოვში (1912-1949 წწ.) === 1912 წელს გადავიდა [[სანქტ-პეტერბურგი|პეტერბურგში]]. [[1912]]-[[1928]] წლებში ხელმძღვანელობდა პეტერბურგის (პეტროგრადი) [[ედუარდ ჯენერი|ედუარდ ჯენერის]] ჩუტყვავილას ვაქცინაციის ინსტიტუტს. მისი ინიციატივით, ჩუტყვავილას საწინააღმდეგო მის მიერ შემუშავებული მეთოდის გამოყენებით, [[1918]] წელს პეტროგრადში ჩატარდა ზოგადი ჩუტყვავილას ვაქცინაცია, რომელიც შემდეგ მიღებულ იქნა მთელი ქვეყნის მასშტაბით, [[ვლადიმერ ლენინი|ლენინის]] მიერ ხელმოწერილი [[1919]] წლის 10 აპრილის ბრძანებულების მიხედვით. [[1918]]-[[1919]] წლებში სწავლობდა ტიფის საწინააღმდეგო ვაქცინის მომზადების მეთოდებს. [[1930]]-[[1938]] წლებში იყო [[მოსკოვი|მოსკოვის]] ეპიდემიოლოგიის და მიკრობიოლოგიის ცენტრალური ინსტიტუტის სამეცნიერო დირექტორი (ამჟამად მის სახელს ატარებს ინსტიტუტი). [[1938]] წლიდან სიცოცხლის ბოლომდე მუშაობდამოსკოვის II სამედიცინო ინსტიტუტის მიკრობიოლოგიის კათედრაზე, ხოლო [[1939]] წლიდან იყო სსრკ სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის ეპიდემიოლოგიისა და მიკრობიოლოგიის ინსტიტუტის ლაბორატორიის გამგე. [[1939]] წლიდან — მიკრობიოლოგთა, ეპიდემიოლოგთა და ინფექციურ დაავადებათა გაერთიანების საზოგადოების თავმჯდომარე, შემდგომში საპატიო თავმჯდომარე. [[1939]] წელს აირჩიეს სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტად. ერთი წლის შემდეგ აირჩიეს სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო აკადემიკოსად. [[1945]] წელს აირჩიეს [[სსრკ]] სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსად. სიცოცხლის ბოლო წლებში მეცნიერმა შეიმუშავა ზოგადი იმუნოლოგიის, [[ვირუსოლოგია|ვირუსოლოგიის]] საკითხები, შეისწავლა ჩუტყვავილა, [[გრიპი]] (1942 წელს მან წარმოადგინა გრიპის პროფილაქტიკის მეთოდი ოლეინის მჟავას პრეპარატებით ცხვირის ლორწოვანის დამუშავებით) და ინტენსიურად განავითარა სპეციფიკური პრობლემა. [[ტუბერკულოზი|ტუბერკულოზის]] მკურნალობა. გარდაიცვალა [[1949|1949 წლის]] [[29 მარტი|29 მარტს]] მოსკოვში; დაკრძალულია ნოვოდევიჩის სასაფლაოზე, მე-4 განყოფილებაში. == სამეცნიერო მემკვიდრეობა == [[1956|1954-1956]] წლებში გამოიცა გამალეას სამეცნიერო შრომების ექვსტომეული კრებული. ე.წ ინტენსიური ვაქცინაციის მეთოდის შემქმნელმა და აქტიურმა პოპულარიზატორმა შეიმუშავა და პრაქტიკაში განახორციელა ეპიდემიებთან ბრძოლის სამოქმედო გეგმა ადგილზე. იგი აქტიურად ებრძოდა ჭირის ეპიდემიებს [[ოდესა|ოდესაში]], ქოლერას დონბასში, [[სამხრეთი კავკასია|ამიერკავკასიასა]] და ვოლგის რეგიონში და ტიფს პეტერბურგში. [[1888]] წელს მან აღმოაჩინა ქოლერის მსგავსი ფრინველის ვიბრიონი ( ''Mechnikovsky vibrio'' ), ფრინველებში ქოლერის მსგავსი დაავადების გამომწვევი აგენტი და წარმოადგინა ქოლერის საწინააღმდეგო ვაქცინა. [[1894]]-[[1896]] წლებში მან აღწერა ეგრეთ წოდებული ბაქტერიული ჰეტერომორფიზმის ფენომენი. პირველად მან წამოაყენა იდეა ინფექციის ლატენტური ფორმების არსებობის შესახებ. ჯერ კიდევ [[1899]] წელს მეცნიერმა გამოთქვა მოსაზრება "უხილავი მიკრობების" — [[კარცინომა|კიბოს]] გამომწვევი აგენტების შესახებ. იგი სიცოცხლის ბოლომდე იცავდა კიბოს ვირუსულ თეორიას. მეცნიერმა გაწვრთნა საბჭოთა მიკრობიოლოგების მთელი პლეადა.  მეცნიერმა ერთ-ერთმა პირველმა დაადგინა სადეზინფექციო ღონისძიებების ეპიდემიოლოგიური მნიშვნელობა ქოლერასთან ბრძოლაში და დერატიზაცია ჭირის წინააღმდეგ ბრძოლაში. სანქტ-პეტერბურგის თავშესაფრებში პარაზიტულ ტიფთან ბრძოლის გამოცდილებაზე დაყრდნობით, მან პირველმა აჩვენა სადეზინფექციო ღონისძიებების წამყვანი როლი ამ ინფექციების დროს ტილების წინააღმდეგ ბრძოლაში და შეისწავლა ზოგიერთი სადეზინფექციო საშუალების მოქმედება და მათი ეფექტურობა. უკვე ამ დროს მისთვის ნათელი გახდა ბუზების როლი ნაწლავური ინფექციების გადაცემაში და მათ წინააღმდეგ გაძლიერებული ბრძოლის აუცილებლობა. მან ასევე აჩვენა მღრღნელების როლი ჭირის ა გავრცელებაში და ყველა შემთხვევაში მათი სავალდებულო განადგურების აუცილებლობა. ნიკოლაი გამალეია რუსეთში დეზინფექციის ერთ-ერთი ფუძემდებელია. == საჯარო პოზიცია == [[1948]] წელს, 90 წლის ასაკში, იგი გახდა პარტიის წევრი ( [[საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტია|ბოლშევიკების საკავშირო კომუნისტური პარტიის]] ცენტრალური კომიტეტის დადგენილებით), იმ პირობის საფუძველზე, რომელიც მისცა [[ვლადიმერ ლენინი|ლენინს]], რომ გახდებოდა პარტიის წევრი. [[1949]] წლის თებერვალში, საკუთარი კოლეგების ლინა შტერნის, იაკოვ პარნასისა და ბორის შიმელიოვიჩის დაპატიმრებასთან დაკავშირებით, მან ორი წერილით მიმართა [[იოსებ სტალინი|სტალინს]], სადაც აპროტესტებდა სსრკ-ში დაწყებულ [[ანტისემიტიზმი|ანტისემიტურ]] კამპანიას. <ref>Г. Костырченко. Сталин против «космополитов»: власть и еврейская интеллигенция в СССР. — М.: РОССПЭН, 2009. — С. 182—183.</ref> <ref>[http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69207 Н. Ф. Гамалея — И. В. Сталину об антисемитизме в государственном аппарате управления СССР] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180120190134/http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69207 |date=2018-01-20 }}: Письмо от 4.02.1949. // АП РФ. Ф. 3. Оп. 32. Д. 11. Л. 167—168 об.</ref> <ref>[http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69208 Н. Ф. Гамалея — И. В. Сталину в защиту арестованных Л. Штерн, Я. Парнаса, Б. Шимелиовича] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170813104751/http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc/69208 |date=2017-08-13 }}: Письмо от 16.02.1949. // АП РФ. Ф. 3. Оп. 32. Д. 12. Л. 83—84 об.</ref> == ხსოვნა == გამალეიას სახელს ატარებენ: * ცენტრალური ეპიდემიოლოგიისა და მიკრობიოლოგიის ინსტიტუტი. * ქუჩები ოდესაში, მოსკოვში, ტომსკში, [[სუმი|სუმიში]], [[ტარაზი|ტარაზიში]] . [[1956]] წელს მოსკოვში, პოგოდინსკაიას ქუაზე, მეექვსე კორპუსის ეზოში, მეცნიერს დაუდგეს ძეგლი. {{Sfn|Кожевников|1976}} ნიკოლაი გამალეას დაბადებიდან 125 წლისთავისთვის [[1987]] წელს დაამზადეს ბრინჯაოს (დიამეტრი 60 მმ.) სამახსოვრო მედალი. ავტორი — სკულპტორი მარიანა რომანოვსკაია. ოდესაში, ბაქტერიოლოგიური სადგურის შენობაზე (პასტერას ქ. 2), არის მემორიალური დაფა წარწერით: „ნიკოლაი ფედოროვიჩ გამლეია მუშაობდა ოდესის ბაქტერიოლოგიურ სადგურზე 1886 წლიდან 1888 წლამდე“. <ref>{{Cite web|url=https://2gis.ua/ru/odesa/geo/1970960492165095|title=Пастера, 2 в Одессе|author=Anatoliy Blazhko|date=2021-01-16|access-date=2021-11-06}}</ref> == Ჯილდოები == * [[ლენინის ორდენი|ლენინის ორი ორდენი]] (მათ შორის 02/16/[[1949]]) * [[შრომის წითელი დროშის ორდენი]] (06/10/[[1945]]) * მედლები * [[სტალინური პრემია]] [[სტალინური პრემია|ლინის მეორე ხარისხის პრემია]] ([[1943]]) ''მრავალი წლის გამოჩენილი მუშაობისთვის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების სფეროში.'' == სქოლიო == {{სქოლიოს სია}} {{DEFAULTSORT:გამალეია, ნიკოლაი}} [[კატეგორია:დაბადებული 17 თებერვალი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1859]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 მარტი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1949]] [[კატეგორია:ოდესაში დაბადებულები]] [[კატეგორია:მოსკოვში გარდაცვლილები]] [[კატეგორია:ნოვოდევიჩიეს სასაფლაოზე დაკრძალულები]] [[კატეგორია:სსრკ-ის მედიცინის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი]] [[კატეგორია:სსრკ-ის მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტები]] [[კატეგორია:შრომის წითელი დროშის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]] apbcvmupniuyolgjphcjmib7ycrp6o0 0 564265 4650615 4636697 2024-05-03T11:19:12Z InternetArchiveBot 124291 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 wikitext text/x-wiki   '''ალბანეთის ფეხბურთის ასოციაცია''' ( {{Lang-sq|Federata Shqiptare e Futbollit}} ; '''FSHF''' ) — [[ფეხბურთი|ფეხბურთის]] მმართველი ორგანო [[ალბანეთი|ალბანეთში]] . ასოციაცია დაფუძნებულია [[ტირანა|ტირანაში]], ალბანეთში. ის აწყობს [[ალბანეთის საფეხბურთო სუპერლიგა|ალბანეთის სუპერლიგის]] და სუპერთასის ეროვნულ საფეხბურთო ლიგებს . ალბანეთის ქალთა საფეხბურთო ნაკრები, ალბანეთის ქალთა თასს ასევე ზედამხედველობს FSHF-ს. ასოციაცია ასევე კოორდინაციას უწევს [[ალბანეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ალბანეთის ეროვნულ საფეხბურთო ნაკრების]] და ალბანეთის ნაციონალურ ახალგაზრდული ფეხბურთის გუნდების საქმიანობას, როგორიცაა 21-წლამდე, 20-წლამდე, 19-წლამდე, 18-წლამდე, 17 წლამდე, 16-წლამდე და 15-წლამდე . == ისტორია == ალბანეთის ფეხბურთის ასოციაცია დაარსდა [[1930]] წლის 6 ივნისს <ref>{{Cite news|date=22 January 2015|title=Results hint at Albanian ascension|publisher=UEFA.com|url=http://www.uefa.com/insideuefa/member-associations/association=alb/news/newsid=940030.html#/|access-date=11 January 2018}}</ref> და შეუერთდა [[ფიფა|ფიფას]] [[1932]] წლის 12-16 ივნისის კონგრესზე. ასოციაცია იყო [[უეფა|უეფას]] ერთ-ერთი დამფუძნებელი წევრი [[1954]] წელს <ref>{{Cite news|date=27 December 2015|title=Foto e rrallë/ Ja si e ka pritur Ahmet Zogu ekipin kombëtar të futbollit|language=sq|trans-title=Rare picture / Here's how Ahmet Zogu hosted the national football team|publisher=Citynews|url=http://www.citynews.al/2015/12/foto-e-rralle-ja-si-e-ka-pritur-ahmet-zogu-ekipin-kombetar-te-futbollit/1|url-status=dead|access-date=11 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180112043014/http://www.citynews.al/2015/12/foto-e-rralle-ja-si-e-ka-pritur-ahmet-zogu-ekipin-kombetar-te-futbollit/1|archive-date=2018-01-12}}</ref> [[File:FSHF_Old_Logo.svg|მარცხნივ|მინი|150x150პქ| ძველი ლოგო]] [[2008]] წლის 14 მარტს FSHF- FIFA-მ შეაჩერა "მძიმე პოლიტიკური ჩარევის გამო". ეს ნიშნავდა იმას, რომ მათ ეროვნულ გუნდებს აეკრძალათ ოფიციალური მატჩების თამაში, წარმომადგენლებს აეკრძალათ ოფიციალური ღონისძიებები და მსაჯები ვერ მართავდნენ ფიფას სანქცირებულ მატჩებს. <ref>{{Cite news|date=20 March 2008|title=UEFA statement on Albania|publisher=UEFA.com|url=http://www.uefa.com/insideuefa/about-uefa/administration/executive-affairs/news/newsid=673894.html#/|access-date=11 January 2018}}</ref> აკრძალვა მოიხსნა პოლიტიკური ჩარევების გარკვევით და 2008 წლის 27 მაისს ალბანეთმა ითამაშა ამხანაგური მატჩი [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის]] წინააღმდეგ. FSHF-ის ამჟამინდელი პრეზიდენტი არმანდ დუკაა ამ თანამდებობაზე იგი 2002 წლიდან არის და 2010 წელს არჩევნებში მესამე ვადით მოიგო <ref>{{Cite news|date=10 March 2010|title=Duka re-elected as Albanian FA president|publisher=UEFA.com|url=http://www.uefa.com/memberassociations/news/newsid=1460238.html|access-date=11 January 2018}}</ref> [[2009]] წელს FSHF-სა და ალბანეთის მთავრობას დაპირისპირების დროს ქემალ სტაფას სტადიონის საკუთრებასთან დაკავშირებით. [[უეფა]] დაჟინებით მოითხოვდა, რომ სტადიონი FSHF-ის საკუთრება გამხდარიყო, რათა მასზე ინვესტიციები განხორციელებულიყო. [[2011]] წლის თებერვალს გადაწყდა, რომ ახალი სტადიონი, რომელიც ჩაანაცვლებს ახლანდელს ეღირება 60 მილიონი ევრო და იქნება FSHF-ს 75%, ხოლო ალბანეთის მთავრობის 25%. <ref>{{Cite news|date=3 February 2011|title=Stadiumi i ri 60 milione euro|language=sq|trans-title=New stadium 60 million euros|publisher=FSHF.org|url=http://www.fshf.org/index.php/sq/lajme/43-stadiumi-i-ri-60-milione-euro|url-status=dead|access-date=11 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180112044459/http://www.fshf.org/index.php/sq/lajme/43-stadiumi-i-ri-60-milione-euro|archive-date=2018-01-12}}</ref> == ოფისები == [[ფაილი:Headquarters_Federata_Shqiptare_e_Futbollit.jpg|მინი| შტაბ-ბინა ტირანაში]] * [[ტირანა]] {{გაზომვა|''(Headquarters)''}} * [[დურესი]] {{გაზომვა|''(Regional Office, 2011 opened)''}} * [[შკოდერი|Shkodër]] {{გაზომვა|''(Regional Office, 2015 opened)''}} {| cellpadding="0" cellspacing="3" style="border:1px solid #000000; font-size:88%; line-height: 1.5em;" |'''No.''' | '''Name''' | colspan="2" |{{Center|'''{{underline|Term in office}}'''}} |- | 1 | ლუიჯ შალა | 1928 წ | 1930 წ |- | 2 | რეჯეფ ჯელა | 1930 წ | 1932 წ |- | 3 | იზედინ ბეშირი | 1932 წ | 1932 წ |- | 4 | ანტონ მაზრეკუ | 1945 წ | 1970 წ |- | 5 | ზიბერ კონჩი | 1970 წ | 1980 წ |- | 6 | კრისტაკ მიშო | 1980 წ | 1990 წ |- | 7 | ედუარდ დერვიში | 1990 წ | 1997 წ |- | 8 | მიშო პაპადჰოფული | 1997 წ | 2002 წ |- | 9 | არმანდ დუკა | 2002 წ | ''მოქმედი'' |- |} == მიმდინარე სპონსორობა == * Vodafone Albania * მაკრონი * SIGAL * ტეპელენი * ზენიტი * ამა * იუნიონბანკი * ვას ტური == Იხილეთ ასევე == * [[ალბანეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]] * [[ფეხბურთი ალბანეთში]] {{reflist}}{{სქოლიოს სია}} * [http://www.fshf.org/en/ ეროვნული საფეხბურთო ასოციაცია - FSHF] ** [https://web.archive.org/web/20120316100831/http://www.fshf.org/sites/default/files/attachments/Statuti%20i%20FSHF-se.pdf FSHF-ის წესდება, 2009 წ] ** [https://web.archive.org/web/20110309001001/http://www.fshf.org/video/dokumentari-i-fshf FSHF-ის დოკუმენტური ფილმი ალბანეთის ფეხბურთის ისტორიის შესახებ] * [https://web.archive.org/web/20070420134510/http://www.albaniasoccer.com/en/index.php ალბანეთის ფეხბურთი] * [https://web.archive.org/web/20070606215407/http://www.fifa.com/associations/association=alb/index.html ალბანეთი] ფიფას საიტზე * [http://www.uefa.com/memberassociations/association=ALB/index.html ალბანეთი] უეფას საიტზე * [http://www.national-football-teams.com/v2/country.php?id=2/ ეროვნული საფეხბურთო გუნდები] * [https://archive.today/20130212200239/http://www.weltfussball.de/teams.php?m_id=1/ Weltfussball] * [http://www.albania-sport.com ალბანეთის სპორტი] * [http://albaniansport.net/?fq=brenda&m=shfaqart&aid=415 albaniansport.net] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120324115253/http://albaniansport.net/?fq=brenda&m=shfaqart&aid=415 |date=2012-03-24 }} {{Football in Albania}}{{Futsal in Albania}}{{Albania national football team}}{{უეფა-ს წევრი ყველა ფეხბურთის ასოციაცია}}{{Sports governing bodies in Albania}} [[კატეგორია:ალბანეთის ფეხბურთი]] [[კატეგორია:უეფა-ს წევრი ასოციაციები]] jlu6oauyx28kfdnhaohul2kgtt7l0qp 0 565796 4650626 4647645 2024-05-03T11:30:04Z ალექს პორტნოი 145100 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ლიტერატურული ნაწარმოები |სახელი = ძველი ოსტატები |სურათი = Dzveli-ostatebi.webp |ტიტრი = პირველი ქართული გამოცემა<ref>https://www.sulakauri.ge/wignebi/dzveli-ostatebi/</ref> |სურათის ზომა = 250px |სრული სათაური = |საერთო სათაური = |ჟანრი = |თემა = |მედია = ბეჭდური |გვერდი = 340 |ავტორი = [[თომას ბერნჰარდი]] |მშობლიური ენა = [[გერმანული]] |დაწერის ადგილი = |დაწერილია = |გამოცემულია = [[1985]] |ქართულად თარგმნა = }} '''ძველი ოსტატები''' ({{lang-de|Alte Meister. Komödie}}) — ავსტრიელი მწერლის, [[თომას ბერნჰარდი|თომას ბერნჰარდის]] [[1985]] წლის რომანი. წიგნი მწერლის აპოლინური ტრილოგიის მესამე ნაწილს წარმოადგენს და სტრუქტურის მიხედვით აგრძელებს ნაწარმოებების – ''„ტყის ჩეხა“'' და ''„დაღმამავალი“'' – ტრადიციებს. ნაწარმოები გადმოგვცემს მთხრობელ აცბახერისა და მისი დაკვირვების ობიექტის, რეჯერის ფილოსოფიასა და ნააზრევზე, რომელიც, მისივე თქმით, მუსიკალური ფილოსოფოსია.<ref>Page references are to the 1988 Suhrkamp paperback edition, {{ISBN|3-518-38053-2}}</ref> == სიუჟეტი == კერძო მკვლევარმა აცბახერმა უჩვეულო შეხვედრა დანიშნა თავის მეგობართან, მუსიკალურ კრიტიკოს რეჯერთან, ვენის ხელოვნების მუზეუმის ბორდონის დარბაზში. ის დათქმულ დრომდე ერთი საათით ადრე შედის დარბაზში, რათა მშვიდად დააკვირდეს რეჯერს, როგრ ათვალიერებს სხვადასხვა ნახატს. რეჯერის ყურადღებას განსაკუთრებით იტალიელი ფერმწერის, [[ტინტორეტო|ტინტორეტოს]] ტილო – კაცი თეთრ წვერებში –, რომელსაც რეჯერი მუზეუმში განთავსებულ ნამუშევართა შორის ყველაზე უნაკლოდ აღიქვამს. რეჯერი რეგულარულად ჯდება ნახატის წინ, სადაც საათობიტ დროს ატარებს, თუმცა იმავდროულად წიგნებსაც კითხულობს ხოლმე. შაბათ დღეს აცბახერი მოუწოდებს მუზეუმის დარაჯს, ირსინგლერს, რომ არ გააფანტინოს ყურადღება რეჯერს და არ აგრძნობინოს, რომ მთელი ამ დროის განმავლობაში მას აცბახერი უთვალთვალებდა. მალე, აცბახერის ფიქრები მუზეუმს სცდება და, მაგალითად, ირსინგლერთან ერთად საკუთარ მხატვრულ გემოვნებასთან დაკავშირებით ბაასობს. == იხილეთ აგრეთვე == *[[თომას ბერნჰარდი]] == ბიბლიოგრაფია == *[http://bernhardiana.blogspot.com/ ''Bernhardiana'', a Critical Anthology of Bernhard's works] *[https://web.archive.org/web/20130509094347/http://bostonreview.net/BR27.3/baskin.html "On Thomas Bernhard" by Jason M. Baskin] (''[[Boston Review]]'', 2001) == სქოლიო == [[კატეგორია:1985 წლის რომანები]] [[კატეგორია:გერმანულენოვანი რომანები]] g6j2ze6puiuxmychyjeh21gcch27wnh 0 566001 4650552 4650205 2024-05-03T06:07:26Z მიმოზა 158661 /* სამეცნიერო საქმიანობა */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ფატიმა ბუტაევა''' ({{lang-os|Бутаты Асланбеджы чызг Фатимæ}}, დ. [[1 დეკემბერი]], [[1907]], [[ალაგირი|სალუგარდანი]], [[თერგის ოლქი]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[19 ივნისი]], [[1992]], [[მოსკოვი]]) — საბჭოთა [[ფიზიკოსი]], [[მასწავლებელი]], მეორე ხარისხის [[სტალინური პრემია|სტალინური პრემიის]] ლაურეატი ([[1951]]). ==ბიოგრაფია== დაიბადა ცნობილი იურისტისა და [[ჟურნალისტი|ჟურნალისტის]] ასლანბეკ ბუტაევის ოჯახში.<ref name="100лет">{{სტატია|სათაური =Фатима Асланбековна Бутаева, к 100-летию со дня рождения|ბმული https://alaniatv.ru/teleproject_release/data-105-let-so-dnya-rozhdeniya-fatimy-butaevoj/|გამომცემლობა =Вестник Владикавказского научного центра|ადგილი =Владикавказ|წელი=2007|том =7|ნომერი =4|გვერდები =66-67}}</ref> ბიძა — ყაზბეკ ბუტაევი. დედამისი გარდაიცვალა, როდესაც ფატიმა შვიდი წლის იყო. [[1925]] წელს ჩაირიცხა გორსკის პედაგოგიურ ინსტიტუტში, [[1926]] წელს სწავლა გააგრძელა მოსკოვის მეორე სახელმწიფო უნივერსიტეტის პედაგოგიური ფაკულტეტის ფიზიკა-მათემატიკის განყოფილებაში. [[1932]] წელს დაამთავრა [[უნივერსიტეტი]] და მუშაობა დაიწყო კუიბიშევში [[მათემატიკა|მათემატიკის]] მასწავლებლად. იმავე წელს იგი დაბრუნდა [[მოსკოვი|მოსკოვში]], სადაც ორი წლის განმავლობაში მეტროსტროის სასწავლო ცენტრის ტექნიკურ სკოლაში მუშაობდა თეორიული მექანიკის მასწავლებლად. [[1934]] წელს, მან მუშაობა დაიწყო საკავშირო ელექტროტექნიკურ ინსტიტუტში (VEI) სინათლის წყაროების ლაბორატორიაში, VEI–ში [[ინჟინერია|ინჟინერად]] მუშაობის დაწყების შემდეგ, ცოტა ხანში ის გახდა [[ლაბორატორია|ლაბორატორიის]] ხელმძღვანელი.<ref name="100лет"/><ref name="НиЖ01">{{სტატია|ავტორი =Бутаев Б., Морозов В.|სათაური =У истоков создания лазера|ссылка =http://www.nkj.ru/archive/articles/12350/|გამომცემლობა =[[Наука и жизнь]]|ადგილი =М.|წელი =2007|ნომერი=12|archivedate =2015-04-22|archiveurl =https://web.archive.org/web/20150422051239/http://www.nkj.ru/archive/articles/12350/}}</ref> [[1937]] წელს რეპრესირებული იქნა მისი მამა<ref>[http://lists.memo.ru/d5/f471.htm ''Асланбек Саввич Бутаев''] {{Wayback|url=http://lists.memo.ru/d5/f471.htm |date=20110131055821 }} — Из Книги памяти Республики Северная Осетия-Алания</ref> და ბიძა კ. ს. ბუტაევი <ref>[http://www.hrono.ru/biograf/bugaev.html ''Казбек Саввич Бутаев''] {{Wayback|url=http://www.hrono.ru/biograf/bugaev.html |date=20121006031242 }} — на сайте «Хронос»</ref> (რეაბილიტაცია მოხდა [[1956]] წელს) და ამიტომ ერთი წლის განმავლობაში მას ემუქრებოდა ინსტიტუტიდან გათავისუფლების საფრთხე, მაგრამ საბოლოოდ იგი არ გაათავისუფლეს. ომის დროს იგი ევაკუირებული იქნა [[სვერდლოვსკი|სვერდლოვსკში]]. 1943 წელს მან განაახლა მუშაობა ლუმინესცენციის შესწავლაზე. 1946 წელს, გაზის გამონადენისა და ლუმინესცენციის სფეროში მუშაობის შედეგების საფუძველზე, დაიცვა დისერტაცია ტექნიკურ მეცნიერებათა კანდიდატის ხარისხზე.<ref name="100лет"/> ორგანიზაციის შემდეგ [[1951]] წელს ახალი გაერთიანებული სამეცნიერო კვლევითი განათების ინსტიტუტის (VNISI) VEI-ს საფუძველზე [5], მან დაიწყო იქ მუშაობა. ოცდახუთ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში ამ ინსტიტუტში იგი ხელმძღვანელობდა ფლუორესცენტური ნათურების ლაბორატორიას. მისი ხელმძღვანელობით მომზადდა და წარმატებით იქნა დაიცული მრავალი [[დისერტაცია]] ტექნიკურ მეცნიერებათა კანდიდატის ხარისხის მისაღებად. იყო აკადემიური საბჭოს წევრი და VNISI-ს სამეცნიერო-ტექნიკური საბჭოს წევრი, მუშაობდა [[სსრკ]] მეცნიერებათა აკადემიის კომისიის წევრად. გარდაიცვალა [[1992]] წლის [[19 ივნისი|19 ივნისს]]. დაკრძალეს მოსკოვის კოტლიაკოვსკოეს სასაფლაოზე.<ref>[http://osradio.ru/obshestvo/5724-izobretatel-dnevnogo-sveta-sama-byla-kak-luch.html ''Изобретатель дневного света сама была как луч света''] {{Wayback|url=http://osradio.ru/obshestvo/5724-izobretatel-dnevnogo-sveta-sama-byla-kak-luch.html |date=20160305012343 }} — На сайте информационно-аналитического издания «Осетинское радио и телевидение»</ref> ==სამეცნიერო საქმიანობა== იგი ეწეოდა [[გაზი|გაზის]] განმუხტვის ფიზიკის კვლევას და იონიზირებული აირების სპექტრული შემადგენლობისა და ინტენსივობის შესწავლას დინებისა და წნევის ცვლილებების ფართო სპექტრში. ვ. ა. ფაბრიკანთან ერთად მან შეიმუშავა და გამოიყენა ორიგინალური მეთოდი [[პლაზმა|პლაზმაში]] ფოტონების [[დიფუზია|დიფუზიის]] შესასწავლად, რომელიც ეფუძნება ლუმინესცენტური ზონდების გამოყენებას. რამდენიმე წლის განმავლობაში ის მუშაობდა სპექტრის ოპტიკურ რეგიონში სხვადასხვა [[ფოსფორი|ფოსფორის]] ლუმინესცენციის შესწავლაზე. ამ სამუშაოს პრაქტიკული შედეგი იყო სსრკ-ში პირველი ფლუორესცენტური ნათურების შემუშავება და წარმოების დაწყება. [[1951]] წელს, ამ ტიპის ნათურების შემუშავებისთვის, ფატიმა ბუტაევა ს.ი. ვავილოვთან, ვ. ლ. ლევშინთან, მ.ა. კონსტანტინოვა-შლეზინგერთან, ვ. ა. ფაბრიკანტთან და ვ. ი.დოლგოპოლოვთან ერთად, გახდა მეორე ხარისხის სტალინის პრემიის ლაურეატი.<ref name="100лет"/><ref name="НиЖ01" /> ვ.ა.ფაბრიკანტთან და მ.მ.ვუდინსკისთან ერთად მან ჩაატარა პირველი კვლევა უარყოფითი სინათლის შთანთქმის შესახებ. აღმოჩნდა, რომ როდესაც სინათლე ვრცელდება ინვერსიული პოპულაციის მქონე გარემოში, მისი ინტენსივობა ექსპონენტურად იზრდება. მიღებულ შედეგებზე დაყრდნობით ავტორებმა ჩამოაყალიბეს სინათლის გაძლიერების ახალი პრინციპი, რომელიც მოგვიანებით გახდა [[ლაზერი|ლაზერის]] შექმნის საფუძველი.<ref name="НиЖ01" /><ref name="Открытие">[http://ross-nauka.narod.ru/06/06-012.html ''Научное открытие «Явление усиления электромагнитных волн (когерентное излучение)»''] {{Wayback|url=http://ross-nauka.narod.ru/06/06-012.html |date=20120321210107 }} на сайте «Научные открытия России»</ref> [[1951]] წელს ფატიმა ბუტაევამ, ვ.ა. ფაბრიკანტმა და მ.მ. ვუდინსკიმ შეიტანეს განაცხადი სამეცნიერო აღმოჩენისთვის და ორი განაცხადი გამოგონებაზე „ელექტრომაგნიტური ტალღების გამაძლიერებელი მეთოდი“ და “გაძლიერებული ელექტრომაგნიტური ტალღის მრავალჯერადი გამოყენება არათანაბარ მედიაში“. სინათლის გაძლიერების კვანტურ მეთოდზე აღნიშნული სამუშაოები ბევრ რამეში უსწრებდა დროს, შესაბამისად ამ მიუღია ბდროული და ადეკვატური შეფასება. ამგვარად, განაცხადების გამაძლიერებელი მეთოდის შესახებ განცხადებაზე დადებითი გადაწყვეტილება მიღებულ იქნა მხოლოდ [[1959]] წელს, ანუ რეგისტრაციიდან რვა წლის შემდეგ. შედეგად, თუმცა მნიშვნელოვანი დროის დაგვიანებით, ნაშრომის მეცნიერულმა სიახლემ და მისმა რევოლუციურმა ბუნებამ სრული აღიარება მიიღო. [[1964]] წელს ფატიმა ბუტაევას, ვ.ა.ფაბრიკანტს და მ.მ.ვუდინსკის მიენიჭათ დიპლომი სამეცნიერო აღმოჩენისთვის. ==გამოგონება== *„დაბალი წნევის აირგანმუხტვადი ნათურა“ *„დაბალი წნევის ლუმინესცენციური ნათურა“ და სხვა. ==ჯილდოები== *მეორე ხარისხის [[სტალინური პრემია]] (1951) - ლუმინესცენციური ნათურების გამოგონებისათვის *[[საპატიო ნიშნის ორდენი]] *მედალი შრომითი მამაცობისათვის *მედლები ==ლიტერატურა== * ''Бутаев К. С.'' Избранное. — Владикавказ: Иристон, 2003. * ''Дунская И. М.'' Возникновение квантовой электроники. — М.: Наука, 1974. * ''Сахаров А. Д.'' Воспоминания // Знамя, 1991, ч. 1, гл. 5. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:ბუტაევა,ფატიმა}} [[კატეგორია:დაბადებული 1 დეკემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1907]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 19 დეკემბერი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1992]] [[კატეგორია:საბჭოთა გამომგონებლები]] [[კატეგორია:რუსი ფიზიკოსები]] [[კატეგორია:მასწავლებლები]] [[კატეგორია:საბჭოთა მეცნიერები]] jwe4r9n3trkxutwvxhcgowjo4sujx8t 4650553 4650552 2024-05-03T06:08:58Z მიმოზა 158661 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ფატიმა ბუტაევა''' ({{lang-os|Бутаты Асланбеджы чызг Фатимæ}}, დ. [[1 დეკემბერი]], [[1907]], [[ალაგირი|სალუგარდანი]], [[თერგის ოლქი]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[19 ივნისი]], [[1992]], [[მოსკოვი]]) — საბჭოთა [[ფიზიკოსი]], [[მასწავლებელი]], მეორე ხარისხის [[სტალინური პრემია|სტალინური პრემიის]] ლაურეატი ([[1951]]). ==ბიოგრაფია== დაიბადა ცნობილი იურისტისა და [[ჟურნალისტი|ჟურნალისტის]] ასლანბეკ ბუტაევის ოჯახში.<ref name="100лет">{{სტატია|სათაური =Фатима Асланбековна Бутаева, к 100-летию со дня рождения|ბმული https://alaniatv.ru/teleproject_release/data-105-let-so-dnya-rozhdeniya-fatimy-butaevoj/|გამომცემლობა =Вестник Владикавказского научного центра|ადგილი =Владикавказ|წელი=2007|том =7|ნომერი =4|გვერდები =66-67}}</ref> ბიძა — ყაზბეკ ბუტაევი. დედამისი გარდაიცვალა, როდესაც ფატიმა შვიდი წლის იყო. [[1925]] წელს ჩაირიცხა გორსკის პედაგოგიურ ინსტიტუტში, [[1926]] წელს სწავლა გააგრძელა მოსკოვის მეორე სახელმწიფო უნივერსიტეტის პედაგოგიური ფაკულტეტის ფიზიკა-მათემატიკის განყოფილებაში. [[1932]] წელს დაამთავრა [[უნივერსიტეტი]] და მუშაობა დაიწყო კუიბიშევში [[მათემატიკა|მათემატიკის]] მასწავლებლად. იმავე წელს იგი დაბრუნდა [[მოსკოვი|მოსკოვში]], სადაც ორი წლის განმავლობაში მეტროსტროის სასწავლო ცენტრის ტექნიკურ სკოლაში მუშაობდა თეორიული მექანიკის მასწავლებლად. [[1934]] წელს, მან მუშაობა დაიწყო საკავშირო ელექტროტექნიკურ ინსტიტუტში (VEI) სინათლის წყაროების ლაბორატორიაში, VEI–ში [[ინჟინერია|ინჟინერად]] მუშაობის დაწყების შემდეგ, ცოტა ხანში ის გახდა [[ლაბორატორია|ლაბორატორიის]] ხელმძღვანელი.<ref name="100лет"/><ref name="НиЖ01">{{სტატია|ავტორი =Бутаев Б., Морозов В.|სათაური =У истоков создания лазера|ссылка =http://www.nkj.ru/archive/articles/12350/|გამომცემლობა =[[Наука и жизнь]]|ადგილი =М.|წელი =2007|ნომერი=12|archivedate =2015-04-22|archiveurl =https://web.archive.org/web/20150422051239/http://www.nkj.ru/archive/articles/12350/}}</ref> [[1937]] წელს რეპრესირებული იქნა მისი მამა<ref>[http://lists.memo.ru/d5/f471.htm ''Асланбек Саввич Бутаев''] {{Wayback|url=http://lists.memo.ru/d5/f471.htm |date=20110131055821 }} — Из Книги памяти Республики Северная Осетия-Алания</ref> და ბიძა კ. ს. ბუტაევი <ref>[http://www.hrono.ru/biograf/bugaev.html ''Казбек Саввич Бутаев''] {{Wayback|url=http://www.hrono.ru/biograf/bugaev.html |date=20121006031242 }} — на сайте «Хронос»</ref> (რეაბილიტაცია მოხდა [[1956]] წელს) და ამიტომ ერთი წლის განმავლობაში მას ემუქრებოდა ინსტიტუტიდან გათავისუფლების საფრთხე, მაგრამ საბოლოოდ იგი არ გაათავისუფლეს. ომის დროს იგი ევაკუირებული იქნა [[სვერდლოვსკი|სვერდლოვსკში]]. 1943 წელს მან განაახლა მუშაობა ლუმინესცენციის შესწავლაზე. 1946 წელს, გაზის გამონადენისა და ლუმინესცენციის სფეროში მუშაობის შედეგების საფუძველზე, დაიცვა დისერტაცია ტექნიკურ მეცნიერებათა კანდიდატის ხარისხზე.<ref name="100лет"/> ორგანიზაციის შემდეგ [[1951]] წელს ახალი გაერთიანებული სამეცნიერო კვლევითი სინათლის ინსტიტუტის (VNISI) VEI-ს საფუძველზე [5], მან დაიწყო იქ მუშაობა. ოცდახუთ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში ამ ინსტიტუტში იგი ხელმძღვანელობდა ფლუორესცენტური ნათურების ლაბორატორიას. მისი ხელმძღვანელობით მომზადდა და წარმატებით იქნა დაიცული მრავალი [[დისერტაცია]] ტექნიკურ მეცნიერებათა კანდიდატის ხარისხის მისაღებად. იყო აკადემიური საბჭოს წევრი და VNISI-ს სამეცნიერო-ტექნიკური საბჭოს წევრი, მუშაობდა [[სსრკ]] მეცნიერებათა აკადემიის კომისიის წევრად. გარდაიცვალა [[1992]] წლის [[19 ივნისი|19 ივნისს]]. დაკრძალეს მოსკოვის კოტლიაკოვსკოეს სასაფლაოზე.<ref>[http://osradio.ru/obshestvo/5724-izobretatel-dnevnogo-sveta-sama-byla-kak-luch.html ''Изобретатель дневного света сама была как луч света''] {{Wayback|url=http://osradio.ru/obshestvo/5724-izobretatel-dnevnogo-sveta-sama-byla-kak-luch.html |date=20160305012343 }} — На сайте информационно-аналитического издания «Осетинское радио и телевидение»</ref> ==სამეცნიერო საქმიანობა== იგი ეწეოდა [[გაზი|გაზის]] განმუხტვის ფიზიკის კვლევას და იონიზირებული აირების სპექტრული შემადგენლობისა და ინტენსივობის შესწავლას დინებისა და წნევის ცვლილებების ფართო სპექტრში. ვ. ა. ფაბრიკანთან ერთად მან შეიმუშავა და გამოიყენა ორიგინალური მეთოდი [[პლაზმა|პლაზმაში]] ფოტონების [[დიფუზია|დიფუზიის]] შესასწავლად, რომელიც ეფუძნება ლუმინესცენტური ზონდების გამოყენებას. რამდენიმე წლის განმავლობაში ის მუშაობდა სპექტრის ოპტიკურ რეგიონში სხვადასხვა [[ფოსფორი|ფოსფორის]] ლუმინესცენციის შესწავლაზე. ამ სამუშაოს პრაქტიკული შედეგი იყო სსრკ-ში პირველი ფლუორესცენტური ნათურების შემუშავება და წარმოების დაწყება. [[1951]] წელს, ამ ტიპის ნათურების შემუშავებისთვის, ფატიმა ბუტაევა ს.ი. ვავილოვთან, ვ. ლ. ლევშინთან, მ.ა. კონსტანტინოვა-შლეზინგერთან, ვ. ა. ფაბრიკანტთან და ვ. ი.დოლგოპოლოვთან ერთად, გახდა მეორე ხარისხის სტალინის პრემიის ლაურეატი.<ref name="100лет"/><ref name="НиЖ01" /> ვ.ა.ფაბრიკანტთან და მ.მ.ვუდინსკისთან ერთად მან ჩაატარა პირველი კვლევა უარყოფითი სინათლის შთანთქმის შესახებ. აღმოჩნდა, რომ როდესაც სინათლე ვრცელდება ინვერსიული პოპულაციის მქონე გარემოში, მისი ინტენსივობა ექსპონენტურად იზრდება. მიღებულ შედეგებზე დაყრდნობით ავტორებმა ჩამოაყალიბეს სინათლის გაძლიერების ახალი პრინციპი, რომელიც მოგვიანებით გახდა [[ლაზერი|ლაზერის]] შექმნის საფუძველი.<ref name="НиЖ01" /><ref name="Открытие">[http://ross-nauka.narod.ru/06/06-012.html ''Научное открытие «Явление усиления электромагнитных волн (когерентное излучение)»''] {{Wayback|url=http://ross-nauka.narod.ru/06/06-012.html |date=20120321210107 }} на сайте «Научные открытия России»</ref> [[1951]] წელს ფატიმა ბუტაევამ, ვ.ა. ფაბრიკანტმა და მ.მ. ვუდინსკიმ შეიტანეს განაცხადი სამეცნიერო აღმოჩენისთვის და ორი განაცხადი გამოგონებაზე „ელექტრომაგნიტური ტალღების გამაძლიერებელი მეთოდი“ და “გაძლიერებული ელექტრომაგნიტური ტალღის მრავალჯერადი გამოყენება არათანაბარ მედიაში“. სინათლის გაძლიერების კვანტურ მეთოდზე აღნიშნული სამუშაოები ბევრ რამეში უსწრებდა დროს, შესაბამისად ამ მიუღია ბდროული და ადეკვატური შეფასება. ამგვარად, განაცხადების გამაძლიერებელი მეთოდის შესახებ განცხადებაზე დადებითი გადაწყვეტილება მიღებულ იქნა მხოლოდ [[1959]] წელს, ანუ რეგისტრაციიდან რვა წლის შემდეგ. შედეგად, თუმცა მნიშვნელოვანი დროის დაგვიანებით, ნაშრომის მეცნიერულმა სიახლემ და მისმა რევოლუციურმა ბუნებამ სრული აღიარება მიიღო. [[1964]] წელს ფატიმა ბუტაევას, ვ.ა.ფაბრიკანტს და მ.მ.ვუდინსკის მიენიჭათ დიპლომი სამეცნიერო აღმოჩენისთვის. ==გამოგონება== *„დაბალი წნევის აირგანმუხტვადი ნათურა“ *„დაბალი წნევის ლუმინესცენციური ნათურა“ და სხვა. ==ჯილდოები== *მეორე ხარისხის [[სტალინური პრემია]] (1951) - ლუმინესცენციური ნათურების გამოგონებისათვის *[[საპატიო ნიშნის ორდენი]] *მედალი შრომითი მამაცობისათვის *მედლები ==ლიტერატურა== * ''Бутаев К. С.'' Избранное. — Владикавказ: Иристон, 2003. * ''Дунская И. М.'' Возникновение квантовой электроники. — М.: Наука, 1974. * ''Сахаров А. Д.'' Воспоминания // Знамя, 1991, ч. 1, гл. 5. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:ბუტაევა,ფატიმა}} [[კატეგორია:დაბადებული 1 დეკემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1907]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 19 დეკემბერი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1992]] [[კატეგორია:საბჭოთა გამომგონებლები]] [[კატეგორია:რუსი ფიზიკოსები]] [[კატეგორია:მასწავლებლები]] [[კატეგორია:საბჭოთა მეცნიერები]] bty1vpfefzvuwyubn8e1c4hs5fed848 0 566063 4650438 4650278 2024-05-02T18:22:37Z მიმოზა 158661 /* ისტორია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|1|05|2024}} {{ინფოდაფა ტაძარი | ტაძრის_სახელი = ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა | infobox_width = Bazilika svätého Egídia | სურათი = Basilica of St Giles in Bardejov (2008)b.jpg | წარწერა = | რუკა_ტიპი =[[სლოვაკეთი]] | რუკა_ზომა =250 | რუკა_წარწერა = | ადგილმდებარეობა = ბარდეიოვი | გეო = {{coord|49|17|36|N|21|16|33|E|}} | რელიგიური_წევრობა =კათოლიციზმი | წესჩვეულება = | პროვინცია = [[პრეშოვის რეგიონი]] | რაიონი = | კურთხევის_წელი =1247 წელი | სტატუსი =სამრევლო ეკლესია,მცირე ბაზილიკა | ფუნქციური_სტატუსი = | მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა = | ხელმძღვანელობა = | საიტი =https://rkfubardejov.sk/bazilika-sv-egidia/ | ხუროთმოძღვრება = დიახ | ხუროთმოძღვარი = | ხუროთმოძღვრული_ტიპი = [[ბაზილიკა]] | ხუროთმოძღვრული_სტილი = ნეო-გოთიკა,[[რენესანსი]] | ფასადის_მიმართულება = | ნოვატორული = | თარიღდება = [[XIII საუკუნე]] | მშენებლობის_ფასი = | დეტალები = | ტევადობა = | სიგრძე = | სიგანე = | ნავის_სიგანე = | სიმაღლე_მაქსიმალური = | გუმბათის_რაოდენობა = | გუმბათის_სიმაღლე_გარე = | გუმბათის_სიმაღლე_შიდა = | გუმბათის_დიაგ_გარე = | გუმბათის_დიაგ_შიდა = | მინარეთი_რაოდენობა = | მინარეთის_სიმაღლე = | წვეტის_რაოდენობა = | წვეტის_სიმაღლე = | მასალა = | nrhp = | added = | refnum = | designated = | განედი =49.293333 | გრძედი =21.275833 | საერთო_მოიჯარე = | ქვეყანა= | გეგმა= | გეგმა_ზომა= | გეგმა_წარწერა= }} '''ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა''' ({{lang-sk|Bazilika svätého Egídia}}) — კათოლიკური სამრევლო [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]] უპირატესად ნეო-გოთურ სტილში, რომელიც დაარსდა მე-13 საუკუნის დასაწყისში, ბარდეჟოვში (პრეშოვის რეგიონი, სლოვაკეთი) ცისტერციული მონასტრის დაარსების დროს. [[1970]] წლიდან შეტანილია სლოვაკეთის ეროვნული კულტურის ძეგლთა ნუსხაში. 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] [[პაპი იოანე პავლე II|პაპმა იოანე პავლე II]]-მ ტაძარს მცირე ბაზილიკის წოდება მიანიჭა. იმავე წლის [[2 დეკემბერი|2 დეკემბერს]] სანტ-ეგიდიოს ბაზილიკა, როგორც ბარდეჟოვის ისტორიული ცენტრის ნაწილი, გახდა [[იუნესკო|იუნესკოს]] მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი. ==ისტორია== წმინდა ეგიდიას სამონასტრო ეკლესია დააარსეს ცისტერციანის ორდენის ბერებმა XII — XIII საუკუნეების მიჯნაზე ბარდეიოვში მონასტრის მშენებლობის დროს. სხვა წყაროების მიხედვით, ბარდეიოვში ცისტერციელთა მონასტერი დაარსდა XIII საუკუნის დასაწყისში უნგრეთის მეფის ანდრას II-ის ([[1205]] — [[1235]] წწ.) ინიციატივით. ამავდროულად, არც წელი და არც ზუსტი ადგილი არ არის ცნობილი ამ მონასტრის აგების შესახებ, მაგრამ მის არსებობას ნაწილობრივ ადასტურებს ბარდეიოვის ადგილობრივი ტოპონიმები, როგორიცაა „სამონასტრო ნაკადული“ ({{lang-sk|Mníchovský potok}}), „მონასტრის მდელოები“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}) და ქალაქის ნაწილი „სამოთხის მიღმა“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}). {{lang-sk|Za rajom}}) {{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}} აქედან გამომდინარე, ბაზილიკა არის მეორე უძველესი ეკლესია [[კოშიცე|კოშიცეს]] არქიეპარქიაში. წმინდა ეგიდიას ეკლესიის არსებობის პირველი წერილობითი მტკიცებულება თარიღდება [[1247]] წლით, როდესაც [[უნგრეთი|უნგრეთის]] მეფე ბელა IV-მ თავის წესდებაში, რომელიც ბარდეიოვის ცისტერციანის მონასტრის მიწათმფლობელობას ანიჭებდა [[პრეშოვი|პრეშოვიდან]] [[გერმანელები|გერმანელ]] ჩამოსახლებულებს, ახსენა ეკლესია, როგორც ამ მონასტრის შემადგენლობაში შესული. (წერილში საუბარი იყო „fratres de Copryvnicza Cisterciensis ordinis apud Ecclesiam Sancti Egidii de Bardfa“ — ცისტერციელთა ორდენის ძმებზე კოპრივნიცადან ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიუსის ეკლესიაში). ამ დოკუმენტში ბარდეიოვის მონასტრის ტერიტორიას და მის სამფლობელოებს „Terra Bardfa“ ეწოდება. ცნობილია, რომ [[1269]] წელს ბარდეიოვაში აღარ იყვნენ ცისტერციელი ბერები პოლიტიკური მიზეზების გამო და არ არსებობს დოკუმენტური მტკიცებულება მათი [[მონასტერი|მონასტრისა]] და ეკლესიის შემდგომი ბედის შესახებ. „Terra Bardfa“ გადაკეთდა სოფელ ბარდეიოვად.{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} დღევანდელი ბაზილიკური ტიპის ეკლესიის მშენებლობა, სავარაუდოდ,დაიწყო მე-14 საუკუნეში. მე-14 საუკუნის დასაწყისში [[უნგრეთის მეფე]] შარობერმა ([[1312]]—[[1342]]) სოფელი ბარდეიოვი, რომელიც იმ დროისთვის უკვე საკმაოდ დიდი იყო, მის ახლო რაინდ ლაურენტიუსს („Laurentius Filius Laurentii“) მემკვიდრეობით მფლობელობაში გადასცა. [[1320]] წელს მეფე შარობერმა თავისი წესდებით გაათავისუფლა [[გერმანელი]] დევნილები სილეზიიდან გადასახადებისგან და მიანიჭა მათ სხვა პრივილეგიები. ამ დოკუმენტში, სხვა საკითხებთან ერთად, აღნიშნულია, რომ ბარდეიოვის თემს („Civitas Bardpha“) ჰყავდა ჩინოვნიკი და [[მრევლი|მრევლს]] — [[მღვდელი]], რომელისთვისაც მოსახლეობა ვალდებული იყო გადაეხადა ხარკის სახით, ასევე ჰქონდათ საკუთარი ეკლესია. მკვლევარები მიიჩნევენ, რომ წესდება კონკრეტულად წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ეხება. გარდა ამისა, ეს ყველაფერი მიუთითებს ადგილობრივი მრევლის არსებობაზე. უნგრეთის მომდევნო მეფემ, ლაიოშ I დიდმა, [[1352]] წელს, თავისი წესდებით, ბარდეიოვს მიანიჭა უფლება ჩაეტარებინა რვადღიანი საქალაქო ბაზრობა, დაწყებული ყოველი წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბრიდან]] — წმინდა ეგიდიოს, მფარველი წმინდანის თაყვანისცემის დღეს. მკვლევარები ასევე უკავშირებენ ბარდეიოვს [[1376]] წელს მეფე ლაჯოს I-ის მიერ თავისუფალი სამეფო ქალაქის სტატუსისა და პრივილეგიების მინიჭებას მასში კათოლიკური მრევლისა და სამრევლო ეკლესიის არსებობას.{{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21—22}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}} ბაზილიკამ თავისი თანამედროვე სახის მიღება მე-15 საუკუნის მეორე ნახევარში დაიწყო მეფე მათიას ჰუნიადის დროს. ტაძრის მშენებლობა მთლიანად დასრულდა [[1464]] წელს. ვინაიდან მშენებლობის დროს ტაძრის წონასწორობა დაირღვა, ეკლესიის კამარა მალევე ჩამოინგრა, რის შემდეგაც ჩატარდა ახალი რეკონსტრუქცია, რომლის დროსაც შუა [[ნავი-მუმბაი|ნავი]] ააგეს. [[1482]] — [[1486]] წლებში ბარდეიოვოს ოსტატმა ურბანმა დაამატა ღვთისმშობლის სამლოცველო, მთავარი შესასვლელის ზემოთ და წმინდა ანდრიას სამლოცველო ტაძრის სამხრეთ მხარეს. ღვთისმშობლის სამლოცველო [[1483]] წელს აშენდა ბარდეიოველი ვაჭრის, პიტერ მაგერის ქვრივის, ვერონიკას ფინანსური დახმარებით, რომელმაც ტაძარს 3000 ფლორი შესწირა, რის გამოც მას ზოგჯერ ვერონიკა მაგერის სამლოცველოსაც უწოდებენ. [[1486]] — [[1487]] წლებში ანსბახელმა ოსტატმა, იან სტემასეკმა, ააგო ტაძრის კოშკის ზედა სართულები და ქვით მოპირკეთა. კოშკის პირამიდული სახურავის მშენებლობა დასრულდა 10 წლის შემდეგ, რომელიც დაგვირგვინდა ოქროს სფეროთი და ჯვრით.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=23—24}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=28}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} [[1525]] წელს ბარდეიოვი შეუერთდა რეფორმას. [[1527]] სწელს ადგილობრივი კათოლიკე სამრევლო მღვდელი კრისტოფი თანამდებობიდან გაათავისუფლეს და გააძევეს ქალაქიდან (ისევე როგორც ავგუსტინეს ორდენის ბერები გააძევეს ბარდეიოვიდან) და მას შემდეგ წმინდა ეგიდიოს ეკლესია ემსახურებოდა სულიერ საჭიროებებს ქალაქში მცხოვრებ, ძირითადად გერმანელ, მოსახლეობას, რომლებიც იყვნენ რეფორმების იდეების მთავარი გამტარებელნი. [[1557]] წელს ბარდეიოვში ჩატარდა აღმოსავლეთ სლოვაკეთის ხუთი ქალაქის საეკლესიო კონგრესი, რომლის მიზანი იყო „ეკლესიის ტრადიციული ცრურწმენების აღმოფხვრა“, რომელიც მოიცავდა, ნაწილობრივ, წყლის კურთხევის რიტუალს. კრიპტო-კალვინიზმის მხარდამჭერები ცდილობდნენ ტაძარისთვის ჩამოერთმიათ მისი ბრწყინვალე ინტერიერის დეკორაცია ([[საკურთხეველი|საკურთხევლი]], სურათები და [[ქანდაკება|ქანდაკებები]]), რაც აღკვეთილი იქნა მხოლოდ პესტანტების, კერძოდ, ლუთერანული ჰუმანისტის და რეფორმატორის ლეონარდ სტოცკელისა და ბარდეიოვის საკრებულოს წევრების ძალისხმევით. ტაძრის [[ინტერიერი (არქიტექტურა)|ინტერიერი]] შემონახული იყო, მაგრამ ზომიერ ბარდეიოვის ეკლესიას რადიკალურ პროტესტანტულ გარემოში დაერქვა "ერეტიკოსის" და "კერპების დამცველის" სახელი. ტაძარი ხელახლა იქნა კათოლიცირებული [[1671]] წელს. თანამედროვეობაში ტაძარს რამდენჯერმე ჩაუტარდა აღდგენითი სამუშაოები. [[1517]] და [[1519]] წლებში შეკეთდა სარდაფი და აღადგინეს საყრდენი სვეტები, ხოლო [[1550]] — [[1551]] წლებში არადგინეს კოშკი. იმავე საუკუნეში [[იტალიელი|იტალიელმა]] ოსტატებმა, ძმებმა ლუდოვიკო და ბერნარდო პელოებმა, ლუგანოდან გააერთიანეს სამხრეთ ეკლესიის სამლოცველოების სახურავები და შექმნეს ეკლესიის რენესანსის სამხრეთ ვესტიბული. [[1651]] — [[1655]] წლებში ძველი გოთური საკურთხეველი შეიცვალა ახალი ადრეული ბაროკოს საკურთხეველი. ასევე [[1655]] წელს ტაძრის გოთიკური კარები შეიცვალა ბაროკოს კარებით. [[1640]] წელს ტაძარი ძლიერ დაზიანდა ხანძრის შედეგად, რის შედეგადაც ტაძრის კოშკის ბალანსი დაირღვა. აქედან გამომდინარე [[1669]] წელს ტაძრის სამხრეთის მოპირდაპირე მხარეს ააგეს სამრეკლო, სადაც გადაიტანეს კოშკის ზარები. თუმცა ამან ვერ გადაარჩინა კოშკი — [[1725]] წლის [[29 იანვარი|29 იანვარს]] მომხდარი მიწისძვრისა და მას შემდეგ ძლიერი ქარიშხლის შედეგად ის საბოლოოდ ჩამოინგრა. ტაძარი კოშკის გარეშე დარჩა XIX საუკუნის ბოლო მესამემდე.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=24}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=26}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=29}} ფერენც რაკოჩის აჯანყების დროს [[1705]] წელს ბარდეიოვი აჯანყებულებმა დაიკავეს და წმინდა ეგიდიოს სამრევლო ეკლესია კვლავ პროტესტანტული გახდა. ასე გაგრძელდა [[1710]] წლამდე, სანამ ქალაქი დაიკავეს იმპერიულმა ჯარებმა და ტაძარი კვლავ კათოლიცირებულ იქნა.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=26}} [[1878]] წლის [[22 აპრილი|22 აპრილს]] ქალაქში გაჩენილმა ძლიერმა ხანძარმა დაანგრია ეკლესიის სახურავი და დააზიანა მისი თაღები, მაგრამ ეკლესიის ინტერიერი არ დაზიანებულა. [[1879]]— [[1899]] წლებში ტაძარს რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა ნეო-გოთურ სტილში უნგრელი არქიტექტორის იმრე სტეინდლის დიზაინით და არქიტექტორ ფრიგიეს შულეკის მეთვალყურეობით. რეკონსტრუქციისას ტაძრის კოშკი ხელახლა ააგეს, XVII საუკუნის სამრეკლო და სამხრეთ მხარეს მოხსნეს გალავანი, აღადგინეს სამლოცველოებისა და მთავარი ნავის სახურავი. წმინდა ეგიდიოს ეკლესიის უკან გააშენეს პარკი. შემდეგ ჯერზე ტაძრის სარემონტო სამუშაოების დროს [[1963]] — [[1964]] წლებში გადახურეს სახურავი. XX საუკუნის 90-იან წლებში ჩატარდა სამუშაოები ტაძრისა და კოშკის გარე ქვის მოპირკეთების აღდგენის მიზნით.{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=27}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=31}} 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს სლოვაკეთის ეროვნული კულტურული ძეგლების სიაში.<ref>{{cite web|url=http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|title=Zoznam vybraných národných kultúrnych pamiatok|work=|publisher=Pamiatkový úrad Slovenskej Republiky|date=2014-10-12|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2018-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20180601162330/http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|deadlink=no}}</ref> [[რომის პაპი|რომის პაპმა]] იოანე პავლე II-მ, დააკმაყოფილა კოშიცის არქიეპისკოპოსის ალოჟ ტკაჩის შუამდგომლობა, 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] ბარდეიოვში წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ბაზილიკის წოდება მიანიჭა.<ref>{{cite web|url=http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|title=Apoštolské breve|work=|publisher=[[Иоанн Павел II|Pápež Ján Pavol II.]]|date=2000-11-23|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923182308/http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|deadlink=yes}}</ref> ამჟამად, გარდა იმისა, რომ ასრულებს თავის მთავარ სულიერ ფუნქციას, როგორც სამრევლო ეკლესიას, ასევე გამოიყენება, როგორც ადგილი სხვადასხვა კულტურული ღონისძიებებისთვის, როგორიცაა, მაგალითად, ორგანული მუსიკის ფესტივალები.<ref>{{cite web|url=http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|title=Bazilika minor svätého Egídia v Bardejove ožila organovým festivalom|work=|publisher=Tlačová kancelária Konferencie biskupov Slovenska|date=2014-09-15|accessdate=2015-02-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213204849/http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|deadlink=no}}</ref> ==ლიტერატურა== * {{წიგნი|ავტორი=Drobniak, Gabriel; Jiroušek, Alexander|სათაური=Bazilika minor sv. Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=|გამომცემლობა=BENS|ადგილი=Kapušany|წელი=2001|seite=|alleseiten=|ref=Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek}} * {{წიგნი|ავტორი=Jankovics, Marcell; Gábor, Méry|სათაური=Bazilika svätého Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=http://www.meryratio.hu/bazilika-svateho-egidia-v-bardejove|გამომცემლობა=Méry Ratio Kiadó|ადგილი=|წელი=2013|seite=|isbn=|ref=Marcell Jankovics, Méry Gábor}} * {{სტატია |ავტორი=Gutek, František |სათაური=Bardejov v 16. storoèí |ბმული=http://www.bardejov.sk/mesto/images/stories/stockel/ecav_pramen_02_2010.pdf|გამომცემლობა=Bardejovský Prameň|ტიპი=[[Журнал|časopis]] |ადგილი=Bardejov |გამომცემლობა= |წელი=2010|გამოცემა=8 |ნომერი=2 |seite=3—5 |ref=František Gutek}} * {{წიგნი|საპასუხისმგებლო=Mária Poláková|სათაური=Pamiatková rezervácia Bardejov – Zásady ochrany pamiatkového územia – aktualizácia|ტომი=|ბმული=http://www.pamiatky.sk/Content/ZASADY/Bardejov/PR_Bardejov_Zasad_ochr_text.pdf|გამომცემლობა=Krajský pamiatkový úrad Prešov|ადგილი=Prešov|წელი=2009|seite=20—33|alleseiten=|ref=Pamiatková rezervácia Bardejov}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:სლოვაკეთის ტაძრები]] 2ot98vkd5nmolxwvz5l9ue0l68jotei 4650439 4650438 2024-05-02T18:26:45Z მიმოზა 158661 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|1|05|2024}} {{ინფოდაფა ტაძარი | ტაძრის_სახელი = ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა | infobox_width = Bazilika svätého Egídia | სურათი = Basilica of St Giles in Bardejov (2008)b.jpg | წარწერა = | რუკა_ტიპი =სლოვაკეთი | რუკა_ზომა =250 | რუკა_წარწერა = | ადგილმდებარეობა = ბარდეიოვი | გეო = {{coord|49|17|36|N|21|16|33|E|}} | რელიგიური_წევრობა =კათოლიციზმი | წესჩვეულება = | პროვინცია = [[პრეშოვის რეგიონი]] | რაიონი = | კურთხევის_წელი =1247 წელი | სტატუსი =სამრევლო ეკლესია,მცირე ბაზილიკა | ფუნქციური_სტატუსი = | მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა = | ხელმძღვანელობა = | საიტი =https://rkfubardejov.sk/bazilika-sv-egidia/ | ხუროთმოძღვრება = დიახ | ხუროთმოძღვარი = | ხუროთმოძღვრული_ტიპი = [[ბაზილიკა]] | ხუროთმოძღვრული_სტილი = ნეო-გოთიკა,[[რენესანსი]] | ფასადის_მიმართულება = | ნოვატორული = | თარიღდება = [[XIII საუკუნე]] | მშენებლობის_ფასი = | დეტალები = | ტევადობა = | სიგრძე = | სიგანე = | ნავის_სიგანე = | სიმაღლე_მაქსიმალური = | გუმბათის_რაოდენობა = | გუმბათის_სიმაღლე_გარე = | გუმბათის_სიმაღლე_შიდა = | გუმბათის_დიაგ_გარე = | გუმბათის_დიაგ_შიდა = | მინარეთი_რაოდენობა = | მინარეთის_სიმაღლე = | წვეტის_რაოდენობა = | წვეტის_სიმაღლე = | მასალა = | nrhp = | added = | refnum = | designated = | განედი =49.293333 | გრძედი =21.275833 | საერთო_მოიჯარე = | ქვეყანა= | გეგმა= | გეგმა_ზომა= | გეგმა_წარწერა= }} '''ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა''' ({{lang-sk|Bazilika svätého Egídia}}) — კათოლიკური სამრევლო [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]] უპირატესად ნეო-გოთურ სტილში, რომელიც დაარსდა მე-13 საუკუნის დასაწყისში, ბარდეჟოვში (პრეშოვის რეგიონი, სლოვაკეთი) ცისტერციული მონასტრის დაარსების დროს. [[1970]] წლიდან შეტანილია სლოვაკეთის ეროვნული კულტურის ძეგლთა ნუსხაში. 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] [[პაპი იოანე პავლე II|პაპმა იოანე პავლე II]]-მ ტაძარს მცირე ბაზილიკის წოდება მიანიჭა. იმავე წლის [[2 დეკემბერი|2 დეკემბერს]] სანტ-ეგიდიოს ბაზილიკა, როგორც ბარდეჟოვის ისტორიული ცენტრის ნაწილი, გახდა [[იუნესკო|იუნესკოს]] მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი. ==ისტორია== წმინდა ეგიდიას სამონასტრო ეკლესია დააარსეს ცისტერციანის ორდენის ბერებმა XII — XIII საუკუნეების მიჯნაზე ბარდეიოვში მონასტრის მშენებლობის დროს. სხვა წყაროების მიხედვით, ბარდეიოვში ცისტერციელთა მონასტერი დაარსდა XIII საუკუნის დასაწყისში უნგრეთის მეფის ანდრას II-ის ([[1205]] — [[1235]] წწ.) ინიციატივით. ამავდროულად, არც წელი და არც ზუსტი ადგილი არ არის ცნობილი ამ მონასტრის აგების შესახებ, მაგრამ მის არსებობას ნაწილობრივ ადასტურებს ბარდეიოვის ადგილობრივი ტოპონიმები, როგორიცაა „სამონასტრო ნაკადული“ ({{lang-sk|Mníchovský potok}}), „მონასტრის მდელოები“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}) და ქალაქის ნაწილი „სამოთხის მიღმა“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}). {{lang-sk|Za rajom}}) {{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}} აქედან გამომდინარე, ბაზილიკა არის მეორე უძველესი ეკლესია [[კოშიცე|კოშიცეს]] არქიეპარქიაში. წმინდა ეგიდიას ეკლესიის არსებობის პირველი წერილობითი მტკიცებულება თარიღდება [[1247]] წლით, როდესაც [[უნგრეთი|უნგრეთის]] მეფე ბელა IV-მ თავის წესდებაში, რომელიც ბარდეიოვის ცისტერციანის მონასტრის მიწათმფლობელობას ანიჭებდა [[პრეშოვი|პრეშოვიდან]] [[გერმანელები|გერმანელ]] ჩამოსახლებულებს, ახსენა ეკლესია, როგორც ამ მონასტრის შემადგენლობაში შესული. (წერილში საუბარი იყო „fratres de Copryvnicza Cisterciensis ordinis apud Ecclesiam Sancti Egidii de Bardfa“ — ცისტერციელთა ორდენის ძმებზე კოპრივნიცადან ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიუსის ეკლესიაში). ამ დოკუმენტში ბარდეიოვის მონასტრის ტერიტორიას და მის სამფლობელოებს „Terra Bardfa“ ეწოდება. ცნობილია, რომ [[1269]] წელს ბარდეიოვაში აღარ იყვნენ ცისტერციელი ბერები პოლიტიკური მიზეზების გამო და არ არსებობს დოკუმენტური მტკიცებულება მათი [[მონასტერი|მონასტრისა]] და ეკლესიის შემდგომი ბედის შესახებ. „Terra Bardfa“ გადაკეთდა სოფელ ბარდეიოვად.{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} დღევანდელი ბაზილიკური ტიპის ეკლესიის მშენებლობა, სავარაუდოდ,დაიწყო მე-14 საუკუნეში. მე-14 საუკუნის დასაწყისში [[უნგრეთის მეფე]] შარობერმა ([[1312]]—[[1342]]) სოფელი ბარდეიოვი, რომელიც იმ დროისთვის უკვე საკმაოდ დიდი იყო, მის ახლო რაინდ ლაურენტიუსს („Laurentius Filius Laurentii“) მემკვიდრეობით მფლობელობაში გადასცა. [[1320]] წელს მეფე შარობერმა თავისი წესდებით გაათავისუფლა [[გერმანელი]] დევნილები სილეზიიდან გადასახადებისგან და მიანიჭა მათ სხვა პრივილეგიები. ამ დოკუმენტში, სხვა საკითხებთან ერთად, აღნიშნულია, რომ ბარდეიოვის თემს („Civitas Bardpha“) ჰყავდა ჩინოვნიკი და [[მრევლი|მრევლს]] — [[მღვდელი]], რომელისთვისაც მოსახლეობა ვალდებული იყო გადაეხადა ხარკის სახით, ასევე ჰქონდათ საკუთარი ეკლესია. მკვლევარები მიიჩნევენ, რომ წესდება კონკრეტულად წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ეხება. გარდა ამისა, ეს ყველაფერი მიუთითებს ადგილობრივი მრევლის არსებობაზე. უნგრეთის მომდევნო მეფემ, ლაიოშ I დიდმა, [[1352]] წელს, თავისი წესდებით, ბარდეიოვს მიანიჭა უფლება ჩაეტარებინა რვადღიანი საქალაქო ბაზრობა, დაწყებული ყოველი წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბრიდან]] — წმინდა ეგიდიოს, მფარველი წმინდანის თაყვანისცემის დღეს. მკვლევარები ასევე უკავშირებენ ბარდეიოვს [[1376]] წელს მეფე ლაჯოს I-ის მიერ თავისუფალი სამეფო ქალაქის სტატუსისა და პრივილეგიების მინიჭებას მასში კათოლიკური მრევლისა და სამრევლო ეკლესიის არსებობას.{{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21—22}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}} ბაზილიკამ თავისი თანამედროვე სახის მიღება მე-15 საუკუნის მეორე ნახევარში დაიწყო მეფე მათიას ჰუნიადის დროს. ტაძრის მშენებლობა მთლიანად დასრულდა [[1464]] წელს. ვინაიდან მშენებლობის დროს ტაძრის წონასწორობა დაირღვა, ეკლესიის კამარა მალევე ჩამოინგრა, რის შემდეგაც ჩატარდა ახალი რეკონსტრუქცია, რომლის დროსაც შუა [[ნავი-მუმბაი|ნავი]] ააგეს. [[1482]] — [[1486]] წლებში ბარდეიოვოს ოსტატმა ურბანმა დაამატა ღვთისმშობლის სამლოცველო, მთავარი შესასვლელის ზემოთ და წმინდა ანდრიას სამლოცველო ტაძრის სამხრეთ მხარეს. ღვთისმშობლის სამლოცველო [[1483]] წელს აშენდა ბარდეიოველი ვაჭრის, პიტერ მაგერის ქვრივის, ვერონიკას ფინანსური დახმარებით, რომელმაც ტაძარს 3000 ფლორი შესწირა, რის გამოც მას ზოგჯერ ვერონიკა მაგერის სამლოცველოსაც უწოდებენ. [[1486]] — [[1487]] წლებში ანსბახელმა ოსტატმა, იან სტემასეკმა, ააგო ტაძრის კოშკის ზედა სართულები და ქვით მოპირკეთა. კოშკის პირამიდული სახურავის მშენებლობა დასრულდა 10 წლის შემდეგ, რომელიც დაგვირგვინდა ოქროს სფეროთი და ჯვრით.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=23—24}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=28}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} [[1525]] წელს ბარდეიოვი შეუერთდა რეფორმას. [[1527]] სწელს ადგილობრივი კათოლიკე სამრევლო მღვდელი კრისტოფი თანამდებობიდან გაათავისუფლეს და გააძევეს ქალაქიდან (ისევე როგორც ავგუსტინეს ორდენის ბერები გააძევეს ბარდეიოვიდან) და მას შემდეგ წმინდა ეგიდიოს ეკლესია ემსახურებოდა სულიერ საჭიროებებს ქალაქში მცხოვრებ, ძირითადად გერმანელ, მოსახლეობას, რომლებიც იყვნენ რეფორმების იდეების მთავარი გამტარებელნი. [[1557]] წელს ბარდეიოვში ჩატარდა აღმოსავლეთ სლოვაკეთის ხუთი ქალაქის საეკლესიო კონგრესი, რომლის მიზანი იყო „ეკლესიის ტრადიციული ცრურწმენების აღმოფხვრა“, რომელიც მოიცავდა, ნაწილობრივ, წყლის კურთხევის რიტუალს. კრიპტო-კალვინიზმის მხარდამჭერები ცდილობდნენ ტაძარისთვის ჩამოერთმიათ მისი ბრწყინვალე ინტერიერის დეკორაცია ([[საკურთხეველი|საკურთხევლი]], სურათები და [[ქანდაკება|ქანდაკებები]]), რაც აღკვეთილი იქნა მხოლოდ პესტანტების, კერძოდ, ლუთერანული ჰუმანისტის და რეფორმატორის ლეონარდ სტოცკელისა და ბარდეიოვის საკრებულოს წევრების ძალისხმევით. ტაძრის [[ინტერიერი (არქიტექტურა)|ინტერიერი]] შემონახული იყო, მაგრამ ზომიერ ბარდეიოვის ეკლესიას რადიკალურ პროტესტანტულ გარემოში დაერქვა "ერეტიკოსის" და "კერპების დამცველის" სახელი. ტაძარი ხელახლა იქნა კათოლიცირებული [[1671]] წელს. თანამედროვეობაში ტაძარს რამდენჯერმე ჩაუტარდა აღდგენითი სამუშაოები. [[1517]] და [[1519]] წლებში შეკეთდა სარდაფი და აღადგინეს საყრდენი სვეტები, ხოლო [[1550]] — [[1551]] წლებში არადგინეს კოშკი. იმავე საუკუნეში [[იტალიელი|იტალიელმა]] ოსტატებმა, ძმებმა ლუდოვიკო და ბერნარდო პელოებმა, ლუგანოდან გააერთიანეს სამხრეთ ეკლესიის სამლოცველოების სახურავები და შექმნეს ეკლესიის რენესანსის სამხრეთ ვესტიბული. [[1651]] — [[1655]] წლებში ძველი გოთური საკურთხეველი შეიცვალა ახალი ადრეული ბაროკოს საკურთხეველი. ასევე [[1655]] წელს ტაძრის გოთიკური კარები შეიცვალა ბაროკოს კარებით. [[1640]] წელს ტაძარი ძლიერ დაზიანდა ხანძრის შედეგად, რის შედეგადაც ტაძრის კოშკის ბალანსი დაირღვა. აქედან გამომდინარე [[1669]] წელს ტაძრის სამხრეთის მოპირდაპირე მხარეს ააგეს სამრეკლო, სადაც გადაიტანეს კოშკის ზარები. თუმცა ამან ვერ გადაარჩინა კოშკი — [[1725]] წლის [[29 იანვარი|29 იანვარს]] მომხდარი მიწისძვრისა და მას შემდეგ ძლიერი ქარიშხლის შედეგად ის საბოლოოდ ჩამოინგრა. ტაძარი კოშკის გარეშე დარჩა XIX საუკუნის ბოლო მესამემდე.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=24}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=26}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=29}} ფერენც რაკოჩის აჯანყების დროს [[1705]] წელს ბარდეიოვი აჯანყებულებმა დაიკავეს და წმინდა ეგიდიოს სამრევლო ეკლესია კვლავ პროტესტანტული გახდა. ასე გაგრძელდა [[1710]] წლამდე, სანამ ქალაქი დაიკავეს იმპერიულმა ჯარებმა და ტაძარი კვლავ კათოლიცირებულ იქნა.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=26}} [[1878]] წლის [[22 აპრილი|22 აპრილს]] ქალაქში გაჩენილმა ძლიერმა ხანძარმა დაანგრია ეკლესიის სახურავი და დააზიანა მისი თაღები, მაგრამ ეკლესიის ინტერიერი არ დაზიანებულა. [[1879]]— [[1899]] წლებში ტაძარს რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა ნეო-გოთურ სტილში უნგრელი არქიტექტორის იმრე სტეინდლის დიზაინით და არქიტექტორ ფრიგიეს შულეკის მეთვალყურეობით. რეკონსტრუქციისას ტაძრის კოშკი ხელახლა ააგეს, XVII საუკუნის სამრეკლო და სამხრეთ მხარეს მოხსნეს გალავანი, აღადგინეს სამლოცველოებისა და მთავარი ნავის სახურავი. წმინდა ეგიდიოს ეკლესიის უკან გააშენეს პარკი. შემდეგ ჯერზე ტაძრის სარემონტო სამუშაოების დროს [[1963]] — [[1964]] წლებში გადახურეს სახურავი. XX საუკუნის 90-იან წლებში ჩატარდა სამუშაოები ტაძრისა და კოშკის გარე ქვის მოპირკეთების აღდგენის მიზნით.{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=27}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=31}} 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს სლოვაკეთის ეროვნული კულტურული ძეგლების სიაში.<ref>{{cite web|url=http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|title=Zoznam vybraných národných kultúrnych pamiatok|work=|publisher=Pamiatkový úrad Slovenskej Republiky|date=2014-10-12|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2018-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20180601162330/http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|deadlink=no}}</ref> [[რომის პაპი|რომის პაპმა]] იოანე პავლე II-მ, დააკმაყოფილა კოშიცის არქიეპისკოპოსის ალოჟ ტკაჩის შუამდგომლობა, 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] ბარდეიოვში წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ბაზილიკის წოდება მიანიჭა.<ref>{{cite web|url=http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|title=Apoštolské breve|work=|publisher=[[Иоанн Павел II|Pápež Ján Pavol II.]]|date=2000-11-23|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923182308/http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|deadlink=yes}}</ref> ამჟამად, გარდა იმისა, რომ ასრულებს თავის მთავარ სულიერ ფუნქციას, როგორც სამრევლო ეკლესიას, ასევე გამოიყენება, როგორც ადგილი სხვადასხვა კულტურული ღონისძიებებისთვის, როგორიცაა, მაგალითად, ორგანული მუსიკის ფესტივალები.<ref>{{cite web|url=http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|title=Bazilika minor svätého Egídia v Bardejove ožila organovým festivalom|work=|publisher=Tlačová kancelária Konferencie biskupov Slovenska|date=2014-09-15|accessdate=2015-02-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213204849/http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|deadlink=no}}</ref> ==ლიტერატურა== * {{წიგნი|ავტორი=Drobniak, Gabriel; Jiroušek, Alexander|სათაური=Bazilika minor sv. Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=|გამომცემლობა=BENS|ადგილი=Kapušany|წელი=2001|seite=|alleseiten=|ref=Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek}} * {{წიგნი|ავტორი=Jankovics, Marcell; Gábor, Méry|სათაური=Bazilika svätého Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=http://www.meryratio.hu/bazilika-svateho-egidia-v-bardejove|გამომცემლობა=Méry Ratio Kiadó|ადგილი=|წელი=2013|seite=|isbn=|ref=Marcell Jankovics, Méry Gábor}} * {{სტატია |ავტორი=Gutek, František |სათაური=Bardejov v 16. storoèí |ბმული=http://www.bardejov.sk/mesto/images/stories/stockel/ecav_pramen_02_2010.pdf|გამომცემლობა=Bardejovský Prameň|ტიპი=[[Журнал|časopis]] |ადგილი=Bardejov |გამომცემლობა= |წელი=2010|გამოცემა=8 |ნომერი=2 |seite=3—5 |ref=František Gutek}} * {{წიგნი|საპასუხისმგებლო=Mária Poláková|სათაური=Pamiatková rezervácia Bardejov – Zásady ochrany pamiatkového územia – aktualizácia|ტომი=|ბმული=http://www.pamiatky.sk/Content/ZASADY/Bardejov/PR_Bardejov_Zasad_ochr_text.pdf|გამომცემლობა=Krajský pamiatkový úrad Prešov|ადგილი=Prešov|წელი=2009|seite=20—33|alleseiten=|ref=Pamiatková rezervácia Bardejov}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:სლოვაკეთის ტაძრები]] 9gow724t56a6mufs8pzlz2x6xfd4mwk 4650451 4650439 2024-05-02T19:02:55Z მიმოზა 158661 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|1|05|2024}} {{ინფოდაფა ტაძარი | ტაძრის_სახელი = ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა | infobox_width = Bazilika svätého Egídia | სურათი = Basilica of St Giles in Bardejov (2008)b.jpg | წარწერა = | რუკა_ტიპი =სლოვაკეთი | რუკა_ზომა =250 | რუკა_წარწერა = | ადგილმდებარეობა = ბარდეიოვი | გეო = {{coord|49|17|36|N|21|16|33|E|}} | რელიგიური_წევრობა =კათოლიციზმი | წესჩვეულება = | პროვინცია = [[პრეშოვის რეგიონი]] | რაიონი = | კურთხევის_წელი =1247 წელი | სტატუსი =სამრევლო ეკლესია,მცირე ბაზილიკა | ფუნქციური_სტატუსი = | მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა = | ხელმძღვანელობა = | საიტი =https://rkfubardejov.sk/bazilika-sv-egidia/ | ხუროთმოძღვრება = დიახ | ხუროთმოძღვარი = | ხუროთმოძღვრული_ტიპი = [[ბაზილიკა]] | ხუროთმოძღვრული_სტილი = ნეო-გოთიკა,[[რენესანსი]] | ფასადის_მიმართულება = | ნოვატორული = | თარიღდება = [[XIII საუკუნე]] | მშენებლობის_ფასი = | დეტალები = | ტევადობა = | სიგრძე = | სიგანე = | ნავის_სიგანე = | სიმაღლე_მაქსიმალური = | გუმბათის_რაოდენობა = | გუმბათის_სიმაღლე_გარე = | გუმბათის_სიმაღლე_შიდა = | გუმბათის_დიაგ_გარე = | გუმბათის_დიაგ_შიდა = | მინარეთი_რაოდენობა = | მინარეთის_სიმაღლე = | წვეტის_რაოდენობა = | წვეტის_სიმაღლე = | მასალა = | nrhp = | added = | refnum = | designated = | განედი =49.293333 | გრძედი =21.275833 | საერთო_მოიჯარე = | ქვეყანა= | გეგმა= | გეგმა_ზომა= | გეგმა_წარწერა= }} '''ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა''' ({{lang-sk|Bazilika svätého Egídia}}) — კათოლიკური სამრევლო ეკლესია ნაგებია უპირატესად ნეო-გოთიკურ სტილში. ეკლესია დაარსდა მე-13 საუკუნის დასაწყისში და მდებარეობს სლოვაკეთის პრეშოვის რეგიონის ქალაქ ბარდეიოვში. [[1970]] წლიდან შეტანილია სლოვაკეთის ეროვნული კულტურის ძეგლთა ნუსხაში. 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] [[იოანე პავლე II|პაპმა იოანე პავლე II-მ]] ტაძარს მცირე ბაზილიკის წოდება მიანიჭა. იმავე წლის [[2 დეკემბერი|2 დეკემბერს]] სანტ-ეგიდიოს ბაზილიკა, როგორც ბარდეიოვის ისტორიული ცენტრის ნაწილი, გახდა [[იუნესკო|იუნესკოს]] მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი. ==ისტორია== წმინდა ეგიდიას სამონასტრო ეკლესია დააარსეს ცისტერციანის ორდენის ბერებმა XII — XIII საუკუნეების მიჯნაზე ბარდეიოვში მონასტრის მშენებლობის დროს. სხვა წყაროების მიხედვით, ბარდეიოვში ცისტერციელთა მონასტერი დაარსდა XIII საუკუნის დასაწყისში უნგრეთის მეფის ანდრას II-ის ([[1205]] — [[1235]] წწ.) ინიციატივით. ამავდროულად, არც წელი და არც ზუსტი ადგილი არ არის ცნობილი ამ მონასტრის აგების შესახებ, მაგრამ მის არსებობას ნაწილობრივ ადასტურებს ბარდეიოვის ადგილობრივი ტოპონიმები, როგორიცაა „სამონასტრო ნაკადული“ ({{lang-sk|Mníchovský potok}}), „მონასტრის მდელოები“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}) და ქალაქის ნაწილი „სამოთხის მიღმა“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}). {{lang-sk|Za rajom}}) {{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}} აქედან გამომდინარე, ბაზილიკა არის მეორე უძველესი ეკლესია [[კოშიცე|კოშიცეს]] არქიეპარქიაში. წმინდა ეგიდიას ეკლესიის არსებობის პირველი წერილობითი მტკიცებულება თარიღდება [[1247]] წლით, როდესაც [[უნგრეთი|უნგრეთის]] მეფე ბელა IV-მ თავის წესდებაში, რომელიც ბარდეიოვის ცისტერციანის მონასტრის მიწათმფლობელობას ანიჭებდა [[პრეშოვი|პრეშოვიდან]] [[გერმანელები|გერმანელ]] ჩამოსახლებულებს, ახსენა ეკლესია, როგორც ამ მონასტრის შემადგენლობაში შესული. (წერილში საუბარი იყო „fratres de Copryvnicza Cisterciensis ordinis apud Ecclesiam Sancti Egidii de Bardfa“ — ცისტერციელთა ორდენის ძმებზე კოპრივნიცადან ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიუსის ეკლესიაში). ამ დოკუმენტში ბარდეიოვის მონასტრის ტერიტორიას და მის სამფლობელოებს „Terra Bardfa“ ეწოდება. ცნობილია, რომ [[1269]] წელს ბარდეიოვაში აღარ იყვნენ ცისტერციელი ბერები პოლიტიკური მიზეზების გამო და არ არსებობს დოკუმენტური მტკიცებულება მათი [[მონასტერი|მონასტრისა]] და ეკლესიის შემდგომი ბედის შესახებ. „Terra Bardfa“ გადაკეთდა სოფელ ბარდეიოვად.{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} დღევანდელი ბაზილიკური ტიპის ეკლესიის მშენებლობა, სავარაუდოდ,დაიწყო მე-14 საუკუნეში. მე-14 საუკუნის დასაწყისში [[უნგრეთის მეფე]] შარობერმა ([[1312]]—[[1342]]) სოფელი ბარდეიოვი, რომელიც იმ დროისთვის უკვე საკმაოდ დიდი იყო, მის ახლო რაინდ ლაურენტიუსს („Laurentius Filius Laurentii“) მემკვიდრეობით მფლობელობაში გადასცა. [[1320]] წელს მეფე შარობერმა თავისი წესდებით გაათავისუფლა [[გერმანელი]] დევნილები სილეზიიდან გადასახადებისგან და მიანიჭა მათ სხვა პრივილეგიები. ამ დოკუმენტში, სხვა საკითხებთან ერთად, აღნიშნულია, რომ ბარდეიოვის თემს („Civitas Bardpha“) ჰყავდა ჩინოვნიკი და [[მრევლი|მრევლს]] — [[მღვდელი]], რომელისთვისაც მოსახლეობა ვალდებული იყო გადაეხადა ხარკის სახით, ასევე ჰქონდათ საკუთარი ეკლესია. მკვლევარები მიიჩნევენ, რომ წესდება კონკრეტულად წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ეხება. გარდა ამისა, ეს ყველაფერი მიუთითებს ადგილობრივი მრევლის არსებობაზე. უნგრეთის მომდევნო მეფემ, ლაიოშ I დიდმა, [[1352]] წელს, თავისი წესდებით, ბარდეიოვს მიანიჭა უფლება ჩაეტარებინა რვადღიანი საქალაქო ბაზრობა, დაწყებული ყოველი წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბრიდან]] — წმინდა ეგიდიოს, მფარველი წმინდანის თაყვანისცემის დღეს. მკვლევარები ასევე უკავშირებენ ბარდეიოვს [[1376]] წელს მეფე ლაჯოს I-ის მიერ თავისუფალი სამეფო ქალაქის სტატუსისა და პრივილეგიების მინიჭებას მასში კათოლიკური მრევლისა და სამრევლო ეკლესიის არსებობას.{{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21—22}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}} ბაზილიკამ თავისი თანამედროვე სახის მიღება მე-15 საუკუნის მეორე ნახევარში დაიწყო მეფე მათიას ჰუნიადის დროს. ტაძრის მშენებლობა მთლიანად დასრულდა [[1464]] წელს. ვინაიდან მშენებლობის დროს ტაძრის წონასწორობა დაირღვა, ეკლესიის კამარა მალევე ჩამოინგრა, რის შემდეგაც ჩატარდა ახალი რეკონსტრუქცია, რომლის დროსაც შუა [[ნავი-მუმბაი|ნავი]] ააგეს. [[1482]] — [[1486]] წლებში ბარდეიოვის ოსტატმა ურბანმა დაამატა ღვთისმშობლის სამლოცველო, მთავარი შესასვლელის ზემოთ და წმინდა ანდრიას სამლოცველო ტაძრის სამხრეთ მხარეს. ღვთისმშობლის სამლოცველო [[1483]] წელს აშენდა ბარდეიოველი ვაჭრის, პიტერ მაგერის ქვრივის, ვერონიკას ფინანსური დახმარებით, რომელმაც ტაძარს 3000 ფლორი შესწირა, რის გამოც მას ზოგჯერ ვერონიკა მაგერის სამლოცველოსაც უწოდებენ. [[1486]] — [[1487]] წლებში ანსბახელმა ოსტატმა, იან სტემასეკმა, ააგო ტაძრის კოშკის ზედა სართულები და ქვით მოპირკეთა. კოშკის პირამიდული სახურავის მშენებლობა დასრულდა 10 წლის შემდეგ, რომელიც დაგვირგვინდა ოქროს სფეროთი და ჯვრით.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=28}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} [[1525]] წელს ბარდეიოვი შეუერთდა რეფორმას. [[1527]] სწელს ადგილობრივი კათოლიკე სამრევლო მღვდელი კრისტოფი თანამდებობიდან გაათავისუფლეს და გააძევეს ქალაქიდან (ისევე როგორც ავგუსტინეს ორდენის ბერები გააძევეს ბარდეიოვიდან) და მას შემდეგ წმინდა ეგიდიოს ეკლესია ემსახურებოდა სულიერ საჭიროებებს ქალაქში მცხოვრებ, ძირითადად გერმანელ, მოსახლეობას, რომლებიც იყვნენ რეფორმების იდეების მთავარი გამტარებელნი. [[1557]] წელს ბარდეიოვში ჩატარდა აღმოსავლეთ სლოვაკეთის ხუთი ქალაქის საეკლესიო კონგრესი, რომლის მიზანი იყო „ეკლესიის ტრადიციული ცრურწმენების აღმოფხვრა“, რომელიც მოიცავდა, ნაწილობრივ, წყლის კურთხევის რიტუალს. კრიპტო-კალვინიზმის მხარდამჭერები ცდილობდნენ ტაძარისთვის ჩამოერთმიათ მისი ბრწყინვალე ინტერიერის დეკორაცია ([[საკურთხეველი|საკურთხევლი]], სურათები და [[ქანდაკება|ქანდაკებები]]), რაც აღკვეთილი იქნა მხოლოდ პესტანტების, კერძოდ, ლუთერანული ჰუმანისტის და რეფორმატორის ლეონარდ სტოცკელისა და ბარდეიოვის საკრებულოს წევრების ძალისხმევით. ტაძრის [[ინტერიერი (არქიტექტურა)|ინტერიერი]] შემონახული იყო, მაგრამ ზომიერ ბარდეიოვის ეკლესიას რადიკალურ პროტესტანტულ გარემოში დაერქვა "ერეტიკოსის" და "კერპების დამცველის" სახელი. ტაძარი ხელახლა იქნა კათოლიცირებული [[1671]] წელს. თანამედროვეობაში ტაძარს რამდენჯერმე ჩაუტარდა აღდგენითი სამუშაოები. [[1517]] და [[1519]] წლებში შეკეთდა სარდაფი და აღადგინეს საყრდენი სვეტები, ხოლო [[1550]] — [[1551]] წლებში არადგინეს კოშკი. იმავე საუკუნეში [[იტალიელი|იტალიელმა]] ოსტატებმა, ძმებმა ლუდოვიკო და ბერნარდო პელოებმა, ლუგანოდან გააერთიანეს სამხრეთ ეკლესიის სამლოცველოების სახურავები და შექმნეს ეკლესიის რენესანსის სამხრეთ ვესტიბული. [[1651]] — [[1655]] წლებში ძველი გოთური საკურთხეველი შეიცვალა ახალი ადრეული ბაროკოს საკურთხეველი. ასევე [[1655]] წელს ტაძრის გოთიკური კარები შეიცვალა ბაროკოს კარებით. [[1640]] წელს ტაძარი ძლიერ დაზიანდა ხანძრის შედეგად, რის შედეგადაც ტაძრის კოშკის ბალანსი დაირღვა. აქედან გამომდინარე [[1669]] წელს ტაძრის სამხრეთის მოპირდაპირე მხარეს ააგეს სამრეკლო, სადაც გადაიტანეს კოშკის ზარები. თუმცა ამან ვერ გადაარჩინა კოშკი — [[1725]] წლის [[29 იანვარი|29 იანვარს]] მომხდარი მიწისძვრისა და მას შემდეგ ძლიერი ქარიშხლის შედეგად ის საბოლოოდ ჩამოინგრა. ტაძარი კოშკის გარეშე დარჩა XIX საუკუნის ბოლო მესამემდე.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=24}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=26}} ფერენც რაკოჩის აჯანყების დროს [[1705]] წელს ბარდეიოვი აჯანყებულებმა დაიკავეს და წმინდა ეგიდიოს სამრევლო ეკლესია კვლავ პროტესტანტული გახდა. ასე გაგრძელდა [[1710]] წლამდე, სანამ ქალაქი დაიკავეს იმპერიულმა ჯარებმა და ტაძარი კვლავ კათოლიცირებულ იქნა.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=26}} [[1878]] წლის [[22 აპრილი|22 აპრილს]] ქალაქში გაჩენილმა ძლიერმა ხანძარმა დაანგრია ეკლესიის სახურავი და დააზიანა მისი თაღები, მაგრამ ეკლესიის ინტერიერი არ დაზიანებულა. [[1879]]— [[1899]] წლებში ტაძარს რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა ნეო-გოთურ სტილში უნგრელი არქიტექტორის იმრე სტეინდლის დიზაინით და არქიტექტორ ფრიგიეს შულეკის მეთვალყურეობით. რეკონსტრუქციისას ტაძრის კოშკი ხელახლა ააგეს, XVII საუკუნის სამრეკლო და სამხრეთ მხარეს მოხსნეს გალავანი, აღადგინეს სამლოცველოებისა და მთავარი ნავის სახურავი. წმინდა ეგიდიოს ეკლესიის უკან გააშენეს პარკი. შემდეგ ჯერზე ტაძრის სარემონტო სამუშაოების დროს [[1963]] — [[1964]] წლებში გადახურეს სახურავი. XX საუკუნის 90-იან წლებში ჩატარდა სამუშაოები ტაძრისა და კოშკის გარე ქვის მოპირკეთების აღდგენის მიზნით.{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=27}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=31}} 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს სლოვაკეთის ეროვნული კულტურული ძეგლების სიაში.<ref>{{cite web|url=http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|title=Zoznam vybraných národných kultúrnych pamiatok|work=|publisher=Pamiatkový úrad Slovenskej Republiky|date=2014-10-12|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2018-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20180601162330/http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|deadlink=no}}</ref> [[რომის პაპი|რომის პაპმა]] იოანე პავლე II-მ, დააკმაყოფილა კოშიცის არქიეპისკოპოსის ალოჟ ტკაჩის შუამდგომლობა, 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] ბარდეიოვში წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ბაზილიკის წოდება მიანიჭა.<ref>{{cite web|url=http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|title=Apoštolské breve|work=|publisher=[[Иоанн Павел II|Pápež Ján Pavol II.]]|date=2000-11-23|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923182308/http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|deadlink=yes}}</ref> ამჟამად, გარდა იმისა, რომ ასრულებს თავის მთავარ სულიერ ფუნქციას, როგორც სამრევლო ეკლესიას, ასევე გამოიყენება, როგორც ადგილი სხვადასხვა კულტურული ღონისძიებებისთვის, როგორიცაა, მაგალითად, ორგანული მუსიკის ფესტივალები.<ref>{{cite web|url=http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|title=Bazilika minor svätého Egídia v Bardejove ožila organovým festivalom|work=|publisher=Tlačová kancelária Konferencie biskupov Slovenska|date=2014-09-15|accessdate=2015-02-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213204849/http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|deadlink=no}}</ref> ==ლიტერატურა== * {{წიგნი|ავტორი=Drobniak, Gabriel; Jiroušek, Alexander|სათაური=Bazilika minor sv. Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=|გამომცემლობა=BENS|ადგილი=Kapušany|წელი=2001|seite=|alleseiten=|ref=Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek}} * {{წიგნი|ავტორი=Jankovics, Marcell; Gábor, Méry|სათაური=Bazilika svätého Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=http://www.meryratio.hu/bazilika-svateho-egidia-v-bardejove|გამომცემლობა=Méry Ratio Kiadó|ადგილი=|წელი=2013|seite=|isbn=|ref=Marcell Jankovics, Méry Gábor}} * {{სტატია |ავტორი=Gutek, František |სათაური=Bardejov v 16. storoèí |ბმული=http://www.bardejov.sk/mesto/images/stories/stockel/ecav_pramen_02_2010.pdf|გამომცემლობა=Bardejovský Prameň|ტიპი=[[Журнал|časopis]] |ადგილი=Bardejov |გამომცემლობა= |წელი=2010|გამოცემა=8 |ნომერი=2 |seite=3—5 |ref=František Gutek}} * {{წიგნი|საპასუხისმგებლო=Mária Poláková|სათაური=Pamiatková rezervácia Bardejov – Zásady ochrany pamiatkového územia – aktualizácia|ტომი=|ბმული=http://www.pamiatky.sk/Content/ZASADY/Bardejov/PR_Bardejov_Zasad_ochr_text.pdf|გამომცემლობა=Krajský pamiatkový úrad Prešov|ადგილი=Prešov|წელი=2009|seite=20—33|alleseiten=|ref=Pamiatková rezervácia Bardejov}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:სლოვაკეთის ტაძრები]] bgflhtn9xxeeaud985hanor16m72zgz 4650460 4650451 2024-05-02T19:12:45Z მიმოზა 158661 /* ისტორია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|1|05|2024}} {{ინფოდაფა ტაძარი | ტაძრის_სახელი = ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა | infobox_width = Bazilika svätého Egídia | სურათი = Basilica of St Giles in Bardejov (2008)b.jpg | წარწერა = | რუკა_ტიპი =სლოვაკეთი | რუკა_ზომა =250 | რუკა_წარწერა = | ადგილმდებარეობა = ბარდეიოვი | გეო = {{coord|49|17|36|N|21|16|33|E|}} | რელიგიური_წევრობა =კათოლიციზმი | წესჩვეულება = | პროვინცია = [[პრეშოვის რეგიონი]] | რაიონი = | კურთხევის_წელი =1247 წელი | სტატუსი =სამრევლო ეკლესია,მცირე ბაზილიკა | ფუნქციური_სტატუსი = | მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა = | ხელმძღვანელობა = | საიტი =https://rkfubardejov.sk/bazilika-sv-egidia/ | ხუროთმოძღვრება = დიახ | ხუროთმოძღვარი = | ხუროთმოძღვრული_ტიპი = [[ბაზილიკა]] | ხუროთმოძღვრული_სტილი = ნეო-გოთიკა,[[რენესანსი]] | ფასადის_მიმართულება = | ნოვატორული = | თარიღდება = [[XIII საუკუნე]] | მშენებლობის_ფასი = | დეტალები = | ტევადობა = | სიგრძე = | სიგანე = | ნავის_სიგანე = | სიმაღლე_მაქსიმალური = | გუმბათის_რაოდენობა = | გუმბათის_სიმაღლე_გარე = | გუმბათის_სიმაღლე_შიდა = | გუმბათის_დიაგ_გარე = | გუმბათის_დიაგ_შიდა = | მინარეთი_რაოდენობა = | მინარეთის_სიმაღლე = | წვეტის_რაოდენობა = | წვეტის_სიმაღლე = | მასალა = | nrhp = | added = | refnum = | designated = | განედი =49.293333 | გრძედი =21.275833 | საერთო_მოიჯარე = | ქვეყანა= | გეგმა= | გეგმა_ზომა= | გეგმა_წარწერა= }} '''ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა''' ({{lang-sk|Bazilika svätého Egídia}}) — კათოლიკური სამრევლო ეკლესია ნაგებია უპირატესად ნეო-გოთიკურ სტილში. ეკლესია დაარსდა მე-13 საუკუნის დასაწყისში და მდებარეობს სლოვაკეთის პრეშოვის რეგიონის ქალაქ ბარდეიოვში. [[1970]] წლიდან შეტანილია სლოვაკეთის ეროვნული კულტურის ძეგლთა ნუსხაში. 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] [[იოანე პავლე II|პაპმა იოანე პავლე II-მ]] ტაძარს მცირე ბაზილიკის წოდება მიანიჭა. იმავე წლის [[2 დეკემბერი|2 დეკემბერს]] სანტ-ეგიდიოს ბაზილიკა, როგორც ბარდეიოვის ისტორიული ცენტრის ნაწილი, გახდა [[იუნესკო|იუნესკოს]] მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი. ==ისტორია== წმინდა ეგიდიას სამონასტრო ეკლესია დააარსეს ცისტერციანის ორდენის ბერებმა XII — XIII საუკუნეების მიჯნაზე ბარდეიოვში მონასტრის მშენებლობის დროს. სხვა წყაროების მიხედვით, ბარდეიოვში ცისტერციელთა მონასტერი დაარსდა XIII საუკუნის დასაწყისში უნგრეთის მეფის ანდრას II-ის ([[1205]] — [[1235]] წწ.) ინიციატივით. ამავდროულად, არც წელი და არც ზუსტი ადგილი არ არის ცნობილი ამ მონასტრის აგების შესახებ, მაგრამ მის არსებობას ნაწილობრივ ადასტურებს ბარდეიოვის ადგილობრივი ტოპონიმები, როგორიცაა „სამონასტრო ნაკადული“ ({{lang-sk|Mníchovský potok}}), „მონასტრის მდელოები“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}) და ქალაქის ნაწილი „სამოთხის მიღმა“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}). {{lang-sk|Za rajom}}) {{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}} აქედან გამომდინარე, ბაზილიკა არის მეორე უძველესი ეკლესია [[კოშიცე|კოშიცეს]] არქიეპარქიაში. წმინდა ეგიდიას ეკლესიის არსებობის პირველი წერილობითი მტკიცებულება თარიღდება [[1247]] წლით, როდესაც [[უნგრეთი|უნგრეთის]] მეფე ბელა IV-მ თავის წესდებაში, რომელიც ბარდეიოვის ცისტერციანის მონასტრის მიწათმფლობელობას ანიჭებდა [[პრეშოვი|პრეშოვიდან]] [[გერმანელები|გერმანელ]] ჩამოსახლებულებს, ახსენა ეკლესია, როგორც ამ მონასტრის შემადგენლობაში შესული. (წერილში საუბარი იყო „fratres de Copryvnicza Cisterciensis ordinis apud Ecclesiam Sancti Egidii de Bardfa“ — ცისტერციელთა ორდენის ძმებზე კოპრივნიცადან ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიუსის ეკლესიაში). ამ დოკუმენტში ბარდეიოვის მონასტრის ტერიტორიას და მის სამფლობელოებს „Terra Bardfa“ ეწოდება. ცნობილია, რომ [[1269]] წელს ბარდეიოვაში აღარ იყვნენ ცისტერციელი ბერები პოლიტიკური მიზეზების გამო და არ არსებობს დოკუმენტური მტკიცებულება მათი [[მონასტერი|მონასტრისა]] და ეკლესიის შემდგომი ბედის შესახებ. „Terra Bardfa“ გადაკეთდა სოფელ ბარდეიოვად.{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} დღევანდელი ბაზილიკური ტიპის ეკლესიის მშენებლობა, სავარაუდოდ,დაიწყო მე-14 საუკუნეში. მე-14 საუკუნის დასაწყისში [[უნგრეთის მეფე]] შარობერმა ([[1312]]—[[1342]]) სოფელი ბარდეიოვი, რომელიც იმ დროისთვის უკვე საკმაოდ დიდი იყო, მის ახლო რაინდ ლაურენტიუსს („Laurentius Filius Laurentii“) მემკვიდრეობით მფლობელობაში გადასცა. [[1320]] წელს მეფე შარობერმა თავისი წესდებით გაათავისუფლა [[გერმანელი]] დევნილები სილეზიიდან გადასახადებისგან და მიანიჭა მათ სხვა პრივილეგიები. ამ დოკუმენტში, სხვა საკითხებთან ერთად, აღნიშნულია, რომ ბარდეიოვის თემს („Civitas Bardpha“) ჰყავდა ჩინოვნიკი და [[მრევლი|მრევლს]] — [[მღვდელი]], რომელისთვისაც მოსახლეობა ვალდებული იყო გადაეხადა ხარკის სახით, ასევე ჰქონდათ საკუთარი ეკლესია. მკვლევარები მიიჩნევენ, რომ წესდება კონკრეტულად წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ეხება. გარდა ამისა, ეს ყველაფერი მიუთითებს ადგილობრივი მრევლის არსებობაზე. უნგრეთის მომდევნო მეფემ, ლაიოშ I დიდმა, [[1352]] წელს, თავისი წესდებით, ბარდეიოვს მიანიჭა უფლება ჩაეტარებინა რვადღიანი საქალაქო ბაზრობა, დაწყებული ყოველი წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბრიდან]] — წმინდა ეგიდიოს, მფარველი წმინდანის თაყვანისცემის დღეს. მკვლევარები ასევე უკავშირებენ ბარდეიოვს [[1376]] წელს მეფე ლაჯოს I-ის მიერ თავისუფალი სამეფო ქალაქის სტატუსისა და პრივილეგიების მინიჭებას მასში კათოლიკური მრევლისა და სამრევლო ეკლესიის არსებობას.{{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21—22}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}} ბაზილიკამ თავისი თანამედროვე სახის მიღება მე-15 საუკუნის მეორე ნახევარში დაიწყო მეფე მათიას ჰუნიადის დროს. ტაძრის მშენებლობა მთლიანად დასრულდა [[1464]] წელს. ვინაიდან მშენებლობის დროს ტაძრის წონასწორობა დაირღვა, ეკლესიის კამარა მალევე ჩამოინგრა, რის შემდეგაც ჩატარდა ახალი რეკონსტრუქცია, რომლის დროსაც შუა [[ნავი-მუმბაი|ნავი]] ააგეს. [[1482]] — [[1486]] წლებში ბარდეიოვის ოსტატმა ურბანმა დაამატა ღვთისმშობლის სამლოცველო, მთავარი შესასვლელის ზემოთ და წმინდა ანდრიას სამლოცველო ტაძრის სამხრეთ მხარეს. ღვთისმშობლის სამლოცველო [[1483]] წელს აშენდა ბარდეიოველი ვაჭრის, პიტერ მაგერის ქვრივის, ვერონიკას ფინანსური დახმარებით, რომელმაც ტაძარს 3000 ფლორი შესწირა, რის გამოც მას ზოგჯერ ვერონიკა მაგერის სამლოცველოსაც უწოდებენ. [[1486]] — [[1487]] წლებში ანსბახელმა ოსტატმა, იან სტემასეკმა, ააგო ტაძრის კოშკის ზედა სართულები და ქვით მოპირკეთა. კოშკის პირამიდული სახურავის მშენებლობა დასრულდა 10 წლის შემდეგ, რომელიც დაგვირგვინდა ოქროს სფეროთი და ჯვრით.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=28}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} [[1525]] წელს ბარდეიოვი შეუერთდა რეფორმას. [[1527]] სწელს ადგილობრივი კათოლიკე სამრევლო მღვდელი კრისტოფი თანამდებობიდან გაათავისუფლეს და გააძევეს ქალაქიდან (ისევე როგორც ავგუსტინეს ორდენის ბერები გააძევეს ბარდეიოვიდან) და მას შემდეგ წმინდა ეგიდიოს ეკლესია ემსახურებოდა სულიერ საჭიროებებს ქალაქში მცხოვრებ, ძირითადად გერმანელ, მოსახლეობას, რომლებიც იყვნენ რეფორმების იდეების მთავარი გამტარებელნი. [[1557]] წელს ბარდეიოვში ჩატარდა აღმოსავლეთ სლოვაკეთის ხუთი ქალაქის საეკლესიო კონგრესი, რომლის მიზანი იყო „ეკლესიის ტრადიციული ცრურწმენების აღმოფხვრა“, რომელიც მოიცავდა, ნაწილობრივ, წყლის კურთხევის რიტუალს. კრიპტო-კალვინიზმის მხარდამჭერები ცდილობდნენ ტაძარისთვის ჩამოერთმიათ მისი ბრწყინვალე ინტერიერის დეკორაცია ([[საკურთხეველი|საკურთხევლი]], სურათები და [[ქანდაკება|ქანდაკებები]]), რაც აღკვეთილი იქნა მხოლოდ პესტანტების, კერძოდ, ლუთერანული ჰუმანისტის და რეფორმატორის ლეონარდ სტოცკელისა და ბარდეიოვის საკრებულოს წევრების ძალისხმევით. ტაძრის [[ინტერიერი (არქიტექტურა)|ინტერიერი]] შემონახული იყო, მაგრამ ზომიერ ბარდეიოვის ეკლესიას რადიკალურ პროტესტანტულ გარემოში დაერქვა "ერეტიკოსის" და "კერპების დამცველის" სახელი. ტაძარი ხელახლა იქნა კათოლიცირებული [[1671]] წელს. თანამედროვეობაში ტაძარს რამდენჯერმე ჩაუტარდა აღდგენითი სამუშაოები. [[1517]] და [[1519]] წლებში შეკეთდა სარდაფი და აღადგინეს საყრდენი სვეტები, ხოლო [[1550]] — [[1551]] წლებში არადგინეს კოშკი. იმავე საუკუნეში [[იტალიელი|იტალიელმა]] ოსტატებმა, ძმებმა ლუდოვიკო და ბერნარდო პელოებმა, ლუგანოდან გააერთიანეს სამხრეთ ეკლესიის სამლოცველოების სახურავები და შექმნეს ეკლესიის რენესანსის სამხრეთ ვესტიბული. [[1651]] — [[1655]] წლებში ძველი გოთური საკურთხეველი შეიცვალა ახალი ადრეული ბაროკოს საკურთხეველი. ასევე [[1655]] წელს ტაძრის გოთიკური კარები შეიცვალა ბაროკოს კარებით. [[1640]] წელს ტაძარი ძლიერ დაზიანდა ხანძრის შედეგად, რის შედეგადაც ტაძრის კოშკის ბალანსი დაირღვა. აქედან გამომდინარე [[1669]] წელს ტაძრის სამხრეთის მოპირდაპირე მხარეს ააგეს სამრეკლო, სადაც გადაიტანეს კოშკის ზარები. თუმცა ამან ვერ გადაარჩინა კოშკი — [[1725]] წლის [[29 იანვარი|29 იანვარს]] მომხდარი მიწისძვრისა და მას შემდეგ ძლიერი ქარიშხლის შედეგად ის საბოლოოდ ჩამოინგრა. ტაძარი კოშკის გარეშე დარჩა XIX საუკუნის ბოლო მესამემდე.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=24}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} ფერენც რაკოჩის აჯანყების დროს [[1705]] წელს ბარდეიოვი აჯანყებულებმა დაიკავეს და წმინდა ეგიდიოს სამრევლო ეკლესია კვლავ პროტესტანტული გახდა. ასე გაგრძელდა [[1710]] წლამდე, სანამ ქალაქი დაიკავეს იმპერიულმა ჯარებმა და ტაძარი კვლავ კათოლიცირებულ იქნა.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=26}} [[1878]] წლის [[22 აპრილი|22 აპრილს]] ქალაქში გაჩენილმა ძლიერმა ხანძარმა დაანგრია ეკლესიის სახურავი და დააზიანა მისი თაღები, მაგრამ ეკლესიის ინტერიერი არ დაზიანებულა. [[1879]]— [[1899]] წლებში ტაძარს რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა ნეო-გოთურ სტილში უნგრელი არქიტექტორის იმრე სტეინდლის დიზაინით და არქიტექტორ ფრიგიეს შულეკის მეთვალყურეობით. რეკონსტრუქციისას ტაძრის კოშკი ხელახლა ააგეს, XVII საუკუნის სამრეკლო და სამხრეთ მხარეს მოხსნეს გალავანი, აღადგინეს სამლოცველოებისა და მთავარი ნავის სახურავი. წმინდა ეგიდიოს ეკლესიის უკან გააშენეს პარკი. შემდეგ ჯერზე ტაძრის სარემონტო სამუშაოების დროს [[1963]] — [[1964]] წლებში გადახურეს სახურავი. XX საუკუნის 90-იან წლებში ჩატარდა სამუშაოები ტაძრისა და კოშკის გარე ქვის მოპირკეთების აღდგენის მიზნით.{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=27}} 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს სლოვაკეთის ეროვნული კულტურული ძეგლების სიაში.<ref>{{cite web|url=http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|title=Zoznam vybraných národných kultúrnych pamiatok|work=|publisher=Pamiatkový úrad Slovenskej Republiky|date=2014-10-12|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2018-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20180601162330/http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|deadlink=no}}</ref> [[რომის პაპი|რომის პაპმა]] იოანე პავლე II-მ, დააკმაყოფილა კოშიცის არქიეპისკოპოსის ალოჟ ტკაჩის შუამდგომლობა, 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] ბარდეიოვში წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ბაზილიკის წოდება მიანიჭა.<ref>{{cite web|url=http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|title=Apoštolské breve|work=|publisher=[[Иоанн Павел II|Pápež Ján Pavol II.]]|date=2000-11-23|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923182308/http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|deadlink=yes}}</ref> ამჟამად, გარდა იმისა, რომ ასრულებს თავის მთავარ სულიერ ფუნქციას, როგორც სამრევლო ეკლესიას, ასევე გამოიყენება, როგორც ადგილი სხვადასხვა კულტურული ღონისძიებებისთვის, როგორიცაა, მაგალითად, ორგანული მუსიკის ფესტივალები.<ref>{{cite web|url=http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|title=Bazilika minor svätého Egídia v Bardejove ožila organovým festivalom|work=|publisher=Tlačová kancelária Konferencie biskupov Slovenska|date=2014-09-15|accessdate=2015-02-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213204849/http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|deadlink=no}}</ref> ==ლიტერატურა== * {{წიგნი|ავტორი=Drobniak, Gabriel; Jiroušek, Alexander|სათაური=Bazilika minor sv. Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=|გამომცემლობა=BENS|ადგილი=Kapušany|წელი=2001|seite=|alleseiten=|ref=Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek}} * {{წიგნი|ავტორი=Jankovics, Marcell; Gábor, Méry|სათაური=Bazilika svätého Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=http://www.meryratio.hu/bazilika-svateho-egidia-v-bardejove|გამომცემლობა=Méry Ratio Kiadó|ადგილი=|წელი=2013|seite=|isbn=|ref=Marcell Jankovics, Méry Gábor}} * {{სტატია |ავტორი=Gutek, František |სათაური=Bardejov v 16. storoèí |ბმული=http://www.bardejov.sk/mesto/images/stories/stockel/ecav_pramen_02_2010.pdf|გამომცემლობა=Bardejovský Prameň|ტიპი=[[Журнал|časopis]] |ადგილი=Bardejov |გამომცემლობა= |წელი=2010|გამოცემა=8 |ნომერი=2 |seite=3—5 |ref=František Gutek}} * {{წიგნი|საპასუხისმგებლო=Mária Poláková|სათაური=Pamiatková rezervácia Bardejov – Zásady ochrany pamiatkového územia – aktualizácia|ტომი=|ბმული=http://www.pamiatky.sk/Content/ZASADY/Bardejov/PR_Bardejov_Zasad_ochr_text.pdf|გამომცემლობა=Krajský pamiatkový úrad Prešov|ადგილი=Prešov|წელი=2009|seite=20—33|alleseiten=|ref=Pamiatková rezervácia Bardejov}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:სლოვაკეთის ტაძრები]] lddtxffm528cwf8jigbluiy8cxb9ocv 4650546 4650460 2024-05-03T04:05:26Z მიმოზა 158661 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|1|05|2024}} {{ინფოდაფა ტაძარი | ტაძრის_სახელი = ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა | infobox_width = Bazilika svätého Egídia | სურათი = Basilica of St Giles in Bardejov (2008)b.jpg | წარწერა = | რუკა_ტიპი =სლოვაკეთი | რუკა_ზომა =250 | რუკა_წარწერა = | ადგილმდებარეობა = ბარდეიოვი | გეო = {{coord|49|17|36|N|21|16|33|E|}} | რელიგიური_წევრობა =კათოლიციზმი | წესჩვეულება = | პროვინცია = [[პრეშოვის რეგიონი]] | რაიონი = | კურთხევის_წელი =1247 წელი | სტატუსი =სამრევლო ეკლესია,მცირე ბაზილიკა | ფუნქციური_სტატუსი = | მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა = | ხელმძღვანელობა = | საიტი =https://rkfubardejov.sk/bazilika-sv-egidia/ | ხუროთმოძღვრება = დიახ | ხუროთმოძღვარი = | ხუროთმოძღვრული_ტიპი = [[ბაზილიკა]] | ხუროთმოძღვრული_სტილი = ნეო-გოთიკა,[[რენესანსი]] | ფასადის_მიმართულება = | ნოვატორული = | თარიღდება = [[XIII საუკუნე]] | მშენებლობის_ფასი = | დეტალები = | ტევადობა = | სიგრძე = | სიგანე = | ნავის_სიგანე = | სიმაღლე_მაქსიმალური = | გუმბათის_რაოდენობა = | გუმბათის_სიმაღლე_გარე = | გუმბათის_სიმაღლე_შიდა = | გუმბათის_დიაგ_გარე = | გუმბათის_დიაგ_შიდა = | მინარეთი_რაოდენობა = | მინარეთის_სიმაღლე = | წვეტის_რაოდენობა = | წვეტის_სიმაღლე = | მასალა = | nrhp = | added = | refnum = | designated = | განედი =49.293333 | გრძედი =21.275833 | საერთო_მოიჯარე = | ქვეყანა= | გეგმა= | გეგმა_ზომა= | გეგმა_წარწერა= }} '''ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა''' ({{lang-sk|Bazilika svätého Egídia}}) — კათოლიკური სამრევლო ეკლესია ნაგებია უპირატესად ნეო-გოთიკურ სტილში. ეკლესია დაარსდა მე-13 საუკუნის დასაწყისში და მდებარეობს სლოვაკეთის პრეშოვის რეგიონის ქალაქ ბარდეიოვში. [[1970]] წლიდან შეტანილია სლოვაკეთის ეროვნული კულტურის ძეგლთა ნუსხაში. 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] [[იოანე პავლე II|პაპმა იოანე პავლე II-მ]] ტაძარს მცირე ბაზილიკის წოდება მიანიჭა. იმავე წლის [[2 დეკემბერი|2 დეკემბერს]] სანტ-ეგიდიოს ბაზილიკა, როგორც ბარდეიოვის ისტორიული ცენტრის ნაწილი, გახდა [[იუნესკო|იუნესკოს]] მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი. ==ისტორია== წმინდა ეგიდიას სამონასტრო ეკლესია დააარსეს ცისტერციანის ორდენის ბერებმა XII — XIII საუკუნეების მიჯნაზე ბარდეიოვში მონასტრის მშენებლობის დროს. სხვა წყაროების მიხედვით, ბარდეიოვში ცისტერციელთა მონასტერი დაარსდა XIII საუკუნის დასაწყისში უნგრეთის მეფის ანდრას II-ის ([[1205]]-[[1235]] წწ.) ინიციატივით. ამავდროულად, არც წელი და არც ზუსტი ადგილი არ არის ცნობილი ამ მონასტრის აგების შესახებ, მაგრამ მის არსებობას ნაწილობრივ ადასტურებს ბარდეიოვის ადგილობრივი ტოპონიმები, როგორიცაა „სამონასტრო ნაკადული“ ({{lang-sk|Mníchovský potok}}), „მონასტრის მდელოები“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}) და ქალაქის ნაწილი „სამოთხის მიღმა“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}). {{lang-sk|Za rajom}}) {{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}} აქედან გამომდინარე, ბაზილიკა არის მეორე უძველესი ეკლესია [[კოშიცე|კოშიცეს]] არქიეპარქიაში. წმინდა ეგიდიას ეკლესიის არსებობის პირველი წერილობითი მტკიცებულება თარიღდება [[1247]] წლით, როდესაც [[უნგრეთი|უნგრეთის]] მეფე ბელა IV-მ თავის წესდებაში, რომელიც ბარდეიოვის ცისტერციანის მონასტრის მიწათმფლობელობას ანიჭებდა [[პრეშოვი|პრეშოვიდან]] [[გერმანელები|გერმანელ]] ჩამოსახლებულებს, ახსენა ეკლესია, როგორც ამ მონასტრის შემადგენლობაში შესული. (წერილში საუბარი იყო „fratres de Copryvnicza Cisterciensis ordinis apud Ecclesiam Sancti Egidii de Bardfa“ — ცისტერციელთა ორდენის ძმებზე კოპრივნიცადან ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიუსის ეკლესიაში). ამ დოკუმენტში ბარდეიოვის მონასტრის ტერიტორიას და მის სამფლობელოებს „Terra Bardfa“ ეწოდება. ცნობილია, რომ [[1269]] წელს ბარდეიოვაში აღარ იყვნენ ცისტერციელი ბერები პოლიტიკური მიზეზების გამო და არ არსებობს დოკუმენტური მტკიცებულება მათი [[მონასტერი|მონასტრისა]] და ეკლესიის შემდგომი ბედის შესახებ. „Terra Bardfa“ გადაკეთდა სოფელ ბარდეიოვად.{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} დღევანდელი ბაზილიკური ტიპის ეკლესიის მშენებლობა, სავარაუდოდ,დაიწყო მე-14 საუკუნეში. მე-14 საუკუნის დასაწყისში [[უნგრეთის მეფე]] შარობერმა ([[1312]]—[[1342]]) სოფელი ბარდეიოვი, რომელიც იმ დროისთვის უკვე საკმაოდ დიდი იყო, მის ახლო რაინდ ლაურენტიუსს („Laurentius Filius Laurentii“) მემკვიდრეობით მფლობელობაში გადასცა. [[1320]] წელს მეფე შარობერმა თავისი წესდებით გაათავისუფლა [[გერმანელი]] დევნილები სილეზიიდან გადასახადებისგან და მიანიჭა მათ სხვა პრივილეგიები. ამ დოკუმენტში, სხვა საკითხებთან ერთად, აღნიშნულია, რომ ბარდეიოვის თემს („Civitas Bardpha“) ჰყავდა ჩინოვნიკი და [[მრევლი|მრევლს]] — [[მღვდელი]], რომელისთვისაც მოსახლეობა ვალდებული იყო გადაეხადა ხარკის სახით, ასევე ჰქონდათ საკუთარი ეკლესია. მკვლევარები მიიჩნევენ, რომ წესდება კონკრეტულად წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ეხება. გარდა ამისა, ეს ყველაფერი მიუთითებს ადგილობრივი მრევლის არსებობაზე. უნგრეთის მომდევნო მეფემ, ლაიოშ I დიდმა, [[1352]] წელს, თავისი წესდებით, ბარდეიოვს მიანიჭა უფლება ჩაეტარებინა რვადღიანი საქალაქო ბაზრობა, დაწყებული ყოველი წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბრიდან]] — წმინდა ეგიდიოს, მფარველი წმინდანის თაყვანისცემის დღეს. მკვლევარები ასევე უკავშირებენ ბარდეიოვს [[1376]] წელს მეფე ლაჯოს I-ის მიერ თავისუფალი სამეფო ქალაქის სტატუსისა და პრივილეგიების მინიჭებას მასში კათოლიკური მრევლისა და სამრევლო ეკლესიის არსებობას.{{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21—22}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}} ბაზილიკამ თავისი თანამედროვე სახის მიღება მე-15 საუკუნის მეორე ნახევარში დაიწყო მეფე მათიას ჰუნიადის დროს. ტაძრის მშენებლობა მთლიანად დასრულდა [[1464]] წელს. ვინაიდან მშენებლობის დროს ტაძრის წონასწორობა დაირღვა, ეკლესიის კამარა მალევე ჩამოინგრა, რის შემდეგაც ჩატარდა ახალი რეკონსტრუქცია, რომლის დროსაც შუა [[ნავი-მუმბაი|ნავი]] ააგეს. [[1482]]-[[1486]] წლებში ბარდეიოვის ოსტატმა ურბანმა დაამატა ღვთისმშობლის სამლოცველო, მთავარი შესასვლელის ზემოთ და წმინდა ანდრიას სამლოცველო ტაძრის სამხრეთ მხარეს. ღვთისმშობლის სამლოცველო [[1483]] წელს აშენდა ბარდეიოველი ვაჭრის, პიტერ მაგერის ქვრივის, ვერონიკას ფინანსური დახმარებით, რომელმაც ტაძარს 3000 ფლორი შესწირა, რის გამოც მას ზოგჯერ ვერონიკა მაგერის სამლოცველოსაც უწოდებენ. [[1486]]-[[1487]] წლებში ანსბახელმა ოსტატმა, იან სტემასეკმა, ააგო ტაძრის კოშკის ზედა სართულები და ქვით მოპირკეთა. კოშკის პირამიდული სახურავის მშენებლობა დასრულდა 10 წლის შემდეგ, რომელიც დაგვირგვინდა ოქროს სფეროთი და ჯვრით.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=28}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} [[1525]] წელს ბარდეიოვი შეუერთდა რეფორმას. [[1527]] სწელს ადგილობრივი კათოლიკე სამრევლო მღვდელი კრისტოფი თანამდებობიდან გაათავისუფლეს და გააძევეს ქალაქიდან (ისევე როგორც ავგუსტინეს ორდენის ბერები გააძევეს ბარდეიოვიდან) და მას შემდეგ წმინდა ეგიდიოს ეკლესია ემსახურებოდა სულიერ საჭიროებებს ქალაქში მცხოვრებ, ძირითადად გერმანელ, მოსახლეობას, რომლებიც იყვნენ რეფორმების იდეების მთავარი გამტარებელნი. [[1557]] წელს ბარდეიოვში ჩატარდა აღმოსავლეთ სლოვაკეთის ხუთი ქალაქის საეკლესიო კონგრესი, რომლის მიზანი იყო „ეკლესიის ტრადიციული ცრურწმენების აღმოფხვრა“, რომელიც მოიცავდა, ნაწილობრივ, წყლის კურთხევის რიტუალს. კრიპტო-კალვინიზმის მხარდამჭერები ცდილობდნენ ტაძარისთვის ჩამოერთმიათ მისი ბრწყინვალე ინტერიერის დეკორაცია ([[საკურთხეველი|საკურთხევლი]], სურათები და [[ქანდაკება|ქანდაკებები]]), რაც აღკვეთილი იქნა მხოლოდ პესტანტების, კერძოდ, ლუთერანული ჰუმანისტის და რეფორმატორის ლეონარდ სტოცკელისა და ბარდეიოვის საკრებულოს წევრების ძალისხმევით. ტაძრის [[ინტერიერი (არქიტექტურა)|ინტერიერი]] შემონახული იყო, მაგრამ ზომიერ ბარდეიოვის ეკლესიას რადიკალურ პროტესტანტულ გარემოში დაერქვა „ერეტიკოსის“ და „კერპების დამცველის“ სახელი. ტაძარი ხელახლა იქნა კათოლიცირებული [[1671]] წელს. თანამედროვეობაში ტაძარს რამდენჯერმე ჩაუტარდა აღდგენითი სამუშაოები. [[1517]] და [[1519]] წლებში შეკეთდა სარდაფი და აღადგინეს საყრდენი სვეტები, ხოლო [[1550]]-[[1551]] წლებში არადგინეს კოშკი. იმავე საუკუნეში [[იტალიელი|იტალიელმა]] ოსტატებმა, ძმებმა ლუდოვიკო და ბერნარდო პელოებმა, ლუგანოდან გააერთიანეს სამხრეთ ეკლესიის სამლოცველოების სახურავები და შექმნეს ეკლესიის რენესანსის სამხრეთ ვესტიბული. [[1651]]-[[1655]] წლებში ძველი გოთური საკურთხეველი შეიცვალა ახალი ადრეული ბაროკოს საკურთხეველი. ასევე [[1655]] წელს ტაძრის გოთიკური კარები შეიცვალა ბაროკოს კარებით. [[1640]] წელს ტაძარი ძლიერ დაზიანდა ხანძრის შედეგად, რის შედეგადაც ტაძრის კოშკის ბალანსი დაირღვა. აქედან გამომდინარე [[1669]] წელს ტაძრის სამხრეთის მოპირდაპირე მხარეს ააგეს სამრეკლო, სადაც გადაიტანეს კოშკის ზარები. თუმცა ამან ვერ გადაარჩინა კოშკი — [[1725]] წლის [[29 იანვარი|29 იანვარს]] მომხდარი მიწისძვრისა და მას შემდეგ ძლიერი ქარიშხლის შედეგად ის საბოლოოდ ჩამოინგრა. ტაძარი კოშკის გარეშე დარჩა XIX საუკუნის ბოლო მესამემდე.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=24}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} ფერენც რაკოჩის აჯანყების დროს [[1705]] წელს ბარდეიოვი აჯანყებულებმა დაიკავეს და წმინდა ეგიდიოს სამრევლო ეკლესია კვლავ პროტესტანტული გახდა. ასე გაგრძელდა [[1710]] წლამდე, სანამ ქალაქი დაიკავეს იმპერიულმა ჯარებმა და ტაძარი კვლავ კათოლიცირებულ იქნა.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=26}} [[1878]] წლის [[22 აპრილი|22 აპრილს]] ქალაქში გაჩენილმა ძლიერმა ხანძარმა დაანგრია ეკლესიის სახურავი და დააზიანა მისი თაღები, მაგრამ ეკლესიის ინტერიერი არ დაზიანებულა. [[1879]]-[[1899]] წლებში ტაძარს რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა ნეო-გოთურ სტილში უნგრელი არქიტექტორის იმრე სტეინდლის დიზაინით და არქიტექტორ ფრიგიეს შულეკის მეთვალყურეობით. რეკონსტრუქციისას ტაძრის კოშკი ხელახლა ააგეს, XVII საუკუნის სამრეკლო და სამხრეთ მხარეს მოხსნეს გალავანი, აღადგინეს სამლოცველოებისა და მთავარი ნავის სახურავი. წმინდა ეგიდიოს ეკლესიის უკან გააშენეს პარკი. შემდეგ ჯერზე ტაძრის სარემონტო სამუშაოების დროს [[1963]]-[[1964]] წლებში გადახურეს სახურავი. XX საუკუნის 90-იან წლებში ჩატარდა სამუშაოები ტაძრისა და კოშკის გარე ქვის მოპირკეთების აღდგენის მიზნით.{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=27}} 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს სლოვაკეთის ეროვნული კულტურული ძეგლების სიაში.<ref>{{cite web|url=http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|title=Zoznam vybraných národných kultúrnych pamiatok|work=|publisher=Pamiatkový úrad Slovenskej Republiky|date=2014-10-12|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2018-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20180601162330/http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|deadlink=no}}</ref> [[რომის პაპი|რომის პაპმა]] იოანე პავლე II-მ, დააკმაყოფილა კოშიცის არქიეპისკოპოსის ალოჟ ტკაჩის შუამდგომლობა, 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] ბარდეიოვში წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ბაზილიკის წოდება მიანიჭა.<ref>{{cite web|url=http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|title=Apoštolské breve|work=|publisher=[[Иоанн Павел II|Pápež Ján Pavol II.]]|date=2000-11-23|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923182308/http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|deadlink=yes}}</ref> ამჟამად, ტაძარი, გარდა იმისა, რომ ასრულებს თავის მთავარ სულიერ ფუნქციას, როგორც სამრევლო ეკლესიას, ასევე გამოიყენება, როგორც ადგილი სხვადასხვა კულტურული ღონისძიებებისთვის, როგორიცაა, მაგალითად, ორგანული მუსიკის ფესტივალები.<ref>{{cite web|url=http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|title=Bazilika minor svätého Egídia v Bardejove ožila organovým festivalom|work=|publisher=Tlačová kancelária Konferencie biskupov Slovenska|date=2014-09-15|accessdate=2015-02-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213204849/http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|deadlink=no}}</ref> ==ლიტერატურა== * {{წიგნი|ავტორი=Drobniak, Gabriel; Jiroušek, Alexander|სათაური=Bazilika minor sv. Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=|გამომცემლობა=BENS|ადგილი=Kapušany|წელი=2001|seite=|alleseiten=|ref=Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek}} * {{წიგნი|ავტორი=Jankovics, Marcell; Gábor, Méry|სათაური=Bazilika svätého Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=http://www.meryratio.hu/bazilika-svateho-egidia-v-bardejove|გამომცემლობა=Méry Ratio Kiadó|ადგილი=|წელი=2013|seite=|isbn=|ref=Marcell Jankovics, Méry Gábor}} * {{სტატია |ავტორი=Gutek, František |სათაური=Bardejov v 16. storoèí |ბმული=http://www.bardejov.sk/mesto/images/stories/stockel/ecav_pramen_02_2010.pdf|გამომცემლობა=Bardejovský Prameň|ტიპი=[[Журнал|časopis]] |ადგილი=Bardejov |გამომცემლობა= |წელი=2010|გამოცემა=8 |ნომერი=2 |seite=3—5 |ref=František Gutek}} * {{წიგნი|საპასუხისმგებლო=Mária Poláková|სათაური=Pamiatková rezervácia Bardejov – Zásady ochrany pamiatkového územia – aktualizácia|ტომი=|ბმული=http://www.pamiatky.sk/Content/ZASADY/Bardejov/PR_Bardejov_Zasad_ochr_text.pdf|გამომცემლობა=Krajský pamiatkový úrad Prešov|ადგილი=Prešov|წელი=2009|seite=20—33|alleseiten=|ref=Pamiatková rezervácia Bardejov}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:სლოვაკეთის ტაძრები]] 97an1i636jxxzz7qw3wjzsd3snpl4db 4650547 4650546 2024-05-03T04:11:07Z მიმოზა 158661 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ტაძარი | ტაძრის_სახელი = ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა | infobox_width = Bazilika svätého Egídia | სურათი = Basilica of St Giles in Bardejov (2008)b.jpg | წარწერა = | რუკა_ტიპი =სლოვაკეთი | რუკა_ზომა =250 | რუკა_წარწერა = | ადგილმდებარეობა = ბარდეიოვი | გეო = {{coord|49|17|36|N|21|16|33|E|}} | რელიგიური_წევრობა =კათოლიციზმი | წესჩვეულება = | პროვინცია = [[პრეშოვის რეგიონი]] | რაიონი = | კურთხევის_წელი =1247 წელი | სტატუსი =სამრევლო ეკლესია,მცირე ბაზილიკა | ფუნქციური_სტატუსი = | მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა = | ხელმძღვანელობა = | საიტი =https://rkfubardejov.sk/bazilika-sv-egidia/ | ხუროთმოძღვრება = დიახ | ხუროთმოძღვარი = | ხუროთმოძღვრული_ტიპი = [[ბაზილიკა]] | ხუროთმოძღვრული_სტილი = ნეო-გოთიკა,[[რენესანსი]] | ფასადის_მიმართულება = | ნოვატორული = | თარიღდება = [[XIII საუკუნე]] | მშენებლობის_ფასი = | დეტალები = | ტევადობა = | სიგრძე = | სიგანე = | ნავის_სიგანე = | სიმაღლე_მაქსიმალური = | გუმბათის_რაოდენობა = | გუმბათის_სიმაღლე_გარე = | გუმბათის_სიმაღლე_შიდა = | გუმბათის_დიაგ_გარე = | გუმბათის_დიაგ_შიდა = | მინარეთი_რაოდენობა = | მინარეთის_სიმაღლე = | წვეტის_რაოდენობა = | წვეტის_სიმაღლე = | მასალა = | nrhp = | added = | refnum = | designated = | განედი =49.293333 | გრძედი =21.275833 | საერთო_მოიჯარე = | ქვეყანა= | გეგმა= | გეგმა_ზომა= | გეგმა_წარწერა= }} '''ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიას ბაზილიკა''' ({{lang-sk|Bazilika svätého Egídia}}) — კათოლიკური სამრევლო ეკლესია ნაგებია უპირატესად ნეო-გოთიკურ სტილში. ეკლესია დაარსდა მე-13 საუკუნის დასაწყისში და მდებარეობს სლოვაკეთის პრეშოვის რეგიონის ქალაქ ბარდეიოვში. [[1970]] წლიდან შეტანილია სლოვაკეთის ეროვნული კულტურის ძეგლთა ნუსხაში. 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] [[იოანე პავლე II|პაპმა იოანე პავლე II-მ]] ტაძარს მცირე ბაზილიკის წოდება მიანიჭა. იმავე წლის [[2 დეკემბერი|2 დეკემბერს]] სანტ-ეგიდიოს ბაზილიკა, როგორც ბარდეიოვის ისტორიული ცენტრის ნაწილი, გახდა [[იუნესკო|იუნესკოს]] მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი. ==ისტორია== წმინდა ეგიდიას სამონასტრო ეკლესია დააარსეს ცისტერციანის ორდენის ბერებმა XII — XIII საუკუნეების მიჯნაზე ბარდეიოვში მონასტრის მშენებლობის დროს. სხვა წყაროების მიხედვით, ბარდეიოვში ცისტერციელთა მონასტერი დაარსდა XIII საუკუნის დასაწყისში უნგრეთის მეფის ანდრას II-ის ([[1205]]-[[1235]] წწ.) ინიციატივით. ამავდროულად, არც წელი და არც ზუსტი ადგილი არ არის ცნობილი ამ მონასტრის აგების შესახებ, მაგრამ მის არსებობას ნაწილობრივ ადასტურებს ბარდეიოვის ადგილობრივი ტოპონიმები, როგორიცაა „სამონასტრო ნაკადული“ ({{lang-sk|Mníchovský potok}}), „მონასტრის მდელოები“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}) და ქალაქის ნაწილი „სამოთხის მიღმა“ ({{lang-sk|Kláštorné lúky}}). {{lang-sk|Za rajom}}) {{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}} აქედან გამომდინარე, ბაზილიკა არის მეორე უძველესი ეკლესია [[კოშიცე|კოშიცეს]] არქიეპარქიაში. წმინდა ეგიდიას ეკლესიის არსებობის პირველი წერილობითი მტკიცებულება თარიღდება [[1247]] წლით, როდესაც [[უნგრეთი|უნგრეთის]] მეფე ბელა IV-მ თავის წესდებაში, რომელიც ბარდეიოვის ცისტერციანის მონასტრის მიწათმფლობელობას ანიჭებდა [[პრეშოვი|პრეშოვიდან]] [[გერმანელები|გერმანელ]] ჩამოსახლებულებს, ახსენა ეკლესია, როგორც ამ მონასტრის შემადგენლობაში შესული. (წერილში საუბარი იყო „fratres de Copryvnicza Cisterciensis ordinis apud Ecclesiam Sancti Egidii de Bardfa“ — ცისტერციელთა ორდენის ძმებზე კოპრივნიცადან ბარდეიოვის წმინდა ეგიდიუსის ეკლესიაში). ამ დოკუმენტში ბარდეიოვის მონასტრის ტერიტორიას და მის სამფლობელოებს „Terra Bardfa“ ეწოდება. ცნობილია, რომ [[1269]] წელს ბარდეიოვაში აღარ იყვნენ ცისტერციელი ბერები პოლიტიკური მიზეზების გამო და არ არსებობს დოკუმენტური მტკიცებულება მათი [[მონასტერი|მონასტრისა]] და ეკლესიის შემდგომი ბედის შესახებ. „Terra Bardfa“ გადაკეთდა სოფელ ბარდეიოვად.{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} დღევანდელი ბაზილიკური ტიპის ეკლესიის მშენებლობა, სავარაუდოდ,დაიწყო მე-14 საუკუნეში. მე-14 საუკუნის დასაწყისში [[უნგრეთის მეფე]] შარობერმა ([[1312]]—[[1342]]) სოფელი ბარდეიოვი, რომელიც იმ დროისთვის უკვე საკმაოდ დიდი იყო, მის ახლო რაინდ ლაურენტიუსს („Laurentius Filius Laurentii“) მემკვიდრეობით მფლობელობაში გადასცა. [[1320]] წელს მეფე შარობერმა თავისი წესდებით გაათავისუფლა [[გერმანელი]] დევნილები სილეზიიდან გადასახადებისგან და მიანიჭა მათ სხვა პრივილეგიები. ამ დოკუმენტში, სხვა საკითხებთან ერთად, აღნიშნულია, რომ ბარდეიოვის თემს („Civitas Bardpha“) ჰყავდა ჩინოვნიკი და [[მრევლი|მრევლს]] — [[მღვდელი]], რომელისთვისაც მოსახლეობა ვალდებული იყო გადაეხადა ხარკის სახით, ასევე ჰქონდათ საკუთარი ეკლესია. მკვლევარები მიიჩნევენ, რომ წესდება კონკრეტულად წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ეხება. გარდა ამისა, ეს ყველაფერი მიუთითებს ადგილობრივი მრევლის არსებობაზე. უნგრეთის მომდევნო მეფემ, ლაიოშ I დიდმა, [[1352]] წელს, თავისი წესდებით, ბარდეიოვს მიანიჭა უფლება ჩაეტარებინა რვადღიანი საქალაქო ბაზრობა, დაწყებული ყოველი წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბრიდან]] — წმინდა ეგიდიოს, მფარველი წმინდანის თაყვანისცემის დღეს. მკვლევარები ასევე უკავშირებენ ბარდეიოვს [[1376]] წელს მეფე ლაჯოს I-ის მიერ თავისუფალი სამეფო ქალაქის სტატუსისა და პრივილეგიების მინიჭებას მასში კათოლიკური მრევლისა და სამრევლო ეკლესიის არსებობას.{{sfn|Marcell Jankovics, Méry Gábor|2013}}{{sfn|Bardejov — farnosť sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=21—22}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}} ბაზილიკამ თავისი თანამედროვე სახის მიღება მე-15 საუკუნის მეორე ნახევარში დაიწყო მეფე მათიას ჰუნიადის დროს. ტაძრის მშენებლობა მთლიანად დასრულდა [[1464]] წელს. ვინაიდან მშენებლობის დროს ტაძრის წონასწორობა დაირღვა, ეკლესიის კამარა მალევე ჩამოინგრა, რის შემდეგაც ჩატარდა ახალი რეკონსტრუქცია, რომლის დროსაც შუა [[ნავი-მუმბაი|ნავი]] ააგეს. [[1482]]-[[1486]] წლებში ბარდეიოვის ოსტატმა ურბანმა დაამატა ღვთისმშობლის სამლოცველო, მთავარი შესასვლელის ზემოთ და წმინდა ანდრიას სამლოცველო ტაძრის სამხრეთ მხარეს. ღვთისმშობლის სამლოცველო [[1483]] წელს აშენდა ბარდეიოველი ვაჭრის, პიტერ მაგერის ქვრივის, ვერონიკას ფინანსური დახმარებით, რომელმაც ტაძარს 3000 ფლორი შესწირა, რის გამოც მას ზოგჯერ ვერონიკა მაგერის სამლოცველოსაც უწოდებენ. [[1486]]-[[1487]] წლებში ანსბახელმა ოსტატმა, იან სტემასეკმა, ააგო ტაძრის კოშკის ზედა სართულები და ქვით მოპირკეთა. კოშკის პირამიდული სახურავის მშენებლობა დასრულდა 10 წლის შემდეგ, რომელიც დაგვირგვინდა ოქროს სფეროთი და ჯვრით.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=28}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} [[1525]] წელს ბარდეიოვი შეუერთდა რეფორმას. [[1527]] სწელს ადგილობრივი კათოლიკე სამრევლო მღვდელი კრისტოფი თანამდებობიდან გაათავისუფლეს და გააძევეს ქალაქიდან (ისევე როგორც ავგუსტინეს ორდენის ბერები გააძევეს ბარდეიოვიდან) და მას შემდეგ წმინდა ეგიდიოს ეკლესია ემსახურებოდა სულიერ საჭიროებებს ქალაქში მცხოვრებ, ძირითადად გერმანელ, მოსახლეობას, რომლებიც იყვნენ რეფორმების იდეების მთავარი გამტარებელნი. [[1557]] წელს ბარდეიოვში ჩატარდა აღმოსავლეთ სლოვაკეთის ხუთი ქალაქის საეკლესიო კონგრესი, რომლის მიზანი იყო „ეკლესიის ტრადიციული ცრურწმენების აღმოფხვრა“, რომელიც მოიცავდა, ნაწილობრივ, წყლის კურთხევის რიტუალს. კრიპტო-კალვინიზმის მხარდამჭერები ცდილობდნენ ტაძარისთვის ჩამოერთმიათ მისი ბრწყინვალე ინტერიერის დეკორაცია ([[საკურთხეველი|საკურთხევლი]], სურათები და [[ქანდაკება|ქანდაკებები]]), რაც აღკვეთილი იქნა მხოლოდ პესტანტების, კერძოდ, ლუთერანული ჰუმანისტის და რეფორმატორის ლეონარდ სტოცკელისა და ბარდეიოვის საკრებულოს წევრების ძალისხმევით. ტაძრის [[ინტერიერი (არქიტექტურა)|ინტერიერი]] შემონახული იყო, მაგრამ ზომიერ ბარდეიოვის ეკლესიას რადიკალურ პროტესტანტულ გარემოში დაერქვა „ერეტიკოსის“ და „კერპების დამცველის“ სახელი. ტაძარი ხელახლა იქნა კათოლიცირებული [[1671]] წელს. თანამედროვეობაში ტაძარს რამდენჯერმე ჩაუტარდა აღდგენითი სამუშაოები. [[1517]] და [[1519]] წლებში შეკეთდა სარდაფი და აღადგინეს საყრდენი სვეტები, ხოლო [[1550]]-[[1551]] წლებში არადგინეს კოშკი. იმავე საუკუნეში [[იტალიელი|იტალიელმა]] ოსტატებმა, ძმებმა ლუდოვიკო და ბერნარდო პელოებმა, ლუგანოდან გააერთიანეს სამხრეთ ეკლესიის სამლოცველოების სახურავები და შექმნეს ეკლესიის რენესანსის სამხრეთ ვესტიბული. [[1651]]-[[1655]] წლებში ძველი გოთური საკურთხეველი შეიცვალა ახალი ადრეული ბაროკოს საკურთხეველი. ასევე [[1655]] წელს ტაძრის გოთიკური კარები შეიცვალა ბაროკოს კარებით. [[1640]] წელს ტაძარი ძლიერ დაზიანდა ხანძრის შედეგად, რის შედეგადაც ტაძრის კოშკის ბალანსი დაირღვა. აქედან გამომდინარე [[1669]] წელს ტაძრის სამხრეთის მოპირდაპირე მხარეს ააგეს სამრეკლო, სადაც გადაიტანეს კოშკის ზარები. თუმცა ამან ვერ გადაარჩინა კოშკი — [[1725]] წლის [[29 იანვარი|29 იანვარს]] მომხდარი მიწისძვრისა და მას შემდეგ ძლიერი ქარიშხლის შედეგად ის საბოლოოდ ჩამოინგრა. ტაძარი კოშკის გარეშე დარჩა XIX საუკუნის ბოლო მესამემდე.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=24}}{{sfn|Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek|2001|s=14}}{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}} ფერენც რაკოჩის აჯანყების დროს [[1705]] წელს ბარდეიოვი აჯანყებულებმა დაიკავეს და წმინდა ეგიდიოს სამრევლო ეკლესია კვლავ პროტესტანტული გახდა. ასე გაგრძელდა [[1710]] წლამდე, სანამ ქალაქი დაიკავეს იმპერიულმა ჯარებმა და ტაძარი კვლავ კათოლიცირებულ იქნა.{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=26}} [[1878]] წლის [[22 აპრილი|22 აპრილს]] ქალაქში გაჩენილმა ძლიერმა ხანძარმა დაანგრია ეკლესიის სახურავი და დააზიანა მისი თაღები, მაგრამ ეკლესიის ინტერიერი არ დაზიანებულა. [[1879]]-[[1899]] წლებში ტაძარს რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა ნეო-გოთურ სტილში უნგრელი არქიტექტორის იმრე სტეინდლის დიზაინით და არქიტექტორ ფრიგიეს შულეკის მეთვალყურეობით. რეკონსტრუქციისას ტაძრის კოშკი ხელახლა ააგეს, XVII საუკუნის სამრეკლო და სამხრეთ მხარეს მოხსნეს გალავანი, აღადგინეს სამლოცველოებისა და მთავარი ნავის სახურავი. წმინდა ეგიდიოს ეკლესიის უკან გააშენეს პარკი. შემდეგ ჯერზე ტაძრის სარემონტო სამუშაოების დროს [[1963]]-[[1964]] წლებში გადახურეს სახურავი. XX საუკუნის 90-იან წლებში ჩატარდა სამუშაოები ტაძრისა და კოშკის გარე ქვის მოპირკეთების აღდგენის მიზნით.{{sfn|Pamiatky mesta: Bazilika minor Sv. Egídia}}{{sfn|Pamiatková rezervácia Bardejov|2009|s=27}} 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს სლოვაკეთის ეროვნული კულტურული ძეგლების სიაში.<ref>{{cite web|url=http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|title=Zoznam vybraných národných kultúrnych pamiatok|work=|publisher=Pamiatkový úrad Slovenskej Republiky|date=2014-10-12|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2018-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20180601162330/http://www.pamiatky.sk/sk/page/zoznam-vybranych-narodnych-kulturnych-pamiatok|deadlink=no}}</ref> [[რომის პაპი|რომის პაპმა]] იოანე პავლე II-მ, დააკმაყოფილა კოშიცის არქიეპისკოპოსის ალოჟ ტკაჩის შუამდგომლობა, 2000 წლის [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] ბარდეიოვში წმინდა ეგიდიას ეკლესიას ბაზილიკის წოდება მიანიჭა.<ref>{{cite web|url=http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|title=Apoštolské breve|work=|publisher=[[Иоанн Павел II|Pápež Ján Pavol II.]]|date=2000-11-23|ref=|accessdate=2015-02-10|archive-date=2015-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923182308/http://www.bardejov.rimkat.sk/bazilika-sv-egidia/vyhlasenie-baziliky/apostolske-breve/|deadlink=yes}}</ref> ამჟამად, ტაძარი, გარდა იმისა, რომ ასრულებს თავის მთავარ სულიერ ფუნქციას, როგორც სამრევლო ეკლესიას, ასევე გამოიყენება, როგორც ადგილი სხვადასხვა კულტურული ღონისძიებებისთვის, როგორიცაა, მაგალითად, ორგანული მუსიკის ფესტივალები.<ref>{{cite web|url=http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|title=Bazilika minor svätého Egídia v Bardejove ožila organovým festivalom|work=|publisher=Tlačová kancelária Konferencie biskupov Slovenska|date=2014-09-15|accessdate=2015-02-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213204849/http://www.tkkbs.sk/view.php?cisloclanku=20140915013|deadlink=no}}</ref> ==ლიტერატურა== * {{წიგნი|ავტორი=Drobniak, Gabriel; Jiroušek, Alexander|სათაური=Bazilika minor sv. Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=|გამომცემლობა=BENS|ადგილი=Kapušany|წელი=2001|seite=|alleseiten=|ref=Gabriel Drobniak, Alexander Jiroušek}} * {{წიგნი|ავტორი=Jankovics, Marcell; Gábor, Méry|სათაური=Bazilika svätého Egídia v Bardejove|ტომი=|ბმული=http://www.meryratio.hu/bazilika-svateho-egidia-v-bardejove|გამომცემლობა=Méry Ratio Kiadó|ადგილი=|წელი=2013|seite=|isbn=|ref=Marcell Jankovics, Méry Gábor}} * {{სტატია |ავტორი=Gutek, František |სათაური=Bardejov v 16. storoèí |ბმული=http://www.bardejov.sk/mesto/images/stories/stockel/ecav_pramen_02_2010.pdf|გამომცემლობა=Bardejovský Prameň|ტიპი=[[Журнал|časopis]] |ადგილი=Bardejov |გამომცემლობა= |წელი=2010|გამოცემა=8 |ნომერი=2 |seite=3—5 |ref=František Gutek}} * {{წიგნი|საპასუხისმგებლო=Mária Poláková|სათაური=Pamiatková rezervácia Bardejov – Zásady ochrany pamiatkového územia – aktualizácia|ტომი=|ბმული=http://www.pamiatky.sk/Content/ZASADY/Bardejov/PR_Bardejov_Zasad_ochr_text.pdf|გამომცემლობა=Krajský pamiatkový úrad Prešov|ადგილი=Prešov|წელი=2009|seite=20—33|alleseiten=|ref=Pamiatková rezervácia Bardejov}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:სლოვაკეთის ტაძრები]] j8ui69hdmxtm23rvdc7rlciqyl5oj23 0 566094 4650445 4650308 2024-05-02T18:49:34Z Borbolia777 11915 /* მაგალითები */ wikitext text/x-wiki '''საჭადრაკო ამოცანა''' — [[ჭადრაკი|ჭადრაკში]] ხელოვნურად შედგენილი პოზიცია, რომელშიც თეთრებმა სვლების გარკვეულ რააოდენობაში უნდა დააშამათონ მეფე. თანამედროვე ამოცანა უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს: 1) პირველი სვლა უნდა იყოს „მშვიდი“, ანუ ამ სვლით არ შეიძლება [[ქიში (ჭადრაკი)|ქიშის]] გამოცხადება, ფიგურის აყვანა (დასაშვებია მხოლოდ განსაკუთრებულ შემთხვევაში) და მეფისთვის თავისუფალი უჯრის წართმევა; 2) უნდა ჰქონდეს ერთადერთი ამოხსნა; 3) იყოს ეკონომიური, ანუ იდეის განხორციელებაში უნდა მონაწილეობდეს ფიგურების მინიმალური რაოდენობა, არ უნდა იყოს არც ერთი ზედმეტი ფიგურა, რომელიც მხოლოდ ფონის შესაქმნელად არის. დავალების მიხედვით ამოცანები ორ ჯგუფად იყოფა: პირველ ჯგუფს მიეკუთვნება ამოცანები, რომლებშიც [[შამათი]] პირდაპირ ცხადდება სვლების გარკვეულ რაოდენობაში. ასეთებია ორსვლიანი, სამსვლიანი, ოთხსვლიანი და მრავალსვლიანი ამოცანები. ამოცანებს ერთმანეთისგან განასხვავებენ საწყის პოზიციაში ფიგურების რაოდენობითაც. არსებობს პაწია, მინიატურა და მერედიტი. პაწიაში ფიგურების რაოდენობა ხუთს არ აღემატება, მინიატურაში - შვიდს, მერედიტში - თორმეტს. ამოცანების შემდგენლები იყენებენ შეტყუების, [[ცუგცვანგი|ცუგცვანგის]], დაბმის და სხვა იდეებს. ყურადღება ექცევა ამოცანის დასკვნით პოზიციასაც. კომპოზიციის თეორიაში არსებობს ცნება სწორი შამათი. ეს ისეთი პოზიციაა, რომელშიც გამოცხადებული შამათი ერთდროულად სუფთაც არის და ეკონომიური. სუფთა შამათია, როცა შავი მეფისთვის მიუწვდომელია საშამათო ზონის ყველა უჯრა მხოლოდ იმის გამო, რომ ისინი თეთრი ფიგურების დარტყმის ქვეშაა ანდა მათზე სხვა შავი ფიგურები დგას. ეკონომიური შამათია, როცა მის გამოცხადებაში მონაწილეობს ყველა თეთრი ფიგურა მეფისა და [[პაიკი|პაიკის]] გამოკლებით. == მაგალითები == === შამათი ორ სვლაში === {| | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[დიულა ნეუკომი]]<br> 3-ე საპატიო შეფასება, ''L'Italia Scacchistica'', 1927 |kl| | | |nd| |bl| |nl| |pd|kd|pl|ql| | | | |nl| | | | | | | | | | | | | | | | |nd| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |შამათი ორ სვლაში<br> ამოხსნა: '''1.მc8! [[ცუგცვანგი]]''', <br> '''1…მe~ 2.e8ლ×,''' <br> '''1…მფ:c6(d6) 2.ლd5×,''' <br> '''1…მფ:c8 2.მფ:e8×,''' <br> '''1…მd~ 2.ლe6×.''' <br>}} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ვალენტინ რუდენკო]]<br>პრიზი ''Československý šach'', 1956 | | | | | |bl| | |rd| |bd| | |pd| |bl | | |pd| |kd|nd| |rl | | | | |nl| | |rd | | | |ql| | |pl| | | | | | | | | | | | | | | | | | |nd|kl|rl| | | | |შამათი ორ სვლაში<br><br>[[მცდარი კვალი]]: 1.მd3? მუქარით 2.ე:f6×,<br>1…ეe5 2.მf4×, 1…კe5 2.მc5× . მაგრამ 1…ეd5!<br>ამოხსნა: 1.ეe1! ორი მუქარით 2.'''ლd7×''' და 2.'''ლc4×,'''<br>1…ე:e5 2.კf5×, 1…კ:e5 2.კd6× — დაბმა <br> }} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ვალერი შანიშინი]]<br> 1-ლი პრიზი, 1993 |bd| | | | |bl| | |nd| | | |pl| | | |rd| |nd|nl| | | |kl |pd| | | |pl| | |rl |rd| | |kd| | |pd| | | |rl| | | | | | |pl| | | | | | | | | | | | | |bl |შამათი ორ სვლაში<br>1.e8ლ? მუქარით 2.მf5×,<br> 1…მc~ 2.ლ:a4×, 1…მ:e5 2.ლ:e5×,<br> но 1…მb4! 1.კg7? მუქარით 2.მf5×,<br> 1…მc~ 2.e6×, 1…მ:e5 2.კ:e5×,<br> но 1…ეc4! '''1.e6! მუქარით 2.ეd5×,'''<br> '''1…მc~ 2.კg7×, 1.მe5 2.მf5×.'''}} |} {{clear}} === შამათი 3 სვლაში === {| | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ბო ლინდგრენი]]<br>''Eskilstuna Kuriren'', 1945 | | | | | | | | | | | | | |kl| | | | | | | |nl| |bl | | | | | |kd| | | | | |pl|pd| | | | | | | | | | |nl | | | | |pl| | | | | | | | | | | |შამათი 3 სვლაში 1...e3 2.მf2 ef 3.e4×.<br> ამოხსნა: <br> '''1.კc1! e3 2.კd2 ed 3.e4×.'''<br>}} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ანდრეი ლობუსოვი]]<br>1-ლი პრიზი,'' «[[შახმატი ვ სსსრ]]»'', 1983 | | |bd| |rl| | |bl | |pd|kl|nd| | | | | | | | |nl| | |pd | | |pd| | |pl| |rl | |pd|bl| |kd|pl|nl| | |pl| |pd| | | | | | |nd| |pd| |pl| | | | | | |rd| | |შამათი 3 სვლაში<br> '''1.ეd8!''' მუქარით '''2.კd5+ (A) მფ:d5 3.მf6× (B)''', <br> '''1…მe3 2.მf6+ (B) მ:f6 3.კ:d3× (C)''', <br> '''1…d2 2.კd3+ (C) მფ:d3 3.მ:c5× (D)''' და<br> '''1…ე:f4 2.მ:c5+ (D) მ:c5 3.კd5× (A)'''}} {{ჭადრაკის დიაგრამა | tright | [[ლუკა პაჩოლი]] და [[ლეონარდო და ვინჩი]] დაახლოებით 1500 წელი | | | | | | | |qd | | | |ql| | | | | | | | | | | | |rd| | | | | | |rd | | | |nl|kd| | |bd | |pd| | | | | |nd |bd|pl|rl| | |rl| | | |nl| |bl| |rd|nd| | შამათი 3 სვლაში. <br>'''1. მf3+ კ:f3;2. ეe2+ მფd3; 3. ეc3×''' ('''1. … მფd3 2. ეe2×;''' სხვა ვარიანტი — '''1. …მფe3; 2. მf5+ ე:f5; 3. ლd2×''')<ref>{{cite web |url=https://www.chess.com/forum/view/general/leonardo-da-vincis-1500-year-old-chess-puzzle |title=Leonardo Da Vinci's 1500 year old Chess Puzzle |author= |date= |work= |publisher=// Chess.com |accessdate=2016-10-02 |lang=en |archive-date=2017-09-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170910231138/https://www.chess.com/forum/view/general/leonardo-da-vincis-1500-year-old-chess-puzzle |deadlink=no }}</ref>}} |} {{clear}} === მრავალსვლიანი ამოცანები === {| | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft |ფ. ზაკმანი<br> ''Akademische Monattshefte fur Schach'', 1912 | | | | |kd|bl| | |pd| | | |pl| | | |qd| | | | | | | | |nl| | |nl| | | |bl| | | | | | | | | | | | | | | | | | | |kl| | | | | | | | | | | | შამათი 4 სვლაში<br><br> 1...ლ~ 2.მc7(d6)×.<br><br> '''1.მფe1! ლa5+<br>2.მფf1 ლa6 3.მფe2!'''<br> '''3...ლ~ 4.მc7(d6)×,<br> 3...ლ:b5+ 4.კ:b5×.'''<br><br> }} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ლეონიდ იაროში]]<br> 1-ლი პრიზი ''[[შახმატი ვ სსსრ]]'', 1983 |bl|qd| |bl| |kl| | | | | |pl|pd|nl| | |pl| | | |pl|pd| | |pl| |pd| | |pl| | | | |pl|kd| |bd| |rl | |pd| | | | | | |pd|nl| |pl| |pl| | |ql|rl| | | | | | |შამათი 4 სვლაში<br> '''1.a7! abლ 2.abლ! ლ:b2 3.ლ:b3 ლc3 4.ლ:c3×''' (3…ლ:a1 4.ე:f4×),<br> '''1…abე 2.abე! ე:b2 3.ე:b3 მფ:с4 4.ლa4×''',<br> '''1…abკ 2.abკ! კe4 3.კ:f4 კ~ 4.კe3 (e5)×''',<br> '''1…abმ 2.abმ! მ:d2 3.ლc1 მe4 4.მc6×'''<br> (1…ლ:d8+ 2.მფg7 ლc7 3.d8ლ+, 1…ლe5 2.კ:e7 ლd6 3.მ:d6, 1…ლ:a8 2.ე:f4+ ლe4 3.a8ლ, 1…ლd6 2.ეe1 ლe5 3.მ:e5)<br>}} | valign="top" |{{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ნორმან მაკლაუდი]]<br>1-ლი პრიზი ''მატი'', ბელგრადი |kd| | |nl| |nd| | |pl| | | | | | |pd | |bl| | | | | | | | | | |pl| | |rd |pd| |pd|pl|kl|pl| | |qd|pd| |pd|pl| | | |rd|pl|pd| |nl| | |pd | | | | |bd| | |bl | შამათი 8 სვლაში<br>[[მცდარი კვალი]]: 1.მფd5? c1ლ! 2.მ:c1 ლ:b2!<br> ამოხსნა: 1.მფf3! ეh4 2.მფg2 de 3.მფf3 c1მ 4.მფe4 ეh5 5.მფd5 ლb4 6.მფc6 (მუქარით 7.მფс7×) 6...ლe7 7.მფb5+ ლb7 8.კ:b7×<br> }} |} == ლიტერატურა == * {{წიგნი |სახელი=თ. |გვარი= გიორგაძე |სათაური=ჭადრაკის ანბანი |ადგილი=თბ. |წელი=1983 |გვ=291-292}} [[კატეგორია:ჭადრაკი]] [[კატეგორია:საჭადრაკო კომპოზიცია]] 1nwgr6qi17uvib6o1mjx4sbvr4v7lmf 4650446 4650445 2024-05-02T18:50:27Z Borbolia777 11915 /* მრავალსვლიანი ამოცანები */ wikitext text/x-wiki '''საჭადრაკო ამოცანა''' — [[ჭადრაკი|ჭადრაკში]] ხელოვნურად შედგენილი პოზიცია, რომელშიც თეთრებმა სვლების გარკვეულ რააოდენობაში უნდა დააშამათონ მეფე. თანამედროვე ამოცანა უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს: 1) პირველი სვლა უნდა იყოს „მშვიდი“, ანუ ამ სვლით არ შეიძლება [[ქიში (ჭადრაკი)|ქიშის]] გამოცხადება, ფიგურის აყვანა (დასაშვებია მხოლოდ განსაკუთრებულ შემთხვევაში) და მეფისთვის თავისუფალი უჯრის წართმევა; 2) უნდა ჰქონდეს ერთადერთი ამოხსნა; 3) იყოს ეკონომიური, ანუ იდეის განხორციელებაში უნდა მონაწილეობდეს ფიგურების მინიმალური რაოდენობა, არ უნდა იყოს არც ერთი ზედმეტი ფიგურა, რომელიც მხოლოდ ფონის შესაქმნელად არის. დავალების მიხედვით ამოცანები ორ ჯგუფად იყოფა: პირველ ჯგუფს მიეკუთვნება ამოცანები, რომლებშიც [[შამათი]] პირდაპირ ცხადდება სვლების გარკვეულ რაოდენობაში. ასეთებია ორსვლიანი, სამსვლიანი, ოთხსვლიანი და მრავალსვლიანი ამოცანები. ამოცანებს ერთმანეთისგან განასხვავებენ საწყის პოზიციაში ფიგურების რაოდენობითაც. არსებობს პაწია, მინიატურა და მერედიტი. პაწიაში ფიგურების რაოდენობა ხუთს არ აღემატება, მინიატურაში - შვიდს, მერედიტში - თორმეტს. ამოცანების შემდგენლები იყენებენ შეტყუების, [[ცუგცვანგი|ცუგცვანგის]], დაბმის და სხვა იდეებს. ყურადღება ექცევა ამოცანის დასკვნით პოზიციასაც. კომპოზიციის თეორიაში არსებობს ცნება სწორი შამათი. ეს ისეთი პოზიციაა, რომელშიც გამოცხადებული შამათი ერთდროულად სუფთაც არის და ეკონომიური. სუფთა შამათია, როცა შავი მეფისთვის მიუწვდომელია საშამათო ზონის ყველა უჯრა მხოლოდ იმის გამო, რომ ისინი თეთრი ფიგურების დარტყმის ქვეშაა ანდა მათზე სხვა შავი ფიგურები დგას. ეკონომიური შამათია, როცა მის გამოცხადებაში მონაწილეობს ყველა თეთრი ფიგურა მეფისა და [[პაიკი|პაიკის]] გამოკლებით. == მაგალითები == === შამათი ორ სვლაში === {| | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[დიულა ნეუკომი]]<br> 3-ე საპატიო შეფასება, ''L'Italia Scacchistica'', 1927 |kl| | | |nd| |bl| |nl| |pd|kd|pl|ql| | | | |nl| | | | | | | | | | | | | | | | |nd| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |შამათი ორ სვლაში<br> ამოხსნა: '''1.მc8! [[ცუგცვანგი]]''', <br> '''1…მe~ 2.e8ლ×,''' <br> '''1…მფ:c6(d6) 2.ლd5×,''' <br> '''1…მფ:c8 2.მფ:e8×,''' <br> '''1…მd~ 2.ლe6×.''' <br>}} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ვალენტინ რუდენკო]]<br>პრიზი ''Československý šach'', 1956 | | | | | |bl| | |rd| |bd| | |pd| |bl | | |pd| |kd|nd| |rl | | | | |nl| | |rd | | | |ql| | |pl| | | | | | | | | | | | | | | | | | |nd|kl|rl| | | | |შამათი ორ სვლაში<br><br>[[მცდარი კვალი]]: 1.მd3? მუქარით 2.ე:f6×,<br>1…ეe5 2.მf4×, 1…კe5 2.მc5× . მაგრამ 1…ეd5!<br>ამოხსნა: 1.ეe1! ორი მუქარით 2.'''ლd7×''' და 2.'''ლc4×,'''<br>1…ე:e5 2.კf5×, 1…კ:e5 2.კd6× — დაბმა <br> }} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ვალერი შანიშინი]]<br> 1-ლი პრიზი, 1993 |bd| | | | |bl| | |nd| | | |pl| | | |rd| |nd|nl| | | |kl |pd| | | |pl| | |rl |rd| | |kd| | |pd| | | |rl| | | | | | |pl| | | | | | | | | | | | | |bl |შამათი ორ სვლაში<br>1.e8ლ? მუქარით 2.მf5×,<br> 1…მc~ 2.ლ:a4×, 1…მ:e5 2.ლ:e5×,<br> но 1…მb4! 1.კg7? მუქარით 2.მf5×,<br> 1…მc~ 2.e6×, 1…მ:e5 2.კ:e5×,<br> но 1…ეc4! '''1.e6! მუქარით 2.ეd5×,'''<br> '''1…მc~ 2.კg7×, 1.მe5 2.მf5×.'''}} |} {{clear}} === შამათი 3 სვლაში === {| | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ბო ლინდგრენი]]<br>''Eskilstuna Kuriren'', 1945 | | | | | | | | | | | | | |kl| | | | | | | |nl| |bl | | | | | |kd| | | | | |pl|pd| | | | | | | | | | |nl | | | | |pl| | | | | | | | | | | |შამათი 3 სვლაში 1...e3 2.მf2 ef 3.e4×.<br> ამოხსნა: <br> '''1.კc1! e3 2.კd2 ed 3.e4×.'''<br>}} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ანდრეი ლობუსოვი]]<br>1-ლი პრიზი,'' «[[შახმატი ვ სსსრ]]»'', 1983 | | |bd| |rl| | |bl | |pd|kl|nd| | | | | | | | |nl| | |pd | | |pd| | |pl| |rl | |pd|bl| |kd|pl|nl| | |pl| |pd| | | | | | |nd| |pd| |pl| | | | | | |rd| | |შამათი 3 სვლაში<br> '''1.ეd8!''' მუქარით '''2.კd5+ (A) მფ:d5 3.მf6× (B)''', <br> '''1…მe3 2.მf6+ (B) მ:f6 3.კ:d3× (C)''', <br> '''1…d2 2.კd3+ (C) მფ:d3 3.მ:c5× (D)''' და<br> '''1…ე:f4 2.მ:c5+ (D) მ:c5 3.კd5× (A)'''}} {{ჭადრაკის დიაგრამა | tright | [[ლუკა პაჩოლი]] და [[ლეონარდო და ვინჩი]] დაახლოებით 1500 წელი | | | | | | | |qd | | | |ql| | | | | | | | | | | | |rd| | | | | | |rd | | | |nl|kd| | |bd | |pd| | | | | |nd |bd|pl|rl| | |rl| | | |nl| |bl| |rd|nd| | შამათი 3 სვლაში. <br>'''1. მf3+ კ:f3;2. ეe2+ მფd3; 3. ეc3×''' ('''1. … მფd3 2. ეe2×;''' სხვა ვარიანტი — '''1. …მფe3; 2. მf5+ ე:f5; 3. ლd2×''')<ref>{{cite web |url=https://www.chess.com/forum/view/general/leonardo-da-vincis-1500-year-old-chess-puzzle |title=Leonardo Da Vinci's 1500 year old Chess Puzzle |author= |date= |work= |publisher=// Chess.com |accessdate=2016-10-02 |lang=en |archive-date=2017-09-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170910231138/https://www.chess.com/forum/view/general/leonardo-da-vincis-1500-year-old-chess-puzzle |deadlink=no }}</ref>}} |} {{clear}} === მრავალსვლიანი ამოცანები === {| | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft |ფ. ზაკმანი<br> ''Akademische Monattshefte fur Schach'', 1912 | | | | |kd|bl| | |pd| | | |pl| | | |qd| | | | | | | | |nl| | |nl| | | |bl| | | | | | | | | | | | | | | | | | | |kl| | | | | | | | | | | | შამათი 4 სვლაში<br><br> 1...ლ~ 2.მc7(d6)×.<br><br> '''1.მფe1! ლa5+<br>2.მფf1 ლa6 3.მფe2!'''<br> '''3...ლ~ 4.მc7(d6)×,<br> 3...ლ:b5+ 4.კ:b5×.'''<br><br> }} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ლეონიდ იაროში]]<br> 1-ლი პრიზი, ''[[შახმატი ვ სსსრ]]'', 1983 |bl|qd| |bl| |kl| | | | | |pl|pd|nl| | |pl| | | |pl|pd| | |pl| |pd| | |pl| | | | |pl|kd| |bd| |rl | |pd| | | | | | |pd|nl| |pl| |pl| | |ql|rl| | | | | | |შამათი 4 სვლაში<br> '''1.a7! abლ 2.abლ! ლ:b2 3.ლ:b3 ლc3 4.ლ:c3×''' (3…ლ:a1 4.ე:f4×),<br> '''1…abე 2.abე! ე:b2 3.ე:b3 მფ:с4 4.ლa4×''',<br> '''1…abკ 2.abკ! კe4 3.კ:f4 კ~ 4.კe3 (e5)×''',<br> '''1…abმ 2.abმ! მ:d2 3.ლc1 მe4 4.მc6×'''<br> (1…ლ:d8+ 2.მფg7 ლc7 3.d8ლ+, 1…ლe5 2.კ:e7 ლd6 3.მ:d6, 1…ლ:a8 2.ე:f4+ ლe4 3.a8ლ, 1…ლd6 2.ეe1 ლe5 3.მ:e5)<br>}} | valign="top" |{{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ნორმან მაკლაუდი]]<br>1-ლი პრიზი,''მატი'', ბელგრადი |kd| | |nl| |nd| | |pl| | | | | | |pd | |bl| | | | | | | | | | |pl| | |rd |pd| |pd|pl|kl|pl| | |qd|pd| |pd|pl| | | |rd|pl|pd| |nl| | |pd | | | | |bd| | |bl | შამათი 8 სვლაში<br>[[მცდარი კვალი]]: 1.მფd5? c1ლ! 2.მ:c1 ლ:b2!<br> ამოხსნა: 1.მფf3! ეh4 2.მფg2 de 3.მფf3 c1მ 4.მფe4 ეh5 5.მფd5 ლb4 6.მფc6 (მუქარით 7.მფс7×) 6...ლe7 7.მფb5+ ლb7 8.კ:b7×<br> }} |} == ლიტერატურა == * {{წიგნი |სახელი=თ. |გვარი= გიორგაძე |სათაური=ჭადრაკის ანბანი |ადგილი=თბ. |წელი=1983 |გვ=291-292}} [[კატეგორია:ჭადრაკი]] [[კატეგორია:საჭადრაკო კომპოზიცია]] 4589u0vj9v2l0l6b8659ojim3mv4rxq 4650447 4650446 2024-05-02T18:58:12Z Borbolia777 11915 wikitext text/x-wiki '''საჭადრაკო ამოცანა''' — [[ჭადრაკი|ჭადრაკში]] ხელოვნურად შედგენილი პოზიცია, რომელშიც თეთრებმა სვლების გარკვეულ რააოდენობაში უნდა დააშამათონ მეფე. თანამედროვე ამოცანა უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს: 1) პირველი სვლა უნდა იყოს „მშვიდი“, ანუ ამ სვლით არ შეიძლება [[ქიში (ჭადრაკი)|ქიშის]] გამოცხადება, ფიგურის აყვანა (დასაშვებია მხოლოდ განსაკუთრებულ შემთხვევაში) და მეფისთვის თავისუფალი უჯრის წართმევა; 2) უნდა ჰქონდეს ერთადერთი ამოხსნა; 3) იყოს ეკონომიური, ანუ იდეის განხორციელებაში უნდა მონაწილეობდეს ფიგურების მინიმალური რაოდენობა, არ უნდა იყოს არც ერთი ზედმეტი ფიგურა, რომელიც მხოლოდ ფონის შესაქმნელად არის. დავალების მიხედვით ამოცანები ორ ჯგუფად იყოფა: პირველ ჯგუფს მიეკუთვნება ამოცანები, რომლებშიც [[შამათი]] პირდაპირ ცხადდება სვლების გარკვეულ რაოდენობაში. ასეთებია ორსვლიანი, სამსვლიანი, ოთხსვლიანი და მრავალსვლიანი ამოცანები. ამოცანებს ერთმანეთისგან განასხვავებენ საწყის პოზიციაში ფიგურების რაოდენობითაც. არსებობს პაწია, მინიატურა და მერედიტი. პაწიაში ფიგურების რაოდენობა ხუთს არ აღემატება, მინიატურაში - შვიდს, მერედიტში - თორმეტს. ამოცანების შემდგენლები იყენებენ შეტყუების, [[ცუგცვანგი|ცუგცვანგის]], დაბმის და სხვა იდეებს. ყურადღება ექცევა ამოცანის დასკვნით პოზიციასაც. კომპოზიციის თეორიაში არსებობს ცნება სწორი შამათი. ეს ისეთი პოზიციაა, რომელშიც გამოცხადებული შამათი ერთდროულად სუფთაც არის და ეკონომიური. სუფთა შამათია, როცა შავი მეფისთვის მიუწვდომელია საშამათო ზონის ყველა უჯრა მხოლოდ იმის გამო, რომ ისინი თეთრი ფიგურების დარტყმის ქვეშაა ანდა მათზე სხვა შავი ფიგურები დგას. ეკონომიური შამათია, როცა მის გამოცხადებაში მონაწილეობს ყველა თეთრი ფიგურა მეფისა და [[პაიკი|პაიკის]] გამოკლებით. == მაგალითები == === შამათი ორ სვლაში === {| | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[დიულა ნეუკომი]]<br> 3-ე საპატიო შეფასება, ''L'Italia Scacchistica'', 1927 |kl| | | |nd| |bl| |nl| |pd|kd|pl|ql| | | | |nl| | | | | | | | | | | | | | | | |nd| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |შამათი ორ სვლაში<br> ამოხსნა: '''1.მc8! [[ცუგცვანგი]]''', <br> '''1…მe~ 2.e8ლ×,''' <br> '''1…მფ:c6(d6) 2.ლd5×,''' <br> '''1…მფ:c8 2.მფ:e8×,''' <br> '''1…მd~ 2.ლe6×.''' <br>}} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ვალენტინ რუდენკო]]<br>პრიზი ''Československý šach'', 1956 | | | | | |bl| | |rd| |bd| | |pd| |bl | | |pd| |kd|nd| |rl | | | | |nl| | |rd | | | |ql| | |pl| | | | | | | | | | | | | | | | | | |nd|kl|rl| | | | |შამათი ორ სვლაში<br><br>[[მცდარი კვალი]]: 1.მd3? მუქარით 2.ე:f6×,<br>1…ეe5 2.მf4×, 1…კe5 2.მc5× . მაგრამ 1…ეd5!<br>ამოხსნა: 1.ეe1! ორი მუქარით 2.'''ლd7×''' და 2.'''ლc4×,'''<br>1…ე:e5 2.კf5×, 1…კ:e5 2.კd6× — დაბმა <br> }} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ვალერი შანიშინი]]<br> 1-ლი პრიზი, 1993 |bd| | | | |bl| | |nd| | | |pl| | | |rd| |nd|nl| | | |kl |pd| | | |pl| | |rl |rd| | |kd| | |pd| | | |rl| | | | | | |pl| | | | | | | | | | | | | |bl |შამათი ორ სვლაში<br>1.e8ლ? მუქარით 2.მf5×,<br> 1…მc~ 2.ლ:a4×, 1…მ:e5 2.ლ:e5×,<br> но 1…მb4! 1.კg7? მუქარით 2.მf5×,<br> 1…მc~ 2.e6×, 1…მ:e5 2.კ:e5×,<br> но 1…ეc4! '''1.e6! მუქარით 2.ეd5×,'''<br> '''1…მc~ 2.კg7×, 1.მe5 2.მf5×.'''}} |} {{clear}} === შამათი 3 სვლაში === {| | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ბო ლინდგრენი]]<br>''Eskilstuna Kuriren'', 1945 | | | | | | | | | | | | | |kl| | | | | | | |nl| |bl | | | | | |kd| | | | | |pl|pd| | | | | | | | | | |nl | | | | |pl| | | | | | | | | | | |შამათი 3 სვლაში 1...e3 2.მf2 ef 3.e4×.<br> ამოხსნა: <br> '''1.კc1! e3 2.კd2 ed 3.e4×.'''<br>}} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ანდრეი ლობუსოვი]]<br>1-ლი პრიზი,'' «[[შახმატი ვ სსსრ]]»'', 1983 | | |bd| |rl| | |bl | |pd|kl|nd| | | | | | | | |nl| | |pd | | |pd| | |pl| |rl | |pd|bl| |kd|pl|nl| | |pl| |pd| | | | | | |nd| |pd| |pl| | | | | | |rd| | |შამათი 3 სვლაში<br> '''1.ეd8!''' მუქარით '''2.კd5+ (A) მფ:d5 3.მf6× (B)''', <br> '''1…მe3 2.მf6+ (B) მ:f6 3.კ:d3× (C)''', <br> '''1…d2 2.კd3+ (C) მფ:d3 3.მ:c5× (D)''' და<br> '''1…ე:f4 2.მ:c5+ (D) მ:c5 3.კd5× (A)'''}} {{ჭადრაკის დიაგრამა | tright | [[ლუკა პაჩოლი]] და [[ლეონარდო და ვინჩი]] დაახლოებით 1500 წელი | | | | | | | |qd | | | |ql| | | | | | | | | | | | |rd| | | | | | |rd | | | |nl|kd| | |bd | |pd| | | | | |nd |bd|pl|rl| | |rl| | | |nl| |bl| |rd|nd| | შამათი 3 სვლაში. <br>'''1. მf3+ კ:f3;2. ეe2+ მფd3; 3. ეc3×''' ('''1. … მფd3 2. ეe2×;''' სხვა ვარიანტი — '''1. …მფe3; 2. მf5+ ე:f5; 3. ლd2×''')<ref>{{cite web |url=https://www.chess.com/forum/view/general/leonardo-da-vincis-1500-year-old-chess-puzzle |title=Leonardo Da Vinci's 1500 year old Chess Puzzle |author= |date= |work= |publisher=// Chess.com |accessdate=2016-10-02 |lang=en |archive-date=2017-09-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170910231138/https://www.chess.com/forum/view/general/leonardo-da-vincis-1500-year-old-chess-puzzle |deadlink=no }}</ref>}} |} {{clear}} === მრავალსვლიანი ამოცანები === {| | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft |ფ. ზაკმანი<br> ''Akademische Monattshefte fur Schach'', 1912 | | | | |kd|bl| | |pd| | | |pl| | | |qd| | | | | | | | |nl| | |nl| | | |bl| | | | | | | | | | | | | | | | | | | |kl| | | | | | | | | | | | შამათი 4 სვლაში<br><br> 1...ლ~ 2.მc7(d6)×.<br><br> '''1.მფe1! ლa5+<br>2.მფf1 ლa6 3.მფe2!'''<br> '''3...ლ~ 4.მc7(d6)×,<br> 3...ლ:b5+ 4.კ:b5×.'''<br><br> }} | valign="top" | {{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ლეონიდ იაროში]]<br> 1-ლი პრიზი, ''[[შახმატი ვ სსსრ]]'', 1983 |bl|qd| |bl| |kl| | | | | |pl|pd|nl| | |pl| | | |pl|pd| | |pl| |pd| | |pl| | | | |pl|kd| |bd| |rl | |pd| | | | | | |pd|nl| |pl| |pl| | |ql|rl| | | | | | |შამათი 4 სვლაში<br> '''1.a7! abლ 2.abლ! ლ:b2 3.ლ:b3 ლc3 4.ლ:c3×''' (3…ლ:a1 4.ე:f4×),<br> '''1…abე 2.abე! ე:b2 3.ე:b3 მფ:с4 4.ლa4×''',<br> '''1…abკ 2.abკ! კe4 3.კ:f4 კ~ 4.კe3 (e5)×''',<br> '''1…abმ 2.abმ! მ:d2 3.ლc1 მe4 4.მc6×'''<br> (1…ლ:d8+ 2.მფg7 ლc7 3.d8ლ+, 1…ლe5 2.კ:e7 ლd6 3.მ:d6, 1…ლ:a8 2.ე:f4+ ლe4 3.a8ლ, 1…ლd6 2.ეe1 ლe5 3.მ:e5)<br>}} | valign="top" |{{ჭადრაკის დიაგრამა | tleft | [[ნორმან მაკლაუდი]]<br>1-ლი პრიზი,''მატი'', ბელგრადი |kd| | |nl| |nd| | |pl| | | | | | |pd | |bl| | | | | | | | | | |pl| | |rd |pd| |pd|pl|kl|pl| | |qd|pd| |pd|pl| | | |rd|pl|pd| |nl| | |pd | | | | |bd| | |bl | შამათი 8 სვლაში<br>[[მცდარი კვალი]]: 1.მფd5? c1ლ! 2.მ:c1 ლ:b2!<br> ამოხსნა: 1.მფf3! ეh4 2.მფg2 de 3.მფf3 c1მ 4.მფe4 ეh5 5.მფd5 ლb4 6.მფc6 (მუქარით 7.მფс7×) 6...ლe7 7.მფb5+ ლb7 8.კ:b7×<br> }} |} == ლიტერატურა == * {{წიგნი |სახელი=თ. |გვარი= გიორგაძე |სათაური=ჭადრაკის ანბანი |ადგილი=თბ. |წელი=1983 |გვ=291-292}} == სქოლიო == [[კატეგორია:ჭადრაკი]] [[კატეგორია:საჭადრაკო კომპოზიცია]] j318ra4ob7snmfitxkbmtdgsk0kmzd3 0 566115 4650363 4650362 2024-05-02T11:59:01Z Keto1918 148927 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955 წლიდან]], იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი პარკი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. dszh1z33zmfa66deeovn30abv90kpuz 4650364 4650363 2024-05-02T11:59:23Z Keto1918 148927 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი პარკი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. c2s4vnounzuqubw6eeu3gdxykou8igk 4650365 4650364 2024-05-02T12:01:00Z Keto1918 148927 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი პარკი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარცხნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] hxf6jq69wqjifxhmf6vq12unyzixgo4 4650366 4650365 2024-05-02T12:02:41Z Keto1918 148927 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი პარკი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარცხნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|200px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] risrc67o8hqyzlhigoex2drdm7xuicu 4650367 4650366 2024-05-02T12:02:56Z Keto1918 148927 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი პარკი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარცხნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] qdeh0oybz44frw85bxtfg2tosoeyaas 4650368 4650367 2024-05-02T12:03:13Z Keto1918 148927 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი სკვერი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარცხნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] 8uykxlm28utsn69ngjm7jrfgd9n7s0u 4650369 4650368 2024-05-02T12:04:33Z Keto1918 148927 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი სკვერი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარცხნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] ==ლიტერატურა== *პორუჩიკი გიორგი ტურაშვილი // ქართველები მსოფლიო ისტორიაში : [12 ტომად]. ტომი 6. - თბ., 2012. - გვ. 94-95. *ყოლბაია დ., რეჩპოსპოლიტას ფრთებქვეშ : ქართული ემიგრაცია პოლონეთში 1921-1939. - ვარშავა : ეროვნული მეხსიერების ინ-ტი, 2019. - გვ. 227. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000269/ გიორგი ტურაშვილი | ქართველები უცხოეთში] bozexms4o7csopt76wsbb315hlmhzz9 4650370 4650369 2024-05-02T12:04:51Z Keto1918 148927 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი სკვერი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარცხნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] ==ლიტერატურა== *პორუჩიკი გიორგი ტურაშვილი // ქართველები მსოფლიო ისტორიაში : [12 ტომად]. ტომი 6. - თბ., 2012. - გვ. 94-95. *ყოლბაია დ., რეჩპოსპოლიტას ფრთებქვეშ : ქართული ემიგრაცია პოლონეთში 1921-1939. - ვარშავა : ეროვნული მეხსიერების ინ-ტი, 2019. - გვ. 227. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000269/ გიორგი ტურაშვილი | ქართველები უცხოეთში] 9s7ywear40lgxde20juuz5wsx1tv07v 4650371 4650370 2024-05-02T12:05:39Z Keto1918 148927 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი სკვერი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|200px|მინი|მარცხნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] ==ლიტერატურა== *პორუჩიკი გიორგი ტურაშვილი // ქართველები მსოფლიო ისტორიაში : [12 ტომად]. ტომი 6. - თბ., 2012. - გვ. 94-95. *ყოლბაია დ., რეჩპოსპოლიტას ფრთებქვეშ : ქართული ემიგრაცია პოლონეთში 1921-1939. - ვარშავა : ეროვნული მეხსიერების ინ-ტი, 2019. - გვ. 227. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000269/ გიორგი ტურაშვილი | ქართველები უცხოეთში] ivkwkup28l3kvqznp56d075ev4cjigi 4650372 4650371 2024-05-02T12:05:56Z Keto1918 148927 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი სკვერი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარცხნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] ==ლიტერატურა== *პორუჩიკი გიორგი ტურაშვილი // ქართველები მსოფლიო ისტორიაში : [12 ტომად]. ტომი 6. - თბ., 2012. - გვ. 94-95. *ყოლბაია დ., რეჩპოსპოლიტას ფრთებქვეშ : ქართული ემიგრაცია პოლონეთში 1921-1939. - ვარშავა : ეროვნული მეხსიერების ინ-ტი, 2019. - გვ. 227. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000269/ გიორგი ტურაშვილი | ქართველები უცხოეთში] bozexms4o7csopt76wsbb315hlmhzz9 4650373 4650372 2024-05-02T12:06:34Z Keto1918 148927 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი სკვერი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|მარჯვნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] ==ლიტერატურა== *პორუჩიკი გიორგი ტურაშვილი // ქართველები მსოფლიო ისტორიაში : [12 ტომად]. ტომი 6. - თბ., 2012. - გვ. 94-95. *ყოლბაია დ., რეჩპოსპოლიტას ფრთებქვეშ : ქართული ემიგრაცია პოლონეთში 1921-1939. - ვარშავა : ეროვნული მეხსიერების ინ-ტი, 2019. - გვ. 227. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000269/ გიორგი ტურაშვილი | ქართველები უცხოეთში] c3viq27o7b2yjub4vv6airt6gczmzuo 4650374 4650373 2024-05-02T12:06:57Z Keto1918 148927 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი სკვერი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] ==ლიტერატურა== *პორუჩიკი გიორგი ტურაშვილი // ქართველები მსოფლიო ისტორიაში : [12 ტომად]. ტომი 6. - თბ., 2012. - გვ. 94-95. *ყოლბაია დ., რეჩპოსპოლიტას ფრთებქვეშ : ქართული ემიგრაცია პოლონეთში 1921-1939. - ვარშავა : ეროვნული მეხსიერების ინ-ტი, 2019. - გვ. 227. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000269/ გიორგი ტურაშვილი | ქართველები უცხოეთში] ko0mky6713aygis4jqtiltklfxsza1i 4650375 4650374 2024-05-02T12:08:52Z Keto1918 148927 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან, იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი სკვერი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] ==ლიტერატურა== *პორუჩიკი გიორგი ტურაშვილი // ქართველები მსოფლიო ისტორიაში : [12 ტომად]. ტომი 6. - თბ., 2012. - გვ. 94-95. *ყოლბაია დ., რეჩპოსპოლიტას ფრთებქვეშ : ქართული ემიგრაცია პოლონეთში 1921-1939. - ვარშავა : ეროვნული მეხსიერების ინ-ტი, 2019. - გვ. 227. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000269/ გიორგი ტურაშვილი | ქართველები უცხოეთში] {{DEFAULTSORT:ტურაშვილი, გიორგი}} [[კატეგორია:დაბადებული 1901]] [[კატეგორია:დაბადებული 27 ივნისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1977]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 25 მაისი]] [[კატეგორია:ქართველი სამხედრო მოღვაწეები]] [[კატეგორია:ქართველები მეორე მსოფლიო ომში]] [[კატეგორია:ქართველი ემიგრანტები]] [[კატეგორია:პოლონეთის არმიის ოფიცრები]] omxpeem75y5arqb1hjoyjr8pdtsqi5c 4650376 4650375 2024-05-02T12:13:31Z Keto1918 148927 /* ბიოგრაფია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|2|05|2024}} {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი სკვერი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] ==ლიტერატურა== *პორუჩიკი გიორგი ტურაშვილი // ქართველები მსოფლიო ისტორიაში : [12 ტომად]. ტომი 6. - თბ., 2012. - გვ. 94-95. *ყოლბაია დ., რეჩპოსპოლიტას ფრთებქვეშ : ქართული ემიგრაცია პოლონეთში 1921-1939. - ვარშავა : ეროვნული მეხსიერების ინ-ტი, 2019. - გვ. 227. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000269/ გიორგი ტურაშვილი | ქართველები უცხოეთში] {{DEFAULTSORT:ტურაშვილი, გიორგი}} [[კატეგორია:დაბადებული 1901]] [[კატეგორია:დაბადებული 27 ივნისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1977]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 25 მაისი]] [[კატეგორია:ქართველი სამხედრო მოღვაწეები]] [[კატეგორია:ქართველები მეორე მსოფლიო ომში]] [[კატეგორია:ქართველი ემიგრანტები]] [[კატეგორია:პოლონეთის არმიის ოფიცრები]] 1xw72wryx2x4bv4wj6ed5hi3m5qadew 4650561 4650376 2024-05-03T06:19:31Z Keto1918 148927 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე}} '''გიორგი (იეჟი) ტურაშვილი''' (დ. [[27 ივნისი]], [[1901]] — გ. [[25 მაისი]], [[1977]], [[კრაკოვი]] ) — [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არმიის იუნკერი, [[პოლონეთი]]ს არმიის არტილერიის საკონტრაქტო ოფიცერი, პოდპოლკოვნიკი. == ბიოგრაფია == [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|1921 წლის თებერვალში]] იცავდა [[თბილისი]]ს მისადგომებს, იბრძოდა [[ტაბახმელის ბრძოლები|ტაბახმელასთან]]. ემიგრაციაში წავიდა [[თურქეთი|თურქეთშ]]ი, ხოლო [[1922]] წელს [[პოლონეთი|პოლონეთში]] გადავიდა. [[1924]] წელს დაასრულა არტილერიის ოფიცერთა სკოლა და საველე არტილერიის მე-6 პოლკში ჩაირიცხა (ქ. [[კრაკოვი|კრაკოვში]]). [[1939]] წელს იბრძოდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] გერმანელების წინააღმდეგ მდინარე [[ბზურა]]სთან, კუტნოსთან, ლენჩიცასთან. [[პოლონეთში შეჭრა (1939)|სექტემბრის კამპანიისას]] მეთაურობდა მე-8 ბატალიონის 25-ე მსუბუქი არტილერიის პოლკს. იყო 106-ე "არმია კრაიოვას" ქვეითი დივიზიის მეთაური. გმირობისთვის მიღებული აქვს "ვირტუტი მილიტარის" უმაღლესი ჯილდო. დაჯილდოებულია "ოქროს ჯვრით". გიორგი ტურაშვილი ომის შემდეგ, კრაკოვში დასახლდა. [[1955]] წლიდან იყო პოლონეთის ცხენოსანთა კავშირის მსაჯი. [[1957]] წლიდან გახდა კრაკოვის საცხენოსნო კლუბის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ატარებდა ჯირითის შემსწავლელ გაკვეთილებს. გარდაიცვალა [[1977]] წლის 25 მაისს, დაკრძალულია კრაკოვის რაკოვიცკის სასაფლაოზე. [[2018]] წლის მაისში კრაკოვში მდებარე ერთ-ერთი სკვერი იეჟი (გიორგი) ტურაშვილის სახელობის გახდა. [[ფაილი:Rakowice Cemetery, Tomb of Jerzy Turaszwili (Georgian and Polish soldier), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის საფლავი]] [[ფაილი:Jerzy Turaszwili square, Kraków, Poland.jpg|300px|მინი|ცენტრი|გიორგი (იეჟი) ტურაშვილის სახელობის სკვერი კრაკოვში]] ==ლიტერატურა== *პორუჩიკი გიორგი ტურაშვილი // ქართველები მსოფლიო ისტორიაში : [12 ტომად]. ტომი 6. - თბ., 2012. - გვ. 94-95. *ყოლბაია დ., რეჩპოსპოლიტას ფრთებქვეშ : ქართული ემიგრაცია პოლონეთში 1921-1939. - ვარშავა : ეროვნული მეხსიერების ინ-ტი, 2019. - გვ. 227. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000269/ გიორგი ტურაშვილი | ქართველები უცხოეთში] {{DEFAULTSORT:ტურაშვილი, გიორგი}} [[კატეგორია:დაბადებული 1901]] [[კატეგორია:დაბადებული 27 ივნისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1977]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 25 მაისი]] [[კატეგორია:ქართველი სამხედრო მოღვაწეები]] [[კატეგორია:ქართველები მეორე მსოფლიო ომში]] [[კატეგორია:ქართველი ემიგრანტები]] [[კატეგორია:პოლონეთის არმიის ოფიცრები]] eovrxtn7er86299wlvy6sgy756xlxis 0 566116 4650384 2024-05-02T13:50:54Z Surprizi 14671 ახალი გვერდი: '''თერმოწყვილი''' — ორი დარჩილული სხვადასხვა ლითონის გამტარისაგან (ან ნახევარგამტარისაგან) შემდგარი თერმომგრძნობიარე ელემენტი. იყენებენ სხვადასხვა ნივთიერების ტემპერატურ... wikitext text/x-wiki '''თერმოწყვილი''' — ორი დარჩილული სხვადასხვა ლითონის გამტარისაგან (ან ნახევარგამტარისაგან) შემდგარი თერმომგრძნობიარე ელემენტი. იყენებენ სხვადასხვა ნივთიერების ტემპერატურის გასაზომად, ჩვეულებრივ 100°C-დან 2000°C-ის ფარგლებში, ზოგჯერ კი უფრო მაღლაც. თერმოწყვილის მუშაობის პრინციპი ემყარება სხვადასხვა ლითონის (ასევე ნახევარგამტარების) თვისებას — შექმნან წვილში (ნარჩილში) თერმოემძ, რომელიც დამოკიდებული იქნება თერმოელექტროდების მასალასა და ნარჩილის ტემპერატურაზე. თერმოწყვილის წრედი შედგება 2 თერმოელექტროდისაგან. ==ლიტერატურა== {{ქსე|4|664}} t6tirmjayohui89b562kwobdfdntftt 4650386 4650384 2024-05-02T13:53:33Z Surprizi 14671 დაემატა [[კატეგორია:სენსორები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki '''თერმოწყვილი''' — ორი დარჩილული სხვადასხვა ლითონის გამტარისაგან (ან ნახევარგამტარისაგან) შემდგარი თერმომგრძნობიარე ელემენტი. იყენებენ სხვადასხვა ნივთიერების ტემპერატურის გასაზომად, ჩვეულებრივ 100°C-დან 2000°C-ის ფარგლებში, ზოგჯერ კი უფრო მაღლაც. თერმოწყვილის მუშაობის პრინციპი ემყარება სხვადასხვა ლითონის (ასევე ნახევარგამტარების) თვისებას — შექმნან წვილში (ნარჩილში) თერმოემძ, რომელიც დამოკიდებული იქნება თერმოელექტროდების მასალასა და ნარჩილის ტემპერატურაზე. თერმოწყვილის წრედი შედგება 2 თერმოელექტროდისაგან. ==ლიტერატურა== {{ქსე|4|664}} [[კატეგორია:სენსორები]] s1il7jekrhspb0hnzk4vrmnvsmkmbj1 4650387 4650386 2024-05-02T14:00:50Z Surprizi 14671 wikitext text/x-wiki '''თერმოწყვილი''' — ორი დარჩილული სხვადასხვა [[ლითონი]]ს გამტარისაგან (ან [[ნახევარგამტარი]]საგან) შემდგარი თერმომგრძნობიარე ელემენტი. იყენებენ სხვადასხვა ნივთიერების [[ტემპერატურა|ტემპერატურის]] გასაზომად, ჩვეულებრივ 100°-2000°C-ის ფარგლებში, ზოგჯერ კი უფრო მაღლაც. თერმოწყვილის მუშაობის პრინციპი ემყარება სხვადასხვა ლითონის (ასევე ნახევარგამტარების) თვისებას — შექმნან წვილში (ნარჩილში) თერმოემძ, რომელიც დამოკიდებული იქნება თერმოელექტროდების მასალასა და ნარჩილის ტემპერატურაზე. თერმოწყვილის წრედი შედგება 2 თერმოელექტროდისაგან. თერმოწყვილის ნარჩილს ათავსებენ გასაზომ გარემოში და მუშაო ბოლოს უწოდებენ, დანარჩენს — თავისუფალ ბოლოს. ტემპერატურების მიხედვით ნარჩილებში წარმოიქმნება სხვადასხვა თერმოემძ, რომლებიც ერთმანეთისკენაა მიმართული. თერმოწყვილის წრედში მოქმედებს მაშედეგებელი თერმოემძ. გაზომვის პროცესში თერმოწყვილის ცივ ნარჩილს ათავსებენ თერმოსტატში, რომელიც უზრუნველყოფს მუდმივი ტემპერატურის შენარჩუნებას 0°-40°C-მდე. ==ლიტერატურა== {{ქსე|4|664}} [[კატეგორია:სენსორები]] rrjo07nyfipblqrnd4aevtsob27xtxv 4650388 4650387 2024-05-02T14:02:22Z Surprizi 14671 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Themocouple J.jpg|მინი|თერმოწყვილის ორი დარჩილული ლითონი]] '''თერმოწყვილი''' — ორი დარჩილული სხვადასხვა [[ლითონი]]ს გამტარისაგან (ან [[ნახევარგამტარი]]საგან) შემდგარი თერმომგრძნობიარე ელემენტი. იყენებენ სხვადასხვა ნივთიერების [[ტემპერატურა|ტემპერატურის]] გასაზომად, ჩვეულებრივ 100°-2000°C-ის ფარგლებში, ზოგჯერ კი უფრო მაღლაც. თერმოწყვილის მუშაობის პრინციპი ემყარება სხვადასხვა ლითონის (ასევე ნახევარგამტარების) თვისებას — შექმნან წვილში (ნარჩილში) თერმოემძ, რომელიც დამოკიდებული იქნება თერმოელექტროდების მასალასა და ნარჩილის ტემპერატურაზე. თერმოწყვილის წრედი შედგება 2 თერმოელექტროდისაგან. თერმოწყვილის ნარჩილს ათავსებენ გასაზომ გარემოში და მუშაო ბოლოს უწოდებენ, დანარჩენს — თავისუფალ ბოლოს. ტემპერატურების მიხედვით ნარჩილებში წარმოიქმნება სხვადასხვა თერმოემძ, რომლებიც ერთმანეთისკენაა მიმართული. თერმოწყვილის წრედში მოქმედებს მაშედეგებელი თერმოემძ. გაზომვის პროცესში თერმოწყვილის ცივ ნარჩილს ათავსებენ თერმოსტატში, რომელიც უზრუნველყოფს მუდმივი ტემპერატურის შენარჩუნებას 0°-40°C-მდე. ==ლიტერატურა== {{ქსე|4|664}} [[კატეგორია:სენსორები]] 03djsovguhnz1zwlayqg9c656qfsb8h 0 566117 4650395 2024-05-02T15:29:54Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა სიმღერა | სახელწოდება = Take Me Home, Country Roads | გარეკანი = John Denver with Fat City take me home country roads 1971 A-side US vinyl.jpg | ტიპი = single | შემსრულებელი = [[ჯონ დენვერი]] | ალბომი = [[Poems, Prayers & Promises]] | B-მხარე = „Poems, Prayers and Promises“ | გამოსვ... wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სიმღერა | სახელწოდება = Take Me Home, Country Roads | გარეკანი = John Denver with Fat City take me home country roads 1971 A-side US vinyl.jpg | ტიპი = single | შემსრულებელი = [[ჯონ დენვერი]] | ალბომი = [[Poems, Prayers & Promises]] | B-მხარე = „Poems, Prayers and Promises“ | გამოსვლის თარიღი= {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1971|04|12}} | ჩაიწერა = [[იანვარი]], [[1971]], [[ნიუ-იორკი]] | სტუდია = | ჟანრი = * [[ქანთრი]]<ref>{{cite book|author1=Kurt Wolff|author2=Orla Duane|title=Country Music: The Rough Guide|url=https://books.google.com/books?id=3Jorozp1yp4C&pg=PA425|year=2000|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-534-4|page=425}}</ref> * [[ხალხური მუსიკა|ფოლკი]]<ref name= "Breihan 2019">{{cite web|first= Tom |last= Breihan |title= The Number Ones: The Bee Gees' "How Can You Mend A Broken Heart"|website= [[Stereogum]] |date= February 5, 2019 |url= https://www.stereogum.com/2030825/the-number-ones-the-bee-gees-how-can-you-mend-a-broken-heart/columns/the-number-ones/|quote= John Denver’s folksy, bucolic ramble “Take Me Home, Country Roads” also peaked at #2...|accessdate= June 16, 2023}}</ref> | ხანგრძლივობა = 3:17 | ლეიბლი = [[RCA Records|RCA]] | ავტორი = *[[ბილ დენოფი]] * [[ტეფი ნივერტი]] * [[ჯონ დენვერი]] | პროდიუსერი = *[[მილტ ოკუნი]] * სიუზენ რუსკინი | წინა_სახელწოდება = Friends With You | წინა წელი = 1971 | შემდეგი_სახელწოდება = Everyday | შემდეგი წელი = 1972 | სხვადასხვა = {{External music video|{{YouTube|1vrEljMfXYo|„Take Me Home, Country Roads“ (აუდიო)}} | type = single | header = Audio }} }} 28wx0foprtwf35ceg1i0uy75w1kgs97 4650396 4650395 2024-05-02T15:30:12Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სიმღერა | სახელწოდება = Take Me Home, Country Roads | გარეკანი = John Denver with Fat City take me home country roads 1971 A-side US vinyl.jpg | ტიპი = single | შემსრულებელი = [[ჯონ დენვერი]] | ალბომი = [[Poems, Prayers & Promises]] | B-მხარე = „Poems, Prayers and Promises“ | გამოსვლის თარიღი= {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1971|04|12}} | ჩაიწერა = [[იანვარი]], [[1971]], [[ნიუ-იორკი]] | სტუდია = | ჟანრი = * [[ქანთრი]]<ref>{{cite book|author1=Kurt Wolff|author2=Orla Duane|title=Country Music: The Rough Guide|url=https://books.google.com/books?id=3Jorozp1yp4C&pg=PA425|year=2000|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-534-4|page=425}}</ref> * [[ხალხური მუსიკა|ფოლკი]]<ref name= "Breihan 2019">{{cite web|first= Tom |last= Breihan |title= The Number Ones: The Bee Gees' "How Can You Mend A Broken Heart"|website= [[Stereogum]] |date= February 5, 2019 |url= https://www.stereogum.com/2030825/the-number-ones-the-bee-gees-how-can-you-mend-a-broken-heart/columns/the-number-ones/|quote= John Denver’s folksy, bucolic ramble “Take Me Home, Country Roads” also peaked at #2...|accessdate= June 16, 2023}}</ref> | ხანგრძლივობა = 3:17 | ლეიბლი = [[RCA Records|RCA]] | ავტორი = *[[ბილ დენოფი]] * [[ტეფი ნივერტი]] * [[ჯონ დენვერი]] | პროდიუსერი = *[[მილტ ოკუნი]] * სიუზენ რუსკინი | წინა_სახელწოდება = Friends With You | წინა წელი = 1971 | შემდეგი_სახელწოდება = Everyday | შემდეგი წელი = 1972 | სხვადასხვა = {{External music video|{{YouTube|1vrEljMfXYo|„Take Me Home, Country Roads“ (აუდიო)}} | type = single | header = Audio }} }} „'''Take Me Home, Country Roads'''“, აგრეთვე ცნობილი როგორც „'''Country Roads'''“ — [[ბილ დენოფი]]ს, [[ტეფი ნივერტი]]სა და [[ჯონ დენვერი]]ს მიერ დაწერილი სიმღერა, რომელიც გამოიცა [[1971]] წლის [[12 აპრილი|12 აპრილს]]. იმავე წლის აგვისტოში იგი [[Billboard Hot 100]]-ში მეორე პოზიციაზე ავიდა. [[1971]] წელს [[ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია]]მ მას ოქროს სტატუსი მიანიჭა, ხოლო [[2017]] წელს — პლატინა.{{Certification Cite Ref |artist=John Denver |title=Take Me Home, Country Road |region=United States |type=single}} „Country Roads“ ჯონ დენვერის ერთ-ერთი ყველაზე პუპულარული სიმღერაა, რომელიც დღემდე იყიდება. [[2020]] წლის იანვრის მონაცემით, [[აშშ]]-ში 1.6 მილიონი ციფრული ასლია გაიყიდული.<ref name="roughstock sales">{{cite web |last=Bjorke |first=Matt |title=Top 30 Digital Country Downloads: January 24, 2020|url=http://roughstock.com/news/2020/01/44117-top-30-digital-country-downloads-january-24-2020 |work=Rough Stock |date=January 25, 2020 |accessdate=February 3, 2020}}</ref> 9d7xomra6ofo9dk3f2w4tfu7sk2o685 4650397 4650396 2024-05-02T15:30:25Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სიმღერა | სახელწოდება = Take Me Home, Country Roads | გარეკანი = John Denver with Fat City take me home country roads 1971 A-side US vinyl.jpg | ტიპი = single | შემსრულებელი = [[ჯონ დენვერი]] | ალბომი = [[Poems, Prayers & Promises]] | B-მხარე = „Poems, Prayers and Promises“ | გამოსვლის თარიღი= {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1971|04|12}} | ჩაიწერა = [[იანვარი]], [[1971]], [[ნიუ-იორკი]] | სტუდია = | ჟანრი = * [[ქანთრი]]<ref>{{cite book|author1=Kurt Wolff|author2=Orla Duane|title=Country Music: The Rough Guide|url=https://books.google.com/books?id=3Jorozp1yp4C&pg=PA425|year=2000|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-534-4|page=425}}</ref> * [[ხალხური მუსიკა|ფოლკი]]<ref name= "Breihan 2019">{{cite web|first= Tom |last= Breihan |title= The Number Ones: The Bee Gees' "How Can You Mend A Broken Heart"|website= [[Stereogum]] |date= February 5, 2019 |url= https://www.stereogum.com/2030825/the-number-ones-the-bee-gees-how-can-you-mend-a-broken-heart/columns/the-number-ones/|quote= John Denver’s folksy, bucolic ramble “Take Me Home, Country Roads” also peaked at #2...|accessdate= June 16, 2023}}</ref> | ხანგრძლივობა = 3:17 | ლეიბლი = [[RCA Records|RCA]] | ავტორი = *[[ბილ დენოფი]] * [[ტეფი ნივერტი]] * [[ჯონ დენვერი]] | პროდიუსერი = *[[მილტ ოკუნი]] * სიუზენ რუსკინი | წინა_სახელწოდება = Friends With You | წინა წელი = 1971 | შემდეგი_სახელწოდება = Everyday | შემდეგი წელი = 1972 | სხვადასხვა = {{External music video|{{YouTube|1vrEljMfXYo|„Take Me Home, Country Roads“ (აუდიო)}} | type = single | header = Audio }} }} „'''Take Me Home, Country Roads'''“, აგრეთვე ცნობილი როგორც „'''Country Roads'''“ — [[ბილ დენოფი]]ს, [[ტეფი ნივერტი]]სა და [[ჯონ დენვერი]]ს მიერ დაწერილი სიმღერა, რომელიც გამოიცა [[1971]] წლის [[12 აპრილი|12 აპრილს]]. იმავე წლის აგვისტოში იგი [[Billboard Hot 100]]-ში მეორე პოზიციაზე ავიდა. [[1971]] წელს [[ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია]]მ მას ოქროს სტატუსი მიანიჭა, ხოლო [[2017]] წელს — პლატინა.{{Certification Cite Ref |artist=John Denver |title=Take Me Home, Country Road |region=United States |type=single}} „Country Roads“ ჯონ დენვერის ერთ-ერთი ყველაზე პუპულარული სიმღერაა, რომელიც დღემდე იყიდება. [[2020]] წლის იანვრის მონაცემით, [[აშშ]]-ში 1.6 მილიონი ციფრული ასლია გაიყიდული.<ref name="roughstock sales">{{cite web |last=Bjorke |first=Matt |title=Top 30 Digital Country Downloads: January 24, 2020|url=http://roughstock.com/news/2020/01/44117-top-30-digital-country-downloads-january-24-2020 |work=Rough Stock |date=January 25, 2020 |accessdate=February 3, 2020}}</ref> [[1998]] წელს, ჯონი დენვერის [[1971]] წლის ჩანაწერი [[გრემის დიდების დარბაზი|გრემის დიდების დარბაზში]] იქნა შეყვანილი.<ref>{{cite web|url=https://www.grammy.com/awards/hall-of-fame-award#t|title=Grammy Hall Of Fame Award|publisher=Grammy.com|accessdate=2 აპრილი, 2024}}</ref> სიმღერა იქცა [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიის]] სიმბოლოდ. [[2014]] წელს იგი გახდა დასავლეთ ვირჯინიის მეოთხე ოფიციალური ჰიმნი.<ref>{{Cite web |date=2014-05-07 |title="Take Me Home Country Roads" |url=https://statesymbolsusa.org/take-me-home-country-roads |accessdate=2023-06-28 |website=State Symbols USA |language=en}}</ref> [[2023]] წელს შეტანილი იქნა [[კონგრესის ბიბლიოთეკა|კონგრესის ბიბლიოთეკის]] ჩანაწერების ეროვნულ რეესტრში.<ref>{{Cite web |title=2023 {{!}} View Registry by Induction Years {{!}} Recording Registry {{!}} National Recording Preservation Board {{!}} Programs {{!}} Library of Congress |url=https://www.loc.gov/programs/national-recording-preservation-board/recording-registry/registry-by-induction-years/2023/ |accessdate=2023-06-28 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref> bkz5uaev2b1spf86t14h6b4e94ekj3r 4650398 4650397 2024-05-02T15:30:44Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სიმღერა | სახელწოდება = Take Me Home, Country Roads | გარეკანი = John Denver with Fat City take me home country roads 1971 A-side US vinyl.jpg | ტიპი = single | შემსრულებელი = [[ჯონ დენვერი]] | ალბომი = [[Poems, Prayers & Promises]] | B-მხარე = „Poems, Prayers and Promises“ | გამოსვლის თარიღი= {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1971|04|12}} | ჩაიწერა = [[იანვარი]], [[1971]], [[ნიუ-იორკი]] | სტუდია = | ჟანრი = * [[ქანთრი]]<ref>{{cite book|author1=Kurt Wolff|author2=Orla Duane|title=Country Music: The Rough Guide|url=https://books.google.com/books?id=3Jorozp1yp4C&pg=PA425|year=2000|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-534-4|page=425}}</ref> * [[ხალხური მუსიკა|ფოლკი]]<ref name= "Breihan 2019">{{cite web|first= Tom |last= Breihan |title= The Number Ones: The Bee Gees' "How Can You Mend A Broken Heart"|website= [[Stereogum]] |date= February 5, 2019 |url= https://www.stereogum.com/2030825/the-number-ones-the-bee-gees-how-can-you-mend-a-broken-heart/columns/the-number-ones/|quote= John Denver’s folksy, bucolic ramble “Take Me Home, Country Roads” also peaked at #2...|accessdate= June 16, 2023}}</ref> | ხანგრძლივობა = 3:17 | ლეიბლი = [[RCA Records|RCA]] | ავტორი = *[[ბილ დენოფი]] * [[ტეფი ნივერტი]] * [[ჯონ დენვერი]] | პროდიუსერი = *[[მილტ ოკუნი]] * სიუზენ რუსკინი | წინა_სახელწოდება = Friends With You | წინა წელი = 1971 | შემდეგი_სახელწოდება = Everyday | შემდეგი წელი = 1972 | სხვადასხვა = {{External music video|{{YouTube|1vrEljMfXYo|„Take Me Home, Country Roads“ (აუდიო)}} | type = single | header = Audio }} }} „'''Take Me Home, Country Roads'''“, აგრეთვე ცნობილი როგორც „'''Country Roads'''“ — [[ბილ დენოფი]]ს, [[ტეფი ნივერტი]]სა და [[ჯონ დენვერი]]ს მიერ დაწერილი სიმღერა, რომელიც გამოიცა [[1971]] წლის [[12 აპრილი|12 აპრილს]]. იმავე წლის აგვისტოში იგი [[Billboard Hot 100]]-ში მეორე პოზიციაზე ავიდა. [[1971]] წელს [[ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია]]მ მას ოქროს სტატუსი მიანიჭა, ხოლო [[2017]] წელს — პლატინა.{{Certification Cite Ref |artist=John Denver |title=Take Me Home, Country Road |region=United States |type=single}} „Country Roads“ ჯონ დენვერის ერთ-ერთი ყველაზე პუპულარული სიმღერაა, რომელიც დღემდე იყიდება. [[2020]] წლის იანვრის მონაცემით, [[აშშ]]-ში 1.6 მილიონი ციფრული ასლია გაიყიდული.<ref name="roughstock sales">{{cite web |last=Bjorke |first=Matt |title=Top 30 Digital Country Downloads: January 24, 2020|url=http://roughstock.com/news/2020/01/44117-top-30-digital-country-downloads-january-24-2020 |work=Rough Stock |date=January 25, 2020 |accessdate=February 3, 2020}}</ref> [[1998]] წელს, ჯონი დენვერის [[1971]] წლის ჩანაწერი [[გრემის დიდების დარბაზი|გრემის დიდების დარბაზში]] იქნა შეყვანილი.<ref>{{cite web|url=https://www.grammy.com/awards/hall-of-fame-award#t|title=Grammy Hall Of Fame Award|publisher=Grammy.com|accessdate=2 აპრილი, 2024}}</ref> სიმღერა იქცა [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიის]] სიმბოლოდ. [[2014]] წელს იგი გახდა დასავლეთ ვირჯინიის მეოთხე ოფიციალური ჰიმნი.<ref>{{Cite web |date=2014-05-07 |title="Take Me Home Country Roads" |url=https://statesymbolsusa.org/take-me-home-country-roads |accessdate=2023-06-28 |website=State Symbols USA |language=en}}</ref> [[2023]] წელს შეტანილი იქნა [[კონგრესის ბიბლიოთეკა|კონგრესის ბიბლიოთეკის]] ჩანაწერების ეროვნულ რეესტრში.<ref>{{Cite web |title=2023 {{!}} View Registry by Induction Years {{!}} Recording Registry {{!}} National Recording Preservation Board {{!}} Programs {{!}} Library of Congress |url=https://www.loc.gov/programs/national-recording-preservation-board/recording-registry/registry-by-induction-years/2023/ |accessdate=2023-06-28 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref> [[2001]] წელს ნიდერლანდურმა პოპ ჯგუფმა „[[Hermes House Band]]“-მა გამოუშვა სიმღერის ქავერ-ვერსია სახელად „Country Roads“. [[2023]] წლის [[1 დეკემბერი|1 დეკემბერს]] ამერიკელმა მომღერალმა [[ლანა დელ რეი]]მ გამოსცა სიმღერის საფორტეპიანო ქავერ-ვერსია, ხოლო [[2018]] წელს კომპანია [[Bethesda Softworks]]-ის შეკვეთით, Copilot Music and Sound-მა და ვოკალურმა ჯგუფმა „Spank“ შექმნა სიმღერის ქავერ-ვერსია,<ref>{{cite web |last1=Hines |first1=Pete |title=IT'S FINALLY HERE. Download Country Roads cover now. It was recorded by our friends at CoPilot with a group out of New York called Spank. You've never heard of them, but maybe seen them performing on the streets of New York. |url=https://twitter.com/DCDeacon/status/1014506153785659394 |website=Twitter |accessdate=March 2, 2021 |language=en |date=July 4, 2018}}</ref> რომელიც ნაჩვენები იქნა ვიდეო თამაშის „[[Fallout 76]]“-ის [[E3]] 2018-ის ტრეილერში, რომლის სიუჟეტი სწორედ დასავლეთ ვირჯინიაში ვითარდება.<ref>{{cite web |url=https://www.polygon.com/e3/2018/6/11/17449092/fallout-76-song-john-denver-country-roads |title=Fallout 76 has everyone humming John Denver |last=Kuchera |first=Ben |date=June 11, 2018 |accessdate=July 22, 2018 |work=[[Polygon]] |publisher=[[Vox Media, Inc.]]}}</ref> 6kzfrvp59wvyen3d71nmrcna82hnzyx 4650399 4650398 2024-05-02T15:30:59Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სიმღერა | სახელწოდება = Take Me Home, Country Roads | გარეკანი = John Denver with Fat City take me home country roads 1971 A-side US vinyl.jpg | ტიპი = single | შემსრულებელი = [[ჯონ დენვერი]] | ალბომი = [[Poems, Prayers & Promises]] | B-მხარე = „Poems, Prayers and Promises“ | გამოსვლის თარიღი= {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1971|04|12}} | ჩაიწერა = [[იანვარი]], [[1971]], [[ნიუ-იორკი]] | სტუდია = | ჟანრი = * [[ქანთრი]]<ref>{{cite book|author1=Kurt Wolff|author2=Orla Duane|title=Country Music: The Rough Guide|url=https://books.google.com/books?id=3Jorozp1yp4C&pg=PA425|year=2000|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-534-4|page=425}}</ref> * [[ხალხური მუსიკა|ფოლკი]]<ref name= "Breihan 2019">{{cite web|first= Tom |last= Breihan |title= The Number Ones: The Bee Gees' "How Can You Mend A Broken Heart"|website= [[Stereogum]] |date= February 5, 2019 |url= https://www.stereogum.com/2030825/the-number-ones-the-bee-gees-how-can-you-mend-a-broken-heart/columns/the-number-ones/|quote= John Denver’s folksy, bucolic ramble “Take Me Home, Country Roads” also peaked at #2...|accessdate= June 16, 2023}}</ref> | ხანგრძლივობა = 3:17 | ლეიბლი = [[RCA Records|RCA]] | ავტორი = *[[ბილ დენოფი]] * [[ტეფი ნივერტი]] * [[ჯონ დენვერი]] | პროდიუსერი = *[[მილტ ოკუნი]] * სიუზენ რუსკინი | წინა_სახელწოდება = Friends With You | წინა წელი = 1971 | შემდეგი_სახელწოდება = Everyday | შემდეგი წელი = 1972 | სხვადასხვა = {{External music video|{{YouTube|1vrEljMfXYo|„Take Me Home, Country Roads“ (აუდიო)}} | type = single | header = Audio }} }} „'''Take Me Home, Country Roads'''“, აგრეთვე ცნობილი როგორც „'''Country Roads'''“ — [[ბილ დენოფი]]ს, [[ტეფი ნივერტი]]სა და [[ჯონ დენვერი]]ს მიერ დაწერილი სიმღერა, რომელიც გამოიცა [[1971]] წლის [[12 აპრილი|12 აპრილს]]. იმავე წლის აგვისტოში იგი [[Billboard Hot 100]]-ში მეორე პოზიციაზე ავიდა. [[1971]] წელს [[ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია]]მ მას ოქროს სტატუსი მიანიჭა, ხოლო [[2017]] წელს — პლატინა.{{Certification Cite Ref |artist=John Denver |title=Take Me Home, Country Road |region=United States |type=single}} „Country Roads“ ჯონ დენვერის ერთ-ერთი ყველაზე პუპულარული სიმღერაა, რომელიც დღემდე იყიდება. [[2020]] წლის იანვრის მონაცემით, [[აშშ]]-ში 1.6 მილიონი ციფრული ასლია გაიყიდული.<ref name="roughstock sales">{{cite web |last=Bjorke |first=Matt |title=Top 30 Digital Country Downloads: January 24, 2020|url=http://roughstock.com/news/2020/01/44117-top-30-digital-country-downloads-january-24-2020 |work=Rough Stock |date=January 25, 2020 |accessdate=February 3, 2020}}</ref> [[1998]] წელს, ჯონი დენვერის [[1971]] წლის ჩანაწერი [[გრემის დიდების დარბაზი|გრემის დიდების დარბაზში]] იქნა შეყვანილი.<ref>{{cite web|url=https://www.grammy.com/awards/hall-of-fame-award#t|title=Grammy Hall Of Fame Award|publisher=Grammy.com|accessdate=2 აპრილი, 2024}}</ref> სიმღერა იქცა [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიის]] სიმბოლოდ. [[2014]] წელს იგი გახდა დასავლეთ ვირჯინიის მეოთხე ოფიციალური ჰიმნი.<ref>{{Cite web |date=2014-05-07 |title="Take Me Home Country Roads" |url=https://statesymbolsusa.org/take-me-home-country-roads |accessdate=2023-06-28 |website=State Symbols USA |language=en}}</ref> [[2023]] წელს შეტანილი იქნა [[კონგრესის ბიბლიოთეკა|კონგრესის ბიბლიოთეკის]] ჩანაწერების ეროვნულ რეესტრში.<ref>{{Cite web |title=2023 {{!}} View Registry by Induction Years {{!}} Recording Registry {{!}} National Recording Preservation Board {{!}} Programs {{!}} Library of Congress |url=https://www.loc.gov/programs/national-recording-preservation-board/recording-registry/registry-by-induction-years/2023/ |accessdate=2023-06-28 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref> [[2001]] წელს ნიდერლანდურმა პოპ ჯგუფმა „[[Hermes House Band]]“-მა გამოუშვა სიმღერის ქავერ-ვერსია სახელად „Country Roads“. [[2023]] წლის [[1 დეკემბერი|1 დეკემბერს]] ამერიკელმა მომღერალმა [[ლანა დელ რეი]]მ გამოსცა სიმღერის საფორტეპიანო ქავერ-ვერსია, ხოლო [[2018]] წელს კომპანია [[Bethesda Softworks]]-ის შეკვეთით, Copilot Music and Sound-მა და ვოკალურმა ჯგუფმა „Spank“ შექმნა სიმღერის ქავერ-ვერსია,<ref>{{cite web |last1=Hines |first1=Pete |title=IT'S FINALLY HERE. Download Country Roads cover now. It was recorded by our friends at CoPilot with a group out of New York called Spank. You've never heard of them, but maybe seen them performing on the streets of New York. |url=https://twitter.com/DCDeacon/status/1014506153785659394 |website=Twitter |accessdate=March 2, 2021 |language=en |date=July 4, 2018}}</ref> რომელიც ნაჩვენები იქნა ვიდეო თამაშის „[[Fallout 76]]“-ის [[E3]] 2018-ის ტრეილერში, რომლის სიუჟეტი სწორედ დასავლეთ ვირჯინიაში ვითარდება.<ref>{{cite web |url=https://www.polygon.com/e3/2018/6/11/17449092/fallout-76-song-john-denver-country-roads |title=Fallout 76 has everyone humming John Denver |last=Kuchera |first=Ben |date=June 11, 2018 |accessdate=July 22, 2018 |work=[[Polygon]] |publisher=[[Vox Media, Inc.]]}}</ref> ==ჩარტები== {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- !align="left"|ჩარტი (1971) ! style="text-align:center;"|უმაღლესი<br />პოზიცია |- {{singlechart |Canadatopsingles |3 |chartid=7580 |publishdate=4 სექტემბერი, 1971 |rowheader=true}} |- {{singlechart |Canadaadultcontemporary |5 |chartid=5331 |publishdate=14 აგვისტო, 1971 |rowheader=true}} |- {{singlechart |Canadacountry |17 |chartid=5339 |rowheader=true |publishdate=14 აგვისტო, 1971}} |- {{singlechart |Billboardhot100 |2 |artist=John Denver |rowheader=true |accessdate=26 მარტი, 2015}} |- {{singlechart |Billboardadultcontemporary |3 |artist=John Denver |rowheader=true |accessdate=26 მარტი, 2015}} |- !scope="row" |US [[Hot Country Songs|Hot Country Singles]] (''[[Billboard (ჟურნალი)|Billboard]]'')<ref>{{cite magazine|title=Hot Country Singles|magazine=Billboard|publisher=Nielsen Business Media, Inc|page=32|volume=83|number=36|date=4 სექტემბერი, 1971|issn=0006-2510|url=https://books.google.com/books?id=wggEAAAAMBAJ}}</ref> | style="text-align:center;"|50 |} 4v1kedw5yekwkgr0v8yzmpgrfu33f0k 4650400 4650399 2024-05-02T15:31:16Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სიმღერა | სახელწოდება = Take Me Home, Country Roads | გარეკანი = John Denver with Fat City take me home country roads 1971 A-side US vinyl.jpg | ტიპი = single | შემსრულებელი = [[ჯონ დენვერი]] | ალბომი = [[Poems, Prayers & Promises]] | B-მხარე = „Poems, Prayers and Promises“ | გამოსვლის თარიღი= {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1971|04|12}} | ჩაიწერა = [[იანვარი]], [[1971]], [[ნიუ-იორკი]] | სტუდია = | ჟანრი = * [[ქანთრი]]<ref>{{cite book|author1=Kurt Wolff|author2=Orla Duane|title=Country Music: The Rough Guide|url=https://books.google.com/books?id=3Jorozp1yp4C&pg=PA425|year=2000|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-534-4|page=425}}</ref> * [[ხალხური მუსიკა|ფოლკი]]<ref name= "Breihan 2019">{{cite web|first= Tom |last= Breihan |title= The Number Ones: The Bee Gees' "How Can You Mend A Broken Heart"|website= [[Stereogum]] |date= February 5, 2019 |url= https://www.stereogum.com/2030825/the-number-ones-the-bee-gees-how-can-you-mend-a-broken-heart/columns/the-number-ones/|quote= John Denver’s folksy, bucolic ramble “Take Me Home, Country Roads” also peaked at #2...|accessdate= June 16, 2023}}</ref> | ხანგრძლივობა = 3:17 | ლეიბლი = [[RCA Records|RCA]] | ავტორი = *[[ბილ დენოფი]] * [[ტეფი ნივერტი]] * [[ჯონ დენვერი]] | პროდიუსერი = *[[მილტ ოკუნი]] * სიუზენ რუსკინი | წინა_სახელწოდება = Friends With You | წინა წელი = 1971 | შემდეგი_სახელწოდება = Everyday | შემდეგი წელი = 1972 | სხვადასხვა = {{External music video|{{YouTube|1vrEljMfXYo|„Take Me Home, Country Roads“ (აუდიო)}} | type = single | header = Audio }} }} „'''Take Me Home, Country Roads'''“, აგრეთვე ცნობილი როგორც „'''Country Roads'''“ — [[ბილ დენოფი]]ს, [[ტეფი ნივერტი]]სა და [[ჯონ დენვერი]]ს მიერ დაწერილი სიმღერა, რომელიც გამოიცა [[1971]] წლის [[12 აპრილი|12 აპრილს]]. იმავე წლის აგვისტოში იგი [[Billboard Hot 100]]-ში მეორე პოზიციაზე ავიდა. [[1971]] წელს [[ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია]]მ მას ოქროს სტატუსი მიანიჭა, ხოლო [[2017]] წელს — პლატინა.{{Certification Cite Ref |artist=John Denver |title=Take Me Home, Country Road |region=United States |type=single}} „Country Roads“ ჯონ დენვერის ერთ-ერთი ყველაზე პუპულარული სიმღერაა, რომელიც დღემდე იყიდება. [[2020]] წლის იანვრის მონაცემით, [[აშშ]]-ში 1.6 მილიონი ციფრული ასლია გაიყიდული.<ref name="roughstock sales">{{cite web |last=Bjorke |first=Matt |title=Top 30 Digital Country Downloads: January 24, 2020|url=http://roughstock.com/news/2020/01/44117-top-30-digital-country-downloads-january-24-2020 |work=Rough Stock |date=January 25, 2020 |accessdate=February 3, 2020}}</ref> [[1998]] წელს, ჯონი დენვერის [[1971]] წლის ჩანაწერი [[გრემის დიდების დარბაზი|გრემის დიდების დარბაზში]] იქნა შეყვანილი.<ref>{{cite web|url=https://www.grammy.com/awards/hall-of-fame-award#t|title=Grammy Hall Of Fame Award|publisher=Grammy.com|accessdate=2 აპრილი, 2024}}</ref> სიმღერა იქცა [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიის]] სიმბოლოდ. [[2014]] წელს იგი გახდა დასავლეთ ვირჯინიის მეოთხე ოფიციალური ჰიმნი.<ref>{{Cite web |date=2014-05-07 |title="Take Me Home Country Roads" |url=https://statesymbolsusa.org/take-me-home-country-roads |accessdate=2023-06-28 |website=State Symbols USA |language=en}}</ref> [[2023]] წელს შეტანილი იქნა [[კონგრესის ბიბლიოთეკა|კონგრესის ბიბლიოთეკის]] ჩანაწერების ეროვნულ რეესტრში.<ref>{{Cite web |title=2023 {{!}} View Registry by Induction Years {{!}} Recording Registry {{!}} National Recording Preservation Board {{!}} Programs {{!}} Library of Congress |url=https://www.loc.gov/programs/national-recording-preservation-board/recording-registry/registry-by-induction-years/2023/ |accessdate=2023-06-28 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref> [[2001]] წელს ნიდერლანდურმა პოპ ჯგუფმა „[[Hermes House Band]]“-მა გამოუშვა სიმღერის ქავერ-ვერსია სახელად „Country Roads“. [[2023]] წლის [[1 დეკემბერი|1 დეკემბერს]] ამერიკელმა მომღერალმა [[ლანა დელ რეი]]მ გამოსცა სიმღერის საფორტეპიანო ქავერ-ვერსია, ხოლო [[2018]] წელს კომპანია [[Bethesda Softworks]]-ის შეკვეთით, Copilot Music and Sound-მა და ვოკალურმა ჯგუფმა „Spank“ შექმნა სიმღერის ქავერ-ვერსია,<ref>{{cite web |last1=Hines |first1=Pete |title=IT'S FINALLY HERE. Download Country Roads cover now. It was recorded by our friends at CoPilot with a group out of New York called Spank. You've never heard of them, but maybe seen them performing on the streets of New York. |url=https://twitter.com/DCDeacon/status/1014506153785659394 |website=Twitter |accessdate=March 2, 2021 |language=en |date=July 4, 2018}}</ref> რომელიც ნაჩვენები იქნა ვიდეო თამაშის „[[Fallout 76]]“-ის [[E3]] 2018-ის ტრეილერში, რომლის სიუჟეტი სწორედ დასავლეთ ვირჯინიაში ვითარდება.<ref>{{cite web |url=https://www.polygon.com/e3/2018/6/11/17449092/fallout-76-song-john-denver-country-roads |title=Fallout 76 has everyone humming John Denver |last=Kuchera |first=Ben |date=June 11, 2018 |accessdate=July 22, 2018 |work=[[Polygon]] |publisher=[[Vox Media, Inc.]]}}</ref> ==ჩარტები== {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- !align="left"|ჩარტი (1971) ! style="text-align:center;"|უმაღლესი<br />პოზიცია |- {{singlechart |Canadatopsingles |3 |chartid=7580 |publishdate=4 სექტემბერი, 1971 |rowheader=true}} |- {{singlechart |Canadaadultcontemporary |5 |chartid=5331 |publishdate=14 აგვისტო, 1971 |rowheader=true}} |- {{singlechart |Canadacountry |17 |chartid=5339 |rowheader=true |publishdate=14 აგვისტო, 1971}} |- {{singlechart |Billboardhot100 |2 |artist=John Denver |rowheader=true |accessdate=26 მარტი, 2015}} |- {{singlechart |Billboardadultcontemporary |3 |artist=John Denver |rowheader=true |accessdate=26 მარტი, 2015}} |- !scope="row" |US [[Hot Country Songs|Hot Country Singles]] (''[[Billboard (ჟურნალი)|Billboard]]'')<ref>{{cite magazine|title=Hot Country Singles|magazine=Billboard|publisher=Nielsen Business Media, Inc|page=32|volume=83|number=36|date=4 სექტემბერი, 1971|issn=0006-2510|url=https://books.google.com/books?id=wggEAAAAMBAJ}}</ref> | style="text-align:center;"|50 |} ==რესურსები ინტერნეტში== *[https://www.discogs.com/master/249910-John-Denver-With-Fat-City-Take-Me-Home-Country-Roads Take Me Home, Country Roads] — [[Discogs]] fitmoeiz8b0blzt7q2c4z7lm5biukzk 4650401 4650400 2024-05-02T15:31:29Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სიმღერა | სახელწოდება = Take Me Home, Country Roads | გარეკანი = John Denver with Fat City take me home country roads 1971 A-side US vinyl.jpg | ტიპი = single | შემსრულებელი = [[ჯონ დენვერი]] | ალბომი = [[Poems, Prayers & Promises]] | B-მხარე = „Poems, Prayers and Promises“ | გამოსვლის თარიღი= {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1971|04|12}} | ჩაიწერა = [[იანვარი]], [[1971]], [[ნიუ-იორკი]] | სტუდია = | ჟანრი = * [[ქანთრი]]<ref>{{cite book|author1=Kurt Wolff|author2=Orla Duane|title=Country Music: The Rough Guide|url=https://books.google.com/books?id=3Jorozp1yp4C&pg=PA425|year=2000|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-534-4|page=425}}</ref> * [[ხალხური მუსიკა|ფოლკი]]<ref name= "Breihan 2019">{{cite web|first= Tom |last= Breihan |title= The Number Ones: The Bee Gees' "How Can You Mend A Broken Heart"|website= [[Stereogum]] |date= February 5, 2019 |url= https://www.stereogum.com/2030825/the-number-ones-the-bee-gees-how-can-you-mend-a-broken-heart/columns/the-number-ones/|quote= John Denver’s folksy, bucolic ramble “Take Me Home, Country Roads” also peaked at #2...|accessdate= June 16, 2023}}</ref> | ხანგრძლივობა = 3:17 | ლეიბლი = [[RCA Records|RCA]] | ავტორი = *[[ბილ დენოფი]] * [[ტეფი ნივერტი]] * [[ჯონ დენვერი]] | პროდიუსერი = *[[მილტ ოკუნი]] * სიუზენ რუსკინი | წინა_სახელწოდება = Friends With You | წინა წელი = 1971 | შემდეგი_სახელწოდება = Everyday | შემდეგი წელი = 1972 | სხვადასხვა = {{External music video|{{YouTube|1vrEljMfXYo|„Take Me Home, Country Roads“ (აუდიო)}} | type = single | header = Audio }} }} „'''Take Me Home, Country Roads'''“, აგრეთვე ცნობილი როგორც „'''Country Roads'''“ — [[ბილ დენოფი]]ს, [[ტეფი ნივერტი]]სა და [[ჯონ დენვერი]]ს მიერ დაწერილი სიმღერა, რომელიც გამოიცა [[1971]] წლის [[12 აპრილი|12 აპრილს]]. იმავე წლის აგვისტოში იგი [[Billboard Hot 100]]-ში მეორე პოზიციაზე ავიდა. [[1971]] წელს [[ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია]]მ მას ოქროს სტატუსი მიანიჭა, ხოლო [[2017]] წელს — პლატინა.{{Certification Cite Ref |artist=John Denver |title=Take Me Home, Country Road |region=United States |type=single}} „Country Roads“ ჯონ დენვერის ერთ-ერთი ყველაზე პუპულარული სიმღერაა, რომელიც დღემდე იყიდება. [[2020]] წლის იანვრის მონაცემით, [[აშშ]]-ში 1.6 მილიონი ციფრული ასლია გაიყიდული.<ref name="roughstock sales">{{cite web |last=Bjorke |first=Matt |title=Top 30 Digital Country Downloads: January 24, 2020|url=http://roughstock.com/news/2020/01/44117-top-30-digital-country-downloads-january-24-2020 |work=Rough Stock |date=January 25, 2020 |accessdate=February 3, 2020}}</ref> [[1998]] წელს, ჯონი დენვერის [[1971]] წლის ჩანაწერი [[გრემის დიდების დარბაზი|გრემის დიდების დარბაზში]] იქნა შეყვანილი.<ref>{{cite web|url=https://www.grammy.com/awards/hall-of-fame-award#t|title=Grammy Hall Of Fame Award|publisher=Grammy.com|accessdate=2 აპრილი, 2024}}</ref> სიმღერა იქცა [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიის]] სიმბოლოდ. [[2014]] წელს იგი გახდა დასავლეთ ვირჯინიის მეოთხე ოფიციალური ჰიმნი.<ref>{{Cite web |date=2014-05-07 |title="Take Me Home Country Roads" |url=https://statesymbolsusa.org/take-me-home-country-roads |accessdate=2023-06-28 |website=State Symbols USA |language=en}}</ref> [[2023]] წელს შეტანილი იქნა [[კონგრესის ბიბლიოთეკა|კონგრესის ბიბლიოთეკის]] ჩანაწერების ეროვნულ რეესტრში.<ref>{{Cite web |title=2023 {{!}} View Registry by Induction Years {{!}} Recording Registry {{!}} National Recording Preservation Board {{!}} Programs {{!}} Library of Congress |url=https://www.loc.gov/programs/national-recording-preservation-board/recording-registry/registry-by-induction-years/2023/ |accessdate=2023-06-28 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref> [[2001]] წელს ნიდერლანდურმა პოპ ჯგუფმა „[[Hermes House Band]]“-მა გამოუშვა სიმღერის ქავერ-ვერსია სახელად „Country Roads“. [[2023]] წლის [[1 დეკემბერი|1 დეკემბერს]] ამერიკელმა მომღერალმა [[ლანა დელ რეი]]მ გამოსცა სიმღერის საფორტეპიანო ქავერ-ვერსია, ხოლო [[2018]] წელს კომპანია [[Bethesda Softworks]]-ის შეკვეთით, Copilot Music and Sound-მა და ვოკალურმა ჯგუფმა „Spank“ შექმნა სიმღერის ქავერ-ვერსია,<ref>{{cite web |last1=Hines |first1=Pete |title=IT'S FINALLY HERE. Download Country Roads cover now. It was recorded by our friends at CoPilot with a group out of New York called Spank. You've never heard of them, but maybe seen them performing on the streets of New York. |url=https://twitter.com/DCDeacon/status/1014506153785659394 |website=Twitter |accessdate=March 2, 2021 |language=en |date=July 4, 2018}}</ref> რომელიც ნაჩვენები იქნა ვიდეო თამაშის „[[Fallout 76]]“-ის [[E3]] 2018-ის ტრეილერში, რომლის სიუჟეტი სწორედ დასავლეთ ვირჯინიაში ვითარდება.<ref>{{cite web |url=https://www.polygon.com/e3/2018/6/11/17449092/fallout-76-song-john-denver-country-roads |title=Fallout 76 has everyone humming John Denver |last=Kuchera |first=Ben |date=June 11, 2018 |accessdate=July 22, 2018 |work=[[Polygon]] |publisher=[[Vox Media, Inc.]]}}</ref> ==ჩარტები== {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- !align="left"|ჩარტი (1971) ! style="text-align:center;"|უმაღლესი<br />პოზიცია |- {{singlechart |Canadatopsingles |3 |chartid=7580 |publishdate=4 სექტემბერი, 1971 |rowheader=true}} |- {{singlechart |Canadaadultcontemporary |5 |chartid=5331 |publishdate=14 აგვისტო, 1971 |rowheader=true}} |- {{singlechart |Canadacountry |17 |chartid=5339 |rowheader=true |publishdate=14 აგვისტო, 1971}} |- {{singlechart |Billboardhot100 |2 |artist=John Denver |rowheader=true |accessdate=26 მარტი, 2015}} |- {{singlechart |Billboardadultcontemporary |3 |artist=John Denver |rowheader=true |accessdate=26 მარტი, 2015}} |- !scope="row" |US [[Hot Country Songs|Hot Country Singles]] (''[[Billboard (ჟურნალი)|Billboard]]'')<ref>{{cite magazine|title=Hot Country Singles|magazine=Billboard|publisher=Nielsen Business Media, Inc|page=32|volume=83|number=36|date=4 სექტემბერი, 1971|issn=0006-2510|url=https://books.google.com/books?id=wggEAAAAMBAJ}}</ref> | style="text-align:center;"|50 |} ==რესურსები ინტერნეტში== *[https://www.discogs.com/master/249910-John-Denver-With-Fat-City-Take-Me-Home-Country-Roads Take Me Home, Country Roads] — [[Discogs]] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} 79hgja8a9pk3t2sta50mrvuzkc6pwbp 4650402 4650401 2024-05-02T15:31:42Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სიმღერა | სახელწოდება = Take Me Home, Country Roads | გარეკანი = John Denver with Fat City take me home country roads 1971 A-side US vinyl.jpg | ტიპი = single | შემსრულებელი = [[ჯონ დენვერი]] | ალბომი = [[Poems, Prayers & Promises]] | B-მხარე = „Poems, Prayers and Promises“ | გამოსვლის თარიღი= {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1971|04|12}} | ჩაიწერა = [[იანვარი]], [[1971]], [[ნიუ-იორკი]] | სტუდია = | ჟანრი = * [[ქანთრი]]<ref>{{cite book|author1=Kurt Wolff|author2=Orla Duane|title=Country Music: The Rough Guide|url=https://books.google.com/books?id=3Jorozp1yp4C&pg=PA425|year=2000|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-534-4|page=425}}</ref> * [[ხალხური მუსიკა|ფოლკი]]<ref name= "Breihan 2019">{{cite web|first= Tom |last= Breihan |title= The Number Ones: The Bee Gees' "How Can You Mend A Broken Heart"|website= [[Stereogum]] |date= February 5, 2019 |url= https://www.stereogum.com/2030825/the-number-ones-the-bee-gees-how-can-you-mend-a-broken-heart/columns/the-number-ones/|quote= John Denver’s folksy, bucolic ramble “Take Me Home, Country Roads” also peaked at #2...|accessdate= June 16, 2023}}</ref> | ხანგრძლივობა = 3:17 | ლეიბლი = [[RCA Records|RCA]] | ავტორი = *[[ბილ დენოფი]] * [[ტეფი ნივერტი]] * [[ჯონ დენვერი]] | პროდიუსერი = *[[მილტ ოკუნი]] * სიუზენ რუსკინი | წინა_სახელწოდება = Friends With You | წინა წელი = 1971 | შემდეგი_სახელწოდება = Everyday | შემდეგი წელი = 1972 | სხვადასხვა = {{External music video|{{YouTube|1vrEljMfXYo|„Take Me Home, Country Roads“ (აუდიო)}} | type = single | header = Audio }} }} „'''Take Me Home, Country Roads'''“, აგრეთვე ცნობილი როგორც „'''Country Roads'''“ — [[ბილ დენოფი]]ს, [[ტეფი ნივერტი]]სა და [[ჯონ დენვერი]]ს მიერ დაწერილი სიმღერა, რომელიც გამოიცა [[1971]] წლის [[12 აპრილი|12 აპრილს]]. იმავე წლის აგვისტოში იგი [[Billboard Hot 100]]-ში მეორე პოზიციაზე ავიდა. [[1971]] წელს [[ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია]]მ მას ოქროს სტატუსი მიანიჭა, ხოლო [[2017]] წელს — პლატინა.{{Certification Cite Ref |artist=John Denver |title=Take Me Home, Country Road |region=United States |type=single}} „Country Roads“ ჯონ დენვერის ერთ-ერთი ყველაზე პუპულარული სიმღერაა, რომელიც დღემდე იყიდება. [[2020]] წლის იანვრის მონაცემით, [[აშშ]]-ში 1.6 მილიონი ციფრული ასლია გაიყიდული.<ref name="roughstock sales">{{cite web |last=Bjorke |first=Matt |title=Top 30 Digital Country Downloads: January 24, 2020|url=http://roughstock.com/news/2020/01/44117-top-30-digital-country-downloads-january-24-2020 |work=Rough Stock |date=January 25, 2020 |accessdate=February 3, 2020}}</ref> [[1998]] წელს, ჯონი დენვერის [[1971]] წლის ჩანაწერი [[გრემის დიდების დარბაზი|გრემის დიდების დარბაზში]] იქნა შეყვანილი.<ref>{{cite web|url=https://www.grammy.com/awards/hall-of-fame-award#t|title=Grammy Hall Of Fame Award|publisher=Grammy.com|accessdate=2 აპრილი, 2024}}</ref> სიმღერა იქცა [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიის]] სიმბოლოდ. [[2014]] წელს იგი გახდა დასავლეთ ვირჯინიის მეოთხე ოფიციალური ჰიმნი.<ref>{{Cite web |date=2014-05-07 |title="Take Me Home Country Roads" |url=https://statesymbolsusa.org/take-me-home-country-roads |accessdate=2023-06-28 |website=State Symbols USA |language=en}}</ref> [[2023]] წელს შეტანილი იქნა [[კონგრესის ბიბლიოთეკა|კონგრესის ბიბლიოთეკის]] ჩანაწერების ეროვნულ რეესტრში.<ref>{{Cite web |title=2023 {{!}} View Registry by Induction Years {{!}} Recording Registry {{!}} National Recording Preservation Board {{!}} Programs {{!}} Library of Congress |url=https://www.loc.gov/programs/national-recording-preservation-board/recording-registry/registry-by-induction-years/2023/ |accessdate=2023-06-28 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref> [[2001]] წელს ნიდერლანდურმა პოპ ჯგუფმა „[[Hermes House Band]]“-მა გამოუშვა სიმღერის ქავერ-ვერსია სახელად „Country Roads“. [[2023]] წლის [[1 დეკემბერი|1 დეკემბერს]] ამერიკელმა მომღერალმა [[ლანა დელ რეი]]მ გამოსცა სიმღერის საფორტეპიანო ქავერ-ვერსია, ხოლო [[2018]] წელს კომპანია [[Bethesda Softworks]]-ის შეკვეთით, Copilot Music and Sound-მა და ვოკალურმა ჯგუფმა „Spank“ შექმნა სიმღერის ქავერ-ვერსია,<ref>{{cite web |last1=Hines |first1=Pete |title=IT'S FINALLY HERE. Download Country Roads cover now. It was recorded by our friends at CoPilot with a group out of New York called Spank. You've never heard of them, but maybe seen them performing on the streets of New York. |url=https://twitter.com/DCDeacon/status/1014506153785659394 |website=Twitter |accessdate=March 2, 2021 |language=en |date=July 4, 2018}}</ref> რომელიც ნაჩვენები იქნა ვიდეო თამაშის „[[Fallout 76]]“-ის [[E3]] 2018-ის ტრეილერში, რომლის სიუჟეტი სწორედ დასავლეთ ვირჯინიაში ვითარდება.<ref>{{cite web |url=https://www.polygon.com/e3/2018/6/11/17449092/fallout-76-song-john-denver-country-roads |title=Fallout 76 has everyone humming John Denver |last=Kuchera |first=Ben |date=June 11, 2018 |accessdate=July 22, 2018 |work=[[Polygon]] |publisher=[[Vox Media, Inc.]]}}</ref> ==ჩარტები== {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- !align="left"|ჩარტი (1971) ! style="text-align:center;"|უმაღლესი<br />პოზიცია |- {{singlechart |Canadatopsingles |3 |chartid=7580 |publishdate=4 სექტემბერი, 1971 |rowheader=true}} |- {{singlechart |Canadaadultcontemporary |5 |chartid=5331 |publishdate=14 აგვისტო, 1971 |rowheader=true}} |- {{singlechart |Canadacountry |17 |chartid=5339 |rowheader=true |publishdate=14 აგვისტო, 1971}} |- {{singlechart |Billboardhot100 |2 |artist=John Denver |rowheader=true |accessdate=26 მარტი, 2015}} |- {{singlechart |Billboardadultcontemporary |3 |artist=John Denver |rowheader=true |accessdate=26 მარტი, 2015}} |- !scope="row" |US [[Hot Country Songs|Hot Country Singles]] (''[[Billboard (ჟურნალი)|Billboard]]'')<ref>{{cite magazine|title=Hot Country Singles|magazine=Billboard|publisher=Nielsen Business Media, Inc|page=32|volume=83|number=36|date=4 სექტემბერი, 1971|issn=0006-2510|url=https://books.google.com/books?id=wggEAAAAMBAJ}}</ref> | style="text-align:center;"|50 |} ==რესურსები ინტერნეტში== *[https://www.discogs.com/master/249910-John-Denver-With-Fat-City-Take-Me-Home-Country-Roads Take Me Home, Country Roads] — [[Discogs]] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} [[კატეგორია:1970 წლის სიმღერები]] [[კატეგორია:1971 წლის სინგლები]] [[კატეგორია:2001 წლის სინგლები]] [[კატეგორია:ჯონ დენვერის სიმღერები]] 4q3o74r7rlmtvd4l34hf8865bkv6ys3 4650403 4650402 2024-05-02T15:32:30Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სიმღერა | სახელწოდება = Take Me Home, Country Roads | გარეკანი = John Denver with Fat City take me home country roads 1971 A-side US vinyl.jpg | ტიპი = single | შემსრულებელი = [[ჯონ დენვერი]] | ალბომი = [[Poems, Prayers & Promises]] | B-მხარე = „Poems, Prayers and Promises“ | გამოსვლის თარიღი= {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1971|04|12}} | ჩაიწერა = [[იანვარი]], [[1971]], [[ნიუ-იორკი]] | სტუდია = | ჟანრი = * [[ქანთრი]]<ref>{{cite book|author1=Kurt Wolff|author2=Orla Duane|title=Country Music: The Rough Guide|url=https://books.google.com/books?id=3Jorozp1yp4C&pg=PA425|year=2000|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-534-4|page=425}}</ref> * [[ხალხური მუსიკა|ფოლკი]]<ref name= "Breihan 2019">{{cite web|first= Tom |last= Breihan |title= The Number Ones: The Bee Gees' "How Can You Mend A Broken Heart"|website= [[Stereogum]] |date= February 5, 2019 |url= https://www.stereogum.com/2030825/the-number-ones-the-bee-gees-how-can-you-mend-a-broken-heart/columns/the-number-ones/|quote= John Denver’s folksy, bucolic ramble “Take Me Home, Country Roads” also peaked at #2...|accessdate= June 16, 2023}}</ref> | ხანგრძლივობა = 3:17 | ლეიბლი = [[RCA Records|RCA]] | ავტორი = *[[ბილ დენოფი]] * [[ტეფი ნივერტი]] * [[ჯონ დენვერი]] | პროდიუსერი = *[[მილტ ოკუნი]] * სიუზენ რუსკინი | წინა_სახელწოდება = Friends With You | წინა წელი = 1971 | შემდეგი_სახელწოდება = Everyday | შემდეგი წელი = 1972 | სხვადასხვა = {{External music video|{{YouTube|1vrEljMfXYo|„Take Me Home, Country Roads“ (აუდიო)}} | type = single | header = Audio }} }} „'''Take Me Home, Country Roads'''“, აგრეთვე ცნობილი როგორც „'''Country Roads'''“ — [[ბილ დენოფი]]ს, [[ტეფი ნივერტი]]სა და [[ჯონ დენვერი]]ს მიერ დაწერილი სიმღერა, რომელიც გამოიცა [[1971]] წლის [[12 აპრილი|12 აპრილს]]. იმავე წლის აგვისტოში იგი [[Billboard Hot 100]]-ში მეორე პოზიციაზე ავიდა. [[1971]] წელს [[ამერიკის ხმისჩამწერი კომპანიების ასოციაცია]]მ მას ოქროს სტატუსი მიანიჭა, ხოლო [[2017]] წელს — პლატინა.{{Certification Cite Ref |artist=John Denver |title=Take Me Home, Country Road |region=United States |type=single}} „Country Roads“ ჯონ დენვერის ერთ-ერთი ყველაზე პუპულარული სიმღერაა, რომელიც დღემდე იყიდება. [[2020]] წლის იანვრის მონაცემით, [[აშშ]]-ში 1.6 მილიონი ციფრული ასლია გაიყიდული.<ref name="roughstock sales">{{cite web |last=Bjorke |first=Matt |title=Top 30 Digital Country Downloads: January 24, 2020|url=http://roughstock.com/news/2020/01/44117-top-30-digital-country-downloads-january-24-2020 |work=Rough Stock |date=January 25, 2020 |accessdate=February 3, 2020}}</ref> [[1998]] წელს, ჯონი დენვერის [[1971]] წლის ჩანაწერი [[გრემის დიდების დარბაზი|გრემის დიდების დარბაზში]] იქნა შეყვანილი.<ref>{{cite web|url=https://www.grammy.com/awards/hall-of-fame-award#t|title=Grammy Hall Of Fame Award|publisher=Grammy.com|accessdate=2 აპრილი, 2024}}</ref> სიმღერა იქცა [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიის]] სიმბოლოდ. [[2014]] წელს იგი გახდა დასავლეთ ვირჯინიის მეოთხე ოფიციალური ჰიმნი.<ref>{{Cite web |date=2014-05-07 |title="Take Me Home Country Roads" |url=https://statesymbolsusa.org/take-me-home-country-roads |accessdate=2023-06-28 |website=State Symbols USA |language=en}}</ref> [[2023]] წელს შეტანილი იქნა [[კონგრესის ბიბლიოთეკა|კონგრესის ბიბლიოთეკის]] ჩანაწერების ეროვნულ რეესტრში.<ref>{{Cite web |title=2023 {{!}} View Registry by Induction Years {{!}} Recording Registry {{!}} National Recording Preservation Board {{!}} Programs {{!}} Library of Congress |url=https://www.loc.gov/programs/national-recording-preservation-board/recording-registry/registry-by-induction-years/2023/ |accessdate=2023-06-28 |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref> [[2001]] წელს ნიდერლანდურმა პოპ ჯგუფმა „[[Hermes House Band]]“-მა გამოუშვა სიმღერის ქავერ-ვერსია სახელად „Country Roads“. [[2023]] წლის [[1 დეკემბერი|1 დეკემბერს]] ამერიკელმა მომღერალმა [[ლანა დელ რეი]]მ გამოსცა სიმღერის საფორტეპიანო ქავერ-ვერსია, ხოლო [[2018]] წელს კომპანია [[Bethesda Softworks]]-ის შეკვეთით, Copilot Music and Sound-მა და ვოკალურმა ჯგუფმა „Spank“ შექმნა სიმღერის ქავერ-ვერსია,<ref>{{cite web |last1=Hines |first1=Pete |title=IT'S FINALLY HERE. Download Country Roads cover now. It was recorded by our friends at CoPilot with a group out of New York called Spank. You've never heard of them, but maybe seen them performing on the streets of New York. |url=https://twitter.com/DCDeacon/status/1014506153785659394 |website=Twitter |accessdate=March 2, 2021 |language=en |date=July 4, 2018}}</ref> რომელიც ნაჩვენები იქნა ვიდეო თამაშის „[[Fallout 76]]“-ის [[E3]] 2018-ის ტრეილერში, რომლის სიუჟეტი სწორედ დასავლეთ ვირჯინიაში ვითარდება.<ref>{{cite web |url=https://www.polygon.com/e3/2018/6/11/17449092/fallout-76-song-john-denver-country-roads |title=Fallout 76 has everyone humming John Denver |last=Kuchera |first=Ben |date=June 11, 2018 |accessdate=July 22, 2018 |work=[[Polygon]] |publisher=[[Vox Media, Inc.]]}}</ref> ==ჩარტები== {|class="wikitable sortable plainrowheaders" |- !align="left"|ჩარტი (1971) ! style="text-align:center;"|უმაღლესი<br />პოზიცია |- {{singlechart |Canadatopsingles |3 |chartid=7580 |publishdate=4 სექტემბერი, 1971 |rowheader=true}} |- {{singlechart |Canadaadultcontemporary |5 |chartid=5331 |publishdate=14 აგვისტო, 1971 |rowheader=true}} |- {{singlechart |Canadacountry |17 |chartid=5339 |rowheader=true |publishdate=14 აგვისტო, 1971}} |- {{singlechart |Billboardhot100 |2 |artist=John Denver |rowheader=true |accessdate=26 მარტი, 2015}} |- {{singlechart |Billboardadultcontemporary |3 |artist=John Denver |rowheader=true |accessdate=26 მარტი, 2015}} |- !scope="row" |US [[Hot Country Songs|Hot Country Singles]] (''[[Billboard (ჟურნალი)|Billboard]]'')<ref>{{cite magazine|title=Hot Country Singles|magazine=Billboard|publisher=Nielsen Business Media, Inc|page=32|volume=83|number=36|date=4 სექტემბერი, 1971|issn=0006-2510|url=https://books.google.com/books?id=wggEAAAAMBAJ}}</ref> | style="text-align:center;"|50 |} ==რესურსები ინტერნეტში== *[https://www.discogs.com/master/249910-John-Denver-With-Fat-City-Take-Me-Home-Country-Roads Take Me Home, Country Roads] — [[Discogs]] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:1970 წლის სიმღერები]] [[კატეგორია:1971 წლის სინგლები]] [[კატეგორია:2001 წლის სინგლები]] [[კატეგორია:ჯონ დენვერის სიმღერები]] d4a0zeustln60pw2cjrylthg7wr31ox 14 566118 4650404 2024-05-02T15:34:11Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ჯონ დენვერი]] [[კატეგორია:სიმღერები შემსრულებლის მიხედვით]] [[კატეგორია:ამერიკული ქანთრი მუსიკის სიმღერები]] wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჯონ დენვერი]] [[კატეგორია:სიმღერები შემსრულებლის მიხედვით]] [[კატეგორია:ამერიკული ქანთრი მუსიკის სიმღერები]] ogovg714prsqzzo98g8mrl128xgmveb 14 566119 4650405 2024-05-02T15:36:06Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{commons category|John Denver}} {{Cat main|ჯონ დენვერი}} [[კატეგორია:ამერიკელი მუსიკოსების მიხედვით სახელდარქმეული ვიკიპედიის კატეგორიები]] wikitext text/x-wiki {{commons category|John Denver}} {{Cat main|ჯონ დენვერი}} [[კატეგორია:ამერიკელი მუსიკოსების მიხედვით სახელდარქმეული ვიკიპედიის კატეგორიები]] 2z8qw7r142sy6gsr78qx6x7elqatumq 3 566120 4650415 2024-05-02T16:08:57Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~ {{subst:ტესტი}}— ~~~~ wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Gobrona|Gobrona]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Gobrona|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Gobrona|წვლილი]]) 16:08, 2 მაისი 2024 (UTC) == გთხოვთ, ვარჯიშისთვის გამოიყენოთ [[ვიკიპედია:სავარჯიშო|„სავარჯიშო გვერდი“]] ! == {{ახალბედა/ტესტი}} — [[მომხმარებელი:Gobrona|Gobrona]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Gobrona|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Gobrona|წვლილი]]) 16:08, 2 მაისი 2024 (UTC) pu9wy8e5ps3x846x3iilnjq6qq6yoxr 4650421 4650415 2024-05-02T16:48:26Z Krs one 2024 160926 პასუხი wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Gobrona|Gobrona]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Gobrona|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Gobrona|წვლილი]]) 16:08, 2 მაისი 2024 (UTC) :საღოლ ბიძინა! [[მომხმარებელი:Krs one 2024|Krs one 2024]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Krs one 2024|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Krs one 2024|წვლილი]]) 16:48, 2 მაისი 2024 (UTC) == გთხოვთ, ვარჯიშისთვის გამოიყენოთ [[ვიკიპედია:სავარჯიშო|„სავარჯიშო გვერდი“]] ! == {{ახალბედა/ტესტი}} — [[მომხმარებელი:Gobrona|Gobrona]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Gobrona|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Gobrona|წვლილი]]) 16:08, 2 მაისი 2024 (UTC) hp7157qsmtcqrdenjlv8yjb829e0s1e 10 566121 4650436 2024-05-02T18:02:22Z ზურა6446 102258 ახალი გვერდი: <includeonly><cite class="report" style="font-style:normal" {{ #if: {{{ref|}}} |{{#ifeq:{{{ref|}}}|harv |{{#if:{{{last|{{{author|}}}}}} | {{#if:{{{year|}}} | id="CITEREF{{{last|{{{author|}}}}}}{{{year|}}}" }} }} |id="{{{ref|}}}" }} }}>{{ #if: {{#if: {{{url|}}} | {{#if: {{{title|}}} |1}}}} ||შეცდომა თარგის გამოძახებისას: [[:თარგი:cite report|cite report]]: პარამეტრ... wikitext text/x-wiki <includeonly><cite class="report" style="font-style:normal" {{ #if: {{{ref|}}} |{{#ifeq:{{{ref|}}}|harv |{{#if:{{{last|{{{author|}}}}}} | {{#if:{{{year|}}} | id="CITEREF{{{last|{{{author|}}}}}}{{{year|}}}" }} }} |id="{{{ref|}}}" }} }}>{{ #if: {{#if: {{{url|}}} | {{#if: {{{title|}}} |1}}}} ||შეცდომა თარგის გამოძახებისას: [[:თარგი:cite report|cite report]]: პარამეტრები '''url''' და '''title''' აუცილებელად უნდა მიეთითოს. }}{{ #if: {{{archiveurl|}}}{{{archivedate|}}} | {{#if: {{#if: {{{archiveurl|}}}| {{#if: {{{archivedate|}}} |1}}}} ||შეცდომა თარგის გამოძახებისას: [[:თარგი:cite report|cite report]]: პარამეტრები '''archiveurl''' და '''archivedate''' მითითებული უნდა იყოს ორივე, ან არცერთი. }} }}{{#if: {{{author|}}}{{{last|{{{last1|}}}}}} | {{#if: {{{authorlink|{{{authorlink1|}}}}}} | [[{{{authorlink|{{{authorlink1|}}}}}} |{{#if: {{{last|{{{last1|}}}}}} | {{{last|{{{last1|}}}}}}{{#if: {{{first|{{{first1|}}}}}}| , {{{first|{{{first1|}}}}}} }} | {{{author}}} }}]] | {{#if: {{{last|{{{last1|}}}}}} | {{{last|{{{last1|}}}}}}{{#if: {{{first|{{{first1|}}}}}} |, {{{first|{{{first1|}}}}}} }} | {{{author}}} }} }} }}{{#if: {{{author|}}}{{{last|{{{last1|}}}}}} |{{#if: {{{author2|}}}{{{last2|}}} |<nowiki>;</nowiki>&#32; |.&#32;}} }}{{#if: {{{author2|}}}{{{last2|}}} | {{#if: {{{authorlink2|}}} |[[{{{authorlink2|}}}|{{#if: {{{last2|}}} | {{{last2|}}}{{#if: {{{first2|}}} |, {{{first2|}}} }} |{{{author2}}} }}]] |{{#if: {{{last2|}}} |{{{last2}}}{{#if: {{{first2|}}} |, {{{first2}}} }} |{{{author2}}} }} }} }}{{#if: {{{author2|}}}{{{last2|}}} |{{#if: {{{author3|}}}{{{last3|}}} |<nowiki>;</nowiki>&#32; |.&#32;}} }}{{#if: {{{author3|}}}{{{last3|}}} | {{#if: {{{authorlink3|}}} |[[{{{authorlink3|}}}|{{#if: {{{last3|}}} |{{{last3|}}}{{#if: {{{first3|}}} |, {{{first3|}}} }} |{{{author3}}} }}]] |{{#if: {{{last3|}}} |{{{last3}}}{{#if: {{{first3|}}} |, {{{first3}}} }} |{{{author3}}} }} }} }}{{#if: {{{author3|}}}{{{last3|}}} |{{#if: {{{author4|}}}{{{last4|}}} |<nowiki>;</nowiki>&#32; |.&#32;}} }}{{#if: {{{author4|}}}{{{last4|}}} | {{#if: {{{authorlink4|}}} |[[{{{authorlink4|}}}|{{#if: {{{last4|}}} |{{{last4|}}}{{#if: {{{first4|}}} |, {{{first4|}}} }} | {{{author4}}} }}]] |{{#if: {{{last4|}}} |{{{last4}}}{{#if: {{{first4|}}} |, {{{first4}}} }} |{{{author4}}} }} }} }}{{#if: {{{author4|}}}{{{last4|}}} |{{#if: {{{author5|}}}{{{last5|}}} |<nowiki>;</nowiki>&#32; |.&#32;}} }}{{#if: {{{author5|}}}{{{last5|}}} | {{#if: {{{authorlink5|}}} |[[{{{authorlink5|}}}|{{#if: {{{last5|}}} |{{{last5|}}}{{#if: {{{first5|}}} |, {{{first5|}}} }} |{{{author5}}} }}]] |{{#if: {{{last5|}}} |{{{last5}}}{{#if: {{{first5|}}} |, {{{first5}}} }} |{{{author5}}} }} }} }}{{#if: {{{author5|}}}{{{last5|}}} |{{#if: {{{author6|}}}{{{last6|}}} |<nowiki>;</nowiki>&#32; |.&#32;}} }}{{#if: {{{author6|}}}{{{last6|}}} | {{#if: {{{authorlink6|}}} |[[{{{authorlink6|}}}|{{#if: {{{last6|}}} |{{{last6|}}}{{#if: {{{first6|}}} |, {{{first6|}}} }} |{{{author6}}} }}]] |{{#if: {{{last6|}}} |{{{last6}}}{{#if: {{{first6|}}} |, {{{first6}}} }} |{{{author6}}} }} }} }}{{#if: {{{author6|}}}{{{last6|}}} |{{#if: {{{author7|}}}{{{last7|}}} |<nowiki>;</nowiki>&#32; |.&#32;}} }}{{#if: {{{author7|}}}{{{last7|}}} | {{#if: {{{authorlink7|}}} |[[{{{authorlink7|}}}|{{#if: {{{last7|}}} |{{{last7|}}}{{#if: {{{first7|}}} |, {{{first7|}}} }} |{{{author7}}} }}]] |{{#if: {{{last7|}}} |{{{last7}}}{{#if: {{{first7|}}} |, {{{first7}}} }} |{{{author7}}} }} }} }}{{#if: {{{author7|}}}{{{last7|}}} |{{#if: {{{author8|}}}{{{last8|}}} |<nowiki>;</nowiki>&#32; |.&#32;}} }}{{#if: {{{author8|}}}{{{last8|}}} | {{#if: {{{authorlink8|}}} |[[{{{authorlink8|}}}|{{#if: {{{last8|}}} |{{{last8|}}}{{#if: {{{first8|}}} |, {{{first8|}}} }} |{{{author8}}} }}]] |{{#if: {{{last8|}}} |{{{last8}}}{{#if: {{{first8|}}} |, {{{first8}}} }}.&#32; |{{{author8}}}.&#32; }} }} }}{{#if: {{{author|}}}{{{last|}}} | {{#if: {{{coauthors|}}}| <nowiki>;</nowiki>&#32;{{{coauthors}}} }} }}{{#if: {{{author|}}}{{{last|}}}| {{#if: {{{date|}}} | &#32;({{{date}}})&#32; | {{#if: {{{year|}}} | {{#if: {{{month|}}} | &#32;({{{month}}} {{{year}}}) | &#32;({{{year}}}) }} }} |}} }}{{#if: {{{archiveurl|}}} | {{#if: {{{archiveurl|}}} | {{#if: {{{title|}}} | [{{{archiveurl}}} {{{title}}}] }}}} | {{#if: {{{url|}}} | {{#if: {{{title|}}} | [{{{url}}} {{{title}}}] }}}} }}{{#if: {{{language|}}} | &#32;{{{language}}} }}{{#if: {{{format|}}} | &#32;({{{format|}}}) }}{{#if: {{{work|}}} | .&#32;''{{{work}}}'' }}{{#if: {{{pages|}}} | &#32;გვ. {{{pages}}} }}{{#if: {{{publisher|}}} | .&#32;{{{publisher}}}{{#if: {{{author|}}}{{{last|}}} | | {{#if: {{{date|}}}{{{year|}}}{{{month|}}} || }} }} }}{{#if: {{{author|}}}{{{last|}}} ||{{#if: {{{date|}}} | &#32;({{{date}}}) | {{#if: {{{year|}}} | {{#if: {{{month|}}} | &#32;({{{month}}} {{{year}}}) | &#32;({{{year}}}) }} }} }} }}.{{#if: {{{archivedate|}}} | &#32; დაარქივებულია [{{{url}}} ორიგინალიდან] — {{{archivedate}}}. }}{{#if: {{{quote|}}} | &#32;''ციტატა:'' „{{{quote}}}“ }}{{#if: {{{accessdate|}}} | &#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: {{{accessdate}}}{{#if: {{{accessyear|}}} | , [[{{{accessyear}}}]] }}.</small> }}{{#if: {{{accessmonthday|}}} | &#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: {{{accessmonthday}}}, {{{accessyear}}}.</small> }}{{#if: {{{access-date|}}} | &#32;<small style="color:grey">ციტირების თარიღი: {{{access-date}}}</small>}}</cite></includeonly><noinclude>{{თარგის ინფო}}</noinclude> 2468fl1hjv7ywncfls1zzjqkb0pl964 0 566122 4650448 2024-05-02T19:00:11Z Bekapoetic31 149646 შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:en:Special:Redirect/revision/1217895466|Parliament of Malta]]“ wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პარლამენტი|სახელი=მალტის პარლამენტი|მშობლიური სახელი=Il-Parlament ta' Malta|სურათი=Logo of the Parliament of Malta.png|ფონის ფერი=#5F8A80|პალატის ტიპი=ერთპალატიანი|პალატები=მალტის წარმომადგენელთა პალატა|ხელმძღვანელი1_ტიპი=მალტის პრეზიდენტი|ხელმძღვანელი1=მირიამ სპიტერი დებონო|ხელმძღვანელი2_ტიპი=მალტის წარმომადგენელთა სპიკერი|ხელმძღვანელი2=ანჯელო ფარუჯია|წევრები=79|პოლიტიკური ჯგუფები1='''მალტის მთავრობა 2022–2027 (44)''' * [[ლეიბორისტული პარტია (მალტა)|ლეიბორისტული პარტია]] (43) * დამოუკიდებელი პოლიტიკოსი (როსიან კუტაჯარი) '''ოპოზიცია (საპარლამენტო) (35)''' * [[ნაციონალისტური პარტია (მალტა)|ნაციონალისტური პარტია]] (35)|საარჩევნო_სისტემა1=ერთი გადასაცემი ხმა (არ ითვლიან გენდერული კვოტის შესასრულებლად გადაბირებულ წევრებს)|ბოლო_არჩევნები1=2022 წლის მალტის საყოველთაო არჩევნები; 26 მარტი, 2022 წ.|შემდეგი_არჩევნები1=მალტის მომდევნო საყოველთაო არჩევნები, 2027 წ.|საიტი=http://www.parlament.mt/|მოწვევის რიგითობა=მე-14 მოწვევის პარლამენტი|სტრუქტურა1=[[File:Malta 14th legislature House of Representatives.svg|250px]]|სხდომების ადგილი=პარლამენტის სასახლე ([[მალტა]])|სტრუქტურა1_ალტ=120px}} '''მალტის პარლამენტი''' ([[მალტური ენა|მალტ]]. ''Il-Parlament ta' Malta'') — კონსტიტუციური საკანონმდებლო ორგანი [[მალტა|მალტაში]], რომელიც განთავსებულია [[ვალეტა|ვალეტაში]]. [[პარლამენტი]] არის ერთპალატიანი, რომელსაც ემსახურება დემოკრატიულად არჩეული '''წარმომადგენელთა პალატა''' და მალტის პრეზიდენტი. კონსტიტუციის თანახმად, მთავრობის ყველა [[მინისტრი]], მათ შორის, პრემიერ-მინისტრი, წარმომადგენელთა პალატის წევრი უნდა გახდეს. პარლამენტი იყო [[ორპალატიანი სისტემა|ორპალატიანი]] 1921 და 1933 წლებს შორის და მოიცავდა სენატს ''(Senat)'', ისევე როგორც საკანონმდებლო ასამბლეას ''(Assemblea Leġiżlattiva)''. == მალტის წარმომადგენელთა პალატა == წარმომადგენელთა პალატა ([[მალტური ენა|მალტ]]. ''Kamra tad-Deputati'') არის მალტის ერთპალატიანი საკანონმდებლო ორგანო და მალტის პარლამენტის შემადგენელი ნაწილი. პალატის სპიკერი პალატას უწევს თავმჯდომარეობას. [[მალტის პრეზიდენტი]] ინიშნება 5 წლის ვადით პალატის გადაწყვეტილების საფუძველზე. === შემადგენლობა === პალატა შედგება 5 წლიანი საკანონმდებლო ვადით არჩეული წევრების კენტი რაოდენობისგან. ერთჯერადად ხმის გადამცემი საარჩევნო სისტემის ფარგლებში, თითოეული 13 საარჩევნო უბნიდან აირჩევა 5 წევრი, თუმცა არაპროპორციულობის შემთხვევაში პალატას დამატებით ემატებიან სხვა წევრები. 2022 წლიდან, დამატებით 12 ადგილი გადაეცათ მდედრობითი სქესის კანდიდატებს. იმდენად, რამდენადაც მათ ვერ შეადგინეს არჩეული წევრების 40%, პარლამენტის წევრთა რაოდენობამ 79 შეადგინა. === საარჩევნო სისტემა === ერთჯერადად ხმის გადამცემი სისტემის საფუძველზე, თითოეული 13 ოლქიდან აირჩევა 5 პარლამენტის წევრი.<ref name=":0">{{Cite web|title=How Malta Votes: An Overview - Malta Elections|url=https://www.um.edu.mt/projects/maltaelections/stvsystem/howmaltavotes|access-date=19 November 2021|website=University of Malta|archive-date=8 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220308062851/https://www.um.edu.mt/projects/maltaelections/stvsystem/howmaltavotes|url-status=live}}</ref> კანდიდატები, რომლებიც გადალახავენ ჰაგენბახ-ბისჰოფის კვოტას, გაიმარჯვებენ პირველივე ტურში, ხოლო ნებისმიერი დამატებითი ხმა მიენიჭებათ დანარჩენ კანდიდატებს, თუკი ეს მათ მისცემს კვოტის გადალახვის საშუალებას.<ref name=":0" /> შემდეგ, თითოეული ყველაზე დაბალი რეიტინგის კანდიდატი დაკარგავს საკუთარ უპირატესობას, რომელიც გადაეცემა სხვა კანდიდატს, სანამ ყველა 5 ადგილი არ შეივსება.<ref name=":1">{{Cite web|title=Malta, electoral system|url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/2203_B.htm|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171012044754/http://archive.ipu.org/parline-e/reports/2203_B.htm|archive-date=12 October 2017|access-date=19 November 2021|website=Inter-Parliamentary Union}}</ref> თუკი პარტია მოიპოვებს პირველი პრეფერენციების ხმების უმრავლესობას, მაგრამ ვერ შეძლებს საპარლამენტო უმრავლეობის მიღებას, მას მიენიჭება მანდატი ერთ-ადგილიანი უმრავლესობის უზრუნველსაყოფად. თუმცა, ეს მოხდება მაშინ, თუ ის არის ერთ-ერთი, მანდატის მსურველ ორ პარტიას შორის.<ref name=":1" /> როდესაც რეიტინგზე დაფუძნებული პრეფერენციული სისტემა ტექნიკურად პროპორციულია, მანდატების მცირე რაოდენობა თითოეული ოლქისთვის (5 მანდატი) ნიშნავს, რომ პარტიებს მხოლოდ მაშინ შეუძლიათ მანდატების მიღება, თუკი ისინი მოიპოვებენ სულ მცირე ხმების 16.7%-ს.<ref>The Hagenbach-Bischoff quota <math>\frac{\text{total votes}}{\text{total seats}+1}</math> is 1/6 of the total votes cast, i.e. about 16.7% of votes</ref> ასე რომ, პატარა პარტიები ვეღარ სარგებლობენ წარმომადგენლობის უფლებით. შედეგად, მალტას გააჩნია სტაბილური [[ორპარტიული სისტემა]], სადაც მხოლოდ ლეიბორისტულ და ნაციონალისტურ პარტიებს აქვთ რეალური შანსი მთავრობის ფორმირებისთვის.<ref>{{Cite book|last1=Hirczy de Miño|first1=Wolfgang|title=Malta: STV in a two-party system|last2=C. Lane|first2=John|year=1999|pages=17}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Cini|first=Michelle|date=2009|title=A Divided Nation: Polarization and the Two-Party System in Malta|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/714004966|journal=South European Society and Politics|volume=7|issue=1|pages=6–23|doi=10.1080/714004966|issn=1360-8746|s2cid=154269904|access-date=25 March 2022|archive-date=16 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201016041418/https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/714004966|url-status=live}}</ref> 2018 წელს, ქვეყნის მასშტაბით ხმის მიცემის ასაკი განისაზღვრა 16 წლით.<ref>{{Cite web|date=5 March 2018|title=16-year-olds granted the vote in national elections|url=https://timesofmalta.com/articles/view/16-year-olds-granted-the-vote-in-national-elections.672453|access-date=4 March 2022|website=Times of Malta|language=en-GB|archive-date=26 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220326102348/https://timesofmalta.com/articles/view/16-year-olds-granted-the-vote-in-national-elections.672453|url-status=live}}</ref> 2021 წელს შემუშავდა გენდერის მაკორექტირებელი მექანიზმი და კონსტიტუციის ახლადმიღებულმა კანონმა უზრუნველყო დამატებით 12 ადგილი იმ კანდიდატებისთვის, რომლებიც „ნაკლებად წარმოდგენილი სქესის„ მატარებლები იყვნენ და პარლამენტს მიღმა დარჩნენ. ეს მოხდებოდა მაშინ, თუკი რომელიმე სქესის წარმომადგენელი კანდიდატები პარლამენტის მანდატების 40%-ზე ნაკლებს აიღებდნენ.<ref name="maltaind-20220328">{{cite web|last=Abbas Shalan|first=Samira|url=https://www.independent.com.mt/articles/2022-03-28/local-news/Only-4-women-elected-casual-election-results-set-to-trigger-gender-mechanism-6736241838|title=Only 4 women elected, casual election results set to trigger gender mechanism|date=28 March 2022|access-date=19 August 2022|work=The Malta Independent|archive-date=19 August 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220819085702/https://www.independent.com.mt/articles/2022-03-28/local-news/Only-4-women-elected-casual-election-results-set-to-trigger-gender-mechanism-6736241838|url-status=live}}</ref> რამდენადაც ქალბატონებს არასდროს აუღიათ არჩეული კანდიდატების 15%-ზე მეტი მექანიზმის ამოქმედებამდე, ამან ეფექტურად უზრუნველყო ქალბატონებისთვის 12 დამატებითი მანდატის (6 თითოეული პარტიიდან) გადაცემა პარლამენტში. === სხდომების ადგილი === 1921 და 2015 წლებს შორის, წარმომადგენელთა პალატა განთავსდა ვალეტაში მდებარე დიდოსტატის სასახლეში.<ref>{{cite news|date=4 May 2015|title=Parliament House inaugurated, holds first sitting: 'A milestone in Malta's parliamentary history' – President|work=Times of Malta|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20150504/local/parliament-house-inaugurated-holds-first-sitting-a-milestone-in-maltas.566711|url-status=live|access-date=6 May 2015}}</ref> 2015 წლის 4 მაისიდან, წარმომადგენელთა პალატის წევრები იკრიბებიან პარლამენტის სასახლეში, [[ვალეტა|ვალეტას]] საქალაქო კარიბჭის მიმდებარედ. === კომიტეტები === პალატის მუდმივმოქმედი ბრძანება ითვალისწინებს რვა საპარლამენტო მუდმივმოქმედი კომიტეტის შექმნას, რათა საპარლამენტო საქმიანობა უფრო ეფექტური გახდეს და პარლამენტის მაკონტროლებელი ფუნქციები უფრო გაიზარდოს. მუდმივმოქმედ კომიტეტებს შორისაა: * სახლის ბიზნესის მუდმივი კომიტეტი * პრივილეგიების მუდმივი კომიტეტი * საჯარო ანგარიშების მუდმივი კომიტეტი * საგარეო და ევროპულ საქმეთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი * სოციალურ საკითხთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი * კანონპროექტების განხილვის მუდმივი კომიტეტი * საოჯახო საკითხთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი * ეკონომიკურ და საფინანსო საკითხთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი სხვა მუდმივმოქმედი კომიტეტები, რომლებიც შექმნილია განსხვავებული წესდებით, მოიცავს: * გარემოს დაცვისა და განვითარების დაგეგმვის მუდმივი კომიტეტი * ეროვნული აუდიტის სამსახურის ანგარიშების კომიტეტი * საჯარო დანიშვნების მუდმივი კომიტეტი * საზოგადოებრივი ცხოვრების სტანდარტების კომიტეტი ასევე, არსებობს შერჩეული და არაოფიციალური კომიტეტები. == უკანასკნელი არჩევნები == == წევრები == == სქოლიო == <references /> == სასარგებლო ბმულები == * [https://parlament.mt Official website] [[კატეგორია:პარლამენტები ქვეყნების მიხედვით]] hgsdu83f750e4nk38nfg10daym1ysrp 4650449 4650448 2024-05-02T19:01:23Z Bekapoetic31 149646 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პარლამენტი|სახელი=მალტის პარლამენტი|მშობლიური სახელი=Il-Parlament ta' Malta|სურათი=File:Logo of the Parliament of Malta.png|ფონის ფერი=#5F8A80|პალატის ტიპი=ერთპალატიანი|პალატები=მალტის წარმომადგენელთა პალატა|ხელმძღვანელი1_ტიპი=მალტის პრეზიდენტი|ხელმძღვანელი1=მირიამ სპიტერი დებონო|ხელმძღვანელი2_ტიპი=მალტის წარმომადგენელთა სპიკერი|ხელმძღვანელი2=ანჯელო ფარუჯია|წევრები=79|პოლიტიკური ჯგუფები1='''მალტის მთავრობა 2022–2027 (44)''' * [[ლეიბორისტული პარტია (მალტა)|ლეიბორისტული პარტია]] (43) * დამოუკიდებელი პოლიტიკოსი (როსიან კუტაჯარი) '''ოპოზიცია (საპარლამენტო) (35)''' * [[ნაციონალისტური პარტია (მალტა)|ნაციონალისტური პარტია]] (35)|საარჩევნო_სისტემა1=ერთი გადასაცემი ხმა (არ ითვლიან გენდერული კვოტის შესასრულებლად გადაბირებულ წევრებს)|ბოლო_არჩევნები1=2022 წლის მალტის საყოველთაო არჩევნები; 26 მარტი, 2022 წ.|შემდეგი_არჩევნები1=მალტის მომდევნო საყოველთაო არჩევნები, 2027 წ.|საიტი=http://www.parlament.mt/|მოწვევის რიგითობა=მე-14 მოწვევის პარლამენტი|სტრუქტურა1=[[File:Malta 14th legislature House of Representatives.svg|250px]]|სხდომების ადგილი=პარლამენტის სასახლე ([[მალტა]])|სტრუქტურა1_ალტ=120px}} '''მალტის პარლამენტი''' ([[მალტური ენა|მალტ]]. ''Il-Parlament ta' Malta'') — კონსტიტუციური საკანონმდებლო ორგანი [[მალტა|მალტაში]], რომელიც განთავსებულია [[ვალეტა|ვალეტაში]]. [[პარლამენტი]] არის ერთპალატიანი, რომელსაც ემსახურება დემოკრატიულად არჩეული '''წარმომადგენელთა პალატა''' და მალტის პრეზიდენტი. კონსტიტუციის თანახმად, მთავრობის ყველა [[მინისტრი]], მათ შორის, პრემიერ-მინისტრი, წარმომადგენელთა პალატის წევრი უნდა გახდეს. პარლამენტი იყო [[ორპალატიანი სისტემა|ორპალატიანი]] 1921 და 1933 წლებს შორის და მოიცავდა სენატს ''(Senat)'', ისევე როგორც საკანონმდებლო ასამბლეას ''(Assemblea Leġiżlattiva)''. == მალტის წარმომადგენელთა პალატა == წარმომადგენელთა პალატა ([[მალტური ენა|მალტ]]. ''Kamra tad-Deputati'') არის მალტის ერთპალატიანი საკანონმდებლო ორგანო და მალტის პარლამენტის შემადგენელი ნაწილი. პალატის სპიკერი პალატას უწევს თავმჯდომარეობას. [[მალტის პრეზიდენტი]] ინიშნება 5 წლის ვადით პალატის გადაწყვეტილების საფუძველზე. === შემადგენლობა === პალატა შედგება 5 წლიანი საკანონმდებლო ვადით არჩეული წევრების კენტი რაოდენობისგან. ერთჯერადად ხმის გადამცემი საარჩევნო სისტემის ფარგლებში, თითოეული 13 საარჩევნო უბნიდან აირჩევა 5 წევრი, თუმცა არაპროპორციულობის შემთხვევაში პალატას დამატებით ემატებიან სხვა წევრები. 2022 წლიდან, დამატებით 12 ადგილი გადაეცათ მდედრობითი სქესის კანდიდატებს. იმდენად, რამდენადაც მათ ვერ შეადგინეს არჩეული წევრების 40%, პარლამენტის წევრთა რაოდენობამ 79 შეადგინა. === საარჩევნო სისტემა === ერთჯერადად ხმის გადამცემი სისტემის საფუძველზე, თითოეული 13 ოლქიდან აირჩევა 5 პარლამენტის წევრი.<ref name=":0">{{Cite web|title=How Malta Votes: An Overview - Malta Elections|url=https://www.um.edu.mt/projects/maltaelections/stvsystem/howmaltavotes|access-date=19 November 2021|website=University of Malta|archive-date=8 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220308062851/https://www.um.edu.mt/projects/maltaelections/stvsystem/howmaltavotes|url-status=live}}</ref> კანდიდატები, რომლებიც გადალახავენ ჰაგენბახ-ბისჰოფის კვოტას, გაიმარჯვებენ პირველივე ტურში, ხოლო ნებისმიერი დამატებითი ხმა მიენიჭებათ დანარჩენ კანდიდატებს, თუკი ეს მათ მისცემს კვოტის გადალახვის საშუალებას.<ref name=":0" /> შემდეგ, თითოეული ყველაზე დაბალი რეიტინგის კანდიდატი დაკარგავს საკუთარ უპირატესობას, რომელიც გადაეცემა სხვა კანდიდატს, სანამ ყველა 5 ადგილი არ შეივსება.<ref name=":1">{{Cite web|title=Malta, electoral system|url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/2203_B.htm|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171012044754/http://archive.ipu.org/parline-e/reports/2203_B.htm|archive-date=12 October 2017|access-date=19 November 2021|website=Inter-Parliamentary Union}}</ref> თუკი პარტია მოიპოვებს პირველი პრეფერენციების ხმების უმრავლესობას, მაგრამ ვერ შეძლებს საპარლამენტო უმრავლეობის მიღებას, მას მიენიჭება მანდატი ერთ-ადგილიანი უმრავლესობის უზრუნველსაყოფად. თუმცა, ეს მოხდება მაშინ, თუ ის არის ერთ-ერთი, მანდატის მსურველ ორ პარტიას შორის.<ref name=":1" /> როდესაც რეიტინგზე დაფუძნებული პრეფერენციული სისტემა ტექნიკურად პროპორციულია, მანდატების მცირე რაოდენობა თითოეული ოლქისთვის (5 მანდატი) ნიშნავს, რომ პარტიებს მხოლოდ მაშინ შეუძლიათ მანდატების მიღება, თუკი ისინი მოიპოვებენ სულ მცირე ხმების 16.7%-ს.<ref>The Hagenbach-Bischoff quota <math>\frac{\text{total votes}}{\text{total seats}+1}</math> is 1/6 of the total votes cast, i.e. about 16.7% of votes</ref> ასე რომ, პატარა პარტიები ვეღარ სარგებლობენ წარმომადგენლობის უფლებით. შედეგად, მალტას გააჩნია სტაბილური [[ორპარტიული სისტემა]], სადაც მხოლოდ ლეიბორისტულ და ნაციონალისტურ პარტიებს აქვთ რეალური შანსი მთავრობის ფორმირებისთვის.<ref>{{Cite book|last1=Hirczy de Miño|first1=Wolfgang|title=Malta: STV in a two-party system|last2=C. Lane|first2=John|year=1999|pages=17}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Cini|first=Michelle|date=2009|title=A Divided Nation: Polarization and the Two-Party System in Malta|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/714004966|journal=South European Society and Politics|volume=7|issue=1|pages=6–23|doi=10.1080/714004966|issn=1360-8746|s2cid=154269904|access-date=25 March 2022|archive-date=16 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201016041418/https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/714004966|url-status=live}}</ref> 2018 წელს, ქვეყნის მასშტაბით ხმის მიცემის ასაკი განისაზღვრა 16 წლით.<ref>{{Cite web|date=5 March 2018|title=16-year-olds granted the vote in national elections|url=https://timesofmalta.com/articles/view/16-year-olds-granted-the-vote-in-national-elections.672453|access-date=4 March 2022|website=Times of Malta|language=en-GB|archive-date=26 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220326102348/https://timesofmalta.com/articles/view/16-year-olds-granted-the-vote-in-national-elections.672453|url-status=live}}</ref> 2021 წელს შემუშავდა გენდერის მაკორექტირებელი მექანიზმი და კონსტიტუციის ახლადმიღებულმა კანონმა უზრუნველყო დამატებით 12 ადგილი იმ კანდიდატებისთვის, რომლებიც „ნაკლებად წარმოდგენილი სქესის„ მატარებლები იყვნენ და პარლამენტს მიღმა დარჩნენ. ეს მოხდებოდა მაშინ, თუკი რომელიმე სქესის წარმომადგენელი კანდიდატები პარლამენტის მანდატების 40%-ზე ნაკლებს აიღებდნენ.<ref name="maltaind-20220328">{{cite web|last=Abbas Shalan|first=Samira|url=https://www.independent.com.mt/articles/2022-03-28/local-news/Only-4-women-elected-casual-election-results-set-to-trigger-gender-mechanism-6736241838|title=Only 4 women elected, casual election results set to trigger gender mechanism|date=28 March 2022|access-date=19 August 2022|work=The Malta Independent|archive-date=19 August 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220819085702/https://www.independent.com.mt/articles/2022-03-28/local-news/Only-4-women-elected-casual-election-results-set-to-trigger-gender-mechanism-6736241838|url-status=live}}</ref> რამდენადაც ქალბატონებს არასდროს აუღიათ არჩეული კანდიდატების 15%-ზე მეტი მექანიზმის ამოქმედებამდე, ამან ეფექტურად უზრუნველყო ქალბატონებისთვის 12 დამატებითი მანდატის (6 თითოეული პარტიიდან) გადაცემა პარლამენტში. === სხდომების ადგილი === 1921 და 2015 წლებს შორის, წარმომადგენელთა პალატა განთავსდა ვალეტაში მდებარე დიდოსტატის სასახლეში.<ref>{{cite news|date=4 May 2015|title=Parliament House inaugurated, holds first sitting: 'A milestone in Malta's parliamentary history' – President|work=Times of Malta|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20150504/local/parliament-house-inaugurated-holds-first-sitting-a-milestone-in-maltas.566711|url-status=live|access-date=6 May 2015}}</ref> 2015 წლის 4 მაისიდან, წარმომადგენელთა პალატის წევრები იკრიბებიან პარლამენტის სასახლეში, [[ვალეტა|ვალეტას]] საქალაქო კარიბჭის მიმდებარედ. === კომიტეტები === პალატის მუდმივმოქმედი ბრძანება ითვალისწინებს რვა საპარლამენტო მუდმივმოქმედი კომიტეტის შექმნას, რათა საპარლამენტო საქმიანობა უფრო ეფექტური გახდეს და პარლამენტის მაკონტროლებელი ფუნქციები უფრო გაიზარდოს. მუდმივმოქმედ კომიტეტებს შორისაა: * სახლის ბიზნესის მუდმივი კომიტეტი * პრივილეგიების მუდმივი კომიტეტი * საჯარო ანგარიშების მუდმივი კომიტეტი * საგარეო და ევროპულ საქმეთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი * სოციალურ საკითხთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი * კანონპროექტების განხილვის მუდმივი კომიტეტი * საოჯახო საკითხთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი * ეკონომიკურ და საფინანსო საკითხთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი სხვა მუდმივმოქმედი კომიტეტები, რომლებიც შექმნილია განსხვავებული წესდებით, მოიცავს: * გარემოს დაცვისა და განვითარების დაგეგმვის მუდმივი კომიტეტი * ეროვნული აუდიტის სამსახურის ანგარიშების კომიტეტი * საჯარო დანიშვნების მუდმივი კომიტეტი * საზოგადოებრივი ცხოვრების სტანდარტების კომიტეტი ასევე, არსებობს შერჩეული და არაოფიციალური კომიტეტები. == უკანასკნელი არჩევნები == == წევრები == == სქოლიო == <references /> == სასარგებლო ბმულები == * [https://parlament.mt Official website] [[კატეგორია:პარლამენტები ქვეყნების მიხედვით]] igsjr2nplbjbna5ancbvwwaupgjvyf1 4650450 4650449 2024-05-02T19:02:45Z Bekapoetic31 149646 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პარლამენტი|სახელი=მალტის პარლამენტი|მშობლიური სახელი=Il-Parlament ta' Malta|სურათი=File:Logo of the Parliament of Malta.png|ფონის ფერი=#5F8A80|პალატის ტიპი=ერთპალატიანი|პალატები=მალტის წარმომადგენელთა პალატა|ხელმძღვანელი1_ტიპი=მალტის პრეზიდენტი|ხელმძღვანელი1=მირიამ სპიტერი დებონო|ხელმძღვანელი2_ტიპი=მალტის წარმომადგენელთა სპიკერი|ხელმძღვანელი2=ანჯელო ფარუჯია|წევრები=79|პოლიტიკური ჯგუფები1='''მალტის მთავრობა 2022–2027 (44)''' * [[ლეიბორისტული პარტია (მალტა)|ლეიბორისტული პარტია]] (43) * დამოუკიდებელი პოლიტიკოსი (როსიან კუტაჯარი) '''ოპოზიცია (საპარლამენტო) (35)''' * [[ნაციონალისტური პარტია (მალტა)|ნაციონალისტური პარტია]] (35)|საარჩევნო_სისტემა1=ერთი გადასაცემი ხმა (არ ითვლიან გენდერული კვოტის შესასრულებლად გადაბირებულ წევრებს)|ბოლო_არჩევნები1=2022 წლის მალტის საყოველთაო არჩევნები; 26 მარტი, 2022 წ.|შემდეგი_არჩევნები1=მალტის მომდევნო საყოველთაო არჩევნები, 2027 წ.|საიტი=http://www.parlament.mt/|მოწვევის რიგითობა=მე-14 მოწვევის პარლამენტი|სტრუქტურა1=[[File:Malta 14th legislature House of Representatives.svg|250px]]|სხდომების ადგილი=პარლამენტის სასახლე ([[მალტა]])|სტრუქტურა1_ალტ=120px|სურათის_რეზ=60px}} '''მალტის პარლამენტი''' ([[მალტური ენა|მალტ]]. ''Il-Parlament ta' Malta'') — კონსტიტუციური საკანონმდებლო ორგანი [[მალტა|მალტაში]], რომელიც განთავსებულია [[ვალეტა|ვალეტაში]]. [[პარლამენტი]] არის ერთპალატიანი, რომელსაც ემსახურება დემოკრატიულად არჩეული '''წარმომადგენელთა პალატა''' და მალტის პრეზიდენტი. კონსტიტუციის თანახმად, მთავრობის ყველა [[მინისტრი]], მათ შორის, პრემიერ-მინისტრი, წარმომადგენელთა პალატის წევრი უნდა გახდეს. პარლამენტი იყო [[ორპალატიანი სისტემა|ორპალატიანი]] 1921 და 1933 წლებს შორის და მოიცავდა სენატს ''(Senat)'', ისევე როგორც საკანონმდებლო ასამბლეას ''(Assemblea Leġiżlattiva)''. == მალტის წარმომადგენელთა პალატა == წარმომადგენელთა პალატა ([[მალტური ენა|მალტ]]. ''Kamra tad-Deputati'') არის მალტის ერთპალატიანი საკანონმდებლო ორგანო და მალტის პარლამენტის შემადგენელი ნაწილი. პალატის სპიკერი პალატას უწევს თავმჯდომარეობას. [[მალტის პრეზიდენტი]] ინიშნება 5 წლის ვადით პალატის გადაწყვეტილების საფუძველზე. === შემადგენლობა === პალატა შედგება 5 წლიანი საკანონმდებლო ვადით არჩეული წევრების კენტი რაოდენობისგან. ერთჯერადად ხმის გადამცემი საარჩევნო სისტემის ფარგლებში, თითოეული 13 საარჩევნო უბნიდან აირჩევა 5 წევრი, თუმცა არაპროპორციულობის შემთხვევაში პალატას დამატებით ემატებიან სხვა წევრები. 2022 წლიდან, დამატებით 12 ადგილი გადაეცათ მდედრობითი სქესის კანდიდატებს. იმდენად, რამდენადაც მათ ვერ შეადგინეს არჩეული წევრების 40%, პარლამენტის წევრთა რაოდენობამ 79 შეადგინა. === საარჩევნო სისტემა === ერთჯერადად ხმის გადამცემი სისტემის საფუძველზე, თითოეული 13 ოლქიდან აირჩევა 5 პარლამენტის წევრი.<ref name=":0">{{Cite web|title=How Malta Votes: An Overview - Malta Elections|url=https://www.um.edu.mt/projects/maltaelections/stvsystem/howmaltavotes|access-date=19 November 2021|website=University of Malta|archive-date=8 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220308062851/https://www.um.edu.mt/projects/maltaelections/stvsystem/howmaltavotes|url-status=live}}</ref> კანდიდატები, რომლებიც გადალახავენ ჰაგენბახ-ბისჰოფის კვოტას, გაიმარჯვებენ პირველივე ტურში, ხოლო ნებისმიერი დამატებითი ხმა მიენიჭებათ დანარჩენ კანდიდატებს, თუკი ეს მათ მისცემს კვოტის გადალახვის საშუალებას.<ref name=":0" /> შემდეგ, თითოეული ყველაზე დაბალი რეიტინგის კანდიდატი დაკარგავს საკუთარ უპირატესობას, რომელიც გადაეცემა სხვა კანდიდატს, სანამ ყველა 5 ადგილი არ შეივსება.<ref name=":1">{{Cite web|title=Malta, electoral system|url=http://archive.ipu.org/parline-e/reports/2203_B.htm|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171012044754/http://archive.ipu.org/parline-e/reports/2203_B.htm|archive-date=12 October 2017|access-date=19 November 2021|website=Inter-Parliamentary Union}}</ref> თუკი პარტია მოიპოვებს პირველი პრეფერენციების ხმების უმრავლესობას, მაგრამ ვერ შეძლებს საპარლამენტო უმრავლეობის მიღებას, მას მიენიჭება მანდატი ერთ-ადგილიანი უმრავლესობის უზრუნველსაყოფად. თუმცა, ეს მოხდება მაშინ, თუ ის არის ერთ-ერთი, მანდატის მსურველ ორ პარტიას შორის.<ref name=":1" /> როდესაც რეიტინგზე დაფუძნებული პრეფერენციული სისტემა ტექნიკურად პროპორციულია, მანდატების მცირე რაოდენობა თითოეული ოლქისთვის (5 მანდატი) ნიშნავს, რომ პარტიებს მხოლოდ მაშინ შეუძლიათ მანდატების მიღება, თუკი ისინი მოიპოვებენ სულ მცირე ხმების 16.7%-ს.<ref>The Hagenbach-Bischoff quota <math>\frac{\text{total votes}}{\text{total seats}+1}</math> is 1/6 of the total votes cast, i.e. about 16.7% of votes</ref> ასე რომ, პატარა პარტიები ვეღარ სარგებლობენ წარმომადგენლობის უფლებით. შედეგად, მალტას გააჩნია სტაბილური [[ორპარტიული სისტემა]], სადაც მხოლოდ ლეიბორისტულ და ნაციონალისტურ პარტიებს აქვთ რეალური შანსი მთავრობის ფორმირებისთვის.<ref>{{Cite book|last1=Hirczy de Miño|first1=Wolfgang|title=Malta: STV in a two-party system|last2=C. Lane|first2=John|year=1999|pages=17}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Cini|first=Michelle|date=2009|title=A Divided Nation: Polarization and the Two-Party System in Malta|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/714004966|journal=South European Society and Politics|volume=7|issue=1|pages=6–23|doi=10.1080/714004966|issn=1360-8746|s2cid=154269904|access-date=25 March 2022|archive-date=16 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201016041418/https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/714004966|url-status=live}}</ref> 2018 წელს, ქვეყნის მასშტაბით ხმის მიცემის ასაკი განისაზღვრა 16 წლით.<ref>{{Cite web|date=5 March 2018|title=16-year-olds granted the vote in national elections|url=https://timesofmalta.com/articles/view/16-year-olds-granted-the-vote-in-national-elections.672453|access-date=4 March 2022|website=Times of Malta|language=en-GB|archive-date=26 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220326102348/https://timesofmalta.com/articles/view/16-year-olds-granted-the-vote-in-national-elections.672453|url-status=live}}</ref> 2021 წელს შემუშავდა გენდერის მაკორექტირებელი მექანიზმი და კონსტიტუციის ახლადმიღებულმა კანონმა უზრუნველყო დამატებით 12 ადგილი იმ კანდიდატებისთვის, რომლებიც „ნაკლებად წარმოდგენილი სქესის„ მატარებლები იყვნენ და პარლამენტს მიღმა დარჩნენ. ეს მოხდებოდა მაშინ, თუკი რომელიმე სქესის წარმომადგენელი კანდიდატები პარლამენტის მანდატების 40%-ზე ნაკლებს აიღებდნენ.<ref name="maltaind-20220328">{{cite web|last=Abbas Shalan|first=Samira|url=https://www.independent.com.mt/articles/2022-03-28/local-news/Only-4-women-elected-casual-election-results-set-to-trigger-gender-mechanism-6736241838|title=Only 4 women elected, casual election results set to trigger gender mechanism|date=28 March 2022|access-date=19 August 2022|work=The Malta Independent|archive-date=19 August 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220819085702/https://www.independent.com.mt/articles/2022-03-28/local-news/Only-4-women-elected-casual-election-results-set-to-trigger-gender-mechanism-6736241838|url-status=live}}</ref> რამდენადაც ქალბატონებს არასდროს აუღიათ არჩეული კანდიდატების 15%-ზე მეტი მექანიზმის ამოქმედებამდე, ამან ეფექტურად უზრუნველყო ქალბატონებისთვის 12 დამატებითი მანდატის (6 თითოეული პარტიიდან) გადაცემა პარლამენტში. === სხდომების ადგილი === 1921 და 2015 წლებს შორის, წარმომადგენელთა პალატა განთავსდა ვალეტაში მდებარე დიდოსტატის სასახლეში.<ref>{{cite news|date=4 May 2015|title=Parliament House inaugurated, holds first sitting: 'A milestone in Malta's parliamentary history' – President|work=Times of Malta|url=http://www.timesofmalta.com/articles/view/20150504/local/parliament-house-inaugurated-holds-first-sitting-a-milestone-in-maltas.566711|url-status=live|access-date=6 May 2015}}</ref> 2015 წლის 4 მაისიდან, წარმომადგენელთა პალატის წევრები იკრიბებიან პარლამენტის სასახლეში, [[ვალეტა|ვალეტას]] საქალაქო კარიბჭის მიმდებარედ. === კომიტეტები === პალატის მუდმივმოქმედი ბრძანება ითვალისწინებს რვა საპარლამენტო მუდმივმოქმედი კომიტეტის შექმნას, რათა საპარლამენტო საქმიანობა უფრო ეფექტური გახდეს და პარლამენტის მაკონტროლებელი ფუნქციები უფრო გაიზარდოს. მუდმივმოქმედ კომიტეტებს შორისაა: * სახლის ბიზნესის მუდმივი კომიტეტი * პრივილეგიების მუდმივი კომიტეტი * საჯარო ანგარიშების მუდმივი კომიტეტი * საგარეო და ევროპულ საქმეთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი * სოციალურ საკითხთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი * კანონპროექტების განხილვის მუდმივი კომიტეტი * საოჯახო საკითხთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი * ეკონომიკურ და საფინანსო საკითხთა მუდმივმოქმედი კომიტეტი სხვა მუდმივმოქმედი კომიტეტები, რომლებიც შექმნილია განსხვავებული წესდებით, მოიცავს: * გარემოს დაცვისა და განვითარების დაგეგმვის მუდმივი კომიტეტი * ეროვნული აუდიტის სამსახურის ანგარიშების კომიტეტი * საჯარო დანიშვნების მუდმივი კომიტეტი * საზოგადოებრივი ცხოვრების სტანდარტების კომიტეტი ასევე, არსებობს შერჩეული და არაოფიციალური კომიტეტები. == უკანასკნელი არჩევნები == == წევრები == == სქოლიო == <references /> == სასარგებლო ბმულები == * [https://parlament.mt Official website] [[კატეგორია:პარლამენტები ქვეყნების მიხედვით]] 7oljcyyl59lsc6johztq14odxt7fp0o 1 566123 4650452 2024-05-02T19:04:17Z Bekapoetic31 149646 https://fountain.toolforge.org/editathons/cee-spring-2024-ka wikitext text/x-wiki {{ვიკიგაზაფხული 2024}} pvwi30acpibz9rnftbrijzuo2lhc8i1 14 566124 4650456 2024-05-02T19:10:07Z GiorgiXIII 62215 ახალი გვერდი: {{Commonscat|Geography of Adjara}} [[კატეგორია:საქართველოს გეოგრაფია]] [[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა]] wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Adjara}} [[კატეგორია:საქართველოს გეოგრაფია]] [[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა]] ca8g2cc1cn1mq0j1ifmks3kpizy90mk 4650464 4650456 2024-05-02T19:19:45Z GiorgiXIII 62215 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Geography of Adjara}} [[კატეგორია:საქართველოს გეოგრაფია| ]] [[კატეგორია:აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა]] ls0wvwmnjx22w812y6ofbp491obatjk 0 566126 4650472 2024-05-02T19:31:56Z მიმოზა 158661 ახალი გვერდი: {{subst:მუშავდება}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლე... wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, პირველი ბულგარეთის სამეფოს ყოფილ დედაქალაქში, ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც არის ლიტურგიის ჩატარების ადგილი. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესიის მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852 — 889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.[1][2] ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.[3] მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,[4] რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოს დაიწყო ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის ოკუპაცია[5], ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“[6][7], რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნების გავლენა სლავურ ევროპასზე[5][8]. 0ae3ow4vmtiy79u6rlyxd4bvxwym4ft 4650551 4650472 2024-05-03T05:39:54Z მიმოზა 158661 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.[1][2] ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.[3] მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,[4] რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის ოკუპაცია[5], ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“[6][7], რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნების გავლენა სლავურ ევროპაზე[5][8]. ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა[9][10]. ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში[7]. თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით[5], მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.[9][11] მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“[12] და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“[13]. ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“[14]. გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის[15]. თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო[15][19]. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ ძველი გვიან რომაული ბაზილიკის ადგილზე.[18] შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.[20][21]სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას[24]. სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს[25], ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა[26][27]. მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით[13]. მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება[28]. 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დარჟავენ ვესტნიკში“ [29]. მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში[30][31]. რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას[32]. 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია[33]. 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა[34]. 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ[35]. მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.[36] ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან[23]. იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე[16][38] და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სასახლის შენობებს, როგორიცაა სამეფო ბაზილიკა[37]. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ ველიკი პრესლავთან[39], რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში[40]. მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41]. მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას[25]. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45] უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. n0cdtg931rkabb0t74je3d8us8e57gh 4650577 4650551 2024-05-03T08:00:32Z მიმოზა 158661 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის[5], ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“[6][7], რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნების გავლენა სლავურ ევროპაზე[5][8]. ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა[9][10]. ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში[7]. თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით[5], მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.[9][11] მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“[12] და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“[13]. ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“[14]. გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის[15]. თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო[15][19]. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ ძველი გვიან რომაული ბაზილიკის ადგილზე.[18] შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.[20][21]სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას[24]. სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს[25], ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა[26][27]. მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით[13]. მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება[28]. 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დარჟავენ ვესტნიკში“ [29]. მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში[30][31]. რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას[32]. 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია[33]. 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა[34]. 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ[35]. მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.[36] ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან[23]. იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე[16][38] და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სასახლის შენობებს, როგორიცაა სამეფო ბაზილიკა[37]. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ ველიკი პრესლავთან[39], რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში[40]. მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41]. მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას[25]. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45] უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება[45][46][47] . ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} blot7or13pby5mkv8j7pc35bd9qnyrp 4650578 4650577 2024-05-03T08:01:08Z მიმოზა 158661 დაემატა [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის[5], ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“[6][7], რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნების გავლენა სლავურ ევროპაზე[5][8]. ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა[9][10]. ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში[7]. თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით[5], მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.[9][11] მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“[12] და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“[13]. ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“[14]. გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის[15]. თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო[15][19]. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ ძველი გვიან რომაული ბაზილიკის ადგილზე.[18] შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.[20][21]სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას[24]. სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს[25], ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა[26][27]. მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით[13]. მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება[28]. 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დარჟავენ ვესტნიკში“ [29]. მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში[30][31]. რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას[32]. 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია[33]. 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა[34]. 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ[35]. მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.[36] ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან[23]. იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე[16][38] და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სასახლის შენობებს, როგორიცაა სამეფო ბაზილიკა[37]. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ ველიკი პრესლავთან[39], რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში[40]. მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41]. მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას[25]. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45] უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება[45][46][47] . ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] q5oe6hh9n75p7kd2oug5i0zzfljapkb 4650589 4650578 2024-05-03T08:30:29Z მიმოზა 158661 /* წინა ისტორია */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“[14]. გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის[15]. თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო[15][19]. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ ძველი გვიან რომაული ბაზილიკის ადგილზე.[18] შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.[20][21]სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას[24]. სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს[25], ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა[26][27]. მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით[13]. მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება[28]. 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დარჟავენ ვესტნიკში“ [29]. მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში[30][31]. რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას[32]. 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია[33]. 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა[34]. 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ[35]. მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.[36] ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან[23]. იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე[16][38] და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სასახლის შენობებს, როგორიცაა სამეფო ბაზილიკა[37]. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ ველიკი პრესლავთან[39], რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში[40]. მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41]. მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას[25]. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45] უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება[45][46][47] . ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] ild8ou4fihi7m5phiqw2nl699lje271 4650594 4650589 2024-05-03T08:54:22Z მიმოზა 158661 /* კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო.<ref name="nikolova88-89"/><ref name="bgenc">''[[#refA-Ya|Balgarska entsiklopedia A-Ya]]''</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე.<ref name="vlasto171"/> შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან[23]. იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე[16][38] და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სასახლის შენობებს, როგორიცაა სამეფო ბაზილიკა[37]. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ ველიკი პრესლავთან[39], რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში[40]. მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41]. მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას[25]. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45] უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება[45][46][47] . ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] 94myj7umqha9ezs992vhcl9pxe6dpz7 4650596 4650594 2024-05-03T09:07:05Z მიმოზა 158661 /* კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე.<ref name="vlasto171"/> შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან[23]. იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე[16][38] და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სასახლის შენობებს, როგორიცაა სამეფო ბაზილიკა[37]. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ ველიკი პრესლავთან[39], რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში[40]. მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41]. მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას[25]. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45] უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება[45][46][47] . ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] l7x6ywwfx5cgejp6xg1045mw28wxtbj 4650597 4650596 2024-05-03T09:10:29Z მიმოზა 158661 /* კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე.<ref name="vlasto171"/> შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას. 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან[23]. იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე[16][38] და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სასახლის შენობებს, როგორიცაა სამეფო ბაზილიკა[37]. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ ველიკი პრესლავთან[39], რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში[40]. მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41]. მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას[25]. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45] უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება[45][46][47] . ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] 4yetntq9jyd2lkduwz2rxdrimfmm3xe 4650598 4650597 2024-05-03T09:23:26Z მიმოზა 158661 /* კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე. შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან[23]. იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე[16][38] და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სასახლის შენობებს, როგორიცაა სამეფო ბაზილიკა[37]. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ ველიკი პრესლავთან[39], რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში[40]. მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41]. მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას[25]. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45] უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება[45][46][47] . ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] cv6vm2cpey6vly8ayniy4tkgayvi26i 4650601 4650598 2024-05-03T09:36:52Z მიმოზა 158661 /* მდებარეობა და სტილი */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე. შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 93</ref> იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე<ref name="vaklinov196"/><ref name="koeva">[[#refKoeva|Koeva]]</ref> და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სასახლის შენობებს, როგორიცაა სამეფო ბაზილიკა. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ პრესლავთან,<ref name="preslavmunicipality">{{cite web|url=http://velikipreslav.bg/history.html |deadlink=yes |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhwUTYy?url=http://velikipreslav.bg/history.html |title=Istoria |trans-title=History |publisher=Obshtina Veliki Preslav |lang = Bulgarian |accessdate=2010-10-18 }}</ref> რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში.<ref name="shumenprovince">{{cite web |url=http://oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |archivedate=2010-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101215013223/http://www.oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |title=Obshtina Veliki Preslav |trans-title=Veliki Preslav Municipality |publisher=Oblastna administratsia Shumen |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-18 |deadlink=yes }}</ref> მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41].<ref name="curta221">[[#refCurta|Curta]], p. 221</ref> მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას[25].<ref name="miyatev98"/> დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45] უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება[45][46][47] . ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] q1bmal6z57wap08zn2j0kxgjp75oyp3 4650604 4650601 2024-05-03T09:45:11Z მიმოზა 158661 /* მდებარეობა და სტილი */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე. შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 93</ref> იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე<ref name="vaklinov196"/><ref name="koeva">[[#refKoeva|Koeva]]</ref> და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სასახლის შენობებს, როგორიცაა სამეფო ბაზილიკა. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ პრესლავთან,<ref name="preslavmunicipality">{{cite web|url=http://velikipreslav.bg/history.html |deadlink=yes |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhwUTYy?url=http://velikipreslav.bg/history.html |title=Istoria |trans-title=History |publisher=Obshtina Veliki Preslav |lang = Bulgarian |accessdate=2010-10-18 }}</ref> რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში.<ref name="shumenprovince">{{cite web |url=http://oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |archivedate=2010-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101215013223/http://www.oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |title=Obshtina Veliki Preslav |trans-title=Veliki Preslav Municipality |publisher=Oblastna administratsia Shumen |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-18 |deadlink=yes }}</ref> მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41].<ref name="curta221">[[#refCurta|Curta]], p. 221</ref> მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45]<ref name="kazhdan335">[[#refKazhdan|Kazhdan]], p. 335</ref><ref name="vaklinov200">[[#refVaklinov|Vaklinov]], p. 200</ref> უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება .<ref name="vaklinov200"/><ref name="redgate242">{{წიგნი |სათაური=The Armenians |ბმული=https://archive.org/details/armenianspeoples00aere |წელი=2000 |გამომცემლობა=[[Wiley-Blackwell]] |isbn=978-0-631-22037-4 |ადგილი=Oxford; Malden, Mass. |გვერდები=[https://archive.org/details/armenianspeoples00aere/page/242 242] |ავტორი=Redgate, Anne Elizabeth }}</ref><ref name="totev61">[[#refTotev|Totev]], p. 61</ref> ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] slgn8aa01u4cds1am3gmpy23tm1kw0g 4650605 4650604 2024-05-03T09:47:21Z მიმოზა 158661 /* მდებარეობა და სტილი */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე. შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 93</ref> იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე<ref name="vaklinov196"/><ref name="koeva">[[#refKoeva|Koeva]]</ref> და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სხვა შენობებს, როგორიცაა მაგალითად სამეფო ბაზილიკა. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ პრესლავთან,<ref name="preslavmunicipality">{{cite web|url=http://velikipreslav.bg/history.html |deadlink=yes |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhwUTYy?url=http://velikipreslav.bg/history.html |title=Istoria |trans-title=History |publisher=Obshtina Veliki Preslav |lang = Bulgarian |accessdate=2010-10-18 }}</ref> რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში.<ref name="shumenprovince">{{cite web |url=http://oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |archivedate=2010-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101215013223/http://www.oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |title=Obshtina Veliki Preslav |trans-title=Veliki Preslav Municipality |publisher=Oblastna administratsia Shumen |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-18 |deadlink=yes }}</ref> მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41].<ref name="curta221">[[#refCurta|Curta]], p. 221</ref> მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45]<ref name="kazhdan335">[[#refKazhdan|Kazhdan]], p. 335</ref><ref name="vaklinov200">[[#refVaklinov|Vaklinov]], p. 200</ref> უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება .<ref name="vaklinov200"/><ref name="redgate242">{{წიგნი |სათაური=The Armenians |ბმული=https://archive.org/details/armenianspeoples00aere |წელი=2000 |გამომცემლობა=[[Wiley-Blackwell]] |isbn=978-0-631-22037-4 |ადგილი=Oxford; Malden, Mass. |გვერდები=[https://archive.org/details/armenianspeoples00aere/page/242 242] |ავტორი=Redgate, Anne Elizabeth }}</ref><ref name="totev61">[[#refTotev|Totev]], p. 61</ref> ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] ahytzfej6kfgd4gubzf0ndhetvb1v28 4650606 4650605 2024-05-03T09:47:58Z მიმოზა 158661 /* მდებარეობა და სტილი */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე. შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 93</ref> იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე<ref name="koeva">[[#refKoeva|Koeva]]</ref> და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სხვა შენობებს, როგორიცაა მაგალითად სამეფო ბაზილიკა. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ პრესლავთან,<ref name="preslavmunicipality">{{cite web|url=http://velikipreslav.bg/history.html |deadlink=yes |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhwUTYy?url=http://velikipreslav.bg/history.html |title=Istoria |trans-title=History |publisher=Obshtina Veliki Preslav |lang = Bulgarian |accessdate=2010-10-18 }}</ref> რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში.<ref name="shumenprovince">{{cite web |url=http://oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |archivedate=2010-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101215013223/http://www.oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |title=Obshtina Veliki Preslav |trans-title=Veliki Preslav Municipality |publisher=Oblastna administratsia Shumen |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-18 |deadlink=yes }}</ref> მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41].<ref name="curta221">[[#refCurta|Curta]], p. 221</ref> მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45]<ref name="kazhdan335">[[#refKazhdan|Kazhdan]], p. 335</ref><ref name="vaklinov200">[[#refVaklinov|Vaklinov]], p. 200</ref> უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება .<ref name="vaklinov200"/><ref name="redgate242">{{წიგნი |სათაური=The Armenians |ბმული=https://archive.org/details/armenianspeoples00aere |წელი=2000 |გამომცემლობა=[[Wiley-Blackwell]] |isbn=978-0-631-22037-4 |ადგილი=Oxford; Malden, Mass. |გვერდები=[https://archive.org/details/armenianspeoples00aere/page/242 242] |ავტორი=Redgate, Anne Elizabeth }}</ref><ref name="totev61">[[#refTotev|Totev]], p. 61</ref> ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო ატრიუმი (ან შიდა ეზო), ვესტიბული და ცელა (ასევე ნაოსი ან, მისი სახით, როტონდა). ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.[50] მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და ცელა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა[26]. ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის[23]. ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] f9evhdg1dfk1t7civa4olmtqr3a2qha 4650610 4650606 2024-05-03T10:17:23Z მიმოზა 158661 /* აღწერა */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე. შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 93</ref> იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე<ref name="koeva">[[#refKoeva|Koeva]]</ref> და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სხვა შენობებს, როგორიცაა მაგალითად სამეფო ბაზილიკა. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ პრესლავთან,<ref name="preslavmunicipality">{{cite web|url=http://velikipreslav.bg/history.html |deadlink=yes |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhwUTYy?url=http://velikipreslav.bg/history.html |title=Istoria |trans-title=History |publisher=Obshtina Veliki Preslav |lang = Bulgarian |accessdate=2010-10-18 }}</ref> რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში.<ref name="shumenprovince">{{cite web |url=http://oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |archivedate=2010-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101215013223/http://www.oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |title=Obshtina Veliki Preslav |trans-title=Veliki Preslav Municipality |publisher=Oblastna administratsia Shumen |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-18 |deadlink=yes }}</ref> მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41].<ref name="curta221">[[#refCurta|Curta]], p. 221</ref> მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45]<ref name="kazhdan335">[[#refKazhdan|Kazhdan]], p. 335</ref><ref name="vaklinov200">[[#refVaklinov|Vaklinov]], p. 200</ref> უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება .<ref name="vaklinov200"/><ref name="redgate242">{{წიგნი |სათაური=The Armenians |ბმული=https://archive.org/details/armenianspeoples00aere |წელი=2000 |გამომცემლობა=[[Wiley-Blackwell]] |isbn=978-0-631-22037-4 |ადგილი=Oxford; Malden, Mass. |გვერდები=[https://archive.org/details/armenianspeoples00aere/page/242 242] |ავტორი=Redgate, Anne Elizabeth }}</ref><ref name="totev61">[[#refTotev|Totev]], p. 61</ref> ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო [[ატრიუმი]] (ან შიდა ეზო), ვესტიბიული და [[როტონდა]]. ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.<ref name="nikolova92">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 92</ref> მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და როტონდა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა.<ref name="nikolova92">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 92</ref> ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის.<ref name="nikolova91">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 91</ref> ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50], წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20]. მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] h1l4j97qpv1tdd1hwluxqpz4osussnk 4650611 4650610 2024-05-03T10:23:02Z მიმოზა 158661 /* ეპიგრაფიკა */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე. შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 93</ref> იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე<ref name="koeva">[[#refKoeva|Koeva]]</ref> და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სხვა შენობებს, როგორიცაა მაგალითად სამეფო ბაზილიკა. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ პრესლავთან,<ref name="preslavmunicipality">{{cite web|url=http://velikipreslav.bg/history.html |deadlink=yes |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhwUTYy?url=http://velikipreslav.bg/history.html |title=Istoria |trans-title=History |publisher=Obshtina Veliki Preslav |lang = Bulgarian |accessdate=2010-10-18 }}</ref> რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში.<ref name="shumenprovince">{{cite web |url=http://oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |archivedate=2010-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101215013223/http://www.oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |title=Obshtina Veliki Preslav |trans-title=Veliki Preslav Municipality |publisher=Oblastna administratsia Shumen |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-18 |deadlink=yes }}</ref> მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41].<ref name="curta221">[[#refCurta|Curta]], p. 221</ref> მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45]<ref name="kazhdan335">[[#refKazhdan|Kazhdan]], p. 335</ref><ref name="vaklinov200">[[#refVaklinov|Vaklinov]], p. 200</ref> უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება .<ref name="vaklinov200"/><ref name="redgate242">{{წიგნი |სათაური=The Armenians |ბმული=https://archive.org/details/armenianspeoples00aere |წელი=2000 |გამომცემლობა=[[Wiley-Blackwell]] |isbn=978-0-631-22037-4 |ადგილი=Oxford; Malden, Mass. |გვერდები=[https://archive.org/details/armenianspeoples00aere/page/242 242] |ავტორი=Redgate, Anne Elizabeth }}</ref><ref name="totev61">[[#refTotev|Totev]], p. 61</ref> ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო [[ატრიუმი]] (ან შიდა ეზო), ვესტიბიული და [[როტონდა]]. ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს და ზოგადად მიღებულია, რომ ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.<ref name="nikolova92">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 92</ref> მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და როტონდა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა.<ref name="nikolova92">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 92</ref> ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით.[26] იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. აფსიდის შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი[51]. იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის.<ref name="nikolova91">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 91</ref> ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები[25]. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50],<ref name="rashev"/> წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20].<ref name="nikolova91-92"/> მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47].<ref name="totev61"/> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] a9ar1qpmdbwts4isdm7jum0k2932fwg 4650637 4650611 2024-05-03T11:47:20Z მიმოზა 158661 /* აღწერა */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე. შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 93</ref> იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე<ref name="koeva">[[#refKoeva|Koeva]]</ref> და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სხვა შენობებს, როგორიცაა მაგალითად სამეფო ბაზილიკა. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ პრესლავთან,<ref name="preslavmunicipality">{{cite web|url=http://velikipreslav.bg/history.html |deadlink=yes |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhwUTYy?url=http://velikipreslav.bg/history.html |title=Istoria |trans-title=History |publisher=Obshtina Veliki Preslav |lang = Bulgarian |accessdate=2010-10-18 }}</ref> რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში.<ref name="shumenprovince">{{cite web |url=http://oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |archivedate=2010-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101215013223/http://www.oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |title=Obshtina Veliki Preslav |trans-title=Veliki Preslav Municipality |publisher=Oblastna administratsia Shumen |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-18 |deadlink=yes }}</ref> მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41].<ref name="curta221">[[#refCurta|Curta]], p. 221</ref> მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45]<ref name="kazhdan335">[[#refKazhdan|Kazhdan]], p. 335</ref><ref name="vaklinov200">[[#refVaklinov|Vaklinov]], p. 200</ref> უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება .<ref name="vaklinov200"/><ref name="redgate242">{{წიგნი |სათაური=The Armenians |ბმული=https://archive.org/details/armenianspeoples00aere |წელი=2000 |გამომცემლობა=[[Wiley-Blackwell]] |isbn=978-0-631-22037-4 |ადგილი=Oxford; Malden, Mass. |გვერდები=[https://archive.org/details/armenianspeoples00aere/page/242 242] |ავტორი=Redgate, Anne Elizabeth }}</ref><ref name="totev61">[[#refTotev|Totev]], p. 61</ref> ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო [[ატრიუმი]] (ან შიდა ეზო), ვესტიბიული და [[როტონდა]]. ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს. ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.<ref name="nikolova92">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 92</ref> მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და როტონდა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა.<ref name="nikolova92">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 92</ref> ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით. იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. [[აფსიდა|აფსიდის]] შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი.<ref name="nikolova91">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 91</ref> იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის.<ref name="nikolova91">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 91</ref> ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით[44], ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50],<ref name="rashev"/> წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20].<ref name="nikolova91-92"/> მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47].<ref name="totev61"/> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] my9jsz3qirdl7dxg3ewzp9z7a7p7liu 4650640 4650637 2024-05-03T11:49:30Z მიმოზა 158661 /* მორთულობა */ wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/მიმოზა|მიმოზა]].|2|05|2024}} '''მრგვალი ეკლესია''' ({{lang-bg|Кръгла църква}}), ასევე ცნობილი როგორც ოქროს ეკლესია (Zlatna Tsarkva) ან წმინდა იოანეს ეკლესია (Sveti Yoan Church) — ადრეული შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ეკლესია,რომელიც ნაწილობრივაა შემონახული. მდებარეობს პრესლავში, ბულგარეთის პირველი იმპერიის ყოფილ დედაქალაქში. ახლა ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში. ეკლესია თარიღდება მე-10 საუკუნის დასაწყისით, მეფე სიმეონ I-ის მეფობის დროს, არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს და პირველად გამოიკვლიეს 1927-1928 წლებში. ითვლება შუა საუკუნეების ბულგარული არქიტექტურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნიმუშად. სახელწოდება „მრგვალი ეკლესია“ დაკავშირებულია ტაძრის სამი ნაწილიდან ერთ-ერთის — ცელას გამორჩეულ ფორმასთან,რომელიც ლიტურგიის ჩატარების ადგილია. ეკლესიის დიზაინი ასევე მოიცავს ფართო ატრიუმს და სწორკუთხა შესასვლელ ადგილს, ანუ ნართექსს. ტაძარი შედარებულია გვიან რომაული (ადრეული ქრისტიანული) პერიოდის, კავკასიისა და კარლოს დიდის ეპოქის სატაძრო არქიტექტურის ნიმუშებთან, მისი დამახასიათებელი განლაგებით, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება თანამედროვე ბულგარული ან ბიზანტიური შენობებისაგან. მრგვალი ეკლესია მდიდარია ინტერიერით, რომელშიც ფართოდ არის გამოყენებული მოზაიკა, კერამიკული და მარმარილოს დეტალები, რაც განასხვავებს მას პრესლავის სხვა ეკლესიებისგან. ტაძრის ინტერიერში გამოსახულია ასობით გემების, ფაუნისა და ქრისტიანული წმინდანების ამსახველი ნახატები. ==წინა ისტორია== ბულგარეთი ოფიციალურად გაქრისტიანდა ბიზანტიის მიერ 860-იან წლებში მეფე ბორისის (852-889) დროს. ბულგარეთის გაქრისტიანების უფლება ბიზანტიასა და რომს შორის პოლიტიკური დავის საგანი იყო.<ref name="vasilev">{{წიგნი |სათაური=History of the Byzantine Empire, 324–1453 |გამომვემლობა=2nd |ტომი=1 |წელი=1952 |გამომცემლობა=[[University of Wisconsin Press]] |isbn=978-0-299-80925-6 |ადგილი=Madison |გვერდები=282—283 |ენა=en |ავტორი=Vasilʹev, Aleksandr Aleksandrovich}}</ref><ref name="washburn">{{წიგნი |სათაური=Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity |ბმული=https://archive.org/details/convertingcultur00wash |წელი=2007 |გამომცემლობა=[[Brill Publishers|Brill]] |isbn=978-90-04-15822-1 |ადგილი=Boston |страницы=[https://archive.org/details/convertingcultur00wash/page/132 132]—133 |ენა=en |ავტროი=Washburn, Dennis Charles; A. Kevin Reinhart}}</ref> ქრისტიანობის მიღებით ბორისს იმედი ჰქონდა, რომ მოაგვარებდა შიდა ბულგარულ ეთნიკურ პრობლემებს და ამით გააუმჯობესებდა თავისი სახელმწიფოს პოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე.<ref name="crampton9-11">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 9—11</ref> მრგვალი ეკლესია ბორისის ვაჟის და მისი მემკვიდრის სიმონის (893–927) მეფობის დროს აშენდა, რომლის წარმატებულმა ლაშქრობებმა ხელი შეუწყო ბულგარეთის დროებით ბატონობას ბიზანტიაზე,<ref name="stephenson18">[[#refStephenson|Stephenson]], p. 18</ref> რაც ზოგჯერ საფრთხეს უქმნიდა ბიზანტიის დედაქალაქს. სიმეონის დროს პირველი ბულგარეთის სამეფოში დაიწყო ოკუპაცია ბალკანეთის ტერიტორიების უმეტესი ნაწილის,<ref name="stavreva16">[[#refStavreva|Stavreva]], p. 19</ref> ადრიატიკამდე და ეგეოსის ზღვამდე. გარდა ამისა, მან მოახერხა თანამედროვე სერბეთისა და მონტენეგროს ტერიტორიის დაპყრობა და ჩრდილოეთით უნგრელებისგან წარმოქმნილი საფრთხის აღმოფხვრა. ბულგარეთის უდიდეს მმართველად მიჩნეული სიმეონი იყო ლიტერატურისა და ხელოვნების მფარველი; მისი მეფობა განიხილება შუა საუკუნეების ბულგარული კულტურის „ოქროს ხანად“, <ref name="otfinoski">{{წიგნი |სათაური=Nations in Transition: Bulgaria |ბმული=https://archive.org/details/bulgaria0000otfi |წელი=2004 |გამომცემლობა={{Нп3|Infobase Publishing}} |ადგილი=New York |isbn=978-0-8160-5116-8 |გვერდები=[https://archive.org/details/bulgaria0000otfi/page/5 5] |ავტორი=Otfinoski, Steven }}</ref><ref name="crampton16-17">[[#refCrampton|Crampton]], pp. 16—17</ref> რომლის დროსაც მოხდა ბულგარული წიგნერების გავლენა სლავურ ევროპაზე.<ref name="stavreva16"/><ref name="macdermott">{{წიგნი |სათაური=Bulgarian Folk Customs |წელი=1998 |გამომცემლობა=Jessica Kingsley |ადგილი=Philadelphia; London |isbn=978-1-85302-485-6 |გვერდები=25 |ავტორი=[[Mercia MacDermott|MacDermott, Mercia]] }}</ref> ქალაქი პრესლავი ბულგარეთის დედაქალაქი გახდა სიმონის მეფობის დასაწყისში. სიმეონმა პრესლავი კულტურულ ცენტრად აქცია, რამაც ქალაქი კონსტანტინოპოლის ნამდვილ კონკურენტი გახადა.<ref name="stephenson18-19">[[#refStephenson|Stephenson]], pp. 18—19</ref><ref name="bakalov">{{წიგნი |სათაური=Elektronno izdanie "Istoria na Balgaria" |ენა=Bulgarian |გამომცემლობა=Knigoizdatelska kashta "Trud"; Sirma AI |ადგილი=Sofia |წელი=2003 |isbn=954528613X |ნაწილი=SIMEON I Veliki (864-27.V.927) |ტიპი=CD |ref=Bakalov |ავტორი=Bakalov, Georgi; Milen Kumanov}}</ref> ბულგარეთის ოქროს ხანის ზოგიერთი გამოჩენილი მეცნიერი მიეკუთვნება პრესლავის პირველ სლავურ წიგნის სკოლას მსოფლიოში.<ref name="crampton16-17"/> თავდაპირველი ჩანაფიქრით ქალაქი უნდა ყოფილიყო სამეფო რეზიდენცია და კულტურული ცხოვრების ცენტრი და არა ციხე-სიმაგრე.იგი გამოირჩეოდა შთამბეჭდავი არქიტექტურით,<ref name="stavreva16"/> მათ შორის უამრავი ორიგინალური სასახლით და ათობით ეკლესიით.<ref name="stephenson18-19"/><ref name="frucht">{{წიგნი |სათაური=Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture |ბმული=https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc |წელი=2005 |გამომცემლობა=[[ABC-CLIO]] |isbn=978-1-57607-800-6 |ადგილი=Santa Barbara |გვერდები=[https://archive.org/details/easterneuropeint00fruc/page/n886 821] |ენა=en |ავტორი=Frucht, Richard C.}}</ref> მათ ფონზე განსაკუთრებით გამოირჩევა მრგვალი ეკლესია, რომელიც ითვლება „შუა საუკუნეების ბულგარული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთ შთამბეჭდავ ძეგლად“<ref name="delev">[[#refDelev|Delev]]</ref> და „ძველი ბულგარული კულტურის უმაღლესი მიღწევის გამოხატულებად“.<ref name="totev58">[[#refTotev|Totev]], p. 58</ref> ==კვლევის ისტორია და დღევანდელი მდგომარეობა== მრგვალი ეკლესია ხალხში იდენტიფიცირებულია „ახალ ოქროს ეკლესიასთან“, რომელიც ნახსენებია კოლოფონში, ათანასე ალექსანდრიელის ძველ ბულგარულ თარგმანში — „სიტყვები არიელების წინააღმდეგ“. კოლოფონის ტექსტში ნათქვამია, რომ ბულგარული თარგმანი შესრულებულია პრინც სიმონის ბრძანებით კონსტანტინე პრესლაველის მიერ და გადაწერილია თეოდორე დოქსის მიერ „მდინარე ტიჩის პირას 6415 წლის ზაფხულში, 14 ინდიქტი [907], სადაც იმავე მეფემ ააგო წმინდა ახალი ოქროს ეკლესია“.<ref>[[#refCurta|Curta]], p. 220</ref> გაურკვეველია, მინიშნება "ტიჩის პირას" ეხება მდინარის ვიწრო მონაკვეთს ქალაქთან ახლოს, თუ კონკრეტულ ადგილს ქალაქის გარე კედლებთან და მრგვალი ეკლესიის ნანგრევების უშუალო სიახლოვეს. არ არის ცნობილი როგორაა აღქმული „ოქროს“ განმარტება — წყარო დუმს იმის შესახებ, არის თუ არა ეკლესია ქალაქის ოქროს ეკლესიებს შორის კიდევ ერთი ახალი ეკლესია, თუ ერთადერთია ოქროსფერი პრესლავის ახალ ეკლესიებს შორის.<ref name="nikolova88-89">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 88—89</ref> თუ კოლოფონში აღნიშნული ეკლესია გაიგივებულია მრგვალ ეკლესიასთან, მისი მშენებლობა 907 წლამდე რამდენიმე წლით ადრე უნდა მომხდარიყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესია შეიძლება თარიღდებოდეს არაუგვიანეს მე-10 საუკუნისა, ზოგიერთი მეცნიერი, მისი არქაული განლაგების გათვალისწინებით, ვარაუდობს, რომ იგი შეიძლება აგებულიყო უშუალოდ გვიანი რომაული პერიოდის ბაზილიკის ადგილზე. შესაძლო მფარველი, რომელიც ეკლესიის მშენებლობის ნაწილს აფინანსებდა, იყო მაღალი რანგის სასულიერო პირი, კარტოფილაქსი სახელად პავლე, რომელიც მოხსენიებულია ეკლესიის შიგნითა კედლის ერთ-ერთ წარწერაში.<ref name="nikolova91-92">[[#refNikolova|Nikolova]], pp. 91—92</ref><ref name="nachev17">[[#refNachev|Nachev]], p. 17</ref> სამუშაოს უმეტესი ნაწილი,სავარაუდოდ, დაფინანსებული იყო მეფე სიმეონის მიერ. ბულგარეთის აკადემიურ წრეებში მსჯელობენ იმაზე, ეკლესია მონასტერად აშენდა, თუ საკათედრო ტაძრად. თუ ეკლესიის მიმდებარე შენობები განმარტებულია, როგორც მონასტრის საცხოვრებელი ნაწილი, ისინი, სავარაუდოდ, დამონტაჟდა მრგვალი ეკლესიის აგების შემდეგ, მეფე პეტრე I-ის (927–969) მეფობის დროს. ამ შენობებში ეკლესიიდან შესასვლელების არარსებობა და დიდი ატრიუმის არსებობა კი ამ ვერსიას ნაკლებად სავარაუდოს ხდის. კიდევ ერთი არგუმენტი იმისა, რომ მრგვალი ეკლესია იყოს სამონასტრო ეკლესია არის მისი მდებარეობა, იზოლირებული სხვა შენობებისგან. მკვლევარი ბისტრა ნიკოლოვა ეკლესიას ქალაქის საკათედრო ტაძრად მიიჩნევს და მის ფუნქციას ადარებს პლისკას დიდ ბაზილიკას.<ref name="nikolova54">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 54</ref> სხვა მკვლევარი, კრასტუ მიატევი, ტაძარს სიმონის სამეფო ეკლესიად მიიჩნევს, ხოლო ხელოვნების ისტორიკოსი ნიკოლაი მავროდინოვი და არქეოლოგი ტოტიუ ტოტევი ამტკიცებენ, რომ იგი თავდაპირველად მონასტერს ეკუთვნოდა.<ref name="mavrodinov151">[[#refMavrodinov|Mavrodinov]], p. 151</ref><ref name="totev63">[[#refTotev|Totev]], p. 63</ref> მრგვალი ეკლესიის ტერიტორიაზე პირველი გათხრები 1927-1928 წლებში ჩატარდა. არქეოლოგები სოფიის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმიის და სიძველეთა ბულგარეთის საზოგადოება იორდანე გოსპოდინოვის ხელმძღვანელობით.<ref name="totev58"/> მეორე ექსპედიციამ, კრასტუ მიატევის ხელმძღვანელობით, ხელი შეუწყო ეკლესიის უფრო ღრმა შესწავლას; ტაძრის არქეოლოგიური კვლევა დღემდე გრძელდება.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 88</ref> 1927 წელს მრგვალი ეკლესია მთელ შუა საუკუნეების პრესლავთან ერთად ისტორიულ და არქეოლოგიურ ნაკრძალად გამოცხადდა და აიყვანეს სახელმწიფო დაცვის ქვეშ, როგორც ეროვნული სიძველე. 1970 წელს ტაძარი შეიტანეს ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა ნუსხაშიდა და ​​ამის შესახებ ინფორმაცია გამოქვეყნდა გაზეთ „დერჟავენ ვესტნიკში“ .<ref name="cultmin">{{cite web|url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tun2Hkqc?url=http://mc.government.bg/images/NPK/SHUMEN.pdf |archivedate=2010-11-01 |title=Spisak na pametnitsite na kulturata s kategoria "Natsionalno znachenie" na teritoriata na Oblast Shumen /po naseleni mesta/ |trans-title=List of monuments of culture with the category "national importance" on the territory of Shumen Province by populated places |publisher=Ministerstvo na kulturata na Republika Balgaria |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |pages=9–10 }}</ref> მრგვალი ეკლესია, როგორც დიდი პრესლავის არქიტექტურული კომპლექსის ნაწილი, შედის 98-ე ადგილზე ბულგარეთის 100 ტურისტული ადგილის სიაში.<ref name="bts">{{cite web|url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |deadlink=yes |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tusgMlbl?url=http://100nto.org/shumenska-oblast/584-98-nacionalen-istoriko-arheologicheski-rezervat-veliki-preslav.html |archivedate=2010-11-01 |title=98. Natsionalen istoriko-arheologicheski rezervat "Veliki Preslav" |publisher=Balgarski turisticheski sayuz |trans-title=98. Veliki Preslav National Historical and Architectural Reserve |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref><ref name="sbornik">{{cite web|url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |title=Sbornik "100-te natsionalni turisticheski obekta" |trans-title=Collection "The 100 National Tourist Sites" |publisher=Natsionalno obedinenie "Sahrani balgarskoto" |pages=386–387 |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tut7Ql2M?url=http://www.bghouse.suhranibulgarskoto.org/objcam/BG_100to.pdf |archivedate=2010-11-01 }}</ref> რუსეს წმინდა პეტკას ეკლესია, რომელიც აშენდა 1944 წელს, წარმოადგენს პრესლავის მრგვალი ეკლესიის რეკონსტრუქციას.<ref name="nikiforova">{{cite web|url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tus51OYL?url=http://bnt.bg/bg/news/view/38664/cyrkvata_sveta_petka_v_ruse_se_rushi |archivedate=2010-11-01 |title=Tsarkvata "Sveta Petka" v Ruse se rushi |trans-title=The Church of St Petka in Ruse is suffering damage |last=Nikiforova |first=Violeta |publisher=Balgarska natsionalna televizia |lang = Bulgarian |accessdate=2010-11-01 }}</ref> 1990-იანი წლების ბოლოს და 2000-იანი წლების დასაწყისში მრგვალ ეკლესიას ჩაუტარდა ნაწილობრივი რესტავრაცია.<ref name="greenway">{{წიგნი |სათაური=Lonely Planet Bulgaria |გამომცემლობა=1st |წელი=2002 |გამომცემლობა=[[Lonely Planet]] |isbn=978-1-86450-148-3 |ადგილი=Footscray, Vic.; Oakland, CA |გვერდები=210 |ავტორი=Greenway, Paul }}</ref> 2009 წლის დეკემბერში კი შემუშავდა ტაძრის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქციის გეგმა.<ref name="trud2009">{{cite news |url=http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706143726/http://www.trud.bg/Article.asp?ArticleId=320665 |title=Vdigat Zlatnata tsarkva v original |trans-title=The Golden Church to be constructed in its original size |date=2009-12-20 |work=Trud |publisher=Vestnikarska Grupa Balgaria OOD |language=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |df= }}</ref> 2007 წლის 27 მაისს მრგვალი ეკლესიის გვერდით გაიხსნა მეფე სიმონის ძეგლი, მისი გარდაცვალების 1080 წლისთავის საპატივსაცემოდ.<ref name="sega2007">{{cite web |url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhfbNYG?url=http://www.segabg.com/online/article.asp?issueid=2655&sectionid=2&id=0000299 |title=Pametnik na tsar Simeon Veliki beshe otkrit do Zlatnata tsarkva vav Veliki Preslav po povod 1080-godishninata ot konchinata na balgarskia vladetel. |trans-title=A monument to Tsar Simeon the Great was unveiled next to the Golden Church in Veliki Preslav on the occasion of the 1080th anniversary of the Bulgarian ruler's death. |date=2007-05-27 |website=Sega |publisher=Sega AD |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=no }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ტაძარი არ არის მოქმედი, მას რეგულარულად იყენებენ ნათლობისა და ქორწილებისთვის.<ref name="ivanova">{{cite web |url=http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |archivedate=2011-07-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142804/http://www.dveri.bg/content/view/11742/74/ |title=I dnes krashtavat i venchavat v ruinite na Zlatnata preslavska tsarkva |trans-title=People are still getting baptised and married in the ruins of the Golden Church of Preslav today |last=Ivanova |first=Emilia |date=2010-07-31 |publisher=Dveri na Pravoslavieto |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-15 |deadlink=yes }}</ref> ==არქიტექტურა== === მდებარეობა და სტილი === მრგვალი ეკლესია აშენდა ქალაქ პრესლავის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, დაახლოებით 250 მეტრში ქალაქის სამხრეთ კარიბჭედან.<ref>[[#refNikolova|Nikolova]], p. 93</ref> იგი მდებარეობდა მაღალ ტერასაზე<ref name="koeva">[[#refKoeva|Koeva]]</ref> და მოიცავდა სამეფო სასახლეს და სხვა შენობებს, როგორიცაა მაგალითად სამეფო ბაზილიკა. დღეს მრგვალი ეკლესია, შუა საუკუნეების პრესლავის სხვა ნანგრევებთან ერთად, მდებარეობს ქალაქ პრესლავთან,<ref name="preslavmunicipality">{{cite web|url=http://velikipreslav.bg/history.html |deadlink=yes |archivedate=2010-10-22 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5tfhwUTYy?url=http://velikipreslav.bg/history.html |title=Istoria |trans-title=History |publisher=Obshtina Veliki Preslav |lang = Bulgarian |accessdate=2010-10-18 }}</ref> რომელიც წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრს შუმენის პროვინციაში, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ბულგარეთში.<ref name="shumenprovince">{{cite web |url=http://oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |archivedate=2010-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101215013223/http://www.oblastshumen.government.bg/veliki_preslav.html |title=Obshtina Veliki Preslav |trans-title=Veliki Preslav Municipality |publisher=Oblastna administratsia Shumen |lang=Bulgarian |accessdate=2010-10-18 |deadlink=yes }}</ref> მრგვალი ეკლესია გამოირჩევა ცენტრალიზებული, წრიული ფორმით, რომელიც უნიკალურია შუა საუკუნეების ბულგარულ არქიტექტურაში[41].<ref name="curta221">[[#refCurta|Curta]], p. 221</ref> მისი ფორმები და დინამიკა ეწინააღმდეგება იმდროინდელი ტაძრის შენობების თანასწორ სწორკუთხა განლაგებას. დიდი ალბათობით, მრგვალი ეკლესიის შთაგონების წყარო გვიან რომაული ან ადრე ბიზანტიური ნაგებობა იყო, რომელებიც შემორჩა ბულგარეთის ტერიტორიაზე. განლაგება მთლიანობაში და განსაკუთრებით როტონდა მოგვაგონებს იუსტინიანე I-ის დროინდელ ეკლესიებს, როგორიცაა სან ვიტალის ბაზილიკა რავენაში, წმინდა სერგიუსის და ბაკუსის ეკლესია კონსტანტინოპოლში (დღევანდელი სტამბოლი),[18] და გალერიუსის როტონდა სალონიკში. [41] ბიზანტიური ეკლესიები არ არის ერთადერთი შთაგონების წყარო მრგვალი ეკლესიის შემქმნელებისთვის. ზოგიერთი მეცნიერი მის დიზაინს სომხურ გავლენას [44][45]<ref name="kazhdan335">[[#refKazhdan|Kazhdan]], p. 335</ref><ref name="vaklinov200">[[#refVaklinov|Vaklinov]], p. 200</ref> უკავშირებს, რაც შესაძლოა გამოწვეული იყოს ბულგარეთში კავკასიელი ხელოსნების არსებობით. ზოგადად, ბალკანეთში ასეთი მოძველებული განლაგების მქონე ეკლესიები იქ გადმოსახლებული კაპადოკიელი, სომეხი თუ ქართველი ბერების საქმიანობასთანაა დაკავშირებული. პრესლავის მრგვალი ეკლესიის კიდევ ერთი შესაძლო მაგალითი შეიძლება მოიძებნოს კარლოს დიდის დროინდელ კაროლინგურ არქიტექტურაში და განსაკუთრებით პალატინის სამლოცველოში, აახენში, დასავლეთ გერმანიაში, რომელთანაც აქვს გარკვეული მსგავსება .<ref name="vaklinov200"/><ref name="redgate242">{{წიგნი |სათაური=The Armenians |ბმული=https://archive.org/details/armenianspeoples00aere |წელი=2000 |გამომცემლობა=[[Wiley-Blackwell]] |isbn=978-0-631-22037-4 |ადგილი=Oxford; Malden, Mass. |გვერდები=[https://archive.org/details/armenianspeoples00aere/page/242 242] |ავტორი=Redgate, Anne Elizabeth }}</ref><ref name="totev61">[[#refTotev|Totev]], p. 61</ref> ==აღწერა== მრგვალი ეკლესია შედგება სამი ძირითადი ნაწილისაგან: ფართო [[ატრიუმი]] (ან შიდა ეზო), ვესტიბიული და [[როტონდა]]. ეს სექციები არ იყო აშენებული ერთსა და იმავე დროს. ეკლესიის დასრულებიდან გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩატარდა რეკონსტრუქცია.<ref name="nikolova92">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 92</ref> მავროდინოვი და არქეოლოგი კარელ შკორპილი თვლიან, რომ ნართექსი და როტონდა აშენდა მშენებლობის პირველ პერიოდში, ხოლო ატრიუმი მალევე დაამატა იმავე არქიტექტორმა.<ref name="nikolova92">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 92</ref> ეკლესიის საერთო სიგრძეა 38,5 მ (126 ფუტი), ატრიუმის ჩათვლით. იგი აშენებული იყო ძირითადად მართკუთხა კირქვის ბლოკებისგან. [[აფსიდა|აფსიდის]] შიგნით გამოყენებულია წითელი ხსნარი.<ref name="nikolova91">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 91</ref> იატაკი მოპირკეთებულია მარმარილოსა და ქვის ფილებით, ვესტიბულში წითელ, ხოლო დანარჩენ ნაწილებში თეთრი ფერის.<ref name="nikolova91">[[#refNikolova|Nikolova]], p. 91</ref> ატრიუმის, თაღების და შესაძლოა გუმბათის მშენებლობაში გამოყენებულია წითელი და ყვითელი აგური, კედლებში ქვებს შორის არსებული ნაპრალების შესავსებად კი — აგურის ნაჭრები. ==მორთულობა== ტაძრის ინტერიერი მდიდრულად იყო მორთული ბიზანტიური სტილის მოზაიკებით,<ref name="kazhdan335"/>, [[карниз]]ами и керамикой<ref name="totev60"/><ref name="vaklinov198-199">[[#refVaklinov|Vaklinov]], pp. 198—199</ref> ლავგარდანით და კერამიკით[53][58]. თითქმის ყველა დეკორაცია ,გარდა კორინთული და დორიული კაპიტელებისს, რომლებიც რომაული ან ბიზანტიური წარმოშობისაა, სწორედ ამ ეკლესიისთვის შეიქმნა მისი მშენებლობის დროს.[18][51]<ref name="vlasto171"/>ვლასტო ასევე პოულობს პროტობულგარულ ელემენტებს ეკლესიის შიდა ატრიუმის გაფორმებაში და ასევე კავშირებს სპარსეთისა და შუა აზიის ხელოვნებასთან. ისი აზრით, მრგვალი ეკლესიის დეკორს, თავისი დროის ბიზანტიურ ხელოვნებაში, ანალოგი არ აქვს[18]. საპირისპირო აზრს გამოთქვამს მიატევი, რომელიც აღნიშნავს მნიშვნელოვან მსგავსებებს კონსტანტინოპოლის 908 წლის მრგვალი ეკლესიისა და ღვთისმშობლის (ამჟამად ლიფსის მონასტრის ნაწილი) მორთულობას შორის[59]. მავროდინოვი ამტკიცებს, რომ მრგვალი ეკლესიის არქიტექტორი უშუალოდ იყო შთაგონებული უძველესი ტაძრის მდიდარი სკულპტურული დიზაინით[60]. მრგვალი ეკლესიის კერამიკას ანალოგი არ ჰქონდა პრესლავში და იყო ერთადერთი ნაგებობა ქალაქში, რომლის დეკორაციაში გამოყენებული იყო პოლიქრომული კერამიკული ფილები[61]. ტაძრის ინტერიერის ყველაზე თვალსაჩინო დეტალი იყო კერამიკული და მოზაიკის ხატები, სადაც წმინდანები გამოსახული იყვენე თითქმის სრული სიმაღლიდან მინიატურამდე. მიუხედავად იმისა, რომ კერამიკული გამოსახულებები თიხის ფილებზე იყო მოხატული, მოზაიკის ხატები უფრო მრავალფეროვანი მასალებით, მათ შორის თიხა, მინა და სხვადასხვა ფერის ქვა და ჰქონდა მოოქროვილი ფონი.[25] გამოსახული წმინდანებსა და ბიბლიური ფიგურებში შედიოდნენ კარალმპიოსი და შესაძლოა წინასწარმეტყველი იოელი. ზოგიერთი გამოსახულება ელიფსში იყო ჩაწერილი[51]. მრგვალი ეკლესიის ლავგარდანები დამზადებული იყო მარმარილოსა და კირქვისგან. მათ ამშვენებდა დიდი რაოდენობით ნაქსოვი უზორები და დეკორატიული ელემენტები, როგორებიცაა პალმის სტილიზებური ფოთლების სახის ერთგვარი ორნამენტი, ყურძენის მტევნები, ფოთლები და სხვა.[51]გარდა კლასიკური ორნამენტული ფორმებისა, ლავგარდანების დეკორაციისას გამოიყენებოდა სრულიად ახალი ან ადრე ცნობილი, მაგრამ გადამუშავებული მოტივები, რომელთა შორის ჭარბობდა ყვავილოვანი ორნამენტები[62]. ==ეპიგრაფიკა== მრგვალ ეკლესიაში აღმოჩენილია შუა საუკუნეების მრავალი წარწერა, როგორც ოფიციალური, ისე პირადი ხასიათის. მკვლევარები სულ 193 წარწერასა და 30 ნახატს ითვლიან, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა ქრისტიანულ სიმბოლიკას შეიცავს[63]. მრგვალი ეკლესიის ეპიგრაფიკა თარიღდება X საუკუნით[50],<ref name="rashev"/> წარწერები ორ ენაზე - ბიზანტიურ-ბერძნულ და ძველ ბულგარულ ენაზე (მისი აღმოსავლური დიალექტი), სამი ანბანის გამოყენებით: ბერძნული, გლაგოლიტური და კირილიცა[20].<ref name="nikolova91-92"/> მრგვალი ეკლესიის გლაგოლიტური წარწერები მიუთითებს, რომ ამ ანბანის გამოყენება პრესლავში კირიულ ანბანთან ერთად მიმდინარეობდა[47].<ref name="totev61"/> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარული ეკლესიები]] 41n11ckjbhyljcbl2ffj51098ohr01y 0 566128 4650484 2024-05-02T20:39:55Z გიო ოქრო 84301 მომხმარებელმა გიო ოქრო გვერდი „[[პარატახტიანი ტიფი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[პარტახტიანი ტიფი]]“ wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[პარტახტიანი ტიფი]] q6lk7wmm6pmwxoqbq9kao13v2hx52nl 0 566129 4650487 2024-05-02T20:44:08Z გიო ოქრო 84301 „[[ეპიდემიური ტიფი]]“-ის გადამისამართება გვერდზე „[[პარტახტიანი_ტიფი]]“ // [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[პარტახტიანი_ტიფი]] egvzh70zbk44cbkw05rn767xezo92g5 0 566130 4650488 2024-05-02T20:44:19Z გიო ოქრო 84301 „[[ტილის ტიფი]]“-ის გადამისამართება გვერდზე „[[პარტახტიანი_ტიფი]]“ // [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[პარტახტიანი_ტიფი]] egvzh70zbk44cbkw05rn767xezo92g5 0 566131 4650494 2024-05-02T20:52:14Z 2601:18D:4800:EA0:B804:B790:ACBB:33F4 ახალი გვერდი: ''კურსივის ტექსტი'' wikitext text/x-wiki ''კურსივის ტექსტი'' criwzvn8wb5ue2r8fvzvg3p92nx0gcq 4650497 4650494 2024-05-02T21:14:00Z გიო ოქრო 84301 გვერდი წასაშლელია ([[en:User:Awesome Aasim/oneclickdelete|ერთი წკაპით წაშლა]]) wikitext text/x-wiki {{წასაშლელი|ზ2}}''კურსივის ტექსტი'' p0g0ubsa1son39w5lg7sgwbnl91wdxw 0 566132 4650499 2024-05-02T21:20:42Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: [[ფაილი:Phalloide-Caesarea 1.JPG|thumb|250პქ|[[შხამასოკო]] და [[ნიყვი]]. ნორჩი ეგზემპლარები, რომლებიც დაფარულია გარსით]] '''ველუმი''' ({{lang-la|velum}}), ან '''საბურველი''' — გარსი, რომელიც იცავს ნაყოფსხეული|სოკოს ნაყო... wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Phalloide-Caesarea 1.JPG|thumb|250პქ|[[შხამასოკო]] და [[ნიყვი]]. ნორჩი ეგზემპლარები, რომლებიც დაფარულია გარსით]] '''ველუმი''' ({{lang-la|velum}}), ან '''საბურველი''' — გარსი, რომელიც იცავს [[ნაყოფსხეული|სოკოს ნაყოფსხეულს]] ადრეულ სტადიაზე. განასხვავებენ '''საერთო საბურველს''', რომელიც სრულად ფარავს ნაყოფსხეულს, და '''კერძო საბურველს''' ({{lang-la|''velum partiale''}}), რომელიც ფარავს მხოლოდ [[სოკოს ქუდი|სოკოს ქუდის]] ქვედა ზედაპირს [[ჰიმენოფორი|ჰიმენალურ შრე]]სთან ერთად. if7uyoyid1tgobjg2progyg5crqdy4v 4650500 4650499 2024-05-02T21:20:58Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Phalloide-Caesarea 1.JPG|thumb|250პქ|[[შხამასოკო]] და [[ნიყვი]]. ნორჩი ეგზემპლარები, რომლებიც დაფარულია გარსით]] '''ველუმი''' ({{lang-la|velum}}), ან '''საბურველი''' — გარსი, რომელიც იცავს [[ნაყოფსხეული|სოკოს ნაყოფსხეულს]] ადრეულ სტადიაზე. განასხვავებენ '''საერთო საბურველს''', რომელიც სრულად ფარავს ნაყოფსხეულს, და '''კერძო საბურველს''' ({{lang-la|''velum partiale''}}), რომელიც ფარავს მხოლოდ [[სოკოს ქუდი|სოკოს ქუდის]] ქვედა ზედაპირს [[ჰიმენოფორი|ჰიმენალურ შრე]]სთან ერთად. სოკოს ზრდასთან ერთად საბურველი სკდება და მის ნაყოფსხეულზე რჩება '''რგოლის''', [[სოკოს ფეხი|ფეხზე]] '''ვოლვის''', ხოლო ქუდზე ქერცლებისა და ნაფლეთების სახით. საბურველის ნარჩენების არსებობა და მათი მახასიათებლები ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია სოკოების იდენტიფიცირებისთვის. oz01p74dvn44i5evrnwhg4cyn1k9mtp 4650501 4650500 2024-05-02T21:21:34Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Phalloide-Caesarea 1.JPG|thumb|250პქ|[[შხამასოკო]] და [[ნიყვი]]. ნორჩი ეგზემპლარები, რომლებიც დაფარულია გარსით]] '''ველუმი''' ({{lang-la|velum}}), ან '''საბურველი''' — გარსი, რომელიც იცავს [[ნაყოფსხეული|სოკოს ნაყოფსხეულს]] ადრეულ სტადიაზე. განასხვავებენ '''საერთო საბურველს''', რომელიც სრულად ფარავს ნაყოფსხეულს, და '''კერძო საბურველს''' ({{lang-la|''velum partiale''}}), რომელიც ფარავს მხოლოდ [[სოკოს ქუდი|სოკოს ქუდის]] ქვედა ზედაპირს [[ჰიმენოფორი|ჰიმენალურ შრე]]სთან ერთად. სოკოს ზრდასთან ერთად საბურველი სკდება და მის ნაყოფსხეულზე რჩება '''რგოლის''', [[სოკოს ფეხი|ფეხზე]] '''ვოლვის''', ხოლო ქუდზე ქერცლებისა და ნაფლეთების სახით. საბურველის ნარჩენების არსებობა და მათი მახასიათებლები ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია სოკოების იდენტიფიცირებისთვის. განასხვავებენ სამი ტიპის საბურველს: '''აფსკისებრი''' (ტყავისებრი), '''აბლაბუდისებრი''' და '''ბოჭკოვანი''' (კორტინა) და '''ლორწოვანი'''. აფსკისებრი საბურველი ყველაზე ადვილი შესამჩნევია; აბლაბუდისებრი საბურველი, ბუსუსების სახით, როგორც წესი, ოდნავ რთულად შესამჩნევია; ლორწოვანი საბურველი, ხშირ შემთხვევაში, სოკოს ზრდასთან ერთად სრულად ქვრება. q5w9xhpea6z5qu5ug1jfs5ymphpoyf3 4650502 4650501 2024-05-02T21:21:45Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Phalloide-Caesarea 1.JPG|thumb|250პქ|[[შხამასოკო]] და [[ნიყვი]]. ნორჩი ეგზემპლარები, რომლებიც დაფარულია გარსით]] '''ველუმი''' ({{lang-la|velum}}), ან '''საბურველი''' — გარსი, რომელიც იცავს [[ნაყოფსხეული|სოკოს ნაყოფსხეულს]] ადრეულ სტადიაზე. განასხვავებენ '''საერთო საბურველს''', რომელიც სრულად ფარავს ნაყოფსხეულს, და '''კერძო საბურველს''' ({{lang-la|''velum partiale''}}), რომელიც ფარავს მხოლოდ [[სოკოს ქუდი|სოკოს ქუდის]] ქვედა ზედაპირს [[ჰიმენოფორი|ჰიმენალურ შრე]]სთან ერთად. სოკოს ზრდასთან ერთად საბურველი სკდება და მის ნაყოფსხეულზე რჩება '''რგოლის''', [[სოკოს ფეხი|ფეხზე]] '''ვოლვის''', ხოლო ქუდზე ქერცლებისა და ნაფლეთების სახით. საბურველის ნარჩენების არსებობა და მათი მახასიათებლები ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია სოკოების იდენტიფიცირებისთვის. განასხვავებენ სამი ტიპის საბურველს: '''აფსკისებრი''' (ტყავისებრი), '''აბლაბუდისებრი''' და '''ბოჭკოვანი''' (კორტინა) და '''ლორწოვანი'''. აფსკისებრი საბურველი ყველაზე ადვილი შესამჩნევია; აბლაბუდისებრი საბურველი, ბუსუსების სახით, როგორც წესი, ოდნავ რთულად შესამჩნევია; ლორწოვანი საბურველი, ხშირ შემთხვევაში, სოკოს ზრდასთან ერთად სრულად ქვრება. რგოლი (საყელო) არის კერძო საბურველის ნარჩენი — ფეხის შუა ან ზედა მხარეს. რგოლი შეიძლება იყოს ფეხზე მიმაგრებული ან მოძრავი ფეხის მიმართ. ზრდასრულ სოკოებში მოძრავი რგოლი ზოგჯერ მთლიანად ქვრება. ახლო მონათესავე სახეობების განსხვავებისთვის, მნიშვნელოვანი მახასიათებელია ბეჭდის ზემოთა ზედაპირის ნიშნები — ის შეიძლება იყოს გლუვი ან ზოლიანი (დანაოჭებული). რაც შეეხება ვოლვას, იგი რჩება საერთო საბურველის გახევის შემდეგ, რომელსაც ახასიათებს აფსკისებრი საბურველი ფეხის ქვედა ნაწილში. გარდა ვოლვისა, სოკოს ქუდზე საერთო საბურველის ნაფლეთები აფსკის ან მეჭეჭების (ნაფიფქი) სახით რჩება. ხშირად, ისინი უფერული ან სუსტად შეფერილია. ro0akv8855apbfufdo1x2li838asavj 4650504 4650502 2024-05-02T21:21:58Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Phalloide-Caesarea 1.JPG|thumb|250პქ|[[შხამასოკო]] და [[ნიყვი]]. ნორჩი ეგზემპლარები, რომლებიც დაფარულია გარსით]] '''ველუმი''' ({{lang-la|velum}}), ან '''საბურველი''' — გარსი, რომელიც იცავს [[ნაყოფსხეული|სოკოს ნაყოფსხეულს]] ადრეულ სტადიაზე. განასხვავებენ '''საერთო საბურველს''', რომელიც სრულად ფარავს ნაყოფსხეულს, და '''კერძო საბურველს''' ({{lang-la|''velum partiale''}}), რომელიც ფარავს მხოლოდ [[სოკოს ქუდი|სოკოს ქუდის]] ქვედა ზედაპირს [[ჰიმენოფორი|ჰიმენალურ შრე]]სთან ერთად. სოკოს ზრდასთან ერთად საბურველი სკდება და მის ნაყოფსხეულზე რჩება '''რგოლის''', [[სოკოს ფეხი|ფეხზე]] '''ვოლვის''', ხოლო ქუდზე ქერცლებისა და ნაფლეთების სახით. საბურველის ნარჩენების არსებობა და მათი მახასიათებლები ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია სოკოების იდენტიფიცირებისთვის. განასხვავებენ სამი ტიპის საბურველს: '''აფსკისებრი''' (ტყავისებრი), '''აბლაბუდისებრი''' და '''ბოჭკოვანი''' (კორტინა) და '''ლორწოვანი'''. აფსკისებრი საბურველი ყველაზე ადვილი შესამჩნევია; აბლაბუდისებრი საბურველი, ბუსუსების სახით, როგორც წესი, ოდნავ რთულად შესამჩნევია; ლორწოვანი საბურველი, ხშირ შემთხვევაში, სოკოს ზრდასთან ერთად სრულად ქვრება. რგოლი (საყელო) არის კერძო საბურველის ნარჩენი — ფეხის შუა ან ზედა მხარეს. რგოლი შეიძლება იყოს ფეხზე მიმაგრებული ან მოძრავი ფეხის მიმართ. ზრდასრულ სოკოებში მოძრავი რგოლი ზოგჯერ მთლიანად ქვრება. ახლო მონათესავე სახეობების განსხვავებისთვის, მნიშვნელოვანი მახასიათებელია ბეჭდის ზემოთა ზედაპირის ნიშნები — ის შეიძლება იყოს გლუვი ან ზოლიანი (დანაოჭებული). რაც შეეხება ვოლვას, იგი რჩება საერთო საბურველის გახევის შემდეგ, რომელსაც ახასიათებს აფსკისებრი საბურველი ფეხის ქვედა ნაწილში. გარდა ვოლვისა, სოკოს ქუდზე საერთო საბურველის ნაფლეთები აფსკის ან მეჭეჭების (ნაფიფქი) სახით რჩება. ხშირად, ისინი უფერული ან სუსტად შეფერილია. == გალერეა== <gallery> ფაილი:Fliegenpilz.JPG|[[ცადამაყვანა]]. მყიფე შეზრდილი ვოლვა და ნაფიფქი ქუდზე — საერთო საბურველის ნარჩენები ფაილი:Amanita phalloides 1.JPG|[[შხამასოკო]]. რგოლი (საყელო) და თავისუფალი ვოლვა ფაილი:Suillus luteus 2.jpg|[[ჩვეულებრივი დუმასოკო]], აფსკისებრი კერძო საბურველით ფაილი:Cortinarius claricolor 01.jpg|[[Cortinarius claricolor]], აბლაბუდიანი საბურველით ფაილი:Cortinarius armillatus.jpg|[[მანჭკვალისებრი აბლაბუდიანი სოკო]], რგოლისებური ზონებით ფაილი:Gomphidius glutinosus x1.jpg|[[ნაძვნარების ლორწოვანა]], ლორწოვანი კერძო საბურველით ფაილი:Stropharia aeruginosa eF.jpg|[[ლურჯ-მწვანე სტროფარია]]. შეფერილი დანაოჭებული რგოლი და ნაფიფქი ქუდის კიდეებთან </gallery> 928oq3bt72u53i577ldhjmrnpj2e4sv 4650505 4650504 2024-05-02T21:22:11Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Phalloide-Caesarea 1.JPG|thumb|250პქ|[[შხამასოკო]] და [[ნიყვი]]. ნორჩი ეგზემპლარები, რომლებიც დაფარულია გარსით]] '''ველუმი''' ({{lang-la|velum}}), ან '''საბურველი''' — გარსი, რომელიც იცავს [[ნაყოფსხეული|სოკოს ნაყოფსხეულს]] ადრეულ სტადიაზე. განასხვავებენ '''საერთო საბურველს''', რომელიც სრულად ფარავს ნაყოფსხეულს, და '''კერძო საბურველს''' ({{lang-la|''velum partiale''}}), რომელიც ფარავს მხოლოდ [[სოკოს ქუდი|სოკოს ქუდის]] ქვედა ზედაპირს [[ჰიმენოფორი|ჰიმენალურ შრე]]სთან ერთად. სოკოს ზრდასთან ერთად საბურველი სკდება და მის ნაყოფსხეულზე რჩება '''რგოლის''', [[სოკოს ფეხი|ფეხზე]] '''ვოლვის''', ხოლო ქუდზე ქერცლებისა და ნაფლეთების სახით. საბურველის ნარჩენების არსებობა და მათი მახასიათებლები ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია სოკოების იდენტიფიცირებისთვის. განასხვავებენ სამი ტიპის საბურველს: '''აფსკისებრი''' (ტყავისებრი), '''აბლაბუდისებრი''' და '''ბოჭკოვანი''' (კორტინა) და '''ლორწოვანი'''. აფსკისებრი საბურველი ყველაზე ადვილი შესამჩნევია; აბლაბუდისებრი საბურველი, ბუსუსების სახით, როგორც წესი, ოდნავ რთულად შესამჩნევია; ლორწოვანი საბურველი, ხშირ შემთხვევაში, სოკოს ზრდასთან ერთად სრულად ქვრება. რგოლი (საყელო) არის კერძო საბურველის ნარჩენი — ფეხის შუა ან ზედა მხარეს. რგოლი შეიძლება იყოს ფეხზე მიმაგრებული ან მოძრავი ფეხის მიმართ. ზრდასრულ სოკოებში მოძრავი რგოლი ზოგჯერ მთლიანად ქვრება. ახლო მონათესავე სახეობების განსხვავებისთვის, მნიშვნელოვანი მახასიათებელია ბეჭდის ზემოთა ზედაპირის ნიშნები — ის შეიძლება იყოს გლუვი ან ზოლიანი (დანაოჭებული). რაც შეეხება ვოლვას, იგი რჩება საერთო საბურველის გახევის შემდეგ, რომელსაც ახასიათებს აფსკისებრი საბურველი ფეხის ქვედა ნაწილში. გარდა ვოლვისა, სოკოს ქუდზე საერთო საბურველის ნაფლეთები აფსკის ან მეჭეჭების (ნაფიფქი) სახით რჩება. ხშირად, ისინი უფერული ან სუსტად შეფერილია. == გალერეა== <gallery> ფაილი:Fliegenpilz.JPG|[[ცადამაყვანა]]. მყიფე შეზრდილი ვოლვა და ნაფიფქი ქუდზე — საერთო საბურველის ნარჩენები ფაილი:Amanita phalloides 1.JPG|[[შხამასოკო]]. რგოლი (საყელო) და თავისუფალი ვოლვა ფაილი:Suillus luteus 2.jpg|[[ჩვეულებრივი დუმასოკო]], აფსკისებრი კერძო საბურველით ფაილი:Cortinarius claricolor 01.jpg|[[Cortinarius claricolor]], აბლაბუდიანი საბურველით ფაილი:Cortinarius armillatus.jpg|[[მანჭკვალისებრი აბლაბუდიანი სოკო]], რგოლისებური ზონებით ფაილი:Gomphidius glutinosus x1.jpg|[[ნაძვნარების ლორწოვანა]], ლორწოვანი კერძო საბურველით ფაილი:Stropharia aeruginosa eF.jpg|[[ლურჯ-მწვანე სტროფარია]]. შეფერილი დანაოჭებული რგოლი და ნაფიფქი ქუდის კიდეებთან </gallery> [[კატეგორია:სოკოების მორფოლოგია]] 5zz37hqjilystguano6su2axxg538dv 4650508 4650505 2024-05-02T21:26:39Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Phalloide-Caesarea 1.JPG|thumb|250პქ|[[შხამასოკო]] და [[ნიყვი]]. ნორჩი ეგზემპლარები, რომლებიც დაფარულია გარსით]] '''ველუმი''' ({{lang-la|velum}}), ან '''საბურველი''' — გარსი, რომელიც იცავს [[ნაყოფსხეული|სოკოს ნაყოფსხეულს]] ადრეულ სტადიაზე. განასხვავებენ '''საერთო საბურველს''',<ref name="Lohmeyer"/> რომელიც სრულად ფარავს ნაყოფსხეულს, და '''კერძო საბურველს'''<ref name="Lohmeyer">Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, s. 35, ISBN 83-85444-65-3.</ref> ({{lang-la|''velum partiale''}}), რომელიც ფარავს მხოლოდ [[სოკოს ქუდი|სოკოს ქუდის]] ქვედა ზედაპირს [[ჰიმენოფორი|ჰიმენალურ შრე]]სთან ერთად. სოკოს ზრდასთან ერთად საბურველი სკდება და მის ნაყოფსხეულზე რჩება '''რგოლის''', [[სოკოს ფეხი|ფეხზე]] '''ვოლვის''', ხოლო ქუდზე ქერცლებისა და ნაფლეთების სახით. საბურველის ნარჩენების არსებობა და მათი მახასიათებლები ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია სოკოების იდენტიფიცირებისთვის. განასხვავებენ სამი ტიპის საბურველს: '''აფსკისებრი''' (ტყავისებრი), '''აბლაბუდისებრი''' და '''ბოჭკოვანი''' (კორტინა) და '''ლორწოვანი'''. აფსკისებრი საბურველი ყველაზე ადვილი შესამჩნევია; აბლაბუდისებრი საბურველი, ბუსუსების სახით, როგორც წესი, ოდნავ რთულად შესამჩნევია; ლორწოვანი საბურველი, ხშირ შემთხვევაში, სოკოს ზრდასთან ერთად სრულად ქვრება. რგოლი (საყელო) არის კერძო საბურველის ნარჩენი — ფეხის შუა ან ზედა მხარეს. რგოლი შეიძლება იყოს ფეხზე მიმაგრებული ან მოძრავი ფეხის მიმართ. ზრდასრულ სოკოებში მოძრავი რგოლი ზოგჯერ მთლიანად ქვრება. ახლო მონათესავე სახეობების განსხვავებისთვის, მნიშვნელოვანი მახასიათებელია ბეჭდის ზემოთა ზედაპირის ნიშნები — ის შეიძლება იყოს გლუვი ან ზოლიანი (დანაოჭებული). რაც შეეხება ვოლვას, იგი რჩება საერთო საბურველის გახევის შემდეგ, რომელსაც ახასიათებს აფსკისებრი საბურველი ფეხის ქვედა ნაწილში. გარდა ვოლვისა, სოკოს ქუდზე საერთო საბურველის ნაფლეთები აფსკის ან მეჭეჭების (ნაფიფქი) სახით რჩება. ხშირად, ისინი უფერული ან სუსტად შეფერილია. == გალერეა== <gallery> ფაილი:Fliegenpilz.JPG|[[ცადამაყვანა]]. მყიფე შეზრდილი ვოლვა და ნაფიფქი ქუდზე — საერთო საბურველის ნარჩენები ფაილი:Amanita phalloides 1.JPG|[[შხამასოკო]]. რგოლი (საყელო) და თავისუფალი ვოლვა ფაილი:Suillus luteus 2.jpg|[[ჩვეულებრივი დუმასოკო]], აფსკისებრი კერძო საბურველით ფაილი:Cortinarius claricolor 01.jpg|[[Cortinarius claricolor]], აბლაბუდიანი საბურველით ფაილი:Cortinarius armillatus.jpg|[[მანჭკვალისებრი აბლაბუდიანი სოკო]], რგოლისებური ზონებით ფაილი:Gomphidius glutinosus x1.jpg|[[ნაძვნარების ლორწოვანა]], ლორწოვანი კერძო საბურველით ფაილი:Stropharia aeruginosa eF.jpg|[[ლურჯ-მწვანე სტროფარია]]. შეფერილი დანაოჭებული რგოლი და ნაფიფქი ქუდის კიდეებთან </gallery> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Velum (mycology)}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:სოკოების მორფოლოგია]] 02jp3itrmvyb5hhk2fh7d43zwld86r4 4650509 4650508 2024-05-02T21:28:54Z Gobrona 28077 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Phalloide-Caesarea 1.JPG|thumb|250პქ|[[შხამასოკო]] და [[ნიყვი]]. ნორჩი ეგზემპლარები, რომლებიც დაფარულია გარსით]] '''ველუმი''' ({{lang-la|velum}}), ან '''საბურველი''' — გარსი, რომელიც იცავს [[ნაყოფსხეული|სოკოს ნაყოფსხეულს]] ადრეულ სტადიაზე. განასხვავებენ '''საერთო საბურველს''',<ref name="Lohmeyer"/> რომელიც სრულად ფარავს ნაყოფსხეულს, და '''კერძო საბურველს'''<ref name="Lohmeyer">Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, s. 35, ISBN 83-85444-65-3.</ref> ({{lang-la|''velum partiale''}}), რომელიც ფარავს მხოლოდ [[სოკოს ქუდი|სოკოს ქუდის]] ქვედა ზედაპირს [[ჰიმენოფორი|ჰიმენალურ შრე]]სთან ერთად. სოკოს ზრდასთან ერთად საბურველი სკდება და მის ნაყოფსხეულზე რჩება '''რგოლის''', [[სოკოს ფეხი|ფეხზე]] '''ვოლვის''', ხოლო ქუდზე ქერცლებისა და ნაფლეთების სახით. საბურველის ნარჩენების არსებობა და მათი მახასიათებლები ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია სოკოების იდენტიფიცირებისთვის. განასხვავებენ სამი ტიპის საბურველს: '''აფსკისებრი''' (ტყავისებრი), '''აბლაბუდისებრი''' და '''ბოჭკოვანი''' (კორტინა) და '''ლორწოვანი'''. აფსკისებრი საბურველი ყველაზე ადვილი შესამჩნევია; აბლაბუდისებრი საბურველი, ბუსუსების სახით, როგორც წესი, ოდნავ რთულად შესამჩნევია; ლორწოვანი საბურველი, ხშირ შემთხვევაში, სოკოს ზრდასთან ერთად სრულად ქვრება. რგოლი (საყელო) არის კერძო საბურველის ნარჩენი — ფეხის შუა ან ზედა მხარეს. რგოლი შეიძლება იყოს ფეხზე მიმაგრებული ან მოძრავი ფეხის მიმართ. ზრდასრულ სოკოებში მოძრავი რგოლი ზოგჯერ მთლიანად ქვრება. ახლო მონათესავე სახეობების განსხვავებისთვის, მნიშვნელოვანი მახასიათებელია ბეჭდის ზემოთა ზედაპირის ნიშნები — ის შეიძლება იყოს გლუვი ან ზოლიანი (დანაოჭებული). რაც შეეხება ვოლვას, იგი რჩება საერთო საბურველის გახევის შემდეგ, რომელსაც ახასიათებს აფსკისებრი საბურველი ფეხის ქვედა ნაწილში. გარდა ვოლვისა, სოკოს ქუდზე საერთო საბურველის ნაფლეთები აფსკის ან მეჭეჭების (ნაფიფქი) სახით რჩება. ხშირად, ისინი უფერული ან სუსტად შეფერილია. == გალერეა== <gallery> ფაილი:Fliegenpilz.JPG|[[ცადამაყვანა]]. მყიფე შეზრდილი ვოლვა და ნაფიფქი ქუდზე — საერთო საბურველის ნარჩენები ფაილი:Amanita phalloides 1.JPG|[[შხამასოკო]]. რგოლი (საყელო) და თავისუფალი ვოლვა ფაილი:Suillus luteus 2.jpg|[[ჩვეულებრივი დუმასოკო]], აფსკისებრი კერძო საბურველით ფაილი:Cortinarius claricolor 01.jpg|[[Cortinarius claricolor]], აბლაბუდიანი საბურველით ფაილი:Cortinarius armillatus.jpg|[[მანჭკვალისებრი აბლაბუდიანი სოკო]], რგოლისებური ზონებით ფაილი:Gomphidius glutinosus x1.jpg|[[ნაძვნარების ლორწოვანა]], ლორწოვანი კერძო საბურველით ფაილი:Stropharia aeruginosa eF.jpg|[[ლურჯ-მწვანე სტროფარია]]. შეფერილი დანაოჭებული რგოლი და ნაფიფქი ქუდის კიდეებთან </gallery> ==ლიტერატურა== {{commons|Velum (mycology)}} * Вавриш П. О., Горовой Л. Ф. Грибы в лесу и на столе. — К.: Урожай, 1993. — С. 44—45. — 208 с. — ISBN 5-337-00728-9. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:სოკოების მორფოლოგია]] 98qz4v04yg9jh33ahil9c4xav1bfpjq 4650612 4650509 2024-05-03T11:01:45Z გიო ოქრო 84301 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Phalloide-Caesarea 1.JPG|thumb|250პქ|[[შხამასოკო]] და [[ნიყვი]]. ნორჩი ეგზემპლარები, რომლებიც დაფარულია გარსით]] '''ველუმი''' ({{lang-la|velum}}), ან '''საბურველი''' — გარსი, რომელიც იცავს [[ნაყოფსხეული|სოკოს ნაყოფსხეულს]] ადრეულ სტადიაზე. განასხვავებენ '''საერთო საბურველს''',<ref name="Lohmeyer"/> რომელიც სრულად ფარავს ნაყოფსხეულს, და '''კერძო საბურველს'''<ref name="Lohmeyer">Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, s. 35, ISBN 83-85444-65-3.</ref> ({{lang-la|''velum partiale''}}), რომელიც ფარავს მხოლოდ [[სოკოს ქუდი|სოკოს ქუდის]] ქვედა ზედაპირს [[ჰიმენოფორი|ჰიმენალურ შრე]]სთან ერთად. სოკოს ზრდასთან ერთად საბურველი სკდება და მის ნაყოფსხეულზე რჩება '''რგოლის''', [[სოკოს ფეხი|ფეხზე]] '''ვოლვის''', ხოლო ქუდზე ქერცლებისა და ნაფლეთების სახით. საბურველის ნარჩენების არსებობა და მათი მახასიათებლები ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია სოკოების იდენტიფიცირებისთვის. განასხვავებენ სამი ტიპის საბურველს: '''აფსკისებრი''' (ტყავისებრი), '''აბლაბუდისებრი''' და '''ბოჭკოვანი''' (კორტინა) და '''ლორწოვანი'''. აფსკისებრი საბურველი ყველაზე ადვილი შესამჩნევია; აბლაბუდისებრი საბურველი, ბუსუსების სახით, როგორც წესი, ოდნავ რთულად შესამჩნევია; ლორწოვანი საბურველი, ხშირ შემთხვევაში, სოკოს ზრდასთან ერთად სრულად ქრება. რგოლი (საყელო) არის კერძო საბურველის ნარჩენი — ფეხის შუა ან ზედა მხარეს. რგოლი შეიძლება იყოს ფეხზე მიმაგრებული ან მოძრავი ფეხის მიმართ. ზრდასრულ სოკოებში მოძრავი რგოლი ზოგჯერ მთლიანად ქრება. ახლო მონათესავე სახეობების განსხვავებისთვის, მნიშვნელოვანი მახასიათებელია რგოლის ზემოთა ზედაპირის ნიშნები — ის შეიძლება იყოს გლუვი ან ზოლიანი (დანაოჭებული). რაც შეეხება ვოლვას, იგი რჩება საერთო საბურველის გახევის შემდეგ, ახასიათებს აფსკისებრი საბურველი ფეხის ქვედა ნაწილში. გარდა ვოლვისა, სოკოს ქუდზე საერთო საბურველის ნაფლეთები აფსკის ან მეჭეჭების (ნაფიფქი) სახით რჩება. ხშირად, ისინი უფერული ან სუსტად შეფერილია. == გალერეა== <gallery> ფაილი:Fliegenpilz.JPG|[[ცადამაყვანა]]. მყიფე შეზრდილი ვოლვა და ნაფიფქი ქუდზე — საერთო საბურველის ნარჩენები ფაილი:Amanita phalloides 1.JPG|[[შხამასოკო]]. რგოლი (საყელო) და თავისუფალი ვოლვა ფაილი:Suillus luteus 2.jpg|[[ჩვეულებრივი დუმასოკო]], აფსკისებრი კერძო საბურველით ფაილი:Cortinarius claricolor 01.jpg|[[Cortinarius claricolor]], აბლაბუდიანი საბურველით ფაილი:Cortinarius armillatus.jpg|[[მანჭკვალისებრი აბლაბუდიანი სოკო]], რგოლისებური ზონებით ფაილი:Gomphidius glutinosus x1.jpg|[[ნაძვნარების ლორწოვანა]], ლორწოვანი კერძო საბურველით ფაილი:Stropharia aeruginosa eF.jpg|[[ლურჯ-მწვანე სტროფარია]]. შეფერილი დანაოჭებული რგოლი და ნაფიფქი ქუდის კიდეებთან </gallery> ==ლიტერატურა== {{commons|Velum (mycology)}} * Вавриш П. О., Горовой Л. Ф. Грибы в лесу и на столе. — К.: Урожай, 1993. — С. 44—45. — 208 с. — ISBN 5-337-00728-9. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:სოკოების მორფოლოგია]] 25ka1jt7z3i7tvvo21j8bwrnf35o2t7 0 566133 4650510 2024-05-02T21:35:08Z 2001:16B8:C780:AC00:8CED:5AAA:72E5:B58E ახალი გვერდი: რატი დევდარიანი wikitext text/x-wiki რატი დევდარიანი jnb6t24y2t5c92460w0a4bke1iih4y3 4650512 4650510 2024-05-02T21:35:53Z 2001:16B8:C780:AC00:8CED:5AAA:72E5:B58E wikitext text/x-wiki ტრაკში აყვავებული ბროწეული ელისო ელისო ჩემი ყლე გელისო qtp3fjzizciu2w9jj5vt9jufvkako1y 4650545 4650512 2024-05-03T03:56:21Z Jaba1977 3604 wikitext text/x-wiki {{წასაშლელი}} kqi96424qh27dlezfvl00q0acwvfs4d 0 566134 4650511 2024-05-02T21:35:19Z Gobrona 28077 გადამისამართება გვერდზე „[[საბურველი (მიკოლოგია)]]“ wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[საბურველი (მიკოლოგია)]] nvjt6xk8q57frb509nbpu073oonw416 0 566135 4650513 2024-05-02T21:36:29Z Gobrona 28077 გადამისამართება გვერდზე „[[საბურველი (მიკოლოგია)]]“ wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[საბურველი (მიკოლოგია)]] nvjt6xk8q57frb509nbpu073oonw416 0 566136 4650514 2024-05-02T21:37:31Z Gobrona 28077 გადამისამართება გვერდზე „[[საბურველი (მიკოლოგია)]]“ wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[საბურველი (მიკოლოგია)]] nvjt6xk8q57frb509nbpu073oonw416 6 566137 4650515 2024-05-02T21:37:34Z Arkaitz1974 85446 {{არათავისუფალი ფაილი | აღწერა = დავით რონდელი (1904–1976) — ქართველი კინორეჟისორი. | წყარო = „საბჭოთა ხელოვნება“, 1956, №5, გვ. 13. | თარიღი = უცნობია | ავტორი = უცნობია | ნაწილი = დეტალი }} wikitext text/x-wiki == მოკლე აღწერა == {{არათავისუფალი ფაილი | აღწერა = დავით რონდელი (1904–1976) — ქართველი კინორეჟისორი. | წყარო = „საბჭოთა ხელოვნება“, 1956, №5, გვ. 13. | თარიღი = უცნობია | ავტორი = უცნობია | ნაწილი = დეტალი }} 8oonq9styg8ikh7nqql95j1qy5kuyfv 4650516 4650515 2024-05-02T21:38:11Z Arkaitz1974 85446 wikitext text/x-wiki == მოკლე აღწერა == {{არათავისუფალი ფაილი | აღწერა = დავით რონდელი (1904–1976) — ქართველი კინორეჟისორი. | წყარო = „საბჭოთა ხელოვნება“, 1956, №5, გვ. 13. | თარიღი = უცნობია | ავტორი = უცნობია | ნაწილი = დეტალი }} {{არათავისუფალი ფაილი/სგდ | სტატია = დავით რონდელი{{!}}დავით რონდელი | მიზანი = პიროვნების ფოტო სტატიაში | ჩანაცვლებადობა = არ აქვს | სხვა = }} 25h4opqxzd7sc648yzms4tuebic8i8n 4650518 4650516 2024-05-02T21:44:00Z Arkaitz1974 85446 wikitext text/x-wiki == მოკლე აღწერა == {{არათავისუფალი ფაილი | აღწერა = დავით რონდელი (1904–1976) — ქართველი კინორეჟისორი. | წყარო = [https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/103043/1/Sabchota_Xelovneba_1956_N5.pdf „საბჭოთა ხელოვნება“] // 1956, №5, გვ. 13. | თარიღი = უცნობია | ავტორი = უცნობია | ნაწილი = დეტალი }} {{არათავისუფალი ფაილი/სგდ | სტატია = დავით რონდელი{{!}}დავით რონდელი | მიზანი = პიროვნების ფოტო სტატიაში | ჩანაცვლებადობა = არ აქვს | სხვა = }} 0ejm72v96wt8parsvbcuhi8kilzr348 0 566138 4650519 2024-05-02T21:56:07Z Nikash222 160934 ახალი გვერდი: ნოდარ შოშიტაშვილი (დ. [[12 მაისი]] [[1952]] სოფელი [[ქსუისი]], [[ცხინვალის რეგიონი]].) ქართველი ისტორიკოსი და ეთნოგრაფი. დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფ... wikitext text/x-wiki ნოდარ შოშიტაშვილი (დ. [[12 მაისი]] [[1952]] სოფელი [[ქსუისი]], [[ცხინვალის რეგიონი]].) ქართველი ისტორიკოსი და ეთნოგრაფი. დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] ისტორიის ფაკულტეტი 1974 წელს. 1974-2002 წწ. მუშაობდა  აკად ს. ჯანაშიას სახელობის საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ეთნოგრაფიის განყოფილების მეცნიერ-თანამშრომლად, აღრიცხვა-დაცვის განყოფილების გამგედ, დირექტორის მოადგილედ სამეცნიერო ნაწილში, მთავარ მცველად; 1991-1995 წწ. იყო ივ. ჯავახიშვილის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეთნიკური კულტურისა და ეროვნულ ტრადიციათა კვლევის ლაბორატორიის უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი საათობრივი დატვირთვით; 2002-2006 წწ. [[თბილისის ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ|აკად. გ. ჩიტაიას სახელობის ეთნორაფიული მუზეუმის]] გენერალური დირექტორი; 2006-2022წწ. ამავე მუზეუმის კოლექციების მენეჯერი და უფროსი კურატორი; 2008 წლიდან დღემდე ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ეთნოლოგიის მიმართულების მიწვეული პროფესორი; 2012 წელს მიწვეული იყო საქართველოს საპატრიარქოს წმიდა ანდრია პირველწოდებულის სახელობის უნივერსიტეტის სადოქტორო პროგრამის ლექტორად; პარალელურად ეწევა პედაგოგიურ საქმიანობას სკოლაში; დამოუკიდებელ სკოლა "მოძღვარის" ისტორიის  მასწავლებელი (2000 წლიდან). არის 12 წიგნის, 80 - ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომისა და 200-ზე მეტი პუბლიცისტური და ისტორიულ-შემეცნებითი სტატიის ავტორი. მისი პუბლიკაციები პერიოდულად იბეჭდება გაზეთ "[[კვირის პალიტრა|კვირის პალიტრასა]]" და ჟურნალ "[[ისტორიანი (ჟურნალი)|ისტორიანში]]". იყო არაერთი საერთაშორისო თუ რესპუბლიკური სამეცნიერო კონფერენციისა თუ სიმპოზიუმის მონაწილე და გამომსვლელი. საქართველოს საპატრიარქოსთან არსებული ახალგაზრდობის სულიერი და ინტელექტუალური განვითარების ცენტრისთვის გაწეული ღვაწლისა და თანადგომისთვის მიღებული აქვს საქართველოს საპატრიარქოს მადლობის სიგელი (2016); თურქეთში მცხოვრები ქართველების, საქართველოს კულტურისა და ისტორიის წინაშე გაწეული ღვაწლისა და დამსახურებისათვის თურქეთის რესპუბლიკის ქოჯაელის ქართულ-კავკასიური კულტურის ცენტრის მადლობის სიგელი (2016). სადისერტაციო თემა - "შიდა ქართლის თანამედროვე სოფლის ყოფა და კულტურა", დაიცვა 1989 წელს. ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი. gkbt5b9jo4bfa9kbj7onp7na8xryq9u 4650522 4650519 2024-05-02T22:19:03Z Nikash222 160934 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:ნოდარ შოშიტაშვილი.jpg|მინი|'''დაბადებული''' [[12 მაისი]], [[1952]] წელი სოფელი [[ქსუისი]], [[ცხინვალის რეგიონი|ცინვალის რეგიონი]] ]] ნოდარ შოშიტაშვილი (დ. [[12 მაისი]] [[1952]] სოფელი [[ქსუისი]], [[ცხინვალის რეგიონი]].) ქართველი ისტორიკოსი და ეთნოგრაფი. დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] ისტორიის ფაკულტეტი 1974 წელს. 1974-2002 წწ. მუშაობდა  აკად ს. ჯანაშიას სახელობის საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ეთნოგრაფიის განყოფილების მეცნიერ-თანამშრომლად, აღრიცხვა-დაცვის განყოფილების გამგედ, დირექტორის მოადგილედ სამეცნიერო ნაწილში, მთავარ მცველად; 1991-1995 წწ. იყო ივ. ჯავახიშვილის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეთნიკური კულტურისა და ეროვნულ ტრადიციათა კვლევის ლაბორატორიის უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი საათობრივი დატვირთვით; 2002-2006 წწ. [[თბილისის ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ|აკად. გ. ჩიტაიას სახელობის ეთნორაფიული მუზეუმის]] გენერალური დირექტორი; 2006-2022წწ. ამავე მუზეუმის კოლექციების მენეჯერი და უფროსი კურატორი; 2008 წლიდან დღემდე ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ეთნოლოგიის მიმართულების მიწვეული პროფესორი; 2012 წელს მიწვეული იყო საქართველოს საპატრიარქოს წმიდა ანდრია პირველწოდებულის სახელობის უნივერსიტეტის სადოქტორო პროგრამის ლექტორად; პარალელურად ეწევა პედაგოგიურ საქმიანობას სკოლაში; დამოუკიდებელ სკოლა "მოძღვარის" ისტორიის  მასწავლებელი (2000 წლიდან). არის 12 წიგნის, 80 - ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომისა და 200-ზე მეტი პუბლიცისტური და ისტორიულ-შემეცნებითი სტატიის ავტორი. მისი პუბლიკაციები პერიოდულად იბეჭდება გაზეთ "[[კვირის პალიტრა|კვირის პალიტრასა]]" და ჟურნალ "[[ისტორიანი (ჟურნალი)|ისტორიანში]]". იყო არაერთი საერთაშორისო თუ რესპუბლიკური სამეცნიერო კონფერენციისა თუ სიმპოზიუმის მონაწილე და გამომსვლელი. საქართველოს საპატრიარქოსთან არსებული ახალგაზრდობის სულიერი და ინტელექტუალური განვითარების ცენტრისთვის გაწეული ღვაწლისა და თანადგომისთვის მიღებული აქვს საქართველოს საპატრიარქოს მადლობის სიგელი (2016); თურქეთში მცხოვრები ქართველების, საქართველოს კულტურისა და ისტორიის წინაშე გაწეული ღვაწლისა და დამსახურებისათვის თურქეთის რესპუბლიკის ქოჯაელის ქართულ-კავკასიური კულტურის ცენტრის მადლობის სიგელი (2016). 1992-2010 წლებში მუშაობდა ისტორიის მასწავლებლად [[თბილისის 51-ე საჯარო სკოლა|თბილისის 51-ე საჯარო სკოლაში]]. სადისერტაციო თემა - "შიდა ქართლის თანამედროვე სოფლის ყოფა და კულტურა", დაიცვა 1989 წელს. ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი. h41rtehxpcnp1piu60lmsl6u66vcq60 4650527 4650522 2024-05-02T22:35:49Z Nikash222 160934 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:ნოდარ შოშიტაშვილი.jpg|მინი|'''დაბადებული''' [[12 მაისი]], [[1952]] წელი სოფელი [[ქსუისი]], [[ცხინვალის რეგიონი|ცინვალის რეგიონი]] ]] '''''ნოდარ შოშიტაშვილი''''' (დ. [[12 მაისი]] [[1952]] სოფელი [[ქსუისი]], [[ცხინვალის რეგიონი]].) ქართველი [[ისტორიკოსი]] და [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფი]]. == ბიოგრაფია == დაიბადა 1952 წლის 12 მაისს, სოფელ ქსუისში, ცხინვალის რეგიონში. ბავშვობა გაატარა თბილისში. დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] ისტორიის ფაკულტეტი [[1974]] წელს. == კარიერა == [[1974|1974-2002 წწ.]] მუშაობდა  აკად ს. ჯანაშიას სახელობის საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ეთნოგრაფიის განყოფილების მეცნიერ-თანამშრომლად, აღრიცხვა-დაცვის განყოფილების გამგედ, დირექტორის მოადგილედ სამეცნიერო ნაწილში, მთავარ მცველად; [[1991|1991-1995 წწ]]. იყო ივ. ჯავახიშვილის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეთნიკური კულტურისა და ეროვნულ ტრადიციათა კვლევის ლაბორატორიის უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი საათობრივი დატვირთვით; [[2002|2002-2006 წწ]]. [[თბილისის ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ|აკად. გ. ჩიტაიას სახელობის ეთნორაფიული მუზეუმის]] გენერალური დირექტორი [[2006|2006-2022წწ]]. ამავე მუზეუმის კოლექციების მენეჯერი და უფროსი კურატორი [[2008]] წლიდან დღემდე ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ეთნოლოგიის მიმართულების მიწვეული პროფესორი [[2012]] წელს მიწვეული იყო საქართველოს საპატრიარქოს წმიდა ანდრია პირველწოდებულის სახელობის უნივერსიტეტის სადოქტორო პროგრამის ლექტორად; პარალელურად ეწევა პედაგოგიურ საქმიანობას სკოლაში [[1992|1992-2010]] წლებში მუშაობდა ისტორიის მასწავლებლად [[თბილისის 51-ე საჯარო სკოლა|თბილისის 51-ე საჯარო სკოლაში]]. დამოუკიდებელ სკოლა "მოძღვარის" ისტორიის  მასწავლებელი ([[2000]] წლიდან). არის 15 წიგნის, 80 - ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომისა და 200-ზე მეტი პუბლიცისტური და ისტორიულ-შემეცნებითი სტატიის ავტორი. მისი პუბლიკაციები პერიოდულად იბეჭდება გაზეთ "[[კვირის პალიტრა|კვირის პალიტრასა]]" და ჟურნალ "[[ისტორიანი (ჟურნალი)|ისტორიანში]]". იყო არაერთი საერთაშორისო თუ რესპუბლიკური სამეცნიერო კონფერენციისა თუ სიმპოზიუმის მონაწილე და გამომსვლელი. საქართველოს საპატრიარქოსთან არსებული ახალგაზრდობის სულიერი და ინტელექტუალური განვითარების ცენტრისთვის გაწეული ღვაწლისა და თანადგომისთვის მიღებული აქვს საქართველოს საპატრიარქოს მადლობის სიგელი ([[2016]]) თურქეთში მცხოვრები ქართველების, საქართველოს კულტურისა და ისტორიის წინაშე გაწეული ღვაწლისა და დამსახურებისათვის [[თურქეთი|თურქეთის რესპუბლიკის]] ქოჯაელის ქართულ-კავკასიური კულტურის ცენტრის მადლობის სიგელი ([[2016]]). სადისერტაციო თემა - "შიდა ქართლის თანამედროვე სოფლის ყოფა და კულტურა", დაიცვა [[1989]] წელს. [[2002]] წელს დააჯილდოვეს [[ღირსების მედალი|ღირსების მედლით]] == ოჯახი == ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი. hqj7dec5zdh8r8h70d0x4hfhe93anzk 4650595 4650527 2024-05-03T08:55:35Z Nikash222 160934 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:ნოდარ შოშიტაშვილი.jpg|მინი|'''დაბადებული''' [[12 მაისი]], [[1952]] წელი სოფელი [[ქსუისი]], [[ცხინვალის რეგიონი|ცინვალის რეგიონი]] ]] '''''ნოდარ შოშიტაშვილი''''' (დ. [[12 მაისი]] [[1952]] სოფელი [[ქსუისი]], [[ცხინვალის რეგიონი]].) ქართველი [[ისტორიკოსი]] და [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფი]]. == ბიოგრაფია == დაიბადა 1952 წლის 12 მაისს, სოფელ ქსუისში, ცხინვალის რეგიონში. ბავშვობა გაატარა თბილისში. დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] ისტორიის ფაკულტეტი [[1974]] წელს. == კარიერა == [[1974|1974-2002 წწ.]] მუშაობდა  აკად ს. ჯანაშიას სახელობის საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ეთნოგრაფიის განყოფილების მეცნიერ-თანამშრომლად, აღრიცხვა-დაცვის განყოფილების გამგედ, დირექტორის მოადგილედ სამეცნიერო ნაწილში, მთავარ მცველად; [[1991|1991-1995 წწ]]. იყო ივ. ჯავახიშვილის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეთნიკური კულტურისა და ეროვნულ ტრადიციათა კვლევის ლაბორატორიის უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი საათობრივი დატვირთვით; [[2002|2002-2006 წწ]]. [[თბილისის ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ|აკად. გ. ჩიტაიას სახელობის ეთნორაფიული მუზეუმის]] გენერალური დირექტორი [[2006|2006-2022წწ]]. ამავე მუზეუმის კოლექციების მენეჯერი და უფროსი კურატორი [[2008]] წლიდან დღემდე ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ეთნოლოგიის მიმართულების მიწვეული პროფესორი [[2012]] წელს მიწვეული იყო საქართველოს საპატრიარქოს წმიდა ანდრია პირველწოდებულის სახელობის უნივერსიტეტის სადოქტორო პროგრამის ლექტორად; პარალელურად ეწევა პედაგოგიურ საქმიანობას სკოლაში [[1992|1992-2010]] წლებში მუშაობდა ისტორიის მასწავლებლად [[თბილისის 51-ე საჯარო სკოლა|თბილისის 51-ე საჯარო სკოლაში]]. დამოუკიდებელ სკოლა "მოძღვარის" ისტორიის  მასწავლებელი ([[2000]] წლიდან). არის 15 წიგნის, 80 - ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომისა და 200-ზე მეტი პუბლიცისტური და ისტორიულ-შემეცნებითი სტატიის ავტორი. მისი პუბლიკაციები პერიოდულად იბეჭდება გაზეთ "[[კვირის პალიტრა|კვირის პალიტრასა]]" და ჟურნალ "[[ისტორიანი (ჟურნალი)|ისტორიანში]]". იყო არაერთი საერთაშორისო თუ რესპუბლიკური სამეცნიერო კონფერენციისა თუ სიმპოზიუმის მონაწილე და გამომსვლელი. საქართველოს საპატრიარქოსთან არსებული ახალგაზრდობის სულიერი და ინტელექტუალური განვითარების ცენტრისთვის გაწეული ღვაწლისა და თანადგომისთვის მიღებული აქვს საქართველოს საპატრიარქოს მადლობის სიგელი ([[2016]]) თურქეთში მცხოვრები ქართველების, საქართველოს კულტურისა და ისტორიის წინაშე გაწეული ღვაწლისა და დამსახურებისათვის [[თურქეთი|თურქეთის რესპუბლიკის]] ქოჯაელის ქართულ-კავკასიური კულტურის ცენტრის მადლობის სიგელი ([[2016]]). სადისერტაციო თემა - "შიდა ქართლის თანამედროვე სოფლის ყოფა და კულტურა", დაიცვა [[1989]] წელს. [[2002]] წელს დააჯილდოვეს [[ღირსების მედალი|ღირსების მედლით]] == ბიბლიოგრაფია == * '''საქართველოს საძიებლად თურქეთში''' : სამი ზაფხული თურქეთელ ქართველებთან (ავტორი). - თბილისი, საჩინო, 2017. - 128გვ.. - ISBN: 9789941270338 * '''ვახტანგ გორგასალი''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2016. - 48გვ.. - ISBN: 9789941217708 * '''რომი და საქართველო''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2015. - 48გვ.. - ISBN: 9789941217685 * '''ძველი კოლხეთი და მითი არგონავტებზე''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2015. - 48გვ.. - ISBN: 9789941217623 * '''ვახტანგ VI''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2015. - 48გვ.. - ISBN: 9789941217548 * '''მეფე თამარი''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2015. - 22გვ.. - ISBN: 9789941218590 * '''ხითხუროობის ტრადიციული ხერხები და სამუზეუმო რესტავრაცია-კონსერვაციის პრაქტიკა''' (შემდგენელი). - თბილისი, 2015. - 115გვ.. - ISBN: 9789941938030 * '''ერეკლე II''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2014. - 22გვ.. - ISBN: 9789941219160 * '''პრომეთე''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2013. - 25გვ. * '''ჩაუმქრალი კერა საჯალაბო სახლში''' : XIX საუკუნის სამეგრელო (თანაავტორი). - თბილისი, 2012. - 44გვ. * '''ქართული ეთნოლოგიური ლექსიკონი''' (შემდგენელი). - თბილისი, 2009. - 182გვ. * '''ქართველი ხალხის ეთნოლოგიური ლექსიკონი''' : აჭარა (შემდგენელი). - თბილისი, სამშობლო. - 640გვ.. - ISBN: 978-9941-8-0273-7 == ოჯახი == ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი. hdtmokiue3de7b5f0547barn284v8c1 4650616 4650595 2024-05-03T11:19:16Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით wikitext text/x-wiki {{წყარო}}{{უკატეგორიო}} [[ფაილი:ნოდარ შოშიტაშვილი.jpg|მინი|'''დაბადებული''' [[12 მაისი]], [[1952]] წელი სოფელი [[ქსუისი]], [[ცხინვალის რეგიონი|ცინვალის რეგიონი]] ]] '''''ნოდარ შოშიტაშვილი''''' (დ. [[12 მაისი]] [[1952]] სოფელი [[ქსუისი]], [[ცხინვალის რეგიონი]].) ქართველი [[ისტორიკოსი]] და [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფი]]. == ბიოგრაფია == დაიბადა 1952 წლის 12 მაისს, სოფელ ქსუისში, ცხინვალის რეგიონში. ბავშვობა გაატარა თბილისში. დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] ისტორიის ფაკულტეტი [[1974]] წელს. == კარიერა == [[1974|1974-2002 წწ.]] მუშაობდა  აკად ს. ჯანაშიას სახელობის საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ეთნოგრაფიის განყოფილების მეცნიერ-თანამშრომლად, აღრიცხვა-დაცვის განყოფილების გამგედ, დირექტორის მოადგილედ სამეცნიერო ნაწილში, მთავარ მცველად; [[1991|1991-1995 წწ]]. იყო ივ. ჯავახიშვილის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეთნიკური კულტურისა და ეროვნულ ტრადიციათა კვლევის ლაბორატორიის უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი საათობრივი დატვირთვით; [[2002|2002-2006 წწ]]. [[თბილისის ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ|აკად. გ. ჩიტაიას სახელობის ეთნორაფიული მუზეუმის]] გენერალური დირექტორი [[2006|2006-2022წწ]]. ამავე მუზეუმის კოლექციების მენეჯერი და უფროსი კურატორი [[2008]] წლიდან დღემდე ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ეთნოლოგიის მიმართულების მიწვეული პროფესორი [[2012]] წელს მიწვეული იყო საქართველოს საპატრიარქოს წმიდა ანდრია პირველწოდებულის სახელობის უნივერსიტეტის სადოქტორო პროგრამის ლექტორად; პარალელურად ეწევა პედაგოგიურ საქმიანობას სკოლაში [[1992|1992-2010]] წლებში მუშაობდა ისტორიის მასწავლებლად [[თბილისის 51-ე საჯარო სკოლა|თბილისის 51-ე საჯარო სკოლაში]]. დამოუკიდებელ სკოლა "მოძღვარის" ისტორიის  მასწავლებელი ([[2000]] წლიდან). არის 15 წიგნის, 80 - ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომისა და 200-ზე მეტი პუბლიცისტური და ისტორიულ-შემეცნებითი სტატიის ავტორი. მისი პუბლიკაციები პერიოდულად იბეჭდება გაზეთ "[[კვირის პალიტრა|კვირის პალიტრასა]]" და ჟურნალ "[[ისტორიანი (ჟურნალი)|ისტორიანში]]". იყო არაერთი საერთაშორისო თუ რესპუბლიკური სამეცნიერო კონფერენციისა თუ სიმპოზიუმის მონაწილე და გამომსვლელი. საქართველოს საპატრიარქოსთან არსებული ახალგაზრდობის სულიერი და ინტელექტუალური განვითარების ცენტრისთვის გაწეული ღვაწლისა და თანადგომისთვის მიღებული აქვს საქართველოს საპატრიარქოს მადლობის სიგელი ([[2016]]) თურქეთში მცხოვრები ქართველების, საქართველოს კულტურისა და ისტორიის წინაშე გაწეული ღვაწლისა და დამსახურებისათვის [[თურქეთი|თურქეთის რესპუბლიკის]] ქოჯაელის ქართულ-კავკასიური კულტურის ცენტრის მადლობის სიგელი ([[2016]]). სადისერტაციო თემა - "შიდა ქართლის თანამედროვე სოფლის ყოფა და კულტურა", დაიცვა [[1989]] წელს. [[2002]] წელს დააჯილდოვეს [[ღირსების მედალი|ღირსების მედლით]] == ბიბლიოგრაფია == * '''საქართველოს საძიებლად თურქეთში''' : სამი ზაფხული თურქეთელ ქართველებთან (ავტორი). - თბილისი, საჩინო, 2017. - 128გვ.. - ISBN: 9789941270338 * '''ვახტანგ გორგასალი''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2016. - 48გვ.. - ISBN: 9789941217708 * '''რომი და საქართველო''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2015. - 48გვ.. - ISBN: 9789941217685 * '''ძველი კოლხეთი და მითი არგონავტებზე''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2015. - 48გვ.. - ISBN: 9789941217623 * '''ვახტანგ VI''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2015. - 48გვ.. - ISBN: 9789941217548 * '''მეფე თამარი''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2015. - 22გვ.. - ISBN: 9789941218590 * '''ხითხუროობის ტრადიციული ხერხები და სამუზეუმო რესტავრაცია-კონსერვაციის პრაქტიკა''' (შემდგენელი). - თბილისი, 2015. - 115გვ.. - ISBN: 9789941938030 * '''ერეკლე II''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2014. - 22გვ.. - ISBN: 9789941219160 * '''პრომეთე''' (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2013. - 25გვ. * '''ჩაუმქრალი კერა საჯალაბო სახლში''' : XIX საუკუნის სამეგრელო (თანაავტორი). - თბილისი, 2012. - 44გვ. * '''ქართული ეთნოლოგიური ლექსიკონი''' (შემდგენელი). - თბილისი, 2009. - 182გვ. * '''ქართველი ხალხის ეთნოლოგიური ლექსიკონი''' : აჭარა (შემდგენელი). - თბილისი, სამშობლო. - 640გვ.. - ISBN: 978-9941-8-0273-7 == ოჯახი == ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი. gjj1mdzmt73xcwx1f64mivf5n6wbkk9 0 566139 4650520 2024-05-02T21:56:52Z გიორგი გორდაძე 140381 ახალი გვერდი: '''სუბატომური ნაწილაკები''' — მატერიის უმცირესი შემადგენელი ნაწილაკები, რომლებიც შეადგენენ [[ატომის ბირთვი|ატომის ბირთვსა]] და ელექტრონულ გარსს. ძირითადი სუბატომური ნაწილაკე... wikitext text/x-wiki '''სუბატომური ნაწილაკები''' — მატერიის უმცირესი შემადგენელი ნაწილაკები, რომლებიც შეადგენენ [[ატომის ბირთვი|ატომის ბირთვსა]] და ელექტრონულ გარსს. ძირითადი სუბატომური ნაწილაკებია: [[პროტონი|პროტონები]] - დადებითად დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც განაპირობებენ ატომის ბირთვის ძირითად მასას. [[ნეიტრონი|ნეიტრონები]] - უმუხტო ნაწილაკები, რომლებიც იმყოფებიან ბირთვში და აძლიერებენ მის სტაბილურობას. [[ელექტრონი|ელექტრონები]] - უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც ტრიალებენ ბირთვის გარშემო და ქმნიან ატომის ელექტრონულ გარსს. გარდა ამისა, არსებობენ სხვა სუბატომური ნაწილაკებიც, როგორიცაა კვარკები, ლეპტონები და გლუონები. ეს ნაწილაკები თამაშობენ მნიშვნელოვან როლს [[მატერია|მატერიის]] შემადგენლობის ძლიერ და სუსტ ურთიერთქმედებებში. სუბატომური ნაწილაკების შესწავლა ხდება კერძოდ [[ბირთვული ფიზიკა|ბირთვული]] და ნაწილაკური ფიზიკის მიერ დიდი ამაჩქარებლების და დეტექტორების გამოყენებით. go6ab4ryjv5qum0zzu7aww2kwshhzpz 4650618 4650520 2024-05-03T11:22:22Z გიო ოქრო 84301 დაემატა [[კატეგორია:ელემენტარული ნაწილაკები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki '''სუბატომური ნაწილაკები''' — მატერიის უმცირესი შემადგენელი ნაწილაკები, რომლებიც შეადგენენ [[ატომის ბირთვი|ატომის ბირთვსა]] და ელექტრონულ გარსს. ძირითადი სუბატომური ნაწილაკებია: [[პროტონი|პროტონები]] - დადებითად დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც განაპირობებენ ატომის ბირთვის ძირითად მასას. [[ნეიტრონი|ნეიტრონები]] - უმუხტო ნაწილაკები, რომლებიც იმყოფებიან ბირთვში და აძლიერებენ მის სტაბილურობას. [[ელექტრონი|ელექტრონები]] - უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც ტრიალებენ ბირთვის გარშემო და ქმნიან ატომის ელექტრონულ გარსს. გარდა ამისა, არსებობენ სხვა სუბატომური ნაწილაკებიც, როგორიცაა კვარკები, ლეპტონები და გლუონები. ეს ნაწილაკები თამაშობენ მნიშვნელოვან როლს [[მატერია|მატერიის]] შემადგენლობის ძლიერ და სუსტ ურთიერთქმედებებში. სუბატომური ნაწილაკების შესწავლა ხდება კერძოდ [[ბირთვული ფიზიკა|ბირთვული]] და ნაწილაკური ფიზიკის მიერ დიდი ამაჩქარებლების და დეტექტორების გამოყენებით. [[კატეგორია:ელემენტარული ნაწილაკები]] 8idgwh6xu3udl12n0sodtyp08ehpnx7 4650619 4650618 2024-05-03T11:22:29Z გიო ოქრო 84301 დაემატა [[კატეგორია:კვანტური მექანიკა]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki '''სუბატომური ნაწილაკები''' — მატერიის უმცირესი შემადგენელი ნაწილაკები, რომლებიც შეადგენენ [[ატომის ბირთვი|ატომის ბირთვსა]] და ელექტრონულ გარსს. ძირითადი სუბატომური ნაწილაკებია: [[პროტონი|პროტონები]] - დადებითად დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც განაპირობებენ ატომის ბირთვის ძირითად მასას. [[ნეიტრონი|ნეიტრონები]] - უმუხტო ნაწილაკები, რომლებიც იმყოფებიან ბირთვში და აძლიერებენ მის სტაბილურობას. [[ელექტრონი|ელექტრონები]] - უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც ტრიალებენ ბირთვის გარშემო და ქმნიან ატომის ელექტრონულ გარსს. გარდა ამისა, არსებობენ სხვა სუბატომური ნაწილაკებიც, როგორიცაა კვარკები, ლეპტონები და გლუონები. ეს ნაწილაკები თამაშობენ მნიშვნელოვან როლს [[მატერია|მატერიის]] შემადგენლობის ძლიერ და სუსტ ურთიერთქმედებებში. სუბატომური ნაწილაკების შესწავლა ხდება კერძოდ [[ბირთვული ფიზიკა|ბირთვული]] და ნაწილაკური ფიზიკის მიერ დიდი ამაჩქარებლების და დეტექტორების გამოყენებით. [[კატეგორია:ელემენტარული ნაწილაკები]] [[კატეგორია:კვანტური მექანიკა]] 95sa9cwkarrc1g07di6xxc29myxbibr 4650620 4650619 2024-05-03T11:22:36Z გიო ოქრო 84301 შეიცვალა გასაღები [[კატეგორია:ელემენტარული ნაწილაკები]]-სთვის " " გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki '''სუბატომური ნაწილაკები''' — მატერიის უმცირესი შემადგენელი ნაწილაკები, რომლებიც შეადგენენ [[ატომის ბირთვი|ატომის ბირთვსა]] და ელექტრონულ გარსს. ძირითადი სუბატომური ნაწილაკებია: [[პროტონი|პროტონები]] - დადებითად დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც განაპირობებენ ატომის ბირთვის ძირითად მასას. [[ნეიტრონი|ნეიტრონები]] - უმუხტო ნაწილაკები, რომლებიც იმყოფებიან ბირთვში და აძლიერებენ მის სტაბილურობას. [[ელექტრონი|ელექტრონები]] - უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც ტრიალებენ ბირთვის გარშემო და ქმნიან ატომის ელექტრონულ გარსს. გარდა ამისა, არსებობენ სხვა სუბატომური ნაწილაკებიც, როგორიცაა კვარკები, ლეპტონები და გლუონები. ეს ნაწილაკები თამაშობენ მნიშვნელოვან როლს [[მატერია|მატერიის]] შემადგენლობის ძლიერ და სუსტ ურთიერთქმედებებში. სუბატომური ნაწილაკების შესწავლა ხდება კერძოდ [[ბირთვული ფიზიკა|ბირთვული]] და ნაწილაკური ფიზიკის მიერ დიდი ამაჩქარებლების და დეტექტორების გამოყენებით. [[კატეგორია:ელემენტარული ნაწილაკები| ]] [[კატეგორია:კვანტური მექანიკა]] 9baah0eoi9cxck5wy7cfte22tgdjop9 4650621 4650620 2024-05-03T11:23:03Z გიო ოქრო 84301 wikitext text/x-wiki {{წყარო}} '''სუბატომური ნაწილაკები''' — მატერიის უმცირესი შემადგენელი ნაწილაკები, რომლებიც შეადგენენ [[ატომის ბირთვი|ატომის ბირთვსა]] და ელექტრონულ გარსს. ძირითადი სუბატომური ნაწილაკებია: [[პროტონი|პროტონები]] — დადებითად დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც განაპირობებენ ატომის ბირთვის ძირითად მასას. [[ნეიტრონი|ნეიტრონები]] — უმუხტო ნაწილაკები, რომლებიც იმყოფებიან ბირთვში და აძლიერებენ მის სტაბილურობას. [[ელექტრონი|ელექტრონები]] — უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც ტრიალებენ ბირთვის გარშემო და ქმნიან ატომის ელექტრონულ გარსს. გარდა ამისა, არსებობენ სხვა სუბატომური ნაწილაკებიც, როგორიცაა კვარკები, ლეპტონები და გლუონები. ეს ნაწილაკები თამაშობენ მნიშვნელოვან როლს [[მატერია|მატერიის]] შემადგენლობის ძლიერ და სუსტ ურთიერთქმედებებში. სუბატომური ნაწილაკების შესწავლა ხდება კერძოდ [[ბირთვული ფიზიკა|ბირთვული]] და ნაწილაკური ფიზიკის მიერ დიდი ამაჩქარებლების და დეტექტორების გამოყენებით. [[კატეგორია:ელემენტარული ნაწილაკები|ელემენტარული ნაწილაკები]] [[კატეგორია:კვანტური მექანიკა]] 2lbogq6fltyv8sgpm8bq3t3d8rrdufs 6 566140 4650523 2024-05-02T22:27:57Z Arkaitz1974 85446 {{არათავისუფალი ფაილი | აღწერა = თეიმურაზ ბაბლუანი (დ. 20 მარტი, 1948) — ქართველი კინორეჟისორი. | წყარო = dlab.ug.edu.ge | თარიღი = უცნობია | ავტორი = უცნობია | ნაწილი = დეტალი }} wikitext text/x-wiki == მოკლე აღწერა == {{არათავისუფალი ფაილი | აღწერა = თეიმურაზ ბაბლუანი (დ. 20 მარტი, 1948) — ქართველი კინორეჟისორი. | წყარო = dlab.ug.edu.ge | თარიღი = უცნობია | ავტორი = უცნობია | ნაწილი = დეტალი }} ppn1qr11x61gbwpy6thaqgsq2zn3e7w 4650524 4650523 2024-05-02T22:28:35Z Arkaitz1974 85446 wikitext text/x-wiki == მოკლე აღწერა == {{არათავისუფალი ფაილი | აღწერა = თეიმურაზ ბაბლუანი (დ. 20 მარტი, 1948) — ქართველი კინორეჟისორი. | წყარო = [https://dlab.ug.edu.ge/authors/detail/5172 dlab.ug.edu.ge] | თარიღი = უცნობია | ავტორი = უცნობია | ნაწილი = დეტალი }} {{არათავისუფალი ფაილი/სგდ | სტატია = თეიმურაზ ბაბლუანი{{!}}თეიმურაზ ბაბლუანი | მიზანი = პიროვნების ფოტო სტატიაში | ჩანაცვლებადობა = არ აქვს | სხვა = }} i03sv6eeiedx7dre26ri3nbjsftdezh 3 566141 4650541 2024-05-03T03:30:35Z Jaba1977 3604 ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~ wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 03:30, 3 მაისი 2024 (UTC) 3plwncnqw2yh97ncbgjeqhqnoh6z19q 3 566142 4650542 2024-05-03T03:30:39Z Jaba1977 3604 ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~ wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 03:30, 3 მაისი 2024 (UTC) 3plwncnqw2yh97ncbgjeqhqnoh6z19q 1 566143 4650548 2024-05-03T04:12:28Z მიმოზა 158661 https://fountain.toolforge.org/editathons/cee-spring-2024-ka wikitext text/x-wiki {{ვიკიგაზაფხული 2024}} pvwi30acpibz9rnftbrijzuo2lhc8i1 0 566144 4650549 2024-05-03T05:06:09Z Borbolia777 11915 ახალი გვერდი: '''ურუგვაული უკვდავი პარტია''' — საჭადრაკო პარტია, რომელიც გათამაშდა [[ბრუნო მოლინარი|ბრუნო მოლინარისა]] და [[ლუი რუ კაბრალი|ლუი რუ კაბრალს]] შორის ურუგვაის საჭადრაკო ჩემპიონატი... wikitext text/x-wiki '''ურუგვაული უკვდავი პარტია''' — საჭადრაკო პარტია, რომელიც გათამაშდა [[ბრუნო მოლინარი|ბრუნო მოლინარისა]] და [[ლუი რუ კაბრალი|ლუი რუ კაბრალს]] შორის ურუგვაის საჭადრაკო ჩემპიონატის მიმდინარეობისას 1943 წელს. ==საჭადრაკო პარტია== თეთრები: ბ. მოლინარი {{pad|2}} შავები: ლ. კაბრალი {{pad|2}} {{ჭადრაკის დიაგრამა |tright | | | | | | | |kd| | | | | | |pd|pd|pd | | | | |pd| | | |pd| |bd| |nd| | |qd |pl|pd|pl| |pl| | | | | | | | |bd| |pl | | | | |bl|bl| | |rl| | | |rl|ql|kl| | 30.კxf2-ის შემდეგ შავები აცხადებენ შამათს 6 სვლაში. }} '''1. d4 მf6 2. მf3 d5 3. c4 c6 4. მc3 მbd7 5. e3 e6 6. კd3 dxc4 7. კxc4 b5 8. კd3 a6 9. 0-0 c5 10. b3 კb7 11. ლe2 ლb6 12. ეd1 კe7 13. a4 b4 14. მb1 ეc8 15. მbd2 cxd4 16. მc4 ლa7 17. მxd4 0-0 18. კd2 a5 19. მb5 ლa8 20. მbd6 კxg2 21. მxc8 ეxc8 22. ეe1 კf3 23. ლf1 ლd5 24. e4 ეxc4 25. bxc4 ლh5 26. კf4 მg4 27. კe2 მde5 28. h3 კc5 29. კg3 მxf2 30. კxf2''' (იხ. დიაგრამა) '''ლg5+ 31. მფh2 ლf4+ 32. კg3 კg1+ 33. ლxg1 მg4+''' თეთრები დანებდნენ, რადგანაც შამათი გარდაუვალია<ref>{{cite web |url=http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1278766 |title=B Molinari vs. Luis Roux Cabral, Uruguay (1943) |website=[[Chessgames.com]] }}</ref>. {{ჭადრაკის დიაგრამა |tleft | | | | | | | |kd| | | | | | |pd|pd|pd | | | | |pd| | | |pd| | | | | | | |pl|pd|pl| |pl|qd|nd| | | | | | |bd|bl|pl | | | | |bl| | |kl |rl| | | |rl| |ql| |საფინალო პოზიცია 33...Ng4+-ის შემდეგ }} {{clear left}} == აგრეთვე იხილეთ == * [[უკვდავი პარტია]] == სქოლიო == [[კატეგორია:ჭადრაკი]] [[კატეგორია:საჭადრაკო პარტიები]] 3yg80f80xml2hipkkc9z81x28x2cl33 4650583 4650549 2024-05-03T08:13:33Z Borbolia777 11915 /* საჭადრაკო პარტია */ wikitext text/x-wiki '''ურუგვაული უკვდავი პარტია''' — საჭადრაკო პარტია, რომელიც გათამაშდა [[ბრუნო მოლინარი|ბრუნო მოლინარისა]] და [[ლუი რუ კაბრალი|ლუი რუ კაბრალს]] შორის ურუგვაის საჭადრაკო ჩემპიონატის მიმდინარეობისას 1943 წელს. ==საჭადრაკო პარტია== თეთრები: ბ. მოლინარი {{pad|2}} შავები: ლ. კაბრალი {{pad|2}} {{ჭადრაკის დიაგრამა |tright | | | | | | | |kd| | | | | | |pd|pd|pd | | | | |pd| | | |pd| |bd| |nd| | |qd |pl|pd|pl| |pl| | | | | | | | |bd| |pl | | | | |bl|bl| | |rl| | | |rl|ql|kl| | 30.კxf2-ის შემდეგ შავები აცხადებენ შამათს 6 სვლაში. }} '''1. d4 მf6 2. მf3 d5 3. c4 c6 4. მc3 მbd7 5. e3 e6 6. კd3 dxc4 7. კxc4 b5 8. კd3 a6 9. 0-0 c5 10. b3 კb7 11. ლe2 ლb6 12. ეd1 კe7 13. a4 b4 14. მb1 ეc8 15. მbd2 cxd4 16. მc4 ლa7 17. მxd4 0-0 18. კd2 a5 19. მb5 ლa8 20. მbd6 კxg2 21. მxc8 ეxc8 22. ეe1 კf3 23. ლf1 ლd5 24. e4 ეxc4 25. bxc4 ლh5 26. კf4 მg4 27. კe2 მde5 28. h3 კc5 29. კg3 მxf2 30. კxf2''' (იხ. დიაგრამა) '''ლg5+ 31. მფh2 ლf4+ 32. კg3 კg1+ 33. ლxg1 მg4+''' თეთრები დანებდნენ, რადგანაც შამათი გარდაუვალია<ref>{{cite web |url=http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1278766 |title=ბრუნო მოლინარი vs. ლუი რუი კაბრალი, ურუგვაი (1943) |website=[[Chessgames.com]] }}</ref>. {{ჭადრაკის დიაგრამა |tleft | | | | | | | |kd| | | | | | |pd|pd|pd | | | | |pd| | | |pd| | | | | | | |pl|pd|pl| |pl|qd|nd| | | | | | |bd|bl|pl | | | | |bl| | |kl |rl| | | |rl| |ql| |საფინალო პოზიცია 33...Ng4+-ის შემდეგ }} {{clear left}} == აგრეთვე იხილეთ == * [[უკვდავი პარტია]] == სქოლიო == [[კატეგორია:ჭადრაკი]] [[კატეგორია:საჭადრაკო პარტიები]] 7mt7bv898bgc0lg1t1v3lk97rf1chpp 0 566145 4650554 2024-05-03T06:10:44Z Kober 394 ახალი გვერდი: '''დაშრობა''' — ღონისძიებათა კომპლექსი, რომელიც უზრუნველყოფს ადამიანის სამეურნეო საქმიანობაზე წყლის არაკეთილსასურველი ზემოქმედების თავიდან აცილებას ან ლიკვიდაციას. დაშრ... wikitext text/x-wiki '''დაშრობა''' — ღონისძიებათა კომპლექსი, რომელიც უზრუნველყოფს ადამიანის სამეურნეო საქმიანობაზე წყლის არაკეთილსასურველი ზემოქმედების თავიდან აცილებას ან ლიკვიდაციას. დაშრობის ძირითადი ობიექტები დაჭაობებული და ჭარბტენიანი სავარგულები, მინერალიზებული მიწები. ნიადაგის ფესვთსამყოფელი ფენიდან ჭარბი წყლის მოცილება მელიორაციის ერთ-ერთი ხერხია, რომელიც საშუალებას გვაძლევს ავითვისოთ ახალი მიწები და ავამაღლოთ მათი ეკონომიკური პროდუქტიულობა, რაციონალურად გამოვიყენოთ მექანიზაციისა და ქიმიზაციის საშუალებები. დაშრობის ღონისძიებებს ასევე მიმართავენ აგრეთვე მშენებლობაზე, ტორფის მოპოვებისას, წიაღისეულის ათვისების დროს, სატყეო მეურნეობაში, დასახლებული პუნქტებისა და სამრეწველო ობიექტების შეტბორვისაგან დასაცავად. არჩევენ დაშრობის ექსტენსიურ და ინტენსიურ სისტემებს. ექსტენსიური დაშრობისთვის გამოიყენება არხების ღია ქსელი, ხოლო ინტენსიურისათვის — სისტემატური დრენაჟი. დამშრობი სისტემის ძირითადი ელემენტებია: დასაშრობი ტერიტორია, წყალმიმღები ([[მდინარე]], [[ტბა]], [[ზღვა]]), დამშრობი ქსელი (მარეგულირებელი, გამტარი, გადამღობი), ჰიდროტექნიკური ნაგებობები (რაბი, სათვალთვალე ჭა, არხის შესართავი და სხვ.), საგზაო ქსელი (გზები, ხიდები, მილხიდები), საექსპლუატაციო და ბუნების დამცველი ნაგებობები და მოწყობილობები. მარეგულირებელი ქსელი (დრენები, ღია დამშრობები, შემკრებები) აგროვებს და დასაშრობი ტერიტორიიდან განარინებს ზედაპირულ და ნიადაგქვეშა ჭარბ წყლებს. გამტარი ქსელი (მაგისტრალური არხი, კოლექტორი) წყალს ღებულობს მარეგულირებელი ქსელიდან და აგდებს წყალმიმღებში. გადამღობი ქსელი (სამთო და გადამჭერი არხები) იცავს დასაშრობ ფართობს მომიჯნავე ტერიტორიიდან მოდენილი ზედაპირული და გრუნტის წყლებისაგან. დასაშრობ ტერიტორიას მდინარეთა გადადენილი წყლებისაგან დამბების (ზვინულების) მოწყობით იცავენ. წყლის დაშრობა ხდება თვითდინებითი და მექანიკური სისტემებით, რომლებშიც მაგისტრალური არხიდან კანალიზირებული წყლები იტუმბება წყალმიმღებში. დამშრობი სისტემა დასაშრობი ტერიტორიის წყლის რეჟიმზე ზემოქმედების მიხედვით ორგვარია: ცალმხრივი მოქმედების, როდესაც უზრუნველყოფილია დაშრობა, და ორმხრივი მოქმედების — დამშრობ-გამატენიანებელი. დამშრობი სისტემის კონსტრუქცია დამოკიდებულია ტერიტორიის ბუნებრივ ფაქტორებზე და სამეურნეო-ეკონომიკურ პირობებზე. ტერიტორიის დაშრობამ შეიძლება მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს გარემოზე. ამიტომ, პროექტის შედგენისას გათვალისწინებული უნდა იყოს ბუნების დაცვის ღონისძიებანი, რომლებიც დასაბუთებულ გონივრულ მინიმუმამდე დაიყვანს არასასურველ ეკოლოგიურ ცვლილებებს. მშენებლობაში მიწების დაშრობა გულისხმობს გრუნტისა და ზედაპირული წყლის არინებას შენობების, ნაგებობების, ქვაბულების, აეროდრომებისა და სხვა ობიექტებისაგან. დაშრობის სამუშაოებს ხშირად თან სდევს ნაგებობების ან მიწის ფართობის წყლისაგან დაცვის ღონისძიებები (კერძოდ, ჯებირების, თხრილების, დამცავი დრენაჟების, ჰიდროიზოლაციის მოწყობა). წყლის ასარინებლად აგებენ ამოსაშრობ და სარინ არხებს, საგდებ დრენაჟებს, წყალდასაწევ დანადგარებს. როცა გრუნტის წყლის დონე მაღალია, შენობათა სარდაფებს ჰიდროიზოლაციით იცავენ, ხოლო გრუნტის წყლის დონეს დრენაჟების სისტემით სწევენ დაბლა. სამშ. სამუშაოთა შესრულების დროს ქვაბულების დასაშრობად მიმართავენ გრუნტის წყლის დონის ხელოვნურ (ღრმა) დაწევას. ==საქართველო== [[საქართველო|საქართველოში]] ჭაობებისა და ჭარბტენიანი მიწების საერთო ფართობი 255 000 ჰა-ს აღემატება, აქედან 30 000. ჰა აღმოსავლეთ ნაწილშია (წითელი გორა, [[ლაკბე]], [[ერწო-თიანეთი]], [[ხელთუბანი]], [[ხვედურეთი]], [[ქცია|ქცია]]-ნარიანი და სხვ.), დანარჩენი 225 000 ჰა კი მდებარეობს დასავლეთ რეგიონებში, [[კოლხეთის დაბლობი|კოლხეთის დაბლობზე]], ტენიანი სუბტროპიკების ზონაში, რომლის ათვისება ინტენსიურად ხდებოდა XX საუკუნეში ჩაის, ციტრუსების და სხვა სუბტროპიკული და ტექნიკური კულტურების სამრეწველო წარმოების მიზნით. დაშრობა-მელიორაციის ღონისძიებებს დიდი მნიშვნელობა აქვს ასევე [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] საკურორტო ზონის განვითარებისათვის. 1930-იანი წლებიდან საქართველოში ფართო მასშტაბით ხორციელდებოდა ჭაობიანი ნიადაგების დაშრობა. 1987 წლამდე დამშრალი იყო 150 000 ჰა, სადაც შესაძლებელი გახდა სხვადასხვა სამეურნეო საქმიანობა. ამ სამუშაოების მნიშვნელოვანი შედეგი იყო [[მალარია|ტროპიკული მალარიის]] აღკვეთა. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|?|გავარდაშვილი გ.}} {{ქსე|3|410|ხურცილავა ა.}} 70twwt2g2ntcvmre8zbppsyfsybrmzk 4650555 4650554 2024-05-03T06:10:56Z Kober 394 დაემატა [[კატეგორია:სოფლის მეურნეები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki '''დაშრობა''' — ღონისძიებათა კომპლექსი, რომელიც უზრუნველყოფს ადამიანის სამეურნეო საქმიანობაზე წყლის არაკეთილსასურველი ზემოქმედების თავიდან აცილებას ან ლიკვიდაციას. დაშრობის ძირითადი ობიექტები დაჭაობებული და ჭარბტენიანი სავარგულები, მინერალიზებული მიწები. ნიადაგის ფესვთსამყოფელი ფენიდან ჭარბი წყლის მოცილება მელიორაციის ერთ-ერთი ხერხია, რომელიც საშუალებას გვაძლევს ავითვისოთ ახალი მიწები და ავამაღლოთ მათი ეკონომიკური პროდუქტიულობა, რაციონალურად გამოვიყენოთ მექანიზაციისა და ქიმიზაციის საშუალებები. დაშრობის ღონისძიებებს ასევე მიმართავენ აგრეთვე მშენებლობაზე, ტორფის მოპოვებისას, წიაღისეულის ათვისების დროს, სატყეო მეურნეობაში, დასახლებული პუნქტებისა და სამრეწველო ობიექტების შეტბორვისაგან დასაცავად. არჩევენ დაშრობის ექსტენსიურ და ინტენსიურ სისტემებს. ექსტენსიური დაშრობისთვის გამოიყენება არხების ღია ქსელი, ხოლო ინტენსიურისათვის — სისტემატური დრენაჟი. დამშრობი სისტემის ძირითადი ელემენტებია: დასაშრობი ტერიტორია, წყალმიმღები ([[მდინარე]], [[ტბა]], [[ზღვა]]), დამშრობი ქსელი (მარეგულირებელი, გამტარი, გადამღობი), ჰიდროტექნიკური ნაგებობები (რაბი, სათვალთვალე ჭა, არხის შესართავი და სხვ.), საგზაო ქსელი (გზები, ხიდები, მილხიდები), საექსპლუატაციო და ბუნების დამცველი ნაგებობები და მოწყობილობები. მარეგულირებელი ქსელი (დრენები, ღია დამშრობები, შემკრებები) აგროვებს და დასაშრობი ტერიტორიიდან განარინებს ზედაპირულ და ნიადაგქვეშა ჭარბ წყლებს. გამტარი ქსელი (მაგისტრალური არხი, კოლექტორი) წყალს ღებულობს მარეგულირებელი ქსელიდან და აგდებს წყალმიმღებში. გადამღობი ქსელი (სამთო და გადამჭერი არხები) იცავს დასაშრობ ფართობს მომიჯნავე ტერიტორიიდან მოდენილი ზედაპირული და გრუნტის წყლებისაგან. დასაშრობ ტერიტორიას მდინარეთა გადადენილი წყლებისაგან დამბების (ზვინულების) მოწყობით იცავენ. წყლის დაშრობა ხდება თვითდინებითი და მექანიკური სისტემებით, რომლებშიც მაგისტრალური არხიდან კანალიზირებული წყლები იტუმბება წყალმიმღებში. დამშრობი სისტემა დასაშრობი ტერიტორიის წყლის რეჟიმზე ზემოქმედების მიხედვით ორგვარია: ცალმხრივი მოქმედების, როდესაც უზრუნველყოფილია დაშრობა, და ორმხრივი მოქმედების — დამშრობ-გამატენიანებელი. დამშრობი სისტემის კონსტრუქცია დამოკიდებულია ტერიტორიის ბუნებრივ ფაქტორებზე და სამეურნეო-ეკონომიკურ პირობებზე. ტერიტორიის დაშრობამ შეიძლება მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს გარემოზე. ამიტომ, პროექტის შედგენისას გათვალისწინებული უნდა იყოს ბუნების დაცვის ღონისძიებანი, რომლებიც დასაბუთებულ გონივრულ მინიმუმამდე დაიყვანს არასასურველ ეკოლოგიურ ცვლილებებს. მშენებლობაში მიწების დაშრობა გულისხმობს გრუნტისა და ზედაპირული წყლის არინებას შენობების, ნაგებობების, ქვაბულების, აეროდრომებისა და სხვა ობიექტებისაგან. დაშრობის სამუშაოებს ხშირად თან სდევს ნაგებობების ან მიწის ფართობის წყლისაგან დაცვის ღონისძიებები (კერძოდ, ჯებირების, თხრილების, დამცავი დრენაჟების, ჰიდროიზოლაციის მოწყობა). წყლის ასარინებლად აგებენ ამოსაშრობ და სარინ არხებს, საგდებ დრენაჟებს, წყალდასაწევ დანადგარებს. როცა გრუნტის წყლის დონე მაღალია, შენობათა სარდაფებს ჰიდროიზოლაციით იცავენ, ხოლო გრუნტის წყლის დონეს დრენაჟების სისტემით სწევენ დაბლა. სამშ. სამუშაოთა შესრულების დროს ქვაბულების დასაშრობად მიმართავენ გრუნტის წყლის დონის ხელოვნურ (ღრმა) დაწევას. ==საქართველო== [[საქართველო|საქართველოში]] ჭაობებისა და ჭარბტენიანი მიწების საერთო ფართობი 255 000 ჰა-ს აღემატება, აქედან 30 000. ჰა აღმოსავლეთ ნაწილშია (წითელი გორა, [[ლაკბე]], [[ერწო-თიანეთი]], [[ხელთუბანი]], [[ხვედურეთი]], [[ქცია|ქცია]]-ნარიანი და სხვ.), დანარჩენი 225 000 ჰა კი მდებარეობს დასავლეთ რეგიონებში, [[კოლხეთის დაბლობი|კოლხეთის დაბლობზე]], ტენიანი სუბტროპიკების ზონაში, რომლის ათვისება ინტენსიურად ხდებოდა XX საუკუნეში ჩაის, ციტრუსების და სხვა სუბტროპიკული და ტექნიკური კულტურების სამრეწველო წარმოების მიზნით. დაშრობა-მელიორაციის ღონისძიებებს დიდი მნიშვნელობა აქვს ასევე [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] საკურორტო ზონის განვითარებისათვის. 1930-იანი წლებიდან საქართველოში ფართო მასშტაბით ხორციელდებოდა ჭაობიანი ნიადაგების დაშრობა. 1987 წლამდე დამშრალი იყო 150 000 ჰა, სადაც შესაძლებელი გახდა სხვადასხვა სამეურნეო საქმიანობა. ამ სამუშაოების მნიშვნელოვანი შედეგი იყო [[მალარია|ტროპიკული მალარიის]] აღკვეთა. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|?|გავარდაშვილი გ.}} {{ქსე|3|410|ხურცილავა ა.}} [[კატეგორია:სოფლის მეურნეები]] n35iwgr5xjncr7az42i0sohyejtusq2 4650556 4650555 2024-05-03T06:11:05Z Kober 394 წაიშალა [[კატეგორია:სოფლის მეურნეები]]; დაემატა [[კატეგორია:სოფლის მეურნეობა]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki '''დაშრობა''' — ღონისძიებათა კომპლექსი, რომელიც უზრუნველყოფს ადამიანის სამეურნეო საქმიანობაზე წყლის არაკეთილსასურველი ზემოქმედების თავიდან აცილებას ან ლიკვიდაციას. დაშრობის ძირითადი ობიექტები დაჭაობებული და ჭარბტენიანი სავარგულები, მინერალიზებული მიწები. ნიადაგის ფესვთსამყოფელი ფენიდან ჭარბი წყლის მოცილება მელიორაციის ერთ-ერთი ხერხია, რომელიც საშუალებას გვაძლევს ავითვისოთ ახალი მიწები და ავამაღლოთ მათი ეკონომიკური პროდუქტიულობა, რაციონალურად გამოვიყენოთ მექანიზაციისა და ქიმიზაციის საშუალებები. დაშრობის ღონისძიებებს ასევე მიმართავენ აგრეთვე მშენებლობაზე, ტორფის მოპოვებისას, წიაღისეულის ათვისების დროს, სატყეო მეურნეობაში, დასახლებული პუნქტებისა და სამრეწველო ობიექტების შეტბორვისაგან დასაცავად. არჩევენ დაშრობის ექსტენსიურ და ინტენსიურ სისტემებს. ექსტენსიური დაშრობისთვის გამოიყენება არხების ღია ქსელი, ხოლო ინტენსიურისათვის — სისტემატური დრენაჟი. დამშრობი სისტემის ძირითადი ელემენტებია: დასაშრობი ტერიტორია, წყალმიმღები ([[მდინარე]], [[ტბა]], [[ზღვა]]), დამშრობი ქსელი (მარეგულირებელი, გამტარი, გადამღობი), ჰიდროტექნიკური ნაგებობები (რაბი, სათვალთვალე ჭა, არხის შესართავი და სხვ.), საგზაო ქსელი (გზები, ხიდები, მილხიდები), საექსპლუატაციო და ბუნების დამცველი ნაგებობები და მოწყობილობები. მარეგულირებელი ქსელი (დრენები, ღია დამშრობები, შემკრებები) აგროვებს და დასაშრობი ტერიტორიიდან განარინებს ზედაპირულ და ნიადაგქვეშა ჭარბ წყლებს. გამტარი ქსელი (მაგისტრალური არხი, კოლექტორი) წყალს ღებულობს მარეგულირებელი ქსელიდან და აგდებს წყალმიმღებში. გადამღობი ქსელი (სამთო და გადამჭერი არხები) იცავს დასაშრობ ფართობს მომიჯნავე ტერიტორიიდან მოდენილი ზედაპირული და გრუნტის წყლებისაგან. დასაშრობ ტერიტორიას მდინარეთა გადადენილი წყლებისაგან დამბების (ზვინულების) მოწყობით იცავენ. წყლის დაშრობა ხდება თვითდინებითი და მექანიკური სისტემებით, რომლებშიც მაგისტრალური არხიდან კანალიზირებული წყლები იტუმბება წყალმიმღებში. დამშრობი სისტემა დასაშრობი ტერიტორიის წყლის რეჟიმზე ზემოქმედების მიხედვით ორგვარია: ცალმხრივი მოქმედების, როდესაც უზრუნველყოფილია დაშრობა, და ორმხრივი მოქმედების — დამშრობ-გამატენიანებელი. დამშრობი სისტემის კონსტრუქცია დამოკიდებულია ტერიტორიის ბუნებრივ ფაქტორებზე და სამეურნეო-ეკონომიკურ პირობებზე. ტერიტორიის დაშრობამ შეიძლება მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს გარემოზე. ამიტომ, პროექტის შედგენისას გათვალისწინებული უნდა იყოს ბუნების დაცვის ღონისძიებანი, რომლებიც დასაბუთებულ გონივრულ მინიმუმამდე დაიყვანს არასასურველ ეკოლოგიურ ცვლილებებს. მშენებლობაში მიწების დაშრობა გულისხმობს გრუნტისა და ზედაპირული წყლის არინებას შენობების, ნაგებობების, ქვაბულების, აეროდრომებისა და სხვა ობიექტებისაგან. დაშრობის სამუშაოებს ხშირად თან სდევს ნაგებობების ან მიწის ფართობის წყლისაგან დაცვის ღონისძიებები (კერძოდ, ჯებირების, თხრილების, დამცავი დრენაჟების, ჰიდროიზოლაციის მოწყობა). წყლის ასარინებლად აგებენ ამოსაშრობ და სარინ არხებს, საგდებ დრენაჟებს, წყალდასაწევ დანადგარებს. როცა გრუნტის წყლის დონე მაღალია, შენობათა სარდაფებს ჰიდროიზოლაციით იცავენ, ხოლო გრუნტის წყლის დონეს დრენაჟების სისტემით სწევენ დაბლა. სამშ. სამუშაოთა შესრულების დროს ქვაბულების დასაშრობად მიმართავენ გრუნტის წყლის დონის ხელოვნურ (ღრმა) დაწევას. ==საქართველო== [[საქართველო|საქართველოში]] ჭაობებისა და ჭარბტენიანი მიწების საერთო ფართობი 255 000 ჰა-ს აღემატება, აქედან 30 000. ჰა აღმოსავლეთ ნაწილშია (წითელი გორა, [[ლაკბე]], [[ერწო-თიანეთი]], [[ხელთუბანი]], [[ხვედურეთი]], [[ქცია|ქცია]]-ნარიანი და სხვ.), დანარჩენი 225 000 ჰა კი მდებარეობს დასავლეთ რეგიონებში, [[კოლხეთის დაბლობი|კოლხეთის დაბლობზე]], ტენიანი სუბტროპიკების ზონაში, რომლის ათვისება ინტენსიურად ხდებოდა XX საუკუნეში ჩაის, ციტრუსების და სხვა სუბტროპიკული და ტექნიკური კულტურების სამრეწველო წარმოების მიზნით. დაშრობა-მელიორაციის ღონისძიებებს დიდი მნიშვნელობა აქვს ასევე [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] საკურორტო ზონის განვითარებისათვის. 1930-იანი წლებიდან საქართველოში ფართო მასშტაბით ხორციელდებოდა ჭაობიანი ნიადაგების დაშრობა. 1987 წლამდე დამშრალი იყო 150 000 ჰა, სადაც შესაძლებელი გახდა სხვადასხვა სამეურნეო საქმიანობა. ამ სამუშაოების მნიშვნელოვანი შედეგი იყო [[მალარია|ტროპიკული მალარიის]] აღკვეთა. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|?|გავარდაშვილი გ.}} {{ქსე|3|410|ხურცილავა ა.}} [[კატეგორია:სოფლის მეურნეობა]] my2zn22vh5mkzq9il6ovxhfgm19wxe7 0 566146 4650567 2024-05-03T07:06:44Z Kober 394 ახალი გვერდი: '''დაწყებითი განათლება''' — სასკოლო განათლების საწყისი საფეხური. მისი ამოცანაა საგანთა თანამიმდევრული სწავლა-სწავლების გზით მოსწავლის გონებრივი, ფიზიკური, ემოციური და სოცი... wikitext text/x-wiki '''დაწყებითი განათლება''' — სასკოლო განათლების საწყისი საფეხური. მისი ამოცანაა საგანთა თანამიმდევრული სწავლა-სწავლების გზით მოსწავლის გონებრივი, ფიზიკური, ემოციური და სოციალური განვითარების ხელშეწყობა, საბაზისო უნარების — წიგნიერებისა და რაოდენობრივი წიგნიერების განვითარების ხელშეწყობა, სასკოლო გარემოსა და სწავლის მიმართ დადებითი დამოკიდებულების ჩამოყალიბება, ცნობისმოყვარეობის ცოდნისმოყვარეობაში გადაზრდა და მოსწავლის მომზადება საბაზო საფეხურისთვის.<ref name="გეგმა">[https://www.mes.gov.ge/content.php?id=3929&lang=geo ეროვნული სასწავლო გეგმა], საქართველოს განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო.</ref> სასკოლო განათლების საწყისი საფეხური სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვა სახელითაა ცნობილი, მაგ., პირველდაწყებითი განათლება [[დიდი ბრიტანეთის სამეფო|დიდ ბრიტანეთსა]] ({{lang-en|primary education}}) და [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ({{lang-fr|école primaire}}); [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატებში]] ტერმინი primary education აღნიშნავს პირველდაწყებითი განათლების (ამერ. ინგლ. elementary education) მხოლოდ საწყისი საფეხურს — საბავშვო ბაღსა და სკოლის 1-3 კლასებს (ინგლ. grade). ==საქართველო== დაწყებითი განათლების ადრეულ მაგალითებს საქართველოში წარმოადგენს ქართული საეკლესიო-სამრევლო სკოლები ([[სიონის ტაძარი|სიონის]], [[ქაშვეთის ეკლესია|ქაშვეთის]], [[მეტეხის ღვთისმშობლის შობის ტაძარი|მეტეხის]], [[ანჩისხატი|ანჩისხატისა]] და სხვ.). 1778 წელს, [[გაიოზ რექტორი|გაიოზ რექტორის]] ხელმძღვანელობით, [[თბილისი|თბილისში]] დაარსდა რუსული ენის შემსწავლელი სკოლა, რომელმაც იარსება [[აღა-მაჰმად-ხანი|აღა-მაჰმად-ხანის]] მიერ [[კრწანისის ბრძოლა|თბილისის დარბევამდე]] 1795 წელს. [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] მმართველობის ადრეულ ეტაპზე, 1801-1840 წლებში [[თბილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიაში]] მხოლოდ 4 დაწყებითი სკოლა გაიხსნა. საწარმოო ურთიერთობათა შემდგომმა ზრდამ იმპერიის განაპირა მხარეებში დაწყებითი სკოლების რიცხვის მატება განაპირობა. 1900 წელს დაწყებითი სკოლები უკვე ორი რიგისა იყო: დაბალი და მაღალი ტიპის. [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა პერიოდში]], 1921 წლის შემდეგ სახალხო განათლების სისტემის გარდაქმნის შედეგად საქალაქო დაწყებითი სკოლა გამოიყო სწავლების ცალკე საფეხურად — ოთხწლედად და განისაზღვრა მისი შინაარსი, ამოცანები, საყოველთაო-სავალდებულო ხასიათი. დაწყებითი სკოლა, როგორც სახალხო განათლების დამოუკიდებელი საფეხური, 1958 წელს გაუქმდა და დარჩა განათლების დაწყებით კონცენტრად (სწავლების ვადა — 4 წელი). თანამედროვე საქართველოში [[ეროვნული სასწავლო გეგმა]] დაწყებითი განათლებას განიხილავს როგორც ზოგადი განათლების დაწყებით საფეხურს; სწავლების ვადაა 6 წელი (I-VI კლასები). [[განათლების კლასიფიკაციის საერთაშორისო სტანდარტი|განათლების კლასიფიცირების საერთაშორისო სტანდარტის]] (ISCED) ტერმინოლოგიაში მისი შესაბამისია Primary education (ISCED level 1). მისი მომდევნო საფეხურებია საბაზისო (VII-IX კლასები; Lower secondary education, ISCED level 2) და საშუალო (X-XII კლასები; Upper secondary education, ISCED level 3) განათლება.<ref name="გეგმა"/> ==ლიტერატურა== {{ქე|2|?}} {{ბრიტანიკა|primary-school}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} owf01wp7hgyvn1l2fovgey4oaubln5w 4650568 4650567 2024-05-03T07:07:12Z Kober 394 დაემატა [[კატეგორია:განათლება]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით wikitext text/x-wiki '''დაწყებითი განათლება''' — სასკოლო განათლების საწყისი საფეხური. მისი ამოცანაა საგანთა თანამიმდევრული სწავლა-სწავლების გზით მოსწავლის გონებრივი, ფიზიკური, ემოციური და სოციალური განვითარების ხელშეწყობა, საბაზისო უნარების — წიგნიერებისა და რაოდენობრივი წიგნიერების განვითარების ხელშეწყობა, სასკოლო გარემოსა და სწავლის მიმართ დადებითი დამოკიდებულების ჩამოყალიბება, ცნობისმოყვარეობის ცოდნისმოყვარეობაში გადაზრდა და მოსწავლის მომზადება საბაზო საფეხურისთვის.<ref name="გეგმა">[https://www.mes.gov.ge/content.php?id=3929&lang=geo ეროვნული სასწავლო გეგმა], საქართველოს განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო.</ref> სასკოლო განათლების საწყისი საფეხური სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვა სახელითაა ცნობილი, მაგ., პირველდაწყებითი განათლება [[დიდი ბრიტანეთის სამეფო|დიდ ბრიტანეთსა]] ({{lang-en|primary education}}) და [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ({{lang-fr|école primaire}}); [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატებში]] ტერმინი primary education აღნიშნავს პირველდაწყებითი განათლების (ამერ. ინგლ. elementary education) მხოლოდ საწყისი საფეხურს — საბავშვო ბაღსა და სკოლის 1-3 კლასებს (ინგლ. grade). ==საქართველო== დაწყებითი განათლების ადრეულ მაგალითებს საქართველოში წარმოადგენს ქართული საეკლესიო-სამრევლო სკოლები ([[სიონის ტაძარი|სიონის]], [[ქაშვეთის ეკლესია|ქაშვეთის]], [[მეტეხის ღვთისმშობლის შობის ტაძარი|მეტეხის]], [[ანჩისხატი|ანჩისხატისა]] და სხვ.). 1778 წელს, [[გაიოზ რექტორი|გაიოზ რექტორის]] ხელმძღვანელობით, [[თბილისი|თბილისში]] დაარსდა რუსული ენის შემსწავლელი სკოლა, რომელმაც იარსება [[აღა-მაჰმად-ხანი|აღა-მაჰმად-ხანის]] მიერ [[კრწანისის ბრძოლა|თბილისის დარბევამდე]] 1795 წელს. [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] მმართველობის ადრეულ ეტაპზე, 1801-1840 წლებში [[თბილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიაში]] მხოლოდ 4 დაწყებითი სკოლა გაიხსნა. საწარმოო ურთიერთობათა შემდგომმა ზრდამ იმპერიის განაპირა მხარეებში დაწყებითი სკოლების რიცხვის მატება განაპირობა. 1900 წელს დაწყებითი სკოლები უკვე ორი რიგისა იყო: დაბალი და მაღალი ტიპის. [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა პერიოდში]], 1921 წლის შემდეგ სახალხო განათლების სისტემის გარდაქმნის შედეგად საქალაქო დაწყებითი სკოლა გამოიყო სწავლების ცალკე საფეხურად — ოთხწლედად და განისაზღვრა მისი შინაარსი, ამოცანები, საყოველთაო-სავალდებულო ხასიათი. დაწყებითი სკოლა, როგორც სახალხო განათლების დამოუკიდებელი საფეხური, 1958 წელს გაუქმდა და დარჩა განათლების დაწყებით კონცენტრად (სწავლების ვადა — 4 წელი). თანამედროვე საქართველოში [[ეროვნული სასწავლო გეგმა]] დაწყებითი განათლებას განიხილავს როგორც ზოგადი განათლების დაწყებით საფეხურს; სწავლების ვადაა 6 წელი (I-VI კლასები). [[განათლების კლასიფიკაციის საერთაშორისო სტანდარტი|განათლების კლასიფიცირების საერთაშორისო სტანდარტის]] (ISCED) ტერმინოლოგიაში მისი შესაბამისია Primary education (ISCED level 1). მისი მომდევნო საფეხურებია საბაზისო (VII-IX კლასები; Lower secondary education, ISCED level 2) და საშუალო (X-XII კლასები; Upper secondary education, ISCED level 3) განათლება.<ref name="გეგმა"/> ==ლიტერატურა== {{ქე|2|?}} {{ბრიტანიკა|primary-school}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:განათლება]] rwxn2rjyggtwy24dl41rdfarf2owo7m 4650569 4650568 2024-05-03T07:08:57Z Kober 394 /* საქართველო */ wikitext text/x-wiki '''დაწყებითი განათლება''' — სასკოლო განათლების საწყისი საფეხური. მისი ამოცანაა საგანთა თანამიმდევრული სწავლა-სწავლების გზით მოსწავლის გონებრივი, ფიზიკური, ემოციური და სოციალური განვითარების ხელშეწყობა, საბაზისო უნარების — წიგნიერებისა და რაოდენობრივი წიგნიერების განვითარების ხელშეწყობა, სასკოლო გარემოსა და სწავლის მიმართ დადებითი დამოკიდებულების ჩამოყალიბება, ცნობისმოყვარეობის ცოდნისმოყვარეობაში გადაზრდა და მოსწავლის მომზადება საბაზო საფეხურისთვის.<ref name="გეგმა">[https://www.mes.gov.ge/content.php?id=3929&lang=geo ეროვნული სასწავლო გეგმა], საქართველოს განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო.</ref> სასკოლო განათლების საწყისი საფეხური სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვა სახელითაა ცნობილი, მაგ., პირველდაწყებითი განათლება [[დიდი ბრიტანეთის სამეფო|დიდ ბრიტანეთსა]] ({{lang-en|primary education}}) და [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ({{lang-fr|école primaire}}); [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატებში]] ტერმინი primary education აღნიშნავს პირველდაწყებითი განათლების (ამერ. ინგლ. elementary education) მხოლოდ საწყისი საფეხურს — საბავშვო ბაღსა და სკოლის 1-3 კლასებს (ინგლ. grade). ==საქართველო== დაწყებითი განათლების ადრეულ მაგალითებს საქართველოში წარმოადგენს ქართული საეკლესიო-სამრევლო სკოლები ([[სიონის ტაძარი|სიონის]], [[ქაშვეთის ეკლესია|ქაშვეთის]], [[მეტეხის ღვთისმშობლის შობის ტაძარი|მეტეხის]], [[ანჩისხატი|ანჩისხატისა]] და სხვ.). 1778 წელს, [[გაიოზ რექტორი|გაიოზ რექტორის]] ხელმძღვანელობით, [[თბილისი|თბილისში]] დაარსდა რუსული ენის შემსწავლელი სკოლა, რომელმაც იარსება [[აღა-მაჰმად-ხანი|აღა-მაჰმად-ხანის]] მიერ [[კრწანისის ბრძოლა|თბილისის დარბევამდე]] 1795 წელს. [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] მმართველობის ადრეულ ეტაპზე, 1801-1840 წლებში [[თბილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიაში]] მხოლოდ 4 დაწყებითი სკოლა გაიხსნა. საწარმოო ურთიერთობათა შემდგომმა ზრდამ იმპერიის განაპირა მხარეებში დაწყებითი სკოლების რიცხვის მატება განაპირობა. 1900 წელს დაწყებითი სკოლები უკვე ორი რიგისა იყო: დაბალი და მაღალი ტიპის. [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა პერიოდში]], 1921 წლის შემდეგ სახალხო განათლების სისტემის გარდაქმნის შედეგად საქალაქო დაწყებითი სკოლა გამოიყო სწავლების ცალკე საფეხურად — ოთხწლედად და განისაზღვრა მისი შინაარსი, ამოცანები, საყოველთაო-სავალდებულო ხასიათი. დაწყებითი სკოლა, როგორც სახალხო განათლების დამოუკიდებელი საფეხური, 1958 წელს გაუქმდა და დარჩა განათლების დაწყებით კონცენტრად (სწავლების ვადა — 4 წელი). თანამედროვე საქართველოში [[ეროვნული სასწავლო გეგმა]] დაწყებით განათლებას განიხილავს როგორც ზოგადი განათლების დაწყებით საფეხურს; სწავლების ვადაა 6 წელი (I-VI კლასები). [[განათლების კლასიფიკაციის საერთაშორისო სტანდარტი|განათლების კლასიფიცირების საერთაშორისო სტანდარტის]] (ISCED) ტერმინოლოგიაში მისი შესაბამისია Primary education (ISCED level 1). მისი მომდევნო საფეხურებია საბაზისო (VII-IX კლასები; Lower secondary education, ISCED level 2) და საშუალო (X-XII კლასები; Upper secondary education, ISCED level 3) განათლება.<ref name="გეგმა"/> ==ლიტერატურა== {{ქე|2|?}} {{ბრიტანიკა|primary-school}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:განათლება]] thgh6kk0w3bthd4kvcwp7ohxqqdhm7w 0 566147 4650575 2024-05-03T07:59:25Z Borbolia777 11915 ახალი გვერდი: '''პერუული უკვდავი პარტია''' — საჭადრაკო პარტია, რომელიც გათამაშდა პერუელ ოსტატ (მოგვიანებით დიდოსტატ) [[ესტებან კანალი|ესტებან კანალსა]] და უცნობ მოყვარულს შორის ბუდაპეშტი|ბ... wikitext text/x-wiki '''პერუული უკვდავი პარტია''' — საჭადრაკო პარტია, რომელიც გათამაშდა პერუელ ოსტატ (მოგვიანებით დიდოსტატ) [[ესტებან კანალი|ესტებან კანალსა]] და უცნობ მოყვარულს შორის [[ბუდაპეშტი|ბუდაპეშტში]] საგამოფენო თამაშის ფარგლებში 1934 წელს. ==საჭადრაკო პარტია== თეთრები: ესტებან კანალი {{pad|2}} შავები: მოყვარული, ბუდაპეშტი, 1934 {{ჭადრაკის დიაგრამა |tright | | | |kd|rd| | |nd|rd |pd|pd| |nd| |pd|pd|pd | | |pd| |pd| | | |qd| | | | | | | | |bd| |pl| |bl| | |pl| |nl| | |ql| |pl | |pl|pl| |bl|pl|pl| |rl| | | |kl| | |rl |მდგომარეობა 10...0-0-0??-ის შემდეგ }} '''1. e4 d5 2. exd5 ლxd5 3. მc3 ლa5 4. d4 c6 5. მf3 კg4 6. კf4 e6 7. h3 კxf3 8. ლxf3 კb4 9. კe2 მd7 10. a3 0-0-0 11.axb4 Qxa1+ 12. Kd2 Qxh1 13. Qxc6+! bxc6 14. Ba6# {{ჭადრაკის დიაგრამა |tleft | | | |kd|rd| | |nd|rd |pd| | |nd| |pd|pd|pd |bl| |pd| |pd| | | | | | | | | | | | |pl| |pl| |bl| | | | |nl| | | | |pl | |pl|pl|kl| |pl|pl| | | | | | | | |qd |საფინალო პოზიცია 14.Ba6#-ის შემდეგ }} {{clear left}} ==იხილეთ აგრეთვე== * [[ურუგვაული უკვდავი პარტია]] ==ბმულები== [[კატეგორია:საჭადრაკო პარტიები]] [[კატეგორია:ჭადრაკი]] 6uq82kak10v8xbnrtcik55yoweserv8 4650580 4650575 2024-05-03T08:02:25Z Borbolia777 11915 /* ბმულები */ wikitext text/x-wiki '''პერუული უკვდავი პარტია''' — საჭადრაკო პარტია, რომელიც გათამაშდა პერუელ ოსტატ (მოგვიანებით დიდოსტატ) [[ესტებან კანალი|ესტებან კანალსა]] და უცნობ მოყვარულს შორის [[ბუდაპეშტი|ბუდაპეშტში]] საგამოფენო თამაშის ფარგლებში 1934 წელს. ==საჭადრაკო პარტია== თეთრები: ესტებან კანალი {{pad|2}} შავები: მოყვარული, ბუდაპეშტი, 1934 {{ჭადრაკის დიაგრამა |tright | | | |kd|rd| | |nd|rd |pd|pd| |nd| |pd|pd|pd | | |pd| |pd| | | |qd| | | | | | | | |bd| |pl| |bl| | |pl| |nl| | |ql| |pl | |pl|pl| |bl|pl|pl| |rl| | | |kl| | |rl |მდგომარეობა 10...0-0-0??-ის შემდეგ }} '''1. e4 d5 2. exd5 ლxd5 3. მc3 ლa5 4. d4 c6 5. მf3 კg4 6. კf4 e6 7. h3 კxf3 8. ლxf3 კb4 9. კe2 მd7 10. a3 0-0-0 11.axb4 Qxa1+ 12. Kd2 Qxh1 13. Qxc6+! bxc6 14. Ba6# {{ჭადრაკის დიაგრამა |tleft | | | |kd|rd| | |nd|rd |pd| | |nd| |pd|pd|pd |bl| |pd| |pd| | | | | | | | | | | | |pl| |pl| |bl| | | | |nl| | | | |pl | |pl|pl|kl| |pl|pl| | | | | | | | |qd |საფინალო პოზიცია 14.Ba6#-ის შემდეგ }} {{clear left}} ==იხილეთ აგრეთვე== * [[ურუგვაული უკვდავი პარტია]] ==ბმულები== *[http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1264050 პერუული უკვდავი პარტია] Chessgames.com-ზე [[კატეგორია:საჭადრაკო პარტიები]] [[კატეგორია:ჭადრაკი]] owlui80oc1csspq10gqikkbxjnidape 0 566148 4650576 2024-05-03T08:00:29Z Giga Doguzovi 100967 ახალი გვერდი: {{subst:მუშავდება}} '''რობერტო ასაჯოლი''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1888]] — გ. [[23 აგვისტო]], [[1974]]) — იტალიელი ფსიქიატრი, მოწინავე ჰუმანისტურ და ტრანსპერსონალურ ფსიქოლოგიაში. ასაჯოლიმ დაარსა ფსიქოლო... wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Giga Doguzovi|Giga Doguzovi]].|3|05|2024}} '''რობერტო ასაჯოლი''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1888]] — გ. [[23 აგვისტო]], [[1974]]) — იტალიელი ფსიქიატრი, მოწინავე ჰუმანისტურ და ტრანსპერსონალურ ფსიქოლოგიაში. ასაჯოლიმ დაარსა ფსიქოლოგიური მიდგომა [[ფსიქოსინთეზი]], რასაც თანამედროვე თერაპევტები და ფსიქოლოგები დღემდე იყენებენ და ხვეწენ. მისი ნაშრომი მოიცავს ორ წიგნსა და წიგნაკებად გამოცემულ მრავალ მონოგრაფს, რომლებშიც ხაზს უსვამს პერსონალურობის პროგრესიული ინტეგრაციის შესაძლებლობებს. ==ბიოგრაფია== ასაჟოლი 1888 წლის 27 თებერვალს [[ვენეცია|ვენეციაში]], საშუალო კლასის ებრაულ ოჯახში დაიბადა. მისი თავდაპირველი სახელი რობერტო მარკო გრეგო იყო. 2 წლის ასაკში გარდაეცვალა მამა, ლეონ გრეგო. მეუღლის გარდაცვალებიდან მალევე დედა, ელენა კაულა ალესანდრო ემანუელ ასაჟოლიზე დაქორწინდა. ასაჟოლის ბავშვობიდან თვითგამოხატვის არაერთ საშუალებაზე ჰქონდა წვდომა, როგორიცაა ხელოვნება და მუსიკა, რაც, საზოგადოების აზრით, ფსიქოსინთეზის ჩამოყალიბების ინსპირაცია გახდა. 18 წლის ასაკში უკვე 8 ენა იცოდა, [[იტალიური ენა|იტალიური]] (მშობლიური ენა), [[ინგლისური ენა|ინგლისური]], [[ფრანგული ენა|ფრანგული]], [[რუსული ენა|რუსული]], [[ბერძნული ენა|ბერძნული]], [[ლათინური ენა|ლათინური]], [[გერმანული ენა|გერმანული]] და [[სანსკრიტი]]. ამ ასაკშივე დაიწყო მოგზაურობაც, ძირითადად რუსეთში, სადაც შეისწავლა სოციალური სისტემები და პოლიტიკა. [[1922]] წელს ცოლად შეირთო ნელა ჩაპეტი, ჰყავდათ ერთი ვაჟი ილარიო ასაჟოლი. [[ბენიტო მუსოლინი]]ს [[ფაშიზმი|ფაშისტურმა მთავრობამ]] ასაჟოლი [[1940]] წელს დააპატიმრა, სხვებთან ერთად მშვიდობისთვის ლოცვისა და სხვა საერთაშორისო დანაშაულის ბრალდებით. რეჯინა ჩელის ციხეში, განმარტოებულ საკანში მოათავსეს 27 ღამით, განთავისუფლების შემდეგ ოჯახში დაბრუნდა. [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს განადგურდა მისი კუთნილი ფერმა [[ფლორენცია]]ში, რის გამოც ოჯახით [[კოტის ალპები|კოტის ალპებს]] შეაფარა თავი. მისი შვილი 28 წლის ასაკში, ომის პერიოდის საშინელი ცხოვრების პირობებით გამოწვეულ სტრესში, ფილტვის დაავადებით გარდაიცვალა. ომის შემდეგ ასაჯოლიმ განაგრძო თავისი საქმიანობა და შეუდგა მემკვიდრეობის შექმნას, რასაც დღეს ფსიქოსინთეზის სახელით ვიცნობთ. ომის შემდგომი წლები შედარებით წყნარი იყო, და სწორედ ამ პერიოდში შექმნა ფსიქოსინთეზის საფუძველებიც ევროპასა და ჩრდილო ამერიკაში. ასაჯოლი 1974 წლის 23 აგვისტოს გარდაიცვალა. გარდაცვალების მიზეზი უცნობია. არ უყვარდა საკუთარი ცხოვრების განხილვა, რადგან სურდა ხალხს საკუთარი სამეცნიერო ნაშრომებით დამახსოვრებოდა. ამიტომაც მწირია წყაროები მის ბიოგრაფიაზე. ==განათლება== psto676gvwc3rl37mywjhyn9hy60ekp 4650599 4650576 2024-05-03T09:25:54Z Giga Doguzovi 100967 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Giga Doguzovi|Giga Doguzovi]].|3|05|2024}} '''რობერტო ასაჯოლი''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1888]] — გ. [[23 აგვისტო]], [[1974]]) — იტალიელი ფსიქიატრი, მოწინავე ჰუმანისტურ და ტრანსპერსონალურ ფსიქოლოგიაში. დაარსა ფსიქოლოგიური მიდგომა [[ფსიქოსინთეზი]], რასაც თანამედროვე თერაპევტები და ფსიქოლოგები დღემდე იყენებენ და ხვეწენ. მისი ნაშრომი მოიცავს ორ წიგნსა და წიგნაკებად გამოცემულ მრავალ მონოგრაფს, რომლებშიც ხაზს უსვამს პერსონალურობის პროგრესული ინტეგრაციის შესაძლებლობებს. ==ბიოგრაფია== ასაჟოლი 1888 წლის 27 თებერვალს [[ვენეცია|ვენეციაში]], საშუალო კლასის ებრაულ ოჯახში დაიბადა. მისი თავდაპირველი სახელი რობერტო მარკო გრეგო იყო. 2 წლის ასაკში გარდაეცვალა მამა, ლეონ გრეგო. მეუღლის გარდაცვალებიდან მალევე დედა, ელენა კაულა ალესანდრო ემანუელ ასაჯოლიზე დაქორწინდა. ასაჯოლის ბავშვობიდან თვითგამოხატვის არაერთ საშუალებაზე ჰქონდა წვდომა, როგორიცაა ხელოვნება და მუსიკა, რაც, საზოგადოების აზრით, ფსიქოსინთეზის ჩამოყალიბების ინსპირაცია გახდა. 18 წლის ასაკში უკვე 8 ენა იცოდა, [[იტალიური ენა|იტალიური]] (მშობლიური ენა), [[ინგლისური ენა|ინგლისური]], [[ფრანგული ენა|ფრანგული]], [[რუსული ენა|რუსული]], [[ბერძნული ენა|ბერძნული]], [[ლათინური ენა|ლათინური]], [[გერმანული ენა|გერმანული]] და [[სანსკრიტი]]. ამ ასაკშივე დაიწყო მოგზაურობაც, ძირითადად რუსეთში, სადაც შეისწავლა სოციალური სისტემები და პოლიტიკა. [[1922]] წელს ცოლად შეირთო ნელა ჩაპეტი, ჰყავდათ ერთი ვაჟი ილარიო ასაჯოლი. [[ბენიტო მუსოლინი]]ს [[ფაშიზმი|ფაშისტურმა მთავრობამ]] ასაჯოლი [[1940]] წელს დააპატიმრა, სხვებთან ერთად მშვიდობისთვის ლოცვისა და სხვა საერთაშორისო დანაშაულის ბრალდებით. რეჯინა ჩელის ციხეში, განმარტოებულ საკანში მოათავსეს 27 ღამით, განთავისუფლების შემდეგ ოჯახში დაბრუნდა. [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს განადგურდა მისი კუთნილი ფერმა [[ფლორენცია]]ში, რის გამოც ოჯახით [[კოტის ალპები|კოტის ალპებს]] შეაფარა თავი. მისი შვილი 28 წლის ასაკში, ომის პერიოდის საშინელი ცხოვრების პირობებით გამოწვეულ სტრესში, ფილტვის დაავადებით გარდაიცვალა. ომის შემდეგ ასაჯოლიმ განაგრძო თავისი საქმიანობა და შეუდგა მემკვიდრეობის შექმნას, რასაც დღეს ფსიქოსინთეზის სახელით ვიცნობთ. ომის შემდგომი წლები შედარებით წყნარი იყო, და სწორედ ამ პერიოდში შექმნა ფსიქოსინთეზის საფუძველებიც ევროპასა და ჩრდილო ამერიკაში. ასაჯოლი 1974 წლის 23 აგვისტოს გარდაიცვალა. გარდაცვალების მიზეზი უცნობია. არ უყვარდა საკუთარი ცხოვრების განხილვა, რადგან სურდა ხალხს სამეცნიერო ნაშრომებით დამახსოვრებოდა. ამიტომაც მწირია წყაროები მის ბიოგრაფიაზე. ==განათლება== ასაჯოლიმ პირველი ხარისხი ნეუროლოგიასა და ფსიქიატრიაში 1910 წელს, ფლორენციაში, უმაღლესი პრაქტიკისა და სპეციალიზაციის ინსტიტუტში (Istituto di Studii Superiori Pratici e di Perfezionamento) მიიღო. ამ დროისთვის დაიწყო სტატიების წერაც, აკრიტიკებდა პსიქოანალიზს და ამტკიცებდა, რომ მან მეტად ჰოლისტური მიდგომა შეიმუშავა. იტალიაში სწავლის დასრულების შემდეგ, [[შვეიცარია]]ში, ფსიქიატრიულ საავადმყოფო „ბურგჰოლზლი“, [[ციურიხი|ციურიხში]] პრაქტიკის მისაღებად გაემგზავრა. რამაც უბიძგა, მის პირველ ფსიქოანალისტურ პრაქტიკას იტალიაში, სახელად ფსიქოსინთეზის ინსტიტუტი (Istituto di Psicosintesi). წარმატების მიუხედავად, თავად ასაჯოლის ფსიქიატრიის სფეროში ფსიქოანალიზის თავდაპირველი ნაშრომი არ აკმაყოფილებდა და გრძნობდა რომ მთლიანობაში იგი დაუსრულებელი იყო. ==ფსიქოსინთეზი== ===ინსპირაცია და განვითარება=== ასაჯოლი ცნობილია ფსიქოსინთეზის, როგორც მეცნიერების დაარსებითა და განვითარებით, ეს არის სულიერი და ჰოლისტური მიდგომა ფსიქოლოგიაში, წარმოიშა ფსიქოანალიზისგან. მისი ინსპირაცია ძირითადად [[ზიგმუნდ ფროიდი|ფროიდის]] რეპრესირებული გონების იდეა და [[კარლ გუსტავ იუნგი|იუნგის]] კოლექტიური გაუცნობიერების თეორია იყო. ფლობდა ფსიქოანალიზის პრაქტიკას, თუმცა საბოლო ჯამში არ აკმაყოფილებდა მისი არასრულყოფილება. ასაჯოლი ფიქრობდა, რომ სიყვარული, სიბრძნე, კრეატიულობა და ნება საჭირო კომპონენტებია ფსიქოანალიზისთვის. ფსიქოსინთეზის პირველადი შემუშავება 1911 წელს დაიწყო, პსიქოლოგიის ფორმალური შესწავლის დროს და გარდაცვალებამდე აგრძელებდა მის განვითარებას. ერთმანეთს არასდროს შეხვედრიან, თუმცა ფროიდისა და ასაჯოლის აზრები ხშირად ესაბამებოდა ერთმანეთს. ასაჯოლის თქმით ფსიქოსინთეზი წინაპირობაა ფსიქოანალიზისა, ან უფრო მეტიც, შეიცავს მას პირველ და მნიშვნელოვან ეტაპზე. მიუხედავად ამისა, ასაჯოლი ეწინააღდეგებოდა ზიგმუნდ ფროიდის თეორიის დაწესებულ ლიმიტებს. იგი უარჰყოფდა ფროიდის მიერ პიროვნების დადებითი განზომილების რედუქციონიზმსა და უგულებელყოფას. ფსიქოსინთეზი ფსიქოანალიზის პირველი მიდგომა გახდა, რაც მოიცავდა ადამიანის არტისტულ, თავდადებულ და გმირულ პოტენციალს. მისი ნაშრომი თანხვედრაში მოდიოდა ფსიქოლოგ კარლ იუნგთან. ორივე ამტკიცებდა სულიერი მდგომარეობის მნიშვნელობას ადამიანის არსებობაში. ასაჯოლიმ იუნგის გაუზიარა ინფორმაცია ფსიქოლოგიური სიმპტომების შესახებ, რომლებიც სულიერი მდგომარეობის ცვლილებით შეიძლება გააქტიურდეს. მას მიაჩნდა, რომ იუნგის თეორიები ყველაზე ახლოს იყო ფსიქოსინთეზის მისეულ აზროვნებასთან. 9wdsu8yv4h8wkstvmil3pibcmv7ozrc 1 566149 4650608 2024-05-03T09:57:05Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{ვიკიპროექტი სოკოები}} wikitext text/x-wiki {{ვიკიპროექტი სოკოები}} kegherpp0s0eypw4zszojlghxfkfj06 0 566150 4650609 2024-05-03T10:06:21Z Gobrona 28077 გადამისამართება გვერდზე „[[სოკოს ქუდი]]“ wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[სოკოს ქუდი]] res41n82wg18d84tc63uwz9takwkfxi 0 566151 4650633 2024-05-03T11:44:21Z Fiqriasidamonize 30629 გადამისამართება გვერდზე „[[კრუბერის გამოქვაბული]]“ wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[კრუბერის გამოქვაბული]] fqtnrxdhd6ey230eq4kkxqrdhcqipyd