Wikipedy fywiki https://fy.wikipedia.org/wiki/Haadside MediaWiki 1.43.0-wmf.3 first-letter Media Wiki Oerlis Meidogger Meidogger oerlis Wikipedy Wikipedy oerlis Ofbyld Ofbyld oerlis MediaWiki MediaWiki oerlis Berjocht Berjocht oerlis Hulp Hulp oerlis Kategory Kategory oerlis Tema Tema oerlis TimedText TimedText talk Module Module talk 0 616 1153533 1108220 2024-05-02T16:54:45Z FreyaSport 40716 /* Ferstoarn */ Sjoukje Dijkstra wikitext text/x-wiki {{DeisideBoppe}} {{Kalinder}}{{Kalinderdei}} == Foarfallen == * [[1668]] - De [[Frede van Aken]] wurdt tekene, it ferdrach wiist inkele gebieten yn de Súdlike Nederlannen, wêrûnder de stêden [[Doornik]] en [[Rijsel]] ta oan Frankryk. * [[1747]] - De Republyk krijt foar it earst ien mienskiplike steedhâlder, [[Willem IV fan Oranje-Nassau|Willem IV]]. * [[1803]] - De [[Feriene Steaten]] keapje [[Louisiana]] en [[New Orleans]] fan [[Frankryk]] foar 60 miljoen Frânske franken. * [[1986]] - De [[radioaktiviteit|radioaktive]] wolk fan de [[kearnramp fan Tsjernobyl|Tsjernobyl-ramp]] op [[26 april]] 1986 komt [[Belgje]] en [[Nederlân]] binnen. * [[2011]] - De lieder fan de terreurorganisaasje [[Al Kaida]], [[Osama bin Laden]], wurdt troch Amerikaanske militêren delsketten by syn fersterkte filla yn [[Abbottabad]], yn it noarden fan [[Pakistan]]. == Berne == * [[1458]] - [[Eleönoara fan Viseu]], keninginne-gemalinne fan [[Portegal]] († [[1525]]) * [[1649]] - [[Engel de Ruyter]], Nederlânsk admiraal († [[1683]]) * [[1660]] - [[Alessandro Scarlatti]], Italjaansk komponist († [[1725]]) * [[1729]] - keizerinne [[Katarina de Grutte|Katarina de Grutte fan Ruslân]] († [[1796]]) * [[1839]] - [[Stefan Vermaes]], Frysk yngenieur († [[1902]]) * [[1859]] - [[Jerome K. Jerome]], Ingelsk skriuwer († [[1927]]) * [[1903]] - [[Benjamin Spock]], Amerikaansk (berne)dokter, opfiedkundige en roeier († [[1998]]) * [[1912]] - [[Marten Toonder]], Nederlânsk striptekener en -auteur († [[2005]]) * [[1920]] - [[Hayte Schootstra]], Frysk rjochter († [[1990]]) * [[1923]] - [[Anton Dreesmann (1923-2000)|Anton Dreesmann]], Nederlânsk ûndernimmer († [[2000]]) * [[1924]] - [[Jan Pelleboer]], Nederlânsk waarman († [[1992]]) * [[1931]] - [[Theo Sontrop]], Nederlânsk dichter, letterkundige en útjouwer († [[2017]]) * [[1945]] - [[Sis van Rossem]], Nederlânsk keunsthistoarikus († [[2022]]) * [[1946]] - [[Lesley Gore]], Amerikaansk sjongster en aktrise († [[2015]]) * [[1947]] - [[Alfons Dölle]], Nederlânsk rjochtsgelearde en kollumnist († [[2012]]) * [[1948]] - [[Jelle Kaspersma]], Frysk dichter en ûnderwizer († [[2019]]) * [[1961]] - [[Hein Vergeer]], Nederlânsk hurdrider * [[1972]] - [[Dwayne Johnson]] ("The Rock"), Amerikaansk akteur en showwrakseler * [[1973]] - [[Richard Schuil]], Frysk follyballer * [[1975]] - [[David Beckham]], Ingelsk fuotballer * [[1983]] - [[Tina Maze]], Sloveensk skyster * [[1989]] - [[Sallie Harmsen]], Nederlânsk aktrise == Ferstoarn == * [[1519]] - [[Leonardo da Vinci]], Italjaansk keunstner, arsjitekt, útfiner, filosoof, dichter en wittenskipper (* [[1452]]) * [[1627]] - [[Lodovico Grossi da Viadana]], Italjaansk komponist en muonts (* ±[[1560]]) * [[1685]] - [[Adriaen fan Ostade]], Nederlânsk keunstskilder (* [[1610]]) * [[1857]] - [[Alfred de Musset]], Frânsk dichter (* [[1810]]) * [[1876]] - [[Lieuwe Annes Buma]], Frysk letterkundige, keunstsamler en filantroop (* [[1796]]) * [[1892]] - [[Hermann Burmeister]], Dútsk-Argentynsk ûndekkingsreizger en biolooch (* [[1807]]) * [[1900]] - [[Johan Barger]], Nederlânsk dûmny en moardner (* [[1853]]) * [[1914]] - [[John Campbell, 9e hartoch fan Argyll]], Skotsk ealman en politikus (* [[1845]]) * [[1945]] - [[Martin Bormann]], Dútsk politikus en oarlochsmisdiediger (* [[1900]]) * [[1983]] - [[Marius Duintjer]], Nederlânsk arsjitekt (* [[1908]]) * [[2005]] - [[Marten Sikkema]] (Govert Gezelle Meerburg), Frysk skriuwer, dichter en oersetter (* [[1918]]) * [[2009]] - [[Marilyn French]], Amerikaansk skriuwster en feministe (* [[1929]]) * [[2011]] - [[Osama bin Laden]], Saûdysk terrorist (* [[1957]]) * [[2018]] - [[Herman Krebbers]], Nederlânsk fioelist en muzykpedagooch. (* [[1923]]) * [[2024]] - [[Sjoukje Dijkstra]], Frysk keunstrydster (* [[1942]]) {{DeisideUnder}} {{Boarnen|boarnefernijing= <references/> ---- {{Commonscat|{{Kalinder/KalStrKonv}}}} }} [[Kategory:Datum]] [[Kategory:Maaie|02]] m8lrv36dd5f0h453ck00hrej3650xe0 0 2527 1153531 1003260 2024-05-02T16:50:15Z FreyaSport 40716 ferstoarn op 2 maaie 2024 wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks sporter | namme = Sjoukje Dijkstra | ôfbylding = Anefo 911-0070 Sjoukje Dijkstra.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingtekst = Sjoukje Dijkstra yn 1960 | bynamme = | bertedatum = [[28 jannewaris]] [[1942]] | berteplak = [[Akkrum]] | stjerdatum = | stjerplak = | grutte = 169 sm | sport = [[keunstriden]] | ûnderdiel = | trener = | 1etitel = NK [[1959]] | OS = [[Olympyske Winterspullen 1956|Cortina d'Ampezzo 1956]] <br /> [[Olympyske Winterspullen 1960|Skwa Valley 1960]] <br /> [[Olympyske Winterspullen 1964|Innsbruck 1964]] | PS = | ekstra = | debút = | karriêre-ein = | prestaasjes = }} '''Sjoukje Rosalinde Dijkstra''' ([[Akkrum]], [[28 jannewaris]] [[1942]]) is in earder [[Olympyske Spullen|Olympysk]] kampioene [[keunstriden]] yn [[1964]]. Se brocht har jonge jierren troch yn Akkrum, dêr't se mei âlden wenne op 'e Ljouwerterdyk yn in hûs mei de namme Blierherne, rjocht foar [[Coopersburg]] oer. Sjoukje Dijkstra is in dochter fan hurdrider [[Luitzen Dijkstra]]. Se stie dan ek al jong op redens, mar it die al gau bliken dat har talint it keunstriden wie. Doe't se alve wie gong se in pear moannen nei [[Londen]] dat se ûnder [[Arnold Gerschwiler]] trene koe. Yn [[1956]] waard se tolfte op de [[Olympyske Winterspullen 1956|Olympyske Spullen]]. Yn [[1959]] waard se Nederlânsk kampioene en helle se brûns op it wrâldkampioenskip. Yn [[1960]] helle se sulver op de [[Olympyske Winterspullen 1960|Olympyske Spullen]] en op it wrâldkampioenskip. Mar fan doe ôf wie se op de ferplichte figueren likegoed as op de frije kuer de bêste. Fan [[1960]] oant [[1964]] waard se fiif kear Nederlânsk en Jeropeesk Kampioene, en fan 1962 oant 1964 trije kear wrâldkampioene. (Yn 1961 gong it wrâldkampioenskip net troch.) En foar de eagen fan de keninklike famylje helle se op [[2 febrewaris]] 1964 it goud op de [[Olympyske Winterspullen 1964|Olympyske Spullen]] yn [[Innsbruck]]. Om't se doe alles wûn hie wat der te winnen wie, hâlde se op mei de wedstriden. Se kaam by de iisrevu Holiday on Ice, dêr't se oant [[1973]] oan mei die. Dêr kaam se yn 'e kunde mei de dresseur [[Karl Kossmayer]], dêr't se yn desimber [[1975]] mei troude. Tegearre krigen se twa famkes, Katja en Rosalie, dy't ek beide dresseuse wurde binne. Karl is yn desimber [[2000]] ferstoarn. Sjoukje Dijkstra wie fan [[1959]] oant [[1964]] seis kear [[sportfrou fan it jier]]. Earst [[4 jannewaris]] [[2004]] waard Sjoukje Kossmayer-Dijkstra yn Fryslân hulde brocht foar har Olympyske gouden medalje. Op [[9 desimber]] [[2005]] krige Dijkstra de earste [[Fanny Blankers-Koen Trofee]] útrikt út hannen fan de foarsitter fan [[NOC*NSF]] [[Erica Terpstra]] yn de [[Oval Lingotto]] yn [[Turyn (stêd)|Turyn]]. Tagelyk krigen judoka [[Anton Geesink]], roeier [[Nico Rienks]] en reedrider [[Ard Schenk]] de trofee ek. Sjoukje Dijkstra ferstoar op 2 maaie 2024, yn 'e aldens fan 82 jier. In lytse trije moanne nei har freondinne [[Joan Haanappel]] dy't yn febrewaris 2024 ferstoar. {{Boarnen|boarnefernijing= * {{en}} [http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/di/sjoukje-dijkstra-1.html Profyl op Sport-reference.com] * {{nl}} [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19640203-11001&vw=org&lm=sjoukj%2Cdijkstra%2CDVHN%2CAMB%2CBCH%2CBNH%2CBRU%2CDAM%2CDRC%2CEMS%2CFEA%2CFKC%2CFRC%2CFRI%2CGBS%2CGZB%2CHAH%2CHEC%2CHOH%2CHSK%2CHWB%2CJCH%2CKHN%2CKLA%2CKSK%2CKVF%2CKVH%2CMCK%2CMDW%2CMFH%2CMOH%2CNDC%2CNOF%2CNOK%2CNOL%2CNPD%2CNVHN%2CNVP%2CPEK%2CROJ%2CSBO%2CSNB%2CSSN%2CSSP%2CTAC%2CVEE%2CWEZ%2CWKL%2CWKW%2CZFH%2CZOH%2CLC De Krant van Toen, Sjoukje Dijkstra veroverde eerste goud voor Nederland, 03-02-1964] * {{nl}} [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19640526-1003&vw=org&lm=sjoukj%2Cdijkstra%2CDVHN%2CAMB%2CBCH%2CBNH%2CBRU%2CDAM%2CDRC%2CEMS%2CFEA%2CFKC%2CFRC%2CFRI%2CGBS%2CGZB%2CHAH%2CHEC%2CHOH%2CHSK%2CHWB%2CJCH%2CKHN%2CKLA%2CKSK%2CKVF%2CKVH%2CMCK%2CMDW%2CMFH%2CMOH%2CNDC%2CNOF%2CNOK%2CNOL%2CNPD%2CNVHN%2CNVP%2CPEK%2CROJ%2CSBO%2CSNB%2CSSN%2CSSP%2CTAC%2CVEE%2CWEZ%2CWKL%2CWKW%2CZFH%2CZOH%2CLC De Krant van Toen, Sjoukje tekent voor "Holiday on ice", 26-05-1964] }} {{DEFAULTSORT:Dijkstra, Sjoukje}} [[Kategory:Frysk keunstrider]] [[Kategory:Frysk Olympysk dielnimmer]] [[Kategory:Frysk sportbestjoerder]] [[Kategory:Nederlânsk keunstrider]] [[Kategory:Nederlânsk Olympysk dielnimmer]] [[Kategory:Nederlânsk sportbestjoerder]] [[Kategory:Nederlânsk persoan fan Frysk komôf]] [[Kategory:Persoan berne yn Akkrum]] [[Kategory:Persoan berne yn 1942]] rio3f59op27d2y9o44bn0wubi5c2vop 1153532 1153531 2024-05-02T16:53:43Z FreyaSport 40716 oanfolling wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks sporter | namme = Sjoukje Dijkstra | ôfbylding = Anefo 911-0070 Sjoukje Dijkstra.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingtekst = Sjoukje Dijkstra yn 1960 | bynamme = | bertedatum = [[28 jannewaris]] [[1942]] | berteplak = [[Akkrum]] | stjerdatum = [[2 maart]] [[2024]] | stjerplak = | grutte = 169 sm | sport = [[keunstriden]] | ûnderdiel = | trener = | 1etitel = NK [[1959]] | OS = [[Olympyske Winterspullen 1956|Cortina d'Ampezzo 1956]] <br /> [[Olympyske Winterspullen 1960|Skwa Valley 1960]] <br /> [[Olympyske Winterspullen 1964|Innsbruck 1964]] | PS = | ekstra = | debút = | karriêre-ein = | prestaasjes = }} '''Sjoukje Rosalinde Dijkstra''' ([[Akkrum]], [[28 jannewaris]] [[1942]] - [[2 maaie]] [[2024]]) wie in earder [[Olympyske Spullen|Olympysk]] kampioene [[keunstriden]] yn [[1964]]. Se brocht har jonge jierren troch yn Akkrum, dêr't se mei âlden wenne op 'e Ljouwerterdyk yn in hûs mei de namme Blierherne, rjocht foar [[Coopersburg]] oer. Sjoukje Dijkstra is in dochter fan hurdrider [[Luitzen Dijkstra]]. Se stie dan ek al jong op redens, mar it die al gau bliken dat har talint it keunstriden wie. Doe't se alve wie gong se in pear moannen nei [[Londen]] dat se ûnder [[Arnold Gerschwiler]] trene koe. Yn [[1956]] waard se tolfte op de [[Olympyske Winterspullen 1956|Olympyske Spullen]]. Yn [[1959]] waard se Nederlânsk kampioene en helle se brûns op it wrâldkampioenskip. Yn [[1960]] helle se sulver op de [[Olympyske Winterspullen 1960|Olympyske Spullen]] en op it wrâldkampioenskip. Mar fan doe ôf wie se op de ferplichte figueren likegoed as op de frije kuer de bêste. Fan [[1960]] oant [[1964]] waard se fiif kear Nederlânsk en Jeropeesk Kampioene, en fan 1962 oant 1964 trije kear wrâldkampioene. (Yn 1961 gong it wrâldkampioenskip net troch.) En foar de eagen fan de keninklike famylje helle se op [[2 febrewaris]] 1964 it goud op de [[Olympyske Winterspullen 1964|Olympyske Spullen]] yn [[Innsbruck]]. Om't se doe alles wûn hie wat der te winnen wie, hâlde se op mei de wedstriden. Se kaam by de iisrevu Holiday on Ice, dêr't se oant [[1973]] oan mei die. Dêr kaam se yn 'e kunde mei de dresseur [[Karl Kossmayer]], dêr't se yn desimber [[1975]] mei troude. Tegearre krigen se twa famkes, Katja en Rosalie, dy't ek beide dresseuse wurde binne. Karl is yn desimber [[2000]] ferstoarn. Sjoukje Dijkstra wie fan [[1959]] oant [[1964]] seis kear [[sportfrou fan it jier]]. Earst [[4 jannewaris]] [[2004]] waard Sjoukje Kossmayer-Dijkstra yn Fryslân hulde brocht foar har Olympyske gouden medalje. Op [[9 desimber]] [[2005]] krige Dijkstra de earste [[Fanny Blankers-Koen Trofee]] útrikt út hannen fan de foarsitter fan [[NOC*NSF]] [[Erica Terpstra]] yn de [[Oval Lingotto]] yn [[Turyn (stêd)|Turyn]]. Tagelyk krigen judoka [[Anton Geesink]], roeier [[Nico Rienks]] en reedrider [[Ard Schenk]] de trofee ek. Sjoukje Dijkstra ferstoar op 2 maaie 2024, yn 'e aldens fan 82 jier. In lytse twa moanne nei har freondinne [[Joan Haanappel]] dy't yn febrewaris fan 2024 ferstoar. {{Boarnen|boarnefernijing= * {{en}} [http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/di/sjoukje-dijkstra-1.html Profyl op Sport-reference.com] * {{nl}} [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19640203-11001&vw=org&lm=sjoukj%2Cdijkstra%2CDVHN%2CAMB%2CBCH%2CBNH%2CBRU%2CDAM%2CDRC%2CEMS%2CFEA%2CFKC%2CFRC%2CFRI%2CGBS%2CGZB%2CHAH%2CHEC%2CHOH%2CHSK%2CHWB%2CJCH%2CKHN%2CKLA%2CKSK%2CKVF%2CKVH%2CMCK%2CMDW%2CMFH%2CMOH%2CNDC%2CNOF%2CNOK%2CNOL%2CNPD%2CNVHN%2CNVP%2CPEK%2CROJ%2CSBO%2CSNB%2CSSN%2CSSP%2CTAC%2CVEE%2CWEZ%2CWKL%2CWKW%2CZFH%2CZOH%2CLC De Krant van Toen, Sjoukje Dijkstra veroverde eerste goud voor Nederland, 03-02-1964] * {{nl}} [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19640526-1003&vw=org&lm=sjoukj%2Cdijkstra%2CDVHN%2CAMB%2CBCH%2CBNH%2CBRU%2CDAM%2CDRC%2CEMS%2CFEA%2CFKC%2CFRC%2CFRI%2CGBS%2CGZB%2CHAH%2CHEC%2CHOH%2CHSK%2CHWB%2CJCH%2CKHN%2CKLA%2CKSK%2CKVF%2CKVH%2CMCK%2CMDW%2CMFH%2CMOH%2CNDC%2CNOF%2CNOK%2CNOL%2CNPD%2CNVHN%2CNVP%2CPEK%2CROJ%2CSBO%2CSNB%2CSSN%2CSSP%2CTAC%2CVEE%2CWEZ%2CWKL%2CWKW%2CZFH%2CZOH%2CLC De Krant van Toen, Sjoukje tekent voor "Holiday on ice", 26-05-1964] }} {{DEFAULTSORT:Dijkstra, Sjoukje}} [[Kategory:Frysk keunstrider]] [[Kategory:Frysk Olympysk dielnimmer]] [[Kategory:Frysk sportbestjoerder]] [[Kategory:Persoan berne yn Akkrum]] [[Kategory:Persoan berne yn 1942]] [[Kategory:Persoan stoarn yn 2024]] hzmr3sr1eu08wd19fspmun3hp4gz8xp 1153534 1153532 2024-05-02T16:56:15Z FreyaSport 40716 doetiid wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks sporter | namme = Sjoukje Dijkstra | ôfbylding = Anefo 911-0070 Sjoukje Dijkstra.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingtekst = Sjoukje Dijkstra yn 1960 | bynamme = | bertedatum = [[28 jannewaris]] [[1942]] | berteplak = [[Akkrum]] | stjerdatum = [[2 maart]] [[2024]] | stjerplak = | grutte = 169 sm | sport = [[keunstriden]] | ûnderdiel = | trener = | 1etitel = NK [[1959]] | OS = [[Olympyske Winterspullen 1956|Cortina d'Ampezzo 1956]] <br /> [[Olympyske Winterspullen 1960|Skwa Valley 1960]] <br /> [[Olympyske Winterspullen 1964|Innsbruck 1964]] | PS = | ekstra = | debút = | karriêre-ein = | prestaasjes = }} '''Sjoukje Rosalinde Dijkstra''' ([[Akkrum]], [[28 jannewaris]] [[1942]] - [[2 maaie]] [[2024]]) wie in [[Olympyske Spullen|Olympysk]] kampioene [[keunstriden]] yn [[1964]]. Se brocht har jonge jierren troch yn Akkrum, dêr't se mei âlden wenne op 'e Ljouwerterdyk yn in hûs mei de namme Blierherne, rjocht foar [[Coopersburg]] oer. Sjoukje Dijkstra is in dochter fan hurdrider [[Luitzen Dijkstra]]. Se stie dan ek al jong op redens, mar it die al gau bliken dat har talint it keunstriden wie. Doe't se alve wie gong se in pear moannen nei [[Londen]] dat se ûnder [[Arnold Gerschwiler]] trene koe. Yn [[1956]] waard se tolfte op de [[Olympyske Winterspullen 1956|Olympyske Spullen]]. Yn [[1959]] waard se Nederlânsk kampioene en helle se brûns op it wrâldkampioenskip. Yn [[1960]] helle se sulver op de [[Olympyske Winterspullen 1960|Olympyske Spullen]] en op it wrâldkampioenskip. Mar fan doe ôf wie se op de ferplichte figueren likegoed as op de frije kuer de bêste. Fan [[1960]] oant [[1964]] waard se fiif kear Nederlânsk en Jeropeesk Kampioene, en fan 1962 oant 1964 trije kear wrâldkampioene. (Yn 1961 gong it wrâldkampioenskip net troch.) En foar de eagen fan de keninklike famylje helle se op [[2 febrewaris]] 1964 it goud op de [[Olympyske Winterspullen 1964|Olympyske Spullen]] yn [[Innsbruck]]. Om't se doe alles wûn hie wat der te winnen wie, hâlde se op mei de wedstriden. Se kaam by de iisrevu Holiday on Ice, dêr't se oant [[1973]] oan mei die. Dêr kaam se yn 'e kunde mei de dresseur [[Karl Kossmayer]], dêr't se yn desimber [[1975]] mei troude. Tegearre krigen se twa famkes, Katja en Rosalie, dy't ek beide dresseuse wurde binne. Karl is yn desimber [[2000]] ferstoarn. Sjoukje Dijkstra wie fan [[1959]] oant [[1964]] seis kear [[sportfrou fan it jier]]. Earst [[4 jannewaris]] [[2004]] waard Sjoukje Kossmayer-Dijkstra yn Fryslân hulde brocht foar har Olympyske gouden medalje. Op [[9 desimber]] [[2005]] krige Dijkstra de earste [[Fanny Blankers-Koen Trofee]] útrikt út hannen fan de foarsitter fan [[NOC*NSF]] [[Erica Terpstra]] yn de [[Oval Lingotto]] yn [[Turyn (stêd)|Turyn]]. Tagelyk krigen judoka [[Anton Geesink]], roeier [[Nico Rienks]] en reedrider [[Ard Schenk]] de trofee ek. Sjoukje Dijkstra ferstoar op 2 maaie 2024, yn 'e aldens fan 82 jier. In lytse twa moanne nei har freondinne [[Joan Haanappel]] dy't yn febrewaris fan 2024 ferstoar. {{Boarnen|boarnefernijing= * {{en}} [http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/di/sjoukje-dijkstra-1.html Profyl op Sport-reference.com] * {{nl}} [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19640203-11001&vw=org&lm=sjoukj%2Cdijkstra%2CDVHN%2CAMB%2CBCH%2CBNH%2CBRU%2CDAM%2CDRC%2CEMS%2CFEA%2CFKC%2CFRC%2CFRI%2CGBS%2CGZB%2CHAH%2CHEC%2CHOH%2CHSK%2CHWB%2CJCH%2CKHN%2CKLA%2CKSK%2CKVF%2CKVH%2CMCK%2CMDW%2CMFH%2CMOH%2CNDC%2CNOF%2CNOK%2CNOL%2CNPD%2CNVHN%2CNVP%2CPEK%2CROJ%2CSBO%2CSNB%2CSSN%2CSSP%2CTAC%2CVEE%2CWEZ%2CWKL%2CWKW%2CZFH%2CZOH%2CLC De Krant van Toen, Sjoukje Dijkstra veroverde eerste goud voor Nederland, 03-02-1964] * {{nl}} [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19640526-1003&vw=org&lm=sjoukj%2Cdijkstra%2CDVHN%2CAMB%2CBCH%2CBNH%2CBRU%2CDAM%2CDRC%2CEMS%2CFEA%2CFKC%2CFRC%2CFRI%2CGBS%2CGZB%2CHAH%2CHEC%2CHOH%2CHSK%2CHWB%2CJCH%2CKHN%2CKLA%2CKSK%2CKVF%2CKVH%2CMCK%2CMDW%2CMFH%2CMOH%2CNDC%2CNOF%2CNOK%2CNOL%2CNPD%2CNVHN%2CNVP%2CPEK%2CROJ%2CSBO%2CSNB%2CSSN%2CSSP%2CTAC%2CVEE%2CWEZ%2CWKL%2CWKW%2CZFH%2CZOH%2CLC De Krant van Toen, Sjoukje tekent voor "Holiday on ice", 26-05-1964] }} {{DEFAULTSORT:Dijkstra, Sjoukje}} [[Kategory:Frysk keunstrider]] [[Kategory:Frysk Olympysk dielnimmer]] [[Kategory:Frysk sportbestjoerder]] [[Kategory:Persoan berne yn Akkrum]] [[Kategory:Persoan berne yn 1942]] [[Kategory:Persoan stoarn yn 2024]] 4mocwgutb0bkcivcxgp06hktae3326k 1153537 1153534 2024-05-02T17:43:44Z Drewes 2754 oanfollinkje fan nl: wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks sporter | namme = Sjoukje Dijkstra | ôfbylding = Anefo 911-0070 Sjoukje Dijkstra.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingtekst = Sjoukje Dijkstra yn 1960 | bynamme = | bertedatum = [[28 jannewaris]] [[1942]] | berteplak = [[Akkrum]] | stjerdatum = [[2 maaie]] [[2024]] | stjerplak = | grutte = 169 sm | sport = [[keunstriden]] | ûnderdiel = | trener = | 1etitel = NK [[1959]] | OS = [[Olympyske Winterspullen 1956|Cortina d'Ampezzo 1956]] <br /> [[Olympyske Winterspullen 1960|Skwa Valley 1960]] <br /> [[Olympyske Winterspullen 1964|Innsbruck 1964]] | PS = | ekstra = | debút = | karriêre-ein = | prestaasjes = }} '''Sjoukje Rosalinde Dijkstra''' ([[Akkrum]], [[28 jannewaris]] [[1942]] - [[2 maaie]] [[2024]]) wie in [[Olympyske Spullen|Olympysk]] kampioene [[keunstriden]] yn [[1964]]. Se brocht har jonge jierren troch yn Akkrum, dêr't se mei âlden wenne op 'e Ljouwerterdyk yn in hûs mei de namme Blierherne, rjocht foar [[Coopersburg]] oer. == Biografy == Sjoukje Dijkstra waard yn Akkrum berne mar waard grut yn Amstelveen. Sy is in dochter fan hurdrider [[Luitzen Dijkstra]]. Se stie dan ek al jong op redens, mar it die al gau bliken dat har talint it keunstriden wie. Doe't se alve wie gong se in pear moannen nei [[Londen]] dat se ûnder [[Arnold Gerschwiler]] trene koe. Yn [[1956]] waard se tolfte op de [[Olympyske Winterspullen 1956|Olympyske Spullen]]. Yn [[1959]] waard se Nederlânsk kampioene en helle se brûns op it wrâldkampioenskip. Yn [[1960]] helle se sulver op de [[Olympyske Winterspullen 1960|Olympyske Spullen]] en op it wrâldkampioenskip. Mar fan doe ôf wie se op de ferplichte figueren likegoed as op de frije kuer de bêste. Fan [[1960]] oant [[1964]] waard se fiif kear Nederlânsk en Jeropeesk Kampioene, en fan 1962 oant 1964 trije kear wrâldkampioene. (Yn 1961 gong it wrâldkampioenskip net troch.) En foar de eagen fan de keninklike famylje helle se op [[2 febrewaris]] 1964 it goud op de [[Olympyske Winterspullen 1964|Olympyske Spullen]] yn [[Innsbruck]]. Om't se doe alles wûn hie wat der te winnen wie, hâlde se op mei de wedstriden. Se kaam by de iisrevu Holiday on Ice, dêr't se oant [[1973]] oan mei die. Dêr kaam se yn 'e kunde mei de dresseur [[Karl Kossmayer]], dêr't se yn desimber [[1975]] mei troude. Tegearre krigen se twa famkes, Katja en Rosalie, dy't ek beide dresseuse wurde binne. Karl is yn desimber [[2000]] ferstoarn. Sjoukje Dijkstra wie fan [[1959]] oant [[1964]] seis kear [[sportfrou fan it jier]]. Earst [[4 jannewaris]] [[2004]] waard Sjoukje Kossmayer-Dijkstra yn Fryslân hulde brocht foar har Olympyske gouden medalje. Op [[9 desimber]] [[2005]] krige Dijkstra de earste [[Fanny Blankers-Koen Trofee]] útrikt út hannen fan de foarsitter fan [[NOC*NSF]] [[Erica Terpstra]] yn de [[Oval Lingotto]] yn [[Turyn (stêd)|Turyn]]. Tagelyk krigen judoka [[Anton Geesink]], roeier [[Nico Rienks]] en reedrider [[Ard Schenk]] de trofee ek. Sjoukje Dijkstra ferstoar op 2 maaie 2024, yn 'e aldens fan 82 jier. In lytse twa moanne nei har freondinne [[Joan Haanappel]] dy't yn febrewaris fan 2024 ferstoar. {{Boarnen|boarnefernijing= * {{en}} [http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/di/sjoukje-dijkstra-1.html Profyl op Sport-reference.com] * {{nl}} [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19640203-11001&vw=org&lm=sjoukj%2Cdijkstra%2CDVHN%2CAMB%2CBCH%2CBNH%2CBRU%2CDAM%2CDRC%2CEMS%2CFEA%2CFKC%2CFRC%2CFRI%2CGBS%2CGZB%2CHAH%2CHEC%2CHOH%2CHSK%2CHWB%2CJCH%2CKHN%2CKLA%2CKSK%2CKVF%2CKVH%2CMCK%2CMDW%2CMFH%2CMOH%2CNDC%2CNOF%2CNOK%2CNOL%2CNPD%2CNVHN%2CNVP%2CPEK%2CROJ%2CSBO%2CSNB%2CSSN%2CSSP%2CTAC%2CVEE%2CWEZ%2CWKL%2CWKW%2CZFH%2CZOH%2CLC De Krant van Toen, Sjoukje Dijkstra veroverde eerste goud voor Nederland, 03-02-1964] * {{nl}} [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19640526-1003&vw=org&lm=sjoukj%2Cdijkstra%2CDVHN%2CAMB%2CBCH%2CBNH%2CBRU%2CDAM%2CDRC%2CEMS%2CFEA%2CFKC%2CFRC%2CFRI%2CGBS%2CGZB%2CHAH%2CHEC%2CHOH%2CHSK%2CHWB%2CJCH%2CKHN%2CKLA%2CKSK%2CKVF%2CKVH%2CMCK%2CMDW%2CMFH%2CMOH%2CNDC%2CNOF%2CNOK%2CNOL%2CNPD%2CNVHN%2CNVP%2CPEK%2CROJ%2CSBO%2CSNB%2CSSN%2CSSP%2CTAC%2CVEE%2CWEZ%2CWKL%2CWKW%2CZFH%2CZOH%2CLC De Krant van Toen, Sjoukje tekent voor "Holiday on ice", 26-05-1964] }} {{DEFAULTSORT:Dijkstra, Sjoukje}} [[Kategory:Frysk keunstrider]] [[Kategory:Frysk Olympysk dielnimmer]] [[Kategory:Frysk sportbestjoerder]] [[Kategory:Persoan berne yn Akkrum]] [[Kategory:Persoan berne yn 1942]] [[Kategory:Persoan stoarn yn 2024]] iw6iq4zscz80tjk0o6xy2j88lf830qy 1153567 1153537 2024-05-03T09:07:26Z FreyaSport 40716 Ynfoboks oanfolle wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks sporter | namme = Sjoukje Dijkstra | ôfbylding = Anefo 911-0070 Sjoukje Dijkstra.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingtekst = Sjoukje Dijkstra (1960) | echte namme = Sjoukje Rosalinde Dijkstra | nasjonaliteit = {{NEDnasj}} | bynamme = | bertedatum = [[28 jannewaris]] [[1942]] | berteplak = [[Akkrum]] | stjerdatum = [[2 maaie]] [[2024]] | stjerplak = [[Someren (plak)|Someren]] | etnisiteit = {{FRLetn}} | regionale identiteit = | grutte = | sport = [[keunstriden]] | ûnderdiel = | trener = | 1etitel = NK [[1959]] | OS = [[Olympyske Winterspullen 1956|Cortina d'Ampezzo 1956]] <br> [[Olympyske Winterspullen 1960|Squaw Valley 1960]] <br> [[Olympyske Winterspullen 1964|Innsbruck 1964]] | PS = | ekstra = | debút = 195? | karriêre-ein = [[1964]] | prestaasjes = [[Ofbyld:Gold medal icon.svg|20px]] 1x [[gouden medalje|goud]] [[Olympyske Spullen]] 1964 <br>[[Ofbyld:Silver medal icon.svg|20px]] 1x [[sulveren medalje|sulver]] [[Olympyske Spullen]] 1960<br>[[Ofbyld:Gold medal icon.svg|20px]] 3x [[gouden medalje|goud]] WK 1962, 1963, 1964 <br>[[Ofbyld:Silver medal icon.svg|20px]] 1x [[sulveren medalje|sulver]] WK 1960<br>[[Ofbyld:Bronze medal icon.svg|20px]] 1x [[brûnzen medalje|brûns]] WK 1959<br>[[Ofbyld:Gold medal icon.svg|20px]] 5x [[gouden medalje|goud]] EK 1960, 1961, 1962, 1963, 1964 <br>[[Ofbyld:Silver medal icon.svg|20px]] 1x [[sulveren medalje|sulver]] EK 1959<br>[[Ofbyld:Gold medal icon.svg|20px]] 6x [[gouden medalje|goud]] NK 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964 <br>[[Ofbyld:Silver medal icon.svg|20px]] 4x [[sulveren medalje|sulver]] NK 1955, 1956, 1957, 1958<br>[[Ofbyld:Bronze medal icon.svg|20px]] 1x [[brûnzen medalje|brûns]] NK 1954 }} '''Sjoukje Rosalinde Dijkstra''' ([[Akkrum]], [[28 jannewaris]] [[1942]] - [[Someren (plak)|Someren]], [[2 maaie]] [[2024]]) wie in [[Olympyske Spullen|Olympysk]] kampioene [[keunstriden]] yn [[1964]]. Se brocht har jonge jierren troch yn Akkrum, dêr't se mei âlden wenne op 'e Ljouwerterdyk yn in hûs mei de namme Blierherne, rjocht foar [[Coopersburg]] oer. == Biografy == Sjoukje Dijkstra waard yn Akkrum berne mar waard grut yn Amstelveen. Sy is in dochter fan hurdrider [[Luitzen Dijkstra]]. Se stie dan ek al jong op redens, mar it die al gau bliken dat har talint it keunstriden wie. Doe't se alve wie gong se in pear moannen nei [[Londen]] dat se ûnder [[Arnold Gerschwiler]] trene koe. Yn [[1956]] waard se tolfte op de [[Olympyske Winterspullen 1956|Olympyske Spullen]]. Yn [[1959]] waard se Nederlânsk kampioene en helle se brûns op it wrâldkampioenskip. Yn [[1960]] helle se sulver op de [[Olympyske Winterspullen 1960|Olympyske Spullen]] en op it wrâldkampioenskip. Mar fan doe ôf wie se op de ferplichte figueren likegoed as op de frije kuer de bêste. Fan [[1960]] oant [[1964]] waard se fiif kear Nederlânsk en Jeropeesk Kampioene, en fan 1962 oant 1964 trije kear wrâldkampioene. (Yn 1961 gong it wrâldkampioenskip net troch.) En foar de eagen fan de keninklike famylje helle se op [[2 febrewaris]] 1964 it goud op de [[Olympyske Winterspullen 1964|Olympyske Spullen]] yn [[Innsbruck]]. Om't se doe alles wûn hie wat der te winnen wie, hâlde se op mei de wedstriden. Se kaam by de iisrevu Holiday on Ice, dêr't se oant [[1973]] oan mei die. Dêr kaam se yn 'e kunde mei de dresseur [[Karl Kossmayer]], dêr't se yn desimber [[1975]] mei troude. Tegearre krigen se twa famkes, Katja en Rosalie, dy't ek beide dresseuse wurde binne. Karl is yn desimber [[2000]] ferstoarn. Sjoukje Dijkstra wie fan [[1959]] oant [[1964]] seis kear [[sportfrou fan it jier]]. Earst [[4 jannewaris]] [[2004]] waard Sjoukje Kossmayer-Dijkstra yn Fryslân hulde brocht foar har Olympyske gouden medalje. Op [[9 desimber]] [[2005]] krige Dijkstra de earste [[Fanny Blankers-Koen Trofee]] útrikt út hannen fan de foarsitter fan [[NOC*NSF]] [[Erica Terpstra]] yn de [[Oval Lingotto]] yn [[Turyn (stêd)|Turyn]]. Tagelyk krigen judoka [[Anton Geesink]], roeier [[Nico Rienks]] en reedrider [[Ard Schenk]] de trofee ek. Sjoukje Dijkstra ferstoar op 2 maaie 2024, yn 'e aldens fan 82 jier. In lytse twa moanne nei har freondinne [[Joan Haanappel]] dy't yn febrewaris fan 2024 ferstoar. {{Boarnen|boarnefernijing= * {{en}} [http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/di/sjoukje-dijkstra-1.html Profyl op Sport-reference.com] * {{nl}} [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19640203-11001&vw=org&lm=sjoukj%2Cdijkstra%2CDVHN%2CAMB%2CBCH%2CBNH%2CBRU%2CDAM%2CDRC%2CEMS%2CFEA%2CFKC%2CFRC%2CFRI%2CGBS%2CGZB%2CHAH%2CHEC%2CHOH%2CHSK%2CHWB%2CJCH%2CKHN%2CKLA%2CKSK%2CKVF%2CKVH%2CMCK%2CMDW%2CMFH%2CMOH%2CNDC%2CNOF%2CNOK%2CNOL%2CNPD%2CNVHN%2CNVP%2CPEK%2CROJ%2CSBO%2CSNB%2CSSN%2CSSP%2CTAC%2CVEE%2CWEZ%2CWKL%2CWKW%2CZFH%2CZOH%2CLC De Krant van Toen, Sjoukje Dijkstra veroverde eerste goud voor Nederland, 03-02-1964] * {{nl}} [http://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-19640526-1003&vw=org&lm=sjoukj%2Cdijkstra%2CDVHN%2CAMB%2CBCH%2CBNH%2CBRU%2CDAM%2CDRC%2CEMS%2CFEA%2CFKC%2CFRC%2CFRI%2CGBS%2CGZB%2CHAH%2CHEC%2CHOH%2CHSK%2CHWB%2CJCH%2CKHN%2CKLA%2CKSK%2CKVF%2CKVH%2CMCK%2CMDW%2CMFH%2CMOH%2CNDC%2CNOF%2CNOK%2CNOL%2CNPD%2CNVHN%2CNVP%2CPEK%2CROJ%2CSBO%2CSNB%2CSSN%2CSSP%2CTAC%2CVEE%2CWEZ%2CWKL%2CWKW%2CZFH%2CZOH%2CLC De Krant van Toen, Sjoukje tekent voor "Holiday on ice", 26-05-1964] }} {{DEFAULTSORT:Dijkstra, Sjoukje}} [[Kategory:Frysk keunstrider]] [[Kategory:Frysk Olympysk dielnimmer]] [[Kategory:Frysk sportbestjoerder]] [[Kategory:Persoan berne yn Akkrum]] [[Kategory:Persoan berne yn 1942]] [[Kategory:Persoan stoarn yn 2024]] dxykiwqm36raju7qd2rata9h1qc8u4i 0 2595 1153526 976245 2024-05-02T15:51:57Z Drewes 2754 Moat by de tiid brocht wurde, fiel jimme frij wikitext text/x-wiki {{By de tiid}} De [[Nobelpriis]] foar de [[Literatuer]] ynsteld troch [[Alfred Bernhard Nobel|Alfred Nobel]]. De [[Sweedske Akademy]] beslist alle jierren wa't de priis krijt en makket ier yn oktober de namme bekend. De Nobelpriis foar de Literatuer is fan [[1901]] ôf takend oan: <TABLE><TR><TD> *[[2019]] [[Peter Handke]] *[[2018]] [[Olga Tokarczuk]] *[[2017]] [[Kazuo Ishiguro]] *[[2016]] [[Bob Dylan]] * [[2015]] [[Svetlana Aleksijevitsj]] * [[2014]] [[Patrick Modiano]] * [[2013]] [[Alice Munro]] * [[2012]] [[Mo Yan]] * [[2011]] [[Tomas Tranströmer]] * [[2010]] [[Mario Vargas Llosa]] * [[2009]] [[Herta Müller]] * [[2008]] [[J.M.G. Le Clézio]] * [[2007]] [[Doris Lessing]] * [[2006]] [[Orhan Pamuk]] * [[2005]] [[Harold Pinter]] * [[2004]] [[Elfriede Jelinek]] * [[2003]] [[John Maxwell Coetzee]] * [[2002]] [[Imre Kertész]] * [[2001]] [[V.S. Naipaul]] * [[2000]] [[Gao Xingjian]] * [[1999]] [[Günter Grass]] * [[1998]] [[José Saramago]] * [[1997]] [[Dario Fo]] * [[1996]] [[Wislawa Szymborska]] * [[1995]] [[Seamus Heaney]] * [[1994]] [[Kenzaburo Oe]] * [[1993]] [[Toni Morrison]] * [[1992]] [[Derek Walcott]] * [[1991]] [[Nadine Gordimer]] * [[1990]] [[Octavio Paz]] * [[1989]] [[Camilo José Cela]] * [[1988]] [[Naguib Mahfouz]] * [[1987]] [[Joseph Brodsky]] * [[1986]] [[Wole Soyinka]] * [[1985]] [[Claude Simon]] * [[1984]] [[Jaroslav Seifert]] * [[1983]] [[William Golding]] * [[1982]] [[Gabriel García Márquez]] * [[1981]] [[Elias Canetti]] * [[1980]] [[Czeslaw Milosz]] * [[1979]] [[Odysseus Elytis]] * [[1978]] [[Isaac Bashevis Singer]] * [[1977]] [[Vicente Aleixandre]] * [[1976]] [[Saul Bellow]] * [[1975]] [[Eugenio Montale]] * [[1974]] [[Eyvind Johnson]], [[Harry Martinson]] * [[1973]] [[Patrick White]] * [[1972]] [[Heinrich Böll]] * [[1971]] [[Pablo Neruda]] * [[1970]] [[Aleksandr Isaevitsj Solzjenitsyn]] * [[1969]] [[Samuel Beckett]] * [[1968]] [[Yasunari Kawabata]] * [[1967]] [[Miguel Angel Asturias]] * [[1966]] [[Shmuel Yosef Agnon]], [[Nelly Sachs]] * [[1965]] [[Michail Aleksandrovitsj Sjolochov]] * [[1964]] [[Jean-Paul Sartre]] </TD><TD> *[[1963]] [[Giorgos Seferis]] *[[1962]] [[John Steinbeck]] * [[1961]] [[Ivo Andric]] * [[1960]] [[Saint-John Perse]] * [[1959]] [[Salvatore Quasimodo]] * [[1958]] [[Boris Leonidovitsj Pasternak]] * [[1957]] [[Albert Camus]] * [[1956]] [[Juan Ramon Jimenez|Juan Ramón Jiménez]] * [[1955]] [[Halldor Kiljan Laxness|Halldór Kiljan Laxness]] * [[1954]] [[Ernest Hemingway]] * [[1953]] [[Winston Churchill|Sir Winston Churchill]] * [[1952]] [[François Mauriac]] * [[1951]] [[Par Fabian Lagerkvist|Pär Fabian Lagerkvist]] * [[1950]] [[Bertrand Russell]] * [[1949]] [[William Faulkner]] * [[1948]] [[T.S. Eliot|Thomas Stearns Eliot]] * [[1947]] [[André Gide]] * [[1946]] [[Hermann Hesse]] * [[1945]] [[Gabriela Mistral]] * [[1944]] [[Johannes Vilhelm Jensen]] * [[1939]] [[Frans Eemil Sillanpää]] * [[1938]] [[Pearl Buck]] * [[1937]] [[Roger Martin du Gard]] * [[1936]] [[Eugene ONeill|Eugene Gladstone O'Neill]] * [[1934]] [[Luigi Pirandello]] * [[1933]] [[Ivan Alekseyevich Bunin]] * [[1932]] [[John Galsworthy]] * [[1931]] [[Erik Axel Karlfeldt]] * [[1930]] [[Sinclair Lewis]] * [[1929]] [[Thomas Mann]] * [[1928]] [[Sigrid Undset]] * [[1927]] [[Henri Bergson]] * [[1926]] [[Grazia Deledda]] * [[1925]] [[George Bernard Shaw]] * [[1924]] [[Wladyslaw Reymont|Wladyslaw Stanislaw Reymont]] * [[1923]] [[William Butler Yeats]] * [[1922]] [[Jacinto Benavente]] * [[1921]] [[Anatole France]] * [[1920]] [[Knut Hamsun]] * [[1919]] [[Carl Friedrich Georg Spitteler]] * [[1917]] [[Karl Adolph Gjellerup]], [[Henrik Pontoppidan]] * [[1916]] [[Carl Gustaf Verner von Heidenstam]] * [[1915]] [[Romain Rolland]] * [[1913]] [[Rabindranath Tagore]] * [[1912]] [[Gerhart Hauptmann]] * [[1911]] [[Count Maurice (Mooris) Polidore Marie Bernhard Maeterlinck]] * [[1910]] [[Paul Johann Ludwig Heyse]]: * [[1909]] [[Selma Lagerlöf]] * [[1908]] [[Rudolf Christoph Eucken]] * [[1907]] [[Rudyard Kipling]] * [[1906]] [[Giosué Carducci]] * [[1905]] [[Henryk Sienkiewicz]] * [[1904]] [[Frederic Mistral|Frédéric Mistral]], [[Jose Echegaray Y Eizaguirre|José Echegaray Y Eizaguirre]] * [[1903]] [[Bjørnstjerne Bjørnson|Bjørnstjerne Martinus Bjørnson]] * [[1902]] [[Christian Matthias Theodor Mommsen]] * [[1901]] [[Sully Prudhomme]] </TD></TR></TABLE> ''Boarne: http://www.nobel.se/literature/laureates/index.html '' [[Kategory:Nobelpriis]] [[Kategory:Sweedske literatuerpriis]] [[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1901]] 1sdz3m5kbcpjh44vmskom56jwdno6ma 0 13023 1153568 1136438 2024-05-03T10:06:39Z Kaahaava pulu 49643 wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:Portrait of Henri Matisse 1933 May 20.jpg|thumbnail|right|200px|Henri Matisse (1933)]] '''Henri Matisse''' ([[Le Cateau-Cambrésis]], [[31 desimber]] [[1869]] - [[Nice]], [[3 novimber]] [[1954]]) wie in [[Frankryk|Frânsk]] [[keunstskilder]] en [[byldhouwer (keunstner)|byldhouwer]]. Henri Matisse wurdt sjoen as de grûnlizzer fan it [[Fauvisme]]. == Jonkheid == Matisse wurdt berne as soan fan in nôthanneler en in mem dy’t skildere. In syn jeugd hie Matisse noch gjin belangstelling foar it skilderjen. Hy wie wol bot ynteressearre yn stoffen, tapiten en borduerwurk. Yn syn berteplak Le Cateau-Cambrésis wie yn dy tiid in bloeiende tapite-yndustry. Henri Matisse studearre rjochten yn [[Parys]] en wurke dêrnei as klerk by in advokaat yn [[Saint-Quentin]]. Yn syn frije tiid begûn Henri tekenlessen te nimmen by de lokale keunstskoalle. Yn [[1890]] wurdt Henri Matisse siik. Hy moast in [[bline term]]operaasje ûndergean. Hy krige doe fan syn mem in doaske mei oaljeferve. Sa is syn karriêre begûn. Hy makke syn earste skilderij mei de namme: “stillibben mei boeken”. == It skilderjen == [[File:WoonhuisMatisseNicewkped04.JPG|thumb|175px|Matisse syn wente yn Nice (2004)]] Matisse begjint printen te kopiearen en op oanrieden fan de tapytfabryksdirekteur dêr't hy syn sikehûskeamer mei dield, naam hy lessen oan in skoalle foar tekstylûntwerpers yn Saint-Quentin. Yn 1892 gie hy nei Parys wêr't hy nei in akademy gie, de akademy Julian. Jûns skilderet hy yn it [[Louvre]] skilderijen nei fan de âlde masters lykas [[Rafael (keunstner)|Rafael]], [[Chardi]] en [[Poussin]]. Ek probearret hy talitten te wurden op de École de Beaux-Arts. Mar dat gie mis, neffens de skoalle hie hy in gebrek oan talint. Wol mocht hy yn it atelier fan Gustave Moreau yn Parys wurkje. Dêr moete hy ûnder oaren Marquet en Renault. Troch kennis te meitsje mei de skilder en samler [[John Russel]] leart hy it wurk fan de ympresjonisten en it neo-ympresjonisme kennen. Yn it begjin fertoane syn skilderijen donkere kleuren. Mar syn doeken kleurje hieltyd better. Dat nei't hy it wurk fan [[Vincent van Gogh]] en [[Cammile Pissarro]] sjoen hat. Hy komt ek yn de kunde mei [[Georges Roualt]], [[Charles Comoin]], [[Henri Manguin]] en mei de [[Belgje|Belch]] [[Henri Evenpoel]]. Dy lêste soe tegearre mei Matisse in grut oanhinger wurde fan it Fauvisme. Yn [[1896]] debutearre Henri Matisse op de salon de la Société Nationale des Beaux-Arts. Fan de fjouwer wurken wurde der twa ferkocht. Matisse wurdt ek lid fan de Salon. Dêrtroch kin hy yn de takomst eksposearje sûnder tuskenkomst fan in sjuery dy’t syn skilderijen ôfkarre kinne. Yn 1898 trout Henri Matisse mei Amelie Parayee en troch har ynkomsten en troch it skilderjen fan de dekoraasjes oan it Grand Palais kin de keunstner de holle finansjeel boppe wetter hâlde. Matisse ferbliuwt koart yn Londen. Hy hat in soad ynteresse yn it wurk fan [[William Turner]]. Hjirnei leart hy de súdlike felle kleuren kennen op [[Korsika]]. Yn [[1899]] giet hy werom nei Parys. Hy giet wenjen yn in strjitte mei de namme Quai Sant Michel. Hy bliuwt dêr wenjen oant 1907. [[Paul Cézanne]] hie in grutte ynfloed op Matisse. Hy kocht in skilderij fan Cézanne foar 1300 frank. Troch it [[Ympresjonisme]] en Cézanne makke hy grutte tekeningen mei grutte kleurflakken. Matisse wie net allinnich dwaande mei kleuren. Hy fûn oare kultueren ek prachtich, foaral de moslimkultuer. Hy bestudearre de tapiten en wandkleden en miniatueren. Op de [[wrâldtentoanstelling]] fan 1900 ûntduts hy de weefsels fan de Kopten. Hy fûn it prachtich. Hy besocht alle tentoanstellingen dy’t er fine koe oer easterske keunst. Hy sei: “Yn de easterske keunst is de leechte tusken de blêden fan de beam like wichtich as de blêden sels”. Yn 1904 wie it einliks safier. Hy hie syn eigen solotentoanstelling. Nei in koart ferbliuw by [[Paul Signac]] yn [[St. Tropes]] ferdjippe hy him koart yn it [[Pointillisme]]. Mar net foar lang. == It Fauvisme == Henri Matisse waard de lieder fan in groep skilders dy’t yn opstân kaam tsjin it ympresjonisme. Dat yn in styl mei fel kontrastearjende kleuren neist elkoar sûnder in oergong. In sjoernalist neamde de skilderijen in cage aux fauves. Dat betsjut in koai mei wylde bisten. Sa kamen se oan de namme Fauvisten. De kritiken wienen ferskriklik, der wurde skreaun: De materialen binnen itselde as in echt skilderij, foar de rest liket it nearne nei. It binne asosjalen dy’t by ûngelok ferve yn hannen krigen hawwe, bern dy’t omgriemd hawwe mei in kwast. Matisse syn fauvistyske perioade fan 1905 oant [[1908]] wie foaral in perioade dêr't kleur in middel wie om him yn út te drukken. Henri Matisse hie in soad kanten. Hy skildere, mar hy tekene en byldhoude en skreaun ek in boek mei de namme: “Notes d’un peintre”. Matisse krige in soad erkenning fan samlers lykas [[Stein]], [[Morozov]] en [[Gergej Scukin]]. Foar dy lêste makke hy it skilderij “La Musique” en “La danse”. In wichtich ideaal fan Matisse wie om fan in dekoratyf yn stee fan in perspektive romte te skeppen. Dat slagge him it meast mei it skilderij ‘La famille du peintre”. Yn dit skilderij hat er Perzyske tapiten, blomkebehang en bewurke skoarstientegels neist elkoar set yn it platte flak. Sels it skaakboerd is dekoratyf, lykas al syn skildere skaakbuorden. It giet om it swart-wite rútsjepatroan dat kontrastearre mei de sitroenen, mei in teekopke, in faas mei blommen. Yn guon skilderijen oerhearskje de patroanen fan de minsklike figueren dy’t tusken de patroanen stean. De figueren binne hast in patroan. Syn foarmen wurden yn de rin fan de tiid ienfâldiger. De skilderijen wurde strakker. Yn syn ‘strange perioade’ skilderet hy op syn strakst. Yn dy perioade (1913-1917) is te sjen dat Matisse ynfloeden brûkt fan it kubisme. Henri Matisse bleau oant 1916 yn [[Parys]]. Mar de kjeld makke dat hy nei [[Nice]] gie. Dêr moete hy de âlde [[Renoir]]. Hy begûn wer te skilderjen mei skeane linen en read begûn wer in wichtich plak yn te nimmen yn syn skilderijen. De hurde foarmen ferdwûnen út syn skilderijen. Yn 'e jierren tweintich makke Matisse in tal reizen. Hy gie nei [[Marokko]], [[Oseaanje]], [[Tahity]] en Súd-Frankryk. Yn de jierren dy’t folgen skilderet Matisse in soad skilderijen. Hieltyd wer hat er in nije ynfalshoeke en wurdt er beynfloede troch oare skilders. [[Ofbyld:Nice-Cimiez-MATISSE tombe1.jpg|thumbnail|right|200px|Syn stien]] == Aldere jierren == Yn de [[Twadde Wrâldkriich]] wie Matisse yn [[Frankryk]]. Yn [[1941]] waard er operearre oan in bloedfetferstopping. In ynfeksje makket in twadde operaasje needsaaklik. Dêrby wurdt syn mage skansearre. Hy moat lang op bêd lizze. Mar doe 't er wer fan 't bêd ôf mocht wie er wer fol ideeën. Hy liet syn meiwurkers papier bedekke mei gouden tinten. Dat gouden papier knipte Matisse út en makke allegear sylhûetten. Dy plakte hy op en sa makke hy ferskillende wurken. Yn syn lêste jierren knipte hy hiel wat ôf. Henri Matisse hat oan 'e ein ta wurke. Hy ferstoar op 3 novimber 1954 oan in [[hertoanfal]] yn syn appartemint flakby [[Nice]]. [[Ofbyld:Matisse autograph.png|center|300px]] {{DEFAULTSORT:Matisse, Henri}} [[Kategory:Frânsk keunstskilder]] [[Kategory:Frânsk tekener]] [[Kategory:Frânsk grafikus]] [[Kategory:Frânsk byldhouwer]] [[Kategory:Frânsk ateïst]] [[Kategory:Persoan berne yn 1869]] [[Kategory:Persoan stoarn yn 1954]] nfkzcvhdk6rnhwusynz8ckouv3vreq2 3 21890 1153539 1138138 2024-05-02T23:11:15Z MediaWiki message delivery 15867 /* Reminder to vote now to select members of the first U4C */ nije seksje wikitext text/x-wiki Wolkom op de Fryske Wikipedy, soe ik sizze. Help yn it koart: * Ynformaasje oer hoe de wikipedy funksjonearret fine jo op [[Wikipedy:Mienskip]]. * At jo wat freegje wolle, wat útstelle wolle as gewoan in praatsje meitsje wolle dan kin dat op de [[Wikipedy:Oerlisside]]. * At jo earne oerlis skriuwe, set dêrûnder dan <nowiki>~~~~</nowiki>, dat wurdt dan omset in jo meidochnamme en de tiid. Fansels is jo bydrage oer [[Koarnwert]] sûnt al in pear kear oanpast; dat is no krekt hoe't de wiki funksjonearret. Mar kinne jo sels nochris sjen nei it part oer it "strategysk" stee? Ik wit net krekt wat ik dêrút lêze moat. [[Meidogger:Aliter|Aliter]] 16 des 2008, 00.07 (CET) Tige tanke foar jo ynformaasje. It is moai om in bydrage te leverjen oan de Fryske wikipedy. It stee "strategysk" fan [[Koarnwert]] kin ek wol "geunstich" bedoeld wurde. Koarnwert lei oan'e iennige farrûte (dy't by de sédyk lâns rûn) nei [[Makkum]], wêr't de slûzen nei de [[Sudersee]] wiene. Makkum yn dy dagen stelde sels noch net folle foar. It bestie doe allinne út de St.Martensterp mei de tsjerke en in tal pleatsen. Letter is rûnom de slûzen it doarp [[Statum]] ûntstien, wat dan letter in ûnderdiel fan Makkum waard. Groetnis --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] 20 des 2008, 06.26 (CET) == Yakuma County == Bêste Kn. Ik bin tige bliid mei jo stikjes oer plakken yn Yakuma County, Washington. Fannijs wolkom! Ien ding: soene jo de boarnen neame wolle/kinne dy't de Fryske emigranten/mienskippen yn dy plakken oanbelangje? Groetnis, [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|talk]]) 15 nov 2013, 18.21 (CET) == Siden oer Washington == Goeie, Kneppelfreed. Prachtich wat jo dogge mei al dy nije siden oer plakken en countys yn Washington. Gean sa troch! Eefkes in pear oanwizings om it noch better te meitsjen. * As jo in plaatsje foaroan yn in artikel sette, en it is in artikel mei sa'n ynfoboks rjochtsboppe-oan, dan moat it plaatsje eins oan 'e linkerkant, want oars komt it ûnder de ynfoboks te stean, en dan bliuwt de tekst derefter hingjen, sadat je dan boppe-oan yn it artikel, fuort njonken de ynfoboks, in hiel grut blanko flak krije (sjoch bgl. wat ik feroare haw oan [[Prosser (Washington)]]). * As jo in kategory oanmeitsje, lykas jo dien hawwe mei Kategory:Plak yn Benton County, dan hoege jo dêr net yn te setten hoefolle siden deryn sitte; dat docht it systeem automatysk wol. Folle better kinne jo dêr in kategory yn sette; de Kategory:Plak yn Benton County heart bgl. thús yn 'e Kategory:Plak yn Washington, dy't sels wer ûnderbrocht is yn 'e kategoryen Washington en Plak yn de Feriene Steaten. Sa bouwe je in moai systeem fan kategoryen op. * Ik haw jo Kategory:Plak yn Benton County feroare yn Kategory:Plak yn Benton County (Washington), want der blike 9 ferskillende Benton Countys yn 'e Feriene Steaten te wêzen. It is miskien wol sa handich as jo gewoan standert de steat der even tusken heakjes efter sette, want better mei ferlegen as om ferlegen. * En as jo sokke kategorysiden ek eefkes oan Wikidata fêstheakje kinne (sa't jo ek mei de artikelsiden dien hawwe) dan soe it hielendal moai wêze. In kategory as Plak yn Benton County (Washington) heart bgl. by ''Category:Populated places in Benton County, Washington''. Mar faak is it makliker om 'e link te finen fia de korrespondearjende kategoryside op 'e Ingelske Wikipedia. En no mar hoopje dat ik jo net fuortjage haw mei myn geseur. Groetnis, [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|talk]]) 21 nov 2013, 16.12 (CET) ::Dat is moai om te hearren, Kneppelfreed. En it wiene net sasear foutsjes, mar mear handichheidsjes. Hjir is noch ien: as jo in opmerking op in oerlisside ûndertekenje, dan kinne jo dat ienfâldichwei dwaan troch '''fjouwer''' tildes efterinoar te typen (in tilde is de ~, it weachje, sis mar, dat op it toetseboerd op 'e knop links fan 'e 1 sit). Troch dat te dwaan wurdt net inkeld jo meidochnamme automatysk tafoege, mar ek in link nei jo eigen oerlisside en de datum en tiid dat jo de opmerking makke hawwe. Lykas hjirre dus: [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|talk]]) 22 nov 2013, 15.44 (CET) == Ynfoboks County == Goeie K. Ik soe jo wol helpe wolle, mar haw soks en noch nea by de ein hân. Jo soene Ieneach freegje kinne. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|talk]]) 23 des 2013, 16.13 (CET) :Ja, mei dy ynfoboksen haw ik earst ek in hiel hoart ompield, en soms krij ik it noch net hielendal nei 't sin. Ik tink dat it it fluchste giet as ik der even ien foar jo oanmeitsje, want om it sa fia skreaune tekst út te lizzen, dat wurdt in hiele toer. Ik kom der letter (hjoed of uterlik moarn) even op werom. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|talk]]) 24 des 2013, 12.33 (CET) ::No, ik haw in ynfoboks foar Amerikaanske countys (en oare gebieten) makke. De ynfoboks stiet hjir: [[Berjocht:Universele ynfoboks gebiet]]. Mar ik moast him fansels ek even prebearje om te sjen oft er goed wurke, dat it is foar jo it maklikst om 'e ynfoboks fan 'e side [[Yakima County (Washington)]] oer te nimmen en oan te passen foar oare siden. Ik haw der mei sin noch twa ekstra mooglike bestjoerslagen yn oanbrocht; miskien ha wy dy nea nedich, mar ús mem sei altyd: "Better dermei ferlegen as derom ferlegen." Foar Amerikaanske countys kinne jo dat spul (bestjoerlike ienheid 2, namme bestjoerlike ienheid 2, bestjoerlike ienheid 3, namme bestjoerlike ienheid 3) gewoan iepenlitte, en om't it in '''universele''' ynfoboks is, lit it systeem se dan "op 'e foarkant" (sil ik it mar neame) net sjen. ::Sa. Ik hoopje dat jo hjir earst wer mei fierder kinne. Dizze ynfoboks kinne jo trouwens in flagge en/of wapen fan in county net yn kwyt, mar de meast Amerikaanske countys lykje gjin flaggen/wapens te hawwen, of alteast, se steane net op 'e siden yn 'e Ingelske Wikipedy fermeld. As jo ien tsjinkomme wêrby't al in flagge en/of wapen beskikber is, lykas [[:en:Los Angeles County, California]], dan sjogge wy dan wol wer. Noflike krystdagen en goed útein! [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|talk]]) 24 des 2013, 22.31 (CET) == Olympyske en Paralympyske Winterspullen 2014 == Goeiemiddei Kneppelfreed, De Siden foar de [[Olympyske Winterspullen 2014]] en [[Paralympyske Winterspullen 2014]] steane klear (hjir en dêr moat de stavering noch hifke wurde), no mar hoopje op moaie prestaasjes fan de Fryske en Nederlânske sporters. As jo tidens de spullen in útslach tsjikomme dy't noch net ynfolle is fyl jo frij om it yn te foljen. [[Meidogger:Wikiice|Wikiice]] ([[Meidogger oerlis:Wikiice|talk]]) 5 feb 2014, 16.41 (CET) == De mar == Hoi Kneppelfreed, ik wol net fan de taalplysje wêze, mar se hawwe my bybrocht dat it is "de mar" en net "it mar". Fierders gjin opmerkings, de leverst goeie bydragen. Gr. --[[Meidogger:Geoffrey|Geoffrey]] ([[Meidogger oerlis:Geoffrey|talk]]) 23 feb 2014, 21.53 (CET) == omstavere 2015 == Bêste Kneppelfreed, Troch de staveringsoanpassing fan de Steatestavering feroarje in tal wurden - sjoch list omstavere wurden - fan skriuwwize. Soene jo jo dêr ek efkes yn ferdjipje - kategory:stavering 2015 - en wêr't jo sokke wurden tsjinkomme dy omstaverje wolle?[[Meidogger:Yn &#39;e Wâlden|Yn &#39;e Wâlden]] ([[Meidogger oerlis:Yn &#39;e Wâlden|talk]]) 12 jan 2015, 10.47 (CET) :: Dei Kneppelfreed, Yn desimber hawwe de Steaten it beslút naam, mar om't wy hjir wol de helte fan de siden bydel moatte, sille wy dêr wêr't each derop falt de saken "ferbetterje" moatte. As wy dan om 2017 hinne de saken nochris neiswylje, dan tink ik dat wy de Wikipedy wer by de tiid hawwe. Oan de ferskate dialektfoarmen feroaret der neat. Trije begripen dy't derút springe, binne de ieu -> iuw, droech -> drûch (mar net it ûnregelmjittige tiidwurd drage, dy tiidwurden bliuwe gelyk), de tusken 'v' fan televyzje -> telefyzje krekt as dy by ynvalide -> ynfalide (om't fyzje en falide ek selsstannich foarkomme kinne). Under de side Oanpaste Steatestavering stiet in keppeling nei de beskiuwing op de Akademy-side. Ik wurkje sels oan de jiersiden fan 2015 ôf en dan tebek (op dit stuit bin ik by 1771). It is gjin ramp dat der eat sitten bliuwt, mar alles wat by de tiid is, is meinaam.[[Meidogger:Yn &#39;e Wâlden|Yn &#39;e Wâlden]] ([[Meidogger oerlis:Yn &#39;e Wâlden|talk]]) 13 jan 2015, 10.04 (CET) == Keppelings oare talen == Jawis, wit ik hoe't dat moat, Kneppelfreed. Jo geane nei Wikidata ([https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page hjirre]) (ik ried jo oan om dizze side op te slaan by jo favoriten, want hjir moatte jo hieltyd hinne), dan type jo krekt as by Wikipedia rjochtsboppe de side yn dy't jo hawwe moatte (yn it Ingelsk, dat wol), en dan krije jo (by in breed skerm) oan 'e rjochterkant de Wikipedia-keppelings yn oare talen te sjen. As jo in smel skerm brûke, dan steane se in ein nei ûnderen ta. Pas op, want op dizze siden steane ek keppelings fan oare Wikiprojekten, lykas Wikinews en Wikivoyage. Jo moatte de Wikipedia-keppelings hawwe, dat binne altyd de boppesten. Ik haw Mariûpol sels al even dien om te sjen oft der wat oan 'e hân wie, mar dat wie net sa. Ik sil no as foarbyld de Wikidata-side fan Mariûpol der even by nimme. Dy hjit fansels "Mariupol". Dan stiet der: "Wikipedia 98 entries", mei dêrnjonken in edit-knop. Dêr klikke jo op, en dan foegje jo ûnderoan de rige jo keppeling ta, dat wol sizze yn it earste fakje "fy" (foar de Fryske Wikipedy) en yn it twadde fakje de namme fan jo side. Dêrnei klikke jo op "save", rjochts fan de "edit"-knop. Rjochts fan de "save"-knop stiet de "cancel"-knop, foar as jo jo betinke. "Save" en "cancel" ferskine pas as jo op "edit" klikt hawwe. Tusken de earste fakjes (mei de taalkoade -- fy, nl, en, ensfh.) en de fakjes mei de sidenamme yn stiet in ikoantsje dat in jiskefet foarsteld. As jo in foute keppeling makke hawwe, kinne jo op "edit" klikke en dan op it jiskefetsje fan dy keppeling, en dan wurdt dy keppeling fuortsmiten. Soms is it sa dat der op Wikidata wat omslachtige nammen brûkt wurde, dy't foar ien dy't fan hûs út net Ingelsktalich is, dreech te finen binne. In oplossing is dan om nei in korrespondearjende side te gean yn in oare Wikipedy (de Ingelske of de Nederlânske), dy't jo wol fine kinne. Dan stiet der yn 'e loftermarzje ûnder "helpmiddels" (Ing. ''tools'', Ned. ''hulpmiddelen'') in link dy't "Wikidata item" hjit. As jo dêrop klikke, komme jo by de Wikidata-side dy't jo hawwe moatte. De lêste tiid hat Wikidata in hiel yrritant probleem ûntwikkele, dat as je al in hoartsje op dy site sitte en je wolle in keppeling tafoegje, dat it spul dan fêstrint en jo de melding "invalid token" krije. Dan moatte jo in nije brows-sesje begjinne (klik yn jo browser op Bestand, dan op Nieuwe Sessie), dan wer nei Wikidata ta, op 'e nij ynlogge (as jo teminsten ûnder jo meidoggersnamme wurkje wolle), wer nei de side ta dy't jo hawwe moatte, en dan docht alles it wer. No, dat wie it wol, leau ik. Sa't ik sei, ik haw Mariûpol al dien, dat ik soe sizze, besykje it sels nochris mei de oare siden. Krije jo it net foarelkoar, dan hear ik it wol. Groetnis, [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|talk]]) 30 jan 2015, 12.48 (CET) ==Alfabetisearring== Goeie, Kneppelfreed. Kreaze side oer Richard von Weizsäcker, en ik sjoch dat jo no gjin problemen mear hawwe mei it artikel oan Wikidata te keppeljen. Ien ding noch: as jo persoanen dogge, moatte jo dy eins even alfabetisearje op 'e efternamme. Dat dogge jo troch foarôfgeande oan de kategoryen: { {DEFAULTSORT:Weizsacker, Richard von} } te setten, mar dan fansels sûnder de spaasje tusken de akkolades (as ik dy spaasjes der hjir net tusken set, dan alfabetisearje ik jo oerlisside). By dizze sortearring moatte jo gjin diakrityske tekens skriuwe (â, ä, á, à, ê, ô, ö, û, ú, ü ensfh.), want it systeem alfabetisearret sokke letters oan 'e ein fan it alfabet, nei de z. Dan krije je nuvere dingen dat bygelyks Wâldsein nei Wurdum yn 'e kategoryen komt te stean. Dus ek by siden dy't net oer persoanen geane, mar dy't foaroan yn it wurdt sa'n diakritysk teken hawwe, is it de baas om even in "defaultsort" ta te foegjen. Groetnis, [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|talk]]) 4 feb 2015, 11.32 (CET) :Dit jildt foar eltse side dy't jo alfabetisearje wolle op in oare letter as de earste letter fan 'e namme. Yn 'e praktyk fral persoanen, ja, mar sa't ik sei is it mei diakrityske tekens (dêr't it Frysk der nochal wat fan hat) ek de baas om dit te dwaan, fral as dy fuort oan it begjin fan it wurd foarkomme. Dus bygelyks Wûns alfabetisearje op "Wuns" en Wâldsein op "Waldsein". As jo bygelyks Earnewâld hawwe, is it minder wichtich, om't it net foar de hân leit dat der yn 'e kategoryen dêr't jo dat yn yndiele noch in artikel is dat mei "Earnew-" begjint. Wat jo berskriuwe mei dy koades, dat komt my net bekend foar, of it moat wêze... Jo moatte ris nei Wikidata ta gean en nei in willekeurich item (Mariupol, bygelyks). Dan mei de rjochtermûsknop op de edit-knop klikke, en dan "Openen in nieuw venster" dwaan. Dan krije je der in soartemint formulier foar, dêr't je ek Wikipedialinks mei tafoegje kinne. Dit ding wol der oars ek noch wolris út himsels foar komme as se op Wikidata mei it systeem oan it ompielen binne. By "site id" "fywiki" ynfolje, by "site link" de namme fan 'e side op 'e Fryske Wikipedy dy't jo oan it Wikidata item keppelje wolle. "Badges" kinne jo oerslaan, en dan gewoan op "Set the site link" klikke om it spul definityf te meitsjen. Is dit dy side dêr't jo it oer hinenen dêr't jo koades ynfolje moasten? It is nammers it iennige dat ik dêrby betinke kin. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|talk]]) 5 feb 2015, 11.39 (CET) ::Graach dien. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|talk]]) 10 feb 2015, 15.46 (CET) == Sjoerdco == Goeie Kn. Tank foar jo reäksje. At jo gelyk hawwe dat syn boarne dy fan ûnderwizer Steenstra, as oare 19e iuwske boarnen, is soe my dat gjin dwaan fanwege it romantysk halte. Ik hie ek al sjoen dat er wiere stikken yn syn ferhalen sitte, mar helje dy der mar is út mei ferwizing nei boarnen. Ik haw dêr gjin nocht oan en mei Sjoerd is it dreech kommunisearjen. It stik sa't er der no leit kin yn elts gefal net. Gr. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 6 mrt 2015, 17.23 (CET) == Foarstel 'oe'/'û'-kwestje == Goeie, Kneppelfreed. Ik haw op 'e Oerlisside in foarstel dien om foar iens en foar altyd de strideraasje oer de 'oe'/'û'-stavering yn lannenammen út 'e wei te romjen. Ik soe graach wolle dat jo [[Wikipedy:Oerlisside#In útwei út 'e 'oe'/'û'-kwestje|hjirre]] ris nei seagen en in stim útbrochten sadat de mearderheid fan 'e Wikipedy-mienskip oer dizze saak beslisse kin. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 9 jun 2016, 21.58 (CEST) == Staveringsgedoente == Goeie Kneppelfreed. Ik kin my wol in bytsje yntinke dat jo juster efkes it mier hiene oan myn aksje. Mar it wie net persoanlik bedoeld, it is net sa dat ik jo op de hûd sitte wol wat stavering oanbelanget. At ik flaters yn in stikje sjoch en der net fuortendaliks nocht oan om dy te ferbetterjen, set ik dêr it berjocht 'stavering' boppe, as in soarte fan ''reminder''. Mear is't net. Groetnis. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 14 sep 2020, 20.11 (CEST) Goeie {{Ping|Drewes}} tige tank foar jo útlis en it is fierders allegear goed. Ja ik hie it mier al even juster en utere myn frustraasje op de oerlisside fan de oanmakke side mar dy hie ik njonkelytsen der al wer ôf helle. Ik begryp fierders jo punt wol want we wolle fansels sa min mooglik flaters yn de wiki hawwe. It falt somtiden net altyd ta om de júste wurden te finen om't de sprektaal ek wol wat ôfwykt fan de skriuwtaal en yn myn deistich wurk brûk in soad Ingelsk fandêr myn Fringelsk der hjir en dêr. Mar de Fryske taal giet my tige oan it hert en troch oan de wikipedy by te dragen, dêr't ik fierders in soad wille oan ha, besykje ik it te stypjen en bliuw ik ek mei it heitelân ferbûn. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 15 sep 2020, 19.43 (CEST) :No Kneppelsma, de swierrichheden dy't jo ha mei it skriuwen fan geef Frysk binne mines ek. It sprutsen Frysk is hjir by in soad minsken ferjûn fan it Hollânsk. Ik fernim it oan mysels ek. As ik geef Frysk prate soe (en koe), begripe de minsken it mar heal, hawwe der argewaasje fan en tinke (faak)s: wat is dat foar in healwize fanatike figuer? Goed Frysk ûnderrjocht op de basisskoalle soe moatte, mar dan noch tink ik dat it proses fan taalfersleaukjen net te kearen is yn in maatskippij dy't oerhearske wurdt fan it Ingelsk en Nederlânsk. It kin de measte minsken gewoan gjin sprút skille. Wat jo Fringelsk oanbelanget: net oer yn sitte, wy meitsje de Wikipedy meielkoar. Gr. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 16 sep 2020, 17.52 (CEST) ::{{Ping|Drewes}} tige tank foar jo oanmoedigjende wurden. Gr.[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 18 sep 2020, 05.44 (CEST) == We sent you an e-mail == Hello {{PAGENAME}}, Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org. You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]]. [[Meidogger:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Meidogger oerlis:MediaWiki message delivery|oerlis]]) 25 sep 2020, 20.50 (CEST) <!-- Message sent by User:Samuel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 --> == Oeps... == Goeie, Kneppelfreed. Sorry foar myn nuvere flater fan juster. It wie let en ik hie it stik net goed lêzen om't ik al miende te witten wat it wie. Us âlde mem soe wol sizze: "Miene is broekskite." [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 26 apr 2021, 18.23 (CEST) ::Goeie, {{Ping|Ieneach fan 'e Esk}}, neat te rêden, hear. It kin barre. Doch ik sels ek faak genôch.:-) --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 27 apr 2021, 04.09 (CEST) == Wynroas == Hoi Kneppelfreed, ik sjoch dat jo it [[Berjocht:Wynroas|berjocht wynroas]] hjir ek brûke wolle. Ik tink dat jo de ferzje fan nl as foarbyld brûkt hawwe. It probleem sit him yn dat jo dy extra ynformaasje mei foarbyld ensa net tusken dy \<noinclude\> tags setten haw (wit net hoe at ik "tags" yn it frysk sizze moat). Dat lêste part wurdt dan weilitten at it berjocht brûkt wurdt. Derom wurd by jo foarbyld it berjocht sjen litten, mar ek wer dy ekstra ynformaasje oan it ein, mei it foarbyld.. Fandear dat it nei 2 kear ek ôfkapt wurdt mei in foutmelding. Oars soe it in ûneindig trochgean. [[Meidogger:Theun|Theun]] ([[Meidogger oerlis:Theun|oerlis]]) 20 jun 2021, 10.35 (CEST) :Ik haw no oan myn [[Berjocht:Ynfoboks plak|kaartsjes probearsel]], wêr at ik wat yn hingje blean ek in foarbyld taheakke tusken dy noinclude tags. [[Meidogger:Theun|Theun]] ([[Meidogger oerlis:Theun|oerlis]]) 20 jun 2021, 11.08 (CEST) ::{{Ping|Theun}}, ja it is slagge. Tige tank foar jo help :-) --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 20 jun 2021, 16.37 (CEST) == Symfony == Tank foar jo ferbetterings. Ik hie sels it wurdsje 'wa' ferjitten (?), kinne je neigean hoe roastich myn Frysk wurden is... No ja, it sil ek it stuit fan 'e "dei" wol wêze... [[Meidogger:Steinbach|Steinbach]] ([[Meidogger oerlis:Steinbach|oerlis]]) 3 jul 2021, 09.31 (CEST) :{{Ping|Steinbach}} Graach dien en gjin probleem hear. We meitsje allegear, mysels ynbegrepen, flaters. Tank foar it oanmeitsjen fan de side :-) --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 3 jul 2021, 15.56 (CEST) == Utnûging == Goeie. Sa't by de diskusje oer it funksjonearjen fan 'e Wikipedy wer oan it ljocht kommen is, binne der op it stuit mar twa struktureel aktive behearders. Drewes en ik soene graach wat fersterking hawwe wolle en it ek goed brûke kinne. Dêrom woene wy jo freegje oft jo ek behearder wurde wolle. Dat moat fansels net tsjin 't sin. Wy wolle jo net ûnder druk sette. As jo it beslist net wolle, dan kinne jo dat gewoan sizze en dat binne we like goeie freonen. De ôfrûne tiid is mei de diskusje oer it funksjonearjen fan 'e Wikipedy, tink ik, folslein dúdlik wurden wêr't jo yn stappe as jo beslute it te dwaan. Ik soe jo dêrom oanriede wolle der goed oer nei te tinken en ek nochris it stikje op [[Wikipedy:Behearders]] te lêzen foar't jo ús jo antwurd jouwe. Groetnis [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 27 jul 2021, 18.39 (CEST), [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 27 jul 2021, 19.11 (CEST) Goeie {{Ping|Ieneach fan 'e Esk|Drewes}}. Tige tanke foar de útnûging om behearder te wurden. Ik hie it al even yn my omgean litten nei de diskusje oer it funksjonearjen fan de wikipedy en ik tocht dat der in kâns wie dat ik frege wurde soe. Dus myn andert is: ja ik wol wol behearder wurde. Fr. gr. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 27 jul 2021, 21.53 (CEST) :Goejûn. Dêr bin ik hiel bliid mei, en dat sil perfoarst ek jilde foar Drewes. Ik sil in foaroankundiging op 'e Oerlisside sette. Dan hat in elk in wike de tiid om der wat oer te sizzen, en as dêr al net wat tige ûnferwachts út komt, sil Drewes of ik jo behearder meitsje. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 27 jul 2021, 22.40 (CEST) Bêst genôch 👍 [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 28 jul 2021, 20.52 (CEST) :Lokwinske, Kneppelfreed. Jo binne no in behearder fan 'e Fryske Wikipedy. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 4 aug 2021, 23.15 (CEST) Tige by tige. Ik bin bliid dat ik in part fan de Fryske wikipedy wêze kin en dat we it mei-inoar ta in moai projekt meitsje kinne. Fr. gr. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 4 aug 2021, 23.38 (CEST) ::Lokwinske Kneppelfreed. De knyntsjedagen binne foarby baas. (LOL) [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 5 aug 2021, 16.23 (CEST) Haha tankewol. :-) [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 aug 2021, 19.21 (CEST) == Grutte Easten / Grand Est - Opper-Frankryk / Hauts-de-France == Ik seach dat jo yn in pear artikels oer Frânske regio's in Fryske namme jûn ha. Grand Est is sa it Grutte Easten woarn en Hauts-de-France Opper-Frankryk. Wy hawwe in skoft lyn de nammen fan bûtenlânske plakken fêstlein. Wy hawwe it dêrby fierder leau'k net hân oer de regio's fan Frankryk, mar de nammen 'Grutte Easten' en 'Opper-Frankryk' binne tink net bot ynboargere en ik miende dat wy doe ôfpraat hawwe dat wy yn sokke gefallen de offisjele nammen oanhâlde soene. Hawwe jo der in beswier tsjin dat ik de titels fan jo bydragen feroarje yn de offisjele namme en dan yn de tekst fierder de Fryske namme derby set?--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 8 sep 2021, 19.28 (CEST) :{{Ping|RomkeHoekstra}} Nim my net kwea-ôf dat ik hjir even ynbrek. Spitich dat [[Oerlis:Opper-Frankryk|dizze diskusje]] nei't it skynt by jo lâns gien is, Romke. Ik wol fierders graach even sizze dat de diskusje oer ferfrysking fan bûtenlânske toponimen, dêr't jo nei ferwize, útslutend oer plaknammen gie, en net oer geografyske nammen fan gruttere gebieten, lykas streken, provinsjes en bestjoerlike regio's. Persoanlik sjoch ik dêr in grut ferskil tusken. Wat plaknammen oangiet, bin ik yn prinsipe net foar ferfrysking fan toponimen dy't net al ynboargere binne. Wat gruttere geografyske gebieten oangiet, leit dat neffens my lykwols oars, yn it foarste plak al fanwegen de grutte fan it gebiet. Dêr komt noch by dat sokke nammen (oars as de measte plaknammen) faak yn it Frysk ferbûgd wurde moatte kinne. Om by de Frânske regio's te bliuwen, soene je bgl. sizze kinne dat Opper-Frankryk ferbûgd wurde kin ta Opperfrânsk en Grutte Easten ta Gruteastlik. Ik moat tajaan dat je mei guon fan dy healwize nammen dy't se dêr yn Frankryk betocht hawwe, ek nei ferfrysking net folle kinne. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 8 sep 2021, 23.17 (CEST) --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 9 sep 2021, 18.42 (CEST) ::Ja dat is al wat spitich mar it is net oars en dan litte wy it mar sa.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 9 sep 2021, 15.44 (CEST) == Myn djipste ekskuzes == Kneppelfreed. Ik wit eins suver net iens wat ik sizze moat. Myn djipste ekskuzes foar sa'n stomme fout. Ik kin mysels wol wat dwaan. Ik waard der niis kâld fan doe't ik jo berjocht lies. Ik snap noch net hoe't dit sa stom hân haw. Der wie juster in fandaal mei IP-adres 194.27.35.87, dy't om 13.28 en 13.55 twa kear in side fandalisearre, sis eins mar wiske hat. Ik seach dat justerjûn, doe haw ik dêr even oer neitocht en úteinlik besletten dat dy mar in aardich skoft op 'e strafbank moast. Doe bin ik op Koartlyn feroare wer omleech scrolld op 'e siik nei 194.27.35.87 en doe moat ik, sa begryp ik no, by fersin jo útsluting fan dyselde fandaal om 19.05 nommen hawwe, dêr't dat IP-adres ek by neamd wurdt. En doe haw ik blykber jo útsletten. Oars soe ik teminsten net witte hoe't dit kin. Dit is my wol slim yn 'e wei. En krekt op in dei dat ik de hiele dei oars besteld wie, jûns foar de tillefyzje siet en pas oan 'e ein fan 'e jûn de kompjûter noch even oansette om hjirre noch eefkes te sjen. Tanksij yngripen fan Drewes hawwe jo gelokkich net in hiele dei ferlern, mar oars hie dat wol sa west. Ik bin bliid dat jo der yn elts gefal neat efter sykje en daliks ynseagen dat ik dit noait wollen hie. No ja, wat kin ik der fierder noch fan sizze. Ik sil it mar foar in learmomint hâlde. Tenei trije kear checke mei útsluten. Nochris sorry en ik hoopje dat jo it my net oanrekkenje. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 30 okt 2021, 00.14 (CEST) :Bêste {{Ping|Ieneach fan 'e Esk}}. Sit der mar net oer yn hear. Wy binne like goede freonen. Wy kinne allegear troch fersin op in ferkearde toets drukke. Haw ik ek faak genôch dien. Ik wist fuortendaliks wol dat jo my net mei sin útslute woene. En jo hawwe gelyk dat dy fandaal in langere straf nedich hie. Ik hie him/har foar seis moanne útsletten, mar dat mocht wol wat langer. Tige tanke foar jo reaksje :-) Groetnis--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 30 okt 2021, 03.30 (CEST) ::Tige tank foar jo begryp. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 30 okt 2021, 15.48 (CEST) == Oldendorp == Fergeemje, dêr wiene jo my foar, it tafal wol dat ik ek al mei Oldendorp oan de slach wie. Mar om't ik justermiddei en -jûn wurkje moast en it noch net hielendal ôf wie, soe'k it hjoed ôfmeitsje. En no seach ik dat jo der ek al mei oan de slach west hiene. Binne jo fan doel mear plakken te beskriuwen yn dy krite? Dan wol ik jo fierder net yn't farwetter sitte en dan kin ik my better earne oars dwaande hâlde.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 9 nov 2021, 11.51 (CET) :Goeie {{Ping|RomkeHoekstra}} Ja ik wie fan doel in tiidsje mei Eastfryske plakken yn de [[lânkring Lier]], en miskien fierder, oan de gong te gean. Ik haw de plakken yn de gemeente [[Moormerland]] ôfmakke, en bin no dwaande mei de gemeente [[Jemgum]]. De tsjerken yn dy plakken haw ik net dien. As jo dy tenminsten dwaan wolle, sil ik my mei de plakken en bytsje oer de skiednis dwaande hâlde. Yn elts gefal tige tank dat jo my even witte litten hawwe, dan rinne we inoar net yn paad ;-) --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 9 nov 2021, 15.29 (CET) ::Bêst genôch. Ik sil wol mei de tsjerkjes oan 'e gong. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 9 nov 2021, 19.44 (CET) == Folle lok en seine == Ik wol alle meidoggers in goed útein en in noflik en sûn nijjier tawinskje. Hooplik bringt it nije jier ús allegear wat better as de lêste twa jier.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 31 des 2021, 19.08 (CET) :@[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] Foar jo net minder, dat it mar in moai jier wurde mei. [[Meidogger:FreyaSport|FreyaSport]] ([[Meidogger oerlis:FreyaSport|oerlis]]) 1 jan 2022, 15.17 (CET) ::Jo ek de bêste winsken, Kneppelfreed, en ik slút my fan herten oan by jo hope dat we fan 't jier einlings út 'e krisis komme sille. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 1 jan 2022, 19.38 (CET) == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 4 jan 2022, 19.15 (CET) <!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(4)&oldid=22532508 --> == [[Ieslumbuorren]] == Dei Kneppelfreed, ik seach niiskrekt dat jo dit stikje oanfold hawwe mei tekst út it Hollânske lemma [[:nl:IJslumburen]]. Wat dat oanbelanget is it tige wichtich te witten dat op nl:wiki hast alle stikjes oer toponimen fan lytse plakjes yn Fryslân ferknoeid binne troch "Dagdeel" (no "Dagneygirl"), immen dy't it net op it Frysk stean hat en dy't al jierren ûnder ferskate nammen warber is om dêr "Hollânske" nammen foar op te tinken, ek as dy nea brûkt binne. ''Elk wurd dat dizze meidogger dêroer skreaun hat moat goed neisjoen wurde en kin perfoarst net samar oernommen wurde.'' Sjoch foar in foarbyld [[:nl:Talk:Swarte Beien]]. Sa't dizze meidogger yn dat artikel te wurk gien is, is eksemplarysk. Groetenis, [[User:Wutsje|Wutsje]] 20 mrt 2022, 05.41 (CET) :: Dei {{Ping|Wutsje}}, tige tank dat jo my dêr even op wiisd ha. Ik sil dêr tenei wol even op lette. Ja it falt my yndie wol gauris op dat der guon binne op nlwiki dy't wat in anty-fryske hâlding oanhâlde. Se besykje safolle mooglik Fryske nammen te mijen en betinke mar wat ûnnoazele Hollânske nammen, fan bygelyks de gemeentenammen. Ek it [https://nl.wikipedia.org/wiki/Overleg:Friezen oerlis] op de side [[:nl:Friezen]] haw ik ris folge, dêr waard ik net goed fan dy iene meidogger Vlaemink, dy't besocht hat de skiednis folslein op 'e nij te skriuwen.--[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 20 mrt 2022, 06.19 (CET) == Projekt WikiWomen == Rju achte Kneppelfreed, Resintlik is der in nij Europeesk projekt fan start gien mei de namme WikiWomen: in gearwurking tusken Afûk, Mercator Europeesk Kennissintrum (Fryske Akademy) en Learning Hub Fryslân oan de Fryske kant, dêrneist mei Wikimediaorganisaasjes en middelbere skoallen yn Ierlân yn Baskelân. De ynhâld fan it projekt is yn it koart dat der lesmateriaal ûntwikkele wurdt foar middelbere skoallen dêr’t skoalbern better troch skriuwen leare yn de doeltaal troch Wikipediasiden te skriuwen yn de doeltaal, spesifyk oer bekende froulju. It projekt hat in soad ferskate doelstellings: mear kennis fan de minderheidstaal ûnder de sprekkers; mear Wikipediasiden yn de minderheidstaal; mear Wikipediasiden oer froulju; kennis ûnder de skoalbern oer wêr’t ynformaasje op it ynternet weikomt, hoe’t Wikipedia wurket en hoe’t je kritysk sjogge nei de boarne fan ynformaasje op it ynternet. In tiid lyn hat myn kollega Mirjam Vellinga in berjochtsje pleatst op de Fryske Wikipedia om te oriïntearjen en om in breder byld te krijen fan de Fryske kant fan Wikipedia. Doe hat sy koart telefoanysk kontakt hân mei ien fan jimme. Underwilens is it projekt offisjeel fan start gien. By dizze de fraach oan jo oft wy mei jo (en de rest fan de behearders, oan wa’t itselde berjocht stjoerd wurdt) yn kontakt komme kinne om it oer it projekt te hawwen en it reitsflak mei de Fryske kant fan Wikipedia. Faaks hawwe we wat oan inoar! Foar mear ynformaasje oer it projekt kinne jo sjen op: https://afuk.frl/nl/tige-slagge-earste-partnerbyienkomst-wikiwomen-yn-ljouwert/ , https://www.fryske-akademy.nl/en/news-and-events/news-item/news/detail/mear-frysk-en-mear-froulju-op-wikipedia-troch-europeesk-projekt/ Graach hear ik fan jo, Mei freonlike groetnis, Welmoed Sjoerdstra Stazjêre Afûk Projekt WikiWomen == Stimme? == Dear friends,<br> when I asked for adminship on the Saterfrisian Wikipedia, I unfortunately did not ask also for <u>interface adminship</u>. That means, at the moment there is no user on the Saterfrisian Wikipedia with the permission to change or install e.g. Javascript files or edit CSS. See also: [[:w:stq:Spezial:Statistik]]. That's why I'm bothering you again with a voting: [[:w:stq:Wikipedia:Weerskup#Interface_admin]] <br> Thanks again for your assistance [[Meidogger:Murma174|Murma174]] ([[Meidogger oerlis:Murma174|oerlis]]) 14 jul 2022, 15.07 (CEST) [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 14 jul 2022, 16.42 (CEST) [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 14 jul 2022, 16.42 (CEST) :Dien! [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 14 jul 2022, 17.10 (CEST) == [[Special:Contribs/115.178.249.251]] == Hi. Sorry to bother you. I noticed [[Special:Contribs/115.178.249.251|115.178.249.251]] is creating articles like [[2666]] and [[3003]] which are basically blank. They don't look useful to the Wikipedia. Should they be deleted? Also, I reverted some of the IP's edits. Would you check my actions and see if I had done anything wrong? Thanks. --[[Meidogger:魔琴|魔琴]] ([[Meidogger oerlis:魔琴|oerlis]]) 21 jul 2022, 11.54 (CEST) :Dear {{Ping|魔琴}}, thank you for your alertness in this matter. I don't know what this person was trying to accomplish by making empty sites about random years. I deleted those pages already, and checked your reverts on the edits this person made. Again thank you for your help. Sincerely, --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 21 jul 2022, 18.37 (CEST) == Ynterview == Goeie. Ik wit net oft it noch wat wurdt mei dat ynterview, mar yn elts gefal wol ik dit eefkes mei jo diele. Sa't ik op 'e algemiene oerlisside al sein hie, haw ik oer dizze kwestje fia de e-mail kontakt hân mei Wikimedia Nederlân, dêr't ik (blykber) noch altyd yn it bestân sit. Se hawwe my no dizze hânlieding tastjoerd oer it jaan fan in ynterview. In grut diel dêrfan docht yn dit gefal net ta de saak, mar likegoed is it miskien ynteressant foar jo. (Ik haw fan Wikimedia Nederlân eksplisyt tastimming krigen om dit dokumint op jo oerlisside te setten, wat úteinlik fansels delkomt op publikaasje.) Tips voor omgaan met de pers 1. De meeste Wikipedianen die worden geïnterviewd vinden het een leuke ervaring. Het is een kans om te praten over een onderwerp dat ze nauw aan het hart ligt en om hun deskundigheid te delen. 2. Veel journalisten staan sympathiek ten opzichte van Wikipedia maar hun uiteindelijk doel is toch een goed verhaal. Een goed verhaal kan zijn een ‘human interest’ profiel van de mensen achter Wikipedia, een zeer feitelijk inhoudelijk tech-verhaal over hoe Wikipedia werkt, maar ook een ‘onthulling’ over conflicten of vermeende misstanden achter de schermen. De meeste journalisten zijn echt niet per definitie op zoek naar schandalen, en zijn er niet op uit om de persoon die ze spreken belachelijk te maken. Maar: een journalist is uiteindelijk niet verplicht om positief te schrijven over Wikipedia of over jou. 3. Als een journalist je benadert voor een interview, vraag dan voor welk medium/programma het is en wat de insteek van het item zal zijn. Is er een concrete aanleiding? Worden er nog meer mensen geïnterviewd? Noteer vooral naam en contactgegevens. Als je benaderd wordt door de producent van een radio- of tv-programma vraag dan ook door wie je uiteindelijk wordt geïnterviewd. 4. Je kunt gerust zeggen dat je even over het interviewverzoek wilt nadenken. Probeer voordat je toezegt wat meer te weten te komen over de journalist/interviewer, en het medium. Wat is de stijl, waar liggen de interesses, wat is het beoogde publiek? Ga je je daar prettig bij voelen? Heb je er vertrouwen in? Overleg eventueel met Wikimedia Nederland. 5. Bepaal waar je grenzen liggen wat betreft privacy en maak dat van te voren duidelijk.<br> a. Is het OK dat je volledige naam wordt genoemd? Het bronnenbeleid van sommige serieuze media laat niet toe dat mensen anoniem of onder pseudoniem (gebruikersnaam!) worden geciteerd. Overleg van te voren wat voor jou én de journalist acceptabel is. (Ter geruststelling: journalisten mogen alleen als er een groot maatschappelijk belang in het geding is zonder toestemming van betrokkene diens identiteit onthullen).<br> b. Wil je in beeld komen? Dit speelt niet alleen bij tv maar ook bij schrijvende pers (foto’s!).<br> c. Als de journalist (voor radio of tv eventueel vergezeld van een of meer technici) bij jou thuis komt voor een interview, bedenk dan van te voren hoeveel van je privé-omgeving je wilt delen met de wereld. Wat je ook afspreekt, controleer of er in de kamer waar je met de journalist spreekt geen dingen te zien zijn die je liever privé houdt. Dan gaat het niet alleen om foto's van partner of kinderen, maar b.v. ook om het blad van de politieke partij waarvan je lid bent. (Knappe journalist die de verleiding kan weerstaan om daar aandacht aan te besteden.....) Overigens ben je natuurlijk absoluut niet verplicht om een journalist/cameraploeg thuis te ontvangen! 6. Zeker bij (live) interviews: informeer met welke concrete vragen de interviewer zal komen. Bereid je voor. Zorg dat je relevante feiten en cijfers bij de hand hebt, en pakkende voorbeelden. Bedenk voor live interviews eventueel een paar ‘soundbites’: zinnen die je graag gezegd wilt hebben. Oefen die zinnen zodat ze makkelijk van je tong rollen. 7. Voor live-interviews via de telefoon: zorg voor een goede verbinding, een opgeladen mobiel en een rustige ruimte om het gesprek te voeren. Doe desnoods een briefje ‘niet storen’ op de deur van je kamer. Bij interviews voor (zeer) vroege radioprogramma’s: sta ruim van te voren op en doe wat stemoefeningen zodat je niet ‘net wakker’ klinkt. 8. Houd er wel rekening mee dat een journalist vaak net iets meer, of net iets anders, wil weten dan jij van plan was te vertellen..... Probeer je grenzen te bewaken en laat je niet meeslepen! Behalve bij een live-interview voor radio of tv kun je altijd even om een pauze vragen als je je gedachten op een rijtje wilt zetten. 9. Als je het antwoord op een vraag niet weet is het beter om dat direct te zeggen dan om te gaan gissen. Bij schrijvende pers (en soms ook bij opnames) kun je eventueel aanbieden om het op te zoeken en later door te geven. Bij live interviews kan dat niet, dus dan gewoon zeggen: “Goede vraag, maar dat weet ik helaas niet.” (Dan hadden ze de vraag maar van tevoren moeten doorgeven.....) 10. Bij opnames voor radio en tv: schroom niet om te zeggen dat je een antwoord opnieuw wilt geven als je niet tevreden bent over de eerste poging. Het kan altijd gewoon over. 11. Stel dat je tijdens een interview iets hebt gezegd en je komt er nog vóór publicatie of uitzending achter dat het niet klopt. Als het om een belangrijk punt gaat, kun je dat het beste zo snel mogelijk melden bij de journalist. Bij zaken die wel kloppen maar waarvan je bij nader inzien denkt ‘dat had ik beter niet kunnen zeggen’ is dat wat lastiger. Een goede journalist zal zeker proberen je tegemoet te komen, maar niet als dat ten koste gaat van het verhaal. Je hebt het tenslotte gezegd en het is waar... Bedenk wel dat je door te melden dat je iets beter niet had kunnen zeggen daar juist de aandacht op vestigt. 12. Behalve bij een live interview wordt er altijd een selectie gemaakt uit wat jij zegt. Soms blijven er van een gesprek van een uur maar een paar regels tekst of een minuut uitzending over. Bij geschreven media kun je afspreken dat je het verhaal van te voren mag inzien, of in ieder geval de delen van het verhaal waarin jij aan het woord komt. Maar: een journalist hoeft alleen iets met je commentaar te doen als je echt verkeerd bent geciteerd of er echt aantoonbaar grote inhoudelijke fouten in de tekst staan. Bij radio- of tv-items kom je er vaak pas bij de uitzending achter wat het geworden is. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 5 sep 2022, 23.01 (CEST) :Tige tanke foar de ynformaasje. Ja dat ynterview mei de Ljouwerter sil wol neat mear wurde. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 6 sep 2022, 08.11 (CEST) == Bydragen fan Qoqjan == {{Ping|Kneppelfreed|Drewes}} Goeie. Pfoe, wat in rommel. Wat moatte wy mei al dy [[Wiki:Meidogger-bydragen/Qoqjan|bydragen fan Qoqjan]]? Ik stel in mass delete foar (alles yn ien kear fuort). [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 27 sep 2022, 02.49 (CEST) :@[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]], ja ik tink dat we alles mar fuortsmite moatte. Ik haw der yn elts gefal gjin nocht oan om al dy siden te ferbetterjen, want der sit in bealch wol wurk yn. Ek de ynfoboksen sitte grôtfol flaters. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 27 sep 2022, 03.09 (CEST) ::Mei iens. [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 27 sep 2022, 10.41 (CEST) :::{{Ping|Kneppelfreed|Drewes}} Fuort is 't. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 28 sep 2022, 00.21 (CEST) == De Swettedyk dêr't de Swette troch groeven waard. == Presys kin ik net lêze, mar op [[Dillesyl]] is de keppeling oer de dyk de Swette, no feroare yn it wetter, as de trekfeart, [[de Swette]]. By dy Swette, no in wetter, wurdt de Swette bylâns groeven. Ik haw it idee dat it net goed út de ferve kaam is. [[Meidogger:Mysha|Mysha]] ([[Meidogger oerlis:Mysha|oerlis]]) 30 jan 2023, 11.33 (CET) :@[[Meidogger:Mysha|Mysha]], ik miende dat it om [[De Swette]] gie. De [[Swette (wetter)]] is in trochferwizing dêrhinne. Jo mei it wer weromdraaie ta hoe't it neffens jo wêze moat. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 31 jan 2023, 03.47 (CET) == Bartlehiem == Jo woenen witte wêrom ik by [[Evaristus]] in ferdúdliking hawwe woe op [[Bethlehem]]. It grappige is dat it risseltaat fan jo weromsetten dúdlik seit wêr't it om gong: de wiki seit nei ôfrin:"Lebels: Weromsetting Keppelings betsjuttingssiden". Ik soe sizze: Jo soenen de keppeling nei [[Bethlehem]] ris folgje moatte, dan is it daalks dúdlik. [[Meidogger:Aliter|Aliter]] ([[Meidogger oerlis:Aliter|oerlis]]) 30 jan 2023, 18.32 (CET) :@[[Meidogger:Aliter|Aliter]], syn heit kaam eins út Bethlehem yn Judeä, net út Berthlehem (Galilea). Ik hie it nei Bethlehem wizige, net wittende dat dat in betsjuttingsside is. Dat maot even feroare wurde. Bethlehem moat hjir dus even in trochferwizing wurde, want wy hawwe de side [[Betlehim]]. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 31 jan 2023, 03.52 (CET) :: Spitigernôch stienen de twa Bethlehems út de Bibel net njonken elkoar ym de betsjuttingsside, sa't men dat ferwachtsje soe. Hawar; lit it mar witte at alles oplost is. [[Meidogger:Aliter|Aliter]] ([[Meidogger oerlis:Aliter|oerlis]]) 10 feb 2023, 21.52 (CET) == UOzurumba (WMF) == Ja, ik wit likernôch wat it idee is. Mar lykas sein: it is in dom idee om hjir om help te freegjen. At hja help wolle, freegje dy dan oan de 139 brûkers, net oan ús. Ja, ik kin mear myn bêst dwaan, mar ik wol net. Ik wol dat de histoarje sa gau as mûglik ôfbrutsen wurdt, om't soks allinnich tiid nimt. Ik nim oan dat ik net streekrjocht sizze mei: "Tank foar jo berjocht; wy hawwe der allegearre in protte tiid mei fergriemd; no miter op." Dat, ik sis it net rjocht-út, mar allinnich wat koart troch de bocht. Dat betsjut dat oaren sizze moatte dat it ferhaal net winske is. [[Meidogger:Aliter|Aliter]] ([[Meidogger oerlis:Aliter|oerlis]]) 10 feb 2023, 21.40 (CET) :@[[Meidogger:Aliter|Aliter]], it iennige dat UOzurumba frege wie help mei it oersetten fan it berjocht dy't hja op de [[Wikipedy:Oerlisside]] sette. Hja woe ús in helpmiddel oanbiede dy't it neffens har sizzen makliker meitsje soe om seksjes oer te setten út oare wikipedys wei. Ik haw har oanjûn dat we alle help wurdearje, mar dat dy helpmiddel ús op dit stuit net in soad helpe sil. Ik sil jo net sizze wat jo sizze meie as net, dochs ik wiisde jo der allinnich even op dat jo andert ek in bytsje oars koe. We moatte dochs in bytsje respektfol meiïnoar omgean op 'e wikipedy. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 11 feb 2023, 07.31 (CET) :: Wat UOzurumba frege, kin lêzen wurde as allinnich oerset-help. Mar THEM wolle graach dat ynhold-oersetten beskikber komt op fy:, om't it sa't it no is sekse-oersetten behindert. Ik ferwachtsje eins net dat it oersetten by ús dien wurdt; dy 139 oersetters nei Fy: ta, dêr soe ik fan oannimme dat hja it wurk yn harren eigen taal dogge. Wat by ús dien wurde moat, is nim ik oan foar de 20 persoanen dy't yn it Frysk skriuwe. At dy harren wurk graach yn in oare taal hawwe wolle ... Hoefolle binne dat? 0, 1? :: Nee, ik haw de UOzurumba fraach net oersetten, om't dat al in protte tekst wie, en it fuortsmiten tiid wie. At immen it wier nedich fynt, dan doch ik it, mar it komt der op del dat de idee efter dat oersetten út giet fan safolle oersetters dy't der ienfâldich net binne. It hat gjin doel om hjir in oerset-tsjinst te hawwen, om't der de oersetters ek net foar binne. Grif is it allegearre krekt wat oars, mar ik hie al sein dat hja mei ien komme moatte dy't fersteanber is. Immen waans Ingelsk mar amper tarikt, is net genôch. [[Meidogger:Aliter|Aliter]] ([[Meidogger oerlis:Aliter|oerlis]]) 11 feb 2023, 21.15 (CET) == Kromme Noas == Hi Kneppelfreed, in the article on [[Kromme Noas]] you [https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Kromme_Noas&diff=1118832&oldid=1118825 have restored] an alleged image of Roman Nose, the famous Cheyenne warrior, but, as can be deduced from the new name of the file, the man depicted is not that Roman Rose, but a Sioux Miniconjou chief who bore the same name. You can find more information [[:c:File_talk:Sioux_Chief_Roman_Nose,_Fort_Laramie,_1868.jpg|here]]. Cheers [[Meidogger:Jeanambr|Jeanambr]] ([[Meidogger oerlis:Jeanambr|oerlis]]) 4 mai 2023, 09.58 (CEST) :@[[Meidogger:Jeanambr|Jeanambr]], hi. I'm sorry I wasn't aware of that but apparently it has been fixed now. Maybe next time you could mention something like taht on the discussion page. Cheers [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 5 mai 2023, 07.03 (CEST) ::I don't know exactly what has happened in the article: I just would like to confirm that the man depicted in the photo that now appears in the article [[Kromme Noas]] is not Cheyenne warrior Roman Nose. That's a photo of the Sioux Miniconjou chief also named Roman Nose (the same you can see in this other image: [[:File:Sioux Chief 'Roman Nose', from Robert N. Dennis collection of stereoscopic views.png]]). Afaik, no photo of the Cheyenne Roman Nose is extant. Cheers. [[Meidogger:Jeanambr|Jeanambr]] ([[Meidogger oerlis:Jeanambr|oerlis]]) 5 mai 2023, 12.11 (CEST) == Berjocht oer ynwenners == Dei @[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] en @[[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]], om't jim tige warber binne mei de siden oer Fryske plakken wol ik jimme der even op wize dat ik koartlyn it [[Berjocht:Statistyk wenplak Fryslân ynwenners]] oanmakke haw. Ynstee fan de ynwenners yn te typen kinne jo no <nowiki>{{Statistyk wenplak Fryslân|...}}</nowiki> yntype. Op de stipkes moat de plaknamme (de namme sa't de side hiet) ynfolle wurde. Foar de datum of jiertal type jo dêrefter of foar <nowiki>{{Statistyk wenplak Fryslân|TXT=Year}}</nowiki>, sa't ik bygelyks [https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Huzum&diff=prev&oldid=1119602 hjir] en [https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ljouwert_(st%C3%AAd)&diff=prev&oldid=1119583 hjir] dien haw. It moaie fan dit is dat ienris yn 't jier op de side [[Berjocht:Fryslân ynwennertallen wenplakken]] de ynwennertallen oanpast wurde moatte. Dan wurdt dy op de siden fan de wenplakken en oare siden dêr't ynwennertallen fan dy plakken op steane automatysk mei feroare. It giet hjirby allinnich om de stêden en doarpen en de wiken fan Ljouwert. Buorskippen steane dêr lykwols net by. Ik haw soks ek foar Nederlânske gemeenten makke, sjoch [[Berjocht:Statistyk gemeente Nederlân ynwenners]]. As der fragen binne, jou mar even in gil. Gr. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 12 mai 2023, 09.00 (CEST) :Ik hie al sjoen dat jo dêr mei oan de gong wiene. Ik hie it al eefkes útprinte om der mar neat fan te missen want dit is fansels hiel moai. Sa bliuwt it aktueel want somtiden wiene dy gegevens hast 19 jier âld en sokke ferâldere gegevens dogge slim ôfbreuk. Dus myn kompliminten foar jo wurk om dêr feroaring yn oan te bringen. Wolle jo dat de oanpassing foar de Fryske doarpen (dy't yntusken neisjoen binne op aktualiteit en in ynfoboks ha) meiïnoar oppakt wurdt (yn dat gefal soene wy eefkes in ferdieling fan de gemeenten meitsje kinne)? En ik nim oan dat soks allinne wurket yn de ynfoboks dy't wy no brûke?--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 12 mai 2023, 09.25 (CEST) ::@[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]], tige tank foar jo kompliminten. It wurket yn alle ynfoboksen. Gewoan op it plak dêr't jo ornaris de ynwenners ynfolje, sette jo dit berjocht op dat plak ynstee. Ja ik tink dat it goed iis om even d egemeenten te ferdielen. Ik wol wol De Fryske Marren, Súdwest, Ljouwert, Waadhoeke, Harns en de Waadeilannen foar myn rekkening nimme, as jo Noardeast, Dantumadiel, Tytsjerksteradiel, Achtkarspelen, Smellingerlân, Opsterlân, It Hearrenfean en de Stellingwerven dwaan wolle. Gr. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 13 mai 2023, 07.59 (CEST) :::@[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]]:By de earste dy't ik dwaan soe ha'k fuort in ferskil fan 90 ynwenners. Ryptsjerk hat neffens de gemeenteside en Alle Cijfers 778 ynwenners, mar as ik de ynwenners keppelje mei CBS wurde dat der 870, dus goed 90 mear. Dat lêste sifer kin net goed wêze. By Hurdegaryp en Burgum binne der lytsere ôfwikings, mar dat komt tink om't CBS noch mei sifers fan 1 jannewaris 2022 wurket. De CBS ynwennertabellen moatte fierder ek oanslute mei de gegevens yn de ynwennertabel, dus dat sil somtiden ek oanpast wurde moatte (of it jier of it tal ynwenners). Oars ûntsteane der foar de lêzer net te ferkearjen ferskillen tusken de neamde tallen yn de ynfoboks/ynlieding en de tabel. Ik wachtsje jo earst eefkes ôf foardat ik fierder gean. --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 13 mai 2023, 08.42 (CEST) ::::@[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]], by Ryptsjerk wie in flaterke fan mei. Ik haw mei fersin 870 ynfolle, wylst dat der neffens CBS 780 wiene. Ik haw by de measten de getallen fan CBS brûkt, mar ik seach dat der hjir en dêr wol wat ferskil tusken dy fan CBS en dy fan Alle Cijfers sit. CBS rûnet se meast ôf sa te sjen. Dus by guon haw ik dy fan Alle Cijfers brûkt, lykas by [[Skuzum]], want CBS hie it ynwennertal dêrfan op 215 wylst Alle Cijfers 105 hie. Ik bin bekend yn dy omkriten en kin wol op in briefke meijaan dat Skuzum gjin 215 ynwenners hat. De ynwennertallen binne fan 2022. Dus as jo in flaterke fine kinne jo it altyd wol even oanpasse op [[Berjocht:Fryslân ynwennertallen wenplakken]]. Tink derom jo kinne gjin ynterpunksje brûke yn de ynwennertallen dy moatte oaninoar fêst skreaun wurde lykas 10.000 moat 10000 skreaun wurde. Oer de ynwennertabellen, dy hoege faaks net perfoarst it ynwennertal fan it lêste jier te hawwen. Dy kinne wol gean oant bygelyks 2020 en yn bygelyks 2025 of 2030 wer oan taheakke wurde, want oars moat dy elts jier feroare wurde. En de berjochten kinne ek yn de rinnende tekst set wurde, sa as bygelyks yn it kopke. Dy wurde dan elts jier automatysk mei oanpast. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 13 mai 2023, 18.33 (CEST) :::::@[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]]: Dúdlik sa. Ik bin it mei jo iens dat de ynwennertabellen net per jier byholden wurde hoege en in ynwennertal om de fiif jier jout dan wol in goed byld. Mar it moat ek net sa wêze dat yn ien lemma de ynfoboks in oar ynwennertal neamt yn 2022 as de tabel ûnder datselde jier. Yn sokke gefallen moat dus of a) de tabel oanpast wurde of b) it jiertal fan 2022 yn de tabel ferwidere wurde. Ik hoopje dat ik it sa in bytsje dúdlik meitsje wat ik bedoel, want as minsken yn in lemma ferskillende ynwennertallen lêze ûnder itselde jier dan kinne hja tinke dat de gegevens net doge. --[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 13 mai 2023, 21.39 (CEST) ::::::@[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] en @[[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]]: Ik miende dat wy hjir in ferdieling fan it wurk makke hiene, mar nei't ik der mei oan de gong gie, faget [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] fuort efter my oan om it wer te feroarjen. Eefkes kommunisearje oer it wêrom dêrfan ho mar, mar sa hat it foar my gjin sin. Dan mei [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] om my de rest ek wol dwaan, dan hâld ik ynearsten op mei de doarpen en skriuw ik wol oer oare saken. Ik ha op de oerlisside fan Anoniem-NOF yntusken in berjocht setten en wachtsje dêr syn of har reaksje mar ôf.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 16 mai 2023, 11.23 (CEST) :::::::It mat net sa wêze dat de plakken yn it eastlike part fan Fryslân in oare layout ha dan de plakken yn it westen fan Fryslân. Dat is de reden wêrom ik my der mei bemoei. :::::::Om argewaasje te foarkommen liket it my in goed idee om in standert layout ôf te praten, want op dizze manier hoe’t it no gjit gjit it net hielendal goed. Myn foarstel is: :::::::'''Plak''' is in doarp dat yn de gemeente leit. Plak leit noardlik fan …, eastlik fan … en besuden fan … Oantal ynwenners (hoe’t RomkeHoekstra it docht liket my wol goed, dus ‘plak hat .. (teljier) ynwenners’) De doarpskearn leit …. :::::::De buorskip .. heart ek by plak. :::::::En dat der noch bysûnderheden bin dy hjir tafoege sa’s de Holwerter Seis, Frjentsjerter Fijfgea of de Fryske Stêden? :::::::Ik sjoch graach in reaksje mei jim miening. [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] ([[Meidogger oerlis:Anoniem-NOF|oerlis]]) 16 mai 2023, 12.22 (CEST) :::::::@[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]], @[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] ([[Meidogger oerlis:Anoniem-NOF|oerlis]]) 16 mai 2023, 13.58 (CEST) ::::::::@[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] en @[[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]], goeie. Ja dit kin sa net. Myn foarkar giet út nei de manier fan RomkeHoekstra. Dy hat hjir de lêste tiden tige warber west en bring de lemma's oer Fryske plakken by de tiid, en hat dy siden dus al in aardich ein ferbettere. Anoniem-NOF, as jo wat dingen feroarje wolle of taheakje wolle, lykas dat jo neame wolle wat noardlik, eastlik, súdlik fan in plak leit, soe't oars eefkes better wêze en bring it even op it aljemint yn oerlis. Dat foarkomt in soad argewaasje. In bytsje argewaasje hie ik oan jo feroarings [https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Frjentsjer&diff=prev&oldid=1120037 hjir], dêr't jo goede tekst fuorthelle en feroare hawwe. Romke en ik hiene ôfsprutsen dat we it berjocht ynwenners op de siden taheakje woene en doe haw ik oanjûn dat ik De Fryske Marren, Súdwest, Ljouwert, De Waadhoeke, Harns en de Waadeilannen foar myn rekkening nimme soe en Romke de rest. Myn ekskús dat ik jo net even frege hie, mar jo binne wolkom om dêr mei te helpen, mar dan is it better dat we beskate gemeenten ûnder hannen nimme sa't we inoar net foar de fuotten rinne. Hokker gemeenten jo ûnder hannen nimme wolle, moatte jo mar eefkes sizze. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 16 mai 2023, 17.45 (CEST) :::::::::Beste @[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]], ik sil my der dan fjirder net mei bemoeie. Jim ha it sa moai ferdielt, dan hâld ik my dwaande mei oare dingen. [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] ([[Meidogger oerlis:Anoniem-NOF|oerlis]]) 16 mai 2023, 18.34 (CEST) ::::::@[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]], goeie, ja myn foarkar is dat it ynwennertal yn it tabel eefkes oanpast wurde as 2022 der yn stiet. It is baas dat saken al oerienkomme. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 16 mai 2023, 17.28 (CEST) :::::::@[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] @[[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] Oer de skiednis fan de gemeente hoege wy it net mear te hawwen, dêr binne wy yntusken út en de ynformaasje oer de fraach by hokker gemeenten it plak eartiids hearde, bliuwt tenei by skiednis stean. :::::::Dan noch al eefkes de folchoarder fan de ynlieding en dan benammen it plak dêr't it ynwennertal heart te stean. Elk lemma oer in plak begjint mei geografyske gegevens. Dat in plak bygelyks yn de gemeente sus of sa leit, noardlik of súdlik fan in beskate lokaasje of foar myn part oan in rivier of mar. Of (lykas [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] yn lemma's oanfolle hat): dat de kearn fan it plak oan in bepaalde strjitte leit. Dat is allegear geografyske ynformaasje dat by inoar heart te stean. Is der sprake in buorskip, dan kin dat der ek noch efteroan. Mar wêrom't [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] it ynwennertal perfoarst tusken dy geografyske ynformaasje ha wol begryp ik net. Neffens my kin it ynwennertal it bêst oan 'e ein fan de ynlieding, mar yn alle gefallen net earne tusken de geografyske ynformaasje. :::::::Wat ik fierder eefkes kwyt wol: der binne al hiel lang hiele grutte ferskillen yn 'e layout fan de plakken fan Fryslân. Dat is dus neat nijs en dat wie no krekt ien fan de redenen dat ik my de lêste tiid mei de Fryske plakken dwaande hold. Troch in fêstere opbou fan in lemma besocht ik mear ienheid te bringen, al kin soks net altiten (guon plakken hawwe bygelyks in wiidweidige beskriuwing fan gebouwen, oaren wer net). Dat is ek net slim: it giet der om dat elts de ynformaasje dy't er nedich hat gau wit te finen en dêrfoar is oersicht nedich. Dat makket de kâns dat der op ferskillende plakken deselde ynformaasje telâne komt folle lytser (en dat wie en is wol nedich, want somtiden kaam ik yn ien lemma wol trije kear itselde tsjin en soks makket in lemma foar de lêzer langtriedderich en by feroarings wurdt dan it iene wol en it oare net oanpast, sadat der op 't lêst gjin tou mear oan fêst te knopen is). Ek plaatsjes fan itselde formaat en in konsekwint gebrûk fan ynfoboksen soargje foar in unifoarmere en rêstiger layout. It ferrin fan de befolking set ik yn tabellen, sadat der gjin grutte wite flakken ûnsteane. En de lêste tiid gean ik ek nei of de ferienings noch wol besteane en of der nije ferienings binne, want ek dêr feroaret noch alris wat. Fierder ha'k in soad âlde meuk en deade keppelings om utens ferwidere en besocht ik de lemma's wat út te wreidzjen mei aktualiteit (lykas de opheffing fan skoallen) of wat mear skiednis. It is al mei al in bealch fol wurk om sa'n lemma hielendal troch te nimmen en dat is ek de reden dat in soad plakken noch net deselde layout ha. Dêr wurdt de kommende tiid noch wol fierder oan wurke en as [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] meidwaan wol: hiel graach sels, want der binne noch doarpen by it soad, dêr't al jierren neat of hast neat oan dien is. As ik in lemma fan in doarp revisearre ha mei fansels elk dêr it sines wer ta dwaan, dêrfoar binne wy op 't lêst in mienskip en as it goed is wurdt it lemma dan allinne mar better. Mar it kin ek de oare kant út. It moat yn alle gefallen net sa wêze dat in oar fuortendaliks en '''sûnder fierdere kommunikaasje''' yn myn wurk om begjint te reagjen en der oan ta begjint te foegjen wat der niiskrekt weihelle wie om 't it al earne oars stie. Yn it gefal fan juster en fan 'e moarn wie ik noch mar krekt klear of it wurk fan my waard al werom draaid. Soks jout argewaasje want dan sit ik hjir al in pear dagen foar pyt snot te wurkjen. It hie boppedat better west dat [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] hjir earst eefkes mei ús oerlein hie mei hokker gemeenten hy of sy te set woe. It komt dus foar in grut part del op in bettere kommunikaasje fan de kant fan Anoniem-NOF. It is in hiel ferhaal woarn, mar om koart te kriemen: ik bliuw der dus by dat it ynwennertal yn de ynlieding pas nei de geografyske ynformaasje komt en dêr net earne tusken set wurde moat.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 16 mai 2023, 20.15 (CEST) ::::::::@[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ik kin it hielendal mei jo fine. Ik hie al wat oan de gong west mei plakken yn De Fryske Marren. Ik besykje safolle mooglik de layout te brûken dy't jo brûke, ahoewol't ik de ynfoboksen soms wat foller meistje mei wat plaatsjes. De ynwennertabellen is ek in goed idee, want dat sparret gâns wat wytromte, mar yn it gefal fan [[Alde Ouwer]] paste dit fierder wol sa moai. Gr. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 17 mai 2023, 02.04 (CEST) ::::::::@[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] Poerbêst. Ik sil no earst eefkes te set mei it ynwennersberjocht fan de gemeenten dy't wy ôfpraat ha, dan pak ik letter de ynhâld fan de doarpssiden wol wer op.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 17 mai 2023, 06.53 (CEST) ::::::::@[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] en @[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]], ::::::::Moai dat wy der no sa út kaam bin. Ik sil better mei jim oerlisse. ::::::::Fyn jim it goed dat ik my besig hâld mei tafoegen fan states? By [[Ternaard]] en [[Ealsum]] ha ik dit al dien. Is dat neffens jim goed? [[Meidogger:Anoniem-NOF|Anoniem-NOF]] ([[Meidogger oerlis:Anoniem-NOF|oerlis]]) 17 mai 2023, 12.42 (CEST) :::::::::Jawis, jo meie jo oeral mei dwaande hâlde en dat hoege jo net te freegjen hear. As ik jo noch rie jaan mei: faak binne der ek al aparte lemma's fan states/stinzen. In koarte beskriuwing en in ferwizing nei it aparte lemma is dan foldwaande. Ik kom it ek wolris oarsom tsjin: dan is de beskriuwing fan de state (of in oar gebou) yn it lemma fan it plak langer as it eigen lemma fan it gebou en dêrmei wurdt dan it eigen lemma eins wat oerstallich. Dat is dus net de bedoeling en yn sokke gefallen kin better it aparte lemma oanfolle wurde mei ynformaasje. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 17 mai 2023, 18.24 (CEST), [[Meidogger:Drewes|Drewes]] ([[Meidogger oerlis:Drewes|oerlis]]) 17 mai 2023, 18.48 (CEST) :::::::@[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] Ik pas de ynwennertabellen safolle mooglik oan op 2015 en 2020. Gr.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 16 mai 2023, 20.15 (CEST) Dan is dit yn elts gefal foarearst útiten. --[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 17 mai 2023, 19.49 (CEST) @[[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] Hoefier binne jo mei De Fryske Marren, Súdwest, Ljouwert, Waadhoeke, Harns en de Waadeilannen. Ik bin sa goed as klear. Moat noch al ris de boel wer nei sjen nei oanlieding fan fan de aksjes fan Anoniem-NOF (dêr't wy frjemd genôch neat mear fan hearre), mar dat kin noch wol wachtsje. As jo noch help nedich ha moatte jo dat mar sizze.--[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 5 aug 2023, 09.32 (CEST) :@[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] Hoi, moai dat jo dien kommen binne. Ja Anoniem hat fierders net wer oan 'e gong west. Nee ik bin noch net sa fier kommen. Ik wie noch yn De Fryske Marren oan 'e gong, doe't ik wat oare drokten bûten de wikipedy by de ein hie. Doe bin ik wat oan de gong rekke mei guon siden oer de Fryske skiednis dy't ek wat ophelpen nedich hiene. Der sit suver in soad wurk yn de siden fan de doaprne op te helpen, want oan guon siden binne hast sa'n 20 jier neat dien. Dus fiel frij as jo helpe wolle. It is perfoarst gjin moatten as jo it net wolle, mar jo skine der wat mear nocht oan te hawwen as ik. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 6 aug 2023, 07.01 (CEST) ::No dat ik der nocht oan ha wol ik no ek wer net sizze, jo wolle op 't lêst ek wol ris oer wat oars skriuwe, mar foar my ha de Fryske doarpen wol prioriteit en it soe moai wêze as wy it dit jier noch ôfkrije. Se wiene/binne nammentlik gjin reklame foar Wikipedy en as lêzer soe ik fuort nei de Nederlânsktalige side oerstappe as de meast opfallende gegevens al 20 jier âld binne. En dan ha'k it noch net iens oer de oare dingen dêr't ik tsjin oan rûn. Mar hawar, wy binne no in hiel ein. Sil ik dan ynearsten mar fierder mei de gemeenten Waadhoeke en it Hearrenfean? Ik meitsje it leafst per gemeente wat dien en ha krektlyn noch mei de Biltske doarpen warber west. Allinne as it sa útkomt meitsje ik wolris eefkes in omwei. As ik klear bin jou ik wol wer lûd want it is wol handich dat wy fan inoar witte hoe fier wy binne, sadat wy net om 't noch hoege te strunen. [[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]] ([[Meidogger oerlis:RomkeHoekstra|oerlis]]) 6 aug 2023, 11.04 (CEST) :::@[[Meidogger:RomkeHoekstra|RomkeHoekstra]], ja jo hawwe grut gelyk. Leafst alle siden dy't mei Fryslân te krijen hawwe moatte we sjen by de tiid te hâlden. We sille besykje de doarpen dit jier dien te krijen. Ik sil der meikoarten wer even oan te set, al is it somtiden krekt even in spultsje mysels der even ta te setten. Ek moatte we de grutte plakken net ferjitte. Sa wie de wykyndieling fan Ljouwert feroare dus haw ik dat oanpast. Ja it is goed dat jo mei It Hearrenfean en de Waadhoeke oan de gong geane. Ik sil trochgean mei de Fryske Marren en my dêrnei mei Súdwest dwaande hâlde. En fiel frij om dingen te ferbetterjen as ik wat mis ha. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 10 aug 2023, 19.30 (CEST) == Thomas Winkler == Jo fuortsmiten fan 'e Ingelske tafoegings oan it artikel Thomas Winkler is weromdraaid troch Default9101. Ik haw it foarearst gewurde litten om't ik jo it gers net foar de fuotten wei meane wol, mar ik wol jo al even witte litte dat ik op dit stik efter jo stean. Dit is wat my oangiet reden ta útsluting fan dizze meidogger. En, om't er hieltyd ûnder oare nammen operearret, miskien ek reden om 'e side Thomas Winkler in skoft te befeiligjen. Ik lit it oan jo oer wat jo dwaan wolle. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 20 mai 2023, 21.11 (CEST) :@[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]], goeie, tige tank foar jo wurden. Ja ik siet ek oan soks te tinken. Doe't ik juster de Ingelske tafoegings fuort smiet woe ik eefkes ôfwachtsje dat Default9101 ek dêroer kommunisearje woe. Mar sa te sjen is der gjin kommunikaasje mooglik mei him/har, want ik haw ferline wike op twa fan dy Default-meidogerssiden in berjocht efterlitten, mar oant no ta gjin andert werom. De side sa't dy der no by leit, kin net op in Fryske wikipedy. Dus ik sil de hiele boel weromdraaie en de side foar in skoftke op slot sette, mar wachtsje earst even Default9101 út te sluten. Mocht er en dy oare Defaulten begjinne om te griemen sille dy ek útsluten wurde. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 21 mai 2023, 02.55 (CEST) == Berjochten boarne == Goeie. Moai wurk hear, dat jo dy berjochten oer boarnen oan 'e praat krigen hawwe. Mar no wurdt eltse side dêr't jo dat berjocht brûke, skynber automatysk yn 'e [[:Kategory:Berjochten boarne]] set. Dat is net sa fraai, it hat neffens my ek gjin doel en jo sille it grif ek net sa bedoeld hawwe. Ik tink dat it deroan leit dat jo op 'e berjochtsiden it <nowiki></noinclude></nowiki> '''ûnder''' de kategory set hawwe, sadat it systeem de kategory dêr't jo de boarneberjochten yn opbergje as ûnderdiel fan it berjocht sjocht. Ik sil dat even feroarje en ik ferwachtsje dat it dan goed is. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 22 nov 2023, 23.09 (CET) :No, der gong wat mis, want yn 'e [[:Kategory:Berjochten]] stiene op in stuit mear as 28.000 siden. Dat ik haw alles wer weromset sa't it stie. By neier ûndersyk docht bliken dat alle ynhâldlike siden dy't yn 'e [[:Kategory:Berjochten boarne]] steane it berjocht [[:Berjocht:Cite web]] gemien hawwe. Dêr kloppet dúdlik wat net en dat moat oars, want oars komme alle artikels wêryn't dat berjocht brûkt wurdt, aansten yn 'e Kat:Berjochten boarne te stean. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 22 nov 2023, 23.37 (CET) ::Ik leau dat ik it foarinoar haw. Der steane no gjin ynhâldlike siden mear yn 'e kategoryen Berjochten boarne of Berjochten. Pfff. [[Meidogger:Ieneach fan &#39;e Esk|Ieneach fan &#39;e Esk]] ([[Meidogger oerlis:Ieneach fan &#39;e Esk|oerlis]]) 22 nov 2023, 23.44 (CET) :::@[[Meidogger:Ieneach fan 'e Esk|Ieneach fan 'e Esk]], tige by tige dat jo even holpen hawwe dy meuk even rjocht te setten. Ik koe it op it lêst net mear sjen mei al dy prigeltsjes en tocht sil der even in nacht oer sliepe en miskien dat it dan wer slagget. It is soms wol in hiel gedonder soks oan 'e praat te krijen, mar as it ienkear wurket dan wurket it folle makliker. [[Meidogger:Kneppelfreed|Kneppelfreed]] ([[Meidogger oerlis:Kneppelfreed|oerlis]]) 23 nov 2023, 05.35 (CET) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 3 mai 2024, 01.11 (CEST) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_2&oldid=26721207 --> 48gf1l3l22mgbj63qoucc8p1c88kf95 0 45389 1153528 1136538 2024-05-02T15:58:51Z Drewes 2754 plaatsje wikitext text/x-wiki '''Aebmastate''' (ek: ''Ebema'', ''Abema, Abbema, Abma'' en ''‘t Hoog'') stie oan de Skieppereed ûnder [[Ie (Dongeradiel)|Ie]], gemeente [[Dongeradiel]]. [[Ofbyld:AebmaStinskelderEe1 JHWitteveen1938.jpg|thumb|Stinskelder Aebmastate (1938)]] Op it steed stiet no in pleats. It hat in Midsiuwske kelder mei twa krúsferwulften dy't de ûnderste ferdjipping fan in lytse sealstins west hawwe kinne. == Skiednis == De sate Ebema of Abema wie yn [[1511]] foar it grutste part eigendom fan de styfbern fan Jelmer in den Oldenfen, dy't sels bewenner en foar de helt eigener fan de sate Oldefen yn Eanjum wie. Hessel Tadema, meier op Tadema yn Ie luts der in rinte fan 1 fl. út. Brûker fan de sate wie Bauke Abema. In folgjende bewenner wie Joucke Abema dy't yn [[1562]] syn oantroude sib Michiel Waelsz fan Eanjum as provenier yn it [[Sint-Anthony Gasthûs]] yn Ljouwert pleatse liet. Yn [[1700]] is de stim dy't op Aebmastate rêst yn hannen fan Henricus fan Wijckel as kurator oer Elisabeth Bosman. Elisabeth waard om [[1686]] berne as dochter fan Cornelis Bosman en nei alle gedachten Goske Dircx. Hy wie notaris yn [[Mitselwier]] en tagelyk sekretaris en fiskaal fan Eastdongeradiel. Profytlike funksjes dy't him yn steat stelden in soad ûnreplik guod te garjen, wêrûnder de states Obbema en Aebma te Ie. Nei it ferstjerren fan syn earste frou boaske Cornelis yn [[1701]] mei Jaycke fan Wyckel, dochter fan dr. Henricus fan Wyckel. Dr. Henricus fan Wyckel út Ljouwert waard op [[25 febrewaris]] [[1675]] ûntfanger-generaal fan Fryslân, op [[10 maart]] [[1677]] sekretaris fan de rekkenkeamer en op [[12 april]] [[1679]] sekretaris fan de Steaten. Hy wie [[grytman]] fan [[Gaasterlân]] fan [[19 novimber]] [[1706]] oant [[1710]] doe't hy opfolge waard troch syn soan Regnerus. Henricus wie dêrtroch in man fan kwizekwânsje en doe't syn skoansoan Cornelis Bosman yn [[1702]] ferstoar en syn ‘styfpakesizzer’ de (teminsten 7) stimdragende pleatsen en in soad los lân fan har heit erfde, wie hy de oanwiisde persoan om har belangen te behertigjen. Om 1710 troude hja mei Regnerus Annaeus Lycklama fan Wyckel, soan fan boppeneamde Henricus. Yn 1698, 1700, 1708 en 1718 wurdt Elisabeth as eigneresse neamd, wêrtroch't it derop liket dat har besittingen net yn de houliksakte opnomd wienen. Nei har ferstjerren yn 1722 is Aebma blykber út de neilittenskip kocht troch dr. Henricus, want yn 1728, 1738 en 1748 stiet hy as eigener fermelden. Yn 1700, [[1708]], [[1718]] en [[1728]] is Hijlcke Auckes registrearre as bewenner en nei him yn [[1738]] en [[1748]] syn soan Auke Hijlkes. Yn [[1758]] wurde as eigeners fan it 80 [[pûnsmiet]] grutte goed neamd "de hear Talma" foar 68 pûnsmiet en de ûntfanger Jan Goslings foar 12 pûnsmiet. Yn [[1768]] deselde eigeners, mar dan wurdt der gjin ferdieling neamd. As brûker wurdt yn dy beide jierren Tjepke Pijbes fermelden. Yn [[1778]] wurdt Sjoerd Talma neamd as eigener tegearre mei Jan Goslings. Oft dit deselde Talma of dy syn soan is, is net bekend. Bewenner wie doe Foeke Jans. Yn [[1798]] is de ferdieling fan it eigendom: fam. Talma 68 permied, Jan Goslings 7,5 pûnsmiet en Sijbe Jans 4,5 permied. Yn [[1818]] is Jan J. Boomsma eigener fan 'hûs en [[hoarnleger]]’ (hiem). Hy sil grif de 80 pûnsmiet lân pachte hawwe. Yn [[1828]] is professor Sjerpius Gratema te Grins eigener fan 28 pûnsmiet lân ynklusyf hûs en hoarnleger en wurdt it bewenne troch Lieuwe W. Meindertsma. It goed is dan yn totaal noch altiten 80 pûnsmiet grut. Yn [[1832]] is neffens Zwart kastlein Jan Roelofs Schaafsma eigener fan hûs, hiem en tún. Yn [[1838]] wurdt Tjeerdje Romkema as bewenster fermelden. Foar [[1842]] waard Gosse Jans Jilderda eigener en bewenner, yn [[1848]] Jan Taekes Hofman en syn frou Sijbrigje S. Siersma. Dy lêste wurdt yn [[1858]] noch fermelden as (mei)eigneresse mar wyls is de ‘gardenier’ Jan Jans Douwes bewenner. Yn [[1920]] is it yn besit fan Mintje Jans de Vries en syn frou Gepke Jepma, dy't sels it hûs bewenje. Oant yn [[1911]] wie Mintje koetsier by dokter Brouwer te Ie. Harren soan Jan Mintjes de Vries en dy syn frou bewennen it hûs yn [[1926]], as hy te boek stiet as "gardenier veehouder". Yn [[1956]] wienen Simen Jans de Vries en syn frou Eelkje de Jong eigeners en bewenners en yn [[1976]] wenne hjir in famylje Van der Meer. == Bewenners == * 1511 Jelmer in den Oldenfen eigener, Bauke Abema brûker * 1562 Joucke Abema, bewenner Cornelis Bosman (sjoch ek: [[Bosmanhûs]]) * 1698, 1700, 1708 en 1718 Elisabeth Bosman eigener * 1728, 1738 en 1748 Henricus fan Wyckel * 1758, 1768 dhr Talma en Jan Goslings eigener, Tjepke Pijbes brûker * 1778 Sjoerd Talma en Jan Goslings eigener, Foeke Jans brûker * 1798 fam. Talma, Jan Goslings en Sijbe Jans eigener * 1818 Jan J. Boomsma * 1828 Sjerpius Gratema mei-eigener, Lieuwe W. Meindertsma brûker * 1832 Jan Roelofs Schaafsma * 1838 Tjeerdje Romkema bewenster * 1842 Gosse Jans Jilderda * 1848 Jan Taekes Hofman en syn frou Sijbrigje S. Siersma * 1920 Mintje Jans de Vries en syn frou Gepke Jepma * 1926 Jan Mintjes de Vries en frou * 1956 Simen Jans de Vries en syn frou Eelkje de Jong * 1976 famylje Van der Meer {{Boarnen|boarnefernijing= * {{Aut|P.N. Noomen}} - ''De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners'', 2009 * {{Aut|D.A. Zwart}} - ''Schetsen uit de historie van Ee'', 1994 * Hisgis * [http://www.stinseninfriesland.nl/ Stinzen yn Fryslân] }} [[Kategory:Ie]] [[Kategory:State]] [[Kategory:Eardere stins of state yn Fryslân]] [[Kategory:Stins of state yn Dongeradiel]] [[Kategory:Stins of state yn Noardeast-Fryslân]] [[Kategory:Bouwurk út de 16e iuw]] [[Kategory:Bouwurk sloopt yn de 18e iuw]] nutklq97g2abknt6kxbxing8ifw6u2r 0 53432 1153523 1132588 2024-05-02T15:24:43Z Drewes 2754 opmaak oars wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks stêd | namme = Salem | ôfbylding = Salem Maritime National Historic Site SAMA2186.jpg | ôfbyldingsbreedte = 260px | ôfbyldingstekst = | ynwennertal = 40.922 <small>(2007)</small> | oerflak = 46,8 km² | befolkingstichtens = 1948,7 / km² | stêdekloft = | hichte = 3 m | lân = [[Feriene Steaten]] | bestjoerlike ienheid 1 = Steat | namme bestjoerlike ienheid 1= [[Massachusetts]] | bestjoerlike ienheid 2 = County | namme bestjoerlike ienheid 2= Essex | boargemaster = | stêdsyndieling = | stifting = [[1629]] | postkoade = | tiidsône = ([[UTC]]5) | simmertiid = (UTC-4) | koördinaten = | webside = [http://www.salem.com/Pages/index www.salem.com] }} [[Ofbyld:Salem Witch Museum.jpg|thumb|left|It heksemuseum yn Salem]] [[File:Salem ma highlight.png|thumb|250px|Plak fan Salem yn Essex County yn Massachusetts]] '''Salem''' is in [[stêd]] yn de [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] steat [[Massachusetts]], sa'n 23 km noardeastlik fan [[Boston]]. De stêd hat 40.992 ynwenners yn 2007. De namme "Salem" is ôflaat fan it [[Hebriuwsk]]e wurd ''sjalom'', dat 'frede' betsjut. Salem waard 1626 fan in rûnte [[Puriteinen|purityske]] fiskers om [[Roger Conant]] hinne stifte. Salem is fral ferneamd troch de [[hekseprosessen fan Salem]] fan [[1692]], op 't heden in moaie toeristyske ynstruier foar de stêd. Hoewol't de prosessen yn Salem holden waarden, kamen de measte fertochten út it eartiidske ''Salem Village'', dêr't de namme fan letter feroare waard yn [[Danvers (Massachusetts)|Danvers]]. [[Arthur Miller]] syn toanielstik ''The Crucible'' út 1953 makke Salem wrâldwiid ta in begryp. Salems meast wichtige rol yn de skiednis fan de [[Feriene Steaten]] is lykwols dat it in havenstêd fan belang wie foar de hannel mei it [[Fiere Easten]]. Dy hannel makke fan Salem in rike stêd yn de [[18e iuw|18e]] en [[19e iuw]], wat noch goed te sjen is oan de protte âlde huzen. == Ferneamde lju út Salem == * [[Nathaniel Bowditch]], wiskundige, astronoom en natuerkundige * [[George Cabot]], politikus * [[Benjamin Williams Crowninshield]], marineminister fan de FS * [[Gardner Dozois]], skriuwer en redakteur * [[Arthur Foote]], komponist * [[Benjamin Goodhue]], politikus * [[Nathaniel Hawthorne]], skriuwer * [[Benjamin Johnson Lang]], oargelist, pianist, dirigint en komponist * [[John Larch]], akteur * [[Charles Osgood]], keunstskilder * [[Charles Grafton Page]], útfiner * [[William Hickling Prescott]], histoarikus == Keppeling om utens == {{Commonscat|Salem, Massachusetts|Salem (Massachusetts)}} [[Kategory:Plak yn Massachusetts]] [[Kategory:Plak stifte yn 1629]] 2uk845bqtecjvqb1vsim18wifg1iqbd 0 69068 1153559 1138237 2024-05-03T00:51:22Z Ieneach fan 'e Esk 13292 bettere ferspriedingskaart wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme= Súdsineeske boskmûs |Ofbyld= |Ryk= [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse= [[sûchdieren]] (''Mammalia'') |Skift= [[kjifdieren]] (''Rodentia'') |Famylje= [[mûseftigen]] (''Muridae'') |Skaai= [[boskmûzen]] (''Apodemus'') |Wittenskiplike namme = Apodemus draco |Beskriuwer, jier= Barrett-Hamilton, 1900 |IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:Fersprieding fan de Súdsineeske boskmûs (Apodemus draco).png|center|250px]] }} De '''Súdsineeske boskmûs''' ([[Latyn]]ske namme: ''Apodemus draco'') is in [[sûchdieren|sûchdier]] út it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan de [[mûseftigen]] (''Muridae'') en it [[skaai (taksonomy)|skaai]] fan 'e [[boskmûzen]] (''Apodemus''), dat foarkomt yn eastlik [[Aazje]]. Syn ferspriedingsgebiet omfiemet súdlik en sintraal [[Sina]], súdeastlik [[Tibet]], noardeastlik [[Yndia]] ([[Arunachal Pradesh]]) en noardlik en westlik [[Birma]] ==Besibskip== De Súdsineeske boskmûs is nei alle gedachten it naust besibbe oan 'e [[Taiwaneeske boskmûs]] (''Apodemus semotus'') fan [[Taiwan]] en oan 'e [[Sichuanboskmûs]] (''Apodemus latronum'') fan [[Sina|Midden-Sina]]. De [[taksonomy]] fan 'e Súdsineeske boskmûs is noch net alhiel dúdlik; party auteurs wolle hawwe dat ''Apodemus ilex'', dy't yn it westen fan 'e Sineeske provinsje [[Yunnan]] foarkomme soe, of ''Apodemus orestes'', dy't likernôch itselde ferspriedingsgebiet as de Súdsineeske boskmûs hawwe soe, aparte [[soarte]]n binne. Oare saakkundigen miene dat de [[Taiwaneeske boskmûs]] krekt gjin selsstannige soarte is, mar in [[ûndersoarte]] fan 'e Súdsineeske boskmûs. {{boarnen|boarnefernijing= Foar oare boarnen en fierdere literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/South_China_field_mouse ''References'', op dizze side]. }} {{DEFAULTSORT:Sudsineeske boskmus}} [[Kategory:Sûchdieresoarte]] [[Kategory:Kjifdier]] [[Kategory:Mûseftige]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Birma]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Yndia]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sina]] 7gm7pf5o716j41pb3mmmep7fdp7crfo 0 69504 1153557 1142462 2024-05-03T00:49:19Z Ieneach fan 'e Esk 13292 bettere ferspriedingskaart wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme= sniemûs |Ofbyld= [[Ofbyld:Microtus nivalis.jpg|250px]] |Ryk= [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse= [[sûchdieren]] (''Mammalia'') |Skift= [[kjifdieren]] (''Rodentia'') |Famylje= [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae'') |Skaai= [[sniemûzen]] (''Chionomys'') |Wittenskiplike namme = Chionomys nivalis |Beskriuwer, jier= Martins, 1842 |IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:Fersprieding fan de sniemûs (Chionomys nivalis).png|center|250px]] }} De '''sniemûs''' of '''Jeropeeske sniemûs''' ([[wittenskiplike namme]]: ''Chionomys nivalis'', foarhinne: ''Microtus nivalis'') is in [[sûchdieren|sûchdier]] út it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae'') en it [[skaai (taksonomy)|skaai]] fan 'e [[sniemûzen]] (''Chionomys''), dat foarkomt yn 'e [[berchtme]]n fan [[Midden-Jeropa|Midden]]-, [[Súd-Jeropa|Súd]]- en [[East-Jeropa]] en de [[Balkan]] en fierders yn dielen fan súdwestlik [[Aazje]]. Hy wurdt beskôge as in [[reliktsoarte]] út 'e lêste [[iistiid]], waans ferspriedingsgebiet framintearre rekke is sûnt de weromlûking fan it [[lâniis]]. Yn [[Nederlân]] komt de sniemûs net foar. ==Fersprieding== De sniemûs wurdt yn [[Jeropa]] as lânseigen beskôge yn 'e [[Alpen]], de [[Pyreneeën]], de berchtmen fan it [[Ibearysk Skiereilân]], de [[Apeninen]] fan [[Itaalje]], de [[Karpaten]] fan [[Roemeenje]], de [[Tatra]] fan [[Slowakije]] en [[Poalen]], en op 'e [[Balkan]] de [[Dinaryske Alpen]] fan [[Kroaasje]] en [[Bosnje-Hertsegovina]], it [[Balkan]]berchtme fan [[Bulgarije]], it [[Grikelân|Grykske]] [[Pindusberchtme]] en de berch de [[Olympus (berch)|Olympus]]. It iennichste [[Middellânske See|Mediterrane]] [[eilân]] dêr't er foarkomt, is it bercheftige [[Euboea]], lyk foar de Eastgrykske kust. Yn [[Aazje]] libbet er yn 'e [[Kaukasus]], [[Libanon]], [[Syrje]], westlik en noardlik [[Iraan]] en súdlik [[Turkmenistan]]. ==Taksonomyske skiednis== De sniemûs waard foar it earst beskreaun yn [[1842]] as ''Microtus navalis'' (en dus as in lid fan it skaai fan 'e [[fjildmûzen]]). Yn [[1972]] waard lykwols it nije skaai fan 'e [[sniemûzen]] oprjochte, en de namme ''Chionomys nivalis'' is no algemien akseptearre, hoewol't alle wederwarichheden oer de sniemûs noch net bekend binne. [[Fossyl]] bewiismateriaal wiist derop dat de sniemûs him tsjin it Lette [[Pleistoseen]] yn [[Jeropa]] ûntwikkele hat. Troch de weromlûking fan it [[lâniis]] is syn [[habitat]] sûnt de lêste [[iistiid]] ferbrokkele rekke. [[File:Schneemaus.JPG|left|thumb|250px|In sniemûs.]] ==Uterlike skaaimerken== De sniemûs hat trochinoar in kop-romplingte fan 9-14 sm, mei in sturtlingte fan 5-7½ sm en in gewicht fan 40-68 g. It is in mânske [[wrotmûzen|wrotmûs]], mei in tichte, langhierrige pels dy't ljochtgriis oant brúngriis fan kleur is. De langste hierren binne hol en befetsje lucht, sadat de sniemûs goed tsjin 'e berchkjeld isolearre is. Dy hierren binne dûnkerder as de oaren, wat it bist in wat strekerich oansjen jout. De [[snorhierren]] binne wyt en ek de [[sturt]], dy't foar in wrotmûs relatyf lang is, hat fierhinne in witige kleur. De [[ear (lichemsdiel)|earen]] stekke justjes út 'e pels wei. ==Biotoop== Sniemûzen binne berchbewenners, dy't it noflikst bine boppe de [[beamgrins]], mank rotsen en los pún op [[berchtme|berch]][[greide]]n en -skeanten, yn rotsspjalten en op terrein mei [[strewelleguod]] en leechgroeiend [[beamte]]. Yn [[Frankryk]] komme se ek leger foar, ynsafier't dêr rotsige [[biotoop|biotopen]] te finen binne, lykas by [[Glun]], yn 'e [[Ardèche]], en yn 'e omkriten fan [[Nîmes]]. Hoewol't de sniemûs dus ek wol op minder grutte hichten libbet, docht er it hegerop better, mei't er dêr foar syn fretten minder konkurrinsje ûnderfynt fan 'e [[Alpenmarmot]], de [[stienbok]] en de [[gims]]. By foarkar libbet er sadwaande tusken de 1.000 en 2.500 m, mar op 'e [[Mont Blanc]] is er oant op 4.700 m hichte oantroffen. Pleatslik weaget er him deunby [[minske|minsklike]] bebouwing en soms kringt er sels yn berchhutten troch, mar dat komt eins inkeld [[winter]]deis foar, as it tige min [[waar]] is. ==Hâlden en dragen== De sniemûs is fral yn 'e skimer warber, mar by sinneskynwaar weaget er him gauris ek oerdeis bûten om op 'e rotsen te sinnebaaien. Rinne docht er heech op 'e poaten en mei de sturt omheech. Hy graaft hoalen mei ferskate yn-/útgongen mank rotsen en beamwoartels. [[Simmer]]deis rispet er [[gers]] en [[blêd (diel fan in plant)|blêden]], dy't er yn 'e sinne drûget om se dan yn ûndergrûnske romten op te slaan, wierskynlik om se letter te brûken as nêstmateriaal. Sniemûzen hâlde gjin [[wintersliep]], en bliuwe dus it hiele jier rûn aktyf. [[File:Schneemaus2.JPG|right|thumb|250px|In sniemûs.]] By sniemûzen hawwe sawol de mantsjes as de wyfkes [[territoarium (biology)|territoaria]]. Dy fan 'e mantsjes oerlaapje inoar, en mantsjes binne ornaris frij tolerant foarinoar oer. De lytsere territoaria fan 'e wyfkes oerlaapje inoar net en wurde fûleindich ferdigene, wêrby't de wyfkes frijwat agresje foarinoar toane. De sniemûs is [[solitêr]] bist, dat inkeld yn 'e peartiid syn soartgenoaten opsiket, en soms yn 'e winter, as se inoar nedich hawwe om waarm te bliuwen en sa te oerlibjen. As lûd bringt er koarte skerpe pypkes fuort, en yn 'e peartiid in oanhâldend kwetterjen. Dy [[peartiid]] falt foar de sniemûs, ôfhinklik fan 'e pleatslike omstannichheden, yn 'e perioade fan [[maaie]] oant [[septimber]]. Nei in [[draachtiid]] fan 3 wiken wurde der meastal 2 kear jiers 1-4 (mar yn trochsneed 3) jongen te wrâld brocht. Mei 18 dagen wurde dy ôfwûn en mei 4 wiken binne se selsstannich. Oant en mei de winter hâlde se ta yn it territoarium fan 'e mem. Se binne yn 'e regel pas it jiers nei har berte geslachtsryp. De libbensferwachting bedraacht by sniemûzen 2-4 jier. Har wichtichste natuerlike fijannen binne de [[harmeling]], de [[wezeling]], de [[foks]], de [[raven]], de [[oehoe]] en de [[wâldûle]]. ==Fretten== Sniemûzen frette yn 'e regel inkeld [[plant]]aardich guod, lykas [[gers|gerzen]], [[blêd (diel fan in plant)|blêden]], [[stâle (diel fan in plant)|stâlen]], [[woartel (diel fan in plant)|woartels]], gersleaten, knoppen en [[frucht (plant)|frucht]]en, lykas [[blebberbei]]en. Soms wurdt it menu oanfolle mei [[ynsekt]]en of [[larve|ynsektelarven]]. ==Status== De sniemûs hat de [[IUCN-status]] fan "net bedrige", mei't de soarte it noch altyd goed docht yn syn natuerlike [[habitat]] en dêr rûnom foarkomt, nettsjinsteande it fragmintaryske [[ferspriedingsgebiet]]. De populaasje liket stabyl te wêzen en hat foar safier bekend net mei spesifike bedrigings te krijen. {{boarnen|boarnefernijing= * {{Aut|Boersma, Johannes}}, ''It Wylde Dierte'', Ljouwert, 1984 (Fryske Akademy). * {{Aut|Lange, Rogier; Twisk, Peter; Winden, Alphons van; Diepenbeek, Annelies van,}} ''Zoogdieren van West-Europa'', Utert, 2003 (St. Uitgeverij van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging en de Vereniging voor Zoogdierkunde en Zoogdierbeschrijving i.s.m. de Vereniging Natuurmonumenten), ISBN 9 05 01 10 770. Foar oare boarnen en fierdere literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/European_snow_vole ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Chionomys nivalis}} }} {{DEFAULTSORT:Sniemus}} [[Kategory:Sûchdieresoarte]] [[Kategory:Kjifdier]] [[Kategory:Wrotmûseftige]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Albaanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Andorra]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Armeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Azerbeidzjan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bosnje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bulgarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Eastenryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Frankryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Georgje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Hongarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Iran]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Itaalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kosovo]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kroaasje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Libanon]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lychtenstein]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noard-Masedoanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Monako]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Montenegro]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn de Oekraïne]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Poalen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Roemeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Syrje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sloveenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Slowakije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Spanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Súd-Osseesje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Switserlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkmenistan]] h3alajc3rq4t6reukz6o99p0c2fcmov 0 69732 1153551 1138268 2024-05-03T00:44:32Z Ieneach fan 'e Esk 13292 bettere ferspriedingskaart wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte| Namme= Amoerlemming| Ofbyld= | Ryk= [[dieren]] (''Animalia'')| Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'')| Klasse= [[sûchdieren]] (''Mammalia'')| Skift= [[kjifdieren]] (''Rodentia'') | Famylje= [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae'') | Skaai= [[echte lemmings]] (''Lemmus'') | Wittenskiplike namme = Lemmus amurensis | Beskriuwer, jier= Vinogradov, 1924 | IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:Fersprieding fan de Amoerlemming (Lemmus amurensis).png|center|250px]] }} De '''Amoerlemming''' ([[Latyn]]ske namme: ''Lemmus amurensis'') is in [[sûchdieren|sûchdier]] út it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), de [[famylje]] fan 'e [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae''), de [[ûnderfamylje]] fan 'e [[wrotmûzen]] (''Arvicolinae''), de [[tûke (taksonomy)|tûke]] fan 'e [[lemmings]] (''Lemmini'') en it [[skaai (taksonomy)|skaai]] fan 'e [[echte lemmings]] (''Lemmus''). Dizze [[soarte]] komt foar yn it [[Fiere Easten]] fan [[Sibearje]], yn 'e krite fan 'e [[rivier]] de [[Amoer (rivier)|Amoer]]. De Amoerlemming waard foar it earst beskreaun en as aparte soarte erkend yn [[1924]]. Der is fierders net folle oer bekend. Op 'e [[Reade List fan de IUCN]] stiet de Amoerlemming fermeld as "net bedrige", wat betsjut dat er yn syn natuerlike ferspriedingsgebiet noch rûnom foarkomt. {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Amur_lemming ''References'', op dizze side]. }} [[Kategory:Sûchdieresoarte]] [[Kategory:Kjifdier]] [[Kategory:Wrotmûseftige]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sibearje]] m5ydna44fb7ckxa6ngi4kzb4tgqlhgx 0 69957 1153555 1138293 2024-05-03T00:47:41Z Ieneach fan 'e Esk 13292 bettere ferspriedingskaart wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte| Namme= hamster| Ofbyld= [[File:C.cricetus_Lublin1.jpg|250px]]| Ryk= [[dieren]] (''Animalia'')| Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'')| Klasse= [[sûchdieren]] (''Mammalia'')| Skift= [[kjifdieren]] (''Rodentia'') | Famylje= [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae'') | Skaai= [[Jeropeeske hamsters]] (''Cricetus'') | Wittenskiplike namme = Cricetus cricetus | Beskriuwer, jier= [[Linnaeus]], 1758 | IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:Fersprieding fan de hamster (Cricetus cricetus).png|center|250px]] }} De '''hamster''' ([[Latyn]]ske namme: ''Cricetus cricetus'') is in [[sûchdieren|sûchdier]] út it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia'') en de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[wrotmûseftigen]] (''Cricetidae''), dat binnen de [[ûnderfamylje]] fan 'e [[hamsters]] (''Cricetinae'') it monotypyske (út ien [[soarte]] besteande) [[skaai (taksonomy)|skaai]] fan 'e [[Jeropeeske hamsters]] (''Cricetus'') foarmet. Dit bist wurdt ek wol de '''gewoane hamster''', de '''Jeropeeske hamster''' of de '''Jeraziatyske hamster''' neamd om him te ûnderskieden fan oare [[soarte]]n hamsters. De hamster komt foar yn in grut diel fan [[East-Jeropa]] en [[Sintraal-Aazje]], mar hat yn [[Midden-Jeropa|Midden]]- en [[West-Jeropa]] in fersnipele [[areaal|fersprieding]]. Yn [[Nederlân]] komt er inkeld foar yn [[Súd-Limburch]], dêr't er bekend stiet as de ''korenwolf''. ==Fersprieding== ===Algemien foarkommen=== Yn [[East-Jeropa]] komt de hamster foar yn in oaniensletten gebiet yn it grutste part fan [[Tsjechje]], súdeastlik [[Poalen]], súdeastlik [[Eastenryk]], noardeastlik [[Sloveenje]], noardlik [[Kroaasje]], [[Servje]] en [[Bulgarije]], hiel [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Roemeenje]], [[Moldaavje]], de [[Oekraïne]] (ynkl. de [[Krim]]) en [[Wyt-Ruslân]], en súdlik en sintraal [[Ruslân]]. Dit [[ferspriedingsgebiet]] strekt him oer de grinzen fan [[Jeropa]] út nei súdwestlik [[Sibearje]] en it grutste part fan [[Sintraal-Aazje]] (wêrûnder hast hiel [[Kazachstan]] útsein it súdwesten, en fierders it noardeasten fan [[Oezbekistan]], hiel [[Tadzjikistan]] en [[Kirgyzje]], it noardwesten fan [[Sinkiang-Oeigoerje]] en dielen fan [[Afganistan]] en [[Mongoalje]]). Yn [[Midden-Jeropa|Midden]]- en [[West-Jeropa]] libje isolearre populaasjes, wêrfan't de grutste in mânsk gebiet beslacht dat him útstrekt oer westlik [[Poalen]] en eastlik [[Dútslân]]. Fierders besteane der folle lytsere isolearre populaasjes yn twa kriten yn 'e Súddútske dielsteat [[Beieren]] en yn ien kontrei yn it oangrinzgjende [[Baden-Wuerttemberch]]. In oare populaasje libbet yn 'e [[Ryn]]delling fan [[Frankfurt]] oant de [[Frankryk|Frânske]] grins en besuden dêrfan yn 'e (Frânske) [[Elzas]]. De westlikste populaasje komt foar yn 'e Dútske [[Eifel]], [[Súd-Limburch]] en oanbuorjende dielen fan [[Belgje]]. [[File:Cricetus cricetus - (Lubin, Poland)-cropped.jpg|left|thumb|250px|In hamster dy't ris boppe de grûn sjocht.]] ==Uterlike skaaimerken== De hamster hat trochinoar in kop-romplingte fan 18-27 sm, mei in sturtlingte fan 2¾-7 sm en in gewicht fan 16-55 g. Dêrmei is er folle grutter as de [[goudhamster]] (''Mesocricetus auratus'') en de ûnderskate soarten [[dwerchhamsters]] (''Phodopus''), dy't wol as [[húsdier]] holden wurde, en dêr't minsken faak it earste oan tinke as hja it wurd "hamster" hearre. De (gewoane) hamster kin lykwols nea mei dy bisten betize wurde, want noch ôfsjoen fan it ferskil yn grutte hat er in tige opfallende tekening, mei in [[pels]] dy't op 'e [[rêch]] oranjebrún is, mei wite plakken op 'e [[snút]], [[wang]]en en [[hals (lichemsdiel)|hals]], in swarte [[bealch]] en wite [[poat]]en. Tusken de rêch en de bealch bestiet gjin dúdlik demarkaasjeline; ynstee giet it oranjebrún stadichoan yn it swart oer. It wyt is lykwols skerp ôftekene. Jongere bisten binne bleker fan kleur, en wat fierder eastlik oft men komt, wat mear hamsters oft in swarte rêch hawwe ynstee fan in oranjebrunenien. De [[sturt]] is koart en is nea langer as 20% fan 'e kop-romplingte. ==Biotoop== De hamster jout de foarkar oan iepen [[biotoop|biotopen]] op in [[liem]]- of [[löss]]boaiem, wêrby't de [[wetter]]stân net heger wêze mei as 80 sm ûnder de [[grûn]]. Yn sokke gebieten libbet er op [[ikker]]s en yn [[greide]]n, soms yn [[tún|tunen]] en [[berm]]s, en inkeld ek wolris yn gebouwen. It leafst hat er wat gloaiend lân of [[heuvel]]s dy't net al te steil deldrage, mar hy komt ek wol foar op flakker terrein. It liemgehalte fan 'e grûn moat teminsten 30% bedrage, oars stoarte de hoalen dy't er graaft as 't treft yn. Mar as der tefolle liem yn 'e grûn sit stagnearret de ôfwettering en rint syn hoale fol. [[File:C.cricetus_Lublin3.jpg|right|thumb|300px|In hamster dy't yn 'e yngong fan syn hoale oan it miel is.]] ==Hâlden en dragen== Hamsters binne yn haadsaak [[nachtdier]]en. Nettsjinsteande harren plotske lichemsbou binne se fluch en libben. Se geane gauris op 'e efterpoaten stean om om har hinne te gluorkjen en te harkjen. Fan [[oktober]] oant [[maart]] hâlde se in [[wintersliep]], dy't se mei ûnregelmjittige tuskenskoften ûnderbrekke om fan 'e itensfoarrie te fretten dy't se [[hjerst]]mis oanlein hawwe. Eltse hamster graaft syn eigen hoale of boarch, dy't er foar it libben bewennet en dy't geandewei de tiid útwreide wurdt ta in kompleks stelsel fan gongen en nêst- en foarrieromten. Der binne, ôfhinklik fan 'e âlderdom fan sa'n boarch, 2-10 yn-/útgongen, dy't op [[ikker]]s en yn [[greidlân]] frij ienfâldich te finen binne. Yn 'e regel bestiet sa'n yn-/útgong út in gong dy't 30-60 sm leadrjocht omleech giet en dan in bocht fan 90° makket nei it horizontale, mar soms (fral op deldragend lân) is it ek wol in skean útgroeven gong mei in modderbulte fan 10-25 sm heech en 1 m lang foar de iepening. De gongen sels binne sa'n 7 sm yn trochsneed, wylst de foarrieromten op 2-2¼ m djipte lizze. [[File:C.cricetus_Lublin4.jpg|left|thumb|250px|In hamster yn syn hoale.]] De hamster is in [[solitêr]] libjend bist, dat syn [[territoarium (biology)|territoarium]] ferdigenet tsjin soartgenoaten. Sa'n territoarium hat in oerflak fan mar 10-20 m², mar it wengebiet is folle grutter en bedraacht wol 750-1.000 m². Op 'e sneup nei fretten bliuwe hamsters it leafst sa deun mooglik yn 'e neite fan har boarch, oant op 30 m, mar neigeraden dat it fretten dêr oprekket, moatte se har der fierder ôf bejaan, en yn it neijier binne se wol op 500 m fan 'e yngong waarnommen. De [[peartiid]] set fuort nei it beëinigjen fan 'e wintersliep yn [[maart]] útein, wêrby't mantsjes de territoaria fan wyfkes ynkringe. De earste moeting ferrint ornaris hiel agressyf, en swakke mantsjes wurde troch de wyfkes dan ek sûnder moederaasje har territoarium útbonsjoerd. Mantsjes dy't oanhâlde, wurde úteinlik foar in pear dagen yn 'e boarch fan it wyfke talitten, dêr't de eigentlike [[pearing]] plakfynt. Nei in [[draachtiid]] fan 18-20 dagen smyt it wyfke dan 4-15 jongen, dy't mei 3 wiken al troch harren mem út it nêst jage wurde, en dy't nei trêdel (2½) moanne geslachtsryp binne. Jiers kin in wyfke 2-3 kear smite. [[File:Grand-Hamster.jpg|right|thumb|200px|In hamster fan deunby.]] De populaasjetichtheid leit foar de hamster op 2-10 eksimplaren de ha (yn [[Nederlân]] 2-5½ de ha), wêrby't de tichtheid it heechst is op winternôtikkers. Yn [[East-Jeropa]] binne by hamsterpleagen tichtheden fan 300-2.000 bisten de ha teld. Yn it wyld wurde hamsters trochinoar 2 jier âld, mei in maksimum fan 4 jier; yn finzenskip kinne se wol 8 jier wurde, wat in útsûnderlik lange libbensferwachting is foar in [[wrotmûseftigen|wrotmûseftige]]. Natuerlike fijannen binne fral [[ûlen]], ferskate soarten [[rôffûgels]] (yn 't bysûnder de [[reade glee]]), de [[murd]] en de [[steppemurd]]. ==Fretten== De hamster fret benammen [[plant]]aardich guod, wêrby't [[nôt]] in wichtich plak ynnimt (dêrfandinne syn [[Limburch (Nederlân)|Limburchske]] namme fan ''korenwolf''). Dêrnjonken litte hamsters ek [[pûlfrucht]]en, lykas [[beane]], en [[knol]]gewaaksen net stean. Fierders bestiet it menu fral út [[klaver]] en [[luzerne]], en soms frette se ek wol [[ynsekten]], [[slakken]], [[wjirms]] en [[larve]]n. Se lizze yn har hoalen winterfoarrieden fan nôt oan dy't úteinlik wol 15 kg weagje kinne. [[File:Hamster.jpg|left|thumb|250px|In hamster eaget it hear ris oer.]] ==Status== De hamster hat de [[IUCN-status]] fan "net bedrige", om't er yn it grutste part fan syn [[ferspriedingsgebiet]] noch rûnom foarkomt. Yn [[East-Jeropa]] en [[Sintraal-Aazje]] wurdt er fanwegen de skea dy't er tabringt oan [[lânbou]]gewaaksen faak as ûngedierte beskôge en ek as sadanich bestriden. Dêrnjonken wurdt der, fral yn Sintraal-Aazje en [[Ruslân]], ek wol [[jacht (op bisten)|jacht]] op him makke om syn [[pels]]. Yn 'e measte [[West-Jeropa|West]]- en [[Midden-Jeropa|Middenjeropeeske]] lannen is de hamsterstân yn 'e lêste heale iuw lykwols stadichoan efterútgien en wurdt de hamster sadwaande beskôge as in bedrige bistesoarte dy't beskerming fertsjinnet. Yn [[2011]] feroardiele it [[Jeropeesk Gerjochtshôf]] te [[Lúksemboarch (stêd)|Lúksemboarch]] [[Frankryk]] noch om't dat lân net genôch dien hie om 'e hamster te beskermjen. As de Frânsen harren belied op it mêd fan [[lânbou]] en [[urbanisaasje]] net oanpasten, soe harren in [[boete (jild)|boete]] fan oant €20 miljoen boppe de holle hingje. [[File:Stamp of Moldova - 2019 - Colnect 856004 - Common Hamster Cricetus cricetus.jpeg|right|thumb|200px|De hamster op in [[Moldaavje|Moldavyske]] [[postsegel]] út [[2019]].]] Yn sawol [[Nederlân]] as [[Belgje]] is hamster in beskerme bistesoarte. De bedriging bestiet benammen út moderne lânboumetoaden, wêrby't nôtikkers feroare wurde yn foar de hamster minder gaadlik greidlân of beplante wurde mei [[maïs]], dat troch de yntinsive bedriuwsfiering dy't dêrmei gearhinget likemin botte geskikt is. Oare ûntjouwings dy't ûngeunstich útpakke foar de hamster binne de trochgeande [[ferstedsking]] en de útwreiding fan 'e ynfrastruktuer. Oant healwei de [[tweintichste iuw]] wiene der inkeld wol hamsterpleagen, mar tsjintwurdich hawwe de measte [[boer]]en gjin flau idee oft der hamsters op har lân libje, en is de skea dy't se (yn Nederlân) oanrjochtsje, te ferwaarleazgjen. De oerheid besiket de hamster te beskermjen troch boeren oan te moedigjen om hamsterfreonlike lânboumetoaden oan te nimmen of te behâlden en har ikkers te beplantsjen mei [[winterweet]]. ==Keppelings om utens== *[http://www.zoogdiervereniging.nl/gewonehamster Side oer de hamster op it webstee fan 'e ''Zoogdiervereniging''], mei in link (''Voorkomen in Nederland'') nei de side fan 'e ''Nationale Databank Flora en Fauna'', dêr't waarnimmings fan 'e hamster yn Nederlân op in kaartsje werjûn binne {{boarnen|boarnefernijing= * {{Aut|Boersma, Johannes}}, ''It Wylde Dierte'', Ljouwert, 1984 (Fryske Akademy). * {{Aut|Lange, Rogier; Twisk, Peter; Winden, Alphons van; Diepenbeek, Annelies van,}} ''Zoogdieren van West-Europa'', Utert, 2003 (St. Uitgeverij van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging en de Vereniging voor Zoogdierkunde en Zoogdierbeschrijving i.s.m. de Vereniging Natuurmonumenten), ISBN 9 05 01 10 770. Foar oare boarnen en fierdere literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/European_hamster ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Cricetus cricetus}} }} [[Kategory:Sûchdieresoarte]] [[Kategory:Kjifdier]] [[Kategory:Wrotmûseftige]] [[Kategory:Hamster]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Afganistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Belgje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bulgarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Dútslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Eastenryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Frankryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Hongarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kazachstan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kirgyzje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kroaasje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lúksemboarch (lân)]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lychtenstein]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Moldaavje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Mongoalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Nederlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn de Oekraïne]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Oezbekistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Poalen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Roemeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Servje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sibearje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sina]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sloveenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Slowakije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Switserlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tadzjikistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tsjechje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wyt-Ruslân]] 1phxwp9ujktb5i0ur4autl0nniti55r 0 70844 1153563 1138324 2024-05-03T00:55:37Z Ieneach fan 'e Esk 13292 bettere ferspriedingskaart wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte| Namme= gewoan fleanend iikhoarntsje| Ofbyld= [[Ofbyld:Pteromysvolans.jpg|250px]]| Ryk= [[dieren]] (''Animalia'')| Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'')| Klasse= [[sûchdieren]] (''Mammalia'')| Skift= [[kjifdieren]] (''Rodentia'') | Famylje= [[iikhoarntsjes]] (''Sciuridae'') | Skaai= [[fleanende iikhoarntsjes fan de Alde Wrâld]] (''Pteromys'') | Wittenskiplike namme = Pteromys volans | Beskriuwer, jier= [[Linnaeus]], 1758 | IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:Fersprieding fan it gewoan fleanend iikhoarntsje (Pteromys volans).png|center|250px]] }} It '''gewoane fleanende iikhoarntsje''' ([[Latyn]]ske namme: ''Pteromys volans''), ek wol it '''gewoane fleanhoarntsje''' neamd, is in [[sûchdieren|sûchdier]] út it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[iikhoarntsjes]] (''Sciuridae''), de [[tûke (taksonomy)|tûke]] fan 'e [[fleanende iikhoarntsjes]] (''Pteromyini'') en it [[skaai (taksonomy)|skaai]] fan 'e [[fleanende iikhoarntsjes fan de Alde Wrâld]] (''Pteromys''). Dizze [[soarte]] libbet fan [[Finlân]] oant yn [[East-Aazje]], en is it iennichste fleanende iikhoarntsje dat yn [[Jeropa]] foarkomt. Likemin as oare "fleanende" iikhoarntsjes kin dit bist fleane, mar ynstee sweeft er, troch in [[hûd]]flap tusken syn [[foarpoat|foar]]- en [[efterpoat]]en út te sprieden. ==Fersprieding== It gewoane fleanende iikhoarntsje komt foar yn it hast hiel [[Sibearje]], it grutte [[eilân]] [[Sachalin (eilân)|Sachalin]] ynbegrepen, mar hy ûntbrekt yn it [[Arktis|Arktyske]] noarden, dielen fan it súdwesten en suden, de eastlike punt fan it [[Tsjûkotka-skiereilân]] en op it hiele [[Kamtsjatka-skiereilân]]. Yn [[Aazje]] spriedt syn [[areaal]] him fierders út oer dielen fan noardeastlik [[Sina]], eastlik [[Mantsjoerije]], hiel [[Noard-Koreä]] en in stik fan noardlik [[Súd-Koreä]], it [[Japan]]ske eilân [[Hokkaido (eilân)|Hokkaido]], dielen fan noardlik en westlik [[Mongoalje]] en it uterste easten fan [[Kazachstan]]. Yn [[Jeropa]] komt er foar yn sintraal en noardlik [[Ruslân]] (útsein it Arktyske noardeasten en it [[Kola-skiereilân]] yn it noardwesten), en fierders yn súdlik en sintraal [[Finlân]], it grutste part fan [[Estlân]] en eastlik [[Letlân]], mei noch in rântsje fan it noardeastlik [[Wyt-Ruslân]]. ==Uterlike skaaimerken== It gewoane fleanende iikhoarntsje hat trochinoar in kop-romplingte fan 13-20&nbsp;sm, mei in sturtlingte fan 9-14&nbsp;sm en in gewicht fan 95-215&nbsp;g. Dêrby weagje wyfkes yn trochsneed 150&nbsp;g, wylst de mantsjes trochstrings justjes lytser en lichter binne. De [[pels]] is op 'e [[rêch]] grizich oant griisbrunich, mei in oerdwerse swartige streek dy't fan 'e [[nekke]] nei de [[foarpoat]]en rint, wylst de [[bealch]] witich is. De beide kleuren wurde faninoar skaat troch in skerpe demarkaasjeline. De [[sturt]] hat in ôfplatte foarm en is minder plommich as by [[beamiikhoarntsjes]]. De [[ear (lichemsdiel)|earen]] binne lyts, wylst de [[each|eagen]] grut en rûn binne en opmerklike inketswart fan kleur. Krekt as oare fleanende iikhoarntsjes hat it gewoane fleanende iikhoarntsje tusken de foar- en de efterpoaten in losse [[hûd]]flap sitten, it saneamde [[patagium]], dat er strak lûke kin troch de poaten út te sprieden. Op dy manear kin er genôch luchtdragend fermogen opwekje om fan beam nei beam te sweven oer ôfstannen fan 40-50&nbsp;m. [[File:Polatouche-estonien.jpg|left|thumb|200px|In gewoan fleanend iikhoarntsje "fljocht".]] ==Biotoop== Gewoane fleanende iikhoarntsjes jouwe de foarkar oan in [[biotoop]] fan [[mingd wâld]], al komme se, fral yn [[Sibearje]], ek wol foar yn [[nullewâld]]en. Leaver hawwe se lykwols in mjuks fan [[nullebeam]]men en [[leafbeam]]men, en fan dy lêsten benammen [[bjirk]]en. [[File:Pteromys-volans-1982.jpg|right|thumb|200px|It gewoane fleanende iikhoarntsje op in [[Finlân|Finske]] postsegel út [[1982]].]] ==Hâlden en dragen== It gewoane fleanende iikhoarntsje is in [[nachtdier]], dat fral let op 'e jûn aktyf wurdt, hoewol't wyfkes mei jongen ek wol oerdeis om fretten geane. De dei bringt er troch yn in beamholte, itsij ien dy't natuerlik ûntstien is, itsij in ferlittene [[spjocht]]ehoale. Soms kreaket er in nêstkastke dat bedoeld is foar [[fûgels]]. Gewoane fleanende iikhoarntsjes hâlde gjin [[wintersliep]], mar kinne [[winter]]deis by kâld [[waar]] soms wol ferskate dagen oan ien stik troch sliepe. Om't it in skou bist is, dat fral ûnder beskutting fan it nachtlik tsjuster foar 't ljocht komt, wurdt it gewoane fleanende iikhoarntsje sels yn gebieten dêr't er rûnom foarkomt, mar selden troch minsken waarnommen. It meast foarkommende bewiis fan syn oanwêzigens is syn kjitte, dy't oranje-giele [[rys]]kerlen net wanlyk is en dy't faak ûnder syn nêst oantroffen wurde kin. Gewoane fleanende iikhoarntsjes binne betûfte klimmers en kinne troch har hûdflap strak te lûken swevendewei ôfstannen fan soms wol 50&nbsp;m tusken beammen oerbrêgje. Dêrby fungearret har sturt as in soarte fan roer. By de lâning sette se de sturt omheech, wat makket dat se net mear horizontaal sweve, mar lichtlik fertikaal. De hûdflap kromje se dan wat, sadat dy as in soarte fan [[parasjute]] wurket en harren helpt om faasje te minderjen. It gewoane fleanende iikhoarntsje komt frijwol nea op 'e grûn. De [[peartiid]] falt yn 'e [[maityd]] en set yn súdlik [[Finlân]] útein yn 'e twadde helte fan [[maart]]. Ein [[april]] fynt der dan noch in twadde peartiid plak. Nei in [[draachtiid]] fan 5 wiken smyt it wyfke in nêst fan meastal 2-3 jongen, dy't by de berte sa'n 5&nbsp;g weagje. De libbensferwachting fan gewoane fleanende iikhoarntsjes bedraacht maksimaal sa'n 5 jier. Har natuerlike fijannen binne fral [[beamotter]]s, [[hûskat]]ten, [[wylde kat]]ten en ferskate soarten [[ûlen]]. [[File:Pteromys volans.jpg|left|thumb|300px|In gewoan fleanend iikhoarntsje tsjin 'e stam fan in [[beam]] oan.]] ==Fretten== It menu fan it gewoane fleanende iikhoarntsje bestiet út [[blêd (plant)|blêden]], [[sied (plant)|sieden]], [[dinne-apel]]s, [[beam]]leaten en -[[beam|knoppen]], [[nút (frucht)|nuten]] en [[bei]]en. Inkeldris folje se dat [[herbivoar]]e dieet oan mei [[fûgel]]aaien of sels jonge pykjes. Gewoane fleanende iikhoarntsjes lizze [[hjerst]]mis foarrieden foar de [[winter]] oan yn âlde [[spjocht]]ehoalen en soartgelikense sideplakken, dy't benammen besteane út [[els (beam)|elze]]- en [[bjirk]]ekatsjes, en soms in ynhâld fan wol 5 liter hawwe kinne. ==Status== It gewoane fleanende iikhoarntsje hat de [[IUCN-status]] fan "net bedrige", om't er yn it grutste part fan syn [[ferspriedingsgebiet]] noch rûnom foarkomt en syn populaasje stabyl liket te wêzen. Yn 'e [[Jeropeeske Uny]], dêr't er inkeld foarkomt yn [[Finlân]], [[Estlân]] en [[Letlân]], wurdt dizze soarte lykwols as kwetsber beskôge. Trochdat se ôfhinklik binne fan âldere, útholle beammen, hawwe gewoane fleanende iikhoarntsjes it dreech yn [[bosk]]gebieten dêr't geregeldwei kappe wurdt, en dy't sadwaande grutdiels út jonge oanplant besteane. Dat is de reden dat se bygelyks yn súdlik Finlân efterútbuorkje. It gewoane fleanende iikhoarntsje is it embleem fan it [[Nasjonaal Park Nuuksio]], yn 'e Finske gemeente [[Espoo]], dêr't er noch wol rûnom foarkomt. {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Siberian_flying_squirrel ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Pteromys volans}} }} [[Kategory:Sûchdieresoarte]] [[Kategory:Kjifdier]] [[Kategory:Iikhoarntsje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Estlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Finlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Japan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kazachstan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Mongoalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noard-Koreä]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sibearje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sina]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Súd-Koreä]] 0zs4t1eoeo1od0m8vy9i9kpc9z1oc3f 0 72158 1153553 1142376 2024-05-03T00:46:27Z Ieneach fan 'e Esk 13292 bettere ferspriedingskaart wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte| Namme= beamslieper| Ofbyld= [[Ofbyld:Dryomys nitedula.jpg|250px]]| Ryk= [[dieren]] (''Animalia'')| Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'')| Klasse= [[sûchdieren]] (''Mammalia'')| Skift= [[kjifdieren]] (''Rodentia'') | Famylje= [[sliepmûzen]] (''Gliridae'') | Skaai= [[beamsliepers]] (''Dryomys'') | Wittenskiplike namme = Dryomys nitedula | Beskriuwer, jier= [[Peter Simon Pallas|Pallas]], 1778 | IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:Fersprieding fan de beamslieper (Dryomys nitedula).png|center|250px]] }} De '''beamslieper''' of '''bosksliepmûs''' ([[wittenskiplike namme]]: ''Dryomys nitedula'') is in [[sûchdieren|sûchdier]] út it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[sliepmûzen]] (''Gliridae'') en it [[skaai (taksonomy)|skaai]] fan 'e [[beamsliepers]] (''Dryomys''), dat benammen foarkomt yn [[East-Jeropa]] en [[Sintraal-Aazje]]. Dizze [[soarte]] waard foar it earst [[wittenskip]]lik beskreaun yn [[1778]], troch de [[Dútslân|Dútske]] [[soölooch]] [[Peter Simon Pallas]]. De beamslieper is in útsprutsen [[bosk]]bewenner, dy't yn iepen lânskipstypen net oerlibje kin. Hy is it naust besibbe oan 'e oare beide soarten fan it skaai [[beamsliepers]], mar liket kwa tekening tige op 'e [[ikelmûs]] (''Eliomys quercinus''), al is dy in slach grutter. ==Fersprieding== It [[ferspriedingsgebiet]] fan 'e beamslieper beslacht it grutste part fan [[East-Jeropa]] en de [[Balkan]], dêr't er foarkomt fan it [[Baltikum]] oant de kust fan 'e [[Adriatyske See]]. De eastgrins fan syn [[areaal]] falt gear mei de [[rivier]] de [[Wolga]] en it [[Oeral (berchtme)|Oeral]]berchtme, yn eastlik [[Jeropeesk Ruslân]]. Yn it súdeasten heart ek [[Transkaukaazje]] ta syn ferspriedingsgebiet. It meast westlike diel fan it areaal leit yn eastlik [[Switserlân]], wylst er yn [[Eastenryk]] foarkomt oant justjes besuden de [[Donau]]. Der libbet in isolearre populaasje yn it [[Boheemske Wâld]], oan 'e [[Tsjechje|Tsjechysk]]-[[Dútslân|Dútske]] grins. Fierders besteane der ek isolearre populaasjes yn ferskate dielen fan [[Sintraal-Aazje|Sintraal]]- en [[West-Aazje]], wêrûnder parten fan [[Afganistan]] en de [[Sina|Sineeske]] autonome regio [[Sinkiang-Oeigoerje]], de [[Tjensjan-bergen]] fan [[Tadzjikistan]], [[Kirgyzje]] en [[Kazachstan]], sintraal [[Iraan]] en in part fan [[Israel]]. De grutste populaasjetichtheid komt foar yn 'e wâlden fan [[Moldaavje]], de [[Kaukasus]] en [[Sintraal-Aazje]]. ==Uterlike skaaimerken== De beamslieper hat trochinoar in kop-romplingte fan 8-11&nbsp;sm, mei in sturtlingte fan 7-10&nbsp;sm en in gewicht fan 17-40&nbsp;g (flak foar de [[wintersliep]] útrinnend nei 50&nbsp;g). De [[pels]] fariëarret op 'e [[rêch]] fan griisbrún yn it westen fan it [[areaal]] oant rodzich brún mear nei it easten ta. Op 'e [[fang (lichemsdiel)|fangen]] is de kleur wat ljochter, en de [[bealch]] en [[poat]]en binne witich oant krêmkleurich. Tusken it brune en wite diel fan 'e pels bestiet in skerpe demarkaasjeline. De [[kop]] is boppe-op brún, mei in stikjes wyt tusken de [[each|eagen]] yn en op 'e [[wang]]en, it [[kin]] en de [[kiel]]. Fan 'e [[snút]] rint in bân fan swart [[hier (begroeiïng)|hier]] oer de [[each|eagen]] en de frij lytse [[ear (lichemsdiel)|earen]] hinne nei de [[nekke]] ta, wat dit bist in maskere oansjen jout. De [[sturt]] is grizich, mei soms in wyt puntsje oan 'e útein, en is in [[plomsturt]] net wanlyk. De beamslieper kin fan 'e [[ikelmûs]] (''Eliomys quercinus'') ûnderskaat wurde troch syn behindiger stal, lytsere earen en trochdat de sturt fan 'e ikelmûs in lyts kwastje oan 'e útein hat, dat fan boppe swart en fan ûnderen wyt is. Boppedat oerlaapje de ferspriedingsgebieten fan dizze beide bisten inoar net of frijwol net, dat yn it wyld kin men se eins net trochinoar helje. ==Biotoop== Beamsliepers binne útsprutsen boskbewenners, al libje se dêrbinnen yn in wiid ferskaat oan [[habitat]]s. Se kinne foarkomme yn sawol [[leafwâld|leaf]]-, [[mingd wâld|mingd]] as [[nullewâld]], al lykje se oer it algemien de foarkar te jaan oan âlde leafbosken mei in rike ûndergroei fan [[strewelleguod]]. Yn it westen fan har [[ferspriedingsgebiet]] komme se lykwols gauris foar yn [[spjir]]rewâlden, en op oare plakken ek wol yn [[rivier]]bosken en oan boskrânen mei [[bei]]dragende [[beam]]men en [[strûk]]en en yn [[hôf (perseel mei fruitbeammen)|hôven]]. Ek [[rots]]ige terreinen yn [[berch]]bosken en op 'e [[wâld]][[steppe]]s fan [[Aazje]] hearre ta har wengebiet. Yn 'e [[Alpen]] komme se foar oant op in hichte fan 2.300&nbsp;m, mar yn oare [[berchtme]]n binne se waarnommen oant op 3.500&nbsp;m. ==Hâlden en dragen== De beamslieper libbet foar it meastepart yn [[beam]]men, dêr't er sels nêsten fan twiichjes, [[blêd (plant)|blêden]] en [[moas]] oanleit, mar ek wol nêstkasten kreaket of gebrûk makket fan âlde [[fûgel]]nêsten of [[beam]]holten. Faak kringt er ek ferlitten gebouwen binnen, lykas [[berch]]hutten, en sels wol [[minske|minsklike]] wenten yn [[stêd]]en. Eigenboude nêsten binne rûn, mei in trochsneed fan 25-30&nbsp;sm, en befine har yn 'e regel op sa'n 2&nbsp;m boppe de grûn. [[File:2007. Stamp of Belarus 0683.jpg|right|thumb|250px|De beamslieper op in [[Wyt-Ruslân|Wytrussyske]] postsegel út [[2007]].]] Beamsliepers binne [[nachtdier]]en, dy't it aktyfst binne tusken [[sinne|sinne-ûndergong]] en ien oere foar de moarnsdage. Soms binne se ek oerdeis yn 't spier. It binne sosjale bisten, dy't it hiele jier troch yn losse groepen libje, útsein yn 'e [[peartiid]], as pearkes fan in mantsje en in wyfke har fan 'e rest ôfsûnderje. Fan [[oktober]] oant [[april]] (soms oant yn [[maaie]]) hâlde se in [[wintersliep]], dy't se trochbringe yn ûndergrûnske hoalen op in djipte fan 30-60&nbsp;sm. De [[peartiid]] folget koart nei it ûntwekjen út 'e wintersliep, en rint fan [[maaie]] oant ein [[july]]. Nei in draachtiid fan likernôch 4 wiken smyt it wyfke dan in nêst fan 2-6 jongen, dy't mei in moanne al selsstannich binne, mar yn elts gefal oant yn 'e [[hjerst]] yn 'e neite fan har mem omhingjen bliuwe. Beamsliepers hâlde it by ien nêst jongen yn it jier. De libbensferwachting fan beamsliepers bedraacht sa'n 5 (oant maksimaal 6) jier. Natuerlike fijannen binne benammen de [[wâldûle]] (''Strix aluco'') en de [[oehoe]] (''Bubo bubo''), en fierders de [[beamotter]], [[stienmurd]], [[Jeropeeske wylde kat]] en oare soarten [[ûlen]]. ==Fretten== Beamsliepers binne [[omnivoar]]en, dy't behalven [[plant]]aardich materiaal ek it hiele jier troch [[dier]]lik guod frette. Op it menu steane benammentlik [[frucht (plant)|fruchten]], [[plant]]eknoppen, [[sied (plant)|sieden]], [[nút (frucht)|nuten]], [[blêd (plant)|blêden]], [[ynsekten]], [[larve]]n en sels [[fûgel]]piken. Oan 'e ein fan 'e [[simmer]] lizze beamsliepers itensfoarrieden oan foar de [[winter]]. ==Status== De beamslieper hat de [[IUCN-status]] fan "net bedrige", mei't er yn syn [[ferspriedingsgebiet]] noch rûnom foarkomt en om't de populaasje stabyl liket te wêzen, al is er yn it westlike part fan syn [[ferspriedingsgebiet]] seldsum. Yn [[Tsjechje]] hat er de status fan in bedrige bistesoarte. Under de regeljouwing fan 'e [[Konvinsje fan Bern]] en de [[Habitats- en Soarterjochtline]] fan 'e [[Jeropeeske Uny]] is de beamslieper in beskerme bistesoarte wêrfan't it foarkommen befoardere wurde moat. {{boarnen|boarnefernijing= * {{Aut|Boersma, Johannes}}, ''It Wylde Dierte'', Ljouwert, 1984 (Fryske Akademy). * {{Aut|Lange, Rogier; Twisk, Peter; Winden, Alphons van; Diepenbeek, Annelies van,}} ''Zoogdieren van West-Europa'', Utert, 2003 (St. Uitgeverij van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging en de Vereniging voor Zoogdierkunde en Zoogdierbeschrijving i.s.m. de Vereniging Natuurmonumenten), ISBN 9 05 01 10 770. Foar oare boarnen en fierdere literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Forest_dormouse ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Dryomys nitedula}} }} [[Kategory:Sûchdieresoarte]] [[Kategory:Kjifdier]] [[Kategory:Sliepmûs]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Abgaazje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Afganistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Albaanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Armeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Azerbeidzjan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bosnje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bulgarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Eastenryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Georgje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Grikelân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Hongarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Irak]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Iran]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Israel]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Itaalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kazachstan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kirgyzje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kosovo]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kroaasje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Libanon]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lychtenstein]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noard-Masedoanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Moldaavje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Mongoalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Montenegro]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn de Oekraïne]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Oezbekistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Pakistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Poalen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Roemeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Servje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sibearje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sina]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sloveenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Slowakije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Súd-Osseesje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Switserlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Syrje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tadzjikistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tsjechje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkmenistan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wyt-Ruslân]] 0xarqzazo3bhyw5grqn31qk387okm3l 0 84906 1153565 1138398 2024-05-03T00:57:27Z Ieneach fan 'e Esk 13292 bettere ferspriedingskaart wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme= pallasiikhoarntsje |Ofbyld= [[Ofbyld:A_Sciuridae_in_Taipei_2.jpg|250px]] |Ryk= [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse= [[sûchdieren]] (''Mammalia'') |Skift= [[kjifdieren]] (''Rodentia'') |Famylje= [[iikhoarntsjes]] (''Sciuridae'') |Skaai= [[pronkiikhoarntsjes]] (''Callosciurus'') |Wittenskiplike namme= Callosciurus erythraeus |Beskriuwer, jier= [[Peter Simon Pallas|Pallas]], 1779 |IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:Fersprieding fan it pallasiikhoarntsje (Callosciurus erythraeus).png|center|250px]] }} It '''pallasiikhoarntsje''', '''Pallas' iikhoarntsje''' of ek wol '''readbealchiikhoarntsje''' ([[Latyn]]ske namme: ''Callosciurus erythraeus''), is in [[sûchdieren|sûchdier]] út it [[skift]] fan 'e [[kjifdieren]] (''Rodentia''), de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[iikhoarntsjes]] (''Sciuridae'') en it [[skaai (taksonomy)|skaai]] fan 'e [[pronkiikhoarntsjes]] (''Callosciurus''), dat lânseigen is yn 'e súdlik [[Sina]] en dielen fan [[Súdeast-Aazje]]. As [[eksoat]] komt dizze soarte ek foar yn [[Nederlân]]. It pallasiikhoarntsje tanket syn namme oan 'e [[Dútslân|Dútske]] [[soölooch]] [[Peter Simon Pallas]] ([[1741]]-[[1811]]). ==Fersprieding== ===Lânseigen=== It pallasiikhoarntsje komt fan natuere foar yn 'e súdlike helte fan [[Sina]] (mar yn [[Tibet]] inkeld yn 'e súdeastlike grinskrite), op [[Taiwan]], yn hiel [[Fjetnam]] behalven it uterste suden en yn hiel [[Laos]] behalven it súdwesten. Ek komt dit bist foar yn noardlik en eastlik [[Birma]], noardlik, sintraal en westlik [[Tailân]], it noardeasten fan [[Kambodja]], it binnenlân fan it [[skiereilân]] [[Malakka]] en dielen fan [[Bûtan]] en it uterste easten fan [[Yndia]] en [[Banglades]]. ===As eksoat=== Pallasiikhoarntsjes libje as [[eksoat]]en ek yn oare dielen fan 'e wrâld, dêr't se troch de [[minske]] yntrodusearre binne en dêr't se yn 'e regel beskôge wurde as in skealike soarte, om't se mei de lânseigen iikhoarntsjesoarten konkurrearje. Dat is bgl. it gefal yn [[Japan]]; yn 'e [[Argentynje|Argentynske]] provinsje [[Buenos Aires (provinsje)|Buenos Aires]]; yn it [[Belgje|Belgyske]] [[Dadizele]]; en op 'e [[Cap d'Antibes]], yn [[Frankryk]]. Yn [[Nederlân]] komt it pallasiikhoarntsje foar yn [[Midden-Limburch]], op 'e súdlike [[Peel]], en ek yn 'e provinsje [[Noard-Brabân]], yn 'e omkriten fan [[Oss]]. [[File:A Sciuridae in Taipei 4.JPG|left|thumb|250px|In pallasiikhoarntsje yn in [[park]] yn [[Taipei]].]] ==Uterlike skaaimerken== It pallasiikhoarntsje hat trochinoar in kop-romplingte fan 16-28&nbsp;sm, mei in sturtlingte fan 11-26&nbsp;sm en in gewicht fan 310-460&nbsp;g. De kleur fan 'e [[pels]] ferskilt frijwat tusken de ûnderskate [[ûndersoarte]]n, mar is oer it algemien in tint brún dy't op 'e [[bealch]] mear nei readich útskaait, mei faak wat swart op 'e [[sturt]]. Der bestiet gjin [[seksuële dimorfy]] by dizze soarte: beide [[geslacht (sekse)|geslachten]] komme foar yn deselde kleurfariëteiten en binne rûchwei likegrut. It persize kleurpatroan fan pallasiikhoarntsjes is handich om 'e ûndersoarten faninoar te ûnderskieden, mar makket it dreech om 'e hiele soarte fan nau besibbe oare soarten te ûnderskieden. ==Biotoop== Pallasiikhoarntsjes libje yn har lânseigen [[ferspriedingsgebiet]] ornaris yn [[wâld]][[biotoop|biotopen]] dy't har ûnder in hichte fan 3.000&nbsp;m befine. Dêrby komme se foar yn sawol [[tropysk reinwâld|tropyske reinwâlden]], [[subtropysk klimaat|subtropyske]] en [[berchtme|subalpine]] [[nullewâld]]en en [[leafwâld|tuskenbeiden leafwâlden]]. ==Hâlden en dragen== It pallasiikhoarntsje is in [[beam]]bewenner dy't allinnich oerdeis aktyf is. Op 7-18&nbsp;m boppe de grûn leit er nêsten oan fan [[blêd (plant)|blêden]] en oar [[plant]]aardich materiaal. Inkeld graaft er ek wolris in ûndergrûnske hoale. Wyfkes hawwe [[territoarium (biology)|territoaria]] fan ½-¾&nbsp;[[hektare|ha]] dy't inoar ornaris net oerlaapje, wylst mantsjes gruttere territoaria ûnderhâlde, fan 1⅓-3¾&nbsp;ha, dy't sawol de territoaria fan ferskate wyfkes as dy fan oangrinzgjende mantsjes oerlaapje. Pallasiikhoarntsjes brûke alaarmroppen om soartgenoaten (en oare bisten) te warskôgjen foar [[rôfdier]]en. It is waarnommen hoe't se soms beambeklimmende [[slange]]n yn in groep oanfalle. Fral wyfkes dy't jongen hawwe, nimme gauris oan sokke oanfallen diel. [[File:Callosciurus-erythraeus (drink water in park).JPG|right|thumb|280px|In pallasiikhoarntsje nimt in slokje wetter.]] Pallasiikhoarntsjes hawwe gjin fêste [[peartiid]] en plantsje har sadwaande it hiele jier rûn fuort. Faak [[pearing|pearje]] de wyfkes wer sadree't de jongen út it lêste nêst ôfwûn binne. Nei in [[draachtiid]] fan 47-49&nbsp;dagen wurde dan 1-4, mar yn 'e measte gefallen 2 jongen smiten. Dy ferlitte it nêst as se 40-50 dagen âld binne, en binne mei in jier geslachtsryp. Pallasiikhoarntsjes kinne yn finzenskip 17 jier âld wurde, hoewol't har libbensferwachting yn it wyld perfoarst in stik koarter wêze sil. ==Fretten== Lykas alle beambewenjende iikhoarntsjes is it pallasiikhoarntsje yn haadsaak in [[herbivoar]]. Op it menu steane benammen [[blêd (plant)|blêden]], [[blom]]men, [[sied (plant)|sied]] en [[frucht (plant)|fruchten]]. Dêrnjonken beplúzje se ek in lytse hoemannichte [[ynsekten]], en hiel út en troch ris in [[fûgel]]aai. By 't [[hjerst]]mis lizze pallasiikhoarntsjes in [[winter]]foarrie oan, besteande út [[ikel (frucht)|ikels]] en oare [[nút (frucht)|nuten]]. ==Status== It pallasiikhoarntsje hat de [[IUCN-status]] fan "net bedrige", mei't er yn syn [[ferspriedingsgebiet]] noch rûnom foarkomt en om't de populaasje stabyl liket te wêzen. ==Undersoarten== {{Kolommen4 |Kolom1= * ''C. e. erythraeus'' * ''C. e. atrodorsalis'' * ''C. e. bartoni'' * ''C. e. bhutanensis'' * ''C. e. bonhotei'' * ''C. e. castaneoventris'' * ''C. e. erythrogaster'' * ''C. e. flavimanus'' |Kolom2= * ''C. e. gloveri'' * ''C. e. gongshanensis'' * ''C. e. gordoni'' * ''C. e. griseimanus'' * ''C. e. griseopectus'' * ''C. e. haringtoni'' * ''C. e. hendeei'' * ''C. e. hyperythrus'' |Kolom3= * ''C. e. intermedius'' * ''C. e. michianus'' * ''C. e. ningpoensis'' * ''C. e. pranis'' * ''C. e. qinglingensis'' * ''C. e. rubeculus'' * ''C. e. shanicus'' * ''C. e. siamensis'' |Kolom4= * ''C. e. sladeni'' * ''C. e. styani'' * ''C. e. thai'' * ''C. e. thaiwanensis'' * ''C. e. wuliangshanensis'' * ''C. e. wulingshanensis'' * ''C. e. zhaotongensis'' * ''C. e. zimmeensis'' }} ==Keppelings om utens== *[http://www.zoogdiervereniging.nl/pallaseekhoorn Side oer it pallasiihoarntsje op it webstee fan 'e ''Zoogdiervereniging''], mei in link (''Voorkomen in Nederland'') nei de side fan 'e ''Nationale Databank Flora en Fauna'', dêr't waarnimmings fan it pallasiikhoarntsje yn Nederlân op in kaartsje werjûn binne {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Pallas's_squirrel ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Callosciurus erythraeus}} }} [[Kategory:Sûchdieresoarte]] [[Kategory:Kjifdier]] [[Kategory:Iikhoarntsje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bangladesj]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Birma]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bûtan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Fjetnam]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kambodja]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Laos]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Maleizje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sina]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tailân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Taiwan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Yndia]] [[Kategory:Eksoat yn Argentynje]] [[Kategory:Eksoat yn Belgje]] [[Kategory:Eksoat yn Frankryk]] [[Kategory:Eksoat yn Japan]] [[Kategory:Eksoat yn Nederlân]] sbbq1t9pjwu179d9yvl9iii003seekz 0 121636 1153561 1142478 2024-05-03T00:54:33Z Ieneach fan 'e Esk 13292 bettere ferspriedingskaart wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte| Namme= teapert| Ofbyld= [[File:Corncrake2.jpg|250px]]| lûd=[[File:Crex crex, July 2010.ogg|250px]]| Ryk= [[dieren]] (''Animalia'')| Stamme= [[rêchstringdieren]] (''Chordata'')| Klasse= [[fûgels]] (''Aves'')| Skift= [[kraanfûgeleftigen]] (''Gruiformes'') | Famylje= [[ralfûgels]] (''Rallidae'') | Skaai= [[teaperts]] (''Crex'') | Wittenskiplike namme = Crex crex| Beskriuwer, jier= [[Linnaeus]], 1758| IUCN-status= [[IUCN-status]]: net bedrige ---- |lânkaart=[[File:Fersprieding fan de teapert (Crex crex).png|center|250px]]<small>{{Color box|#FFFF00}} [[simmerfûgel]] en [[brieden (fûgels)|briedgebiet]]<br>{{Color box|#0080FF}} [[wintergast]]</small> }} De '''teapert''', ek: '''kreaker''', '''kreakhintsje''' of '''miedkreaker''' ([[wittenskiplike namme]]: ''Crex crex'', foarh. ek wol ''Crex pratensis''), is in [[fûgels|fûgel]] út it [[skift]] fan 'e [[kraanfûgeleftigen]] (''Gruiformes''), de [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan 'e [[ralfûgels]] (''Rallidae'') en it [[skaai (taksonomy)|skaai]] fan 'e [[teaperts]] (''Crex''), dy't yn [[Jeropa]] en [[Sintraal-Aazje]] [[brieden (fûgels)|briedt]] en yn [[East-Afrika|East]]- en [[Súdlik Afrika]] [[wintergast|oerwinteret]]. Eartiids kaam dit bist ek rûnom yn [[Fryslân]] en de rest fan [[Nederlân]] foar, mar troch de [[meganisaasje]] fan 'e [[lânbou]] is er omtrint de midden fan 'e [[tweintichste iuw]] yn [[Nederlân]] seldsum wurden, wylst er yn Fryslân suver hielendal weiwurden is. De [[Latyn]]ske [[namme]] ''crex'' is in [[onomatopee]] op basis fan it [[Gryksk]]e κρεξ, ''krex'', dat ferwiist nei de kreakjende rop fan 'e teapert. Yn it [[Nederlânsk]] stiet de teapert bekend as de ''kwartelkoning'', wat ta it misbegryp laat hat dat dizze fûgel besibbe wêze soe oan 'e [[kwartel]] (''Coturnix coturnix''). Dat is lykwols net sa, mei't de kwartel ta in totaal ferskillende famylje heart (ntl. de [[fazanteftigen]], ''Phasianidae''). ==Fersprieding== ===Algemien foarkommen=== De teapert is in [[simmerfûgel]] yn grutte dielen fan [[Jeropa]] en [[Sintraal-Aazje]], dêr't er [[brieden (fûgels)|briedt]] en him [[fuortplanting|fuortplantet]]. Datoangeande mijt er lykwols [[Ingelân]], [[Wales]], de súdwestpunt fan [[Ierlân]], [[Bretanje]] it grutste part fan it [[Ibearysk Skiereilân]], [[Itaalje]], [[Albaanje]], [[Grikelân]], [[Iislân]], [[Jutlân]], it noarden en it binnenlân fan [[Skandinaavje]] en it noarden fan [[Ruslân]]. Bûten Jeropa komt er wol wer foar yn [[Anatoalje]], de [[Kaukasus]], noardlik [[Iraan]], súdwestlik [[Sibearje]] oant en mei de krite fan 'e [[Baikalmar]], noardlik en eastlik [[Kazachstan]], noardwestlik [[Mongoalje]] en in diel fan 'e [[Sina|Sineeske]] regio [[Sinkiang-Oeigoerje]]. As [[wintergast]] ferbliuwt de teapert yn dielen fan [[East-Afrika]] en [[Súdlik Afrika]], te witten: de súdlike helte fan [[Tanzania]], hiel [[Mozambyk]], [[Malawy]], [[Simbabwe]], [[Lesoto]] en [[Swazylân]], it súdeasten fan 'e [[Demokratyske Republyk Kongo]], it noarden en easten fan [[Botswana]], it uterste noardeasten fan [[Namybje]] en de eastlike helte fan [[Súd-Afrika]]. Foar de [[fûgeltrek]], [[hjerst]]mis nei it suden en by 't [[maityd]] nei it noarden ta, besteane twa haadrûtes: in westlikenien oer [[Marokko]], [[Algerije]] en it [[Ibearysk Skiereilân]], en in eastlikenien, dy't mear brûkt wurdt, oer [[Egypte]] en it [[Midden-Easten]] hinne. Fierders binne teaperts as [[dwaalgast]]en waarnommen yn [[Noard-Amearika]], [[Sry Lanka]], [[Fjetnam]] en [[Austraalje (lân)|Austraalje]], op 'e [[Seysjellen]], [[Bermuda]], [[Grienlân]], [[Iislân]], de [[Fêreu-eilannen]], de [[Azoaren]], [[Madeara]] en de [[Kanaryske Eilannen]]. [[File:Crex crex00.jpg|left|thumb|200px|In pear [[folwoeksen]] teaperts mei in [[pykje]].]] ===Foarkommen yn Nederlân en Fryslân=== Oant it begjin fan 'e [[tweintichste iuw]] wie de teapert in frij algemiene briedfûgel yn [[Fryslân]] en de rest fan [[Nederlân]]. Tsjûge dêrfan is it [[gedicht]] ''[[Geale' Sliepke]]'', fan [[Eeltsje Hiddes Halbertsma]], út [[1829]]. Dêryn jout de [[dichter]] in [[idylle|idyllysk]] byld fan it Fryske [[plattelân]] en neamt dêrby de teapert as in folslein normaal ûnderdiel dêrfan. Troch de [[meganisaasje]] fan 'e [[lânbou]] ferdwûn de fûgel lykwols fan 'e midden fan 'e [[tweintichste iuw]] ôf út it lân, oant der tsjin [[1970]] noch mar in pear kriten yn Nederlân wiene dêr't er foarkaam: yn 'e [[uterwaard]]en fan 'e [[Ryn]], de [[Waal]] en de [[Isel]] en yn eastlik [[Grinslân]]. Hoewol't der yn 'e [[1990]]-er jierren in lytse taname wie, begûn it tal teaperts yn Nederlân nei [[2000]] wer te sakjen. Yn [[2004]] waard de fûgel as 'kwetsber' op 'e [[Nederlânske reade list (fûgels)|Nederlânske reade list]] set. ==Uterlike skaaimerken== De teapert is in middelgrutte [[ralfûgel]], mei in lichemslingte fan 27-30&nbsp;sm en in wjukspanne fan 42-53&nbsp;sm. [[Mantsje]]s weagje trochinoar 165&nbsp;g en [[wyfke]]s binne yn trochsneed justjes lichter mei 145&nbsp;g. [[Folwoeksen]] mantsjes hawwe in brún-swarte [[krún]] en in boppelichem fan deselde [[kleur]], mei dêrtrochhinne streken fan griis of bêzje. De [[wjuk]]ken binne in opfallende kastanjebrune kleur mei in pear witige streken. De foarside fan 'e [[kop]], de [[hals (lichemsdiel)|hals]] en it [[boarstkast (lichemsdiel)|boarst]] binne blau-griis, de [[bealch]] wyt, de [[poat]]en fealgriis en de ûnderkant fan 'e [[sturt]] hat kastanjebrune en wite streken. De sterke [[snaffel]] is fleiskleurich en dêrwei rint in bleek brunige streek oer it [[wang]] nei de fierste [[each]]hoeke. Wyfkes sjogge der min ofte mear itselde út, mar it boppeliif hat in wat waarmere kleurnuânse en de wangstreek is smeller en minder brún. By healwoeksen eksimplaren skynt it boppelichem wat út 'en gielens, en de [[pyk (fûgel)|piken]] hawwe swart [[dûns (fearren)|dûns]], krektlyk as alle ralfûgelpiken. Folwoeksen teaperts [[ferfearjen|ferfearje]] nei de [[peartiid]], yn [[augustus]], ear't se ôfsette nei [[Afrika]], en foar't se Afrika wer ferlitte is der nochris in ferfearring, mar dêrmei binne inkeld de [[fear (fûgel)|fearren]] fan 'e kop, it boppeliif en de sturt muoid. De teapert liket kwa kleur sterk op 'e nau besibbe [[Afrikaanske teapert]] (''Crex egregia''), dêr't er syn oerwinteringsgebiet mei dielt, mar kin dêrfan ûnderskaat wurde trochdat er in slach grutter is. [[File:Haymaking_-_geograph.org.uk_-_38831.jpg|right|thumb|250px|[[Meganisaasje|Meganisearre]] [[ûngetiid]]zjen is funest foar it wolwêzen fan 'e teapertpopulaasje.]] ==Lûd== Yn 'e [[peartiid]] en de [[briedtiid]] is geregeldwei de karakteristike, kreakjende rop fan 'e mantsjeteaperts te hearren, in lûd en trochkringend ''krek-krek''. Dy rop kin op in ôfstân fan oardel [[km]] heard wurde, en is bedoeld om oare manlike teaperts út it eigen [[territoarium (biology)|territoarium]] te ferdriuwen en om wyfkes oan te lûken. Undersyk hat útwiisd dat de rop soms wol 20.000 kear yn ien [[nacht]] troch ien en deselde teapert werhelle wurdt, mei in dúdlike pyk tusken [[midsnacht]] en 3.00 oere [[moarn (deidiel)|moarns]]. Wyfketeaperts uterje soms in rop dy't sterk op dy fan 'e mantsjes liket en in oaren dy't fan ''tsjiip'' giet, mar hâlde har oer it algemien stil, behalven as se piken hawwe, dy't se mei in ''û-û-û''-lûd roppe. Yn it oerwinteringsgebiet yn Afrika swije de teaperts. ==Biotoop== De teapert is foar it meastepart in fûgel fan it leechlân, mar briedt ek yn [[berchtme]]n oant in hichte fan 3.000&nbsp;m (hoewol yn 'e [[Alpen]] net heger as 1.400&nbsp;m). It meast gaadlike [[biotoop]] wurdt lykwols foarme troch [[greidlân]] en [[steppe]]n. Minder as de measte [[ralfûgels]] is de teapert oan [[oerflaktewetter]] bûn, hoewol't er [[rivier]]siggen net oerslacht. In fereaske is wol dat de [[plant|begroeiïng]] 50&nbsp;sm heech of heger is. Dat is ek ien fan 'e redens dat de teapert tsjintwurdich yn [[Fryslân]] net of frijwol net mear foarkomt, mei't de [[boer]]en it [[gers]] tsjintwurdich nea mear sa lang groeie litte. [[File:Hay_Crop_-_geograph.org.uk_-_34715.jpg|left|thumb|250px|It [[biotoop]] dêr't de teapert yn [[Jeropa]] yn libbet.]] ==Hâlden en dragen== De teapert hat in goede [[skutkleur]], en is yn it wyld dreech te sjen. Ornaris hâldt er him beskûl yn lange [[fegetaasje]], mar soms weaget er him eefkes op 'e iepen romte. Der binne inkele gefallen bekend fan teaperts dy't tige nuet wiene; sa kuiere in teapert op it [[Skotlân|Skotske]] [[eilân]] [[Tiree]] fiif jier efterinoar samar de [[koken]] fan in [[hûs]] binnen, wylst in oarenien op it Skotske eilân [[Barra]] yn [[1999]] by in [[pleats]] kaam om mei te fretten as de [[hin]]nen fuorre waarden. Yn [[Afrika]] hâlde en drage teaperts har oer it algemien folle skouwer as yn [[Jeropa]]. Teaperts binne [[dei|oerdeis]] it aktyfst op 'e iere [[moarn (deidiel)|moarn]] en de lette [[jûn]], en nei swiere [[rein (delslach)|rein]] en ûnder lichte rein. Se binne gjin krêftige fleaners, hoewol't se troch harren gruttere gewicht op 'e wjuk better út 'e fuotten kinne as de [[Afrikaanske teapert]]. De teapert rint op heechstappende wize, en kin tige fluch troch it lange gers drave, wêrby't er syn lichem horizontaal hâldt, mei de snaffel rjocht foarút stykjend. As er fersteurd wurdt, is te foet útnaaien syn earste reäksje. Helpt dat net, dan fljocht er fuort, mar oer it algemien net fierder as 50&nbsp;m, wêrby't er dan sa mooglik lânet oare kant wat [[strewelleguod]] of in pear [[beam]]men. Teaperts kinne ek [[swimmen|swimme]], mar dogge dat inkeld as it in saak fan libben en dea is. As se pakt wurde, hâlde se har faak foar dea oant se in kâns sjogge om dochs noch út te piken. [[File:Corncrake.jpg|right|thumb|180px|In folwoeksen teapert gluorket tusken de begroeiïng troch.]] Yn 'e oerwinteringsgebieten yn Afrika libje teaperts in [[solitêr]] bestean, wêrby't elts eksimplaar in (oerlaapjend) [[territoarium (biology)|territoarium]] hat fan 4,2 oant 4,9&nbsp;[[hektare|ha]]. Foar de [[fûgeltrek|trek]] foarmje se swaarmen fan oant 40 fûgels, dy't har soms oanslute by gruttere swaarmen [[kwartel]]s, in ferskynsel dêr't de [[Nederlânsk]]e namme ''kwartelkoning'' op weromgiet (krekt as it [[Dútsk]]e ''Wachtelkönig'' en it [[Frânsk]]e ''roi de caille''). De migraasje fynt nachts plak, wylst se oerdeis útrêste. It fermogen ta migraasje is oanberne, en dat leare de jongen dus net fan 'e [[âlden]]. Sterker noch, út ûndersyk hat bliken dien dat teapertpiken dy't tsien [[generaasje]]s lang yn [[Jeropa]] yn finzenskip holden wiene, gjin inkele muoite hiene om it paad nei de oerwinteringsgebieten yn Afrika te finen. Lange tiid waard oannommen dat teaperts [[monogamy|monogame]] fûgels binne, mar yn [[1995]] waard ûntdutsen dat mantsjes soms mei twa of noch mear wyfkes [[pearje]]. De grutte fan territoaria fan 'e mantsjes yn 'e briedgebieten rint útinoar fan 3 oant 51&nbsp;[[hektare|ha]], mar bedraacht yn trochsneed 15,7&nbsp;ha. Wyfkes hawwe in folle lytser territoarium, fan trochinoar 5,5&nbsp;ha. Mantsjes ferdigenje har territoarium tsjin (manlike) ynkringers, earst troch te roppen, en, as dat net helpt, troch harren sa grut mooglik te meitsjen, mei [[kop]] en [[skouder]]s omheech en de [[wjuk]]ken hingjend oant op 'e grûn. As de tsjinstanner dan net belies jout, mar ynstee deselde hâlding oannimt, kin der in wier gefjocht ûntstean, wêrby't de fûgels opspringe en nei inoar pikke en soms ek skoppe. Wyfkes hawwe oan dit alles part noch diel. [[File:Crex crex MHNT.ZOO.2010.11.69.1.jpg|thumb|left|250px|Teapert[[aai (bist)|aai]]en.]] Om in wyfke te winnen docht in mantsje in koarte [[balts]], wêrby't der de [[hals (lichemsdiel)|hals]] útrekt en de kop hingje lit, wylst er de [[sturt]] opset en de wjukken spriedt. As dêr geunstich op reägearre wurdt, sil er besykje en kom it wyfke fan efteren benei, sadat er op har [[rêch]] springe en mei har [[pearje]] kin. It [[fûgelnêst|nêst]], mei in [[diameter]] fan 12-15&nbsp;sm en in djipte fan 3-4&nbsp;sm, wurdt yn 'e regel op 'e grûn mank it lange [[gers]] makke, mar soms ûnder in [[hage]] of tusken de [[woartel (plant)|woartels]] fan in solitêre beam. Dêryn leit it wyfke 6-14, mar ornaris 8-12 [[aai(bist)|aai]]en, yn 'e regel mei tuskenskoften fan in [[dei]]. It [[brieden (fûgels)|brieden]] wurdt troch it wyfke allinnich dien. It [[ynstinkt]] om stil sitten te bliuwen en sa min mooglik te bewegen as der gefaar driget, om dan op it alderlêste momint út te naaien, liedt yn 'e moderne [[lânbou]] ta in protte stjergefallen. De aaien komme nei 19-20 dagen út, en teapertpiken binne [[nêstflechters]], dy't al mei twa dagen it nêst ferlitte en mei 34-38 dagen selsstannich libje. De âlden begjinne likernôch 42 dagen nei it earste in nij briedsel, wêrfan't de aaien al nei 16-18 dagen útkomme. De healwoeksen jongen bliuwe faak by de mem oant se ôfsette nei Afrika. As se net fersteurd wurde troch [[ûngetiid]]zjen, oerlibbet 80-90% fan 'e teaperts fan pyk oant healwoeksen eksimplaar. Hoewol't in folwoeksen teapert minder as 30% kâns hat om in jier te oerlibjen, hat ûndersyk útwiisd dat guon teaperts yn it wyld 5 oant 7 jier âld wurde kinne. [[Rôfdier]]en dy't teaperts frette, binne û.m. de [[hûskat]], de [[Amerikaanske nerts]] (as [[eksoat]] yn Jeropa), de [[murd]], de [[foks]] en ferskate soarten [[fûgel]]s, lykas de [[mûzefalk]] en de [[skierroek]]. Teapertpiken kinne ek it slachtoffer wurde fan 'e [[earrebarre]], wylst yn [[Litouwen]] de út [[East-Aazje]] yntrodusearre [[waskbearhûn]] jacht bliek te meitsjen op folwoeksen eksimplaren. [[File:Bewickland rail.jpg|right|thumb|250px|In [[yllustraasje]] fan in teapert troch [[Thomas Bewick]].]] ==Fretten== Teaperts binne [[omnivoar]]en, mar har menu bestiet fierhinne út lyts wrimelt lykas [[wjirms]], [[slakken]], [[spin]]nen, [[toarre]]n, [[libelle]]n, [[sprinkhoanne]]n en oare [[ynsekten]]. Fierders frette se ek wol lytse [[kikkert]]s en [[sûchdier]]en, en [[plant]]aardich materiaal, lykas [[gers]]sied en [[nôt]]. Yn 'e oerwinteringsgebieten yn [[Afrika]] fret de teapert foar it meastepart itselde, oanfolle mei dingen dy't dêre beskikber binne, lykas [[termiten]], [[kakkerlak]]ken en [[dongtoarre]]n. Piken krije oer it algemien [[dier]]lik fretten foarset. Krekt as oare [[ralfûgels]] slokke teaperts lytse [[stien]]tsjes troch, dy't yn 'e [[mage]] helpe om it fretten te fermeallen. ==Status== De teapert stiet yn [[Nederlân]] as 'kwetsber' op 'e [[Nederlânske reade list (fûgels)|reade list]] fan bedrige fûgelsoarten, mar ynternasjonaal hat er de [[IUCN-status]] fan "net bedrige". It [[ferspriedingsgebiet]] waard nammentlik yn [[2010]] rûsd op 12,4 miljoen [[km²]], en dêr komt er noch rûnom foar, mei in populaasje dy't ridlik stabyl liket te wêzen. De simmerpopulaasje is benammen konsintrearre yn [[Ruslân]] en [[Kazachstan]] en hat dêr noch alle romte. {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Corn_crake ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Crex crex}} }} [[Kategory:Fûgelsoarte]] [[Kategory:Teapert]] [[Kategory:Ralfûgel]] [[Kategory:Kraanfûgeleftige]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Abgaazje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Albaanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Andorra]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Armeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Azerbeidzjan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Belgje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bosnje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Bulgarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Denemark]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Dútslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Eastenryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Estlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Finlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Frankryk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Georgje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Grikelân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Guernsey]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Hongarije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Ierlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Itaalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jeropeesk Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Jersey]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kazachstan]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kosovo]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kroaasje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Letlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lychtenstein]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Litouwen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lúksemboarch (lân)]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Man]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noard-Masedoanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Moldaavje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Montenegro]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Nederlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noard-Ierlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Noarwegen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn de Oekraïne]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Poalen]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Roemeenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Servje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sibearje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Skotlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sloveenje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Slowakije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Spanje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Súd-Osseesje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sweden]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Switserlân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tsjechje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Turkije]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Wyt-Ruslân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Angoala]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Botswana]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Irak]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Iran]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kirgyzje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kongo (Demokratyske Republyk)]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Lesoto]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Malawy]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Mongoalje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Mozambyk]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Namybje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sambia]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Simbabwe]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Sina]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Súd-Afrika]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Swazylân]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Syrje]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Tanzania]] lfjy4e9oyweqjfgic7711gw3agyaihk 0 123054 1153529 1153379 2024-05-02T16:47:29Z FreyaSport 40716 /* Ferstoarn */ Sjoukje Dijkstra wikitext text/x-wiki {{JiersideBoppe}} {{Kalinders}}{{Kalinderjier}} == Foarfallen == ;jannewaris *[[1 jannewaris|1]] - [[Estlân]] fiert it [[homohoulik]] yn. *[[1 jannewaris|1]] - De [[Republyk Artsach]] wurdt formeel opheft, en [[Nagorno-Karabach]] giet op yn [[Azerbeidzjan]]. *[[1 jannewaris|1]] - It westen fan [[Japan]] wurdt troffen troch [[ierdbeving fan Noto (2024)|in swiere ierdbeving]] fan 7,6 op de [[skaal fan Richter]], wêrby't 240 [[minske]]n omkomme en 1.289 oaren [[ferwûne]] reitsje. Begjin [[febrewaris]] binne der noch 15 [[fermist]]en. *[[1 jannewaris|1]] - [[Etioopje]] makket bekend in oerienkomst mei [[Somalilân]] sletten te hawwen oer it brûken fan 'e [[haven]] fan [[Berbera]]. Somalilân is in ''[[de facto]]'' ûnôfhinklik lân yn it noarden fan [[Somaalje]] dat lykwols gjin erkenning fan 'e bûtenwrâld genietet. Etioopje jout oan fan doel te wêzen om as earste lân de ûnôfhinklikheid fan Somalilân te erkennen. *[[1 jannewaris|1]] - De [[auteursrjochten]] fan de earste [[tekenfilm]]s fan [[Mickey Mouse]] ferfalle. ''[[Steamboat Willie]]'', de earste tekenfilm [[lûdsfilm|mei lûd]], heart dêr ek ta. *[[3 jannewaris|3]] - By de fjirde jierlikse [[betinking]] yn 'e [[Iraan]]ske stêd [[Kerman (stêd)|Kerman]] fan 'e [[moard]] troch de [[Feriene Steaten]] op 'e [[Iraan]]ske [[generaal]] [[Kasem Soleimani]] fiert de [[soennisme|soennityske]] [[terrorist]]yske [[organisaasje]] [[Islamityske Steat]] in dûbele [[bomoanslach]] út. Dêrby komme 94 [[minske]]n om en reitsje 284 oaren [[ferwûne]]. *[[8 jannewaris|8]] - Yn [[Ekwador]] ropt [[presidint]] [[Daniel Noboa]] de [[steat fan belis]] út yn it ramt fan [[drugsoarloch yn Ekwador (2023-2024)|oangeande striid]] tsjin 'e [[drugskartel]]s. *[[10 jannewaris|10]] - [[Súd-Afrika]] beskuldiget [[Israel]] yn it ramt fan 'e oangeande [[Gaza-oarloch (2023-2024)|Gaza-oarloch]] fan [[genoside]] op 'e [[Palestina|Palestynske]] [[befolking]] yn 'e [[Gazastripe]] en spant in [[rjochtsaak|proses]] tsjin Israel oan foar it [[Ynternasjonaal Gerjochtshôf]] yn [[De Haach]]. *[[12 jannewaris|12]] - In [[Westerske wrâld|Westerske koälysje]] ûnder lieding fan 'e [[Feriene Steaten]] set útein mei [[Operaasje Prosperity Guardian|it útfieren fan bombardeminten]] op 'e [[Hûty]]-[[rebel]]len yn noardlik [[Jemen]]. De Hûtys falle al langere tiid passearjende ynternasjonale [[keapfardij]]skippen oan yn 'e [[Golf fan Aden]] en de súdlike [[Reade See]] út ûnfrede oer it [[Israel]]yske hâlden en dragen yn 'e [[Gaza-oarloch (2023-2024)|Gaza-oarloch]]. *[[14 jannewaris|14]] - By in troanwikseling yn [[Denemark]] docht [[keninginne]] [[Margrethe II fan Denemark|Margareta II]] [[abdikaasje|ôfstân fan 'e troan]] yn it foardiel fan har [[soan]], [[Frederik X fan Denemark|Freark X]]. *[[15 jannewaris|15]] - Nei in koarte [[Gûatemalteekske presidintsferkiezings (2023)|politike krisis]] wurdt de herfoarmingsgesinde [[opposysje (polityk)|opposysje]]kandidaat [[Bernardo Arévalo]] dochs beneamd ta [[presidint]] fan [[Gûatemala]]. *[[19 jannewaris|19]] - Mei de op ôfstân betsjinne [[Smart Lander for Investigating the Moon|SLIM]]-misje wurdt [[Japan]] it fyfde lân dat in [[romteskip]] op 'e [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]] lânet. *[[26 jannewaris|26]] - It [[Ynternasjonaal Gerjochtshôf]] yn [[De Haach]] sprekt in tuskentiids [[fûnis]] út yn 'e [[rjochtsaak]] dy't [[Súd-Afrika]] tsjin [[Israel]] oanspand hat om 'e Israelyske [[genoside]] op 'e [[Palestina|Palestynske]] [[befolking]] yn 'e [[Gazastripe]]. Israel moat der alles oan dwaan om genoside foar te kommen. [[Hamas]] moat de Israelyske [[gizeling (misdriuw)|gizelders]] fuortendaliks frijlitte. ;febrewaris *[[2 febrewaris|2]] - By [[natoerbrannen yn Sily (2024)|fûleindige boskbrannen]] yn [[Sily]], yn 'e neite fan 'e stêden [[Valparaíso]] en [[Viña del Mar]], komme mear as 120 [[minske]]n om it libben. *[[8 febrewaris|8]] - By [[Pakistaanske parlemintsferkiezings (2024)|parlemintsferkiezings]] yn [[Pakistan]] winne [[politisy]] fan 'e ferbeane [[politike partij|partij]] fan 'e [[finzen]] sittende âld-[[premier]] [[Imran Khan]] de relative mearderheid fan 101 sitten yn it 264 sitten tellende [[parlemint]]. Om't se lykwols meidwaan moasten as ûnôfhinklike kandidaten, ropt [[Nawaz Sharif]] fan 'e [[Pakistan Muslim League (N)|PML (N)]], dy't mei 75 sitten op it twadde plak einiget, de oerwinning út. *[[14 febrewaris|14]] - By de [[Yndonezyske presidintsferkiezings (2024)|presidintsferkiezings]] yn [[Yndoneezje]] wint [[Prabowo Subianto]], in eardere [[generaal]] dy't him yn 'e [[1990-er jierren]] skuldich makke hat oan [[oarlochsmisdie]]en en [[misdieden tsjin 'e minsklikheid]] yn sawol Yndoneezje sels as [[East-Timor]]. *[[15 febrewaris|15]] - [[Grikelân]] fiert it [[homohoulik]] yn. It is it earste [[eastersk-otterdoksy|Eastersk-otterdokse]] lân dat dat docht. *[[16 febrewaris|16]] - Yn in [[finzenis|strafkamp]] yn [[Charp]], yn [[Sibearje]], komt de foaroansteande [[Ruslân|Russyske]] [[opposysje (polityk)|opposysjelieder]] [[Aleksej Navalny]] om it libben. Syn [[famylje (besibskip)|famylje]] en [[Westerske wrâld|Westerske]] [[regear]]ings binne derfan oertsjûge dat er [[fermoarde]] is troch it [[diktatoriale]] [[rezjym (regear)|rezjym]] fan [[Vladimir Pûtin]]. *[[21 febrewaris|21]] - By de bou fan de nije Kanaalbrêge oer it [[Twintekanaal]] yn it [[Nederlân|Nederlânske]] [[Lochem (stêd)|Lochem]] ([[Gelderlân]]), komme twa minsken om it libben as gefolch in ûngelok by it pleatsen fan in part fan de nije brêge. *[[22 febrewaris|22]] - It [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[Intuitive Machines]] wit as earste [[kommersje]]le [[bedriuw]] in fiertúch op 'e [[moanne (byplaneet fan de Ierde)|moanne]] te lânjen. * [[26 febrewaris|26]] - Yn [[Berlyn]] wurd [[Rote Armee Fraktion|RAF]]-[[terrorist]]e [[Daniela Klette]] oppakt, nei't se trittich jier op de flecht west hie foar de plysje.<ref>[https://www.zdf.de/nachrichten/politik/deutschland/raf-terroristin-daniela-klette-festnahme-100.html {{de}} ZDF.de, 27-2-2024, RAF-Terroristin Klette in Berlin gefasst]</ref><ref>[https://www.nu.nl/buitenland/6303103/lid-van-duitse-terroristische-groep-raf-na-dertig-jaar-opgepakt-in-berlijn.html {{nl}} nu.nl, 27-2-2024, Lid van Duitse terroristische groep RAF na dertig jaar opgepakt in Berlijn]</ref> *[[29 febrewaris|29]] - Der binne no ûnder de [[boarger]]befolking fan 'e [[Gazastripe]] 30.000 [[dea]]den fallen troch it [[Israel]]yske optreden yn 'e oangeande [[Gaza-oarloch (2023-2024)|Gaza-oarloch]]. ;maart *[[7 maart|7]] - [[Sweden]] wurdt as 32e [[lân]] lid fan 'e [[NATO]]. *[[11 maart|11]] - Wylst der yn [[Haïty]] in [[Haïtiaanske krisis (sûnt 2018)|krisis hearsket]] dy't it lân ûnderdompele hat yn [[anargy]], wêrby't [[wapen]]e [[binde]]s de tsjinst útmeitsje, makket [[premier]] en [[presidint]] [[Ariel Henry]] syn oansteande ôftreden bekend. *[[15 maart|15]]-[[17 maart|17]] - By [[Russyske presidintsferkiezings|presidintsferkiezings]] yn [[Ruslân]] dy't noch frij, noch earlik binne, wurdt [[diktator]] [[Vladimir Pûtin]] foar in fyfde termyn "keazen". *[[22 maart|22]] - Fjouwer leden fan 'e [[islamisme|islamistyske]] [[terrorist]]yske [[organisaasje]] [[Islamityske Steat|IS]] kringe yn it [[Ruslân|Russyske]] [[Krasnogorsk]], in [[foarstêd]] fan [[Moskou]], it [[konsertgebou]] de [[Crocus City Hall]] binnen, dêr't se [[oanslach yn de Crocus City Hall|it fjoer iepenje]] op 'e konsertgongers. Der komme teminsten 144 [[minske]]n om en teminsten 551 oaren reitsje [[ferwûne]]. In fjouwertal manlju út [[Tadzjikistan]], wêrfan't de Russyske autoriteiten sizze dat it de dieders binne, wurdt letter by [[Brjansk]] [[arrestearre]] en mei sichtbere ferwûnings foar de [[rjochter]] brocht. [[Presidint]] [[Vladimir Pûtin]] hâldt tsjin alle bewizen en logika yn fol dat de [[Oekraïne]] op 'e iene of oare manear by de [[oanslach (misdriuw)|oanslach]] belutsen is. *[[25 maart|25]] - De [[Feilichheidsrie fan 'e Feriene Naasjes]] nimt in [[resolúsje]] oan wêryn't oproppen wurdt om fuortendaliks in [[sjitferbod]] yn te stellen yn 'e [[Gaza-oarloch (2023-2024)|Gaza-oarloch]]. Der binne ûnderwilens al mear as 30.000 [[Palestina|Palestynske]] [[boarger]]s omkommen by de oanhâldende [[Israel]]yske [[bombardemint]]en. *[[26 maart|26]] - Yn 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] stêd [[Baltimore]] stoart de wichtige [[Francis Scott Keybrêge]] yn nei't der in grut [[containerskip]] tsjinoan fearn is. Seis minsken dy't op dat stuit op 'e [[brêge]] mei ûnderhâld dwaande binne, komme dêrby om. De [[haven]] fan Baltimore wurdt troch de resultearjende ravaazje folslein isolearre, sadat der gjin [[skip]] mear yn of út kin. *[[26 maart|26]] - Yn 'e nacht fan 25 op 26 maart witte yn [[AquaZoo Friesland|AquaZoo]] te [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] alve [[Waskbear|waskbearen]] te ûntsnappen út harren ferbliuw yn 'e [[bistetún]].<ref>[https://www.omropfryslan.nl/fy/nijs/16386990/opspoaring-fersocht-alve-waskbearen-untsnapt-ut-aquazoo Omrop Fryslân, 26-3-2023, Opspoaring fersocht: alve waskbearen ûntsnapt út AquaZoo]</ref> ;april *[[3 april|3]] - It easten fan [[Taiwan]] wurdt troffen troch [[ierdbeving Taiwan april 2024|in swiere ierdbeving]] fan 7,2 op de [[skaal fan Richter]]. *[[9 april|9]] - Yn Itaalje fynt ûnder wetter in eksploasje plak yn in wetterkrêftsintrale yn it [[opslachmar]] fan [[Suviana]] tusken [[Florâns]] en [[Bologna]]. Meardere wurknimmers komme om it libben. * [[16 april|16]] - Yn [[Kopenhagen]] de haadstêd fan [[Denemark]] rekket it histoaryske [[Børsen|Beursgebou]] slim skansearre troch in brân. * [[26 april|26]] - Yn [[Frjentsjer]] rekket de gevel fan it [[Keatsmuseum]] slim skansearre ta gefolch fan in plofkreak. ;juny *[[14 juny|14]]-[[14 july]] - It [[Europeesk kampioenskip fuotbal 2024]] wurdt holden yn [[Dútslân]]. *[[15 juny|15]] - De 6e edysje fan de [[Slachtemaraton]] wurd organisearre. ;july *[[26 july|26]]-[[11 augustus]] - Yn [[Parys]] wurde de [[Olympyske Simmerspullen 2024]] holden. == Berne == == Ferstoarn == ;jannewaris * [[1 jannewaris|1]] - [[André Hissink]], Nederlânsk kriichsfeteraan (* [[1919]]) * [[2 jannewaris|2]] - [[Carmen Valero]], Spaansk atlete (* [[1955]]) * [[3 jannewaris|3]] - [[René Metge]], Frânsk autokoereur (* [[1941]]) * 3 - [[Daniel Revenu]], Frânsk skermer (* [[1942]]) * [[4 jannewaris|4]] - [[Glynis Johns]], Welsk aktrise (* [[1923]]) * 4 - [[David Soul]], Amerikaansk akteur (* [[1943]]) * [[5 jannewaris|5]] - [[Mário Zagallo]], Braziljaansk fuotballer (* [[1931]]) * [[5 jannewaris|5]] - [[Henk Zoetendal]], Frysk fuotballer (* [[1941]]) * [[7 jannewaris|7]] - [[Franz Beckenbauer]], Dútsk fuotballer (* [[1945]]) * 7 - [[Francisca Ravestein]], Nederlânsk politika (* [[1952]]) * [[9 jannewaris|9]] - [[James Kottak]], Amerikaansk drummer (* [[1962]]) * [[10 jannewaris|10]] - [[Terry Bisson]], Amerikaansk skriuwer (* [[1942]]) * 10 - [[Tisa Farrow]] Amerikaansk aktrise (* [[1951]]) * [[11 jannewaris|11]] - [[Arie van der Valk]], Nederlânsk hoareka ûndernimmer (* [[1929]]) * [[14 jannewaris|14]] - [[Howard Waldrop]], Amerikaansk skriuwer (* [[1946]]) * [[15 jannewaris|15]] - [[Carles Falcón]], Spaansk motorkoereur (* [[1978]]) * [[16 jannewaris|16]] - [[Lise Thiry]], Belgysk firologe (* [[1921]]) * 16 - [[Sergio Sebastiani]], Italjaansk kardinaal (* [[1931]]) * [[17 jannewaris|17]] - [[Shawnacy Barber]], Kanadeesk atleet (* [[1994]]) * [[18 jannewaris|18]] - [[Marjon Brandsma]], Nederlânsk aktrise (* [[1943]]) * [[19 jannewaris|19]] - [[Lance Larson]], Amerikaanks swimmer (* [[1940]]) * [[20 jannewaris|20]] - [[Norman Jewison]] Kanadeesk regisseur (* [[1926]]) * 20 - [[Henk van den Breemen]], Nederlânsk generaal (* [[1941]]) * [[22 jannewaris|22]] - [[Luigi Riva]], Italjaansk fuotballer (* [[1944]]) * 22 - [[Gary Graham]], Amerikaansk akteur (* [[1950]]) * [[23 jannewaris|23]] - [[Frank Farian]], Dútsk muzykprodusint (* [[1941]]) * 23 - [[Melanie Safka]], Amerikaansk sjongeres (* [[1947]]) * [[24 jannewaris|24]] - [[Jesse Jane]], Amerikaansk pornoaktrise (* [[1980]]) * [[26 jannewaris|26]] - [[Jacobus Q. Smink]], Frysk dichter en oersetter (* [[1954]]) * [[30 jannewaris|30]] - [[Jan de Rooy (rallykoereur)|Jan de Rooy]], Nederlânsk rallykoereur (* [[1943]]) ;febrewaris * [[1 febrewaris|1]] - [[Michel Jazy]], Frânsk atleet (* [[1936]]) * 1 - [[Carl Weathers]], Amerikaansk akteur (* [[1948]]) * [[2 febrewaris|2]] - [[Christopher Priest]], Ingelsk skriuwer (* [[1943]]) * [[3 febrewaris|3]] - [[Victor Emanuel van Savoye]], kroanprins fan [[Itaalje]] (* [[1937]]) * 3 - [[Aston Barrett]], Jamaikaansk bassist (* [[1946]]) * [[4 febrewaris|4]] - [[Jan van Veen (presintator)|Jan van Veen]], Nederlânsk radio presintator (* [[1944]]) * 4 - [[Hage Geingob]], presidint fan [[Namybje]] (* [[1941]]) * [[5 febrewaris|5]] - [[Dries van Agt]], Nederlânsk minister president (* [[1931]]) * 5 - [[Toby Keith]], Amerikaansk muzikant en akteur (* [[1961]]) * [[6 febrewaris|6]] - [[Sebastián Piñera]], presidint fan [[Sily]] (* [[1949]]) * 6 -[[Javier Salmerón]], Spaansk atleet (* [[1966]] <small>''kin ek 1967 wêze''</small>) * [[7 febrewaris|7]] - [[Luigi Arienti]], Italjaansk hurdfytser (* [[1937]])\ * [[11 febrewaris|11]] - [[Ino Frankes]], Frysk drummer (* [[1963]]) * 11 - [[Kelvin Kiptum]], Keniaansk atleet (* [[1999]]) * [[14 febrewaris|14]] - [[Volie Schermer-de Jong]], Frysk fersetstrider (* [[1923]]) * 14 - [[Jacques Rousseau (atleet)|Jacques Rousseau]], Frânsk atleet (* [[1951]]) * [[15 febrewaris|15]] - [[Kagney Linn Karter]], Amerikaanske pornoaktrise (* [[1987]]) * [[16 febrewaris|16]] - [[Chris de Korte]], Nederlânsk judo trainer (* [[1938]]) * 16 - [[Aleksej Navalny]], Russysk politikus en aktivist (* [[1976]]) * [[18 febrewaris|18]] - [[Piet Venema]], Frysk iismaster (* [[1933]]) * [[20 febrewaris|20]] - [[Vasile Dîba]], Roemeensk kanofarder (* [[1954]]) * 20 - [[Andreas Brehme]], Dútsk fuotballer (* [[1960]]) * [[23 febrewaris|23]] - [[Joan Haanappel]], Nederlânsk keunstrydster (* [[1940]]) * [[24 febrewaris|24]] - [[Kenneth Mitchell]], Kanadeesk akteur (* [[1974]]) * [[26 febrewaris|26]] - [[Giuseppe D'Altrui]], Italjaansk wetterpoloër (* [[1934]]) * [[27 febrewaris|27]] - [[Richard Truly]], Amerikaanks astronaut (* [[1937]]) * [[28 febrewaris|28]] - [[Dave Myers]], Ingelsk telefyzjekok (* [[1957]]) * [[29 febrewaris|29]] - [[Ali Hassan Mwinyi]], presidint fan [[Tanzania]] (* [[1925]]) ;maart * [[1 maart|1]] - [[Iris Apfel]], Amerikaansk ûntwerpster (* [[1921]]) * 1 - [[Péter Povázsay]], Hongaarsk kanofarder (* [[1946]]) * [[4 maart|4]] - [[Kees Rijvers]], Nederlânsk fuotballer en bûnscoach (* [[1926]]) * [[5 maart|5]] - [[Vadym Hladoen]], Oekraynsk basketballer (* [[1937]]) * [[6 maart|6]] - [[Joep Coppens]], Nederlânsk keunstner (* [[1940]]) * 6 - [[Johan Frieswijk]], Frysk skiedkundige (* 1943) * [[9 maart|9]] - [[Antanas Bagdonavičius]], Litousk roeier (* [[1938]]) * [[10 maart|10]] - [[Sergej Diomidov]], Oezbeeksk turner (* [[1943]]) * 10 - [[T.M. Stevens]], Amerikaansk bassist (* [[1951]]) * [[11 maart|11]] - [[Marina van der Es-Siewers]], Aldste minske fan Nederlân (*[[1913]]) * 11 - [[Emilio Correa]], Kubaansk bokser (* [[1953]]) * [[14 maart|14]] - [[Frans de Waal]], Nederlânsk Biolooch (* [[1948]]) * [[15 maart|15]] - [[Paul Josef Cordes]], Dútsk kardinaal (* [[1934]]) * [[16 maart|16]] - [[Kees Verheul]], Nederlânsk skriuwer (* [[1940]]) * [[17 maart|17]] - [[Steve Harley]], Ingelsk sjonger (* [[1951]]) * [[18 maart|18]] - [[Thomas Stafford (romtefarder)|Thomas Stafford]], Amerikaansk romtefarder (* [[1930]]) * 18 - [[Rose Dugdale]], Iersk terroriste (* [[1941]]) * 18 - [[Kenjiro Shinozuka]], Japansk rallykoereur (* [[1948]]) * [[24 maart|24]] - [[Def Rhymz|Dennis Bouman]], Nederlânsk rapper (* [[1970]]) * [[25 maart|25]] - [[Fritz Wepper]], Dútsk akteur (* [[1941]]) * 25 - [[Humphrey Campbell]], Nederlânsk sjonger (* [[1958]]) * [[26 maart|26]] - [[Jerre Hakse]], Frysk keunstner (* [[1937]]) * 26 - [[Richard Serra]], Amerikaansk keunstner (* [[1938]]) * [[28 maart|28]] - [[Theo Olthuis]], Nederlânsk skriuwer (* [[1941]]) ;april * [[2 april|2]] - [[Juan Vicente Pérez Mora]] âldste persoan (* [[1909]]) * [[3 april|3]] - [[Tootie Heath]], Amerikaansk drummer (* [[1935]]) * [[5 april|5]] - [[Harry Dikmans]], Nederlânsk akteur en tekener (* [[1927]]) * [[6 april|6]] - [[Philip Wagner]], Nederlânsk heechlearaar (* [[1962]]) * [[7 april|7]] - [[Pat Hennen]], Amerikaansk motorkoereur (* [[1953]]) * [[8 april|8]] - [[Peter Higgs]], Ingelsk Natuerkunde (* [[1929]]) * [[9 april|9]] - [[Max Werner]], Nederlânsk drummer (* [[1953]]) * [[10 april|10]] - [[O.J. Simpson]], Amerikaansk Amerikaansk fuotballer en akteur (* [[1947]]) * [[12 april|12]] - [[Olga Fikotová]], Tsjechoslowaaksk-Amerikaansk diskuswerpster (* [[1932]]) * 12 - [[Roberto Cavalli]], Italjaansk moade-ûntwerper (* [[1940]]) * [[14 april|14]] - [[Beverly LaHaye]], Amerikaansk skriuwster (* [[1929]]) * [[15 april|15]] - [[Pedro Rubiano Sáenz]], Kolombiaansk kardinaal (* [[1932]]) * 15 - [[Bernd Hölzenbein]], Dútsk fuotballer (* [[1946]]) * [[16 april|16]] - [[Jacques Cooper]] Frânsk ûntwerper (* [[1931]]) * 16 - [[Rodney Gould]] Ingelsk motorkoereur (* [[1943]]) * [[18 april|28]] - [[Dickey Betts]], Amerikaansk muzikant (* [[1943]]) * [[23 april|23]] - [[Henk Jongerius]], Nederlânsk preester (* [[1941]]) * 23 - [[Yukio Kasaya]], Japansk skânsspringer (* [[1943]]) ;maaie * [[2 maaie|2]] - [[Sjoukje Dijkstra]], Frysk keunstrydster (* [[1942]]) ==Tillefyzje== * ''[[The Acolyte (tillefyzjesearje)|The Acolyte]]'' {{JiersideUnder}} {{Boarnen|boarnefernijing= <references/> ---- {{Commonscat}} }} [[Kategory:2024| ]] [[Kategory:21e iuw]] ijhsldbnglckyhmdobdmpli2oxswimy 0 142367 1153535 1141808 2024-05-02T16:57:56Z Robotje 195 wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:Internationaal biljart-tournooi in café Suisse te Amsterdam 1919, SFA022000984.jpg|thumb|Jan Wiemers (1919)]] '''Jan Wiemers''' ([[Dokkum]], [[25 maart]] [[1876]] – dêre, [[4 juny]] [[1961]]) wie in Nederlânk [[biljerter]] fan Frysk komôf.<ref>[https://allefriezen.nl/zoeken/deeds/f76d215d-25a4-2ac0-59fd-e075c7b5ec00 Berte-akte]</ref><ref>[https://allefriezen.nl/zoeken/deeds/944d52f9-13e0-e9a4-907c-a94cb6458a12 Dea-akte]</ref> Hy die tusken seizoen 1912–1913 en 1940–1941 mei oan 26 nasjonale kampioenskippen, spile ien kear in EK en twa kear in WK. == Titel == * Nederlânsk kampioen Ankerramt 45/2 (2x): '''Eareklasse''' 1916–1917, 1917–1918. == Dielname oan ynternasjonale kampioenskippen == {| class="wikitable" |-!Nr.!!Kampioenskip!!Plak!!Klassearring!!Alg. gemiddelde|- |1. || [[EK Ankerramt 45/2 1929-1930|EK AK 45/2 1929–1930]] || {{NL-VLAG}} Grins || style="text-align:center" | 5e || style="text-align:center" | 16,86 |- |2. || [[WK Ankerramt 45/2 1933-1934|WK AK 45/2 1933–1934]] || {{NL-VLAG}} Grins || style="text-align:center" | 6e || style="text-align:center" | 15,62 |- |3. || [[WK Ankerkader 71/2 1936-1937|WK AK 45/2 1936–1937]] || {{Flagge_FR}} Malo-les-Bains || style="text-align:center" | 5e || style="text-align:center" | 8,55 |} == Dielname oan Nederlânske kampioenskippen yn de Eareklasse == {| class="wikitable"|-!Nr.!!Kampioenskip!!Plak!!Klassearring!!Alg. gemiddelde |- |1. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1912-1913|AK 45/2 1912–1913]] || Arnhim || style="text-align:center" | 2e || style="text-align:center" | 7,76 |- |2. || [[NK Ankerramt 45/2 Ereklasse 1913-1914|AK 45/2 1913–1914]] || Ljouwert || style="text-align:center" | 2e || style="text-align:center" | 8,28 |- |3. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1915-1916|AK 45/2 1915–1916]] || De Haach || style="text-align:center" | 3e || style="text-align:center" | 9,75 |- |4. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1916-1917|AK 45/2 1916–1917]] || Grins || style="text-align:center" bgcolor="#ffcc00" | 1e || style="text-align:center" | 10,96 |- |5. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1917-1918|AK 45/2 1917–1918]] || Amsterdam || style="text-align:center" bgcolor="#ffcc00" | 1e || style="text-align:center" | 13,07 |- |6. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1918-1919|AK 45/2 1918–1919]] || Arnhim || style="text-align:center" | 4e || style="text-align:center" | 11,05 |- |7. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1919-1920|AK 45/2 1919–1920]] || Ljouwert || colspan="2" | Ziek uitgevallen na één duel |- |8. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1920-1921|AK 45/2 1920–1921]] || De Haach || style="text-align:center" | 4e || style="text-align:center" | 12,03 |- |9. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1921-1922|AK 45/2 1921–1922]] || Grins || style="text-align:center" | 3e || style="text-align:center" | 11,16 |- |10. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1922-1923|AK 45/2 1922–1923]] || Amsterdam || style="text-align:center" | 2e || style="text-align:center" | 15,74 |- |11. || [[NK Ankerkader 45/2 Ereklasse 1923-1924|AK 45/2 1923–1924]] || Amsterdam || style="text-align:center" | 4e || style="text-align:center" | 11,55 |- |12. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1925-1926|AK 45/2 1925–1926]] || Amsterdam || style="text-align:center" | 2e || style="text-align:center" | 18,64 |- |13. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1926-1927|AK 45/2 1926–1927]] || Haarlim || style="text-align:center" | 4e || style="text-align:center" | 10,18 |- |14. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1927-1928|AK 45/2 1927–1928]]|| Utert || style="text-align:center" | 3e || style="text-align:center" | 12,20 |- |15. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1928-1929|AK 45/2 1928–1929]] || Rotterdam || style="text-align:center" | 2e || style="text-align:center" | 14,44 |- |16. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1929-1930|AK 45/2 1929–1930]] || De Haach || style="text-align:center" | 2e || style="text-align:center" | 14,38 |- |17. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1930-1931|AK 45/2 1930–1931]] || Ljouwert || style="text-align:center" | 3e || style="text-align:center" | 13,09 |- |18. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1933-1934|AK 45/2 1933–1934]] || Amsterdam || style="text-align:center" | 2e || style="text-align:center" | 13,46 |- |19. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1935-1936|AK 45/2 1935–1936]] || Utert || style="text-align:center" | 5e || style="text-align:center" | 14,68 |- |20. || [[NK Ankerramt 45/1 Eareklasse 1936-1937|AK 45/1 1936–1937]] || Ljouwert || style="text-align:center" | 3e || style="text-align:center" | 8,09 |- |21. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1936-1937|AK 45/2 1936–1937]] || Arnhim || style="text-align:center" | 4e || style="text-align:center" | 13,28 |- |22. || [[NK Ankerramt 71/2 Eareklasse 1936-1937|AK 71/2 1936–1937]] || Amsterdam || style="text-align:center" | 3e || style="text-align:center" | 8,04 |- |23. || [[NK Ankerramt 45/2 Eareklasse 1937-1938|AK 45/2 1937–1938]] || De Haach || style="text-align:center" | 6e || style="text-align:center" | 13,59 |- |24. || [[NK Ankerramt 71/2 Eareklasse 1937-1938|AK 71/2 1937–1938]] || Amsterdam || style="text-align:center" | 5e || style="text-align:center" | 8,19 |- |25. || [[NK Ankerramt 71/2 Eareklasse 1938-1939|AK 71/2 1938–1939]] || Grins || style="text-align:center" | 8e || style="text-align:center" | 7,46 |- |26. || [[NK Ankerramt 71/2 Eareklasse 1940-1941|AK 71/2 1940–1941]] || Ljouwert || style="text-align:center" | 5e || style="text-align:center" | 8,27| |} {{Boarnen|boarnefernijing= {{Reflist}} }} {{DEFAULTSORT:Wiemers, Jan}} [[Kategory:Frysk biljerter]] [[Kategory:Nederlânsk biljerter]] [[Kategory:Persoan berne yn Dokkum]] [[Kategory:Persoan stoarn yn Dokkum]] [[Kategory:Persoan berne yn 1876]] [[Kategory:Persoan stoarn yn 1961]] svpqx8xt2ay0nc23cdvp60bjvcse7gf 0 144590 1153524 1129691 2024-05-02T15:44:39Z Drewes 2754 /* Galery */ [[]] oars wikitext text/x-wiki [[File:NaqadaI.svg|right|thumb|180px|De fersprieding fan 'e Nakada&nbsp;I-kultuer yn [[Egypte]] (read).]] De '''Nakadakultuer''' is in [[neolitysk]]e [[archeologyske kultuer|argeologyske kultuer]] fan 'e [[kopertiid]] yn it [[Predynastike Egypte]]. De kultuer is ferneamd nei it [[stedsje]] [[Nakada (Egypte)|Nakada]] (of ''Naqada''), dat oan 'e [[rivier]] de [[Nyl]] leit, likernôch healwei tusken de [[Middellânske See]] en de [[grins (line)|grins]] mei [[Sûdaan]]. Fan âlds wurdt ornearre dat de Nakadakultuer bestie fan rûchwei [[4400&nbsp;f.Kr.]] oant [[3000&nbsp;f.Kr.]], mar in [[wittenskiplik ûndersyk]] troch [[argeolooch|argeologen]] fan 'e [[Universiteit fan Oxford]] suggerearre yn [[2013]] in folle lettere begjintiid. Wol bestiet der algemiene oerienstimming ûnder argeologen oer de ûnderferdieling fan 'e Nakadakultuer yn trije fazen: [[Nakada&nbsp;I]], [[Nakada&nbsp;II]] en [[Nakada&nbsp;III]]. ==Nakada I== Nakada I stiet ek wol bekend as it [[Amratysk Tiidrek]]. Dat is ferneamd nei it [[argeologysk fynplak]] [[Amra]], dat fuortby [[Abydos (Egypte)|Abydos]] leit. Nakada&nbsp;I folge op 'e [[Tasakultuer]] en de [[Badarikultuer]]. Neffens [[tradysje|tradisjonele]] datearrings barde dat om [[4400&nbsp;f.Kr.]] hinne, mar yn [[2013]] kaam in [[wittenskiplik ûndersyk]] troch [[argeolooch|argeologen]] fan 'e [[Universiteit fan Oxford]], wêrby't wurke waard mei [[koalstofdatearring]] fan opdobbe [[artefakt (argeology)|artefakten]], út op in folle lettere begjintiid, omtrint [[3800&nbsp;f.Kr.]] of [[3700&nbsp;f.Kr.]] Krekt as eardere kultueren yn 'e Egyptyske [[prehistoarje]] is Nakada&nbsp;I fral in lokale doarpskultuer wêryn't net folle spoaren werom te finen binne fan [[maatskiplike stratifikaasje]] (d.w.s. it bestean fan ûnderskate [[maatskiplike klasse]]n), alteast net ynsafier't dat fêststeld wurde kin oan 'e hân fan [[grêfgeskink]]en. Der waard [[hannel]] dreaun mei [[Núbje]] yn it suden, de [[woastyn]]oäzes yn it westen en de [[Levant]] yn it noardwesten. ==Nakada II== Nakada II stiet ek wol bekend as it [[Gerzeysk Tiidrek]], ferneamd nei [[Al-Girza]], by de [[Fajûm]]-[[oäze]]. Dizze perioade ûntjoech him om [[3500 f.Kr.]] út Nakada&nbsp;I en fersprate de Nakadakultuer oer de hiele [[Nyl]]delling fan it moderne Egypte. Nakada&nbsp;II kin sjoen wurde as in kearpunt yn 'e [[skiednis]] fan Egypte, mei't yn dit tiidrek wichtige [[stêd]]en ta ûntwikkeling kamen, lykas [[Hierakonpolis]], [[Koptos]], [[Abydos (Egypte)|Abydos]] en [[Nakada (Egypte)|Nakada]]. Der ûntstiene [[stêdsteat]]en dy't mei-inoar [[oarloch]] fierden en inoar feroveren, sadat it proses fan 'e Egyptyske [[steatsformaasje]] op gong kaam. Trochdat de stêdsteaten bestjoerd waarden troch [[kening]]en, wie der ek foar it earst dúdlik sprake fan maatskiplike stratifikaasje. Fierders is Nakada&nbsp;II de earste perioade yn 'e Egyptyske skiednis wêrfan't mei wissichheid fêststeld is dat der hannelskontakten mei [[Mesopotaamje]] ûnderholden waarden. ==Nakada III== Nakada III wurdt ek wol it Semainysk Tiidrek neamd (nei it argeologysk fynplak by [[As-Semaina]]). In oare, wat misliedende oantsjutting is Dynasty&nbsp;0, om't dizze lêste faze fan 'e Nakadakultuer foarôfgie oan 'e dynastyke perioade fan Egypte. Nakada&nbsp;III foel fierders gear mei it [[Proto-Dynastyk Tiidrek]]. De perioade begûn omtrint [[3200&nbsp;f.Kr.]] en rûn oant likernôch [[3000&nbsp;f.Kr.]], doe't er oergie yn it [[Ier-Dynastyk Tiidrek (Egypte)|Ier-Dynastyk Tiidrek]]. Under Nakada&nbsp;III sette it steatsfoarmingsproses troch en ûntstie úteinlik, troch de ferovering fan [[Neder-Egypte]] troch [[Opper-Egypte]], ien feriene Egyptyske steat. Ut deselde tiid datearje ek de ierst oerlevere [[hieroglifen|hieroglife]]-ynskripsjes yn it [[Egyptysk]]. De hieroglifen soene as [[skrift]] ûntstien wêze kinne as reäksje op it kontakt mei Mesopotaamje, dêr't al langere tiid it [[spikerskrift]] yn gebrûk wie, mar se binne dêr beslist net fan ôflaat, om't de beide skriftfoarmen radikaal faninoar ferskille. De measte [[egyptology|egyptologen]] beskôgje [[Narmer]] as de lêste kening fan it Proto-Dynastyk Tiidrek en teffens as de earste kening fan 'e [[Earste Dynasty fan Egypte]]. ==Galery== <gallery mode=packed heights=170px style="text-align:left"> File:Egypte louvre 313.jpg|In [[kaam (hierdracht)|kaam]] fan [[ivoar]], Nakada&nbsp;I File:Naqada I.jpg|[[pot (kokenreau)|potten]] makke fan [[basalt]], Nakada&nbsp;I File:Naqada II, figura femminile danzante in terracotta, 3500-3400 ac ca, da el ma'mariya 02.JPG|[[fûgel]]eftich [[froulju]]sfiguer fan [[terrakotta]], Nakada&nbsp;II File:Predynastic_boat_vase_opt451x456_Edgerton-1927_AJSLp121-c.jpg|[[faas]] beskildere mei de ôfbylding fan in [[boat]], Nakada&nbsp;II File:Palette_with_Bull-E_11255-IMG_9459-9466-gradient.jpg|In [[bolle]]palet (foar- en efterkant), Nakada&nbsp;III File:The_Battlefield_Palette_3100_BC_-_Joy_of_Museums.jpg|In slachfjildpalet, Nakada&nbsp;III, 3100&nbsp;f.Kr. </gallery> {{boarnen|boarnefernijing= Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Naqada_culture ''References'', op dizze side]. ---- {{commonscat|Naqada culture}} }} [[Kategory:Egyptyske Aldheid]] [[Kategory:Neolityske kultuer yn Afrika]] [[Kategory:Kopertiid]] [[Kategory:Beskaving]] 0k3leqlnrofgjtbywoke98k5adzcl9n 0 147514 1153546 1153512 2024-05-03T00:38:42Z Ieneach fan 'e Esk 13292 /* Famyljeopbou */ red wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk | ôfbylding = Plegadis falcinellus.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst =[[Wylpreager]] (''Plegadis falcinellus'') | takson1 = | namme1 = | takson2 = [[ryk (taksonomy)|ryk]]: | namme2 = [[dieren]] (''Animalia'') | takson3 = [[stamme (taksonomy)|stamme]]: | namme3 = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') | takson5 = [[klasse (taksonomy)|klasse]]: | namme5 = [[fûgels]] (''Aves'') | takson8 = [[boppeskift]]: | namme8 = [[nije fûgels]] (''Neoaves'') | takson9 = [[skift]]: | namme9 = [[pilekaaneftigen]] (''Pelecaniformes'') | takson11 = [[famylje]]: | namme11 = [[ibissen en leppelbekken]] (''Threskiornithidae'') | beskriuwer, jier = Richmond, 1917 }} De '''wylpreagerfûgels''', ek '''ibissen en leppelbekken''' of '''wylpreagers en leppelbekken''', ([[wittenskiplike namme]]: ''Threskiornithidae'') binne in [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan [[wetterfûgels]] yn it [[skift (taksonomy)|skift]] fan de [[pilekaaneftigen]] (''Pelecaniformes''). ==Taksonomy== Foarhinne waarden de [[ibissen]] en de [[leppelbekken]] ("''Plataleidae''") as aparte famyljes binnen it skift fan de [[eiberteftigen]] (''Ciconiiformes'') besjoen, mar genetysk ûndersyk hat útwiisd dat de [[leppelbekken]] ta deselde famylje hearre, binnen it skift fan de [[pilekaaneftigen]]. De famylje telt sa'n 35 [[soarte (taksonomy)|soarte]]n ferdield oer 13 [[skaai (taksonomy)|skaai]]en. ==Famyljeopbou== * famylje '''wylpreagerfûgels''' (''Threskiornithidae'') ** ûnderfamylje [[ibissen]] of wylpreagers (''Threskiornithinae'') *** skaai [[Afrikaanske griene ibissen]] (''Bostrychia'') - 5 soarten: **** [[hadada-ibis]] (''Bostrychia hagedash'') **** [[lytse oliifgriene ibis]] (''Bostrychia bocagei'') **** [[lelibis]] (''Bostrychia carunculata'') **** [[oliifgriene ibis]] (''Bostrychia olivacea'') **** [[skobde ibis]] (''Bostrychia rara'') *** skaai [[Amerikaanske griene ibissen]] (''Mesembrinibis'') - 1 soarte: **** [[griene ibis]] (''Mesembrinibis cayennensis'') *** skaai [[brune glânsibissen]] (''Plegadis''), 3 soarten: **** [[glânsibis]] (''Plegadis falcinellus'') **** [[Puna-ibis]] (''Plegadis ridgwayi'') **** [[wytmaskeribis]] (''Plegadis chihi'') *** skaai [[hillige ibissen]] (''Threskiornis'') - 5 libbene en 1 ústoarne soarte: **** [[Australyske wite ibis]] (''Threskiornis molucca'') ***** [[Salomonseilânske wite ibis]] (''Threskiornis molucca pygmaeus'') **** [[hillige ibis]] (''Threskiornis aethiopicus'') **** [[Yndyske wite ibis]] (''Threskiornis melanocephalus'') **** [[Madagaskaribis]] (''Threskiornis bernieri'') **** [[Reünionibis]] (''Threskiornis solitarius'') † **** [[striehalsibis]] (''Threskiornis spinicollis'') *** skaai [[Japanske toefibissen]] (''Nipponia'') - 1 soarte: **** [[Japanske toefibis]] (''Nipponia nippon'') *** [[kealkopibissen]] (''Geronticus'') - 2 soarten: **** [[hearremytibis]] (''Geronticus eremita'') **** [[kealkopibis]], Kaapske ibis of kalkoenibis (''Geronticus calvus'') *** skaai [[maskeribissen]] (''Phimosus'') - 1 soarte: **** [[maskeribis]] (''Phimosus infuscatus'') *** skaai [[reuze-ibissen]] (''Thaumatibis'') - 1 soarte: **** [[reuze-ibis]] (''Thaumatibis gigantea'') <small>(ek wol yn it skaai fan 'e ûnechte ibissen pleats)</small> *** skaai [[stikelsturtibissen]] (''Cercibis'') - 1 soarte: **** [[stikelsturtibis]] (''Cercibis oxycerca'') *** skaai [[Súdamerikaanske ibissen]] (''Theristicus'') - 4 soarten: **** [[Andesibis]] (''Theristicus branickii'') **** [[gielhalsibis]] (''Theristicus caudatus'') **** [[grize ibis]] (''Theristicus caerulescens'') **** [[swartmaskeribis]] (''Theristicus melanopis'') *** skaai [[swartwjuktipibissen]] (''Eudocimus'') - 2 soarten: **** [[wite ibis]] (''Eudocimus albus'') **** [[reade ibis]] (''Eudocimus ruber'') *** skaai [[toefibissen]] (''Lophotibis'') - 1 soarte: **** [[toefibis]] (''Lophotibis cristata'') *** skaai [[ûnechte ibissen]] (''Pseudibis'') - 2 soarten: **** [[readnekibis]] (''Pseudibis papillosa'') **** [[wytskouderibis]] (''Pseudibils davisoni'') ** ûnderfamylje [[leppelbekfûgels]] (''Plataleinae'') *** skaai [[leppelbekken]] (''Platalea'') - 6 soarten: **** [[Afrikaanske leppelbek]] (''Platalea alba'') **** [[gielsnaffelleppelbek]] (''Platalea flavipes'') **** [[keningsleppelbek]] (''Platalea regia'') **** [[leppelbek]] (''Platalea leucorodia'') **** [[lytse leppelbek]] (''Platalea minor'') **** [[rôze leppelbek]] (''Platalea ajaja'') [[Kategory:Fûgelfamylje]] [[Kategory:Pilekaaneftige]] [[Kategory:Wylpreagerfûgel]] q0smtk0u4z8vgc4htqhy113c4grlmex 1153547 1153546 2024-05-03T00:39:22Z Ieneach fan 'e Esk 13292 typfl wikitext text/x-wiki {{Universele ynfoboks bisteryk | ôfbylding = Plegadis falcinellus.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst =[[Wylpreager]] (''Plegadis falcinellus'') | takson1 = | namme1 = | takson2 = [[ryk (taksonomy)|ryk]]: | namme2 = [[dieren]] (''Animalia'') | takson3 = [[stamme (taksonomy)|stamme]]: | namme3 = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') | takson5 = [[klasse (taksonomy)|klasse]]: | namme5 = [[fûgels]] (''Aves'') | takson8 = [[boppeskift]]: | namme8 = [[nije fûgels]] (''Neoaves'') | takson9 = [[skift]]: | namme9 = [[pilekaaneftigen]] (''Pelecaniformes'') | takson11 = [[famylje]]: | namme11 = [[ibissen en leppelbekken]] (''Threskiornithidae'') | beskriuwer, jier = Richmond, 1917 }} De '''wylpreagerfûgels''', ek '''ibissen en leppelbekken''' of '''wylpreagers en leppelbekken''', ([[wittenskiplike namme]]: ''Threskiornithidae'') binne in [[famylje (taksonomy)|famylje]] fan [[wetterfûgels]] yn it [[skift (taksonomy)|skift]] fan de [[pilekaaneftigen]] (''Pelecaniformes''). ==Taksonomy== Foarhinne waarden de [[ibissen]] en de [[leppelbekken]] ("''Plataleidae''") as aparte famyljes binnen it skift fan de [[eiberteftigen]] (''Ciconiiformes'') besjoen, mar genetysk ûndersyk hat útwiisd dat de [[leppelbekken]] ta deselde famylje hearre, binnen it skift fan de [[pilekaaneftigen]]. De famylje telt sa'n 35 [[soarte (taksonomy)|soarte]]n ferdield oer 13 [[skaai (taksonomy)|skaai]]en. ==Famyljeopbou== * famylje '''wylpreagerfûgels''' (''Threskiornithidae'') ** ûnderfamylje [[ibissen]] of wylpreagers (''Threskiornithinae'') *** skaai [[Afrikaanske griene ibissen]] (''Bostrychia'') - 5 soarten: **** [[hadada-ibis]] (''Bostrychia hagedash'') **** [[lytse oliifgriene ibis]] (''Bostrychia bocagei'') **** [[lelibis]] (''Bostrychia carunculata'') **** [[oliifgriene ibis]] (''Bostrychia olivacea'') **** [[skobde ibis]] (''Bostrychia rara'') *** skaai [[Amerikaanske griene ibissen]] (''Mesembrinibis'') - 1 soarte: **** [[griene ibis]] (''Mesembrinibis cayennensis'') *** skaai [[brune glânsibissen]] (''Plegadis''), 3 soarten: **** [[glânsibis]] (''Plegadis falcinellus'') **** [[Puna-ibis]] (''Plegadis ridgwayi'') **** [[wytmaskeribis]] (''Plegadis chihi'') *** skaai [[hillige ibissen]] (''Threskiornis'') - 5 libbene en 1 ústoarne soarte: **** [[Australyske wite ibis]] (''Threskiornis molucca'') ***** [[Salomonseilânske wite ibis]] (''Threskiornis molucca pygmaeus'') **** [[hillige ibis]] (''Threskiornis aethiopicus'') **** [[Yndyske wite ibis]] (''Threskiornis melanocephalus'') **** [[Madagaskaribis]] (''Threskiornis bernieri'') **** [[Reünionibis]] (''Threskiornis solitarius'') † **** [[striehalsibis]] (''Threskiornis spinicollis'') *** skaai [[Japanske toefibissen]] (''Nipponia'') - 1 soarte: **** [[Japanske toefibis]] (''Nipponia nippon'') *** [[kealkopibissen]] (''Geronticus'') - 2 soarten: **** [[hearremytibis]] (''Geronticus eremita'') **** [[kealkopibis]], Kaapske ibis of kalkoenibis (''Geronticus calvus'') *** skaai [[maskeribissen]] (''Phimosus'') - 1 soarte: **** [[maskeribis]] (''Phimosus infuscatus'') *** skaai [[reuze-ibissen]] (''Thaumatibis'') - 1 soarte: **** [[reuze-ibis]] (''Thaumatibis gigantea'') <small>(ek wol yn it skaai fan 'e ûnechte ibissen pleatst)</small> *** skaai [[stikelsturtibissen]] (''Cercibis'') - 1 soarte: **** [[stikelsturtibis]] (''Cercibis oxycerca'') *** skaai [[Súdamerikaanske ibissen]] (''Theristicus'') - 4 soarten: **** [[Andesibis]] (''Theristicus branickii'') **** [[gielhalsibis]] (''Theristicus caudatus'') **** [[grize ibis]] (''Theristicus caerulescens'') **** [[swartmaskeribis]] (''Theristicus melanopis'') *** skaai [[swartwjuktipibissen]] (''Eudocimus'') - 2 soarten: **** [[wite ibis]] (''Eudocimus albus'') **** [[reade ibis]] (''Eudocimus ruber'') *** skaai [[toefibissen]] (''Lophotibis'') - 1 soarte: **** [[toefibis]] (''Lophotibis cristata'') *** skaai [[ûnechte ibissen]] (''Pseudibis'') - 2 soarten: **** [[readnekibis]] (''Pseudibis papillosa'') **** [[wytskouderibis]] (''Pseudibils davisoni'') ** ûnderfamylje [[leppelbekfûgels]] (''Plataleinae'') *** skaai [[leppelbekken]] (''Platalea'') - 6 soarten: **** [[Afrikaanske leppelbek]] (''Platalea alba'') **** [[gielsnaffelleppelbek]] (''Platalea flavipes'') **** [[keningsleppelbek]] (''Platalea regia'') **** [[leppelbek]] (''Platalea leucorodia'') **** [[lytse leppelbek]] (''Platalea minor'') **** [[rôze leppelbek]] (''Platalea ajaja'') [[Kategory:Fûgelfamylje]] [[Kategory:Pilekaaneftige]] [[Kategory:Wylpreagerfûgel]] dtynguj20vlvfxygtugxhkup88f2ggf 0 148371 1153525 1142721 2024-05-02T15:48:41Z Drewes 2754 /* Oargel */ wikitext text/x-wiki {{Ynfoboks tsjerkegebou | namme = Herfoarme tsjerke | ôfbylding = Eastwâld (Oostwold), Grinslân, herfoarme tsjerke.jpg | ôfbyldingsbreedte = | ôfbyldingstekst = | lân = | bestjoerlike ienheid 1 = provinsje | namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Flag of Groningen.svg|border|20px]] [[Grinslân]] | bestjoerlike ienheid 2 = | namme bestjoerlike ienheid 2= | bestjoerlike ienheid 3 = | namme bestjoerlike ienheid 3= | plak = [[Oostwold (Aldamt)|Eastwald]] (''Oostwold'') | adres = Tsjerkesingel | koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|53_12_13.36_N_7_2_29.9_E_scale:12500_type:landmark_region:NL|53° 12' N 7° 2' E}} | tsjerkegenoatskip = [[Protestantske Tsjerke yn Nederlân|PKN]] | bisdom = | aartsbisdom = | patroanhillige = | status = | arsjitekt = | yngenieur = | boujier = 1775 | sloopjier = | boustyl = | hichte = | monumintale status = [[File:Monumentenbordje 2014.svg|12px]] [[ryksmonumint]] | monumintnûmer = [https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/29923 29923] | webside = [https://dedollert.protestantsekerk.net/ PKN De Dollert] | mapname = Grinslân | mapwidth = | lat_deg = 53 | lat_min = 12 | lat_sec = 13.36 | lat_dir = N | lon_deg = 7 | lon_min = 2 | lon_sec = 29.9 | lon_dir = E | tekst by posysjekaart = }} De '''Herfoarme tsjerke fan Eastwâld''' (''Oostwold'') yn 'e gemeente [[Aldamt (gemeente)|Aldamt]] [[Grinslân]] is in [[krústsjerke]] út [[1775]] en ferfong eartiids in âldere tsjerke út [[1598]]. == Skiednis == As foarbyld foar de bou fan 'e krústsjerke tsjinne de [[Nije Tsjerke (Grins)|Nije Tsjerke]] yn 'e stêd [[Grins (stêd)|Grins]]. By in útwreiding fan 'e tsjerke feroare it grûnplan fan it [[gryksk krús]] yn in [[latynsk krús]], mei't ien fan de fjouwer earms (de súdlike) útwreide waard. Efter de tsjerke leit it hôf mei in pear 17e- en 18e-iuwske grêfstiennen. De tsjerke is sûnt 1973 in ryksmonumint en ûndergyng yn 'e jierren 1970 in grutte restauraasje. Yn 2020 moast de tsjerke sletten wurde nei't earder stikken fan it plafond op de grûn fûn waarden. De ''Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen'' stelde fêst dat de skea feroarsake wie troch de gaswinning. Yn 2021 waarden de [[ferwulft]]en restaurearre. == Ynterieur == [[Ofbyld:Interieur, aanzicht orgel, orgelnummer 1161 - Oostwold - 20358312 - RCE.jpg|thumb|left|''Oargel'']] De tsjerke besit in monumintale [[preekstoel]] mei klankboerd, doopstek en doopfont mei fykwurk. Fiif tsjerkebanken binne oerkape. De koperen kroanljochter stamt fan 1821. Yn it achtsidige tuorke hinget in klok út 1807 fan 'e jitterij Van Bergen út [[Heiligerlee]]. It oerwurk is ek fan 'e firma Van Bergen en stamt út 1893. Fan in midsiuwske klok út 1400, dy't hjoed-de-dei yn it depot fan it [[Grinslânsk Museum]] bewarre wurdt, is yn 2021 foar de tsjerke in replika getten.<ref>[https://www.kerkelijkerfgoedoostwold.nl/een-nieuwe-middeleeuwse-kerkklok-voor-oostwold/ Kerkelijk Erfgoed Oostwold]</ref><ref>[https://www.rtvnoord.nl/nieuws/850614/expeditie-1-5-meter-een-nieuwe-kerkklok-voor-oostwold RTV Noard: ''Expeditie 1,5 meter: Een nieuwe kerkklok voor Oostwold'', 11 septimber 2021]</ref> == Oargel == De tsjerke hat in oargel fan de [[Hamburch|Hamburger]] [[Heinrich Hermann Freytag]] (Hamburch, 1759 - Grins, 14 april 1811), in twamanualich oargel út 1811. Yn 1989 folge in restauraasje troch de oargelmakker A.H. de Graaf (1928-2014) út [[Leusden]], dy't it oargel yn 'e oarspronklike steat werom brocht. It oargel hat achttjin [[Register (oargel)|registers]], ferdield oer [[haadwurk]] en [[boppewurk]]. It pedaal is oanhongen. == Keppeling om utens == [https://www.orgelsite.nl/oostwold-hervormde-kerk/ ''Orgelsite'': disposysje, beskriuwing en lûdsfragminten fan it oargel] {{Boarnen|boarnefernijing= * [http://reliwiki.nl/index.php/Oostwold_(Old),_Kerksingel_17_-_Hervormde_Kerk ''Reliwiki'', oproppen 22 febrewarsi 2021] {{reflist}} ---- {{Commonscat|Hervormde Kerk, Oostwold|Herfoarme tsjerke, Eastwâld}} }} {{DEFAULTSORT:Herfoarme tsjerke, Oostwold}} [[Kategory:Tsjerkegebou yn Aldamt (gemeente)]] [[Kategory:Ryksmonumint yn Aldamt (gemeente)]] [[Kategory:Bouwurk út 1775]] [[Kategory:Protestantsk tsjerkegebou yn Nederlân]] n84yp6c73m0f2b0tqx7fj24wkyxuc3p 0 173657 1153566 1149264 2024-05-03T07:32:48Z 2A02:A443:91DF:0:6981:5983:33E7:976A bykantoar wikitext text/x-wiki It '''Mienskiplik Sintrum foar Underwiisbegelieding''' (MSU) wie in organisaasje yn Fryslân dy’t him dwaande hâlde mei it stypjen fan ûnderwiis. De organisaasje bestie fan 1971 oant 1998.<ref>[https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=76&micode=1330&miview=inv2 Gemeenschappelijk Centrum voor Onderwijsbegeleiding in Friesland te Leeuwarden, 1971-1998]</ref> It MSU is letter opgien yn it [[Cedin]]. It MSU wie ferantwurdlik foar it ûntwikkeljen fan ûnderwiismateriaal foar skoallen yn Fryslân. Sa waard ferwurkingsmateriaal brûkt by de Fryske Skoalleradio en de útstjoerings fan [[Teleboerd]]. 'Teleboerd damjen' wie ien fan de ûnderwerpen dy ’t troch it MSU behannele waarden. It MSU spile in wichtige rol by it stypjen fan ûnderwiis en kultuer yn it Fryske taalgebiet. <ref>[https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=76&miaet=1&micode=3136&minr=1438537&miview=inv2&milang=nl Collectie documentatie behorende bij het project Geakunde van het Gemeenschappelijke Centrum Onderwijsbegeleiding te Grou, 1985-1993]</ref> Meiwurkers wiene ûnder oaren [[Jelle Bangma]] en [[Willem Tjerkstra]]. ‘De Holder’ wie it tydskrift fan it MSU.<ref>[https://www.boekstart.nl/zoekresultaten/titel.108939596.html/de-holder/ Gemeenschappelijk Centrum voor Onderwijsbegeleiding in Friesland De Holder]</ref> == Lourens van der Ley == Lourens van der Ley út [[Ketlik]] wie yn 1971 stifter en earste direkteur fan it 'Gemeenschappelijk Centrum voor Onderwijsbegeleiding' yn Fryslân. <ref>[https://www.katlijk.nl/Katlijk_door_de_eeuwen_heen_Het_onderwijs Katlijk door de eeuwen heen - Het onderwijs]</ref> It haadburo fan it MSU wie fêstige yn 'De Hege Wier' oan de Sixmastrjitte yn [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]]. It sintrum hie in bykantoar yn Warkum. {{boarnen|boarnefernijing= <references/> }} [[Kategory:Underwiis yn Fryslân]] [[Kategory:Fryske organisaasje]] [[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1971]] [[Kategory:Organisaasje opheft yn 1998]] 1d87e12js7m0ajkv7my9yqse149q213 0 174607 1153536 1153507 2024-05-02T17:00:16Z FreyaSport 40716 5e etapppe wikitext text/x-wiki {{Aktueelsport}}{{Ynfoboks edysje hurdfytswedstriid | namme = {{Flagge ES}} Omgong fan Spanje foar froulju 2024 | edysje = 10 | ôfbylding = | ôfbyldingsbreedte = | ûnderskrift = | rûtekaart = | tiidrek = [[28 april]] - [[5 maaie]] [[2024]] | datum = | startplak = {{Flagge ES}} [[Falinsia (stêd)|Falinsia]] | finishplak = [[Valdesquí]] | totale ôfstân = 867 km | hichtemeters = | gem. faasje = | dielnimmers = 154 | type wedstriid = | etappe = 4 | klass1 = Reade trui | lieder1 = {{Flagge NL}} [[Demi Vollering]] | klass2 = Griene trui | lieder2 = {{Flagge HU}} [[Marianne Vos]] | klass3 = Bolletsjestrui | lieder3 = {{Flagge NL}} [[Karlijn Swinkels]] | klass4 = Ploegen | lieder4 = {{Flagge NL}} SD Worx–Protime | klass5 = Striidberens | lieder5 = | klass6 = | lieder6 = | klass7 = | lieder7 = | klass8 = | lieder8 = | aktueel = | foarige = [[Omgong fan Spanje foar froulju 2023|2023]] | folgjende = [[Omgong fan Spanje foar froulju 2025|2025]] }} De 10e edysje fan de '''[[Omgong fan Spanje foar froulju]]''' wurd hâlden fan [[28 april]] oant en mei [[5 maaie]] [[2024]]. ==Dielnimmende ploegen== {{Kolommen3 |Kolom1= * {{BEL}} AG Insurance–Soudal * {{ITA}} Bepink–Bongioanni * {{GER}} Canyon–SRAM * {{NOR}} Coop–Repsol * {{NED}} dsm–firmenich PostNL * {{USA}} EF Education–Cannondale * {{ESP}} Eneicat–CMTeam * {{FRA}} FDJ–Suez * {{BEL}} Fenix–Deceuninck * {{USA}} Human Powered Health * {{ESP}} Laboral Kutxa–Fundación Euskadi |Kolom2= * {{BEL}} Lotto–Dstny Ladies * {{USA}} Lidl–Trek * {{AUS}} Liv AlUla Jayco * {{ESP}} Movistar * {{SUI}} Roland * {{NED}} SD Worx–Protime * {{NED}} Visma–Lease a Bike * {{NED}} VolkerWessels * {{UAE}} UAE Team ADQ * {{FRA}} Winspace }} == Startplak en einstreek == De start is yn [[Falinsia (stêd)|Falinsia]] De haadstêd fan de provinsje mei [[Falinsia (provinsje)|deselde namme]] en fan de [[Falinsia (autonome mienskip)|autonome mienskip]]. De einstreek leit yn [[Valdesquí]] in skygebiet yn'e [[Sierra de Guadarrama]], dat diel útmakket fan it [[Kastyljaansk Skiedingsberchtme]] yn Spanje. == Etappe-oersjoch == {| class="wikitable" style="font-size:95%" ! Datum ! Etappe ! Start –<br>Finish ! Ofstân<br>(yn km) ! Type ! Winner ! [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px|Reade trui]] Klassemintslieder |- | 28 April | 1 | [[Falinsia (stêd)|Falinsia]] -<br>[[Falinsia (stêd)|Falinsia]] | 16 km | {{Piktogram etappe|ploege-tiidrit}} | {{USA}} Lidl–Trek | {{ITA}} [[Gaia Realini]] |- | 29 April | 2 | [[Buñol]] -<br> [[Moncofa]] | 118 km | {{Piktogram etappe|heuvel}} | {{CAN}} [[Alison Jackson]] | rowspan="2"| {{HUN}} [[Blanka Vas]] |- | 30 April | 3 | [[Lucena del Cid|Lucena]] -<br> [[Teruel]] | 131 km | {{Piktogram etappe|heuvel}} | {{NED}} [[Marianne Vos]] |- | 1 maaie | 4 | [[Molina de Aragón]] -<br> [[Zaragoza]] | 142 km | {{Piktogram etappe|flak}} | {{USA}} [[Kristen Faulkner]] | {{NED}} [[Marianne Vos]] |- | 2 maaie | 5 | [[Huesca]] -<br> [[Jaca]] | 113 km | {{Piktogram etappe|berch}} |{{NED}} [[Demi Vollering]] |{{NED}} [[Demi Vollering]] |- | 3 maaie | 6 | [[Tarazona]] -<br> [[Vinuesa|La Laguna Negra]] | 132 km | {{Piktogram etappe|berch}} | | |- | 4 maaie | 7 | [[San Esteban de Gormaz]] -<br> [[Sigüenza]] | 126 km | {{Piktogram etappe|heuvel}} | | |- | 5 maaie | 8 | [[Distrito Telefónica]] -<br> [[Valdesquí]] | 89 km | {{Piktogram etappe|berch}} | | |- ! Datum ! Etappe ! Start – Finish ! Ofstân<br>(yn km) ! Type ! Winner ! [[Ofbyld:Jersey red.svg|20px|Reade trui]] Klassemintslieder |} == Klassemintslieders nei eltse etappe == {| class="wikitable" width="95%" style="text-align: center; font-size:85%;" ! width="7%" |Etappe !Winner | bgcolor="#FF0044" |'''Reade trui'''<br>[[Ofbyld:Jersey red.svg|18px|reade trui]] | bgcolor="#54FF54" |'''Punteklassemint'''<br>[[Ofbyld:Jersey green 2.svg|18px|Griene trui]] | bgcolor="#4682B4" |'''Berchklassemint'''<br>[[Ofbyld:Jersey blue polkadot.svg|18px|Bolletsjestrui]] | bgcolor="#FFFF00" |'''Ploegen'''<br>[[Ofbyld:Jersey_yellow_number.svg|20x20px|Ploegeklassemint]] | bgcolor="#FF0000" |'''Striidberens'''<br>[[Ofbyld:Jersey red number.svg|20x20px|Reade rêchnûmer]] |- ! 1 | {{USA}}<br>Lidl-Trek | bgcolor="#FFE6E6" | {{ITA}}<br>[[Gaia Realini]] | bgcolor="#A9FFA9" | ''net útrikt'' | bgcolor="#D5E5EC" | ''net útrikt'' | rowspan="3" bgcolor="#FFFF80" | {{USA}}<br>Lidl-Trek | ''net útrikt'' |- ! 2 | {{CAN}}<br>[[Alison Jackson]] | rowspan="2" bgcolor="#FFE6E6" | {{HUN}}<br>[[Blanka Vas]] | bgcolor="#A9FFA9" | {{CAN}}<br>[[Alison Jackson]] | rowspan="4" bgcolor="#D5E5EC" | {{NED}}<br>[[Karlijn Swinkels]] | {{ESP}}<br>[[Idoia Eraso Lasa]] |- ! 3 | {{NED}}<br>[[Marianne Vos]] | rowspan="2" bgcolor="#A9FFA9" | {{HUN}}<br>[[Blanka Vas]] | {{ESP}}<br>[[Mireia Benito]] |- ! 4 | {{USA}}<br>[[Kristen Faulkner]] | bgcolor="#FFE6E6" | {{NED}}<br>[[Marianne Vos]] | rowspan="2" bgcolor="#FFFF80" | {{NED}}<br>SD Worx–Protime | {{SUI}}<br>[[Marlen Reusser]] |- ! 5 | {{NED}}<br>[[Demi Vollering]] | bgcolor="#FFE6E6" | {{NED}}<br>[[Demi Vollering]] | bgcolor="#A9FFA9" | {{NED}}<br>[[Marianne Vos]] | {{ESP}}<br>[[Lourdes Oyarbide]] |- ! 6 | | bgcolor="#FFE6E6" | | bgcolor="#A9FFA9" | | bgcolor="#D5E5EC" | | bgcolor="#FFFF80" | | |- ! 7 | | bgcolor="#FFE6E6" | | bgcolor="#A9FFA9" | | bgcolor="#D5E5EC" | | bgcolor="#FFFF80" | | |- ! 8 | | bgcolor="#FFE6E6" | | bgcolor="#A9FFA9" | | bgcolor="#D5E5EC" | | bgcolor="#FFFF80" | | |- ! colspan="2" |Einklassemint | bgcolor="#FF0044" | ''' ''' | bgcolor="#54FF54" | ''' ''' | bgcolor="#4682B4" | ''' ''' | bgcolor="#FFFF00" | ''' ''' | ''' ''' |} {{Boarnen|boarnefernijing= {{reflist}} * {{en}} [https://www.lavueltafemenina.es offisjele webstee Omgong fan Spanje foar froulju] }} [[Kategory:Omgong fan Spanje foar froulju|2024]] [[Kategory:Barren yn 2024]] g56qjjdp019bnhcv79kjcnklefrjg3r 6 174647 1153527 2024-05-02T15:56:38Z Drewes 2754 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 174648 1153530 2024-05-02T16:48:18Z RomkeHoekstra 10582 Side makke mei "{{Bistesoarte |Namme = Reuze-ibis |Ofbyld = [[Ofbyld:ThaumantibisGiganteaGronvold.jpg|250px]] |lûd = |Ryk = [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse = [[fûgels]] (''Aves'') |Skift = [[pilekaaneftigen]] (''Pelecaniformes'') |Famylje = [[wylpreagerfûgels]] (''Threskiornithidae'') |Skaai = [[Afrikaanske griene ibissen]] (''Bostrychia'') |Wittenskiplike namme= ''Pseudibis..." wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme = Reuze-ibis |Ofbyld = [[Ofbyld:ThaumantibisGiganteaGronvold.jpg|250px]] |lûd = |Ryk = [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse = [[fûgels]] (''Aves'') |Skift = [[pilekaaneftigen]] (''Pelecaniformes'') |Famylje = [[wylpreagerfûgels]] (''Threskiornithidae'') |Skaai = [[Afrikaanske griene ibissen]] (''Bostrychia'') |Wittenskiplike namme= ''Pseudibis gigantea'' |Beskriuwer, jier= [[Émile Oustalet|Oustalet]], 1877 |IUCN-status = [[IUCN-status]]: krityk |lânkaart = }} De '''reuze-bis''' (''Pseudibis gigantea'' synonym: ''Thaumatibis gigantea'') is in [[fûgel]] út 'e famylje [[ibissen en leppelbekken]] (''Teskiornithidae''). De fûgel wurdt tige bedrige en is de nasjonale fûgel fan [[Kambodja]], dêr't noch in populaasje bestiet. == Beskriuwing == De reuze-ibis is tusken 102 en 106 sm lang en donker fan kleur. In folwoeksen fûgel hat in grize, keale kop en sulver grize wjukken mei swarte streken oer de krún en nekke. De poaten binne read, de kromme snaffel gielgrien en de eagen donkerread. Jonge fûgels hawwe koarte, swarte fearren efter op 'e kop, de snaffel is koarter en harren eagen binne brún. De fûgel is meast by it lemieren of it skimerjen te hearren. == Fersprieding == De reuze-ibis libbet yn fochtige gebieten, greide en fjild dat ûnder wetter stiet, iepen bosk by wetter en sompen yn tichte bosken. De nêsten wurde yn grutte beammen fan it skaai ''Dipterocarpus'' boud op grutte ôfstân fan 'e bewenning troch minsken. [[Ofbyld:FrontLines-EGAT 2011 Environment Photo Contest Top Entry (5842272875).jpg|thumb|left|In Kambodjaanske frou mei in fûgel, dy't hja nei it fallen út it nêst grutbrocht hat om de fûgel op 'e nij yn 'e natoer út te setten.]] De reuze-ibis libbet yn Kambodja, dêr't de fûgel noch in relatyf grut ferspriedingsgebiet hat, mar seldsum is. Dêrnjonken komt de fûgel yn it meast súdlike part fan [[Laos]] foar en is de reuze-ibis waarnommen yn it nasjonaal park (Yon Don) yn [[Fjetnam]]. Eartiids hie de fûgel in folle útwrydsker ferspriedingsgebiet oant yn [[Tailân]] en it suden fan Fjetnam, dêr't de fûgel hjoed-de-dei útstoarn is. == Status == It gebiet dêr't de reuze-ibis libbet is beheind en dêrom is der in kâns op útstjerren. Neffens Birdlife International waard de populaasje yn 2014 op 194 folwoeksen fûgels rûsd. It kappen fan wâlden, it drûchlizzen fan sompen en fersteuring fan it biotoop troch de ûntsluting fan it ferspriedingsgebiet mei diken, droegen yn in koart skoftke tiid by oan 'e delfong fan 'e oantallen. De [[IUCN]] klassifisearret de fûgel op 'e [[Reade list]] as earnstich bedrige. Kambodja hat in nasjonaal aksjeplan foar it behâld fan 'e soarte opsteld, mei as doel it biotoop foar de fûgel better te beskermjen. De befolking wurdt by in duorsum behear fan 'e bosken belutsen en der moat in skerper taferjoch op 'e hanthavening fan 'e wetjouwing foar natoerbeskerming komme. {{Boarnen|boarnefernijing= Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan 'e Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Riesenibis]] (ferzje 2 maaie 2024) * [https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/giant-ibis-thaumatibis-gigantea Birdlife, oproppen 30 maaie 2024] * [https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=F12CC0610AA89673 Avibase, oproppen 30 maaie 2024] {{reflist}} ---- {{Commonscat|Pseudibis gigantea|reuze-ibis}} }} {{DEFAULTSORT:Reuze-ibis}} [[Kategory:Fûgelsoarte]] [[Kategory:Pilekaaneftige]] [[Kategory:Wylpreagerfûgel]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kambodja]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Laos]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Fjetnam]] gssgi5p96kndyuot5rr7wi5rc96es8e 1153540 1153530 2024-05-03T00:34:50Z Ieneach fan 'e Esk 13292 korr wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme = Reuze-ibis |Ofbyld = [[Ofbyld:ThaumantibisGiganteaGronvold.jpg|250px]] |lûd = |Ryk = [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse = [[fûgels]] (''Aves'') |Skift = [[pilekaaneftigen]] (''Pelecaniformes'') |Famylje = [[wylpreagerfûgels]] (''Threskiornithidae'') |Skaai = [[ûnechte ibissen]] (''Pseudibis'') |Wittenskiplike namme= ''Pseudibis gigantea'' |Beskriuwer, jier= [[Émile Oustalet|Oustalet]], 1877 |IUCN-status = [[IUCN-status]]: krityk |lânkaart = }} De '''reuze-bis''' (''Pseudibis gigantea'' synonym: ''Thaumatibis gigantea'') is in [[fûgel]] út 'e famylje [[ibissen en leppelbekken]] (''Teskiornithidae''). De fûgel wurdt tige bedrige en is de nasjonale fûgel fan [[Kambodja]], dêr't noch in populaasje bestiet. == Beskriuwing == De reuze-ibis is tusken 102 en 106 sm lang en donker fan kleur. In folwoeksen fûgel hat in grize, keale kop en sulver grize wjukken mei swarte streken oer de krún en nekke. De poaten binne read, de kromme snaffel gielgrien en de eagen donkerread. Jonge fûgels hawwe koarte, swarte fearren efter op 'e kop, de snaffel is koarter en harren eagen binne brún. De fûgel is meast by it lemieren of it skimerjen te hearren. == Fersprieding == De reuze-ibis libbet yn fochtige gebieten, greide en fjild dat ûnder wetter stiet, iepen bosk by wetter en sompen yn tichte bosken. De nêsten wurde yn grutte beammen fan it skaai ''Dipterocarpus'' boud op grutte ôfstân fan 'e bewenning troch minsken. [[Ofbyld:FrontLines-EGAT 2011 Environment Photo Contest Top Entry (5842272875).jpg|thumb|left|In Kambodjaanske frou mei in fûgel, dy't hja nei it fallen út it nêst grutbrocht hat om de fûgel op 'e nij yn 'e natoer út te setten.]] De reuze-ibis libbet yn Kambodja, dêr't de fûgel noch in relatyf grut ferspriedingsgebiet hat, mar seldsum is. Dêrnjonken komt de fûgel yn it meast súdlike part fan [[Laos]] foar en is de reuze-ibis waarnommen yn it nasjonaal park (Yon Don) yn [[Fjetnam]]. Eartiids hie de fûgel in folle útwrydsker ferspriedingsgebiet oant yn [[Tailân]] en it suden fan Fjetnam, dêr't de fûgel hjoed-de-dei útstoarn is. == Status == It gebiet dêr't de reuze-ibis libbet is beheind en dêrom is der in kâns op útstjerren. Neffens Birdlife International waard de populaasje yn 2014 op 194 folwoeksen fûgels rûsd. It kappen fan wâlden, it drûchlizzen fan sompen en fersteuring fan it biotoop troch de ûntsluting fan it ferspriedingsgebiet mei diken, droegen yn in koart skoftke tiid by oan 'e delfong fan 'e oantallen. De [[IUCN]] klassifisearret de fûgel op 'e [[Reade list]] as earnstich bedrige. Kambodja hat in nasjonaal aksjeplan foar it behâld fan 'e soarte opsteld, mei as doel it biotoop foar de fûgel better te beskermjen. De befolking wurdt by in duorsum behear fan 'e bosken belutsen en der moat in skerper taferjoch op 'e hanthavening fan 'e wetjouwing foar natoerbeskerming komme. {{Boarnen|boarnefernijing= Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan 'e Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Riesenibis]] (ferzje 2 maaie 2024) * [https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/giant-ibis-thaumatibis-gigantea Birdlife, oproppen 30 maaie 2024] * [https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=F12CC0610AA89673 Avibase, oproppen 30 maaie 2024] {{reflist}} ---- {{Commonscat|Pseudibis gigantea|reuze-ibis}} }} {{DEFAULTSORT:Reuze-ibis}} [[Kategory:Fûgelsoarte]] [[Kategory:Pilekaaneftige]] [[Kategory:Wylpreagerfûgel]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kambodja]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Laos]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Fjetnam]] 0v0djwwlvdfndiqj9zf0aehx5yrkc9x 1153541 1153540 2024-05-03T00:35:03Z Ieneach fan 'e Esk 13292 dat moat net... wikitext text/x-wiki {{Bistesoarte |Namme = Reuze-ibis |Ofbyld = [[Ofbyld:ThaumantibisGiganteaGronvold.jpg|250px]] |lûd = |Ryk = [[dieren]] (''Animalia'') |Stamme = [[rêchstringdieren]] (''Chordata'') |Klasse = [[fûgels]] (''Aves'') |Skift = [[pilekaaneftigen]] (''Pelecaniformes'') |Famylje = [[wylpreagerfûgels]] (''Threskiornithidae'') |Skaai = [[ûnechte ibissen]] (''Pseudibis'') |Wittenskiplike namme= Pseudibis gigantea |Beskriuwer, jier= [[Émile Oustalet|Oustalet]], 1877 |IUCN-status = [[IUCN-status]]: krityk |lânkaart = }} De '''reuze-bis''' (''Pseudibis gigantea'' synonym: ''Thaumatibis gigantea'') is in [[fûgel]] út 'e famylje [[ibissen en leppelbekken]] (''Teskiornithidae''). De fûgel wurdt tige bedrige en is de nasjonale fûgel fan [[Kambodja]], dêr't noch in populaasje bestiet. == Beskriuwing == De reuze-ibis is tusken 102 en 106 sm lang en donker fan kleur. In folwoeksen fûgel hat in grize, keale kop en sulver grize wjukken mei swarte streken oer de krún en nekke. De poaten binne read, de kromme snaffel gielgrien en de eagen donkerread. Jonge fûgels hawwe koarte, swarte fearren efter op 'e kop, de snaffel is koarter en harren eagen binne brún. De fûgel is meast by it lemieren of it skimerjen te hearren. == Fersprieding == De reuze-ibis libbet yn fochtige gebieten, greide en fjild dat ûnder wetter stiet, iepen bosk by wetter en sompen yn tichte bosken. De nêsten wurde yn grutte beammen fan it skaai ''Dipterocarpus'' boud op grutte ôfstân fan 'e bewenning troch minsken. [[Ofbyld:FrontLines-EGAT 2011 Environment Photo Contest Top Entry (5842272875).jpg|thumb|left|In Kambodjaanske frou mei in fûgel, dy't hja nei it fallen út it nêst grutbrocht hat om de fûgel op 'e nij yn 'e natoer út te setten.]] De reuze-ibis libbet yn Kambodja, dêr't de fûgel noch in relatyf grut ferspriedingsgebiet hat, mar seldsum is. Dêrnjonken komt de fûgel yn it meast súdlike part fan [[Laos]] foar en is de reuze-ibis waarnommen yn it nasjonaal park (Yon Don) yn [[Fjetnam]]. Eartiids hie de fûgel in folle útwrydsker ferspriedingsgebiet oant yn [[Tailân]] en it suden fan Fjetnam, dêr't de fûgel hjoed-de-dei útstoarn is. == Status == It gebiet dêr't de reuze-ibis libbet is beheind en dêrom is der in kâns op útstjerren. Neffens Birdlife International waard de populaasje yn 2014 op 194 folwoeksen fûgels rûsd. It kappen fan wâlden, it drûchlizzen fan sompen en fersteuring fan it biotoop troch de ûntsluting fan it ferspriedingsgebiet mei diken, droegen yn in koart skoftke tiid by oan 'e delfong fan 'e oantallen. De [[IUCN]] klassifisearret de fûgel op 'e [[Reade list]] as earnstich bedrige. Kambodja hat in nasjonaal aksjeplan foar it behâld fan 'e soarte opsteld, mei as doel it biotoop foar de fûgel better te beskermjen. De befolking wurdt by in duorsum behear fan 'e bosken belutsen en der moat in skerper taferjoch op 'e hanthavening fan 'e wetjouwing foar natoerbeskerming komme. {{Boarnen|boarnefernijing= Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan 'e Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Riesenibis]] (ferzje 2 maaie 2024) * [https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/giant-ibis-thaumatibis-gigantea Birdlife, oproppen 30 maaie 2024] * [https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=F12CC0610AA89673 Avibase, oproppen 30 maaie 2024] {{reflist}} ---- {{Commonscat|Pseudibis gigantea|reuze-ibis}} }} {{DEFAULTSORT:Reuze-ibis}} [[Kategory:Fûgelsoarte]] [[Kategory:Pilekaaneftige]] [[Kategory:Wylpreagerfûgel]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Kambodja]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Laos]] [[Kategory:Lânseigen fauna yn Fjetnam]] c8z3l5givh86s5j7yk0z4nwism82aop 0 174649 1153538 2024-05-02T20:47:58Z Bluesfanaat123 45421 Side makke mei "[[Ofbyld:2019-07-17 SG Dynamo Dresden vs. Paris Saint-Germain by Sandro Halank–129 (cropped).jpg|thumb|Mbappé yn 2019.]] '''Kylian Mbappé Lottin''' ([[Parys]], [[20 desimber]] [[1998]]) is in [[Frânsk]] [[Fuotbal|fuotballer]] dy 't trochstrings as sintrumspits of fleugelspiler spilet. Hy komt út foar [[Paris Saint-Germain]], dêr 't er yn maaie [[2022]] syn [[kontrakt]] ferlinge oant mids [[2025]]. Mbappé debutearre yn [[2017]] yn it [[Frânsk fuotbalalvetal]]. Syn h..." wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:2019-07-17 SG Dynamo Dresden vs. Paris Saint-Germain by Sandro Halank–129 (cropped).jpg|thumb|Mbappé yn 2019.]] '''Kylian Mbappé Lottin''' ([[Parys]], [[20 desimber]] [[1998]]) is in [[Frânsk]] [[Fuotbal|fuotballer]] dy 't trochstrings as sintrumspits of fleugelspiler spilet. Hy komt út foar [[Paris Saint-Germain]], dêr 't er yn maaie [[2022]] syn [[kontrakt]] ferlinge oant mids [[2025]]. Mbappé debutearre yn [[2017]] yn it [[Frânsk fuotbalalvetal]]. Syn heit is fan Kameroense, en syn mem fan Algerynske komôf. [[Kategory:Frânse fuotballer]] dgzesiwx8ozy5pa9z9y5pf9tw5avsoz 1153548 1153538 2024-05-03T00:41:37Z Ieneach fan 'e Esk 13292 red wikitext text/x-wiki [[Ofbyld:2019-07-17 SG Dynamo Dresden vs. Paris Saint-Germain by Sandro Halank–129 (cropped).jpg|thumb|Mbappé yn 2019.]] '''Kylian Mbappé Lottin''' ([[Parys]], [[20 desimber]] [[1998]]) is in [[Frânsk]] [[Fuotbal|fuotballer]] dy 't trochstrings as sintrumspits of fleugelspiler spilet. Hy komt út foar [[Paris Saint-Germain]], dêr 't er yn maaie [[2022]] syn [[kontrakt]] ferlinge oant mids [[2025]]. Mbappé debutearre yn [[2017]] yn it [[Frânsk fuotbalalvetal]]. Syn heit is fan Kameroeneesk, en syn mem fan Algerynsk komôf. {{Stobbe|fuotballer}} {{DEFAULTSORT:Mbappe, Kylian}} [[Kategory:Frânsk fuotballer]] [[Kategory:Frânsk persoan fan Algerynsk komôf]] [[Kategory:Frânsk persoan fan Kameroeneesk komôf]] [[Kategory:Persoan berne yn 1998]] 8f8o5um4xkrn2x719b3c3nxlgk8wvpd 0 174650 1153542 2024-05-03T00:35:48Z Ieneach fan 'e Esk 13292 Ferwiist troch nei [[Reuze-ibis]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Reuze-ibis]] eokpu5sbdl6v53xud4sc4awn9q71h17 0 174651 1153543 2024-05-03T00:36:06Z Ieneach fan 'e Esk 13292 Ferwiist troch nei [[Reuze-ibis]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Reuze-ibis]] eokpu5sbdl6v53xud4sc4awn9q71h17 0 174652 1153544 2024-05-03T00:36:19Z Ieneach fan 'e Esk 13292 Ferwiist troch nei [[Reuze-ibis]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Reuze-ibis]] eokpu5sbdl6v53xud4sc4awn9q71h17 0 174653 1153545 2024-05-03T00:37:11Z Ieneach fan 'e Esk 13292 Ferwiist troch nei [[Reuze-ibis]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Reuze-ibis]] [[Kategory:Fûgelskaai]] [[Kategory:Pilekaaneftige]] [[Kategory:Wylpreagerfûgel]] bsya6q8sdtvh5wyce6phwr1pjsaqpe6 14 174654 1153549 2024-05-03T00:42:38Z Ieneach fan 'e Esk 13292 nij wikitext text/x-wiki [[Kategory:Frânsk persoan nei etnisiteit|Kameroeneesk]] [[Kategory:Kameroeneesk persoan om utens]] mzs26enl5zowg5emr6uekqtfi4kqviu 6 174655 1153550 2024-05-03T00:44:05Z Ieneach fan 'e Esk 13292 In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de Amoerlemming (''Lemmus amurensis''). Eigenmakke ôfbylding. wikitext text/x-wiki == Gearfetting == In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de Amoerlemming (''Lemmus amurensis''). Eigenmakke ôfbylding. == Lisinsje == {{Auteursrjocht Frij}} 8dwfuyosjhmikbrafkaxhcrvw8g5tox 6 174656 1153552 2024-05-03T00:45:10Z Ieneach fan 'e Esk 13292 In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de beamslieper (''Dryomys nitedula''). Eigenmakke ôfbylding. wikitext text/x-wiki == Gearfetting == In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de beamslieper (''Dryomys nitedula''). Eigenmakke ôfbylding. == Lisinsje == {{Auteursrjocht Frij}} cabxuolrdbxwg539t2ccdow5j9am5cr 6 174657 1153554 2024-05-03T00:47:09Z Ieneach fan 'e Esk 13292 In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de hamster (''Cricetus cricetus''). Eigenmakke ôfbylding. wikitext text/x-wiki == Gearfetting == In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de hamster (''Cricetus cricetus''). Eigenmakke ôfbylding. == Lisinsje == {{Auteursrjocht Frij}} 2yni6494n808w62lp8br5dta4yztlcb 6 174658 1153556 2024-05-03T00:48:18Z Ieneach fan 'e Esk 13292 In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de sniemûs (Chionomys nivalis''). Eigenmakke ôfbylding. wikitext text/x-wiki == Gearfetting == In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de sniemûs (Chionomys nivalis''). Eigenmakke ôfbylding. == Lisinsje == {{Auteursrjocht Frij}} 0fqtubehtk9gjs5nq75r7o1si4lofuh 6 174659 1153558 2024-05-03T00:49:57Z Ieneach fan 'e Esk 13292 In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de Súdsineeske boskmûs (''Apodemus draco''). Eigenmakke ôfbylding. wikitext text/x-wiki == Gearfetting == In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de Súdsineeske boskmûs (''Apodemus draco''). Eigenmakke ôfbylding. == Lisinsje == {{Auteursrjocht Frij}} 1wlwwshh8sh37k2fmqdupumso0ovwda 6 174660 1153560 2024-05-03T00:52:00Z Ieneach fan 'e Esk 13292 In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de teapert (''Crex crex''). Eigenmakke ôfbylding. wikitext text/x-wiki == Gearfetting == In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan de teapert (''Crex crex''). Eigenmakke ôfbylding. == Lisinsje == {{Auteursrjocht standert}} 8s7ypwo111ci8zjvz0ztemv7f9zordq 6 174661 1153562 2024-05-03T00:55:12Z Ieneach fan 'e Esk 13292 In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan it gewoan fleanend iikhoarntsje (''Pteromys volans''). Eigenmakke ôfbylding. wikitext text/x-wiki == Gearfetting == In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan it gewoan fleanend iikhoarntsje (''Pteromys volans''). Eigenmakke ôfbylding. == Lisinsje == {{Auteursrjocht Frij}} b9l9936eqii8cbosv57fb76pumjl27d 6 174662 1153564 2024-05-03T00:56:24Z Ieneach fan 'e Esk 13292 In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan it pallasiikhoarntsje (''Callosciurus erythraeus''). Eigenmakke ôfbylding. wikitext text/x-wiki == Gearfetting == In lânkaart mei dêrop werjûn it ferspriedingsgebiet fan it pallasiikhoarntsje (''Callosciurus erythraeus''). Eigenmakke ôfbylding. == Lisinsje == {{Auteursrjocht Frij}} pcpvhviuc86rbce6nflu7rk6bm13ex0